คู่มือบริหารความเสี่ยงและควบคุมภายในกยท.จ.ภูเก็ต

ฉบับปี 2565 คู่ มื อ กแาลระบครวิหบาคุรมคภวาายมใเนสี่ยง (Risk Management & Internal Control Manual) ภู เ ก็ ตก า ร ย า ง แ ห่ ง ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย จั ง ห วั ด เขตภาคใต้ ตอนกลาง เลขที่ 3/8 หมู่ที่ 1 ถนนศรีสุทัศน์ ตำบลรัษฎา อำเภอเมือง จังหวัดภูเก็ต หมายเลขโทรศั พท์ 076-213282 โทรสาร 076-211127

คำนำ การยางแหง่ ประเทศไทย (กยท.) ไดม้ กี ารประกาศนโยบายการกำกับดูแลกจิ การทีด่ ี การบริหาร ความเสีย่ งและควบคุมภายใน และการกำกับดูแลการปฏิบัติงานของการยางแห่งประเทศไทย (นโยบาย GRC) ซึ่งประกาศ ณ วันที่ 16 สิงหาคม 2564 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้การดำเนินงานตามภารกิจของกยท. มีประสิทธิภาพและประสิทธิผล และส่งเสริมให้คณะกรรมการการยางแห่งประเทศไทย ผู้บริหาร พนักงาน ลูกจ้าง ทุกระดับในองค์กร มีส่วนร่วมในการกำกับดูแลกิจการที่ดี และเสริมสร้างจิตสำนึกด้านคุณธรรม และจริยธรรม มีการบริหารความเสี่ยงอย่างเป็นระบบภายใต้กระบวนการบริหารความเสี่ยงที่เป็นมาตรฐาน เดียวกัน รวมทั้งปลูกฝงั ให้การบริหารความเสี่ยงเปน็ ส่วนหนึง่ ในการดำเนนิ งานปกติ และสร้างวัฒนธรรมการ บรหิ ารความเสี่ยง สนบั สนนุ การใช้ทรพั ยากรและสนิ ทรัพยอ์ ยา่ งค้มุ ค่า ป้องกนั การทจุ ริต ลดความผิดพลาดใน การปฏิบัติงาน และมีการปฏิบัติตามกฎหมาย ข้อบังคับ ระเบียบ มติคณะรัฐมนตรี และคู่มือการปฏิบัติงาน อันจะส่งผลให้องค์กรประสบความสำเร็จตามเป้าหมายที่วางไว้ ทั้งได้รับความน่าเชื่อถือและความไว้วางใจ จากผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ลูกค้า รวมถึงบุคคลทั่วไป ซึ่งเป็นไปตามแนวปฏิบัติที่ 2 ขององค์ประกอบที่ 3 ได้กำหนดให้ทุกส่วนงาน/หน่วยงาน ที่เกี่ยวข้องมีส่วนร่วมในการศึกษา วิเคราะห์ และทบทวนคำส่ัง กฎระเบยี บ ข้อบงั คบั ค่มู อื การปฏบิ ัตงิ าน เพื่อสนับสนนุ การทำงานให้มีประสิทธิภาพ และให้มีการนำระเบียบ และข้อบังคับของกยท. ไปใช้ประกอบการจัดทำแนวปฏิบัติงานหรือคู่มือปฏิบัติงานในด้านต่าง ๆ ของ หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งจัดให้มีกระบวนการสื่อสารคำสั่ง กฎระเบียบ ข้อบังคับของกยท. ให้แก่ทุก หน่วยงานในองค์กรอย่างเปน็ รูปธรรม การยางแห่งประเทศไทยจังหวัดภูเก็ต (กยท.จ.ภเู กต็ ) จึงไดด้ ำเนนิ การจดั ทำคู่มือการปฏิบัติงาน (Work Manual) ของหน่วยงาน เพื่อให้พนักงานที่เกี่ยวข้องสามารถนำไปใช้เป็นแนวทางในการปฏิบัตงิ านได้ อยา่ งถกู ต้อง เปน็ ไปตามทิศทางเดียวกนั ซ่ึงกอ่ ให้เกดิ ประสทิ ธิภาพและประสิทธิผล อนั จะนำไปสู่ความม่ันคง เข้มแขง็ ของหน่วยงาน สว่ นงาน และองคก์ รต่อไป การยางแห่งประเทศไทยจงั หวดั ภเู กต็ มกราคม 2565

สารบัญ หนา้ คำนำ........................................................................................................................................................ 1 สารบัญ.....................................................................................................................................................2 รายการภาพประกอบ................................................................................................................................4 สว่ นที่ 1 ข้อมลู ทวั่ ไปของการยางแห่งประเทศไทยจงั หวัดภูเก็ต ................................................................5 1.1 ข้อมูลท่วั ไป .......................................................................................................................................... 5 1.2 โครงสรา้ งการบริหารงาน ..................................................................................................................... 6 ส่วนที่ 2 ความสำคัญของคมู่ ือการบรหิ ารความเสี่ยงและควบคุมภายใน...................................................7 2.1 วัตถุประสงค์ของค่มู ือการบรหิ ารความเสย่ี งและควบคุมภายใน............................................................ 7 2.2 ขอบเขตของคู่มอื การบริหารความเสย่ี งและควบคมุ ภายใน................................................................... 7 2.3 การปรบั ปรุงคู่มอื การบริหารความเสี่ยงและควบคุมภายใน................................................................... 8 2.4 คำจำกดั ความ ...................................................................................................................................... 8 สว่ นที่ 3 ท่ีมาและความสำคัญของการบริหารความเสี่ยงและควบคุมภายใน ..........................................10 3.1 ความเปน็ มาของการบรหิ ารความเสีย่ ง............................................................................................... 10 3.2 วตั ถุประสงค์ของการบริหารความเส่ยี ง............................................................................................... 11 3.3 องค์ประกอบของการบริหารความเส่ยี ง.............................................................................................. 11 3.4 ความเป็นมาของการควบคมุ ภายใน.................................................................................................... 21 3.5 วัตถปุ ระสงค์ของการควบคุมภายใน ................................................................................................... 21 3.6 องค์ประกอบการควบคุมภายใน ......................................................................................................... 22 3.7 ขอบเขตของการปฏิบตั ิงานด้านการบรหิ ารความเส่ยี งและการควบคุมภายใน .................................... 26 3.8 โครงสรา้ งการบริหารความเส่ียงและการควบคุมภายในของกยท. ....................................................... 27 3.9 โครงสรา้ งและหนา้ ที่ความรับผดิ ชอบของกยท.จ.ภูเกต็ ....................................................................... 28

สารบญั (ต่อ) หนา้ ส่วนท่ี 4 กระบวนการปฏิบตั ิงาน ............................................................................................................31 4.1 การจดั ทำคู่มือบริหารความเส่ยี งและควบคมุ ภายใน ประจำปงี บประมาณ 2565...............................31 สว่ นที่ 5 ภาคผนวก................................................................................................................................34 5.1 คำสงั่ .................................................................................................................................................. 34 5.2 คมู่ อื และแผนปฏบิ ตั ิการที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินการ ........................................................................ 36 5.3 ปัจจัยเสย่ี งระดบั องคก์ ร ประจำปี 2565............................................................................................. 38 5.4 การใช้งานระบบสารสนเทศสนับสนุนการบรหิ ารความเส่ยี งและการควบคุมภายใน............................ 38 ส่วนท่ี 6 อา้ งอิง......................................................................................................................................44

รายการภาพประกอบ หนา้ ภาพประกอบ 1 บรรยากาศท่ีตง้ั การยางแห่งประเทศไทยจังหวดั ภูเก็ต............................................................ 5 ภาพประกอบ 2 โครงสรา้ งการบรหิ ารงานการยางแห่งประเทศไทยจงั หวัดภเู ก็ต............................................. 6 ภาพประกอบ 3 การวิเคราะห์ความเส่ยี งโดยการจัดทำ Risk Universe........................................................ 13 ภาพประกอบ 4 แนวทางในการกำหนดกจิ กรรมการควบคุม......................................................................... 14 ภาพประกอบ 5 การจดั ลำดบั ความรุนแรงความเสย่ี งของ กยท..................................................................... 15 ภาพประกอบ 6 คำอธิบายการบรหิ ารความเสี่ยงตามระดบั ความเสี่ยงของ กยท ........................................... 16 ภาพประกอบ 7 แผนผงั จัดระดบั ความเสย่ี ง (Risk Assessment Matrix) ของ กยท..................................... 17 ภาพประกอบ 8 กลยทุ ธ์ 4T’s Strategies เพ่อื จดั การความเสย่ี ง ................................................................. 18 ภาพประกอบ 9 โครงสรา้ งการบริหารความเส่ียงและการควบคุมภายในของกยท......................................... 27 ภาพประกอบ 10 ระบบบรหิ ารความเสย่ี งและควบคุมภายใน....................................................................... 39 ภาพประกอบ 11 เข้าสูร่ ะบบ........................................................................................................................ 40 ภาพประกอบ 12 หนา้ หลกั ของระบบ ........................................................................................................... 41 ภาพประกอบ 13 แถบคำสัง่ ระบบการบรหิ ารความเสยี่ ง............................................................................... 41 ภาพประกอบ 14 การรายงานผลการบริหารความเสยี่ งองค์กร ..................................................................... 42 ภาพประกอบ 15 แถบคำสั่งการควบคุมภายใน............................................................................................. 43 ภาพประกอบ 16 แถบคำสงั่ ดาวน์โหลดเอกสารคมู่ ือตา่ ง ๆ........................................................................... 43

สว่ นที่ 1 ขอ้ มูลท่วั ไปของการยางแหง่ ประเทศไทยจังหวดั ภเู ก็ต 1.1 ขอ้ มลู ทว่ั ไป การยางแห่งประเทศไทยจังหวัดภูเก็ต เรียกโดยย่อว่า “กยท.จ.ภูเก็ต” เป็นหน่วยงานใน สังกัดส่วนงานการยางแห่งประเทศไทยเขตภาคใต้ตอนกลาง รับผิดชอบการปฏิบัติงานในเขตท้องที่จังหวัด ภูเก็ต ประกอบด้วย 3 อำเภอ ได้แก่ อำเภอเมือง อำเภอถลาง และอำเภอกะทู้ และในเขตท้องท่ีจังหวัดพังงา ประกอบด้วย 1 อำเภอ ไดแ้ ก่ อำเภอเกาะยาว การยางแห่งประเทศไทยจังหวัดภูเก็ต รับผิดชอบดูแลการบริหารจัดการด้านยางพารา ส่งเสริม สนบั สนุน และให้ความชว่ ยเหลือเกษตรกรชาวสวนยาง สถาบันเกษตรกรชาวสวนยาง และผู้ประกอบ กิจการยาง ด้านวิชาการ การเงิน การผลิต การแปรรูป การอุตสาหกรรม การตลาด การประกอบธุรกิจ การ ส่งเสริมและสนับสนุนให้มีการปลูกแทนและการปลูกใหม่ ตลอดจนการเผยแพร่ข้อมูลเกี่ยวกับยางพารา และ การดำเนินการอน่ื ๆ ท่ีเกย่ี วขอ้ ง เพ่ือยกระดบั รายไดแ้ ละคณุ ภาพชีวิตเกษตรกรชาวสวนยางให้ดขี ึ้น ภาพประกอบ 1 บรรยากาศที่ต้งั การยางแห่งประเทศไทยจงั หวดั ภูเกต็ เลขท่ี 3/8 หมทู่ ี่ 1 บา้ นเกาะสิเหร่ ถนนศรสี ทุ ัศน์ ตำบลรษั ฎา อำเภอเมือง จงั หวัดภูเกต็ โทรศพั ท์ 076-213282 โทรสาร 076-213282 Facebook การยางแห่งประเทศไทยจงั หวดั ภเู ก็ต คมู่ ือการบรหิ ารความเสย่ี งและควบคุมภายใน การยางแห่งประเทศไทยจังหวดั ภูเกต็ 2565 5

1.2 โครงสร้างการบรหิ ารงาน ภาพประกอบ 2 โครงสรา้ งการบริหารงานการยางแห่งประเทศไทยจงั หวดั ภเู กต็ จากภาพประกอบ 2 โครงสร้างการบรหิ ารงานการยางแหง่ ประเทศไทยจังหวัดภูเก็ต มีกรอบ อัตรากำลัง จำนวน 21 อัตรา แยกเป็นกรอบอัตรากำลังพนักงาน จำนวน 15 อัตรา และกรอบอัตรากำลัง ลกู จ้าง จำนวน 5 อตั รา ปัจจบุ ัน (เดือนมกราคม 2565) มอี ัตราครอง จำนวน 17 อตั รา ประกอบดว้ ย พนักงาน จำนวน 9 อตั รา ลกู จา้ งประจำจำนวน 4 อตั รา และลกู จ้างเหมาจำนวน 4 อตั รา กรอบอตั รากำลัง อัตราครอง อัตราวา่ ง 21 อัตรา 13 อตั รา 8 อัตรา - พนักงาน 8 คน - พนกั งาน 8 คน - พนกั งาน 16 คน - ลูกจา้ ง 5 คน - ลกู จา้ ง 0 คน - ลกู จา้ ง 5 คน ค่มู อื การบรหิ ารความเสย่ี งและควบคมุ ภายใน การยางแหง่ ประเทศไทยจงั หวดั ภเู กต็ 2565 6

สว่ นที่ 2 ความสำคัญของค่มู อื การบรหิ ารความเสี่ยงและควบคุมภายใน 2.1 วัตถุประสงคข์ องคมู่ อื การบรหิ ารความเสย่ี งและควบคุมภายใน เพื่อให้ การยางแหง่ ประเทศไทยจังหวัดภเู กต็ (กยท.จ.ภูเก็ต) มีกระบวนการปฏิบตั ิงานทช่ี ดั เจน และ มีคมู่ ือปฏิบัตงิ าน (work manual) ท่มี ีมาตรฐาน โดยรวบรวมข้นั ตอน กระบวนการ และเอกสารท่ีเกี่ยวข้องใน งานด้านบรหิ ารความเสย่ี งและควบคุมภายในของการยางแห่งประเทศไทย เพื่อใหก้ ารปฏิบัติงานเป็นไปในทาง เดียวกัน ตลอดจนส่งเสริมและสนับสนนุ ให้การปฏบิ ตั งิ านมปี ระสิทธภิ าพและประสทิ ธผิ ล 2.2 ขอบเขตของคมู่ ือการบริหารความเส่ยี งและควบคุมภายใน คู่มือการบริหารความเสี่ยงและควบคุมภายใน ครอบคลุมขั้นตอนในการดำเนินงาน ซึ่งสอดคล้องกับ เกณฑก์ ารประเมนิ ผลการดำเนนิ งานของรฐั วสิ าหกิจ (State Enterprise Assessment Model : SE-AM) โดย ประกอบไปด้วย 11 กระบวนการทีส่ ำคัญ คอื (1) การจัดประชุมด้านการบริหารความเส่ียงและควบคมุ ภายใน (2) การติดตามและรายงานผลการดำเนนิ งานดา้ นการบรหิ ารความเสย่ี งและควบคุมภายใน (3) การจัดทำและการทบทวนคูม่ ือ/แผนงานตา่ ง ๆ ด้านการบรหิ ารความเส่ยี งและควบคุมภายใน (4) การกำหนดแนวทางการทบทวน วธิ กี ารปฏบิ ัตงิ านดา้ นการบรหิ ารความเส่ยี งและควบคมุ ภายใน (5) การประเมินประสทิ ธผิ ลการดำเนนิ งานดา้ นการบริหารความเส่ียงและควบคุมภายใน (6) การสำรวจความรคู้ วามเขา้ ใจ/ชอ่ งทางการสื่อสาร ดา้ นการบริหารความเส่ยี งและควบคมุ ภายใน (7) การสร้างบรรยากาศและวฒั นธรรมสนบั สนุนการบริหารความเสย่ี งและควบคุมภายใน (8) การกำหนดยทุ ธศาสตรแ์ ละวัตถปุ ระสงค์/เปา้ ประสงค์เชิงยทุ ธศาสตร์ (9) กระบวนการบรหิ ารความเสย่ี ง (10) การพฒั นาระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ เพื่อการสื่อสาร และการรายงานผลการบรหิ ารความ เส่ียงและการควบคุมภายใน (11) การควบคุมภายใน และการกำกบั ดูแลการปฏบิ ัตงิ าน (Compliance) ค่มู ือการบรหิ ารความเสยี่ งและควบคมุ ภายใน การยางแหง่ ประเทศไทยจังหวัดภูเกต็ 2565 7

2.3 การปรับปรุงคมู่ อื การบริหารความเสยี่ งและควบคมุ ภายใน กองบรหิ ารความเส่ยี ง มีการกำหนดให้ ส่วนงาน และหน่วยงาน มีการทบทวนและปรบั ปรงุ คู่มือการ บรหิ ารความเส่ยี งและควบคมุ ภายใน อย่างนอ้ ยปลี ะ 1 ครั้ง และให้แลว้ เสร็จภายใน ไตรมาสที่ 1 2.4 คำจำกดั ความ 2.4.1 การประเมินผลการดำเนินงานรัฐวิสาหกิจตามระบบประเมินผลใหม่ (SE–AM) หมายถึง กรอบการประเมินผลการดำเนินงานรัฐวิสาหกิจ โดยแบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ ผลการดำเนินงาน ( key performance area) (น้ำหนักร้อยละ 60+/-15) และด้านการบริหารจัดการองค์กร (core business enablers) น้ำหนักรอ้ ยละ 40+/-15) 2.4.2 Core Business Enablers หมายถงึ หวั ขอ้ ในการประเมินผลการดำเนินงานรัฐวสิ าหกิจ ด้าน การบริหารจัดการองค์กร ซง่ึ ประกอบด้วยการประเมนิ ผล 8 ดา้ น ได้แก่ (1) ดา้ นการกำกบั ดูแลทด่ี ีและการนำองคก์ ร (2) ดา้ นการวางแผนเชงิ กลยทุ ธ์ (3) ดา้ นการบรหิ ารความเสยี่ งและควบคมุ ภายใน (4) ดา้ นการมงุ่ เนน้ ผมู้ สี ว่ นไดส้ ่วนเสียและลกู คา้ (5) ด้านการพัฒนาเทคโนโลยีดิจทิ ัล (6) ด้านการบรหิ ารทุนมนษุ ย์ (7) ด้านการจดั การความร้แู ละนวัตกรรม (8) ด้านการตรวจสอบภายใน 2.4.3 Risk Management & Internal Control: RM & IC หมายถึง การบริหารความเสี่ยงและ ควบคุมภายใน 2.4.4 Compliance หมายถึง การกำกบั ดูแลการปฏิบัติงาน 2.4.5 Work Manual หมายถึง คู่มือการปฏิบัติงาน หรือเอกสารที่ส่วนงาน/หน่วยงาน สร้างขึ้นมา เพอ่ื ใชเ้ ปน็ แนวทางในการปฏิบัติงาน 2.4.6 ผวก.กยท. หมายถงึ ผ้วู ่าการการยางแหง่ ประเทศไทย 2.4.7 กบค. หมายถงึ กองบรหิ ารความเส่ียง คมู่ อื การบรหิ ารความเสย่ี งและควบคมุ ภายใน การยางแหง่ ประเทศไทยจงั หวดั ภเู กต็ 2565 8

2.4 คำจำกัดความ (ต่อ) 2.4.8 คณะทำงาน RIC หมายถึง คณะทำงานการบริหารความเสี่ยงและควบคุมภายในของการยาง แหง่ ประเทศไทย 2.4.9 คณะอนุกรรมการ RMC หมายถึง คณะอนุกรรมการบริหารความเส่ียงและควบคุมภายในของ การยางแหง่ ประเทศไทย 2.4.10 คณะกรรมการ กยท. หมายถงึ คณะกรรมการการยางแหง่ ประเทศไทย 2.4.11 สว่ นงาน หมายถึง ฝ่าย/กยท.เขต/สำนกั /สถาบนั 2.4.12 หนว่ ยงาน หมายถึง กองในสำนกั งานใหญ/่ กยท.จ./ศูนยว์ ิจัยยาง/ศูนย์บริการรับรองทดสอบ/ สำนักงานตลาดกลางยางพารา 2.4.13 Risk Owner หมายถงึ เจ้าของปัจจยั เสี่ยง 2.14 PA องค์กร หมายถึง Performance Appraisal หรือ ตัวชี้วัดการดำเนินงานที่สำนักงาน คณะกรรมการนโยบายรฐั วสิ าหกิจ ใชใ้ นการประเมินผลการดำเนินงานของ กยท. 2.4.15 สคร. หมายถงึ สำนักงานคณะกรรมการนโยบายรัฐวิสาหกจิ 2.4.16 ผังขนั้ ตอนในการปฏบิ ตั ิงาน (Flow Chart) จุดเริม่ ตน้ และสิน้ สดุ ของกระบวนการ กิจกรรมและการปฏบิ ัตงิ าน การตัดสนิ ใจ ทิศทาง/การเคลือ่ นไหวของงาน จุดเชื่อมต่อระหว่างขั้นตอน กรณีการเขียน กระบวนการไม่สามารถจบได้ ภายใน 1 หน้า เอกสาร/รายงาน ฐานข้อมูล จุดควบคุมกิจกรรมหลักที่คาดว่าจะเกิดปัญหา บ่อย/ตอ้ งควบคุมเป็นพเิ ศษ คูม่ ือการบรหิ ารความเสยี่ งและควบคมุ ภายใน การยางแหง่ ประเทศไทยจงั หวดั ภเู กต็ 2565 9

สว่ นที่ 3 ทม่ี าและความสำคญั ของการบริหารความเส่ยี งและควบคุมภายใน การบรหิ ารความเสยี่ ง 3.1 ความเปน็ มา “การบรหิ ารความเส่ยี งขององคก์ ร (Enterprise Risk Management)” เปน็ กระบวนการ ที่มีระบบสามารถที่จะนำไปใช้ได้กับองค์กรทุกประเภท เพื่อบ่งชี้เหตุการณ์ความเสี่ยง ประเมินความเสี่ยง จัดลำดับความสำคัญ และจัดการความเสี่ยง ซึ่งช่วยสนับสนุนให้องค์กรสามารถพิจารณาระดับความเสี่ยงท่ี องคก์ รยอมรับได้ หรือตอ้ งการทจี่ ะยอมรับและกำหนดกรอบการดำเนินงานใหแ้ ก่องค์กรเพื่อให้สามารถบริหาร ความไม่แน่นอน ความเสี่ยงและโอกาสของธุรกิจอย่างมีประสิทธิภาพ (กองบริหารความเสี่ยง ฝ่ายยุทธศาสตร์ องคก์ ร, 2564) การบริหารความเสี่ยงถูกกำหนดให้เป็นหนึ่งในองค์ประกอบของตัวชี้วัดการประเมินผลงาน (Performance Criteria) เพอ่ื วัดประสทิ ธภิ าพการดำเนินงานของรัฐวิสาหกิจ เพ่ือส่งเสรมิ และผลักดันให้มีการ บริหารความเสี่ยงที่ดี ซึ่งสอดคล้องตามแนวปฏิบัติที่ดีของ COSO ERM (2017) และกลไกผลักดันให้มีแนว ทางการบริหารความเส่ยี งที่มีประสิทธภิ าพและสามารถสร้างมลู คา่ เพ่ิม (Value Enhancement) ใหก้ ับองค์กร โดยการกำหนดระดับที่สะท้อนพัฒนาการของการบริหารความเสี่ยง เช่น การกำกับและสร้างวัฒนธรรมความ เสี่ยง การกำหนดนโยบาย/กลยุทธ์ขององค์กรในการบริหารความเสี่ยง การกำหนดวัตถุประสงค์และ ยุทธศาสตร์องค์กรที่ชัดเจน กระบวนการในการจัดการความเสี่ยงที่เป็นระบบ รวมทั้งการสร้างความรู้ความ เข้าใจ ความตระหนักเรื่องการบริหารความเสี่ยง การบริหารเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการจัดการที่ดี (IT Governance) การพิจารณาให้การบริหารความเสี่ยงเป็นส่วนหนึ่งของการพิจารณาผลตอบแทนความดี ความชอบของคณะกรรมการ และการบูรณาการระหว่างการบริหารความเสี่ยงกับกำควบคุมภายใน (กอง บริหารความเสยี่ ง ฝา่ ยยทุ ธศาสตรอ์ งคก์ ร, 2564) ค่มู ือการบรหิ ารความเสยี่ งและควบคุมภายใน การยางแห่งประเทศไทยจงั หวัดภเู กต็ 2565 10

3.2 วัตถุประสงค์ของการบรหิ ารความเสีย่ ง 1) เพอ่ื ใหส้ ามารถตระหนกั ถงึ ภัยคุกคาม และลดการสญู เสยี ที่อาจเกดิ ขึน้ 2) เพอ่ื เปน็ เครอื่ งมือทส่ี ำคัญในการบรหิ ารงาน และชว่ ยให้การพฒั นาองคก์ รเปน็ ไปในทิศทาง เดยี วกนั 3) เพื่อสร้างฐานข้อมูลที่มีประโยชน์ต่อการบริหารและการปฏิบัติงานในองค์กร สะท้อน ภาพรวมของความเสี่ยงต่าง ๆ ที่สำคัญขององค์กรทั้งหมด และสนับสนุนการตัดสินใจของผู้บริหาร และมอง เป้าหมายในภาพรวม 4) เพื่อใหก้ ารจดั สรรทรัพยากรเปน็ ไปอยา่ งมีประสิทธิภาพและประสทิ ธิผล 3.3 องค์ประกอบของการบรหิ ารความเสี่ยง องคป์ ระกอบ Here การระบุปัจจยั เสี่ยง การจัดทำแผนจัดการความเส่ียงและการปรบั ปรุง การกำหนดกจิ กรรมการควบคมุ ท่ตี อบสนองตอ่ ความเสยี่ งองคก์ ร มกาารตบรกริหาราครวคบวาคมุมเภสาี่ยยงใแนบบบรู ณาการ การประเมินระดับความรนุ แรงของปจั จยั เส่ียง การตดิ ตามและรายงานผลการบรหิ ารความเสยี่ ง การจัดลำดบั ความเส่ียง การทบทวนผลการบริหารความเสย่ี ง คมู่ ือการบรหิ ารความเสย่ี งและควบคุมภายใน การยางแหง่ ประเทศไทยจงั หวดั ภเู กต็ 2565 11

การระบุปัจจยั เสีย่ ง (Identifies Risk) โดยพจิ ารณาใหค้ รอบคลมุ ความเสย่ี งทั้ง 5 ด้าน ไดแ้ ก่ 1 ด้านกลยุทธ์ (Strategic Risk: SR) 2 ด้านการดำเนนิ งาน (Operational Risk: OR) 3 ดา้ นการเงนิ (Financial Risk: FR) 4 ด้านการปฏิบัตติ ามกฎหมาย ระเบียบ ข้อบงั คับ (Compliance Risk: CR) 5 ปัจจัยเสี่ยงท่ีสร้างมลู ค่าเพิม่ (Intelligence Risk : IR) รวมทั้งต้องพิจารณาถึงปัจจัยภายใน ปัจจัยภายนอก ยุทธศาสตร์และเป้าหมายที่สำคัญขององค์กร จุดอ่อน ความตอ้ งการความคาดหวังของผูม้ สี ่วนได้สว่ นเสยี และตวั ชวี้ ัดท่สี ำคัญขององค์กร (Inherent Risk) การกำหนดกจิ กรรมการควบคุมที่ตอบสนองต่อความเสย่ี งองค์กร (Selects and Develops Control Activities) การประเมนิ ประสทิ ธิผลของการควบคมุ การประเมินประสิทธผิ ลของการควบคุม เป็นการวิเคราะห์ภายใต้แนวคิดการบริหารความเส่ียงทีร่ ะบุ ว่า ความเสี่ยงต่าง ๆ หากดำเนินการได้ภายใต้การควบคุมภายในที่เพียงพอก็สามารถยอมรับความเสี่ยงนั้นได้ แต่ถ้าหากยังมีความเสี่ยงคงเหลือก็ต้องจัดทำแผนจัดการความเสี่ยง เพื่อป้องกันหรือลดความเสี่ยง ซึ่งใน เบอ้ื งต้น กบค. ไดก้ ำหนดรูปแบบการประเมนิ ประสทิ ธิผลการควบคุมภายใน และการวเิ คราะหค์ วามเสีย่ ง คู่มือการบรหิ ารความเสยี่ งและควบคุมภายใน การยางแหง่ ประเทศไทยจงั หวดั ภูเกต็ 2565 12

โดยการจัดทำ Risk Universe รายละเอยี ดดงั ภาพประกอบ 3 ภาพประกอบ 3 การวิเคราะห์ความเส่ยี งโดยการจดั ทำ Risk Universe ท่มี า: คู่มือการบรหิ ารความเส่ียงและควบคุมภายใน กองบริหารความเสีย่ ง ฝ่ายยุทธศาสตร์องค์กร, 2564 โดยจะต้องดำเนินการวิเคราะห์ประสิทธิผลการควบคุมภายในทั้งปัจจัยเสี่ยงระดับองค์กรและปัจจัย เสี่ยงระดับส่วนงาน/หน่วยงาน/หน่วยงานย่อย ภายใต้แนวคิดของการบริหารความเสี่ยง ซึ่งหากระดับความ เพียงพอในการควบคุมภายในยังอยู่ในระดับที่ยังไม่เพียงพอให้ดำเนินการกำหนดกิจกรรมการควบคุม เพื่อทำ ให้มาตรการในการควบคุมภายในมีประสิทธิภาพ เมื่อมีการประเมินมาตรการควบคุมภายในแล้ว หากปัจจัย เสี่ยงนั้น ๆ ได้รับการพิจารณาแล้วว่าสามารถดำเนินการภายใต้การควบคุมภายในที่เพียงพอก็สามารถยอมรับ ความเสี่ยงได้ แต่ถ้าหากยังมีความเสี่ยงให้จัดทำแผนบริหารจัดการความเสี่ยง เพื่อป้องกันหรือลดความเสี่ยง ของงานหรือโครงการนั้น ๆ ต่อไป ซึ่งแนวทางในการกำหนดกิจกรรมการควบคุม มีทั้งสิ้น 4 แนวทาง ดัง ภาพประกอบ 4 คู่มือการบรหิ ารความเสย่ี งและควบคุมภายใน การยางแห่งประเทศไทยจังหวัดภูเกต็ 2565 13

ภาพประกอบ 4 แนวทางในการกำหนดกิจกรรมการควบคุม ทม่ี า: ค่มู ือการบริหารความเส่ียงและควบคุมภายใน กองบริหารความเสย่ี ง ฝ่ายยทุ ธศาสตรอ์ งค์กร, 2564 การประเมนิ ระดับความรุนแรงของปจั จัยเสย่ี ง (Risk Assessment) การประเมินระดับความรุนแรงของปัจจัยเสี่ยง หมายถึง การวัดระดับความรุนแรงของความเสีย่ งว่ามี มากน้อยเพียงใด โดยนำความเสี่ยงที่ได้จากการระบุความเสี่ยงมาทำการประเมินหาค่าระดับความเสี่ยง ควร ประเมินทั้งความเสี่ยงก่อนจัดการ (Inherent Risk) และความเสี่ยงที่เหลืออยู่หลังจากที่มีการจัดการแล้ว (Residual Risk) โดยมอี งค์ประกอบที่จะตอ้ งพจิ ารณาในการประเมินความเสย่ี ง ดังนี้ โอกาสที่จะเกิด (Likelihood) ดูได้จากความถี่ของการเกิดเหตุการณ์ที่ก่อให้เกิดความสูญเสีย โดย อาจจำแนกเป็นระดบั ต่ำ ปานกลาง สูง หรอื รอ้ ยละของโอกาสที่จะเกิดขึน้ ได้ มี 5 ระดบั คอื บอ่ ยมาก (5) บ่อย (4) ปานกลาง (3) น้อย (2) น้อยมาก (1) ผลกระทบ (Impact) ดูได้จากความรุนแรงหรือขนาดของความเสียหาย เมื่อเหตกุ ารณเ์ กิดขึ้น ซ่ึงการ ประเมินความรุนแรงของการสูญเสียและการคาดการณ์มูลค่าของความสูญเสีย เมื่อเกิดภัยขึ้น มี 5 ระดับ คือ สูงมาก (5) สงู (4) ปานกลาง (3) นอ้ ย (2) นอ้ ยมาก (1) คูม่ อื การบรหิ ารความเสยี่ งและควบคุมภายใน การยางแห่งประเทศไทยจงั หวัดภเู กต็ 2565 14

การจดั ลำดับความเสยี่ ง (Prioritizes Risk) การจัดลำดับความรุนแรงของแต่ละปัจจัยเส่ียงสามารถพิจารณาไดโ้ ดยการใช้ตารางการจัดลำดับความ รุนแรงของความเสี่ยงที่ กยท. กำหนดขึ้น เพื่อที่จะประเมินระดับความเสี่ยงโดยรวม (Risk Exposure) ทำให้ สามารถมีมาตรการควบคุมความเสี่ยงได้อย่างเหมาะสมต่อไป จาก Risk Assessment Matrix นำรายการ ความเสี่ยงของแต่ละระดับความเสี่ยงที่ได้จัดเรียงลำดับไว้ (Risk Ranking) มาวิเคราะห์เปรียบเทียบกับเกณฑ์ ความสามารถในการยอมรับความเสีย่ ง (Criteria for Acceptability Risk) ของ กยท. การจดั ลำดบั ความรุนแรงความเสย่ี ง (Risk Ranking) ของ กยท. ภาพประกอบ 5 การจดั ลำดบั ความรนุ แรงความเสยี่ งของ กยท. ทีม่ า: คู่มือการบริหารความเส่ียงและควบคุมภายใน กองบริหารความเสี่ยง ฝา่ ยยุทธศาสตรอ์ งค์กร, 2564 คมู่ อื การบรหิ ารความเสยี่ งและควบคมุ ภายใน การยางแห่งประเทศไทยจงั หวัดภูเกต็ 2565 15

ระดับของความเส่ยี ง จาก Risk Assessment Matrix นำรายการความเส่ียงของแต่ละระดับความเสี่ยงที่ได้จัดเรียงลำดบั ไว้ (Risk Ranking) มาวิเคราะห์เปรียบเทียบกับเกณฑ์ความสามารถในการยอมรับความเสี่ยง (Criteria for Acceptability Risk) ภาพประกอบ 6 คำอธบิ ายการบริหารความเส่ียงตามระดบั ความเส่ียงของ กยท ที่มา: คูม่ ือการบรหิ ารความเส่ียงและควบคุมภายใน กองบริหารความเสย่ี ง ฝ่ายยทุ ธศาสตรอ์ งค์กร, 2564 คู่มอื การบรหิ ารความเสย่ี งและควบคมุ ภายใน การยางแหง่ ประเทศไทยจงั หวดั ภเู กต็ 2565 16

ภาพประกอบ 7 แผนผงั จดั ระดบั ความเส่ียง (Risk Assessment Matrix) ของ กยท. ทมี่ า: คมู่ ือการบริหารความเสี่ยงและควบคุมภายใน กองบริหารความเสีย่ ง ฝา่ ยยทุ ธศาสตรอ์ งค์กร, 2564 การจดั ทำแผนจดั การความเส่ยี งและการปรับปรงุ มาตรการควบคุมภายใน การระบุทางเลือกในการจัดการความเสี่ยง การจัดการความเสี่ยงแต่ละวิธีอาจมีความเหมาะสมกับ บางสถานการณ์ แนวทางการจัดการความเสี่ยงใด ๆ อาจมีได้มากกว่า 1 แนวทาง โดยวิธีจัดการความเสี่ยง แบ่งออกได้เป็น 2 แนวทางหลัก ไดแ้ ก่ (1) การลดโอกาสที่จะเกิดเหตุการณ์ความเสียหาย (Reduce Likelihood) เป็นมาตรการควบคุม ความเสี่ยง (Risk Control) โดยมุ่งลดโอกาสที่จะเกิดเหตุการณ์ความเสียหาย เหมาะกับลักษณะงานที่ต้อง ปฏิบัติบ่อยครั้งหรือปฏิบัติเป็นประจำ เช่น การกำหนดให้มีการตรวจสอบล่วงหน้าเป็นประจำ เช่น ระบบ คอมพิวเตอร์ หรือการใช้ระบบงานอัตโนมัติ (Automation) ทดแทนกระบวนการที่ใช้คน (Manual) เป็น ผู้กระทำ ซึ่งจะเหมาะสมกับลักษณะงานที่ต้องปฏิบัติซ้ำ ๆ จำนวนมาก เพื่อปรับปรุงกระบวนการทำงานและ ลดความซับซ้อน (Complexity) ของกระบวนการต่าง ๆ (2) การลดขนาดของความเสียหาย (Reduce Impact) เป็นมาตรการจัดการความเสี่ยงโดย มุ่งเน้น การลดขนาดความเสียหาย ที่เหมาะสมกับความเสี่ยงที่เกิดจากปัจจัยภายนอกที่ควบคุมได้ยาก โดยอาจจะใช้ คู่มอื การบรหิ ารความเสย่ี งและควบคุมภายใน การยางแห่งประเทศไทยจังหวดั ภูเกต็ 2565 17

วิธีการกระจายความเสี่ยงไม่ให้เกิดการกระจุกตัวของความเสี่ยง (Diversification) โดยการจัดทำ Contingency Plan หรือ Business Continuity Plan เพอื่ ใหส้ ามารถดำเนนิ การได้อย่างต่อเนื่องในช่วงท่ีเกิด เหตุการณ์ความเสียหายและอยู่ระหว่างการแก้ไขระบบความเสียหาย โดยให้กลับคืนสู่สภาพการดำเนินงาน ปกติไดโ้ ดยเรว็ ท่ีสดุ ภาพประกอบ 8 กลยุทธ์ 4T’s Strategies เพื่อจดั การความเสยี่ ง ท่ีมา: คู่มือการบรหิ ารความเส่ียงและควบคุมภายใน กองบริหารความเส่ยี ง ฝ่ายยุทธศาสตร์องค์กร, 2564 คู่มือการบรหิ ารความเสยี่ งและควบคมุ ภายใน การยางแหง่ ประเทศไทยจงั หวดั ภูเกต็ 2565 18

การบริหารความเสย่ี งแบบบรู ณาการ (Risk Correlation) Map) การบริหารความเสี่ยงแบบบูรณาการ คือ เครื่องมือที่จะช่วยในการบริหารจัดการความเสี่ยง โดยมี การพิจารณาถึงความสัมพันธข์ องความเสี่ยงและผลกระทบท่ีมรี ะหว่างหนว่ ยงานต่าง ๆ ภายในองค์กรและช่วย ให้รัฐวิสาหกิจสามารถจดั การความเสี่ยงที่ตน้ เหตไุ ด้อย่างชัดเจน โดย Risk Correlation Map ขององค์กรควร แสดงถงึ การนำไปใชง้ านได้จริง รวมถงึ ควรเผยแพร่ใหผ้ ู้บรหิ ารและพนักงานไดร้ ับทราบผ่านช่องทางที่องค์กรมี อยู่ โดยองคป์ ระกอบของ Risk Correlation Map ท่ีดีต้องประกอบดว้ ย 1) มกี ารกำหนดสาเหตขุ องความเส่ียง น้ำหนกั ของสาเหตุ และระดับความรนุ แรงของสาเหตุ 2) มกี ารวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปจั จยั เสีย่ งในระดับองคก์ รและความสัมพันธ์ของสาเหตุ 3) สามารถนำ Risk Map ไปใชใ้ นการกำหนดแผนการบริหารความเสี่ยง 4) มกี ารสร้างความเข้าใจในเรื่อง Risk Map ใหก้ ับบุคลากรในองค์กร/สว่ นงาน/หน่วยงาน การตดิ ตามและรายงานผลการบรหิ ารความเสยี่ ง (Risk Monitoring) การติดตามและรายงานผลการบริหารความเสี่ยง เป็นการกำหนดกระบวนการรายงานผลการ บรหิ ารความเส่ียงตามแผนจดั การความเสย่ี งและกจิ กรรมควบคุมท่ีกำหนดครบถว้ น โดยรายงานผลตอ่ ผบู้ ริหาร สายงาน คณะทำงาน และคณะอนุกรรมการบริหารความเสี่ยงและควบคุมภายใน เป็นรายไตรมาส และนำส่ง รายงานการประเมินผลการควบคุมภายในตามหลักเกณฑ์การปฏิบัติการควบคุมภายในสำหรับหน่วยงานของ รัฐได้ครบถ้วนและเป็นไปตำมระยะเวลาที่กำหนด โดยกระบวนการรายงานผลการบริหารความเสี่ยงสามารถ เชื่อมโยงกับการพัฒนาระบบสารสนเทศ/ระบบดิจิทัลขององค์กรในการติดตามและรายงานผลการดำเนินงาน ซง่ึ การรายงานผลการบริหารความเสยี่ งมีองคป์ ระกอบท่ีครบถว้ นและรายงานผลได้ครบทุกไตรมาส โดยมีความ เชื่อมโยงและสอดคล้องกับความคืบหน้าของการติดตามผลตามแผนปฏิบัติการประจำปีที่เกี่ยวข้อง และ รายงานผลพร้อมการรายงานผลการดำเนินงานขององค์กรและเช่ือมโยงกบั การพัฒนาระบบเทคโนโลยีดิจิทัลที่ สนับสนุนกระบวนการบรหิ ารความเสยี่ งและระบบเตือนภยั ลว่ งหน้ำ (Early Warning System) คู่มือการบรหิ ารความเสยี่ งและควบคมุ ภายใน การยางแห่งประเทศไทยจงั หวดั ภเู กต็ 2565 19

การทบทวนผลการบรหิ ารความเสยี่ ง (Review Risk and Performance) การทบทวนผลการบริหารความเสี่ยง เป็นการกำหนดกระบวนการในการทบทวนและปรับปรุงผล ความเสย่ี งสมำ่ เสมอตามสภาพแวดล้อมที่เปล่ียนแปลงไป หรือในกรณที ีผ่ ลการบรหิ ารความเส่ียงไม่เป็นไปตาม เป้าหมายที่กำหนด โดยการติดตามผลการดำเนินงานตามกิจกรรมในแผนบริหารความเสี่ยง รวมทั้งเป้าหมาย การบริหารความเสีย่ งในเชงิ ของระดบั ความรุนแรงและค่าเป้าหมายที่กำหนด พร้อมรายงานผลการดำเนินงาน ขององค์กร เพื่อให้สามารถวิเคราะหป์ ระเดน็ ความเส่ียงท่ีอาจเกดิ ข้ึนใหมจ่ ากการเปลีย่ นแปลงที่สำคัญ รวมท้ัง การประเมินประสทิ ธผิ ลของทุกข้นั ตอน และทุกขนั้ ตอนไดป้ ระสิทธผิ ลตามท่กี ำหนด (ความครบถ้วนของปัจจัย, กระบวนการ, ผลผลิต, ระยะเวลาที่แล้วเสร็จ) และการทบทวนและปรับปรุงผลความเสี่ยง และผลการบริหาร ความเสี่ยงที่เกิดขึ้นจริง มีความเชื่อมโยงกับกระบวนการปรับเปลี่ยนแผนงาน (ตามปกติและสถานการณ์ เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว) วัตถุประสงค์เชิงยุทธศาสตร์ขององค์กร วิสัยทัศน์ และตัวชี้วัดท่ีสำคัญ และ กระบวนการตดิ ตามผลการดำเนนิ งานตามแผนงานและตวั ช้ีวัดที่สำคญั ขององค์กร เช่น แผนปฏบิ ัติการทสี่ ำคัญ แผนการบริหารทรพั ยากรบคุ คล แผนแมบ่ ทเทคโนโลยดี จิ ทิ ัล คมู่ อื การบรหิ ารความเสยี่ งและควบคุมภายใน การยางแห่งประเทศไทยจังหวดั ภูเกต็ 2565 20

การควบคมุ ภายใน 3.4 ความเปน็ มา การควบคุมภายในเป็นกลไกที่จะทำให้องค์กรสามารถบรรลุวัตถุประสงค์การควบคุมภายใน ได้แก่ ด้านการดำเนินงาน ด้านการรายงาน และด้านการปฏิบัติตามกฎหมาย ระเบียบ และข้อบังคับ ซึ่งเป็น ส่วนประกอบที่แทรกอยู่ในการปฏิบัติงานตามปกติและเป็นสิง่ ที่ต้องกระทำอย่างเป็นขั้นตอนและตอ่ เนื่อง โดย บุคลากรทุกระดับเป็นผู้มีบทบาทสำคัญ ตั้งแต่การกำหนดนโยบาย ระบบงาน คู่มือการปฏิบัติงานและ แบบฟอรม์ ดำเนินงาน รวมทั้งจะต้องมีการนำไปปฏิบตั ิเพ่ือให้มีความเช่ือมั่นอย่างสมเหตุสมผลว่าจะบรรลุตาม วตั ถปุ ระสงคแ์ ละภารกจิ ขององค์กร 3.5 วตั ถุประสงค์ของการควบคุมภายใน การยางแห่งประเทศไทยตอ้ งใหค้ วามสำคญั กับวตั ถุประสงค์ของการควบคมุ ภายในแตล่ ะด้าน ดังน้ี 1) วัตถุประสงค์ด้านการดำเนินงาน (Operations Objectives) เป็นวัตถุประสงค์เกี่ยวกับ ความมี ประสิทธิผลและประสิทธิภาพของการดำเนินงาน รวมถึงการบรรลุเป้าหมายด้านการดำเนินงาน ด้าน การเงิน ตลอดจนการใช้ทรัพยากร การดูแลรักษาทรัพย์สิน การป้องกันหรือลดความผิดพลาดของการยางแห่ง ประเทศไทย ตลอดจนความเสียหาย การร่วั ไหล การสนิ้ เปลอื ง หรือการทจุ ริตในการยางแหง่ ประเทศไทย 2) วัตถุประสงค์ด้านการรายงาน (Reporting Objectives) เป็นวัตถุประสงค์เกี่ยวกับการ รายงานทางการเงินและไม่ใช่ทางการเงนิ ที่ใช้ภายในและภายนอกการยางแห่งประเทศไทย รวมถงึ การรายงาน ท่เี ชอื่ ถอื ไดท้ ันเวลา โปร่งใส หรอื ขอ้ กำหนดอนื่ ของทางราชการ 3) วัตถุประสงค์ด้านการปฏิบัติตามกฎหมาย ระเบียบ และข้อบังคับ (Compliance Objectives) เป็นวัตถุประสงค์เกี่ยวกับการปฏิบัติตามกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ หรือมติคณะรัฐมนตรีที่ เกย่ี วขอ้ งกบั การดำเนนิ งาน รวมทงั้ ข้อกำหนดอ่นื ของทางราชการ ค่มู อื การบรหิ ารความเสย่ี งและควบคุมภายใน การยางแหง่ ประเทศไทยจังหวัดภูเกต็ 2565 21

3.6 องค์ประกอบการควบคุมภายใน การยางแห่งประเทศไทยได้กำหนด วิสัยทัศน์ พันธกิจ ยุทธศาสตร์ วัตถุประสงค์ โดยการควบคุม ภายในจะเป็นเครื่องมือสนับสนุนให้การยางแห่งประเทศไทยสามารถขับเคลื่อนการปฏิบัติงานให้บรรลุ วตั ถปุ ระสงค์ที่กำหนด ทัง้ น้ี การควบคุมภายในจะประกอบด้วย 5 องคป์ ระกอบ 17 หลักการ ดงั น้ี องค์ประกอบของมาตรฐานการควบคุมภายใน ได้แก่ 1. สภาพแวดลอ้ มการควบคุม (Control Environment) 2. การประเมินความเสยี่ ง (Risk Assessment) 3. กจิ กรรมการควบคุม (Control Activities) 4. สารสนเทศและการส่อื สาร (Information and Communication) 5. กิจกรรมการติดตามผล (Monitoring Activities) 3.6.1 สภาพแวดลอ้ มการควบคุม (Control Environment) สภาพแวดล้อมการควบคุม เปน็ ปจั จยั พื้นฐานในการดำเนนิ งานทีส่ ่งผลให้มีการนำการควบคุมภายใน มาปฏิบัติทัว่ ท้ังการยางแห่งประเทศไทย ทั้งนี้ ผู้กำกับดูแลและฝ่ายบริหารจะต้องสร้างบรรยากาศให้ทุกระดับ ตระหนักถึงความสำคัญของการควบคุมภายใน รวมทั้งการดำเนินงานที่คาดหวังของผู้กำกับดูแลและฝ่าย บริหาร ทั้งนี้ สภาพแวดล้อมการควบคุมดังกล่าวเป็นพื้นฐานสำคัญที่จะส่งผลกระทบต่อองค์ประกอบของการ ควบคมุ ภายในอนื่ ๆ สภาพแวดล้อมการควบคุมประกอบด้วย 5 หลกั การ ดังน้ี 1) การยางแห่งประเทศไทยแสดงให้เห็นถงึ การยดึ มั่นในคณุ ค่าของความซ่ือตรงและจริยธรรม 2) คณะกรรมการการยางแห่งประเทศไทย แสดงให้เห็นถึงความเป็นอิสระจากฝ่ายบริหาร และมีหน้าที่กำกับดูแลให้มีการพัฒนาหรือปรับปรุงการควบคุมภายใน รวมถึงการดำเนินการเกี่ยวกับการ ควบคมุ ภายใน 3) ผู้ว่าการการยางแห่งประเทศไทยจัดให้มีโครงสร้างองค์กรสายการบังคับบัญชา อำนาจ หนา้ ท่ี และความรับผิดชอบทเี่ หมาะสมในการบรรลวุ ตั ถปุ ระสงค์ของการยางแห่งประเทศไทยภายใต้การกำกับ ดแู ลของคณะกรรมการการยางแหง่ ประเทศไทย คู่มอื การบรหิ ารความเสยี่ งและควบคมุ ภายใน การยางแหง่ ประเทศไทยจงั หวดั ภเู กต็ 2565 22

4) การยางแห่งประเทศไทยแสดงให้เห็นถึงความมุ่งมั่นในการสร้างแรงจูงใจ พัฒนา และ รกั ษาบุคลากรที่มีความรู้ความสามารถ ทสี่ อดคลอ้ งกบั วัตถปุ ระสงค์ของการยางแหง่ ประเทศไทย 5) การยางแห่งประเทศไทยกำหนดให้บุคลากรมีหน้าท่ี และความรับผิดชอบต่อผลการ ปฏิบตั งิ านตามระบบการควบคุมภายใน เพ่ือใหบ้ รรลวุ ตั ถปุ ระสงคข์ องการยางแหง่ ประเทศไทย 3.6.2 การประเมินความเสี่ยง (Risk Assessment) การประเมินความเสี่ยงเป็นกระบวนการที่ดำเนินการอย่างต่อเนื่องและเป็นประจำ เพื่อระบุและ วเิ คราะหค์ วามเสย่ี งที่มผี ลกระทบต่อการบรรลุวัตถุประสงค์ของการยางแห่งประเทศไทย รวมถึงกำหนดวิธีการ จัดการความเสี่ยงนั้น ฝ่ายบริหารควรคำนึงถึงการเปลีย่ นแปลงของสภาพแวดล้อมภายนอกและภารกิจภายใน ทั้งหมดที่มีผลต่อการบรรลุวัตถุประสงค์ของการยางแห่งประเทศไทย การประเมินความเสี่ยงประกอบด้วย ๔ หลกั การ ดงั น้ี 6) การยางแห่งประเทศไทยระบุวัตถุประสงค์การควบคุมภายในของการปฏิบัติงานให้ สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ขององค์กรไว้อย่างชัดเจนและเพียงพอที่จะสามารถระบุและประเมินความเสี่ยงท่ี เกย่ี วขอ้ งกบั วัตถปุ ระสงค์ 7) การยางแห่งประเทศไทยระบุความเสี่ยงที่มีผลต่อการบรรลุวัตถุประสงค์การควบคุม ภายในอยา่ งครอบคลุมทง้ั องค์กร และวิเคราะห์ความเสยี่ งเพอื่ กำหนดวิธีการจดั การความเสีย่ งน้นั 8) การยางแห่งประเทศไทยพิจารณาโอกาสที่อาจเกิดการทุจริต เพื่อประกอบการประเมิน ความเสย่ี งที่สง่ ผลต่อการบรรลวุ ัตถุประสงค์ 9) การยางแห่งประเทศไทยระบุและประเมินการเปลี่ยนแปลงที่อาจมีผลกระทบอย่างมี นยั สำคัญต่อระบบการควบคุมภายใน ค่มู อื การบรหิ ารความเสย่ี งและควบคมุ ภายใน การยางแห่งประเทศไทยจังหวดั ภเู กต็ 2565 23

3.6.3 กจิ กรรมการควบคุม (Control Activities) กิจกรรมการควบคุมเป็นการปฏิบัติงานที่กำหนดไว้ในนโยบายและกระบวนการดำเนินงาน เพื่อให้ มั่นใจว่า การปฏิบัติตามการสั่งการของฝ่ายบริหารจะลดหรือควบคุมความเสี่ยงให้สามารถบรรลุวัตถุประสงค์ กิจกรรมการควบคุมควรได้รับการนำไปปฏิบัติทั่วทุกระดับของการยางแห่งประเทศไทย ในกระบวนการ ปฏิบัตงิ าน ขน้ั ตอนการดำเนินงานต่าง ๆ รวมถงึ การนำเทคโนโลยีมาใชใ้ นการดำเนนิ งาน กิจกรรมการควบคุม ประกอบดว้ ย 3 หลกั การ ดังนี้ 10) การยางแห่งประเทศไทยระบุและพัฒนากิจกรรมการควบคุม เพื่อลดความเสี่ยงในการ บรรลุวตั ถปุ ระสงคใ์ หอ้ ยใู่ นระดบั ท่ยี อมรับได้ 11) การยางแห่งประเทศไทยระบุและพัฒนากิจกรรมการควบคุมทั่วไปด้านเทคโนโลยี เพื่อ สนบั สนนุ การบรรลวุ ตั ถุประสงค์ 12) การยางแห่งประเทศไทยจัดให้มีกิจกรรมการควบคุม โดยกำหนดไว้ในนโยบาย ประกอบด้วยผลสำเร็จที่คาดหวังและขน้ั ตอนการปฏบิ ตั งิ าน เพ่อื นำนโยบายไปสกู่ ารปฏิบตั ิจริง 3.6.4 สารสนเทศและการสอ่ื สาร (Information and Communication) สารสนเทศเป็นส่ิงจำเป็นสำหรับการยางแห่งประเทศไทยทจี่ ะชว่ ยให้มีการดำเนนิ การตามการควบคุม ภายในที่กำหนด เพื่อสนับสนุนให้บรรลุวตั ถุประสงคข์ องการยางแหง่ ประเทศไทย การสื่อสารเกิดข้ึนได้ท้ังจาก ภายในและภายนอก และเป็นช่องทางเพื่อให้ทราบถึงสารสนเทศที่สำคัญในการควบคุมการดำเนินงานของการ ยางแห่งประเทศไทย การสื่อสารจะช่วยให้บุคลากรในหน่วยงานมีความเข้าใจถึงความรับผิดชอบ และ ความสำคัญของการควบคุมภายในที่มีต่อการบรรลุวัตถุประสงค์ สารสนเทศ และการสื่อสาร ประกอบด้วย 3 หลกั การ ดังน้ี 13) การยางแห่งประเทศไทยจัดทำหรือจัดหาและใช้สารสนเทศที่เกี่ยวข้องและมีคุณภาพ เพอ่ื สนับสนุนใหม้ กี ารปฏบิ ัติตามการควบคุมภายในทก่ี ำหนด 14) การยางแหง่ ประเทศไทยมีการสอ่ื สารภายในเก่ยี วกับสารสนเทศ รวมถึงวตั ถุประสงคแ์ ละ ความรับผิดชอบที่มีต่อการควบคุมภายในซึ่งมีความจำเป็นในการสนับสนุนให้มีการปฏิบัติตามการควบคุม ภายในทก่ี ำหนด 15) การยางแห่งประเทศไทยมีการสื่อสารกับบุคคลภายนอกเกี่ยวกับเรื่องที่มีผลกระทบต่อ การปฏิบัติตามการควบคมุ ภายในทก่ี ำหนด คมู่ ือการบรหิ ารความเสย่ี งและควบคุมภายใน การยางแหง่ ประเทศไทยจงั หวัดภูเกต็ 2565 24

3.6.5 กจิ กรรมการตดิ ตามผล (Monitoring Activities) กิจกรรมการติดตามผลเป็นการประเมินผลระหว่างการปฏิบัติงาน การประเมินผลเป็นรายครั้ง หรือ เป็นการประเมินผลทั้งสองวิธีร่วมกัน เพื่อให้เกิดความมั่นใจว่าได้มีการปฏิบัติตามหลักการในแต่ละ องค์ประกอบของการควบคุมภายในทั้ง 5 องค์ประกอบ กรณีที่ผลการประเมินการควบคุมภายในจะก่อให้เกิด ความเสียหายต่อการยางแห่งประเทศไทยให้รายงานต่อฝ่ายบริหาร และคณะกรรมการการยางแห่งประเทศ ไทยอย่างทนั เวลา กิจกรรมการติดตามผลประกอบด้วย 2 หลกั การ ดังน้ี 16) การยางแห่งประเทศไทยระบุพัฒนาและดำเนินการประเมินผลระหว่างการปฏิบัติงาน และหรือการประเมินผลเป็นรายครั้งตามที่กำหนด เพื่อให้เกิดความมั่นใจว่าได้มีการปฏิบัติตามองค์ประกอบ ของการควบคมุ ภายใน 17) การยางแห่งประเทศไทยประเมินผลและส่ือสารข้อบกพร่อง หรือจดุ อ่อนของการควบคุม ภายในอย่างทนั เวลาต่อฝ่ายบริหารและคณะกรรมการการยางแห่งประเทศไทย เพื่อให้ผู้รบั ผิดชอบสามารถสัง่ การแก้ไขไดอ้ ย่างเหมาะสม คู่มือการบรหิ ารความเสย่ี งและควบคมุ ภายใน การยางแห่งประเทศไทยจงั หวัดภเู กต็ 2565 25

3.7 ขอบเขตของการปฏบิ ัตงิ านด้านการบริหารความเสยี่ งและการควบคุมภายใน ขอบเขตการปฏิบตั ิงานดา้ นการบริหารความเส่ยี งและการควบคมุ ภายในของการยางแหง่ ประเทศไทย จังหวัดภูเก็ต ประกอบด้วย การจัดทำแผน การจัดทำคู่มือ การวิเคราะห์ การประเมินประสิทธิภาพและ ประสิทธิผล การรายงานผล และการปฏบิ ัติงานที่เก่ยี วข้องอยา่ งเปน็ ระบบ คมู่ อื การบรหิ ารความเสย่ี งและควบคมุ ภายใน การยางแหง่ ประเทศไทยจงั หวดั ภูเกต็ 2565 26

3.8 โครงสร้างการบรหิ ารความเส่ยี งและการควบคุมภายในของกยท. ภาพประกอบ 9 โครงสรา้ งการบรหิ ารความเส่ยี งและการควบคมุ ภายในของกยท. คมู่ ือการบรหิ ารความเสย่ี งและควบคมุ ภายใน การยางแหง่ ประเทศไทยจังหวดั ภูเกต็ 2565 27

3.9 โครงสร้างและหนา้ ท่ีความรบั ผดิ ชอบของกยท.จ.ภเู กต็ ผอู้ ำนวยการการยางแห่งประเทศไทยจงั หวดั มีหนา้ ท่ีและความรับผิดชอบ ดงั น้ี (1) กำหนดแผนปฏิบัติงาน รวมทั้งปรับแผนการปฏิบัติงาน และพัฒนาวิธีการดำเนินงานของงานใน ความรับผิดชอบ (2) มอบหมายงานนโยบาย ติดตาม ตรวจสอบ ควบคุม กำกับ และประเมินผลการปฏิบัติงานของ ผู้ใต้บังคับบัญชา ตลอดจนให้คำปรึกษา แนะนำ และช่วยแก้ปัญหาในการปฏิบัติงานแก่ ผูใ้ ต้บังคับบัญชา (3) ควบคุมการปฏบิ ตั งิ านของผ้ใู ตบ้ งั คับบัญชาใหเ้ ปน็ ไปตามแผนงานและนโยบายท่กี ำหนด (4) รายงานผลการปฏบิ ัติงาน รวมถึงปัญหาอปุ สรรคต่าง ๆ และข้อเสนอแนะเกีย่ วกับการปฏิบัตงิ าน หรืออ่ืน ๆ ตอ่ ผ้บู ังคับบญั ชา (5) ส่งเสริมให้ผู้ใตบ้ ังคับบญั ชาไดพ้ ัฒนาตนเองเพ่อื ความกา้ วหนา้ ในการปฏิบัตงิ าน (6) ใหค้ ำปรกึ ษา แนะนำ ชี้แจง และติดต่อประสานงานกบั บุคคลและหน่วยงานท่เี กีย่ วข้อง (7) บริหารความเสยี่ งและควบคุมภายในของกยท.จังหวัด (8) ควบคุมและตรวจสอบการบันทึกกิจกรรมย่อย จัดสรรเป้าหมายและงบประมาณแผนปฏิบัติและ ภารกิจให้ส่วนงานหรอื หน่วยงานที่รับผิดชอบ พร้อมทั้งบันทึกแผนงาน งบประมาณและรายงาน ในระบบบรหิ ารจัดการโครงการ (9) เป็นตัวแทนของส่วนงานในการเข้าร่วมประชุม ชี้แจงเกี่ยวกับงานในความรับผิดชอบ และร่วม กจิ กรรมกับหัวหน้าส่วนราชการต่าง ๆ ค่มู ือการบรหิ ารความเสย่ี งและควบคุมภายใน การยางแห่งประเทศไทยจังหวัดภูเกต็ 2565 28

(10) ปฏิบตั หิ นา้ ทอี่ น่ื ๆ ตามท่ีไดร้ ับมอบหมายจากผบู้ งั คับบัญชา ผูช้ ว่ ยผอู้ ำนวยการจังหวดั มีหนา้ ที่และความรับผิดชอบ ดงั น้ี (1) กำหนดแผนปฏิบัติงาน รวมทั้งปรับแผนการปฏิบัติงานและพัฒนาวิธีการดำเนินงานของงานใน ความรบั ผดิ ชอบ (2) มอบหมายงาน ติดตาม ตรวจสอบและประเมินผลการปฏิบัติงานของผู้ใต้บังคับบัญชา ตลอดจน ใหค้ ำปรกึ ษา แนะนำ และช่วยแก้ปญั หาในการปฏบิ ัติงานแก่ผูใ้ ตบ้ งั คบั บัญชา (3) ควบคุมการปฏบิ ัติงานของผใู้ ตบ้ ังคับบญั ชาให้เป็นไปตามแผนงานและนโยบายท่กี ำหนด (4) รายงานผลการปฏิบตั ิงาน รวมถึงปัญหาอุปสรรคต่าง ๆ และข้อเสนอแนะเกีย่ วกับการปฏิบัติงาน หรอื อื่น ๆ ต่อผู้บงั คบั บัญชา (5) สง่ เสริมให้ผู้ใต้บังคบั บัญชาได้พัฒนาตนเองเพ่ือความก้าวหน้าในการปฏิบัตงิ าน (6) ให้คำปรกึ ษา แนะนำ ช้ีแจง และติดตอ่ ประสานงานกบั บคุ คลและหน่วยงานที่เกีย่ วข้อง (7) บริหารความเสี่ยงและควบคุมภายในของกอง (8) ควบคุมและตรวจสอบการบันทึกกิจกรรมย่อย จัดสรรเป้าหมายและงบประมาณแผนปฏิบัติและ ภารกิจให้ส่วนงานหรือหน่วยงานที่รับผิดชอบ พร้อมทั้งบันทึกแผนงาน งบประมาณและรายงาน ในระบบบริหารจัดการโครงการ (9) เป็นตัวแทนของส่วนงาน ในการเข้าร่วมประชุม ชี้แจงเกี่ยวกับงานในความรับผิดชอบ และร่วม กิจกรรมกับหัวหนา้ ส่วนราชการต่าง ๆ (10) ปฏบิ ัติหนา้ ทอ่ี ่นื ๆ ตามทไ่ี ดร้ ับมอบหมายจากผูบ้ งั คบั บญั ชา หวั หน้ากองงานสนับสนนุ มหี นา้ ที่และความรับผิดชอบ ดงั น้ี (1) กำหนดแผนปฏิบัติงาน รวมทั้งปรับแผนการปฏิบัติงานและพัฒนาวิธีการดำเนินงานของงานใน ความรับผดิ ชอบ (2) มอบหมายงาน ติดตาม ตรวจสอบและประเมินผลการปฏบิ ัติงานของผู้ใตบ้ ังคบั บัญชา ตลอดจน ให้คำปรึกษา แนะนำ และชว่ ยแก้ปัญหาในการปฏบิ ตั ิงานแก่ผู้ใตบ้ งั คบั บัญชา (3) ควบคุมการปฏิบัติงานของผู้ใตบ้ งั คบั บญั ชาใหเ้ ปน็ ไปตามแผนงานและนโยบายที่กำหนด (4) รายงานผลการปฏิบตั ิงาน รวมถึงปัญหาอุปสรรคต่าง ๆ และข้อเสนอแนะเก่ียวกบั การปฏิบัตงิ าน หรืออ่นื ๆ ต่อผู้บังคับบัญชา (5) สง่ เสรมิ ให้ผู้ใตบ้ งั คับบัญชาได้พัฒนาตนเองเพ่ือความกา้ วหน้าในการปฏิบตั ิงาน (6) ให้คำปรึกษา แนะนำ ชแี้ จง และติดต่อประสานงานกบั บุคคลและหนว่ ยงานท่ีเกีย่ วข้อง (7) บรหิ ารความเสย่ี งและควบคมุ ภายในของกอง (8) ควบคุมและตรวจสอบการบนั ทึกกจิ กรรมย่อย จดั สรรเปา้ หมายและงบประมาณแผนปฏิบัตแิ ละ ภารกิจใหส้ ่วนงานหรือหน่วยงานทรี่ บั ผดิ ชอบ พร้อมท้ังบันทึกแผนงาน งบประมาณและรายงาน ในระบบบริหารจัดการโครงการ คูม่ อื การบรหิ ารความเสยี่ งและควบคุมภายใน การยางแห่งประเทศไทยจังหวดั ภเู กต็ 2565 29

(9) เป็นตัวแทนของส่วนงาน ในการเข้าร่วมประชุม ชี้แจงเกี่ยวกับงานในความรับผิดชอบ และร่วม กิจกรรมกบั หวั หนา้ สว่ นราชการตา่ ง ๆ (10) ปฏิบัตหิ นา้ ที่อ่นื ๆ ตามท่ไี ด้รับมอบหมายจากผ้บู งั คับบัญชา แผนกแผนงานและขอ้ มูล มหี นา้ ทีแ่ ละความรับผดิ ชอบ ดงั น้ี บริหารงานในความรับผิดชอบของแผนกแผนงานและข้อมูล โดยวางแผน สั่งการ ติดตาม ตรวจสอบ ควบคุม ประสานงานเกี่ยวกับการรวบรวมแผนงาน โครงการและงบประมาณของหน่วยงานต่าง ๆ จัดทำ แผนปฏิบัติการของกยท.จ. ติดตามความเคลื่อนไหวของระบบข้อมูลรวมท้ังรวบรวมวิเคราะห์และจัดทำข้อมูล ข่าวสารใหห้ นว่ ยงานต่าง ๆ บริหารความเสยี่ งและควบคุมภายในของแผนก และปฏบิ ตั งิ านอยา่ งใดอยา่ งหน่ึง หรือหลายอย่างตามที่ได้รับมอบหมาย แผนกพัฒนาและฝกึ อบรม มหี นา้ ทแ่ี ละความรับผดิ ชอบ ดังน้ี บริหารงานในความรับผิดชอบของแผนกพัฒนาและฝึกอบรม โดยวางแผน สั่งการ ติดตาม ตรวจสอบ ควบคุม ประสานงานเกี่ยวกับการให้คำแนะนำทางวิชาการ จัดฝึกอบรมเกษตรกรและพนักงานของกยท.จ. โฆษณา ประชาสัมพันธ์ ศึกษา ทดสอบเพื่อพัฒนาพันธุ์ยางและไม้ยืนต้น กำหนดแผนการใช้ผลิตจำหนา่ ย จ่าย โอน พันธุ์ยางและไม้ยืนต้น รวมทั้งควบคุม ดูแล บำรุงรักษาแปลงผลิต บริหารความเสีย่ งและควบคุมภายใน ของแผนก และปฏิบัติงานอย่างใดอยา่ งหน่ึงหรอื หลาย อยา่ งตามทไี่ ดร้ บั มอบหมาย แผนกปฏิบัตกิ าร มหี นา้ ทแี่ ละความรบั ผดิ ชอบ ดังน้ี บริหารงานในความรับผิดชอบของแผนกปฏิบัติการ โดยวางแผน สั่งการ ติดตาม ตรวจสอบควบคุม ประสานงานเกี่ยวกับการรับคำขอและพิจารณาการสนับสนุนปลูกแทนและปลูกใหม่ ตรวจสุ่มสวนปลูกแทน และตรวจสวนที่มีปัญหา บริหารจัดการสวัสดิการเกษตรกรชาวสวนยาง การส่งเสริมอาชีพเสริม และควบคุม ติดตามโครงการเงนิ ทุนหมุนเวยี น รวมทงั้ ให้คำปรึกษาด้านวชิ าการ บรหิ ารความเสย่ี งและควบคุมภายในของ แผนก และปฏบิ ตั ิงานอย่างใดอย่างหนง่ึ หรือหลายอย่างตามที่ไดร้ บั มอบหมาย แผนกการเงนิ และบญั ชี มหี น้าทแ่ี ละความรับผิดชอบ ดังนี้ ปฏิบัติงานในความรับผิดชอบของแผนกการเงินและบัญชี โดยวางแผน สั่งการ ติดตาม ตรวจสอบ ควบคมุ ประสานงานเกย่ี วกับงานการรับ-จ่ายเงิน การจัดทำบัญชี การบรหิ ารการเงินและงบประมาณ บริหาร ความเสี่ยงและควบคุมภายในของแผนก และปฏิบัติงานอย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลายอย่างของแผนกตามท่ี ไดร้ บั มอบหมาย แผนกธรุ การและพัสดุ มหี นา้ ทแี่ ละความรบั ผดิ ชอบ ดงั น้ี ปฏิบัติงานในความรับผิดชอบของแผนกธุรการและพัสดุ โดยวางแผน สั่งการ ติดตาม ตรวจสอบ ควบคุม ประสานงานเกย่ี วกับงานสารบรรณ งานบรหิ ารงานบคุ คลเบอื้ งตน้ งานธรุ การท่วั ไป งานพสั ดุ งานวสั ดุ สงเคราะห์ งานการเงินและบัญชี บริหารความเสี่ยงและควบคุมภายในของแผนก และปฏิบัติงานอย่างใด อย่างหนึ่งหรือหลายอย่างของแผนกตามท่ีได้รับมอบหมาย คมู่ อื การบรหิ ารความเสย่ี งและควบคุมภายใน การยางแห่งประเทศไทยจังหวัดภูเกต็ 2565 30

สว่ นที่ 4 กระบวนการปฏิบัติงาน 4.1 การจัดทำคูม่ อื บรหิ ารความเสี่ยงและควบคมุ ภายใน ประจำปีงบประมาณ 2565 ลำดบั Flow Chart รายละเอยี ดของงาน ผรู้ บั ผิดชอบ เอกสารทเ่ี ก่ียวข้อง 1. กบค.นำเกณฑ์การประเมินผล ห.กบค. 1. ค่มู อื การประเมินผล กบค.จัดทำ/ทบทวนรา่ งคู่มอื การดำเนนิ งานรัฐวสิ าหกจิ การดำเนินงาน การบรหิ ารความเส่ยี งและ ตามระบบการประเมินผลใหม่ รฐั วสิ าหกิจตามระบบ ควบคมุ ภายในของ กยท. (SE-AM)หัวขอ้ การบริหาร การประเมินผลใหม่ ความเสย่ี งและการควบคุม (SE-AM) ภายใน ผลการสำรวจความรู้ 2. ผลการสำรวจ ความเข้าใจคูม่ ือการบริหาร ความร้คู วามเข้าใจคู่มอื ไม่เหน็ ชอบ ความเสย่ี งและนโยบาย GRC การบริหารความเสี่ยง เห็นชอบ มายกรา่ งในคู่มือบริหารความ และควบคุมภายในของ เสย่ี งและควบคุมภายใน ปงี บประมาณก่อนหน้า ประจำปี 3. นโยบาย GRC 2. กบค.นำรา่ งคู่มือการบรหิ าร ห.กบค. 1.บันทกึ ข้อความขอ ผอ.ฝยศ. ความเสย่ี งและควบคุมภายใน อนุมตั ิให้ความเหน็ ชอบ พจิ ารณาให้ความเห็นชอบ ประจำปี นำเสนอ ผอ.ฝยศ คูม่ ือการบรหิ ารความ เพื่อพจิ ารณาให้ความเหน็ ชอบ เสี่ยงและควบคุม เหน็ ชอบ ภายใน 3. ฝยศ.นำร่างคมู่ ือการบริหาร ผอ.ฝยศ. 1.บนั ทกึ ข้อความขอ ผวก.กยท. ความเสี่ยงและควบคุมภายใน รอง ผวก.(บ.) อนุมตั ใิ ห้ความเห็นชอบ พิจารณาให้ความเหน็ ชอบ นำเสนอ ผวก.กยท. ผา่ น รอง คู่มือการบรหิ ารความ ผวก.(บ.) เพื่อพจิ ารณาให้ เส่ียงและควบคุม ความเหน็ ชอบ ภายใน คมู่ อื การบรหิ ารความเสยี่ งและควบคมุ ภายใน การยางแห่งประเทศไทยจังหวัดภเู กต็ 2565 31

ลำดับ Flow Chart รายละเอียดของงาน ผรู้ บั ผิดชอบ เอกสารทเี่ กีย่ วข้อง 4. ฝยศ.ประกาศ เผยแพรค่ ู่มอื ผอ.ฝยศ 1.บนั ทกึ ข้อความขอ ประกาศ เผยแพร่ คู่มือการ การบริหารความเสี่ยงและ ห.กบค อนุมตั ใิ ห้ความเห็นชอบ บริหารความเสี่ยงและควบคุม ควบคุมภายใน ผา่ นชอ่ งทางท่ี คู่มอื การบริหารความ ภายใน เพื่อให้ทุกส่วนงานและ ระบใุ นภาคผนวก พนักงานถอื ปฏบิ ตั ิ เสี่ยงและควบคุม ภายใน 2.คู่มือการบริหาร ความเสยี่ งและควบคุม ภายใน 5. กบค.จดั ทำบนั ทึกข้อความ ผอ.ฝยศ 1.บันทึกข้อความขอ นำเสนอคณะกรรมการ กยท. และวาระการประชมุ เพือ่ และคณะอนุกรรมการ RMC เสนอ คณะกรรมการ กยท. ห.กบค. อนมุ ัตินำเสนอ คณะกรรมการ กยท. เพือ่ ทราบ และคณะอนุกรรมการ RMC และคณะอนกุ รรมการ RMC 2.วาระการประชุม คณะกรรมการ กยท. 3.วาระการประชมุ คณะอนกุ รรมการ RMC 4.ค่มู ือการบรหิ าร ความเสีย่ งและควบคมุ ภายใน 6. จดั เก็บเอกสารเพ่ือตอบ นวน.ท่ไี ด้รบั 1. คมู่ ือการประเมินผล คำถามตามเกณฑ์การ มอบหมาย การดำเนนิ งาน จดั เกบ็ เอกสารหลกั ฐาน ประเมินผลการดำเนินงาน รัฐวิสาหกจิ ตามระบบ รัฐวิสาหกจิ ตามระบบการ การประเมินผลใหม่ ประเมนิ ผลใหม่ (SE- (SE-AM) AM)หัวขอ้ การบริหารความ 2.ค่มู ือการบรหิ าร เสี่ยงและการควบคุมภายใน ความเสีย่ งและควบคุม ภายในประจำปี คู่มอื การบรหิ ารความเสยี่ งและควบคมุ ภายใน การยางแหง่ ประเทศไทยจังหวัดภเู กต็ 2565 32

ลำดับ Flow Chart รายละเอียดของงาน ผรู้ บั ผิดชอบ เอกสารทเ่ี ก่ยี วข้อง นวน.ที่ไดร้ ับ 1. คมู่ ือการบรหิ าร 7. กบค. สรปุ และรวบรวมผล มอบหมาย ความเสีย่ งและควบคมุ ภายในประจำปี การดำเนินงาน สรปุ และรวบรวมผลการดำเนินงาน คูม่ ือการบรหิ ารความเสย่ี งและควบคุมภายใน การยางแหง่ ประเทศไทยจงั หวัดภเู กต็ 2565 33

ส่วนท่ี 5 ภาคผนวก 5.1 คำสั่ง ค่มู ือการบรหิ ารความเสย่ี งและควบคมุ ภายใน การยางแหง่ ประเทศไทยจงั หวัดภเู กต็ 2565 34

ค่มู ือการบรหิ ารความเสย่ี งและควบคมุ ภายใน การยางแห่งประเทศไทยจงั หวัดภเู กต็ 2565 35

5.2 คมู่ ือและแผนปฏบิ ตั กิ ารทเี่ กีย่ วข้องกับการดำเนนิ การ แหล่งท่ีมา คู่มอื และแผนปฏิบัติการท่เี กี่ยวข้อง 1. คมู่ ือการประเมนิ ผลการดำเนนิ งานรฐั วิสาหกิจตามระบบ ประเมนิ ผลใหม่ (SE-AM) 2. คู่มือการบริหารความเสย่ี งและควบคุมภายใน กองบริหาร ความเส่ียง ฝ่ายยทุ ธศาสตร์ 2564 3. แผนวิสาหกจิ การยางแห่งประเทศไทย พ.ศ.2564-2570 (ฉบับปรับปรงุ ปี 2565) คู่มอื การบรหิ ารความเสยี่ งและควบคมุ ภายใน การยางแหง่ ประเทศไทยจังหวดั ภูเกต็ 2565 36

คมู่ ือและแผนปฏบิ ัตกิ ารที่เก่ียวข้อง แหล่งที่มา 4. คูม่ ือการปฏิบัตงิ านการบริหารความเส่ยี งและควบคมุ ภายใน ภายใตเ้ หตุการณ์พเิ ศษ 5. แผนปฏิบัตกิ าร กยท.จ.ภูเก็ต ปีงบประมาณ 2565 6. หลกั เกณฑ์การประเมินผลการดำเนินงานด้านการบริหาร ความเสี่ยงและควบคุมภายใน ประจำปี 2565 7. Risk Universe ของ กยท. ปี 2565 (กยท.จ.ภูเก็ต) คมู่ ือการบรหิ ารความเสยี่ งและควบคุมภายใน การยางแหง่ ประเทศไทยจังหวดั ภูเกต็ 2565 37

5.3 ปจั จยั เสี่ยงระดับองค์กร ประจำปี 2565 รหัสปัจจัยเส่ียง ปัจจยั เส่ียงองคก์ ร เจ้าของปจั จัยเสี่ยง กยท.จ. OR01 การดำเนนิ งานตามโครงการส่งเสริมการทำสวนยาง (กยท.จ.ภเู ก็ตไม่ได้รบั จัดสรรเป้าหมาย) ตามมาตรฐานการจดั การป่าไมอ้ ยา่ งยั่งยืน ไมเ่ ปน็ ไป กยท.จ. ตามเป้าหมาย กยท.จ. FR01 ผลการดำเนนิ งานดา้ นธรุ กิจ ไมเ่ ป็นไปตามเป้าหมาย กยท.จ. SR05 การดำเนินงานตามโครงการส่งเสรมิ การทำสวนยางใน กยท.จ. รูปแบบแปลงใหญ่ ไม่เป็นไปตามเป้าหมาย SR06 การสง่ เสริมสนับสนุนเกษตรกรชาวสวนยาง สถาบนั เกษตรกรชาวสวนยาง และผู้ประกอบกิจการยาง ไมเ่ ป็นไป ตามเปา้ หมาย SR07 การสงเคราะหใ์ ห้ความชว่ ยเหลอื เกษตรกรชาวสวนยางเพื่อ การปลูกแทน ไมเ่ ปน็ ไปตามเป้าหมาย 5.4 การใช้งานระบบสารสนเทศสนับสนนุ การบริหารความเสีย่ งและการควบคุมภายใน ระบบสารสนเทศสนับสนุนการบริหารความเสี่ยงและการควบคุมภายในเป็นระบบที่จัดทำขึ้นเพ่ือ อำนวยความสะดวกในการดำเนินงานด้านการบริหารความเสี่ยงและควบคุมภายในของการยางแห่งประเทศ ไทย รวมทั้งยังเป็นการบูรณาการการทำงานร่วมกันระหว่างหัวข้อบริหารจัดการองค์กร (Core Enablers) ที่ เปน็ รูปธรรมสามารถนำมาใชป้ ฏิบตั งิ านไดจ้ รงิ โดยระบบดังกล่าวจะประกอบไปดว้ ย 5 องคป์ ระกอบ ไดแ้ ก่ 1. การเขา้ สรู่ ะบบ 2. หนา้ หลกั ของระบบ 3. การบริหารความเส่ียง 4. การควบคุมภายใน 5. ดาวน์โหลดเอกสาร คมู่ อื การบรหิ ารความเสย่ี งและควบคมุ ภายใน การยางแห่งประเทศไทยจังหวดั ภูเกต็ 2565 38

1. การเขา้ สรู่ ะบบ สามารถเขา้ สู่ระบบไดโ้ ดยเรมิ่ ต้นจากการเขา้ ระบบงานการยางแห่งประเทศไทย http://app5220- asd.rubber.co.th/ เลือกเมนู “ ร ะ บ บ บ ร ิ ห า ร ค ว า ม เ ส่ี ย ง แ ล ะ ค ว บ ค ุ ม ภ า ย ใ น ” ห รื อ http://app5220- erm.rubber.co.th:8080/raot/login.html **ระบบนีร้ องรบั Google Chrome หรือ Firefox เทา่ น้นั ภาพประกอบ 10 ระบบบริหารความเสี่ยงและควบคมุ ภายใน คมู่ ือการบรหิ ารความเสย่ี งและควบคุมภายใน การยางแหง่ ประเทศไทยจงั หวดั ภเู กต็ 2565 39

หลังจากนน้ั เมอื่ เปิดหน้าระบบได้แล้ว ให้เข้าระบบดว้ ยการใส่ Username: รหสั พนักงาน และ Password : rubber ดังภาพประกอบ 11 ภาพประกอบ 11 เขา้ สู่ระบบ 2. หนา้ หลกั ของระบบ หลังจากเข้าระบบได้แล้ว ในหน้าหลักของระบบจะมีชื่อของผู้ใช้งาน และสังกัดของผู้ใช้งาน รวมท้ัง เมนูแถบสง่ั การด้านบน ประกอบด้วย การบรหิ ารความเสยี่ ง, การควบคุมภายใน, การดาวน์โหลดเอกสาร และ ออก จากระบบ นอกจากนี้จะมีเมนูส่วนตัว ซึ่งประกอบด้วย หน้าหลัก, เปลี่ยนรหัสผ่าน และข้อความ ดัง ภาพประกอบ 12 คมู่ อื การบรหิ ารความเสย่ี งและควบคุมภายใน การยางแห่งประเทศไทยจังหวัดภเู กต็ 2565 40

ภาพประกอบ 12 หน้าหลักของระบบ 3. การบรหิ ารความเส่ียง ในแถบคำสั่งการบริหารความเสี่ยง จะประกอบด้วย 3 ส่วนที่สำคัญ คือ KRI Dashboard, การ รายงานผลการบริหารความเส่ียงองคก์ ร และการบรหิ ารความเสยี่ งระดบั - KRI Dashboard เป็นการแสดงสถานะความเสี่ยงของปจั จัยเสี่ยงระดบั องค์กรที่ กยท. บริหารความ เสย่ี งในปีงบประมาณนั้น ๆ ดงั ภาพประกอบ 13 ภาพประกอบ 13 แถบคำส่งั ระบบการบรหิ ารความเสยี่ ง คมู่ ือการบรหิ ารความเสย่ี งและควบคุมภายใน การยางแห่งประเทศไทยจังหวัดภเู กต็ 2565 41

- การรายงานผลการบริหารความเสี่ยงองค์กร เป็นแถบคำสั่งที่ให้ส่วนงาน/หน่วยงาน ซึ่งเป็นเจ้าของ ความเสี่ยง (Risk Owner) เป็นผู้รายงานผลการบริหารความเสี่ยงปัจจัยเสี่ยงระดับองค์กรประจำเดือน นอกจากนีย้ งั มแี ถบคำส่ัง เพ่ือเรียกดู Risk Profile หรือ Risk Matrix ของส่วนงาน/หนว่ ยงาน ดังภาพประกอบ 14 ภาพประกอบ 14 การรายงานผลการบรหิ ารความเส่ียงองค์กร 4. การควบคมุ ภายใน ในแถบคำสั่งการควบคุมภายในจะประกอบด้วย 2 สว่ นทส่ี ำคญั คือ การตอบแบบประเมินภาคผนวก ก และการควบคุมภายในระดับส่วนงาน/หน่วยงาน/หน่วยงานย่อย ดงั ภาพประกอบ 15 คู่มือการบรหิ ารความเสย่ี งและควบคมุ ภายใน การยางแห่งประเทศไทยจังหวดั ภเู กต็ 2565 42

ภาพประกอบ 15 แถบคำส่ังการควบคุมภายใน 5. ดาวนโ์ หลดเอกสาร เป็นแถบคำสั่งซึ่งผู้เข้าใช้ระบบสามารถค้นหาและดาวน์โหลดเอกสารคู่มือต่าง ๆ ข้อมูลข่าวสาร บทความทางวิชาการ Infographic ท่ีเกี่ยวข้องกับการดำเนนิ งานด้านการบรหิ ารความเสยี่ งและควบคุมภายใน ดังภาพประกอบ 16 ภาพประกอบ 16 แถบคำสัง่ ดาวน์โหลดเอกสารคู่มือตา่ ง ๆ คู่มอื การบรหิ ารความเสย่ี งและควบคุมภายใน การยางแห่งประเทศไทยจังหวดั ภูเกต็ 2565 43

ส่วนท่ี 6 อา้ งอิง ค่มู ือการบริหารความเสีย่ งและควบคมุ ภายใน กองบริหารความเสย่ี ง ฝ่ายยุทธศาสตรอ์ งค์กร, 2564 คูม่ อื การบรหิ ารความเสยี่ งและควบคุมภายใน การยางแหง่ ประเทศไทยจงั หวัดภเู กต็ 2565 44

คู่มือ การบริหารความเสี่ยงและ ควบคุมภายใน การยางแห่งประเทศไทยจังหวัดภูเก็ ต เขตภาคใต้ ตอนกลาง