ผลิตภัณฑ์น้ำพริกพลิกชีวิตชุมชน

“ ผ ลิ ต ภั ณ ฑ์ น้ำ พ ริ ก พ ลิ ก ชี วิ ต ชุ ม ช น ” โ ค ร ง ก ำ ร ย ก ร ะ ดั บ คุ ณ ภ ำ พ ชี วิ ต ชุ ม ช น แ ล ะ ท้ อ ง ถ่ิ น ต้ำ บ ล คู ข ว ำ ง อ้ำ เ ภ อ ล ำ ด ห ลุ ม แ ก้ ว จั ง ห วั ด ป ทุ ม ธ ำ นี เบญจำงค์ อจั ฉรยิ ะโพธำ วิษชญะ ศลิ ำนอ้ ย วฒั นำ อจั ฉริยะโพธำ สุจำริณี สังข์วรรณะ และดวงเดอื น วฏั ฏำนรุ กั ษ์ E-mail: [email protected] เนื่องจากชุมชนมีทรัพยากรธรรมชาติท่ีเป็นวัตถุดิบอาหารมากมาย อาทิ ปลูกข้าว และ ผักสวนครัว เช่น ตะไคร้ ใบมะกรูด กล้วย ตามครัวเรือนท่ัวไป มีสัตว์น้าตามธรรมชาติ มีการ เพาะเลียงปลาดุกเพ่ือจ้าหน่าย สามารถน้าไปสู่การพัฒนาด้านผลิตภัณฑ์อาหารได้ ตลอดจน มีตลาดอุดมทรัพย์ (เอกชน) ซึ่งมีนโยบายสนับสนุนผลิตภัณฑ์ของกลุ่มชุมชนให้วางขายโดย ไม่คิดค่าเช่าสถานที่ ซึ่งสามารถเป็นช่องทางในการพัฒนาให้ชุมชนได้มีการสร้างผลิตภัณฑ์ ชุมชนเพ่ือให้วางจ้าหน่ายในตลาดได้ จึงเกิดแนวคิดพัฒนาเป็นอาชีพสร้างผลิตภัณฑ์อาหาร จากชมุ ชนขนึ เพ่อื มีรายได้เสริมจากทรัพยากรท่มี ใี นครวั เรอื นทอ้ งถ่นิ และบรเิ วณใกล้เคียง

วัตถุประสงค์ 1) เพ่ือพัฒนาอาชีพและสง่ เสริมการอนรุ ักษ์สิง่ แวดล้อมของชมุ ชน 2) เพ่ือเสริมศักยภาพกลมุ่ และครวั เรอื นของชมุ ชน 3) เพื่อสรา้ งผนู้ าการเปลีย่ นแปลงการมีสว่ นร่วมของชมุ ชนในการยกระดับคุณภาพชีวติ ของชมุ ชน วิธีการด้าเนินงาน 1. การวิเคราะห์บริบทชุมชน โดยการสร้างความร่วมมือกับหน่วยงานราชการที่ เก่ียวข้อง ศึกษาชุมชนและวิเคราะห์หาแนวทางการพัฒนาชุมชนนวัตกรรมตาบลคูขวาง รว่ มกบั ชมุ ชน 2. การพัฒนาสินค้าชุมชน โดยมุ่งเน้นการดาเนินงานแบบมีส่วนร่วมกับให้เกิดการ พึ่งพาตนเอง ด้วยการจัดการทรัพยากร ความรู้ ภูมิปัญญา ทุนทางวัฒนธรรม สังคมและ รักษาสิ่งแวดล้อมของชุมชนให้เกิดประโยชน์และย่ังยืน โดยการประชุมเชิงปฏิบัติการ พฒั นาผลิตภณั ฑ์พฒั นาตราสินค้าและบรรจุภัณฑ์รักษ์สิ่งแวดล้อม 3. การประชมุ หาแนวทางการจดั ต้งั กลุ่มอาชพี การจดทะเบียนจดั ตง้ั กล่มุ อาชีพ 4. การติดตามประเมินผล การดาเนินงานเพ่ือสรุปผลการดาเนินงานและวิเคราะห์ บทเรียนทไี่ ด้รับในการดาเนินโครงการ

ผลการดา้ เนนิ งาน มีการด้าเนินการสง่ เสรมิ การยกระดับขดี ความสามารถของกลุ่มอาชีพ จ้านวน 2 กลุ่มไดแ้ ก่ กล่มุ อาชีพน้าพริกแกง นา้ พริกแกงปรุงรส และกลมุ่ อาชีพน้าพรกิ ปลาปน่ โดยมผี เู้ ขา้ รว่ มกจิ กรรม 33 คน 1. กลุ่มอาชีพน้าพริกแกงและน้าพริกแกงปรุงรส 2. กลุ่มอาชีพน้าพริกปลาป่น พบว่ามีการ พบว่าแต่เดิมยังไม่มีการรวมตัวกลุ่มอาชีพ ต้องการมี รวมกลุ่มไม่เป็นทางการเพื่อจาหน่ายน้าพริกปลาป่น ผลิตภัณฑ์ของชุมชน และเป็นนวัตกรรมชุมชนที่มี แต่พบปัญหาน้ามันเย้ิม ส่งผลให้มีผลกระทบต่ออายุ เอกลักษณเ์ ฉพาะ รวมทง้ั ตั้งกล่มุ อาชพี เพื่อสร้างรายได้ การเก็บรักษาและภาพลักษณ์ความน่ารับประทาน เพ่ิมจากความรู้ภูมิปัญญาท้องถ่ินในด้านการตาน้าพริก ของน้าพริก จึงได้มีแนวทางการพัฒนาสูตรน้าพริก แกงรับประทานเองตามครัวเรือนมาพัฒนาเป็นน้าพริก ปลาป่นให้ได้สูตรมาตรฐาน และแก้ปัญหาดังกล่าว แกง น้าพริกแกงปรุงรส จานวน 6 ชนิด ได้แก่ น้าพริก การปรับเนื้อสัมผัสของน้าพริกเพื่อเพิ่มปริมาตร แกงเผ็ด น้าพริกแกงเผ็ดปรุงรส น้าพริกแกงส้ม น้าพริก ต ล อ ด จ น ร ว ม ท้ั ง ป รั บ ใ ห้ มี คุ ณ ค่ า ท า ง โ ภ ช น า ก า ร แกงส้มปรุงรส น้าพริกแกงเขียวหวาน และน้าพริกแกง (โปรตนี สูง) เพอ่ื สรา้ งเปน็ จดุ เด่นของผลิตภัณฑ์น้าพริก เขยี วหวานปรงุ รส ปลาป่นให้เป็นจุดขายหรือเป็นข้อมูลผลิตภัณฑ์ที่ สง่ เสริมการโฆษณา และการตลาดได้เป็นอย่างดี แนวทางการพฒั นาประกอบดว้ ย 1) การประชุมเชิงปฏิบัติการพัฒนาผลิตภัณฑ์น้าพริก แนวทางการพัฒนาประกอบดว้ ย แกงและน้าพรกิ แกงปรุงรส 1) การประชุมเชิงปฏิบัติการพัฒนาผลิตภัณฑ์ 2) การประชุมเชิงปฏิบัติการพัฒนาตราสินค้าและ น้าพรกิ ปลาป่น บรรจุภัณฑ์รักษ์ส่ิงแวดล้อมให้ดึงดูดผู้บริโภคและการระดม 2) กิจกรรมการอบรมการคานวณคุณค่าทาง ความคดิ เหน็ โภชนาการอยา่ งงา่ ย 3) การประชุมหาแนวทางการจัดต้ังกลุ่มอาชีพน้าพริก 3) การวเิ คราะห์หาสารอาหารของผลิตภัณฑ์น้าพริก แกง ซึ่งไดร้ ับความร่วมมือจากสานักงานเกษตร และสานักงาน ปลาป่น พัฒนาชุมชนอาเภอลาดหลมุ แก้ว ขณะนี้ได้จัดต้ังกลุ่มวิสาหกิจ 4) การประชุมเชิงปฏิบัติการเพ่ือพัฒนาตราสินค้า ชุมชนน้าพริกแกงพ่อกานันเรียบร้อยแล้วและกาลังอยู่ในช่วง และบรรจุภัณฑ์รักษ์ส่ิงแวดล้อมให้ดึงดูดผู้บริโภค และการ ยืน่ ขอการจดทะเบยี นกลุ่มสมั มาชพี นา้ พรกิ เเกงพอ่ กานัน ระดมความคิดเห็น 5) การประชุมหาแนวทางการจัดต้ังกลุ่มอาชีพ น้าพริกปลาป่น ซ่ึงได้รับความร่วมมือจากสานักงานพัฒนา ชุมชนอาเภอลาดหลุมแก้ว ขณะนี้กาลังอยู่ระหว่างการขอ จัดต้ังกลุ่มสัมมาชีพเเปรรูปปลาคลองบางโพธ์ิ ปัจจุบันได้มี การจัดจาหน่ายสินค้าภายในท้องถ่ิน เช่น ตลาดอุดมทรัพย์ ตลาดบางเตย ชุมชนมัสยดิ แกว้ นมิ ติ ทาตามออร์เดอร์สั่งซ้ือ ตลอดจนการจาหนา่ ยตามงานต่าง ๆ

สรุปผลการด้าเนนิ งาน 1. สรปุ รายได้ทเ่ี พมิ่ ขึน 2. นวัตกรรมที่เกดิ ขนึ /นวตั กรรมทไี่ ด้รับ โครงการนี้ได้ดาเนินการเสร็จสิ้น มีนวัตกรรม จ า ก ภู มิ ปั ญ ญ า ท้ อ ง ถิ่ น ก า ร ท า อ า ห า ร ไ ท ย ทเี่ กดิ ขึ้นจานวน 2 ผลติ ภัณฑห์ ลกั ไดแ้ ก่ น้าพริกแกง น้าพริกเคร่ืองจ้ิม สามารถนามาพัฒนา 1) น้าพริกแกง และน้าพริกแกงปรุงรส ผลิตภัณฑ์ท่ีมีจุดเด่นของผลิตภัณฑ์ สามารถเกิดเป็น ชนิดต่าง ๆ 6 ชนิด ได้แก่ น้าพริกแกงเผ็ด น้าพริก อาชีพ และสามารถก่อเกิดรายได้เพ่ิมขึ้นได้ โดย แกงเผด็ ปรุงรส น้าพริกแกงสม้ นา้ พริกแกงส้มปรุงรส กลุ่มเป้าหมายมีรายได้เฉลี่ยต่อเดือนเพิ่มข้ึนร้อยละ น้าพริกแกงเขียวหวานปรุงรส และน้าพริกแกง 12.30 ประกอบดว้ ย 2 กลุม่ อาชีพ ไดแ้ ก่ เขียวหวานปรุงรส โดยผู้บริโภคซ้ือไปสามารถนามา ใส่ในอาหารประเภทผัดหรือประเภทแกง โดยไม่ต้อง 1) กลุ่มอาชีพน้าพริกแกง น้าพริกปรุงรส ปรุงรสเพ่ิม สอดคล้องกับวิถีชีวิตของผู้บริโภค ในยุค หรือกลุ่มวิสาหกิจชุมชนน้าพริกพ่อก้านัน จากเดิม ปัจจุบันที่ต้องการความสะดวกสบายและรวดเร็วใน มีร ายไ ด้ค รั วเ รื อน เฉ ล่ีย 14,500 บา ท /เดื อน การประกอบอาหาร ภายหลังดาเนินโครงการมีรายได้ต่อเดือนเพิ่มขึ้น เฉล่ีย 1,875 บาท คิดเป็นรายได้ท่ีเพิ่มขึนร้อยละ 2) น้าพริกปลาป่น ซ่ึงน้าพริกปลาป่นท่ีมี 12.93 โปรตีน 22.86 กรัม ถือว่าเป็นปริมาณท่ีสูง และเป็น 2) กลุ่มอาชีพน้าพริกปลาป่น หรือกลุ่ม สัมมาชีพเเปรรูปปลาคลองบางโพธิ์ (กาลังอยู่ใน น้าพริกท่ีใช้ปลาดุกซ่ึงเป็นทรัพยากรชุมชนที่มีการ ระหว่างการขอจัดต้ัง) จากเดิมมีรายได้ครัวเรือน เฉล่ีย 10,000 บาท/เดือน ภายหลังดาเนินโครงการ เพาะเลี้ยงในท้องถนิ่ จานวนมาก มีรายได้เพิ่มขึ้นเฉลี่ย 11,168 บาท/เดือน คิดเป็น รายไดต้ ่อเดือนเพิม่ ขนึ ร้อยละ 11.68 ข้อเสนอแนะเชงิ พัฒนาตอ่ ยอด 1. สนับสนุนให้มีการจัดทาแผนการตลาด หรือเพิ่ม ช่องทางการตลาดออกไปภายนอกชุมชนและการ ประชาสมั พนั ธ์ในหลากหลายชอ่ งทางใหม้ ากข้นึ 2. ควรมีการเข้ารับการอบรมจากส่วนงาน ท้ังภาครัฐและเอกชน ในเร่ืองท่ีเกี่ยวกับคุณภาพ ผลิตภัณฑ์ การยืดอายุการเก็บรักษา ตลอดจนการ จัดทาบญั ชรี ายรบั รายจ่าย การคิดกาไรต้นทุนราคาขาย เป็นต้น