11.สัญญาค้ำประกัน

กฎหมายว่าดว้ ย ลกั ษณะท่สี า้ คัญของสัญญาค้าประกัน สัญญาค้าประกนั การค้าประกันมไี ด้แต่เฉพาะเพื่อหนอี ันสมบูรณ์ ผู้รับเรือน ความรบั ผดิ และสทิ ธิของผคู้ า้ ประกนั ความระงับแห่งสัญญาคา้ ประกนั

ลักษณะทส่ี า้ คัญของสญั ญาค้าประกนั สญั ญาค้าประกัน คือ สัญญาซงึ่ บคุ คลภายนอกคนหน่ึง เรียกว่า ผู้ค้าประกัน ผูกพันต่อ เจา้ หนีคนหน่ึงเพ่ือชา้ ระหนใี นเมอื่ ลกู หนีไม่ชา้ ระหนี สญั ญาค้าประกัน ต้องทา้ หลกั ฐานเปน็ หนงั สือลงลายมือชอ่ื ผคู้ า้ ประกัน จึงจะฟ้องร้อง บังคับคดีได้ สัญญาค้าประกันมลี กั ษณะ ดังนี 1. มีบคุ คล 3 ฝ่าย คอื เจ้าหนี ลูกหนี และผู้คา้ ประกัน 2. เปน็ สัญญาท่ีบุคคลภายนอกทา้ กบั เจ้าหนี

3. ตอ้ งมีหนปี ระธาน คอื หนีระหว่างลกู หนกี บั เจ้าหนี และหนีอุปกรณ์ คอื หนีระหวา่ ง เจา้ หนีกับผู้คา้ ประกนั ถ้าไมม่ ีหนปี ระธานจะมหี นอี ปุ กรณไ์ ม่ได้ 4. ผคู้ ้าประกันไมจ่ า้ เปน็ ต้องไดร้ ับความยนิ ยอมจากลกู หนี 5. ตอ้ งมีหลักฐานเป็นหนังสือ ลงลายมือชื่อผู้ค้าประกนั 6. ผู้คา้ ประกันผกู พนั ตนวา่ จะช้าระหนี ในเมอื่ ลกู หนไี มช่ ้าระหนี ตวั อยา่ งที่ 1 ดา้ กเู้ งนิ แดง โดยมฟี า้ เปน็ ผ้คู ้าประกัน หนรี ะหวา่ งดา้ กับแดงคอื หนีประธาน หนรี ะหวา่ งแดงกับฟา้ คอื หนอี ปุ กรณ์ สญั ญาค้าประกัน ตอ้ งท้าเป็นหนังสอื และลงลายมือช่ือของฟ้า แดงจึงจะสามารถ ฟอ้ งร้องบังคบั คดไี ด้

การค้าประกนั มไี ด้แตเ่ ฉพาะหนีอันสมบูรณ์ ถา้ หนปี ระธานทผ่ี ้คู า้ ประกันเขา้ คา้ ประกนั เปน็ หนที ีไ่ มส่ มบรู ณ์(หนที ่ตี กเปน็ โมฆะ หรือโมฆยี ะ) หนอี ปุ กรณก์ เ็ ป็นหนีที่ไม่สมบรู ณด์ ้วย หนใี นอนาคตหรอื หนที ่ีมเี ง่อื นไข ก็สามารถค้าประกันได้ เชน่ การค้าประกันการ กเู้ งินเบกิ เกินบญั ชี หรอื คา้ ประกันความเสียหายทล่ี ูกจ้างอาจก่อใหเ้ กดิ ขึนแกน่ ายจ้างใน อนาคต ตวั อยา่ งท่ี 2 ฟา้ ทา้ สญั ญาซอื กญั ชาจากเขียว โดยมเี หลอื งเปน็ ผู้คา้ ประกันการชา้ ระราคา หนปี ระธาน คือสญั ญาซอื ขายกัญชา ตกเปน็ โมฆะ ดังนนั หนีอปุ กรณ์ คือหนีท่ีเหลืองคา้ ประกนั การชา้ ระราคา จงึ ตกเปน็ โมฆะด้วย

ผู้รบั เรอื น ผรู้ บั เรือน คอื ผูค้ ้าประกันของผูค้ ้าประกัน เม่อื ผคู้ า้ ประกันไม่ช้าระหนี ผรู้ ับเรือนตอ้ งช้าระหนีแทน และมสี ิทธไิ ลเ่ บียเอาจากผูค้ า้ ประกันและลกู หนไี ด้ ตัวอย่างที่ 3 ด้า กเู้ งินแดง 50,000 บาท โดยมีขาวเป็นผคู้ ้าประกนั และมฟี า้ เป็นผรู้ ับ เรอื น (ค้าประกันขาวอีกต่อหนงึ่ ) เมื่อด้าไม่ชา้ ระหนี แดงมสี ทิ ธเิ รยี กร้องใหข้ าวชา้ ระหนี ได้ แต่ถา้ ขาวไมช่ า้ ระหนี แดงกม็ สี ิทธิเรียกรอ้ งให้ฟ้าชา้ ระหนีได้

ผู้คา้ ประกนั หลายคน เขา้ คา้ ประกนั หนรี ายเดยี ว ผคู้ า้ ประกันยอ่ มมคี วามรบั ผิดอย่าง ลกู หนรี ว่ มกัน เจ้าหนมี ีสิทธบิ ังคบั ช้าระหนเี อาจากผู้คา้ ประกนั คนใดคนหนง่ึ จนเตม็ จ้านวนหนกี ็ได้ ตวั อยา่ งที่ 4 หน่งึ กูเ้ งินสอง โดยมสี ามเป็นผูค้ า้ ประกัน ต่อมาสแี่ ละห้า เขา้ มาคา้ ประกัน ดว้ ย กรณีเชน่ นี สาม ส่ี และหา้ ยอ่ มมคี วามรับผดิ อย่างลูกหนีร่วม เม่อื หนึง่ ไมช่ า้ ระหนี สองมีสิทธเิ รยี กให้ สาม สี่ หรอื หา้ คนใดคนหน่ึงชา้ ระหนจี นเตม็ จา้ นวน หรือใหท้ ังสาม คนช้าระหนีกไ็ ด้

ความรบั ผดิ และสทิ ธขิ องผคู้ า้ ประกนั ความรับผดิ ของผคู้ า้ ประกัน 2 กรณคี ือ 1. กรณกี ารคา้ ประกนั อย่างไมม่ จี า้ กัด ผู้ค้าประกันตอ้ งรบั ผิดต่อเจา้ หนีในหนที กุ อยา่ ง ท่ี ลกู หนีตอ้ งชา้ ระแกเ่ จา้ หนี เชน่ เงนิ ต้น ดอกเบยี คา่ สินไหมทดแทน เบยี ปรบั และคา่ ภาระติดพันอย่างอนื่ ตลอดจนค่าธรรมเนยี มในการฟ้องร้อง แต่ถา้ เจา้ หนฟี อ้ งลูกหนฝี า่ ย เดยี ว ผคู้ ้าประกันไม่ต้องรบั ผิดเฉพาะคา่ ธรรมเนียมนัน ตัวอย่างท่ี 5 เอกเู้ งินบี ดอกเบียร้อยละ 15 ตอ่ ปี โดยมีซีเปน็ ผ้คู า้ ประกนั เม่อื หนถี ึง ก้าหนดช้าระ เอไมเ่ คยช้าระเงินตน้ และดอกเบียเลย บีฟอ้ งศาลใหเ้ อ และซี ร่วมกนั ช้าระ หนรี ายนี เอและซแี พค้ ดี เอไมม่ ที รพั ยช์ ้าระหนี ซีผคู้ า้ ประกันต้องช้าระหนใี ห้ซโี ดยไม่ จ้ากัดจา้ นวนทัง เงินตน้ ดอกเบยี ค่าธรรมเนียมศาลและค่าทนายความของบีด้วย

2. กรณีการค้าประกันอย่างมจี ้ากดั ผู้คา้ ประกนั อาจระบใุ นสัญญาคา้ ประกนั ไว้วา่ ตน จ้ากดั ความรบั ผดิ ไวเ้ พียงใด ตวั อยา่ งท่ี 6 เอกเู้ งินจากธนาคาร 200,000 บาท โดยมีซเี ป็นผคู้ ้าประกันหนีซ่งึ จา้ กดั ความรับผดิ ไว้เพยี ง 50,000 บาท หากปรากฏวา่ เอมหี นคี า้ งช้าระธนาคาร 1,000,000 บาท ซีผู้คา้ ประกันจะรบั ผดิ เพียงไม่เกนิ 50,000 บาท ตามทจี่ า้ กัดความรับผิดไว้ กา้ หนดชา้ ระหนตี ามสญั ญาคา้ ประกนั เม่ือลกู หนีผดิ นัด ตวั อยา่ งท่ี 7 หน่ึงกู้เงินจากสอง โดยมีสามเป็นผู้ค้าประกนั กา้ หนดช้าระหนีตามสญั ญา คา้ ประกันของสามเม่ือ หนึ่งผิดนัดไม่ชา้ ระหนี

สทิ ธขิ องผ้คู า้ ประกนั 1. สทิ ธไิ ลเ่ บยี จากลกู หนี ทัง เงนิ ต้น ดอกเบยี และค่าใชจ้ ่ายต่าง ๆ ที่เสยี ไปทังหมด ตัวอย่างท่ี 8 ดา้ กเู้ งนิ แดง 100,000 บาท โดยมีขาวเปน็ ผคู้ ้าประกนั ตอ่ มาดา้ ผิดนัดไม่ ช้าระหนี แดงไดฟ้ ้องด้าและขาวใหช้ ้าระหนี แดงชนะคดี ขาวไดช้ า้ ระเงินต้น 100,000 บาท พร้อมดอกเบียและคา่ ทนายความใหแ้ กแ่ ดงไปแลว้ ขาวยอ่ มมีสทิ ธิไล่เบยี เอาคนื ทงั เงนิ ต้น ดอกเบยี และคา่ ทนายความจากดา้ ได้ 2. สิทธกิ ารเขา้ รบั ช่วงสทิ ธขิ องเจา้ หนี คอื ผ้คู ้าประกนั เป็นเจา้ หนคี นใหม่แทนเจ้าหนี คนเดิม สามารถเรยี กใหล้ กู หนชี า้ ระหนไี ดต้ ามสิทธิ

ตัวอยา่ งที่ 9 ด้ากเู้ งนิ แดง 100,000 บาท ฟ้าเป็นผู้ค้าประกัน เมื่อถึงกา้ หนดดา้ ไมช่ า้ ระ หนี ฟา้ ได้ชา้ ระหนใี หแ้ ดง ฟ้ามสี ิทธิเข้ารับช่วงสิทธิของแดง เรียกให้ด้าชา้ ระหนจี า้ นวน 100,000 บาทพร้อมดอกเบยี ใหแ้ ก่ฟ้าผคู้ ้าประกนั ผ้คู า้ ประกันเสยี สิทธไิ ลเ่ บียจากลกู หนี ถ้าได้ช้าระหนีแทนโดยไม่ได้บอกลกู หนี และ ลูกหนยี งั ไมร่ ูค้ วามมาชา้ ระหนีซา้ อีก กรณีนีผคู้ ้าประกันทา้ ได้เพยี งฟอ้ งให้เจ้าหนีคืนลาภมิควรไดเ้ ท่านัน ตวั อย่างท่ี 10 ฟา้ ก้เู งินมว่ ง 200,000 บาท ขาวผ้คู า้ ประกนั น้าเงนิ ไปช้าระหนมี ่วงแทน ฟา้ โดยไมบ่ อกให้ฟ้าทราบ ตอ่ มาฟา้ น้าเงิน 200,000 บาทไปชา้ ระหนีม่วงซา้ อกี กรณนี ีขาวจะไล่เบยี เอาเงนิ 200,000 บาท จากฟ้าไม่ได้ ขาวตอ้ งฟ้องรอ้ งม่วงขอ เงนิ 200,000 บาทคืนฐานลาภมิควรได้เท่านนั

ความระงบั แห่งสัญญาค้าประกัน 1. เม่อื หนขี องลูกหนรี ะงบั ไป (ดเู รอื่ งความระงบั แหง่ หนี) 2. เม่ือมกี ารบอกเลิกการค้าประกัน ทา้ ไดเ้ ฉพาะการค้าประกันในอนาคตเท่านัน ตัวอย่างที่ 11 ขาวซอื รถจักรยานยนตจ์ ากเหลือง 2 คนั โดยทยอยซอื เดือนละคนั โดยฟา้ เป็นผู้ค้าประกัน เมอ่ื ขาวซอื รถจากเหลอื ง 1 คนั แลว้ ก่อนทจ่ี ะซือคันที่ 2 ฟา้ บอกเลกิ การ ค้าประกันการซอื รถคันที่ 2 โดยบอกกล่าวไปยงั เหลอื งแลว้ ดังนนั ในการซอื รถคันที่ 2 หากขาวไมช่ า้ ระราคาแกเ่ หลือง ฟา้ กไ็ มต่ อ้ งรบั ผดิ ชอบใด ๆ 3. เมื่อเจา้ หนไี ดผ้ อ่ นเวลาช้าระหนีให้แกล่ กู หนี เฉพาะกรณีที่การคา้ ประกันมี ก้าหนดเวลาแนน่ อน

ตัวอย่างที่ 12 ฟา้ กู้เงินขาว 200,000 บาท ก้าหนดช้าระหนใี นวนั ที่ 1 มกราคม 2556 มี เขียวเป็นผ้คู ้าประกนั เมอื่ ถึงกา้ หนดช้าระหนีแล้ว ฟ้าขอผอ่ นเวลาชา้ ระหนี ขาวตกลง ผอ่ นเวลาให้แกฟ่ า้ ให้ฟา้ ช้าระหนีในวนั ท่ี 1 มถิ ุนายน 2556 โดยเขียวผูค้ า้ ประกนั มิไดต้ ก ลงยินยอมด้วย เชน่ นยี อ่ มทา้ ให้เขียวหลุดพน้ จากความรบั ผิดตามสญั ญาคา้ ประกนั 4. เจ้าหนีไมย่ อมรบั ช้าระหนี เมื่อผคู้ ้าประกนั ขอช้าระหนแี ก่เจ้าหนแี ทนลูกหนี ตัวอยา่ งที่ 13 เอกเู้ งินบี 200,000 บาท มีดีเปน็ ผูค้ า้ ประกนั เมอ่ื หนีถงึ กา้ หนดช้าระแล้ว ดีขอชา้ ระหนี แตบ่ ีไมย่ อมรบั ชา้ ระหนี ย่อมท้าให้ดหี ลดุ พ้นจากความรบั ผดิ ไป