4.1หลักการวิเคราะห์รายการค้า

การวเิ คราะหร์ ายการค้า ถอื เป็นจดุ เร่ิมตน้ ของการบนั ทึกบญั ชี ผูท้ าบัญชจี าเป็นตอ้ งแยกให้ไดว้ ่า... รายการคา้ ใดควรนามาวเิ คราะห์เพ่ือบนั ทึกบญั ชหี รือไม่ แลว้ จะกอ่ ให้เกิดการเปลีย่ นแปลงอย่างไร นงเยาว์ บญุ รนิ วท.ลพบรุ ี

รายการค้า การแลกเปลีย่ น กจิ การ บคุ คลอน่ื การโอนเงนิ หรอื สงิ่ ทีม่ คี า่ เปน็ ตวั เงนิ รายการค้า บันทกึ บัญชี รายการทางบัญชี A, L, OE นงเยาว์ บุญริน วท.ลพบุรี

ความหมาย รายการคา้ หมายถงึ รายการที่เกดิ ขนึ้ ในการดาเนินงานระหวา่ งกจิ การกับ บคุ คลภายนอก ทก่ี ่อใหเ้ กิดการโอนเงนิ เกยี่ วข้องกบั เงินหรอื สิง่ ทม่ี ีมูลค่าเปน็ เงนิ หรือ สามารถเปล่ยี นเป็นเงินได้ ลกั ษณะของรายการค้าตอ้ งเป็นรายการท่วี ัดค่าเป็นหน่วยเงนิ ตราได้ และก่อให้เกดิ การเปลย่ี นแปลงในสนิ ทรพั ย์ หน้สี นิ และสว่ นของเจา้ ของ นงเยาว์ บุญริน วท.ลพบรุ ี

ตวั อย่างรายการคา้ 1. เจ้าของกิจการนาเงินสดมาลงทนุ 2. ซอ้ื สนิ ทรพั ย์เปน็ เงินสดหรือเงินเช่อื 3. การขายสินค้าเปน็ เงนิ สดหรือเงนิ เชื่อ 4. การจ่ายชาระหนใ้ี ห้เจา้ หน้ี 5. การจ่ายเงินสดเปน็ คา่ ใช้จ่ายตา่ ง ๆ 6. การรับเงินสดเปน็ รายไดต้ ่าง ๆ 7. การรับชาระหนีจ้ ากลกู หน้ี นงเยาว์ บุญริน วท.ลพบรุ ี

รายการค้า 8. การจา่ ยชาระหนใ้ี ห้เจา้ หน้ี 9. การถอนเงนิ สดไปใช้สว่ นตัว 10. การให้บรกิ ารเป็นเงินเชือ่ 11. การกยู้ มื เงนิ จากเจา้ หนี้ จากตวั อยา่ ง รายการทขี่ ดี เสน้ ใต้ คอื รายการทเ่ี กยี่ วข้องกบั เงินสดหรือสามารถเปล่ยี นเป็นเงนิ สด ได้ ดังนั้น รายการท่ีมีลักษณะคลา้ ยตวั อยา่ ง จงึ ถอื เปน็ รายการคา้ ทงั้ ส้ิน นงเยาว์ บุญรนิ วท.ลพบุรี

รายการทไี่ มใ่ ช่รายการค้า ไมม่ กี ารแลกเปล่ียน กจิ การ บุคคลอน่ื ไมม่ กี ารโอนเงนิ หรอื ส่ิงทมี่ คี ่าเป็นตวั เงนิ 1. การจดั รา้ นใหส้ วยงามเพอ่ื ดึงดูดลูกค้า 2. การเชญิ ชวนลูกคา้ ไปชมสนิ ค้า 3. การตอ้ นรบั ลกู ค้า นงเยาว์ บญุ ริน วท.ลพบุรี

การตั้งชอื่ บัญชี ต้องตั้งให้สอดคลอ้ งกบั รายการคา้ ท่ีเกิดขน้ึ ต้องสนั้ กะทดั รดั และได้ ใจความ แบ่งเปน็ 3 ประเภท ดังน้ี 1. บัญชีประเภทสนิ ทรัพย์ ให้นาชอ่ื ของสินทรพั ย์นั้นมาตัง้ เป็นชอ่ื บัญชี 2. บัญชีประเภทหน้ีสิน ใหน้ าช่อื ของหนีส้ ินมาตงั้ เปน็ ชอื่ บญั ชี นงเยาว์ บุญรนิ วท.ลพบุรี

การตั้งชอ่ื บัญชี 3. บญั ชปี ระเภทสว่ นของเจา้ ของหรอื ทุน จะเกี่ยวขอ้ งกบั 1. การลงทนุ ตง้ั ชื่อ “ทุน-ตามดว้ ยชื่อเจ้าของกจิ การ เชน่ ทุน-นายสมหวงั 2. ถอนเงินสดไปใช้สว่ นตัว ใชช้ อ่ื บญั ชี “ถอนใชส้ ่วนตัว” 3. บัญชปี ระเภทรายได้ ใหต้ ้งั ช่ือบญั ชตี ามรายไดท้ ี่กิจการรับเงินมา เชน่ กิจการ รา้ นเสริมสวย ใหบ้ รกิ ารทาสผี มลกู ค้า ต้งั ชื่อบัญชเี ปน็ “รายไดค้ า่ บริการ” 4. บญั ชีค่าใช้จา่ ย มผี ลทาให้สว่ นของเจา้ ของลดลง ให้ตั้งชื่อบญั ชตี ามค่าใชจ้ า่ ยท่ี กิจการจ่ายเงนิ ออกไป เช่น กจิ การจ่ายค่าน้าค่าไฟ ต้งั ชอื่ บญั ชี “คา่ นา้ คา่ ไฟ” นงเยาว์ บญุ รนิ วท.ลพบุรี

หลกั การวิเคราะห์รายการคา้ วเิ คราะห์ตาม สนิ ทรพั ย์ เพม่ิ ขึน้ เดบิต หมวดบญั ชี ท้ัง 5 หนี้สนิ ลดลง เครดติ สว่ นของเจ้าของ หมวด รายได้ คา่ ใช้จา่ ย นงเยาว์ บุญรนิ วท.ลพบรุ ี

การวเิ คราะหร์ ายการคา้ ตามหลกั บัญชีคู่ หลกั บัญชีคู่ ตอ้ งบนั ทกึ บัญชใี หเ้ ทา่ กนั ทัง้ 2 ด้าน คือ ด้านซา้ ยของบัญชี เรยี กดา้ น “เดบิต” และ ดา้ นขวาของบัญชี เรียกดา้ น “เครดติ ” นงเยาว์ บญุ ริน วท.ลพบุรี

นาสมการบญั ชีมาวิเคราะหต์ ามหลักบัญชคี ู่ จากสมการบญั ชี สินทรพั ย์ = หน้ีสิน + ส่วนของเจา้ ของ ให้เคร่ืองหมาย = เป็นตวั แบ่งสมการบัญชีออกเป็น 2 ด้าน คือด้านซา้ ยต่อไปน้เี รยี กด้าน “เดบิต” และดา้ นขวาตอ่ ไปน้ีเรยี กด้าน “เครดิต” สินทรัพย์ = หน้ีสิน + ส่วนของเจ้าของ ดา้ นซา้ ย ด้านขวา นงเยาว์ บุญริน วท.ลพบุรี เดบิต เครดติ นงเยาว์ บญุ รนิ วท.ลพบรุ ี

เม่อื แบ่งแลว้ จะเห็นว่า “ด้านเดบติ มีสินทรัพย์” “ด้านเครดติ มีหน้ีสินและสว่ นของเจา้ ของ” ด้านเดบิต ด้านเครดติ 1. สินทรัพย์ 2. หนี้สนิ 3. ส่วนของเจา้ ของ ดงั นน้ั หาก “สินทรัพยเ์ พม่ิ จะบนั ทกึ บัญชีดา้ นเดบติ ” “หน้ีสนิ และส่วนของเจ้าของเพิม่ จะบนั ทึกบัญชีดา้ นเครดิต” ดา้ นเดบติ ดา้ นเครดิต 1. สินทรพั ย์ เพิม่ 2. หนส้ี นิ เพิ่ม 3. สว่ นของเจา้ ของ เพ่มิ นงเยาว์ บุญรนิ วท.ลพบรุ ี

ดังน้นั จึงสามารถจบั ควู่ เิ คราะห์รายการคา้ ได้ดงั นี้ คู่ที่ 1 ด้านเดบติ ด้านเครดิต 1. สนิ ทรพั ย์ เพิ่ม 2. หนีส้ ิน เพิ่ม 3. ส่วนของเจา้ ของ เพิ่ม 1. สินทรพั ยเ์ พ่ิม 2. หนี้สนิ ลด 1. หน้สี ินเพ่มิ 2. สินทรพั ย์ลด นงเยาว์ บญุ ริน วท.ลพบุรี

ด้านเดบิต ดา้ นเครดติ สนิ ทรัพย์ หนี้สิน ส่วนของเจา้ ของ คู่ที่ 2 1. สินทรพั ย์ เพิ่ม 2. หนสี้ ิน เพ่ิม 3. ส่วนของเจ้าของ เพิ่ม 3. สนิ ทรพั ย์ เพ่ิม 3. สว่ นของเจ้าของ เพ่ิม 4. ลดส่วนของเจา้ ของ ลด 4. สนิ ทรัพย์ ลด 5. คา่ ใช้จา่ ยรายได้ เม่ือเกดิ คา่ ใช้จ่ายทาให้ 4. รายได้ เมอ่ื เกิดรายไดท้ าให้กาไรเพ่มิ ส่งผล กาไรลด ส่งผลใหส้ ว่ นของเจา้ ของลด ดังนัน้ ให้สว่ นของเจา้ ของเพม่ิ ดังนั้น เมื่อเกดิ รายได้ เมื่อเกิดค่าใชจ้ า่ ยจึงบนั ทึกดา้ น เดบติ จึงบนั ทึกดา้ น เครดิต นงเยาว์ บญุ ริน วท.ลพบรุ ี

การวิเคราะหร์ ายการค้าตามหลักบัญชีคู่ ด้านเดบิต ด้านเครดิต หนส้ี ิน ส่วนของเจ้าของ สนิ ทรพั ย์ คทู่ ่ี 3 2. หนส้ี นิ เพ่มิ 3. สว่ นของเจา้ ของ เพ่มิ 1. สนิ ทรพั ย์ เพม่ิ 5. สนิ ทรัพยอ์ ีกอย่างหนงึ่ ลด 5. สินทรพั ยอ์ ย่างหน่งึ เพม่ิ นงเยาว์ บุญริน วท.ลพบุรี

สรุป หลกั การวิเคราะหร์ ายการคา้ ได้ ดังนี้ ดา้ นเครดติ หน้ีสินเพิ่ม ดา้ นเดบติ สินทรัพย์ลด 1. สินทรพั ยเ์ พม่ิ สว่ นของเจา้ ของเพิ่ม 2. หนส้ี นิ ลด สนิ ทรัพยล์ ด 3. สนิ ทรัพยเ์ พมิ่ สินทรัพยอ์ ย่างหน่งึ ลด 4. สว่ นของเจา้ ของลด *รายไดเ้ พิ่ม 5. สินทรพั ย์อยา่ งหนึง่ เพิ่ม *ค่าใชจ้ ่ายเพิ่ม นงเยาว์ บญุ ริน วท.ลพบุรี

สรุป การวิเคราะหร์ ายการค้าตามหมวดบัญชี เพิม่ ขึน้ ลดลง วเิ คราะห์ตาม สนิ ทรพั ย์ เดบิต (Dr.) เครดิต(Cr.) หมวดบญั ชี หน้ีสิน เครดติ (Cr.) เดบิต (Dr.) ทง้ั 5 หมวด ส่วนของเจา้ ของ เครดติ (Cr.) รายได้ เครดติ (Cr.) เดบติ (Dr.) นงเยาว์ บุญรนิ วท.ลพบรุ ี คา่ ใชจ้ า่ ย เดบติ (Dr.)