2.2 อุปทาน

อุปทาน (Supply) 1. ความหมายของอปุ สงค์ 6. เสน้ อปุ สงค์ 2. ปจั จัยกาหนดอุปสงค์ 7. การเปลี่ยนแปลงปรมิ าณอปุ สงค์ 3. ฟงั ก์ชนั่ อุปสงค์ 8. การเปลี่ยนแปลงเส้นอุปสงค์ 4. กฎของอปุ สงค์ 9. ปัจจัยทที่ าใหอ้ ปุ สงค์เปลี่ยนแปลง 5. ตารางอุปสงค์ 10. อปุ สงคส์ ว่ นบุคคลและอุปสงคต์ ลาด

ความหมายของอปุ ทาน อุปทาน หมายถงึ ปรมิ าณความต้องการเสนอขายสินค้าหรอื บรกิ าร ณ ระดบั ราคาใดราคาหนึ่ง ในเวลาใดเวลาหนงึ่ โดยกาหนดให้สิง่ อน่ื ๆ คงที่

ปัจจัยกาหนดอปุ ทาน 1. ราคาสนิ คา้ ชนดิ นัน้ (PA) 5. ปัจจัยอ่นื ๆ เชน่ ธรรมชาติ (W) 2. ราคาปจั จัยการผลิต (PB) 3. ต้นทนุ การผลติ (C) 4. เทคโนโลยี (T)

ฟังก์ชัน่ อปุ ทาน (Supply function) คือ สมการที่แสดงความสัมพันธร์ ะหวา่ งความตอ้ งการเสนอขายสนิ คา้ และ บรกิ ารกบั ปจั จัยต่าง ๆ ท่กี าหนดปรมิ าณความตอ้ งการเสนอขาย เขยี นในรปู สมการได้ ดงั นี้ SA = f (PA, PB, C, T, W) เมือ่ กาหนดใหป้ ัจจยั อน่ื ๆ คงที่ ยกเวน้ ราคาของสินค้า จะไดส้ มการใหม่ ดงั นี้ SA = f (PA)

กฎของอุปทาน (Law of supply) “ราคาและปริมาณความต้องการขายของสินค้าจะมคี วามสัมพันธ์กันใน ทิศทางเดยี วกนั ” เมื่อกาหนดให้สง่ิ อ่นื ๆ คงท่ี ถา้ ราคาสนิ คา้ สงู ขน้ึ ปริมาณความต้องการ เสนอขายจะเพม่ิ ข้ึน ในทางตรงข้ามถ้าราคาสนิ ค้าลดลง ปริมาณความต้องการ ขายจะลดลงด้วย

ตารางอปุ ทาน (Supply schedule) ตารางทแี่ สดงความสัมพนั ธร์ ะหว่างราคาสินคา้ กับปรมิ าณความต้องการ เสนอขายสนิ คา้ ชนิดใดชนดิ หนงึ่ ณ เวลาใดเวลาหน่ึง โดยกาหนดใหป้ ัจจัย อ่นื ๆ คงท่ี เมือ่ สินคา้ ราคาช้ินละ 5 บาท ความตอ้ งการเสนอขายหรอื อุปทานท่มี ี ต่อสินคา้ จะเท่ากบั 3 ชน้ิ เม่อื ราคาสินค้าสงู ข้นึ เป็นชนิ้ ละ 10, 15 และ 20 บาท จะมผี ลทาใหค้ วามตอ้ งการเสนอขายสินค้าเพิม่ เปน็ 6, 9 และ 12 ชิ้น ตามลาดับ ซึ่งเป็นไปตามกฎของอุปทาน

ราคา ความต้องการเสนอขาย 53 10 6 15 9 20 12

เสน้ อปุ ทาน (Supply curve) เสน้ ทีแ่ สดงใหเ้ หน็ ความสัมพนั ธ์ระหว่างราคาสินค้ากบั ปรมิ าณความ ต้องการเสนอขายสินคา้ ชนดิ ใดชนิดหนง่ึ ณ เวลาใดเวลาหนงึ่ โดย กาหนดใหป้ ัจจัยอื่นๆ คงที่ จากตารางอปุ ทาน สามารถนามาเขยี นเป็นเสน้ อปุ ทานได้ ดงั น้ี

เสน้ อุปทานมีลักษณะเป็นเสน้ ทอดข้ึนจากซ้ายไปขวา แสดงให้เหน็ ว่า ราคาสินคา้ กับปริมาณความต้องการขาย มคี วามสมั พันธใ์ นทิศทางเดียวกนั ซงึ่ เปน็ ไปตามกฎของอุปทาน

การเปลี่ยนแปลงปรมิ าณอุปทาน (Change in quantity supply) หมายถงึ การเปลย่ี นแปลงความตอ้ งการขายสินคา้ หรือบริการ อนั เน่ืองมาจากการเปล่ียนแปลงราคาสินคา้ เป็นการเปลีย่ นแปลงบนเส้นอุปทานเสน้ เดียวกนั



เดิมอปุ ทานของสนิ คา้ อยทู่ จี่ ดุ A คอื ณ ระดับราคาท่สี นิ คา้ ชิน้ ละ 5 บาท ความตอ้ งการขายสินค้าเท่ากับ 3 ชิน้ เมอื่ ราคาสินคา้ เพมิ่ ข้ึน เป็นช้ินละ 10 บาท ความตอ้ งการขายสนิ คา้ เพม่ิ มา เป็น 6 ชิ้น ทาใหอ้ ปุ ทานเปลยี่ นจากจดุ A มาเป็น จุด B เมื่อราคาสนิ ค้าเพม่ิ ข้ึน เปน็ ช้ินละ 15 บาท ความต้องการขายสนิ คา้ เพิม่ มา เป็น 9 ชิน้ ทาให้อุปทานเปลยี่ นจากจุด B มาเปน็ จุด C เปน็ การเปลี่ยนแปลงความต้องการขาย เน่อื งจากราคาสินคา้ เปลย่ี นแปลงไป โดย ปัจจยั อน่ื คงท่ี เปน็ การเปลย่ี นแปลงบนเส้นอปุ ทานเสน้ เดมิ

การเปลยี่ นแปลงเสน้ อปุ ทาน (Change in supply) หมายถึง การเปลย่ี นแปลงความต้องการขายสนิ คา้ ทเี่ กดิ จากปจั จยั อื่นที่เคย กาหนดใหค้ งทเ่ี ปลย่ี นแปลงไป (ราคาปัจจยั การผลิต ต้นทนุ เทคโนโลยี ) แมว้ า่ ราคา สินคา้ จะไมเ่ ปลี่ยนแปลง เช่น คน้ พบเทคโนโลยีใหม่ ทาให้ผลติ สนิ ค้าไดเ้ รว็ ข้นึ เปน็ การเปลี่ยนแปลงเสน้ อุปทานเสน้ ใหม่ อาจเปล่ยี นแปลงไปทางซา้ ยหรือขวากไ็ ด้



จากกราฟ ณ ระดับราคาที่สนิ คา้ ช้ินละ 5 บาท บนเส้นอปุ ทานเสน้ เดมิ ปรมิ าณ ความตอ้ งการเสนอขายเทา่ กับ 3 ช้ิน และเมอ่ื ปัจจยั อนื่ ทเี่ คยกาหนดใหค้ งท่ีเปลย่ี นแปลง เชน่ ค้นพบเทคโนโลยีใหม่ท่ใี ห้ผลผลติ ไดม้ ากขน้ึ มผี ลทาใหค้ วามต้องการเสนอขายเพมิ่ ขึ้น เปน็ 6 ชิ้น เปลยี่ นจากจุด A มาเปน็ จดุ A1 ทัง้ ทีร่ าคาสินคา้ ไม่เปลยี่ นแปลง ในทานองเดยี วกนั ณ ระดบั ราคาท่สี ินคา้ ช้นิ ละ 15 บาท เม่ือปจั จัยท่เี คย กาหนดใหค้ งท่ีเปลี่ยนแปลง ทาใหป้ รมิ าณความตอ้ งการเสนอขายเปล่ยี นแปลงไปจาก 9 ชิน้ เป็น 12 ชน้ิ เปล่ียนจากจดุ B มาเป็นจดุ B1 บนเส้นอปุ ทานเส้นใหมค่ อื S2 จะเห็นวา่ เสน้ อุปทานเปลย่ี นไปทั้งเส้น จาก S1 เป็น S2 เปน็ การเปลย่ี นแปลง เนือ่ งจากปจั จยั ท่เี คยกาหนดให้คงทเี่ ปลี่ยนแปลงไป แมว้ ่าราคาสนิ ค้าจะไม่เปลี่ยนแปลงก็ ตาม

ปัจจัยทที่ าใหเ้ สน้ อปุ ทานเปลีย่ นแปลง 1. เทคโนโลยีการผลิต เทคโนโลยีการผลิต กับ ปรมิ าณความตอ้ งการเสนอขาย จะ เปล่ยี นแปลงไปในทิศทางเดยี วกัน คือเมือ่ มกี ารคน้ พบเทคโนโลยกี ารผลติ ใหม่ ทาให้ ผลติ สนิ ค้าได้มากขึน้ โดยใชท้ รพั ยากรเท่าเดมิ ทาให้ปริมาณความต้องการเสนอขาย เพม่ิ ขึ้น T S 2. ราคาปจั จยั การผลิต ราคาปัจจัยการผลิตกับปริมาณความตอ้ งการเสนอขาย จะ เปลย่ี นแปลงไปในทิศทางตรงกันขา้ ม คือเม่อื ราคาปัจจยั การผลิตเพม่ิ ขน้ึ ทาให้ปริมาณ ความตอ้ งการเสนอขายลดลง PF S

3. ต้นทุนการผลิต ต้นทุนการผลิตกับปริมาณความต้องการเสนอขาย จะเปลี่ยนแปลงไปใน ทศิ ทางตรงกันขา้ ม คือ เม่อื ตน้ ทุนการผลติ เพิม่ ขึ้น ทาใหค้ วามตอ้ งการผลติ สนิ ค้าลดลง ปริมาณความต้องการเสนอขายลดลงด้วย CS 4. สภาพดนิ ฟ้าอากาศ สภาพดนิ ฟ้าอากาศกบั ปรมิ าณความต้องการเสนอขาย จะ เปลยี่ นแปลงไปในทศิ ทางเดยี วกนั คือ หากปใี ดสภาพดินฟ้าอากาศเอือ้ อานวยจะมีผลให้ อปุ ทานในสนิ คา้ มมี าก แต่ถ้าสภาพดินฟา้ อากาศไม่เออื้ อานวยจะมผี ลให้อปุ ทานในสินค้า ลดลง WS

อุปทานของหน่วยผลติ และอปุ ทานของตลาด อปุ ทานของหนว่ ยผลิต หมายถึงปรมิ าณความต้องการผลิตหรือเสนอขายสินคา้ หรอื บริการชนิดใดชนดิ หนึง่ ของหนว่ ยผลติ หนว่ ยใดหนว่ ยหน่งึ ณ ระดบั ราคาใดราคาหนง่ึ ในเวลาใดเวลาหนึง่ โดยกาหนดใหป้ ัจจยั อื่นๆ คงที่ อุปทานของตลาด หมายถึงปริมาณความต้องการผลติ หรอื เสนอขายสินคา้ หรอื บรกิ าร ของหนว่ ยผลติ ทุกหนว่ ยรวมกนั ณ ระดับราคาใดราคาหน่งึ ในเวลาใดเวลาหนึ่ง

อุปทานตลาด หาไดโ้ ดยการรวมปรมิ าณการผลติ หรอื การเสนอขายของหนว่ ยผลติ ทุก หน่วยรวมกัน ณ ระดับราคาตา่ ง ๆ กัน สมมติในตลาดมีหนว่ ยผลติ 2 หน่วย สามารถ หาอุปทานตลาดได้ดงั นี้