1.1 นิ่วในถุงน้ำดี

สาระน่ารู้ เรื่อง

นิ่วในถงุ น้าดี โรคยอดฮิตท่ีสายบฟุ เฟตท์ งั้ หลายต้องระวงั ไว้ใหด้ ี ชีวิตคนท่ำงำนหำเช้ำกินค่ำ เป็นมนุษย์เงินเดือนเดินดิน เช่ือเหลือเกินว่ำจะมีอะไรสุขไปกว่ำกำรได้ให้ รำงวัลตวั เอง ดว้ ยกำรทำนของอร่อยๆไมว่ ำ่ จะบฟุ เฟต์ ชำบู ปิ้งย่ำง ฯลฯ เพรำะรสชำติอำหำรเหล่ำนี้ล้วนมีส่วน ในกำรช่วยเยยี วยำทำ่ ให้เรำหำยเหน่ือยและมีควำมสุข แต่กระน้ัน หลำยๆ คนก็อำจเผลอลืมไปว่ำ อำหำรทอด อำหำรปิ้งย่ำง ไขมันสูง เหล่ำนี้ มีส่วนในกำรเป็นสำเหตุส่ำคัญของโรคร้ำยหลำยๆ โรคด้วย ซ่ึงหนึ่งในโรค อันตรำยที่หลำยคนอำจไม่คุ้นแต่ปัจจุบันพบว่ำเป็นกันมำกขึ้นๆ ก็คือ “น่ิวในถุงน่้ำดี” ที่หำกเป็นแล้วล่ะก็ทำง เดียวทด่ี ีท่ีสดุ ของกำรรักษำกค็ ือต้องผำ่ ตดั เท่ำน้นั !! นวิ่ ในถุงน้าดคี อื อะไร ทา้ ความรูจ้ ักไวเ้ พ่ือหนีใหไ้ กลปลอดภัยท่ีสุด น่ิวในถุงน่้ำดี คือ ตะกอนของแข็งท่ีเกิดสะสมขึ้นภำยในถุงน้่ำดี อำจมีขนำดเล็กเท่ำกับเม็ดทรำยหรือ จะใหญ่ท่ำกับลูกมะกรูดก็ได้ ซ่ึงตะกอนดังกล่ำวจะมีจ่ำนวนมำกเป็นร้อยๆ ก้อน อุดตันอยู่ในถุงน่้ำดี ทั้งนี้ถุง น้่ำดีมหี น้ำที่ทำ่ ให้น้ำ่ ดเี ขม้ ข้น ไว้พรอ้ มใช้สำ่ หรับขบั น่้ำดีออกมำคลกุ เคล้ำกับอำหำร โดยน้่ำดีจะท่ำหน้ำท่ีดักจับ ไขมันเพ่ือดูดซึมเข้ำสู่ร่ำงกำย นั่นเองจึงท่ำให้เม่ือเกิดนิ่วข้ึน กำรท่ำงำนของถุงน้่ำดีจึงผิดปกติและส่งผลระบบ ทำ่ งำนของถงุ นำ่้ ดี ซึง่ ถำ้ หำกน่ิวตกลงไปอดุ ทท่ี ่อน่ำ้ ดีใหญ่ อำจส่งผลต่อกำรท่ำให้ตับอ่อนอักเสบ ซ่ึงอันตรำยถึง ข้ันทำ่ ใหเ้ สยี ชวี ิตได้ ทงั้ นี้ นิ่วในถุงนำ้่ ดีสำมำรถจ่ำแนกได้ออกเป็น 2 ชนิด คือ  ชนิดทเี่ กดิ จำกคอเรสเตอรอล พบได้บ่อยมำกทส่ี ดุ คือร้อยละ 80 ของผปู้ ่วยนว่ิ ในถุงน่้ำดจี ะเปน็ ชนดิ นี้ เกิดจำกกำรมีคอเรสเตอรอลมำกเกนิ ไป จงึ ไปเกำะจับกันจนท่ำใหถ้ งุ นำ่้ ดที ำ่ งำนผดิ ปกติ  ชนิดที่เกิดจำกเม็ดสีบลิ ริ บู ิน พบได้น้อยกว่ำชนดิ แรก โดยก้อนนิว่ จะมีขนำดเล็กกว่ำชนดิ คอเรสเตอรอล มักพบในผูป้ ่วยโรคตับแข็ง หรือผ้ปู ว่ ยที่มีภำวะผิดปกติของเลอื ด อยำ่ งโรคโลหติ จำง ปัจจยั เส่ยี งใดบา้ ง เป็นหนทางพาเราเสย่ี งโรคนว่ิ ในถุงน้าดี หำกสังเกตจำกชนิดของโรคนิ่วในถุงน่้ำดี เรำจะพบว่ำชนิดท่ีเป็นกันมำกท่ีสุดคือชนิดท่ีเกิดจำก คอเรสเตอรอล นั่นเป็นสิ่งหน่ึงท่ีสะท้อนได้ว่ำ พฤติกรรมกำรรับประทำนอำหำรของคนเรำมีส่วนส่ำคัญที่ท่ำให้ เกิดโรคน้ีได้อย่ำงชัดเจน แต่ก็ยังมีสำเหตุอ่ืนๆ ประกอบกันด้วย ท้ังน้ี ปัจจัยเสี่ยงต่ำงๆ ที่มีส่วนท่ำให้เรำเสี่ยง เปน็ โรคน่วิ ในถงุ นำ่้ ดี ได้แก่  ควำมอว้ น ถือเป็นตวั กำรสำ่ คัญทีท่ ่ำให้เสยี่ งเปน็ โรคนี้ไดม้ ำกทีส่ ดุ เพรำะเป็นสำเหตุของกำรท่ำให้ คอเรสเตอรอลในน่ำ้ ดเี พิ่มมำกข้นึ  กำรทำนอำหำรไขมันสูง ชอบทำนบุฟเฟต์ ปิง้ ยำ่ ง ฯลฯ เปน็ สำเหตุของควำมอว้ น และนำ่ ไปสู่ภำวะ คอเรสเตอรอลในน้่ำดสี งู  ไม่ชอบออกก่ำลังกำย ไม่ชอบทำนผกั  อำยุ 40 ปี ข้ึนไป ระบบเผำผลำญในร่ำงกำยท่ีแย่ลง ท่ำให้กำรสะสมคอเรสเตอรอลมีสูงข้ึน จึงเสี่ยง มำกขึ้น  โรคน่ิวในถุงน้่ำดีพบมำกในผูห้ ญงิ มำกกว่ำผู้ชำย  ผู้หญิงท่ีรับประทำนยำคุมก่ำเนิด หรือฮอร์โมนทดแทน จะมีควำมเสี่ยงเป็นโรคนิ่วในถุงน้่ำดีเพ่ิม มำกขน้ึ เพรำะฮอรโ์ มนเอสโตรเจน มีสว่ นในกำรเพ่มิ ปริมำณคอเรสเตอรอลในถุงนำ้่ ดี  หำกพบว่ำในครอบครวั มคี นเคยเปน็ โรคนว่ิ ในถงุ น้ำ่ ดี เรำก็จะยิ่งมีโอกำสเส่ยี งมำกขึ้น สงั เกตอาการอยา่ งไร ถึงจะรู้วา่ ก้าลงั เสย่ี งภัยนว่ิ ในถุงน้าดี ควำมอันตรำยของโรคน่ิวในถุงน่้ำดี คือ เป็นโรคไม่แสดงอำกำรให้เรำเห็นชัดเจนมำกนักในช่วงแรก ส่วนใหญ่ผู้ป่วยจะทรำบก็เมื่อได้รับกำรตรวจสุขภำพอย่ำงละเอียด แต่ทั้งนี้ เรำสำมำรถสังเกตอำกำรผิดปกติ ต่ำงๆ ท่อี ำจเปน็ สัญญำณของกำรเปน็ โรคนิว่ ในถงุ นำ่้ ดไี ด้ จำกหลำยๆ อำกำร ไดแ้ ก่

-2–  คลืน่ ไส้ อำเจียน บ่อยๆ  มอี ำกำรท้องอดื ทอ้ งเฟ้อ อำหำรไมย่ อ่ ย  รสู้ กึ แสบร้อนท่ีอก มีลมในกระเพำะอำหำร  หลงั รับประทำนอำหำรมันๆ มกั มีอำกำรเสยี ดท้อง แนน่ ท้องบริเวณลน้ิ ป่ี  ปวดทอ้ งอย่ำงรนุ แรงบรเิ วณช่วงท้องสว่ นบนด้ำนขวำ โดยปวดตอ่ เนือ่ งเปน็ เวลำนำน  ในรำยผปู้ ่วยทถี่ งุ น้่ำดีอักเสบ อำจมีไข้ ปวดท้องใต้ชำยโครงด้ำนขวำ บริเวณต่ำแหน่งของถุงน่้ำดี และ อำจมีภำวะตวั เหลือง ตำเหลือง ร่วมด้วย ผา่ ตัดผา่ นกลอ้ งนิ่วในถงุ น้าดี แป๊บเดียวกห็ ายดีกลับเปน็ ปกตเิ หมอื นเดิม ส่ำหรับโรคนิ่วในถุงน้่ำดีนั้น หำกแพทย์ตรวจวินิจฉัยทรำบแล้วว่ำเป็นจริง วิธีกำรรักษำเดียวท่ีดีที่สุด คือ “กำรผ่ำตัด” ซ่ึงกำรผ่ำตัดแบบเดิมจะเป็นกำรผ่ำตัดแบบเปิดช่องท้อง ท่ำให้เกิดแผลใหญ่ ผู้ป่วยบอบช้่ำ มำก เสียเลือดมำก มีภำวะควำมเสี่ยงมำก และต้องใช้เวลำในกำรพักฟื้นนำน แต่ปัจจุบันเทคโนโลยีทำง กำรแพทย์ก้ำวหน้ำข้ึน ด้วย “กำรผ่ำตัดผ่ำนกล้องแผลเล็ก” จึงท่ำให้มีควำมปลอดภัยมำกขึ้น เสี่ยงน้อยลง ผู้ป่วยฟื้นตัวเรว็ ขนึ้ กว่ำเดมิ หลำยเทำ่ ทั้งน้ี กำรผ่ำตดั น่วิ ในถงุ น้่ำดผี ำ่ นกล้อง จะทำ่ โดยกำรเจำะรูเล็กๆ ขนำดไม่ ถึง 1 ซม. รวม 3 จดุ แลว้ สอดกลอ้ งพรอ้ มเครื่องมือผ่ำตัดขนำดเล็ก ผ่ำนรูหน้ำท้องที่เจำะ เข้ำไปท่ำกำรผ่ำตัด รักษำ ซ่ึงกำรผ่ำตัดด้วยวิธีน้ีผู้ป่วยจะฟื้นตัวเร็วมำก เพียงแค่ 1-2 วันก็สำมำรถกลับไปพักฟ้ืนต่อท่ีบ้ำนได้แล้ว และภำยในไมเ่ กิน 1 สปั ดำหก์ ็สำมำรถกลับมำใช้ชีวติ ไดเ้ ป็นปกตติ ำมเดิม รูไ้ วไ้ มเ่ สียหลาย เพือ่ ให้เราดูแลตัวเองไดด้ ขี นึ้ ปัจจุบันกำรผ่ำตัดผ่ำนกล้องถุงน้่ำดี ถือเป็นมำตรฐำนหลักที่ใช้ในกำรรักษำ เพื่อหำกปล่อยไว้ไม่ท่ำกำร ผำ่ ตัด อำกำรก็จะรนุ แรงจนถึงขั้นท่ำให้เสียชีวิตได้ แต่ท้ังน้ี เกี่ยวกับเร่ืองกำรผ่ำตัดนิ่วในถุงน้่ำดี ยังมีส่ิงที่ควรรู้ และท่ำควำมเขำ้ ใจเพ่มิ เติม ดังนี้  ในผู้ป่วยที่ผ่ำตัดผ่ำนกล้องนิ่วในถุงน่้ำดีแล้ว ควรรับประทำนอำหำรจ่ำพวกผัก ปลำ มำกขึ้น และลด ของมันลง เพอื่ สรำ้ งเสรมิ สุขภำพที่ดใี หก้ ับตวั เอง การเบิกค่ารกั ษาพยาบาล  กำรเบิกค่ำรักษำพยำบำล โดยวิธีกำรผ่ำตัดผ่ำนกล้องแผลเล็ก กฟภ. ก่ำหนดเบิกได้ตำมสิทธิรำยละ 11,000.- บำท ประเภทและอตั ราคา่ อวัยวะเทียมและอปุ กรณ์ในการบา้ บัด รหสั ประเภท หน่วย ราคา อุปกรณ์ ไม่เกิน (บาท) 5.6 วสั ดุ/อุปกรณ์อ่นื ๆ 5601 5.6.1 วสั ดสุ ้นิ เปลืองในกำรผ่ำตัดดว้ ยกลอ้ ง รำยละ 11,000 ข้อบง่ ช้ี ส่ำหรับผ้ปู ว่ ยที่ได้รับกำรรกั ษำโดยกำรผำ่ ตัดด้วยกำรสอ่ งกล้องดงั ต่อไปนี้ 1. กำรผำ่ ตัดไสเ้ ล่ือนดว้ ยกำรสอ่ งกลอ้ ง 2. กำรผำ่ ตดั ลำ่ ไส้ใหญ่และลำ่ ไสเ้ ลก็ ดว้ ยกำรสอ่ งกลอ้ ง 3. กำรผ่ำตดั ปอดดว้ ยกำรส่องกล้อง