วันจักรี

‘วนั จักรี’ 6 เมษายน วนั ที่ระลกึ มหาจกั รีบรมราชวงศ์

วันจักรี (Chakri Memorial Day) ตรงกับวันที่ 6 เมษายนของทุกปี อันเนื่องมาจากเมื่อวันที่ 6 เมษายน พ.ศ. 2325 พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช หรือพระรามาธิบดีที่ 1 ทรง เสด็จปราบดาภิเษกขี้นเป็นพระมหากษัตริย์แห่งราชวงศ์จักรีและเป็นวันครบรอบการก่อตั้งราชวงศ์ จักรี ในวันนี้จงึ ถือเป็นวันสำคัญอีกวนั หนึ่งที่พวกเราชาวไทยควรให้ความระลึกถึง กว่าจะมาเป็นสยาม ได้ในทกุ วนั นี้ ความสำคัญของวันจักรี ว ั น จ ั ก รี (Chakri Memorial Day) ค ื อ ว ั น ท ี ่ ร ะ ล ึ ก ถ ึ ง ม ห า จ ั ก ร ี บ ร ม ร า ช ว ง ศ์ เ ป็ น วันท่ี พระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีศรีสินทรมหาจักรีบรมนาถ พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก มหาราช เสด็จปราบดาภเิ ษกขึ้นครองราชยเ์ ป็นพระมหากษัตริย์พระองค์แรกแหง่ ราชวงศ์จักรี อีกทั้ง ยังเริ่มก่อสร้างพระนครแห่งใหม่ในนาม กรุงเทพมหานครบวรรัตนโกสินทร์ ที่นับว่าเป็นเมืองหลวง แห่งใหม่ถัดจากกรุงธนบุรี ซึ่งเมื่อครั้งที่กรุงธนบุรีเป็นราชธานีนั้น มีอาณาบริเวณรวมทั้งสองฝั่งของ

แม่น้ำเจ้าพระยา ทำให้เป็นเมืองหลวงที่มีแม่น้ำไหลผ่านกลางเมือง ต่อมา พระบาทสมเด็จพระจอม เกลา้ เจา้ อยูห่ ัว ได้ทรงเปลยี่ นนามใหม่ จาก กรุงเทพมหานครบวรรตั นโกสนิ ทร์ เปน็ กรงุ เทพมหานคร อมรรัตนโกสินทร์ ซึ่งช่วงเวลาตั้งแต่ก่อตั้งกรุงเทพมหานครฯ เมื่อปี พ.ศ. 2325 มักเรียกกันว่า สมัย รัตนโกสินทร์ เช่นเดียวกันกับที่เคยเรียกยุคสมัยที่ผ่านมาในสยาม โดยพระเจ้าแผ่นดินในสมัย รัตนโกสินทร์นี้ได้สืบสันตติวงศ์ต่อเนื่องกันมาในราชวงศ์เดียวกันจนถึงปัจจุบัน มี 9 รัชกาล รวม ระยะเวลาแล้วกว่า 234 ปี จากบนั ทกึ ตามประวัตศิ าสตร์ระบวุ ่า ในปี พ.ศ. 2416 พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ โปรดเกล้าฯ ให้หล่อพระบรมรูปของบูรพมหากษัตริย์ 4 พระองค์ (รัชกาลที่ 1 – รัชกาลที่ 4) ขึ้น ประดิษฐานเอาไว้สำหรับให้พระมหากษัตริย์พระองค์ต่อ ๆ ไป ตลอดจนพระบรมวงศานุวงศ์ ขา้ ราชการ และประชาชนทว่ั ไปได้ถวายความเคารพสักการะ เพ่อื เปน็ การระลกึ ถึงพระมหากรุณาธิคุณ เป็นธรรมเนียมปีละหนึ่งครั้ง และได้โปรดเกล้าฯ ให้อัญเชิญไปประดิษฐานยังพระที่นั่งดุสิตมหา ปราสาท ตอ่ มาก็ได้มีการเปลย่ี นสถานทป่ี ระดิษฐานหลายต่อหลายคร้ัง จนมาถึงในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 พระองค์ได้ทรงโปรด เกล้าฯ ให้เคลื่อนย้ายพระบรมรูปของบูรพมหากษัตริย์ 4 พระองค์มาไว้ ณ ปราสาทเทพบิดร ภายใน วัดพระศรีรัตนศาสดาราม พร้อมกับพระบรมรูปของรัชกาลที่ 5 พระชนกชาถ ซึ่งพระที่นั่งสำหรับ ประดิษฐานพระบรมรูปองค์นี้ รัชกาลที่ 6 ทรงโปรดให้ซ่อมแซมจากพุทธปรางค์ปราสาทเพื่อการน้ี โดยเฉพาะ และได้พระราชทานพระนามว่า ปราสาทเทพบิดร โดยได้มีการซ่อมแซ่มและประดิษฐาน พระบรมรูปทั้ง 5 รัชกาลแล้วเสร็จในเดือนเมษายน พ.ศ. 2461 จากนั้น พระบาทสมเด็จพระมงกุฎ เกล้าเจ้าอยู่หัว จึงมีพระบรมราชโองการประกาศตั้งพระราชพิธีถวายบังคมพระบรมรูปขึ้นในวันที่ 6 เมษายนปเี ดยี วกัน อีกทั้งยงั โปรดใหเ้ รียกวนั ท่ี 6 เมษายนนีว้ า่ วันจกั รี

กจิ กรรมทีน่ ิยมปฏบิ ัตใิ นวนั จกั รี เนอื่ งในวนั จักรี 6 เมษายนของทุกปี พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยู่ จะเสดจ็ พระราชดำเนนิ พรอ้ มดว้ ย พระบรมวงศานวุ งศ์ไปเปน็ ประธานในพิธที างศาสนาประกอบการบำเพ็ญพระราชกศุ ลใหก้ ับบูรพมหา กษตั ริย์ ณ พระอุโบสถ และจะทรงสักการะพระบรมรูป สมเดจ็ พระบูรพมหากษตั รยิ ์ ณ ปราสาทเทพ บดิ ร วดั พระศรรี ตั นศาสดาราม ต่อจากนัน้ จะเสดจ็ พระราชดำเนินไปทรงวางพวงมาลา ณ พระบรม ราชานสุ าวรีย์ พระบาทสมเดจ็ พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ที่ชานชาลา เชงิ สะพานพระพทุ ธ ยอดฟ้า ในขณะเดียวกัน นายกรัฐมนตรี ขา้ ราชการชั้นผู้ใหญ่ นิสติ นักศกึ ษา หนว่ ยงานรัฐบาลและ เอกชน รวมถงึ ประชาชนทัว่ ไปจากทุกสาขาอาชพี ต่างพรอ้ มใจกันเข้าร่วมพิธวี างพวงมาลา และ บำเพญ็ กุศลให้กบั พระมหากษัตรยิ ์ ผู้ที่ทรงอทุ ิศพระองคเ์ พือ่ ความสงบสุขของอาณาประชาราษฎร อยา่ งแท้จริง ภาพประกอบ airportthai.co.th ขอบคณุ ขอ้ มลู : Wikipedia.org / 247friend.net / ปราสาทพระเทพบดิ ร

ราชวงศจ์ กั รี ราชวงศ์จักรี เป็นราชวงศ์ที่ปกครองประเทศไทย ต่อจากสมเด็จพระเจ้าตากสิน มหาราช พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช (พระนามเดิม ทองด้วง ทรงสืบเชื้อสาย มาจากตระกลู ขนุ นางในสมัยกรุงศรอี ยธุ ยา) ทรงสถาปนาราชวงศโ์ ดยการปราบดาภิเษกเมอ่ื พ.ศ.2325 ยคุ ของราชวงศน์ ้เี รยี กวา่ \"ยคุ รัตนโกสินทร์\"

ช่อื ของราชวงศจ์ ักรมี ีที่มาจากบรรดาศกั ดิข์ อง เจ้าพระยาจกั รอี งครักษ์ ขณะนัน้ ดำรงตำแหน่งสมุหนา ยกซึ่งเป็นตำแหน่งทางราชการที่พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชทรงเคยดำรง ตำแหน่งนี้มาก่อนในสมัยกรุงธนบุรี คำว่า จักรี พ้องเสียงกับคำว่า จักร และ ตรี ที่เป็นเทพอาวุธของ พระวิษณุ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชจึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้าง พระแสงจักรและพระแสงตรีไว้ 1 สำรับ อีกทั้งกำหนดให้ใช้เทพอาวุธนี้เป็นสัญลักษณ์ประจำราชวงศ์ จักรสี ืบเน่อื งมาจนถงึ ปจั จบุ นั เคร่ืองราชกกธุ ภณั ฑ์ กกธุ ภัณฑ์ หรอื เครือ่ งราชกกุธภัณฑ์ ตามรปู ศัพท์แปลวา่ เคร่ืองใช้สำหรับพระมหากษตั ริย์ กกุธภัณฑ์ เปน็ คำภาษาบาลี มาจาก กกุธ แปลว่า เคร่ืองหมายความเปน็ พระราชา + ภณฑฺ แปลว่า ของใช้; ระบุ ไว้ในอภิธานัปปทีปิกา คาถา ที่ ๓๕๘ ว่า พระขรรค์ ฉัตร อุณหิส ฉลองพระบาท วาลวีชนีคือ มีฉัตร แทนธารพระกร กกุธภัณฑม์ ีความสำคญั ย่งิ เพราะเปน็ เครื่องหมายแห่งความเปน็ พระราชาธิบดี จึงเป็น ส่ิงทจ่ี ะตอ้ งนำขึ้นทูลเกลา้ ฯถวายในพระราชพิธบี รมราชาภิเษก เครื่องราชกกธุ ภัณฑ์ประกอบดว้ ย 1. พระมหาเศวตฉัตร หรือพระนพปฏลมหาเศวตฉัตร 2. พระมหาพิชยั มงกุฏ 3. พระแสงขรร๕ชยั ศรี 4. ธารพระกร 5. วาลวีชนี (พัดกับแสจ้ ามรี) 6. ฉลองพระบาท

พระปฐมบรมมหาชนกแหง่ ราชวงศจ์ กั รี \"จะกล่าวถึงเจ้านายจำพวกซึ่งเป็นปฐมเป็นต้นแซ่ต้นสกุลเจ้าฟ้าแลพระองค์เจ้า หม่อมเจ้า หม่อม ราชวงศ์แลเจ้าราชินิกุลท่ีเรียกนามว่า คุณ ว่า หม่อม มีบรรดาศักดิเ์ นื่องในพระบรมราชวงศ์นี้ ซึ่งบัดน้ี เป็นจำพวกต่าง ๆ อยู่ จะให้รู้แจ้งว่าเนื่องมาแต่ท่านผู้ใด พระองค์ใด เป็นเดิ มแต่แรกตั้ง กรุงเทพมหานคร อมรรัตนโกสินทร์ มหินทรายุธยานี้มา พึงรู้โดยสังเขปว่าบุรุษนารีมีบรรดาศักดิ์ ซึ่ง เรียกว่าเป็นจำพวกเจ้า คือเจ้าฟ้าแลพระองค์เจ้า หม่อมเจ้า หม่อมราชวงศ์ทั้งปวงนั้น ล้วนปฏิพัทธ์ พัวพันสืบตอ่ ลงมาแต่องค์สมเดจ็ พระมหาไปยกาธิบดี คือ องค์สมเด็จพระบรมชนกนาถ พระเจ้าหลวง ของพระบาทสมเด็จพระปรโมรุถชามหาจักรีบรมนาถ ซึ่งปรากฏพระนามในบัดนี้ว่า พระบาทสมเด็จ พระพทุ ธยอดฟา้ จุฬาโลก ซงึ่ เปน็ ปฐมบรมอคั รมหาราชาธริ าชในพระบรมมหาราชวัง\" จึงนับได้ว่า สมเด็จพระมหาไปยกาธิบดี หรือ สมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก เป็นพระมหาชนก พระองค์แรกแห่งราชวงศ์จกั รี อกี ทงั้ เป็นเจ้านายแห่งราชวงศ์จักรพี ระองคแ์ รกอย่างแท้จริง มีพระมหา สังข์ เดิมเป็นพระมหาสังขท์ ี่ใช้บรรจุพระบรมอัฐของสมเด็จพระปฐมบรมมหาชนกเมื่อคร้ังสมัยรัชกาล ที่ 1 ปัจจุบนั ใช้รดนำ้ ในพระราชพิธีมงคลให้แกพ่ ระบรมวงศานวุ งศ์เทา่ นัน้ พระมหากษัตริยไ์ ทยแห่งพระมหาจักรีบรมราชวงศ์ • รัชกาลที่ 1 พระบาทสมเดจ็ พระปรโมรุราชาจักรบี รมนาถฯ พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช (พ.ศ. 2325-2352 ครองราชย์ 27 พรรษา พระชนมายุ 74 พรรษา ) • รัชกาลที่ 2 พระบาทสมเด็จพระปรมพงษเชษฐ์มเหศวรสุนทรฯ พระพุทธเลิศหล้านนภาลัย (พ.ศ. 2352-2367 ครองราชย์ 15 พรรษา พระชนมายุ 58 พรรษา) • รัชกาลที่ 3 พระบาทสมเด็จพระปรมาธิวรเสษฐ์มหาเจษฎาบดินทร์ฯ พระนั่งเกล้า เจา้ อยู่หวั (ครองราชย์ 26 ปี พ.ศ. 2367-2394 พระชนมายุ 64 พรรษา ) • รัชกาลที่ 4 พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหามงกุฎฯ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ครองราชย์ 16 ปี พ.ศ. 2394-2411 พระชมมายุ 66 พรรษา ) • รัชกาลที่ 5 พระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาจุฬาลงกรณฯ์ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ครองราชย์ 42 ปี พ.ศ. 2411-2453 พระชนมายุ 58 พรรษา ) • รัชกาลที่ 6 พระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราวุธ ฯ พระมงกุ ฎเกล้า เจ้าอยู่หัว (ครองราชย์ 16 ปี พ.ศ. 2453-2468 พระชนมายุ 46 พรรษา )

• รัชกาลที่ 7 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก ฯ พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (ครองราชย์ 9 ปี พ.ศ. 2468-2477 พระชนมายุ 48 พรรษา) • รชั กาลท่ี 8 พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหดิ ล ฯ พระอฐั มรามาธิบดินทร์ (ครองราชย์ 12 ปี พ.ศ.2477- 2489 พระชนมายุ 21 พรรษา) • รัชกาลที่ 9 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ฯ (ครองราชย์ ตั้งแต่ ปี พ.ศ. ๒๔๘๙ จนถึงปัจจบุ ัน) พระบรมวงศานุวงศ์ พระบรมวงศานุวงศ์ไทยแห่ง ราชวงศ์จักรี ในปัจจุบันสืบเชื้อสายมาจาก สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ต้นราชสกุลมหิดล กับสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชนนี (สังวาลย์ ตะละภัฏ) โดยสมเด็จพระบรมราชชนกนั้นเป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระ จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว กับสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า (สมเด็จพระ นางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี) ซึ่งถือเป็นพระอนุชาต่างพระมารดาในพระบาทสมเด็จพระ มงกุฎเกลา้ เจ้าอยหู่ ัว และพระบาทสมเด็จพระปกเกลา้ เจา้ อยหู่ ัว

ภายหลงั การสวรรคตของพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอฐั มรามาธบิ ดนิ ทร ทำ ให้สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าภูมิพลอดุลยเดช ได้เสด็จขึ้นครองราชสมบัติสืบราชสันตติวงศ์ใน วันเดียวกัน อีกทั้งภายหลังได้อภิเษกสมรสกับ หม่อมราชวงศ์สิริกิติ์ กิติยากร พระธิดาในพระวรวงศ์ เธอ พระองค์เจ้านักขัตมงคล กรมหมื่นจันทรบุรีสุรนาท (หม่อมเจ้านักขัตรมงคล กิติยากร) กับ หม่อมหลวงบวั กิตยิ ากร (สนทิ วงศ)์ ข้อมลู เพิม่ เติม th.wikipedia.org, ลำดับพระบรมวงศานวุ งศ์ปจั จบุ นั