จดั ทําคมู ือ โดยโครงการวิจยั “ขอ จาํ กดั ของกระบวนการยุติธรรมเพ่ือปองกนั และปราบปรามพิศวาสอาชญากรรม (Romance scam) และแนวทางสรางความตระหนักรูใหกับประชาชน”
คมู อื ปอ งกนั พิศวาสอาชญากรรม ฉบับประชาชน คณะทํางาน : ผชู ว ยศาสตราจารย ดร.ทศพล ทรรศนกลุ พันธ นางสาวปทชา ศกึ ษากจิ นางสรชา สเุ มธวานิชย นางสาววชิ ญาดา อําพนกิจววิ ฒั น นายเขมชาติ ตนบุญ พมิ พครง้ั แรก : 2562 จํานวนพิมพ : 500 เลม ออกแบบ/พิมพท ี่ : หจก.วนิดาการพิมพ 14/2 หมู 5 ตําบลสันผเี สือ้ อําเภอเมือง จงั หวดั เชียงใหม โทรศพั ท/โทรสาร 0 5311 0503-4
โครงการขอ จำกัดของกระบวนการยุติธรรม เพ่อื ปอ งกันและปราบปรามพศิ วาสอาชญากรรม (Romance Scam) และแนวทางสรางความตระหนกั รูใหกับประชาชน สนับสนุนโดย : สาํ นักงานกองทุนสนบั สนนุ การวจิ ัย (สกว.) ชั้น 14 อาคาร เอส เอ็ม ทาวเวอร 979/17-21 ถนนพหลโยธนิ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงุ เทพฯ 10400 โทรศัพท : 0 2278 8200 โทรสาร : 0 2298 0476 website : http://www.trf.or.th ดําเนนิ การผลติ : ศนู ยศ กึ ษากฎหมายกบั เทคโนโลยี คณะนติ ศิ าสตร มหาวทิ ยาลยั เชยี งใหม โทรศัพท 0 5394 2920 Facebook : www.facebook.com/ศนู ยศ กึ ษากฎหมายกบั เทคโนโลยี
“พศิ วาสอาชญากรรม” หรอื “Romance Scam” คอื การทน่ี ักตม ตุน (Scammer) ใชเ ทคนิคทางจติ วทิ ยา และการสราง ความสัมพันธผานชองทางอินเทอรเน็ต จนเหยื่อหลงเช่ือ และไวใจในความ สมั พนั ธน น้ั นกั ตม ตนุ จะเรม่ิ แสดงออกถงึ ความตอ งการของตน เชน มกี ารพดู คยุ เรอื่ งเงินบอยขึน้ มีการสรางสถานการณหลอกใหเ หยื่อโอนเงนิ หรือหลอกลอ ใหเหยื่อยกส่ิงของมีคาใหกับตน ซ่ึงวิธีการของนักตมตุนมักจะมาพรอมคํา สญั ญาตา งๆ เชน สญั ญามาจะมาแตง งานดว ย สญั ญาวา จะมาสรา งครอบครวั ดว ยกันกับเหยอื่ สัญญาวาจะสรางธุรกจิ รวมกนั โดยเหยื่อไมมที างรูทนั คาํ ลวง ของนกั ตม ตนุ เมอ่ื เหยอ่ื โอนเงนิ หรอื ยกทรพั ยส นิ สงิ่ ของมคี า ใหน กั ตม ตนุ หมด แลว หรือกระทั่งเหยื่อเริ่มรูสึกไดวาตนกําลังถูกหลอก นักตมตุนจะเปล่ียนวิธี การ หรือปด กน้ั การคยุ กับเหยอ่ื ทันที จนสุดทา ยแลวเหย่อื จะไมสามารถตดิ ตอ หรือหาตัวนกั ตม ตุนได ขอ มูลอางองิ จาก: https://www.naewna.com/local/417058
ฉบับประชาชน 5 ป 2558 มีเหยื่อสญู เสยี เงินมากสุด 33 ลานบาท โดยถูกหลอกใหโอนเงนิ 26 ครั้ง ภายใน 2 ป กลยทุ ธก ารลอ ลวง การทำใหเ หยอ่ื เสยี ทรพั ย ลกั ษณะการลอลวงของนกั หลอกลวงรกั (Romance Scammer) อาศัย หลักการพ้ืนฐานทางจิตวิทยารวมกับการเก็บรวบรวมขอมูล การวิเคราะห ขอ มลู การวางแผน และการดําเนินขน้ั ตอนตามทว่ี างแผนไว หรือเรียกรวมๆ วา “วิศวกรรมสังคม” (Social Engineering) โดยกระบวนการลอ ลวงนสี้ ามารถ แบง ไดเ ปน ขนั้ ตอนหลกั 6 ข้ันตอน ดังน้ี 1. การปลอมโปรไฟล 2. เลือกชองทางในการลอลวงเปาหมาย 3. เลือกเปาหมาย (เหย่อื ) 4. สรา งบทบาทเพื่อเขาถึงเปาหมาย 5. การสรางสถานการณ 6. บรรลุภารกจิ ทางการเงิน
6 Romance Scam คมู อื ปอ งกนั พศิ วาสอาชญากรรม 1. การปลอมโปรไฟล สรางโปรไฟลทั้งเพศชาย เพศหญิง และเพศทางเลือกดวยการขโมย รูปภาพบุคคลอื่นทีม่ ีลักษณะบคุ ลกิ ภาพดี หนาตาดี และดูภมู ิฐานจากเวบ็ ไซต เครอื ขา ยสงั คมออนไลนต า งๆ เชน Facebook, Instagram, twitter หรอื เวบ็ เพจตา งๆ สว นใหญม กั อา งตวั เปน “ฝรง่ั ผวิ ขาว” ทเ่ี ปน เพศชายมากกวา เพศหญงิ ลกั ษณะรว ม ของคนเหลาน้ีมักอางวาโสด หรือหยาราง/หมาย และตองการตามหารักแท และชีวติ รักที่สมบูรณ เพศชาย เปน ชายผวิ ขาวดมู เี สนห อบอนุ มฐี านะและทา ทาง เปน คนดี อายปุ ระมาณ 40-50 ป มอี าชพี ทหาร วศิ วกร นกั ธรุ กจิ แพทย และเจา หนา ทร่ี ฐั (อาชพี ทส่ี งั คมคดิ วา มรี ายไดส งู ) สว นใหญ เปน คนอเมรกิ นั องั กฤษ เยอรมัน หรือแคนาดา เพศหญิง เปนนางแบบหุนดี หนาตาดี นาหลงใหล อายไุ มเ กนิ 35 ป มอี าชพี ทหาร พยาบาล ครู พนกั งานบรกิ าร และนักศึกษา (อาชีพท่ีมีรายไดนอยเพื่อสรางความสงสาร และนา เหน็ ใจ) สวนใหญมักอางวาเปน ลูกคร่ึงผสมไทย เพศทางเลอื ก ภาพมกั เปน นายแบบหนุ ดี แตง กายดี เจาะ กลมุ รกั รว มเพศ มอี าชพี ทค่ี อ นขา งมน่ั คง เชน ดไี ซเนอร แพทย และนักธุรกจิ
5RPDQFH6FDP ¯´¤£º Ä·¥²¥£Æ´¡§q m´¬ÅÂ|d¯´n´¤©´m¶©Â´|©£´©Â·¬¯Â£m¥q¶³ »·¥¥¯¹Êµ¯¥©³¤¦« ¯´´¥§´¤¥²ÂªÂm Æ·¥·¤£´Â§Â¤· ´´¥¬³ ·¤ ¯£´¬· · ´¬m©¢´Å Ĭm¤´m´¥¥n´³Ã§¥º ²¶ ´£©ª¶´©¥³ ¥Ãn £· ³ «²n´¯£ ¶©Â¯¥qç²´¥¬¥´n©´£¬³£ ³ q ²¬¥´n©´£¬³£ ³ q Ĥ´¥Â¯´ÅŬ¯m ¤´m¬£µÊ¬£¯ ´¥µ´Â¤· ©Â|§mº£Ã§²Â|Â¥¯¹ ´m¤ £³²£·µ¯¥³Ã¬©´£· ´¥ »º¤Ã¬»n ´© ¯n´£Â¥³ ¹Ê¯£·¬´¥´ ¶¬´»¥q¥³qïÂn© ´¹¯Ê£¯m©Â¤¶Â§¯¹ ¥Å¹¯Â¥³ ¯¹Ê©Â¶ µ¥º ¶ Â¥·¤£§·Â¥¯¯nÅÂnĶ¶ ¯µ§Â¯¶©§Â¯m·§¤Â²¯Â²§¤Èɹ¯Ê 秧²´©n¤n¯©m¯¤¶¤·¬§Ãm©§§²ÂÅ ¶£Ê´£m µ©©´£Â¸Ë ©|¶¥Æ¹Ê¯·¤ÆÈË £³Ë ·³³·· m´´´¥¥²ÅÂÂnª¤Â¹Ê¯Äm¯Æ¶·Â¥¤·§´¤¥¥»¹¯Ã³ ¢´¤Å¯q ¥¯´´¥££· ´¥uµ¤¯vç²u§¯¹Ê ³Ëv£¹Ê¯µ´¬µÂ¥É ·ÅÊ·Än¯Â¶ £· ˳³ · ¯Æ¤Ã§²³ ·´m¥²Âª
· ¯¥²ÂªÆ¤ ³ Application Facebook )DNHSURILOH ¥» ¢´ ¥²¯´ZZZIUHHSLNFRP Â|Ä¥Æq¡§q§¯£·Ê » ¬¥´n¸Ë  ¯Ê¹ Ån§¯§©Â¤Ê¯¹ ¸Ê ²¬¥´n´´¥Ä£¤¥» ¢´ º§¯Ê¹ 6FDPPHU Ê·¥´¯¤»Åm¯¶Â¯¥ÂqÉç²²£· §´¤Ä¥Æ¡§q ¯¹Ê Ån³ ¤¹Ê¯§·Ê ³«²m´³ Æ ¯´´¥´m´¶Ê· µ´¥Ä£¤¥»¢´ ů¶ ¯¥qÂÉ Â ¯Ê¹ Ån §¯§©Â¤¯¹Ê ¸Ê ¬©m Åm²µÂ| ©´¥¯q¥¯´´¥£Ãm§²²£· n´Ã·Ê m´³ Æç²£·´¥Â§¹¯Ê ˳£¯Ê¹ µ§´Æn¬µÂ¥É
ฉบับประชาชน 7 2. เลอื กชอ งทางในการลอ ลวงเปา หมาย พ้ืนท่ีในการกอเหตุ ทพ่ี บมากสดุ คอื Facebook รองลงมาคือ Instagram และเว็บไซต/แอปพลิเคช่ัน หาคู เชน Skout, Tinder, Badoo, OkCupid, Twoo, Thai date VIP, Tagged และ Match.com เปนตน ขอ มลู อา งอิงจาก: https://www.scamalert.sg/ 3. เลอื กเปา หมาย (เหยอ่ื ) หลกั การของการเหยือ่ คอื การมองหา “คนข้เี หงา” ทต่ี อ งการหาเพอื่ น/ คชู วี ติ ในโลกออนไลน ตอ มาคอื การประเมนิ ศกั ยภาพทางการเงนิ โดยสงิ่ เหลา น้ี จะถกู ประเมนิ ผา นขอ มลู สว นบคุ คลทแ่ี สดงในเครอื ขา ยสงั คมออนไลน เชน ชอ่ื อายุ อาชีพ สถานะทางการเงนิ สภาพคคู รอง และวถิ กี ารดําเนินชีวติ เปน ตน รวมถงึ การแชรเ รอ่ื งราว/รปู ภาพ หรอื การแสดงความคดิ เหน็ บนโลกออนไลนด ว ย % ของผูเปน เหยอ่ื
8 Romance Scam คมู ือปอ งกนั พศิ วาสอาชญากรรม ดังนั้นแนวโนม ของผูที่ตกเปน “เหยอื่ ” มักมีลกั ษณะดงั น้ี เพศหญงิ อายุ 45-65 ป (คาเฉล่ียอายุ 50 ป) สถานภาพหยาราง/หมา ย เหงา และตองการมเี พอื่ นตางชาติ ผทู ขี่ าดความรู ความเขา ใจเกยี่ วกบั การนาํ ขอ มลู สว นบคุ คล หรอื วถิ ชี วี ติ (lifestyle) เขา สโู ลกดจิ ทิ ลั เชน การแสดงขอ มลู ชอ่ื อายุ การทาํ งาน สถานะทางสงั คม สถานภาพคูครอง งานอดิเรก ความช่ืนชอบสวนตัว การแสดงความคิดเห็น ภาพถา ย สเตตัส และการแชรข อ มูล เปน ตน บคุ คลท่มี บี ุคลิกภาพอารมณ “ออนไหวงา ย” (sensitive) หรือ “ขส้ี งสาร” อยางไรก็ตามเพียงแคการเปดเผยขอมูลสวนบุคคลเปนประจํา ประกอบกับ เปน คนขเ้ี หงา/ขส้ี งสาร และหลงเชอ่ื ทจ่ี ะตอบกลบั ขอ ความจากแชต็ คนแปลกหนา ถอื วา มคี วามเสย่ี งในการตกเปน เปา หมาย (เหยอ่ื ) ของนกั ตม ตนุ (romance scam) ไดถึง 70% *รปู ภาพประกอบจาก: www.freepik.com
ฉบับประชาชน 9 4. สรา งบทบาทเพอ่ื เขา ถงึ เปา หมาย สรา งความนา เช่อื ถือทางอาชีพ ดว ยวธิ ีการดังนี้ สงภาพหนังสือเดินทาง หรือบัตรเจาหนาที่/พนักงาน ทผ่ี า นการปลอมแปลงแลว ดว ยการตดั ตอ ภาพถา ย และขอ มลู สว นบคุ คล ทพ่ี บมากสดุ คอื การแตง กายดว ยเครอ่ื งแบบทหาร สง ภาพสวมเครอ่ื งแบบวศิ วกรสนาม ภาพถา ยแทน ขดุ เจาะ นาํ้ มนั กลางทะเล ซง่ึ เปน ภาพทข่ี โมยมา หรอื ตดั ตอ เรยี บรอ ยแลว สงเว็บไซตบริษัท/สถานท่ีทํางานใหเปาหมาย เพ่ือให ตรวจสอบไดวาตนไดทํางานอยูท่ีแหงนั้นจริง ดวยการสราง เวบ็ ไซตปลอมขึ้นมา ลักษณะรวมของการแสดงบทบาทของนักหลอกลวงรักคือการสาน สัมพันธเชิงชูสาวจนกลายเปน “คนรักในอุดมคติ” ดวยการแสดงออกดวยวิธี ตางๆ ดังนี้ การสง ขอ ความทกั ทาย และใชค าํ พดู ทแ่ี สนหวาน เชน Hi dear, Hi honey, สวสั ดีที่รัก ทาํ ใหเ ปา หมายรสู กึ วา “เปน คนสาํ คญั ” แสดงความเอาใจใส เชน การทักทายตอนเชา การบอกฝนดีกอนนอน การถามถึง ความเปน อยปู ระจาํ วนั พราํ่ แตบ อกรกั สญั ญารกั วา จะมน่ั คง กบั คณุ คนเดียว วาดฝน วา จะมาใชช ีวิตบน้ั ปลายรว มกัน หรอื ตอ งการทําธรุ กจิ รวมกนั ท่ปี ระเทศไทย
10 Romance Scam คูม ือปองกนั พศิ วาสอาชญากรรม แสดงตัววามีลักษณะของ “คนดี” เชน การใชคําพูดและ สาํ นวนในแงด ที จี่ ะสอื่ นยั ของการเปน คนทซี่ อ่ื สตั ย จรงิ ใจ และ พงึ่ พาได รวมถงึ ยอมรบั ขอ เสยี และจดุ บกพรอ งของเปา หมาย ไดท กุ อยา ง พยายามสานสัมพันธอยางรวบรัด และรวดเร็ว ตั้งแต 2-3 วนั ไปจนกระท่ังการอดทนยอมใชเวลาเพื่อสานสมั พนั ธ ไปเรอ่ื ยๆ จนกวา เปา หมายจะตกหลมุ พราง บางครง้ั ยาวนาน ถงึ 2 ป มีการสงภาพถายกิจกรรมระหวางวัน วิถีชีวิต ใหเหมือน เปนการสนทนาแบบครู ัก และแสดงใหเ หน็ วา มตี ัวตนอยจู รงิ 5. การสรา งสถานการณ สถานการณตางๆ ท่สี รางความสงสาร ความเห็นใจ และความหวัง วา จะไดพ บกนั จะถูกสรางข้ึนเพื่อรองขอเงินจากเปาหมาย (เหยื่อ) อันนําไปสู การสูญเสยี ทรัพยส นิ ดังน้ี มีปญหาทางการเงินเรงดวน เชน คารักษาพยาบาล คา เลา เรยี น ธรุ กจิ ถกู โกง/มปี ญ หา เกดิ อบุ ตั เิ หตุ ซอ้ื ตว๋ั เครอ่ื งบนิ / ทาํ วซี าเพ่อื เดินทางมาพบกัน คาเชาหอ งพกั เปนตน สงสิ่งของ/ทรัพยสินมาให แตติดปญหาที่กรมศุลกากร สนามบิน หรือสถานีตํารวจ ตองจายเงินคาธรรมเนียมเพ่ือ รบั ส่ิงของ/ทรัพยส ินเหลา นั้น
ฉบับประชาชน 11 ชกั ชวนใหร ว มลงทนุ สรา งธรุ กจิ เพอ่ื ใชช วี ติ บน้ั ปลายรว มกนั ขอแตง งาน และสง ทรพั ยส นิ ของหมนั้ มาใหย งั ประเทศไทย แตถูกยึดทรัพยสินตองจายคาธรรมเนียมกอน (แสรงวา เปน เจาหนา ทข่ี องรัฐโทรศพั ทมาแจงคาธรรมเนยี มตางๆ) เกิดปญหาฉุกเฉินระหวางการเดินทางมาพบกันและ ตองการใชเงินดว น เชน ทรพั ยส นิ จํานวนมากทน่ี าํ มาถกู ยึด กระเปา เงินหาย ถกู กักตวั ทสี่ นามบนิ บตั รเครดิตใชง านไมได เปนตน เทคนคิ การรองขอเงนิ หรอื ผลประโยชน มี 2 เทคนิค คือ 1. Foot in the door technique (FITD) ตวั อยา งเชน ครง้ั แรกนกั หลอกลวงรกั จะขอใหเ ปา หมาย (เหยอื่ ) โอนเงนิ จาํ นวนไมม ากนกั โดยมกั อา งวา ตอ งใชเ งนิ ดว น ขอยมื เงนิ บางสว น ซง่ึ ถา เหยอ่ื หลงเชอ่ื ในครง้ั แรก นกั ตม ตนุ กจ็ ะเรม่ิ ขอเงนิ จาํ นวนมากขน้ึ ในครง้ั ตอ ไป ดว ยการอางสถานการณอ่นื ๆ 2. Door in the face technique (DITF) ตวั อยา งเชน นกั หลอกลวงรกั ขอให เหยอ่ื โอนเงินจํานวน 200,000 บาท เมอ่ื เปา หมาย (เหยือ่ ) ปฏิเสธวา ไมม ีเงนิ มากขนาดนั้น เขาก็ลดจํานวนเงินลงเหลือ 30,000 บาท โดยอางเหตุผลวาไดเงินมาบางสวนแลว และตองการอีกแคบางสวนเทาน้ัน ซ่ึงถาเปาหมาย (เหยื่อ) ยอมโอนเงินในคร้ังแรก กจ็ ะมกี ารขอครัง้ ตอไปเรอื่ ยๆ หรือบางครงั้ นักหลอกลวงรกั ก็จะหายตัวไปทนั ที
12 Romance Scam คูมือปองกันพิศวาสอาชญากรรม 6. บรรลภุ ารกจิ ทางการเงนิ นักหลอกลวงรกั จะรองขอใหม กี ารโอนเงนิ จาก 3 ชองทางหลักดงั น้ี 1. โอนเงนิ ไปบัญชธี นาคารภายในประเทศไทย เปน ชอ งทางทจ่ี ะถกู รองขอบอยท่สี ดุ ถึง 90% และสวนมากชือ่ เจา ของบัญชีเปน ชอื่ คนไทย ซ่ึงการ โอนเงินนี้มักเกิดจากกรณีที่ผูรวมขบวนการอางตัววาเปนเจาหนาท่ีศุลกากร/ เจาหนาที่สนามบิน/เจาหนาที่สงพัสดุ/เจาหนาท่ีของรัฐอื่นๆ โทรศัพทแจง เปาหมาย (เหย่ือ) วา “มีผูส งพสั ดมุ ูลคามหาศาลมาให ตอ งจายคาธรรมเนียม เพื่อรับพัสดุดังกลาว” และอีกกรณีท่ีพบไดคือนักตมตุนอางวาเปนบัญชีของ เพื่อน หรือคนกลางท่ีสามารถสงเงินตอไปยังตางประเทศไดอยางรวดเร็ว ตง้ั แตป พ.ศ. 2560–2561 พบวา ธนาคารทนี่ กั หลอกลวงรกั มกั รอ งขอใหโ อนมาก ที่สดุ คอื ธนาคารไทยพาณชิ ย (SCB) รองลงมาคือ ธนาคารทหารไทย (TMB) ธนาคารกรุงเทพ (BBL) และธนาคารกสิกร (KBank) ตามลาํ ดบั 2. โอนเงนิ ไปตา งประเทศ สว นใหญป ระเทศปลายทางคอื ไนจเี รยี และ มาเลเซีย ผานธนาคาร หรอื สถาบันทางการเงิน Western Union ในชอ งทาง ดังกลาวมักเปนกรณีที่อางวาเกิดเหตุฉุกเฉินระหวางการติดตอธุรกิจ หรือทํา ธรุ กจิ ตา งประเทศ 3. มอบเงินดวยตนเอง ดวยเหตุผลวาจะไดพบตัวจริงของคูสนทนา จากออนไลน แตเ มอ่ื ถงึ เวลานดั หมายกนั มกั ไดร บั การปฏเิ สธโดยอา งเหตผุ ลวา โดนกกั ตวั ในสนามบินเพราะพกทรพั ยส ินและเงนิ สดมาเปน จํานวนมาก จงึ ให ตัวแทน (เพื่อน นักการทตู เจา หนาทศ่ี ลุ กากร) ถือทรัพยสิน/เงินสดมาใหแทน และตองมีการจายเงินเพื่อแลกกบั สิ่งของเหลา นน้ั
ฉบับประชาชน 13 กรณีอื่นที่อาจเปน ไปได การถูกแบล็กเมล (Blackmail) เมื่อนักหลอกลวงรัก สานสัมพันธรักจนเหย่ืออยูในข้ันตกหลุมรัก และไววางใจ คูสนทนาแลว นักหลอกลวงรักมักชวนใหเหย่ือทํากิจกรรม รักออนไลน ไมวาจะเปน การสงภาพโปเ ปลือย หรือรว มเพศ ผานชองทางการสื่อสารแบบเห็นหนากัน เชน webcam, skype, video call เปนตน ซ่ึงระหวางท่ีเปาหมาย (เหยื่อ) กาํ ลงั ทาํ กจิ กรรมรกั ออนไลนน นั้ จะถกู บนั ทกึ ภาพเหลา นน้ั ไว และนาํ ภาพเหลา นั้นกลับมา Blackmail เพอ่ื ใหเหยอ่ื โอนเงนิ แลกกบั การไมป ลอ ยภาพกจิ กรรมเหลา นน้ั ออกสโู ลกออนไลน การใหเ ปา หมาย (เหยอ่ื ) เดนิ ทางไปตา งประเทศเพอ่ื พบกบั นกั หลอกลวงรัก ซง่ึ เมือ่ ถงึ เวลานัดเปา หมาย (เหย่ือ) จะไมไ ด พบกับบุคคลท่ีคาดหวังไว แตจะพบกับคนอ่ืนๆ ท่ีอางตัว วา รจู กั กบั “คสู นทนารกั ออนไลน” โดยนกั หลอกลวงรกั เหลา นน้ั จะแสดงบทบาทที่ตางกันออกไปเพื่อหลอกเงินจากเหย่ือ ใหมากทีส่ ดุ ในขณะที่เหยอ่ื อยตู างประเทศน้ัน
RPanFHS ¬¥n´Ä¥Æ¡§q§¯£ §¯¹ ¯m ´´¥¶¯m §¹¯Â¤¯Ê¹ ¥¹¯Â´i £´¤ 6F²¬D¥Pn´ÄPH¥ÆU¡§q§¯£Â ¹Ê¯Ån§¯§©Â¤¹Ê¯ 6FDPPHU 6FDPPHU 9LFWLP §¯¹ ¯m ´6RFLDO©³Ê Æ·Ê£· n» ÂÂ/| ¤L²I¹Ê¯ÂW§V¯¹ Ã·Ê W¬\\uÂH·Âˤ¯Ã¯¹Ê§¯´²vÄ©·Ê m´Ã¬¯§c ¤²Â´¥q »u¤Æ¯¯m ¯n³©n £Â¯Æ¯Ê¹ »§¬Â©©m |m´´m ¤v¥³©´²¶µ Ån´£´¬Ê· º¥¯§£´Â|ï ±´m» ¬m©ÂŤ¹Ê¯²Âm Â|É Ä¥Æ´¡¥§©q ª¶ Ê· ©»· ¥£Â· ¬³ m ¥º q¶ 9LFWLP Â| u˷´v 9LFWLP Ån´VRFLDOPHGLHç²Ã¯ ±´»m £³²Âc¤¯n £§» ©³ ¯ç²¥»©³ ¯ ì©´£¯¬©m ©³ Ån ¯Ê¹ ÂÉ ¥» ¢´ ¥²¯´ZZZIUHHSLNFRP
SFaPCyFlH » §¯µË + HOSPITAL ¬¥n´©´£¬£³ ³q ¬¥´n ¬´´¥q ¤¹Ê¯Ä¯Â¶ 6ÅF¯² n´n Dµ»©P m´»¯P¤º 䬴H³ U£Â´©¤¬´¹¯Ê¥´n Å祯²¶ ¯»¬n ¥´³©©©´m ³Â¯¯¤¤¥Ê¯¹ ´³ £º ·¥©³³Ãn 6FDPPHU 6FDPPHU 9LFWLP £¹Ê¯£Ê³Å©m´Â¤Ê¯¹ §Âʹ¯Ã§²Æ©Ån ç©n £¹¯Ê ¤¹¯Ê į¶ Ån²¹¯©m´µ´¬µÂ¥É ²¥n¬» ¸§¥³ 6FDPPHU粧¯¹Ê ²Â¥£Ê¶ ¬¥n´¬´´¥q¯©´£©m ¤Â§¹¯Â¥m©m ©m´6FDPPHU²£´¬¥n´¥¯¥©³ ³ ©m´£·{³´Â·¤Ê ©³ ¶ ¸Ê´¥· ²Æn§ʯ¹ ³Ëç²Â¶Â Ê£¶ ¸Ë ©n ¤ ²¥»¬n ¸©´m ¯Â| ¬µ³ ç²£·ºm´ £·¯m ´Ä¯Â¶ ´ ¥¯¹ §¯Â¤¯¹Ê ©m´Ån¥©m £§ºµº¥¶ ³ ´¥·¯©m´²£´´Â¤¯Ê¹ Ãm¯É n´©m´»³ ³© ³·´m ¥²ÂªÂmÆ·Â¥¤· ¸Ê ¯n ÅÂn ¤Ê¹¯µÂ¶£´¥²³³© ³· ¯Æ¤·Ê » §¯ÅÂn c ¥¹¯§¯ÅÂn ¯´Â¶ ¬£´Ån ©n ¤Â¯ 9LFWLP YL´F ³W ¥LP6 F· ¥D§¹¯³P²´PÄ»H¯U§Â¯Æ¶ ¯n¬µË ·¥¯É§·Æ£¤Åm¬´£§´´¥¤È¶ ¥³Ë¯m ¤ʹ¯²¥n»¬¸¬¬´¥Ã§²ÂÉÅ6FDPPHU 秲įÂʹ¯Â©¶m´Å6FÂn D¤P¹Ê¯ÄP¤HÂ¥U©É ²£´´¥¶ * £¹Ê¯§¯Â¤¯Ê¹ ¥³Ë Ã¥¬µÂ¥É²µ´¥§¯ÆÂ¥¹¯Ê ¤È ¤¹Ê¯¬¬¤³ ¥¯¹ ³ Æn §³´Ë³É ²´¤³©Æ粴¤¹¯Ê ¥´¤m¯Æ
รหู นา ...ไมร ูใจ SCAMMER หนา ฉาก หลังฉาก 1. ภาพถายโปรไฟล โปรไฟลผูช าย กลมุ ‘นกั ตมตุน’ อาชญากรจากหลายประเทศ - ลักษณะภาพมักเปน คนผิวขาวทด่ี มู เี สนห อบอนุ เชน ไนจเี รยี กานา มาเลเซยี รสั เซยี สหราชอาณาจกั ร ภมู ฐิ าน มฐี านะ และมที า ทางเปน คนดี ตุรกี เปน ตน - อายปุ ระมาณ 40-50 ป เริ่มจากการขโมยภาพถายบุคคลท่ีมีลักษณะ - เปน คนอเมริกนั อังกฤษ เยอรมัน หรือแคนาดา ตรงตามทบี่ รรยายในหนา ฉากจากเวบ็ ไซตเ ครอื ขา ย จนี สงิ คโปร หรือเปน ลกู คร่งึ ไทยกับชาตอิ ื่น สังคมออนไลนตา งๆ เรียบเรียงคําโปรยแนะนําตนเองใหดูนาสนใจ ดว ยการคดั ลอกขอ ความตอ ๆ กนั มาจากอนิ เทอรเ นต็ และกลมุ อาชญากรเดียวกัน โปรไฟลผ ูหญิง เปา หมาย – ผูช าย - ภาพมีลักษณะเปนนางแบบหุนดี หนาตาดี นา หลงใหล - อายุไมเกนิ 35 ป - เปนคนอเมริกัน โรมาเนีย หรือลูกคร่ึงไทยกับ ชาตอิ ่ืน
หนา ฉาก หลงั ฉาก 16 Romance Scam คมู ือปองกนั พิศวาสอาชญากรรม เปาหมาย – ผูหญิง - ภาพถา ยดมู อี ายุ แตง กายดี ดมู ฐี านะ และนา เชอ่ื ถอื - เปนคนไทย เวยี ดนาม โปรไฟลเพศทางเลือก - มีลักษณะคลายนายแบบหุนดี แตง กายดี 2. การแนะนําตัวเอง โปรไฟลผชู าย นกั ตมุ ตนุ ‘หลอกลวงรกั ’ เปน อาชพี หนง่ึ ในไนจเี รยี อาชีพ การงานและ - มอี าชพี ทหาร วศิ วกร นกั ธรุ กจิ (โดยเฉพาะเกย่ี วกบั ท่ีทําเงินไดอยางมหาศาล ซึ่งผูท่ีจะเปนนักตมตุน สถานะทางสังคม น้าํ มัน ปโตรเลยี ม) แพทย หรือเจาหนา ท่รี ัฐ ตอ งมีทักษะดังนี้ - สถานภาพโสด หรอื ภรรยาเสยี ชวี ติ แลว - ทักษะทางคอมพิวเตอร และการติดตอ - อยากมีชีวติ รักท่สี มบูรณ ตามหารกั แท ส่ือสารบนโลกออนไลน - สามารถสรางโปรไฟลป ลอมได โปรไฟลผหู ญิง - ทกั ษะทางสงั คมทใ่ี ชพ ดู คยุ กบั เหยอ่ื ใหร าบรน่ื เปา หมาย – ผชู าย องคก รอาชญากรรมดงั กลา วแบง ไดเ ปน 3 กลมุ - มีอาชีพทหาร พยาบาล ครู พนักงาน ดังน้ี - สถานภาพโสด หรอื หยา รา ง 1. ทาํ งานคนเดยี ว (พบคอนขา งนอ ย) - อยากมคี ูแท ท่เี ขาใจและดูแลกนั และกนั 2. ทาํ เปนกลุม เล็ก เปาหมาย – ผหู ญงิ 3. ทาํ เปน เครอื ขา ยใหญ (แบง หนา ทก่ี ารทาํ งาน - สถานภาพแมห มา ย ทเ่ี คยมสี ามเี ปน คนไทย หรอื อยางชัดเจน สามารถเลื่อนข้ันไปตําแหนง ฝร่ังท่ที งิ้ มรดกไวม หาศาล
หนา ฉาก หลงั ฉาก โปรไฟลเพศทางเลือก อน่ื ๆ ได มีการแขงขนั เพ่อื ใหไดร บั สวัสดกิ าร - มีอาชีพดีไซเนอร แพทย นกั ธรุ กจิ ท่ีดีในการใชช ีวติ ) 3. การสรา งความเชอ่ื มน่ั ความเอาใจอยา งสมาํ่ เสมอของคสู นทนาทส่ี รา ง การกระทําในขั้นน้ีมีการแบบแผนมาแลวระดับ และความไวเ นอ้ื เชอ่ื ใจ ความผูกพันฉันชูสาวอยางรวดเร็ว บางคนใชเวลา หนึ่ง เน่ืองจากหนาที่หลักของนักตมตุน คือ การ เพียง 2 สัปดาห บางคนนานหลายเดือน หรือ สง ขอ ความใหเ ปน กจิ วตั ร การรอคอย และการสรา ง ยาวนานเปนป ดงั เชน ความไววางใจ การสรางความสัมพันธแบบซาบซึ้ง - ขอ ความแสนหวานทถ่ี กู สง มาอยา งสมาํ่ เสมอ ถูกนํามาใชในข้ันตอนน้ีเพ่ือใหเปาหมาย (เหยื่อ) เชน sweetheart, honey, my love, good night เชอ่ื วา คสู นทนาเปน คนดี ไวว างใจได และมที รพั ยส นิ เปน ตน จริง ซ่ึงจะนําไปสูการชักจูง และโนมนาวใจไดงาย - ความเอาใจใส ความเปนหวงเปนใยทุก ย่งิ ข้นึ สถานการณ ท้ังนี้ปฏิบัติการในขั้นนี้มักเกิดจากการเรียนรู - แสดงตัววา เปน “คนด”ี จากโปรไฟล และสง่ิ ตา งๆ ทเ่ี ปา หมาย (เหยอ่ื ) ไดแ ชร - คํากลาวอางวาอยากมีรักมั่นคง รวมกัน และโพสตล งไปในเครอื ขา ยสงั คมออนไลน สง่ิ เหลา นน้ั สรา งฝน และใชบ นั้ ปลายชวี ิตรว มกัน จะเปนประโยชนอยางยิ่งสําหรับนักตมตุนท่ีจะใช - บางครั้งมีการสงรูปภาพกิจวัตรในแตละวัน ในการพชิ ิตใจเปาหมาย (เหยือ่ ) มักเปนกิจกรรมที่มีลักษณะของ ‘กิจกรรม กลวธิ ี และเทคนคิ ตา งๆ ทเ่ี หลา นกั ตม ตนุ ใชแ ลว ฉบบั ประชาชน 17 คนรวย’ เชน ขับรถหรู ใชส ่งิ ของแบรนดเ นม ไดผลลัพธดีจะถูกถายทอดและสอนใหแกรุนสูรุน เขาฟต เนส ไปเร่อื ยๆ
หนา ฉาก หลงั ฉาก 18 Romance Scam คมู ือปองกนั พิศวาสอาชญากรรม - บางครงั้ มกี ารสง สง่ิ ของให เชน ตกุ ตา ดอกไม พรอ มกบั การด ขอ ความหวานซง้ึ ทพ่ี ราํ่ บอกรกั - บางครั้งมีการพดู คยุ ทางโทรศพั ท 4. การสรา งสถานการณ จากความสัมพันธท่ีหอมหวานขยับเขาสู ในวงการอาชญากรรมนี้ ‘การทํายอด’ หรือ ตา งๆ เพอ่ื หลอกเอา ‘การพิสูจนรักแท’ ดวยการรองขอใหโอนเงิน หรือ ‘การปนยอด’ เปนแรงจูงใจสําคัญของนักตมตุน ทรพั ยส นิ จา ยเงนิ เรอ่ื งราวสถานการณท ค่ี สู นทนาไดพ ราํ่ บอก เพ่ือใหไดรับสวัสดิการท่ีดี (ไดเสื้อผาใหม หองพัก เพ่อื ใชเปนเหตุผลในการขอทรัพยสินถูกใชบอยคร้งั ในโรงแรม และดื่มไวนส ดุ หรูใน “VVIP” คลับ) และ ดงั นี้ เล่ือนตําแหนงงาน ดังน้ันหากไดรับเงินโอนจาก - มีปญหาทางการเงินเรงดวน เชน คารักษา เหยอ่ื มากเทา ใดยง่ิ เปน สง่ิ ทด่ี มี ากเทา นน้ั เชน เปา หมาย พยาบาล คา เลาเรียน ธุรกจิ ถกู โกง/มปี ญ หา ทว่ั ไปตองเงินอยางนอ ย 2-3 คร้ังตอสัปดาห หรือ เกิดอุบัติเหตุ ซื้อต๋ัวเครื่องบิน/ทําวีซาเพื่อ แตล ะเดือนตอ งไดเ งนิ 1,000 ดอลลาร เดินทางมาพบกนั คา เชา หอ งพกั เปน ตน เทคนิคท่ีถูกนําไปใชใน ‘การพิสูจนรักแท’ มี - ชักชวนใหร ว มลงทนุ สรา งธุรกิจ 2 เทคนคิ คือ - สงสิ่งของ/ทรัพยสินมาให แตติดปญหา 1. Foot in the door technique (FITD) เปน การ ที่กรมศุลกากร สนามบิน หรือสถานีตํารวจ รองขอเงินจํานวนนอยๆ ไดถารับเงินครั้ง ตอ งจายเงินคา ธรรมเนียมเพอื่ รับสงิ่ ของ แรกแลว จะเพิม่ จาํ นวนเงินขน้ึ เร่อื ยๆ ดวย - ขอแตงงาน และสงทรัพยสินของหมั้นมาให ขออางตางๆ ยังประเทศไทย แตถูกยึดทรัพยสินตองจาย
หนา ฉาก หลงั ฉาก คาธรรมเนียมกอน (แสรงวาเปนเจาหนาที่ 2. Door in the face technique (DITF) เปน การ ของรฐั โทรศพั ทมาแจง คาธรรมเนียมตา งๆ) รอ งขอเงนิ จาํ นวนมากแบบสดุ โตง ในครง้ั แรก - เกิดปญหาฉุกเฉินระหวางการเดินทางมา เม่ือเหย่ือปฏิเสธวาไมมีเงินจํานวนนั้น จึง พบกนั และตอ งการใชเ งนิ ดว น เชน ทรพั ยส นิ คอยๆ จํานวนลงตามความเปนไปไดของ จํานวนมากท่ีนํามาถูกยึด กระเปาเงินหาย เหย่ือแตละคน ถูกกักตัวท่สี นามบิน บัตรเครดิตใชงานไมได เปนตน สถานการณตางๆ เหลานี้มักมาพรอมกับ ภาพถายที่วาเกิดเหตุการณน้ันขึ้นจริง รวมท้ัง ภาพถายทรัพยสินตางๆ เพ่ือแสดงวาคนน้ัน มีทรัพยส นิ ทีก่ ลา วอางอยจู รงิ 5. ความสําเร็จของนัก การรองขอเงินนนั้ เปน ไปได 3 วิธีการ ดังน้ี เบื้องหลังกระบวนการรับเงินน้ันเปนไปได ตมตนุ 1. การโอนเงนิ ไปตา งประเทศ สว นใหญป ระเทศ 2 แนวทางหลกั ปลายทางคอื ไนจีเรยี และมาเลเซยี 1. นักตมตุน ทํางานคนเดียว มักจะใหโอน 2. การโอนเงนิ ไปบญั ชธี นาคารภายในประเทศ ไปยังตางประเทศดวยการสงภาพถายเปน ไทย ซง่ึ หลายครง้ั เจา ของบญั ชเี ปน ชอ่ื คนไทย หลักฐานของการมีตัวตน มีทรัพยสิน ฉบบั ประชาชน 19 3. การมอบเงนิ ดว ยตนเอง ดว ยเหตผุ ลวา จะได ตา งๆ อาจใชก ารปลอมแปลงเอกสารใบเสรจ็ พบตวั จรงิ ของคสู นทนาจากออนไลน แตเ มอ่ื ตา งๆ ดวย
หนาฉาก หลงั ฉาก 20 Romance Scam คมู ือปองกนั พิศวาสอาชญากรรม ถงึ เวลานดั หมายกนั มกั ไดร บั การปฏเิ สธโดย 2. นักตมตุนที่เปนองคกร/เครือขาย มักใช อางเหตุผลวาโดนกักตัวในสนามบินเพราะ วิธีการแสดงบทบาทสมมุติหลายบทบาท พกทรัพยสินและเงินสดมาเปนจํานวนมาก จากเหลานักตมตนุ ในองคกร เชน การอาง จงึ ใหต วั แทน (เพอื่ น นักการทตู เจาหนาท่ี ตนวาเปนเพื่อน เจาหนาท่ีรัฐ นักการทูต ศุลกากร) ถือทรัพยสิน/เงินสดมาใหแทน หรือบุคคลอ่ืนๆ โดยคนนั้นอาจเปนชาว และตองมีการจายเงินเพ่ือแลกกับสิ่งของ ตางชาติ หรือคนไทยก็ไดไมมีแบบแผน เหลานนั้ ท่ีชัดเจน คนเหลานั้นมีหนาที่รับเงินที่ถูก โอนมา หรอื บางครง้ั ตอ งเปน ผเู จรจาตอ รอง เพื่อใหเ ปาหมาย (เหย่อื ) เชื่อวา สถานการณ ทน่ี กั ตม ตุน คนหลักไดส รางไวเ ปน เรอ่ื งจรงิ ซง่ึ ทพ่ี บไดบ อ ยครง้ั คอื การอา งวา เปน เจา หนา ท่ี ศุลกากร แจงวาพัสดุท่ีสงมาเปนมีมูลคามหาศาล ตองจา ยคา ธรรมเนยี มเพือ่ รับพสั ดนุ น้ั
ชองทาง / หนวยงานในการใหความชว ยเหลือ กรณี Romance Scam หนว ยงาน ชอ งทางตดิ ตอ ศูนยปราบปรามอาชญากรรมทาง ช้ัน 1 อาคาร 1 สํานักงานตํารวจแหงชาติ เทคโนโลยีสารสนเทศ สํานักงาน ถนนพระรามท่ี 1 แขวงวังใหมเขตปทุมวัน ตาํ รวจแหงชาติ (ศปอส.ตร.) กรงุ เทพฯ 10330 โทรศพั ท 02-252-7883-4 โทรสาร 02-252-7881-2 สายดวน 1155 กองบังคับการปราบปรามการกระทํา ศูนยราชการเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา ความผิดเกี่ยวกับอาชญากรรมทาง อาคาร B ช้ัน 4 ถนนแจงวัฒนะ เขตหลักส่ี เทคโนโลยี (บก.ปอท.) (TCSD) กรงุ เทพฯ 10210 โทรศพั ท : 02-142-2556 โทรสาร : 02-142-2557 E-mail : tcsdstaff@police.go.th กองคดีเทคโนโลยีและสารสนเทศ 128 ถนนแจง วฒั นะ แขวงทงุ สองหอ ง เขตหลกั ส่ี กรมสอบสวนคดพี เิ ศษ กรุงเทพฯ 10210 โทรศัพท : 0-2831-9888 โทรสาร : 0-2975-9888 E-mail : [email protected] ศนู ยร บั เรอื่ งรอ งเรยี นปญ หาออนไลน E-mail : [email protected] (Online Complaint Center: OCC) สายดว น 1212 สถานีตาํ รวจทองทเ่ี กดิ เหตุ สถานีตํารวจนครบาล หรือ สถานีตาํ รวจภูธร
ขน้ั ตอนการแจง ความ เกย่ี วกบั คดี Romance Scam 1 ใหผูเสียหาย เตรียมเอกสารสวนตัว เชน สําเนาบัตรประจําตัวประชาชน หรือ หนงั สือเดินทาง กรณีที่เสียหายตอชื่อเสียง โดยเตรียม 2 หลักฐาน เชน ปริ๊นตเอกสารหนาจอ หนาเว็บไซต หนาโปรแกรมไลน โปรแกรม เฟซบุก หรือหนาเพจ ท่ีพบการกระทํา ความผดิ 3 กรณที เี่ สยี หายตอ ทรพั ยใหเ ตรยี มหลกั ฐาน เชน หลักฐานการโอนเงิน หนาจอหรอื รปู ของบญั ชธี นาคารของผรู บั โอนโดยปรน๊ิ ต เอกสารออกมาจากระบบคอมพิวเตอร ใหเ รียบรอย
ฉบบั ประชาชน 23 4 สามารถรองทกุ ขไดที่ 1. กองบังคับการปราบปรามการกระทําความผิดเก่ียวกับอาชญากรรม ทางเทคโนโลยี (บก.ปอท.) 2. ศูนยปราบปรามอาชญากรรมทางเทคโนโลยีสารสนเทศ สํานักงานตํารวจ แหง ชาติ (ศปอส.ตร.) 3. กรมสอบสวนคดีพิเศษ (DSI) สามารถติดตอดวยตนเอง หรือ ติดตอ ผา นเว็บไซต www.dsi.go.th และติดตอ ผาน Call Center 1202 *ตดิ ตอ ผานศนู ยปฏิบัติการคดพี เิ ศษทงั้ 10 เขต สามารถแจงความไดที่ • สถานตี ํารวจทอ งท่ีเกดิ เหตุ • สถานตี ํารวจนครบาล • สถานีตาํ รวจภูธร *รูปภาพประกอบจาก: www.freepik.com
คณุ โชวส่งิ ใดในอินเทอรเ นต็ ส่ิงท่ีเผยนำมาซึ่งความเสี่ยง 9 สิง่ สาํ คัญ ทผ่ี ูดูแลระบบ/ผูบังคบั ใชก ฎหมายควรเตอื นประชาชน หรอื ผใู ชระบบใหระวังการใชขอมลู เหลานบ้ี นโลกอนิ เทอรเนต็ 1. การใชช ือ่ เต็ม 2. สถานะความสัมพันธ 3. รสนยิ มทางเพศ 4. ID ในโปรแกรมสนทนา 5. ทอี่ ยูจ ดหมายอิเลก็ ทรอนิกส (e-mail address) 6. ทอ่ี ยอู อนไลนข องบรกิ ารอนื่ ๆ ในเครอื ขา ยสงั คมออนไลน หรอื บลอ็ ก 7. สงิ่ ท่สี นใจ หรือกิจกรรมท่ีช่ืนชอบ 8. รปู ภาพของตัวเอง 9. วิดโี อของตัวเอง *รูปภาพประกอบจาก: www.freepik.com
Search
Read the Text Version
- 1 - 32
Pages: