อยุธยาAW-674 e-Book

ชดุ ที่ 4 ประณตี ศิลปแหงอยธุ ยา

ชดุ ท่ี 4 ประณีตศลิ ปแ หงอยุธยา

งานเครื่องถมลงยาสี ขันนำ้ เสวยทองคำลงยา สวนเคร่ืองลงยาสี เปนการประดับตกแตงภาชนะเครื่องใชโลหะของไทยอีกอยางหน่ึง ที่มีกรรมวิธีคลายคลึงกับเครื่องถม ดวยการนำแรบางชนิดท่ีหลอมละลายได เชน แกว มาหลอมละลาย และใสลงไปในชองที่แกะลวดลายไวใหเปนตัวยาแทนน้ำยาถม ซ่ึงมีหลายสี และสามารถทำลงบน โลหะอ่ืน ๆ นอกเหนอื จากเงนิ และทองคำ เชน ทองแดง และนาค บางครัง้ เรียกวา เครอื่ งลงยาสรี าชาวดี สันนิษฐานวาคนไทยไดรับอิทธิพลมาจากชาวอาหรับและชาวเปอรเซีย ที่เดินทางมาคาขายในสมัยอยุธยา โดยเปนสวนหน่ึงของเครื่องบรรณาการของสมเด็จพระนารายณมหาราชที่ไดพระราชทานใหแก พระเจา หลุยสท ่ี 14 แหง ฝรง่ั เศส เชน เดียวกับเครือ่ งถม ปจจุบันการทำเครื่องถมและเครื่องลงยาสีมีนอยมาก เพราะถือเปนของมีคาและราคาสูง อีกทัง้ การทำตอ งใชฝ ม อื และความละเอียดประณีตสงู จงึ ใชกนั อยใู นราชสำนกั และผูม ฐี านะเทานัน้ บรรณานุกรม โครงการสบื สานมรดกวัฒนธรรมไทย. มรดกชา งศลิ ปไ ทย. กรงุ เทพฯ : องคก ารคา ของคุรสุ ภา, 2512. ชาญวทิ ย เกษตรศิร.ิ บรรณาธิการ. อยธุ ยา : Discovering Ayutthaya. กรงุ เทพฯ : มูลนิธโิ ครงการตำรา สงั คมศาสตรและมนษุ ยศาสตร และมลู นิธิโตโยตาแหง ประเทศไทย, 2546. ปรีดี พิศภูมิวิถี. คูมือทองเท่ียวอยุธยา เพ่ือการศึกษาประวัติศาสตรสำหรับนักเรียนระดับมัธยมศึกษา. สถาบันวจิ ัยสงั คม มหาวิทยาลยั เชยี งใหม : เชียงใหม, 2552. ท่มี าของภาพ : โครงการสืบสานมรดกวฒั นธรรมไทย. มรดกชา งศลิ ปไทย. หนา 414.  Virtual Field Trip ประวัติศาสตร

POST-TEST ชดุ ที่ 4 ประณีตศลิ ปแหงอยธุ ยา คำชี้แจง ใหน กั เรียนเลือกคำตอบทีถ่ กู ตอ งทีส่ ุดเพียงขอเดียวลงในกระดาษคำตอบ 1. ขอใดหมายถึง “ประณตี ศลิ ป” ก. ผลงานทางศลิ ปกรรม ข. ผลงานศลิ ปะท่ใี ชฝมอื ในการสรา งสรรคใ หงดงามประณตี ค. ศิลปะของชนชั้นสูง คือ พระมหากษัตริยและพระราชวงศ ง. ถูกทุกขอ 2. ขอ ใดหมายถงึ แผนกของงานชา งหลวงตามทำเนยี บทางราชการ ก. ชางศิลปกรรม ข. ชางประณีตศิลป ค. ชา งสบิ หมู ง. ชางจตสุ ดมภ 3. ตราประทับราชการใชช างประเภทใดเปน หลัก ก. ชา งสลกั ข. ชางหลอ ค. ชา งเขยี น ง. ชา งแกะ 4. งานชางประดับมุกใชชางประเภทใดเปน หลกั ก. ชา งรัก ข. ชา งบุ ค. ชา งสลัก ง. ชางกลึง 5. ตูพ ระไตรปฎกในพพิ ธิ ภัณฑสถานแหง ชาติพระนครทีม่ ฝี มือยอดเยย่ี มงดงามและเกา แกท่สี ุด ที่เหลืออยูในปจจุบันเปน งานประณีตศิลปประเภทใด ก. งานแกะสลักไม ข. งานเครอื่ งถม ค. งานเครอ่ื งลงยาสี ง. งานประดบั มกุ  Virtual Field Trip ประวัติศาสตร

6. ภาชนะเคร่อื งใชแ ละเคร่ืองประกอบพระอสิ ริยยศของเจา นายและขนุ นางไทย ในสมัยอยธุ ยาเปนงานประณตี ศิลปป ระเภทใด ก. งานแกะสลัก ข. งานเคร่อื งถม ค. งานเครื่องลงยาสี ง. งานประดบั มุก 7. ภาชนะเครื่องใชโลหะของไทยทีท่ ำจากทองแดงและนาค โดยมศี ิลปะการประดบั ตกแตง ใหสวยงามเปน งานประณตี ศลิ ปประเภทใด ก. งานแกะสลกั ข. งานเครอื่ งถม ค. งานเครอื่ งลงยาสี ง. งานประดบั มุก 8. เครื่องถมทำดว ยโลหะชนิดใดเปน หลัก ก. เงินและทอง ข. ทองแดงและนาค ค. สำริดและตะก่ัว ง. เงิน ทองแดง และทองเหลอื ง 9. งานประณีตศิลปประเภทใดที่สมเด็จพระนารายณมหาราชทำเปนเคร่ืองราชบรรณาการ ใหแกพระเจา หลยุ สท ี่ 14 แหง ฝรั่งเศส ก. ถมเงินและถมทอง ข. ถมทองราชาวดี ค. งานประดบั มกุ ง. เครอ่ื งถมและเครอ่ื งลงยาสี 10. วัสดหุ ลักท่ใี ชใ นงานประดับสิง่ ของเครือ่ งสงู ของพระมหากษัตรยิ แ ละงานประดบั อาคารทางศาสนาคอื ขอใด ก. เงิน ทอง ข. เปลอื กหอย ค. มุกและเพชร ง. ถูกทกุ ขอ เฉลย 1. ข 2. ค 3. ง 4. ก 5. ง 6. ข 7. ค 8. ก 9. ง 10. ข  Virtual Field Trip ประวัติศาสตร

ชดุ ที่ 5 นครประวตั ิศาสตรอยธุ ยา : มรดกโลก ความสอดคลอ งกับหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาข้ันพนื้ ฐาน พุทธศักราช 2551 การศึกษาชุดสื่อการเรียนรูประวัติศาสตรอยุธยา ผานสื่อ Virtual Field Trip ชุดที่ 5 นครประวัติศาสตรอยุธยา : มรดกโลก นักเรียนจะไดรับความรูซึ่งสอดคลองกับมาตรฐาน การเรยี นรแู ละตัวชีว้ ดั ชัน้ ป ดงั นี้ ส 4.1 เขาใจความหมาย ความสำคัญของเวลา และยุคสมัยทางประวัติศาสตร สามารถใชว ธิ กี ารทางประวตั ศิ าสตรมาวเิ คราะหเหตกุ ารณตาง ๆ อยางเปนระบบ ม.2/ส 4.1 ขอ 1 ประเมินความนาเชื่อถือของหลักฐานทางประวัติศาสตร ในลกั ษณะตาง ๆ ส 4.3 เขาใจความเปนมาของชาติไทย วัฒนธรรม ภูมิปญญาไทย มีความรัก ความภมู ิใจ และธำรงความเปนไทย ม.2/ส 4.3 ขอ 1 วเิ คราะหพ ฒั นาการของอาณาจกั รอยุธยาและธนบรุ ีในดา นตา ง ๆ ม.2/ส 4.3 ขอ 2 วิเคราะหปจจัยที่สงผลตอความมั่นคงและความเจริญรุงเรือง ของอาณาจักรอยธุ ยา ม.2/ส 4.3 ขอ 3 ระบุภูมิปญญาและวัฒนธรรมไทยสมัยอยุธยาและธนบุรี และอทิ ธพิ ลของภมู ปิ ญ ญาดงั กลาวตอ การพัฒนาชาตไิ ทยในยุคตอ มา  Virtual Field Trip ประวัติศาสตร

PRE-TEST ชุดที่ 5 นครประวัตศิ าสตรอ ยธุ ยา : มรดกโลก คำชีแ้ จง ใหนกั เรียนเลือกคำตอบทีถ่ ูกตองที่สุดเพียงขอ เดียวลงในกระดาษคำตอบ 1. เหตุผลทที่ ำใหอทุ ยานประวตั ศิ าสตรไ ดรบั การยกยอ งจาก UNESCO ใหเ ปน มรดกโลก ทางวฒั นธรรม ก. เปน ท่ตี งั้ ของกรงุ ศรอี ยธุ ยาในอดตี ข. เปน แหลง อาหารและแหลง เกษตรกรรมตั้งแตอดตี ถงึ ปจ จบุ ัน ค. เปนแหลง ยนื ยันถงึ อารยธรรมที่ยงั คงปรากฏถึงปจจบุ ัน ง. ถูกทุกขอ 2. นครประวัติศาสตรพ ระนครศรีอยธุ ยา มคี วามเจริญรงุ เรอื งในชว งใด ก. พุทธศตวรรษท่ี 12 - 18 ข. พุทธศตวรรษที่ 19 - 20 ค. พทุ ธศตวรรษท่ี 23 - 24 ง. พุทธศตวรรษท่ี 19 - 24 3. ปญหาของอุทยานประวตั ิศาสตรคอื ขอใด ก. การขยายตวั ของเมือง ข. ทีอ่ ยูอาศยั บดบังทัศนียภาพ ค. ภัยจากธรรมชาติทำลายโบราณสถาน ง. ถกู ทุกขอ 4. พระมหากษัตรยิ พ ระองคใ ดอุทศิ พ้นื ที่วังใหเปนวดั พระศรีสรรเพชญ อยธุ ยา ก. สมเด็จพระรามาธิบดที ่ี 1 (พระเจา อูทอง) ข. สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ค. สมเด็จพระนารายณมหาราช ง. สมเด็จพระเจาทรงธรรม 5. พระท่ีน่ังจกั รวรรดไิ พชยนตมหาปราสาท ตงั้ อยใู นบริเวณใด ก. เขตพระราชฐานชนั้ นอก ข. เขตพระราชฐานช้นั กลาง ค. เขตพระราชฐานช้ันใน ง. นอกเขตพระราชฐาน  Virtual Field Trip ประวัติศาสตร

6. พระพทุ ธรปู ทรงเครอ่ื ง มคี วามหมายตรงกบั ขอใด ก. พระพุทธรูปทีท่ รงเครือ่ ง เชน เทวดา ข. พระพุทธรูปทท่ี รงเคร่ืองกษตั ริย ค. พระศรีอารยิ เมตไตร ซงึ่ จะเปนพระพุทธเจา ในอนาคต ง. ถกู ทุกขอ 7. ซำปอกง หรือหลวงพอโต วัดพนัญเชิง สรางขึ้นในสมยั ใด ก. กอ นการสถาปนากรงุ ศรีอยุธยาเปน ราชธานีไทย ข. สมยั สมเดจ็ พระรามาธิบดีท่ี 1 (พระเจา อูทอง) ค. สมยั สมเดจ็ พระบรมไตรโลกนาถ ง. หลังการลม สลายของอาณาจกั รอยธุ ยา 8. วดั ที่ถือเปนแบบอยางในการสรา งวัดพระศรีรตั นศาสดารามในกรุงเทพมหานคร ก. วดั ราชบรู ณะ ข. วดั พระศรสี รรเพชญ ค. วัดพระเมรุราชกิ าราม ง. วัดพนัญเชงิ หรือวดั หลวงพอ โต 9. ลักษณะเดน ของวดั พระศรสี รรเพชญ คือขอ ใด ก. พระพุทธรปู น่งั ขนาดใหญเ ต็มพนื้ ที่อาคาร ข. พระเจดียใหญเปน ทรงระฆังแบบลงั กา ค. พระปรางควัดบรรจเุ ครื่องทองทเี่ ปนราชูปโภค ง. พระเจดียสามองคตั้งเรยี งรายเปน สัญลักษณ 10. วดั ใดเปน ที่ถวายพระเพลงิ พระบรมศพเจา อา ยพระยาและเจา สามพระยา ก. วัดราชบรู ณะ ข. วัดพระศรสี รรเพชญ ค. วดั พระเมรุราชิการาม ง. วดั พนญั เชิงหรอื วดั หลวงพอโต เฉลย 1. ค 2. ง 3. ง 4. ข 5. ก 6. ง 7. ก 8. ข 9. ง 10. ก  Virtual Field Trip ประวัติศาสตร

ชดุ ท่ี 5 นครประวัตศิ าสตรอยุธยา : มรดกโลก

วัดวาอาราม ปอมปราการ บานเรือนท่ีอยูอาศัย ตลอดจน วิถีชีวิตของชาวอยุธยาในอดีต อีกท้ังยังสะทอนถึงความ ชาญฉลาดของบรรพชนในอดีตท่ีไดเลือกท่ีตั้งเมืองในบริเวณ ท่ีอุดมสมบูรณ เปนแหลงอาหารและแหลงเกษตรกรรม มาจนถึงปจจุบัน รวมท้ังผลงานทางดานสถาปตยกรรม จติ รกรรม ประตมิ ากรรม ประณีตศลิ ป ยังเปน ประจักษพ ยาน แสดงถึงความเจริญรุงเรืองทางอารยธรรมของไทยในภูมิภาค เอเชยี ตะวนั ออกเฉียงใต ในชว งพทุ ธศตวรรษท่ี 19 - 24 อกี ดว ย หลักฐานแหงอารยธรรมของชาวกรุงศรีอยุธยา สงผลใหนครประวัติศาสตรแหงน้ีไดรับการยกยองจาก องคการศกึ ษา วทิ ยาศาสตร และวฒั นธรรมแหง สหประชาชาติ (UNESCO) ใหเปน มรดกโลกทางวัฒนธรรม เมอื่ พทุ ธศักราช 2534 ดวยคณุ สมบตั ทิ คี่ รบถวนตามหลักเกณฑ คือ “เปนส่ิงทีย่ นื ยนั ถงึ หลักฐานของอารยธรรม หรือ อารยธรรมที่ปรากฏใหเห็นอยูในปจจุบัน หรือวาที่สาบสูญ ไปแลว ” อุทยานประวัติศาสตรพระนครศรีอยุธยา มีเน้ือที่ 1,810 ไร ต้ังอยูภายในเกาะเมืองอยุธยา เขตเทศบาลเมือง พระนครศรีอยุธยา อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา โดยกรมศิลปากรไดประกาศ กำหนดเขตท่ีดินโบราณสถานพระนครศรีอยุธยา ครอบคลุมเกาะเมืองอยุธยาและพ้ืนท่ีรอบเกาะนอกเมือง ทุกดานทป่ี รากฏหลกั ฐานดา นประวตั ิศาสตรโบราณคดี เมอื่ พทุ ธศกั ราช 2540 ประมาณ 3,000 ไร ปจจุบันนครประวัติศาสตรพระนครศรีอยุธยา มีการขยายเมืองเพื่อสรางที่อยูอาศัยตาง ๆ ทำใหบดบงั ทศั นียภาพท่สี วยงาม เปนการทำลายคณุ คา ของโบราณสถานไปอยางมาก บรรณานุกรม โครงการสบื สานมรดกวัฒนธรรมไทย. มรดกชางศิลปไ ทย. กรงุ เทพฯ : องคก ารคา ของคุรสุ ภา, 2512. ชาญวิทย เกษตรศิริ. บรรณาธกิ าร. อยธุ ยา : Discovering Ayutthaya. กรุงเทพฯ : มลู นิธโิ ครงการตำรา สังคมศาสตรแ ละมนษุ ยศาสตร และมูลนิธโิ ตโยตาแหงประเทศไทย, 2546. ปรีดี พิศภูมิวิถี. คูมือทองเที่ยวอยุธยา เพ่ือการศึกษาประวัติศาสตรสำหรับนักเรียนระดับมัธยมศึกษา. สถาบนั วจิ ยั สงั คม มหาวิทยาลยั เชยี งใหม : เชียงใหม, 2552. ที่มาของภาพ : ศึกษาธิการ, กระทรวง. พระนครศรีอยุธยา : มรดกลำ้ คา ภมู ิปญ ญาเลอื่ งลอื . หนา 155.  Virtual Field Trip ประวัติศาสตร

ชดุ ที่ 5 นครประวตั ิศาสตรอ ยธุ ยา : มรดกโลก

พระราชวงั โบราณแบงพื้นท่อี อกไดเ ปน 3 สวน คือ 1. เขตพระราชฐานช้ันนอก เปนท่ีต้ังของสถานท่ีทำการตาง ๆ เชน ศาลลูกขุนใน โรงเก็บ พระราชรถ และพระท่ีนั่งจักรวรรดิไพชยนตมหาปราสาท ซึ่งสรางข้ึนในสมัยพระเจาปราสาททอง เมื่อ พ.ศ. 2175 เพ่ือใชสำหรับทอดพระเนตรการตรวจพลสวนสนาม การซอมพยุหยาตราทางชลมารค และพระราชพิธตี ามพระราชประสงค 2. เขตพระราชฐานช้ันกลาง เปนท่ีตั้งของพระที่นั่งสรรเพชญมหาปราสาท เขาใจวาเปน พระที่น่ังองคแรกที่สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถโปรดเกลาฯ ใหสรางขึ้น เพ่ือใชสำหรับพระราชพิธีสำคัญ เชน พระราชพิธีบรมราชาภิเษก พระราชพิธีโสกันต พระที่นั่งวิหารสมเด็จมหาปราสาท ซึ่งสรางขึ้นใน สมัยสมเด็จพระนเรศวรมหาราช เพ่ือใชประกอบพระราชพิธีตาง ๆ พระที่นั่งสุริยาสนอมรินทรมหาปราสาท ซ่งึ สรา งขึ้นตอ เนอ่ื งในหลายรชั สมยั เพ่ือใชทอดพระเนตรขบวนแหพยุหยาตราทางชลมารค 3. เขตพระราชฐานชั้นใน บริเวณน้ีเปนพระตำหนักท่ีประทับสำหรับเจานายสตรี โดยพ้ืนที่ ทางตอนเหนือถูกกันเปนฝายหนา เปนที่ต้ังพระท่ีน่ังบรรยงกรัตนาสนมหาปราสาท หรือพระที่นั่ง ทายสระ ต้ังอยูบนเกาะ มีสระน้ำลอมรอบ สำหรับเปนที่ประทับสำราญพระราชหฤทัย พระท่ีนั่งทรงปน เปนทองพระโรงสำหรับเสดจ็ ออกวาราชการแผน ดิน ทางดานหลังของพระท่ีน่ังสรรเพชญมหาปราสาท มีรองรอยของพระที่น่ังตรีมุขต้ังอยู ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาฯ ทรงโปรดเกลาฯ ใหสรางพลับพลาตรีมุขข้ึนในบริเวณท่ีสราง พระท่ีนั่งตรีมุขเดิม เพื่อประกอบพระราชพิธีบวงสรวงบุรพกษัตริยในวาระที่พระองคครองราชยครบ 40 ป เทากับสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถแหงอยุธยา ตอมาใน พ.ศ. 2531 พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวภูมิพล อดุลยเดช ไดเสด็จประกอบพระราชพิธีบวงสรวงบุรพกษัตริยาธิราชเจา ในพิธีสมโภชรัชมังคลาภิเษก ทรงครองราชยครบ 42 ป ทีพ่ ลบั พลาแหงนเี้ ชนกัน บรรณานุกรม โครงการสบื สานมรดกวฒั นธรรมไทย. มรดกชางศิลปไทย. กรงุ เทพฯ : องคก ารคาของคุรุสภา, 2512. ชาญวทิ ย เกษตรศริ .ิ บรรณาธิการ. อยุธยา : Discovering Ayutthaya. กรงุ เทพฯ : มลู นธิ ิโครงการตำรา สงั คมศาสตรและมนุษยศาสตร และมูลนธิ โิ ตโยตา แหงประเทศไทย, 2546. ปรีดี พิศภูมิวิถี. คูมือทองเท่ียวอยุธยา เพื่อการศึกษาประวัติศาสตรสำหรับนักเรียนระดับมัธยมศึกษา. สถาบนั วจิ ัยสังคม มหาวทิ ยาลัยเชียงใหม : เชียงใหม, 2552. วินยั พงศศรเี พียร. บรรณาธกิ าร. อยธุ ยา : พรรณนาภมู ิสถาน และมรดกความทรงจำแหงพระนครศรอี ยธุ ยา. โครงการวิจัยเมธวี ิจยั อาวโุ ส (สกว.). กรุงเทพฯ : อุษาคเนย, 2551.  Virtual Field Trip ประวัติศาสตร

ชดุ ที่ 5 นครประวัตศิ าสตรอ ยุธยา : มรดกโลก

วัดพระศรีสรรเพชญ เปนวัดท่ีมีพระเจดีย 3 องคต้ังเรียงรายเปนสัญลักษณ วัดน้ีสมเด็จ พระบรมไตรโลกนาถไดโปรดเกลาฯ ใหสรางขึ้น ตอมาใน พ.ศ. 2035 สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 (พระเชษฐาธริ าช) พระโอรสของสมเดจ็ พระบรมไตรโลกนาถ ไดท รงโปรดเกลาฯ ใหสรา งเจดียใหญ 2 องค เพื่อบรรจุพระบรมอัฐิพระราชบิดาและพระเชษฐา มาถึงรัชกาลสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 4 (หนอพุทธางกูร) โปรดเกลา ฯ ใหสรางพระเจดยี ใหญอ กี 1 องค เพอื่ บรรจพุ ระอฐั ิสมเดจ็ พระรามาธบิ ดที ี่ 2 ระหวา งเจดียป ระธาน 3 องค มมี ณฑปค่นั อยู ดานหนา มพี ระวิหารหลวง สรางขนึ้ เมือ่ พ.ศ. 2042 เพอื่ ประกอบพระราชพิธีสำคญั ตาง ๆ ในวิหารเคยมีพระพุทธรูปหุมทองคำมีพระนามวา พระศรีสรรเพชญดาญาณ แตถูกทำลาย เมื่อครั้งเสียกรุงศรีอยุธยา ครั้งท่ี 2 สมเด็จพระพุทธยอดฟาจุฬาโลกมหาราช ใหอัญเชิญมาบรรจุไวเจดียวัด พระเชตพุ นวิมนมงั คลาราม แลวถวายพระนามวา เจดียพระศรสี รรเพชญดาญาณ วดั ราชบูรณะ วัดราชบรู ณะ เปนวดั ทส่ี มเดจ็ พระบรมราชาธริ าชที่ 2 (เจา สามพระยา) โปรดเกลาฯ ใหส รา งขน้ึ เมือ่ พ.ศ. 1967 ณ บรเิ วณทถ่ี วายพระเพลงิ พระบรมศพเจาอายพระยา และเจายพี่ ระยา ซึ่งกระทำยทุ ธหตั ถี แยงชงิ อำนาจเพ่ือขึ้นครองราชสมบัตติ อจากสมเด็จพระอินทราชา ซง่ึ เปนพระราชบิดา วัดราชบูรณะ มีพระปรางคเปนเจดียประธาน ทางดานหนาคือทิศตะวันออกเปนวิหารหลวง ดานทิศตะวันตกคือพระอุโบสถ เมื่อคราวเสียกรุงศรีอยุธยา คร้ังท่ี 2 วัดน้ีเสียหายมาก แตองคพระปรางค ของวัดยังอยใู นสภาพดี ราวป พ.ศ. 2500 คนรายไดลกั ลอบขุดของมีคา ทบ่ี รรจอุ ยูในพระปรางคไปสวนหน่งึ ปจจุบันโบราณวัตถุที่คนพบในวัดราชบูรณะ เชน เครื่องทอง ซึ่งเปนเครื่องราชูปโภค พระพุทธรูป พระเทวรูป ไดเ ก็บรักษาไวใ นพพิ ิธภัณฑสถานแหงชาติเจา สามพระยา พระนครศรีอยธุ ยา บรรณานกุ รม โครงการสบื สานมรดกวัฒนธรรมไทย. มรดกชางศิลปไ ทย. กรุงเทพฯ : องคการคาของคุรุสภา, 2512. ชาญวทิ ย เกษตรศริ ิ. บรรณาธิการ. อยุธยา : Discovering Ayutthaya. กรงุ เทพฯ : มลู นธิ โิ ครงการตำรา สงั คมศาสตรแ ละมนษุ ยศาสตร และมูลนธิ โิ ตโยตาแหงประเทศไทย, 2546. ปรีดี พิศภูมิวิถี. คูมือทองเที่ยวอยุธยา เพ่ือการศึกษาประวัติศาสตรสำหรับนักเรียนระดับมัธยมศึกษา. สถาบนั วิจัยสังคม มหาวทิ ยาลัยเชียงใหม : เชียงใหม, 2552. วินยั พงศศ รีเพียร. บรรณาธิการ. อยุธยา : พรรณนาภูมสิ ถาน และมรดกความทรงจำแหงพระนครศรอี ยุธยา. โครงการวจิ ยั เมธีวิจยั อาวโุ ส (สกว.). กรงุ เทพฯ : อุษาคเนย, 2551.  Virtual Field Trip ประวัติศาสตร

ชุดที่ 5 นครประวตั ศิ าสตรอ ยุธยา : มรดกโลก

หลวงพอ โต หรอื หลวงพอพนญั เชงิ เปนพระพทุ ธรปู ปนู ปน ลงรกั ปดทอง ปางมารวิชัย สรา งขึน้ กอนการสถาปนากรงุ ศรอี ยธุ ยาเปนราชธานี พระพกั ตรมลี กั ษณะแปนสี่เหลยี่ ม พระนาสกิ ใหญ เสนพระศก ขมวดเปนยอดแหลม หนา ตกั กวาง 20 เมตร สงู 19 เมตร ซึ่งแตเดมิ นน้ั ประทบั อยกู ลางแจง และมเี รอ่ื งเลา เก่ียวกับความศักดิ์สิทธ์ิมากมาย แมกระทั่งพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ก็ไดบันทึกไววา เม่ือคราวจะเสีย กรงุ ศรอี ยธุ ยา ครัง้ ท่ี 2 ใน พ.ศ. 2310 น้ัน พระเจาพแนงเชิงมนี ำ้ พระเนตรไหลจรดพระนาภี หลวงพอโตวัดพนัญเชิง มีการซอมแซมปฏิสังขรณหลายคร้ังในสมัยรัชกาลที่ 5 เกิดไฟไหม ใน พ.ศ. 2444 ทำใหหลวงพอโตชำรุดเสียหายหลายแหง จึงโปรดเกลาฯ ใหบูรณปฏิสังขรณครั้งใหญ และในรัชกาลปจ จบุ ันไดมีการซอ มแซมอีกหลายครง้ั จึงปรากฏสภาพอยา งที่เห็นอยูในปจจุบนั พระพทุ ธรูปทรงเครอื่ งวดั หนาพระเมรุ วัดหนาพระเมรุ หรือวัดพระเมรุราชิการาม ซ่ึงเปนท่ีท่ีพระมหาจักรพรรดิของอยุธยาใชทำ สัญญาสงบศึกกับพระเจาหงสาวดีบุเรงนองของพมา เม่ือ พ.ศ. 2092 คราวสงครามชางเผือกนั้น ในพระอุโบสถวัดหนาพระเมรุ ประดิษฐานพระพุทธรูปทรงเคร่ืององคใหญที่สุดองคหนึ่ง เปนพระพุทธรูป ประทับนั่งปางมารวิชัย พระพักตรดูสงา สงบน่ิง และนาเกรงขาม ซ่ึงไดรับพระราชทานนามภายหลังวา “พระพุทธนิมิตวิชิตมารโมลีศรีสรรเพชญบรมไตรโลกนาถ” ซึ่งสรางในสมัยสมเด็จพระเจาปราสาททอง (พ.ศ. 2172 - 2199) พระพุทธรูปทรงเครอ่ื ง หมายถึง พระพุทธรปู ทรงเคร่ืองกษตั ริย ซง่ึ ทีม่ าอาจหมายถงึ พระศรีอาริยเมตไตร ผูซ่ึงจะไดตรัสรูเปนพระพุทธเจาองคท่ี 5 ที่ไดเสด็จมาส่ังสอนและนำสังคมเขาสู ยุคอุดมสมบูรณและสงบสุขในอนาคต ปจจุบันพระองคยังเปนเทพบุตรอยูในสรวงสรรค จึงทรงเครื่อง เชนเทวดาทั้งหลาย หรืออาจจะหมายถึงพุทธประวัติตอนที่พระพุทธเจาทรมานพญามารชมพูบดี ดวยพญามาร อวดตนม่ังมีร่ำรวย แตงกายสวยงาม พระพุทธเจาจึงเนรมิตพระองคใหมีความงามกวาพญามาร ดังน้ัน พญามารจงึ ยอมรับพระพทุ ธเจา บรรณานุกรม โครงการสบื สานมรดกวฒั นธรรมไทย. มรดกชางศลิ ปไทย. กรงุ เทพฯ : องคก ารคาของคุรสุ ภา, 2512. ชาญวิทย เกษตรศิร.ิ บรรณาธกิ าร. อยธุ ยา : Discovering Ayutthaya. กรงุ เทพฯ : มลู นิธิโครงการตำรา สงั คมศาสตรแ ละมนษุ ยศาสตร และมูลนธิ โิ ตโยตาแหงประเทศไทย, 2546. ปรีดี พิศภูมิวิถี. คูมือทองเที่ยวอยุธยา เพ่ือการศึกษาประวัติศาสตรสำหรับนักเรียนระดับมัธยมศึกษา. สถาบันวิจัยสงั คม มหาวิทยาลัยเชียงใหม : เชยี งใหม, 2552.  Virtual Field Trip ประวัติศาสตร

POST-TEST ชุดที่ 5 นครประวตั ิศาสตรอยุธยา : มรดกโลก คำชี้แจง ใหน กั เรียนเลือกคำตอบที่ถูกตอ งทีส่ ดุ เพียงขอเดียวลงในกระดาษคำตอบ 1. ส่ิงที่แสดงถงึ ความเจรญิ รงุ เรืองทางอารยธรรมของกรงุ ศรอี ยุธยาที่ UNESCO ยกยอง ใหเปน มรดกทางวฒั นธรรม คือขอ ใด ก. ทีต่ ัง้ และสภาพภูมศิ าสตรเหมาะสม ข. เปนแหลงอาหาร แหลง เกษตรกรรม และแหลง การคา ต้งั แตอ ดตี ค. เปน ศนู ยก ลางทางการปกครอง เศรษฐกจิ และสงั คมของไทยในอดตี ง. ผลงานทางดา นสถาปตยกรรม จิตรกรรม ประติมากรรม และประณตี ศิลปของอยธุ ยา 2. กรุงศรีอยุธยาเปนศนู ยก ลางการปกครองของราชอาณาจกั รไทยในชว งใด ก. พ.ศ. 1789 - 2400 ข. พ.ศ. 1789 - 2310 ค. พ.ศ. 1893 - 2310 ง. พ.ศ. 1893 - 2325 3. ปญ หาในขอใดท่ีเปน การทำลายคณุ คา ของโบราณสถานในอทุ ยานประวตั ิศาสตรใหลดนอ ยลง ก. การขยายตวั ของเมือง ข. ความทรุดโทรมของโบราณสถาน ค. ภยั จากธรรมชาตทิ ำลายโบราณสถาน ง. นกั ทอ งเทย่ี ว 4. บริเวณทตี่ ้งั ของพระราชวังหลวงในสมัยเริม่ การสถาปนากรุงศรอี ยธุ ยาอยู ณ ทีใ่ ด ก. ใกลแ มน้ำเจา พระยา ข. บริเวณทต่ี ั้งวดั ราชบูรณะ ค. พระท่นี ัง่ มงั คลาภเิ ษกมหาประสาท ง. บริเวณท่ตี ั้งวดั พระศรสี รรเพชญ 5. วดั ราชบูรณะสรางขนึ้ ในรชั กาลใด ก. สมเด็จพระรามาธิบดที ี่ 1 ข. สมเด็จพระบรมราชาธริ าชที่ 2 ค. สมเดจ็ พระบรมไตรโลกนาถ ง. สมเดจ็ พระนารายณมหาราช  Virtual Field Trip ประวัติศาสตร

6. ศาลลูกขุนในตง้ั อยูในพื้นท่สี วนใดของพระราชวงั โบราณ ก. นอกเขตพระราชฐาน ข. เขตพระราชฐานชน้ั ใน ค. เขตพระราชฐานชน้ั นอก ง. เขตพระราชฐานช้นั กลาง 7. พระทีน่ ัง่ ทีส่ รางขน้ึ ในสมัยสมเดจ็ พระนเรศวรมหาราชเพอื่ ใชป ระกอบพระราชพิธี ตา ง ๆ คือขอ ใด ก. พระที่นั่งสรรเพชญมหาปราสาท ข. พระที่น่งั วหิ ารสมเด็จมหาปราสาท ค. พระทีน่ ั่งสุรยิ าสนอ มรินทรมหาปราสาท ง. พระทนี่ ง่ั จักรพรรดไิ พชยนตม หาปราสาท 8. วดั ทเ่ี ปนอนสุ รณถ ึงเจาอายพระยาและเจา ยีพ่ ระยาที่กระทำยทุ ธหตั ถแี ยงชงิ อำนาจ กนั เองคือขอ ใด ก. วัดราชบูรณะ ข. วดั พนญั เชงิ ค. วัดพระศรีสรรเพชญ ง. วดั พระเมรุราชิการาม 9. วดั ทมี่ ลี ักษณะเดนเปนพระเจดียสามองคตง้ั เรียงรายเปน สญั ลกั ษณค ือขอ ใด ก. วดั ราชบูรณะ ข. วดั พนัญเชงิ ค. วดั พระศรีสรรเพชญ ง. วัดพระเมรุราชกิ าราม 10. วัดที่เปนประดษิ ฐานพระพทุ ธรูปขนาดใหญท่สี รา งขน้ึ กอนการสถาปนากรงุ ศรอี ยุธยา เปนราชธานคี ือขอ ใด ก. วัดราชบูรณะ ข. วดั พระศรสี รรเพชญ ค. วดั พระเมรุราชกิ าราม ง. วัดพนัญเชิง หรือวดั หลวงพอ โต เฉลย 1. ง 2. ค 3. ก 4. ง 5. ข 6. ค 7. ข 8. ก 9. ค 10. ข  Virtual Field Trip ประวัติศาสตร

บรรณานกุ รม โครงการสืบสานมรดกวัฒนธรรมไทย. มรดกชา งศิลปไทย. กรงุ เทพฯ : องคการคาของครุ สุ ภา, 2512. คึกฤทธิ์ ปราโมช, ม.ร.ว. และคณะ. ลกั ษณะไทย : ภมู ิหลัง. กรุงเทพฯ : ไทยวัฒนาพานชิ จำกดั , 2551. ชาญวิทย เกษตรศิริ. บรรณาธิการ. อยุธยา : Discovering Ayutthaya. กรุงเทพฯ : มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตรและมนุษยศาสตร และมูลนิธิโตโยตา แหงประเทศไทย, 2546. . อยุธยา : ประวัติศาสตรและการเมือง. กรุงเทพฯ : โรงพิมพมหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร, 2542. ปรดี ี พศิ ภมู วิ ถิ .ี คมู ือทองเท่ยี วอยธุ ยา เพื่อการศกึ ษาประวตั ิศาสตรสำหรบั นกั เรยี นระดบั มธั ยมศึกษา. สถาบันวิจัยสังคม มหาวทิ ยาลัยเชยี งใหม : เชียงใหม, 2552. วินัย พงศศรีเพียร. บรรณาธิการ. อยุธยา : พรรณนาภูมิสถาน และมรดกความทรงจำ แหงพระนครศรีอยุธยา. โครงการวิจัยเมธีวิจัยอาวุโส (สกว.). กรุงเทพฯ : อุษาคเนย, 2551. ศิลปากร, กรม. กองวรรณกรรมและประวัติศาสตร. ประชุมพงศาวดาร ฉบับ กาญจนาภิเษก เลม 1. กรงุ เทพฯ : โรงพมิ พค ุรุสภาลาดพรา ว, 2542. . รวบรวมบันทึกประวัติศาสตรอยุธยาของฟานฟลีต (วันวลิต). กรุงเทพฯ : หจก. โชติวงศ ปริน้ ต้งิ , 2546. . สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร. โคลงภาพพระราชพงศาวดาร พรอมบทขยายความและบทวิเคราะห. กรุงเทพฯ : หจก. อรุณการพิมพ, พมิ พค รัง้ ท่ี 6, 2550. ศึกษาธิการ, กระทรวง. พระนครศรอี ยุธยา : มรดกโลกล้ำคา ภูมปิ ญ ญาเล่อื งลอื . กรงุ เทพฯ : องคก ารคา ของคุรสุ ภา, 2548. . หนังสือเรียนรายวิชาพ้ืนฐานประวัติศาสตร ช้ันมัธยมศึกษาปที่ 2. กรุงเทพฯ : องคการคาของคุรุสภา, 2554. องคการบริหารสวนจังหวัดพระนครศรีอยุธยา. ทองเที่ยวราชธานีเกาไปกับนายก อบจ. พระนครศรอี ยธุ ยา. กรงุ เทพฯ : บรษิ ทั รังสมิ นั ต จำกดั , ม.ป.ป.  Virtual Field Trip ประวัติศาสตร

คณะผจู ดั ทำ ท่ีปรึกษา นายชินภัทร ภูมิรตั น เลขาธกิ ารคณะกรรมการการศกึ ษาขนั้ พนื้ ฐาน นายชัยพฤกษ เสรรี ักษ เลขาธิการคณะกรรมการการอาชีวศกึ ษา นางเบญจลักษณ น้ำฟา รองเลขาธิการคณะกรรมการการศกึ ษาขน้ั พืน้ ฐาน นางสาววณี า อคั รธรรม ผูอำนวยการสำนกั วิชาการและมาตรฐานการศึกษา นางสกุ ญั ญา งามบรรจง ผูเชีย่ วชาญดา นการพัฒนาส่ือและการเรยี นรู ร.ท.หญงิ สุดาวรรณ เครอื พานิช ผอู ำนวยการสถาบนั สงั คมศึกษา นางสาวเยาวลกั ษณ เตยี รณบรรจง ผูอำนวยการกลุมพัฒนาส่อื การเรยี นรู ผเู ขียน นางระวิวรรณ ภาคพรต นางสาวมาลี โตสกุล นางมนพร จนั ทรคลอ ย ผตู รวจ ศ.ดร.ประเสริฐ ณ นคร รศ.วฒุ ชิ ยั มลู ศิลป ดร.ปรีดี พิศภมู วิ ถิ ี บรรณาธิการ นางฟาฏนิ า วงศเลขา ผูรับผิดชอบโครงการ นางฟาฏินา วงศเลขา  Virtual Field Trip ประวัติศาสตร