ใบความรู้วิชาการบัญชีกิจการพิเศษ 2201 - 2105

1. บนั ทึกรายการในสมดุ รายวนั ทั่วไป สมดุ รายวนั ทัว่ ไป หนา้ 1 เครดิต พ.ศ. 2561 รายการ เลขที่ เดบิต บาท สต. เดือน วนั ท่ี บาท สต. บัญชี ม.ค. 10 เส้ือสมาชกิ 107 100,000 - เจ้าหน้ี 201 100,000 - บันทึกสัง่ ทำเสื้อสมาชิกยังไม่ได้ ชำระเงิน 20 คา่ เชา่ ทท่ี ำการสมาคม 519 4,500 - คา่ เชา่ ค้างจา่ ย 202 4,500 - บันทึกไดร้ บั บิลคา่ เชา่ ทที่ ำการ สมาคมยงั ไม่ไดช้ ำระเงิน 27 ค่าบัตรสมาชิก 502 3,500 - เงนิ ยมื ทดรอง 103 3,500 - บนั ทกึ นายกสมาคมนำใบเสร็จ รับเงินมาแสดงเพอ่ื คืนเงินยมื ทดรอง 2. บันทกึ รายการในสมดุ เงนิ สด 2 ช่อง (หน้าขวาง ตวั อย่าง 1 หน่วย 2) 3. ผ่านรายการไปบัญชีแยกประเภทท่วั ไป พ.ศ. 2561 บญั ชีเงนิ ยืมทดรอง เลขท่ี 103 รายการ หนา้ เด พ.ศ. 2561 รายการ หนา้ เดอื น วนั ที่ บัญชี บิต บญั ชี เครดติ บาท สต เดือน วนั ที่ สต บาท ม.ค. 7 เงนิ สด ง.ส.1 4,000 - ม.ค. 27 เงินสด ง.ส.1 500 - คา่ บตั ร 3,500 - สมาชิก

บัญชีวัสดสุ ำนักงาน เลขที่ 105 พ.ศ. 2561 หนา้ เด พ.ศ. 2561 หนา้ รายการ บัญชี เครดติ บญั ชี บิต รายการ เดอื น วนั ที่ บาท สต บาท สต เดือน วันที่ ม.ค. 11 เงินสด ง.ส.1 950 - บัญชเี ข็มสมาชกิ เลขที่ 106 พ.ศ. 2561 หน้า เด พ.ศ. 2561 หนา้ รายการ บญั ชี เครดิต บัญชี บิต รายการ เดอื น วันที่ บาท สต บาท สต เดอื น วันท่ี ม.ค. 7 เงนิ สด ง.ส.1 4,000 - บญั ชีเส้อื สมาชิก เลขท่ี 107 พ.ศ. 2561 หน้า เด พ.ศ. 2561 หนา้ รายการ บญั ชี เครดิต บัญชี บิต รายการ เดอื น วันท่ี สต บาท สต เดือน วันท่ี บาท ม.ค. 10 เจา้ หน้ี ง.ส.1 100,000 - บัญชอี ุปกรณ์สำนกั งาน เลขท่ี 122 พ.ศ. 2561 หน้า เด พ.ศ. 2561 หน้า เครดิต รายการ บัญชี บิต รายการ บญั ชี เดือน วันท่ี บาท สต เดือน วนั ที่ บาท สต ม.ค. 11 ธนาคาร ง.ส.1 25,000 -

บัญชเี จ้าหน้ี เลขท่ี 201 พ.ศ. 2561 หนา้ เด พ.ศ. 2561 หน้า เครดติ รายการ บญั ชี บิต รายการ บัญชี เดอื น วนั ที่ บาท สต เดือน วันที่ บาท สต ม.ค. 10 เสื้อสมาชิก ร.ว.1 100,000 - บญั ชีค่าเช่าคา้ งจา่ ย เลขท่ี 202 พ.ศ. 2561 หน้า เด พ.ศ. 2561 รายการ หนา้ บัญชี เครดิต รายการ บัญชี บิต บาท สต เดอื น วันที่ บาท สต เดอื น วนั ท่ี ม.ค. 29 ธนาคาร ง.ส.1 4,500 - ม.ค. 20 ค่าเชา่ ท่ีทำ ร.ว.1 4,500 การ สมาคม บญั ชีรายได้คา่ บำรุงสมาชกิ เลขที่ 402 พ.ศ. 2616 หน้า เด พ.ศ. 2561 หน้า บัญชี เครดติ รายการ บญั ชี บิต รายการ บาท สต เดือน วันที่ บาท สต เดอื น วันที่ ม.ค. 2 เงินสด ง.ส.1 70,000 - 16 ธนาคาร 27,500 - บญั ชีรายไดข้ ายเข็มสมาชกิ เลขท่ี 403 พ.ศ. 2561 หน้า เด พ.ศ. 2561 หนา้ รายการ บัญชี บิต รายการ บญั ชี เครดิต เดือน วนั ที่ บาท สต เดือน วนั ท่ี บาท สต ม.ค. 25 เงนิ สด ง.ส.1 1,400 -

บัญชรี ายไดค้ ่าขายเสอ้ื สมาชกิ เลขท่ี 404 พ.ศ. 2561 หนา้ เด พ.ศ. 2561 หนา้ รายการ บัญชี เครดิต บญั ชี บิต รายการ เดือน วันที่ บาท สต บาท สต เดือน วนั ท่ี ม.ค. 26 ธนาคาร ง.ส.1 17,500 - บัญชรี ายได้เงินบริจาค เลขที่ 408 พ.ศ. 2561 หน้า เดบติ พ.ศ. 2561 หน้า เครดิต เดอื น วนั ท่ี รายการ บญั ชี บาท สต เดือน วนั ที่ รายการ บญั ชี บาท สต ม.ค. 22 ธนาคาร ง.ส.1 20,000 - บัญชเี งินเดอื น เลขท่ี 501 พ.ศ. 2561 หนา้ เดบิต พ.ศ. 2561 หน้า เครดติ เดอื น วันที่ รายการ บัญชี บาท สต เดือน วันท่ี รายการ บญั ชี บาท สต ม.ค. 31 เงินสด ง.ส.1 12,000 - บญั ชีค่าบตั รสมาชกิ เลขที่ 502 พ.ศ. 2561 รายการ หนา้ เด พ.ศ. 2561 หน้า เดอื น วันที่ บัญชี เครดิต บัญชี บติ รายการ บาท สต บาท สต เดอื น วนั ที่ ม.ค. 27 เงนิ ยืมทด ร.ว.1 3,500 - รอง

บัญชคี ่าใชจ้ า่ ยเบ็ดเตลด็ เลขท่ี 513 พ.ศ. 2561 หน้า เด พ.ศ. 2561 หน้า รายการ บัญชี เครดิต บญั ชี บิต รายการ เดอื น วนั ท่ี บาท สต บาท สต เดือน วันท่ี ม.ค. 31 เงินสด ง.ส.1 500 - บัญชีค่าเชา่ ทที่ ำการสมาคม เลขท่ี 519 พ.ศ. 2561 รายการ หนา้ เด พ.ศ. 2561 หน้า เดอื น วนั ที่ บัญชี เครดิต บญั ชี บิต รายการ บาท สต บาท สต เดือน วนั ที่ ม.ค. 20 ค่าเชา่ ค้าง ร.ว.1 4,500 - จ่าย 6. งบประมาณรายรบั -รายจา่ ยของสโมสรและสมาคม งบประมาณรายรับ-รายจ่าย (Cash Receipts and Disbursements Budget) คือการประมาณ การรายการรับเงินและรายการจ่ายเงินสำหรับรอบระยะเวลาบัญชีต่ อไปไว้ล่วงหน้าเพื่อเป็นแนวทางในการ ปฏิบตั ิงานหรือทำกิจกรรมในรอบระยะเวลาบัญชถี ดั ไป โดยมขี ้ันตอนดงั น้ี 6.1 ประมาณการรายรับท่ีสโมสรและสมาคมจะจัดเก็บได้ท้ังส้ิน เช่น รายได้ค่าบำรุงสมาชิกรายได้ ค่าจัดแข่งขนั กฬี าต่าง ๆ รายได้จากการบริจาค เป็นต้น 6.2 ประมาณการรายจ่ายที่สโมสรและสมาคมจะต้องจ่ายทั้งสิ้น เช่น ค่าทำบัตรสมาชิก ค่าทำ เขม็ สมาชิก/เส้ือสมาชิก ค่าใช้จ่ายในการจัดงาน ค่าสนิ ทรัพย์ต่าง ๆ ทต่ี อ้ งจัดซื้อ เปน็ ตน้ 6.3 เปรยี บเทยี บประมาณการรายรบั และรายจ่าย ถา้ รายรบั รายจา่ ย ให้พจิ ารณายอดคงเหลือวา่ จะมีจำนวนเท่าใด หากเหลือน้อยเกนิ ไป อาจจะต้องพจิ ารณาเพ่ิมรายรับและ/หรือตัด ลดรายจ่ายบางรายการ ถา้ รายรับ รายจ่าย ให้พิจารณายอดรายรับทย่ี งั ขาดอยู่ จะต้องพิจารณาเพิ่มรายรบั เพอื่ มาชดเชยสว่ นที่ยงั ขาดอยแู่ ละ/หรอื ตัด/ลดรายจา่ ยบางรายการ หมายเหตุ การจัดทำงบประมาณรายรบั รายจ่ายในปแี รกสโมสรและสมาคมจะอาศัยขอ้ มูลจาก สโมสรและสมาคมอ่ืนทท่ี ำกิจกรรมหรือมีวัตถุประสงค์เหมอื นหรือใกลเ้ คียงกัน แต่ สำหรับปีต่อ ๆ ไปกจ็ ะอาศัยข้อมลู จากงบรายรับ รายจา่ ยของ สโมสรและสมาคมเอง

ตัวอยา่ งที่ 2 งบประมาณรายรบั รายจา่ ย สมาคมศิษย์เก่าโรงเรยี นสหวิทยศ์ กึ ษา งบประมาณรายรับ-รายจา่ ย ประจำปี 2561 เงินสดและเงินฝากธนาคารคงเหลือต้นงวด หนว่ ย : บาท 450,000 ประมาณการรายรบั 828,300 รายไดค้ ่าบำรงุ สมาชิก (1,000 คน ๆ ละ 100 บาท) 100,000 1,278,300 รายไดจ้ ากการจำหนา่ ยเสื้อสมาชิก 24,000 1,135,950 รายได้จากการจำหนา่ ยเขม็ สมาชิก 10,500 รายได้จากการจัดแข่งแรลล่ี 155,000 รายได้จากการออกร้านงานกาชาติ 85,300 รายไดจ้ ากการบรจิ าค 450,000 ดอกเบีย้ รับ 3,500 รวมรายรบั รวมเงินท้ังสนิ้ ประมาณการรายจ่าย 7,000 ค่าทำบตั รสมาชกิ 185,000 ค่าเส้ือสมาชิก 20,000 คา่ ทำเข็มสมาชิก 110,000 ค่าใชจ้ า่ ยในการจดั แข่งขนั แรลลี่ 50,000 ค่าใชจ้ า่ ยในการออกรา้ นงานกาชาด คา่ ใชจ้ า่ ยในการประชมุ 3,350 ค่าเบย้ี ประกันภัย 24,000 คา่ รบั รอง 14,600 คา่ น้ำประปา ไฟฟา้ โทรศัพท์ 23,500 เงนิ เดอื น 120,000 รถยนต์ 500,000 อุปกรณ์สำนักงาน 65,000 วสั ดสุ ำนกั งาน 2,500 ค่าใช้จ่ายเก่ียวกับรถยนต์ 5,500 ค่าไปรษณีย์โทรเลข 3,500 ค่าใช้จ่ายเบด็ เตลด็ 2,000 รวมรายจ่าย

เงินสดและเงนิ ฝากธนาคารคงเหลือปลายงวด 142,350 7. งบการเงนิ ของสโมสรและสมาคม งบการเงิน (Financial Statement) ของสโมสรและสมาคม มี 3 งบ คือ 7.1 งบรายรับ-รายจ่าย (Cash Receipts and Disbursements Statement) งบรายรับ-รายจ่าย คือ งบท่ีแสดงรายการรับเงินและจ่ายเงินของสโมสรและสมาค ม ประกอบดว้ ย เงนิ สดและเงินฝากธนาคารคงเหลอื ตน้ ปี บวก รายรบั ระหวา่ งปี/งวดบญั ชี ลบ รายจา่ ยระหวา่ ง ปี/งวดบัญชี เท่ากับ เงนิ สดและเงินฝากธนาคารคงเหลอื ปลายปี 7.1.1 รายรับ หมายถึง รายการรับเงิน (เงินสดและเงินฝากธนาคาร) ทุกประเภท เช่น ค่าบำรุง สมาชกิ รับเงนิ บรจิ าค รบั เงินจากการออกรา้ นจำหน่ายสนิ ค้า รับเงนิ จากการจำหนว่ ยบตั รเขา้ ชมดนตรี เปน็ ต้น 7.1.2 รายจ่าย หมายถงึ รายการจ่ายเงิน (เงนิ สดและเงินฝากธนาคาร) ทุกประเภท เชน่ จ่ายค่า ทำบัตรสมาชิก จ่ายค่าเครื่องคอมพิวเตอร์ จ่ายค่าเครื่องโทรสาร จ่ายค่าจ้างวงดนตรี จ่ายเงินเดือน จ่ายค่าทำ เสอื้ สมาชิก เป็นต้น 7.1.3 รูปแบบของงบรายรับ-รายจา่ ย

1) แสดงรายการเงินสดและเงินฝากธนาคารรวมกัน ชื่อกิจการ..................... งบรายรับ-รายจา่ ย วนั ที่ ............................................. เงินสดและเงินฝากธนาคารคงเหลอื ตน้ งวด xxx หน่วย : บาท รายรบั xxx xxx รายการรบั เงนิ xxx xxx รายการรับเงิน xxx xxx รวมรายรับ รวมเงินทั้งส้นิ xxx xxx รายจา่ ย รายการจ่ายเงิน รายการจ่ายเงนิ รวมรายจา่ ย เงินสดและเงินฝากธนาคารคงเหลือปลายงวด

2) แสดงรายการเงินสดและเงนิ ฝากธนาคารแยกออกจากกัน ช่ือกิจการ................ งบรายรบั -รายจา่ ย วันท่ี .............................................. รายรบั หนว่ ย : บาท xxx รายการรบั เงนิ xxx xxx รายการรับเงนิ xxx xxx รวมรายรบั xxx เงินสดคงเหลือต้นงวด xxx xxx เงนิ สด xxx เงนิ ฝากธนาคาร xxx รวมเงนิ สด/ธนาคาร รวมเงินทง้ั สน้ิ รายจ่าย รายการจ่ายเงนิ xxx รายการจา่ ยเงนิ xxx รวมรายจา่ ย เงินคงเหลอื ปลายงวด เงินสด xxx ธนาคาร xxx รวมเงนิ สด/ธนาคารปลายงวด รวมเงนิ ท้งั สิ้น หมายเหตุ 1. รายการเงนิ ยืมทดรองใหค้ ำนวณหาผลตา่ งถา้ คงเหลอื ด้านรายรบั ใหแ้ สดง รายการดา้ นรายรับ ถ้าคงเหลอื ด้านรายจ่ายให้แสดงรายการด้านรายจ่าย 2. รายการเบกิ เงนิ จากธนาคารและรายการนำเงินฝากธนาคาร ไม่ตอ้ งแสดง รายการ แต่ให้นำมาคำนวณเงินฝากธนาคารคงเหลอื ปลายงวด (เงนิ ฝากธนาคาร ตน้ งวด + นำเงนิ ฝากธนาคาร – เบิกเงนิ จากธนาคาร)

ตวั อย่างที่ 3 งบรายรับ-รายจ่าย สมาคมศิษย์เกา่ โรงเรียนสหวิทยศ์ กึ ษา งบรายรับ-รายจา่ ย ประจำปี 2551 เงนิ สดและเงินฝากธนาคารคงเหลอื ตน้ งวด หน่วย : บาท 450,000 รายรบั 993,200 รายไดค้ า่ บำรงุ สมาชิก (850 x 100 + 100 x 2,500) 335,000 1,443,200 รายได้จากการจำหนา่ ยเส้ือสมาชิก 10,300 1,305,070 138,130 รายได้จากการจำหน่ายเข็มสมาชกิ 8,400 รายไดจ้ ากการจดั แขง่ ขันแรลล่ี 167,000 รายได้จากการออกรา้ นกาชาด 95,700 รายไดจ้ ากการบริจาค 375,000 ดอกเบ้ียรับ 1,800 รวมรายรบั รวมรายรบั ทง้ั สน้ิ รายจ่าย 6,500 คา่ ทำบัตรสมาชกิ 185,000 คา่ เส้อื สมาชกิ 22,000 ค่าทำเข็มสมาชกิ 99,500 คา่ ใช้จ่ายในการจัดแขง่ ขนั แรลล่ี 65,400 ค่าใช้จ่ายในการออกรา้ นงานกาชาด 4,250 ค่าใชจ้ า่ ยในการประชุม 24,000 คา่ เบีย้ ประกันภัย 11,700 ค่ารบั รอง 25,100 ค่านำ้ ประปา ไฟฟา้ โทรศัพท์ 130,000 เงินเดอื น 650,000 รถยนต์ 75,000 อุปกรณส์ ำนักงาน 1,200 วสั ดสุ ำนกั งาน 3,500 ค่าใช้จ่ายเกย่ี วกบั รถยนต์ 1,070 คา่ ไปรษณีย์โทรเลข 850 ค่าใชจ้ ่ายเบ็ดเตลด็ รวมรายจ่าย เงนิ สดและเงินฝากธนาคารคงเหลอื ปลายงวด

หลงั จากจดั ทำงบประมาณรายรบั รายจา่ ยข้างต้นแล้ว เมอ่ื ถึงวนั สิน้ งวดบัญชีควรจัดทำงบรายรบั รายจ่าย โดยแสดงตวั เลขรายรับ รายจ่ายทีเ่ กิดขึ้นจริงในงวดบญั ชนี น้ั เพือ่ เปรยี บเทยี บกับตวั เลขตามงบ ประมาณ ว่าใกล้เคยี งหรือผิดไปจากงบประมาณรายรบั รายจา่ ยทคี่ าดคะเนวา่ จะเกิดข้ึนมากน้อยเพียงใด ตวั อยา่ งท่ี 4 การทำงบรายรับ-รายจ่ายเปรยี บเทยี บ สมาคมศิษยเ์ ก่าโรงเรยี นสหวิทยศ์ ึกษา งบรายรับ-รายจา่ ย (เปรียบเทียบ) ประจำปี 2561 รายจา่ ยจรงิ งบประมาณ หน่วย : บาท เงินสดและเงินฝากธนาคารคงเหลือตน้ งวด รายรับ- รายรบั 450,000 450,000 รายได้คำบำรุงสมาชิก 100,000 รายได้จากการจำหน่ายเส้ือสมาชกิ 24,000 335,000 รายไดจ้ ากการจำหนา่ ยเขม็ สมาชกิ 10,500 10,300 รายไดจ้ ากการจัดแข่งขันแรลลี่ 155,000 8,400 รายไดจ้ ากการออกรา้ นงานกาชาด 85,300 167,000 รายได้จากการบรจิ าค 450,000 95,700 ดอกเบี้ยรับ 3,500 375,000 รวมรายรับ 1,800 รวมรายรบั ทง้ั สนิ้ 828,300 1,278,300 993,200 1,443,200

รายจา่ ย 7,000 6,500 ค่าทำบตั รสมาชิก 185,000 185,000 ค่าเสื้อสมาชกิ 20,000 22,000 ค่าทำเข็มสมาชกิ 110,000 99,500 คา่ ใช้จา่ ยในการจดั แข่งขนั แรลล่ี 50,000 65,400 คา่ ใช้จ่ายในการออกรา้ นงานกาชาด ค่าใชจ้ ่ายในการประชมุ 3,350 4,250 ค่าเบ้ียประกันภยั 24,000 24,000 ค่ารับรอง 14,600 11,700 คา่ นำ้ ประปา ไฟฟ้า โทรศัพท์ 23,500 25,100 เงินเดือน 120,000 130,000 รถยนต์ 500,000 650,000 อุปกรณส์ ำนกั งาน 65,000 75,000 วสั ดสุ ำนกั งาน 2,500 1,200 ค่าใช้จ่ายเกี่ยวกับรถยนต์ 5,500 3,500 คา่ ไปรษณียไ์ ทรเลข 3,500 1,070 ค่าใช้จ่ายเบ็ดเตลด็ 2,000 รวมรายจ่าย 850 1,135,950 1,305,070 เงนิ สดและเงนิ ฝากธนาคารคงเหลือ 142,350 138,130 7.2 งบรายไดแ้ ละค่าใช้จา่ ย หมายถงึ งบที่แสดงผลการดำเนนิ งานของสโมสรและสมาคมใน งวดบัญชีปจั จุบัน ประกอบดว้ ยรายได้และคา่ ใชจ้ า่ ย 7.2.1 รายได้ หมายถงึ รายได้ทเี่ กิดขึน้ ในงวดบญั ชนี ี้ ทั้งทร่ี ับชำระแล้วและยังไมไ่ ดร้ ับชำระ เชน่ รายได้ค่าบำรงุ สมาชิก รายไดจ้ ากการจดั งาน รายไดจ้ ากการจดั ฉายภาพยนตร์ เป็นตน้ รายการทีจ่ ะ แสดงเป็นรายได้จะต้องเป็นรายได้ที่เป็นของงวดบญั ชีปัจจุบนั ซงึ่ มีหลกั การคำนวณดงั นี้ รายไดร้ ับระหว่างงวด xxx บวก รบั ล่วงหน้าตน้ งวด xx ค้างรบั ปลายงวด xx xxx รวมรายไดร้ ับระหวา่ งงวด xxx หกั รบั ล่วงหนา้ ปลายงวด xx คา้ งรบั ตน้ งวด xx xxx รายไดข้ องงวดบัญชปี ีปัจจุบัน xxx 7.2.2 ค่าใช้จ่าย หมายถงึ ค่าใช้จ่ายท่ีเกิดขึ้นในงวดบัญชีน้ี ท้ังที่ชำระเงินแล้วและยังไม่ได้ชำระ เช่น ค่าทำบัตรสมาชิก ค่าเข็มสมาชิก ค่าเส้ือสมาชิก ค่าใช้จ่ายในการจัดงาน เป็นต้น รายการท่ีจะแสดงเป็น คา่ ใชจ้ า่ ย จะต้องเป็นคา่ ใชจ้ ่ายท่เี ปน็ ของงวดบญั ชปี ัจจุบนั ซึ่งมีหลกั การคำนวณดงั นี้ ค่าใช้จ่ายระหวา่ งงวด xxx

บวก จ่ายล่วงหนา้ ตน้ งวด xx ค้างจา่ ยปลายงวด xx xxx รวมค่าใชจ้ ่ายระหว่างงวด หกั จา่ ยล่วงหน้าปลายงวด xxx คา้ งจา่ ยต้นงวด xx ค่าใชจ้ ่ายของงวดบัญชปี ัจจุบนั xx xxx xxx 7.3 งบเสดงฐานะการเงิน หมายถึง งบที่แสดงฐานะการเงนิ ของสโมสรและสมาคม ณ วันใดวันหนึ่ง ประกอบด้วยสินทรพั ย์ หนสี้ ินและทุนสะสม (คำนวณได้จากยอดยกมา + รายได้สูงกว่าค่าใชจ้ า่ ย หรือ –รายได้ ต่ำกวา่ คา่ ใช้จ่าย) ตวั อย่างที่ 5 ต่อไปนี้เป็นสินทรพั ย์และหนสี้ นิ ของสมาคมชาวสวนลำไย ณ วันที่ 1 มกราคม 2561 เงนิ สด 150,000 เงินฝากธนาคาร 210,000 พนั ธบตั รรัฐบาล 150,000 เงินยมื ทดรอง วัสดสุ ำนักงาน 6,700 เข็มสมาชกิ 1,550 เสื้อสมาชิก 2,440 คา่ บำรงุ สมาชิกค้างรับ 6,300 อปุ กรณ์สำนกั งาน 11,300 คา่ เสอ่ื มราคาสะสม-อปุ กรณ์สำนักงาน 95,000 รถโดยสาร 9,500 ค่าเส่ือมราคาสะสม-รถโดยสาร 1,250,000 อาคารสำนักงาน 500,000 ค่าเส่ือมราคาสะสม-อาคารสำนกั งาน 4,500,000 คา่ สาธารณูปโภคค้างจา่ ย 450,000 ทนุ สะสม 5,000 5,418,790 รายการรับ-จ่าย ระหว่างปี 2556 มดี งั นี้ 5,500 รายรับ 49,000 ค่าธรรมเนยี มแรกเข้า 2,700 ค่าบำรงุ สมาชิก 14,100 ขายเขม็ สมาชิก 3,250 ขายเส้อื สมาชกิ ขายหมวกสมาชกิ

เงนิ บรจิ าค 500,000 รับคนื เงนิ ยืมทดรอง 7,500 รายได้จากการจดั สัมมนาประจำปี 33,000 ดอกเบี้ยรับ 2,250 เบิกเงนิ จากธนาคาร 104,000 รายจา่ ย คา่ พมิ พ์บตั รสมาชิก 1,500 คา่ พมิ พ์สูจิบตั ร 6,500 จา่ ยเงนิ ยืมทดรอง 4,000 คา่ ใชจ้ า่ ยในการจัดสมั มนาประจำปี 16,000 รถจกั รยานยนต์ 35,500 อุปกรณ์สำนกั งาน 19,900 นำเงนิ ฝากธนาคาร 640,000 ค่าทำเขม็ สมาชิก 3,700 ค่าเสอื้ สมาชิก 9,500 ค่าหมวกสมาชิก 2,200 คา่ ใช้จ่ายเกย่ี วกบั รถโดยสาร 6,700 ค่าใชจ้ ่ายเบ็ดเตลด็ 1.040 บรจิ าคเงินช่วยเหลือเกษตรกรท่ีประสบภยั แล้ง 5,000 เงนิ เดอื น 18,000 ค่าเบ้ยี เลี้ยงนกั เรยี นฝึกงาน 2,600 คา่ สาธารณูปโภค 10,900 รายละเอยี ดเพิม่ เติม 1. วัสดสุ ำนักงานคงเหลือ 420 บาท เข็มสมาชกิ คงเหลือ 2,560 บาท เส้อื สมาชกิ คงแหลือ 3,400 บาท และหมวกสมาชกิ คงเหลอื 1,050 บาท 2. สมาคมลงทุนในพันธบตั รรัฐบาลเม่อื วันท่ี 1 มีนาคม 2561 ได้รับดอกเบี้ยครง้ั แรก เมื่อวนั ท่ี 1 กรกฎาคม 2561 ในอัตรา 4.5% ตอ่ ปี 3. คิดค่าเสือ่ มราคาอุปกรณส์ ำนักงาน รถจกั รยานยนตแ์ ละรถโดยสารในอัตรา 20% ตอ่ ปี สำหรับอุปกรณ์สำนักงานซื้อเพิม่ เมื่อวนั ท่ี 1 ตลุ าคม 2552 และรถจกั รยานยนต์ ซ้อื เมือ่ วันที่ 19 ตลุ าคม 2561 สว่ นอาคารสำนกั งานคดิ ค่าเสอื่ มราคาในอัตรา 5% ต่อปี 4. ค่าซอ่ มรถโดยสารคา้ งจา่ ย 3,780 บาท 5. คา่ พิมพส์ จู บิ ตั รคา้ งจ่าย 4,150 บาท ให้ทำ 1. รายการปรับปรงุ ในสมดุ รายวนั ทัว่ ไป 2. งบรายรับ รายจ่าย 3. งบรายได้และคา่ ใชจ้ ่าย 4. งบแสดงฐานะการเงนิ ณ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 2561

1. รายการปรับปรงุ ในสมดุ รายวนั ทั่วไป สมุดรายวันท่วั ไป หน้า 1 เครดติ พ.ศ. 2561 รายการ เลขท่ี เดบติ บาท สต. บาท สต. เดอื น วันท่ี บญั ชี ธ.ค. 31 คา่ เข็มสมาชิก (2,440 + 3,700 – 503 - - 2,560) 504 3,580 - - คา่ เสอ้ื สมาชิก (6,300 + 9,500 – 505 - - 3,400) 514 12,400 - - ค่าหมวกสมาชกิ (2,200 – 1,050) 105 วัสดุสำนักงานใชไ้ ป (1,550 -420) 106 1,150 1,130 วสั ดุสำนกั งาน 107 เขม็ สมาชกิ 110 1,130 3,580 เส้ือสมาชิก หมวกสมาชิก 109 12,400 บนั ทึกปรับปรุงวัสดุสำนักงาน เข็ม- เสือ้ และหมวกสมาชิก - 1,150 ดอกเบ้ยี ค้างรบั 6 409 - 4.5 12 (150,000 x 100 x ) ดอกเบี้ยรบั 3,375 - 507 - บนั ทึกปรบั ปรงุ ดอกเบี้ยค้างรับ 515 - 3,375 517 - คา่ เส่ือมราคา-รถจกั รยานยนต์ 518 ค่าเส่ือมราคา-อุปกรณ์สำนักงาน 123 - ค่าเสือ่ มราคา-รถโดยสาร 127 - ค่าเสื่อมราคา-อาคารสำนักงาน 129 1,420 - 131 - ค่าเส่ือมราคาสะสม-อุปกรณ์ สำนักงาน 19,995 คา่ เสอ่ื มราคาสะสม-รถ 250,000 19,995 โดยสาร 225,000 250,000 คา่ เส่ือมราคาสะสม-อาคาร สำนกั งาน คา่ เส่อื มราคาสะสม- รถจกั รยานยนต์

บนั ทึกคิดคา่ เสือ่ มราคาที่ดนิ อาคาร 225,000 และอุปกรณ์ 1,420 สมดุ รายวันทวั่ ไป หน้า 2 พ.ศ. 2561 รายการ เลขท่ี เดบติ เครดิต เดือน วันท่ี บัญชี บาท สต. บาท สต. ธ.ค. 31 ค่าใชจ้ ่ายเกยี่ วกบั รถโดยสาร 519 3,780 - คา่ ใชจ้ า่ ยเกี่ยวกบั รถโดยสารคา้ ง 206 3,780 - 4,150 - จ่าย บันทึกปรบั ปรงุ ค่าใช้จ่ายคา้ งจ่าย 506 4,150 - ค่าพมิ พส์ ูจิบตั ร 207 ค่าพิมพส์ ูจิบัตรค้างจา่ ย บันทึกปรงุ ปรงุ คา่ พิมพส์ จู ิบัตรคา้ ง จ่าย

2. งบรายรบั รายจา่ ย สมาคมชาวสวนลำไย งบรายรับรายจา่ ย สำหรับงวด 1 ปี สนิ้ สุดวันท่ี 31 ธนั วาคม 2561 รายรับ หนว่ ย : บาท ค่าธรรมเนียมแรกเข้า 5,500 613,300 360,000 ค่าบำรุงสมาชกิ 49,000 973,300 ขายเข็มสมาชิก 2,700 139,040 ขายเส้อื สมาชิก 14,100 ขายหมวกสมาชกิ 3,250 เงนิ บรจิ าค 500,000 เงนิ ยืมทดรอง (7,500 - 4,000) 3,500 รายได้จากการจัดสัมมนาประจำปี 33,000 ดอกเบี้ยรับ 2,250 รวมรายรับ เงนิ คงเหลือ เงินสด 150,000 เงินฝากธนาคาร 210,000 รวมเงนิ คงเหลอื รวมรายรบั ทัง้ สิน้ รายจ่าย คา่ พิมพ์บัตรสมาชกิ 1,500 คา่ พมิ พส์ ูจิบตั ร 6,500 ค่าใช้จา่ ยในการจัดสัมมนาประจำปี 16,000 รถจักรยานยนต์ 35,500 อุปกรณ์สำนกั งาน 19,900 ค่าทำเขม็ สมาชิก 3,700 คา่ เสื้อสมาชิก 9,500 ค่าหมวกสมาชิก 2,200 ค่าใชจ้ ่ายเกี่ยวกับรถโดยสาร 6,700 คา่ ใช้จ่ายเบ็ดเตล็ด 1.040 บริจาคเงนิ ช่วยเหลือเกษตรกรท่ปี ระสบภัยแล้ง 5,000 เงินเดอื น 18,000 คา่ เบ้ยี เลยี้ งนักเรียนฝกึ งาน 2,600 คา่ สาธารณปู โภค 10,900 รวมรายจ่าย

เงนิ คงเหลือปลายปี 834,260 เงินสด 88,260 973,300 เงนิ ฝากธนาคาร (210,000 + 640,000 – 104,000) 746,000 รวมเงนิ คงเหลือปลายปี รวมรายจ่ายท้ังส้นิ

3. งบรายได้และคา่ ใชจ้ ่าย สมาคมชาวสวนลำไย งบรายไดแ้ ละค่าใช้จ่าย สำหรบั งวด 1 ปี สิน้ สดุ วันท่ี 31 ธนั วาคม 2561 รายได้ หน่วย : บาท ค่าธรรมเนียมแรกเข้า 5,500 ค่าบำรงุ สมาชิก (49,000 – 11,300) ขายเขม็ สมาชิก 37,700 ขายเสือ้ สมาชกิ 2,700 ขายหมวกสมาชิก 14,100 เงนิ บริจาค 3,250 รายไดจ้ ากการจัดสมั มนาประจำปี 500,000 ดอกเบ้ียรับ (2,250 + 3,375) 33,000 5,625 รวมรายได้ 601,875 ค่าใช้จา่ ย 1,500 คา่ พิมพ์บตั รสมาชกิ 10,650 คา่ พิมพส์ ูจิบตั ร (6,500 + 4,150) 16,000 คา่ ใช้จ่ายในการจดั สัมมนาประจำปี 10,480 ค่าใชจ้ ่ายเกย่ี วกบั รถโดยสาร (6,700 + 3,780) 1,040 ค่าใชจ้ า่ ยเบด็ เตล็ด 5,000 บริจาคเงนิ ช่วยเหลือเกษตรกรท่ปี ระสบภัยแล้ง 18,000 เงินเดอื น 2,600 คา่ เบ้ยี เลี้ยงนักเรยี นฝึกงาน 5,900 ค่าสาธารณปู โภค (10,900 -5,000) 1,130 วสั ดุสำนกั งานใช้ไป (1,550 – 420) 3,580 ค่าเขม็ สมาชกิ 12,400 คา่ เสอื้ สมาชิก 1,150 ค่าหมวกสมาชกิ 19,995 คา่ เสอ่ื มราคา-อุปกรณส์ ำนักงาน 1,420 คา่ เสื่อมราคา-รถจักรยานยนต์ 250,000 คา่ เสื่อมราคา-รถโดยสาร 225,000 ค่าเสื่อมราคา-อาคารสำนักงาน 585,845 รวมรายจา่ ย 16,030 รายได้สงู กว่าค่าใช้จา่ ย

4. งบแสดงฐานะการเงิน ณ วันที่ 31 ธนั วาคม 2561 สมาคมชาวสวนลำไย งบแสดงฐานะการเงนิ ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 2561 สินทรัพย์ สนิ ทรพั ย์หมุนเวยี น หนว่ ย : บาท เงนิ สด 88,260 998,265 เงินฝากธนาคาร 746,000 4,444,485 5,442,750 พันธบตั รรฐั บาล 150,000 เงนิ ยืมทดรอง (6,700 – 3,500) 3,200 วัสดุสำนักงาน 420 เข็มสมาชิก 2,560 เสื้อสมาชิก 3,400 หมวกสมาชิก 1,050 ดอกเบ้ยี คา้ งรับ 3,375 รวมสินทรัพยห์ มุนเวียน สนิ ทรพั ย์ไมห่ มุนเวียน อาคารสำนักงาน 4,500,000 หกั คา่ เส่ือมราคาสะสม-อาคารสำนกั งาน 675,000 3,825,000 (450,000 + 225,000) รถโดยสาร 1,250,000 หัก คา่ เสอื่ มราคาสะสม-รถโดยสาร 750,000 500,000 (500,000 + 250,000) รถจักรยานยนต์ 35,500 หัก ค่าเสอ่ื มราคาสะสม-รถจกั รยานยนต์ 1,420 34,080 อุปกรณส์ ำนกั งาน (95,000 + 19,990) 114,900 หกั ค่าเสื่อมราคาสะสม-อุปกรณส์ ำนกั งาน 29,495 85,405 (9,500 + 19,995) รวมสินทรัพย์ไม่หมนุ เวยี น รวมสนิ ทรัพย์ หน้ีสนิ หน้สี นิ และส่วนของเจา้ ของ หน้สี นิ หมุนเวียน 3,780 คา่ ซอ่ มรถโดยสารคา้ งจ่าย

ค่าพิมพส์ จู ิบตั รคา้ งจ่าย 4,150 รวมหนส้ี ินหมุนเวียน 7,930 สว่ นของเจ้าของ ทนุ สะสม 5,418,790 บวก รายได้สงู กว่าค่าใช้จ่าย 16,030 รวมสว่ นของเจา้ ของ รวมหนี้สินและสว่ นของเจา้ ของ 5,434,820 5,442,750 หมายเหตุ รายการสินทรพั ยไ์ มห่ มนุ เวียน ทีด่ ิน อาคารและอุปกรณถ์ า้ แสดงรายการสทุ ธิ ควรแสดงรายละเอยี ดประกอบ สรุป สโมสรและสมาคมเป็นองค์การที่จัดต้ังขึ้นโดยคณะบุคคลเพื่อวัตถุประสงค์จะทำประโยชน์ให้กับสังคม โดยมิไดม้ ุ่งหวงั กำไร สโมสรและสมาคม จะแตกต่างกับมูลนิธิ คือ รายได้ส่วนใหญ่ของสโมสรและสมาคมได้จากค่าบำรุง สมาชกิ สว่ นมูลนิธริ ายไดส้ ว่ นใหญไ่ ดจ้ ากการรับบริจาคและดอกผลจากเงินทุนท่ีนำไปฝากธนาคาร การทำงบประมาณรายรับ-รายจ่ายของสโมสรและสมาคม เป็นการวางแผนการใช้จ่ายเงินไว้ล่วงหน้า โดยการประมาณค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ก่อนแล้วจึงประมาณรายได้ ถ้ารายได้ท่ีคาดว่าจะได้รับต่ำกว่าค่าใช้จ่าย จะต้องจัดหารายได้เพิ่ม เพ่ือให้เพียงพอกับค่าใช้จา่ ย เมอ่ื สิ้นงวดบญั ชีควรจัดทำงบรายรับ-รายจ่ายทเ่ี กิดข้นึ จรงิ เปรียบเทยี บกับงบประมาณรายรับ รายจ่าย ที่ได้วางแผนไวล้ ว่ งหนา้ การควบคุมการจัดเก็บค่าบำรุงสมาชิกในสมุดทะเบียน ทำให้สามารถทราบว่าสมาชิกผู้ใดค้างชำระค่า บำรุง หรือชำระค่าบำรุงล่วงหน้าหรือลาออก จำนวนเงินของสมาชิกท้ังหลายที่ได้รับในแต่ละเดือน การรับเงิน จากสมาชิกจะบันทึกในสมุดเงินสด ซึ่งยอดรวมค่าบำรุงสมาชิกเมื่อส้ินงวดบัญชีจะต้องตรงกับยอดในบัญชี รายไดค้ ่าบำรงุ สมาชกิ งบการเงินของสโมสรและสมาคม รวมถึงมลู นธิ ิมี 3 งบ คือ 1. งบรายรบั รายจา่ ย 2. งบรายไดแ้ ละค่าใช้จา่ ย 3. งบดลุ งบรายรบั รายจา่ ย จะแสดงรายการเก่ยี วกับการรับเงนิ และจ่ายเงินทุกประเภททปี่ รากฏในสมุดเงินสด งบรายได้และค่าใช้จ่าย จะแสดงรายการทีเ่ กยี่ วกับรายได้และค่าใช้จ่ายท่ีเกิดขึ้นในงวดบัญชีน้ัน โดยไม่ คำนึงว่าจะไดร้ บั เงนิ หรอื ได้จา่ ยเงินไปแล้วหรือยัง การทำงบรายได้และค่าใช้จ่าย เม่ือจำนวนเงินรายได้สูงกว่าค่าใช้จ่าย จะนำไปเพิ่มยอดทุนสะสมใน งบดุล

ศพั ท์บญั ชี หนว่ ยท่ี 3 ศพั ทบ์ ญั ชี ศัพท์ภาษาองั กฤษ คา่ ใชจ้ า่ ย Expenditures งบการเงิน Financial Statement งบดุล Balance Sheet งบประมาณรายรับ รายจ่าย Cash Receipt and Disbursement Budget งบรายได้และค่าใช้จา่ ย Revenue and Expenditure Statement งบรายรับ รายจ่าย Cash Receipt and Disbursement Statement ทะเบียนคา่ บำรุงสมาชกิ Member Fee Book ทะเบียนสมาชกิ Member Register มูลนธิ ิ Foundation รายจ่าย Payments รายได้ Income รายรบั Receipts สมาคม Association สมุดรายวนั เงินสด Cash Journal สโมสร Club สโมสรและสมาคม Club and Association องคก์ รหรือกจิ การท่ีไมแ่ สวงหากำไร Non-profit charitable organization

แบบฝึกปฏบิ ตั หิ นว่ ยท่ี 3 ขอ้ 1. ต่อไปนี้เป็นงบทดลองของมูลนธิ ิหว่ งใยเด็กกำพรา้ สำหรบั ปสี นิ้ สุดวันที่ 31 ธันวาคม 25X1 มูลนธิ หิ ว่ งใยเดก็ กำพร้า งบทดลอง วนั ท่ี 31 ธันวาคม 25X1 ชอื่ บัญชี เลขที่ เดบติ เครดิต บัญชี บาท สต. บาท สต. เงนิ สด เงนิ ฝากธนาคาร 101 73,400 - เงินลงทุนชัว่ คราว คา่ เบี้ยประกันจ่ายลว่ งหนา้ 102 7,760,800 - ดอกเบ้ียค้างรบั เสอ้ื ทรี่ ะลกึ 103 400,000 - วัสดุสำนักงาน ทด่ี นิ 104 57,600 - อาคาร คา่ เสื่อมราคาสะสม-อาคาร 105 2,010 - อปุ กรณสำนักงาน คา่ เส่ือมราคาสะสม-อุปกรณสำนักงาน 106 22,400 - เครอ่ื งตกแต่งและติดต้งั ค่าเสื่อมราคาสะสม-เครื่องตกแตง่ ฯ 107 7,500 - ยานพาหนะ คา่ เสื่อมราคาสะสม-ยานพาหนะ 111 30,000,000 - ค่าสาธารณูปโภคคา้ งจ่าย เงินประกันสงั คมคา้ งจ่าย 112 11,100,000 - ภาษเี งินได้หกั ณ ท่ีจ่าย ทนุ สะสม 113 266,400 - รายได้จากเงินบริจาค 114 220,000 - 115 132,000 - 116 240,000 - 117 120,000 - 118 3,000,000 - 119 1,680,000 - 201 21,400 - 202 9,000 - 203 900 - 301 43,798,600 - 401 8,360,600 -

รายได้จากการขายเส้ือทีร่ ะลึก 402 41,000 - รายได้จากการจัดงาน 403 133,800 - ดอกเบ้ียรบั 404 4,200 - รายไดอ้ ่ืน 405 30,000 - เงนิ เดือนเจ้าหน้าที่ 501 1,080,000 - เงนิ สมทบกองทนุ ประกันสงั คม 502 54,000 - ค่าใช้จ่ายเพอ่ื การบรจิ าค 503 200,000 - ค่าใชจ้ า่ ยในการจัดงาน 504 85,000 - คา่ ใชจ้ ่ายในการจดั กิจกรรม 505 120,000 - ค่าเส้ือทรี่ ะลกึ 506 60,000 - ค่าสาธารณูปโภค 507 118,800 - ค่าใชจ้ ่ายเบ็ดเตลด็ 508 3,800 - 54,597,900 - 54,597,900 - ขอ้ มลู เพิม่ เติม 1. วสั ดุสำนักงานคงเหลือ 7,500 2. เส้ือทรี่ ะลึกคงเหลอื 118 ตัว ราคาทุนตัวละ 300 บาท 3. คา่ เบ้ยี ประกันจ่ายลว่ งหน้า เป็นค่าเบ้ยี ประกันอคั คีภยั สำหรบั ระยะเวลา 2 ปี เรมิ่ ตั้งแตเ่ ดือน มกราคม 25X1 4. ที่ดิน อาคารและอุปกรณ์ มอี ายกุ ารให้ประโยชน์ดังน้ี 4.1 อุปกรณ์สำนกั งาน เครือ่ งตกแต่งและตดิ ต้ัง และยานพาหนะ 5 ปี 4.2 อาคาร 25 ปี ให้ทำ 1. บันทึกรายการปรับปรุงในสมดุ รายวันท่ัวไป 2. งบทดลองหลงั ปรับปรุง 3. งบรายไดแ้ ละคา่ ใชจ้ า่ ย 4. งบแสดงฐานะการเงิน 5. งบแสดงการเปลี่ยนแปลงส่วนของเจา้ ของ

ขอ้ 2. ให้ตอบคำถามตอ่ ไปนี้ ข้อ 1. ให้อธิบายความหมายของสโมสร ขอ้ 2. ใหอ้ ธบิ ายความหมายของหวั ขอ้ ตอ่ ไปน้ี 2.1 สมาชกิ สามัญ 2.2 สมาชกิ กิตติมศกั ดิ์ ข้อ 3. ทะเบียนสมาชกิ คอื อะไร และมีรายละเอียดอะไรบ้าง ข้อ 4. หน้าทข่ี องสมาชิกสโมสรและสมาคมมอี ะไรบา้ ง ขอ้ 5. ใหบ้ อกวัตถุประสงค์ของการทำบญั ชีสโมสรและสมาคม ข้อ 6. สมดุ บัญชที ี่ใช้ในการทำบัญชีมอี ะไรบา้ ง ข้อ 7. การบนั ทกึ บัญชขี องสโมสรและสมาคมจะบันทกึ เกี่ยวกับอะไรบ้าง ข้อ 8. งบประมาณรายรับ-รายจา่ ยของสโมสรและสมาคมคืออะไร ขอ้ 9. งบการเงินของสโมสรและสมาคมมีก่ปี ระเภท อะไรบา้ ง ข้อ 10. ให้อธิบายความหมายของหัวข้อตอ่ ไปน้ี 10.1 รายรับ 10.2 รายจ่าย 10.3 รายได้ 10.4 ค่าใช้จ่าย

ใบความรู้วชิ า การบญั ชีกจิ การพเิ ศษ 2201 - 2105 หน่วยที่ 4 การบญั ชเี กีย่ วกับเกษตรกร 1. สาระสำคญั ผู้ทีม่ อี าชพี เกษตรกรส่วนใหญม่ กั จะเป็นชาวบ้านซึ่งมักจะไม่มคี วามรู้ทางด้านบญั ชี ดงั น้ันจึง ไมเ่ หน็ ความจำเป็นและความสำคญั ของการทำบัญชี แตเ่ น่อื งจากกจิ การเกษตร เป็นธุรกิจรปู แบบหนึ่ง ทต่ี อ้ งมกี ารจัดทำบัญชเี พื่อให้ทราบผลการดำเนินงานและฐานะการเงนิ การนำสมุดรายวันเงนิ สดมาใช้เป็นสมุดบันทกึ รายการขน้ั ตน้ ของกิจการเกษตร จะทำให้การ ทำบัญชขี องเกษตรกรไม่ยุ่งยากอีกตอ่ ไป 2.สมรรถนะประจำหน่วย 1. แสดงความรู้เกี่ยวกบั ความหมายของเกษตรกร 2. แสดงความรู้เกี่ยวกับประเภทของเกษตรกร 3. แสดงความรู้เก่ียวกบั วตั ถุประสงคใ์ นการทำบัญชีของเกษตรกร 4. แสดงความรู้เกย่ี วกบั หนว่ ยงานทเี่ ก่ยี วขอ้ งกับเกษตรกร 5. แสดงความรู้เก่ียวกบั สมดุ บญั ชี ระบบบญั ชีและประเภทบัญชขี องเกษตรกร 6. แสดงความรู้เกย่ี วกบั การบันทึกบัญชีของเกษตรกร 7. แสดงความรู้เก่ียวกับการบันทกึ รายการปรับปรุงบญั ชขี องเกษตรกร 8. แสดงความรู้เกี่ยวกับการบนั ทึกรายการปิดบญั ชีของเกษตรกร 9. แสดงความรู้เก่ียวกับงบการเงินของเกษตรกร 10. แสดงเจตคติและกิจนิสยั ท่ดี ตี ่อการศกึ ษาการบัญชีกจิ การพิเศษ 3.จุดประสงค์การเรียนรู้ 3.1 จดุ ประสงคท์ ่ัวไป เพ่ิมให้มีความรู้ ความเข้าใจเก่ียวกบั การบัญชีเก่ียวกับเกษตรกร 3.4 จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม 3.2.1. อธิบายความหมายของเกษตรกรได้ 3.2.2. จำแนกประเภทของเกษตรกรได้ 3.2.3. อธิบายวตั ถปุ ระสงค์ในการทำบญั ชีของเกษตรกรได้ 3.2.4. บอกชอ่ื หนว่ ยงานทีเ่ ก่ยี วข้องกับเกษตรกรได้ 3.2.5. อธิบายเกยี่ วกับสมดุ บัญชี ระบบบัญชีและประเภทของเกษตรกรได้ 3.2.6. บันทึกการบันทกึ บญั ชขี องเกษตรกรได้ 3.2.7. บนั ทึกรายการปรับปรงุ บัญชขี องเกษตรกรได้ 3.2.8. บันทึกรายการปดิ บัญชขี องเกษตรกรได้ 3.2.9. จดั ทำงบการเงินของเกษตรกรได้

4.สาระการเรยี นรู้ 1. ความหมายของเกษตรกร เกษตรกร (Farmer) หมายถึง ผู้ประกอบอาชีพทางด้านเกษตรกรรมได้แก่ การเพาะปลูกพืชไร่เช่น ข้าว ข้าวโพด อ้อย พืชผัก ผลไม้ต่าง ๆ เช่น คะน้า ผักกาดขาว มะระ แตงกวา องุ่น เงาะ ลำไย ขนุน ทุเรียน ส้ม พันธุ์พืช พันธ์ุไม้ต่าง ๆ เช่น ดอกกุหลาบ ดอกดาหลา ดอกกล้วยไม้ การเล้ียงสัตว์บกและสัตว์น้ำ เพื่อการ จำหน่าย เชน่ เปด็ ไก่ สกุ รโค แกะ แพะ สุนขั กุ้ง ปลาและเลยี้ งไว้ใชง้ าน เชน่ ช้าง มา้ กระบอื เปน็ ต้น เมื่อเกษตรกรต้องการทราบผลการดำเนินงาน จึงต้องจัดทำบัญชีเพ่ือบันทึกรายได้และค่าใช้จ่ายที่ เกิดขน้ึ 2. ประเภทของเกษตรกร จากความหมายของเกษตรกร สามารถแบง่ เกษตรกรออกตามอาชพี ได้เปน็ 4 ประเภท คือ 2.1 อาชีพไร่นาสวนผสม เป็นอาชีพท่ีแบ่งพื้นที่ออกเป็นส่วน ๆ แต่ละส่วนจะปลูกพืชเฉพาะชนิด เช่น ที่ดิน 10 ไร่ ทำนา 5 ไร่ ทำสวนผลไม้ 4 ไร่ อีก 1 ไร่เป็นพืชผักตามฤดูกาลสำหรับใช้เป็นอาหารและ จำหนา่ ยเป็นรายได้ 2.2 อาชีพเล้ียงสัตว์ แบ่งเปน็ 2 ลกั ษณะ 2.2.1 เลี้ยงสัตว์สำหรับใช้ในการทำงาน เช่น โค กระบือ ช้าง ม้า หมา ลิง ฯลฯ สำหรับโคและ กระบือ เป็นสัตว์ท่ีเลี้ยงไว้ใช้งานและเป็นอาหารดว้ ย 2.2.2 เลย้ี งสตั ว์สำหรบั เปน็ อาหาร เช่น สุกร แพะ แกะ เป็ด ไก่ นก โค กระบอื ฯลฯ 2.3 อาชพี เพาะเลีย้ งสัตวน์ ้ำจืด การเพาะเล้ยี งสัตว์น้ำจืดแบ่งเปน็ 2 ลักษณะ คือ 2.3.1 เพาะเล้ียงเพ่อื การคา้ ตั้งแต่เพาะพันธุข์ าย และเล้ียงตงั้ แตเ่ ลก็ จนโตสามารถนำมาจำหนา่ ย เพอื่ ประกอบเปน็ อาหารได้ ซึง่ การเพาะเล้ียงประเภทนี้จะใชพ้ ื้นท่ใี นการลยี้ งมากจะเล้ยี งในลกั ษณะแยก ประเภท โดยเลี้ยงในกระชังซ่ึงอยูใ่ นแหลง่ น้ำท่ีไหลเวยี นหรือบอ่ เลย้ี งโดยเฉพาะ สตั ว์น้ำจืดที่เล้ียงไดแ้ ก่ ปลา กุ้ง ตลอดจนถงึ สัตวป์ ระเภท กบ เต่า ปลาไหล ฯลฯ 2.3.2 เพาะเลย้ี งเพื่อเปน็ อาหาร มักจะเลีย้ งในบ่อภายในบรเิ วณบา้ น ซ่งึ ใช้พนื้ ท่ใี นการเล้ยี งไม่ มากนัก สัตว์นำ้ จดื ทเ่ี ลี้ยงเป็นอาหารส่วนมากจะเล้ียงรวมกันท้ัง ปลา กงุ้ เต่า กบ ฯลฯ 2.4 อาชพี ปลูกสวนปา่ เป็นอาชีพท่ีคนในแต่ละชุมชนเป็นผู้ดแู ลรกั ษาและปลูกต้นไมด้ ้วยเพอ่ื ให้ป่า คงอยู่ และอุดมสมบรู ณ์ตลอดไป เมอ่ื ป่าอุดมสมบูรณ์ก็เป็นแหลง่ อาหารธรรมชาตขิ องชมุ ชนดว้ ย 3. วัตถุประสงค์ในการทำบญั ชีสำหรับเกษตรกร วตั ถุประสงค์ในการทำบัญชสี ำหรับเกษตรกร คอื 3.1 เพ่ือบนั ทกึ รายการค้าทเ่ี กิดข้ึนตามลำดับและเป็นหลักฐานในการอา้ งอิง 3.2 เพอื่ เปน็ ขอ้ มูลในการตัดสินใจ เชน่ การตดั สินใจปลูกผลไม้เพม่ิ เล้ยี งสัตวเ์ พิ่ม 3.3 เพ่ือควบคมุ สินทรัพย์ของกจิ การ เชน่ สตั วใ์ ช้งาน เครือ่ งมือเครื่องจกั ร 3.4 เพอ่ื ปอ้ งกนั การทจุ รติ และข้อผิดพลาดตา่ ง ๆ 3.5 เพอ่ื ให้ทราบผลการดำเนินงานและฐานะการเงินของกิจการ

4. หนว่ ยงานทเี่ ก่ยี วขอ้ งกบั เกษตรกร 4.1 หนว่ ยงานท่เี กี่ยวข้องกบั เกษตรกรในประเทศ หนว่ ยงานราชการและองคก์ ร 4.1.1 กรมส่งเสริมการเกษตร 4.1.2 กรมวชิ าการเกษตร 4.1.3 ระบบสารสนเทศทางวิชาการ 4.1.4 กรมทรัพยากรธรณี 4.1.5 ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร 4.1.6 กรมชลประทาน 4.1.7 กรมสง่ เสริมสหกรณ์ 4.1.8 กรมประมง 4.1.9 กรมอุตุนยิ มวิทยา 4.1.10 กรมปา่ ไม้ 4.1.11 กรมพฒั นาทดี่ นิ 4.1.12 กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ 4.1.13 องคก์ ารตลาดเพ่อื การเกษตร 4.1.14 องคก์ ารสวนยาง 4.1.15 มูลนธิ ชิ ัยพัฒนา 4.1.16 สมาคมพชื สวนแหง่ ประเทศไทย 4..1.17 สถาบันวิจัยและพัฒนามหาวทิ ยาลัยเกษตรศาสตร์ 4.1.18 สถาบันวิจัยยาง 4.1.19 โครงการส่วนพระองคส์ วนจติ รลดา 4.1.20 โครงการอันเน่ืองมาจากพระราชดำริ 4.1.21 สำนกั งานเศรษฐกจิ การเกษตร 4.2 หน่วยงานท่ีเกีย่ วข้องกับเกษตรกร ตา่ งประเทศ 4.2.1 International Organization 4.2.2 Fertilizer Advisory. Development and Information Network for Asia and The Pacific (FADINAP) 4.2.3 Food and Agriculture Organization (FAO) 4.2.4 International Fertilizer Development Center (IFDC) 4.2.5 International Fertilizer Industry Association (IFA) 4.2.6 The Fertilizer Institute (TFT) 4.2.7 International Board of Soil Research and Management (IBSRAM) 4.2.8 International Rice Research Institute (IRRI) 4.2.9 The International Fertilizer Society 4.2.10 International Potash Institute (IPT)

4.2.11 Potash and Phosphate Institute (PPI) 4.2.12 The Sulphur Institute 4.2.13 Fertilizer and Pesticide World Market 5. สมดุ บญั ชี ระบบบัญชีและประเภทบญั ชสี ำหรับเกษตรกร 5.1 สมดุ บญั ชีท่ีใชป้ ระกอบด้วย 5.1.1 สมุดบันทึกรายการขั้นต้น (Book of Original Entry) ได้แก่ สมุดรายวันเงินสดและ สมุดรายวันทว่ั ไป การบันทึกรายการในสมุดรายวันเงินสดนั้น จะมีช่องต่าง ๆ ทางด้านเดบิต ได้แก่ บัญชี ประเภทสินทรัพย์และค่าใช้จ่ายต่าง ๆ เช่น เงินสด ธนาคาร ค่าพันธุ์พืชพันธ์ุไม้ ค่าสัตว์เพื่อขายค่าอาหารสัตว์ ค่าแรง ค่าเวชภัณฑ์ และช่องอ่ืน ๆ ส่วนทางด้านเครดิต ได้แก่บัญชีประเภทสินทรัพย์และรายได้ต่าง ๆ เช่น เงินสด ธนาคาร ขายผลิตผลจากสัตว์ ขายผลิตผลจากพืช ขายสัตว์เพ่ือขายและช่องอื่น ๆ ช่องบัญชีต่าง ๆ เหล่าน้ี สามารถเปลี่ยนแปลงได้ ตามลักษณะรายการที่เกิดขึ้น (กิจการเกษตรบางแห่งอาจใช้สมุดเงินสด 2 ช่อง หรือสมุดรายวนั รับเงนิ และสมดุ รายวันจา่ ยเงินก็ได้) 5.1.2 สมดุ แยกประเภท (Ledger) ไดแ้ ก่ สมุดแยกประเภททวั่ ไป หลังจากบันทึกรายการในสมุดรายวันเงินสดแล้ว ในวันสิ้นเดือน และรวมยอดแต่ละช่อง และผ่านรายการไปบัญชีแยกประเภททั่วไป ส่วนรายการในช่องอ่ืน ๆ จะผ่านรายการไปบัญชีแยกประเภท ทั่วไปทันที และจะเขียนสรปุ รายละเอยี ดแต่ละบญั ชีไว้ดา้ นล่างของสมดุ รายวันเงนิ สด 5.2 ระบบบัญชี ระบบบัญชีท่ีใช้ คือ ระบบบัญชีคู่ (Double Entry Accounting ) และใช้เกณฑ์เงินสด (Cash Basis) 5.3 ประเภทบญั ชี ประเภทบัญชีของเกษตรกรจะแบ่งออกเปน็ 5 หมวด เหมือนกจิ การอน่ื ๆ แต่ลักษณะบัญชีจะไม่ เหมือนกนั

หมวดบญั ชี รหัส ชอ่ื บญั ชี หมายเหต/ุ รายละเอียด บญั ชี สนิ ทรัพย์ 1 สินทรัพย์ 101 เงนิ สด หมนุ เวียน 102 เงินฝากธนาคาร 103 ลูกหนี้ 104 สตั วเ์ พ่อื ขายคงเหลอื 105 เวชภณั ฑ์ 106 อาหารสตั ว์ 107 ปยุ๋ และสารเคมี สินทรัพย์ 110 สตั ว์ใช้งาน ไมห่ มุนเวียน 111 ค่าเสอื่ มราคาสะสม-สตั ว์ใชง้ าน 112 รถบรรทุก 113 คา่ เสอื่ มราคาสะสม-รถบรรทกุ 114 อุปกรณ์และเครอื่ งมือเกษตร 115 ค่าเสื่อมราคาสะสม-อปุ กรณ์และเครื่องมอื เกษตร 116 เรอื นเพาะชำ 117 คา่ เสื่อมราคาสะสม-เรือนเพาะชำ 118 คอกสตั ว์ 119 ค่าเสอ่ื มราคาสะสม-คอกสตั ว์ 120 โกดงั 121 ค่าเส่อื มราคาสะสม-โกดัง 122 อาคารสำนักงาน 123 ค่าเส่ือมราคาสะสม-อาคารสำนักงาน 124 ทด่ี ิน หน้ีสนิ 2 หนี้สนิ 201 เจ้าหน้ี หมุนเวียน 202 เงินเบิกเกินบญั ชี 203 ตว๋ั เงินจ่าย 204 ค่าใช้จ่ายคา้ งจ่าย 205 ภาษีหัก ณ ท่ีจา่ ย 206 เงินประกันสงั คมคา้ งจา่ ย 207 เงินกรู้ ะยะสนั้ หนสี้ ินไม่ 210 เงนิ กู้ระยะยาว หมนุ เวียน 211 เจ้าหนี้จำนอง

หมวดบญั ชี รหสั ชือ่ บญั ชี หมายเหตุ/รายละเอยี ด สว่ นของ บญั ชี เจา้ ของ เช่น เกดิ ความเสียหาย 3 จากอุทกภัย, ราคา รายได้ 301 ทนุ -เจา้ ของกจิ การ ผลติ ผลตำ่ 302 เงนิ ถอน/ถอนใช้สว่ นตวั - เจา้ ของกจิ การ 303 รายไดแ้ ละค่าใช้จ่าย 4 401 ขายผลติ ผลจากพืชไร่ 402 ขายผลติ ผลจากสัตว์ 403 ขายสตั วเ์ พอ่ื ขาย 404 ขายสัตว์ใชง้ านที่ไมต่ ้องการใช้แลว้ 405 เงินอุดหนนุ จากรฐั บาล 406 เงินชดเชยจากรฐั บาล คา่ ใช้จ่าย 407 รายได้อืน่ ๆ 5 501 คา่ สตั วเ์ พอื่ ขาย 502 ค่าอาหารสตั ว์ 503 คา่ พนั ธพ์ุ ชื พนั ธไ์ุ ม้ 504 ค่าเวชภัณฑ์ 505 ค่าน้ำมันเช้ือเพลงิ 506 ค่าปุ๋ยและสารเคมี 507 ค่ารักษาพยาบาลสัตว์ 508 คา่ แรงงาน 509 ค่าเชา่ ทดี่ ิน 510 คา่ เช่ารถบรรทกุ 511 คา่ เช่าเคร่ืองมอื เกษตร 512 ค่าซอ่ มแซมอุปกรณ์และ เครือ่ งมือเกษตร

หมวด รหสั บญั ชี ชอ่ื บญั ชี หมายเหตุ/รายละเอียด บัญชี 513 เงนิ เดอื นสำนักงาน คา่ ใช้จา่ ย 514 ค่าขนส่ง 515 ดอกเบย้ี จา่ ย 516 ผลขาดทนุ จากสตั ว์เพื่อขาย เช่น สัตว์เป็นโรคตาย 517 ผลขาดทนุ จากพันธ์ุพชื พันธ์ไม้ เช่น นาข้าว, พืชผล เสยี หายจากอุทกภัย 518 ค่าใชจ้ ่ายเบ็ดเตล็ด 519 ค่าเสือ่ มราคา-สัตวใ์ ชง้ าน 520 ค่าเสอ่ื มราคา-อุปกรณ์และเครอ่ื งมอื เกษตร 521 ค่าเสอื่ มราคา-เรือนเพาะชำ 522 คา่ เสอื่ มราคา-คอกสตั ว์ 523 ค่าเสอ่ื มราคา-โกดงั 524 คา่ เสอ่ื มราคา-อาคารสำนักงาน 525 คา่ สาธารณูปโภค 6. การบันทึกบญั ชขี องเกษตรกร การบันทึกบัญชีของเกษตรกรหรือกิจการเกษตรเหมือนกับกิจการประเภทอ่ืน ๆ คือ ใช้ระบบบัญชีคู่ (Double Entry Accounting) ซึ่งจะมขี นั้ ตอนในการทำบญั ชตี ้ังแตต่ น้ จนจบดังน้ี 1. บนั ทึกรายการค้าในสมุดบันทึกรายการขนั้ ตน้ 2. ผา่ นรายการจากสมดุ บันทกึ รายการขน้ั ต้นไปบัญชีแยกประเภททวั่ ไป 3. ทำงบทดลอง 4. บนั ทกึ รายการปรับปรงุ ในสมดุ รายวนั ทว่ั ไปและผ่านรายการไปบัญชแี ยกประเภททว่ั ไป 5. ทำงบการเงิน (หากรายการปรับปรุงมีมาก ก่อนทำงบการเงินอาจทำงบทดลองหลังรายการ ปรับปรุงขนึ้ ก่อน หรอื อาจจดั ทำกระดาษทำการขนึ้ กอ่ นเพ่อื ใหก้ ารจดั ทำงบการเงนิ สะดวกและรวดเร็วกไ็ ด้) 6. บันทกึ รายการปดิ บัญชีในสมุดรายวนั ทั่วไปและผ่านรายการไปบัญชีแยกประเภทท่วั ไป

แผนภูมแิ สดงขนั้ ตอนในการบันทึกบญั ชีของเกษตรกร รายการคา้ บนั ทึกรายการ บนั ทึกในสมดุ บันทึก ปดิ บญั ชี รายการขน้ั ตน้ ทำงบการเงนิ ผ่านรายการไปบญั ชี แยกประเภททั่วไป บันทกึ รายการ ทำงบทดลอง ปรบั ปรุง ตัวอยา่ งการบนั ทึกบัญชี ประเภทของ รายการ การบนั ทกึ รายการ การบนั ทกึ บญั ชี 1. รายได้จากการขาย เมอ่ื มีการขายสัตว์ เดบติ เงินสด/ธนาคาร xx สัตว์เพือ่ ขายและขาย เพือ่ ขาย เครดติ ขายสตั ว์เพ่ือขาย xx ผลิตผลทางเกษตร เมอ่ื มกี ารขายผลติ ผล เดบติ เงินสด/ธนาคาร xx จากสตั ว์ เครดิตขายผลิตผลจากสตั ว์ xx

ประเภทของ รายการ การบันทกึ รายการ การบนั ทกึ บัญชี 1. รายได้จากการขาย เมือ่ มกี ารขายผลิตผล เดบิตเงินสด/ธนาคาร xx xx สัตว์เพื่อขายและขาย จากพชื ไร่ เครดติ ขายผลิตผลจากพชื ไร่ xx ผลิตผลทางเกษตร เมื่อมกี ารขายผลิตผล เดบติ เงินสด/ธนาคาร xx จากสวนผัก/ผลไม้ เครดติ ขายผลติ ผลจาก xx xx สวนผัก/ผลไม้ เมอ่ื มกี ารขายสิง่ อ่ืน ๆ เดบติ เงินสด/ธนาคาร นอกเหนือจากรายการ เครดติ รายได้เบด็ เตลด็ ข้างตน้ เช่น ขายมูล สตั ว์ เปลือกผลไม้ 2. ค่าใชจ้ ่ายทางเกษตร เม่อื ซือ้ สัตว์เลย้ี ง เดบติ คา่ สตั ว์เพื่อขาย xx ท่ีจา่ ยเป็นเงินสด/ ธนาคาร มาขาย (ซ้ือสัตว์เพ่ือขาย) xx xx เครดติ เงินสด/ธนาคาร xx เม่ือซื้อพันธุ์พชื เดบติ ค่าพันธ์ุพชื พนั ธไ์ุ ม้ xx พันธไุ์ ม้ เครดติ เงนิ สด/ธนาคาร xx xx เม่อื จ่ายคา่ อาหารสัตว์ เดบติ คา่ อาหารสัตว์ xx ค่าเชา่ ท่ดี ิน คา่ รักษา คา่ เชา่ ที่ดิน xx xx พยาบาลสตั ว์ คา่ แรง ค่ารักษาพยาบาลสตั ว์ xx คา่ ปยุ๋ ค่าเวชภัณฑ์ ค่าแรง และอ่ืน ๆ คา่ ปุ๋ย ค่าเวชภัณฑ์ เครดติ เงนิ สด/ธนาคาร

ประเภทของ รายการ การบันทึกรายการ การบันทกึ บญั ชี 3. คา่ ใช้จา่ ยทาง เมอ่ื จา่ ยคา่ แรงคนงาน เดบติ คา่ แรงงาน xx เกษตร เปน็ ผลติ ผลทางเกษตร เครดิตขายผลติ ผลจากสตั ว์ xx ที่จา่ ยเป็นผลติ ผล เงินจ่ายค่าแรงคนงาน รายได้เบ็ดเตลด็ xx ทางเกษตร ฟารม์ นกกระจอกเทศ เปน็ ไข่และมลู นก กระจอกเทศ 4. ถอนใชส้ ่วนตวั / เมอ่ื เจา้ ของกิจการ เดบิตเงินถอน-เจ้าของกจิ การ xx เงนิ ถอน ถอนเงิน/ธนาคาร เครดิตเงนิ สด/ธนาคาร xx ไปใช้สว่ นตัว เมื่อเจ้าของกิจการนำ เดบติ เงินถอน-เจา้ ของกจิ การ xx ผลิตผลทางเกษตรและ เครดติ ขายผลิตผลจากสตั ว์ xx อนื่ ๆ ไปใชส้ ว่ นตัว เช่น นำไขไ่ กไ่ ปทำ อาหารทีบ่ ้าน 5. การซอ้ื สนิ ทรัพย์ เมือ่ มีการซือ้ สตั ว์ เดบติ สตั ว์ใช้งาน xx ใช้งาน เชน่ ซื้อลูกมา้ , เครดติ เงินสด/ธนาคาร xx ลูกลิง เมอื่ มีการซื้ออปุ กรณ์ เดบิตอุปกรณ์และเครอ่ื งมอื เกษตร xx และเครอื่ งมือ เครอ่ื งใช้ เครดติ เงนิ สด/ธนาคาร xx ทางการเกษตร 6. การนำผลิตผลทาง การแลกเปล่ยี นเพื่อ เดบิตคา่ พนั ธ์ุพชื พนั ธไ์ุ ม้ xx การเกษตรไปแลก ใช้ในการเกษตร เช่น เครดิตขายสัตว์เพ่ือขาย xx ของ อุปกรณ์และ การนำปลาไปแลกกับ เครอื่ งมอื เครื่องใช้ พันธุ์พืชพนั ธไ์ุ ม้

ประเภทของ รายการ การบนั ทึกรายการ การบนั ทกึ บญั ชี 6. การนำผลติ ผลทาง การแลกเปลย่ี นเพื่อใช้ เดบติ เงินถอน-เจ้าของกจิ การ xx การเกษตรไปแลก ส่วนตัว เช่น นำผลไม้ เครดิตขายผลติ ผลจาก xx ของ อุปกรณ์และ ไปแลกกับกระเบอ้ื ง สวนผกั /ผลไม้ เครอ่ื งมอื เคร่อื งใช้ เพ่อื นำไปมุงหลงั คา บา้ นเจา้ ของกิจการ 7. การบนั ทึกรายการปรบั ปรุงบัญชีของเกษตรกร รายการปรับปรุงบัญชขี องเกษตรกร มดี ังน้ี 7.1 สัตว์เล้ียงเพื่อขายคงเหลือ จะปรับปรุงโดยการคิดราคาทุนที่ซ้ือมาและโอนไปยังบัญชีสัตว์เพ่ือ ขายคงเหลอื บันทกึ รายการโดย เดบิตสตั ว์เพ่ือขายคงเหลือ xx เครดิตคา่ สตั วเ์ พื่อขาย xx ในกรณีท่ีมีการบนั ทกึ รายการปิดบัญชใี ห้บนั ทึกรายการนีใ้ นขั้นตอนของการปดิ บญั ชี 7.2 คิดค่าเส่ือมราคาที่ดิน อาคารและอุปกรณ์ เช่น เครื่องมือการเกษตร อุปกรณ์การเกษตร เครือ่ งจักร สตั วใ์ ชง้ าน เรอื นเพาะชำ บนั ทึกรายการโดย เดบิตค่าเสือ่ มราคา-(ชื่อสินทรพั ย)์ xx เครดิตค่าเส่ือมราคาสะสม-(ชือ่ สินทรพั ย์) xx 7.3 ปรับปรุงอาหารสัตว์ เวชภัณฑ์และปุย๋ ทใี่ ชไ้ ป เดบิตอาหารสัตวใ์ ช้ไป xx เวชภัณฑใ์ ชไ้ ป xx เครดติ อาหารสตั ว์ xx เวชภัณฑ์ xx ปุ๋ย xx 8. การบนั ทึกรายการปิดบญั ชีของเกษตรกร การบันทึกรายการปิดบัญชีของเกษตรกรจะคล้าย ๆ กับธุรกิจประเภทให้บริการและประเภทซ้ือมา ขายไป ท้ังน้ีเพราะผลิตผลของเกษตรกรบางอย่างถ้าขายไม่หมดจะเก็บไว้ไม่ได้ เช่น อาจจะเน่าเสีย หรือเก็บไว้ ได้แต่ไม่ถือเป็นสินค้าคงเหลือ เช่น พืชผัก ผลไม้ต่าง ๆ แต่บางอย่างจะเก็บไว้ได้และถ้าขายไม่หมดจะถือเป็น สินคา้ คงเหลือ เชน่ สตั วเ์ พื่อขาย ดังนั้น การบนั ทึกรายการปดิ บัญชีอาจแบง่ ออกเป็น 2 กรณี คือ 8.1 กรณีไม่ถือเปน็ สินค้าคงเหลือ การปิดบัญชีจะคลา้ ย ๆ กับกจิ การให้บรกิ าร ข้นั ตอนในการ ปิดบัญชีจะเปน็ ดังนี้ ขัน้ ตอนท่ี 1 ปิดบัญชรี ายไดเ้ ข้าบัญชีรายไดแ้ ละค่าใช้จ่าย โดย เดบิตรายได้ (แยกรายละเอยี ด) xx เครดติ รายได้และคา่ ใชจ้ า่ ย xx

ขน้ั ตอนที่ 2 ปิดบัญชคี า่ ใชจ้ ่ายเขา้ บัญชรี ายไดแ้ ละคา่ ใชจ้ ่าย โดย เดบิตรายได้และคา่ ใช้จา่ ย xx เครดติ ค่าใช้จ่าย (แยกรายละเอียด) xx ขน้ั ตอนที่ 3 ปดิ บัญชรี ายได้และค่าใช้จ่ายเข้าบัญชที ุน-เจา้ ของกิจการ โดย -ถา้ มีรายได้สทุ ธิ (กำไรสุทธิ) ขัน้ ตอนท่ี 1 ข้นั ตอนที่ 2 เดบติ รายไดแ้ ละคา่ ใช้จา่ ย xx เครดิตทุน-เจ้าของกิจการ xx -ถา้ มีค่าใช้จา่ ยสทุ ธิ (ขาดทุนสทุ ธ)ิ ขั้นตอนท่ี 1 ขน้ั ตอนที่ 2 เดบิตทนุ -เจา้ ของกิจการ xx เครดติ รายไดแ้ ละค่าใชจ้ า่ ย xx ขั้นตอนท่ี 4 ปดิ บัญชถี อนใชส้ ่วนตัว/เงินถอน-เจ้าของกิจการ เข้าบัญชีทุน-เจ้าของกจิ การ เดบติ ทนุ -เจ้าของกจิ การ xx เครดิตรายไดแ้ ละค่าใชจ้ ่าย xx ตวั อยา่ งที่ 1 ตอ่ ไปนเี้ ป็นยอดคงเหลอื ในบัญชีแยกประเภทบางส่วนของเกษตรกรเก่งกาจ ณ วันที่ 31 ธนั วาคม 2552 ซง่ึ เป็นวนั สิ้นงวดบัญชี เงินถอน-นายเกง่ กาจ 5,500 ขายผลติ ผลจากพืชไร่ 155,000 ขายผลิตผลจากสัตว์ 53,000 รายไดเ้ บ็ดเตล็ด 4,150 ค่าพนั ธพ์ุ ชื พนั ธไุ์ ม้ 10,600 คา่ อาหารสตั ว์ 6,750 คา่ เวชภัณฑ์ 3,270 ค่าปยุ๋ อนิ ทรีย์ 2,460 คา่ แรงงาน 45,000 ค่าซอ่ มแซมเคร่ืองมือเกษตร 3,850 ค่าสาธารณูปโภค 5,190 คา่ เสอื่ มราคา-เครื่องมือเกษตร 13,070 คา่ เสื่อมราคา-สัตว์ใชง้ าน 31,000 ค่าเส่อื มราคา-เรือนเพาะชำ 55,500 ใหท้ ำ บันทกึ รายการปดิ บญั ชีในสมุดรายวันทั่วไป

บนั ทึกรายการปิดบญั ชใี นสมุดรายวนั ท่ัวไป สมุดรายวนั ทว่ั ไป หน้า 1 เครดิต พ.ศ. 2552 รายการ เลขที่ เดบิต บาท สต. บาท สต. เดอื น วันที่ บญั ชี ธ.ค. 31 ขายผลิตผลจากพืชไร่ 402 155,000 - 212,150 - ขายผลติ ผลจากสัตว์ 403 53,000 - รายได้เบด็ เตล็ด 407 4,150 - 6,750 - รายได้และคา่ ใชจ้ า่ ย 303 176,690 - 10,600 - บันทกึ ปิดบัญชีรายได้ 3,270 - 303 35,400 - 2,460 - รายได้และค่าใช้จา่ ย 502 45,000 - คา่ อาหารสตั ว์ 503 3,850 - คา่ พันธ์พุ ชื พันธุ์ไม้ 504 31,000 - คา่ เวชภัณฑ์ 506 13,070 - คา่ ปุ๋ยอินทรีย์ 508 55,500 - ค่าแรงงาน 512 5,190 - ค่าซ่อมแซมเคร่อื งมือเกษตร 517 คา่ เส่ือมราคา-สตั วใ์ ชง้ าน 518 35,400 - คา่ เสอ่ื มราคา-เครื่องมอื เกษตร 519 คา่ เสอื่ มราคา-เรอื นเพาะชำ 523 คา่ สาธารณูปโภค 303 บันทกึ ปิดบัญชคี า่ ใชจ้ า่ ย 301 รายไดแ้ ละค่าใช้จา่ ย ทุน-นายเกง่ กาจ บนั ทึกปดิ บัญชีรายได้และ คา่ ใช้จ่าย

พ.ศ. 2552 รายการ สมดุ รายวนั ทวั่ ไป เดบติ หนา้ 2 เดอื น วันท่ี บาท สต. เครดิต เลขท่ี บาท สต. บญั ชี 5,500 - 5,500 - ธ.ค. 31 ทนุ -นายเกง่ กาจ 301 เงินถอน-นายเก่งกาจ 302 บนั ทึกปดิ บัญชีเงนิ ถอน 8.2 กรณีถือเปน็ สินค้าคงเหลอื การปดิ บญั ชีจะคล้าย ๆ กับกิจการซื้อมาขายไป เพราะผลิตผลที่ขาย จะมียอดคงเหลือยกมา (ยกเว้นปีแรกท่ีดำเนินกิจการ) และมียอดคงเหลือยกไปในวันสิ้นงวดบัญชี เช่น กิจการ ทีข่ ายสัตว์เพ่ือขาย ขน้ั ตอนในการปิดบัญชจี ะเปน็ ดังนี้ ขั้นตอนท่ี 1 ปิดบัญชีที่เกยี่ วกับตน้ ทุนขายทมี่ ยี อดเดบิต เข้าบัญชีค่าสตั วเ์ พื่อขาย เดบติ คา่ สัตว์เพ่ือขาย xx เครดิตสัตว์เพอื่ ขายคงเหลอื (ต้นงวด) xx ซื้อสตั ว์เพ่ือขาย xx ข้นั ตอนที่ 2 ปิดบัญชที ่ีเกย่ี วกบั ตน้ ทนุ ขายทมี่ ยี อดเครดติ และบันทึกรายการสตั ว์ เพ่ือขายคงเหลือ เขา้ บญั ชคี ่าสตั ว์เพื่อขาย เดบติ สตั ว์เพ่ือขายคงเหลือ (ปลายงวด) xx เครดติ คา่ สตั วเ์ พื่อขาย xx ขนั้ ตอนที่ 3 ปิดบัญชีรายได้เข้าบัญชีรายได้และค่าใชจ้ ่าย เดบติ รายได้ (แยกรายละเอยี ด) xx เครดติ รายไดแ้ ละคา่ ใช้จ่าย xx ขน้ั ตอนที่ 4 ปดิ บัญชตี น้ ทุนขาย (คา่ สัตว์เพื่อขาย) และค่าใชจ้ ่ายอื่น ๆ เขา้ บญั ชี รายไดแ้ ละค่าใชจ้ ่าย โดย เดบติ รายได้และคา่ ใช้จ่าย xx เครดิตคา่ สตั ว์เพ่อื ขาย xx (ผลตา่ งระหว่างขน้ั ท่ี 1 – ขน้ั ท่ี 2) เครดิตคา่ ใช้จ่าย (แยกรายละเอียด) xx ขน้ั ตอนท่ี 5 ปดิ บัญชรี ายไดแ้ ละคา่ ใช้จา่ ยเข้าบัญชีทนุ -เจ้าของกิจการ -ถ้ามีรายได้สุทธิ เดบิตรายได้และค่าใชจ้ ่าย xx เครดติ ทุนเจ้าของกจิ การ xx

-ถา้ มีคา่ ใชจ้ า่ ยสุทธิ xx เดบิตทนุ -เจ้าของกิจการ xx เครดติ รายได้และคา่ ใชจ้ ่าย ข้นั ตอนที่ 6 ปดิ บัญชถี อนใชส้ ว่ นตัว/เงินถอน-เจา้ ของกจิ การเข้าบญั ชที นุ -เจา้ ของกิจการ เดบติ ทุน-เจ้าของกิจการ xx เครดติ ถอนใชส้ ว่ นตัว/ เงนิ ถอน-เจา้ ของกจิ การ xx ตวั อยา่ งท่ี 2 ต่อไปน้ีเป็นยอดคงเหลอื ในบญั ชีแยกประเภทบางสว่ นของเกษตรกรดวงเมือง ณ วนั ท่ี 31 ธันวาคม 2552 ซึ่งเป็นวันสนิ้ งวดบัญชี สตั ว์เพอ่ื ขายคงเหลือ (ตน้ งวด) 8,000 ถอนใชส้ ่วนตวั -นายดวงเมือง 3,500 ขายผลิตผลจากสัตว์ 78,500 ขายสัตว์เพอื่ ขาย 99,850 ซอื้ สัตวเ์ พือ่ ขาย 78,900 ค่าอาหารสัตว์ 17,320 ค่าเวชภณั ฑ์ 4,490 ค่าแรงงาน 66,000 ค่าซอ่ มแซมคอกสัตว์ 12,450 ค่าสาธารณูปโภค 16,820 ดอกเบย้ี จา่ ย 12,000 คา่ เสอ่ื มราคา-สัตวใ์ ช้งาน 22,500 คา่ เสอื่ มราคา-คอกสัตว์ 44,000 คา่ เส่ือมราคา-รถบรรทุก 99,000 สัตวเ์ พื่อขายคงเหลือปลายงวดมีจำนวน 20,630 บาท ให้ทำ บันทกึ รายการปิดบญั ชใี นสมุดรายวันทว่ั ไป

บนั ทกึ รายการปิดบญั ชีในสมุดรายวนั ทั่วไป พ.ศ. 2552 รายการ สมุดรายวนั ทั่วไป หนา้ 1 เดอื น วนั ท่ี เครดิต เลขที่ เดบติ บาท สต. บญั ชี บาท สต. ธ.ค. 31 คา่ สตั ว์เพอ่ื ขาย 501 86,900 - สัตว์เพ่อื ขายคงเหลอื (ต้นงวด) 104 8,000 - 78,900 - ค่าสตั วเ์ พอื่ ขาย 501 บนั ทึกปดิ บัญชีเกี่ยวกับต้นทนุ ขายทม่ี ยี อดเดบิตเข้าบัญชคี า่ สตั ว์ เพือ่ ขาย สัตวเ์ พอ่ื ขายคงเหลอื 104 20,630 - คา่ สัตวเ์ พื่อขาย 501 20,630 - บนั ทึกรายการสัตวเ์ พอ่ื ขาย คงเหลือ ขายสัตว์เพือ่ ขาย 401 99,850 - ขายผลติ ผลจากสตั ว์ 403 78,500 - 303 178,350 - รายได้และคา่ ใชจ้ า่ ย บนั ทึกปดิ บัญชรี ายได้

พ.ศ. 2552 รายการ สมุดรายวันท่ัวไป เดบิต หนา้ 2 เดอื น วันท่ี บาท สต. เครดติ เลขที่ บาท สต. บญั ชี ธ.ค. 31 รายไดแ้ ละคา่ ใชจ้ ่าย 303 360,850 - 66,270 - ค่าสตั วเ์ พือ่ ขาย 501 17,320 - คา่ อาหารสตั ว์ 502 4,490 - ค่าเวชภณั ฑ์ 504 66,000 - ค่าแรงงาน 508 12,450 - คา่ ซ่อมแซมคอกสตั ว์ 512 12,000 - ดอกเบี้ยจา่ ย 515 22,500 - ค่าเส่อื มราคา-สตั วใ์ ช้งาน 517 44,000 - คา่ เสื่อมราคา-คอกสัตว์ 520 99,000 - คา่ เสือ่ มราคา-รถบรรทุก 523 16,820 - ค่าสาธารณูปโภค 524 บันทึกปดิ บัญชีค่าสัตวเ์ พื่อขาย และค่าใชจ้ ่ายอ่ืน ๆ ทนุ -นายดวงเมอื ง 301 182,500 - รายไดแ้ ละคา่ ใชจ้ ่าย 303 182,500 - บันทึกปดิ บัญชีรายไดแ้ ละ คา่ ใช้จ่าย ทนุ -นายดวงเมือง 301 3,500 - ถอนใช้ส่วนตวั -นายดวงเมอื ง 302 3,500 - บันทึกปดิ บัญชีถอนใช้ส่วนตวั 9. งบการเงินของเกษตรกร (Financial Statement) งบการเงินสำหรับกจิ การเกษตรประกอบด้วยงบ 2 ประเภท คือ 9.1 งบรายได้และคา่ ใช้จา่ ย (Revenue and Expenditure) เป็นงบท่แี สดงผลการดำเนินงาน ของเกษตรกร ประกอบด้วยรายไดแ้ ละค่าใช้จา่ ย -ถ้ารายได้  คา่ ใช้จา่ ย แสดงวา่ มรี ายไดส้ ุทธิ (กำไรสุทธ)ิ -ถ้ารายได้  คา่ ใชจ้ า่ ย แสดงวา่ มคี ่าใช้จ่ายสุทธิ (ขาดทนุ สุทธิ) 9.2 งบดุล (Balance Sheet) เป็นงบทแ่ี สดงฐานะการเงินของเกษตรกร ประกอบดว้ ย สินทรพั ย์ หนี้สินและสว่ นของเจา้ ของ

สำหรับมาตรฐานการบัญชเี กย่ี วกับกจิ การเกษตรเป็นมาตรฐานการบัญชฉี บับท่ี 41 (ปรับปรุง 2552) เรอื่ งเกษตรกรรม ซงึ่ ขณะนไี้ ด้ผ่านความเห็นชอบจากคณะกรรมการกำกับดแู ลผู้ประกอบวชิ าชพี (กกบ.) และอยา่ ระหว่างการลงประกาศในราชกิจจานเุ บกษา ตัวอย่างท่ี 3 ตอ่ ไปนี้เป็นยอดคงเหลอื ของพนู ชัยฟารม์ เมอ่ื วนั ที่ 1 มิถุนายน 2552 เงินสด 10,800 เงินฝากธนาคาร 42,500 สตั ว์เพ่ือขายคงเหลอื 22,130 สัตว์ใช้งาน 55,500 คา่ เส่ือมราคาสะสม-สัตว์ใช้งาน 11,100 คอกสตั ว์ 120,000 คา่ เสอ่ื มราคาสะสม-คอกสตั ว์ 57,500 อปุ กรณแ์ ละเคร่อื งมอื การเกษตร 98,700 ค่าเสอื่ มราคาสะสม-อปุ กรณ์และเครือ่ งมือการเกษตร 59,220 เจ้าหน้ี 30,000 เงินกู้ 100,000 ทุน-นายพูนชัย 91,870 รายรบั -รายจา่ ยระหวา่ งเดอื นมิถุนายน 2552 มดี ังนี้ 2552 ม.ิ ย. 1 ซ้อื ลูกไก่และลกู เปด็ เป็นเงินสด 5,000 บาท 3 ขายน้ำนมเปน็ เงินสด 31,200 บาท 4 ขายไกแ่ ละเป็ดเป็นเงนิ สด 35,000 บาท 7 นำเงินสดไปฝากธนาคาร 60,000 บาท 10 ซอ้ื เครื่องรีดนมวัว 5 ชดุ ๆ ละ 9,125 บาท โดยเบิกเงนิ จากธนาคาร 12 จ่ายค่าอาหารไก่และเปด็ 3,100 บาท 15 จ่ายคา่ ซอ่ มแซมเลา้ ไก่และเล้าเป็ด 12,300 บาท โดยเบิกเงินจากธนาคาร 16 จา่ ยค่าแรงงานให้คนงาน 10 คน ๆ ละ 1,500 บาท โดยเบกิ เงินจากธนาคาร 17 ขายไข่ไกแ่ ละไขเ่ ปด็ เปน็ เงนิ 7,250 บาทม 18 ขายมูลสตั ว์ไดเ้ งิน 3,250 บาท 20 ขายเปด็ เป็นเงนิ 6,200 บาท ขายนำ้ นมเป็นเงนิ 22,100 บาท นำเงนิ ฝากธนาคารทง้ั หมด 22 จ่ายค่าเวชภัณฑ์ 1,850 บาท 25 จ่ายคา่ อาหารสัตว์ 1,276 บาท 26 ซอื้ ลกู ไก่และลกู เป็ด เป็นเงิน 9,500 บาท โดยเบกิ เงนิ จากธนาคาร 27 นายพนู ชัยถอนเงนิ จากธนาคาร 5,000 บาท ไปใช้ส่วนตัว 29 ถอนเงนิ จากธนาคารมาใช้ในกจิ การ 5,000 บาท

30 จ่ายคา่ แรงใหค้ นงาน 12 คน ๆ ละ 1,500 บาท โดยจา่ ยเปน็ เงินสด คนละ 1,200 บาท อีก 300 บาท ใหเ้ ปน็ ไกค่ นละ 5 ตวั ใหท้ ำ 1. บนั ทึกรายการในสมดุ รายวันเงนิ สด (มีชอ่ งเงินสด ธนาคาร คา่ สตั ว์เพือ่ ขาย ค่าเวชภัณฑ์ คา่ แรงงาน คา่ อาหารสตั ว์ ขายผลติ ผลจากสตั ว์ ขายสัตว์เพ่ือขาย อ่ืน ๆ) 2. บันทึกรายการปรบั ปรุงในสมุดรายวนั ทวั่ ไปดังน้ี 2.1 สตั ว์เพ่อื ขายคงเหลือ 8,520 บาท 2.2 คดิ คา่ เสอ่ื มราคาสตั ว์ใชง้ านและอุปกรณ์และเครือ่ งมือการเกษตรในอัตรา 20% ตอ่ ปี คอกสตั ว์ในอตั รา 10% ตอ่ ปี 3. บนั ทกึ รายการปิดบัญชใี นสมุดรายวนั ทว่ั ไป 4. ผ่านรายการไปบัญชีแยกประเภททัว่ ไป 5. งบรายไดแ้ ละค่าใชจ้ า่ ย สำหรับระยะเวลา 1 เดือนสน้ิ สดุ วันท่ี 30 มิถนุ ายน 2552 6. งบดลุ ณ วันที่ 30 มิถุนายน 2552 1. บนั ทึกรายการในสมุดรายวันเงนิ สด (มชี ่องเงินสด ธนาคาร ค่าสตั ว์เพ่ือขายคา่ เวชภณั ฑ์ ค่าแรงงาน คา่ อาหารสตั ว์ ขายผลิตผลจากสัตว์ ขาย สัตว์เพ่อื ขาย อ่ืน ๆ) 2. บนั ทึกรายการปรบั ปรุงในสมดุ รายวันทัว่ ไปดังน้ี สมุดรายวันท่วั ไป หน้า 1 เครดิต พ.ศ. 2552 รายการ เลขที่ เดบติ บาท สต. เดือน วนั ท่ี บญั ชี สต. บาท มิ.ย. 30 คา่ เสื่อมราคา-สัตว์ใช้งาน 517 925 - คา่ เส่อื มราคา-อุปกรณแ์ ละ 518 1,000 - เครอื่ งมือเกษตร คา่ เสอ่ื มราคา-คอกสัตว์ 520 2,145 - ค่าเสอื่ มราคาสะสม-สัตว์ใชง้ าน 113 925 - 1,000 - ค่าเส่อื มราคาสะสม-อปุ กรณ์ 117 2,145 - และเคร่ืองมอื เกษตร คา่ เสื่อมราคาสะสม-คอกสัตว์ 121 บันทกึ คดิ ค่าเสอ่ื มราคาท่ดี นิ อาคาร และอุปกรณ์

3. บนั ทึกรายการปิดบัญชีในสมุดรายวันทั่วไป สมดุ รายวันทวั่ ไป หน้า 2 เครดติ พ.ศ. 2552 รายการ เลขท่ี เดบติ บาท สต. บาท สต. เดอื น วันที่ บัญชี มิ.ย. 30 คา่ สตั วเ์ พอ่ื ขาย 501 22,130 - สตั ว์เพ่ือขายคงเหลอื (ตน้ งวด) 104 22,130 - บนั ทึกปิดบัญชที ่ีเกี่ยวกับต้นทนุ ขาย ท่ีมียอดเดบติ เข้าบัญชคี า่ สัตวเ์ พอ่ื ขาย สตั วเ์ พอ่ื ขายคงเหลอื (ปลายงวด) 104 8,520 - คา่ สตั ว์เพอื่ ขาย 501 8,520 - บนั ทกึ รายการสตั วเ์ พื่อขายคงเหลือ

พ.ศ. 2552 รายการ สมุดรายวนั ทวั่ ไป เดบติ หนา้ 3 เดอื น วันท่ี บาท สต. เครดิต เลขท่ี บาท สต. บัญชี ม.ิ ย. 30 ขายสัตว์เพือ่ ขาย 401 44,800 - ขายผลติ ผลจากสัตว์ 403 60,550 - รายได้เบด็ เตล็ด 407 3,250 - รายไดแ้ ละค่าใช้จา่ ย 303 บันทึกปดิ บัญชรี ายได้ 108,600 - 303 รายไดแ้ ละคา่ ใชจ้ า่ ย 501 83,700 - ค่าสตั วเ์ พอื่ ขาย (22,130 + 14,500 -8,520) 502 28,110 - ค่าอาหารสัตว์ 504 4,370 คา่ เวชภัณฑ์ 508 1,850 - คา่ แรงงาน 512 33,000 - ค่าซ่อมแซมอุปกรณ์ 519 12,300 - ค่าเสอื่ มราคา-สตั วใ์ ชง้ าน 520 - ค่าเสื่อมราคา-อุปกรณ์และ 925 - เครื่องมือการเกษตร 522 2,145 - ค่าเส่ือมราคา-คอกสตั ว์ 1,000 - บันทกึ ปิดบัญชคี ่าสตั ว์เพ่ือขายและ ค่าใช้จ่ายอ่นื ๆ รายไดแ้ ละคา่ ใชจ้ า่ ย 303 24,900 - ทนุ -นายพนู ชัย 301 24,900 - บนั ทึกปดิ บัญชรี ายไดแ้ ละค่าใชจ้ ่าย ทนุ -นายพูนชยั 301 5,000 - เงินถอน-นายพูนชัย 302 5,000 - บนั ทกึ ปดิ บัญชีเงนิ ถอน

4. ผ่านรายการไปบัญชีแยกประเภททั่วไป บัญชเี งินสด เลขท่ี 101 พ.ศ. 2552 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2552 รายการ หน้า เครดติ บญั ชี บาท สต เดือน วันท่ี บญั ชี บาท สต เดือน วันท่ี มิ.ย. 1 ยอดยกมา  10,800 - ม.ิ ย. 30 สมดุ รายวัน ง.ส.2 85,620 - 30 สมุดรายวนั ง.ส.2 96,700 - เงนิ สด เงนิ สด 21,880 107,500 - พ.ศ. 2552 รายการ บัญชเี งินฝากธนาคาร เลขที่ 102 เดือน วนั ท่ี หน้า เดบิต พ.ศ. 2552 รายการ หนา้ เครดติ บญั ชี บาท สต เดอื น วันท่ี บัญชี บาท สต ม.ิ ย. 1 ยอดยกมา  42,560 - ม.ิ ย. 30 สมดุ รายวนั ง.ส.1 107,425 - 30 สมดุ รายวัน ง.ส.2 88,300 - เงนิ สด เงนิ สด 23,435 130,860 - พ.ศ. 2552 รายการ บญั ชีสัตว์เพ่อื ขายคงเหลือ เลขท่ี 104 เดือน วนั ที่ หนา้ เดบิต พ.ศ. 2552 รายการ หน้า เครดิต บญั ชี บาท สต เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต มิ.ย. 30 ยอดยกมา  22,130 - ม.ิ ย. 30 ค่าสัตว์เพ่ือขาย ร.ว.2 22,130 - สมดุ รายวนั ร.ว.2 8,520 - เงินสด 8,520 30,650 - พ.ศ. 2552 รายการ บัญชีสัตวใ์ ชง้ าน เลขท่ี 112 เดอื น วนั ที่ หนา้ เดบิต พ.ศ. 2552 รายการ หน้า เครดิต บญั ชี บาท สต เดือน วนั ท่ี บัญชี บาท สต มิ.ย. 1 ยอดยกมา  55,500 -

พ.ศ. 2552 บัญชคี า่ เสอ่ื มราคาสะสม-สัตว์ใชง้ าน เลขท่ี 113 เดือน วนั ท่ี รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2552 รายการ หน้า เครดิต บัญชี บาท สต เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต ม.ิ ย. 1 ยอดยกมา  11,100 - 30 ค่าเส่ือมราคา- ร.ว.1 925 - สัตวใ์ ชง้ าน 12,025 - บัญชีอุปกรณ์และเครอื่ งมือเกษตร เลขท่ี 116 พ.ศ. 2552 รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2552 รายการ หน้า เครดติ เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต บญั ชี บาท สต เดอื น วนั ท่ี มิ.ย. 1 ยอดยกมา  98,700 - 10 ธนาคาร ง.ส.1 45,625 - - 144,325 บัญชคี ่าเสือ่ มราคาสะสม-อุปกรณแ์ ละเคร่ืองมอื เกษตร เลขที่ 117 พ.ศ. 2552 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 2552 รายการ หนา้ เครดติ เดือน วันท่ี บญั ชี บาท สต เดอื น วนั ที่ บญั ชี บาท สต ม.ิ ย. 1 ยอดยกมา  59,220 - 30 ค่าเส่ือมราคา- ร.ว.1 2,145 - อปุ กรณฯ์ พ.ศ. 2552 รายการ บญั ชคี อกสัตว์ เลขที่ 120 เดือน วนั ท่ี หนา้ เดบิต พ.ศ. 2552 รายการ หนา้ เครดติ บญั ชี บาท สต เดือน วันที่ บัญชี บาท สต มิ.ย. 1 ยอดยกมา  120,000 -

พ.ศ. 2552 รายการ บญั ชีค่าเสือ่ มราคาสะสม-คอกสัตว์ เลขที่ 121 เดือน วนั ท่ี หน้า เดบิต พ.ศ. 2552 รายการ หน้า เครดิต บัญชี บาท สต เดอื น วนั ที่ บญั ชี บาท สต ม.ิ ย. 1 ยอดยกมา  57,500 - ค่าเส่อื มราคา- ร.ว.1 1,000 - คอกสตั ว์ 58,500 - พ.ศ. 2552 รายการ บัญชเี จา้ หนี้ รายการ หนา้ เลขที่ 201 เดอื น วันท่ี บญั ชี หนา้ เดบติ พ.ศ. 2552 เครดติ บญั ชี บาท สต เดือน วันที่ บาท สต ม.ิ ย. 1 ยอดยกมา  30,000 พ.ศ. 2552 รายการ บัญชเี งนิ กู้ รายการ เลขท่ี 210 เดอื น วนั ท่ี หนา้ เดบติ พ.ศ. 2552 หนา้ เครดติ บัญชี บาท สต เดือน วันที่ บญั ชี บาท สต มิ.ย. 1 ยอดยกมา  100,000 - พ.ศ. 2552 รายการ บัญชที ุน-นายพนู ชัย รายการ เลขท่ี 301 เดอื น วันท่ี หน้า เดบิต พ.ศ. 2552 หนา้ เครดิต บญั ชี บาท สต เดือน วนั ท่ี บัญชี บาท สต ม.ิ ย. 30 เงินถอน- ร.ว.3 5,000 - มิ.ย. 1 ยอดยกมา  91,870 - นายพูนชยั 30 รายไดแ้ ละ ร.ว.3 24,900 - คา่ ใชจ้ า่ ย 111,770 116,770 -

พ.ศ. 2552 รายการ บัญชีเงินถอน-นายพูนชยั รายการ เลขท่ี 302 เดือน วนั ท่ี หน้า เดบิต พ.ศ. 2552 หน้า เครดติ บัญชี บาท สต เดือน วนั ที่ บัญชี บาท สต มิ.ย. 27 ธนาคาร ง.ส.2 5,000 - มิ.ย. 30 ทุน-นายพนู ชยั ร.ว3 5,000 - บญั ชีรายได้และคา่ ใชจ้ ่าย เลขท่ี 303 พ.ศ. 2552 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 2552 รายการ หนา้ เครดติ เดอื น วันที่ บญั ชี บาท สต บัญชี บาท สต เดือน วนั ที่ ม.ิ ย. 30 คา่ สัตวเ์ พอ่ื ขาย ร.ว.3 28,110 - มิ.ย. 30 ขายผลิตผล ร.ว.3 60,550 - ร.ว.3 44,800 - คา่ เวชภณั ฑ์ ร.ว.3 1,850 - จากสัตว์ ร.ว.3 3,250 - คา่ แรงงาน ร.ว.3 33,000 - ขายสัตว์ คา่ อาหารสัตว์ ร.ว.3 4,370 - เพื่อขาย คา่ ซอ่ มแซม ร.ว.3 12,300 - รายได้ คา่ เสือ่ มราคา- ร.ว.3 925 - เบด็ เตลด็ สัตว์ใชง้ าน คา่ เสื่อมราคา- ร.ว.3 1,000 - คอกสัตว์ ค่าเสื่อมราคา- ร.ว.3 2,145 - อปุ กรณ์และ เครื่องมือเกษตร รายไดส้ ุทธิโอน ร.ว.3 24,900 - ไปทนุ พ.ศ. 2552 บัญชขี ายสัตว์เพ่ือขาย รายการ เลขที่ 401 เดอื น วนั ที่ รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 2552 หนา้ เครดติ บัญชี บาท สต เดือน วนั ที่ บัญชี บาท สต มิ.ย. 30 รายไดแ้ ละค่า ร.ว.3 44,800 - มิ.ย. 30 สมุดรายวัน ง.ส.2 44,800 - ใชจ้ า่ ย เงนิ สด