ใบความรู้วิชาการบัญชีกิจการพิเศษ 2201 - 2105

พ.ศ. 2552 บญั ชีขายผลิตผลจากสตั ว์ รายการ เลขที่ 403 เดือน วันที่ รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2552 หน้า เครดิต บญั ชี บาท สต เดอื น วันท่ี บญั ชี บาท สต ม.ิ ย. 30 รายไดแ้ ละค่า ร.ว.3 60,550 - ม.ิ ย. 30 สมดุ รายวันเงินสด ง.ส.2 60,550 - ใช้จ่าย พ.ศ. 2552 บัญชรี ายไดเ้ บ็ดเตลด็ รายการ เลขท่ี 407 เดอื น วันที่ รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2552 หน้า เครดติ บัญชี บาท สต เดอื น วนั ท่ี บัญชี บาท สต มิ..ย. 30 รายได้และคา่ ร.ว.3 3,250 - มิ.ย. 18 เงินสด ง.ส.1 3,250 - ใช้จา่ ย พ.ศ. 2552 รายการ หนา้ บัญชคี ่าสัตว์เพือ่ ขาย รายการ เลขท่ี 501 เดอื น วนั ที่ บัญชี เดบติ พ.ศ. 2552 หนา้ เครดิต บาท สต เดือน วันที่ บัญชี บาท สต มิ.ย. 30 สมุดรายวนั ง.ส.2 14,500 - ม.ิ ย. 30 สตั ว์เพอื่ ขาย ร.ว.2 8,520 - เงินสด คงเหลือ สตั ว์เพอื่ ขาย ร.ว.2 22,130 - (ปลายงวด) คงเหลอื (ตน้ งวด) รายได้และ ร.ว.3 28,110 - ค่าใช้จ่าย บัญชีค่าอาหารสัตว์ เลขท่ี 502 พ.ศ. 2552 รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2552 รายการ หนา้ เครดติ เดือน วันท่ี บัญชี บาท สต บญั ชี บาท สต เดือน วนั ท่ี ม.ิ ย. 12 เงนิ สด ง.ส.1 3,100 - มิ.ย. 30 รายไดแ้ ละ ร.ว.3 4,730 - 25 เงนิ สด ง.ส.2 1,270 - ค่าใชจ้ า่ ย

บญั ชคี า่ เวชภัณฑ์ เลขที่ 504 พ.ศ. 2552 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 2552 รายการ หนา้ เครดิต เดอื น วันที่ บญั ชี บาท สต บัญชี บาท สต เดือน วันที่ มิ.ย. 22 เงินสด ง.ส.2 1,850 - มิ.ย. 30 รายไดแ้ ละ ร.ว.3 1,850 - ค่าใชจ้ า่ ย พ.ศ. 2552 บัญชคี ่าแรงงาน รายการ หนา้ เลขท่ี 508 เดือน วันที่ บญั ชี รายการ หน้า เดบิต พ.ศ. 2552 เครดิต บัญชี บาท สต เดอื น วนั ที่ บาท สต มิ.ย. 30 สมุดรายวันเงนิ สด ง.ส.2 33,000 - มิ.ย. 30 รายได้และ ร.ว.3 33,000 - ค่าใช้จ่าย พ.ศ. 2552 บัญชคี า่ ซ่อมแซมอุปกรณ์ รายการ หนา้ เลขท่ี 512 เดือน วนั ท่ี บญั ชี รายการ หน้า เดบิต พ.ศ. 2552 เครดิต บญั ชี บาท สต เดือน วันที่ บาท สต มิ.ย. 15 ธนาคาร ง.ส.1 12,300 - ม.ิ ย. 30 รายได้และ ร.ว.3 12,300 - ค่าใช้จ่าย พ.ศ. 2552 บัญชคี า่ เสอ่ื มราคา-สัตว์ใช้งาน รายการ หนา้ เลขที่ 517 เดือน วันที่ บญั ชี รายการ หน้า เดบิต พ.ศ. 2552 เครดิต บญั ชี บาท สต เดอื น วันท่ี บาท สต ม.ิ ย. 30 ค่าเสอ่ื มราคาสะสม ร.ว.1 925 - ม.ิ ย. 30 รายได้และ ร.ว.3 925 - -สัตว์ใชง้ าน ค่าใชจ้ า่ ย บัญชีคา่ เสอื่ มราคา-อุปกรณ์และเครอ่ื งมือเกษตร เลขที่ 518 พ.ศ. 2552 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 2552 รายการ หนา้ เครดติ เดอื น วนั ที่ บาท สต บัญชี บาท สต เดือน วนั ที่ บญั ชี 2,145 - มิ.ย. 30 คา่ เสือ่ มราคาสะสม ร.ว.1 2,145 - ม.ิ ย. 30 รายได้และ ร.ว.3 -อปุ กรณแ์ ละ คา่ ใชจ้ ่าย เคร่ืองมอื เกษตร

พ.ศ. 2552 รายการ บญั ชีค่าเส่ือมราคา-คอกสัตว์ รายการ หน้า เลขท่ี 520 เดือน วนั ที่ บัญชี หนา้ เดบติ พ.ศ. 2552 เครดติ บัญชี บาท สต เดอื น วนั ท่ี บาท สต มิ.ย. 30 ค่าเส่อื มราคาสะสม ร.ว.1 1,000 - มิ.ย. 30 รายไดแ้ ละ ร.ว.3 1,000 - -คอกสัตว์ ค่าใช้จ่าย 5. งบรายได้และคา่ ใชจ้ ่าย สำหรับระยะเวลา 1 เดอื นสิ้นสดุ วนั ท่ี 30 มถิ ุนายน 2551 พนู ชยั ฟารม์ งบรายไดแ้ ละค่าใช้จา่ ย สำหรบั ระยะเวลา 1 เดอื น สิ้นสดุ วันที่ 30 มถิ ุนายน 2551 รายได้ หนว่ ย : บาท ขายผลติ ผลจากสัตว์ 60,550 ขายสัตว์เพอ่ื ขาย 44,800 รายไดเ้ บด็ เตล็ด 3,250 รวมรายได้ 108,600 ค่าใช้จ่าย ค่าสตั วเ์ พอ่ื ขาย 28,110 ค่าเวชภัณฑ์ 1,850 คา่ แรงงาน 33,000 คา่ อาหารสัตว์ 4,370 ค่าซอ่ มแซม 12,300 ค่าเสื่อมราคา-สัตวใ์ ช้งาน 925 คา่ เสอ่ื มราคา-คอกสัตว์ 1,000 ค่าเส่ือมราคา-อุปกรณแ์ ละเคร่อื งมอื เกษตร 2,145 รวมคา่ ใช้จ่าย 83,700 รายได้สทุ ธิ 24,900

6. งบดลุ ณ วันท่ี 30 มิถุนายน 2551 21,880 หน่วย : บาท พนู ชยั ฟารม์ 23,435 53,835 งบดุล 8,520 ณ วันท่ี 30 มิถุนายน 2551 สนิ ทรพั ย์ สนิ ทรพั ยห์ มนุ เวยี น เงินสด เงนิ ฝากธนาคาร สัตว์เพ่อื ขายคงเหลือ รวมสนิ ทรัพย์หมนุ เวียน สินทรัพยไ์ ม่หมุนเวยี น สัตว์ใชง้ าน 55,500 หกั คา่ เส่อื มราคาสะสม-สัตว์ใชง้ าน 12,025 43,475 คอกสตั ว์ 120,000 หกั คา่ เสือ่ มราคาสะสม-คอกสัตว์ 58,500 61,500 อปุ กรณแ์ ละเคร่ืองเกษตร 144,325 หัก ค่าเส่ือมราคาสะสม-อุปกรณแ์ ละ เคร่ืองมือการเกษตร 61,365 82,960 รวมสนิ ทรัพยไ์ มห่ มุนเวียน 187,935 241,770 รวมสนิ ทรัพย์ 30,000 หน้ีสนิ และสว่ นของเจ้าของ หน้ีสนิ หน้ีสินหมนุ เวียน เจ้าหนี้ 30,000 รวมหนีส้ ินหมุนเวยี น หนส้ี นิ ไมห่ มนุ เวียน 100,000 เงินกู้ รวมหนสี้ นิ ไมห่ มุนเวียน 100,000 130,000 รวมหนส้ี นิ สว่ นของเจา้ ของ 91,870 116,770 24,900 5,000 ทุน-นายพูนชัย บวก รายไดส้ ุทธิ 111,770 หัก เงนิ ถอน-นายพูนชยั 241,77 รวมส่วนของเจา้ ของ รวมหน้ีสินและสว่ นของเจ้าของ

สรุป การดำเนินงานของเกษตรกร ได้แก่ การเพาะปลูกและเล้ียงสัตว์ ดังนั้น รายได้ส่วนมากของเกษตรกร ได้แก่ การจำหนา่ ยผลิตผลจากพืชไร่ จากสวนผลไม้ จากสวนผักและการขายสัตวเ์ ลยี้ งขายผลิตผลจากสตั ว์ รายไดส้ ่วนมากของเกษตรกร จะบนั ทึกบัญชเี ป็นรายไดต้ อ่ เม่ือได้จำหน่ายผลติ ผลทางการเกษตรออกไป บัญชีสัตว์ใช้งาน ถือเป็นสินทรัพย์ ได้แก่ โค กระบือ ม้า รวมทั้งสัตว์ท่ีใช้ผสมพันธุ์ต้องคิดค่าเส่ือมราคา ส่วนสัตว์ที่ซ้ือมาเพื่อขายไม่ต้องคิดค่าเสื่อมราคา เพราะนับวันราคาจะสูงขน้ึ ถ้าในวันส้ินงวดบัญชียังมีเหลืออยู่ ให้ ปรบั ปรงุ บัญชีโดยโอนบญั ชคี า่ สัตว์เพอ่ื ขาย ไปยังบัญชสี ตั วเ์ พ่ือขายคงเหลอื บัญชขี ายสตั ว์เพื่อขายถอื เป็นรายได้ โดยการซื้อสตั วเ์ ลยี้ งมาเพ่ือขายได้แก่ ลูกไก่ ลูกเป็ดลูกสุกร เปน็ ตน้ บัญชีสัตว์เล้ียงเพือ่ ขายคงเหลือ ถือเป็นสินทรัพย์ในวันสิน้ งวดบญั ชจี ะจดบันทึกตามราคาทุนที่ซอื้ มา บัญชีค่าสัตว์เพื่อขายหรือบัญชีซื้อสัตว์เพ่ือขาย ถือเป็นค่าใช้จ่าย จะบันทึกตามราคาทุนของสัตว์ที่ซ้ือมา เพ่ือขาย งบการเงินของกิจการเกษตร ได้แก่ 1. งบรายไดแ้ ละค่าใชจ้ า่ ย 2. งบดุล ศพั ทบ์ ญั ชี หน่วยที่ 5 ศพั ท์ภาษาอังกฤษ Farmer ศัพทบ์ ัญชี Cash Basis เกษตรกร Financial Statement เกณฑ์เงินสด Balance Sheet งบการเงิน Revenue and Expenditure Statement งบดลุ Double Entry Accounting งบรายไดแ้ ละคา่ ใช้จา่ ย Book of Original Entry ระบบบัญชีคู่ Ledger สมุดบนั ทกึ รายการข้ันต้น สมุดแยกประเภท

แบบฝกึ ปฏิบัติหน่วยท่ี 4 ตอนที่ 1 ใหต้ อบคำถามตอ่ ไปนี้ ขอ้ 1. เกษตรกรหมายถึงอะไร ข้อ 2. ประเภทของเกษตรกรมีอะไรบ้าง ข้อ 3. วตั ถปุ ระสงค์ในการทำบัญชีของเกษตรกรคืออะไร ขอ้ 4. ใหบ้ อกชื่อหนว่ ยงานท่ีเก่ียวข้องกบั เกษตรกร มา 5 ชอื่ ข้อ 5. สมดุ บัญชที ีใ่ ชส้ ำหรับกิจการเกษตร ให้สมดุ บัญชีอะไรบา้ ง ข้อ 6. การบันทกึ บัญชขี องเกษตรกรมขี นั้ ตอนในการทำบัญชอี ยา่ งไร ขอ้ 7. “สตั ว์เล้ียงเพอื่ ขายคงเหลือ” จะต้องปรับปรงุ อยา่ งไรในบนั ส้นิ งวดบญั ชี ข้อ 8. การบันทึกรายการปิดบญั ชขี องเกษตรกรจะปฏิบตั ิอย่างไร ขอ้ 9. งบการเงินกจิ การเกษตรของเกษตรกรมกี ่ีประเภท อะไรบ้าง ข้อ 10. เกษตรกรนำสกุ รไปแลกข้าวมาไว้บรโิ ภค จะบันทกึ บญั ชอี ย่างไร

ตอนท่ี 2 ใหท้ ำแบบฝึกหัดต่อไปนี้ ขอ้ 1. ศักดินาฟาร์ม มงี บทดลองสำหรับปี ส้นิ สดุ วันท่ี 31 ธนั วาคม 2552 ดังนี้ เงินสด 20,000 เงนิ ฝากธนาคาร 110,000 สตั ว์ใช้งาน 43,000 ค่าเส่อื มราคาสะสม-สตั วใ์ ชง้ าน 4,000 อาคาร 30,000 คา่ เส่อื มราคาสะสม-อาคาร 2,500 ท่ดี นิ 120,000 เงนิ กู้ (15%) 40,000 ทุน 200,000 ขายผลติ ผลจากพืชไร่ 25,000 ขายผลิตผลจากสวนผลไม้ 35,000 ขายสัตวเ์ พ่อื ขาย 56,000 ค่าสตั วเ์ พือ่ ขาย 17,000 คา่ พันธุ์พืชพนั ธุไ์ ม้ 8,000 คา่ แรงงาน 5,000 คา่ ปยุ๋ อนิ ทรยี ์ 4,000 ค่าซ่อมแซม 1,000 คา่ ใช้จ่ายเบ็ดเตล็ด 1,900 ค่าขนสง่ 1,100 ดอกเบ้ียจ่าย 1,500 362,500 362,500 รายการเพ่ิมเตมิ 1. คิดคา่ เส่ือมราคาสัตว์ใช้งาน 10% ต่อปี อาคาร 5% ต่อปี 2. สตั วเ์ พ่ือขายคงเหลือ 4,000 บาท 3. คา่ แรงงานคา้ งจา่ ย 3,000 บาท 4. ดอกเบี้ยเงินกู้จา่ ยแลว้ ถึงวนั ที่ 1 กนั ยายน 2552 ให้ทำ 1. รายการปรับปรงุ ในสมุดรายวันทว่ั ไป 2552 2. งบรายไดแ้ ละค่าใช้จา่ ยสำหรับปี สน้ิ สุดวันที่ 31 ธนั วาคม 3. งบดุล ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2552

ขอ้ 2. ต่อไปน้เี ปน็ งบทดลองของเกษตรพัทธสน เมอื่ วันท่ี 31 มนี าคม 2552 เงนิ สด 30,000 สัตวใ์ ช้งาน 45,000 ค่าเสื่อมราคาสะสม-สัตวใ์ ชง้ าน 9,000 อุปกรณ์และเครือ่ งมอื เกษตร 24,000 คา่ เสอื่ มราคาสะสม-อปุ กรณแ์ ละเครอื่ งมอื เกษตร 7,200 คอกสตั ว์ 37,000 ค่าเสอ่ื มราคาสะสม-คอกสตั ว์ 5,700 เรอื นเพาะชำ 9,000 ค่าเสื่อมราคาสะสม-เรือนเพาะชำ 800 ท่ีดนิ 280,000 เงนิ กู้ 60,000 ทุน 392,710 เงนิ ถอน 5,000 ขายสตั วเ์ พ่อื ขาย 25,000 ขายผลติ ผลจากพืชไร่ 18,000 ขายผลิตผลจากสวนผัก 14,000 ขายผลติ ผลจากสวนผลไม้ 21,000 ขายผลิตผลจากสตั ว์ 35,500 รายได้เบด็ เตล็ด 900 คา่ สตั วเ์ พ่ือขาย 15,000 คา่ อาหารสัตว์ 21,600 คา่ ปุย๋ อินทรีย์ 6,100 คา่ พันธพุ์ ชื พันธ์ไุ ม้ 2,400 ดอกเบี้ยจ่าย 1,210 ค่าใช้จา่ ยเบด็ เตลด็ 1,400 คา่ แรงงาน 8,000 ค่าขนส่ง 2,500 ค่าเวชภณั ฑ์ 1,600 589,812 589,810 รายการเพ่ิมเตมิ 1. คดิ ค่าเสอ่ื มราคาสตั ว์ใชง้ าน 10% ต่อปี สตั วใ์ ช้งานได้ซอ้ื มาเมอ่ื วันท่ี 1 กุมภาพันธ์ 2552 เปน็ จำนวนเงิน 15,000 บาท 2. คดิ คา่ เส่ือมราคาอุปกรณแ์ ละเคร่ืองมอื เกษตร คอกสัตว์ เรือนเพาะชำ ในอัตรา 12% ต่อปี 3. เงินกไู้ ดก้ ูม้ าเม่ือวนั ที่ 1 กันยายน 2551 ยงั ไม่ได้จา่ ยดอกเบยี้ และอตั ราดอกเบีย้ 15% ต่อปี

4. สตั ว์เลย้ี งที่ซ้อื มาขายคงเหลือ 3,000 บาท ใหท้ ำ 1. บันทกึ รายการปรับปรุงและปดิ บญั ชใี นสมุดรายวันท่วั ไป 2. งบรายไดแ้ ละคา่ ใช้จ่าย 3. งบดลุ ณ วันที่ 31 มีนาคม 2552

ขอ้ 3. ต่อไปนี้เปน็ ยอดคงเหลอื ของตน้ ทองฟาร์ม เม่อื วันท่ี 31 ธันวาคม 2552 เงนิ สด 42,600 เงนิ ฝากธนาคาร 55,100 สตั วเ์ พอ่ื ขายคงเหลือ 48,500 สัตวใ์ ชง้ าน 140,000 คา่ เส่ือมราคาสะสม-สัตว์ใชง้ าน 56,000 คอกสัตว์ 95,000 คา่ เสื่อมราคาสะสม-คอกสัตว์ 38,000 เคร่อื งมอื เกษตร 128,000 ค่าเสื่อมราคาสะสม-เคร่ืองมือเกษตร 51,200 รถบรรทุก 560,000 คา่ เสอ่ื มราคาสะสม-รถบรรทุก 224,000 อาคาร 12,670,500 คา่ เส่อื มราคาสะสม-อาคาร 2,540,100 เจ้าหน้ี 57,800 เงินกู้ 600,000 ทุน-นายตน้ ทอง 10,318,960 เงินถอน 4,500 ขายสัตว์เพ่ือขาย 169,400 ขายผลิตผลจากสตั ว์ 254,000 รายไดเ้ บ็ดเตล็ด 24,150 ค่าสัตวเ์ พื่อขาย 41,000 ค่าอาหารสัตว์ 32,500 ค่าเวชภัณฑ์ 11,400 คา่ แรงงาน 360,000 ค่าสาธารณูปโภค 43,200 ค่าซอ่ มแซมและบำรงุ รกั ษาสนิ ทรัพย์ 35,400 ค่าเบี้ยประกันอคั คภี ยั 24,000 ค่าใชจ้ ่ายเบด็ เตล็ด 1,470 14,333,610 14,333,610 รายการเพิ่มเติม 1. สตั ว์เพื่อขายคงเหลือ 23,600 บาท 2. คิดค่าเส่อื มราคาสตั ว์ใชง้ าน คอกสัตว์ เครือ่ งมอื เกษตรและรถบรรทกุ ในอัตรา 20% ต่อปี สว่ นอาคารคดิ ในอตั รา 5% ตอ่ ปี

ใหท้ ำ 1. บันทกึ รายการปรับปรงุ ในสมดุ รายวันทัว่ ไป 2. งบรายได้และค่าใชจ้ ่าย สำหรับระยะเวลา 1 ปี สิ้นสุดวันที่ 31 ธันวาคม 2552 3. งบดุล ณ วนั ท่ี 31 ธันวาคม 2552

ขอ้ 4. ตอ่ ไปนีเ้ ปน็ ยอดคงเหลอื ในบัญชีแยกประเภทของฟาร์มเดือนฉาย เมื่อวันที่ 31 ธันวาคม 2552 เงนิ สด 56,750 36,000 สลากออมสนิ 100,000 444,000 วัสดกุ ารเกษตร 13,750 227,550 คา่ เบย้ี ประกันจ่ายล่วงหน้า 22,500 280,000 สตั ว์เพ่ือขายคงเหลอื 28,950 2,356,000 เคร่อื งมือการเกษตร 60,000 438,950 คา่ เสอ่ื มราคาสะสม-เครื่องมอื เกษตร 338,600 ยานพาหนะ 1,100,000 98,450 คา่ เสือ่ มราคาสะสม-ยานพาหนะ 18,900 อาคารและสง่ิ ปลูกสร้าง 2,275,500 คา่ เสอ่ื มราคาสะสม-อาคารและสง่ิ ปลกู สรา้ ง 4,238,450 เงนิ กู้ (5.5% ตอ่ ป)ี 10,000 ทนุ -นางเดือนฉาย เงินถอน-นางเดอื นฉาย 125,500 ขายผลติ ผลจากพชื ไร่ 75,000 ขายผลิตผลจากพืชสวน 29,450 ขายสตั วเ์ พอื่ ขาย 10,135 รายได้เบ็ดเตล็ด 210,000 ซ้ือสตั วเ์ พ่อื ขาย 18,275 คา่ เชา่ ที่ดิน 26,450 คา่ พนั ธพ์ุ ชื พนั ธ์ุไม้ 19,750 ค่าป๋ยุ อนิ ทรีย์ 34,480 คา่ แรงงาน 5,765 คา่ เบี้ยเลย้ี งนกั ศึกษาฝึกงาน 6,195 คา่ สาธารณูปโภค 4,238,450 ค่าใชจ้ า่ ยเกี่ยวกับเคร่ืองมือเกษตร คา่ ใช้จา่ ยเก่ียวกับยานพาหนะ ค่าอาหารและเคร่ืองด่มื คา่ ใชจ้ ่ายเบ็ดเตลด็ รายการเพ่ิมเติม 1. วสั ดุการเกษตรคงเหลือ 2,135 บาท สตั ว์เพื่อขายคงเหลือมีจำนวน 45,500 บาท 2. เม่ือตน้ ปี 2551 มไี ขห้ วดั นกระบาด รัฐบาลจึงมีคำสั่งใหฆ้ า่ สัตว์เพื่อขาย คงเหลอื

ต้นงวดของฟาร์ม ซง่ึ ประกอบดว้ ยไกจ่ ำนวน 700 ตัว เนือ่ งจากฟารม์ อยู่ในเขต พนื้ ที่สีแดงรฐั บาลประเมนิ ราคาให้ตวั ละ 45 บาท และจา่ ยเงนิ ชดเชยให้ 75% ยัง ไม่ไดบ้ ันทกึ บัญชี 3. คิดคา่ เสือ่ มราคาท่ดี นิ อาคารและอุปกรณ์ในอัตรา 20% ตอ่ ปี ส่วนอาคารและ สงิ่ ปลูกสร้างคิดคา่ เสื่อมราคาในอตั รา 5% ตอ่ ปี 4. คา่ เบ้ียประกันจ่ายลว่ งหน้าเป็นค่าเบ้ยี ประกนั สำหรับระยะเวลา 1 ปี เร่ิมตั้งแต่ เดือนกนั ยายน 2552 5. คา่ เช่าทีด่ นิ เปน็ ค่าเช่าสำหรบั ระยะเวลา 6 เดือน เรม่ิ ตงั้ แต่เดือนตลุ าคม 2551- มนี าคม 2552 6. มีคา่ อาหารและเคร่ืองดมื่ คา้ งจา่ ย 950 บาท 7. เงนิ กู้ทปี่ รากฏในบัญชีเปน็ เงนิ กู้ระยะยาวก้มู าตง้ั แตว่ นั ท่ี 1 ตลุ าคม 2551 ปลอดดอกเบ้ีย 2 ปี ให้ทำ 1. บันทึกรายการปรบั ปรุงและปิดบัญชใี นสมดุ รายวันทั่วไป 2. งบรายได้และค่าใช้จ่าย สำหรับระยะเวลา 1 ปี สิ้นสุดวันท่ี 31 ธนั วาคม 2552 3. งบดุล ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2552

ข้อ 5. ตอ่ ไปนี้เปน็ งบทดลองไรข่ า้ วโพดของเกษตรกรเพ่มิ บญุ เมื่อวันที่ 31 ธันวาคม 2552 ซึ่งเป็น วนั สิ้นงวดบัญชี ไร่ข้าวโพดนท้ี ำการปลกู ข้าวโพดทีไ่ ด้ไปอบแห้งและนำออกจำหน่ายให้กบั บริษทั พีพปี ๊อบคอร์น จำกดั และร้านคา้ ทวั่ ไป ชอ่ื บัญชี ไรเ่ พ่ิมบญุ เครดติ งบทดลอง บาท สต. วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2552 เลขที่ เดบติ บญั ชี บาท สต. เงินสด 101 40,000 - เงนิ ฝากธนาคาร 102 77,500 - วสั ดสุ นิ้ เปลือง 103 22,600 - ค่าเช่าทดี่ ินจ่ายล่วงหนา้ 104 288,000 - เครอ่ื งมอื เคร่อื งจักรทางการเกษตร 111 125,000 - คา่ เส่อื มราคาสะสม-เคร่ืองมือเคร่อื งจักร 112 20,000 รถไถและรถหว่าน 113 554,000 - ค่าเสื่อมราคาสะสม-รถไถและรถหว่าน 114 83,100 โกดังและส่ิงปลกู สรา้ ง 115 357,000 - ค่าเส่ือมราคาสะสม-โกดงั และสงิ่ ปลกู สร้าง 116 17,850 เงินกู้ 221 350,000 ทนุ -นายเพม่ิ บญุ 301 540,220 ขายผลติ ผลจากพืชไร่ 401 650,000 รายไดเ้ บ็ดเตลด็ 402 6,000 ค่าพันธพุ์ ืชพันธ์ุไม้ 501 21,230 - ค่ารักษาพยาบาลคนงาน 502 5,500 - ค่าแรงงาน 503 99,870 - คา่ ทำงานล่วงเวลา 504 10,200 -

ชื่อบัญชี เลขที่ เดบิต เครดติ บญั ชี บาท สต. บาท สต. คา่ เวชภัณฑ์ 505 5,575 - คา่ น้ำ-ค่าไฟฟา้ 506 21,480 - ค่าซอ่ มแซมและบำรุงรกั ษาเคร่อื งมอื เคร่อื งจักร 507 8,500 - คา่ ซ่อมแซมและบำรงุ รักษารถไถและรถหว่าน 508 12,640 - คา่ อาหารกลางวนั 509 15,000 - ค่าใช้จา่ ยเบด็ เตล็ด 510 3,075 - 1,667,170 - 1,667,170 - รายการเพ่ิมเตมิ 1. วัสดสุ นิ้ เปลืองคงเหลือ 3,840 บาท 2. ไดร้ บั เงนิ ชดเชยจากรัฐบาลเนอ่ื งจากราคาขา้ วโพดตกต่ำ จำนวน 27,500 บาท นำเงนิ ฝาก ธนาคาร แต่บันทกึ บัญชเี ปน็ จำหน่ายผลติ ผลได้ 3. คดิ คา่ เส่ือมราคาทด่ี นิ อาคารและอุปกรณ์ในอตั รา 20% ต่อปี ส่วนโกดังและสิ่งปลกู สร้าง คดิ ในอตั รา 5% ต่อปี (รวมอยใู่ นบัญชีเครื่องมือเคร่ืองจกั รทางการเกษตร มเี ครอ่ื งอบ ข้าวโพด ซึ่งซอ้ื มาเม่ือวันท่ี 1 ตุลาคม 2552 ราคา 21,200 บาท) 4. ค่าเช่าทด่ี ินจา่ ยล่วงหนา้ เปน็ ค่าเชา่ สำหรับระยะเวลา 2 ปี เรม่ิ ตง้ั แต่เดือนมนี าคม 2551 ยงั ไม่เคยปรับปรงุ รายการ 5. เงินกูท้ ป่ี รากฏในบัญชีเป็นเงนิ กรู้ ะยะเวลา 5 ปี กมู้ าตั้งแตว่ ันท่ี 1 เมษายน 2552 ดอกเบ้ีย ร้อยละ 2 คงท่ี 2 ปี ที่เหลือเป็นอตั ราดอกเบ้ยี ลอยตัว กำหนดจ่ายดอกเบย้ี ทุกไตรมาส สำหรับไตรมาสสุดทา้ ยของปี 2552 ยังไมไ่ ดจ้ า่ ย ให้ทำ 1. บนั ทึกรายการปรบั ปรงุ และปิดบัญชีในสมุดรายวนั ทว่ั ไป 2. งบรายได้และค่าใช้จา่ ย สำหรับระยะเวลา 1 ปี สิ้นสุดวันที่ 31 ธนั วาคม 2552 3. งบดลุ ณ วันท่ี 31 ธนั วาคม 2552

ขอ้ 6. ต่อไปน้เี ปน็ งบทดลองของฟารม์ ปลา นายสุชล เม่ือวันท่ี 30 มิถุนายน 2552 ฟารม์ ปลาสชุ ล งบทดลอง วันท่ี 30 มิถุนายน 2552 ช่ือบัญชี เลขที่ เดบิต เครดติ บัญชี บาท สต. บาท สต. เงนิ สด 101 39,800 - 100,000 - เงนิ ฝากธนาคาร 102 สะสมทรพั ย์-ธนาคารกรงุ ไทย 50,000 กระแสรายวัน-ธนาคารกรุงศรีอยธุ ยา 50,000 สัตว์เพอ่ื ขายคงเหลอื (ตน้ งวด) 35,000 - 1,200 - วัสดุสน้ิ เปลือง 103 18,000 - 78,750 - คา่ เบี้ยประกันจา่ ยลว่ งหน้า 104 350,000 - 220,000 - เครือ่ งมอื และอปุ กรณ์ 111 800,000 - ค่าเสอื่ มราคาสะสม-เครื่องมือและอุปกรณ์ 112 8,000 - 37,800 - รถบรรทุก 113 161,000 - คา่ เสอื่ มราคาสะสม-รถบรรทุก 114 33,000 - สิง่ ปลกู สร้าง 115 5,780 - 350,000 - ค่าเสื่อมราคาสะสม-สง่ิ ปลกู สรา้ ง 116 806,350 - ท่ีดนิ 121 384,000 1,200 เจา้ หนี้ 201 เงนิ กจู้ ำนอง 221 ทนุ -นายสชุ ล 301 ถอนใชส้ ่วนตัว-นายสุชล 302 ขายสตั วเ์ พือ่ ขาย 401 รายไดเ้ บ็ดเตลด็ 402

ชอ่ื บัญชี เลขที่ เดบติ เครดติ ดอกเบีย้ รับ บัญชี บาท สต. บาท สต. ซอ้ื สัตว์เพื่อขาย คา่ อนบุ าลปลา 403 30,000 - 970 - ค่าแรงงานคนงานรายวัน ค่าอาหารปลา 501 4,000 - คา่ น้ำ-ค่าไฟฟา้ -คา่ โทรศพั ท์ คา่ ใชจ้ า่ ยเกี่ยวกบั เครื่องมือและอุปกรณ์ 502 38,000 - ค่าใชจ้ า่ ยเกย่ี วกบั รถบรรทุก คา่ เครอ่ื งเขียนแบบพมิ พ์ 503 7,500 - ดอกเบี้ยจ่าย ค่าใชจ้ ่ายเบด็ เตล็ด 504 15,500 - 505 4,000 - 506 7,800 - 507 2,500 - 508 700 - 509 1,050 - 510 1,780,100 - 1,780,100 - รายการเพิ่มเตมิ 1. วสั ดุส้นิ เปลอื งคงเหลือ 1,000 บาท สัตวเ์ พอ่ื ขายคงเหลือ 30,000 บามท 2. จ่ายค่าซอ่ มรถบรรทุกให้ศนู ยบ์ ริการจำนวน 5,000 บาท ภาษมี ูลค่าเพ่ิม 7% เปน็ เช็ค เลขท่ี 2400067 ยงั ไม่ได้บนั ทกึ บญั ชี 3. คดิ คา่ เส่ือมราคาทด่ี นิ อาคารและอุปกรณ์ในอัตรา 20% ตอ่ ปี สว่ นสิง่ ปลูกสร้างคิดใน อตั รา 5% ตอ่ ปี 4. คา่ เบี้ยประกนั จ่ายล่วงหน้า เปน็ ค่าเบี้ยประกันสำหรบั ระยะเวลา 12 เดือน เริ่มตั้งแต่ เดอื นมกราคม 2552 5. เงินกทู้ ่ีปรากฏในบญั ชีเปน็ เงินกู้ระยะเวลา 3 ปี กมู้ าตัง้ แต่วันท่ี 1 เมษายน 2552 ดอกเบ้ีย อัตรา 3% ตอ่ ปี กำหนดจา่ ยดอกเบ้ยี ทุกไตรมาส ให้ทำ 1. บันทึกรายการปรับปรงุ และปิดบญั ชใี นสมุดรายวันทวั่ ไป 2. งบรายได้และคา่ ใชจ้ ่าย สำหรบั ระยะเวลา 6 เดือน สน้ิ สุดวันท่ี 30 มิถุนายน 2552 3. งบดลุ ณ วนั ท่ี 30 มถิ ุนายน 2552

ใบความรู้วิชา การบญั ชีกิจการพิเศษ 2201 - 2105 หนว่ ยท่ี 5 การบญั ชีผปู้ ระกอบอาชีพอิสระ 1. สาระสำคัญ ความหมายของเงินไดพ้ ึงประเมินท่ีจะตอ้ งเสียภาษีเงนิ ไดบ้ ุคคลธรรมดา ตามมาตรา 40 (6) ได้แก่ เงิน ได้จากวิชาชีพอิสระ คือ วิชากฎหมาย การประกอบโรคศิลป์ วิศวกรรม สถาปัตยกรรมการบัญชี ประณีต ศิลปกรรมหรือวิชาชีพอิสระอนื่ ซ่ึงจะได้มพี ระราชกฤษฎกี ากำหนดชนิดไว้ กรณีการประกอบโรคศิลปะ ถ้าเป็นแพทย์ประจำโรงพยาบาล เงินเดือนท่ีได้รับถือเป็นเงินได้พึง ประเมินตามมาตรา 40 (1) จะเปน็ เงินได้ตามมาตรา 40 (6) ตอ่ เมื่อแพทย์ผู้นั้นได้ไปเปิดคลินิกรักษาโรค ดังน้ัน ผปู้ ระกอบอาชีพอิสระจะต้องเป็นผู้ท่ีประกอบอาชพี ส่วนตวั เป็นเจ้าของกจิ การเอง มิไดเ้ ปน็ ลกู จา้ งผ้ใู ด ผู้ประกอบอาชีพอิสระจะต้องมีการจัดทำบัญชีเช่นเดียวกับธุรกิจเจ้าของคนเดียวอื่น ๆ เพื่อจะได้ ทราบผลการดำเนินงานและฐานะการเงินของกิจการ 2.สมรรถนะประจำหนว่ ย 1. แสดงความรู้เก่ียวกบั ความหมายของผปู้ ระกอบอาชพี อิสระ 2. แสดงความรู้เกีย่ วกบั ประเภทของอาชีพอิสระ 3. แสดงความรู้เกี่ยวกบั วัตถปุ ระสงค์ในการจัดทำบัญชีและประเภทบัญชขี องผปู้ ระกอบอาชีพอสิ ระ 4. แสดงความรู้เก่ียวกับสมุดบญั ชที ีใ่ ช้และการบันทึกบญั ชีของผู้ประกอบอาชพี อิสระ 5. แสดงความรู้เกย่ี วกบั การบันทึกรายการปรับปรงุ ของผ้ปู ระกอบอาชีพอิสระ 6. แสดงความรู้เก่ียวกับงบการเงินของผูป้ ระกอบอาชีพอิสระ 7. แสดงเจตคติและกิจนิสัยท่ดี ีต่อการศึกษาการบัญชกี ิจการพิเศษ 3.จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ 3.1 จุดประสงคท์ ั่วไป เพ่ิมใหม้ คี วามรู้ ความเข้าใจเก่ยี วกบั การบัญชีผู้ประกอบอาชีพอสิ ระ 3.2 จดุ ประสงคเ์ ชิงพฤตกิ รรม 3.2.1. อธิบายความหมายของผ้ปู ระกอบอาชีพอสิ ระ 3.2.2. บอกประเภทของอาชพี อิสระ 3.2.3. บอกวตั ถปุ ระสงคใ์ นการจดั ทำบัญชแี ละประเภทบัญชีของผู้ประกอบอาชีพอิสระ 3.2.4. บอกสมดุ บัญชีทใ่ี ชแ้ ละการบันทกึ บัญชีของผปู้ ระกอบอาชีพอิสระ 3.2.5. อธิบายการบันทกึ รายการปรบั ปรุงของผปู้ ระกอบอาชีพอสิ ระ 3.2.6. จัดทำงบการเงนิ ของผู้ประกอบอาชพี อสิ ระ

4. สาระการเรยี นรู้ 1. ความหมายของผปู้ ระกอบอาชีพอิสระ ผ้ปู ระกอบอาชพี อิสระ (Self-employed Worker) หมายถงึ บคุ คลท่ใี ชค้ วามรู้ ความสามารถ ความชำนาญและทักษะในสาขาเฉพาะวิชาท่ีได้ศึกษามา ประกอบอาชีพอิสระหรืออาชีพส่วนตัว เช่นทนายความ นายแพทย์ ทันตแพทย์ ผู้สอบบัญชี สถาปนิก เป็นต้น จัดตั้งสำนักงานเพื่อให้บริการแก่ลูกค้า ตามความรู้ความ ชำนาญในแต่ละสาขาวิชาชีพท่ีตนเองถนัด ได้แก่ สำนักงานแพทย์ (MedicalOffice) สำนักงานทนายความ (Law Office) สำนกั งานตรวจสอบบญั ชี (Account Auditing Office) เป็นตน้ 2. ประเภทของอาชีพอสิ ระ 2.1 อาชีพแพทย์/ทันตแพทย์ (Doctor/Dentist) เม่ือแพทย์หรือทันตแพทย์ ต้องการท่ีจะ ประกอบอาชพี อสิ ระ ซึง่ ส่วนใหญจ่ ะเป็นการเปดิ คลนิ กิ จะต้องปฏิบตั ดิ ังน้ี 2.1.1 ขอขึ้นทะเบียนที่กองการประกอบโรศิลปะ สำนักงานปลัดกระทรวง กระทรวง สาธารณสขุ หรอื สำนักงานสาธารณสุขจงั หวดั แล้วแตก่ รณี 2.1.2 ปฏิบัติตามกฎกระทรวง 9 ฉบับ ที่ออกตาม พ.ร.บ. สถานพยาบาล พ.ศ. 2541 ได้ลง ประกาศในราชกิจจานเุ บกษา ฉบับกฤษฎกี าเล่ม 119 ตอนท่ี 82ก วันที่ 28 สงิ หาคม 2545 และเริม่ มีผลบังคับ ใช้ตั้งแต่หลังวันประกาศในราชกิจจานุเบกษา สาระสำคัญของกฎกระทรวงใหม่น้ีจะเป็นวิธีปฏิบัติในการ ดำเนินการเก่ียวกับการขอเปิด ขอดำเนินการและมาตรฐานต่าง ๆ ที่ต้องมีของคลินิกและโรงพยาบาลทุก ประเภท สำหรบั ประเดน็ สำคัญ ๆ มีดงั น้ี 1) การแสดงรปู ถ่ายและรายละเอยี ดเก่ียวกับผู้ประกอบวชิ าชีพคลินิก ตอ้ งแสดงรูปถ่าย (ขนาด 8 x 13 เซนตเิ มตร) ของผู้ประกอบวิชาชีพหรือผปู้ ระกอบโรคศลิ ปะ ทกุ ทา่ นทใ่ี หก้ ารรักษาในคลนิ กิ พร้อมทง้ั ชอ่ื ชื่อสกลุ สาขาวชิ าชพี และเลขทใี่ บประกอบวชิ าชีพ(ควรมีเวลาทำการดว้ ย) ติดแสดงใหเ้ หน็ ชัดเจน 2) การแสดงชอื่ และปา้ ยช่อื คลินิก (สำหรับคลนิ ิกท่เี ปดิ ดำเนนิ การอยู่แลว้ ต้องแก้ไขให้ ถูกตอ้ งตั้งแตว่ ันที่ 24 กุมภาพนั ธ์ 2546 เป็นต้นไป) (ก) ช่ือคลนิ กิ ต้องประกอบด้วย 2 ส่วน คือ ส่วนท่ี 1 ชอ่ื เฉพาะของแต่ละคลินิก ซึ่งอาจใชช้ ่ือถนน ตำบล อำเภอ ฯลฯหรือช่ือ ผ้ดู ำเนนิ การก็ได้ แต่หา้ มใช้ชื่อบุคคลอน่ื ส่วนท่ี 2 คำว่า “คลนิ ิก” และคำแสดงลักษณะคลนิ ิก ประกอบอยดู่ ้วยไดแ้ กเ่ วช กรรม ทันตกรรม การพยาบาลและการผดุงครรภ์ เทคนิคการแพทย์ กายภาพบำบดั การแพทย์แผนไทย ประยกุ ต์ ทั้งนี้ ชือ่ คลินิกต้องไม่มีลักษณะโอ้อวดหรอื ส่ือใหเ้ ขา้ ใจผดิ ในสาระสำคญั (กรณชี ่ือ ทไี่ ม่ไดร้ บั อนญุ าต เช่น คลินิกผิวสวย คลนิ ิกทันตกรรมฟันสวย เป็นตน้ ) (ข) มปี า้ ยชอื่ คลินิกทถ่ี กู ตอ้ งอย่างนอ้ ย 1 ปา้ ย ติดตั้งในท่เี ห็นได้ง่าย มีขนาดอย่าง น้อย 40 เซนตเิ มตร คูณ 120 เซนตเิ มตร มลี ักษณะดังนี้ -สีของพนื้ แผน่ ป้ายและตวั อักษรในแผ่นปา้ ยให้ใช้ดงั นี้

ลกั ษณะคลนิ ิก สีพืน้ แผ่นป้าย สตี วั อกั ษร (ก) คลินกิ เวชกรรม/คลนิ ิกเวชกรรมเฉพาะทาง สขี าว สเี ขยี ว (ข) คลินิกทนั ตกรรม/คลินกิ ทันตกรรมเฉพาะทาง สขี าว สีมว่ ง (ค) คลนิ ิกการพยาบาลและการผดงุ ครรภ์ สขี าว สฟี า้ (ง) คลินิกกายภาพบำบัด สีขาว สีชมพู (จ) คลนิ ิกเทคนิคการแพทย์ สีขาว สเี ลอื ดหมู (ฉ) คลินกิ การแพทย์แผนไทย สขี าว สนี ้ำเงิน (ช) คลินกิ การแพทย์แผนไทยประยุกต์ สขี าว สนี ำ้ ตาล (ซ) สหคลินิก สขี าว สีเขียวแก่ -ช่ือบนป้ายต้องประกอบด้วยชื่อคลินิกและเลขที่ใบอนุญาต ช่ือคลินิกต้องเป็นอักษรภาษาไทย ความสูงตัวอักษรช่ือคลินิกไม่น้อยกว่า 10 เซนติเมตร ส่วนคำว่า “คลินิก” คำแสดงลักษณะคลินิก และเลขท่ี ใบอนุญาต กำหนดความสูงตัวอักษรไมน่ ้อยกว่า 5 เซนติเมตร ถ้ามีอักษรภาษาต่างประเทศประกอบด้วย ต้อง มีขนาดเล็ก กว่าอักษรช่ือภาษาไทย (ค) การติดประกาศโฆษณาหน้าคลินิกหรือเอกสารแจกจ่าย ต้องไม่มีลักษณะ โอ้ อวดชกั ชวนหรอื สอื่ ใหเ้ ข้าใจผดิ ในสาระสำคัญ การโฆษณา ลด แลก แจก แถม ไมส่ ามารถทำได้เว้นแต่ กรณยี กเว้นตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ง) ในกรณีท่ีมีการโฆษณาข้อความท่ีสื่อความหมายว่าให้บริการโดยผู้เช่ียวชาญ ต้อง แสดงวุฒิบตั รหรอื หนงั สอื อนมุ ัติในสาขาทมี่ ีขอ้ ความโฆษณา ณ คลินกิ น้นั ๆ ดว้ ย 2.1.3 การติดประกาศสิทธิผู้ป่วย อัตราค่ารักษา ใบอนุญาตประกอบกิจการ ใบอนุญาต ดำเนินการสถานพยาบาลในคลนิ กิ 1) คลินิกต้องแสดงใบอนุญาตประกอบกิจการ ใบอนุญาตดำเนินการสถานพยาบาลและท่ี เปน็ ตวั จรงิ ในท่ีเปิดเผย 2) คลินิกต้องแสดง คำประกาศกับสิทธิผู้ป่วย รายละเอียดอัตราค่ารักษาพยาบาลและ คา่ บริการในที่เห็นได้ง่ายและติดปา้ ยแจ้งให้ทราบวา่ สามารถสอบถามอัตราคา่ รักษาไดจ้ ากทีใ่ ด 2.1.4 การรายงานขอ้ มูลการใหบ้ รกิ าร กฎกระทรวงใหม่ กำหนดใหค้ ลินิก และสถานพยาบาลเอกชนทุกแหง่ จัดทำรายการ ผลการใหบ้ รกิ าร ส่งใหก้ องการประกอบโรคศิลปะ ปีละ 1 คร้ัง โดยจะมีแบบฟอร์มซงึ่ จัดส่งใหใ้ นวัน ท่ีมาชำระค่าธรรมเนยี มประจำปี 2.2 ผทู้ ำบญั ชี/ผู้สอบบญั ชรี ับอนุญาต (Accountant /CPA) การประกอบอาชพี อิสระรับทำบญั ชีหรือสอบบัญชีน้ันจะตอ้ งปฏิบตั ิดงั น้ี 2.2.1 ขึ้นทะเบียนเปน็ ผทู้ ำบัญชี กรมพฒั นาธรุ กจิ การค้า กระทรวงพาณิชย์ ซง่ึ ตงั้ อยทู่ ีเ่ ลขที่ 44/100 ถนนนนทบุรี 1 ตำบลบางกระสอ อำเภอเมือง จังหวัดนนทบุรี 11000 โทร. 0-2547-5050 โทรสาร 0-2547-4459 สายด่วน 1507 โดยผู้ทำบัญชีจะต้องมีคุณสมบัติตามประกาศของกรมพัฒนาธุรกิจ การคา้ เรอื่ ง กำหนดคณุ สมบัติและเงื่อนไขของการเปน็ ผทู้ ำบัญชี พ.ศ. 2543

สำหรับผู้สอบบัญชีน้ันจะขึ้นทะเบียนไว้แล้วเพราะการสอบเป็นผู้สอบบัญชีรับอนุญาต นั้นผู้สอบจะต้องสมัครทดสอบความรู้เพ่ือขอขึ้นทะเบียนเป็นผู้สอบบัญชี ซึ่งดำเนินการโดย กรมพัฒนาธุรกิจ การค้า เมื่อผู้สอบสอบได้เป็นผู้สอบบัญชีรับอนุญาตแล้ว กรมพัฒนาธุรกิจการค้า จะประกาศรายช่ือพร้อมขึ้น ทะเบียนให้ (สำหรบั รายละเอยี ดดไู ดจ้ าก http:/www.thairegistration.com หรอื http:/www.dbd.go.th) 2.2.2 แจ้งรายช่ือธุรกิจที่รับทำบัญชี/สอบบัญชี (รวมท้ังยกเลิก) ซ่ึงในปัจจุบันสามารถแจ้งผ่าน เครอื ขา่ ยทางอินเทอรเนต็ ได้ 2.3 ทนายความ (Lawyer) คณุ สมบตั ิและรายละเอียดของผทู้ ่จี ะเป็นทนายความ ตามที่สภาทนายความกำหนดมดี ังน้ี 2.3.1 คุณสมบตั ิของผูท้ จ่ี ะเป็นทนายความ 1) ตอ้ งมีสัญชาติไทย 2) ต้องสำเร็จการศกึ ษาระดับปริญญาตรีหรืออนุปรญิ ญาทางนิติศาสตร์จากสถาบันท่ีสภา ทนายความอนมุ ัติ 3) ต้องไม่เป็นผู้มีความประพฤติเส่ือมเสียหรือบกพร่องในศีลธรรมอันดีและไม่เป็นผู้ได้ กระทำการใดซง่ึ แสดงให้เหน็ วา่ ไม่น่าไว้วางใจในความซ่อื สัตยส์ จุ ริต 4) ต้องไม่อยู่ในระหว่างต้องโทษจำคุกตามคำพิพากษาถึงที่สุดให้จำคุกหรือเป็นบุคคล ลม้ ละลาย 5) ตอ้ งไมเ่ ป็นโรคติดต่อซงึ่ เปน็ ทีร่ งั เกียจแก่สังคม 2.3.2 หลกั ฐานท่ีใช้ประกอบการสมคั รอบรมวชิ าวา่ ความ 1) หนังสือรับรองคุณวุฒิช้ันอนุปริญญา หรือปริญญาตรีทางนิติศาสตร์ ซึ่งสภา ทนายความเห็นว่ามีมาตรฐานการศึกษาควรเป็นทนายความได้ (เฉพาะหนังสือรับรองท่ีออกโดยสภ มหาวิทยาลัย หรอื ปริญญาบัตร) ตอ้ งถา่ ยเอกสารพร้อมตวั จรงิ แนบใบสมัคร จำนวน 1 ชุด 2) สำเนาบตั รประจำตัวประชาชน/ข้าราชการ/รฐั วสิ าหกจิ อนื่ ๆ จำนวน 1 ชดุ 3) สำเนาทะเบียนบา้ นจำนวน 1 ชุด 4) รูปถา่ ยขนาด 1 นิ้ว จำนวน 4 รปู (แต่งกายสุภาพ ถ่ายไม่เกินหกเดอื น) 5) กรณที เี่ ปล่ียนช่อื ตวั ต้องแนบหนงั สอื สำคัญการเปลยี่ นชอื่ ตวั 6) กรณที ี่เคยต้องคำพิพากษาหรอื ถูกลงโทษทางวินยั ต้องแนบสำเนาคำพิพากษาถึงที่สุด หรอื คำสัง่ ลงโทษ 7) ใบสำคญั การสมรสหรอื ใบสำคัญการหย่า (เฉพาะสภุ าพสตร)ี 2.3.3 การสมัครและระเบียบวา่ ดว้ ยการฝกึ อบรมและทดสอบ 1) ผสู้ มัครจะตอ้ งมาสมัครดว้ ยตนเองเทา่ นน้ั 2) ระเบียบว่าดว้ ยการฝึกอบรมและทดสอบดังต่อไปนี้ การฝกึ อบรมวิชาว่าความแบ่งเป็น 2 ภาค คอื ภาคทฤษฎแี ละภาคปฏิบตั ิ (ก) ภาคทฤษฎี การฝึกอบรมความรู้ภาคทฤษฎี สำนักฝึกอบรมวิชาว่าความจะจัดให้มี การบรรยายทางวิชาการในหัวข้อต่าง ๆ ไม่น้อยกว่า 20 วัน โดยผู้เข้ารับการอบรมวิชาว่าความจะเข้ารับการ อบรมหรือไม่ก็ได้ (ไม่เช็คเวลาเรียน) เม่ือเสร็จส้ินการฝึกอบรมภาคทฤษฎีแล้ว จะทำการทดสอบความรู้ใน

ภาคทฤษฎี ผู้สอบไม่ผา่ นสำนกั ฝึกอบรมวิชา ว่าความจะไม่สง่ เข้ารับการฝึกอบรมภาคปฏิบัติ และถือว่าไม่ผ่าน การฝกึ อบรมวิชาว่าความ ในการสมัครฝึกอบรมตามที่สำนักฝึกอบรมได้กำหนดไว้ (ข) ภาคปฏิบัติ ผู้เข้ารับการฝึกอบรมที่สอบผ่านภาคทฤษฎีจะต้องฝึกอบรม ภาคปฏิบัตอิ ีกไม่น้อยกว่า 6 เดอื น โดยสำนกั ฝกึ อบรมจะจดั ส่งไปฝึกอบรมภาคปฏิบัติ ณ สำนักงานทนายความ , ฝ่าย, องค์กรกฎหมายต่าง ๆ ท่ัวประเทศ หรือในกรณีที่ ผู้เข้ารับการ ฝึกอบรมได้แจ้งให้สำนักฝึกอบรมทราบ ว่าไม่มีสำนักงานงานท่ีจะฝึกภาคปฏิบัติของผู้เข้า รับการอบรมนี้ ทนายความผู้ควบคุมการฝึกและเซ็นรับรอง และประเมินผลการฝึกอบรม ภาคปฏิบัติ จะต้องเป็นทนายความผู้ที่มีใบอนุญาตจนถึงวันเริ่มฝึกภาคปฏิบัติ มาแล้วไม่น้อย กว่าเจ็ดปีขึ้นไป เมื่อเสร็จส้ินการฝึกอบรมภาคปฏิบัติแล้ว จะทำการทดสอบความรู้ในภาค ปฏิบัติเก่ียวกับวิธีปฏิบัติต่าง ๆ ตามกฎหมายในหน้าที่ของทนายความ ผู้ท่ีสอบไม่ผ่านการ ฝึกอบรม ภาคปฏิบัติสามารถขึ้นทะเบียนการสอบภาคทฤษฎีไว้ได้ เพ่ือใช้สิทธิ์ในการสอบ ภาคปฏิบัติ ในรุ่นต่อไปโดยไม่ ตอ้ งเข้ารบั การทดสอบภาคทฤษฎีอีก ท้ังน้ี ผู้ขอข้ึนทะเบียน จะต้องรักษาสิทธิและเสียค่าธรรมเนียมการสอบ ภาคปฏบิ ัติให้ตอ่ เน่ืองกนั 2.3.4 การอบรมจริยธรรมและมรรยาททนายความ ผู้เข้ารับการอบรมที่ผ่านการทดสอบภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ จะต้องเข้ารับการอบรม จริยธรรมและมรรยาททนายความตามกำหนดวันที่สำนักฝึกอบรมฯ ประกาศกำหนด ผู้ท่ีผ่านการอบรม จริยธรรมและมรรยาททนายความดังกล่าวจึงจะถือว่าเป็นผู้ผ่านการอบรมวิชาว่าความและมีสิทธ์ิในการยื่นคำ ขอจดทะเบียนเพื่อรับใบอนุญาตประกอบวิชาชีพทนายความตอ่ ไป 2.3.5 คา่ ธรรมเนียมและคา่ ลงทะเบยี น 1) ค่าธรรมเนียมในการสมัครเข้ารับการฝึกอบรมวิชาว่าความ เป็นเงิน 3,000 บาท (สามพนั บาท) 2) ค่าลงทะเบียนทดสอบภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ ภาคละ 300 บาท (สามร้อยบาท ถ้วน) การลงทะเบียนทดสอบภาคปฏิบัติต้องนำแบบแจ้งผลการฝึกอบรมภาคปฏิบัติตลอดจนเอกสารท่ี เกี่ยวขอ้ งมาเปน็ หลกั ฐานประกอบการลงทะเบียนทดสอบดว้ ย 3) ค่าลงทะเบยี นรบั ประกาศนียบัตรเปน็ เงิน 300 บาท (สามร้อยบาทถว้ น) 4) คา่ ธรรมเนียมทำบตั รประจำตวั 50 บาท (ห้าสบิ บาทถ้วน) 5) กรณีเคยเข้ารับการอบรมแล้ว เสียค่าธรรมเนียมรวมเป็นเงินท้ังส้ิน 1,700 บาท (หนง่ึ พันเจด็ ร้อยบาทถว้ น) 2.3.6 การรบั ประกาศนยี บตั ร 1) ผู้ที่จะได้รับประกาศนียบัตรจากสภาทนายความ จะต้องสอบได้ทั้งภาคทฤษฎีและ ภาคปฏิบัติและจะต้องเข้ารับการอบรมจริยธรรมและมรรยาททนายความตามกำหนดวันท่ีสำนักฝึกอบรมวิชา ว่าความประกาศกำหนด 2) ผู้ที่สอบได้ภาคทฤษฎี ภาคปฏิบัติและเข้ารับการอบรมจริยธรรมและมรรยาท ทนายความแล้วและได้คะแนนแต่ละภาคต้ังแต่ร้อยละ 90 ข้ึนไป มีสิทธิ์ได้รับการพิจารณาจากสำนักฝึกอบรม วิชาว่าความเพ่ือให้ได้รับเกียรตินิยมอันดับหนึ่งและหากคะแนนแต่ละภาคได้ต้ังแต่ร้อยละ 80 ขึ้นไป มีสิทธิ์ ไดร้ บั การพจิ ารณาจากสำนักฝกึ อบรมวชิ าวา่ ความเพือ่ ให้ไดร้ ับเกียรตินิยมอันดบั สอง 3) ในกรณีผู้มีสิทธิที่จะได้รับพิจารณาจากสำนักฝึกอบรมวิชาว่าความเพื่อให้ได้รับเกียรติ นิยมอันดับหน่ึง หรือสองแล้วแต่กรณี จะต้องผ่านการพิจารณาตรวจสอบโดยละเอียดว่าเป็นผู้มีคุณสมบัติ

ครบถ้วนตามข้อกำหนดทจ่ี ะไดร้ ับเกียรตินิยม เม่ือผ่านการอบรมวิชาว่าความจงึ จะมสี ิทธิย่ืนขอจดทะเบียนเป็น ทนายความ หลกั ฐานการยน่ื คำขอ จดทะเบียนและรบั ใบอนญุ าตใหเ้ ปน็ ทนายความ 2.3.7 หลกั ฐานท่ใี ช้ 1) สำเนาทะเบียนบ้าน 2) สำเนาบตั รประจำตวั ประชาชน หรือบัตรประจำตวั ของบุคคล ซึง่ ไดร้ ับยกเว้นไมต่ อ้ งมีบตั ร ประจำตวั ประชาชนตามกฎหมายวา่ ดว้ ยบัตรประจำตัวประชาชน 3) ใบรับรองของผู้ประกอบวชิ าชีพเวชกรรม (ใบรับรองแพทย)์ 4) หลกั ฐานแสดงวา่ สำเรจ็ การศกึ ษาระดับปริญญาตรี หรือนุปรญิ ญาจากสถาบนั การศึกษา ซง่ึ สภา ทนายความเห็นวา่ มมี าตรฐานการศกึ ษาที่ผไู้ ดร้ บั ปรญิ ญาตรี หรือประกาศนียบัตรควรเป็นทนายความได้ หลกั ฐาน แสดงว่าเป็นสมาชิกเนตบิ ัณฑติ ยสภา (ขอหนงั สอื รับรองจากเนตบิ ัณฑติ ยสภา) 5) หลักฐานแสดงว่าเคยเป็นทนายความ หรือเคยดำรงตำแหนง่ เป็นผ้พู ิพากษาตลุ าการศาลทหาร พนกั งานอัยการ อยั การทหาร หรอื ทนายความตามกฎหมายว่าดว้ ยธรรมนูญศาลทหาร หรือหลักฐานแสดงวา่ ผา่ น การฝกึ อบรมมรรยาททนายความ หลกั ปฏิบตั ิเบ้ืองตน้ ในการวา่ ความและการประกอบอาชพี ทางกฎหมายตาม ข้อบงั คับสภาทนายความหรอื หลกั ฐานแสดงวา่ ผ่านการฝกึ หดั งานในสำนักงานทนายความมาแลว้ ไม่น้อยกว่าหนึง่ ปี (ก) กรณที ่ีเคยรับราชการ ตอ้ งแนบหลกั ฐานคำสั่งเกษียณอายรุ าชการ หรอื คำสง่ั ลาออกจากราชการ (ข) กรณที ่ีเคยตอ้ งคำพพิ ากษาหรือถกู ลงโทษทางวินยั ต้องแนบสำเนาคำพิพากษาถงึ ทีส่ ดุ หรือ คำสัง่ ลงโทษ 6) รูปถ่ายครง่ึ ตัว หน้าตรง สวมครยุ เนติบัณฑติ (ถ่ายไวไ้ ม่เกิน 6 เดือน) รูปสหี รือขาวดำ ขนาด 1 น้ิว จำนวน 2 รูป และขนาด 2 น้วิ หรอื 2 นวิ้ ครง่ึ จำนวน 3 รูป 7) ค่าจดทะเบยี นเปน็ สมาชิก ประเภทสองปี ค่าธรรมเนยี ม 1,600 บาท และประเภทตลอด ชพี คา่ ธรรมเนียม 4,800 บาท 2.3.8 แบบฟอร์มที่เก่ยี วข้องกบั วชิ าชีพทนายความ

แบบฟอร์มทเ่ี กีย่ วขอ้ งกับวชิ าทนายความตามทส่ี ภาทนายความกำหนดมีดงั นี้ ลำดับ รายการ แบบฟอรม์ ทใี่ ช้ 1 จดทะเบยี นเปน็ ทนายความ 1.1 ทะเบยี นประวตั ิทนายความ สองปี : ตลอดชีพ 1.2 คำรับรองของผขู้ องจดทะเบยี นเป็นทนายความ 1.3 (แบบ ท.1) คำขอจดทะเบียนและรับใบอนุญาต ให้เปน็ ทนายความ 2 ตอ่ อายสุ มาชิก 2.1 (แบบ ท.2) คำขอตอ่ อายใุ บอนุญาตให้เป็น ทนายความสองปี 2.2 (แบบ ท.3) คำขอรบั ใบอนุญาตใหเ้ ป็น ทนายความตลอดชีพ (กรณเี ปลีย่ นประเภทจากสองปีเป็นตลอดชพี ) 3.1 (แบบ ท.4) คำขอรบั ใบแทนใบอนุญาตใหเ้ ปน็ 3 ย่นื คำรอ้ งขอเปลี่ยนแปลง ทนายความ (กรณบี ัตรหายหรือชำรดุ ) ขอ้ มูล 3.2 คำขอเปลยี่ นบตั รสมาชิกและใบอนญุ าตให้เป็น ทนายความประเภทตลอดชพี (กรณีเปลยี่ นบัตร ประจำตัวรุ่นเกา่ 4 ขอหนังสอื รับรอง 4.1 คำขอบัตรสมาชิกฉบับภาษาองั กฤษ ประเภทต่าง ๆ 4.2 คำขอเปลยี่ นแปลงข้อมลู 4.3 คำขอหนังสอื รับรองเคยเป็นทนายความ 4.4 คำขอตรวจสอบประวัติการเป็นทนายความ 4.5 ขอบอกเลิกจากการเปน็ ทนายความ

ลำดับ รายการ แบบฟอรม์ ท่ีใช้ 5 ขอประกนั ชว่ั คราว 5.1 แบบ ทป.1 (คำขอรับรองการเป็นทนายความเพ่ือขอทำ สัญญาประกันตวั หรอื ใชต้ นเองเปน็ หลักประกันในการ ปลอ่ ยช่ัวคราว 5.2 แบบ ทป.2 หนังสือรับรองการเป็นทนายความ 5.3 หนังสือยนิ ยอมของคสู่ มรส 6 สำนกั ฝกึ อบรม 6.1 หนังสือแจ้งการเขา้ ฝึกหัดงานในสำนกั งานทนายความ วิชาว่าความ 7 ใบสมคั รสมาชกิ 7.1 ใบสมคั รสมาชกิ หลักสตู รประกาศนียบตั รกฎหมายชน้ั สงู 7.2 ใบสมคั รเป็นทนายความอาสา ประจำโครงการ ทนายความอาสา เข้าฟังการถามคำให้การผู้ต้องหาที่มีอายุไม่เกินสบิ แปดปี ในวันท่ีพนกั งานสอบสวนแจง้ ขอ้ หา 7.3 ใบสมัครเป็นทนายความอาสาประจำสว่ นราชการ 7.4 ใบสมคั รเป็นทนายนความอาสาสมัคร สำนักงานคณะ กรรมการช่วยเหลือประชาชนทางกฎหมาย สภา ทนายความ 7.5 ใบสมัครสมาชิกสหกรณ์ออมทรัพย์ทนายความแห่ง ประเทศไทย ใบสมคั รสมาชิกฌาปนกจิ สงเคราะหท์ นายความ 8 สำนักงานคณะ 8.1 แบบคำกลา่ วหาคดีมรรยาททนายความ กรรมการมรรยาท ทนายความ 2.3.9 สว่ นผู้ท่ตี ้องการประกอบอาชีพทนายความนั้น จะตอ้ งปฏิบัติตามประกาศนายทะเบยี น สภาทนายความ ฉบบั ท่ี 2/2546 เรอื่ ง ระเบียบวา่ ด้วยการข้ึนทะเบียนเป็นสำนักงานทนายความ พ.ศ. 2546 ดังนี้ 1) ขอขึ้นทะเบยี นสำนักงานทนายความ โดยหากขอข้ึนทะเบียนในรูปบคุ คลธรรมดา ผูข้ อ ขน้ึ ทะเบียนต้องเป็นเจ้าของสำนกั งาน ที่สภาทนายความซึง่ ตั้งอยู่ท่ี 7/89 อาคาร 10 ถนนราชดำเนินกลาง แขวงบวรนิเวศ เขตพระนคร กรงุ เทพฯ 10200 โทร. 0-2629-1430 โทรสาร 0-2282-7722 (ดรู ายละเอียด ไดท้ ี่ http://www. lawsociety.or.th/)

2) คำขอขึน้ ทะเบียนให้ใชต้ ามที่นายทะเบยี นสภาทนายความกำหนด คือ แบบสนง. 1 พร้อมเอกสารประกอบคำขอดงั น้ี (ก) สำเนาภาพถา่ ยบตั รประจำตวั ทนายความ 1 ชุด (ข) สำเนาบัตรประจำตวั ประชาชน 1 ชุด (ค) รปู ถา่ ยสี หน้าตรง สวมครุยเนตบิ ณั ฑติ ยสภา ขนาด 2 นวิ้ จำนวน 2 รูป (ง) ภาพถา่ ยขนาดโปสการด์ แสดงท่ตี ง้ั สำนักงานโดยเห็นปา้ ยช่อื สำนักงานจาก ภายนอกจำนวน 1 ภาพ (จ) หนงั สือยินยอมให้ใชส้ ถานที่ หรอื หลกั ฐานแสดงถึงสิทธิในสถานท่ี ซง่ึ ใช้เป็นทีต่ ัง้ สำนกั งาน 1 ชดุ (ฉ) สำเนาภาพถ่ายทะเบียนบ้านท่ใี ช้เป็นท่ีต้งั สำนักงาน 1 ชดุ (ช) กรณยี ่ืนคำขอข้นึ ทะเบียนสำนักงานเป็นนิติบคุ คล ใหแ้ นบหนงั สือรับรองการจด ทะเบียนเป็นนติ ิบคุ คล บัญชรี ายชอ่ื ผ้ถู อื หนุ้ และตัวอย่างตราสำคญั จดทะเบยี นทีร่ ับรอง โดยนายทะเบียนหุ้นส่วน บริษทั อย่างละ 1 ชดุ 3) ผู้ยน่ื คำขอตอ้ งแจ้งข้อมลู ต่อฝ่ายทะเบียนตามแบบทีก่ ำหนด พร้อมรายชอ่ื ทนายความที่อยู่ ในสงั กดั 4) ผู้ยืน่ คำขอข้นึ ทะเบยี นภายในกำหนด 120 วัน ไมต่ ้องเสยี ค่าธรรมเนียมการข้นึ ทะเบยี น ยกเวน้ คา่ ธรรมเนียมหนังสอื สำคัญรับรองการขึน้ ทะเบียนจำนวน 100 คน 5) ช่ือของสำนักงานทนายความที่ขอข้ึนทะเบียนไม่พึงมคี ำหรอื ถ้อยคำใด ๆ ตามที่กำหนดไว้ ในขอ้ 6 ของประกาศนายทะเบียนสภาทนายความ ฉบบั ที่ 2/2546 อันไดแ้ ก่ ชอ่ื ประเทศ ชอ่ื จงั หวัด ช่อื รฐั ชอ่ื ท่ี อาจกอ่ ใหเ้ กิดการสำคัญผิดว่ารฐั บาล กระทรวง ทบวงกรม สว่ นราชการหรือองค์การของรฐั ทัง้ ในประเทศหรือ ต่างประเทศ องค์การระหวา่ งประเทศ องคก์ ารสาธารณกุศล หรือสภาทนายความ เปน็ เจา้ ของหรอื เป็นผู้ดำเนนิ การ หรือมีส่วนร่วมอยูด่ ว้ ยหรือชื่อทีข่ ัดต่อแนวนโยบายแห่งรัฐ หรอื อาจกระทบต่อความมัน่ คงแหง่ รัฐหรือขดั ต่อความ สงบเรียบรอ้ ยหรอื ศีลธรรมอันดขี องประชาชนหรือช่อื ทเี่ หมอื นหรือมเี สยี งเรียกขานตรงกัน หรือคล้ายคลึงกันหรอื อาจกอ่ ใหเ้ กดิ ความหลงผิดกบั ชอ่ื สำนักงานทนายความอ่ืน ที่ได้รับข้ึนทะเบียนไวแ้ ล้ว หรอื ช่อื ท่มี ีลกั ษณะอวดอ้าง หรอื โออ้ วดในคุณวฒุ ิ หรือช่อื ท่ีมลี กั ษณะอันอาจก่อให้เกิดความสำคัญผดิ ในคณุ วุฒคิ วามรู้ความสามารถ หรอื คุณสมบัติ 6) ในกรณที ี่ชอ่ื สำนักงานทนายความซำ้ หรอื เหมอื นหรือมีเสยี งเรียกขานตรงกบั ชื่อสำนกั งาน ทขี่ ้นึ ทะเบยี นไว้แล้ว หากผู้ยื่นคำขอยงั ยืนยันทจ่ี ะใช้ชือ่ ดงั กลา่ วฝ่ายทะเบยี นจะแจ้งใหท้ กุ ฝ่ายทเี่ ก่ียวข้องทราบ โดย ผยู้ น่ื คำขอจะต้องทำบนั ทึกความรบั ผดิ ชอบตามแบบทีฝ่ า่ ยทะเบยี นกำหนดหากชือ่ ทย่ี น่ื คำขอซำ้ หรอื เหมอื นหรอื มี เสียงเรียกขานตรงกับชื่อสำนักงานท่ยี ังมไิ ด้ขน้ึ ทะเบียนแตต่ า่ งฝา่ ยต่างยน่ื คำขอ ใหผ้ ยู้ ืน่ คำขอท้งั หมดไปทำความตก ลงกนั เองแล้วแจ้งผลใหน้ ายทะเบียนทราบเพื่อดำเนินการต่อไป 7) สำนักงานทนายความทไ่ี ดร้ บั การขน้ึ ทะเบียนไว้แลว้ มสี ิทธิไดร้ บั หนังสอื สำคญั รับรองการ ขน้ึ ทะเบยี น หนงั สือสำคัญดังกลา่ วให้แสดงไว้ในท่ีเปดิ เผย และเห็นได้ง่าย ณ ท่ที ำการของสำนักงาน หาก ทนายความท่านใดยังมขี อ้ สงสัยประการใด โปรดสอบถามรายละเอียดเพม่ิ เตมิ ไดท้ ่ี ฝ่ายทะเบยี น สภาทนายความ หรอื ท่ีหมายเลขโทรศัพท0์ -2629-1430 ตอ่ 104, 105

3. วัตถุประสงคใ์ นการจัดทำบญั ชแี ละประเภทบัญชขี องผ้ปู ระกอบอาชีพอสิ ระ 3.1 วตั ถุประสงคใ์ นการทำบญั ชขี องผูป้ ระกอบอาชีพอสิ ระ มดี ังน้ี 3.1.1 เพ่อื เป็นหลักฐานการอา้ งอิง 3.1.2 เพอื่ ใหท้ ราบผลการดำเนินงานและฐานะการเงิน 3.1.3 เพ่อื ปอ้ งกนั การทจุ รติ 3.1.4 เพื่อเสนอต่อบคุ คลภายนอก เช่น ธนาคาร 3.1.5 เพอ่ื คำนวณภาษเี งินไดบ้ ุคคลธรรมดาของผ้ปู ระกอบการในการยน่ื ภาษปี ระจำปี 3.2 ประเภทบัญชขี องผู้ประกอบอาชีพอิสระ ต่อไปนี้เป็นตัวอยา่ งประเภทบัญชขี องผู้ประกอบอาชพี อิสระ 3.2.1 ประเภทบัญชขี องกิจการการแพทย์/ทันตแพทย์ หมวด/ประเภท รหัสบัญชี ช่ือบัญชี หมายเหต/ุ รายละเอยี ด สินทรพั ย์ 1 แบบออมทรัพย์ สินทรพั ย์หมุนเวียน แบบกระแสรายวัน 101 เงินสด 102 เงินฝากธนาคาร หมวด/ประเภท รหัสบัญชี ช่ือบญั ชี หมายเหต/ุ รายละเอียด สินทรพั ย์ 103 สนิ ทรัพย์หมุนเวียน 104 เงินทดรองจ่าย 105 สนิ ทรัพย์ไม่ 106 รายได้ค้างรบั หมนุ เวียน 107 เวชภัณฑ์ ยารกั ษาโรค 110 111 วัสดสุ ิน้ เปลือง นำ้ ยาฆ่าเชอื้ โรค, สำลี, เข็มฉดี ยา 112 วัสดสุ ำนกั งาน สมุดทะเบียนคนไข้, สมุดบัญชี, เครื่องเขยี น, กระดาษถา่ ยเอกสาร, หมกึ สำหรับเคร่อื งพมิ พ์, บัตร ประจำตัวคนไข้ เงินกูย้ มื ระยะยาว อุปกรณ์การแพทย์ เครอ่ื งวัดความดนั โลหิต, เคร่ือง ตรวจคลืน่ หวั ใจ, เครอ่ื งเอกซเรย์, เครื่องเอ็มอาไอ, เครอื่ งฉายรงั สี, เครือ่ งฟอกบำบดั โลหติ , เตยี ง คนไข้, เกา้ อ้ีคนไข้, เคร่ืองชงั่ นำ้ หนัก, เครอ่ื งวัดสว่ นสูง คา่ เสื่อมราคาสะสม- อุปกรณ์แพทย์

113 เครอื่ งมือแพทย์ เครื่องตรวจการเตน้ ของหัวใจ (หูฟงั ) คมี (สำหรับแพทย์), กรรไกร (สำหรบั แพทย์), ปรอทวัดอณุ หภมู ,ิ 114 ค่าเสือ่ มราคาสะสม- เครอ่ื งมอื แพทย์ 115 อุปกรณส์ ำนกั งาน ตูเ้ ก็บเอกสาร, คอมพิวเตอร์, เครอ่ื งพิมพ์, โทรศัพท์, โทรสาร, โตะ๊ ทำงาน 116 คา่ เสื่อมราคาสะสม- อปุ กรณ์สำนกั งาน หมวด/ประเภท รหสั บัญชี ชื่อบญั ชี หมายเหต/ุ รายละเอยี ด สนิ ทรัพย์ไม่ หมนุ เวียน 117 เครื่องตกแต่ง ชดุ รับแขก, เคาน์เตอร์, ผา้ มา่ น หนส้ี นิ หนีส้ นิ หมุนเวียน 118 คา่ เสอ่ื มราคาสะสม- เครือ่ งตกแต่ง หน้ีสนิ ไม่ หมุนเวียน 119 ยานพาหนะ สว่ นของเจา้ ของ/ 120 ค่าเสอื่ มราคาสะสม- ทุน รายได้ ยานพาหนะ 121 อาคาร 122 ค่าเสื่อมราคาสะสม-อาคาร 123 ที่ดิน 2 201 เจา้ หน้ี 202 ค่าใชจ้ ่ายค้างจ่าย 203 ภาษีหัก ณ ทีจ่ ่าย 204 เงินประกันสังคม คา้ งจา่ ย 211 เจา้ หนจ้ี ำนอง 212 เงนิ กู้ 3 301 ทนุ -แพทย์/ทันตแพทย์ 302 เงินถอน-แพทย์/ทนั ตแพทย์ 4 401 รายไดค้ ่าตรวจรกั ษา

402 รายไดค้ ่าบรกิ าร 403 รายได้เบ็ดเตลด็ 404 ดอกเบีย้ รับ หมวด/ประเภท รหัสบัญชี ช่ือบญั ชี หมายเหต/ุ รายละเอียด คา่ ใช้จ่าย 5 เงนิ เดือน ค่าธรรมเนียมการประกอบโรคศิลปะ 501 วสั ดุสิน้ เปลอื งใช้ไป/วัสดุ ใชใ้ นการทำฟนั 502 คา่ เวชภัณฑ์ วัสดุสำนักงานใช้ไป 503 คา่ เชา่ สำนกั งาน ค่าสาธารณูปโภค 504 ค่าพาหนะ 505 คา่ เบ้ียประกัน 506 ค่าซอ่ มแซม 507 ค่าสมทบเงนิ ประกนั สงั คม 508 คา่ เสื่อมราคา-อุปกรณ์แพทย์ 509 ค่าเสอื่ มราคา-เคร่ืองมือแพทย์ 510 ค่าเสื่อมราคา-อุปกรณ์สำนักงาน 511 คา่ เส่อื มราคา-เครอ่ื งตกแต่ง 512 ค่าเส่อื มราคา-ยานพาหนะ 513 คา่ เส่อื มราคา-อาคาร 514 คา่ ใชจ้ ่ายเบด็ เตลด็ 515 516 517 518

3.2.2 ตัวอยา่ งประเภทบัญชีของกิจการสอบบัญชี/ทำบัญชี หมวด/ประเภท รหัสบญั ชี ช่อื บัญชี หมายเหตุ/รายละเอียด สินทรัพย์ 1 สินทรัพย์หมุนเวยี น 101 เงินสด 102 เงินฝากธนาคาร แบบออมทรัพย์, กระแสรายวนั 103 เงินทดรองจา่ ย หมวด/ประเภท รหสั บญั ชี ชอ่ื บญั ชี หมายเหตุ/รายละเอยี ด สินทรัพย์ 104 รายไดค้ ้างรบั หมนุ เวียน 105 วัสดุสำนกั งาน สมุดทะเบียนลูกค้า, สมุดบัญชี, สนิ ทรัพยไ์ ม่ เครือ่ งเขยี น, กระดาษถา่ ยเอกสาร หมนุ เวียน 110 เงินให้กู้ยืมเพอื่ ชอ้ื หมกึ สำหรับเครื่องพมิ พ์ ยานพาหนะ หนสี้ ิน 111 อปุ กรณส์ ำนักงาน ตเู้ ก็บเอกสาร, คอมพวิ เตอร์, หนส้ี ินหมุนเวียน เครอ่ื งพิมพ์, โทรศพั ท์, 112 คา่ เส่ือมราคาสะสม- โทรสาร, โต๊ะทำงาน หนส้ี นิ ไม่ อุปกรณ์สำนกั งาน หมุนเวียน 113 เครอ่ื งตกแต่ง ชดุ รับแขก, เคาน์เตอร์, ผ้ามา่ น 114 คา่ เส่ือมราคาสะสม- เครอื่ งตกแต่ง 115 ยานพาหนะ 116 ค่าเสอ่ื มราคาสะสม- ยานพาหนะ 117 อาคาร 118 ค่าเสอื่ มราคาสะสม-อาคาร 119 ท่ดี ิน 2 201 เจา้ หน้ี 202 ค่าใชจ้ า่ ยคา้ งจา่ ย 203 ภาษีหกั ณ ทจ่ี ่าย 204 ภาษเี งินได้ค้างจ่าย 205 เงนิ ประกันสงั คมคา้ งจ่าย 211 เจ้าหน้ีจำนอง 212 เงินกู้

หมวด/ประเภท รหัสบญั ชี ชอื่ บัญชี หมายเหต/ุ รายละเอียด ส่วนของเจ้าของ 3 301 ทุน-เจ้าของกจิ การ 302 เงนิ ถอน-เจ้าของกิจการ รายได้ 4 401 รายไดค้ า่ ตรวจสอบบัญชี 402 รายได้ค่าทำบัญชี 403 รายไดค้ า่ วางรปู บัญชี 404 รายไดค้ า่ ธรรมเนียมปรึกษา 405 รายไดเ้ บด็ เตล็ด 406 ดอกเบ้ยี รับ คา่ ใช้จ่าย 5 501 เงินเดอื น 502 ค่าเช่าสำนกั งาน 503 เครื่องเขียนและแบบพิมพ์ 504 คา่ ไปรษณียโ์ ทรเลข 505 ค่าธรรมเนียม 506 คา่ รับรอง 507 คา่ ส่ิงตีพมิ พ์ 508 ค่าพาหนะ 509 วสั ดุสำนกั งานใชไ้ ป 510 ค่าสาธารณูปโภค 511 ค่าสมทบเงนิ ประกันสังคม 512 ค่าใชจ้ ่ายเบ็ดเตลด็ 513 คา่ เสือ่ มราคา-อุปกรณส์ ำนกั งาน 514 คา่ เสือ่ มราคา-เครือ่ งตกแต่ง 515 คา่ เส่ือมราคา-ยานพาหนะ 516 ค่าเสื่อมราคา-อาคาร

สำหรับกิจการผู้ประกอบอาชพี อิสระอน่ื ๆ จะคล้าย ๆ กันจะแตกต่างเฉพาะบางหมวดและ บางบัญชีเท่านนั้ เช่น หมวด/ประเภท รหสั บญั ชี ชอ่ื บญั ชี หมายเหต/ุ รายละเอยี ด สินทรพั ย์ 1 เป็นเงินทก่ี ิจการจา่ ยแทน ลูกความไปก่อนและจะ 108 เงินทดรองจา่ ยแทนลกู ความ เรยี กเก็บจากลูกความภายหลงั หน้สี นิ 2 เปน็ เงินท่กี ิจการไดร้ บั จาก 206 เงินรับล่วงหน้าจากลกู ความ ลกู ความล่วงหนา้ เพอื่ นำไป ใช้จ่ายในการทำคดี เชน่ ค่าธรรมเนียมศาล รายได้ 4 401 รายไดค้ า่ ปรึกษากฎหมาย 402 รายไดค้ ่าธรรมเนยี มความ 403 รายได้คา่ ธรรมเนยี มเรียก เกบ็ เงิน 4. สมุดบญั ชีทีใ่ ช้และการบันทึกบญั ชขี องผ้ปู ระกอบอาชพี อิสระ 4.1 สมดุ บัญชที ใ่ี ชใ้ นกจิ การของผปู้ ระกอบอาชีพอิสระ 4.1.1 สมดุ บนั ทกึ รายการข้นั ตน้ นยิ มใช้สมุดเงนิ สด 2 ช่อง (Two-Columns Book) หรอื สมุด รายวันเงนิ สด (Cash Journal) 4.2 การบันทกึ บัญชี การบนั ทึกบัญชีของผู้ประกอบอาชพี อิสระนิยมใช้ระบบเกณฑเ์ งินสด (Cash Basis) คอื จะบนั ทกึ รายได้ต่อเม่อื ได้รบั เงนิ สดเท่านัน้ ไม่นยิ มบันทึกบัญชีลกู หนี้ ดังนนั้ จึงต้องจัดทำทะเบียนเพอ่ื จดบนั ทกึ รายละเอียด เกี่ยวกบั รายไดท้ ีไ่ ดร้ ับเป็นเงินสดและที่ยังไมไ่ ด้รบั เช่น กจิ การทนายความต้องจดั ทำทะเบียนลูกความหรอื แพทย/์ ทันตแพทย์ ต้องจัดทำทะเบียนคนไข้ (Patient Book) และถา้ เป็นกิจการผู้รับจา้ งทำและตรวจสอบบญั ชี ควร จดั ทำทะเบียนลูกค้า เป็นตน้

ตัวอยา่ งทะเบยี นคนไข้ รหัส ชื่อ-สกุล ทีอ่ ยู่ ค่าตรวจ การชำระเงิน หมายเหตุ รักษา คนไข้ ชำระ คงค้าง 800 10001 นายสรุ ชัย ทชิ ัย วก. เชียงทอง 1,100 800 - 10002 นางสมรศรี ใจยะ วอศ.นำ้ ริน 440 1,360 - ชำระหน้ี 260 840 10003 น.ส.วงวาด ขจร วท. ชลบรุ ี 200 240 10004 ด.ญ.พมิ พ์พกั ตร์ ร.ร.ไมตรวี ทิ ย์ 650 190 หทัยราษฎร์ 10005 ด.ช.สามโชค ธิโพธ์ ร.ร.สีชังวทิ ยา 1,480 1,480 - ตัวอย่างบัตรประจำตวั คนไข้ คลินิกหมอชาวบา้ น โทร. 02-945-544-959 wwwdoctor.com เปดิ บรกิ ารทุกวนั ต้งั แต่เวลา 09.00 น. – 17.00 น. บัตรประจำตวั คนไข้เลขที่ 10004 ขือ่ คนไข้ ด.ญ.พิมพพ์ กั ตร์ หทัยราษฎร์ อายุ 13 ปี เข้ารับการรกั ษาครั้งแรก วันท่ี 13 เมษายน 2550 (โปรดแสดงบัตรประจำตัวคนไข้ทุกครัง้ ) ตวั อยา่ งทะเบยี นประวัติคนไข้ ทะเบยี นประวตั คิ นไข้ เลขประจำตัวคนไข้ 10004 ชื่อ-สกุล เด็กหญงิ พิมพ์พกั ตร์ หทยั ราษฎร์ ทอ่ี ยู่ วพ. บางนา โทรศัพท์ 02-945-844-915 วนั เดือน ปี โรค/อาการ การรกั ษา/ยา การนดั หมาย หมายเหตุ 13 เม.ย. 50 ปวดฟัน ยาระงับปวด 20 เม.ย. 50

ตวั อยา่ งท่ี 1 ต่อไปนี้เป็นรายการรบั -จ่ายเงนิ ระหวา่ งเดือน มนี าคม 2563ของคลนิ ิกรักษ์ฟัน 2563 ซือ้ วัสดใุ ชใ้ นการทำฟันเป็นเงนิ สด 4,500 บาท มี.ค. 1 ซอื้ ยาเป็นเงนิ สด 4,800 บาท 3 จ่ายค่าพมิ พ์บตั รคนไข้ 1,500 บาท 4 รับเงนิ ค่าอดุ ฟันและถอนฟัน 11,900 บาท 5 ซอื้ วสั ดใุ ช้ในการทำฟนั เป็นเงนิ สด 950 บาท 10 รับเงินค่าตรวจสขุ ภาพฟัน 2,500 บาท 13 จา่ ยคา่ เชา่ สำนักงานเปน็ เชค็ 15,000 บาท 17 จ่ายค่าสาธารณูปโภคเปน็ เชค็ 3,540 บาท 19 ซอ้ื เครื่องมอื แพทย์โดยจ่ายเป็นเชค็ 25,500 บาท 20 ถอนเงินจากธนาคารมาใชใ้ นกจิ การ 10,000 บาท 21 รบั เงินค่าดดั ฟันและอุดฟัน 35,000 บาท นำฝากธนาคารทะนที 25 ถอนเงินจากธนาคาร 18,000 บาท 27 จ่ายค่าเบ้ียประกันอัคคีภัย 12,000 บาท 29 จา่ ยเงนิ เดือนพยาบาล 18,000 บาท หกั ภาษีเงนิ ได้ไว้ 3% และเงนิ ประกัน 31 สังคม 5% และเจ้าของกิจการถอนเงินสดไปใช้ส่วนตวั 5,000 บาท ให้ทำ 1. บันทกึ รายการในสมุดรายวันเงินสด (โดยเปดิ ช่องเงนิ สด ธนาคาร วัสดุในการ ทำฟนั ค่าเวชภัณฑ์ เงนิ เดือน เงนิ ถอน รายได้คา่ ตรวจรักษาและช่องอืน่ ๆ 2. ผา่ นรายการไปบญั ชีแยกประเภทท่วั ไป 1. บนั ทกึ รายการในสมดุ รายวันเงินสด (โดยเปิดชอ่ งเงนิ สด ธนาคาร วสั ดใุ นการ ทำฟนั คา่ เวชภณั ฑ์ เงินเดอื น เงินถอน รายไดค้ า่ ตรวจรกั ษาและช่องอ่นื ๆ)

2. ผา่ นรายการไปบัญชีแยกประเภทท่ัวไป พ.ศ. 2563 รายการ หน้า บญั ชีเงนิ สด รายการ หน้า เลขท่ี 101 เดือน วันท่ี บัญชี บัญชี เดบิต พ.ศ. 2563 เครดิต บาท สต เดือน วนั ท่ี บาท สต มี.ค. 1 ยอดยกมา  xx มี.ค. 31 สมดุ รายวัน 31 สมดุ รายวัน ง.ส.2 42,400 - เงินสด ง.ส.2 45,310 - เงินสด พ.ศ. 2563 รายการ หน้า บัญชีธนาคาร เลขท่ี 102 เดือน วนั ที่ บญั ชี เดบติ พ.ศ. 2563 รายการ หนา้ เครดิต บาท สต เดือน วนั ท่ี บัญชี บาท สต มี.ค. 1 ยอดยกมา  xx มี.ค. 31 สมุดรายวัน ง.ส.2 72,040 - 31 สมุดรายวนั เงนิ สด ง.ส.2 35,000 - เงนิ สด พ.ศ. 2563 รายการ หนา้ บญั ชีวสั ดใุ นการทำฟัน รายการ เลขที่ 103 เดือน วันที่ บญั ชี เดบติ พ.ศ. 2563 หน้า เครดิต บาท สต เดือน วันท่ี บัญชี บาท สต มี.ค. 31 สมดุ รายวนั ง.ส.2 5,450 - เงินสด พ.ศ. 2563 รายการ หนา้ บัญชีเคร่ืองมือแพทย์ เลขที่ 113 เดือน วนั ท่ี บัญชี เดบติ พ.ศ. 2563 รายการ หนา้ เครดติ บาท สต เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต มี.ค. 20 สมดุ รายวัน ง.ส.1 25,500 - เงนิ สด

พ.ศ. 2563 บญั ชภี าษีหัก ณ ทีจ่ ่าย เลขที่ 203 เดือน วันท่ี รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 2563 รายการ หน้า เครดติ บัญชี บาท สต เดือน วันที่ บัญชี บาท สต ม.ี ค. 31 สมดุ รายวัน ง.ส.2 540 - เงินสด พ.ศ. 2563 บัญชีประกันสังคมค้างจ่าย เลขท่ี 204 เดอื น วันท่ี รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 2563 รายการ หนา้ เครดิต บัญชี บาท สต เดือน วันท่ี บัญชี บาท สต ม.ี ค. 31 สมดุ รายวนั ง.ส.2 900 - เงนิ สด พ.ศ. 2563 บญั ชีเงนิ ถอน เลขท่ี 302 เดอื น วนั ท่ี รายการ หน้า เดบิต พ.ศ. 2563 รายการ หนา้ เครดติ บญั ชี บาท สต เดือน วันท่ี บัญชี บาท สต ม.ี ค. 31 สมุดรายวนั ง.ส.2 5,000 - เงนิ สด พ.ศ. 2563 บัญชีรายได้คา่ ตรวจรกั ษา เลขท่ี 401 เดือน วนั ท่ี รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2563 รายการ หนา้ เครดิต บัญชี บาท สต เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต มี.ค. 31 สมุดรายวนั ง.ส.2 49,900 - เงนิ สด

พ.ศ. 2563 บัญชีเงนิ เดือน เลขท่ี 501 เดือน วันที่ รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2563 รายการ หน้า เครดิต บัญชี บาท สต เดอื น วันที่ บัญชี บาท สต ม.ี ค. 31 สมดุ รายวัน ง.ส.2 18,000 - เงนิ สด พ.ศ. 2563 บญั ชีค่าพิมพ์บัตรคนไข้ เลขท่ี 503 เดือน วันที่ รายการ หน้า เดบิต พ.ศ. 2563 รายการ หน้า เครดติ บญั ชี บาท สต เดอื น วันที่ บญั ชี บาท สต มี.ค. 4 สมุดรายวนั ง.ส.1 1,500 - เงนิ สด พ.ศ. 2563 บัญชีค่าเวชภณั ฑ์ เลขท่ี 504 เดอื น วนั ที่ รายการ หน้า เดบิต พ.ศ. 2563 รายการ หน้า เครดิต บัญชี บาท สต เดือน วนั ที่ บัญชี บาท สต มี.ค. 31 สมุดรายวัน ง.ส.2 4,800 - เงนิ สด พ.ศ. 2563 บัญชคี า่ เช่าสำนกั งาน เลขท่ี 506 เดือน วันท่ี รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2563 รายการ หนา้ เครดิต บญั ชี บาท สต เดือน วันท่ี บญั ชี บาท สต ม.ี ค. 17 สมุดรายวัน ง.ส.1 15,000 - เงินสด

พ.ศ. 2563 บัญชคี า่ สาธารณูปโภค เลขท่ี 507 เดือน วนั ที่ รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2563 รายการ หนา้ เครดิต บญั ชี บาท สต เดอื น วันท่ี บัญชี บาท สต ม.ี ค. 19 สมดุ รายวัน ง.ส.1 3,540 - เงนิ สด พ.ศ. 2563 บญั ชคี ่าเบ้ียประกนั ภัย เลขท่ี 509 เดือน วันที่ รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2563 รายการ หน้า เครดติ บญั ชี บาท สต เดือน วนั ท่ี บัญชี บาท สต ม.ี ค. 29 สมดุ รายวนั ง.ส.2 12,000 - เงินสด 5. การบันทกึ รายการปรบั ปรุงของผปู้ ระกอบอาชีพอสิ ระ การบันทึกรายการปรับปรุงของผู้ประกอบอาชีพอิสระจะคล้าย ๆ กับกิจการค้าทั่วไป เช่น ค่าใช้จ่าย คา้ งจ่าย คา่ เส่ือมราคาอาคารและอุปกรณ์ แตไ่ ม่นยิ มปรบั ปรงุ รายไดค้ า้ งรบั (รายได้ทย่ี ังไม่ไดร้ ับมาเปน็ เงินสด) 6. งบการเงนิ ของผู้ประกอบอาชพี อสิ ระ งบการเงิน (Financial Statement) ของผ้ปู ระกอบอาชีพอิสระ แบง่ ออกเป็น 2 งบ คือ 6.1 งบรายได้และคา่ ใช้จ่าย (Revenue and Expenditure Statement) คือ งบท่ีแสดงผลการ ดำเนนิ งาน ประกอบด้วยรายไดแ้ ละคา่ ใช้จ่าย ถา้ รายได้สูงกว่าค่าใชจ้ า่ ย เรยี กว่า รายไดส้ ุทธิ (Net Revenue) ถ้าค่าใชจ้ า่ ยสูงกวา่ รายได้ เรียกว่า คา่ ใช้จา่ ยสุทธิ (Net Expenditure) 6.2 งบแสดงฐานะการเงนิ (The Statement of Financial Position ) คือ งบที่แสดงฐานการเงิน ประกอบด้วย สินทรัพย์ หนีส้ ินและสว่ นของเจา้ ของ

ตวั อยา่ งท่ี 2 ต่อไปนเ้ี ป็นยอดคงเหลอื ในบัญชีแยกประเภทของสำนกั งานลาวลั ยบ์ ัญชี เมอ่ื วนั ที่ 31 ธนั วาคม 2563 เงนิ สด 35,000 ธนาคาร 430,000 วัสดุสำนักงาน 4,500 อุปกรณ์สำนักงาน 75,000 ค่าเส่อื มราคาสะสม-อปุ กรณ์สำนักงาน 45,360 เครือ่ งตกแต่ง 88,000 ค่าเสอ่ื มราคาสะสม-เคร่ืองตกแต่ง 56,320 ทุน-นางสาวลาวัลย์ 555,450 รายได้คา่ ตรวจสอบบัญชี 190,000 รายไดค้ า่ วางรปู บัญชี 25,700 รายไดค้ า่ ทำบัญชี 55,000 เงินเดือน 250,000 คา่ เชา่ สำนกั งาน 24,000 ค่ารับรอง 2,500 คา่ เคร่ืองเขียนแบบพิมพ์ 1,185 คา่ พาหนะ 5,420 ค่าธรรมเนียม 3,750 คา่ ไปรษณียโ์ ทรเลข 1,070 ค่าน้ำ-คา่ ไฟฟ้า-ค่าโทรศัพท์ 6,780 คา่ ใช้จา่ ยเบ็ดเตลด็ 1,500 รายการปรบั ปรุง 1. วัสดสุ ำนกั งานคงเหลือ 1,350 บาท 2. คา่ ธรรมเนยี มคา้ งจ่าย 1,070 บาท 3. คดิ ค่าเสอ่ื มราคาอุปกรณ์สำนกั งานและเครือ่ งตกแตง่ ในอัตรา 20% ต่อปี ใหท้ ำ 1. บันทกึ รายการปรับปรุงในสมดุ รายวันทวั่ ไป 2. งบรายได้และคา่ ใชจ้ า่ ยสำหรบั งวด 1 ปี สิ้นสดุ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2563 3. งบแสดงฐานะการเงนิ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 2563

1. บนั ทึกรายการปรบั ปรุงในสมดุ รายวนั ท่วั ไป 2. สมดุ รายวันทั่วไป หน้า 1 เครดติ พ.ศ. 2563 รายการ เลขท่ี เดบติ บาท สต. บาท สต. เดือน วนั ท่ี บัญชี ธ.ค. 31 วัสดสุ ำนกั งานใชไ้ ป (4,000 – 1,350) 509 2,650 - วัสดสุ ำนักงาน 105 2,650 - ปรับปรงุ วัสดุสำนักงานใชไ้ ป ค่าธรรมเนียม 503 1,070 - 1,070 - ค่าธรรมเนียมคา้ งจา่ ย 206 ปรบั ปรงุ ค่าธรรมเนียมคา้ งจ่าย ค่าเส่อื มราคา-อุปกรณ์สำนกั งาน 513 15,000 - 15,000 - คา่ เส่ือมราคา-เคร่อื งตกแต่ง 515 17,600 - 17,600 - 112 ค่าเส่อื มราคาสะสม-อปุ กรณ์ สำนกั งาน คา่ เสือ่ มราคาสะสม-เครอื่ งตกแตง่ 116 คดิ คา่ เสอ่ื มราคาอุปกรณ์สำนักงาน เคร่ืองตกแต่ง

2. งบรายได้และคา่ ใชจ้ ่ายสำหรบั งวด 1 ปี ส้นิ สุดวันท่ี 31 ธันวาคม 2563 สำนักงานลาวลั ย์การบัญชี งบรายไดแ้ ละค่าใช้จา่ ย สำหรับงวด 1 ปี สน้ิ สดุ วันที่ 31 ธนั วาคม 2563 รายได้ 190,000 หน่วย : บาท รายไดค้ า่ ตรวจสอบและรับรองงบการเงนิ 25,700 270,700 รายไดค้ ่าวางระบบบัญชี 55,000 รายได้ค่าจดั ทำบัญชี รวมรายได้ คา่ ใช้จา่ ย 250,000 เงินเดอื น 24,000 ค่าเช่าสำนกั งาน 2,500 ค่ารับรอง 1,185 ค่าเครอื่ งเขยี นแบบพมิ พ์ 5,420 ค่าใช้จา่ ยเก่ยี วกับยานพาหนะ 4,445 ค่าธรรมเนียม (3,375 + 1,070) 1,070 คา่ ไปรษณีย์โทรเลข 6,780 คา่ นำ้ -ค่าไฟฟ้า-คา่ โทรศัพท์ 1,500 ค่าใช้จา่ ยเบ็ดเตลด็ 2,650 วสั ดสุ ำนกั งานใชไ้ ป 15,000 คา่ เส่อื มราคา-อุปกรณ์สำนักงาน 17,600 ค่าเสื่อมราคา-เครอื่ งตกแตง่ รวมค่าใช้จ่าย 332,150 61,450 คา่ ใช้จ่ายสทุ ธิ

3. งบแสดงฐานะการเงิน วนั ที่ 31 ธันวาคม 2563 สำนกั งานลาวลั ยก์ ารบัญชี งบดลุ ณ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 2563 สนิ ทรพั ย์ สินทรพั ย์หมนุ เวยี น หนว่ ย : บาท เงินสด 35,000 466,350 ธนาคาร 430,000 28,720 495,070 วสั ดุสำนักงาน 1,350 1,070 รวมสินทรพั ยห์ มนุ เวยี น 1,070 สินทรัพย์ไม่หมนุ เวียน 494,000 495,070 อปุ กรณส์ ำนักงาน 75,000 หัก ค่าเสอื่ มราคาสะสม-อปุ กรณส์ ำนกั งาน 60,360 14,640 เคร่ืองตกแตง่ 88,000 หกั คา่ เสือ่ มราคาสะสม-เครือ่ งตกแต่ง 73,920 14,080 รวมสินทรพั ย์ไมห่ มุนเวียน รวมสินทรพั ย์ หนส้ี นิ และสว่ นของเจ้าของ หน้สี นิ หนีส้ นิ หมนุ เวียน ค่าธรรมเนียมค้างจ่าย 1,070 รวมหน้ีสินหมนุ เวยี น รวมหนสี้ นิ ส่วนของเจ้าของ ทนุ -นางสาวลาวลั ย์ 555,450 หกั คา่ ใชจ้ ่ายสุทธิ 61,450 รวมสว่ นของเจ้าของ รวมหนส้ี ินและสว่ นของเจา้ ของ

สรุป ผู้ประกอบอาชีพอิสระได้แก่ นายแพทย์ ทนายความ ผู้สอบบัญชี เป็นต้น จัดต้ังสำนักงานขึ้นเพื่อให้ บริการแก่ลูกค้า ดังน้ัน จึงมีความจำเป็นต้องทราบรายได้และค่าใช้จ่ายของกิจการ เพื่อประโยชน์ในการ บรหิ ารงาน การขยายกิจการตลอดจนการเสียภาษี สมุดบัญชีที่ใช้ในกิจการของผู้ประกอบอาชีพอิสระ ให้สมุดเงินสด 2 ช่อง สมุดรายวันเงินสด(ในกรณี ทม่ี ีการรบั -จ่ายเงินบ่อยครั้ง) สมุดรายวันทว่ั ไปและสมดุ แยกประเภทท่วั ไป การบันทึกบัญชีใช้หลักระบบเกณฑ์เงินสด คือจะบันทึกรายได้ต่อเมื่อได้รับเงินสดเท่าน้ัน ไม่นิยม บนั ทกึ บัญชีลูกหน้ี แตจ่ ะจัดทำทะเบียนแสดงรายละเอยี ดของลกู ค้า รายไดท้ ่ีได้รับและที่ยงั คา้ งอยู่ กิจการของผูป้ ระกอบอาชพี อสิ ระจะตอ้ งทำบญั ชีรายไดแ้ ละค่าใชจ้ ่าย แยกเป็นประเภทบญั ชดี งั นี้ ตัวอย่าง กจิ การแพทย์ ประเภทบญั ชีรายได้ -รายได้คา่ ตรวจรักษา -รายไดเ้ บด็ เตลด็ - ฯลฯ ประเภทบัญชคี ่าใช้จา่ ย -ค่าเวชภณั ฑ์ -วสั ดุสำนกั งานใช้ไป -เงินเดอื นแพทย์-พยาบาล -ค่าใชจ้ า่ ยเบ็ดเตลด็ - ฯลฯ งบการเงนิ ของผู้ประกอบอาชีพอิสระ ได้แก่ 1. งบรายได้และคา่ ใช้จา่ ย ทำใหท้ ราบวา่ กจิ การมีรายได้สุทธหิ รือค่าใชจ้ า่ ยสุทธเิ ท่าใด 2. งบแสดงฐานะการเงิน ทำให้ทราบฐานะการเงินของผู้ประกอบอาชีพอสิ ระว่ามสี นิ ทรัพย์ หนี้สิน และทุน เปน็ อย่างไร

ศพั ทบ์ ญั ชี หน่วยที่ 6 ศัพท์บัญชี ศัพท์ภาษาองั กฤษ คา่ ใชจ้ ่ายสุทธิ Net Expenditure ค่าเวชภณั ฑ์ Medical Expenses งบการเงนิ Financial Statement งบแสดงฐานะการเงนิ The Statement of Financial Position งบรายได้และค่าใชจ้ ่าย Revenue and Expenditure Statement ทนายความ Lawyer ทะเบียนคนไข้ Patient Book ผทู้ ำบญั ช/ี ผู้สอบบญั ชีรับอนุญาต Accountant/CPA ผปู้ ระกอบอาชีพอิสระ Self-Employed Worker แพทย/์ ทนั ตแพทย์ Doctor-Dentist ระบบเกณฑเ์ งินสด Cash Basis รายไดค้ า่ ตรวจรกั ษา Medical Treatment Income รายได้คา่ ธรรมเนียม Case-Fees Income รายไดค้ า่ ปรกึ ษากฎหมาย Law-Counseling Income รายได้สุทธิ Net Revenue วสั ดใุ ชใ้ นการทำฟนั Supplies for Tooth Treatment สำนกั งานตรวจสอบบญั ชี Account Auditing Office สำนักงานทนายความ Law Office สำนกั งานแพทย์ Medical Office สมุดเงินสด 2 ช่อง Two-Columns Book สมุดรายวันเงินสด Cash Journal สมดุ รายวนั ทวั่ ไป General Journal สมุดแยกประเภทท่วั ไป General Ledger

แบบฝกึ ปฏิบตั ิหน่วยท่ี 5 ตอนท่ี 1 ให้ตอบคำถามตอ่ ไปนี้ ข้อ 1. ใหอ้ ธิบายความหมายของผปู้ ระกอบอาชพี อิสระ ข้อ 2. วัตถุประสงคใ์ นการจดั ทำบัญชีของผปู้ ระกอบอาชีพอิสระเพอ่ื อะไร ข้อ 3. บญั ชีเงินทดรองจา่ ยแทนลูกความเป็นบัญชีประเภทใด ขอ้ 4. บญั ชีเงนิ รับล่วงหน้าจากลูกความเป็นบัญชปี ระเภทใด ขอ้ 5. เครอื่ งมอื แพทย์เปน็ บัญชีประเภทใด ข้อ 6. สมดุ บญั ชีทใ่ี ชใ้ นกิจการของผปู้ ระกอบอาชีพอสิ ระมอี ะไรบ้าง ขอ้ 7. ให้อธบิ ายการบันทกึ บัญชีของผ้ปู ระกอบอาชีพอสิ ระ ขอ้ 8. การประกอบอาชพี อิสระ ผู้ประกอบการควรจดั ทำทะเบียนอะไรบา้ ง ข้อ 9. การบนั ทกึ รายการปรับปรงุ ของผปู้ ระกอบอาชีพอิสระจะบนั ทึกกรณใี ดบา้ ง ข้อ 10. งบการเงนิ ของผปู้ ระกอบอาชพี อสิ ระมีกีป่ ระเภท อะไรบา้ ง

ตอนท่ี 2 ให้ทำแบบฝึกหกั ตอ่ ไปน้ี ขอ้ 1. ตอ่ ไปน้ีเปน็ งบทดลองของสำนักงานทนายความสรรคส์ รา้ ง ณ วนั ที่ 31 ธันวาคม 2552 สำนกั งานทนายความสรรคส์ รา้ ง งบทดลอง วันท่ี 31 ธันวาคม 2552 เงินสด 8,900 เงนิ ฝากธนาคาร 100,000 วสั ดุสำนักงาน 5,500 เงนิ ทดรองจ่ายแทนลูกความ 7,800 อปุ กรณส์ ำนักงาน 60,000 คา่ เสื่อมราคาสะสม-อปุ กรณ์สำนักงาน 24,000 ห้องสมดุ 6,000 ค่าเสอ่ื มราคาสะสม-หอ้ งสมุด 6,400 ทนุ 134,750 เงนิ ถอน 6,000 รายได้ค่าธรรมเนียมความ 147,800 รายได้คา่ ธรรมเนยี มเรียกเกบ็ เงิน 78,900 รายไดค้ ่าธรรมเนยี มทป่ี รึกษากฎหมาย 35,800 คา่ เชา่ สำนักงาน 98,000 คา่ พาหนะ 5,250 คา่ น้ำ-ค่าไฟฟ้า-โทรศัพท์ 5,500 ค่ารับรอง 3,200 เงินเดือน 90,000 ค่าใช้จ่ายเบด็ เตลด็ 1,500 427,650 427,650 รายละเอียดเพิ่มเตมิ มีดังนี้ 1. ลูกความทจ่ี ่ายเงนิ ทดรองไป นำเงินมาชำระ 10,000 บาท ยงั ไมไ่ ดบ้ ันทึกบญั ชี 2. คดิ คา่ เส่ือมราคาอปุ กรณส์ ำนักงาน 10% และหอ้ งสมุด 5% ให้ทำ 1. รายการปรบั ปรุงในสมุดรายวันทว่ั ไป 2. งบรายไดแ้ ละคา่ ใช้จ่าย 3. งบดุล ณ วนั ที่ 31 ธันวาคม 2552

ขอ้ 2. ตอ่ ไปน้เี ป็นยอดคงเหลือในบัญชีแยกประเภทของสำนักงานทนายความยอดชายและเพือ่ น สำหรบั ปี สิ้นสุดวันที่ 31 ธันวาคม 2552 เงนิ สด 158,000 22,500 อุปกรณส์ ำนักงาน 37,750 คา่ เสื่อมราคาสะสม-อุปกรณ์สำนกั งาน 33,500 เคร่ืองตกแตง่ 67,000 ค่าเส่อื มราคาสะสม-เคร่ืองตกแต่ง 55,400 ยานพาหนะ 277,000 ค่าเสื่อมราคาสะสม-ยานพาหนะ 175,000 อาคาร 700,000 ค่าเส่ือมราคาสะสม-อาคาร 1,367,200 ทด่ี นิ 800,000 ทนุ -ทนายความยอดชาย 450,000 เงนิ ถอน-ทนายความยอดชาย 30,000 120,000 รายได้ค่าปรกึ ษาคดี รายได้ค่าธรรมเนยี ม 6,000 3,000 รายไดค้ า่ เบด็ เตล็ด 22,000 ค่าโฆษณา 15,000 ค่าเบย้ี ประกัน ค่าใชจ้ ่ายเก่ียวกบั ยานพาหนะ 950 คา่ ไปรษณีย์โทรเลข 1,200 คา่ รับรอง 3,200 ค่าเคร่อื งเขยี นแบบพมิ พ์ 7,500 ค่านำ้ -คา่ ไฟฟ้า-ค่าโทรศัพท์ 100,000 เงินเดอื น 1,000 คา่ ใชจ้ ่ายเบ็ดเตลด็ รายละเอียดเพิ่มเติมมดี งั น้ี 1. คดิ ค่าเสอ่ื มราคาอปุ กรณ์สำนักงาน เครอื่ งตกแต่งและยานพาหนะในอตั รา 20% ตอ่ ปี 2. ค่าเบี้ยประกนั มีกำหนด 1 ปี เรม่ิ เม่ือวนั ที่ 1 ตุลาคม 2552 3. คา่ โฆษณามีกำหนด 6 เดือนเรมิ่ ต้งั แต่เดอื น กรกฎาคม 2552 4. ได้รบั เงินล่วงหน้าจากลูกความเพื่อเปน็ ค่าใช้จ่าย 30,000 บาท ยังไม่ได้บนั ทึกบัญชี

ใหท้ ำ 1. บนั ทกึ รายการปรับปรงุ ในสมดุ รายวันท่วั ไป 2. งบรายไดแ้ ละค่าใช้จ่าย 3. งบดลุ ณ วนั ท่ี 31 ธันวาคม 2552

ขอ้ 3. ต่อไปนเ้ี ปน็ ยอดคงเหลือในบัญชีแยกประเภทของสำนกั งานบัญชีรงุ่ เจรญิ เมอื่ วนั ที่ 31 ธันวาคม 2552 เงินสด 95,000 ธนาคาร 488,245 วสั ดุสำนกั งาน 48,000 อปุ กรณ์สำนักงาน 100,000 คา่ เสื่อมราคาสะสม-อปุ กรณส์ ำนกั งาน 64,000 เครอ่ื งตกแตง่ 112,000 ค่าเสอ่ื มราคาสะสม-เคร่ืองตกแตง่ 56,000 รถจักรยานยนต์ 70,000 ค่าเสอื่ มราคาสะสม-รถจักรยานยนต์ 14,000 อาคาร 750,000 ค่าเส่ือมราคาสะสม-อาคาร 187,500 ภาษีหกั ณ ทจี่ า่ ย 12,000 เงนิ ประกันสังคมค้างจา่ ย 45,000 เงนิ กู้ 250,000 ทุน-รุ่งเจริญ 800,000 เงนิ ถอน-รุง่ เจรญิ 50,000 รายได้คา่ ตรวจสอบบัญชี 311,200 รายได้ค่าธรรมเนียมปรกึ ษา 64,500 รายไดค้ ่าวางรปู บัญชี 97,850 ค่าพาหนะ 15,000 คา่ โฆษณา 25,000 คา่ รับรอง คา่ นำ้ -คา่ ไฟฟา้ -ค่าโทรศัพท์ 5,530 ค่าเบยี้ ประกัน 25,000 ค่าเครอ่ื งเขยี นแบบพิมพ์ 35,000 คา่ บริการอินเตอรเ์ นต็ 3,500 ค่าเบย้ี เลย้ี งนกั ศกึ ษาฝกึ งาน 3,575 เงนิ เดือน 7,500 คา่ ใชจ้ า่ ยเบด็ เตล็ด 45,000 คา่ สมทบเงนิ ประกนั สงั คม 5,400 18,300 รายละเอยี ดเพมิ่ เตมิ มีดงั น้ี 1. วสั ดุสำนกั งานคงเหลือ 13,500 บาท 2. คดิ คา่ เส่ือมราคาอุปกรณส์ ำนกั งาน เครอ่ื งตกแต่งและรถจักรยานยนต์

ในอัตรา 20% ตอ่ ปี อาคาร 5% ตอ่ ปี 3. ค่าโฆษณากำหนด 6 เดอื น เร่ิมโฆษณาเม่อื เดอื น พฤศจิกายน 2552 4. ค่าเบย้ี ประกนั ภยั เป็นของงวดบญั ชตี อ่ ไป 4,000 บาท 5. คา่ บริการอินเทอร์เน็ต เดอื นธันวาคมยังไม่ไดจ้ า่ ยจำนวน 590 บาท ให้ทำ 1. บันทกึ รายการปรับปรุงในสมุดรายวนั ท่วั ไป 2. งบรายได้และค่าใช้จา่ ย 3. งบดลุ ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2522