["\u00cdt l\u00e2u sau, gi\u1eb7c Nguy\u00ean sang x\u00e2m l\u1ea5n n\u01b0\u1edbc ta. D\u01b0\u1edbi s\u1ef1 ch\u1ec9 huy c\u1ee7a Ti\u1ebft ch\u1ebf Tr\u1ea7n H\u01b0ng \u0110\u1ea1o, K\u1ef3 l\u1eadp \u0111\u01b0\u1ee3c nhi\u1ec1u chi\u1ebfn c\u00f4ng l\u1edbn. Khi th\u1eafng gi\u1eb7c tr\u1edf v\u1ec1 \u00f4ng nghe tin th\u00e2n m\u1eabu \u0111\u00e3 h\u1ea1i ch\u00f9a Y\u00ean t\u1eed. \u00d4ng v\u00f4 c\u00f9ng \u0111au \u0111\u1edbn l\u00ean l\u1eadp \u0111\u00e0n tr\u00e0ng c\u1ea7u si\u00eau cho m\u1eb9. Khi xu\u1ed1ng n\u00fai, \u0111\u1ebfn c\u1ea1nh gh\u1ec1nh Ph\u01b0\u1ee3ng B\u00e0n th\u00ec tr\u1eddi \u0111\u1ea5t n\u1ed5i gi\u00f3 m\u00f9 m\u1ecbt, m\u1ed9t con r\u1eafn \u0111en trong ng\u01b0\u1eddi \u00f4ng bay l\u00ean kh\u00f4ng trung, \u00f4ng h\u00f3a ngay khi \u1ea5y! M\u1ed9t l\u00fac sau ki\u1ebfn m\u1ed1i x\u00f4ng \u0111\u1ea5t l\u00e0m c\u00e1i m\u1ea3 l\u1edbn. Ng\u01b0\u1eddi sau c\u00f3 th\u01a1 v\u1ecbnh r\u1eb1ng: S\u1ed1ng l\u00e0m danh t\u01b0\u1edbng, th\u00e1c l\u00e0m th\u1ea7n Mu\u00f4n thu\u1edf c\u01b0\u01a1ng th\u01b0\u1eddng m\u1ed9t t\u1ea5m th\u00e2n N\u1ea5m \u0111\u1ea5t Ph\u01b0\u01a1ng B\u00e0n tr\u0103ng gi\u00f3 r\u1ecdi T\u01b0\u1edbng qu\u00e2n m\u1ed3 \u1ea5y mi\u1ec7ng nh\u00e2n d\u00e2n. Vua nh\u00e0 Tr\u1ea7n l\u1ec7nh xu\u1ed1ng cho d\u00e2n l\u1eadp mi\u1ebfu th\u1edd c\u00fang v\u00e0 ban s\u1eafc phong l\u00e0 \u0110\u00f4ng K\u1ef3 Th\u00e1i \u00fay B\u1ea3o Qu\u1ed1c C\u00f4ng \u0110\u1ea1i v\u01b0\u01a1ng. V\u01b0\u01a1ng r\u1ea5t linh \u1ee9ng \u0111\u00e3 \u00e2m ph\u00f2 cho L\u00ea Th\u00e1i T\u1ed5 di\u1ec7t gi\u1eb7c Minh, cho Nguy\u1ec5n Kim di\u1ec7t \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u00e0 M\u1ea1c. T\u01b0\u01a1ng truy\u1ec1n khi Nguy\u1ec5n Kim d\u1ea5y qu\u00e2n \u1edf Ai Lao v\u1ec1 \u0111\u00e1nh h\u1ecd M\u1ea1c, khi \u0111i qua mi\u1ebfu \u0110\u1ea1i V\u01b0\u01a1ng th\u1ea5y con r\u1eafn \u0111en n\u1eb1m cu\u1ed9n kh\u00fac d\u01b0\u1edbi \u0111\u1ea7m, hai m\u1eaft s\u00e1ng qu\u1eafc. \u0110\u00fang l\u00fac \u0111\u00f3, chi\u00eang tr\u1ed1ng trong mi\u1ebfu t\u1ef1 nhi\u00ean khua vang, c\u1edd t\u1ef1 nhi\u00ean bay ph\u1ea7n ph\u1eadt. Bi\u1ebft l\u00e0 anh linh, Nguy\u1ec5n Kim cho l\u00e0m l\u1ec5 t\u1ea1 Tr\u1eadn \u0111\u00e1nh \u1edf x\u00e3 Th\u01b0\u1ee3ng Ph\u00e2n, Th\u1ea1ch Th\u1ea5t qu\u1ea3 nhi\u00ean Nguy\u1ec5n Kim th\u1eafng l\u1edbn. Khi L\u00ea Trang T\u00f4ng l\u00ean ng\u00f4i, \u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c vua s\u1eafc phong th\u00eam du\u1ec7 hi\u1ec7u l\u00e0 Qu\u1ea3ng H\u1eadu Linh Th\u00f4ng B\u00f4n M\u1eabu Ch\u00ednh Tr\u1ef1c Th\u00f4ng Minh qu\u1ea3 Do\u00e3n Th\u01b0\u1ee3ng \u0110\u1eb3ng t\u1ed1i Linh \u0110\u1ea1i v\u01b0\u01a1ng. CAO C\u00c1C N\u0103m Ninh nh\u00e0 \u0110\u01b0\u1eddng, \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc Trung Qu\u1ed1c n\u01a1i n\u01a1i lo\u1ea1n l\u1ea1c, m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi h\u1ecd Cao t\u00ean C\u00e1c m\u1ed9t m\u00ecnh l\u00e1nh n\u1ea1n, gi\u1ea3 l\u00e0m ng\u01b0\u1eddi b\u1ea7n h\u00e0n, \u0103n xin d\u1ecdc \u0111\u01b0\u1eddng \u0111\u1ebfn \u0111\u1ecba ph\u1eadn Thanh H\u00f3a. Th\u1ea5y d\u00e2n c\u01b0 thu\u1ea7n h\u1eadu, b\u1ed1n m\u1eb7t c\u00f3 s\u00f4ng bao b\u1ecdc, Cao C\u00e1c b\u00e8n \u0111\u1ebfn \u1edf nh\u1edd ng\u00f4i mi\u1ebfu c\u1ee7a l\u00e0ng. Cao \u1edf l\u1ea1i \u0111\u00f3 v\u00e0 m\u1edf tr\u01b0\u1eddng d\u1ea1y h\u1ecdc \u0111\u1ec3 t\u00ecm k\u1ebf n\u01b0\u01a1ng th\u00e2n. D\u00e2n \u0111\u1ecba ph\u01b0\u01a1ng nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ed9i \u01a1n gi\u00e1o h\u00f3a c\u1ee7a th\u1ea7y. M\u1ea5y n\u0103m sau, Trung Qu\u1ed1c y\u00ean h\u00e0n","tr\u1edf l\u1ea1i \u00f4ng tr\u1edf v\u1ec1 qu\u00ea. V\u00ec c\u00f3 t\u00e0i v\u0103n ch\u01b0\u01a1ng ch\u00ednh s\u1ef1 n\u00ean m\u1ea5y n\u0103m sau \u00f4ng v\u00e2ng m\u1ec7nh tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh sang tr\u1ea5n th\u1ee7 c\u00e1c l\u1ed9 Thanh H\u00f3a, Ngh\u1ec7 An. \u00d4ng b\u00e8n \u0111em b\u1ed9 h\u1ea1 v\u00e0 qu\u00e2n l\u00ednh \u0111\u1ebfn l\u00e0ng ng\u00e0y n\u1ecd m\u1edf ti\u1ec7c khao th\u01b0\u1edfng, ban ph\u00e1t l\u1ee5a l\u00e0, ti\u1ec1n b\u1ea1c v\u00e0 n\u0103m ngh\u00ecn h\u1ed9c g\u1ea1o cho d\u00e2n. \u0110\u1ebfn n\u0103m 61 tu\u1ed5i, vua \u0110\u01b0\u1eddng cho v\u1eddi \u00f4ng v\u1ec1 tri\u1ec1u l\u00e0m vi\u1ec7c. \u00d4ng h\u01b0\u1edfng th\u1ecd 79 tu\u1ed5i, m\u1ea5t ng\u00e0y 14 th\u00e1ng ch\u1ea1p. Vua \u0110\u01b0\u1eddng gi\u00e1ng chi\u1ebfu cho c\u00e1c th\u1ea7n t\u1eed \u1edf m\u1ed9t s\u1ed1 trang \u1ea5p n\u01b0\u1edbc Nam l\u1eadp \u0111\u1ec1n th\u1edd. D\u00e2n th\u00f4n Chi\u1ebfu Trung c\u1ea3m nh\u1edb c\u00f4ng \u0111\u1ee9c c\u1ee7a \u00f4ng b\u00e8n l\u1eadp m\u1ed9t t\u00f2a mi\u1ebfu t\u1ea1i ng\u00f4i tr\u01b0\u1eddng m\u00e0 \u00f4ng d\u1ea1y h\u1ecdc khi x\u01b0a. T\u1eeb khi c\u00f3 mi\u1ebfu th\u1edd, d\u00e2n ch\u00fang l\u00e0m \u0103n th\u1ecbnh v\u01b0\u1ee3ng, tr\u1edf th\u00e0nh m\u1ed9t l\u00e0ng tr\u00f9 ph\u00fa. \u0110\u1ebfn \u0111\u1eddi Tr\u1ea7n Th\u00e1nh T\u00f4ng, qu\u00e2n Nguy\u00ean sang x\u00e2m l\u01b0\u1ee3c. Vua ng\u1ef1 gi\u00e1 th\u00e2n chinh d\u1eb9p gi\u1eb7c. Khi thuy\u1ec1n r\u1ed3ng c\u1ee7a vua \u0111i qua b\u1ea3n th\u00f4n, b\u1ed7ng d\u01b0ng m\u01b0a to gi\u00f3 l\u1edbn, thuy\u1ec1n kh\u00f4ng sao ti\u1ebfn l\u00ean \u0111\u01b0\u1ee3c. Vua l\u1ea5y l\u00e0m l\u1ea1 b\u00e8n l\u00ean b\u1edd \u0111\u00f3ng qu\u00e2n. Tr\u01b0\u1edbc \u0111\u1ec1n \u00e2m u c\u00f3 r\u1ea5t nhi\u1ec1u r\u1eafn \u0111\u1ed9c, qu\u00e2n l\u00ednh c\u1ee7a vua nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi v\u1ecb r\u1eafn c\u1eafn ch\u1ebft. Vua cho v\u1eddi d\u00e2n \u0111\u1ebfn \u0111\u1ec3 h\u1ecfi lai l\u1ecbch v\u1ecb th\u1ea7n \u0111\u01b0\u1ee3c th\u1edd trong \u0111\u1ec1n, d\u00e2n c\u1ee9 th\u1ef1c t\u00ecnh t\u00e2u l\u00ean, th\u1ea5y v\u1ecb th\u00e0nh ho\u00e0ng l\u00e0ng anh linh, vua cho bi\u1ec7n l\u1ec5 c\u1ea7u c\u00fang v\u00e0 kh\u1ea5n: \u201cGi\u1eb7c Nguy\u00ean x\u00e2m l\u01b0\u1ee3c, t\u00e0n h\u1ea1i d\u00e2n ta, th\u1eadt c\u1ef1c ch\u1eb3ng \u0111\u00e3 m\u00e0 ph\u1ea3i \u0111em qu\u00e2n \u0111i \u0111\u00e1nh, Th\u1ea7n c\u00f3 anh linh h\u00e3y hi\u1ec3n linh gi\u00fap n\u01b0\u1edbc, l\u00e0m cho ba qu\u00e2n kho\u1ebb m\u1ea1nh, th\u1eafng gi\u1eb7c, sau n\u00e0y th\u1ea7n c\u0169ng c\u00f3 c\u00f4ng...\u201d. Kh\u1ea5n xong ai n\u1ea5y \u0111\u1ec1u b\u00ecnh y\u00ean v\u00f4 s\u1ef1, nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi b\u1ecb r\u1eafn c\u1eafn c\u0169ng s\u1ed1ng l\u1ea1i h\u1ebft. Nh\u00e0 vua ti\u1ebfn qu\u00e2n \u0111\u1ebfn s\u00f4ng L\u1ee5c \u0110\u1ea7u \u0111\u00e1nh nhau m\u1ed9t tr\u1eadn quy\u1ebft li\u1ec7t. Trong l\u00fac giao chi\u1ebfn, tr\u1eddi b\u1ed7ng n\u1ed5i c\u01a1n b\u00e3o t\u00e1p, n\u01b0\u1edbc s\u00f4ng cu\u1ed9n s\u00f3ng \u1ea7m, bao nhi\u00eau chi\u1ebfc thuy\u1ec1n c\u1ee7a qu\u00e2n Nguy\u00ean \u0111\u1ec1u b\u1ecb l\u1eadt nh\u00e0o, gi\u1eb7c ch\u1ebft \u0111u\u1ed1i r\u1ea5t nhi\u1ec1u. Nh\u00e0 vua khen th\u1ea7n linh \u1ee9ng. Th\u1eafng tr\u1eadn tr\u1edf v\u1ec1, vua cho quan tri\u1ec1u mang s\u1eafc ch\u1ec9 \u0111\u1ebfn bao phong l\u00e0 \u0110\u01b0\u01a1ng c\u1ea3nh th\u00e0nh ho\u00e0ng Hi\u1ec3n \u1ee9ng Anh H\u1ed9 qu\u1ed1c h\u00fay Cao C\u00e1c \u0110\u1ea1i minh linh \u1ee9ng th\u01b0\u1ee3ng \u0111\u0103ng ph\u00fac th\u1ea7n \u0111\u1ea1i v\u01b0\u01a1ng.","TR\u1ea6N QU\u00dd KHO\u00c1NG Cu\u1ed9c kh\u00e1ng chi\u1ebfn ch\u1ed1ng qu\u00e2n Minh x\u00e2m l\u01b0\u1ee3c th\u1ea5t b\u1ea1i, hai vua H\u1ed3 b\u1ecb b\u1eaft. Con th\u1ee9 vua Tr\u1ea7n Ngh\u1ec7 T\u00f4ng l\u00e0 Nam Qu\u1eadn v\u01b0\u01a1ng Tr\u1ea7n Ng\u1ed7i, \u0111em m\u1ed9t s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi trong h\u1ecd v\u00e0 b\u1ed9 h\u1ea1 t\u00e2m ph\u00fac v\u00e0o \u1edf x\u1ee9 \u0111\u1ed3i M\u1ea3 D\u1eb7n, d\u1ef1a v\u00e0o th\u1ebf n\u00fai r\u1eebng hi\u1ec3m tr\u1edf v\u00f9ng Tam \u0110i\u1ec7p, d\u1ef1ng doanh tr\u1ea1i, chi\u00eau m\u1ed9 tr\u00e1ng s\u0129, t\u00edch tr\u1eef l\u01b0\u01a1ng th\u1ea3o, m\u01b0u vi\u1ec7c kh\u00f4i ph\u1ee5c. B\u1ea5y gi\u1edd c\u00f3 Tr\u1ea7n Thi\u1ec7u C\u01a1 v\u00e0 Tr\u1ea7n Chi\u00eau \u0110\u00fac t\u1eeb ph\u1ee7 Thi\u00ean Tr\u01b0\u1eddng \u0111em qu\u00e2n \u0111\u1ebfn \u0111\u00f3n Tr\u1ea7n Ng\u1ed7i t\u00f4n l\u00e0m Minh ch\u1ee7. Ng\u00e0y m\u00f9ng 2, th\u00e1ng 10, n\u0103m \u0110inh h\u1ee3i (1407) Tr\u1ea7n Ng\u1ed7i l\u00ean ng\u00f4i \u1edf M\u1ed9 \u0110\u1ed9, x\u01b0ng l\u00e0 Gi\u1ea3n \u0110\u1ecbnh \u0111\u1ebf, l\u1ea5y ni\u00ean hi\u1ec7u l\u00e0 H\u01b0ng Kh\u00e1nh, \u0111\u1eb7t h\u00e0nh cung \u1edf ch\u1ee3 B\u00fat. N\u0103m sau qu\u00e2n Minh m\u1edf cu\u1ed9c t\u1ea5n c\u00f4ng l\u1edbn v\u00e0o M\u1ed9 \u0110\u1ed9, vua H\u01b0ng Kh\u00e1nh r\u00fat v\u1ec1 mi\u1ec1n t\u00e2y \u0111\u00f3ng \u1edf Ngh\u1ec7 An, Quan chi ch\u00e2u, ch\u00e2u H\u00f3a l\u00e0 \u0110\u1eb7ng T\u1ea5t gi\u1ebft quan l\u1ea1i nh\u00e0 Minh \u0111em qu\u00e2n v\u1ec1 v\u1edbi vua. Vua phong T\u1ea5t l\u00e0m Qu\u1ed1c c\u00f4ng, t\u01b0\u1edbng Minh Tr\u01b0\u01a1ng Ph\u1ee5 \u0111\u00e1nh Di\u1ec5n Ch\u00e2u, vua v\u00e0 \u0110\u1eb7ng T\u1ea5t r\u00fat v\u1ec1 mi\u1ec1n nam ch\u00e2u H\u00f3a, qu\u00e2n Minh \u0111u\u1ed5i theo \u0111\u00e1nh v\u00e0o c\u1eeda bi\u1ec3n B\u1ed1 Ch\u00ednh t\u01b0\u1edbng Ph\u1ea1m th\u1ebf C\u0103ng \u0111\u00f3n h\u00e0ng qu\u00e2n Minh, Tr\u01b0\u01a1ng Ph\u1ee5 cho l\u00e0m tri ph\u1ee7 T\u00e2n B\u00ecnh, r\u1ed3i \u0111\u1eb7t l\u01b0u quan \u0111\u1ec3 chia tr\u1ecb. Th\u00e1ng 6 n\u0103m M\u1eadu t\u00fd (1408) \u0110\u1eb7ng T\u1ea5t l\u1ea1i gi\u1ebft \u0111\u01b0\u1ee3c Ph\u1ea1m th\u1ebf C\u0103ng \u1edf c\u1eeda Nh\u1eadt L\u1ec7, t\u1eeb Ngh\u1ec7 tr\u1edf v\u00e0o l\u1ea1i thu\u1ed9c v\u1ec1 nh\u00e0 Tr\u1ea7n. Th\u00e1ng 10, vua H\u01b0ng Kh\u00e1nh c\u00f9ng Qu\u1ed1c c\u00f4ng \u0110\u1eb7ng T\u1ea5t, Tham m\u01b0u Nguy\u1ec5n C\u1ea3nh Ch\u00e2n \u0111i\u1ec1u ngh\u0129a qu\u00e2n c\u00e1c l\u1ed9 Thu\u1eadn H\u00f3a, T\u00e2n B\u00ecnh, Ngh\u1ec7 An, Di\u1ec5n Ch\u00e2u ti\u1ebfn ra Thanh H\u00f3a, qua c\u00e1c x\u1ee9 Tr\u01b0\u1eddng Y\u00ean, Ph\u00fac th\u00e0nh (Y\u00ean Kh\u00e1nh) c\u00e1c quan l\u1ea1i c\u0169 v\u00e0 h\u00e0o ki\u1ec7t h\u01b0\u1edfng \u1ee9ng \u0111i theo. Ng\u00e0y 14 th\u00e1ng 12, m\u1ed9t tr\u1eadn \u0111\u00e1nh l\u1edbn \u1edf b\u1ebfn B\u00f4 C\u00f4, s\u00f4ng \u0110\u00e1y. Vua H\u01b0ng Kh\u00e1nh th\u00e2m c\u1ea7m d\u00f9i \u0111\u00e1nh tr\u1ed1ng tr\u1eadn \u0111\u1ec3 kh\u00edch l\u1ec7 ba qu\u00e2n. Gi\u1eb7c Minh thua to, qu\u00e2n ta ch\u00e9m \u0111\u01b0\u1ee3c binh b\u1ed9 th\u01b0\u1ee3ng th\u01b0 L\u01b0u Tuy, \u0110\u00f4 ty L\u1eef Ngh\u1ecb, Tham ch\u00ednh L\u01b0u D\u1ee5c, \u0110\u00f4 ch\u1ec9 huy s\u1ee9 Li\u1ec5u T\u00f4ng, di\u1ec7t h\u01a1n 10 v\u1ea1n qu\u00e2n Minh, ch\u1ec9 m\u1ed9t m\u00ecnh M\u1ed9c Th\u1ea1nh ch\u1ea1y tho\u00e1t v\u00e0o c\u1ed1 th\u1ee7 \u1edf th\u00e0nh C\u1ed5 L\u1ed9ng. Vua H\u01b0ng Kh\u00e1nh ch\u1ee7 tr\u01b0\u01a1ng th\u1eeba th\u1ebf ch\u1ebb tre \u0111u\u1ed5i theo m\u1ed9t m\u1ea1ch, nh\u01b0 s\u00e9t \u0111\u00e1nh kh\u00f4ng k\u1ecbp b\u1ecbt tai, ti\u1ebfn \u0111\u00e1nh \u0110\u00f4ng quan, Qu\u1ed1c c\u00f4ng \u0110\u1eb7ng T\u1ea5t v\u00e0 Tham m\u01b0u Nguy\u1ec5n C\u1ea3nh Ch\u00e2n l\u1ea1i ch\u1ee7 tr\u01b0\u01a1ng qu\u00e9t s\u1ea1ch d\u01b0 \u0111\u1ea3ng c\u1ee7a gi\u1eb7c, c\u1ee7ng c\u1ed1 T\u00e2y \u0110\u00f4 cho kh\u1ecfi lo sau l\u01b0ng. V\u00ec v\u1eady vua t\u00f4i b\u1ea5t h\u00f2a, th\u00e1ng 2 n\u0103m K\u1ef7 S\u1eedu (1409) vua H\u01b0ng Kh\u00e1nh nghe l\u1eddi gi\u00e8m gi\u1ebft Qu\u1ed1c c\u00f4ng \u0110\u1eb7ng T\u1ea5t v\u00e0 \u0110\u1ed3ng tri khu m\u1eadt vi\u1ec7n tham m\u01b0u Nguy\u1ec5n C\u1ea3nh Ch\u00e2n.","Con \u0110\u1eb7ng T\u1ea5t l\u00e0 \u0110\u1eb7ng Dung, con Nguy\u1ec5n C\u1ea3nh Ch\u00e2n l\u00e0 Nguy\u1ec5n C\u1ea3nh D\u1ecb c\u0103m t\u1ee9c v\u00ec cha b\u1ecb ch\u1ebft oan, m\u1edbi \u0111em qu\u00e2n Thu\u1eadn H\u00f3a v\u1ec1 Thanh H\u00f3a \u0111\u00f3n Tr\u1ea7n Qu\u00ed Kho\u00e1ng, ch\u00e1u vua Tr\u1ea7n Ngh\u1ec7 T\u00f4ng, g\u1ecdi vua H\u01b0ng Kh\u00e1nh b\u1eb1ng ch\u00fa, l\u1eadp l\u00ean l\u00e0m vua t\u1ee9c Tr\u00f9ng Quang \u0110\u1ebf. Vua Tr\u00f9ng Quang \u0111\u00f3n vua H\u01b0ng Kh\u00e1nh (Gi\u1ea3n \u0110\u1ecbnh \u0110\u1ebf) t\u00f4n l\u00e0m Th\u01b0\u1ee3ng Ho\u00e0ng c\u00f9ng nhau hi\u1ec7p s\u1ee9c \u0111\u00e1nh gi\u1eb7c, phong con th\u1ee9 Th\u01b0\u1ee3ng Ho\u00e0ng l\u00e0 Tr\u1ea7n Ng\u00f4 L\u0129nh l\u00e0m th\u01b0\u1ee3ng t\u01b0\u1edbng. M\u00f9a h\u1ea1 th\u00e1ng n\u0103m Tr\u00f9ng Quang th\u1ee9 hai (1410), vua \u0111em b\u1ecdn \u0110\u1eb7ng Dung, Nguy\u1ec5n C\u1ea3nh D\u1ecb, Tr\u1ea7n Chi\u00eau \u0110\u1ee9c, ti\u1ebfn ra b\u1ebfn La, Ch\u00e2u H\u1ea1 H\u1ed3ng, \u0111\u00e1nh b\u1ea1i qu\u00e2n c\u1ee7a \u0110\u00f4 \u0111\u1ed1c Giang H\u1ea1c nh\u00e0 Minh, th\u1eeba th\u1eafng \u0111u\u1ed5i \u0111\u1ebfn B\u00ecnh Than, \u0111\u1ed1t ph\u00e1 thuy\u1ec1n tr\u1ea1i gi\u1eb7c Minh. Nh\u00e0 Minh sai Tr\u01b0\u01a1ng Ph\u1ee5 sang c\u1ee9u vi\u1ec7n, g\u1eb7p l\u00fac vua v\u00e0 Th\u01b0\u1ee3ng Ho\u00e0ng ng\u1edd v\u1ef1c nhau, qu\u00e2n Minh \u0111\u00e1nh th\u1eafng qu\u00e2n \u0110\u1eb7ng Dung \u1edf H\u00e0m T\u1eed. Vua Tr\u00f9ng Quang r\u00fat v\u1ec1 Ngh\u1ec7 An. Th\u00e1ng 6, n\u0103m Nh\u00e2m Th\u00ecn (1412) Tr\u01b0\u01a1ng Ph\u1ee5 v\u00e0 M\u1ed9c Th\u1ea1nh \u0111em \u0111\u1ea1i qu\u00e2n \u0111\u00e1nh nhau v\u1edbi b\u1ecdn Nguy\u1ec5n S\u00fay, Nguy\u1ec5n C\u1ea3nh D\u1ecb, \u0110\u1eb7ng Dung k\u1ecbch l\u1ecbch \u1edf M\u1ed9 \u0110\u1ed9 v\u00ec c\u00e1c t\u01b0\u1edbng kh\u00f4ng c\u00f9ng l\u00f2ng n\u00ean r\u00fat ch\u1ea1y v\u00e0o Ngh\u1ec7 An. Th\u00e1ng gi\u00eang\u0103m Qu\u00ed T\u1ef5 (1413) vua Tr\u00f9ng Quang mang qu\u00e2n v\u01b0\u1ee3t bi\u1ec3n \u0111\u00e1nh qu\u00e2n Minh \u1edf V\u00e2n \u0110\u1ed3n, H\u1ea3i \u0110\u00f4ng \u0111\u1ec3 ki\u1ebfm l\u01b0\u01a1ng th\u1ef1c, th\u00e1ng 3 l\u1ea1i r\u00fat v\u1ec1 Ngh\u1ec7 An, quan qu\u00e2n 10 ph\u1ea7n c\u00f2n 3, b\u1ed1n ph\u1ea7n. Trong chuy\u1ebfn n\u00e0y t\u01b0\u1edbng Tr\u1ea7n Tri\u1ec7u C\u01a1 m\u1ea5t t\u00edch, t\u01b0\u1edbng Tr\u1ea7n Chi\u00eau \u0110\u1ee9c b\u1ecb th\u01b0\u01a1ng m\u1ea5t b\u00e0n tay tr\u00e1i sau c\u0169ng kh\u00f4ng bi\u1ebft xi\u00eau b\u1ea1t v\u1ec1 \u0111\u00e2u. M\u00f9a h\u1ea1 th\u00e1ng 4, b\u1ecdn Tr\u01b0\u01a1ng Ph\u1ee5 v\u00e0 M\u1ed9c Th\u1ea1nh \u0111\u00e1nh Ngh\u1ec7 An, vua l\u1ea1i ch\u1ea1y v\u00e0o Ch\u00e2u H\u00f3a, sai \u0111\u00e0i qu\u00e2n Nguy\u1ec5n Bi\u1ec3u l\u00e0m s\u1ee9 sang nh\u00e0 Minh c\u1ea7u phong. S\u1ee9 gi\u1ea3 \u0111\u1ebfn Ngh\u1ec7 An b\u1ecb Tr\u01b0\u01a1ng Phu gi\u1eef l\u1ea1i m\u00e0 gi\u1ebft \u0111i. Th\u00e1ng 6 qu\u00e2n Minh \u0111em qu\u00e2n chi\u1ebfn thuy\u1ec1n \u0111i v\u00e0o th\u00e0nh Ch\u00e2u H\u00f3a, b\u1ea5y gi\u1edd Th\u01b0\u1ee3ng ho\u00e0ng Gi\u1ea3n \u0110\u1ecbnh \u0111\u00e3 b\u1ecb qu\u00e2n Minh b\u1eaft \u0111\u01b0a v\u1ec1 Kim L\u0103ng, vua Tr\u00f9ng Quang ch\u1ec9 c\u00f2n v\u00f9ng Ch\u00e2u H\u00f3a, hai b\u00ean c\u1ea7m c\u1ef1 t\u1eeb th\u00e1ng 9 \u0111\u1ebfn th\u00e1ng 12, t\u01b0\u1edbng \u0110\u1eb7ng Dung v\u00e0 Nguy\u1ec5n C\u1ea3nh D\u1ecb b\u1ecb Tr\u01b0\u01a1ng Ph\u1ee5 b\u1eaft \u0111\u01b0\u1ee3c, Nguy\u1ec5n C\u1ea3nh D\u1ecb ch\u1eedi gi\u1eb7c m\u00e0 b\u1ecb h\u1ea1i. Vua Tr\u00f9ng Quang ch\u1ea1y sang n\u01b0\u1edbc L\u00e3o Qua, qu\u00e2n Minh v\u01b0\u1ee3t bi\u00ean gi\u1edbi \u0111u\u1ed5i theo b\u1eaft \u0111\u01b0\u1ee3c vua. Ng\u01b0\u1eddi Ch\u00e2u H\u00f3a th\u1ea5y vua b\u1ecb b\u1eaft th\u00ec \u0111\u1ec1u xin h\u00e0ng. Tr\u01b0\u01a1ng Ph\u1ee5 \u0111em vua Tr\u00f9ng Quang v\u00e0 c\u00e1c t\u01b0\u1edbng b\u1ecb b\u1eaft xu\u1ed1ng thuy\u1ec1n v\u01b0\u1ee3t bi\u1ec3n v\u1ec1 B\u1eafc, khi thuy\u1ec1n v\u00e0o c\u1eeda Th\u1ea7n \u0110\u1ea7u (Th\u1ea7n Ph\u00f9) Vua Tr\u00f9ng Quang nh\u1ea3y xu\u1ed1ng bi\u1ec3n, t\u01b0\u1edbng \u0110\u1eb7ng Dung nh\u1ea3y theo vua. M\u1ea5y ng\u00e0y sau m\u1ed9t s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi trung ngh\u0129a t\u00ecm v\u1edbt \u0111\u01b0\u1ee3c thi h\u00e0i \u0111em vua ng\u1ea7m t\u00e1ng \u1edf x\u1ee9 M\u1ea3 D\u1eb7n. B\u1ea5y gi\u1edd ch\u00e1u n\u1ed9i Th\u01b0\u1ee3ng ho\u00e0ng Gi\u1ea3n \u0110\u1ecbnh l\u00e0 Tr\u1ea7n To\u00e0n Trung,","con trai t\u01b0\u1edbng Nguy\u1ec5n S\u00fay l\u00e0 Nguy\u1ec5n Ho\u00e0n c\u00f3 s\u00e1ch ghi l\u00e0 Nguy\u1ec5n H\u1ed5, tr\u1ed1n tho\u00e1t nanh vu\u1ed1t gi\u1eb7c Minh, \u0111em m\u1ea5y t\u00f9y t\u1eebng c\u1ea3i trang l\u00e0m n\u00f4ng phu, d\u1ef1ng nh\u00e0 \u1edf x\u1ee9 M\u1ea3 D\u1eb7n l\u00e0m ru\u1ed9ng, \u0111\u1ed1t than, tr\u00f4ng nom ph\u1ea7n m\u1ed9. B\u00ecnh \u0111\u1ecbnh v\u01b0\u01a1ng L\u00ea L\u1ee3i th\u1eafng gi\u1eb7c Minh, nh\u01b0ng v\u1eabn \u0111i v\u00e0o s\u00e1ch l\u01b0\u1ee3c h\u00f2a hi\u1ebfu, sai s\u1ee9 mang chi\u1ebfc song h\u1ed5 ph\u00f9 c\u1ee7a Chinh L\u1ed7 ph\u00f3 t\u01b0\u1edbng qu\u00e2n Li\u1ec5u Th\u0103ng, hai qu\u1ea3 \u1ea5n b\u1ea1c c\u1ee7a hai vi\u00ean Th\u01b0\u1ee3ng th\u01b0 L\u00fd Kh\u00e1nh v\u00e0 L\u01b0\u01a1ng Minh, m\u1ed9t b\u1ea3n danh s\u00e1ch t\u00f9 binh: 13.587 qu\u00e2n l\u00ednh, 280 t\u01b0\u1edbng, 137 quan l\u1ea1i 13.180 k\u1ef3 qu\u00e2n c\u00f9ng v\u1edbi 1200 con ng\u1ef1a. L\u1ea1i d\u00e2ng ph\u1ea9m v\u1eadt v\u00e0 bi\u1ec3u c\u1ea7u phong xin l\u1eadp Tr\u1ea7n C\u1ea3o l\u00e0m vua. Th\u00e1ng 11 n\u0103m 1427 vua Minh sai s\u1ee9 mang chi\u1ebfu th\u01b0 ph\u00f2ng Tr\u1ea7n C\u1ea3o l\u00e0m An nam Qu\u1ed1c v\u01b0\u01a1ng, \u0111\u01b0\u1ee3c h\u01a1n m\u1ed9t th\u00e1ng th\u00ec Tr\u1ea7n C\u00e1o b\u1ecb gi\u1ebft. Ng\u00e0y 16 th\u00e1ng 4 n\u0103m M\u1eadu Th\u00e2n (29-4-1428) L\u00ea L\u1ee3i ch\u00ednh th\u1ee9c l\u00ean ng\u00f4i Ho\u00e0ng \u0111\u1ebf. Nh\u00e0 Minh\u1ecbu th\u1eeba nh\u1eadn ng\u00f4i vua c\u1ee7a L\u00ea L\u1ee3i ch\u1ec9 phong l\u00e0 \u201cQuy\u1ec1n Th\u1ef1 An nam qu\u1ed1c s\u1ef1\\\" v\u00e0 \u0111\u00f2i l\u1eadp l\u1ea1i h\u1ecd Tr\u1ea7n. M\u00e3i \u0111\u1ebfn \u0111\u1eddi vua L\u00ea Nh\u00e2n T\u00f4ng nh\u00e0 Minh m\u1edbi ch\u1ecbu th\u1eeba nh\u1eadn vua L\u00ea l\u00e0 An nam Qu\u1ed1c v\u01b0\u01a1ng, d\u00f2ng d\u00f5i h\u1ecd Tr\u1ea7n kh\u00f4ng c\u00f2n l\u00e0 m\u1ed1i lo c\u1ee7a vua L\u00ea. Tr\u1ea7n To\u00e0n Trung m\u1edbi c\u00f9ng m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi d\u1eddi ra \u1edf ch\u00e2n n\u00fai C\u00e1i S\u01a1n, chi\u00eau m\u1ed9 th\u00eam d\u00e2n ngh\u00e8o \u0111\u1ebfn khai hoang \u0111\u01b0\u1ee3c 236 m\u1eabu, l\u1eadp th\u00e0nh trang \u1ea5p, nh\u00e2n th\u1ea5y ch\u00e2n n\u00fai h\u00ecnh nh\u01b0 c\u00e1i t\u00e1n che m\u1edbi \u0111\u1eb7t t\u00ean l\u00e0 trang La Ph\u00f9. L\u00ca HI\u1ebeN GI\u1ea2N, L\u00ca HI\u1ebeN T\u1ee8 Th\u1eddi Tr\u1ea7n, ch\u00e1u t\u1eb1ng t\u00f4n th\u00e1i ph\u00f3 T\u00f4 Hi\u1ebfn Th\u00e0nh l\u00e0 T\u00f4 Hi\u1ebfn Ch\u01b0\u01a1ng d\u1eddi \u0111\u1ebfn \u1edf trang Th\u01b0\u1ee3ng Lao, huy\u1ec7n T\u00e2y Ch\u00e2n, ph\u1ee7 Thi\u00ean Tr\u01b0\u1eddng \u0111\u1ea1o S\u01a1n Nam l\u1ea5y ng\u01b0\u1eddi con g\u00e1i \u0111\u1ecba ph\u01b0\u01a1ng l\u00e0 L\u00ea Th\u1ecb Nga. Hai \u00f4ng b\u00e0 t\u00ednh t\u00ecnh nh\u00e2n h\u1eadu, hay l\u00e0m ph\u00fac c\u1ee9u ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3i r\u00e9t, l\u1ea1i \u0111em ngh\u1ec1 d\u1ec7t d\u1ea1y d\u00e2n v\u00f9ng n\u00e0y. Hai \u00f4ng b\u00e0 \u0103n \u1edf v\u1edbi nhau r\u1ea5t h\u00f2a thu\u1eadn, ch\u1ec9 hi\u1ec1m m\u1ed9t n\u1ed7i hi\u1ebfm hoi tu\u1ed5i ngo\u1ea1i l\u1ee5c tu\u1ea7n v\u1eabn ch\u01b0a l\u1ea7n n\u00e0o sinh n\u1edf. M\u1ed9t n\u0103m, \u00f4ng b\u00e0 \u0111i c\u1ea7u t\u1ef1 \u1edf H\u01b0\u01a1ng S\u01a1n b\u00e0 c\u00f3 thai, ng\u00e0y 10 th\u00e1ng 2 n\u0103m T\u00e2n t\u1ef5 (1341) n\u0103m \u0111\u1ea7u Thi\u1ec7u Phong \u0111\u1eddi vua Tr\u1ea7n D\u1ee5 T\u00f4ng sinh ra m\u1ed9t b\u1ecdc hai con trai, m\u1eb7t m\u0169i kh\u00f4i ng\u00f4, h\u00ecnh dung tu\u00e2n ch\u1ec9nh, m\u1edbi \u0111\u1eb7t t\u00ean chung l\u00e0 \\\"\u0110\u1ed3ng\\\". Nh\u00e2n v\u00ec hi\u1ebfm hoi n\u00ean cho theo h\u1ecd m\u1eb9, l\u1edbn l\u00ean \u0111\u1eb7t t\u00ean m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi l\u00e0 L\u00ea Hi\u1ebfn Ph\u1ee7, m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi l\u00e0 L\u00ea Hi\u1ebfn T\u1ee9. Hai \u00f4ng t\u01b0 ch\u1ea5t th\u00f4ng minh, h\u1ecdc h\u00e0nh ch\u0103m ch\u1ec9, \u0111i thi h\u01b0\u01a1ng \u0111\u1ed7 \u0111\u1ed3ng khoa. M\u00f9a xu\u00e2n, th\u00e1ng hai n\u0103m gi\u00e1p d\u1ea7n (1374), thi \u0110\u00ecnh \u1edf cung Tr\u00f9ng","Hoa, ph\u1ee7 Thi\u00ean Tr\u01b0\u1eddng. V\u00ec t\u00ean h\u00fay Th\u01b0\u1ee3ng ho\u00e0ng Ngh\u1ec7 T\u00f4ng l\u00e0 Ph\u1ee7, n\u00ean L\u00ea Hi\u1ebfn Ph\u1ee7 \u0111\u1ed5i t\u00ean l\u00e0 L\u00ea Hi\u1ebfn Gi\u1ea3n. L\u00ea Hi\u1ebfn Gi\u1ea3n \u0111\u1ed7 B\u1ea3ng nh\u00e3n, ng\u01b0\u1eddi th\u1ee9 hai trong bng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ed7 \u0111\u1ea7u (Tr\u1ea1ng nguy\u00ean, B\u1ea3ng nh\u00e3n, Th\u00e1m hoa), g\u1ecdi l\u00e0 Tam kh\u00f4i. L\u00ea Hi\u1ebfn T\u1ee9 \u0111\u1ed7 \u0111\u1ec7 tam gi\u00e1p Ti\u1ebfn s\u0129. L\u00ea Hi\u1ebfn Gi\u1ea3n l\u00e0m quan v\u1edbi ch\u1ee9c Ng\u1ef1 s\u1eed Trung \u0111\u1ea1i phu, L\u00ea Hi\u1ebfn T\u1ee9 l\u00e0m quan H\u1ea1 \u0111\u1ea1i phu. Hai \u00f4ng l\u00e0m quan \u1edf tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh nh\u01b0ng v\u1eabn quan t\u00e2m \u0111\u1ebfn qu\u00ea h\u01b0\u01a1ng, \u0111\u00e3 cho \u0111\u00e0o m\u1ed9t con ng\u00f2i n\u1ed1i li\u1ec1n s\u00f4ng \u0110\u00e0o (C\u1ed5 L\u1ec5), \u0111\u1ec3 ti\u00eau n\u01b0\u1edbc v\u00e0 d\u1eabn n\u01b0\u1edbc \u1edf c\u00e1nh \u0111\u1ed3ng c\u00e1c x\u00e3 Th\u01b0\u1ee3ng Lao, X\u1ed1i Th\u01b0\u1ee3ng, X\u1ed1i T\u00e2y, X\u1ed1i Tr\u00ec... v\u00e0 thuy\u1ec1n b\u00e8 \u0111i l\u1ea1i ra s\u00f4ng H\u1ed3ng. N\u0103m M\u1eadu Th\u00ecn (1388), Th\u01b0\u1ee3ng ho\u00e0ng Ngh\u1ec7 T\u00f4ng nghe l\u1eddi d\u00e8m c\u1ee7a H\u1ed3 Qu\u00fd Ly ph\u1ebf tru\u1ea5t vua X\u01b0\u01a1ng Ph\u00f9, b\u1eaft th\u1eaft c\u1ed5 ch\u1ebft. Trung \u0110\u1ea1i phu L\u00ea Hi\u1ebfn Gi\u1ea3n ng\u1ed3i \u1edf ch\u00ednh s\u1ef1 \u0111\u01b0\u1eddng ch\u1ec9 tr\u00edch H\u1ed3 Qu\u00fd Ly. H\u1ed3 Qu\u00fd Ly t\u00ecm m\u1ecdi c\u00e1ch d\u1ee5 d\u1ed7 mua chu\u1ed9c nh\u01b0ng kh\u00f4ng lay chuy\u1ec3n \u0111\u01b0\u1ee3c l\u00f2ng trung ngh\u0129a c\u1ee7a hai \u00f4ng \u0111\u1ed1i v\u1edbi nh\u00e0 Tr\u1ea7n. Hai \u00f4ng li\u1ec1n b\u1ecb m\u01b0u h\u1ea1i, v\u00e0o ng\u00e0y 12 th\u00e1ng m\u01b0\u1eddi hai n\u0103m Canh ng\u1ecd (1390). Th\u1eddi \u1ea5y c\u00f3 c\u00e2u vi\u1ebfng: Ph\u00f9 ch\u00ednh \u0111an t\u00e2m nguy\u00ean b\u1ea5t t\u1eed. T\u00e2n trung h\u00f9ng kh\u00ed l\u1ea7m nh\u01b0 sinh T\u1ea1m d\u1ecbch : Ph\u00f9 ch\u00ednh ngh\u0129a l\u00f2ng son l\u1eabm li\u1ec7t kh\u00f4ng bao gi\u1edd m\u1ea5t. H\u1ebft l\u00f2ng trung kh\u00ed m\u1ea1nh m\u00e3i m\u00e3i v\u1eabn nh\u01b0 c\u00f2n. Sau khi b\u1ecb h\u1ea1i, linh c\u1eefu hai \u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111em xu\u1ed1ng thuy\u1ec1n t\u1eeb Th\u0103ng Long xu\u00f4i s\u00f4ng H\u1ed3ng, v\u00e0o s\u00f4ng \u0110\u00e0 Giang (C\u1ed5 L\u1ec5), an t\u00e1ng b\u00ean con ng\u00f2i do hai \u00f4ng \u0111\u00e0o l\u00fac sinh th\u1eddi. B\u1ed1n n\u00e0ng m\u1ef9 n\u1eef h\u1ea7u hai \u00f4ng, gieo m\u00ecnh xu\u1ed1ng con ng\u00f2i t\u1ef1 t\u1eadn theo hai \u00f4ng. T\u1eeb \u0111\u00f3 ng\u00f2i c\u00f3 t\u00ean l\u00e0 ng\u00f2i M\u1ef9 N\u1eef (M\u1ef9 N\u1eef ho\u00e0n kh\u00ea). * **","N\u0103m B\u00ednh ng\u1ecd (1426) B\u00ecnh \u0110\u1ecbnh V\u01b0\u01a1ng L\u00ea L\u1ee3i ti\u1ebfn qu\u00e2n ra B\u1eafc, qua v\u00f9ng Thi\u00ean Tr\u01b0\u1eddng. Hai \u00f4ng hi\u1ec3n linh b\u00e1o m\u1ed9ng xin \u00e2m ph\u00f9 di\u1ec7t gi\u1eb7c Minh x\u00e2m l\u01b0\u1ee3c. N\u0103m M\u1eadu Th\u00e2n (1428), B\u00ecnh \u0110\u1ecbnh V\u01b0\u01a1ng d\u1eb9p xong gi\u1eb7c Minh, l\u00ean ng\u00f4i vua t\u1ee9c vua L\u00ea Th\u00e1i T\u1ed5 s\u1eafc phong hai \u00f4ng l\u00e0 th\u01b0\u1ee3ng \u0111\u1eb3ng Ph\u00fac th\u1ea7n. T\u1eeb \u0111\u00f3 tr\u1edf \u0111i qu\u1ed1c \u0111\u1ea3o d\u00e2n c\u1ea7u c\u00f3 nhi\u1ec1u linh \u1ee9ng, \u0111\u1eddi Nguy\u1ec5n x\u00e9t hai \u00f4ng trung ngh\u0129a v\u00e0 c\u1ea3 n\u01b0\u1edbc ch\u01b0a c\u00f3 ai \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ed1n ch\u1eef \\\"\u0110\u1ed3ng\\\". 1- \u0110\u1ed3ng sinh (C\u00f9ng \u0111\u1ebb m\u1ed9t ng\u00e0y) 2- \u0110\u1ed3ng khoa (C\u00f9ng \u0111\u1ed7 m\u1ed9t khoa) 3- \u0110\u1ed3ng li\u00eau (C\u00f9ng l\u00e0m quan m\u1ed9t tri\u1ec1u) 4- \u0110\u1ed3ng t\u1eed (C\u00f9ng ch\u1ebft m\u1ed9t ng\u00e0y) Tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh Hu\u1ebf gia ban qu\u1ed1c t\u1ebf v\u00e0o nh\u1eefng n\u0103m m\u1edf h\u1ed9i l\u1edbn (v\u00e0o \u0111\u00e1m), 3 n\u0103m ho\u1eb7c 6 n\u0103m 1 l\u1ea7n. Nh\u00e2n d\u00e2n l\u00e0m r\u1ea1p tr\u01b0\u1edbc \u0111\u1ec1n \u0111\u1ec3 quan T\u1ec9nh v\u00e2ng m\u1ec7nh vua v\u1ec1 t\u1ebf (Kh\u00e2m sai), khu \u0111\u1ea5t \u1ea5y c\u00f3 t\u00ean l\u00e0 Ang quan. Ph\u00eda b\u1eafc \u0111\u1ec1n c\u00f3 m\u1ed9t c\u1ed3n \u0111\u1ea5t \u0111\u1ec3 c\u1ecdc ng\u1ef1a c\u1ee7a quan qu\u00e2n, nay c\u00f3 t\u00ean l\u00e0 C\u1ed3n C\u1ed5 ng\u1ef1a. Trong \u0111\u1ec1n c\u00f2n gi\u1eef \u0111\u01b0\u1ee3c 31 \u0111\u1ea1o s\u1eafc phong t\u1eeb \u0111\u1eddi L\u00ea V\u0129nh Th\u1ecbnh (1705 - 1719), \u0111\u1ebfn \u0111\u1eddi Nguy\u1ec5n Kh\u1ea3i \u0110\u1ecbnh (1916 - 1925), \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t c\u00f3 \u0111\u1ea1o s\u1eafc phong n\u0103m C\u1ea3nh Th\u1ecbnh th\u1ee9 t\u01b0 (1796) \u0111\u1eddi Nguy\u1ec5n T\u00e2y S\u01a1n. NGUY\u1ec4N \u0110\u0102NG Nguy\u1ec5n \u0110\u0103ng (t\u00ean c\u0169 l\u00e0 \u0110en), con \u00f4ng Nguy\u1ec5n Ph, ng\u01b0\u1eddi x\u00e3 Y\u00ean B\u00ecnh, Ch\u00e2u \u0110\u00e0m, x\u1ee9 Thanh Hoa. \u0110\u1eddi vua Tr\u1ea7n Anh T\u00f4ng, Ph\u1ee5 Qu\u1ed1c gi\u1eef ch\u1ee9c N\u1ed9i th\u01b0 ch\u00ednh \u0111\u01b0\u1eddng \u0110\u1ea1i h\u00e0nh khi\u1ec3n, quy\u1ebft \u0111o\u00e1n m\u1ecdi vi\u1ec7c x\u1ee9 Ngh\u1ec7 An, n\u0103m 40 tu\u1ed5i ch\u01b0a c\u00f3 con. \u00d4ng l\u1ea5y b\u00e0 V\u01b0\u01a1ng Th\u1ecb \u1edf H\u00e0 D\u01b0\u01a1ng l\u00e0m thi\u1ebfp, n\u0103m sau c\u00f3 thai, b\u00e8n l\u00e0m nh\u00e0 \u1edf nguy\u00ean qu\u00e1n \u0111\u1ec3 b\u00e0 V\u01b0\u01a1ng Th\u1ecb \u1edf, no ng\u00e0y \u0111\u1ee7 th\u00e1ng sinh h\u1ea1 \u0111\u01b0\u1ee3c con trai v\u1ec1 ban \u0111\u00eam. \u0110\u00eam h\u00f4m \u1ea5y tr\u00ean n\u00f3c nh\u00e0 hi\u1ec7n ra m\u1ed9t c\u00e1i \u0111\u00e8n, ng\u1ecdn \u0111\u00e8n to nh\u01b0 c\u00e1i \u0111\u1ea5u chi\u1ebfu s\u00e1ng su\u1ed1t \u0111\u00eam. \u00d4ng Ph\u1ee5 Qu\u1ed1c m\u1eebng n\u00f3i: \\\"\u0110\u00e2y l\u00e0 c\u00e1i hoa s\u00e1ng l\u00e1ng, l\u00e0 \u0111i\u1ec1m b\u00e1o tr\u01b0\u1edbc sau n\u00e0y nh\u00e0 c\u1eeda s\u1ebd hi\u1ec3n vinh\\\". Nh\u00e2n \u0111\u00f3 \u0111\u1eb7t t\u00ean con l\u00e0 \\\"\u0110\u0103ng\\\". N\u0103m \u00f4ng Ph\u1ee5 Qu\u1ed1c m\u1ea5t, Nguy\u1ec5n \u0110\u0103ng \u0111\u00e3 20 tu\u1ed5i \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1eadp \u1ea5m, b\u1ed5 l\u00e0m quan huy\u1ec7n do\u00e3n huy\u1ec7n","\u0110\u00f4ng S\u01a1n. N\u0103m thi\u1ec7u Phong th\u1ee9 hai (1342) \u0111\u1eddi vua Tr\u1ea7n D\u1ee5 T\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c tri\u1ec7u v\u1ec1 kinh \u0111\u1ee3i ch\u1ec9. B\u1ea5y gi\u1edd Nguy\u1ec5n \u0110\u0103ng \u0111\u00e3 26 tu\u1ed5i, v\u1ebb ng\u01b0\u1eddi thanh t\u00fa, vua tr\u00f4ng th\u1ea5y r\u1ea5t y\u00eau b\u1ed5 ch\u1ee9c Th\u00e1i t\u1eed Th\u00e1i B\u1ea3o. Th\u00e1i t\u1eed l\u1ea1i c\u00e0ng y\u00eau m\u1ebfn, 8 n\u0103m sau vua b\u0103ng h\u00e0, Th\u00e1i t\u1eed n\u1ed1i ng\u00f4i t\u1ee9c vua Du\u1ec7 T\u00f4ng, \u0111\u1eb7t ni\u00ean hi\u1ec7u l\u00e0 Long Kh\u00e1nh. Vua l\u1ea5y \u00f4ng Nguy\u1ec5n \u0110\u0103ng gi\u1eef ch\u1ee9c Tri \u0111i\u1ec7n \u0111i\u1ec7n Kim Long, b\u1ea5y gi\u1edd thi\u00ean h\u1ea1 th\u00e1i b\u00ecnh, vua mu\u1ed1n l\u00e0m cho b\u1edd c\u00f5i m\u1ea1nh. N\u0103m Long Kh\u00e1nh th\u1ee9 2 (1374), quan tr\u1ea5n th\u1ee7 ch\u00e2u H\u00f3a l\u00e0 \u0110\u1ed7 T\u1eed B\u00ecnh, n\u00f3i d\u1ed1i Ch\u1ebf B\u1ed3ng Nga (vua Chi\u00eam Th\u00e0nh) ng\u1ea1o m\u1ea1n, v\u00f4 l\u1ec5, n\u00ean vua \u0111em qu\u00e2n \u0111\u1ebfn \u0111\u00e1nh. Du\u1ec7 T\u00f4ng quy\u1ebft \u00fd th\u00e2n chinh, tri\u1ec1u th\u1ea7n nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi can ng\u0103n, vua kh\u00f4ng nghe, Tri \u0111i\u1ec7n Nguy\u1ec5n \u0110\u0103ng xin theo xe vua, vua \u01b0ng cho. Khi qu\u00e2n ti\u1ebfn v\u00e0o \u0111\u1ea5t Chi\u00eam Th\u00e0nh, vua ra l\u1ec7nh tri \u0111i\u1ec7n Nguy\u1ec5n \u0110\u0103ng \u0111\u00f3ng gi\u1eef h\u00e0nh doanh c\u00f2n quan qu\u00e2n ti\u1ebfn v\u00e0o \u0111\u1ea5t \u1ef6 Mang. Ch\u1ebf B\u1ed3ng Nga cho b\u1ec1 t\u00f4i l\u00e0 Thu B\u00e0 Ma d\u00e2ng th\u01b0 tr\u00e1 h\u00e0ng: Du\u1ec7 T\u00f4ng nh\u00e2n \u0111\u1ea5y h\u1ea1 l\u1ec7nh ti\u1ebfn qu\u00e2n. \u0110\u1ea1i t\u01b0\u1edbng \u0110\u1ed7 L\u1ec5 can: \\\"Ng\u01b0\u1eddi x\u01b0a c\u00f3 n\u00f3i l\u00f2ng gi\u1eb7c kh\u00f3 l\u01b0\u1eddng, xin b\u1ec7 h\u1ea1 xem x\u00e9t\\\". Vua n\u00f3i: \\\"Ng\u01b0\u1eddi x\u01b0a n\u00f3i vi\u1ec7c qu\u00e2n qu\u00ed \u1edf mau ch\u00f3ng nh\u01b0 th\u1ea7n, nay d\u00f9ng d\u1eb1ng kh\u00f4ng ti\u1ebfn, \u1ea5y l\u00e0 \u00fd tr\u1eddi cho m\u00e0 kh\u00f4ng l\u1ea5y, k\u1ebb kia c\u00f3 m\u01b0u k\u1ebf kh\u00e1c, th\u00ec h\u1ed1i sao k\u1ecbp\\\". B\u00e8n cho qu\u00e2n ti\u1ebfn l\u00ean ti\u1ebfp n\u1ed1i nhau nh\u01b0 x\u00e2u c\u00e1, tr\u01b0\u1edbc sau kh\u00f4ng th\u00f4ng tin v\u1edbi nhau. Qu\u00e2n Chi\u00eam th\u1eeba th\u1ebf x\u00f4ng ra ch\u1eb7n \u0111\u00e1nh, quan qu\u00e2n tan v\u1ee1. Du\u1ec7 T\u00f4ng m\u1ea5t \u1edf trong qu\u00e2n. Tri \u0111i\u1ec7n Nguy\u1ec5n \u0110\u0103ng ra s\u1ee9c \u0111\u00e1nh v\u00e0o l\u00f2ng lo\u1ea1n qu\u00e2n, t\u00ecm \u0111\u01b0\u1ee3c x\u00e1c vua mang tr\u1edf v\u1ec1. Th\u01b0\u1ee3ng ho\u00e0ng th\u1ea5y vua m\u1ea5t v\u00ec n\u01b0\u1edbc, m\u1edbi l\u1eadp con tr\u01b0\u1edfng vua l\u00e0 Ki\u1ebfn \u0111\u1ee9c \u0110\u1ea1i v\u01b0\u01a1ng Nghi\u1ec5n l\u00ean l\u00e0m vua, x\u01b0ng hi\u1ec7u X\u01b0\u01a1ng Ph\u00f9. Vua r\u1ea5t khen l\u00f2ng trung, ch\u01b0a k\u1ecbp th\u0103ng th\u01b0\u1edfng \u0110\u0103ng \u0111\u00e3 m\u1ea5t, th\u1ecd 42 tu\u1ed5i. Gi\u1ea3n Ho\u00e0ng s\u1eafc phong l\u00e0m Chi\u00eau H\u1ea3i Linh \u1ee9ng \u0111\u1ea1i v\u01b0\u01a1ng, b\u1eadc ch\u00ednh th\u1ea7n, xu\u1ed1ng chi\u1ebfu cho x\u00e3 H\u00e0 D\u01b0\u01a1ng l\u1eadp \u0111\u1ec1n th\u1edd ph\u1ee5ng. L\u1ea1i ban cho bi\u1ec3n v\u00e0ng \u0111\u1ec1 hai ch\u1eef \u201cTrung d\u0169ng\\\". V\u1ec1 sau vua L\u00ea Th\u00e1i T\u1ed5 b\u00ecnh \u0111\u1ecbnh thi\u00ean h\u1ea1, n\u0103m \u0111\u1ea7u Thu\u1eadn thi\u00ean, xu\u1ed1ng chi\u1ebfu ph\u00e0m nh\u1eefng b\u00e0i ph\u00f9 sa b\u1edd bi\u1ec3n cho d\u00e2n khai kh\u1ea9n l\u00e0m ru\u1ed9ng, l\u1eadp l\u00e0ng. Ng\u01b0\u1eddi \u1edf x\u00e3 H\u00e0 D\u01b0\u01a1ng l\u00e0 Ng\u00f4 \u0110\u00ecnh T\u00edch v\u00e0 Ph\u1ea1m V\u0103n \u0110\u1ecbnh, \u0111\u1ebfn huy\u1ec7n \u0110\u1ea1i An, x\u1ee9 S\u01a1n Nam, khai kh\u1ea9n ru\u1ed9ng, l\u1eadp l\u00e0ng \u0110\u00f4ng Ba th\u01b0\u1ee3ng, \u0110\u00f4ng Ba h\u1ea1, H\u00e0 D\u01b0\u01a1ng, \u0110\u00f4ng T\u0129nh v\u00e0 th\u00f4n H\u00e0 Ph\u00fac, d\u00e2n kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c y\u00ean \u1ed5n, b\u00e8n d\u1ef1ng \u0111\u1ec1n mi\u1ebfu \u1edf \u0111\u1ea7u l\u00e0ng, c\u1eed ng\u01b0\u1eddi v\u1ec1 qu\u00ea c\u0169 ph\u1ee5ng nghinh Du\u1ec7 hi\u1ec7u v\u1ecb ch\u00ednh th\u1ea7n, Chi\u00eau H\u1ea3i Linh \u1ee9ng \u0111\u1ea1i v\u01b0\u01a1ng v\u1ec1 th\u1edd ph\u1ee5ng. T\u1eeb \u0111\u00f3 tr\u1edf \u0111i nh\u00e2n d\u00e2n y\u00ean \u1ed5n, c\u1ee7a l\u1eafm v\u1eadt nhi\u1ec1u, c\u1ea7u \u0111\u1ea3o c\u00f3 nhi\u1ec1u linh \u1ee9ng. HO\u00c0NG TH\u00c0NH","\u1ede th\u00f4n Ho\u00e0n H\u1eadu, huy\u1ec7n Qu\u1ef3nh L\u01b0u, ph\u1ee7 Di\u1ec5n Ch\u00e2u, tr\u1ea5n Ngh\u1ec7 An, c\u00f3 ng\u01b0\u1eddi h\u1ecd Ho\u00e0ng, v\u1ed1n hi\u1ec1n l\u00e0nh ph\u00fac h\u1eadu. Nh\u00e0 ngh\u00e8o, h\u00e0ng ng\u00e0y hai v\u1ee3 ch\u1ed3ng ph\u1ea3i ra b\u00e3i b\u1ec3 m\u00f2 cua b\u1eaft c\u00e1 ki\u1ebfm s\u1ed1ng. M\u1ed9t h\u00f4m ng\u01b0\u1eddi v\u1ee3 th\u1ea5y con tr\u00e2u v\u00e0ng ch\u1ea1y tr\u00ean m\u1eb7t bi\u1ec3n, b\u00e0 \u0111u\u1ed5i tr\u00e2u t\u00f3m \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ed9t c\u00e1i l\u00f4ng \u0111en c\u00e0i v\u00e0o th\u1eaft l\u01b0ng, t\u1eeb \u0111\u00f3 c\u1ea3m \u0111\u1ed9ng c\u00f3 thai. \u0110\u1ea7y 12 th\u00e1ng th\u00ec \u0111\u1ebb \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ed9t c\u1eadu con trai, tr\u1ea1ng m\u1ea1o \u0111\u1ea7y \u00e1nh h\u00e0o quang, ch\u00e2n tay d\u00e0i to r\u1eafn r\u1ecfi, \u1edf b\u1ee5ng c\u00f3 7 n\u1ed1t ru\u1ed3i nh\u01b0 7 ng\u00f4i sao. Cha m\u1ea5t s\u1edbm, m\u1eb9 con nu\u00f4i nhau \u0111\u1ebfn tu\u1ed5i kh\u00f4n l\u1edbn v\u00e0 b\u00e0 \u0111\u1eb7t t\u00ean con l\u00e0 Th\u00e0nh. Th\u00e0nh b\u1ea3n t\u00ednh c\u01b0\u01a1ng ngh\u1ecb, trung th\u1ef1c, c\u00f3 s\u1ee9c kho\u1ebb phi th\u01b0\u1eddng, n\u1ed5i ti\u1ebfng b\u1ed1n ph\u01b0\u01a1ng, \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi t\u00f4n k\u00ednh> H\u1ed3i \u1ea5y, gi\u1eb7c Nguy\u00ean sang x\u00e2m l\u01b0\u1ee3c, nh\u00e0 Tr\u1ea7n xu\u1ed1ng chi\u1ebfu c\u1ea7u t\u00e0i d\u1eb9p gi\u1eb7c c\u1ee9u d\u00e2n. Nghe tin Th\u00e0nh c\u00f3 t\u00e0i, vua tri\u1ec7u v\u1ec1 kinh. Sau khi th\u1eed th\u00e1ch h\u1ecdc v\u1ea5n v\u00e0 t\u00e0i ngh\u1ec7 c\u1ee7a \u00f4ng, nh\u00e0 vua r\u1ea5t coi tr\u1ecdng v\u00e0 y\u00eau m\u1ebfn, b\u00e8n phong cho \u00f4ng ch\u1ee9c \u0110\u00f4 h\u1ed9 \u0111\u1ea1i t\u01b0\u1edbng qu\u00e2n, sai c\u1ea7m qu\u00e2n \u0111i \u0111\u00e1nh gi\u1eb7c, \u00f4ng h\u00e0nh qu\u00e2n \u0111\u1ebfn \u0111\u1ecba ph\u1eadn trang M\u1ef9 Nh\u1eadm, ch\u00e2u C\u1ed5 \u0110\u1eb1ng, tr\u1ea5n Thanh Ho\u00e1 th\u00ec \u0111\u00f3ng l\u1ea1i tuy\u1ec3n th\u00eam gia th\u1ea7n r\u1ed3i ti\u1ebfn th\u1eb3ng v\u00e0o \u0111\u1ed3n gi\u1eb7c, \u0111\u00e1nh m\u1ed9t tr\u1eadn l\u1edbn l\u00e0m cho gi\u1eb7c ho\u1ea3ng s\u1ee3 ch\u1ea1y t\u00e1n lo\u1ea1n, sau \u0111\u00f3 d\u1eb9p y\u00ean \u0111\u01b0\u1ee3c gi\u1eb7c. Th\u1eafng tr\u1eadn kh\u1ea3i ho\u00e0n, y\u1ebfn ti\u1ec7c m\u1eebng c\u00f4ng, \u00f4ng t\u00e2u xin cho v\u1ec1 th\u0103m qu\u00ea. Khi v\u1ec1 \u0111\u1ebfn \u0111\u1ed3n tr\u1ea1i c\u0169 \u00f4ng m\u1eddi ph\u1ee5 l\u00e3o v\u00e0 d\u00e2n l\u00e0ng \u0111\u1ebfn \u0103n y\u1ebfn. B\u1ed7ng nhi\u00ean gi\u00f3 m\u01b0a \u1ea7m \u1ea7m k\u00e9o \u0111\u1ebfn, n\u01b0\u1edbc s\u00f4ng C\u00e1i d\u00e2ng l\u00ean, c\u00f3 con giao long (t\u1ee9c thu\u1ed3ng lu\u1ed3ng) theo n\u01b0\u1edbc l\u00ean di\u1ec5u quanh \u00f4ng r\u1ed3i \u00f4ng ho\u00e1. \u0110\u1ebfn khi gi\u00f3 m\u01b0a y\u00ean t\u1ea1nh th\u00ec th\u1ea5y b\u00ean s\u00f4ng n\u1ed5i l\u00ean c\u00e1i g\u00f2 \u0111\u1ea5t m\u1edbi tr\u00f2n tr\u0129nh nh\u01b0 h\u00ecnh con kim. Nh\u00e2n d\u00e2n l\u1ea5y l\u00e0m l\u1ea1 b\u00e8n d\u00e2ng bi\u1ec3u t\u00e2u l\u00ean tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh. Nh\u00e0 vua sai quan \u0111em s\u1eafc phong v\u1ec1 C\u1ed5 \u0110\u1eb1ng, c\u1ea5p th\u00eam ti\u1ec1n c\u00f4ng qu\u0129 truy\u1ec1n cho d\u00e2n l\u1eadp \u0111\u1ec1n th\u1edd c\u00fang. L\u00ca L\u1ee2I, L\u00ca TH\u1eacN \u1ede s\u00e1ch Lam S\u01a1n, huy\u1ec7n L\u01b0\u01a1ng Giang, ph\u1ee7 Thi\u1ec7u Thi\u00ean, x\u1ee9 Thanh H\u00f3a c\u00f3 m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi t\u00ean l\u00e0 L\u00ea \u0110\u1ee9c, v\u1ee3 l\u00e0 Nguy\u1ec5n Th\u1ecb Thanh ng\u01b0\u1eddi b\u1ea3n \u1ea5p, n\u1ebfp nh\u00e0 trung h\u1eadu. \u0110\u1ebfn \u0111\u1eddi L\u00ea \u0110\u1ee9c gia nghi\u1ec7p sa s\u00fat, kh\u00f4ng c\u00f3 ch\u1ed7 \u0111\u1ea5t c\u1eafm d\u00f9i, \u00f4ng ph\u1ea3i tha ph\u01b0\u01a1ng l\u01b0u l\u1ea1c, l\u1ea5y ngh\u1ec1 bu\u00f4n g\u1ed7 l\u00e0m k\u1ebf sinh nhai, \u0111\u1ebfn ng\u1ee5 c\u01b0 t\u1ea1i th\u00f4n Ti\u1ec3u L\u00ea, x\u00e3 Nh\u01b0 Qu\u1ef3nh, huy\u1ec7n Gia L\u00e2m, \u0111\u01b0\u1ee3c kho\u1ea3ng n\u0103m s\u00e1u n\u0103m th\u00ec gia t\u01b0 tr\u1edf n\u00ean gi\u1ea7u c\u00f3, l\u1ea1i l\u1ea5y v\u1ee3 l\u1ebd \u1edf \u0111\u00e2y Qu\u1ebf. \u00d4ng \u0110\u1ee9c nh\u1eadp t\u1ecbch l\u00e0m d\u00e2n th\u00f4n Ti\u1ec3u L\u00ea \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi t\u00edn nhi\u1ec7m b\u1ea7u l\u00e0m h\u01b0\u01a1ng tr\u01b0\u1edfng. \u00d4ng \u0110\u1ee9c tu nh\u00e2n t\u00edch \u0111\u1ee9c c\u00f3 t\u1edbi h\u01a1n ba ch\u1ee5c n\u0103m, song r\u1ea5t hi\u1ebfm hoi, v\u1ee3 ch\u01b0a sinh \u0111\u1ebb l\u1ea7n n\u00e0o. M\u1ed9t h\u00f4m \u00f4ng than th\u1edf v\u1edbi L\u00ea Th\u1ecb: \u201cNh\u00e0 m\u00ecnh t\u1ed5 ti\u00ean","\u0103n \u1edf hi\u1ec1n h\u1eadu, th\u1ebf m\u00e0 \u0111\u1ebfn \u0111\u1eddi v\u1ee3 ch\u1ed3ng m\u00ecnh \u0103n \u1edf ch\u01b0a \u0111\u01b0\u1ee3c th\u1ea5u \u0111\u00e1o, n\u00ean tr\u1eddi ch\u01b0a soi x\u00e9t \u0111\u1ebfn ch\u0103ng. \u00c2u l\u00e0 m\u00ecnh ph\u1ea3i \u0111i t\u00ecm \u0111\u1ea5t l\u00e0nh \u0111\u1ec3 l\u1eadp gia c\u01b0 may ch\u0103ng tr\u1eddi \u0111\u1ec3 ph\u00fac cho, bi\u1ebft \u0111\u00e2u trai gi\u00e0 c\u00f3 khi n\u1ea3y ng\u1ecdc\\\". Th\u1ebf r\u1ed3i ng\u00e0y 5 th\u00e1ng gi\u00eang n\u0103m \u1ea5y, \u00f4ng l\u1eadp \u0111\u00e0n tr\u00e0ng c\u00fang t\u1ebf tr\u1eddi \u0111\u1ea5t \u1edf gi\u1eefa s\u00e2n. Sau ba h\u00f4m, \u00f4ng \u0110\u1ee9c \u0111i s\u0103n d\u01b0\u1edbi ch\u00e2n n\u00fai T\u1ea3n Vi\u00ean, b\u1ed7ng g\u1eb7p m\u1ed9t \u00f4ng c\u1ee5 gi\u00e0 \u0111\u1ea7u r\u00e2u t\u00f3c b\u1ea1c, theo sau l\u00e0 m\u1ed9t ti\u1ec3u \u0111\u1ed3ng s\u00e1ch t\u00fai la kinh (d\u1ee5ng c\u1ee5 \u0111\u1ec3 xem ph\u01b0\u01a1ng h\u01b0\u1edbng d\u00f9ng trong thu\u1eadt \u0111\u1ecba l\u00fd th\u1eddi x\u01b0a). \u00d4ng li\u1ec1n h\u1ecfi: \\\"C\u1ee5 t\u1eeb \u0111\u00e2u \u0111\u1ebfn?\\\" C\u1ee5 gi\u00e0 m\u1ec9m c\u01b0\u1eddi m\u00e0 r\u1eb1ng: \u201cTa v\u1ed1n l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi vui th\u00fa m\u00e2y s\u1edbm r\u00e1ng chi\u1ec1u, ch\u1ed7 \u1edf kh\u00f4ng nh\u1ea5t \u0111\u1ecbnh, c\u00f3 khi ch\u01a1i n\u01b0\u1edbc bi\u1ebfc non xanh, c\u00f3 khi \u1edf n\u01a1i \u0111\u1ed3ng ru\u1ed9ng, c\u00f3 khi \u1edf l\u0169ng m\u00e2y kh\u00f3i, \u0111i d\u1ecdc \u0111i ngang \u1edf trong tr\u1eddi \u0111\u1ea5t, ch\u1ed7 n\u00e0o c\u0169ng l\u00e0 nh\u00e0 c\u1eeda quen thu\u1ed9c\\\". \u00d4ng \u0110\u1ee9c nghe xong c\u00fai \u0111\u1ea7u v\u00e1i m\u00e0 th\u01b0a: \u201cNh t\u00f4i \u0103n \u1edf ph\u00fac h\u1eadu tu\u1ed5i t\u00e1c cao m\u00e0 ch\u01b0a con th\u1eeba k\u1ebf, kh\u00f4ng hi\u1ec3u m\u1ea1ch \u0111\u1ea5t th\u1ebf n\u00e0o m\u00e0 nh\u00e2n \u0111\u1ecbnh mu\u1ed9n m\u1eb1n \u0111\u1ebfn v\u1eady. Nay ph\u00fac nh\u00e0 t\u00f4i \u0111\u00e3 \u0111\u1ebfn, may m\u1eafn g\u1eb7p c\u1ee5 \u1edf \u0111\u00e2y, mu\u00f4n nh\u1edd c\u1ee5 r\u00f3n tay l\u00e0m ph\u00fac\u201d. \u00d4ng c\u1ee5 vui v\u1ebb n\u00f3i: \u201cB\u1ecdn th\u1eddi s\u01b0 m\u1eaft th\u1ecbt, \u0111\u1ea5t t\u1ed1t hi\u1ec7n ra tr\u01b0\u1edbc m\u1eaft m\u00e0 kh\u00f4ng hay bi\u1ebft. Nay nh\u00e0 ng\u01b0\u01a1i l\u00f2ng th\u00e0nh ta s\u1ebd cho m\u1ed9t ng\u00f4i \u0111\u1ea5t qu\u00ed\\\". C\u1ee5 gi\u00e0 li\u1ec1n d\u1eaft \u00f4ng \u0110\u1ee9c tr\u00e8o l\u00ean \u0111\u1ec9nh n\u00fai, l\u1ea5y g\u1eady ch\u1ecf sang ph\u00eda tay tr\u00e1i c\u00f3 con r\u1ed3ng \u0111\u00e1 ng\u1eadm vi\u00ean ng\u1ecdc b\u00e1u v\u00e0 n\u00f3i: \u201c\u0110\u00f3 l\u00e0 huy\u1ec7t tr\u1eddi \u0111\u1ecbnh t\u1eeb l\u00e2u, t\u00e1ng \u0111\u01b0\u1ee3c v\u00e0o \u0111\u00e2y h\u1eb3n sinh thi\u00ean t\u1eed. \u0110\u1eebng c\u00f3 ti\u1ebft l\u1ed9 thi\u00ean c\u01a1, c\u1ea9n th\u1eadn! C\u1ea9n th\u1eadn!\\\", n\u00f3i xong, tr\u1eddi b\u1ed7ng n\u1ed5i c\u01a1n gi\u00f3 l\u1ed1c, \u00f4ng gi\u00e0 bi\u1ebfn m\u1ea5t. \u00d4ng \u0110\u1ee9c ngh\u0129: \\\"Th\u1ef1c l\u00e0 th\u1ea7n ti\u00ean gi\u00fap ta, tr\u1eddi h\u1eb3n gi\u00e1ng ph\u00fac cho gia \u0111\u00ecnh ta, kh\u00f4ng c\u00f2n nghi ng\u1edd g\u00ec n\u1eefa\u201d. \u00d4ngv\u1ec1 nh\u00e0 b\u00e1o tin cho anh em, b\u00e0 con h\u1ecd h\u00e0ng bi\u1ebft v\u00e0 d\u1eddi m\u1ea3 th\u00e2n ph\u1ee5 \u0111\u1ebfn t\u00e1ng \u1edf ch\u1ed7 l\u00f5m tr\u00ean \u0111\u1ec9nh n\u00fai. Trong l\u00fac \u00fd ngh\u0129 c\u00f2n \u0111ang ph\u00e2n v\u00e2n, h\u00e0i c\u1ed1t v\u1eabn c\u00f2n \u0111\u1ec3 tr\u00ean huy\u1ec7t, tr\u1eddi \u0111\u1ea5t b\u1ed7ng nhi\u00ean t\u1ed1i t\u0103m m\u00f9 m\u1ecbt, d\u01b0\u1edbi huy\u1ec7t c\u00f3 ti\u1ebfng k\u00eau \u00f9 \u00f9 nh\u01b0 s\u1ea5m, m\u1ed9t l\u00e1t th\u00ec ki\u1ebfn m\u1ed1i \u0111\u00e3 \u0111\u1ea5t l\u00ean ph\u1ee7 cho h\u00e0i c\u1ea5t th\u00e0nh m\u1ed9t n\u1ea5m m\u1ed3 l\u1edbn. \u00d4ng \u0110\u1ee9c l\u1ea1y t\u1ea1 tr\u1eddi \u0111\u1ea5t v\u00e0 th\u1ea7n n\u00fai s\u00f4ng r\u1ed3i tr\u1edf v\u1ec1 nh\u00e0. \u0110\u1ebfn \u0111\u00eam, b\u00e0 L\u00ea Th\u1ecb chi\u00eam bao th\u1ea5y hai con r\u1ed3ng v\u00e0ng bay t\u1eeb tr\u00ean tr\u1eddi xu\u1ed1ng, b\u00e0 b\u1eaft \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ecf v\u00e0o m\u1ed3m nu\u1ed1t, b\u1ed7ng t\u1ec9nh m\u1ed9ng t\u1eeb \u0111\u00f3 c\u00f3 thai m\u01b0\u1eddi b\u1ed1n th\u00e1ng. \u0110\u1ebfn m\u1ed3ng b\u1ea3y th\u00e1ng n\u0103m, c\u00f3 m\u1ed9t \u0111\u00f3a m\u00e2y v\u00e0ng bay \u0111\u1ebfn khu nh\u00e0 b\u00e0 di\u1ec5u quanh ba v\u00f2ng, ngay l\u00fac \u1ea5y c\u00f3 h\u00e0ng tr\u0103m lo\u1ea1i th\u00fa r\u1eebng v\u1ec1 h\u1ed9i h\u1ecdp chung quanh. B\u00e0 L\u00ea Th\u1ecb d\u1edf d\u1ea1 sinh ra m\u1ed9t b\u1ecdc c\u00f3 hai con trai, t\u01b0\u1edbng m\u1ea1o d\u1ecb k\u1ef3, l\u00f4ng m\u00e0y d\u00e0i v\u00e0 xanh, tay d\u00e0i ch\u1ea5m g\u1ed1i, d\u01b0\u1edbi ch\u00e2n c\u00f3 b\u1ea3y c\u00e1i l\u00f4ng m\u1ecdc d\u00e0i, tay t\u1ea3 c\u00f3 b\u1ea3y n\u1ed1t ru\u1ed3i. \u0110\u01b0\u1ee3c m\u1ed9t tr\u0103m ng\u00e0y b\u1ed1 m\u1eb9 \u0111\u1eb7t t\u00ean cho con l\u1edbn l\u00e0 L\u00ea L\u1ee3i, b\u00e9 l\u00e0 L\u00ea Th\u1eadn. N\u0103m hai c\u1eadu l\u00ean n\u0103m, \u0110\u1ee9c c\u00f4ng cho hai con \u0111i h\u1ecdc \u1edf tr\u01b0\u1eddng \u0110\u01b0\u1eddng H\u00f2e ti\u00ean sinh. Hai c\u1eadu h\u1ecdc r\u1ea5t th\u00f4ng minh, ch\u1eb3ng bao l\u00e2u \u0111\u00e3 th\u00e0nh t\u00e0i ki\u00eam to\u00e0n","v\u0103n v\u00f5. \u0110\u1ebfn n\u0103m m\u01b0\u1eddi t\u00e1m tu\u1ed5i c\u1ea3 hai c\u00f3 ho\u00e0i b\u00e3o l\u1edbn, th\u01b0\u1eddng than: \u201cL\u00e0m ng\u01b0\u1eddi ph\u1ea3i nh\u01b0 Y, Chu, Qu\u1ea3n, Nh\u1ea1c l\u1eadp c\u00f4ng danh t\u01b0\u1edbng, n\u1ebfu kh\u00f4ng th\u00ec c\u0169ng da ng\u1ef1a b\u1ecdc th\u00e2y m\u1edbi l\u00e0 \u0111\u1ea3m kh\u00ed tr\u01b0\u1ee3ng phu, ch\u1ee9 theo \u0111\u00f2i b\u00fat nghi\u00ean m\u00e3i l\u00e0m g\u00ec?\\\" Khi hai c\u1eadu m\u01b0\u1eddi l\u0103m tu\u1ed5i, b\u1ed1 m\u1eb9 \u0111\u1ec1u m\u1ea5t. Hai c\u1eadu \u0111i kh\u1eafp m\u1ecdi n\u01a1i trong n\u01b0\u1edbc. C\u00e1c v\u1ecb anh h\u00f9ng h\u00e0o ki\u1ec7t \u0111\u1ec1u bi\u1ebft ti\u1ebfng t\u00ecm \u0111\u1ebfn qui ph\u1ee5c \u0111\u1ec3 m\u01b0u \u0111\u1ed3 ngh\u0129a l\u1edbn. Ng\u00e0y m\u01b0\u1eddi l\u0103m th\u00e1ng b\u1ea3y, hai \u00f4ng \u0111em binh m\u00e3 v\u1ec1 l\u00e0ng t\u1ee9c s\u00e1ch Lam S\u01a1n, huy\u1ec7n L\u01b0\u01a1ng Giang l\u00e0m l\u1ec5 t\u1ebf thi\u00ean \u0111\u1ecba b\u00e1ch th\u1ea7n, sau \u0111\u00f3 ti\u1ebfn qu\u00e2n \u0111\u00e1nh nhau v\u1edbi gi\u1eb7c Minh \u1edf Ch\u00e2u Hoan Ch\u00e2u \u00c1i. Trong th\u1eddi k\u1ef3 chi\u1ebfn \u0111\u1ea5u v\u1edbi qu\u00e2n Minh, L\u00ea L\u1ee3i sai L\u00ea Th\u1eadn \u0111em qu\u00e2n v\u1ec1 \u0111\u00f3ng \u1edf x\u00e3 Nh\u01b0 Qu\u1ef3nh, huy\u1ec7n Gia L\u00e2m x\u1ee9 Kinh B\u1eafc. \u0110\u1eafp hai \u0111\u1ed3n l\u0169y, L\u00ea Th\u1eadn \u0111\u00f3ng qu\u00e2n \u1edf \u0111\u1ed3n b\u00ean h\u1eefu, L\u00ea L\u1ee3i \u0111\u00f3ng qu\u00e2n \u1edf \u0111\u1ed3n b\u00ean t\u1ea3 \u0111\u1ec3 ch\u1ed1ng c\u1ef1 v\u1edbi qu\u00e2n Minh. T\u1eeb \u0111\u00f3 nu\u00f4i d\u01b0\u1ee1ng uy th\u1ebf, khuy\u1ebfn kh\u00edch d\u00e2n \u0111\u1ecba ph\u01b0\u01a1ng \u0111\u1ea9y m\u1ea1nh vi\u1ec7c tr\u1ed3ng d\u00e2u nu\u00f4i t\u1eb1m, c\u00e0y c\u1ea5y tr\u1ed3ng tr\u1ecdt, khi\u1ebfn cho s\u1ee9c d\u00e2n m\u1ed7i ng\u00e0y th\u00eam m\u1ea1nh. H\u1ed3i \u1ea5y \u1edf th\u00f4n x\u00f3m ch\u1ed7 ngh\u0129a qu\u00e2n \u0111\u00f3ng c\u00f3 m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi t\u00ean l\u00e0 L\u00ea Li\u1ec5u, sinh \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ed9t c\u00f4 con g\u00e1i \u0111\u1eb7t t\u00ean l\u00e0 \u0110\u1ea1m Hoa m\u1eb7t s\u00e1ng nh\u01b0 g\u01b0\u01a1ng, t\u01b0 th\u00e1i nhi\u1ec1u n\u00e9t xinh \u0111\u1eb9p kh\u00e1c th\u01b0\u1eddng. M\u1ed9t h\u00f4m \u0110\u1ea1m Hoa \u0111i ch\u1ee3 c\u00f3 \u0111i qua \u0111\u1ed3n, vin b\u1ebb nh\u00e0nh hoa b\u1ea1ch ng\u1ecdc, L\u00ea Th\u1eadn nh\u00e1c tr\u00f4ng th\u1ea5y n\u00e0ng c\u1ea3m th\u1ea5y nh\u01b0 m\u1ed9t n\u00e0ng ti\u00ean gi\u00e1ng h\u1ea1, b\u00e8n sai ng\u01b0\u1edd\u1eafm sanh l\u1ec5 v\u1eadt \u0111\u1ea7y \u0111\u1ee7 \u0111\u01b0a \u0111\u1ebfn nh\u00e0 L\u00ea Li\u1ec5u c\u1ea7u h\u00f4n. L\u00ea Li\u1ec5u vui l\u00f2ng g\u1ea3 con cho L\u00ea Th\u1eadn. Sau khi th\u00e0nh h\u00f4n \u0111\u01b0\u1ee3c ba n\u0103m, m\u1ed9t h\u00f4m b\u1ed7ng c\u00f3 m\u1ed9t c\u01a1n gi\u00f3 l\u1ed1c t\u1eeb ph\u01b0\u01a1ng Nam th\u1ed5i t\u1edbi l\u00fac \u1ea5y trong m\u00ecnh \u0110\u1ea1m Hoa c\u00f3 m\u1ed9t con chim xanh bay ra, n\u00e0ng \u0111\u1ed5 m\u1ed3 h\u00f4i nh\u01b0 m\u01b0a r\u1ed3i m\u1ea5t. Ng\u00e0y \u1ea5y l\u00e0 ng\u00e0y m\u01b0\u1eddi l\u0103m th\u00e1ng b\u1ea3y. Qua m\u1ed9t th\u1eddi gian sau, L\u00ea Th\u1eadn \u0111\u00e1nh nhi\u1ec1u tr\u1eadn th\u1eafng oanh li\u1ec7t, cu\u1ed1i c\u00f9ng k\u1ebft th\u00fac b\u1eb1ng tr\u1eadn \u0111\u00e1nh l\u1edbn \u1edf Chi L\u0103ng, ch\u00e9m Li\u1ec5u Th\u0103ng t\u1ea1i tr\u1eadn. Sau khi to\u00e0n th\u1eafng, L\u00ea L\u1ee3i l\u00ean ng\u00f4i vua, phong cho L\u00ea Th\u1eadn l\u00e0 Th\u00e1i ph\u00f3 qu\u1ed1c c\u00f4ng ki\u00eam ch\u1ee9c \u0110\u00f4ng c\u00e1c \u0111\u1ea1i h\u1ecdc s\u0129. M\u1ed9t h\u00f4m L\u00ea Th\u1eadn v\u1ec1 th\u0103m h\u00e0nh cung t\u1ea1i th\u00f4n Ti\u1ec3u L\u1ec7 thu\u1ed9c x\u00e3 Nh\u01b0 Qu\u1ef3nh, nh\u00e2n d\u00e2n l\u00e0m l\u1ec5 ch\u00e0o m\u1eebng c\u1ef1c k\u1ef3 vui v\u1ebb long tr\u1ecdng. \u00d4ng \u1edf l\u1ea1i ch\u01a1i v\u00e0 th\u0103m h\u1ecfi, \u00fay l\u1ea1o nh\u00e2n d\u00e2n h\u01a1n m\u1ed9t th\u00e1ng tr\u1eddi. \u0110\u1ebfn ng\u00e0y m\u01b0\u1eddi th\u00e1ng t\u00e1m n\u0103m \u1ea5y (t\u1ee9c n\u0103m Canh Th\u00ecn), \u00f4ng \u0111ang ng\u1ed3i t\u1ea1i h\u00e0nh cung, tr\u1eddi b\u1ed7ng n\u1ed5i c\u01a1n cu\u1ed3ng phong t\u1eeb ph\u00eda \u0111\u00f4ng k\u00e9o \u0111\u1ebfn, c\u00f3 \u0111\u00e1m m\u00e2y ng\u1eef s\u1eafc hi\u1ec7n ra tr\u01b0\u1edbc m\u1eb7t, c\u00f3 n\u00e0ng \u0110\u1ea1m Hoa \u0111\u1ee9ng tr\u00ean m\u00e2y sau n\u00e0ng l\u00e0 c\u00e1c ti\u00ean n\u1eef theo h\u1ea7u. \u0110\u1ea1m Hoa n\u00f3i: \u201cLang qu\u00e2n s\u1ed1 thi\u00ean \u0111\u00ecnh c\u1ee7a lang qu\u00e2n \u0111\u00e3 h\u1ebft h\u1ea1n v\u1ec1 ch\u1ea7u th\u01b0\u1ee3ng \u0111\u1ebf, thi\u1ebfp nay v\u00e2ng m\u1ec7nh xu\u1ed1ng \u0111\u00f3n ti\u1ebfp lang qu\u00e2n... m\u1ec7nh c\u1ee7a thi\u00ean \u0111\u00ecnh r\u1ea5t l\u00e0 h\u1ec7 tr\u1ecdng, kh\u00f4ng th\u1ec3 ch\u1eadm tr\u1ec5...\\\". Sau m\u1ed9t l\u00e1t, b\u1ed7ng c\u00f3 b\u00f3ng con r\u1ed3ng v\u00e0ng t\u1eeb trong m\u00ecnh, L\u00ea Th\u1eadn bay v\u00fat l\u00ean kh\u00f4ng trung bi\u1ebfn m\u1ea5t.","M\u1ed9t l\u00e1t, tr\u1eddi l\u1ea1i quang t\u1ea1nh, gia th\u1ea7n, binh s\u0129, nh\u00e2n d\u00e2n ch\u1ea1y th\u1eb3ng v\u00e0o h\u00e0nh cung th\u00ec ch\u1eb3ng th\u1ea5y L\u00ea Th\u1eadn \u0111\u00e2u c\u1ea3, ch\u1ec9 th\u1ea5y \u00e1o m\u0169 c\u1ee7a \u00f4ng c\u00f2n l\u1ea1i \u1edf n\u01a1i bu\u1ed3ng ng\u1ee7 m\u00e0 th\u00f4i. Nh\u00e2n d\u00e2n th\u00f4n Ti\u1ec3u L\u00ea li\u1ec1n \u0111em \u00e1o m\u0169 c\u1ee7a \u00f4ng mai t\u00e1ng \u1edf h\u00ecnh kim tinh c\u1ea1nh h\u00e0nh cung, m\u1ed9t m\u1eb7t x\u00e2y mi\u1ebfu th\u1edd c\u00fang. Vua L\u00ea th\u01b0\u01a1ng \u00f4ng l\u00e0 v\u1ecb c\u00f4ng th\u1ea7n c\u00f3 c\u00f4ng di\u1ec7t gi\u1eb7c c\u1ee9u n\u01b0\u1edbc b\u00e8n ban s\u1eafc phong l\u00e0m Th\u01b0\u1ee3ng \u0111\u1eb3ng ph\u00fac th\u1ea7n, chu\u1ea9n y cho th\u00f4n Ti\u1ec3u L\u00ea x\u00e3 Nh\u01b0 Qu\u1ef3nh l\u00e0m n\u01a1i \u0111\u1ec1n ch\u00ednh. B\u1ea0CH TH\u1ee4 V\u00c0 HO\u00c0NG QUY\u1ebeT T\u01b0\u01a1ng truy\u1ec1n c\u00f3 m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi t\u00ean l\u00e0 L\u00ea Anh \u1edf ph\u01b0\u1eddng B\u00f9i, x\u00e3 An Quy\u1ebft, huy\u1ec7n An \u0110\u1ecbnh nh\u00e0 ngh\u00e8o, th\u01b0\u1eddng l\u00ean n\u00fai h\u00e1i c\u1ee7i l\u00e0m k\u1ebf sinh s\u1ed1ng. M\u1ed9t h\u00f4m anh ta g\u1eb7p m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi con g\u00e1i \u1edf trang An X\u00e1 c\u00f9ng huy\u1ec7n, tu\u1ed5i \u0111\u00e3 ba ch\u1ee5c m\u00e0 c\u00f2n \u0111\u1ee9ng tr\u00f4ng \u1edf b\u00ean c\u1ea1nh n\u00fai. L\u00ea Anh t\u1ecf l\u1eddi vui c\u01b0\u1eddi v\u1edbi Tr\u1ea7n Th\u1ecb v\u00e0 c\u00f9ng nhau \u0111\u00ednh ngh\u0129a v\u1ee3 ch\u1ed3ng. C\u00f3 m\u1ed9t l\u1ea7n hai v\u1ee3 ch\u1ed3ng v\u00e0o n\u00fai \u0111\u1ed1n c\u1ee7i, khi \u0111i qua b\u1edd s\u00f4ng, h\u1ecd th\u1ea5y m\u1ed9t \u0111o\u1ea1n g\u1ed7 tr\u00f4i l\u1ec1nh b\u1ec1nh c\u00f3 hai con r\u1eafn, m\u1ed9t tr\u1eafng m\u1ed9t v\u00e0ng b\u00e1m \u1edf hai \u0111\u1ea7u kh\u00fac g\u1ed7. V\u1ee3 \u00f4ng c\u1ea7m dao ch\u00e9m v\u00e0o con r\u1eafn, m\u00e1u b\u1eafn v\u00e0o m\u00ecnh, t\u1eeb \u0111\u00f3 c\u1ea3m \u0111\u1ed9ng m\u00e0 c\u00f3 mang. \u0110\u1eaby th\u00e1ng b\u00e0 \u0111\u1ebb \u0111\u01b0\u1ee3c hai c\u1eadu con trai, m\u1ed9t \u0111\u1ee9a m\u1eb7t vu\u00f4ng m\u1eaft tr\u1eafng, \u0111\u1ee9a kia m\u1eb7t to m\u1eaft v\u00e0ng, m\u00ecnh m\u1ea9y n\u1ed5i v\u00e2n nh\u01b0 l\u00e0 da r\u1eafn. \u00d4ng b\u00e0 \u0111\u1eb7t t\u00ean cho hai \u00f4ng l\u00e0 B\u1ea1ch Th\u1ee5 v\u00e0 Ho\u00e0ng Quy\u1ebft. L\u1edbn l\u00ean, m\u1ed9t \u00f4ng th\u00edch b\u01a1i l\u1ed9i, \u0111\u1ea5u tr\u00ed v\u1edbi th\u1ee7y t\u1ec1, m\u1ed9t \u00f4ng th\u00edch leo n\u00fai, \u0111\u1ea5u l\u1ef1c v\u1edbi S\u01a1n th\u1ea7n, ai n\u1ea5y \u0111\u1ec1u cho l\u00e0 thi\u00ean th\u1ea7n gi\u00e1ng sinh. H\u1ed3i \u1ea5y qu\u00e2n Minh sang x\u00e2m chi\u1ebfm, vua h\u1ea1 chi\u1ebfu c\u1ea7u hi\u1ec1n. Khi \u0111i qua ph\u01b0\u1eddng B\u00f9i, trang An Quy\u1ebft thu\u1ed9c tr\u1ea5n Thanh H\u00f3a, nghe ti\u1ebfng \u1edf \u0111\u00e2y c\u00f3 hai v\u1ecb thi\u00ean th\u1ea7n gi\u00e1ng sinh, b\u00e8n cho v\u1eddi \u0111\u1ebfn, giao cho hai v\u1ecb nhi\u1ec7m v\u1ee5 \u0111\u00e1nh gi\u1eb7c. M\u1ed9t \u00f4ng c\u1ea7m qu\u00e2n \u0111\u01b0\u1eddng b\u1ed9, m\u1ed9t \u00f4ng c\u1ea7m qu\u00e2n \u0111\u01b0\u1eddng th\u1ee7y tr\u1eeb di\u1ec7t \u0111\u01b0\u1ee3c qu\u00e2n ngh\u1ecbch t\u1eb7c. Nh\u00e0 vua ban th\u01b0\u1edfng t\u01b0\u1edbc l\u1ed9c hai \u00f4ng \u0111\u1ec1u h\u1ebft s\u1ee9c t\u1eeb ch\u1ed1i, t\u00e2u xin cho v\u1ec1 chu du s\u01a1n th\u1ee7y. Nh\u00e0 vua ph\u00ea chu\u1ea9n v\u00e0 ban cho b\u00e0i th\u01a1 r\u1eb1ng: Long v\u00e2n nh\u1ea5t h\u1ed9i ho\u00e1n tinh th\u1ea7n H\u1ea1ch \u0111\u1eafc sinh th\u1ea7n th\u1eed l\u01b0\u1ee1ng qu\u00e2n","Nh\u1ea5t \u0111\u00e1n linh thanh tr\u1eeb Minh kh\u1ea5u Thi\u00ean thu h\u01b0\u01a1ng h\u1ecfa t\u1ea1i b\u00f9i d\u00e2n Ngh\u0129a l\u00e0: \\\"G\u1eb7p h\u1ed9i gi\u00f3 tinh th\u1ea7n ph\u1ea5n ph\u00e1t, may \u0111\u01b0\u1ee3c hai \u00f4ng n\u00e0y gi\u00e1ng sinh xu\u1ed1ng \u0111\u1eddi. M\u1ed9t s\u1edbm n\u1ed5i ti\u1ebfng oai binh di\u1ec7t tr\u1eeb gi\u1eb7c Minh, ngh\u00ecn n\u0103m h\u01b0\u01a1ng h\u1ecfa \u1edf d\u00e2n B\u00f9i Trang\\\". M\u1ed9t th\u1eddi gian sau, hai v\u1ecb c\u00f9ng h\u00f3a \u1edf x\u1ee9 C\u1eeda Ch\u00f9a thu\u1ed9c \u0111\u1ecba ph\u1eadn B\u1ea3n Trang, nh\u00e2n d\u00e2n \u0111\u1ebfn xem \u0111\u00e3 th\u1ea5y m\u1ed1i x\u00f4ng \u0111\u1ea5t th\u00e0nh hai n\u1ea5m m\u1ea3, h\u1ecd l\u1eadp mi\u1ebfu th\u1edd r\u1ed3i d\u00e2ng bi\u1ec3u t\u00e2u l\u00ean tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh. Nh\u00e0 vua th\u01b0\u01a1ng nh\u1edb c\u00f4ng th\u1ea7n cho qu\u00e2n v\u1ec1 l\u00e0ng l\u00e0m l\u1ec5 th\u0103m vi\u1ebfng bao phong l\u00e0m Th\u01b0\u1ee3ng \u0111\u1eb3ng ph\u00fac th\u1ea7n. NGUY\u1ec4N PH\u1ee4C Nguy\u1ec5n Ph\u1ee5c, ng\u01b0\u1eddi x\u00e3 \u0110o\u00e0n T\u00f9ng, Huy\u1ec7n Gia L\u1ed9c, x\u1ee9 H\u1ea3i D\u01b0\u01a1ng, thi \u0111\u1ed7 Ho\u00e0ng gi\u00e1p khoa Qu\u00ed d\u1eadu (1453), ni\u00ean hi\u1ec7u Th\u00e1i h\u00f2a, \u0111\u1eddi vua L\u00ea Nh\u00e2n T\u00f4ng. L\u00e0m quan trong vi\u1ec7n H\u00e0n l\u00e2m, th\u0103ng tham ngh\u1ecb Ch\u00ednh s\u1ef1 vi\u1ec7n. Gi\u00e1m th\u1ecb khoa thi n\u0103m Qu\u00ed m\u00f9i (1463), n\u0103m quang thu\u1eadn th\u1ee9 t\u00e1m (1467) b\u1ed5 ch\u1ee9c Th\u1eeba tuy\u00ean Tham ngh\u1ecb x\u1ee9 Thanh H\u00f3a. S\u1eafc d\u1ee5 r\u1eb1ng: \u201c...N\u0103m tr\u01b0\u1edbc sai ng\u01b0\u01a1i \u0111i s\u1ee9 ph\u01b0\u01a1ng B\u1eafc \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ea1nh kh\u1ecfe m\u00e0 v\u1ec1, n\u0103m nay cho g\u1ecdi l\u1ea1i d\u00e2ng l\u1eddi hay \u0111\u00e1ng khen, nay sai gi\u00e1m th\u1eeba Nguy\u1ec5n L\u1ed7i mang b\u1ea1c th\u01b0\u1edfng cho \u0111\u1ec3 n\u1ebfu l\u00f2ng trung h\u1ebft t\u00ecnh v\u00ec ta, n\u00ean nh\u1eadn l\u1ea5y\\\". B\u1ea5y gi\u1edd vua n\u01b0\u1edbc Chi\u00eam l\u00e0 Tr\u00e0 To\u00e0n c\u1eady m\u00ecnh h\u00f9ng m\u1ea1nh th\u01b0\u1eddng \u0111em qu\u00e2n x\u00e2m ph\u1ea1m qu\u1ea5y nhi\u1ec5u bi\u00ean gi\u1edbi, l\u1ea1i c\u1ea7u nh\u00e0 Minh vi\u1ec7n tr\u1ee3 \u0111\u1ec3 \u0111\u00e1nh n\u01b0\u1edbc ta. N\u0103m \u0111\u1ea7u H\u1ed3ng \u0110\u1ee9c (1470) Vua L\u00ea Th\u00e1nh T\u00f4ng th\u00e2n mang qu\u00e2n \u0111i b\u00ecnh Chi\u00eam, phong Th\u1eeba Tuy\u00ean Tham ngh\u1ecb Nguy\u1ec5n Ph\u1ee5c l\u0129nh ch\u1ee9c \u0110\u1ed1c l\u01b0\u01a1ng \u0111\u00f4 ch\u1ec9 huy.>\u0110o\u00e0n thuy\u1ec1n l\u01b0\u01a1ng b\u1ecb s\u00f3ng \u0111\u00e1nh c\u1ea3n tr\u1edf sai l\u1ee1 h\u1eb9n k\u1ef3, t\u01b0\u1edbng ch\u1ec9 huy ph\u1ea3i ch\u1ecbu qu\u00e2n ph\u00e1p - N\u00e0ng h\u1ea7u M\u1ef9 Da mang linh c\u1eefu \u00f4ng xu\u1ed1ng thuy\u1ec1n \u0111\u01b0a v\u1ec1 an t\u00e1ng \u1edf khu Mao C\u00e1, g\u1ea7n n\u01a1i \u00f4ng \u0111\u00f3ng thuy\u1ec1n l\u01b0\u01a1ng \u0111\u1ee3i ng\u00e0y v\u01b0\u1ee3t c\u1eeda Th\u1ea7n Ph\u00f9, r\u1ed3i \u1edf l\u1ea1i \u0111\u00f3 tr\u00f4ng nom ph\u1ea7n m\u1ed9. Sau khi chi\u1ebfn th\u1eafng Chi\u00eam Th\u00e0nh. Vua L\u00ea tr\u00ean \u0111\u01b0\u1eddng v\u1ec1 g\u1eb7p gi\u00f3 to, s\u00f3ng l\u1edbn, bi\u1ec3n \u0111\u1ed9ng thuy\u1ec1n kh\u00f4ng \u0111i \u0111\u01b0\u1ee3c. M\u1ed9t \u0111\u00eam nh\u00e0 vua thao th\u1ee9c tai nghe gi\u00f3 g\u00e0o, s\u00f3ng d\u1eady, tr\u1eb1n tr\u1ecdc kh\u00f4ng sao ng\u1ee7 \u0111\u01b0\u1ee3c, s\u1ef1c ngh\u0129 thuy\u1ec1n l\u01b0\u01a1ng nh\u1ee1","k\u1ef3 h\u1ea1n l\u00e0 do s\u00f3ng gi\u00f3 g\u00e2y ra, trong l\u00f2ng h\u1ed1i h\u1eadn th\u01b0\u01a1ng \u0110\u1ed1c L\u01b0\u01a1ng quan b\u1ecb th\u00e1c oan, trong l\u00fac m\u01a1 m\u00e0ng, vua th\u1ea5y \u00f4ng nhung trang t\u1ec1 ch\u1ec9nh \u0111\u1ee9ng tr\u01b0\u1edbc gi\u01b0\u1eddng ng\u1ef1 t\u00e2u: \\\"K\u1ebb h\u1ea1 th\u1ea7n c\u1ea3m \u01a1n tri ng\u1ed9 c\u1ee7a b\u1ec7 h\u1ea1 n\u00ean d\u1eabu th\u00e1c, linh h\u1ed3n v\u1eabn theo ra chi\u1ebfn tr\u1eadn. Nay nh\u1edd h\u1ed3ng ph\u00fac Qu\u1ed1c gia, b\u1ec7 h\u1ea1 d\u1eb9p xong Chi\u00eam kh\u1ea5u, h\u1ea1 th\u1ea7n l\u1ea1i xin theo h\u1ed9 gi\u00e1 kh\u1ea3i ho\u00e0n\\\". Vua L\u00ea ch\u1ee3t t\u1ec9nh, tr\u00f4ng ra v\u1eebng \u0111\u00f4ng \u0111\u00e3 h\u1eedng s\u00e1ng, bi\u1ec3n l\u1eb7ng s\u00f3ng y\u00ean. \u0110\u1ea1i qu\u00e2n v\u01b0\u1ee3t bi\u1ec3n tr\u1edf v\u1ec1 y\u00ean \u1ed5n. Vua L\u00ea Th\u00e1nh T\u00f4ng truy phong \u0110\u1ed1c l\u01b0\u01a1ng quan Nguy\u1ec5n Ph\u1ee5c t\u01b0\u1edbc \u0110\u1ea1i v\u01b0\u01a1ng bi\u1ec3n \u0110\u00f4ng H\u1ea3i, l\u00e0m ph\u00fac th\u1ea7n l\u00e0ng C\u1ed5 \u0110\u00e0 v\u00e0 l\u1eadp \u0111\u1ec1n th\u1edd b\u00ean l\u0103ng m\u1ed9. \u1ede Ninh B\u00ecnh, Nam H\u00e0 c\u0169ng c\u00f3 \u0111\u1ec1n th\u1edd \u00f4ng. Ri\u00eang th\u1ea7n ph\u1ea3 s\u1ed1 \u0111\u1ec1n thu\u1ed9c huy\u1ec7n Gia Vi\u1ec5n ch\u00e9p: t\u01b0\u1edbng Nguy\u1ec5n Ph\u1ee5c kh\u00f4ng cho qu\u00e2n s\u0129 m\u1ea1o hi\u1ec3m v\u01b0\u1ee3t b\u1ec3 trong khi gi\u00f3 to s\u00f3ng c\u1ea3, m\u00ecnh \u00f4ng ch\u1ecbu qu\u00e2n ph\u00e1p, qu\u00e2n s\u0129 \u0111\u01b0\u1ee3c an to\u00e0n. N\u00ean c\u00f3 v\u1ebf \u0111\u1ed1i. - H\u00e3i L\u00e3ng tr\u1edf l\u01b0\u01a1ng thuy\u1ec1n, nh\u1ea5t d\u1ea1 C\u00e0n m\u00f4n \u0111a ho\u1ea1t m\u1ea1nh. T\u1ea1m d\u1ecbch: - S\u1ee3 s\u00f3ng tr\u1edf thuy\u1ec1n l\u01b0\u01a1ng, m\u1ed9t t\u1ed1i c\u1eeda C\u00e0n nhi\u1ec1u m\u1ea1ng s\u1ed1ng. Th\u1eddi x\u01b0a quan qu\u00e2n ch\u1edf l\u01b0\u01a1ng tr\u00ean s\u00f4ng bi\u1ec3n th\u01b0\u1eddng c\u1ea7u th\u1ea7n ph\u00f9 h\u1ed9 gi\u00f3 l\u1eb7ng s\u00f3ng y\u00ean. C\u00f3 n\u01a1i g\u1ecdi \u0110\u00f4ng H\u1ea3i \u0111\u1ea1i v\u01b0\u01a1ng l\u00e0 \\\"Th\u1ea7n gi\u00f3\\\". \u0110\u1ec1n th\u1edd \u0110\u00f4ng H\u1ea3i \u0111\u1ea1i v\u01b0\u01a1ng \u1edf C\u1ed5 \u0110\u00e0 nay c\u00f2n gi\u1eef \u0111\u01b0\u1ee3c nhi\u1ec1u \u0111\u1ea1o s\u1eafc phong th\u1ea7n qua c\u00e1c tri\u1ec1u phong ki\u1ebfn. S\u01a0N LINH TH\u1ea0CH TH\u1ea6N T\u01b0\u01a1ng truy\u1ec1n \u0111\u1eddi L\u00ea Th\u00e1i T\u00f4ng, c\u00f3 qu\u00e2n Chi\u00eam Th\u00e0nh k\u00e9o \u0111\u1ebfn x\u00e2m l\u01b0\u1ee3c, nhi\u1ec5u h\u1ea1i nh\u00e2n d\u00e2n \u1edf v\u00f9ng bi\u00ean gi\u1edbi. Nh\u00e0 vua th\u00e2n chinh c\u1ea7m qu\u00e2n d\u1eb9p gi\u1eb7c \u0111\u00e3 m\u1ea5y tr\u1eadn m\u00e0 kh\u00f4ng ph\u00e2n th\u1eafng b\u1ea1i b\u00e8n h\u1ecdp qu\u1ea7n th\u1ea7n l\u1ea1i \u0111\u1ec3 b\u00e0n b\u1ea1c k\u1ebf ho\u1ea1ch t\u00e1c chi\u1ebfn, sau \u0111\u00f3 \u0111\u00e1nh m\u1ed9t tr\u1eadn \u0111\u1ea1i th\u1eafng, qu\u00e2n Chi\u00eam ph\u1ea3i r\u00fat ch\u1ea1y. Sau khi chi\u1ebfn th\u1eafng, qu\u00e2n ta kh\u1ea3i ho\u00e0n qua trang Th\u1ee5c S\u01a1n, thu\u1ed9c huy\u1ec7n \u0110\u00f4ng S\u01a1n, ph\u1ee7 Thi\u1ec7u Thi\u00ean t\u1ed5ng Thanh H\u00f3a v\u00e0o l\u00fac tr\u1eddi \u0111\u00e3 x\u1ebf chi\u1ec1u. Nh\u00e0 vua truy\u1ec1n cho t\u1ea1m \u0111\u00f3ng qu\u00e2n t\u1ea1i \u0111\u00e2y. \u0110\u00eam \u1ea5y l\u00e0 \u0111\u00eam th\u00e1ng n\u0103m, tr\u1eddi quang m\u00e2y t\u1ea1nh. Qu\u00e2n l\u00ednh b\u1ed7ng th\u1ea5y tr\u00ean n\u00fai c\u00f3 m\u1ed9t ch\u1ed7 s\u00e1ng l\u00f3ng \u00e1nh nh\u01b0 ng\u1ecdc. Ai n\u1ea5y cho l\u00e0 vi\u1ec7c l\u1ea1, b\u00e8n t\u00e2u cho vua bi\u1ebft. \u0110\u1ebfn s\u00e1ng h\u00f4m sau, nh\u00e0 vua l\u00ean ngay n\u00fai xem th\u00ec ch\u1ec9 th\u1ea5y c\u00f3 m\u1ed9t h\u00f2n \u0111\u00e1 tr\u1eafng tr\u00f2n tr\u0129nh, ph\u00eda t\u00e2y b\u1eafc qu\u1ea3 n\u00fai \u1ea5y c\u00f3 m\u1ed9t ng\u00f4i ch\u00f9a. Nh\u00e0 vua thung dung \u0111\u1ebfn th\u0103m ng\u00f4i","ch\u00f9a, th\u1ea5y phong c\u1ea3nh th\u1ef1c l\u00e0 \u0111\u00e1ng y\u00eau. Ngay l\u00fac \u0111\u00f3, b\u1ed7ng c\u00f3 \u0111\u00e1m m\u00e2y v\u00e0ng s\u00e0 xu\u1ed1ng, nh\u00e0 vua ban cho ch\u00f9a c\u00e1i t\u00ean l\u00e0 V\u00e2n Linh. M\u00e0u \u0111\u1ea5t \u1edf n\u00fai n\u00e0y v\u00e0ng, c\u00f3 nhi\u1ec1u \u0111\u00e1 qu\u00ed. Nh\u00e0 vua b\u00e8n xu\u1ed1ng b\u1ea3n trang v\u1eddi nh\u00e2n d\u00e2n v\u00e0 ph\u1ee5 l\u00e3o \u0111\u1ebfn, truy\u1ec1n l\u1eadp ng\u00f4i mi\u1ebfu nh\u1ecf ch\u1ed7 h\u00f2n \u0111\u00e1 s\u00e1ng \u0111\u1ec3 th\u1edd ph\u1ee5ng S\u01a1n linh Th\u1ea1ch th\u1ea7n. T\u1eeb \u0111\u00f3 nh\u00e2n d\u00e2n th\u1edd ph\u1ee5ng l\u00e0m b\u1ea3n th\u1ed5 linh th\u1ea7n. \u0110\u1ebfn \u0111\u1eddi vua L\u00ea Th\u00e1nh T\u00f4ng, thi\u00ean h\u1ea1 th\u00e1i b\u00ecnh, m\u00f9a m\u00e0ng thu ho\u1ea1ch r\u1ea5t t\u1ed1t. Gi\u1eb7c Chi\u00eam Th\u00e0nh l\u1ea1i kh\u1edfi binh x\u00e2m l\u01b0\u1ee3c bi\u00ean gi\u1edbi, nh\u00e0 vua th\u00e2n chinh \u0111\u00e1nh gi\u1eb7c, qu\u00e2n k\u00e9o \u0111\u1ebfn \u0111\u1ecba ph\u1eadn trang Th\u1ee5c Ki\u00ean thu\u1ed9c huy\u1ec7n \u0110\u00f4ng S\u01a1n, Thanh H\u00f3a, th\u1ea5y n\u01a1i \u0111\u00e2y d\u00e2n th\u01b0a \u0111\u1ea5t hi\u1ec3m c\u00f3 n\u00fai non bao b\u1ecdc, c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u00f3ng qu\u00e2n, nh\u00e0 vua b\u00e8n ra l\u1ec7nh c\u1eafm tr\u1ea1i \u1edf \u0111\u00f3 \u0111\u1ec3 cho qu\u00e2n s\u0129 ngh\u1ec9 ng\u01a1i v\u00e0 luy\u1ec7n t\u1eadp chi\u1ebfn \u0111\u1ea5u. \u0110\u00f3ng qu\u00e2n m\u1edbi \u0111\u01b0\u1ee3c v\u00e0i ba h\u00f4m, c\u1ee9 \u0111\u1ebfn l\u00fac t\u1eadp th\u00ec m\u01b0a to gi\u00f3 l\u1edbn n, m\u00e2y m\u00f9 \u0111en ngh\u1ecbt b\u1ea7u tr\u1eddi, l\u00e0m cho qu\u00e2n s\u0129 kh\u00f4ng sao t\u1eadp \u0111\u01b0\u1ee3c. Nh\u00e0 vua c\u1ea3 gi\u1eadn ph\u00e1n: \u201c\u0110\u1ea5t n\u00e0y th\u1ea7n c\u00f3 anh linh th\u00ec ph\u1ea3i ph\u00f2 vua \u0111\u00e1nh gi\u1eb7c, ch\u1edb \u0111\u00e2u l\u1ea1i l\u00e0m tr\u1edf ng\u1ea1i vi\u1ec7c qu\u00e2n c\u1ee7a ta\\\". Li\u1ec1n ngay sau \u0111\u00f3, m\u01b0a t\u1ea1nh gi\u00f3 ng\u1eebng, b\u1ea7u tr\u1eddi tr\u1edf l\u1ea1i s\u00e1ng s\u1ee7a nh\u01b0 th\u01b0\u1eddng. Nh\u00e0 vua cho v\u1eddi nh\u00e2n d\u00e2n v\u00e0 ph\u1ee5 l\u00e3o trong v\u00f9ng \u0111\u1ebfn h\u1ecfi th\u00ec c\u00f3 ba v\u1ecb tr\u01b0\u1edfng l\u00e3o l\u00e0 Nguy\u1ec5n C\u00f4ng Th\u1ee9, \u0110\u00e0m C\u00f4ng Ph\u00fa v\u00e0 L\u00ea C\u00f4ng Phong t\u00e2u tr\u00ecnh kh\u00fac tri\u1ebft v\u1ec1 s\u1ef1 anh linh c\u1ee7a th\u1ea7n n\u00fai cho nh\u00e0 vua nghe. Nh\u00e0 vua sai l\u1eadp \u0111\u00e0n tr\u00e0ng c\u1ea7u \u0111\u1ea3o lu\u00f4n m\u1ea5y ng\u00e0y \u0111\u00eam. \u0110\u1ebfn gi\u1edd t\u00ed, \u0111\u00eam m\u01b0\u1eddi t\u01b0 th\u00e1ng hai, n\u0103m canh t\u00ed, nh\u00e0 vua th\u1ee9c gi\u1ea5c, nghe tr\u00ean n\u00fai c\u00f3 ti\u1ebfng g\u00e0 g\u00e1y v\u00e0 c\u00f3 ba ti\u1ebfng n\u1ed5i l\u00ean nh\u01b0 s\u1ea5m. Nh\u00e0 vua sai t\u1ea3 h\u1eefu l\u00ean ngay ch\u1ed7 \u0111\u00f3 xem c\u00f3 g\u00ec l\u1ea1. B\u1ecdn h\u1ecd v\u00e2ng m\u1ec7nh \u0111i xem x\u00e9t r\u1ed3i v\u1ec1 t\u00e2u: \u201cTr\u00ean n\u00fai ch\u1ec9 c\u00f3 m\u1ed9t h\u00f2n \u0111\u00e1 r\u1ea5t tr\u1eafng \u0111\u1ee9ng tr\u01a1 tr\u01b0\u1edbc mi\u1ebfu. T\u1eeb ch\u1ed7 \u0111\u00f3 tr\u00f4ng ra b\u1ed1n ph\u00eda \u0111\u1ec1u v\u1eafng v\u1ebb, kh\u00f4ng th\u1ea5y c\u00f3 hi\u1ec7n tr\u1ea1ng g\u00ec \u0111\u00e1ng ch\u00fa \u00fd\\\". Nh\u00e0 vua cho l\u00e0 vi\u1ec7c qu\u00e1i l\u1ea1. S\u00e1ng ra, sai quan l\u00e0m l\u1ec5 t\u1ebf b\u00e1i t\u1ea1. \u0110\u1ebfn gi\u1eefa tr\u01b0a ng\u00e0y 15, t\u1ee9c l\u00e0 sau m\u1ed9t ng\u00e0y, tr\u1eddi \u0111\u1ea5t v\u1ee5t t\u1ed1i t\u0103m m\u00f9 m\u1ecbt, m\u01b0a gi\u00f3 k\u00e9o \u0111\u1ebfn s\u1ea7m s\u1eadp, khi \u1ea5y nh\u00e0 vua c\u1ea3m th\u1ea5y b\u00e2ng khu\u00e2ng, nh\u00ecn l\u00ean n\u00fai th\u1ea5y m\u1ed9t con g\u00e0 tr\u1ed1ng \u0111\u1eadu tr\u00ean h\u00f2n \u0111\u00e1 tr\u1eafng, r\u1ed3i l\u1ea1i t\u1eeb tr\u00ean n\u00fai \u0111i xu\u1ed1ng su\u1ed1i \u1edf c\u1ea1nh \u0111\u00e0n tr\u00e0ng v\u00e0 c\u1ee9 n\u1ed5i l\u1ec1nh b\u1ec1nh tr\u00ean m\u1eb7t n\u01b0\u1edbc. Nh\u00e0 vua sai ng\u01b0\u1eddi ra t\u1eadn n\u01a1i xem th\u00ec con g\u00e0 \u1ea5y bi\u1ebfn m\u1ea5t, ch\u1ec9 c\u00f2n c\u00f3 h\u00f2n \u0111\u00e1 tr\u1eafng n\u1ed5i tr\u00ean m\u1eb7t n\u01b0\u1edbc. Nh\u00e0 vua cho v\u1edbt h\u00f2n \u0111\u00e1 \u0111\u00f3 \u0111em l\u00ean tr\u00ean \u0111\u00e0n \u0111\u1ec3 l\u1ec5 b\u00e1i, ng\u00e0y \u0111\u00eam \u0111\u00e8n nhang cung k\u00ednh. NGUY\u1ec4N H\u1ed2NG H\u1ed3i L\u00ea Th\u00e1i T\u1ed5 \u0111\u00e1nh qu\u00e2n Minh, c\u00f3 Nguy\u1ec5n H\u1ed3ng, ng\u01b0\u1eddi trang Nguy\u1ec5n X\u00e1 huy\u1ec7n Ch\u00e2u Ph\u00fac tr\u1ea5n Ngh\u1ec7 An c\u00f3 t\u00e0i n\u0103ng thao l\u01b0\u1ee3c, \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u00e0 vua y\u00eau","m\u1ebfn, trao cho ch\u1ee9c \u0111\u1ea1i t\u01b0\u1edbng qu\u00e2n, h\u1ee3p s\u1ee9c v\u1edbi Th\u00e1i \u00fay L\u00ea Kh\u00f4i \u0111\u00e1nh gi\u1eb7c \u00f4ng th\u01b0\u1eddng qua l\u1ea1i trang Trung Th\u1eafc \u0111\u1ec3 chi\u00eau m\u1ed9 binh s\u0129. \u0110\u1ebfn \u0111\u00e2u \u00f4ng c\u0169ng \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u00e2n d\u00e2n th\u1ea7n ph\u1ee5c, h\u1ecd kh\u00f4ng ti\u1ebfc g\u00f3p s\u1ee9c ng\u01b0\u1eddi s\u1ee9c c\u1ee7a \u1ee7ng h\u1ed9 ngh\u0129a qu\u00e2n. M\u1ed9t l\u1ea7n \u00f4ng ph\u1ee5ng m\u1ec7nh \u0111\u00e1nh gi\u1eb7c t\u1ea1i \u0111\u1ecba ph\u1eadn Ng\u1ecdc S\u01a1n, ch\u1ec9 m\u1ed9t tr\u1eadn m\u00e0 qu\u00e2n gi\u1eb7c b\u1ecf ch\u1ea1y t\u00e1n lo\u1ea1n. Sau khi d\u1eb9p y\u00ean gi\u1eb7c Minh, vua phong \u00f4ng l\u00e0 Kh\u01b0\u01a1ng qu\u1ed1c c\u00f4ng th\u1ea7n. \u00d4ng d\u00e2ng bi\u1ec3u t\u00e2u tr\u00ecnh xin nh\u00e0 vua cho v\u1ec1 l\u1eadp \u1ea5p t\u1ea1i th\u00f4n Trung Th\u1eafc. Vua chu\u1ea9n y, \u00f4ng v\u1ec1 chi\u00eau t\u1eadp d\u00e2n b\u1ea3n l\u1eadp ri\u00eang m\u1ed9t khu. \u00d4ng xu\u1ea5t ti\u1ec1n d\u1ef1ng ch\u00f9a, \u0111\u00fac t\u01b0\u1ee3ng. Khu \u0111\u1ea5t \u1ea5y \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u1eb7t t\u00ean l\u00e0 V\u1ecbnh T\u1ed1 v\u00e0 \u0111\u01b0\u1ee3c mi\u1ec5n thu\u1ebf ba n\u0103m. Ch\u1eb3ng bao l\u00e2u, d\u00e2n khu V\u1ecbnh T\u1ed1 l\u00e0m \u0103n r\u1ea5t th\u1ecbnh v\u01b0\u1ee3ng. \u0110\u1ebfn n\u0103m ngo\u00e0i 60 tu\u1ed5i, \u00f4ng c\u00e1o quan v\u1ec1 h\u01b0u d\u01b0\u1ee1ng t\u1ea1i khu V\u1ecbnh T\u1ed1. M\u1eb7c d\u00f9 kh\u00f4ng tham gia vi\u1ec7c tri\u1ec1u ch\u00ednh song tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh v\u1eabn th\u01b0\u1eddng h\u1ecfi \u00f4ng m\u01b0u k\u1ebf d\u1ef1ng n\u01b0\u1edbc v\u00e0 gi\u1eef n\u01b0\u1edbc. \u00d4ng v\u1eabn tham gia r\u1ea5t t\u1eadn t\u00e2m. Hai m\u01b0\u01a1i n\u0103m sau, \u00f4ng ch\u00edn m\u01b0\u01a1i ba tu\u1ed5i, kh\u00f4ng \u1ed1m \u0111au g\u00ec, h\u00f3a r\u1ea5t nh\u1eb9 nh\u00e0ng. \u0110\u00f3 l\u00e0 ng\u00e0y 15 th\u00e1ng 6. D\u00e2n l\u00e0m l\u1ec5 an t\u00e1ng v\u00e0 x\u00e2y l\u0103ng t\u1ea1i b\u1ea3n khu. Nh\u00e0 vua r\u1ea5t th\u01b0\u01a1ng ti\u1ebfc v\u1ecb c\u00f4ng th\u1ea7n h\u1ebft l\u00f2ng v\u00ec d\u00e2n v\u00ec n\u01b0\u1edbc, b\u00e8n sai quan v\u1ec1 l\u00e0m l\u1ec5 c\u00fang t\u1ebf \u1edf b\u1ea3n khu, truy phong l\u00e0 Th\u01b0\u1ee3ng \u0111\u1eb3ng ph\u00fac th\u1ea7n chu\u1ea9n y cho d\u00e2n V\u1ecbnh T\u1ed1 l\u00e0m con h\u01b0\u01a1ng, d\u1ef1ng \u0111\u1ec1n ch\u00ednh \u0111\u1ec3 th\u1edd ph\u1ee5ng mu\u00f4n \u0111\u1eddi. Khi L\u00ea Th\u00e1nh T\u00f4ng c\u1ea7m qu\u00e2n \u0111i \u0111\u00e1nh Chi\u00eam Th\u00e0nh, qua b\u1ea3n khu nghe c\u00f3 ti\u1ebfng reo h\u00f2 trong \u0111\u1ec1n. Vua truy\u1ec1n d\u1eebng l\u1ea1i xem x\u00e9t th\u00ec \u0111\u1ebfn \u0111\u00eam vua chi\u00eam bao th\u1ea5y m\u1ed9t \u00f4ng gi\u00e0 hi\u1ec7n l\u00ean b\u1ea3o: \\\"T\u00f4i sau khi m\u1ea5t \u0111\u01b0\u1ee3c phong l\u00e0m ph\u00fac th\u1ea7n, nay mu\u1ed1n hi\u1ec3n linh gi\u00fap vua \u0111\u00e1nh gi\u1eb7c\u201d. Vua t\u1ec9nh m\u1ed9ng, k\u00edp truy\u1ec1n qu\u00e2n l\u00e0m l\u1ec5 c\u1ea7u \u0111\u1ea3o. Sau \u0111\u00f3 vua ti\u1ebfn \u0111\u00e1nh Chi\u00eam Th\u00e0nh, th\u1eafng m\u1ed9t tr\u1eadn c\u1ef1c k\u1ef3 oanh li\u1ec7t. Vua \u0111em qu\u00e2n v\u1ec1, truy\u1ec1n cho l\u00e0m l\u1ec5 t\u1ea1 \u1edf ng\u00f4i mi\u1ebfu khu V\u1ecbnh T\u1ed1, c\u1ea5p th\u00eam cho d\u00e2n 43 quan ti\u1ec1n c\u00f4ng, chi v\u00e0o kho\u1ea3n \u0111\u00e8n h\u01b0\u01a1ng c\u00fang t\u1ebf h\u00e0ng n\u0103m. Sau \u0111\u00f3 vua l\u1ea1i c\u1ea5p th\u00eam 45 quan \u0111\u1ec3 tr\u00f9ng tu mi\u1ebfu m\u1ea1o, \u0111\u1ed3ng th\u1eddi ph\u00ea chu\u1ea9n cho d\u00e2n V\u1ecbnh T\u1ed1 l\u00e0m con h\u01b0\u01a1ng ph\u1ee5ng th\u1edd m\u00e3i m\u00e3i. TH\u1ea6N CAO MINH T\u01b0\u01a1ng truy\u1ec1n n\u0103m \u0110\u1ea1i B\u1ea3o \u0111\u1eddi L\u00ea Th\u00e1i T\u00f4ng, qu\u00e2n Chi\u00eam Th\u00e0nh k\u00e9o sang x\u00e2m l\u01b0\u1ee3c. Nh\u00e0 vua cho t\u01b0\u1edbng k\u00e9o qu\u00e2n \u0111i \u0111\u00e1nh song m\u1ea5y tr\u1eadn li\u1ec1n m\u00e0 v\u1eabn ch\u01b0a ph\u00e2n th\u1eafng b\u1ea1i. Nh\u00e0 vua l\u1ea5y l\u00e0m lo b\u00e8n ng\u1ef1 gi\u00e1 th\u00e2n chinh. Vua cho c\u1ea7u \u0111\u1ea3o c\u00e1c \u0111\u1ec1n mi\u1ebfu trong n\u01b0\u1edbc, \u0111\u00e2u \u0111\u00e2u c\u0169ng l\u1eadp \u0111\u00e0n tr\u00e0ng c\u00fang t\u1ebf.","L\u1ea7n \u1ea5y nh\u00e0 vua ti\u1ebfn qu\u00e2n \u0111\u1ebfn \u0111\u1ecba ph\u1eadn khu Ch\u00e2u trang Th\u01b0\u1ee3ng C\u1ed1c, huy\u1ec7n C\u1ed5 L\u00f4i, ph\u1ee7 Thi\u1ec7u Thi\u00ean, Thanh H\u00f3a gi\u1eefa l\u00fac x\u1ebf chi\u1ec1u. Vua truy\u1ec1n cho qu\u00e2n l\u00ednh t\u1ea1m d\u1eebng qu\u00e2n ngh\u1ec9 l\u1ea1i v\u00f9ng n\u00e0y. \u0110\u1ebfn \u0111\u00eam vua n\u1eb1m m\u1ed9ng th\u1ea5y m\u1ed9t v\u1ecb th\u1ea7n nh\u00e2n \u0111\u1ebfn t\u00e2u: \\\"Nh\u00e0 vua mu\u1ed1n b\u00ecnh qu\u00e2n Chi\u00eam h\u00e3y n\u00ean l\u1eadp \u0111\u00e0n tr\u00e0ng c\u1ea7u th\u1ea7n Cao Minh\\\", r\u1ed3i bi\u1ebfn m\u1ea5t. Vua t\u1ec9nh d\u1eady bi\u1ebft l\u00e0 th\u1ea7n hi\u1ec3n linh \u1ee9ng b\u00e1o b\u00e8n truy\u1ec1n cho d\u00e2n l\u1eadp \u0111\u00e0n tr\u00e0ng t\u1ebf l\u1ec5 ba ng\u00e0y ba \u0111\u00eam. \u0110\u1ebfn gi\u1edd ng\u1ecd ng\u00e0y m\u00f9ng ch\u00edn th\u00e1ng hai, gi\u1eefa tr\u01b0a m\u00e0 s\u1ea5m ch\u1edbp n\u1ed5i l\u00ean m\u00e2y \u0111en k\u00e9o \u0111\u1ebfn m\u00f9 m\u1ecbt. Trong l\u00fac b\u00e0ng ho\u00e0ng nh\u00e0 vua tr\u00f4ng l\u00ean \u0111\u00e0n tr\u00e0ng th\u1ea5y m\u1ed9t v\u1ecb th\u1ea7n m\u1eb7c \u00e1o m\u00e0u v\u00e0ng, tay c\u1ea7m th\u1ebb ng\u1ecdc, trong l\u00f2ng tay c\u00f3 hai ch\u1eef Cao Minh. V\u1ecb th\u1ea7n ph\u00e1n: \\\"Ta \u0111\u01b0\u1ee3c thi\u00ean \u0111\u00ecnh cho xu\u1ed1ng, gi\u00fap d\u00e2n d\u1eb9p gi\u1eb7c\u201d, n\u00f3i xong li\u1ec1n bi\u1ebfn m\u1ea5t. Nh\u00e0 vua l\u1ea5y l\u00e0m l\u1ea1 b\u00e8n cho l\u00e0m l\u1ec5 t\u1ea1 r\u1ed3i cho m\u1ed9t v\u00e0i ng\u01b0\u1eddi \u1edf l\u1ea1i \u0111\u00e8n h\u01b0\u01a1ng nh\u1eadt h\u1ea1. Sau \u0111\u00f3 nh\u00e0 vua th\u00e2n h\u00e0nh ra \u00fay l\u1ea1o qu\u00e2n s\u0129 v\u00e0 ra l\u1ec7nh ti\u1ebfn \u0111\u00e1nh \u0111\u1ed3n gi\u1eb7c. Trong khi giao chi\u1ebfn b\u1ed7ng c\u00f3 m\u1ed9t ti\u1ebfng qu\u00e1t r\u1ea5t to, qu\u00e2n gi\u1eb7c th\u1ea5y m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi cao h\u01a1n ba tr\u01b0\u1ee3ng hi\u1ec7n ra l\u1eebng l\u1eefng gi\u1eefa chi\u1ebfn tr\u01b0\u1eddng. T\u01b0\u1edbng gi\u1eb7c s\u1ee3 h\u00e3i b\u1ecf tr\u01a1n qu\u00e2n l\u00ednh nh\u01b0 r\u1eafn m\u1ea5t \u0111\u1ea7u b\u1ecf ch\u1ea1y t\u00e1n lo\u1ea1n, qu\u00e2n ta ch\u00e9m \u0111\u01b0\u1ee3c h\u01a1n m\u1ed9t ngh\u00ecn th\u1ee7 c\u1ea5p. Nh\u00e0 vua r\u1ea5t m\u1eebng cho qu\u00e2n k\u00e9o v\u1ec1 t\u1ea1m \u0111\u00f3ng \u1edf khu Ch\u00e2u l\u00e0m l\u1ec5 t\u1ea1 th\u1ea7n v\u00e0 m\u1edf ti\u1ec7c khao th\u01b0\u1edfng qu\u00e2n s\u0129. Sau \u0111\u00f3 vua c\u00f2n cho d\u00e2n \u0111\u1ecba ph\u01b0\u01a1ng 21 quan ti\u1ec1n, th\u01b0\u1edfng th\u00eam cho ba m\u01b0\u01a1i l\u1ea1ng b\u1ea1c phong l\u00e0 Th\u01b0\u1ee3ng \u0111\u1eb3ng ph\u00fac th\u1ea7n.. Vua cho khu Ch\u00e2u thu\u1ed9c trang Th\u01b0\u1ee3ng C\u1ed1c, huy\u1ec7n C\u1ed5 L\u00f4i, ph\u1ee7 Thi\u1ec7u Thi\u00ean, Thanh H\u00f3a \u0111\u1eddi \u0111\u1eddi th\u1edd c\u00fang. C\u00e1c \u0111\u1eddi vua khai s\u00e1ng c\u01a1 nghi\u1ec7p l\u00fac c\u00f3 vi\u1ec7c c\u1ea7n \u0111\u1ebfn c\u1ea7u \u0111\u1ea3o \u0111\u1ec1u \u0111\u01b0\u1ee3c linh \u1ee9ng. QU\u1eacN C\u00d4NG L\u00ca QU\u00dd T\u01b0\u01a1ng truy\u1ec1n, v\u00e0o \u0111\u1eddi L\u00ea, gi\u1eb7c Chi\u00eam Th\u00e0nh sang x\u00e2m l\u01b0\u1ee3c n\u01b0\u1edbc ta. Nh\u00e0 vua ph\u1ea3i ng\u1ef1 gi\u00e1 th\u00e2n chinh \u0111\u00e1nh lu\u00f4n m\u1ea5y tr\u1eadn ch\u01b0a ph\u00e2n thua \u0111\u01b0\u1ee3c, b\u00e8n cho quan c\u1ea7u \u0111\u1ea3o thi\u00ean \u0111\u1ecba b\u00e1ch th\u1ea7n \u00e2m ph\u00f2 t\u1ebf \u0111\u1ed9. M\u1ed9t h\u00f4m khi \u0111i qua trang Kh\u1ed5ng T\u00e0o, vua cho qu\u00e2n ngh\u1ec9 l\u1ea1i m\u1ed9t \u0111\u00eam. Nh\u00e0 vua sai quan h\u1ecfi th\u0103m t\u00ecnh h\u00ecnh nh\u00e2n t\u00e0i \u1edf \u0111\u1ecba ph\u01b0\u01a1ng. H\u1ed3i \u1ea5y \u1edf b\u1ea3n trang c\u00f3 v\u1ee3 ch\u1ed3ng L\u00ea C\u00f4ng \u0110\u1ee9c v\u00e0 Tr\u1ea7n Th\u1ecb Th\u01b0\u1eddng tu\u1ed5i \u0111\u00e3 ngo\u00e0i s\u00e1u ch\u1ee5c, ch\u1ec9 c\u00f3 m\u1ed9t con trai t\u00ean l\u00e0 L\u00ea Qu\u00fd. Nh\u00e0 n\u00e0y v\u1ed1n n\u1ec1 n\u1ebfp hi\u1ec1n h\u1eadu, \u0111\u00e3 m\u1ea5y \u0111\u1eddi tu nh\u00e2n t\u00edch \u0111\u1ee9c. L\u00ea Qu\u00fd \u0111\u00e3 21 tu\u1ed5i, t\u00e0i n\u0103ng h\u01a1n h\u1eb3n m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi, \u0111\u1ea1o \u0111\u1ee9c khi\u1ebfn cho m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi kh\u00e2m ph\u1ee5c. Nh\u00e0 vua cho v\u1eddi \u0111\u1ebfn b\u00e1i y\u1ebft. L\u00ea Qu\u00fd tr\u00ecnh b\u00e0y m\u01b0u l\u01b0\u1ee3c \u0111\u00e1nh gi\u1eb7c vua r\u1ea5t kh\u00e2m ph\u1ee5c t\u00e0i thao l\u01b0\u1ee3c c\u1ee7a \u00f4ng v\u00e0 truy\u1ec1n cho \u00f4ng th\u1eed t\u00e0i v\u00f5 d\u0169ng. Tr\u01b0\u1edbc m\u1eb7t r\u1ed3ng, \u00f4ng c\u1ea7m hai thanh g\u01b0\u01a1m m\u00faa t\u00edt, ch\u00e9m m\u1ed9t nh\u00e1t","l\u00e0m r\u1ee5ng \u0111\u1ea7u voi. Nh\u00e0 vua t\u1ea5m t\u1eafc ng\u1ee3i khen l\u00e0 m\u1ed9t \u0111\u1ea5ng anh h\u00f9ng d\u0169ng s\u0129. Vua gi\u00e1ng chi\u1ebfu cho L\u00ea Qu\u00fd thay m\u1eb7t tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh c\u1ea7m qu\u00e2n d\u1eb9p gi\u1eb7c. \u00d4ng \u0111em qu\u00e2n x\u00f4ng v\u00e0o \u0111\u1ed3n gi\u1eb7c, ch\u00e9m ngay \u0111\u1ea7u t\u01b0\u1edbng gi\u1eb7c. Qu\u00e2n gi\u1eb7c m\u1ea5t t\u01b0\u1edbng nh\u01b0 r\u1eafn m\u1ea5t \u0111\u1ea7u, b\u1ecf ch\u1ea1y to\u00e1n lo\u1ea1n, qu\u00e2n ta th\u1eeba th\u1ebf x\u00f4ng l\u00ean ti\u00eau di\u1ec7t ho\u00e0n to\u00e0n qu\u00e2n gi\u1eb7c. \u0110\u00f3 l\u00e0 ng\u00e0y 14 th\u00e1ng gi\u00eang. \u00d4ng v\u1ec1 t\u00e2u tr\u01b0\u1edbc b\u1ec7 r\u1ed3ng v\u00e0 \u0111\u01b0\u1ee3c vua ban cho ch\u1ee9c Th\u00e1i B\u1ea3o Qu\u00fd Ng\u1ecdc Qu\u1eadn c\u00f4ng, th\u01b0\u1edfng cho \u00f4ng m\u1ed9t tr\u0103m l\u1ea1ng b\u1ea1c, ban cho \u00f4ng b\u1ed9 m\u0169 tri\u1ec1u ph\u1ee5c m\u1ea7u \u0111en, ca h\u00e1t m\u1ed9t th\u00e1ng. \u00d4ng \u0111\u01b0\u1ee3c d\u00e2n y\u00eau qu\u00ed v\u00e0 tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh tin d\u00f9ng. B\u1ed7ng m\u1ed9t h\u00f4m m\u01b0a gi\u00f3 n\u1eb7ng n\u1ec1, s\u1ea5m s\u00e9t d\u1eef d\u1ed9i, \u00f4ng b\u1ecb m\u1ed9t c\u01a1n l\u1ed1c nh\u1ea5n ch\u00ecm xu\u1ed1ng \u0111\u00e1y gi\u1ebfng, \u00f4ng ho\u00e1 trong tr\u1eadn cu\u1ed3ng phong \u1ea5y. Nh\u00e0 vua \u0111\u01b0\u1ee3c tin c\u00e1o ph\u00f3, r\u1ea5t th\u01b0\u01a1ng ti\u1ebfc truy\u1ec1n cho d\u00e2n l\u1eadp mi\u1ebfu ph\u1ee5ng th\u1edd, ngh\u00ecn n\u0103m \u0111\u00e8n h\u01b0\u01a1ng b\u1ea5t di\u1ec7t. \u0110\u1ec3 b\u1ed3i d\u01b0\u1ee1ng s\u1ee9c d\u00e2n v\u00e0 c\u0169ng l\u00e0 \u0111\u1ec3 nh\u1edb c\u00f4ng \u01a1n ng\u00e0i, nh\u00e0 vua cho d\u00e2n b\u1ea3n trang \u0111\u01b0\u1ee3c mi\u1ec5n binh l\u01b0\u01a1ng t\u1ea1p d\u1ecbch ba n\u0103m. Theo l\u1ec7 th\u01b0\u1eddng, vua l\u1ea1i c\u1ea5p cho ba m\u01b0\u01a1i quan ti\u1ec1n c\u00f4ng chi v\u00e0o h\u01b0\u01a1ng ho\u1ea3.","V\u0168 TU\u1ea4N CHI\u00caU Tr\u1ea1ng nguy\u00ean V\u0169 Tu\u1ea5n Chi\u00eau sinh n\u0103m Qu\u00fd M\u00e3o (1423) \u1edf l\u00e0ng Xu\u00e2n L\u00f4i x\u00e3 C\u1ed5 \u0110a nay l\u00e0 x\u00f3m Xu\u00e2n L\u00f4i, th\u00f4n C\u1ed5 \u0110a, x\u00e3 Nam H\u00f9ng, huy\u1ec7n Nam Ninh. N\u0103m l\u00ean s\u00e1u tu\u1ed5i cha b\u1ecb b\u1ec7nh m\u1ea5t, nh\u00e0 ngh\u00e8o, h\u1ecd h\u00e0ng th\u00e2n th\u00edch kh\u00f4ng c\u00f3 ai, \u0111\u1eddi s\u1ed1ng ng\u00e0y c\u00e0ng c\u00f9ng qu\u1eabn, nh\u00e0 c\u1eeda ph\u1ea3i \u0111em b\u00e1n \u0111\u1ee3. B\u00e0 m\u1eb9 Tu\u1ea5n Chi\u00eau \u0111em mi\u1ebfng \u0111\u1ea5t th\u1ed5 c\u01b0 c\u00f2n l\u1ea1i, g\u1eedi Tr\u1ea7n c\u00f4ng ng\u01b0\u1eddi l\u00e1ng gi\u1ec1ng v\u00e0 c\u0169ng l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi b\u1ea1n c\u1ee7a ch\u1ed3ng b\u00e0 khi \u00f4ng c\u00f2n s\u1ed1ng, r\u1ed3i \u0111em con v\u1ec1 qu\u00ea ngo\u1ea1i \u1edf l\u00e0ng Nh\u1eadt Chi\u00eau, huy\u1ec7n Qu\u1ea3ng \u0110\u1ee9c, nay thu\u1ed9c ngo\u1ea1i th\u00e0nh H\u00e0 N\u1ed9i sinh s\u1ed1ng l\u1ea7n h\u1ed3i. V\u00e0i ch\u1ee5c n\u0103m sau b\u00e0 m\u1eb9 qua \u0111\u1eddi, Tu\u1ea5n Chi\u00eau \u0111\u00e3 tr\u01b0\u1edfng th\u00e0nh, t\u1eeb qu\u00ea m\u1eb9 tr\u1edf v\u1ec1 Xu\u00e2n L\u00f4i th\u0103m ph\u1ea7n m\u1ed9 \u00f4ng, cha. L\u00fac m\u1edbi v\u1ec1 l\u00e0ng, Tu\u1ea5n Chi\u00eau \u1edf nh\u1edd nh\u00e0 Tr\u1ea7n c\u00f4ng. B\u1ea5y gi\u1edd Tr\u1ea7n C\u00f4ng tu\u1ed5i \u0111\u00e3 gi\u00e0 b\u00e0 v\u1ee3 \u0111\u00e3 khu\u1ea5t n\u00fai, hi\u1ebfm hoi c\u00f3 m\u1ed9t m\u1ee5n con g\u00e1i, t\u00ean l\u00e0 Tr\u1ea7n Th\u1ecb Ch\u00eca, tu\u1ed5i xu\u00e2n v\u1eeba ch\u1eb5n 20. Tr\u1ea7n c\u00f4ng th\u1ea5y Tu\u1ea5n Chi\u00eau m\u1eb7t m\u0169i kh\u00f4i ng\u00f4, v\u00f3c ng\u01b0\u1eddi tu\u1ea5n t\u00fa t\u00ednh n\u1ebft hi\u1ec1n h\u00f2a, l\u1ea1i tr\u01a1 tr\u1ecdi m\u1ed9t th\u00e2n, Tr\u1ea7n c\u00f4ng \u0111em l\u00f2ng th\u01b0\u01a1ng m\u1ebfn, \u0111em n\u00e0ng Ch\u00eca g\u1ea3 cho l\u00e0m v\u1ee3. N\u00e0ng Ch\u00eca n\u1ebft na th\u00f9y m\u1ecb, ch\u0103m ch\u1ec9 ru\u1ed9ng v\u01b0\u1eddn, ph\u1ee5ng d\u01b0\u1ee1ng cha gi\u00e0, nu\u00f4i ch\u1ed3ng \u0111i h\u1ecdc. V\u0169 Tu\u1ea5n Chi\u00eau tr\u1ecd h\u1ecdc \u1edf l\u00e0ng H\u1ea1 V\u0169 nay l\u00e0 th\u00f4n V\u00f5 (V\u0169) Lao, thu\u1ed9c x\u00e3 Nam T\u00e2n c\u00f9ng huy\u1ec7n Nam Ninh, Tu\u1ea5n Chi\u00eau m\u1eb7t m\u0169i kh\u00f4i ng\u00f4, nh\u01b0ng h\u1ecdc h\u00e0nh t\u1ed1i d\u1ea1, h\u01a1n 10 n\u0103m \u0111\u00e8n s\u00e1ch, tu\u1ed5i ng\u00f3t t\u1ee9 tu\u1ea7n m\u00e0 v\u1eabn c\u1eafp s\u00e1ch theo \u0111\u00f2i v\u1edbi b\u1ecdn h\u1eadu sinh c\u00f2n \u0111\u1ec3 ch\u1ecfm. N\u0103m K\u1ef7 M\u00e3o (1459) Tr\u1ea7n c\u00f4ng t\u1eeb gi\u00e3 c\u00f5i \u0111\u1eddi, \u0111\u1ec3 gia t\u00e0i s\u1ea3n nghi\u1ec7p cho v\u1ee3 ch\u1ed3ng V\u0169 Tu\u1ea5n Chi\u00eau. Tuy ch\u1ed3ng h\u1ecdc h\u00e0nh k\u00e9m c\u1ecfi, nh\u01b0ng n\u00e0ng Ch\u00eca v\u1eabn ki\u00ean tr\u00ec khuy\u00ean nh\u1ee7 ch\u1ed3ng c\u1ed1 g\u1eafng d\u00f9i m\u00e0i kinh s\u1eed, \u0111\u1ec3 t\u00ean chi\u1ebfm b\u1ea3ng v\u00e0ng. N\u00e0ng Ch\u00eca r\u1ea5t k\u00ednh tr\u1ecdng th\u1ea7y h\u1ecdc, m\u1ed7i l\u1ea7n g\u00e1nh g\u1ea1o \u0111\u1ebfn nh\u00e0 tr\u1ecd cho ch\u00e0ng th\u00ec th\u1ebf n\u00e0o c\u0169ng \u0111\u1ebfn th\u0103m th\u1ea7y h\u1ecdc. Th\u1ea5m tho\u00e1t l\u1ea1i 5 n\u0103m n\u1eefa tr\u00f4i qua, h\u1ecdc nghi\u1ec7p c\u1ee7a Tu\u1ea5n Chi\u00eau v\u1eabn kh\u00f4ng c\u00f3 g\u00ec ti\u1ebfn b\u1ed9. M\u1ed9t h\u00f4m th\u1ea7y h\u1ecdc b\u1ea3o n\u00e0ng Ch\u00eca r\u1eb1ng: - Tu\u1ea5n Chi\u00eau tu\u1ed5i \u0111\u00e3 cao, h\u1ecdc h\u00e0nh k\u00e9m c\u1ecfi, nay th\u1ea7y cho v\u1ec1 chuy\u00ean ngh\u1ec1 l\u00e0m ru\u1ed9ng, gi\u00fap \u0111\u1ee1 vi\u1ec7c nh\u00e0 cho con \u0111\u1ee1 b\u1ec1 v\u1ea5t v\u1ea3.","Th\u1ea5y \u00fd th\u1ea7y \u0111\u00e3 quy\u1ebft, n\u00e0ng Ch\u00eca \u0111\u00e0nh l\u1ea1y ch\u00e0o th\u1ea7y h\u1ecdc quay v\u1ec1 nh\u00e0 tr\u1ecd thu x\u1ebfp s\u00e1ch v\u1edf, qu\u1ea7n \u00e1o c\u00f9ng ch\u1ed3ng g\u1ed3ng g\u00e1nh tr\u1edf v\u1ec1. \u0110\u1ebfn g\u1ea7n l\u00e0ng, v\u1ee3 ch\u1ed3ng \u0111\u1eb7t g\u00e1nh ngh\u1ec9 d\u01b0\u1edbi b\u00f3ng c\u00e2y c\u1ed5 th\u1ee5 b\u00ean b\u1edd con s\u00f4ng nh\u1ecf c\u00f3 c\u1ea7u \u0111\u00e1 b\u1eafc qua. B\u1ea5y gi\u1edd \u0111ang gi\u1eefa m\u00f9a h\u00e8, ti\u1ebft tr\u1eddi oi b\u1ee9c, V\u0169 Tu\u1ea5n Chi\u00eau xu\u1ed1ng s\u00f4ng t\u1eafm m\u00e1t; ch\u1ee3t nh\u00ecn th\u1ea5y ph\u00eda d\u01b0\u1edbi c\u1ed9t \u0111\u00e1 ch\u00e2n c\u1ea7u m\u00f2n v\u1eb9t, m\u1edbi h\u1ecfi v\u1ee3 t\u1ea1i sao? N\u00e0ng Ch\u00eca n\u00f3i: - C\u1ed9t \u0111\u00e1 ch\u00e2n c\u1ea7u ph\u00eda d\u01b0\u1edbi do b\u1ecb n\u01b0\u1edbc ch\u1ea3y l\u00e2u ng\u00e0y n\u00ean b\u1ecb m\u00f2n. Ch\u00e0ng xem c\u1ed9t \u0111\u00e1 kia l\u00e0 v\u1eadt c\u1ee9ng r\u1eafn, n\u01b0\u1edbc l\u00e0 v\u1eadt m\u1ec1m nh\u1eb9 nh\u01b0ng do ch\u1ea3y m\u00e3i, ch\u1ea3y m\u00e3i l\u00e2u ng\u00e0y \u0111\u00e1 c\u0169ng ph\u1ea3i m\u00f2n. Cho n\u00ean vi\u1ec7c g\u00ec c\u0169ng v\u1eady, ph\u1ea3i c\u00f3 ch\u00ed ki\u00ean tr\u00ec ch\u0103m ch\u1ec9 th\u00ec m\u1edbi l\u00e0m n\u00ean. Tu\u1ea5n Chi\u00eau ch\u1ee3t t\u1ec9nh ng\u1ed9, l\u00ean thay qu\u1ea7n \u00e1o, b\u1ea3o n\u00e0ng Ch\u00eca tr\u1edf v\u1ec1 l\u00e0ng, c\u00f2n m\u00ecnh qu\u1ea9y g\u00e1nh tr\u1edf l\u1ea1i n\u01a1i tr\u1ecd h\u1ecdc. Tu\u1ea5n Chi\u00eau \u0111\u1ebfn tr\u01b0\u1eddng. Th\u1ea7y ng\u1ea1c nhi\u00ean h\u1ecfi: - Sao l\u1ea1i c\u00f2n tr\u1edf l\u1ea1i, con mu\u1ed1n h\u1ecfi th\u1ea7y \u0111i\u1ec1u \u00ec ch\u0103ng? Tu\u1ea5n Chi\u00eau c\u00fai \u0111\u1ea7u th\u01b0a: - Th\u01b0a th\u1ea7y con ngh\u0129: \\\"N\u01b0\u1edbc ch\u1ea3y \u0111\u00e1 m\u00f2n\\\" con ng\u01b0\u1eddi c\u00f3 ch\u00ed h\u1ecdc m\u00e3i c\u0169ng th\u00e0nh \u0111\u1ea1t. Con tr\u1edf l\u1ea1i tr\u01b0\u1eddng quy\u1ebft t\u00e2m d\u00f9i m\u00e0i kinh s\u1eed, \u0111\u1ec3 t\u00ean chi\u1ebfm b\u1ea3ng v\u00e0ng, tr\u01b0\u1edbc l\u00e0 kh\u1ecfi ph\u1ee5 c\u00f4ng \u01a1n th\u1ea7y d\u1ea1y d\u1ed7, sau l\u00e0 cho v\u1ee3 con to\u1ea1i nguy\u1ec7n nu\u00f4i ch\u1ed3ng. Th\u1ea7y nghe xong l\u1eafc \u0111\u1ea7u ch\u00e1n ng\u00e1n, nh\u00e2n l\u00fac \u1ea5y tr\u1eddi n\u1ed5i c\u01a1n m\u01b0a, l\u00e1c \u0111\u00e1c c\u00f3 v\u00e0i h\u1ea1t m\u01b0a sa, \u0111\u1ed1i c\u1ea3nh sinh t\u00ecnh. Th\u1ea7y \u0111\u1ecdc: L\u00e1c \u0111\u00e1c m\u01b0a sa l\u00e0ng H\u1ea1 V\u0169 \u0110\u1ecdc xong, b\u1ea3o Tu\u1ea5n Chi\u00eau h\u1ec5 \u0111\u1ed1i \u0111\u01b0\u1ee3c th\u00ec \u1edf l\u1ea1i l\u1edbp h\u1ecdc t\u1eadp Tu\u1ea5n Chi\u00eau \u1ee9ng kh\u1ea9u: \u1ea6m \u00ec s\u1ea5m \u0111\u1ed9ng \u0111\u1ea5t Xu\u00e2n L\u00f4i","T\u1eeb \u0111\u00f3 tr\u1edf \u0111i, Tu\u1ea5n Chi\u00eau h\u1ecdc \u0111\u00e2u nh\u1edb \u0111\u1ea5y, ti\u1ebfn b\u1ed9 v\u00f4 c\u00f9ng. N\u0103m Tu\u1ea5n Chi\u00eau g\u1ea7n 50 tu\u1ed5i. N\u00e0ng Ch\u00eca nhi\u1ec5m b\u1ec7nh qua \u0111\u1eddi, \u0111\u1ec3 l\u1ea1i cho Tu\u1ea5n Chi\u00eau m\u1ed9t m\u1ee5n con trai. M\u1ed9t l\u1ea7n n\u1eefa Tu\u1ea5n Chi\u00eau l\u1ea1i d\u1eddi qu\u00ea h\u01b0\u01a1ng \u0111em con v\u1ec1 qu\u00ea m\u1eb9 \u1edf x\u00e3 Nh\u1eadt Chi\u00eau \u0111\u1ec3 c\u00f3 n\u01a1i g\u1eedi con v\u00e0 ti\u1ec7n vi\u1ec7c h\u1ecdc h\u00e0nh thi c\u1eed. V\u0169 Tu\u1ea5n Chi\u00eau tr\u00fang c\u00e1ch khoa thi h\u1ed9i th\u00e1ng 3 n\u0103m \u1ea4t m\u00f9i (1475), ni\u00ean hi\u1ec7u H\u1ed3ng \u0110\u1ee9c th\u1ee9 6, \u0111\u1eddi vua L\u00ea Th\u00e1nh T\u00f4ng. M\u00f9a h\u1ea1, th\u00e1ng n\u0103m, ng\u00e0y 11 (c\u00f9ng n\u0103m) vua ng\u1ef1 \u0111i\u1ec7n K\u00ednh thi\u00eang, th\u00e2n ra \u0111\u1ec1 v\u0103n s\u00e1ch h\u1ecfi v\u1ec1 \u0111\u1ea1o vua t\u00f4i th\u1eddi x\u01b0a. Sai Quang Ti\u1ebfn Tr\u1ea7n qu\u1ed1c th\u01b0\u1ee3ng t\u01b0\u1edbng qu\u00e2n Ph\u00f2 m\u00e3 \u0110\u00f4 \u00fay. \u0110\u00f4ng qu\u00e2n \u0110\u00f4 \u0111\u1ed1c ph\u1ee7 T\u1ea3 \u0111\u00f4 \u0111\u1ed1c Do\u00e3n V\u0169 B\u00e1 Tr\u1ecbnh c\u00f4ng l\u1ed9 v\u00e0 L\u1ea1i b\u1ed9 th\u01b0\u1ee3ng th\u01b0 Ho\u00e0ng Nh\u00e2n Thi\u00ean l\u00e0m \u0111\u1ec1 \u0111i\u1ec7u, Th\u00e1i t\u1eed thi\u1ebfu b\u1ea3o Ng\u1ef1 s\u1eed \u0111\u00e0i \u0110\u00f4 Ng\u01b0 s\u1eed Tr\u1ea7n Phong v\u00e0 Binh khoa c\u1ea5p s\u1ef1 Ph\u00ed B\u00e1 Khang l\u00e0m gi\u00e1m th\u00ed. H\u00e0n L\u00e2m vi\u1ec7n Th\u1ecb \u0111\u1ed9c ki\u00eam \u0110\u00f4ng c\u00e1c \u0111\u1ea1i H\u1ecdc s\u0129 Th\u00e2n Nh\u00e2n Trung, \u0110\u00f4ng c\u00e1c hi\u1ec7u th\u01b0 \u0110\u1ed7 Nhu\u1eadn v\u00e0 Qu\u00e1ch \u0110\u00ecnh B\u1ea3o l\u00e0m \u0111\u1ed9c quy\u1ec3n. Cho b\u1ecdn V\u0169 Tu\u1ea5n Chi\u00eau \u00d4ng Ngh\u0129a \u0110\u1ea1t, Cao Qu\u00fdnh ba ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ed7 Ti\u1ebfn s\u0129 c\u1eadp \u0111\u1ec7 (t\u1ee9c Tr\u1ea1ng nguy\u00ean, B\u1ea3ng nh\u00e3n, Th\u00e1m hoa). Truy\u1ec1n thuy\u1ebft k\u1ec3 r\u1eb1ng: - K\u1ef3 thi \u0110\u00ecnh n\u0103m 1475, c\u00f3 ba quy\u1ec3n v\u0103n hay nh\u1ea5t x\u1ebfp lo\u1ea1i \\\"Tam kh\u00f4i\\\" (ba ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ed7 \u0111\u1ea7u) l\u00e0: Cao Qu\u00fdnh (ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ed7 \u0111\u1ea7u k\u1ef3 thi H\u1ed9i g\u1ecdi l\u00e0 H\u1ed9i nguy\u00ean), \u00d4ng Ngh\u0129a \u0110\u1ea1t v\u00e0 V\u0169 Tu\u1ea5n Chi\u00eau, k\u1ebb t\u00e1m l\u1ea1ng ng\u01b0\u1eddi n\u1eeda c\u00e2n, kh\u00f3 x\u1ebfp ng\u01b0\u1eddi tr\u00ean ng\u01b0\u1eddi d\u01b0\u1edbi. Vua L\u00ea Th\u00e1nh T\u00f4ng v\u1eddi ba v\u1ecb t\u00e2n khoa di\u1ec7n ki\u1ebfn. Nh\u00e0 vua \u0111\u1ecdc: - Th\u01b0\u1ee3ng b\u1ea5t th\u01b0\u1ee3ng (Th\u01b0\u1ee3ng ch\u1eb3ng \u1edf tr\u00ean) - H\u1ea1 b\u1ea5t h\u1ea1 (H\u1ea1 kh\u00f4ng \u1edf d\u01b0\u1edbi) - Ch\u1ec9 nghi t\u1ea1i h\u1ea1 (Ch\u1ec9 nghi \u1edf d\u01b0\u1edbi) - B\u1ea5t kh\u1ea3 t\u1ea1i th\u01b0\u1ee3ng (B\u1ea5t kh\u1ea3 \u1edf tr\u00ean) V\u00e0 ph\u00e1n b\u1ea3o \u0111\u00e2y l\u00e0 c\u00e2u \u0111\u1ed1i ch\u1eef, c\u00e1c t\u00e2n khoa gi\u1ea3ng l\u00e0 ch\u1eef g\u00ec? Trong l\u00fac H\u1ed9i nguy\u00ean Cao Qu\u00fdnh v\u00e0 \u00d4ng Ngh\u0129a \u0110\u1ea1t c\u00f2n \u0111ang suy ngh\u0129, th\u00ec V\u0169 Tu\u1ea5n Chi\u00eau t\u00e2u vua L\u00ea \u0111\u00e2y l\u00e0 ch\u1eef \\\"Nh\u1ea5t\\\".","Vua L\u00ea Th\u00e1nh T\u00f4ng \u0111\u1eb9p l\u00f2ng cho V\u0169 Tu\u1ea5n Chi\u00eau danh hi\u1ec7u Tr\u1ea1ng nguy\u00ean, \u00d4ng Ngh\u0129a \u0110\u1ea1t danh hi\u1ec7u B\u1ea3ng nh\u00e3n, Cao Qu\u00fdnh tuy \u0111\u1ed7 \u0111\u1ea7u k\u1ef3 thi H\u1ed9i, nay l\u1ea1i xu\u1ed1ng th\u1ee9 ba, danh hi\u1ec7u Th\u00e1m Hoa. Tr\u1ea1ng nguy\u00ean V\u0169 Tu\u1ea5n Chi\u00eau l\u00e0m quan \u0111\u1ebfn ch\u1ee9c \u0110\u1eb7c ti\u1ebfn Kim t\u1eed Vinh l\u1ed9c \u0111\u1ea1i phu, L\u1ea1i b\u1ed9 t\u1ea3 th\u1ecb lang. Tr\u1ea1ng nguy\u00ean t\u1ee5c huy\u1ec1n v\u1edbi b\u00e0 Nguy\u1ec5n Th\u1ecb \u1edf l\u00e0ng Ch\u00e0m v\u00e0 m\u1ea5t \u1edf qu\u00ea b\u00e0 Nguy\u1ec5n Th\u1ecb. M\u1ed9 ph\u1ea7n Tr\u1ea1ng nguy\u00ean an t\u00e1ng \u1edf Ph\u00fac X\u00e1 t\u1ed5ng Ph\u00fa Gia, huy\u1ec7n T\u1eeb Li\u00eam, ngo\u1ea1i th\u00e0nh H\u00e0 N\u1ed9i. NGUY\u1ec4N T\u00d4NG V\u0128 \u00d4ng h\u1ecd Nguy\u1ec5n h\u00fay T\u00f4ng V\u0129, ng\u01b0\u1eddi huy\u1ec7n V\u0129nh Khang (Ngh\u1ec7 An), theo B\u00ecnh \u0110\u1ecbnh v\u01b0\u01a1ng L\u00ea L\u1ee3i \u0111\u00e1nh th\u1eafng gi\u1eb7c Minh x\u00e2m l\u01b0\u1ee3c. B\u00ecnh \u0110\u1ecbnh v\u01b0\u01a1ng l\u00ean ng\u00f4i vua. L\u00e0 m\u1ed9t khai qu\u1ed1c c\u00f4ng th\u1ea7n, \u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c gi\u1eef ch\u1ee9c T\u1ea3 th\u1ecb lang b\u1ed9 Binh. \u00d4ng l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi c\u01b0\u01a1ng c\u01b0\u1eddng ch\u00ednh tr\u1ef1c kh\u00f4ng a dua b\u00e8 \u0111\u1ea3ng, tri\u1ec1u th\u1ea7n nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi ghen gh\u00e9t. G\u1eb7p l\u00fac vua L\u00ea t\u00ecm ng\u01b0\u1eddi \u0111i s\u1ee9 d\u1ee5 Qu\u1ed1c v\u01b0\u01a1ng Chi\u00eam Th\u00e0nh tri\u1ec1u c\u1ed1ng, tri\u1ec1u th\u1ea7n c\u1eed \u00f4ng l\u00e0m ch\u00e1nh s\u1ee9. Vua L\u00ea th\u0103ng cho \u00f4ng ch\u1ee9c H\u00e0nh khi\u1ec3n v\u00e0 v\u00e0i ch\u1ee5c t\u00f9y t\u00f2ng sang s\u1ee9 n\u01b0\u1edbc Chi\u00eam Th\u00e0nh. C\u00f4ng vi\u1ec7c giao bang t\u1ed1t \u0111\u1eb9p, vua Chi\u00eam Th\u00e0nh n\u1ed9p c\u1ed1ng x\u01b0ng th\u1ea7n, ti\u1ec5n \u0111o\u00e0n s\u1ee9 gi\u1ea3 v\u1ec1 tri\u1ec1u. B\u1ea5y gi\u1edd c\u00f3 L\u00fd B\u00ecnh v\u00e0 V\u01b0\u01a1ng Kh\u00e1nh t\u1ee5 t\u1eadp b\u00e8 \u0111\u1ea3ng m\u1ea5y ngh\u00ecn ng\u01b0\u1eddi c\u01b0\u1edbp b\u00f3c nh\u00e2n d\u00e2n, ho\u00e0nh h\u00e0nh trong tr\u1ea5n Ngh\u1ec7 An l\u00e0m cho \u0111\u01b0\u1eddng giao th\u00f4ng t\u1eafc ngh\u1ebdn. Vua L\u00ea sai \u0111\u1ea1i t\u01b0\u1edbng qu\u00e2n L\u00ea Th\u00e1i, l\u1ea5y qu\u00e2n \u1edf c\u00e1c x\u00e3, \u1ea5p m\u1edbi v\u00f9ng ven bi\u1ec3n \u0111\u01b0\u1ee3c h\u01a1n v\u1ea1n ng\u01b0\u1eddi, g\u1ecdi l\u00e0 \\\"Tr\u00e1ng binh\\\" ti\u1ebfn \u0111\u00f3ng \u1edf L\u1ee5c ni\u00ean th\u00e0nh. \u00d4ng nghe tin c\u00f9ng t\u00f9y t\u00f2ng t\u00ecm \u0111\u01b0\u1eddng \u0111\u1ebfn v\u1edbi qu\u00e2n c\u1ee7a t\u01b0\u1edbng L\u00ea Th\u00e1i, \u0111i \u0111\u1ebfn x\u00e3 Y\u00ean Kh\u00e1nh g\u1eb7p \u0111\u1ea1i t\u01b0\u1edbng qu\u00e2n c\u1ee7a gi\u1eb7c c\u1ea3n \u0111\u01b0\u1eddng, \u00f4ng r\u00fat g\u01b0\u01a1m x\u00f4ng v\u00e0o ch\u00e9m nh\u01b0ng v\u00ec qu\u1ea3 b\u1ea5t \u0111\u1ecbch ch\u00fang, \u00f4ng b\u1ecb t\u1eed th\u01b0\u01a1ng, t\u00f9y t\u00f2ng ch\u1ea1y tho\u00e1t \u0111\u01b0\u1ee3c v\u00e0i ng\u01b0\u1eddi. Qu\u00e2n gi\u1eb7c l\u1ea5y h\u1ebft c\u1ed1ng ph\u1ea9m r\u1ed3i r\u00fat \u0111i n\u01a1i kh\u00e1c. \u0110\u00eam \u1ea5y t\u01b0\u1edbng qu\u00e2n L\u00ea Th\u00e1i m\u1ed9ng th\u1ea5y \u00f4ng \u0111\u1ea7y m\u00ecnh nhu\u1ed1m m\u00e1u \u0111\u1ee9ng tr\u01b0\u1edbc gi\u01b0\u1eddng n\u00f3i: \\\"Ta v\u00e2ng m\u1ec7nh vua \u0111i s\u1ee9 d\u1ee5 b\u1ea3o vua Chi\u00eam h\u00e0ng ph\u1ee5c, tr\u00ean \u0111\u01b0\u1eddng v\u1ec1 b\u1ecb gi\u1eb7c ch\u1eb7n \u0111\u01b0\u1eddng h\u00f2ng s\u00e1t h\u1ea1i l\u1ea5y h\u1ebft c\u1ed1ng v\u1eadt, t\u01b0\u1edbng qu\u00e2n ngh\u0129 t\u00ecnh \u0111\u1ed3ng li\u00eau ti\u1ebfn qu\u00e2n di\u1ec7t gi\u1eb7c b\u00e1o th\u00f9 cho ta, trong ch\u1ed1n u minh ta s\u1ebd b\u00e1o \u0111\u1ec1n \u0111\u1ea1i \u0111\u1ee9c\u201d. S\u00e1ng h\u00f4m sau l\u1ea1i c\u00f3 ng\u01b0\u1eddi t\u00f9y t\u00f2ng s\u1ed1ng s\u00f3t t\u00ecm \u0111\u1ebfn qu\u00e2n doanh k\u1ec3 r\u00f5 s\u1ef1 t\u00ecnh. T\u01b0\u1edbng qu\u00e2n L\u00ea Th\u00e1i truy\u1ec1n l\u1ec7nh ti\u1ebfn qu\u00e2n \u0111\u1ebfn x\u00e3 Y\u00ean Kh\u00e1nh, t\u00ecm","th\u1ea5y thi th\u1ec3 c\u1ee7a \u00f4ng \u1edf Sa \u0110\u00ea, b\u00e8n s\u1eafm s\u1eeda quan qu\u00e1ch kh\u00e2m li\u1ec7m an t\u00e1ng, \u0111\u1eafp th\u00e0nh m\u1ed9 l\u1edbn, d\u00f9ng l\u1ec5 tam sinh k\u00ednh t\u1ebf, v\u00e0i ng\u00e0y sau d\u1eabn qu\u00e2n \u0111\u1ebfn \u0111\u00f3ng \u1edf x\u00e3 B\u00ecnh Xa. Qu\u00e2n gi\u1eb7c kh\u1eafp n\u01a1i k\u00e9o v\u1ec1 \u0111\u00f3ng doanh l\u1eadp tr\u1ea1i \u0111\u1ed1i l\u0169y v\u1edbi qu\u00e2n tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh. Ng\u00e0y m\u1ed3ng 10 th\u00e1ng 6, T\u01b0\u1edbng gi\u1eb7c V\u01b0\u01a1ng Kh\u00e1nh v\u00e0 L\u00fd B\u00ecnh chu\u1ea9n b\u1ecb \u0111\u1ee3i \u0111\u00eam khuya \u0111em qu\u00e2n c\u01b0\u1edbp tr\u1ea1i. V\u00e0o tr\u1ed1ng canh 3, t\u01b0\u1edbng qu\u00e2n L\u00ea Th\u00e1i \u0111ang ng\u1ee7, m\u1ed9ng th\u1ea5y \u00f4ng m\u1eb7c \u00e1o b\u00e0o tr\u1eafng lay \u0111\u1ea7u n\u00f3i r\u1eb1ng: - \\\"Gi\u1eb7c s\u1eafp \u0111\u1ebfn, t\u01b0\u1edbng qu\u00e2n d\u1eady! d\u1eady!\\\" L\u00ea Th\u00e1i t\u1ec9nh d\u1eady, l\u1eadp t\u1ee9c truy\u1ec1n l\u1ec7nh to\u00e0n qu\u00e2n b\u1ea7y tr\u1eadn \u0111\u1ee3i gi\u1eb7c. \u0110\u1ea7u tr\u1ed1ng canh t\u01b0 qu\u00e2n gi\u1eb7c k\u00e9o \u0111\u1ebfn, b\u1ed7ng tr\u00ean kh\u00f4ng c\u00f3 m\u1ed9t v\u1ea7ng l\u1eeda bay l\u00ean bay xu\u1ed1ng, r\u01a1i v\u00e0o tr\u1ea1i gi\u1eb7c b\u1ed1c ch\u00e1y, l\u1eeda kh\u00f3i ng\u1ea5t tr\u1eddi. Qu\u00e2n gi\u1eb7c th\u1ea5y doanh tr\u1ea1i b\u1ecb ch\u00e1y th\u00ec kinh s\u1ee3 h\u00e0ng ng\u0169 r\u1ed1i lo\u1ea1n, quan qu\u00e2n th\u1eeba th\u1ebf x\u00f4ng v\u00e0o ch\u00e9m gi\u1ebft, V\u01b0\u01a1ng Kh\u00e1nh b\u1ecb ch\u1ebft trong \u0111\u00e1m lo\u1ea1n qu\u00e2n, L\u00fd B\u00ecnh ch\u1ea1y tho\u00e1t ra b\u1edd s\u00f4ng, c\u01b0\u1edbp thuy\u1ec1n c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e1nh c\u00e1 v\u01b0\u1ee3t s\u00f4ng, thuy\u1ec1n b\u1ecb \u0111\u1eafm, L\u00fd B\u00ecnh ch\u1ebft \u0111u\u1ed1i. Tr\u1ea5n Ngh\u1ec7 An tr\u1edf l\u1ea1i thanh b\u00ecnh, \u0111\u01b0\u1eddng x\u00e1 th\u00f4ng su\u1ed1t, nh\u00e2n d\u00e2n an nghi\u1ec7p. T\u01b0\u1edbng qu\u00e2n L\u00ea Th\u00e1i c\u1ea3m \u01a1n \u0111\u1ee9c \u00e2m ph\u00f9 c\u1ee7a \u00f4ng, m\u1edbi l\u1eadp mi\u1ebfu b\u00ean m\u1ed9 ph\u1ee5ng th\u1edd t\u00f4n l\u00e0m: \\\"B\u1ed1 l\u1ed9 \u0111\u1ea1i v\u01b0\u01a1ng\\\". L\u00ca QU\u1ebe LINH \u00d4ng l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi trang \u00c2n X\u00e1, tr\u1ea5n Ngh\u1ec7 An, l\u00e0 con trai th\u1ee9 t\u01b0 c\u1ee7a gia \u0111\u00ecnh, h\u1ecd L\u00ea t\u00ean Qu\u1ebf. H\u1ed3i L\u00ea Th\u00e1i T\u1ed5 Lam S\u01a1n c\u00f3 ban t\u1edd h\u1ecbch chi\u00eau d\u1ee5 nh\u00e2n t\u00e0i \u0111\u1ec3 d\u1eb9p qu\u00e2n Minh, \u00f4ng li\u1ec1n mang g\u01b0\u01a1m theo ngh\u0129a qu\u00e2n, l\u1eadp \u0111\u01b0\u1ee3c nhi\u1ec1u chi\u1ebfn c\u00f4ng vang d\u1ed9i. Sau n\u00e0y \u00f4ng ph\u1ee5ng s\u1ef1 cho ba \u0111\u1eddi vua, c\u00f4ng lao hi\u1ec3n h\u00e1ch \u0111\u01b0\u01a1ng th\u1eddi. V\u1ec1 gi\u00e0, \u00f4ng v\u1ec1 b\u1ea3n trang, t\u1eadp h\u1ee3p h\u1ecd \u0110\u00e0o, h\u1ecd V\u00f5 khai kh\u1ea9n \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ed9t khu \u0111\u1ea5t x\u00e2y d\u1ef1ng nh\u00e0 c\u1eeda \u0111i\u1ec7n \u0111\u00e0i, \u0111\u1eb7t t\u00ean l\u00e0 x\u00f3m Ph\u00fa \u0110\u1ecbch. Sau khi \u00f4ng m\u1ea5t d\u00e2n l\u00e0ng t\u00e2u l\u00ean tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh, \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u00e0 vua bao phong du\u1ec7 hi\u1ec7u v\u00e0 cho d\u00e2n l\u1eadp mi\u1ebfu th\u1edd. \u0110\u1ebfn n\u0103m H\u1ed3ng Thu\u1eadn, nh\u00e0 M\u1ea1c ti\u1ebfm ng\u00f4i, vua \u0111em qu\u00e2n \u0111i \u0111\u00e1nh. Qua mi\u1ebfu \u00f4ng, binh m\u00e3 kh\u00f4ng sao ti\u1ebfn l\u00ean \u0111\u01b0\u1ee3c Nh\u00e0 vua ra l\u1ec7nh l\u00e0m l\u1ec5 c\u1ea7u \u0111\u1ea3o th\u00ec binh m\u00e3 ti\u1ebfn nhanh nh\u01b0 bay, \u0111\u00e1nh nhau v\u1edbi qu\u00e2n M\u1ea1c, qu\u00e2n vua L\u00ea","th\u1eafng l\u1edbn. Kh\u1ea3i ho\u00e0n, nh\u00e0 vua sai \u0111\u1ebfn mi\u1ebfu t\u1ea1 l\u1ec5, c\u1ea5p kho\u1ea3n ti\u1ec1n c\u00f4ng qu\u1ef9 v\u00e0 bao phong l\u00e0 du\u1ec7 hi\u1ec7u t\u00f4n th\u1ea7n. PH\u1ea0M KH\u1eaeC TH\u00c2N \u00d4ng h\u1ecd Ph\u1ea1m h\u00fay Kh\u1eafc Th\u00e2n, t\u1ef1 L\u1ea1c Ho\u00e0n, v\u1ed1n qu\u00ea \u1edf l\u00e0ng Ng\u01b0u Tr\u00ec. L\u00fac nh\u1ecf m\u1ed3 c\u00f4i cha m\u1edbi r\u1eddi xu\u1ed1ng \u1edf qu\u00ea m\u1eb9 l\u00e0 l\u00e0ng C\u1ed5 Tung, nay l\u00e0 th\u00f4n C\u1ed5 Trung, thu\u1ed9c x\u00e3 Nam H\u00f9ng, huy\u1ec7n Nam Ninh, t\u1ec9nh Nam H\u00e0. Ph\u1ea1m Kh\u1eafc Th\u00e2n thi \u0111\u1ed7 Ho\u00e0ng Gi\u00e1p, khoa Qu\u00fd m\u00f9i (1493) \u0111\u1eddi L\u00ea H\u1ed3ng \u0110\u1ee9c, \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ed5 ch\u1ee9c H\u00e0n L\u00e2m vi\u1ec7n Hi\u1ec7u th\u1ea3o. N\u0103m B\u00ednh T\u00fd (1497), vua H\u1ed3ng \u0110\u1ee9c m\u1ea5t, Ph\u1ea1m Kh\u1eafc Th\u00e2n \u0111\u01b0\u1ee3c th\u0103ng ch\u1ee9c H\u00e0n L\u00e2m vi\u1ec7n Hi\u1ec7u L\u00fd, sung s\u1ee9 b\u1ed9 sang nh\u00e0 Minh b\u00e1o tang. Khi v\u1ec1 n\u01b0\u1edbc \u0111\u01b0\u1ee3c th\u0103ng l\u1ec5 b\u1ed9 T\u1ea3 th\u1ecb Lang, t\u01b0\u1edbc xu\u00e2n l\u00e2m t\u1eed. Tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00e2y, vua L\u00ea H\u1ed3ng \u0110\u1ee9c (Th\u00e1nh T\u00f4ng) \u0111\u00e1nh th\u1eafng Chi\u00eam Th\u00e0nh, b\u1eaft vua\u01b0\u1edbc \u0111\u00f3 l\u00e0 Tr\u00e0 To\u1ea1i v\u00e0 v\u1ee3 con v\u1ec1 \u1edf trong kinh th\u00e0nh Th\u0103ng Long. Nay nh\u00e2n vua m\u1ea5t, vi\u1ec7c canh ph\u00f2ng c\u00f3 ch\u1ed7 s\u01a1 su\u1ea5t, n\u00ean con trai Tr\u00e0 To\u1ea1i l\u00e0 Tr\u00e0 Ph\u00fac l\u1ea5y tr\u1ed9m h\u00e0i c\u1ed1t Tr\u00e0 To\u1ea1i r\u1ed3i tr\u1ed1n v\u1ec1 n\u01b0\u1edbc. H\u00e0ng v\u1ea1n t\u00f9 binh Chi\u00eam Th\u00e0nh l\u00e0m n\u00f4 trong c\u00e1c \u0111i\u1ec3n trang c\u00e1c nh\u00e0 gia th\u1ebf c\u0169ng b\u1ecf tr\u1ed1n theo. Tr\u00e0 Ph\u00fac v\u1ec1 n\u01b0\u1edbc ra s\u1ee9c c\u1ee7ng c\u1ed1 qu\u00e2n \u0111\u1ed9i \u0111\u1ecbnh \u0111\u00e1nh b\u00e1o th\u00f9, l\u1ea1i sai ng\u01b0\u1eddi nh\u00e0 Minh c\u1ea7u vi\u1ec7n, \u0111em v\u00e0ng b\u1ea1c ch\u00e2u b\u00e1u \u0111\u00fat l\u00f3t b\u1ecdn quan l\u1ea1i \u1edf Kh\u00e2m Ch\u00e2u gi\u00e1p bi\u00ean gi\u1edbi n\u01b0\u1edbc ta, \u0111\u1ec3 b\u1ecdn ch\u00fang dung t\u00fang v\u00e0 gi\u00fap b\u1ecdn h\u1ea3i ph\u1ec9 v\u00e0o qu\u1ea5y nhi\u1ec5u ven bi\u1ec3n An Bang, \u0111\u1ebfn H\u1ea3i D\u01b0\u01a1ng. H\u1ea3i ph\u1ec9 th\u01b0\u1eddng \u0111em binh thuy\u1ec1n \u0111\u00e1nh \u00fap c\u00e1c \u0111\u1ed3n tr\u1ea1i mi\u1ec1n duy\u00ean h\u1ea3i, c\u00f3 khi ch\u00fang ti\u1ebfn s\u00e2u v\u00e0o s\u00f4ng B\u1ea1ch \u0110\u1eb1ng c\u01b0\u1edbp b\u00f3c gi\u1ebft h\u1ea1i d\u00e2n l\u00e0nh. Tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh nh\u00e0 L\u00ea sai \u0110\u00f4 \u0111\u1ed1c B\u1ea3o L\u1ed9c b\u00e1 L\u00ea T\u1eed V\u0103n l\u00e0 t\u01b0\u1edbng V\u0169 C\u1ea3nh mang qu\u00e2n v\u00e0o kinh l\u00fd mi\u1ec1n Nam bi\u00ean gi\u1edbi, sai Ho\u00e0ng Gi\u00e1p Ph\u1ea1m Kh\u1eafc Th\u00e2n mang qu\u00e2n \u0111i ch\u1eb7n gi\u1eb7c. Nhi\u1ec1u tr\u1eadn giao phong tr\u00ean c\u1eeda bi\u1ec3n, qu\u00e2n nh\u00e0 L\u00ea tuy tinh nhu\u1ec7, nh\u01b0ng gi\u1eb7c r\u1ea5t \u0111\u00f4ng, ph\u1ea7n nhi\u1ec1u l\u00e0 d\u00e2n S\u1ea1 Phang, t\u00ednh hung t\u1ee3n hi\u1ebfu chi\u1ebfn n\u00ean kh\u00f3 b\u1ec1 th\u1eafng. Ng\u00e0y m\u1ed3ng m\u1ed9t th\u00e1ng ch\u00edn, n\u0103m K\u1ef7 T\u1ef5 (1509), b\u1ecdn gi\u1eb7c c\u00e1c n\u01a1i k\u00e9o v\u1ec1 s\u00f4ng B\u1ea1ch \u0110\u1eb1ng c\u00f9ng qu\u00e2n ta quy\u1ebft chi\u1ebfn. Cu\u1ed9c chi\u1ebfn \u0111\u1ea5u v\u00f4 c\u00f9ng \u00e1c li\u1ec7t","t\u1eeb s\u00e1ng s\u1edbm \u0111\u1ebfn g\u1ea7n tr\u01b0a. Trong l\u00fac giao chi\u1ebfn, Ph\u1ea1m Ho\u00e0ng Gi\u00e1p kh\u00f4ng may b\u1ecb gi\u1eb7c ch\u00e9m tr\u00fang r\u1ee5ng b\u00e0n tay tr\u00e1i. \u00d4ng cho b\u0103ng b\u00f3 v\u1ebft th\u01b0\u01a1ng, s\u1eafc m\u1eb7t kh\u00f4ng h\u1ec1 thay \u0111\u1ed5i, r\u1ed3i nh\u1ea3y sang m\u1ed9t con thuy\u1ec1n nh\u1ecf, tay c\u00f2n l\u1ea1i c\u1ea7m g\u01b0\u01a1m cho qu\u00e2n ch\u00e8o x\u00f4ng th\u1eb3ng v\u00e0o tr\u1eadn. Tr\u01b0\u1edbc t\u1ea5m g\u01b0\u01a1ng anh d\u0169ng c\u1ee7a ch\u1ee7 t\u01b0\u1edbng, qu\u00e2n nh\u00e0 L\u00ea n\u1ee9c l\u00f2ng \u00e0o \u1ea1t x\u00f4ng l\u00ean th\u1ebf m\u1ea1nh nh\u01b0 b\u00e3o. Tr\u1eadn \u0111\u00e1nh b\u1ed7ng thay \u0111\u1ed5i, qu\u00e2n gi\u1eb7c ch\u1ebft kh\u00e1 nhi\u1ec1u, ch\u00fang l\u00f9i d\u1ea7n ra bi\u1ec3n. Ph\u1ea1m Ho\u00e0ng Gi\u00e1p v\u1eabn c\u1ea7m g\u01b0\u01a1m \u0111\u1ee9ng tr\u00ean m\u0169i thuy\u1ec1n v\u1eaby qu\u00e2n \u0111u\u1ed5i gi\u1eb7c. Kh\u00f4ng may \u00f4ng b\u1ecb cho\u00e1ng v\u00e1ng ng\u00e3 xu\u1ed1ng c\u1eeda s\u00f4ng B\u1ea1ch \u0110\u1eb1ng. Tr\u1eadn \u0111\u00e1nh tuy th\u1eafng, nh\u01b0ng v\u00ec ch\u1ee7 t\u01b0\u1edbng hy sinh, qu\u00e2n nh\u00e0 L\u00ea r\u00fat v\u1ec1 Th\u0103ng Long, d\u00e2ng l\u00ean vua L\u00ea b\u00e0n tay tr\u00e1i c\u1ee7a Ph\u1ea1m Ho\u00e0ng Gi\u00e1p. Vua L\u00ea r\u1ea5t th\u01b0\u01a1ng x\u00f3t, truy phong h\u00e0m: L\u1ec5 b\u1ed9 th\u01b0\u1ee3ng th\u01b0, t\u01b0\u1edbc xu\u00e2n l\u00e2m b\u00e1 Cho t\u00ean th\u1ee5y l\u00e0 C\u01b0\u01a1ng Ngh\u1ecb v\u00e0 cho l\u00e0m ph\u00fac th\u1ea7n. Ng\u1ef1 b\u00fat ban cho m\u1ed9t \u0111\u1ed1i \u0111\u1ec3 \u0111\u00e3i l\u00f2ng trung. Th\u00f4n ng\u01b0u n\u1ed9 kh\u00ed l\u01b0u H\u1ed3ng ch\u1ee7ng V\u1ea1n c\u1ed5 trung can k\u00fd B\u1ea1ch \u0110\u1eb1ng. T\u1ea1m d\u1ecbch: S\u00f4ng B\u1ea1ch l\u00f2ng trung l\u1ed3ng b\u00f3ng th\u1ecf Gi\u1ed1ng h\u1ed3ng kh\u00ed u\u1ea5t nu\u1ed1t sao ng\u01b0u. B\u00e0n tay c\u1ee7a Ho\u00e0ng Gi\u00e1p Ph\u1ea1m Kh\u1eafc Th\u1eadn \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u1ec3 v\u00e0o h\u00f2m g\u1ed7 tr\u1ea7m h\u01b0\u01a1ng, \u0111em v\u1ec1 t\u00e1ng \u1edf l\u00e0ng C\u1ed5 Tung, l\u0103ng m\u1ed9 x\u00e2y tr\u00ean m\u1ea3nh ru\u1ed9ng h\u01a1n m\u1ed9t s\u00e0o, v\u1ec1 ph\u00eda nam tr\u01b0\u1edbc l\u00e0ng b\u00ean c\u1ea1nh \u0111\u01b0\u1eddng V\u00e0ng. C\u00f3 \u0111\u00f4i c\u00e2u \u0111\u1ed1i: H\u01b0u b\u1ea3 ho\u00e0ng tuy\u1ec1n t\u00e0 b\u1ea1ch c\u1ed1t Tha khan t\u1eed l\u00fd th\u1ecd h\u1ed3ng bi T\u1ea1m d\u1ecbch: X\u01b0\u01a1ng tr\u1eafng su\u1ed1i v\u00e0ng th\u00f4i ch\u1eb3ng n\u00f3i","Bia xanh qu\u00ea m\u1eb9 v\u1eabn c\u00f2n ghi. Tr\u00ean c\u1ed5ng l\u00e0ng \u0111\u1ec1 b\u1ed1n ch\u1eef: Ph\u1ea7n t\u1eed chung anh (Qu\u00ea h\u01b0\u01a1ng chung \u0111\u00fac ng\u01b0\u1eddi t\u00e0i n\u0103ng xu\u1ea5t ch\u00fang) Ng\u01b0\u1eddi sau c\u00f3 b\u00e0i th\u01a1 khen Ph\u1ea1m Ho\u00e0ng Gi\u00e1p: Kh\u00e2m m\u1ea1nh kh\u00f4i hoa xu\u1ea5t chi\u1ebfn tr\u01b0\u1eddng Ti\u1ec5n tr\u1eeb h\u1ea3i kh\u1ea5u thi\u1ebfp phong c\u01b0\u01a1ng> Ho\u00e0ng kh\u00e2m t\u1ebf nh\u1eadt th\u00e2n h\u00f9ng tr\u00e1ng \u0110\u1ea7u b\u00fat huy qua ch\u00ed qu\u1eadt c\u01b0\u1eddng \u0110\u1eb3ng th\u1ee9c \u0111an t\u00e2m ti\u00eau Qu\u1ed1c S\u0129 Li\u1ec5u t\u01b0\u01a1ng b\u1ea1ch, th\u1ee7 hi\u1ebfn qu\u00e2n v\u01b0\u01a1ng. Binh gia th\u1eafng b\u1ea1i h\u01b0u \u0111\u00e0m lu\u1eadn. Trung \u0111\u1ea5u \u0110\u1eb1ng giang b\u00e1ch th\u1ebf ph\u01b0\u01a1ng. T\u1ea1m d\u1ecbch: Kh\u00f4i danh v\u00e2ng m\u1ec7nh t\u1edbi sa tr\u01b0\u1eddng. B\u1edd bi\u1ec3n th\u00e1nh tr\u1eeb b\u1ecdn nhi\u1ec5u nh\u01b0\u01a1ng. Ng\u1ecdn b\u00fat \u0111\u01b0\u1eddng g\u01b0\u01a1m g\u1ed3m tr\u00ed d\u0169ng Che tr\u1eddi d\u01b0\u01a1ng \u00e1o ch\u1eafn bi\u00ean c\u01b0\u01a1ng L\u00f2ng son m\u1edbi t\u1ecf ng\u01b0\u1eddi nho s\u0129. Tay tr\u1eafng d\u00e2ng l\u00ean \u0111\u1ea5ng qu\u1ed1c v\u01b0\u01a1ng","Thua \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u00e0 binh \u0111\u00e2u x\u00e1 k\u1ec3 S\u00f4ng \u0110\u1eb1ng trung li\u1ec7t n\u01b0\u1edbc l\u1ed3ng g\u01b0\u01a1ng. NGUY\u1ec4N TH\u00c1I B\u1ea0T Th\u1eddi L\u00ea Chi\u00eau T\u00f4ng c\u00f3 ng\u01b0\u1eddi \u1edf x\u00e3 B\u00ecnh L\u00e3ng, huy\u1ec7n C\u1ea9m Gi\u00e0ng t\u00ean l\u00e0 Nguy\u1ec5n H\u1ea1nh, t\u1ed5 ti\u00ean hi\u1ec3n \u0111\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u00e0 vua phong t\u01b0\u1edbc n\u00ean con ch\u00e1u c\u0169ng \u0111\u01b0\u1ee3c th\u1eeba k\u1ebf \u1ea5n phong, \u0111\u1ebfn \u0111\u1eddi Nguy\u1ec5n H\u1ea1nh v\u1eabn c\u00f2n mang danh hi\u1ec7u \\\"\u1ea5m t\u1eed\\\". V\u1ee3 \u00f4ng l\u00e0 L\u00ea Th\u1ecb \u0110\u1ea1t c\u0169ng l\u00e0 con nh\u00e0 d\u00f2ng d\u00f5i tr\u00e2m anh. \u00d4ng d\u1ea1y h\u1ecdc tr\u00f2 v\u00e0 h\u00e0nh ngh\u1ec1 l\u00e0m thu\u1ed1c, t\u00ednh ph\u00fac h\u1eadu, hay c\u01b0u mang gi\u00fap \u0111\u1ee1 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi ngh\u00e8o kh\u1ed5. \u00d4ng b\u00e0 cao tu\u1ed5i ch\u01b0a c\u00f3 con trai. M\u1ed9t \u0111\u00eam L\u00ea Th\u1ecb chi\u00eam bao th\u1ea5y nu\u1ed1t m\u1eb7t tr\u1eddi, gi\u1eadt m\u00ecnh t\u1ec9nh d\u1eady, k\u1ec3 cho \u00f4ng nghe \u00f4ng n\u00f3i: \u201cN\u1eb1m m\u01a1 nh\u01b0 th\u1ebf, ch\u1eafc ch\u1eafn nh\u00e0 ta s\u1ebd c\u00f3 \u0111i\u1ec1u t\u1ed1t l\u00e0nh\\\". \u00cdt l\u00e2u sau, L\u00ea Th\u1ecb c\u00f3 mang, \u0111\u1eaby th\u00e1ng sinh h\u1ea1 \u0111\u01b0\u1ee3c c\u1eadu con trai thi\u00ean t\u01b0 d\u0129nh ng\u1ed9, m\u1eb7t m\u0169i kh\u00f4i ng\u00f4 k\u1ef3 v\u0129. \u00d4ng Nguy\u1ec5n cho r\u1eb1ng \u0111\u00e2y l\u00e0 qu\u00ed t\u1eed tr\u1eddi cho v\u00f4 c\u00f9ng tr\u00ecu m\u1ebfn, b\u00e8n \u0111\u1eb7t t\u00ean cho con l\u00e0 Th\u00e1i B\u1ea1t, c\u00f3 \u0111i\u1ec1u r\u1ea5t l\u1ea1 l\u00e0: Th\u00e1i B\u1ea1t khi l\u00ean ba tu\u1ed5i c\u00f3 hi\u1ec3u bi\u1ebft l\u1ec5 ngh\u0129a, l\u00ean b\u1ea3y tu\u1ed5i theo h\u1ecdc \u00f4ng th\u1ea7y t\u00ean l\u00e0 Nguy\u1ec5n V\u0103n V\u00e2n: \u0111\u1ebfn n\u0103m 13 tu\u1ed5i tinh th\u00f4ng kinh s\u1eed, t\u1ecf ra m\u1ed9t c\u1eadu h\u1ecdc tr\u00f2 tuy nh\u1ecf m\u00e0 t\u00e0i n\u0103ng h\u01a1n h\u1eb3n m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi, khi\u1ebfn cho s\u0129 t\u1eed \u0111\u01b0\u01a1ng th\u1eddi \u0111\u1ec1u th\u00e1n ph\u1ee5c, cho l\u00e0 th\u1ea7n \u0111\u1ed3ng gi\u00e1ng sinh, L\u00ea Chi\u00eau t\u00f4ng l\u00ean ng\u00f4i ho\u00e0ng \u0111\u1ebf, gi\u00e1ng chi\u1ebfu m\u1edf khoa thi h\u01b0\u01a1ng, Nguy\u1ec5n Th\u00e1i B\u1ea1t \u0111\u1eadu h\u01b0\u01a1ng c\u1ed1ng th\u1ee9 ba (khoa \u1ea5y l\u00e0 khoa B\u00ednh T\u00ed). Sau khi vinh qui b\u00e1i t\u1ed5 v\u00e0 khao v\u1ecdng xong, Th\u00e1i B\u1ea1t d\u1ea1o ch\u01a1i Trang Lai c\u00e1ch, huy\u1ec7n Ph\u00f9 C\u1eeb thu\u1ed9c \u0111\u1ea1o S\u01a1n Nam th\u01b0\u1ee3ng, th\u1ea5y m\u1ed9t ki\u1ec3u \u0111\u1ea5t r\u1ea5t qu\u00ed, s\u01a1n thanh th\u1ee7y t\u00fa m\u00e0 nh\u00e2n d\u00e2n th\u00ec thu\u1ea7n h\u1eadu ch\u1ea5t ph\u00e1c, \u00edt h\u1ecdc, Th\u00e1i B\u1ea1t b\u00e8n truy\u1ec1n cho nh\u00e2n d\u00e2n d\u1ef1ng tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc tr\u00ean khu \u0111\u1ea5t \u1ea5y. \u00d4ng ng\u1ed3i d\u1ea1y h\u1ecdc m\u1ea5y n\u0103m, \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u00e2n d\u00e2n y\u00eau m\u1ebfn k\u00ednh tr\u1ecdng. N\u01a1i \u00f4ng d\u1ea1y h\u1ecdc, ch\u1eb3ng nh\u1eefng c\u00f3 t\u00e1c d\u1ee5ng n\u00e2ng cao tr\u00ecnh \u0111\u1ed9 v\u0103n h\u00f3a cho d\u00e2n m\u00e0 c\u00f2n c\u00f3 t\u00e1c d\u1ee5ng c\u1ea3m h\u00f3a d\u00e2n th\u00e0nh m\u1ed9t l\u00e0ng c\u00f3 thu\u1ea7n phong m\u1ef9 t\u1ee5c. \u0110\u1ebfn khoa canh th\u00ecn, \u00f4ng thi h\u1ed9i r\u1ed3i v\u00e0o thi \u0111\u00ecnh, \u0111\u1eadu b\u1ea3ng nh\u00e3n. N\u0103m \u00f4ng m\u01b0\u1eddi ch\u00edn tu\u1ed5i cha m\u1eb9 \u0111\u1ec1u m\u1ea5t. Sau ba n\u0103m c\u01b0 tang, \u00f4ng ph\u1ee5ng m\u1ea1ng lai kinh nh\u1eadn ch\u1ee9c H\u00e0n l\u00e2m vi\u1ec7n th\u1ecb th\u01b0. Th\u1eddi gian l\u00e0m quan t\u1ea1i tri\u1ec1u, \u00f4ng th\u1ea5y M\u1ea1c \u0110\u0103ng Dung hung t\u00e0n b\u1ea1o ng\u01b0\u1ee3c, \u00e2m m\u01b0u c\u01b0\u1edbp ng\u00f4i vua, b\u00e8n c\u00e1o quan v\u1ec1 ngh\u1ec9 t\u1ea1i qu\u00ea h\u01b0\u01a1ng B\u00ecnh L\u00e3ng. Sau \u0111\u00f3 \u00f4ng l\u1ea1i \u0111\u1ebfn m\u1edf tr\u01b0\u1eddng d\u1ea1y h\u1ecdc t\u1ea1i Phan X\u00e1. M\u1ed9t h\u00f4m nh\u00e2n d\u00e2n v\u00e0 ph\u1ee5 l\u00e3o trong x\u00e3 \u0111\u1ebfn ch\u00e0o m\u1eebng v\u00e0 th\u01b0a: \\\"T\u1eeb ng\u00e0y ti\u00ean sinh m\u1edf tr\u01b0\u1eddng gi\u00e1o h\u00f3a d\u00e2n ch\u00fang t\u00f4i c\u00f3 thu\u1ea7n phong m\u1ef9 t\u1ee5c \u0111\u1ec1u c\u00f3","c\u00f4ng \u0111\u1ee9c c\u1ee7a ti\u00ean sinh vun tr\u1ed3ng x\u00e2y \u0111\u1eafp\\\". Nh\u00e2n \u0111\u00f3, nh\u00e2n d\u00e2n t\u1ecf l\u00f2ng nh\u1edb \u01a1n b\u00e8n xin l\u1ea5y khu tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc l\u00e0m n\u01a1i x\u00e2y d\u1ef1ng \u0111\u1ec1n mi\u1ebfu \u0111\u1ec3 th\u1edd ph\u1ee5ng \u00f4ng mai sau. Qua l\u1eddi th\u1ec9nh c\u1ea7u c\u1ee7a d\u00e2n, \u00f4ng th\u1ea5y \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1ea5m l\u00f2ng th\u00e0nh th\u1eadt, b\u00e8n \u0111\u1ed3ng \u00fd. \u00d4ng ban cho d\u00e2n n\u0103m n\u00e9n v\u00e0ng \u0111\u1ec3 mua ru\u1ed9ng h\u01b0\u01a1ng h\u1ecfa. M\u1ed9t h\u00f4m \u00f4ng v\u1ec1 th\u0103m qu\u00ea nh\u00e0 \u1edf B\u00ecnh L\u00e3ng, huy\u1ec7n C\u1ea9m Gi\u00e0ng, truy\u1ec1n m\u1edf ti\u1ec7c m\u1eddi nh\u00e2n d\u00e2n v\u00e0 ph\u1ee5 l\u00e3o y\u1ebfn \u1ea9m. Trong l\u00fac vui v\u1ebb, \u00f4ng t\u1ecf v\u1ebb ng\u1eadm ng\u00f9i than r\u1eb1ng \\\"H\u00f4m nay vui c\u0169ng l\u00e0 vui g\u01b0\u1ee3ng m\u00e0 th\u00f4i! Ngh\u0129a l\u1edbn vua t\u00f4i th\u00ec bi\u1ebft bao gi\u1edd qu\u00ean \u0111\u01b0\u1ee3c\\\" . Sau ti\u1ebfng than th\u1edf, tr\u1eddi \u0111\u1ea5t b\u1ed7ng t\u1ed1i s\u1ea7m l\u1ea1i, c\u00f3 \u0111\u00e1m m\u00e2y nh\u01b0 \u0111\u00e1m l\u1ee5a h\u1ed3ng t\u1eeb tr\u1eddi r\u1ee7 xu\u1ed1ng ch\u1ed7 ng\u1ed3i c\u1ee7a \u00f4ng. \u00d4ng h\u00f3a ngay l\u00fac \u1ea5y. Sau n\u00e0y nh\u00e0 L\u00ea ti\u00eau di\u1ec7t nh\u00e0 M\u1ea1c, x\u00e2y d\u1ef1ng c\u01a1 nghi\u1ec7p Trung h\u01b0ng, nh\u1edb \u0111\u1ebfn c\u00f4ng th\u1ea7n c\u00f3 c\u00f4ng v\u1edbi n\u01b0\u1edbc, b\u00e8n ban s\u1eafc phong l\u00e0 Th\u00e1i B\u1ea1t Linh \u1ee9ng \u0111\u1ea1i v\u01b0\u01a1ng. PH\u1ea0M NGH\u1eca V\u00c0 VI N\u01af\u01a0NG L\u00ea Th\u00e1i T\u1ed5 kh\u1edfi ngh\u0129a \u0111\u00e1nh qu\u00e2n Minh x\u00e2m l\u01b0\u1ee3c, \u0111\u1ea1i th\u1eafng l\u00ean ng\u00f4i ho\u00e0ng \u0111\u1ebf, truy\u1ec1n \u0111\u1ebfn \u0111\u1eddi th\u1ee9 m\u01b0\u1eddi l\u00e0 L\u00ea Chi\u00eau T\u00f4ng b\u1ecb M\u1ea1c \u0110\u0103ng Dung b\u1ecf ng\u1ee5c. Kh\u00f4ng cho nh\u00e0 vua \u0103n u\u1ed1ng, \u0111\u1ebfn n\u1ed7i ph\u1ea3i x\u00e9 l\u1ee5a \u0111\u1ec3 \u0103n, r\u1ea5t l\u00e0 \u0111\u00f3i kh\u1ed5. H\u1ed3i \u1ea5y c\u00f3 m\u1ed9t c\u00f4 g\u00e1i l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi \u1edf ph\u01b0\u1eddng H\u1ed3ng Mai t\u00ean l\u00e0 Th\u1ee5y N\u01b0\u01a1ng ng\u00f3t ba m\u01b0\u01a1i tu\u1ed5i chng, th\u01b0\u1eddng ra kinh th\u00e0nh b\u00e1n r\u01b0\u1ee3u, m\u1ed9t h\u00f4m nom th\u1ea5y Chi\u00eau T\u00f4ng than th\u1edf: \\\"Tr\u01b0\u1edbc kia ng\u1ef1 \u1edf th\u00e2m cung, \u0103n th\u00ec cao l\u01b0\u01a1ng m\u0129 v\u1ecb, \u0111i th\u00ec ng\u1ef1a ng\u1ef1a xe xe, v\u0103n v\u0103n v\u00f5 v\u00f5, v\u1ec1 th\u00ec h\u1ea7u h\u1ea7u thi\u1ebfp thi\u1ebfp ch\u00e1u ch\u00e1u con con. Nay th\u00ec n\u1eb1m trong ng\u1ee5c t\u1ed1i kh\u00f4ng ng\u01b0\u1eddi h\u1ea7u h\u1ea1... th\u1eadt \u0111\u00e1ng c\u0103m gi\u1eadn cho k\u1ebb gian th\u1ea7n b\u1ed9i ngh\u0129a\\\". N\u00e0ng b\u00e8n ti\u1ebfp t\u1ebf cho nh\u00e0 vua \u0103n u\u1ed1ng r\u1ed3i t\u01b0 th\u00f4ng v\u1edbi nh\u00e0 vua, n\u00e0ng c\u00f3 mang \u0111\u01b0\u1ee3c v\u00e0i th\u00e1ng, tr\u1ed1n ra \u1edf nh\u1edd nh\u00e0 qu\u1eadn c\u00f4ng h\u1ecd \u0110\u1ed7 t\u1ea1i \u1ea5p \u0110\u1ed3ng T\u00e2m. \u0110\u1ed7 c\u00f4ng ngh\u0129 \u1ea5p \u0110\u1ed3ng T\u00e2m v\u1edbi kinh \u0111\u00f4 kh\u00f4ng c\u00e1ch xa nhau m\u1ea5y, n\u1ebfu h\u1ecd M\u1ea1c bi\u1ebft th\u00ec h\u1ea1i cho Th\u1ee5y N\u01b0\u01a1ng m\u00e0 m\u00ecnh c\u0169ng ch\u00e1y th\u00e0nh v\u1ea1 l\u00e2y. \u0110\u1ed7 c\u00f4ng mu\u1ed1n t\u00ecm n\u01a1i \u0111\u1ea5t l\u00e0nh \u0111\u01b0a Th\u1ee5y n\u01b0\u01a1ng \u0111\u1ebfn n\u01b0\u01a1ng th\u00e2n \u1edf \u0111\u00f3, nh\u00e2n nh\u1edb \u0111\u1ebfn x\u00e3 Di\u00ean Linh, huy\u1ec7n \u0110\u00f4ng Y\u00ean, ph\u1ee7 Kho\u00e1i Ch\u00e2u, \u0111\u1ea1o S\u01a1n Nam l\u00e0 \u1ea5p c\u1ee7a quan n\u1ed9i gi\u00e1m th\u00e1i b\u1ea3o d\u1ef1ng n\u00ean tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00e2y, \u0110\u1ed7 c\u00f4ng b\u00e8n thu x\u1ebfp gia t\u00e0i \u0111em v\u1ee3 l\u00e0 Nguy\u1ec5n Th\u1ecb v\u1edbi Th\u1ee5y n\u01b0\u01a1ng c\u00f9ng \u0111i \u0111\u1ebfn x\u00e3 Di\u00ean Linh m\u1edf tr\u01b0\u1eddng d\u1ea1y h\u1ecdc. Sau \u0111\u00f3 Th\u1ee5y N\u01b0\u01a1ng sinh \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ed9t c\u1eadu con trai. \u0110\u1ed7 c\u00f4ng h\u1ebft l\u00f2ng gi\u1eef g\u00ecn nu\u00f4i n\u1ea5ng, n\u0103m l\u00ean ba tu\u1ed5i, Th\u1ee5y N\u01b0\u01a1ng \u0111\u1eb7t t\u00ean cho con l\u00e0 Trang. \u0110\u1ed7 c\u00f4ng kh\u00f4ng c\u00f3 con trai, m\u1ed9t \u0111\u00eam Nguy\u1ec5n Th\u1ecb chi\u00eam bao th\u1ea5y tr\u0103n sa v\u00e0o l\u00f2ng, b\u00e0 t\u1ec9nh d\u1eady, c\u1ea3m \u0111\u1ed9ng m\u00e0 c\u00f3 mang, \u0111\u1ebfn m\u1ed3ng m\u01b0\u1eddi th\u00e1ng ch\u00edn n\u0103m Canh d\u1ea7n, \u0111\u1ebb m\u1ed9t c\u00f4 con g\u00e1i c\u00f3 v\u1ebb","\u0111\u1eb9p tuy\u1ec7t v\u1eddi, \u0110\u1ed7 c\u00f4ng \u0111\u1eb7t t\u00ean cho c\u00f4 l\u00e0 Vi N\u01b0\u01a1ng. Tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00e2y \u1edf x\u00e3 Di\u00ean Linh c\u00f3 m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi t\u00ean l\u00e0 Ph\u1ea1m Th\u00f4ng g\u1ed1c t\u00edch \u1edf x\u00e3 Ph\u00f9 \u01afng, huy\u1ec7n \u0110\u01b0\u1eddng H\u00e0o, H\u1ed3ng Ch\u00e2u thu\u1ed9c \u0111\u1ea1o H\u1ea3i D\u01b0\u01a1ng,v\u1ee3 l\u00e0 \u0110\u1ed7 Th\u1ecb Quang ng\u01b0\u1eddi x\u00e3 Di\u00ean Linh, v\u1ee3 ch\u1ed3ng hi\u1ec1n l\u00e0nh \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi khen ng\u1ee3i. M\u1ed9t \u0111\u00eam Ph\u1ea1m c\u00f4ng chi\u00eam bao \u0111\u1ebfn m\u1ed9t n\u01a1i \u0111\u00e0i c\u00e1c nguy nga, ch\u01b0 ph\u1eadt ng\u1ef1 tr\u00ean t\u00f2a sen, c\u00f3 kim \u0111\u1ed3ng ng\u1ecdc n\u1eef kim c\u01b0\u01a1ng \u0111\u1ee9ng \u0111\u1ea7u. C\u1ea1nh \u0111\u00f3, m\u1ed9t b\u00ean l\u00e0 m\u1ed9t b\u1ea7y tr\u1ebb con vui \u0111\u00f9a, m\u1ed9t b\u00ean l\u00e0 v\u00e0ng b\u1ea1c ch\u00e2u b\u00e1u, c\u00f3 ng\u01b0\u1eddi h\u1ecfi Ph\u1ea1m c\u00f4ng: \\\"M\u1ed9t b\u00ean l\u00e0 con, m\u1ed9t b\u00ean l\u00e0 c\u1ee7a, ng\u01b0\u01a1i th\u00edch b\u00ean n\u00e0o s\u1ebd cho b\u00ean \u1ea5y\\\". Ph\u1ea1m c\u00f4ng th\u01b0a : \\\"T\u00f4i tuy kh\u00f4ng gi\u00e0u c\u00f3 song \u0111\u1eddi s\u1ed1ng c\u0169ng l\u00e0 lo\u1ea1i phong l\u01b0u. Nay ch\u1ec9 xin ch\u01b0 ph\u1eadt cho m\u1ed9t m\u1ee5n con trai th\u00ec kh\u00f4ng g\u00ec qu\u00ed b\u1eb1ng\\\". Ph\u1ea1m c\u00f4ng \u0111\u1ebfn ch\u1ed7 tr\u1ebb em, ch\u1ecdn trong s\u1ed1 \u0111\u00f3 l\u1ea5y m\u1ed9t em r\u1ea5t \u0111\u1eb9p b\u1ebf \u0111em v\u1ec1 nh\u00e0, b\u1ed7ng t\u1ec9nh d\u1eady, bi\u1ebft l\u00e0 \u0111i\u1ec1u chi\u00eam bao l\u00e0nh, t\u1eeb \u0111\u00f3 \u0110\u1ed7 Th\u1ecb c\u00f3 thai, \u0111\u1ebfn m\u1ed3ng m\u01b0\u1eddi th\u00e1ng ba n\u0103m K\u1ef7 S\u1eedu sinh ra m\u1ed9t c\u1eadu con trai tai to m\u1eb7t l\u1edbn, m\u1eaft s\u00e1ng m\u00e0y xanh th\u1eadt l\u00e0 kh\u00f4i ng\u00f4 k\u1ef3 v\u0129, Ph\u1ea1m c\u00f4ng \u0111\u1eb7t t\u00ean cho con l\u00e0 Ngh\u1ecb. N\u0103m Ngh\u1ecb m\u01b0\u1eddi hai tu\u1ed5i, theo h\u1ecdc \u0110\u1ed7 c\u00f4ng, h\u1ecdc trong m\u1ea5y n\u0103m, \u00f4ng t\u1ecf ra m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi t\u00e0i ki\u00eam v\u0103n v\u00f5. \u0110\u1ed7 c\u00f4ng cho r\u1eb1ng \u0111\u00e2y l\u00e0 m\u1ed9t thi\u00ean t\u00e0i xu\u1ea5t th\u1ebf, b\u00e8n \u0111em con g\u00e1i l\u00e0 Vi N\u01b0\u01a1ng g\u1ea3 cho. L\u1ea5y nhau m\u1edbi hai n\u0103m, th\u00ec \u0110\u1ed7 c\u00f4ng tr\u1edf v\u1ec1 qu\u00ea \u1edf \u0110\u1ed3ng T\u00e2m r\u1ed3i m\u1ea5t. Ph\u1ea1m Ngh\u1ecb v\u00e0 Vi N\u01b0\u01a1ng l\u00e0m l\u1ec5 an t\u00e1ng v\u00e0 ch\u1ecbu tang ba n\u0103m. Sau khi m\u00e3n tang, v\u1ee3 ch\u1ed3ng Ngh\u1ecb c\u00f4ng l\u1ea1i tr\u1edf l\u1ea1i Di\u00ean Linh. H\u1ed3i \u1ea5y d\u00e2n l\u00e0ng Di\u00ean Linh c\u1eed Ngh\u1ecb c\u00f4ng t\u00f2ng qu\u00e2n, \u00f4ng vui v\u1ebb \u0111i ngay. Sau khi nh\u1eadp ng\u0169, \u00f4ng luy\u1ec7n t\u1eadp r\u1ea5t nhanh \u0111\u01b0\u1ee3c quan tr\u00ean y\u00eau m\u1ebfn. Ch\u1ec9 trong th\u1eddi gian ba th\u00e1ng \u0111\u00e3 th\u0103ng l\u00ean ch\u1ee9c \u0111\u1ed9i tr\u01b0\u1edfng. M\u1ed9t h\u00f4m Ph\u1ea1m Ngh\u1ecb theo quan tr\u00ean \u0111i ph\u1ee7 d\u1ee5 L\u1ea1ng S\u01a1n, \u0111\u00eam \u00f4ng \u0111i tu\u1ea7n \u0111\u1ebfn m\u1ed9t nh\u00e0 c\u00f3 m\u1ea5y ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1ch (t\u1ee9c ng\u01b0\u1eddi Trung Hoa) \u0111ang u\u1ed1ng r\u01b0\u1ee3u tr\u00f4ng l\u00ean tr\u1eddi c\u01b0\u1eddi v\u1edbi nhau m\u00e0 n\u00f3i: \\\"V\u1eadn nh\u00e0 L\u00ea Trung h\u01b0ng c\u00f2n h\u01a1n hai tr\u0103m n\u0103m n\u1eefa, h\u1ecd M\u1ea1c c\u00f2n hay l\u00e0 m\u1ea5t ch\u1ec9 trong v\u00f2ng s\u00e1u b\u1ea3y n\u0103m n\u1eefa th\u00f4i\\\". Ph\u1ea1m Ngh\u1ecb nghe \u0111\u01b0\u1ee3c, t\u1ef1 ngh\u0129 ta l\u00e0 d\u00e2n nh\u00e0 L\u00ea, v\u1ee3 l\u00e0 con v\u1ecb c\u1ef1u th\u1ea7n nh\u00e0 L\u00ea, c\u1edb g\u00ec c\u1ee9 bo bo \u0111\u1ee9ng trong h\u00e0ng ng\u0169 binh l\u00ednh nh\u00e0 M\u1ea1c, b\u00e8n c\u00e1o \u1ed1m v\u1ec1, khi \u1ea5y Th\u1ee5y N\u01b0\u01a1ng c\u0169ng \u0111em con l\u00e0 Trang v\u00e0o \u1edf x\u1ee9 R\u1eebng Ngang thu\u1ed9c \u0111\u1ea5t Ch\u00e2u \u00c1i. Ph\u1ea1m Ngh\u1ecb t\u00ecm \u0111\u1ebfn ch\u1ed7 \u1edf c\u1ee7a Trang c\u00f4ng, \u0111\u01b0\u1ee3c Trang c\u00f4ng khen l\u00e0m ngh\u0129a s\u0129. H\u1ed3i \u1ea5y c\u00f3 quan th\u00e1i \u00fay Nguy\u1ec5n Kim ng\u01b0\u1eddi \u1edf Gia Mi\u00eau, huy\u1ec7n T\u1ed1ng S\u01a1n, Ch\u00e2u \u00c1i, l\u1ea5y danh ngh\u0129a kh\u00f4i ph\u1ee5c nh\u00e0 L\u00ea, truy\u1ec1n h\u1ecbch c\u00e1c n\u01a1i chi\u00eau m\u1ed9 \u0111\u01b0\u1ee3c h\u01a1n s\u00e1u v\u1ea1n ng\u01b0\u1eddi, t\u00ecm v\u00e0o R\u1eebng Ngang r\u01b0\u1edbc Trang c\u00f4ng l\u1eadp l\u00ean l\u00e0m vua t\u1ee9c l\u00e0 Trang T\u00f4ng ho\u00e0ng \u0111\u1ebf. Trang T\u00f4ng phong cho Ph\u1ea1m Ngh\u1ecb l\u00e0m th\u1ecb v\u1ec7 t\u01b0\u1edbng qu\u00e2n \u0111\u00e1nh nhau v\u1edbi qu\u00e2n h\u1ecd M\u1ea1c \u1edf \u0111\u1ecba ph\u1eadn x\u00e3 Ph\u1ea5n Th\u01b0\u1ee3ng, huy\u1ec7n Ph\u00fac L\u1ed9c thu\u1ed9c \u0111\u1ea1o S\u01a1n T\u00e2y. Sau khi th\u1eafng l\u1ee3i nh\u00e0 L\u00ea Trung h\u01b0ng lu\u1eadn c\u00f4ng h\u00e0nh th\u01b0\u1edfng, phong cho Ph\u1ea1m Ngh\u1ecb l\u00e0 H\u00f9ng D\u0169ng qu\u1eadn c\u00f4ng, v\u00e0","phong Vi N\u01b0\u01a1ng l\u00e0 qu\u1eadn phu nh\u00e2n, ban cho huy\u1ec7n \u0110\u00f4ng Y\u00ean l\u00e0m \u1ea5p \u0103n l\u1ed9c nh\u00e0 vua, cho ph\u00e9p thu thu\u1ebf trong huy\u1ec7n \u0111\u1ec3 s\u1eed d\u1ee5ng. \u00d4ng b\u00e0 v\u1ec1 x\u00e2y d\u1ef1ng dinh th\u1ef1 \u1edf x\u00e3 Di\u00ean Linh, tri\u1ec7u t\u1eadp nh\u00e2n d\u00e2n v\u00e0 n\u00f3i : \\\"Nh\u00e0 vua cho ch\u00fang t\u00f4i thu thu\u1ebf \u1edf \u0110\u00f4ng Y\u00ean, nh\u01b0ng ch\u00fang t\u00f4i cho d\u00e2n \u0111\u01b0\u1ee3c mi\u1ec5n. Ch\u00fang t\u00f4i c\u00f3 n\u0103m tr\u0103m quan ti\u1ec1n xanh v\u00e0 m\u01b0\u1eddi m\u1eabu ru\u1ed9ng hai s\u00e0o ao g\u1ecdi l\u00e0 ch\u00fat c\u1ee7a \u00edt \u1ecfi giao c\u1ea3 cho d\u00e2n l\u00e0m ru\u1ed9ng h\u01b0\u01a1ng h\u1ecfa mai sau\\\". T\u1eeb khi Ph\u1ea1m Ngh\u1ecb v\u00e0 V\u1ecb N\u01b0\u01a1ng v\u1ec1 Di\u00ean Linh, ch\u00fa \u00fd khuy\u1ebfn kh\u00edch d\u00e2n l\u00e0m ru\u1ed9ng tr\u1ed3ng d\u00e2u, l\u00e0m \u0111i\u1ec1u l\u1ee3i\u1ecf \u0111i\u1ec1u h\u1ea1i, \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ed5ng l\u1ed9c \u0111\u1ec1u c\u1ea5p t\u00e1n cho d\u00e2n, d\u00e2n y\u00eau m\u1ebfn k\u00ednh tr\u1ecdng \u0111\u1ec1u t\u00f4n l\u00e0m hai v\u1ecb th\u1ea7n s\u1ed1ng. H\u1ecd x\u00e2y d\u1ef1ng sinh t\u1eeb cho \u00f4ng b\u00e0. \u00d4ng b\u00e0 khi tu\u1ed5i ngo\u00e0i s\u00e1u ch\u1ee5c m\u1ed9t h\u00f4m \u0111i ch\u1ea7u v\u1ec1 \u0111\u1ec1u b\u1ecb \u1ed1m, trong kho\u1ea3ng th\u1eddi gian ch\u1ed1c l\u00e1t, c\u1ea3 hai \u00f4ng b\u00e0 \u0111\u1ec1u h\u00f3a. \u0110\u01b0\u01a1ng th\u1eddi c\u00f3 m\u1ea5y k\u1ebb t\u00f9y t\u00f2ng l\u00e0m bi\u1ec3u d\u00e2ng t\u00e2u vua Trang T\u00f4ng, vua gi\u00e1ng chi\u1ebfu l\u00e0m l\u1ec5 an t\u00e1ng r\u1ea5t tr\u1ecdng th\u1ec3 \u1edf ph\u00eda B\u1eafc kinh th\u00e0nh, truy phong du\u1ec7 hi\u1ec7u l\u00e0 \u0110\u01b0\u01a1ng c\u1ea3nh th\u00e0nh ho\u00e0ng H\u00f9ng D\u0169ng M\u01b0u l\u01b0\u1ee3c qu\u1ea3 \u0111o\u00e1n khoan Ngh\u1ecb \u0111\u1ea1i v\u01b0\u01a1ng truy phong qu\u1eadn phu nh\u00e2n l\u00e0 Vi Trang T\u1eeb \u00dd Trinh Th\u1ee5c phi n\u01b0\u01a1ng, chu\u1ea9n y cho x\u00e3 Di\u00ean Linh ph\u1ee5ng s\u1ef1. PH\u1ea0M NGHI, V\u00d5 CHI\u1ebeU Nh\u00e0 L\u00ea truy\u1ec1n \u0111\u1ebfn \u0111\u1eddi vua Chi\u00eau T\u00f4ng th\u00ec quy\u1ec1n th\u1ea7n l\u00e0 M\u1ea1c \u0110\u0103ng Dung chi\u1ebfm ng\u00f4i. H\u1ed3i \u1ea5y \u1edf trang V\u0129nh Ni\u1ec7m, huy\u1ec7n An D\u01b0\u01a1ng ph\u1ee7 Kinh M\u00f4n; qu\u1eadn H\u1ea3i D\u01b0\u01a1ng, c\u00f3 m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi t\u00ean l\u00e0 Ph\u1ea1m T\u00edn, v\u1ee3 l\u00e0 V\u00f5 Th\u1ecb Ho\u00e0 v\u1ed1n d\u00f2ng d\u00f5i nho phong, k\u1ebf ti\u1ebfp hi\u1ec3n \u0111\u1ea1t \u1edf quan tr\u01b0\u1eddng. \u0110\u1ebfn \u0111\u1eddi Ph\u1ea1m T\u00edn l\u00e0m ngh\u1ec1 ch\u1eefa thu\u1ed1c, chuy\u00ean t\u00e2m vi\u1ec7c ph\u00fac \u0111\u1ee9c c\u1ee9u ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ebfn n\u1ed7i gia t\u00e0i sa s\u00fat tr\u1edf n\u00ean thanh b\u1ea7n. \u00d4ng tu\u1ed5i h\u01a1n n\u0103m m\u01b0\u01a1i, b\u00e0 h\u01a1n b\u1ed1n m\u01b0\u01a1i m\u00e0 con trai ch\u01b0a c\u00f3. M\u1ed9t H\u00f4m Ph\u1ea1m c\u00f4ng n\u1eb1m m\u01a1 th\u1ea5y m\u1ed9t c\u1ee5 gi\u00e0 r\u00e2u t\u00f3c b\u1ea1c ph\u01a1, \u00e1o m\u0169 ch\u1ec9nh t\u1ec1, v\u1eaby Ph\u1ea1m c\u00f4ng v\u00e0 d\u1eabn ra m\u1ed9t khu \u0111\u1ea5t (t\u1ee9c n\u00fai C\u1eedu Long \u1edf \u0110\u1ed3 S\u01a1n) v\u00e0 gh\u00e9 tai \u00f4ng n\u00f3i: \\\"Gia \u0111\u00ecnh ng\u01b0\u1eddi c\u00f3 ph\u00fac nay thi\u00ean \u0111\u00ecnh cho ng\u00f4i \u0111\u1ea5t qu\u00fd sau khi t\u00e1ng h\u00e0i c\u1ed1t gia ti\u00ean v\u00e0o \u0111\u00f3, nh\u1ea5t \u0111\u1ecbnh c\u00f3 th\u00e1nh nh\u00e2n \u0111\u1ea7u thai l\u00e0m con. N\u00ean t\u00e1ng \u1edf ch\u1ed7 l\u00f5m tr\u00ean h\u00ecnh g\u00f2 vu\u00f4ng. Nh\u00e0 ng\u01b0\u01a1i h\u00e3y c\u1ea9n th\u1eadn, kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c ti\u1ebft l\u1ed9\\\". Ph\u1ea1m c\u00f4ng t\u1ec9nh m\u1ed9ng, ra xem th\u00ec th\u1ea5y \u0111\u00fang nh\u01b0 chi\u00eam bao, b\u00e8n \u0111em h\u00e0i c\u1ed1t gia ti\u00ean \u0111\u1ebfn t\u00e1ng. S\u00e1u th\u00e1ng sau, b\u00e0 V\u00f5 Th\u1ecb chi\u00eam bao th\u1ea5y b\u00e0 b\u1eaft \u0111\u01b0\u1ee3c c\u00e1i \u0111\u1ea7u r\u1ed3ng n\u1ed5i tr\u00ean m\u1eb7t n\u01b0\u1edbc. T\u1eeb \u0111\u00f3 b\u00e0 c\u00f3 mang. Gi\u1edd th\u00e2n ng\u00e0y 4 th\u00e1ng gi\u00eang n\u0103m Gi\u00e1p th\u00ecn \u0111\u1ebb m\u1ed9t c\u1eadu con trai cao l\u1edbn d\u00e0i r\u1ed9ng, m\u00e0y ng\u00e0i c\u1eb1m \u00e9n, r\u1ea5t kh\u00f4i ng\u00f4 tu\u1ea5n t\u00fa. \u00d4ng b\u00e0 \u0111\u1eb7t t\u00ean cho con l\u00e0 Nghi. N\u0103m Nghi 14 tu\u1ed5i th\u00ec Ph\u1ea1m c\u00f4ng m\u1ea5t. N\u0103m Ph\u1ea1m Nghi \u0111\u1ebfn tu\u1ed5i","tr\u01b0\u1edfng th\u00e0nh, g\u1eb7p khi trang V\u0129nh Ni\u1ec7m v\u00e0 trang Nghi D\u01b0\u01a1ng x\u1ea3y ra vi\u1ec7c tranh nhau \u0111\u1ecba gi\u1edbi. Nghi D\u01b0\u01a1ng c\u1eady c\u00f3 nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi l\u1ea5n \u00e1t V\u0129nh Ni\u1ec7m. V\u0129nh Ni\u1ec7m \u00edt ng\u01b0\u1eddi v\u00e0 ngh\u00e8o, \u0111\u1ed1i v\u1edbi Nghi D\u01b0\u01a1ng th\u01b0\u1eddng ch\u1ecbu n\u01b0\u1edbc l\u00e9p. H\u00e0ng n\u1eb1m hai trang th\u01b0\u1eddng \u0111\u1eafp con \u0111\u00ea d\u00e0i \u0111\u1ec3 ng\u0103n m\u1ed1c gi\u1edbi. V\u0129nh Ni\u1ec7m \u0111\u1ec1 c\u1eed Ph\u1ea1m Nghi l\u00e3nh \u0111\u1ea1o d\u00e2n ch\u00fang \u0111\u1eafp \u0111\u00ea. Nghi D\u01b0\u01a1ng \u0111\u1eafp l\u1ea5n sang V\u0129nh Ni\u1ec7m h\u01a1n m\u01b0\u1eddi tr\u01b0\u1ee3ng, h\u1ecd \u0111\u1eafp c\u00e1c m\u00f4 \u0111\u1ea5t cao h\u01a1n n\u0103m th\u01b0\u1edbc. Ph\u1ea1m Nghi c\u1ea7m g\u1eady d\u00e0i m\u01b0\u1eddi th\u01b0\u1edbc ch\u1ea1y th\u1eb3ng \u0111\u1ebfn ch\u1ed7 \u0111\u1ea5t cao l\u1ea5y g\u1eady \u0111\u00e1nh m\u1ed9t nh\u00e1t v\u00e0o \u0111\u1ed1ng \u0111\u1ea5t cao \u1ea5y l\u00e0m cho \u0111\u1ed1ng \u0111\u1ea5t to m\u00e0 ch\u1ec9 b\u1ecb m\u1ed9t g\u1eady \u0111\u00e3 bay \u0111i h\u1ebft. H\u01a1n m\u1ed9t ngh\u00ecn d\u00e2n Nghi D\u01b0\u01a1ng th\u1ea5y th\u1ebf ho\u1ea3ng s\u1ee3 ch\u1ea1y ho\u1ea3ng lo\u1ea1n, kh\u00f4ng ai d\u00e1m \u0111\u01b0\u01a1ng \u0111\u1ea7u ra tranh \u0111\u1ecba gi\u1edbi. T\u1eeb \u0111\u00f3, d\u00e2n \u0111\u1ecba ph\u01b0\u01a1ng th\u1ea5y \u00f4ng l\u00e0 b\u1eadc anh t\u00e0i \u0111\u1ec1u qui ph\u1ee5c. Sau n\u00e0y Ph\u1ea1m Nghi l\u00ean th\u0103m kinh th\u00e0nh, th\u1ea5y v\u00e0i tr\u0103m ng\u01b0\u1eddi k\u00e9o chi\u1ebfc thuy\u1ec1n r\u1ed3ng \u0111\u1ec3 tr\u00ean m\u1eb7t \u0111\u1ea5t, h\u1ecd x\u00fam nhau k\u00e9o m\u00e0 thuy\u1ec1n kh\u00f4ng h\u1ec1 nh\u00fac nh\u00edch. Ph\u1ea1m Nghi c\u01b0\u1eddi b\u1ea3o h\u1ecd: \\\"C\u00e1c \u00f4ng \u0103n c\u01a1m m\u1eb7c \u00e1o c\u1ee7a n\u01b0\u1edbc nh\u00e0 m\u00e0 ch\u1ec9 c\u00f3 c\u00e1i thuy\u1ec1n r\u1ed3ng c\u0169ng kh\u00f4ng k\u00e9o n\u1ed5i, th\u1eadt l\u00e0 \u0103n h\u1ea1i\\\". H\u1ecd th\u1ea5y k\u1ebb thi\u1ebfu ni\u00ean n\u00f3i \u0111i\u1ec1u khinh m\u1ea1n nh\u01b0 th\u1ebf l\u1ea5y l\u00e0m gi\u1eadn, b\u00e8n b\u1eaft \u0111\u1ebfn tr\u00ecnh quan Qu\u1ea3n Ch\u01b0\u1edfng long ch\u00ed t\u00ean l\u00e0 V\u00f5 Chi\u1ebfu, qu\u00ea \u1edf x\u00f3m H\u1ea1, trang Lan Xuy\u00ean, huy\u1ec7n \u0110\u00f4ng Y\u00ean, ph\u1ee7 Kho\u00e1i Ch\u00e2u, x\u1ee9 S\u01a1n Nam, c\u00f3 t\u00e0i v\u0103n v\u00f5 ki\u1ec7m to\u00e0n. V\u0103n, \u0111\u1eadu gi\u00e1m sinh. V\u00f5 \u0111\u1eadu t\u1ea1o s\u0129. Nh\u00e0 vua b\u1ed5 l\u00e0m ch\u1ee9c tham tri b\u1ed9 h\u00ecnh, sau trao ch\u1ee9c ph\u00f3 qu\u1ea3n tr\u01b0\u1edfng long chu thu\u1ef7 \u0111\u1ea1o t\u01b0\u1edbng qu\u00e2n. Qu\u00e2n l\u00ednh b\u1eaft Ph\u1ea1m Nghi \u0111\u01b0a \u0111\u1ebfn V\u00f5 Chi\u1ebfu, Chi\u1ebfu th\u1eed t\u00e0i v\u00e0 n\u00f3i: \\\"Thuy\u1ec1n to bao nhi\u00eau ng\u01b0\u1eddi k\u00e9o h\u1ea1 thu\u1ef7 kh\u00f4ng n\u1ed5i, anh t\u00e0i th\u00ec c\u1ee9u gi\u00fap cho m\u1ed9t tay xem sao\\\". Ph\u1ea1m Nghi c\u01b0\u1eddi n\u00f3i: \\\"Vi\u1ec7c n\u00e0y ch\u1ea3 kh\u00f3 g\u00ec \u0111\u00e2u\\\"'. V\u00f5 Chi\u1ebfu th\u00e2n h\u00e0nh d\u1eabn Nghi \u0111\u1ebfn b\u00ean c\u1ea1nh thuy\u1ec1n r\u1ed3ng. Ph\u1ea1m Nghi \u0111\u01b0a m\u1ed9t tay nh\u1ea5c chi\u1ebfc thuy\u1ec1n r\u1ed3ng l\u00ean cao nh\u1eb9 nh\u00e0ng nh\u01b0 chi\u1ebfc l\u00f4ng chim h\u1ed3ng, r\u1ed3i n\u00e9m ph\u1eaft xu\u1ed1ng n\u01b0\u1edbc. Quan qu\u1ea3n c\u00f9ng v\u1edbi qu\u00e2n d\u00e2n nom th\u1ea5y c\u1ea3 s\u1ee3, \u0111\u1ec1u ng\u1ee3i khen l\u00e0 thi\u00ean t\u01b0\u1edbng nh\u00e0. Ng\u00e0y h\u00f4m \u1ea5y, V\u00f5 Chi\u1ebfu d\u00e2ng bi\u1ec3u v\u1ec1 tri\u1ec1u, vua sai s\u1ee9 gi\u1ea3 tri\u1ec7u Ph\u1ea1m Nghi v\u1ec1 b\u00e1i y\u1ebft. Qua vi\u1ec7c th\u1eed th\u00e1ch, h\u1ecfi han bi\u1ebft l\u00e0 b\u1eadc \u0111\u1ea1i t\u00e0i n\u00ean phong cho \u00f4ng l\u00e0 Th\u00e1i b\u1ea3o \u0111\u1ea1i t\u01b0\u1edbng qu\u00e2n. Ph\u1ea1m Nghi \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u00e0 vua cho v\u1ec1 l\u00e0ng l\u00e0m l\u1ec5 b\u00e1i y\u1ebft gia ti\u00ean, qua m\u1ed9t th\u00e1ng th\u00ec th\u00e2n m\u1eabu \u00f4ng t\u1ea1 th\u1ebf. Ng\u00e0y \u1ea5y l\u00e0 m\u01b0\u1eddi hai th\u00e1ng m\u01b0\u1eddi. Khi \u1ea5y \u1edf Cao B\u1eb1ng, L\u1ea1ng S\u01a1n c\u00f3 lo\u1ea1n ngo\u1ea1i x\u00e2m, nh\u00e0 vua sai hai \u00f4ng V\u00f5 Chi\u1ebfu v\u00e0 Ph\u1ea1m Nghi c\u1ea7m qu\u00e2n \u0111i \u0111\u00e1nh, k\u1ebft qu\u1ea3 th\u1eafng l\u1edbn. Sau \u0111\u00f3 V\u00f5 Chi\u1ebfu m\u1eddi Ph\u1ea1m Nghi v\u1ec1 ch\u01a1i qu\u00ea m\u00ecnh (t\u1ee9c x\u00e3 Lan Xuy\u00ean). Trong khi y\u1ebfn \u1ea9m hai \u00f4ng tuy\u00ean th\u1ec7 k\u1ebft th\u00e0nh anh em. V\u00f5 Chi\u1ebfu t\u00f4n Ph\u1ea1m Nghi l\u00e0m anh, Ph\u1ea1m Nghi nh\u1eadn V\u00f5 Chi\u1ebfu l\u00e0m em. Hai \u00f4ng l\u00e0m quan t\u1ea1i tri\u1ec1u, coi nhau nh\u01b0 anh em ru\u1ed9t th\u1ecbt. H\u1ed3i \u1ea5y nh\u00e0 L\u00ea suy y\u1ebfu. M\u1eb7c \u0110\u0103ng Dung \u00e2m m\u01b0u, l\u1eadp k\u1ebf gi\u1ebft vua, nh\u01b0ng nh\u00e0 vua hi\u1ec1n l\u00e0nh, m\u1ecdi vi\u1ec7c \u0111\u1ec1u tin \u0110\u0103ng Dung m\u00e0 kh\u00f4ng h\u1ec1 bi\u1ebft g\u00ec c\u1ea3. Hai","\u00f4ng nhi\u1ec1u l\u1ea7n b\u00ed m\u1eadt can ng\u0103n nh\u00e0 vua, kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c n\u00ean c\u00e1o b\u1ec7nh xin v\u1ec1 qu\u00ea. Vua ph\u00ea chu\u1ea9n ban cho r\u1ea5t nhi\u1ec1u v\u00e0ng b\u1ea1c ch\u00e2u b\u00e1u. Hai \u00f4ng l\u1ea1y ta r\u1ed3i l\u00ean xe v\u1ec1 qu\u00ea. V\u00f5 c\u00f4ng v\u1ec1 trang Lan Xuy\u00ean, Ph\u1ea1m c\u00f4ng v\u1ec1 trang V\u0129nh Ni\u1ec7m. Ph\u1ea1m c\u00f4ng v\u1ec1 nh\u00e0 trong l\u00f2ng c\u0103m gi\u1eadn h\u1ecd M\u1ea1c, b\u00e8n chi\u00eau binh m\u00e3i m\u00e3 kh\u1edfi ngh\u0129a ch\u1ed1ng nh\u00e0 M\u1ea1c. Qu\u00e2n M\u1ea1c thua to, song c\u00e1n c\u00e2n l\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng ch\u01b0a nghi\u00eang h\u1eb3n v\u1ec1 b\u00ean n\u00e0o. M\u1ed9t \u0111\u00eam Ph\u1ea1m c\u00f4ng chi\u00eam bao th\u1ea5y thi\u00ean th\u1ea7n b\u00e1o m\u1ed9ng : \\\"Nh\u00e0 L\u00ea suy y\u1ebfu, nh\u00e0 M\u1ea1c l\u00ean thay, \u0111\u00f3 l\u00e0 m\u1ec7nh tr\u1eddi kh\u00f4ng c\u01b0\u1ee1ng l\u1ea1i \u0111\u01b0\u1ee3c\\\". T\u1ec9nh d\u1eady, Ph\u1ea1m c\u00f4ng bi\u1ebft l\u00e0 \u00f4ng tr\u1eddi c\u00f2n gi\u00fap nh\u00e0 M\u1ea1c, \u00f4ng b\u00e8n \u0111em qu\u00e2n \u0111\u00e1nh l\u00ean mi\u1ec1n bi\u00ean gi\u1edbi, t\u1ecf ra ph\u1ea3n \u0111\u1ed1i nh\u00e0 M\u1ea1c c\u1eaft \u0111\u1ea5t \u0111\u1ea7u h\u00e0ng nh\u00e0 Minh. Thanh th\u1ebf c\u1ee7a Ph\u1ea1m c\u00f4ng y\u1ebfu n\u00ean tr\u1eadn \u0111\u1ea7u \u0111\u00e3 thua. \u00d4ng t\u1eed tr\u1eadn, b\u1ecb ch\u1eb7t \u0111\u1ea7u b\u1ecf v\u00e0o h\u00f2m th\u1ea3 tr\u00f4i s\u00f4ng. H\u00f4m tr\u00f4i v\u1ec1 trang V\u0129nh Ni\u1ec7m th\u00ec d\u1eebng l\u1ea1i. \u0110\u00eam \u0111\u1ebfn b\u1ea3n \u1ea5p th\u1ea5y \u00e2m binh v\u00e0o g\u1ecdi : \\\"Nh\u00e2n d\u00e2n h\u00e3y ra b\u1ebfn s\u00f4ng \u0111\u1ec3 r\u01b0\u1edbc quan th\u00e1i b\u1ea3o Ph\u1ea1m Nghi\\\". D\u00e2n l\u00e0ng ra b\u1ebfn v\u1edbt h\u00f2m l\u00ean, m\u1edf ra th\u1ea5y \u0111\u1ea7u Ph\u1ea1m c\u00f4ng, b\u00e8n l\u00e0m l\u1ec5 an t\u00e1ng \u1edf b\u00ean s\u00f4ng v\u00e0 l\u1eadp \u0111\u1ec1n th\u1edd c\u00fang. Sau khi Ph\u1ea1m c\u00f4ng m\u1ea5t V\u00f5 c\u00f4ng c\u0169ng m\u1ea5t nh\u00e2n d\u00e2n Lan Xuy\u00ean l\u1eadp mi\u1ebfu th\u1edd V\u00f5 c\u00f4ng v\u00e0 th\u1edd c\u1ea3 Ph\u1ea1m c\u00f4ng. Sau n\u00e0y nh\u00e0 L\u00ea Trung H\u01b0ng di\u1ec7t nh\u00e0 M\u1ea1c, hai \u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1eafc phong> C\u00d4NG CH\u00daA QUY\u1ebeN HOA Quy\u1ebfn Hoa l\u00e0 c\u00f4ng ch\u00faa con g\u00e1i vua Tuy\u00ean T\u00f4ng nh\u00e0 M\u1ea1c. Ch\u1ed3ng l\u00e0 ph\u00f2 m\u00e3 Tr\u1ea7n V\u0103n Th\u1ecbnh, gi\u1eef ch\u1ee9c l\u1ec5 b\u1ed9 t\u1ea3 th\u1ecb lang. Ph\u00f2 m\u00e3 l\u00e0 con Tr\u1ea1ng nguy\u00ean Tr\u1ea7n V\u0103n B\u1ea3o, ng\u01b0\u1eddi l\u00e0ng C\u1ed5 Ch\u1eed t\u1ee5c g\u1ecdi l\u00e0 l\u00e0ng D\u1ee9a, tr\u1ea1ng nguy\u00ean Tr\u1ea7n V\u0103n B\u1ea3o l\u00e0 m\u1ed9t tr\u1ecdng th\u1ea7n nh\u00e0 M\u1ea1c, l\u00e0m quan \u0111\u1ebfn ch\u1ee9c L\u1ea1i b\u1ed9 th\u01b0\u1ee3ng th\u01b0 nh\u1eadp n\u1ed9i kinh di\u00ean, t\u01b0\u1edbc Ngh\u0129a s\u01a1n h\u1ea7u, c\u00f3 l\u1ea7n \u0111i s\u1ee9 sang Trung Qu\u1ed1c. N\u0103m 1591, ph\u00f2 m\u00e3 m\u1ea5t, ti\u1ebfp n\u0103m sau kinh th\u00e0nh Th\u0103ng Long th\u1ea5t th\u1ee7. Nh\u00e0 L\u00ea Trung H\u01b0ng li\u00ean t\u1ee5c cho s\u1ee9 gi\u1ea3 tri\u1ec7u Tr\u1ea1ng nguy\u00ean Tr\u1ea7n V\u0103n B\u1ea3o ra l\u00e0m quan v\u1edbi tri\u1ec1u L\u00ea. \u00d4ng kh\u00f4ng nh\u1eadn chi\u1ebfu ch\u1ec9 b\u1ecf nh\u00e0 \u0111i bi\u1ec7t t\u00edch, b\u1ea5y gi\u1edd ch\u00faa Tr\u1ecbnh nghe \u0111\u1ed3n c\u00f4ng ch\u00faa nhan s\u1eafc tuy\u1ec7t tr\u1ea7n, m\u1edbi h\u1ea1 l\u1ec7nh cho quan huy\u1ec7n b\u1eaft \u0111em v\u1ec1 kinh. C\u00f4ng ch\u00faa b\u00e8n nh\u1ea3y xu\u1ed1ng c\u00e1nh \u0111\u1ed3ng l\u00e0ng t\u1ef1 t\u1eadn. Thi th\u1ec3 c\u00f4ng ch\u00faa d\u1ea1t v\u00e0o khu \u0111\u1ea5t l\u00e0ng C\u00e0 Trung, d\u00e2n l\u00e0ng v\u1edbt l\u00ean, qua m\u1ed9t \u0111\u00eam m\u1ed1i \u0111\u00f9n th\u00e0nh m\u1ed9, t\u1eeb \u0111\u00f3 tr\u1edf \u0111i tinh linh th\u01b0\u1eddng hi\u1ec3n hi\u1ec7n, ng\u01b0\u1eddi trong th\u00f4n c\u1ea7u \u0111\u1ea3o c\u00f3 nhi\u1ec1u linh \u1ee9ng, m\u1edbi l\u1eadp mi\u1ebfu th\u1edd t\u00f4n l\u00e0m: \\\"M\u1eabu nghi \u0111\u1ecba h\u1ea1t\\\".","C\u00f3 \u0111\u00f4i c\u00e2u \u0111\u1ed1i: U nh\u00e2n bi\u1ec7t t\u00edn \u0111\u1ecba trung ni\u00ean T\u1ee9 \u0111\u1ee9c t\u00f4n x\u01b0ng thi\u00ean h\u1ea1 m\u1eabu T\u1ea1m d\u1ecbch: U nh\u00e2n ri\u00eang chi\u1ebfm ti\u00ean trong \u0111\u1ea5t T\u1ee9 \u0111\u1ee9c t\u00f4n sinh m\u1eb9 d\u01b0\u1edbi tr\u1eddi Trong \u0111\u1ec1n c\u00f3 b\u1ee9c ho\u00e0nh phi kh\u1eafc b\u1ed1n ch\u1eef: M\u1eabu nghi \u0111\u1ecba h\u1ea1t. Ngh\u0129a l\u00e0: M\u1eb9 \u0111\u1ea5t n\u00e0y. Trong cung c\u00f3 \u0111\u00f4i c\u00e2u \u0111\u1ed1i: Ch\u00e2u cung th\u00ea thi\u1ebft t\u00fac b\u0103ng s\u01b0\u01a1ng Ng\u1ecdc d\u1ecbch tr\u01b0\u1eddng thanh ng\u01b0ng th\u1ee7y nguy\u1ec7t. T\u1ea1m d\u1ecbch: Ch\u00e2u cung th\u00ea th\u1ea3m m\u1edd s\u01b0\u01a1ng l\u1ea1nh Ng\u1ecdc d\u1ecbch trong xanh b\u00f3ng nguy\u1ec7t d\u1eddn. PH\u1ea0M T\u1eec NGHI \u0110\u1ea7u th\u1ebf k\u1ef7 XVI, Ph\u1ea1m c\u00f4ng l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi l\u00e0ng V\u0129nh Ni\u1ec7m, huy\u1ec7n An D\u01b0\u01a1ng, tr\u1ea5n H\u1ea3i D\u01b0\u01a1ng, sinh \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi con trai h\u00ecnh dung tu\u1ea5n t\u00fa, kh\u00ed v\u0169 hi\u00ean ngang, Ph\u1ea1m c\u00f4ng \u0111\u1eb7t t\u00ean con l\u00e0 Ph\u1ea1m T\u1eed Nghi. Thu\u1edf nh\u1ecf T\u1eed Nghi r\u1ea5t th\u00f4ng minh nghe m\u1ed9t bi\u1ebft m\u01b0\u1eddi. L\u1edbn l\u00ean Ph\u1ea1m T\u1eed Nghi c\u00f3 s\u1ee9c kh\u1ecfe h\u01a1n ng\u01b0\u1eddi ham luy\u1ec7n t\u1eadp v\u00f5 ngh\u1ec7, \u0111\u1eafp con \u0111\u00ea d\u00e0i \u01b0\u1edbc 3 d\u1eb7m, hai \u0111\u1ea7u v\u00e0 hai b\u00ean \u0111\u01b0\u1eddng \u0111\u1eafp c\u00e1c \u1ee5 \u0111\u1ea5t cao 5 th\u01b0\u1edbc, sau \u0111\u00f3 c\u1ea7m g\u1eady ch\u1ea1y \u0111\u1ebfn ch\u1ed7 \u1ee5 \u0111\u1ea5t h\u00e9t to m\u1ed9t ti\u1ebfng \u0111\u00e1nh g\u1ea1t b\u1eb1ng c\u00e1c \u1ee5 \u0111\u1ea5t n\u00e0y. Ph\u1ea1m T\u1eed Nghi l\u00e0m quan tri\u1ec1u nh\u00e0 M\u1ea1c, t\u1edbi ch\u1ee9c Th\u00e1i \u00fay, t\u01b0\u1edbc T\u1ee9 D\u01b0\u01a1ng h\u1ea7u. Ng\u00e0y m\u1ed3ng 6 th\u00e1ng 6 n\u0103m","1546, vua M\u1ea1c Hi\u1ebfn T\u00f4ng Ph\u00fac H\u1ea3i m\u1ea5t, con trai tr\u01b0\u1edfng mi l\u00ean 6 tu\u1ed5i. T\u1ee9 D\u01b0\u01a1ng h\u1ea7u Ph\u1ea1m T\u1eed Nghi ch\u1ee7 tr\u01b0\u01a1ng l\u1eadp Ho\u1eb1ng v\u01b0\u01a1ng M\u1ea1c Ch\u00ednh Trung, con trai th\u1ee9 hai M\u1ea1c Th\u00e1i T\u1ed5 \u0110\u0103ng Cung, l\u1ea5y c\u1edb r\u1eb1ng: \\\"Hi\u1ec7n nay trong n\u01b0\u1edbc \u0111ang l\u00fac nhi\u1ec5u lo\u1ea1n, n\u00ean l\u1eadp vua l\u1edbn tu\u1ed5i\\\". C\u00e1c t\u00f4n v\u01b0\u01a1ng h\u1ecd M\u1ea1c v\u00e0 nhi\u1ec1u \u0111\u1ea1i th\u1ea7n kh\u00f4ng theo v\u1eabn l\u1eadp M\u1ea1c Ph\u00fac Nguy\u00ean l\u00ean n\u1ed1i ng\u00f4i vua. T\u1ee9 D\u01b0\u01a1ng h\u1ea7u Ph\u1ea1m T\u1eed Nghi c\u00f9ng M\u1ea1c V\u0103n Minh \u0111\u01b0a Ho\u1eb1ng v\u01b0\u01a1ng v\u1ec1 Hoa D\u01b0\u01a1ng, huy\u1ec7n Ng\u1ef1 Thi\u00ean (Th\u00e1i B\u00ecnh) l\u1eadp tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh ri\u00eang, nh\u01b0ng sau \u0111\u00f3 b\u1ecb \u0111\u1ea1i qu\u00e2n tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh M\u1ea1c \u0111\u00e1nh thua. Ho\u1eb1ng v\u01b0\u01a1ng M\u1ea1c Ch\u00ednh Trung v\u00e0 M\u1ea1c V\u0103n Minh \u0111em gia thu\u1ed9c v\u00e0 c\u00e1c \u0111\u1ed3 b\u1ea3o kh\u00ed ch\u1ea1y sang Kh\u00e2m Ch\u00e2u quy h\u00e0ng Trung Qu\u1ed1c, c\u00f2n Ph\u1ea1m T\u1eed Nghi thu nh\u1eb7t t\u00e0n binh \u0111\u00f3ng \u1edf H\u1ea3i \u0110\u00f4ng. M\u01b0\u1ee3n c\u1edb nh\u00e0 Minh dung n\u1ea1p ch\u1ee9a ch\u1ea5p Ho\u00e0ng v\u01b0\u01a1ng M\u1ea1c Ch\u00ednh Trung, T\u1ee9 D\u01b0\u01a1ng h\u1ea7u Ph\u1ea1m T\u1eed Nghi c\u1ee7ng c\u1ed1 qu\u00e2n \u0111\u1ed9i \u0111\u00e1nh v\u00e0o ch\u00e2u Kh\u00e2m, ch\u00e2u Li\u00eam thu\u1ed9c L\u01b0\u01a1ng Qu\u1ea3ng \u0111\u1ec3 \u0111\u00f2i M\u1ea1c Ch\u00ednh Trung, qu\u00e2n nh\u00e0 Minh b\u1ecb thua kh\u00f4ng ch\u1ebf ng\u1ef1 n\u1ed5i. Quan T\u1ed5ng \u0110\u1ed1c Qu\u1ea3ng \u0110\u00f4ng l\u00e0 T\u1ea5t Li\u00eau, m\u1ed9t m\u1eb7t cho ng\u01b0\u1eddi \u0111\u01b0a th\u01b0 tr\u00e1ch vua M\u1ea1c, m\u1ed9t m\u1eb7t t\u00ecm c\u00e1ch cho ng\u01b0\u1eddi b\u1eaft c\u00f3c m\u1eb9 Ph\u1ea1m T\u1eed Nghi theo \u0111\u01b0\u1eddng bi\u1ec3n \u0111\u01b0a v\u1ec1 Trung Qu\u1ed1c, r\u1ed3i \u0111\u01b0a th\u01b0 b\u1ea3o \u00f4ng mu\u1ed1n t\u00ednh m\u1ec7nh m\u1eb9 an to\u00e0n th\u00ec ph\u1ea3i \u0111\u1ebfn n\u01a1i h\u1ed9i \u01b0\u1edbc v\u00e0 r\u00fat binh kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c qu\u1ea5y nhi\u1ec5u Trung Qu\u1ed1c n\u1eefa. T\u1ee9 D\u01b0\u01a1ng h\u1ea7u ngh\u0129 \u0111\u1ebfn \u0111\u1ea1o con, n\u00ean \u0111\u00e0nh ph\u1ea3i h\u1eb9n ng\u00e0y gi\u1ea3ng h\u00f2a \u0111\u1ec3 \u0111\u00f3n m\u1eb9 v\u1ec1. \u0110\u00fang h\u1eb9n, T\u1ee9 D\u01b0\u01a1ng h\u1ea7u Ph\u1ea1m T\u1eed Nghi \u0111\u1ebfn n\u01a1i h\u1ed9i \u01b0\u1edbc, b\u1ecb qu\u00e2n Minh mai ph\u1ee5c ch\u00e9m ch\u1ebft, r\u1ed3i ch\u1eb7t \u0111\u1ea7u \u00f4ng b\u00eau \u1edf ch\u1ee3, \u0111\u1ed1t x\u00e1c \u00f4ng ra tro cho gi\u00f3 th\u1ed5i bay. Ngay h\u00f4m sau \u0111\u00f3, tr\u00ean \u0111\u1ea5t L\u01b0\u1ee1ng Qu\u1ea3ng ng\u01b0\u1eddi v\u00e0 s\u00fac v\u1eadt b\u1ecb h\u1ea1i r\u1ea5t nhi\u1ec1u. Quan t\u1ed5ng \u0111\u1ed1c L\u01b0\u1ee1ng Qu\u1ea3ng ph\u1ea3i ra l\u1ec7nh l\u00e0m m\u1ed9t h\u00f2m b\u1eb1ng g\u1ed7 tr\u1ea7m h\u01b0\u01a1ng, \u0111\u1eb7t th\u1ee7 c\u1ea5p T\u1ee9 D\u01b0\u01a1ng h\u1ea7u Ph\u1ea1m T\u1eed Nghi v\u00e0o trong, l\u00e0m l\u1ec5 t\u1ebf t\u00f4n phong l\u00e0m \\\"L\u01b0\u1ee1ng qu\u1ed1c ph\u00fac th\u1ea7n\\\" r\u1ed3i \u0111\u1eb7t h\u00f2m g\u1ed7 tr\u1ea7m h\u01b0\u01a1ng l\u00ean b\u00e8 n\u1ee9a th\u1ea3 xu\u1ed1ng d\u00f2ng T\u00e2y Giang tr\u00ean che l\u1ecdng xanh. Chi\u1ebfc b\u00e8 tr\u00f4i v\u1ec1 Nam \u0111\u1ebfn b\u1ebfn s\u00f4ng Ni\u1ec7m th\u00ec d\u1eebng l\u1ea1i. D\u00e2n l\u00e0ng V\u0129nh Ni\u1ec7m \u0111\u00f3n r\u01b0\u1edbc h\u00f2m g\u1ed7 tr\u1ea7m h\u01b0\u01a1ng l\u00e0m l\u1ec5 an t\u00e1ng x\u00e2y l\u0103ng v\u00e0. L\u00dd PHONG","Cu\u1ed1i \u0111\u1eddi H\u1eadu L\u00ea, ch\u00ednh s\u1ef1 \u0111\u1ed5 n\u00e1t, gi\u1eb7c c\u01b0\u1edbp n\u1ed5i d\u1eady kh\u1eafp n\u01a1i. B\u1ea5y gi\u1edd c\u00f3 ng\u01b0\u1eddi h\u1ecd L\u00fd qu\u00ea \u1edf x\u00e3 \u0110\u00f4ng Ng\u00e0n, huy\u1ec7n Kim th\u00e0nh, ph\u1ee7 Kinh M\u00f4n, tr\u1ea5n H\u1ea3i D\u01b0\u01a1ng, tr\u00e1nh n\u1ea1n c\u01b0\u1edbp b\u00f3c, b\u1eaft b\u1edb c\u1ee7a gi\u1eb7c Tr\u1ea7n C\u1ea3o, L\u00fd c\u00f4ng thu x\u1ebfp h\u00e0nh trang qu\u1ea9y g\u00f3i \u0111i v\u1ec1 x\u1ee9 S\u01a1n Nam h\u1ea1. M\u1ed9t h\u00f4m \u0111i \u0111\u1ebfn l\u00e0ng Tr\u1ea1ng V\u0129nh, huy\u1ec7n \u0110\u1ea1i An, ph\u1ee7 Ki\u1ebfn H\u01b0ng (Ngh\u0129a H\u01b0ng), th\u1ea5y n\u01a1i \u0111\u00e2y phong c\u1ea3nh h\u1eefu t\u00ecnh, th\u1ebf \u0111\u1ea5t long, x\u00e0 h\u1ed9i t\u1ee5. L\u00fd c\u00f4ng b\u00e8n \u1edf l\u1ea1i \u0111\u00e2y, r\u1ed3i l\u1ea5y v\u1ee3 ng\u01b0\u1eddi l\u00e0ng Tr\u1ea1ng V\u0129nh, sinh \u0111\u01b0\u1ee3c con trai, \u0111\u1eb7t t\u00ean l\u00e0 L\u00fd Phong. L\u1edbn l\u00ean, L\u00fd Phong c\u00f3 t\u01b0\u1edbng l\u1ea1, ng\u01b0\u1eddi cao g\u1ea7n 8 th\u01b0\u1edbc, \u0111\u1ea7u to g\u1ea5p b\u1ed9i \u0111\u1ea7u ng\u01b0\u1eddi th\u01b0\u1eddng, m\u1eaft s\u00e1ng nh\u01b0 sao, ti\u1ebfng vang t\u1ef1a nh\u1eeb s\u1ea5m, l\u1ea1i c\u00f3 s\u1ee9c kh\u1ecfe mang n\u1ed5i ng\u00e0n c\u00e2n, t\u00e0i g\u1ed3m v\u0103n v\u00f5. \u00d4ng \u0111\u1ed7 Ti\u1ebfn s\u0129 tri\u1ec1u M\u1ea1c, v\u00ec t\u00ednh chu\u1ed9ng v\u00f5 \u00f4ng xin vua M\u1ea1c M\u1ee5c T\u00f4ng chuy\u1ec3n sang v\u00f5 ban, gi\u1eef ch\u1ee9c c\u1ea9m y v\u1ec7, \u0111\u00f4 ch\u1ec9 huy, sau th\u0103ng \u0110\u00f4 \u0111\u1ed1c \u0110\u1ed3ng tri, t\u01b0\u1edbc Uy v\u0169 h\u1ea7u. N\u0103m T\u00e2n M\u00e3o (1592) nh\u00e0 M\u1ea1c m\u1ea5t, Uy v\u0169 h\u1ea7u L\u00fd Phong gi\u1eef l\u00f2ng trung kh\u00f4ng ch\u1ecbu theo nh\u00e0 L\u00ea, mang t\u00e0n qu\u00e2n c\u01b0\u1ee1i thuy\u1ec1n v\u01b0\u1ee3t bi\u1ec3n ra v\u00f9ng h\u1ea3i \u0111\u1ea3o ngo\u00e0i kh\u01a1i \u1ea9n n\u00e1u \u0111\u1ee3i th\u1eddi kh\u00f4i ph\u1ee5c nh\u00e0 M\u1ea1c. Th\u00e1ng 6 n\u0103m Canh T\u00fd (1600) nh\u00e2n d\u1ecbp vua L\u00ea K\u00ednh T\u00f4ng v\u00e0 Tr\u1ecbnh T\u00f9ng \u0111ang \u1edf Thanh H\u00f3a. Uy V\u0169 h\u1ea7u L\u00fd \u0110\u00f4ng \u0111\u1ea1i t\u01b0\u1edbng, c\u00f9ng v\u1edbi t\u00f4n th\u1ea5t nh\u00e0 M\u1ea1c l\u00e0 K\u1ef3 Hu\u1ec7 v\u01b0\u01a1ng x\u01b0ng Nam th\u1ed5 ti\u1ebft ch\u1ebf, l\u00fac \u0111\u00f3 \u0111ang m\u1ed9 qu\u00e2n \u1edf tr\u1ea5n S\u01a1n Nam, r\u01b0\u1edbc Ho\u00e0ng thi h\u1eadu \u1eb9 vua V\u00f5 An M\u1ea1c To\u00e0n) v\u00e0o chi\u1ebfm kinh th\u00e0nh Th\u0103ng Long, \u0111\u00f3n M\u1ea1c K\u00ednh Cung v\u1ec1 n\u1ed1i nghi\u1ec7p nh\u00e0 M\u1ea1c. Uy v\u0169 h\u1ea7u L\u00fd Phong \u0111\u01b0\u1ee3c th\u0103ng ch\u1ee9c \u0110\u1eb7c ti\u1ebfn Ph\u1ee5 qu\u1ed1c th\u01b0\u1ee3ng t\u01b0\u1edbng qu\u00e2n. \u0110\u01b0\u1ee3c v\u00e0i th\u00e1ng, Tr\u1ecbnh T\u00f9ng h\u1ed9i qu\u00e2n c\u00e1c tr\u1ea5n ti\u1ebfn \u0111\u00e1nh, qu\u00e2n M\u1ea1c thua to, Ho\u00e0ng th\u00e1i h\u1eadu b\u1ecb b\u1eaft, Th\u0103ng Long l\u1ea1i thu\u1ed9c nh\u00e0 L\u00ea. Th\u00e1ng 9 c\u00f9ng n\u0103m, Uy v\u0169 h\u1ea7u L\u00fd Phong v\u00e0 D\u01b0\u01a1ng h\u1ea7u Nguy\u1ec5n Nh\u1eadm \u0111em 200 thuy\u1ec1n chi\u1ebfn ti\u1ebfn \u0111\u00e1nh qu\u00e2n Tr\u1ecbnh \u1edf huy\u1ec7n Thanh Tr\u00ec, qu\u00e2n M\u1ea1c l\u1ea1i thua. \u0110\u1ebfn th\u00e1ng 10 qu\u00e2n M\u1ea1c l\u1ea1i \u0111\u00e1nh th\u1eafng H\u1ea3i qu\u00e2n c\u00f4ng \u0110\u0103ng \u0110\u00ecnh Lu\u00e2n \u1edf kh\u00fac Ho\u00e0ng giang, chi\u1ebfm 40 thuy\u1ec1n chi\u1ebfn. Tr\u1eadn chi\u1ebfn th\u1eafng l\u1edbn \u0111\u00e1nh b\u1ea1i m\u1ed9t danh t\u01b0\u1edbng L\u00ea - Tr\u1ecbnh ngay c\u1eeda ng\u00f5 kinh th\u00e0nh Th\u0103ng Long, \u0111\u00e3 g\u00e2y l\u00f2ng \u0111\u1ed1 k\u1ef5 ghen t\u00e0i trong h\u00e0ng ng\u0169 t\u01b0\u1edbng M\u1ea1c. H\u1ecd ng\u1ea7m m\u01b0u gi\u1ebft h\u1ea1i, ch\u1eb7t \u0111\u1ea7u Uy V\u0169 H\u1ea7u L\u00fd Phong n\u00e9m xu\u1ed1ng Ho\u00e0ng giang. T\u01b0\u01a1ng truy\u1ec1n \u0111\u1ea7u Uy V\u0169 H\u1ea7u L\u00fd Phong tr\u00f4i xu\u00f4i tr\u00ean kh\u00fac s\u00f4ng H\u1ed3ng \u0111\u1ebfn k\u00eanh Ph\u00f9 L\u1ed9ng (Ph\u00f9 Long), theo d\u00f2ng s\u00f4ng \u0110\u00e0o, d\u1ea1t v\u00e0o b\u00e3i s\u00f4ng b\u00ean l\u00e0ng","Tr\u1ea1ng V\u0129nh, d\u00e2n l\u00e0ng nhi\u1ec1u l\u1ea7n \u0111\u1ea9y ra cho tr\u00f4i \u0111i, nh\u01b0ng qua \u0111\u00eam \u0111\u1ea7u l\u1ea1i d\u1ea1t v\u00e0o ch\u1ed7 c\u0169. B\u00e0 b\u00e1n h\u00e0ng n\u01b0\u1edbc tr\u00ean \u0111\u01b0\u1eddng \u0111\u00ea g\u1ea7n \u0111\u00f3 th\u1ea5y l\u1ea1 m\u1edbi mua m\u1ed9t n\u1ed3i h\u00f4ng l\u1edbn \u0111\u1eb7t \u0111\u1ea7u Uy V\u0169 H\u1ea7u, \u0111\u01b0a \u0111\u1ebfn khu \u0111\u1ea5t cao, d\u00f9ng dao \u0111\u00e0o \u0111\u1ea5t \u0111\u1eb7t n\u1ed3i h\u00f4ng, b\u00ean tr\u00ean d\u00f9ng g\u1ea1ch c\u1ed5 \u0111\u1eady k\u00edn. T\u1eeb \u0111\u00f3 tr\u1edf \u0111i ban \u0111\u00eam th\u01b0\u1eddng hi\u1ec3n hi\u1ec7n. D\u00e2n l\u00e0ng Tr\u1ea1ng V\u0129nh l\u1eadp mi\u1ebfu ph\u1ee5ng th\u1edd t\u00f4n l\u00e0m ph\u00fac th\u1ea7n. PH\u1ea0M HY NH\u1ea0N \u00d4ng h\u1ecd Ph\u1ea1m, h\u00fay Tu\u00fd, hi\u1ec7u Hy Nh\u1ea1n l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi \u1edf b\u1ea3n x\u00e3 (?). Gia \u0111\u00ecnh \u00f4ng v\u1ed1n c\u00f3 n\u1ec1 n\u1ebfp c\u00e0y ru\u1ed9ng v\u00e0 \u0111\u1ecdc s\u00e1ch. Cha m\u1eb9 \u00f4ng tu\u1ed5i \u0111\u00e3 cao m\u00e0 mu\u1ed9n con, ng\u00e0y \u0111\u00eam \u0111\u1ed1t h\u01b0\u01a1ng k\u00eau kh\u1ea5n tr\u1eddi \u0111\u1ea5t ch\u1ec9 t\u00e2m ni\u1ec7m \u0111i\u1ec1u l\u00e0nh. Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi ngh\u00e8o kh\u1ed5 con c\u00f4i v\u1ee3 go\u00e1 kh\u00f4ng bi\u1ebft n\u01b0\u01a1ng t\u1ef1a v\u00e0o ai \u0111\u1ec1u \u0111\u01b0\u1ee3c \u00f4ng b\u00e0 lui t\u1edbi an \u1ee7i gi\u00fap \u0111\u1ee1. Nh\u1eefng nh\u00e0 thi\u1ebfu b\u1eefa, nh\u1ee1 n\u1ed3i \u0111\u1ec1u \u0111\u01b0\u1ee3c \u00f4ng b\u00e0 gi\u00fap \u0111\u1ee1 \u0111\u1ed3ng ti\u1ec1n b\u00e1t g\u1ea1o. D\u00e2n trong x\u00e3 v\u00e0 c\u00e1c v\u00f9ng l\u00e2n c\u1eadn \u0111\u1ec1u r\u1ea5t c\u1ea3m ph\u1ee5c l\u00f2ng nh\u00e2n \u0111\u1ee9c c\u1ee7a hai \u00f4ng b\u00e0. H\u1ed3i \u1ea5y \u1edf \u0111\u1ea7u l\u00e0ng c\u00f3 m\u1ed9t c\u00e1i g\u00f2 to g\u1ea7n \u0111\u01b0\u1eddng, \u0111\u00eam khuya thanh v\u1eafng th\u01b0\u1eddng nghe th\u1ea5y c\u00f3 ti\u1ebfng \u0111\u1ecdc s\u00e1ch. B\u00e0 h\u00e0ng ng\u00e0y \u0111i l\u00e0m \u0111\u1ed3ng v\u1ec1 th\u01b0\u1eddng \u0111\u1ee9ng tr\u01b0\u1edbc g\u00f2 kh\u1ea5n kh\u1ee9a l\u1ea9m nh\u1ea9m. M\u1ed9t \u0111\u00eam \u00f4ng chi\u00eam bao th\u1ea5y m\u1ed9t anh h\u1ecdc tr\u00f2 kh\u0103n \u00e1o ch\u1ec9nh t\u1ec1 \u0111\u1ebfn xin nh\u1eadp h\u1ecdc. T\u1ec9nh d\u1eady, bi\u1ebft l\u00e0 \u0111i\u1ec1m l\u00e0nh, \u00f4ng r\u1ea5t m\u1eebng. \u00cdt l\u00e2u sau b\u00e0 c\u00f3 mang, \u0111\u1ebfn \u0111\u00eam m\u01b0\u1eddi t\u01b0 th\u00e1ng b\u1ea3y n\u0103m B\u00ednh th\u00e2n, c\u00f3 m\u1ed9t ng\u00f4i sao sa xu\u1ed1ng gi\u1eefa s\u00e2n, m\u1ed9t l\u00e1t sau b\u00e0 gi\u1edf d\u1ea1 sinh ra m\u1ed9t \u0111\u1ee9a con tr\u1eddi. T\u1eeb \u0111\u00f3 tr\u1edf \u0111i, d\u00e2n l\u00e0ng kh\u00f4ng c\u00f2n nghe th\u1ea5y ti\u1ebfng \u0111\u1ecdc s\u00e1ch trong g\u00f2 n\u1eefa \u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u1eb7t t\u00ean l\u00e0 Tu\u00fd, l\u00ean b\u1ea3y tu\u1ed5i b\u1eaft \u0111\u1ea7u \u0111i h\u1ecdc. T\u01b0 ch\u1ea5t \u00f4ng minh m\u1eabn, t\u00ednh n\u1ebft thu\u1ea7n ho\u00e1, th\u00e0nh th\u1ef1c, c\u00e0ng kh\u00f4n l\u1edbn h\u1ecdc c\u00e0ng gi\u1ecfi. Thi h\u01b0\u01a1ng \u0111\u1eadu c\u1eed nh\u00e2n khoa Gi\u00e1p t\u00fd \u0111\u1eddi T\u1ef1 \u0110\u1ee9c \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ed5 nhi\u1ec7m ch\u1ee9c hu\u1ea5n \u0111\u1ea1o huy\u1ec1n K\u1ef3 Anh, sau \u0111\u01b0\u1ee3c th\u0103ng l\u00e0m H\u00e0n t\u00e2n tu so\u1ea1n. N\u0103m Ki\u1ebfn Ph\u00fac th\u1ee9 nh\u1ea5t, \u0111\u01b0\u1ee3c tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh ph\u00ea chu\u1ea9n cho v\u1ec1 qu\u00ea qu\u00e1n an d\u01b0\u1ee1ng \u00f4ng b\u00e8n m\u1edf tr\u01b0\u1eddng d\u1ea1y ch\u1eef. H\u1ecdc tr\u00f2 xa g\u1ea7n k\u00e9o t\u1edbi r\u1ea5t \u0111\u00f4ng, c\u00f3 khi t\u1edbi ng\u00e0n ng\u01b0\u1eddi. \u0110\u1ea1i \u0111\u1ec3 phong t\u1ee5c, ch\u1ebf \u0111\u1ed9 trong x\u00e3 h\u1ed9i \u0111\u1ec1u do tay \u00f4ng kh\u1edfi th\u1ea3o. \u0110\u01b0\u1ee3c s\u1ef1 d\u1ea1y b\u1ea3o c\u1ee7a \u00f4ng, phong t\u1ee5c tr\u1edf n\u00ean thu\u1ea7n h\u1eadu, nh\u00e2n d\u00e2n vui v\u1ebb \u0111o\u00e0n k\u1ebft, r\u1ea5t ch\u0103m lo vi\u1ec7c h\u1ecdc, n\u1ed5i ti\u1ebfng l\u00e0 m\u1ed9t l\u00e0ng c\u00f3 phong ho\u00e1 t\u1ed1t. Ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 4 n\u0103m H\u00e0m Nghi th\u1ee9 nh\u1ea5t, kho\u1ea3ng n\u1eeda \u0111\u00eam, d\u00e2n l\u00e0ng \u0111\u1ec1u chi\u00eam bao th\u1ea5y m\u1ed9t \u0111\u1ed9i binh m\u00e3 \u0111\u1ebfn \u0111\u00f3ng t\u1ea1i \u0111\u00ecnh, b\u1ea3o l\u00e0 c\u00f3 l\u1ec7nh m\u1eddi","Ph\u1ea1m c\u00f4ng \u0111i nh\u1eadn vi\u1ec7c quan. S\u00e1ng h\u00f4m sau, d\u00e2n l\u00e0ng k\u1ec3 l\u1ea1i th\u1ea3y \u0111\u1ec1u gi\u1ed1ng nhau. M\u1ea5y h\u00f4m sau c\u00f3 m\u1ed9t ng\u00f4i sao s\u00e1ng r\u1ef1c t\u1eeb trong tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc bay ra, \u00f4ng qu\u1ea3 nhi\u00ean kh\u00f4ng b\u1ec7nh m\u00e0 m\u1ea5t. Sau khi \u00f4ng m\u1ea5t, \u0111\u00eam khuya ph\u1ea3ng ph\u1ea5t nh\u01b0 c\u00f3 ti\u1ebfng ng\u01b0\u1eddi ti\u1ebfng ng\u1ef1a nh\u1ed9n nh\u1ecbp tr\u00ean kh\u00f4ng, ai n\u1ea5y \u0111\u1ec1u cho \u00f4ng hn th\u00e1nh. D\u00e2n l\u00e0ng ai g\u1eb7p n\u1ea1n g\u00ec hay \u1ed1m \u0111au b\u1ec7nh t\u1eadt \u0111\u1ec1u \u0111em h\u01b0\u01a1ng hoa \u0111\u1ebfn nh\u00e0 th\u1edd \u0111\u1ec3 c\u1ea7u \u0111\u1ea3o \u0111\u1ec1u \u0111\u01b0\u1ee3c linh \u1ee9ng. Ni\u00ean hi\u1ec7u \u0110\u1ed3ng Kh\u00e1nh n\u0103m th\u1ee9 nh\u1ea5t, gi\u1eb7c gi\u00e3 n\u1ed5i l\u00ean t\u00e0n ph\u00e1 kh\u1eafp n\u01a1i trong v\u00f9ng, c\u00e1c v\u1ecb ph\u1ee5 l\u00e3o mang h\u01b0\u01a1ng hoa \u0111\u1ebfn nh\u00e0 th\u1edd \u00f4ng c\u1ea7u \u0111\u1ea3o. D\u00f9 nh\u1eefng v\u00f9ng l\u00e2n c\u1eadn b\u1ecb gi\u1eb7c \u0111\u1ed1t ph\u00e1 song b\u1ea3n x\u00e1 v\u1eabn \u0111\u01b0\u1ee3c an to\u00e0n, d\u00e2n l\u00e0ng cho \u0111\u00f3 l\u00e0 nh\u1edd c\u00f3 s\u1ef1 \u00e2m ph\u00f2 t\u1ebf \u0111\u1ed9 c\u1ee7a \u00f4ng. \u0110\u1ec3 \u0111\u1ec1n \u0111\u00e1p c\u00f4ng \u0111\u1ee9c c\u1ee7a \u00f4ng, d\u00e2n x\u00e3 g\u00f3p ti\u1ec1n c\u00f4ng qui d\u1ef1ng \u0111\u1ec1n th\u1edd."]
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
- 236
- 237
- 238
- 239
- 240
- 241
- 242
- 243
- 244
- 245
- 246
- 247
- 248
- 249
- 250
- 251
- 252
- 253
- 254
- 255
- 256
- 257
- 258
- 259
- 260
- 261
- 262
- 263
- 264
- 265
- 266
- 267
- 268
- 269
- 270
- 271
- 272
- 273
- 274
- 275
- 276
- 277
- 278
- 279
- 280
- 281
- 282
- 283
- 284
- 285
- 286
- 287
- 288
- 289
- 290
- 291
- 292
- 293
- 294
- 295
- 296
- 297
- 298
- 299
- 300
- 301
- 302
- 303
- 304
- 305
- 306
- 307
- 308
- 309
- 310
- 311
- 312
- 313
- 314
- 315
- 316
- 317
- 318
- 319
- 320
- 321
- 322
- 323
- 324
- 325
- 326
- 327
- 328
- 329
- 330
- 331
- 332
- 333
- 334
- 335
- 336
- 337
- 338
- 339
- 340
- 341
- 342
- 343
- 344
- 345
- 346
- 347
- 348
- 349
- 350
- 351
- 352
- 353
- 354
- 355
- 356
- 357
- 358
- 359
- 360
- 361
- 362
- 363
- 364
- 365
- 366
- 367
- 368
- 369
- 370
- 371
- 372
- 373
- 374
- 375
- 376
- 377
- 378
- 379
- 380
- 381
- 382
- 383
- 384
- 385
- 386
- 387
- 388
- 389
- 390
- 391
- 392
- 393
- 394
- 395
- 396
- 397
- 398
- 399
- 400
- 401
- 402
- 403
- 404
- 405
- 406
- 407
- 408
- 409
- 410
- 411
- 412
- 413
- 414
- 415
- 416
- 417
- 418
- 419
- 420
- 421
- 422
- 423
- 424
- 425
- 426
- 427
- 428
- 429
- 430
- 431
- 432
- 433
- 434
- 435
- 436
- 437
- 438
- 439
- 440
- 441
- 442
- 443
- 444
- 445
- 446
- 447
- 448
- 449
- 450
- 451
- 452
- 453
- 454
- 455
- 456
- 457
- 458
- 459
- 460
- 461
- 462
- 463
- 464
- 465
- 466
- 467
- 468
- 469
- 470
- 471
- 472
- 473
- 474
- 475
- 476
- 477
- 478
- 479
- 480
- 481
- 482
- 483
- 484
- 485
- 486
- 487
- 488
- 489
- 490
- 491
- 492
- 493
- 494
- 495
- 496
- 497
- 498
- 499
- 500
- 501
- 502
- 503
- 504
- 505
- 506
- 507
- 508
- 509
- 510
- 511
- 512
- 513
- 514
- 515
- 516
- 517
- 518
- 519
- 520
- 521
- 522
- 523
- 524
- 525
- 526
- 527
- 528
- 529
- 530
- 531
- 532
- 533
- 534
- 535
- 536
- 537
- 538
- 539
- 540
- 541
- 542
- 543
- 544
- 545
- 546
- 547
- 548
- 549
- 550
- 551
- 552
- 553
- 554
- 555
- 556
- 557
- 558
- 559
- 560
- 561
- 562
- 563
- 564
- 565
- 566
- 567
- 568
- 569
- 570
- 571
- 572
- 573
- 574
- 575
- 576
- 577
- 578
- 579
- 580
- 581
- 582
- 583
- 584
- 585
- 586
- 587
- 588
- 589
- 590
- 591
- 592
- 593
- 594
- 595
- 596
- 597
- 598
- 599
- 600
- 601
- 602
- 603
- 604
- 605
- 606
- 607
- 608
- 609
- 610
- 611
- 612
- 613
- 614
- 615
- 616
- 617
- 618
- 619
- 620
- 621
- 622
- 623
- 624
- 625
- 626
- 627
- 628
- 629
- 630
- 631
- 632
- 633
- 634
- 635
- 636
- 637
- 638
- 639
- 640
- 641
- 642
- 643
- 644
- 645
- 646
- 647
- 648
- 649
- 650
- 651
- 652
- 653
- 654
- 655
- 656
- 657
- 658
- 659
- 660
- 661
- 662
- 663
- 664
- 665
- 666
- 667
- 668
- 669
- 670
- 671
- 672
- 673
- 674
- 675
- 676
- 677
- 678
- 679
- 680
- 681
- 682
- 683
- 684
- 685
- 686
- 687