แนวทางการสร้างสัมมาชีพชุมชน123

แนวทางการสรา้ งสัมมาชีพชมุ ชน 1

2 กรมการพฒั นาชมุ ชน คำนำ การส่งเสริมการขับเคล่ือนการสร้างสัมมาชีพชุมชน โดยยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียง ตามแผนงานยุทธศาสตร์พัฒนาเศรษฐกิจฐานรากและชุมชนเข้มแข็งของรัฐบาล ซ่ึง ตอบสนองนโยบายรัฐบาลเร่ือง การลดความเหลื่อมล้าทางสังคมและการสร้างโอกาสเข้าถึง บริการของรัฐ โดยก้าหนดพืนที่เป้าหมายในการด้าเนินงาน จ้านวน 23,589 หมู่บ้าน จาก พืนที่หมู่บ้านเป้าหมายท่ีผ่านการให้การศึกษาด้วยหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง การ ส้ารวจข้อมูลและจัดเวทีประชาคมท้าแผนชุมชนในปี 2559 ตามแผนยุทธศาสตร์การ ขับเคล่ือนการพัฒนาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในภาคการเกษตรและชนบท (ยุทธศาสตร์ที่ 1) ซึ่งได้ก้าหนดกระบวนการขับเคลื่อนที่เริ่มต้นด้วยการพัฒนาทักษะการ ถ่ายทอดองค์ความรู้ให้กับปราชญ์ชุมชน เพื่อให้กลับไปสร้างทีม และจัดฝึกอบรมอาชีพให้กับ ครัวเรือนเป้าหมายที่ต้องการฝึกอาชีพในหมู่บ้าน โดยใช้พืนท่ีในบ้านปราชญ์ชุมชนหรือศูนย์ เรียนรู้ชุมชนเป็นแหล่งเรียนรู้ เพ่ือมุ่งหมายให้ครัวเรือนท่ีเข้ารับการฝึกอาชีพมีความรู้ และ ปฏิบัติอาชีพได้จริง จนพัฒนาเป็นอาชีพท่ีสร้างรายได้ให้กับครัวเรือน และต่อยอดสู่การรวมกลุ่ม จัดตังเปน็ กลมุ่ อาชพี ทม่ี คี วามเขม้ แข็งต่อไป เพื่อเป็นการเสริมสร้างความรู้ ความเข้าใจในการด้าเนินงานขับเคลื่อนการสร้าง สัมมาชีพชุมชนแก่ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องในทุกภาคส่วน อาทิ เจ้าหน้าท่ีพัฒนาชุมชนในระดับ จงั หวัด/อา้ เภอ ทมี วทิ ยากรสัมมาชีพชุมชน และทีมสนับสนุนการขับเคลื่อนการสร้างสัมมาชีพ ชุมชนในทุกระดับ กรมฯ จึงได้จัดท้าแนวทางการสร้างสัมมาชีพชุมชนเล่มนี สนับสนุนการ ท้างานทังในระดับส่วนกลางและระดับพืนที่ เพ่ือให้มีแนวทางการปฏิบัติงานท่ีชัดเจนเป็น รปู แบบเดยี วกนั ส่งผลใหก้ ารสร้างสมั มาชพี ชมุ ชนมีประสทิ ธิภาพมากยง่ิ ขนึ กรมกำรพัฒนำชุมชน ตลุ ำคม 2559

แนวทางการสรา้ งสัมมาชพี ชุมชน 3 สำรบญั หน้ำคำนำ บทน้า 4สำรบญั ความเปน็ มาสว่ นที่ 1 นิยามศพั ท์ ความเชือ่ มโยงการขับเคลือ่ นโครงการสร้างสมั มาชพี ชุมชน ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ประจ้าปีงบประมาณ พ.ศ. 2560สว่ นท่ี 2 ขนั ตอน กระบวนการสร้างสมั มาชพี ชมุ ชน 8สว่ นท่ี 3 การสนับสนนุ การสร้างสัมมาชีพชมุ ชน 24ส่วนท่ี 4 การยกระดบั ตอ่ ยอดการสรา้ งสมั มาชีพชุมชน 30ภำคผนวกหลักเกณฑก์ ารประเมินครวั เรือนสมั มาชีพชุมชนตัวอยา่ งประจา้ ปีงบประมาณ พ.ศ. 2560แบบฟอรม์ รปู เลม่ แผนชุมชนระดบั ต้าบลแบบฟอร์มทะเบียนขอ้ มลู ทีมวทิ ยากรสมั มาชีพชุมชนแบบฟอร์มทะเบยี นข้อมลู ครวั เรือนสัมมาชีพชุมชนแบบฟอร์มทะเบียนข้อมลู กล่มุ อาชีพทจี่ ัดตังขึนตามแนวทางสมั มาชีพชมุ ชนแบบฟอร์มการติดตามครัวเรอื นสมั มาชพี ชุมชนแบบฟอรม์ แผนปฏบิ ัตกิ ารสรา้ งสมั มาชีพชมุ ชน

4 กรมการพัฒนาชุมชน สว่ นท่ี 1 บทนำ ควำมเป็นมำ แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ.2560-2564) ได้ก้าหนด ยุทธศาสตร์การสร้างความเป็นธรรมลดความเหลื่อมล้าในสังคมเป็น 1 ใน 10 ยุทธศาสตร์การ พัฒนาตามแผนฯ และรัฐบาลได้ก้าหนดนโยบายการบริหารราชการแผ่นดิน จ้านวน 11 ด้าน ซึง่ มีนโยบายการลดความเหลอื่ มลา้ ของสังคมและการสร้างโอกาสเข้าถึงบริการของรัฐเป็นหน่ึง ในนโยบายส้าคัญ ที่มุ่งหวังแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับปากท้องของประชาชนในระดับล่างท่ีเป็นคน ส่วนใหญ่ของประเทศ โดยมีแผนงานที่ส้าคัญ คือ แผนงานการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากและ ชุมชนเข้มแข็ง ซ่ึงได้มอบให้กระทรวงมหาดไทยที่มีกรมการพัฒนาชุมชนเป็นหน่วยงานหลัก บรู ณาการไปสู่การปฏิบตั ิ ปัจจุบันนสี ถานการณท์ ีเ่ กี่ยวข้องกับการประกอบอาชีพของประชาชนภาคการเกษตรใน ชุมชนมีภาวะความเส่ียงของอาชีพภาคเกษตรกรรมท่ีเกิดจากการประกอบอาชีพแบบดังเดิม เช่น ปลูกพืชเชิงเดี่ยว โรคพืช ราคาผลผลิตตกต่้า การไม่มีอาชีพหรือรายได้เสริม หลังฤดูการ ผลิตและยังมีการรวมตัวกันเป็นกลุ่มอาชีพค่อนข้างน้อย ส่วนกลุ่มอาชีพท่ีมีอยู่ยังไม่ได้รับการ สง่ เสรมิ และพฒั นาอย่างเพียงพอ ส่งผลให้ประชาชนต้องเคลื่อนย้ายไปประกอบอาชีพในเมือง และมีส่วนราชการท่มี ีสถานทหี่ รือศนู ยฝ์ ึกอบรมซงึ่ สามารถปรับเปลยี่ นเปน็ ศนู ย์ฝึกอาชีพ/แหล่ง เรียนรู้การประกอบอาชีพได้ แต่ไม่ได้ใช้ประโยชน์เท่าที่ควร ประกอบกับมีปราชญ์ชุมชนด้าน อาชีพท่ีเช่ียวชาญและประสบผลส้าเร็จในการประกอบอาชีพด้านต่าง ๆ อยู่ในหมู่บ้าน/ชุมชน แต่มสี ่วนน้อยทส่ี ามารถถา่ ยทอดใหค้ นอ่ืนน้าไปท้าตามให้สา้ เรจ็ ได้ ดังนันด้วยเหตุปัจจัยดังกล่าวข้างต้น การด้าเนินการในปี 2560 นี จึงมุ่งเน้นท่ีการ ยกระดับเศรษฐกิจฐานราก น่ันคือ “รำยได้” ที่ต้องท้าให้ชุมชนมีรายได้เพิ่มขึน โดยการสร้าง อาชีพจึงเป็นท่ีมาของ “สัมมำชีพชุมชน” ซ่ึงก้าหนดแผนการสร้างสัมมาชีพชุมชนบนหลัก ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งทมี่ เี ปา้ หมาย คอื ประชำชนได้รับกำรพัฒนำอำชีพและมีรำยได้ 23,589 หมู่บำ้ น รวม 471,780 ครัวเรือน น่ันคือ 20% ของหมู่บ้ำนในประเทศไทยโดย ให้ชำวบ้ำนสอนชำวบ้ำนในส่ิงท่ีเขำอยำกทำ ฝึกปฏิบัติจริงให้สำมำรถนำไปเป็นอำชีพได้ เพราะข้อเท็จจรงิ ในทุกพืนท่ีจะมีคนเก่งในแต่ละอาชีพอยู่แล้ว เช่น ท้านาได้ผลผลิตสูง ท้าสวน เก่ง หรือทางช่างแกะสลัก และการแปรรูปอ่ืนๆ ซ่ึงจะคัดเลือกและจัดเวทีฝึกทักษะการสอนการ น้าเสนอให้กับคนเก่งเหล่านี ยกให้เป็น “วิทยำกรสัมมำชีพชุมชน” หลังจากนันกลับไปสร้างทีม

แนวทางการสร้างสมั มาชีพชุมชน 5วิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้านเพ่ิมเติมอีกหมู่บ้านละ4 คน แล้วเปิดรับลูกศิษย์ท่ีสนใจอยากฝึกอาชีพในแต่ละประเภทอาชีพหมู่บ้านละ 20 คน รวมเป็น 471,780 คนหรือครัวเรือนเมอ่ื ผา่ นการฝกึ ปฏิบตั ิแล้วขันพืนฐานที่สุดก็จะสามารถสร้างอาชีพบนฐานปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสร้างรายได้เลียงตนเองและครอบครัวได้ ขณะท่ีส่วนหนึ่งมีความก้าวหน้าก็จะมีแหล่งทุนสนับสนุนต่อยอดอาชีพสร้างผลผลิต สร้างผลิตภัณฑ์ขึนมาเข้าสู่ระบบ OTOP เพ่ือขยายตลาดในวงกวา้ งต่อไปดังนนั จึงได้กา้ หนดด้าเนินกิจกรรมสร้างสัมมาชีพชุมชนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ภายใต้การบูรณาการความร่วมมือของประชารัฐโดยใช้พืนที่เป้าหมายตามพืนที่ในความรับผิดชอบของยุทธศาสตร์ท่ี 1 การส่งเสริมการขับเคลื่อนการพัฒนาตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในภาคการเกษตรและชนบท จ้านวน 23,589 หมู่บ้าน เป็นพนื ทดี่ ้าเนินการส่งเสริมและสนับสนุนให้ครัวเรือนในหมู่บ้านเป้าหมายดังกล่าวมีโอกาสในการเรียนรู้และพัฒนาอาชีพให้เกิดสัมมาชีพชุมชนเพื่อสร้างรายได้ ที่ส่งผลให้เศรษฐกิจฐานรากเติบโตไปได้อย่างมคี ุณภาพตอ่ ไปนยิ ำมศัพท์1. สัมมำชีพ หมายถึง อาชีพท่ีไม่เบียดเบียนตนเอง ไม่เบียดเบียนผู้อ่ืน ไม่เบียดเบียนสง่ิ แวดล้อม และมีรายได้มากกวา่ รายจา่ ย เป็นความพยายามท่จี ะปรบั จากการทา้ มาหากนิ เป็นท้ามาค้าขาย โดยไม่ได้เอาก้าไรสูงสุดเป็นตัวตัง หรือเป็นเป้าหมายสุดท้าย และต้องค้านึงถึงความเป็นธรรมทางสังคม กล่าวคือ ความสุขของตนและคนท้างาน รวมถึงประโยชน์ของผ้บู รโิ ภค และผรู้ บั บรกิ ารเป็นหลัก2. ปรำชญ์ชุมชน หมายถึง ผู้ท่ีประกอบสัมมาชีพ จนมีความรู้ความช้านาญในการประกอบอาชีพ หรือมคี วามเชี่ยวชาญในอาชพี นันๆประสบความส้าเร็จและมีความม่ันคงในอาชีพ เป็นที่ยอมรับของคนในชมุ ชน พร้อมมีจิตอาสาท่ีจะถ่ายทอดและขยายผลไปยังบุคคลอน่ื ๆ ในชมุ ชน3. วิทยำกรสัมมำชีพชุมชน หมายถึง ปราชญ์ชุมชนที่ผ่านการอบรมตามหลักสูตร “วิทยากรผู้นา้ สัมมาชีพ”จากศูนยศ์ ึกษาและพฒั นาชมุ ชน ทัง 11 แหง่4. ทมี วิทยำกรสัมมำชีพชุมชนระดับหมู่บ้ำน หมายถึง ทีมปราชญ์ชุมชนของหมู่บ้านๆ ละ 5คน ประกอบด้วย วิทยากรผู้น้าสัมมาชีพ 1 คน และปราชญ์ชุมชนที่เข้าร่วมเป็นทีมเพ่ิมเติมอีกหมบู่ ้านละ 4 คน5. ผู้นำสัมมำชีพชุมชนระดับตำบล หมายถึง วิทยากรสัมมาชีพชุมชนตามข้อ 3 ท่ีผ่านการพัฒนาตามระบบมาตรฐานการพัฒนาชุมชน (มชช.)ต้าบลละ 1-2 คน

6 กรมการพัฒนาชุมชน 6. ครัวเรือนเป้ำหมำยท่ีต้องกำรฝึกอำชีพ หมายถึง ครัวเรือนในหมู่บ้านตามยุทธศาสตร์ท่ี 1 (23,589 หมู่บ้าน) จ้านวนหมู่บ้านละ 20 ครัวเรือน ท่ีแสดงความประสงค์ต้องการเข้ารับการ ฝึกอาชพี ตามแบบส้ารวจความตอ้ งการฝึกอาชีพของคนในชุมชน 7. ครัวเรือนสัมมำชีพชุมชน หมายถึง ครัวเรือนในหมู่บ้านตามยุทธศาสตร์ที่ 1 (23,589 หมบู่ ้าน) จ้านวนหมู่บ้านละ 20 ครัวเรือนที่ผ่านการอบรมส่งเสริมการสร้างสัมมาชีพชุมชนใน ระดบั หมู่บ้าน จ้านวน 5 วัน และหมายความรวมถึงครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนเพ่ิมเติมอีกอย่าง นอ้ ย 10 ครวั เรือน ทข่ี ยายผลตามโครงการพัฒนาหมูบ่ ้านเศรษฐกจิ พอเพียงตน้ แบบ 8. ครัวเรือนสัมมำชีพชุมชนตัวอย่ำง หมายถึง ครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนท่ีผ่านการคัดเลือก ตามเกณฑ์ที่ก้าหนดในระดับจังหวัด หรือระดับภาค 9. ทมี สนบั สนนุ กำรขบั เคล่อื นสัมมำชพี ชุมชน หมายถงึ กลมุ่ องค์กรเครือข่ายพัฒนาชุมชน 4 องค์กร ได้แก่ คณะกรรมการบริหารส้านักงานกลางศูนย์ประสานงานองค์การชุมชนหรือ คณะกรรมการศูนยป์ ระสานงานองค์การชมุ ชนระดบั จังหวัด (ศอช.จ)/ศนู ย์ประสานงานองคก์ าร ชุมชนระดับอ้าเภอ (ศอช.อ.)/ศูนย์ประสานงานองค์การชุมชนระดับต้าบล (ศอช.ต.) สมาคม ผนู้ ้าสตรีพัฒนาชุมชนไทยหรอื คณะกรรมการพัฒนาสตรีจงั หวัด (กพสจ.)/คณะกรรมการพัฒนา สตรีอ้าเภอ (กพสอ.)/ คณะกรรมการพัฒนาสตรีต้าบล (กพสต.) สมาคมผู้น้าอาสาพัฒนาชุมชน ไทยหรือคณะกรรมการชมรมอาสาพัฒนาชุมชนระดับจังหวัด/อ้าเภอ และสมาคมกลุ่มออม ทรพั ย์เพอ่ื การผลิตหรือคณะกรรมการเครือข่ายกลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิตระดับจังหวัด/อ้าเภอ หรือผ้แู ทนคณะกรรมการกลมุ่ ออมทรัพยเ์ พ่ือการผลติ 10. กลุ่มอำชีพ หมายถึง กลุ่มท่ีจัดตังขึนใหม่จากการรวมตัวของผู้แทนครัวเรือนในหมู่บ้าน ตามยุทธศาสตร์ที่ 1 (23,589 หม่บู า้ น) ตงั แต่ 5 ครัวเรอื นขึนไป ซ่งึ ผา่ นการสง่ เสริมการสร้าง สัมมาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้าน จ้านวน 5 วันที่มีการประกอบอาชีพเดียวกันหรือประเภท อาชีพเดียวกันมาร่วมกันด้าเนินการ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อช่วยเหลือซ่ึงกันและกันในการ ประกอบอาชีพ

แนวทางการสรา้ งสัมมาชีพชมุ ชน 7

8 กรมการพัฒนาชุมชน ส่วนที่ 2 ข้นั ตอน กระบวนกำรสร้ำงสัมมำชีพชุมชน กำรสร้ำงสัมมำชีพชุมชน...เป็นกระบวนกำรให้ชำวบ้ำนสอนชำวบ้ำน ซ่ึงมีโครงกำรท่ีต้อง ดำเนนิ กำรตอ่ เน่ืองสมั พนั ธก์ นั ใน 3 ลักษณะคือ โครงการหลัก จ้านวน 5 โครงการโครงการ สนับสนุน จ้านวน 3 โครงการและ โครงการยกระดับต่อยอด จ้านวน 7 โครงการโดยมี รายละเอียด ดังนี โครงกำรหลกั จำนวน 5 โครงกำร ประกอบด้วย 1. โครงกำรพัฒนำผู้นำสัมมำชพี : 1.1 ส้านักงานพัฒนาชุมชนจังหวัด ตรวจสอบปราชญ์ชุมชนเป้าหมายที่จะเข้ารับการ อบรมตามหลักสูตร “วิทยากรผู้น้าสัมมาชีพ” จากศูนย์ศึกษาและพัฒนาชุมชน ซ่ึงต้องตรงกับ จ้านวนหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงตามพืนที่ยุทธศาสตร์ท่ี 1 การส่งเสริมการขับเคล่ือนการ พัฒนาตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในภาคการเกษตรและชนบท จ้านวน 23,589 หมู่บ้านๆ ละ 1 คน รวมทังสิน 23,589 คน และเป็นบุคคลเดียวกับฐำนข้อมูลตำมแบบ รำยงำนปรำชญ์ชุมชนหรือผู้ประสบควำมสำเร็จหรือเชี่ยวชำญในอำชีพเพ่ือเตรียมเข้ำรับ กำรฝกึ อบรมเป็นวทิ ยำกรสมั มำชพี ที่จังหวัดได้รวบรวมส่งให้กรมฯ เรียบร้อยแล้วหรือหำก มีกำรเปลี่ยนแปลง เพ่ือจักได้บุคคลท่ีจะขับเคล่ือนสัมมำชีพชุมชนได้ ขอให้จังหวัด ดำเนินกำรปรับปรุงแก้ไขฐำนข้อมูลและแจ้งให้กรมฯ ทรำบตำมแบบทะเบียนข้อมูลทีม วทิ ยำกรสัมมำชพี ชมุ ชน 1.2 ส้านกั งานพฒั นาชมุ ชนอ้าเภอ แจ้งให้ปราชญ์ชุมชนเป้าหมายในหมู่บ้านเศรษฐกิจ พอเพียงตามพืนที่ความรับผิดชอบของยุทธศาสตร์ที่ 1 จ้านวน 23,589 หมู่บ้านๆ ละ 1 คน เดนิ ทางเข้ารบั การฝึกอบรมหลกั สตู ร “วทิ ยากรผู้นา้ สัมมาชีพ” ณ ศนู ย์ศกึ ษาและพฒั นาชุมชน ซงึ่ เป็นไปตามแผนการฝึกอบรมท่ีกรมการพัฒนาชุมชนก้าหนด จ้านวนรุ่นละ 4 วัน เพื่อเพ่ิมพูนทักษะด้าน การถา่ ยทอดความรู้และการจดั กระบวนการสมั มาชพี และสามารถกลับไปทา้ หน้าท่เี ป็น “วิทยากรสัมมาชีพ ชุมชน” ในระดับหมบู่ า้ นไดอ้ ยา่ งมีคณุ ภาพ 2. โครงกำรประชุมเชงิ ปฏิบัติกำรวทิ ยำกรสัมมำชีพชุมชนระดับจังหวัด : สา้ นักงานพัฒนาชุมชนจังหวัด ด้าเนินการจัดประชุมเชิงปฏิบัติกำรวิทยำกรสัมมำชีพ ชุมชนระดับจังหวัด โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือสร้างทีมปราชญ์ชุมชนตามประเภทอาชีพและ วางแผนปฏิบัติการฝึกอาชพี ให้กบั ประชาชนในหมูบ่ า้ น

แนวทางการสร้างสมั มาชพี ชุมชน 9กลุ่มเป้ำหมำย ประกอบด้วย ปราชญ์ชุมชนที่ได้รับการคัดเลือกในหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงตามพืนที่ความรับผิดชอบของยุทธศาสตร์ท่ี 1 และผ่านการอบรมหลักสูตร “วิทยากรผู้น้าสัมมาชีพ”จ้านวน 23,589 หมู่บ้านๆละ 1 คน รวมทังสิน 23,589 คนโดยมีกรอบการเรียนรู้ตำมตำรำงท่ี 1ระยะเวลำดำเนนิ กำร ไตรมาส 1-2 (ตลุ าคม 2559-มนี าคม 2560) ดำเนินกำร 1 วันตำรำงท่ี 1 กรอบกำรเรยี นรกู้ ำรจดั ประชุมเชิงปฏิบัติกำรวิทยำกรสมั มำชพี ชุมชนระดบัจงั หวดั (1 วัน) กิจกรรม วตั ถปุ ระสงค์ กระบวนกำร สอ่ื / ข้อเสนอแนะ อปุ กรณ์1. สรา้ ง - เพ่อื ให้ - ชแี จงแนวทางโครงการสร้าง - ควรถาม/ความรู้ วทิ ยากร สัมมาชีพชมุ ชน - เอกสาร ตอบ เพ่อื เนน้ความเขา้ ใจ สมั มาชีพ - ใหค้ วามรเู้ ร่อื งสมั มาชพี ชมุ ชน - Power ย้าความเข้าใจการสรา้ ง ชุมชนมคี วามรู้ อธิบายความสา้ คญั ของการสรา้ ง Point - ควรมงุ่ เนน้สมั มาชีพ ความเข้าใจ สมั มาชพี ชมุ ชนในประเด็นที่เกี่ยวกบั การปรบัชุมชน เกีย่ วกบั กระบวนการ สัมมาชพี  ควำมเปน็ มำของโครงกำร คดิ และ ชมุ ชน สรำ้ งสมั มำชพี ชุมชน ทศั นคติทด่ี ตี ่อ การสรา้ ง  ควำมสำคญั ของกำรสร้ำง สมั มาชีพ สมั มำชีพชมุ ชน ชุมชน  กระบวนกำรสรำ้ ง สมั มำชีพชมุ ชน  ฯลฯ

10 กรมการพฒั นาชมุ ชนกิจกรรม วัตถุประสงค์ กระบวนกำร สอ่ื / ข้อเสนอแนะ อุปกรณ์2. ฝึกการ - เพ่ือให้ - บรรยายให้เห็นความส้าคัญ และ - เอกสาร - ควรถาม/วเิ คราะห์ วทิ ยากร ความจ้าเปน็ ของการวิเคราะห์ขอ้ มลู - Power ตอบ เพ่อื เนน้สถานการณ์ สัมมาชพี ความต้องการอาชพี ของครัวเรอื น Point ยา้ ความเขา้ ใจความ ชมุ ชนมคี วามรู้ เปา้ หมายทต่ี อ้ งการฝกึ อาชพี ใน - ตัวอย่าง - ควรฝึกการตอ้ งการ ความเขา้ ใจ หมู่บ้าน และให้ขอ้ มลู สถานการณ์ อาชพี ตาม วิเคราะห์อาชีพของ และสามารถ ดา้ นเศรษฐกิจชุมชน ทศิ ทาง แนวทาง อาชีพที่ประชาชนใน วเิ คราะห์ การตลาดของ OTOP จังหวดั และ สัมมาชพี ท่ี เชือ่ มโยงกับหมู่บา้ น ข้อมูลความ กิจกรรมของบริษทั ประชารฐั รัก ประสบ ตลาด,สร้างตอ้ งการอาชีพ สามคั คี (จังหวัด) จา้ กดั ความส้าเร็ ผลผลติ สร้างของครวั เรอื น - ฝกึ ปฏิบตั ิการวิเคราะห์ขอ้ มลู ความ จเหมาะ ผลิตภณั ฑเ์ ข้าเป้าหมายที่ ตอ้ งการอาชีพของครวั เรอื น กบั พนื ท่ี สรู่ ะบบOTOPต้องการฝึก เปา้ หมายทตี่ อ้ งการฝึกอาชพี จาก และการอาชีพใน แบบความต้องการฝกึ อาชีพของคน ดา้ เนนิ งานหมูบ่ า้ น ในชมุ ชนทไ่ี ด้สา้ รวจไว้แลว้ โดย ของบรษิ ทัทีเ่ ช่อื มโยงกบั  กำรจดั กลุม่ ควำมตอ้ งกำร ประชารฐั รักสถานการณ์ อำชพี สามัคคีดา้ นเศรษฐกิจ  กำรวเิ ครำะห์ทศิ ทำง (จังหวดั )ชุมชนและ กำรตลำดของอำชพี ทจี่ ะ จา้ กัดสอดคลอ้ งกับ กอ่ ให้เกิดรำยไดเ้ พอื่ ใชเ้ ป็นศักยภาพและ ข้อมลู ในกำรแนะนำอำชีพบริบทชุมชน แกค่ รวั เรอื นเปำ้ หมำยที่ ตอ้ งกำรฝกึ อำชพี

แนวทางการสรา้ งสัมมาชพี ชุมชน 11 กจิ กรรม วตั ถุประสงค์ กระบวนกำร สือ่ / ขอ้ เสนอแนะ - รวบรวม วิเคราะห์ แยกแยะ และ อปุ กรณ์3. จัดกลุ่ม - เพือ่ จัดกลุ่ม จัดกลุ่มประเภทอาชีพของวิทยากร - เอกสาร - ควรถาม/วิทยากร ประเภทอาชีพ สัมมาชีพชมุ ชน - Power ตอบ เพื่อเน้นสมั มาชพี ของวิทยากร - จัดทำทะเบียนวิทยำกรสัมมำชีพ Point ยา้ ความเข้าใจชุมชนตาม สมั มาชีพ ชมุ ชนตำมประเภทอำชีพ - กระดาษ - มอบประเภท ชมุ ชนส้าหรบั ฟลปิ ชารต์ ทะเบียนฯอาชพี ใชส้ นบั สนุน - ชแี จงทา้ ความเขา้ ใจการดา้ เนิน - ปากกา ใหก้ บั การสรา้ ง โครงการเตรยี มความพรอ้ มทีม เคมี กล่มุ เปา้ หมาย4. จัดท้า สัมมาชพี วิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับ - เทปกาว ส้าหรับใช้แผนปฏบิ ตั ิ ชมุ ชน หมู่บา้ นและโครงการสง่ เสรมิ การ - บตั รค้า ประโยชน์ในการ สรา้ งสมั มาชีพชุมชนในระดบั การเสริมทีมโครงการ - เพ่อื ให้ หมู่บ้าน - แบบ ฝกึ อาชีพใหก้ ับเตรียมความ วทิ ยากร - วิทยากรสมั มาชพี ชมุ ชนจัดทา้ ฟอร์มแผน ครัวเรอื นในพร้อมทีม สมั มาชพี แผนปฏบิ ตั ิการ และแนวทางการ ปฏบิ ัติการ แต่ละหมู่บ้านวทิ ยากร ชมุ ชนจดั ทา้ ดา้ เนินงานทงั 2 โครงการ - กระดาษ - ควรถาม/สมั มาชีพ แผนปฏบิ ัติ ฟลิปชารต์ ตอบ เพ่ือเน้นชมุ ชนระดบั การโครงการ - ปากกา ย้าความเขา้ ใจหมู่บา้ นและ เตรียมความ เคมีโครงการ พร้อมทีม - เทปกาวส่งเสริมการ วทิ ยากรสรา้ ง สัมมาชีพสมั มาชพี ชุมชนระดับชุมชนใน หมูบ่ า้ นและระดบั โครงการหมบู่ ้าน ส่งเสริมการ สรา้ งสมั มาชพี ชุมชนในระดับ หมู่บ้าน

12 กรมการพฒั นาชุมชน เงื่อนไข : 1) โครงการประชุมเชิงปฏิบัติการวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับจังหวัด ให้ ดา้ เนินการเม่อื กลุ่มเป้าหมายผ่านการฝึกอบรมหลักสูตร “วิทยากรผู้น้าสัมมาชีพ”ครบทัง จงั หวัดหรอื ครบทังอา้ เภอ (กรณมี ีจ้านวนกลุม่ เป้าหมายปริมาณมาก) โดยสามารถจัดประชุมเป็น รุ่นได้เพ่ือให้กิจกรรมน้ีเป็นจุดเชื่อมต่อกระบวนกำรจัดประชุมเตรียมควำมพร้อมทีมวิทยำกร สัมมำชีพชมุ ชนระดบั หมบู่ ำ้ น 2) ส้านักงานพัฒนาชุมชนจังหวัด จัดท้าฐานข้อมูลวิทยากรสัมมาชีพชุมชน ตำมแบบฟอรม์ ท่ีกรมฯ กำหนด เพอื่ น้าไปสกู่ ารต่อยอดการพฒั นาและการใชป้ ระโยชน์ 3. โครงกำรเตรยี มควำมพรอ้ มทมี วทิ ยำกรสมั มำชีพชมุ ชนระดับหมู่บ้ำน : ส้านกั งานพัฒนาชุมชนอ้าเภอส่งเสริมและสนับสนุนกำรจัดประชุมเตรียมควำมพร้อม ทีมวิทยำกรสัมมำชีพชุมชนระดับหมู่บ้ำน โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือสร้างทีมวิทยากรสัมมาชีพ ชุมชนระดบั หมบู่ ้านใหม้ คี วามพรอ้ ม สามารถจดั การฝึกอบรมอาชีพ ให้กับประชาชนในหมู่บ้าน ไดอ้ ย่างมีประสิทธิภาพ กลุ่มเป้ำหมำย ประกอบด้วย ปราชญ์ชุมชนในหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงตามพืนท่ีความ รบั ผดิ ชอบของยทุ ธศาสตร์ที่ 1 การส่งเสริมการขบั เคลอื่ นการพัฒนาตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ในภาคเกษตรและชนบท จ้านวน 23,589 หม่บู า้ น ๆ ละ 5 คน รวมทังสนิ 117,945 คน ระยะเวลำดำเนนิ กำร ไตรมาส 1-2 (ตุลาคม 2559 – มีนาคม 2560) ดำเนนิ กำรหมูบ่ ้ำนละ 3 วัน ขน้ั ตอนกำรดำเนนิ งำน ดังนี 3.1 ด้าเนินการร่วมกับวิทยากรผู้น้าสัมมาชีพหมู่บ้านละ 1 คน ท่ีผ่านการอบรม หลักสตู ร “วิทยากรผู้น้าสัมมาชีพ”คัดเลอื กปราชญ์ชุมชนเพิ่มเตมิ อีกหมูบ่ ้านละ 4 คน เพ่ือร่วม ทา้ หน้าท่ีเป็นทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้านๆ ละ 5 คน โดยคัดเลือกจากฐำนข้อมูล ตำมแบบสำรวจปรำชญ์ชุมชนหรือผู้ประสบควำมสำเร็จในอำชีพเพื่อขับเคล่ือนกำรพัฒนำ ตำมหลักปรัชญำของเศรษฐกิจพอเพียงที่ได้รวบรวมส่งให้กรมฯ เรียบร้อยแล้ว หรือหำกมี กำรเปลี่ยนแปลง ขอให้ปรบั ปรงุ แก้ไขฐำนข้อมูลและจัดส่งใหก้ รมฯ ทรำบตำมแบบทะเบียน ขอ้ มูลทีมวทิ ยำกรสมั มำชีพชมุ ชน 3.2 ประชุมปรึกษาหารือเพื่อวางแผน ออกแบบ วิธีการจัดประชุมฯ โดยมีเนือหาที่ ส้าคัญในการประชุมเพ่ือพัฒนาความรู้ เสริมสร้างทักษะที่จ้าเป็นต่อการท้าหน้าที่เป็นทีม วิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน ในการเตรียมความพร้อมให้กับครัวเรือนเป้าหมายท่ี ต้องการฝกึ อาชีพต่อไปซึ่งมกี รอบการเรยี นรู้ ตำมตำรำงที่ 2

แนวทางการสรา้ งสมั มาชพี ชุมชน 13ตำรำงท่ี 2 กรอบกำรเรยี นรกู้ ำรเตรยี มควำมพร้อมทมี วิทยำกรสมั มำชพี ชมุ ชนระดบั หมบู่ ำ้ น(3วนั ) ทมี วิทยากรสมั มาชพี ชมุ ชนระดับหมู่บา้ นประชมุ เตรยี มความพรอ้ มตามกรอบการเรียนรู้ร่วมกัน โดยมีทีมเจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชนอ้าเภอ ทีมสนับสนุนการขับเคล่ือนสัมมาชีพชุมชนระดับอ้าเภอและหน่วยงานภาคพี ฒั นาท่เี กีย่ วขอ้ งเขา้ รว่ ม กจิ กรรม วตั ถปุ ระสงค์ กระบวนกำร สือ่ / ข้อเสนอแนะ อุปกรณ์วนั ท่ี 1-2 - ควรถาม/1. สรา้ ง - เพ่อื ให้ทมี - ชีแจงแนวทางโครงการสร้าง - เอกสาร ตอบ เพอื่ เนน้ความรู้ ความ วิทยากร สัมมาชีพชุมชน - Power ย้าความเข้าใจการ สมั มาชีพ Point เขา้ ใจสรา้ ง ชุมชนระดับ - ให้ความรู้เรอื่ งสมั มาชีพสัมมาชพี หมู่บ้าน มี ชมุ ชน อธบิ ายความสา้ คญั ของ - ควรมงุ่ เนน้ชุมชน ความรู้ ความ การสรา้ งสมั มาชีพชมุ ชนใน การปรบั เขา้ ใจ ประเด็นทเ่ี กีย่ วกบั กระบวนการ เกย่ี วกบั คิด และ สมั มาชพี  ควำมเป็นมำของ ทัศนคตทิ ด่ี ตี อ่ ชมุ ชน โครงกำรสรำ้ ง การสร้าง สมั มำชพี ชมุ ชน สมั มาชพี ชุมชน  ควำมสำคัญของกำร สรำ้ งสมั มำชีพชุมชน  กระบวนกำรสรำ้ ง สัมมำชพี ชุมชน  ฯลฯ

14 กรมการพัฒนาชุมชนกิจกรรม วตั ถปุ ระสงค์ กระบวนกำร สื่อ/อปุ กรณ์ ข้อเสนอแนะ2. สรา้ ง - เพ่ือให้ทีม - ถา่ ยทอดความรู้ เทคนิค - เอกสาร - ควรถาม/ตอบทีม วทิ ยากร ของการเปน็ วทิ ยากรผ้นู า้ - แบบฟอร์ม เพ่อื เนน้ ยา้ ความวทิ ยากร สัมมาชีพ สัมมาชพี โดยปราชญ์ แผนปฏิบัติ เขา้ ใจสัมมาชีพ ชุมชนระดบั ชมุ ชนทผ่ี า่ นการอบรม การ - ควรสนับสนนุชุมชน หมบู่ า้ น หลักสตู ร “วทิ ยากรผู้นา้ - Power การเตรียมระดับ ขบั เคลอ่ื นการ สมั มาชพี ” จากศูนยศ์ กึ ษา Point ประเด็น/เนือหาหมบู่ ้าน ส่งเสริมการ และพัฒนาชมุ ชน - กระดาษ การถ่ายทอด สรา้ งสมั มาชีพ - จดั ทมี วทิ ยากรสมั มาชพี ฟลิปชาร์ต ความรขู้ อง ชุมชนในระดบั ชุมชนระดบั หมบู่ า้ น - ปากกาเคมี ปราชญช์ ุมชนท่ี หมบู่ า้ นได้ พรอ้ มมอบหมำยภำรกจิ - เทปกาว ผา่ นการอบรม อย่างมี หน้ำท่ีในการส่งเสรมิ - จัดทา้ ประสิทธภิ าพ สนับสนุน ก้ากบั และ แผนปฏบิ ัตกิ าร ประสบ ติดตามครัวเรือนเป้าหมาย ตามแบบฟอรม์ ผลสา้ เรจ็ อย่าง ทผ่ี ่านการอบรมอาชีพ ซงึ่ ที่กรมฯ ก้าหนด เปน็ รปู ธรรม เรียกว่า “ครวั เรอื น สัมมาชพี ชุมชน” โดย 1 หมู่บา้ นให้แบ่งสัดสว่ นของ ทีมวิทยากรสมั มาชพี ชมุ ชน 1 คน ตอ่ ครัวเรอื นสัมมาชีพชมุ ชน 4 ครัวเรือน - ทบทวนและจดั ท้า แผนปฏบิ ัติการฝึกอบรม อาชีพและสง่ เสรมิ สนับสนนุ กา้ กับและ ตดิ ตามครวั เรอื นเปา้ หมาย ท่ีผา่ นการอบรมอาชพี ซ่งึ เรียกวา่ “ครวั เรือน สมั มาชพี ชมุ ชน”

แนวทางการสรา้ งสัมมาชีพชุมชน 15 กจิ กรรม วตั ถุประสงค์ กระบวนกำร ส่ือ/อุปกรณ์ ข้อเสนอแนะ3. การ - เพอ่ื ให้มี - ทมี วิทยากร - แบบความ - ควรวเิ คราะห์วเิ คราะห์ ข้อมลู อาชีพท่ี สมั มาชพี ชุมชน ตอ้ งการฝกึ เปรียบเทียบสถานการณ์ สรา้ งรายได้ ระดบั หมูบ่ า้ นรว่ มกัน อาชีพของคนใน อำชีพเดิมกบัความต้องการ และตรงกับ วเิ คราะห์ขอ้ มูลความ ชมุ ชน อำชีพใหม่หรอือาชีพของ ความตอ้ งการ ต้องการอาชีพจาก - กระดาษ ที่พัฒนำขน้ึ วำ่ มีของครัวเรอื น ของครัวเรือน แบบความตอ้ งการ ฟลิปชาร์ต โอกำสสร้ำงเปา้ หมายท่ี เปา้ หมายท่ี ฝกึ อาชีพของคนใน - ปากกาเคมี รำยไดเ้ พิม่ ข้นึต้องการฝึก ต้องการฝกึ ชมุ ชนทไ่ี ดส้ า้ รวจไว้ - เทปกาว - ผลจากการอาชีพ อาชพี แล้ว โดยจดั กลมุ่ วเิ คราะหจ์ ะเป็น ควำมต้องกำรอำชีพ ข้อมลู แนะน้า แลว้ จงึ วเิ ครำะหใ์ ห้ เพ่อื การตัดสินใจ เช่อื มโยงกบั ตลำด คัดเลือกอาชีพ ,สร้ำงผลผลิต สรำ้ ง เพ่ือการ ผลติ ภัณฑเ์ ขำ้ สู่ ฝึกอบรมของทมี ระบบOTOP และ วทิ ยากร กำรดำเนินงำนของ สมั มาชพี ชมุ ชน บริษทั ประชำรัฐรกั ระดับหม่บู า้ น สำมคั คี (จงั หวัด) จำกดั - จดั เตรยี มพนื ท่ี ฝกึ อบรม พนื ทีด่ งู าน วสั ดุ/อปุ กรณ์ การสร้างสัมมาชีพ ชมุ ชน

16 กรมการพัฒนาชุมชนกจิ กรรม วัตถปุ ระสงค์ กระบวนกำร สือ่ / ขอ้ เสนอแนะ อปุ กรณ์วนั ท่ี 3 - เพอื่ ให้ - ทมี วทิ ยากรสัมมาชีพชุมชนระดบั หมบู่ า้ นลงพืนที่เยย่ี ม - ทีมการเตรยี ม ครัวเรอื น เยยี นครวั เรอื นเปา้ หมายทต่ี ้องการฝกึ อาชพี ทัง 20 - แบบ วิทยากรความ ติดตาม สัมมาชีพรอ้ ม เปา้ หมาย ครัวเรือน โดยแบ่งตำมสดั ส่วนของทีมวทิ ยำกร ครวั พชมุ ชนครัวเรอื น เรือน ระดบัเป้าหมาย ท่ตี อ้ งการ สัมมำชีพชุมชนระดับหมู่บ้ำน 1 คน ต่อ 4 ครวั เรือน สมั มาชี หมู่บา้ นทต่ี ้องการ ฝึกอาชีพมี เปำ้ หมำยท่ีต้องกำรฝกึ อำชพี เพื่อ พชมุ ชน ควรฝึกอาชีพ ความรู้ 1) ใหค้ วามรู้เร่ืองสัมมาชีพชุมชน อธิบายความส้าคญั มุ่งเน้น ความ ของการสรา้ งสมั มาชีพชมุ ชนในประเด็นที่เกี่ยวกับ การให้ เข้าใจและ  ควำมเป็นมำของโครงกำรสรำ้ งสมั มำชีพ ขอ้ มลู สามารถ อาชพี ท่ี ชุมชน ผา่ น ฝกึ อาชีพ กระบวน ได้  ควำมสำคัญของกำรสร้ำงสัมมำชพี ชุมชน การ บรรลผุ ล วเิ คราะ สา้ เรจ็  กระบวนกำรสร้ำงสมั มำชพี ชุมชนทเ่ี ก่ียวขอ้ ง ห์มาแล้ว อยา่ งเปน็ 2) ทบทวนควำมต้องกำรของครวั เรอื นเปำ้ หมำยฯ ว่ำ เมื่อวันที่ รปู ธรรม ยังคงมคี วำมสนใจหรือตอ้ งกำรฝกึ อำชีพ หรอื 2 ของ เปลีย่ นแปลงอำชีพหรอื ไม่ ซง่ึ กรณที ีไ่ มต่ อ้ งกำรฝึก โครงกา อำชีพใหท้ มี วทิ ยำกรสมั มำชีพชมุ ชนระดบั หมู่บำ้ นหำ รนี ครวั เรอื นอน่ื ทดแทน หรือต้องกำรเปล่ยี นอำชพี ให้ เปลี่ยนอำชีพตำมคำแนะนำของทีมวิทยำกรสัมมำชพี ชุมชนระดับหมูบ่ ำ้ นได้ 3) แจง้ วนั ฝึกอบรมอาชพี พร้อมทา้ ขอ้ ตกลงร่วมกัน ระหว่างทมี วิทยากรสมั มาชพี ชุมชนระดับหมบู่ า้ นและ ครัวเรอื นเปา้ หมายทตี่ อ้ งการฝึกอาชพี 4) กรอกข้อมูลในแบบฟอร์มการตดิ ตามครวั เรือน สัมมาชีพชมุ ชน 5) ประสำนกับสำนกั งำนพัฒนำชุมชนอำเภอ เพื่อ จดั เตรียมวัสดสุ นบั สนนุ กำรฝกึ อำชพี ก่อนเร่มิ กำร อบรมโครงกำรส่งเสรมิ กำรสร้ำงสมั มำชีพชุมชนใน ระดับหม่บู ำ้ น (จำนวน 5 วนั )

แนวทางการสร้างสัมมาชพี ชมุ ชน 17 เงอื่ นไข : 1) โครงการเตรียมความพร้อมทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้านให้ ด้าเนินการหลังจากปราชญ์ชุมชนหมู่บ้านละ 1 คนผ่านการประชุมเชิงปฏิบัติการ วิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับจังหวัดเรียบร้อยแล้วเพ่ือให้กิจกรรมนี้เป็นจุดเชื่อมต่อ กระบวนกำรสง่ เสรมิ กำรสร้ำงสัมมำชพี ชมุ ชนในระดับหมู่บ้ำน 2) จัดท้าฐานข้อมูลทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนตำมแบบฟอร์มท่ีกรมฯ กำหนด เพ่อื การนา้ ไปสู่การต่อยอดการพัฒนาและการใชป้ ระโยชน์4. โครงกำรสง่ เสริมกำรสร้ำงสมั มำชพี ชมุ ชนในระดบั หมบู่ ำ้ น : ส้านักงานพัฒนาชุมชนอ้าเภอส่งเสริมและสนับสนุนกำรส่งเสริมกำรสร้ำงสัมมำชีพชุมชนในระดับหมู่บ้ำน โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือส่งเสริมอาชีพตามแนวทางสัมมาชีพชุมชนแก่ประชาชนกลุ่มเป้าหมายกลุ่มเป้ำหมำยผู้แทนครัวเรือนเป้าหมายที่ต้องการฝึกอาชีพในหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงตามพืนทย่ี ทุ ธศาสตรท์ ่ี 1 จา้ นวน 23,589 หมู่บ้านๆ ละ 20 คน รวมทังสิน 471,780 คน โดยเนน้ ผ้แู ทนครวั เรอื นยากจนตามเกณฑ์ จปฐ. เปน็ กลุม่ เป้าหมายแรกระยะเวลำดำเนนิ กำร ไตรมาสที่ 1-2 (ตลุ าคม 2559 – มีนาคม 2560) ดำเนินกำรหมู่บ้ำนละ 5 วนัขน้ั ตอนกำรดำเนนิ งำน ดังนี 4.1 ทีมวทิ ยากรสมั มาชีพชมุ ชนระดับหม่บู า้ น จา้ นวน 5 คน ด้าเนินการจัดฝึกอบรมสัมมาชีพชุมชนรายหมู่บ้านตามแผนปฏบิ ตั ิการทกี่ ้าหนด โดยมีทีมเจา้ หนา้ ท่ีพฒั นาชุมชนอ้าเภอ และภาคีการพัฒนาจากหน่วยงานทเ่ี กีย่ วขอ้ งเข้ารว่ มใหก้ ารสนบั สนุนโดยมกี รอบการเรียนรู้ ตำมตำรำงที่ 3

18 กรมการพฒั นาชุมชนตำรำงท่ี 3 กรอบกำรเรียนรกู้ ำรส่งเสริมกำรสร้ำงสมั มำชีพชุมชนในระดับหมูบ่ ำ้ น (5 วัน)กิจกรรม วัตถปุ ระสงค์ กระบวนกำร สอ่ื / ข้อเสนอแนะ อปุ กรณ์วันที่ 1-3 - เพ่อื ให้ - วทิ ยากรสัมมาชีพชมุ ชนผู้เป็น - เอกสาร/ - ควรถาม/ตอบสรา้ งความรู้ ครัวเรือน เจา้ ของอาชพี ดา้ เนินการรว่ มกับทมี สือ่ ความรู้ เพื่อเน้นย้าความเขา้ ใจ เปา้ หมายที่ วิทยากรสัมมาชพี ชุมชนระดับหมบู่ า้ น ในเร่ือง ความเขา้ ใจในเร่อื ง ตอ้ งการฝกึ บรรยายใหข้ ้อมูล ชีให้เห็นภาพ อาชีพ - ควรมงุ่ เน้นอาชีพท่ี อาชีพมี ความสา้ คญั ของการท้าอาชพี ว่าให้ - กระดาษ การปรบัต้องการ ความร้คู วาม ประโยชนอ์ ย่างไร เพือ่ กระตุ้นใหเ้ กิด ฟลปิ ชาร์ต กระบวนการคดิเรยี นรู้ เข้าใจ และ ความสนใจในการเรียนรู้ แล้วจึง - ปากกา และทัศนคติทดี่ ี(ความรทู้ าง สามารถ อธบิ ายใหข้ อ้ มลู การประกอบอาชพี เคมี ตอ่ การประกอบวิชาการ/ ปฏิบัติอาชพี อยา่ งละเอียดในทกุ ขันตอน - เทปกาว อาชีพตามทฤษฎีและ ได้อยา่ ง ตัวอยำ่ งเชน่ อำชีพกำรปลกู มะนำว - วัสดพุ ืช/ แนวทางการสาธติ ถูกต้อง ในวงบ่อ มสี ำระควำมรู้ท่ีตอ้ งเรยี นรู้ สัตวเ์ ป็น สมั มาชีพชุมชนอาชพี ใน ของจริงที่ - ทีมสนับสนุนเบอื งต้น) ดงั นี นา้ มา การขบั เคล่อื น ประกอบ การสร้าง  การเลอื กพนั ธม์ุ ะนาว การสาธติ สมั มาชพี ชมุ ชน ระดับอา้ เภอ  ความรู้เรือ่ งดิน ท่เี หมาะสมกับ ควรติดตามและ มะนาว ให้กา้ ลงั ใจใน การฝึกอาชพี  ขนั้ ตอนการปลูก การดแู ลรักษา  การทาป๋ยุ ทีเ่ หมาะสมกบั มะนาว  การตอนกิง่ มะนาว ฯลฯ ทงั้ นี้ กำรอธิบำยควรมตี ัวอย่ำงของ จริงประกอบกำรอธิบำยใหข้ ้อมูลหรือ มีกำรสำธิตไปพรอ้ มกบั กำรใหข้ ้อมูล

แนวทางการสรา้ งสมั มาชีพชมุ ชน 19กจิ กรรม วัตถปุ ระสงค์ กระบวนกำร สื่อ/อุปกรณ์ ข้อเสนอแนะวันที่ 4ศกึ ษา - เพอ่ื ให้ครัวเรือน - ผูแ้ ทนครัวเรือนเป้าหมายท่ี - เอกสาร/ส่อื - ควรถาม/ตอบดูงาน เพอ่ื เนน้ ย้าความเพม่ิ พูน เป้าหมายที่ ต้องการฝกึ อาชีพทัง 20 คน ความรใู้ น เขา้ ใจความรู้ - ควรมุง่ เน้นการ ต้องการฝึกอาชพี (ครัวเรือนละ 1 คน) เดินทาง เรอื่ งอาชีพ ปรับวันที่ 5 กระบวนการคดิฝึกปฏบิ ตั ิ มคี วามรู้ ไปศกึ ษาดูงานเพิ่มพูนความรู้ - กระดาษ และทัศนคติทด่ี ีภายใน ตอ่ การประกอบครัวเรือน ความเขา้ ใจ และมี และสรา้ งแรงจงู ใจด้าน ฟลปิ ชารต์ อาชีพตามเป้าหมาย แนวทางที่ต้องการ แรงจงู ใจตอ่ การ อาชพี ณ หม่บู า้ นเศรษฐกจิ - ปากกาเคมี สมั มาชีพชุมชนฝกึ อาชีพ ปฏบิ ัติอาชีพ พอเพยี งหรอื ศนู ย์เรยี นรู้ - เทปกาว - ทมี วทิ ยากร สัมมาชพี ชุมชน ภายในครัวเรือน ชุมชนหรือบา้ นปราชญ์ - กจิ กรรม ระดบั หมูบ่ า้ น ควรให้ เพม่ิ มากขึน ชมุ ชนทีก่ ้าหนด อาชพี จรงิ ใน ค้าแนะน้า และ ใหก้ า้ ลังใจ ท่ดี ูงาน - เพ่ือให้ผู้แทน - ทมี วทิ ยากรสมั มาชีพชุมชน - วัสดุ ครวั เรือนเป้าหมาย ระดบั หมบู่ า้ นดแู ลการฝกึ ประกอบ ทตี่ อ้ งการฝึกอาชีพ ปฏบิ ัตอิ าชีพ อาชีพจรงิ ที่ สามารถปฏิบตั ิ ณ บ้านครวั เรือนที่ตอ้ งการ ส้านักงาน อาชพี ไดอ้ ยา่ ง ฝกึ อาชีพ พฒั นาชุมชน ถกู ต้อง เปน็ คนละ 4 ครัวเรอื น อ้าเภอ รูปธรรม - ผ้แู ทนครวั เรอื นเป้าหมายท่ี สนับสนุนให้ ตอ้ งการฝกึ อาชีพทัง 20 ครัวเรอื น ครวั เรอื น ดา้ เนนิ การฝึก สมั มาชพี ปฏิบตั อิ าชีพ ณ บา้ นของ ชุมชน ตนเอง โดยมที มี วิทยากร เป้าหมาย สัมมาชพี ชุมชนระดับ หมูบ่ ้าน ให้การสนบั สนุนใน การฝกึ ปฏิบัตฯิ (สาหรบั กรณีทาเปน็ กลุม่ ก็ อาจรวมกลมุ่ ปฏิบตั ิจริงในที่ ทก่ี ลุ่มกาหนด)

20 กรมการพฒั นาชุมชน 4.2 เมอื่ ด้าเนนิ การตามกรอบการเรียนรู้เสรจ็ เรยี บร้อยแล้ว ทมี วทิ ยากรสมั มาชีพชุมชน ระดบั หม่บู ้าน ดา้ เนนิ การ ดังนี 4.2.1 สง่ เสริม ตดิ ตามสนบั สนุน และก้ากับให้ 20 ครวั เรอื นสามารถนา้ ความรจู้ าก การฝึกอบรมไปประกอบอาชีพ ให้กอ่ เกดิ เป็นอาชพี และมรี ายได้หรือลดรายจา่ ยไดอ้ ยา่ งต่อเนื่อง โดยมีการรายงานผลการติดตามในแบบฟอร์มการติดตามครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนที่ก้าหนด รวบรวมไว้เป็นหลักฐาน เพื่อรองรับการติดตามของเจ้าหน้าท่ีพัฒนาชุมชนอ้าเภอ และทีม สนับสนุนการขบั เคลอื่ นสัมมาชพี ระดับอา้ เภอ/จังหวัด และประเทศ 4.2.2 สนับสนุนให้ชมุ ชนจดั ระบบบรหิ ารการจัดการเงินทุนประกอบอาชีพ เพ่ือให้ ครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนรวมกลุ่ม สามารถประกอบอาชีพได้อย่างต่อเนื่องตามแนวทางใน เอกสารเกือกูล 2 (จัดพิมพโ์ ดยกรมการพฒั นาชุมชน มิถนุ ายน 2559) เงอื่ นไข : 1) โครงการส่งเสริมการสร้างสมั มาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้านให้ด้าเนินการหลังจาก ดา้ เนินโครงการเตรยี มควำมพรอ้ มทีมวิทยำกรสมั มำชพี ชุมชนระดบั หมูบ่ ำ้ นเรยี บรอ้ ยแล้ว 2) การคดั เลอื กครัวเรือนเป้าหมายท่ีเข้าร่วมฝึกอาชีพให้พิจารณาจากทะเบียนครัวเรือนที่ มีรายได้ต่้ากว่าเกณฑ์ความจ้าเป็นพืนฐาน (จปฐ.) เป็นอันดับแรกและจากแบบส้ารวจความต้องการฝึก อาชีพของคนในชุมชนท่ีสมัครใจและตังใจฝึกอาชีพเพื่อประกอบอาชีพนันให้เกิดรายได้ จ้านวน หมูบ่ ้านละ 20ครวั เรอื น (ครัวเรือนละ 1 คน) โดยดำเนินกำรคดั เลือกให้แล้วเสร็จในช่วง 3 วัน ของโคร งก ำร เตรียม ควำม พร้อมทีมวิทยำกร สัม มำชีพชุมช นร ะดับหมู่ บ้ำน หำก มีก ำร เปลี่ยนแปลง ขอให้ปรับปรุงแก้ไขฐำนข้อมูลและจัดส่งให้กรมฯ ทรำบแบบทะเบียนข้อมูล ครัวเรือนสมั มำชพี ชมุ ชนซึ่งทั้ง 20 ครวั เรือนต้องมีกำรดำเนินงำนจัดเก็บข้อมูลควำมจำเป็น พ้ืนฐำน (จปฐ.) ในปี 2560 เน่ืองจำกต้องใช้ข้อมูลรำยได้เฉล่ียเป็นฐำนในกำรวัดผลตำมตัวชี้วัด งบประมำณในเดอื นกันยำยน 2560 3) การวิเคราะห์ประเภทอาชีพเพื่อฝึกอบรมและก้าหนดสถานที่ศึกษาดูงานโดยดำเนินกำร ใหแ้ ล้วเสรจ็ ในช่วง 3 วันของโครงกำรเตรียมควำมพร้อมทมี วทิ ยำกรสัมมำชีพชุมชนระดับ หมู่บ้ำนทังนีให้พิจารณาศักยภาพของชุมชนว่าเป็นอาชีพที่จะส้าเร็จได้สามารถสร้างรายได้จริง ซึ่ง ต้องเชื่อมโยงกับการตลาดจากข้อมูลเวทีประชุมเชิงปฏิบัติการวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับ จังหวดั และเวทีการเตรยี มความพร้อมทมี วิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้านกรณีวิทยำกร สัมมำชีพชุมชนในหมู่บ้ำนไม่มีควำมรู้ในเรื่องที่ครัวเรือนเป้ำหมำยต้องกำรฝึกอำชีพให้ พิจำรณำคัดเลือกจำกทีมวิทยำกรสัมมำชีพชุมชนระดับหมู่บ้ำน หรือประสำนขอรับกำร สนับสนุนจำกวิทยำกรสัมมำชีพชุมชนท่ีจังหวัดได้จัดกลุ่มประเภทอำชีพไว้ และใน กำรศึกษำดูงำนให้เน้นหมู่บ้ำนเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ หรือศูนย์เรียนรู้ชุมชน หรือบ้ำน ปรำชญช์ มุ ชนในอำเภอเดยี วกนั

แนวทางการสรา้ งสัมมาชีพชุมชน 21เง่อื นไข : ตัวอย่ำงลักษณะอำชีพ อาจเป็นอาชีพหลัก อาชีพเสริม หรือ อาชีพใหม่ ก็ได้ ตัวอย่างการสร้างสัมมาชีพชุมชน เช่น การปลูกผักออร์แกนิกส์ ปศุสัตว์ปลอดภัย แปรรูปผลผลิต หรือหตั ถกรรม เป็นตน้ 4) จัดท้าฐานข้อมูลครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน ตามแบบฟอร์มที่กรมฯ ก้าหนด เพื่อการน้าไปส่กู ารตอ่ ยอดการพัฒนา และการใชป้ ระโยชน์ 5) ทีมวิทยำกรสัมมำชีพชุมชนระดับหมู่บ้ำนต้องรวบรวมข้อมูล และประสำนสำนักงำนพัฒนำชุมชนอำเภอจัดซื้อวัสดุฝึกอำชีพเพื่อดำเนินกำรสนับสนุนกำรฝึกอำชีพ ให้ครวั เรือนเปำ้ หมำยนำไปฝกึ อำชพี ไดจ้ ริง กอ่ นเร่ิมดำเนินกำรฝกึ อบรม 6) กรณงี บประมาณไมเ่ พยี งพอหรอื ตอ้ งการรวมทา้ เปน็ ลักษณะกลุ่ม กใ็ ห้ดา้ เนินการฝกึ ปฏิบัติในรูปของกลุ่ม 7) ทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน ต้องติดตามเยี่ยมเยียน และรายงานผลการประกอบอาชพี ตามแบบฟอรม์ การติดตามครวั เรือนสัมมาชีพชมุ ชน รวมทงั ประสานประชารัฐต้าบลใหค้ รัวเรือนสมั มาชพี ชุมชนเขา้ ถงึ แหลง่ ทุนและการตลาด 5. โครงกำรสนับสนนุ กำรจดั ตัง้ และพฒั นำกลุ่มอำชีพ : ส้านกั งานพฒั นาชุมชนอ้าเภอ ดา้ เนินการสนบั สนุนการจัดตังและพัฒนากลุ่มอาชีพตาม แนวทางสัมมาชีพชุมชน โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือส่งเสริมและสนับสนุนให้ครัวเรือนสัมมาชีพที่ ผา่ นการพฒั นามีการรวมกลมุ่ จัดตงั และพัฒนาเป็นกลุ่มอาชพี ท่ีกอ่ ใหเ้ กิดรายได้ กล่มุ เป้ำหมำย ครวั เรอื นสมั มาชีพชุมชนในหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงตามพืนที่ยุทธศาสตร์ที่ 1 จ้านวน 23,589 หมู่บ้าน ท่ีเลือกอาชีพเดียวกันหรือประเภทอาชีพเดียวกันและท่ีผ่านการฝึก ปฏิบัติอาชีพในระดับหมู่บ้านน้าผลจากการฝึกปฏิบัติอาชีพไปประกอบอาชีพได้อย่างต่อเน่ือง จ้านวน 2,360 กลมุ่ (10 % ของจา้ นวนหมู่บ้านเปา้ หมาย) ระยะเวลำดำเนนิ กำร ไตรมาส 3 - 4 (เมษายน – กันยายน 2560) ดำเนินกำรอำเภอละ 1 วัน ขั้นตอนกำรดำเนนิ งำน ดังนี 5.1 ร่วมกับทีมสนับสนุนการขับเคล่ือนสัมมาชีพชุมชนระดับอ้าเภอ ประชุมหารือเพ่ือ คัดเลอื กหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงตามพนื ท่ีความรับผดิ ชอบของยทุ ธศาสตร์ท่ี 1 เพื่อด้าเนินการจัดตัง และพัฒนากลุ่มอาชีพตามแนวทางสัมมาชีพชุมชนตามเป้าหมายท่ีกรมฯ ก้าหนดซ่ึงมีหลักเกณฑ์การ พิจารณาคดั เลอื กทีส่ า้ คญั ดงั นี

22 กรมการพัฒนาชุมชน 1) มีครัวเรือนในหมู่บ้านตามยุทธศาสตร์ท่ี 1 (23,589 หมู่บ้าน) ตังแต่ 5ครัวเรือนขึนไป ซ่ึงผ่านการส่งเสริมการสร้างสัมมาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้าน จ้านวน 5 วันที่มีการประกอบอาชีพเดียวกันหรอื ประเภทอาชีพเดยี วกนั มารว่ มกันดา้ เนินการ 2) อาชีพตามข้อ 1) มีโอกาสท่ีจะส้าเร็จได้สามารถสร้างรายได้จริง และมีความเชือ่ มโยงกับการตลาดตามข้อมูลและแผนของจังหวัด 3) เปน็ กล่มุ อาชพี ทจ่ี ดั ตงั ขึนใหม่ โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือช่วยเหลือซึ่งกันและกันในการประกอบอาชีพและสร้างรายได้ 5.2 ดา้ เนนิ การประชมุ สนบั สนุนการจัดตังและพัฒนากลมุ่ อาชพี ตามแนวทางสมั มาชพีชุมชน จา้ นวน 1 วนั ซึ่งมกี รอบการเรยี นรู้ ตำมตำรำงท่ี 4ตำรำงท่ี 4 กรอบกำรเรียนรกู้ ำรจดั ตัง้ และพฒั นำกลมุ่ อำชพี ตำมแนวทำงสัมมำชีพชมุ ชน(1 วนั ) กิจกรรม วตั ถุประสงค์ กระบวนกำร สือ่ /อปุ กรณ์ ข้อเสนอแนะ1. สรา้ ง - เพ่ือใหผ้ ู้แทน - สา้ นกั งานพัฒนาชุมชน - เอกสาร - ควรถาม/ความรู้ ความเขา้ ใจในเรอื่ ง ครวั เรือน อา้ เภอรว่ มกับทีมสนบั สนนุ - Power ตอบ เพือ่ เนน้กระบวนการจดั ตังและ เป้าหมายท่ี การขบั เคลอ่ื นสมั มาชีพ Point ย้าความเขา้ ใจพัฒนากลุม่อาชีพตาม ต้องการฝึก ระดบั อา้ เภอ และแนวทางสมั มาชีพ อาชพี มีความรู้ กลมุ่ เป้าหมายร่วมกันคน้ หาชุมชน ความเข้าเขา้ ใจ แนวทางการจดั ตงั และ และสามารถ พัฒนากลมุ่ อาชีพตาม ดา้ เนนิ ตาม แนวทางสมั มาชพี ชมุ ชน โดย กระบวนการ ใชห้ ลกั การ 4 ก (กรรมการ/ จดั ตังและพัฒนา กติกา/กองทนุ /กิจกรรม) กลุ่มอาชพี ตาม โดยเช่ือมโยงกบั ตลำด,สร้ำง แนวทาง ผลผลติ สร้ำงผลิตภณั ฑ์เข้ำ สัมมาชีพชุมชน สูร่ ะบบOTOP และกำร ได้ ดำเนินงำนของบริษทั ประชำรฐั รกั สำมัคคี (จังหวัด) จำกดั

แนวทางการสรา้ งสัมมาชพี ชมุ ชน 23กิจกรรม วัตถปุ ระสงค์ กระบวนกำร สอ่ื / ข้อเสนอแนะ อุปกรณ์2. จดั ท้า - เพ่ือใหผ้ แู้ ทน - สา้ นกั งานพฒั นาชุมชน - เอกสารแผนปฏบิ ตั ิ ครวั เรือนเปา้ หมาย อ้าเภอรว่ มกบั ทมี สนับสนุน - กระดาษการจดั ตงั ท่ีตอ้ งการฝึกอาชีพ การขบั เคลือ่ นสัมมาชพี ระดบั ฟลิปชาร์ตและพฒั นา สามารถ อา้ เภอ สง่ เสริม สนับสนนุ ใหผ้ ู้ - ปากกากลมุ่ อาชีพ ดา้ เนนิ การจัดตัง เขา้ ประชุมจดั ทา้ แผนปฏิบัติ เคมีตามแนวทาง และพัฒนากลมุ่ การจัดตังและพัฒนากลมุ่ - เทปกาวสัมมาชพี อาชพี ตามแนวทาง อาชพี ตามแนวทางสมั มาชพี - ขอ้ มลูชุมชน สมั มาชีพชุมชน ชมุ ชน พรอ้ มแบ่งภารกิจ กลมุ่ /ตามกรอบ หนา้ ท่ีในการสง่ เสรมิ องค์กรท่ีระยะเวลาท่ี สนับสนุน กา้ กับและตดิ ตาม ใหก้ ารก้าหนดได้ - ส้านักงานพัฒนาชุมชน สนบั สนนุ อา้ เภอสนบั สนุนวสั ด/ุ อุปกรณ์ กล่มุ ได้ ที่ จ้ า เ ป็ น ใ น ก า ร จั ด ตั ง ก ลุ่ ม อาชพี ตามโครงการ 5.3 ด้าเนินการจดทะเบียนกลุ่มอาชีพกับส้านักงานพัฒนาชุมชนอ้าเภอหรือหน่วยงานที่เกย่ี วขอ้ ง 5.4 ส้านักงานพัฒนาชุมชนอ้าเภอร่วมกับทีมสนับสนุนการขับเคล่ือนสัมมาชีพระดับอ้าเภอ หรือประชารัฐต้าบล สนับสนุนให้ชุมชนจัดระบบบริหารการจัดการเงินทุนประกอบอาชีพ เพื่อให้กลุ่มสามารถประกอบอาชีพได้อย่างต่อเน่ืองตามแนวทางในเอกสารเกือกูล 2 (จัดพิมพ์โดยกรมการพฒั นาชุมชน มิถนุ ายน 2559)เงื่อนไข : 1) กิจกรรมการจัดตังและพัฒนากลุ่มอาชีพตามแนวทางสัมมาชีพชุมชน ให้ด้าเนินการหลังจากโครงการส่งเสริมการสร้างสัมมาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้านเรียบร้อยแล้วกจิ กรรมนีจะเปน็ จดุ เชือ่ มตอ่ กระบวนกำรสง่ เสริมกำรสร้ำงสัมมำชีพชมุ ชนในระดับหมู่บ้ำนที่ยกระดับ/ตอ่ ยอดสูก่ ำรเป็นกลุ่มอำชีพ 2) จัดท้าฐานข้อมูลกลุ่มอาชีพตามแนวทางสัมมาชีพชุมชนท่ีจัดตังขึนตำมแบบฟอรม์ ท่ีกรมฯกำหนด เพือ่ น้าไปใช้ในการตอ่ ยอดการพฒั นาและอน่ื ๆ

24 กรมการพฒั นาชุมชน ส่วนที่ 3 กำรสนบั สนนุ กำรสร้ำงสมั มำชพี ชุมชน การสนับสนุนการสรา้ งสมั มาชีพชุมชน โดยยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ตาม แผนงานยุทธศาสตร์พัฒนาเศรษฐกิจฐานรากและชุมชนเข้มแข็งของรัฐบาล ซึ่งตอบสนอง นโยบายรัฐบาลเรอื่ ง การลดความเหลื่อมล้าทางสังคมและการสร้างโอกาสเข้าถึงบริการของรัฐ โดยก้าหนดพืนท่ีเป้าหมายในการด้าเนินงาน จ้านวน 23,589 หมู่บ้าน จากพืนท่ีหมู่บ้าน เปา้ หมายยทุ ธศาสตร์ที่ 1 โดยกรมฯ ได้ก้าหนดให้องค์กรส้าคัญ 4 องค์กรทังในระดับประเทศ จังหวัด และอ้าเภอ ท้าหน้าที่เป็นทีมสนับสนุนการสร้างสัมมาชีพชุมชน ได้แก่ คณะกรรมการ บริหารส้านักงานกลางศูนย์ประสานงานองค์การชุมชนหรือคณะกรรมการศูนย์ประสานงาน องค์การชุมชนระดับจังหวัด (ศอช.จ)/ศูนย์ประสานงานองค์การชุมชนระดับอ้าเภอ (ศอช.อ.)/ ศูนย์ประสานงานองค์การชุมชนระดับต้าบล (ศอช.ต.) สมาคมผู้น้าสตรีพัฒนาชุมชนไทยหรือ คณะกรรมการพัฒนาสตรีจังหวัด (กพสจ.)/คณะกรรมการพัฒนาสตรีอ้าเภอ (กพสอ.)/ คณะกรรมการพฒั นาสตรีต้าบล (กพสต.) สมาคมผนู้ ้าอาสาพฒั นาชมุ ชนไทยหรอื คณะกรรมการ ชมรมอาสาพัฒนาชุมชนระดับจังหวัด/อ้าเภอ และสมาคมกลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิตหรือ คณะกรรมการเครือขา่ ยกลุ่มออมทรพั ย์เพื่อการผลิตระดับจังหวัด/อ้าเภอหรือผู้แทนคณะกรรมการ กลุม่ ออมทรัพย์เพ่อื การผลิต โดยด้าเนนิ การโครงกำรสนับสนุน จำนวน 3 โครงกำร ดงั น้ี 1.โครงกำรประชุมเชงิ ปฏิบตั กิ ำรทีมสนบั สนุนกำรขบั เคล่ือนสมั มำชพี ชุมชนระดับประเทศ สำนักเสริมสรำ้ งควำมเข้มแขง็ ชุมชน ด้าเนนิ การประชุมเชิงปฏิบัติการทีมสนับสนุนการ ขับเคล่ือนสัมมาชีพชุมชนระดับประเทศโดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือให้ผู้น้าเครือข่ายองค์กรชุมชน ระดับประเทศ มีความรู้ ความเข้าใจการด้าเนินงานสัมมาชีพชุมชน ตามหลักปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพยี ง และสามารถสนบั สนุนการขบั เคลอ่ื นกิจกรรมสัมมาชีพชุมชนได้ กล่มุ เปำ้ หมำย  ประชุมฯ ครังที่ 1 สมาพันธ์องค์การพัฒนาชุมชน 6 องค์กร ได้แก่ คณะกรรมการมูลนิธิ ร่มเกล้าเยาวชนในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร คณะกรรมการบริหารส้านักงานกลางศูนยป์ ระสานงานองค์การชุมชน คณะกรรมการสมาคม ผู้น้าสตรีพัฒนาชุมชนไทย คณะกรรมการสมาคมผู้น้าอาสาพัฒนาชุมชนไทย และ คณะกรรมการสมาคมกลุม่ ออมทรพั ยเ์ พอ่ื การผลติ คณะกรรมการสมาคมผ้นู า้ อาชีพก้าวหน้า พฒั นาชุมชน (สิงหท์ อง) และเจา้ หน้าทพี่ ัฒนาชุมชนสว่ นกลางท่เี ก่ยี วขอ้ ง จ้านวน 100 คน

แนวทางการสรา้ งสมั มาชีพชุมชน 25  ประชุมฯ ครังท่ี 2 กลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ คณะกรรมการบริหารส้านักงานกลางศูนย์ ประสานงานองคก์ ารชุมชน และเจ้าหนา้ ทพ่ี ฒั นาชุมชนสว่ นกลางทเ่ี กยี่ วข้อง จ้านวน 30 คน  ประชุมฯ ครังที่ 3 กลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ คณะกรรมการสมาคมผู้น้าอาสาพัฒนาชุมชน ไทย และเจ้าหน้าท่ีพัฒนาชุมชนสว่ นกลางทเ่ี ก่ียวข้อง จา้ นวน 30 คน  ประชุมฯ ครังท่ี 4 กลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ คณะกรรมการสมาคมผู้นา้ สตรพี ฒั นาชุมชนไทย และเจ้าหนา้ ท่ีพฒั นาชมุ ชนสว่ นกลางท่ีเก่ียวขอ้ ง จ้านวน 40 คนระยะเวลำดำเนินกำร  ประชุมฯ ครงั ท่ี 1ด้าเนนิ การไตรมาส 1 (ตลุ าคม-ธันวาคม 2559)  ประชุมฯ ครงั ที่ 2-4 ด้าเนนิ การไตรมาส 3 (เมษายน-มิถนุ ายน 2560)  ติดตามสนับสนุนการขับเคล่ือนสัมมาชีพชุมชนในพืนท่ี 4 ภาค ๆ ละ 2 จังหวัด ไตรมาส 1 – 3 (ตลุ าคม 2559 - มีนาคม 2560)ขัน้ ตอนกำรดำเนินงำน ดงั นี 1.1 ครังท่ี 1 ประชุมเชิงปฏิบัติการเตรียมทีมสนับสนุนการขับเคลื่อนสัมมาชีพชุมชนระดบั ประเทศ เพอื่ สร้างความเข้าใจการรว่ มเปน็ ทีมสนบั สนนุ ตามภารกจิ ทเี่ กีย่ วข้อง ดังนี 1) คณะกรรมการบริหารส้านักงานกลางศูนย์ประสานงานองค์การชุมชน ท้าหน้าที่ บูรณาการแผนชมุ ชนระดบั ตา้ บล เชือ่ มโยงสแู่ ผนพัฒนาท้องถนิ่ แผนพฒั นาอ้าเภอ และแผนพฒั นาจังหวัด เพอื่ สนับสนุนครวั เรอื นสมั มาชพี ชุมชนและกลุม่ อาชีพ 2) คณะกรรมการสมาคมผู้น้าสตรีพัฒนาชุมชนไทย ท้าหน้าท่ีส่งเสริมและ สนับสนุนการพัฒนาอาชีพของครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน และคัดเลือก ครัวเรือนสัมมาชีพชมุ ชนตวั อย่าง 3) คณะกรรมการสมาคมผู้น้าอาสาพัฒนาชุมชนไทย ท้าหน้าที่ส่งเสริมและ สนับสนุนการด้าเนินงานของทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน และ การยกระดบั ครวั เรือนยากจนตามแนวทางสัมมาชีพชมุ ชน 4) คณะกรรมการสมาคมกลุ่มออมทรัพย์เพ่ือการผลิต ท้าหน้าท่ีส่งเสริมและสนับสนุน ครวั เรอื นสัมมาชพี ชมุ ชน และครวั เรือนยากจนให้สามารถเขา้ ถงึ แหลง่ ทนุ ชุมชน 1.2 ติดตามสนับสนุนการขับเคล่ือนสัมมาชีพชุมชนในพืนท่ี โดยผู้แทนทีมสนับสนุนการขับเคล่ือนสมั มาชพี ชุมชนระดับประเทศ และเจ้าหนา้ ทพ่ี ัฒนาชุมชนสว่ นกลางท่เี กย่ี วขอ้ ง 1.3 ครังที่ 2ประชุมเชิงปฏิบตั ิการคณะกรรมการบรหิ ารสา้ นักงานกลางศนู ย์ประสานงานองคก์ ารชุมชน 1.4 ครังท่ี 3 ประชมุ เชงิ ปฏบิ ัติการคณะกรรมการสมาคมผ้นู ้าอาสาพฒั นาชมุ ชนไทย 1.5 ครังท่ี 4ประชมุ เชงิ ปฏบิ ัติการคณะกรรมการสมาคมผ้นู า้ สตรีพฒั นาชมุ ชนไทย

26 กรมการพฒั นาชุมชน 2.โครงกำรประชมุ เชงิ ปฏบิ ัติกำรทีมสนบั สนุนกำรขับเคลื่อนสัมมำชพี ชุมชนระดบั จงั หวัด สำนักงำนพัฒนำชุมชนจังหวัด ด้าเนินการประชุมเชิงปฏิบัติการทีมสนับสนุนการ ขับเคล่ือนสัมมาชีพชุมชนระดับจังหวัดโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้องค์กรที่เป็นทีมสนับสนุนการ ขับเคลื่อนสัมมาชีพชุมชนระดับจังหวัด สามารถเป็นกลไกสนับสนุนการขับเคลื่อนสัมมาชีพ ชุมชนระดับจังหวดั ได้ กลมุ่ เป้ำหมำย จ้านวน 76 รุ่นๆ ละ 50 คน (รวม 3,800 คน) โดย 1 รุ่น ประกอบดว้ ย 1. คณะกรรมการพฒั นาสตรีจงั หวัด (กพสจ.) จา้ นวน 12 คน 2. คณะกรรมการศูนยป์ ระสานงานองค์การชุมชนระดบั จังหวดั (ศอช.จ.) จา้ นวน 14 คน 3. คณะกรรมการชมรมอาสาพัฒนาชุมชนระดับจงั หวดั จ้านวน 12 คน 4. คณะกรรมการเครือขา่ ยกล่มุ ออมทรพั ยเ์ พอ่ื การผลติ ระดับจงั หวดั หรอื ผแู้ ทนคณะกรรมการกลมุ่ ออมทรพั ย์เพอ่ื การผลิต จ้านวน 12 คน ระยะเวลำดำเนนิ กำร  ประชุมเชงิ ปฏบิ ตั กิ ารฯ ระดับจงั หวัด ด้าเนนิ การไตรมาส 1 (ตุลาคม – ธนั วาคม 2559)  การตดิ ตามของทีมสนับสนุนการขบั เคลอ่ื นสมั มาชีพชมุ ชนระดบั จังหวัด อย่างนอ้ ย 2 ครงั และพจิ ารณาคัดเลอื กครวั เรือนสัมมาชีพชมุ ชนตวั อยา่ ง ด้าเนินการไตรมาส 3 (เมษายน - มิถุนายน 2560)  สง่ เสรมิ และสนับสนุนการประกอบอาชีพของครัวเรอื นสัมมาชพี ชมุ ชนตวั อย่าง ดา้ เนนิ การไตรมาส 3 (เมษายน - มิถุนายน 2560) ข้ันตอนกำรดำเนินงำน ดังนี 2.1 ส้านักงานพัฒนาชุมชนจังหวัด จัดประชุมเชิงปฏิบัติการทีมสนับสนุนการขับเคล่ือน สัมมาชีพชุมชน ระดับจังหวัด (4 องค์กร) จ้านวน 50 คน ระยะเวลา 1 วัน เพ่ือสร้างความรู้ ความ เข้าใจการดา้ เนนิ งานสัมมาชพี ชมุ ชน ในเร่ืองการยกระดับครวั เรอื นยากจน การบูรณาการแผนชุมชน และการเข้าถึงแหล่งทุนชุมชน รวมทังการสนบั สนุนการดา้ เนินงานสัมมาชพี ชุมชนระดับอา้ เภอ 2.2 ก้าหนดภารกิจองค์กรท่ีเป็นทีมสนับสนุนการขับเคล่ือนสัมมาชีพชุมชนระดับ จังหวัดตามความเหมาะสม โดยเนน้ การสนบั สนุน ดังนี 1) คณะกรรมการพัฒนาสตรีจังหวัด (กสพจ.) สนับสนุนการพัฒนาอาชีพของ ครวั เรอื นสัมมาชพี ชมุ ชน และเป็นแกนหลกั ในการคัดเลอื กครัวเรือนสมั มาชีพชุมชนตัวอยา่ ง

แนวทางการสร้างสัมมาชพี ชมุ ชน 27 2) คณะกรรมการศูนย์ประสานงานองค์การชุมชนระดับจังหวัด (ศอช.จ.)สนับสนุนการบูรณาการแผนชุมชนระดับต้าบล และการเช่ือมโยงแผนท้องถิ่น เพื่อสนับสนุนครัวเรือนสมั มาชพี ชุมชนและกลุม่ อาชีพ 3) คณะกรรมการชมรมอาสาพัฒนาชมุ ชนระดับจังหวัด สนับสนุนการด้าเนินงานของทีมวิทยากรสัมมาชีพชมุ ชนระดบั หมู่บา้ น และการยกระดบั ครัวเรอื นยากจนตามแนวทางสมั มาชีพชุมชน 4) คณะกรรมการเครือข่ายกลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิตระดับจังหวัด หรือผู้แทนคณะกรรมการกลุ่มออมทรัพย์เพ่ือการผลิต สนับสนุนครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน และครัวเรือนยากจนให้สามารถเขา้ ถงึ แหลง่ ทุนชุมชน 2.3 จัดท้าแผนปฏิบตั กิ ารขององคก์ ร ทเี่ ปน็ ทมี สนับสนุนการขับเคลื่อนสัมมาชีพชุมชนในพืนทต่ี ามความเหมาะสมของแตล่ ะจงั หวดั 2.4 องคก์ รทีเ่ ป็นทมี สนบั สนนุ การขบั เคลื่อนฯ ระดับจังหวัด 4 องค์กร จัดประชุมเพ่ือสร้างความรู้ ความเข้าใจ ให้แก่คณะกรรมการฯ เพ่ือก้าหนดแนวทางและแผนปฏิบัติการสนบั สนนุ สมั มาชีพชุมชนขององคก์ ร 2.5 องค์กรที่เป็นทีมสนับสนุนการขับเคล่ือนสัมมาชีพชุมชนระดับจังหวัด 4 องค์กรดา้ เนินการตามแผนปฏบิ ัตกิ ารฯ 2.6 ส้านักงานพัฒนาชุมชนจังหวัด ร่วมกับองค์กรที่เป็นทีมสนับสนุนการขับเคล่ือนสัมมาชีพชุมชนระดับจังหวัดท่ีเก่ียวข้อง พิจารณาคัดเลือกครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนตัวอย่างจังหวดั ละ 1 ครวั เรอื น 2.7 ส่งเสริมและสนับสนุนการประกอบอาชีพของครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนตัวอย่างจังหวัดละ 1 ครัวเรอื น 2.8 ส้านกั งานพฒั นาชุมชนจังหวดั จดั สง่ ข้อมลู ครวั เรอื นสัมมาชีพชุมชนตวั อย่างของจงั หวัดให้ส้านกั งานพฒั นาชุมชนจงั หวดั ซ่ึงเป็นที่ตงั ของคณะกรรมการพฒั นาสตรีภาค (กพสภ.) และให้ กพสจ. จัดส่งข้อมูลครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนตัวอย่างให้ กพสภ. เพ่ือคัดเลือกเป็นครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนตวั อยา่ งระดบั ภาคๆ ละ 3 ครัวเรอื น เพ่อื เขา้ รบั โล่รางวลั ในส่วนกลาง3. โครงกำรประชุมเชิงปฏิบัติกำรทีมสนบั สนนุ กำรขับเคลื่อนสัมมำชีพชุมชนระดับอำเภอ สำนักงำนพัฒนำชุมชนอำเภอ ด้าเนินการประชุมเชิงปฏิบัติการทีมสนับสนุนการขับเคลื่อนสัมมาชีพชุมชนระดับอ้าเภอโดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือให้องค์กรท่ีเป็นทีมสนับสนุนการขับเคลื่อนสัมมาชีพชุมชนระดับอ้าเภอ สามารถเป็นกลไกสนับสนุนการขับเคล่ือนสัมมาชีพชมุ ชนระดับอ้าเภอได้กลมุ่ เป้ำหมำย จ้านวน 878 รนุ่ ๆ ละ 50 คน (รวม 43,900 คน) โดย1 รุ่น ประกอบดว้ ย

28 กรมการพฒั นาชุมชน 1. คณะกรรมการพฒั นาสตรีอ้าเภอ (กพสอ.) จา้ นวน 12 คน 2. คณะกรรมการศูนยป์ ระสานงานองคก์ ารชมุ ชนระดบั อา้ เภอ (ศอช.อ.) จ้านวน 14 คน 3. คณะกรรมการชมรมอาสาพฒั นาชุมชนระดบั อา้ เภอ จ้านวน 12 คน 4. คณะกรรมการเครอื ข่ายกลุ่มออมทรัพยเ์ พื่อการผลิตระดบั อ้าเภอ หรือผแู้ ทนคณะกรรมการกลมุ่ ออมทรพั ย์เพือ่ การผลติ จ้านวน 12 คน ระยะเวลำดำเนินกำร  ประชุมเชงิ ปฏบิ ัตกิ ารทมี สนบั สนนุ การขับเคลื่อนสมั มาชีพชุมชนระดับอ้าเภอ ด้าเนินการไตรมาส 1 (ตลุ าคม – ธันวาคม 2559) หลงั จากการประชมุ - เชิงปฏบิ ัติการฯ ระดบั จงั หวดั  การติดตามของทมี สนับสนนุ การขับเคล่ือนสมั มาชีพชุมชนระดบั อา้ เภอ อยา่ งนอ้ ย 2 ครัง ดา้ เนนิ การไตรมาส 3 (เมษายน - มถิ ุนายน 2560) ข้นั ตอนกำรดำเนินงำน ดังนี 3.1 ส้านกั งานพฒั นาชุมชนอา้ เภอ จดั ประชมุ เชิงปฏบิ ตั ิการองคก์ ร 4 องคก์ ร ทีเ่ ปน็ ทมี สนับสนุนการขับเคล่ือนสัมมาชีพชุมชนระดับอ้าเภอ จ้านวน 50 คน ระยะเวลา 1 วัน เพ่ือ สร้างความรู้ความเข้าใจการด้าเนินงานสัมมาชีพชุมชน ในเรื่องการยกระดับครัวเรือนยากจน การบูรณาการแผนชุมชน และการเข้าถึงแหล่งทุน รวมทังการสนับสนุนการด้าเนินงาน สมั มาชีพชมุ ชนระดบั ตา้ บล และหมู่บา้ น/ชุมชน 3.2 ก้าหนดภารกจิ องคก์ รทเ่ี ปน็ ทมี สนับสนุนการขบั เคลอื่ นสมั มาชพี ชุมชนระดับ อ้าเภอตามความเหมาะสม โดยเนน้ การสนบั สนนุ ดังนี 1) คณะกรรมการพฒั นาสตรอี ้าเภอ (กสพอ.) สนบั สนุนการพฒั นาอาชพี ของ ครัวเรอื นสัมมาชีพชมุ ชน และเปน็ แกนหลกั ในการคดั เลอื กครัวเรือนสมั มาชพี ชมุ ชนตัวอย่าง 2) คณะกรรมการศูนยป์ ระสานงานองคก์ ารชมุ ชนระดบั อา้ เภอ (ศอช.อ.) สนบั สนุนการบูรณาการแผนชมุ ชนระดับตา้ บล และการเชื่อมโยงแผนทอ้ งถนิ่ เพ่ือสนับสนุน ครวั เรอื นสัมมาชีพชุมชน และกลมุ่ อาชีพ 3) คณะกรรมการชมรมอาสาพัฒนาชุมชนระดับอ้าเภอ สนับสนุนการด้าเนนิ งาน ของทมี วิทยากรสมั มาชีพชุมชนระดับหมบู่ ้าน และการยกระดบั ครัวเรอื นยากจนตามแนวทาง สมั มาชพี ชมุ ชน 4) คณะกรรมการเครือข่ายกลุ่มออมทรัพย์เพ่ือการผลิตระดับอ้าเภอ หรือผู้แทน คณะกรรมการกลุ่มออมทรพั ย์เพื่อการผลิต สนับสนุนครวั เรอื นสัมมาชีพชุมชน และครัวเรือนยากจน ให้เข้าถงึ แหลง่ ทุนชุมชน

แนวทางการสรา้ งสมั มาชพี ชุมชน 29 3.3 จดั ท้าแผนปฏบิ ัติการขององค์กรท่ีเป็นทมี สนบั สนนุ การขบั เคลอ่ื นสมั มาชพี ชุมชนในระดับตา้ บล และหมบู่ า้ น/ชุมชน ในเรื่องตอ่ ไปนี 1) การบูรณาการแผนชมุ ชนระดบั ตา้ บล 2) สนบั สนนุ ครัวเรอื นสัมมาชพี ชมุ ชน 3) การเขา้ ถึงแหล่งทุนชมุ ชน 4) การยกระดบั ครวั เรือนยากจน 3.4 องค์กรท่เี ป็นทมี สนบั สนุนการขบั เคลือ่ นสัมมาชีพชมุ ชนระดับอา้ เภอ ดา้ เนนิ การตามแผนปฏิบัติการฯ เง่ือนไข : เมื่อคณะกรรมการขององค์กร 4 องค์กรท่ีเป็นทีมสนับสนุนการขับเคลื่อน สัมมาชพี ชมุ ชนในแตล่ ะระดบั ซ่ึงเป็นผู้แทนที่องค์กรได้ส่งเข้าร่วมการประชุมฯ เพ่ือสร้าง ความรู้ ความเข้าใจในการด้าเนินงานสัมมาชีพชุมชนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียง รวมทังได้ปรึกษาหารือร่วมกัน เพ่ือก้าหนดวิธีการส่งเสริม สนับสนุนการ ขับเคล่ือนการสร้างสัมมาชีพชุมชน ตามบทบาทภารกิจที่เก่ียวข้องเรียบร้อยแล้ว นันให้ ด้าเนนิ การเพ่ิมเตมิ ดงั นี  จดั ประชมุ คณะกรรมการองค์กรในทุกระดับ โดยใช้การประชุมปกติขององค์กร ทีต่ ้องมกี ารประชมุ กนั อยู่แล้ว เพื่อสร้างความรู้ ความเข้าใจในการด้าเนินงานสัมมาชีพชุมชน ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง และสรา้ งการรบั รูถ้ ึงวิธกี ารส่งเสริม สนับสนุนการ ขบั เคลื่อนการสร้างสมั มาชพี ชุมชน ตามบทบาทภารกจิ ที่เกีย่ วขอ้ ง  กา้ หนดแผนปฏบิ ัตกิ ารสง่ เสริม สนับสนุนการขับเคล่ือนการสร้างสัมมาชีพ ชมุ ชนรว่ มกนั  ก้าหนดวิธกี ารตดิ ตาม เพื่อเยย่ี มเยียน ส่งเสริม สนับสนนุ การขับเคล่อื นการ สร้างสัมมาชีพชุมชนในพนื ทร่ี ว่ มกัน  ขับเคลอ่ื นการท้างานตามแนวทางประชารัฐ เพ่ือใหค้ รวั เรอื นสัมมาชีพชุมชน และกลุ่มอาชพี สามารถสรา้ งอาชีพและรายไดแ้ ก่ชุมชนตามเกณฑท์ ่ีกา้ หนด

30 กรมการพัฒนาชุมชน ส่วนที่ 4 กำรยกระดบั ต่อยอดกำรสร้ำงสัมมำชพี ชุมชน โครงกำรยกระดับต่อยอดกำรสร้ำงสัมมำชีพชุมชนด้าเนินการเพื่อช่วยให้ทีมวิทยากร สัมมาชีพชุมชนได้มีการพัฒนาภาวะผู้น้า ครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน และกลุ่มอาชีพได้มีการ พัฒนาอาชพี อย่างตอ่ เนอ่ื ง โดยการประสานและสนบั สนุนจากองคก์ รภาคประชาชน หน่วยงาน ภาครฐั ภาคเอกชน ด้าเนนิ การ จา้ นวน 7 โครงการดังนี 1. โครงกำรบูรณำกำรแผนชุมชนระดับตำบล : การบูรณาการแผนชุมชนระดับต้าบลเป็นบทบาทภารกิจหลักของศูนย์ประสานงาน องค์การชุมชนระดับต้าบล (ศอช.ต.) ซึ่งเป็นไปตามระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยการ ด้าเนนิ งานศนู ยป์ ระสานงานองค์การชุมชน พ.ศ.2551 โดยมีวตั ถปุ ระสงค์  เพือ่ สง่ เสริมกำรบูรณำกำรแผนชุมชนระดับตำบลและกำรใช้ประโยชน์จำก แผนชุมชนในกำรสร้ำงสัมมำชีพชมุ ชนทม่ี ุ่งเนน้ การบูรณาการปัญหา ความ ต้องการ จัดกลุ่มเพอ่ื สรา้ งน้าหนัก ชเ้ี ปา้ เพือ่ สร้างความร่วมมอื ในการจดั การ ปัญหาและตอบสนองความต้องการ โดยมุ่งเน้นด้านการสร้างสัมมาชีพ ชมุ ชน  เพ่ือสนับสนุนให้คณะกรรมกำรศูนย์ประสำนงำนองค์กำรชุมชนระดับ ตำบล (ศอช.ต.) เป็นกลไกหลักในกำรบูรณำกำรแผนชุมชนระดับตำบล ท่ีเชื่อมโยงสู่แผนพัฒนำท้องถิ่น แผนพัฒนำอำเภอ และแผนพัฒนำ จังหวัดมุ่งเน้นการเพ่ิมโอกาสเข้าถึงแหล่งงบประมาณที่สนับสนุนการ ยกระดบั /ต่อยอดการสร้างสัมมาชีพชุมชน ให้มีประสิทธภิ าพเพม่ิ ขนึ้ กลุ่มเป้ำหมำย ประกอบด้วย คณะกรรมการศูนย์ประสานงานองค์การชุมชนระดับต้าบล (ศอช.ต.) จ้านวน 6,095 ต้าบล ๆ ละอย่างน้อย 20 คน โดยมีทีมปฏิบัติการต้าบลหรือประชารัฐ ตา้ บลรว่ มสนบั สนุนการจัดเวทีประชาคมบรู ณาการฯ ระยะเวลำดำเนนิ กำร ไตรมาส 1 (ตุลาคม – ธนั วาคม 2559 ) ตำบลละ 1 วัน ขน้ั ตอนกำรบรู ณำกำรแผนชมุ ชนระดบั ตำบล แบ่งเป็น 3 ระยะ ดงั นี ระยะที่ 1 กอ่ นดำเนินกำร 1.1 สา้ นักงานพัฒนาชมุ ชนอ้าเภอ ดา้ เนินการก้าหนดกลุ่มเป้าหมายและวางรูปแบบ การจัดเวทีบูรณาการแผนชุมชนระดับต้าบล เพื่อเช่ือมโยงกับแผนท้องถิ่นในการสนับสนุนการ สร้างสมั มาชีพชุมชน

แนวทางการสรา้ งสัมมาชีพชมุ ชน 31 1.2 ส้านักงานพัฒนาชุมชนอ้าเภอ ด้าเนินการประชุมทีมปฏิบัติการต้าบล และประธานคณะกรรมการศูนย์ประสานงานองค์การชุมชนระดับต้าบล (ศอช.ต.) เพื่อหารือวางแผนการจัดเวทีการบูรณาการแผนชุมชนระดับต้าบลร่วมกัน โดยเฉพาะการเน้นย้าถึงบทบาท หน้าที่ความผิดชอบที่ส้าคัญต่อการบูรณาการแผนชุมชนระดับต้าบลอาทิเช่น การเตรียมทีมวิทยากรกระบวนการและการประสานแผนงาน/โครงการเพ่ือสนับสนุนการสร้างสมั มาชพี ชมุ ชน เปน็ ต้น 1.3 ส้านักงานพัฒนาชุมชนอ้าเภอ ด้าเนินการประชุมคณะกรรมการศูนย์ประสานงานองค์การชุมชนระดับต้าบล (ศอช.ต.) เพ่ือสร้างความเข้าใจในเรื่องที่ส้าคัญต่อการบรู ณาการแผนชุมชนระดับตา้ บล ดังนี 1.3.1 กระบวนการบูรณาการแผนชุมชนระดับต้าบล(ศอช.ต.ต้องรู้บทบาท หน้าท่ีตนเอง และต้องรู้วา่ จะแสดงบทบาทอยา่ งไรตอ่ การด้าเนินการบูรณาการแผนชุมชนระดับต้าบล และตอ้ งรทู้ มี่ าของแผนชมุ ชน และแผนชมุ ชนระดบั ตา้ บล) 1.3.2 การกา้ หนดแผนปฏบิ ตั ิการ 1.3.3 สรา้ งความเข้าใจโครงร่างเล่มแผนชุมชนระดับตา้ บล 1.3.4กา้ หนดบทบาทหน้าทีค่ วามรับผดิ ชอบ 1.3.5 การประสานหน่วยงานทงั ภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชนตามแนวทางประรฐั เข้ารว่ มเวทฯี เพอ่ื เช่อื มโยงแผนงาน/โครงการในการพัฒนาหมบู่ า้ น/ตา้ บล 1.3.6 การเตรียมขอ้ มูล อุปกรณ์ และเครอ่ื งมือ เช่น ข้อมลู จปฐ. กชช.2ค ข้อมลู ทั่วไประดับต้าบล และข้อมลู อนื่ ๆวสั ดุ อปุ กรณใ์ นการจัดเวทีประชาคม (ปากกาเคมี กระดาษฟลิปชาร์ท) 1.3.7 การประสานขอรบั แผนชุมชนจากทุกหม่บู า้ น/ชมุ ชน 1.3.8 การประสานขอรับข้อมลู ตา้ บลจากองคก์ รปกครองสว่ นท้องถ่ิน 1.3.9 ประสานขอรบั ขอ้ มลู ต่างๆ จากหน่วยงานทเ่ี ก่ียวข้อง เช่น เกษตรสาธารณสุข กศน. ปศสุ ตั ว์ และอน่ื ๆท่เี กยี่ วขอ้ ง 1.4 ส้านักงานพัฒนาชุมชนอ้าเภอ ส่งเสริมและสนับสนุนคณะกรรมการศูนย์ประสานงานองค์การชุมชนระดับต้าบล (ศอช.ต.) ด้าเนินการรวบรวมแผนชุมชน/หมู่บ้าน ให้ครบทุกหมู่บ้าน แล้วจึงน้ามาวิเคราะห์ และสังเคราะห์จัดกลุ่มปัญหา/ความต้องการ จัดล้าดับความส้าคัญ จัดกลุ่มแผนงาน/โครงการ โดยขอให้เน้นย้าในเรื่องการส่งเสริมอาชีพเป็นล้าดับแรก เพ่อื เปน็ ข้อมลู ในการยกร่างการบรู ณาการแผนชมุ ชนระดบั ตา้ บล 1.5 ส้านักงานพัฒนาชุมชนอ้าเภอ ส่งเสริมและสนับสนุนคณะกรรมการศูนย์ประสานงานองค์การชุมชนระดับต้าบล (ศอช.ต.) ด้าเนินการยกร่างการบูรณาการแผนชุมชนระดับต้าบลตามแบบฟอร์มที่ก้าหนด โดยการจัดประชุมน้าผลการวิเคราะห์แผนชุมชนจากทุก

32 กรมการพัฒนาชุมชน หมู่บ้านมารวมกัน แล้วยกร่าง “แผนชุมชนระดับต้าบล\" ก่อนน้าเสนอ เวทีบูรณาการแผนชุมชน ระดบั ตา้ บล เพือ่ เปน็ การลดขันตอนในการท้างาน และทา้ ใหผ้ ลงานมคี ณุ ภาพเพราะไดผ้ ่านกระบวนการ กลน่ั กรองมากอ่ น 1.6 ส้านักงานพัฒนาชุมชนอ้าเภอ ส่งเสริมและสนับสนุนคณะกรรมการศูนย์ ประสานงานองค์การชุมชนระดับต้าบล (ศอช.ต.) ด้าเนินการก้าหนดและเตรียมด้าเนินการ ประสานการจัดเวทบี ูรณาการแผนฯ อาทิเช่น การก้าหนดเวลาและสถานท่ีด้าเนินการจัดเวทีฯ และการมหี นังสอื เชญิ ผเู้ ขา้ รว่ มเวทีตามแนวทางประชารัฐประกอบด้วย ผู้น้าชุมชน ผู้แทนองค์กร ปกครองสว่ นท้องถน่ิ ภาคีภาครฐั ระดับต้าบล และภาคเอกชน เป็นตน้ ระยะท่ี 2 ระหว่ำงดำเนนิ กำร ๒.๑ แนะนา้ คณะกรรมการฯ/ทีมท้างานบรู ณาการแผนชมุ ชนระดับต้าบล ๒.๒ ชีแจงวตั ถปุ ระสงคข์ องการจดั เวทบี ูรณาการแผนชุมชนระดับตา้ บล ๒.๓ ดา้ เนินการบูรณาการแผนชุมชนระดบั ตา้ บลท่ีมุ่งเนน้ การสนับสนุนการสรา้ งสัมมาชีพ ชุมชนโดยมีวิธีการ ดังนี 2.3.1 วิทยากรกระบวนการท้าหน้าที่กระตุ้นให้ผู้เข้าร่วมเวทีร่วมวิเครำะห์ ข้อมลู ของแตล่ ะหมู่บ้ำนวิเครำะห์สถำนกำรณ์ตำบล เพื่อสังเครำะห์เป็นภำพรวมของตำบล ด้วยเทคนิค SWOT หรือเทคนิคอ่ืนตำมควำมเหมำะสม โดยน้าแผนชุมชนทุกหมู่บ้าน/ทุก ชุมชนในต้าบล มาวิเคราะห์ร่วมกัน โดยใช้เวทีประชาคมช่วยกันค้นหาว่า ต้าบลมีปัญหา อะไรบ้าง มากหรอื น้อย จา้ เป็นเร่งด่วนตอ้ งแกไ้ ขขนาดไหน อยา่ งไร เป็นปัญหาท่ีเกิดจากปัจจัย ในชุมชนเอง หรือเกิดจากปัจจัยภายนอกท่ีส่งผลกระทบต่อคนส่วนใหญ่ในต้าบล โดยน้าข้อมูลทัง 2 ประเภทมารวบรวมและประมวลผล ค้นหาศักยภาพของต้าบล จากข้อมูลพืนฐานของชุมชน และ วิเคราะห์คุณภาพชีวิต รายรับ รายจ่าย เงินออม และหนีสิน ในภาพรวมของต้าบล จากข้อมูลพืนฐาน ของครัวเรือน เช่น ข้อมูล จปฐ. ข้อมูล กชช.2ค และข้อมูลบัญชีครัวเรือน ฯลฯ เพื่อให้ทุกฝ่ายท่ี เก่ยี วขอ้ งไดร้ บั รู้ปัญหาและหาแนวทางแกไ้ ขในภาพรวมของตา้ บลร่วมกันอยา่ งมีเปา้ หมาย 2.3.2 น้าข้อมูลทั่วไป และข้อมูลท่ีเจาะลึกแต่ละด้าน เช่น ทุนชุมชนทังที่เป็น เงินและไม่ใชเ่ งิน ธุรกิจชุมชน วัฒนธรรมชุมชน สุขภาพคน ฯลฯ ของแต่ละหมู่บ้าน/ชุมชน มา รวบรวมเป็นข้อมูลระดับต้าบล เพ่ือใช้ในการวิเคราะห์ จุดอ่อน จุดแข็ง โอกาส และข้อจ้ากัด ของชุมชนให้มคี วามแมน่ ย้า ชัดเจน สามารถนา้ มาก้าหนดวิสัยทัศน์ เป้าหมาย และทิศทางการ พัฒนาชุมชนได้อย่างเหมาะสมกับบริบทของต้าบล ส้าหรับการวางแผนแก้ไขปัญหาเพื่อบูรณา การแผนชุมชนระดับต้าบล มีรายละเอยี ดการดา้ เนนิ งาน ดงั นี

แนวทางการสรา้ งสัมมาชพี ชุมชน 33 1) วิเคราะห์ชุมชน โดยน้าข้อมูลพืนฐานของชุมชนและข้อมูลพืนฐานของครวั เรอื น มาวิเคราะห์ เพอื่ ใหร้ ู้วา่ ในต้าบลมที รัพยากรอะไรบา้ งท่ีจะส่งเสริมสัมมาชีพชุมชนหรอื ที่เกี่ยวขอ้ งกบั ปญั หาทีช่ มุ ชนต้องการแกไ้ ข 2) การค้นหา โอกาส และแนวทางแก้ไขปัญหา สามารถใช้ข้อมูลพืนฐานของครัวเรือน วิเคราะห์คุณภาพชีวิตในมิติด้านต่าง ๆ เช่น เศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม ด้านการเรยี นรู้ ด้านสุขภาวะ ฯลฯ มาเชื่อมโยงกับเป้าหมายการพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนในตา้ บล โดยนา้ มาบรู ณาการและจดั ทา้ เปน็ โครงการตา่ งๆ ตามประเด็นที่เปน็ ปญั หารว่ ม 3) การก้าหนดเป้าหมายหรือวิสัยทัศน์ เป็นการก้าหนดทิศทางการพัฒนาต้าบล ซ่ึงมีทิศทางระยะสัน ระยะกลาง หรือ ระยะยาว โดยใช้ข้อมูลในการค้นหาปัญหา สาเหตุ ความจา้ เปน็ ความตอ้ งการจัดลา้ ดับและประเมินตนเอง และนา้ มาก้าหนดเปา้ หมายหรอื วิสยั ทศั น์ของตา้ บล 4) การกา้ หนดรายละเอียดการวางแผนเพื่อแก้ไขปัญหา ประกอบด้วยการน้าปัญหาที่ชุมชนส่วนใหญ่ได้รับความเดือดร้อนหรือผลกระทบในวงกว้าง มาเป็นประเด็นในการบูรณาการแผนชมุ ชนระดบั ต้าบล ฉะนนั จะเหน็ ว่าการบูรณาการแผน มใิ ช่การนา้ เอาแผนของหมู่บ้าน/ชุมชน มารวมกันเท่านนั 5) จัดกลุ่มแผนงาน/โครงการ เพ่ือแสวงหาแหล่งงบประมาณให้เหมาะสมกับแผนงาน/โครงการ ดังนัน จึงต้องรู้ว่า แต่ละแผนงาน/โครงการ จะขอรับการสนับสนุนงบประมาณจากหน่วยงานใดหรือก้าหนดหน่วยงานเจ้าภาพ เพ่ือจะได้ประสานเชื่อมโยงกับผู้ท่ีเกีย่ วข้องต่อไป โดยจัดกลุ่มแผนงาน/โครงการ เป็น 3 กลุม่ ดงั นี  แผนงาน/โครงการทีท่ ้าเองได้ เชน่ การลดรายจ่ายในครัวเรือน ด้วยการปลูกผกั สวนครวั ลดรายจ่ายทไี่ มจ่ า้ เป็น หรอื ลดตน้ ทุนการผลติ ด้วยการท้าปยุ๋ หมัก เปน็ ต้น  แผนที่ต้องท้าร่วม เป็นแผนท่ีต้องประสานขอรับความร่วมมือกับหลายภาคส่วนโดยมีการร่วมกันในด้านทรัพยากร คน หรือ เงิน เช่น โครงการดูแลสุขภาพชุมชน ร่วมกับส้านักงานสาธารณสุขอ้าเภอ โครงการปลูกข้าวพันธุ์ดีร่วมกับส้านักงานเกษตรอา้ เภอ ด้านการตลาดกบั ภาคเอกชนหรอื บรษิ ัทประชารฐั รักสามคั คจี งั หวัด เป็นตน้  แผนที่ต้องขอรับการสนับสนุน เป็นแผนท่ีต้องมีการประสานเชื่อมโยงกับหน่วยงานท่ีเกี่ยวข้อง โดยเฉพาะปัญหาที่ส่งผลกระทบในวงกว้างและเป็นปัญหาร่วมกันหลายพนื ที่ หากสามารถจดั ทา้ รายละเอียดต่างๆ ได้ครบถ้วน และสอดคล้องเชอื่ มโยงกบัยทุ ธศาสตร์ เป้าหมาย/ตัวชวี ดั ของหน่วยงานท่ีเก่ียวข้องได้ชัดเจน แผนงาน/โครงการดังกล่าวยอ่ มมโี อกาสได้รบั การสนับสนนุ สงู กว่า แผนงาน/โครงการทีไ่ ม่ชดั เจน 6) การจัดล้าดับแผนงาน/โครงการ จัดโดยยึดหลักความส้าคัญ ความจา้ เปน็ หรือความสามารถในการแก้ไขปัญหาความต้องการของชุมชน ผ่านเวทีประชาคม โดย

34 กรมการพัฒนาชมุ ชน ใช้วิธีการต่าง ๆ เช่น การอภิปรายถึงความส้าคัญของโครงการ การใช้เสียงส่วนใหญ่จากการ โหวตออกเสียงสนับสนุนในเวทีประชาคม หรือการประเมินข้อมูลด้วยตารางวิเคราะห์คะแนน ความส้าคัญของแผนงาน/โครงการการบูรณาการแผนชุมชนระดับต้าบล จ้าเป็นต้องวิเคราะห์ ทังปัญหา/อุปสรรค และโอกาสที่จะเกิดขึนรอบด้าน ทังนีเพ่ือให้ชุมชนสามารถแสวงหาความ ร่วมมือ และโอกาสในการขอรับการสนับสนุนจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องอย่างเป็นรูปธรรมและ สอดคล้องกับเป้าหมายของหน่วยงานท่ีขอรับการสนับสนุนในทุกระดับ ฉะนันรูปแบบการ น้าเสนอแผนงาน/โครงการกค็ วรจะท้าใหส้ อดคล้องกับแหลง่ งบประมาณ โดยจดั ทา้ เปน็ แผนงาน/ โครงการ ซ่ึงครอบคลุมทัง ๕ ด้าน ได้แก่ ด้านเศรษฐกิจ ด้านสังคมและคุณภาพชีวิต ด้าน ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดลอ้ ม ดา้ นความมัน่ คงและความสงบ และดา้ นบรหิ ารจัดการ พร้อมทัง ก้าหนดผู้รับผดิ ชอบประสานแผนฯ ของแต่ละด้านและให้มีแผนงำน/โครงกำรด้ำนกำรส่งเสริมกำร สรำ้ งสัมมำชีพทง้ั ในระดับครวั เรอื นและระดับกลมุ่ ในภำพรวมของตำบลทีช่ ัดเจน 7) การยกร่างแผนชุมชนระดับต้าบลเพื่อขอความเห็นชอบคือ การจัดท้า รา่ งแผนชมุ ชนระดับตา้ บลตามมติท่ีประชุมของเวทีบูรณาการแผนชุมชนระดับต้าบล เพื่อน้าเข้าสู่ เวทปี ระชาพจิ ารณใ์ นระดับต้าบลอีกครังเพือ่ ให้ความเหน็ ชอบ และประกาศใชต้ อ่ ไป 8) จัดท้ารูปเล่มแผนชุมชนระดับต้าบลฉบับสมบูรณ์ จ้านวน 2 - 4 เล่ม เพื่อส่งมอบให้ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพืนที่ (อบต./เทศบาลต้าบล) เพ่ือน้าไปบรรจุใน ข้อบัญญัติงบประมาณ ส่งให้อ้าเภอเพ่ือประสานการปฏิบัติเก็บไว้ที่ต้าบลหรือท่ีท้าการของ ศอช.ต. และอาจส่งใหห้ น่วยงานทีเ่ กี่ยวข้องตามความเหมาะสมทังนี วิธีการส่งมอบควรก้าหนด รูปแบบให้เป็นทางการ เช่น การยกทีมคณะท้างานไปส่งมอบในท่ีประชุมขององค์กรปกครอง ส่วนท้องถ่ินในพืนที่ (อบต./เทศบาลต้าบล)ที่ประชุมอ้าเภอ หรือส่งมอบโดยตรงกับผู้แทน หน่วยงานที่เก่ียวข้อง เป็นต้น โดยให้มีพยาน/สร้างความส้าคัญในการส่งมอบ และให้ค้านึงถึง แนวทางทก่ี ระทรวงมหาดไทยก้าหนด เพือ่ ไมใ่ หเ้ กดิ ความซา้ ซ้อนในการดา้ เนินงาน ระยะท่ี 3 หลังดำเนนิ กำร ส้านักงานพัฒนาชมุ ชนอ้าเภอ สง่ เสริมและสนับสนนุ คณะกรรมการศูนย์ประสานงาน องค์การชุมชนระดับต้าบล (ศอช.ต.) ด้าเนินการติดตามความก้าวหน้าในการด้าเนินโครงการ การประเมนิ ผลสา้ เรจ็ ของโครงการและการประชาสมั พนั ธค์ วามก้าวหนา้ ในการด้าเนินการอยา่ ง ต่อเน่ืองทกุ ขันตอน เพอื่ ให้เกิดการรับรทู้ ังแนวด่ิง แนวราบ และคนื กลบั สู่ชุมชน

แนวทางการสร้างสมั มาชีพชุมชน 35เงอื่ นไข : 1) โครงการบูรณาการแผนชุมชนระดับตา้ บลสามารถดา้ เนนิ การได้ทันทใี นไตรมาสท่ี 1 โดยไม่ต้องรอให้ปราชญ์ชุมชนหมบู่ า้ นละ 1 คนผ่านการอบรมตามหลักสูตร “วิทยากรผู้น้าสัมมาชีพ”จากศูนย์ศึกษาและพัฒนาชุมชน ทัง 11 แห่ง เพื่อให้กิจกรรมน้ีเป็นจุดเชื่อมต่องบประมำณหรอื กำรยกระดบั /ตอ่ ยอดกำรพฒั นำจำกหน่วยงำนที่เก่ียวข้องในกำรสนับสนนุ กำรสร้ำงสัมมำชีพชมุ ชนของแตล่ ะพื้นท่ี 2) สา้ นักงานพัฒนาชมุ ชนอ้าเภอ จัดท้าไฟล์เอกสารเล่มแผนชุมชนระดับต้าบลแยกรายตา้ บล จัดสง่ จังหวัด เพอ่ื รวมรวมจดั สง่ ใหก้ รมการพัฒนาชุมชนภายในเดอื น กมุ ภาพันธ์ 25602. โครงกำรพฒั นำหมบู่ ้ำนเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ : ส้านกั งานพัฒนาชมุ ชนอ้าเภอ ด้าเนินการพัฒนาหม่บู า้ นเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ โดยมีวัตถุประสงคเ์ พือ่ สง่ เสริมการใช้หลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงเป็นแนวทางในการพัฒนาหม่บู า้ น ให้มีระบบการบริหารจดั การชมุ ชนแบบบรู ณาการที่เขม้ แข็งในการสรา้ งสัมมาชพี ชมุ ชนกลุ่มเป้ำหมำย หมูบ่ า้ นเศรษฐกจิ พอเพยี งในพนื ทคี่ วามรบั ผิดชอบของยทุ ธศาสตรท์ ี่ 1 ทผ่ี า่ นการคัดเลอื กอ้าเภอละ 1 หมบู่ า้ น รวม 878 หมู่บา้ นระยะเวลำ ด้าเนนิ การในไตรมาสท่ี 3 (เมษายน – มิถุนายน 2560)ขน้ั ตอนกำรดำเนินงำน ดงั นี 2.1 คัดเลือกหมู่บ้านที่มีความพร้อมในการพัฒนาตนเอง เพ่ือยกระดับเป็นหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพยี งตน้ แบบ เฉลี่ยอ้าเภอละ 1 หมู่บ้าน โดยยึดหลกั เกณฑ์ ดงั นี 2.1.1 เป็นหมู่บา้ นเศรษฐกิจพอเพียงที่อยูใ่ นพนื ท่ีความรับผิดชอบของยทุ ธศาสตรท์ ี่ 1 2.1.2 เป็นหมู่บ้านที่มีศูนย์เรียนรู้และขับเคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง(ช่ือเดิมคือศูนย์เรียนรู้ชุมชน) สามารถใช้เป็นเครื่องมือในการพัฒนาครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนและพัฒนา/ขยายผลหม่บู ้านเศรษฐกจิ พอเพยี งต้นแบบ 2.1.3 ต้องไม่เป็นหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบที่กรมการพัฒนาชุมชนสนับสนุนการด้าเนินงาน ตังแต่ ปี 2552 – 2559 (ทังท่ีด้าเนินการโดยงบประมาณของกรมฯงบประมาณของกระทรวงมหาดไทย และจากการบูรณาการร่วมกบั หนว่ ยงานอื่นๆ และทุนชุมชน) 2.1.4 มีทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้านท่ีมีศักยภาพในการขับเคล่ือนการสร้างสัมมาชพี ชมุ ชน

36 กรมการพัฒนาชมุ ชน 2.1.5 เป็นหมู่บ้านท่ีมีการสร้างสัมมาชีพชุมชนท่ีประสบความส้าเร็จ คือ ครวั เรือนสมั มาชพี ชมุ ชน 20 ครัวเรือน ทไ่ี ดร้ ับการฝกึ อบรมอาชีพ ประกอบอาชพี ทา้ ใหม้ ีรายได้ และมกี ารรวมตวั เปน็ กล่มุ อาชพี ทกี่ อ่ ให้เกิดรายได้ 2.2 สรา้ งความเข้าใจแกท่ ีมวทิ ยากรสมั มาชีพชุมชนระดบั หมู่บ้าน แกนน้าหมู่บ้าน และ ผู้แทนครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน ของหมู่บ้านท่ีผ่านการคัดเลือก ให้มีความเข้าใจแนวทางการ พัฒนาหมู่บา้ นเศรษฐกจิ พอเพียงตน้ แบบ ตามกระบวนการพัฒนาของกรมฯ ที่ได้ด้าเนินการมา ตังแต่ปี 2552 เพ่ือให้เป็นหมู่บ้านต้นแบบ เช่นเดียวกับหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ ปี 2552-2559ซึ่งสามารถใช้เป็นพืนที่ในการแลกเปล่ียนเรียนรู้ หรือเป็นบ้านพี่ในการให้ คา้ ปรึกษา แนะนา้ 2.3 ร่วมกับทมี ประชารฐั อา้ เภอสนับสนุนการพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกจิ พอเพียงตน้ แบบ 2.4ด้าเนนิ การส่งเสรมิ และสนับสนุนให้หมู่บ้านที่ผ่านการคัดเลือก “พัฒนาตนเองสู่การเป็นหมู่บ้าน เศรษฐกจิ พอเพียงต้นแบบ”ในไตรมาส3งบประมาณ50,000บาทด้วย3กิจกรรมสา้ คัญประกอบดว้ ย 2.4.1 สนบั สนุนและขยายผลครัวเรือนสมั มาชพี ชมุ ชนเพิ่มเติมจากเดิมอย่างน้อย 10 ครัวเรอื น รวมเปน็ อยา่ งนอ้ ย 30 ครวั เรอื น(นับรวมครัวเรอื นสมั มาชีพชุมชน 20 ครัวเรือน ที่ผ่านการอบรมอาชีพ 5 วันตามโครงการส่งเสริมการสร้างสัมมาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้าน) สนับสนุนงบประมาณเป็นค่าวัสดุสนับสนุนอาชีพ 30 ครัวเรือน ตามความเหมาะสม จ้านวน 30,000 บาท/หมบู่ ้าน 2.4.2 พัฒนา/ปรับปรุงศูนย์ฯ ในเรื่องที่ส้าคัญ จ้าเป็น เช่น ข้อมูลในศูนย์เรียนรู้, ฐานเรยี นรู้,จดุ เรียนรู้ ฯลฯ ใหพ้ รอ้ มบริการ) โดยสนบั สนนุ งบประมาณเป็นคา่ วสั ดุในการพัฒนา/ ปรบั ปรุงศนู ย์ฯ จา้ นวน 20,000 บาท/หมู่บ้าน 2.4.3 สนับสนุนให้มีการประเมินความสุขมวลรวมของหมู่บ้าน/ชุมชน (GVH) และ ประเมนิ ผลการพัฒนาหมู่บา้ น ด้วยเกณฑ์ประเมนิ หมู่บา้ นเศรษฐกจิ พอเพียงต้นแบบ4 ด้าน 23 ตัวชวี ดั โดยใช้เวทีประชาคม ท่มี ตี ัวแทนของครวั เรือนในหมู่บ้านเขา้ รว่ มไม่น้อยกวา่ รอ้ ยละ 70 รวม 2 ครัง คร้ังที่ 1 ก่อนด้าเนินกิจกรรมการพัฒนาหมู่บ้านหมู่บ้านเศรษฐกิจ พอเพยี งต้นแบบ ในไตรมาส 3 เพ่อื ใหไ้ ด้ขอ้ มูลน้าไปใชใ้ นการวางแผนพัฒนาหรือแกไ้ ขปัญหาให้ ตรงตามความตอ้ งการของคนในหมูบ่ า้ น หรือสภาพปัญหาที่เกิดขึน โดยการบูรณาการของภาค สว่ นตา่ ง ๆ และทนุ ของชุมชน คร้ังท่ี 2 หลังด้าเนินกิจกรรมการพัฒนา ในไตรมาส 4 ( กรกฎาคม-สิงหาคม 2560)เพ่อื ทราบผลการพฒั นาว่าท้าให้คนในหมูบ่ ้านมีความสขุ เพม่ิ ขึนมากน้อยเพียงใด ยังมีส่ิง ท่ีต้องน้าไปด้าเนินการแก้ไขต่อเนื่องหรือไม่ หรือมีปัญหาใดเกิดเพ่ิมขึนใหม่ และน้าไปวางแผน ในการแก้ไขตอ่ ไป รวมทังสนับสนุนให้หมู่บ้านมีการจัดการความรู้ รวบรวมองค์ความรู้ ก้าหนด

แนวทางการสรา้ งสมั มาชีพชมุ ชน 37จดุ เรยี นรู้ หรือแหล่งเรยี นรู้ ตลอดจนผู้ทสี่ ามารถถา่ ยทอดความรทู้ ีเ่ กิดจากการพัฒนาหม่บู ้านแก่ผู้สนใจได้ นา้ ไปไวใ้ นศนู ยเ์ รยี นรูช้ มุ ชน 2.5 สนับสนนุ ทมี ประชารัฐอา้ เภอตดิ ตามประเมนิ ผลการพฒั นา ตามเกณฑก์ ารประเมินหมูบ่ า้ นเศรษฐกจิ พอเพยี งต้นแบบ 4 ด้าน 23 ตัวชีวัด และส่งผลการประเมินให้จังหวัดประกาศเป็นหมบู่ ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบในเดือนกันยายน 2560 2.6 สรปุ บทเรียนจดั การความรแู้ ละประเมนิ ผลการด้าเนนิ งาน3. โครงกำรสนบั สนนุ สัมมำชีพชุมชนแกค่ รัวเรือนยำกจน : ส้านักงานพัฒนาชุมชนอ้าเภอด้าเนินการสนับสนุนสัมมาชีพชุมชนแก่ครัวเรือนยากจนโดยมีวัตถปุ ระสงค์เพ่อื สนับสนุนเพม่ิ โอกาส/ความส้าเร็จในการประกอบอาชีพ และมีรายได้ตามแนวทางสมั มาชพี ชมุ ชนของครัวเรือนยากจนเป้าหมายกลุ่มเป้ำหมำย ครัวเรือนยากจนเป้าหมายที่มีรายได้ต้่ากว่าเกณฑ์ความจ้าเป็นพืนฐาน (จปฐ.)ปี 2559 ทีพ่ ัฒนาได้ (ไม่รวมครัวเรือนยำกจนทไ่ี มส่ ำมำรถพฒั นำได้ เนื่องจำกชรำ พิกำร อยู่คนเดยี วต้องใหก้ ำรสงเครำะหเ์ พยี งอย่ำงเดียว) จา้ นวน 10,054 ครวั เรอื นระยะเวลำดำเนนิ กำร ไตรมาสท่ี 2 (มกราคม – มีนาคม 2560)ข้นั ตอนกำรดำเนินงำน ดังนี 3.1 ก้าหนดกลุ่มเป้าหมาย และรปู แบบการสนับสนนุ สมั มาชพี ชมุ ชนแก่ครวั เรือนยากจนแบง่ เป็น 2 กลุม่ เปา้ หมาย ดังนี 3.1.1 ครัวเรือนยากจนท่พี ฒั นาไดท้ อี่ ยูใ่ นหมบู่ ้านเศรษฐกิจพอเพยี งตามยุทธศาสตรท์ ่ี 1 การสง่ เสริมการขับเคล่อื นการพฒั นาตามปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียงในภาคการเกษตรและชนบท (23,589 หมู่บ้าน) 3.1.2 ครัวเรอื นยากจนทีพ่ ัฒนาได้ทไ่ี มไ่ ดอ้ ย่ใู นหมู่บา้ นหมบู่ ้านเศรษฐกิจพอเพียงตามยทุ ธศาสตรท์ ี่ 1 3.2 ส้ารวจความต้องการอาชีพของครัวเรือนยากจนเป้าหมาย โดยร่วมกับผู้แทนทีมสนับสนุนการขับเคล่ือนสัมมาชีพชุมชนระดับอ้าเภอปราชญ์ชุมชน และครัวเรือนยากจนเป้าหมาย เรียนรู้รว่ มกนั ในการคน้ หาชอ่ งทางวิธกี ารสร้างอาชีพเพิ่มรายไดท้ เ่ี หมาะสม 3.3 ด้าเนินการจดั ประชุมหารอื ทมี สนับสนนุ การขับเคลือ่ นสัมมาชีพชุมชนระดับอ้าเภอเพื่อวางแผน สนับสนุน และเปน็ ทีป่ รึกษา ในการสนับสนุนสมั มาชพี ชุมชนแกค่ รวั เรอื นยากจน 3.4 ดา้ เนินกิจกรรมสนับสนุนสัมมาชีพชุมชนแกค่ รัวเรือนยากจนแบ่งเปน็ 2กลุ่มเป้าหมายดังนี 3.4.1 ครวั เรอื นยากจนท่ีพัฒนาได้ท่ีอยู่ในหม่บู ้านตามยุทธศาสตรท์ ี่ 1 (23,589หม่บู า้ น) ด้าเนนิ การ ดงั นี

38 กรมการพฒั นาชมุ ชน 1) สนบั สนนุ ใหเ้ ขา้ รว่ มเป็นกลมุ่ เปา้ หมายใน 20 ครัวเรือนท่เี ขา้ รับการอบรม สัมมาชพี ชมุ ชนตามโครงการส่งเสริมการสร้างสมั มาชีพชมุ ชนในระดบั หมบู่ ้าน จา้ นวน 5 วัน 2) สนบั สนุนวสั ดุการฝกึ อาชพี ใหก้ ับครวั เรือนยากจนเปา้ หมาย เพอื่ ต่อยอด อาชีพหลังจาการฝึกอบรมตามโครงการส่งเสริมการสร้างสัมมาชพี ชุมชนในระดับหมบู่ ้าน 3.4.2 ครวั เรือนยากจนทพ่ี ัฒนาไดท้ ี่ไมไ่ ด้อยู่ในหมู่บา้ นตามยทุ ธศาสตรท์ ี่ 1 ด้าเนินการ ดังนี 1) พัฒนากร ปราชญช์ ุมชน อช./ผนู้ า้ อช. และครัวเรือนยากจนเปา้ หมาย รว่ มกันวเิ คราะห์ความตอ้ งการสรา้ งสมั มาชีพชมุ ชน 2) ครัวเรือนยากจนเปา้ หมายเรียนรูอ้ าชีพจากปราชญช์ มุ ชน/ฐานเรยี นร้/ู ศูนยเ์ รียนรู้ชมุ ชนตามความเหมาะสม โดยมีทีมสนบั สนนุ การขบั เคลอ่ื นสมั มาชีพชมุ ชนระดับ อ้าเภอร่วมสนบั สนนุ การเรียนรแู้ ละพฒั นาอาชีพ 3) สนบั สนุนวสั ดุการฝกึ อาชีพใหก้ ับครวั เรอื นยากจน เพือ่ ส่งเสรมิ การ ประกอบอาชีพจากงบประมาณของโครงการสนับสนนุ สมั มาชพี ชุมชนแก่ครวั เรือนยากจน 3.5 ติดตามความก้าวหน้าการบริหารจัดการชีวิตครัวเรือนยากจนเป้าหมายเป็นราย ครวั เรือน (ดา้ เนินการภายในไตรมาส 3) โดยผู้แทนทีมสนับสนุนการขับเคล่ือนสัมมาชีพชุมชน ระดับอ้าเภอ ผู้น้าชุมชน ส่วนราชการท่ีเกี่ยวข้องร่วมให้ก้าลังใจ ช่วยเหลือให้ครัวเรือนยากจน เปา้ หมายใหส้ ามารถพัฒนาอาชีพและมรี ายไดเ้ พียงพอที่จะสามารถพ่ึงพาตนเองได้ 3.6 ถอดบทเรยี นและตดิ ตามสนบั สนุนทางวชิ าการแกค่ รัวเรอื นยากจนเป้าหมาย 3.7 สรปุ และรายงานผลการดา้ เนนิ งาน 4. โครงกำรพัฒนำผนู้ ำสมั มำชีพชมุ ชนระดับตำบล : ส้านักงานพัฒนาชุมชนจังหวัด ดำเนินกำรพัฒนำผู้นำสัมมำชีพชุมชนระดับตำบล กิจกรรมพัฒนาผู้น้าสัมมาชีพชุมชนระดับต้าบลด้วยระบบมาตรฐานการพัฒนาชุมชน (มชช.) และประเมินมาตรฐานผ้นู ้าสมั มาชีพชุมชนระดับตา้ บลโดยมีวัตถปุ ระสงค์ เพ่ือสรา้ งความรู้ ความเข้าใจ เกีย่ วกับการยกระดบั ผนู้ า้ สัมมาชพี ชมุ ชน ตามระบบ มาตรฐานการพัฒนาชุมชนแก่กลุ่มเป้าหมาย เพื่อยกระดบั ผูน้ า้ สมั มาชพี ชมุ ชน ใหผ้ ่านการรบั รองดว้ ยระบบมาตรฐานการพัฒนาชุมชน กลมุ่ เป้ำหมำย ผู้น้าสมั มาชพี ชุมชน จา้ นวน 6,095 คน ระยะเวลำดำเนินกำร ไตรมาส 2 – 4 (มกราคม – กรกฎาคม 2560) ซึ่งแบ่งเปน็ 2 กจิ กรรม ดังน้ี 1) กำรพัฒนำผู้นำสัมมำชีพชมุ ชนระดับตำบลดว้ ยระบบมำตรฐำนกำรพัฒนำชุมชน (มชช.) ดำเนินกำรไตรมำส 2 (มกรำคม-มนี ำคม 2560) จังหวัดละ 1 วนั

แนวทางการสร้างสมั มาชีพชมุ ชน 39 2) ประเมนิ มำตรฐำนผ้นู ำสมั มำชพี ชมุ ชนระดับตำบล ดำเนินกำรไตรมำส 4(กรกฎำคม-กนั ยำยน 2560)ข้ันตอนกำรดำเนินงำน ดงั นี ส้านักงานพัฒนาชุมชนจังหวัด/อ้าเภอ ประชาสัมพันธ์ รับสมัครและคัดเลือกผู้น้าสัมมาชพี ชุมชนทีผ่ ่านหลักสูตรวทิ ยากรผ้นู า้ สมั มาชพี จากกรมฯ จ้านวน 6,095 คน เฉลี่ยต้าบลละ1 คน ด้าเนนิ การเป็น 2 ขนั ตอน ดังนี ขนั้ ตอนท่ี 1 1) ส้านักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดจัดประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อสร้างกระบวนการเรยี นรูร้ ะบบมาตรฐานการพัฒนาชุมชนแก่ผู้น้าสัมมาชีพชุมชน ที่สมัครและได้รับคัดเลือกเข้าสู่ระบบมาตรฐานการพัฒนาชุมชนในไตรมาส 2 จ้านวน 1 ครัง เพื่อให้กลุ่มเป้าหมายเข้าใจระบบมาตรฐานการพัฒนาชุมชน สามารถพัฒนาภาวะผู้น้าของตนเองโดย สามารถวิเคราะห์วางแผนดา้ นการบริหารตนเอง ดา้ นการบรหิ ารสงั คม (สร้างทีมปราชญใ์ นพืนท่ตี า้ บลให้สามารถสนับสนุนสัมมาชีพชุมชนได้) และด้านการบริหารงานเพ่ือให้สามารถ สนับสนุนให้ครัวเรือนมีอาชพี ตามท่ไี ดร้ บั การอบรม รอ้ ยละ 85 และมีรายได้เพ่มิ ขนึ รอ้ ยละ 3 2) กล่มุ เป้าหมายพัฒนาตนเองตามกระบวนการ/ขันตอนของระบบมาตรฐานการ-พัฒนาชุมชน(มชช.) 3) สา้ นกั งานพัฒนาชุมชนอ้าเภอตดิ ตามสนบั สนุน ให้ค้าปรึกษา/แนะน้าการพัฒนาภาวะผู้น้าของกลุ่มเป้าหมายและตรวจประเมินสรุปความเห็นในการรับรองแก่คณะกรรมการรับรองมาตรฐานการพฒั นาชุมชนจงั หวัด ขั้นตอนท่ี 2 1) สา้ นกั งานพัฒนาชมุ ชนจังหวดั ประชุมคณะกรรมการรบั รองมาตรฐานการพฒั นาชุมชนในระดบั จงั หวัด เพอ่ื พิจารณาประเมินและใหก้ ารรับรองมาตรฐานแกก่ ลุ่มเป้าหมาย ในไตรมาส 4 2) สา้ นกั งานพฒั นาชุมชนจังหวัด รายงานผลการด้าเนินงานตามระบบ มชช. ตามแบบรายงานศูนย์ข้อมูลกลาง (DOC) 2 ครัง ภายในเดือนมีนาคม (ข้อมูลผู้สมัคร) และกันยายน(ข้อมูลผู้ผ่านการรับรอง) รวมทังถอดบทเรียนกลุ่มเป้าหมาย เพ่ือเผยแพร่ความรู้ประชาสัมพันธ์สร้างเครือขา่ ย จังหวัดละ 1 คน5. โครงกำรพฒั นำผู้นำชุมชนรนุ่ ใหมส่ ืบสำนงำนสมั มำชพี ชมุ ชน : สา้ นักงานพัฒนาชมุ ชนจังหวดั ด้าเนินการพฒั นาผู้น้าชมุ ชนรุน่ ใหมส่ ืบสานงานสัมมาชีพชุมชนโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาศักยภาพคนรุ่นใหม่ในชุมชน ให้สามารถเป็นกลไกในการบรหิ ารจัดการชุมชนและเป็นผ้นู า้ ชุมชนร่นุ ใหม่ท่ีสืบสานงานสมั มาชพี ชุมชน

40 กรมการพฒั นาชมุ ชน กลมุ่ เปำ้ หมำย จ้านวน 76 รุ่น ๆ ละ 20 คน รวม 1,520 คน ระยะเวลำดำเนนิ กำร ไตรมาสที่ 1(ตุลาคม – ธันวาคม 2559) ข้ันตอนกำรดำเนินงำน ดังนี 5.1 ส้านกั งานพฒั นาชมุ ชนจงั หวัดพิจารณาคัดเลือกหม่บู ้านเศรษฐกจิ พอเพยี งตน้ แบบ ปี 2553- 2559 ท่ีได้รับงบประมาณจากกรมการพัฒนาชุมชน และเป็นหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงยุทธศาสตร์ที่ 1 (23,589หมูบ่ า้ น)เปน็ บ้านตน้ แบบ (บา้ นพ)่ี เพ่อื เป็นแหลง่ เรยี นรู้ จงั หวัดละ 1หมู่บา้ น 5.2 สา้ นักงานพฒั นาชุมชนจังหวดั คดั เลอื กกลุ่มเปา้ หมาย อายุระหว่าง 18-35 ปี (ซึ่ง ไม่ได้ด้ารงต้าแหน่งหรือเคยด้ารงต้าแหน่งผู้น้าที่เป็นทางการ เช่น ก้านัน ผู้ใหญ่บ้าน ผู้ช่วย ผู้ใหญ่บ้าน สารวัตรก้านัน สมาชิก อบต. เป็นต้น) ซ่ึงอยู่ในพืนท่ีหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง ยุทธศาสตร์ท่ี 1 จ้านวน 3-6 หมู่บ้าน รวม 20 คน เข้ารับการพัฒนา ซึ่งส้านักงานพัฒนา ชุมชนจังหวัดอาจจะคัดเลือกกลุ่มเป้าหมายจากหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบฯ (บ้านพ่ี) ตามข้อ 1 ดว้ ยก็ได้ จ้านวน 3-5 คน 5.3 จดั หาครัวเรือนรับรองในหมบู่ า้ นเศรษฐกจิ พอเพียงตน้ แบบฯ (บา้ นพี)่ เพอ่ื เป็นท่ี พักค้างใหแ้ ก่กลุม่ เปา้ หมาย จา้ นวน 3 วัน 2 คืน 5.4 ให้ความร้แู กก่ ลุม่ เปา้ หมาย ในเรื่องตอ่ ไปนี 1) หลักการทรงงานและหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง 2) กระบวนทัศน์ผู้นา้ ชุมชนรนุ่ ใหม่ 3) แนวทางการขับเคลื่อนกระบวนการพัฒนาหม่บู ้านเศรษฐกจิ พอเพยี ง 4)การจัดทา้ แผนชมุ ชนและการน้าปัญหาความต้องการของชุมชนบรรจุไวใ้ นแผนชุมชน 5) การส่งเสรมิ สมั มาชพี ชุมชน 5.5 ให้พัฒนากรและผู้น้าอาสาพัฒนาชุมชน (ผู้น้า อช.) ติดตาม สนับสนุนให้ผู้น้า ชุมชนรุน่ ใหมไ่ ปด้าเนินการสง่ เสรมิ สมั มาชพี ชุมชนในหมู่บ้าน/ชมุ ชนของตนเอง 6. โครงกำรประชุมเชิงปฏิบตั ิกำรองคก์ รสตรีระดับภำคสง่ เสรมิ ครวั เรือนสัมมำชพี ชมุ ชน สา้ นกั งานพัฒนาชุมชนจังหวัดท่ีตังภาค จัดประชุมเชิงปฏิบัติการคณะกรรมการพัฒนา สตรีภาค (กพสภ.) และเจ้าหน้าท่ีพัฒนาชุมชนผู้รับผิดชอบงานสตรีของจังหวัดในภาค โดยมี วัตถุประสงค์เพื่อให้คณะกรรมการพัฒนาสตรีภาค มีความรู้ ความเข้าใจการด้าเนินงาน สัมมาชีพชุมชนตามหลักปรัชญา ของเศรษฐกิจพอเพยี ง และสามารถส่งเสริมองคก์ รสตรีในการ สนับสนนุ การขับเคล่ือนกจิ กรรมพัฒนาสตรีและครัวเรอื นสมั มาชีพชุมชน กลมุ่ เป้ำหมำย คณะกรรมการพัฒนาสตรีภาค (กพสภ.) 4 ภาค

แนวทางการสร้างสัมมาชีพชุมชน 41ระยะเวลำดำเนนิ กำร ไตรมาส 1 และ 3 (ตุลาคม – ธนั วาคม 2559 และเมษายน - มิถุนายน 2560)ข้ันตอนกำรดำเนินงำน ดังนี 6.1 ส้านักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดที่ตังภาค (จังหวัดเชียงราย ชลบุรี อุดรธานี และสตูล) จัดประชุมเชิงปฏิบัติการคณะกรรมการพัฒนาสตรีภาค (กพสภ.) และเจ้าหน้าท่ีพัฒนาชุมชนผู้รับผิดชอบงานสตรีของจังหวัดในภาค เพื่อสร้างความรู้ ความเข้าใจ แนวทางการพัฒนาสตรี และสนบั สนนุ การขบั เคลอื่ นครวั เรอื นสัมมาชพี ชุมชน ดงั นี 1) ทบทวนการด้าเนินงานของคณะกรรมการพัฒนาสตรีและการคัดเลือกคณะกรรมการพัฒนาสตรที กุ ระดบั พรอ้ มกนั ทัว่ ประเทศ ในปี 2560 2) การขับเคลื่อนครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งในหมูบ่ ้านเศรษฐกิจพอเพยี งเปา้ หมาย (23,589 หมู่บ้าน ในพืนที่ 76 จงั หวดั ) 3) บทบาทของคณะกรรมการพัฒนาสตรีในการสนับสนุนครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน และการคัดเลอื กครัวเรอื นสมั มาชพี ชุมชนตัวอย่าง 4) ความเชอ่ื มโยงของคณะกรรมการพัฒนาสตรีกับกองทุนพัฒนา-บทบาทสตรีการเขียนโครงการขอรับการสนับสนุนงบประมาณจากกองทุนพัฒนา-บทบาทสตรี เพ่ือพัฒนาและแกไ้ ขปัญหาของสตรี รวมถึงการสนับสนนุ สมั มาชีพชุมชนแกส่ ตรี 5) ประสานการด้าเนินงานกับคณะกรรมการสมาคมผู้น้าสตรีพัฒนา-ชุมชนไทยซง่ึ เปน็ ทมี สนบั สนนุ การขับเคล่ือนสัมมาชีพชุมชนระดบั ประเทศ 6.2 จัดท้าแผนปฏิบัติการของคณะกรรมการพัฒนาสตรีภาค ประจ้าปีงบประมาณ2560 เพ่ือส่งเสริมองค์กรสตรีในการสนับสนุนการพัฒนาสตรีการพัฒนาอาชีพของครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน และการคัดเลือกครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนตัวอย่างระดับจังหวัดๆ ละ 1ครัวเรอื น และระดบั ภาคๆ ละ 3 ครัวเรอื น 6.3 คณะกรรมการพัฒนาสตรีภาค ติดตามสนับสนุนคณะกรรมการพัฒนาสตรีจังหวัดตามแผนปฏบิ ตั กิ าร 6.4 ส้านักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดท่ีตังภาค ร่วมกับคณะกรรมการพัฒนาสตรีภาค พิจารณาคัดเลือกครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนตัวอย่างระดับภาค ๆ ละ 3 ครัวเรือน ตามแนวทางและหลกั เกณฑ์ทีก่ ้าหนด เพือ่ เขา้ รับโล่รางวลั ในส่วนกลาง 6.5 ส้านักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดท่ีตังภาค สรุปผลการคัดเลือกครัวเรือนสัมมาชีพชมุ ชนตัวอย่าง และข้อมูลผลการด้าเนินงานของครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนตัวอย่าง เพื่อเผยแพร่ประชาสมั พันธ์ และส่งให้กรมฯ ภายในเดือนกรกฎาคม2560

42 กรมการพฒั นาชมุ ชน 7. โครงกำรประชมุ เชิงปฏิบัติกำรสรำ้ งเครือข่ำยนกั จดั กำรควำมรชู้ มุ ชน : ส้านักเสรมิ สรา้ งความเขม้ แขง็ ชุมชน ดา้ เนินการจัดประชุมเชิงปฏิบัติการสร้างเครือข่าย นักจัดการความรชู้ ุมชน โดยมีวัตถุประสงค์  เพ่ือสรา้ งความรู้ ความเขา้ ใจ และพฒั นาทักษะในการเป็นนักจัดการความรู้ชุมชน  เพ่ือให้นักจัดการความร้สู ามารถสรา้ งเครือข่ายนกั จดั การความรู้ชมุ ชนในระดบั ชมุ ชนได้  เพ่ือสร้างเครือข่ายนักจัดการความรู้ระดับจังหวัด และระดับชุมชน ให้สามารถเป็นทีม เครือขา่ ยในการพัฒนา และน้าความรู้ในการจัดความรมู้ าแลกเปล่ยี นเรยี นร้ซู ่งึ กันและกัน กลมุ่ เปำ้ หมำย ๗๖ จังหวดั ๆ ละ ๒ คน รวม ๑๕๒ คน ประกอบดว้ ย ๑) นักวิชาการพัฒนาชุมชนท่ีมีความสนใจและรับผิดชอบงานจัดการความรู้ของส้านักงาน พัฒนาชุมชนจงั หวัด จงั หวัดละ ๑ คน ๒) ผนู้ า้ สมั มาชีพท่ีผา่ นการอบรมหรือเตรียมเขา้ รับการอบรมหลกั สตู รวิทยากรผู้น้าสัมมาชีพ จากกรมฯ จงั หวดั ละ ๑ คน ระยะเวลำดำเนนิ กำร ไตรมาส 1 (ตุลาคม – ธันวาคม 2559) ขั้นตอนกำรดำเนนิ งำน ดังนี 7.๑ กรมฯ ด้าเนินการแจง้ ให้จงั หวัดคัดเลือกกลุ่มเป้าหมายเขา้ ร่วมโครงการประชุมเชิง ปฏบิ ัตกิ ารสรา้ งเครือขา่ ยนักจดั การความร้ชู ุมชน 7.2 จงั หวัดคดั เลือกผู้เขา้ รว่ มโครงการฯ จ้านวน 2 คน ไดแ้ ก่ นกั วชิ าการพัฒนาชุมชนที่ มคี วามสนใจและรับผิดชอบงานจดั การความรขู้ องส้านักงานพฒั นาชุมชนจงั หวัด1 คน และปราชญ์ ชมุ ชนในหมบู่ ้านเศรษฐกจิ พอเพียงยุทธศาสตรท์ ี่ 1 ที่ผ่านการอบรม หรือเตรียมเข้ารบั การอบรม หลกั สตู รวิทยากรผู้น้าสัมมาชพี จากกรมฯ ๑ คน 7.3 จงั หวัดแจง้ รายชื่อกลมุ่ เป้าหมายที่เข้าร่วมโครงการฯ กรมฯ ทราบ 7.4 กรมฯ จดั ทา้ หลกั สตู รนกั จดั การความร้ชู ุมชน และเตรยี มวิทยากรตามโครงการ 7.5 กรมฯ ประชุมทมี งานเตรยี มความพร้อมในการด้าเนนิ งานตามโครงการฯ 7.6กรมฯจัดหาสถานทเี่ พื่อใช้ในการประชมุ เชงิ ปฏบิ ตั ิการสรา้ งเครือขา่ ยนกั จัดการความรู้ชมุ ชน 7.7 กรมฯ ด้าเนินการจัดประชุมฯ ตามหลักสูตรนักจัดการความรู้ จ้านวน 3 วัน มุ่งเน้นการสร้างความเข้าใจในภารกิจ เพิ่มพูนทักษะในการจัดการความรู้ และผลักดันให้เกิด เครือข่ายนักจัดการความรู้ท่ีสามารถเป็นกลไกในการจัดการความรู้ชุมชนเพ่ือยกระดับและ ขยายผลการพฒั นาเป็นหมบู่ า้ นเศรษฐกิจพอเพยี ง และการสรา้ งสมั มาชพี ใหก้ บั ชุมชน 7.8 สรุปและรายงานผลการด้าเนนิ งาน

แนวทางการสรา้ งสมั มาชพี ชมุ ชน 43 ภำคผนวก หลกั เกณฑก์ ารประเมนิ ครัวเรอื นสมั มาชพี ชุมชนตวั อย่าง ประจ้าปีงบประมาณ พ.ศ. 2560 แบบฟอรม์ รปู เล่มแผนชุมชนระดับตา้ บล แบบฟอร์มทะเบยี นข้อมลู ทมี วทิ ยากรสมั มาชีพชมุ ชน แบบฟอร์มทะเบียนขอ้ มลู ครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน แบบฟอรม์ ทะเบียนขอ้ มลู กลมุ่ อาชพี ท่ีจัดตงั ขึน ตามแนวทางสมั มาชีพชมุ ชน แบบฟอร์มการตดิ ตามครวั เรือนสมั มาชีพชมุ ชน แบบฟอรม์ แผนปฏบิ ตั กิ ารสร้างสมั มาชพี ชมุ ชน

44 กรมการพัฒนาชุมชน หลักเกณฑก์ ำรประเมินครัวเรอื นสัมมำชพี ชุมชนตัวอยำ่ ง ประจำปีงบประมำณ พ.ศ. 2560 ***************************** หลักเกณฑก์ ำรประเมนิ ครัวเรือนสัมมำชพี ชุมชนตัวอยำ่ ง 3 มี 2 ไม่ 3 มี 1. มสี มั มำชพี 1.1 ครวั เรือนประสบผลสา้ เรจ็ ในการประกอบสัมมาชพี สามารถเปน็ แบบอยา่ งได้ 1.2 ครัวเรือนมกี ารจดั ท้าบญั ชคี รวั เรือน 1.3 ครัวเรือนมกี ารออม 2. มีควำมสัมพันธท์ ีด่ ี 2.1 สมาชิกในครวั เรือนมีวถิ ีชวี ติ ประชาธิปไตยและท้ากิจกรรมรว่ มกันอยา่ งสมา้่ เสมอ 2.2 สมาชิกในครวั เรือนไมม่ กี ารใชค้ วามรนุ แรง 2.3 สมาชิกในครัวเรือนเป็นสมาชิกกลุ่ม องค์กร ในชุมชนอยา่ งน้อย 1 กลมุ่ /องค์กร 3. มีสภำพแวดลอ้ มเหมำะสม 3.1 มปี า้ ยครวั เรือนและจดั ระเบยี บบ้านให้สะอาดถกู สุขลกั ษณะ 3.2 มกี ารบรหิ ารจดั การขยะอยา่ งเหมาะสมไมเ่ ปน็ มลพิษต่อสง่ิ แวดลอ้ ม 3.3 มสี ่วนรว่ มในกิจกรรมอนรุ กั ษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิง่ แวดล้อมหรอื สาธารณประโยชน์ 2 ไม่ 1. ไมต่ ดิ ยำเสพตดิ - สมาชกิ ในครัวเรอื นไม่เก่ียวขอ้ งกับยาเสพตดิ และอบายมุขอื่น ๆ 2. ไมม่ ีหน้ีนอกระบบ - สมาชกิ ในครัวเรอื นไม่มีการกู้ยืมเงนิ นอกระบบและไม่มีหนีสนิ ลน้ พ้นตวั เงอ่ื นไข 1. พิจารณาคั ดเลือกจากครั วเรือนสัมมาชี พชุมชนในหมู่บ้ านเศรษฐกิจพอเพียง (จา้ นวน 23,589 หมบู่ ้าน) ท่ผี า่ นการส่งเสริมการสรา้ งสมั มาชพี ชมุ ชนระดบั หมบู่ ้าน 2. ครวั เรอื นสมั มาชพี ชมุ ชนต้องมสี ตรเี ป็นผู้มีบทบาทในการประกอบอาชีพด้วย เกณฑ์ผำ่ นกำรประเมิน - ครวั เรอื นสมั มาชพี ชมุ ชนตวั อยา่ ง ตอ้ งผา่ นเกณฑ์การประเมินทงั 3 มี 2 ไม่ ครบทุกข้อ

แนวทางการสร้างสมั มาชพี ชมุ ชน 45ผู้ประเมินและวธิ ีกำรประเมนิ1. ระดับอำเภอ - คณะกรรมการพัฒนาสตรีอ้าเภอ (กพสอ.) สนับสนุนการพัฒนาอาชีพของครัวเรือนสัมมาชีพชมุ ชน และเป็นแกนหลักในการคดั เลอื กครวั เรือนสมั มาชีพชุมชนตวั อยา่ ง - ส้านักงานพัฒนาชุมชนอ้าเภอ ร่วมกับองค์กรที่เป็นทีมสนับสนุนการขับเคล่ือนสัมมาชีพชุมชนระดับอ้าเภอ พิจารณาคัดเลือกครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนตัวอย่างตามเกณฑ์การประเมินอา้ เภอละ 1 ครวั เรือน - ส้านักงานพฒั นาชุมชนอ้าเภอ สรุปผลการคดั เลอื กและรายงานจังหวดั2. ระดับจังหวัด - คณะกรรมการพัฒนาสตรีจังหวัด (กพสจ.) สนับสนุนการพัฒนาอาชีพของครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน และเป็นแกนหลกั ในการคัดเลือกครัวเรือนสัมมาชีพชมุ ชนตัวอยา่ ง - ส้านักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดร่วมกับองค์กรที่เป็นทีมสนับสนุนการขับเคลื่อนสัมมาชีพชุมชนระดบั จงั หวดั พิจารณาคัดเลือกครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนตัวอย่างตามเกณฑ์การประเมินจังหวัดละ 1 ครัวเรือน ส่งเสริมและสนับสนุนการประกอบอาชีพแก่ครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนตวั อยา่ ง จังหวัดละ 5,000 บาท - ส้านกั งานพฒั นาชุมชนจังหวดั และคณะกรรมการพัฒนาสตรจี งั หวดั จัดส่งขอ้ มูลครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนตัวอย่างของจังหวัดให้ส้านักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดที่เป็นท่ีตังของคณะกรรมการพัฒนาสตรีภาค (กพสภ.)เพ่ือคดั เลือกเปน็ ครัวเรือนสมั มาชพี ชุมชนตวั อย่างระดับภาค ๆ ละ 3 ครัวเรอื น ภายในเดอื นมถิ นุ ายน 25603. ระดับภำค - คณะกรรมการพัฒนาสตรีภาค ติดตามสนับสนุนคณะกรรมการพัฒนาสตรีจังหวัดในการส่งเสริมครัวเรอื นสมั มาชพี ชุมชน และการคดั เลอื กครวั เรอื นสมั มาชพี ชมุ ชนตัวอย่าง - ส้านักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดที่ตังภาค ร่วมกับคณะกรรมการพัฒนาสตรีภาค พิจารณาคดั เลือกครวั เรอื นสัมมาชีพชมุ ชนตัวอย่างระดับภาค ๆ ละ 3 ครัวเรือน เพื่อเข้ารับโล่รางวัลในส่วนกลาง - ส้านักงานพฒั นาชุมชนจงั หวดั ท่ตี งั ภาค สรปุ ผลการด้าเนนิ งานเพอื่ เผยแพรป่ ระชาสัมพันธ์และรายงานผลพรอ้ มขอ้ มูลครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนตัวอย่าง ส่งกรมฯ ภายในเดือนกรกฎาคม2560

46 กรมการพฒั นาชมุ ชน แบบประเมินครวั เรือนสัมมำชพี ชุมชนตัวอย่ำง ปี 2560 1. ขอ้ มลู ครัวเรอื นสัมมาชพี ชมุ ชนตัวอย่าง ช่อื ................................................................นามสกุล................................................................ เพศ.......................อาย.ุ ........................ปี ที่อยู่ปจั จุบนั เลขที่.........ซอย..................ถนน.........................หมทู่ .่ี ...........ตา้ บล...................... อา้ เภอ...............................จังหวัด.............................................โทรศพั ท์.................................... อาชีพ.................จา้ นวนบุคคลในครัวเรอื น.............คน กลุ่ม/องคก์ รทเ่ี ป็นสมาชกิ ..................... ด้ำนกำรประเมนิ เกณฑก์ ำรประเมนิ (ตวั ชวี้ ดั ) ผลกำรประเมนิ1. มสี มั มำชพี 1.1 ครัวเรอื นประสบผลสา้ เรจ็ ในการประกอบ  ผา่ น  ไมผ่ า่ น สัมมาชพี สามารถเป็นแบบอย่างได้  ผา่ น  ไมผ่ ่าน2. มีควำมสัมพนั ธท์ ีด่ ี 1.2 ครวั เรอื นมกี ารจดั ท้าบญั ชีครวั เรอื น  ผ่าน  ไมผ่ ่าน 1.3 ครัวเรือนมีการออม  ผา่ น  ไมผ่ ่าน3. มสี ภำพแวดลอ้ ม  ผ่าน  ไมผ่ ่านเหมำะสม 2.1 สมาชกิ ในครวั เรือนมีวถิ ีชวี ิตประชาธิปไตย  ผา่ น  ไม่ผ่าน และทา้ กจิ กรรมรว่ มกนั อย่างสม้่าเสมอ 2.2 สมาชิกในครวั เรือนไมม่ ีการใชค้ วามรนุ แรง2.3  ผ่าน  ไมผ่ ่าน สมาชิกในครัวเรอื นเป็นสมาชกิ กลมุ่ องคก์ ร ในชมุ ชนอย่างน้อย 1 กลมุ่ /องค์กร  ผา่ น  ไม่ผา่ น 3.1 มปี า้ ยครวั เรือนและจัดระเบียบบ้านให้  ผา่ น  ไม่ผา่ น สะอาดถกู สขุ ลักษณะ 3.2 มีการบรหิ ารจดั การขยะอย่างเหมาะสมไม่ เปน็ มลพิษตอ่ สง่ิ แวดลอ้ ม 3.3 มสี ่วนรว่ มในกิจกรรมอนุรักษ์ ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดลอ้ มหรือ สาธารณประโยชน์

แนวทางการสร้างสมั มาชพี ชมุ ชน 47 ดำ้ นกำรประเมนิ เกณฑก์ ำรประเมิน (ตัวชี้วดั ) ผลกำรประเมนิ4. ไม่ตดิ ยำเสพติด สมาชิกในครวั เรือนไมเ่ กี่ยวข้องกับยาเสพตดิ  ผา่ น และอบายมุขอน่ื ๆ  ไมผ่ ่าน5. ไม่มหี นีน้ อกระบบ สมาชกิ ในครัวเรือนไมม่ ีการกูย้ มื เงนิ นอก  ผา่ น ระบบ และไมม่ ีหนสี ินล้นพน้ ตวั  ไม่ผ่าน ผลการประเมินผา่ นจา้ นวน...........................ด้าน .........................ตัวชวี ดั(ครวั เรอื นสมั มาชีพชุมชนตัวอย่าง ต้องผ่านเกณฑ์การประเมนิ ทัง 3 มี 2 ไม่ ครบทุกข้อ )(ลงชื่อ).......................................................(ทมี สนบั สนนุ ระดับจังหวัด) (ลงชื่อ).......................................................(ทมี สนบั สนุนระดับจงั หวดั )(........................................................) (........................................................)วัน.............เดอื น...................พ.ศ................. วนั .............เดอื น...................พ.ศ.................(ลงชื่อ).......................................................(ทีมสนบั สนุนระดับจงั หวดั ) (ลงชือ่ ).......................................................(ทมี สนบั สนุนระดบั จงั หวัด)(........................................................) (........................................................)วนั .............เดอื น...................พ.ศ................. วนั .............เดอื น...................พ.ศ.................

48 กรมการพฒั นาชุมชน แผนชมุ ชนระดบั ตำบล ประจำปี พ.ศ. ........ ตำบล....................... อำเภอ...............จังหวดั ....................

แนวทางการสรา้ งสมั มาชีพชุมชน 49 แผนชุมชนระดับตำบล ประจำปี พ.ศ. ......... คำอธิบำยเพ่ิมเติม – กำรลงวันที่ / เดือน น้ันขอให้ลงวันท่ีจัด ประชำคมเพ่อื พจิ ำรณำแผนชมุ ชนระดับตำบล แล้วมีมติเห็นชอบ และรับรอง พร้อมประกำศใช้ กำหนดให้อยู่ในระหว่ำงเดือน มี.ค.-พ.ค. ของทุกปี (กรณีปี 2560 ให้อยู่ในภำยในเดือน มกรำคม)เสร็จแล้วลงลำยมือของประธำนศอช.ต. ตำบล....................... อำเภอ.................จังหวดั ..................... คณะกรรมกำรศูนย์ประสำนงำนองค์กำรชมุ ชนตำบล.....................ได้ประชุมพจิ ำรณำแผนชมุ ชนระดับตำบล มมี ตเิ หน็ ชอบและรบั รองแลว้ เมอื่ วันที่..........เดือน.............................พ.ศ. …….. (ลงชอ่ื ) .................................................................. (...........................................................) ประธำนคณะกรรมกำรศูนย์ประสำนงำนองค์กำรชมุ ชน ตำบล......

50 กรมการพัฒนาชุมชน คำนำ การจัดแผนชุมชนระดับต้าบลฉบับนี มีความส้าคัญย่ิงต่อการส่งเสริมและสนับสนุนให้เกดิ กระบวนการเรียนรแู้ ละการจัดการตนเองของคนในต้าบล ผ่านกลไกการมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วนทุกหมู่บ้านในต้าบล โดยมีการค้นหา รวบรวมข้อมูลความรู้ และสร้างกระบวนการวิเคราะห์ปัญหา เพื่อร่วมกันก้าหนดทิศทางการพัฒนาหมู่บ้านเชื่อมโยงสู่ระดับต้าบลท่ีสอดคลอ้ งกบั ปญั หาและความตอ้ งการทีแ่ ทจ้ ริง สามารถแก้ไขปัญหาที่หมู่บ้านและต้าบลเผชิญร่วมกันอยู่ได้ รวมทงั ก่อเกิดการค้นหาศักยภาพจากทรัพยากรธรรมชาติ ฝีมือ ทักษะของคนในต้าบล เพ่ือแก้ไขปัญหาของต้าบล ลดการพึ่งพาจากภายนอก เพ่ือให้ชุมชนเข้มแข็งและพึ่งตนเองได้ ส้าหรับกระบวนการทบทวน และปรับปรุงแผนชุมชนระดับต้าบลของต้าบล......................................ได้ก่อเกิดจากกลไกของศูนย์ประสานงานองค์การชุมชนระดับต้าบล(ศอช.ต.)ทเ่ี ปน็ การมีส่วนรว่ มของผูน้ า้ กลุ่ม/องค์การ ผู้ใหญ่บ้าน กา้ นนั และองค์กรปกครองสว่ นท้องถ่ินจากทุกหมู่บ้าน พร้อมทังการส่งเสริมและสนับสนุนจากส่วนราชการ/ภาคเอกชนที่เกีย่ วขอ้ งภายใตท้ มี คณะทา้ งาน เพือ่ ร่วมกันบรู ณาการปัญหาและ ความตอ้ งการจากทกุ หมู่บ้านเชอ่ื มโยงสตู่ า้ บล ผ่านเวทีประชาคมต้าบลที่สร้างกระบวนการเรียนรู้ร่วมกันจากข้อมูลท่ีได้จากการจัดเกบ็ น้ามาการวิเคราะห์ขอ้ มูลจนไปสกู่ ารก้าหนดแผนงาน/โครงการ/กิจกรรมทีต่ อบสนองต่อปัญหาและความต้องการของหม่บู ้านเชอ่ื มโยงส่ตู า้ บล โดยก้าหนดออกมา 3 กลุ่มโครงการ/กิจกรรม คือ โครงการ/กิจกรรมท่ีด้าเนินการได้เอง โครงการ/กิจกรรมท่ีต้องด้าเนินการร่วมกันกบั หนว่ ยงานภายนอก และโครงการ/กิจกรรมทต่ี อ้ งขอรับการสนบั สนนุ จากภายนอก ศูนย์ประสานงานองค์การชุมชนระดับต้าบล .................หวังเป็นอย่างยิ่งว่า แผนชุมชนระดบั ตา้ บลเล่มนจี ะเปน็ ประโยชนแ์ ก่หน่วยงานราชการ ภาคเอกชน ภาคประชาสังคม และผู้ที่เก่ียวข้องได้น้าไปใช้ในการ ประสานเช่ือมโยงสู่แผนพัฒนาองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน และแผนพัฒนาอ้าเภอ จังหวัด/กลุ่มจังหวัด เพื่อการแก้ไขปัญหา และตอบสนองความต้องการของหมู่บา้ น และตา้ บลไดอ้ ยา่ งทัว่ ถึง และอันจะเปน็ ประโยชนต์ ่อการพึง่ พาตนเองไดข้ องชมุ ชนต่อไปคำอธบิ ำยเพ่มิ เตมิ – คำนำทีร่ ำ่ งขึน้ น้ี ศนู ยป์ ระสานงานองค์การชุมชนระดบั ต้าบล .................ตำบลสำมำรถนำไปปรบั แก้ไขเพ่อื เดอื น................ พ.ศ. ..........ควำมสอดคล้องกบั ตำบลไดท้ ้งั นกี้ ำรลงเดือนให้อยู่ระหวำ่ งเดอื นมีนำคม-พฤษภำคม ของทุกปี (กรณปี ี 2560ใหอ้ ยใู่ นภำยในเดอื นมกรำคม)