คู่มือ หนังสือค่ายเยาวชน

ÊÒúÑÞ  ศูนยก ารเรยี นรู ๓๑ ศนู ย ๒ พระราชดํารสั ๓ ความเปนมา ๔ เรยี นรภู าษาไทยกนั เถอะ ๑๑ เพลง “ตนไมของพอ ” ๑๒ เพลงคา ย “เยาวชน...รักษพ งไพร เฉลมิ พระเกยี รตฯิ ” ๑๓ “รวมพลัง สามคั คี รว มใจ เพอื่ เยาวชนของชาต”ิ ๑๔ ๑๕ กจิ กรรม พัฒนาความคุนเคย ๑๗ คณุ คาทรพั ยากรปา ไม ๑๗ ๑๘ ประโยชนของปา ไม ๒๐ ปาไมในประเทศไทย ๒๒ สวนพฤกษศาสตรใ นโรงเรยี น ๒๓ ทรัพยากรธรรมชาติเดน ในทอ งถ่ิน ๒๔ ตนไมทหี่ นปู ลกู ๒๖ โครงการ สรางปา สรา งรายได ๒๘ พชื ในทอ งถนิ่ ของหนแู ละการแปรรูปอาหารจากพชื ๒๙ พระมารดาแหงไหมไทย ๓๐ หมอ นไหมสารพัดประโยชน ๓๒ พลงั สหกรณ ๓๔ บัญชี นําวถิ ีสคู วามพอเพยี ง ๓๕ คณุ คาทรัพยากรสัตวป า ๓๖ โซอ าหาร ๓๗ สายใยอาหาร ๓๘ โลกใบเล็ก ๓๙ กิจกรรมรับอรณุ ๔๐ เร่อื งเลาจากปา ๔๑ ทักษะชวี ิตทีเ่ ปน มติ รกับส่งิ แวดลอม ๔๒ การจัดการขยะเพอ่ื โลกสวย “มาแยกขยะกันเถอะ” ๔๓ ขยะไปไหน ๔๕ สูตรปยุ พระราชทาน ๔๗ หญา แฝก พชื เพ่ือการอนุรกั ษดนิ และนาํ้ ๔๘ เรยี นรคู ณุ คา พรรณไมดวยเทคโนโลยี บทสวดมนต / แบบฝก การทาํ สมาธภิ าวนา เมตตาพรหมวหิ าร

 ó ñ ñ ôõ ò ò ó ö ô õ òð ÷ ø ö ñð ÷ ù ñò ññ ø ñó ù òñ ñð ññ ñô ñõ ñò ñó ñö ñô òò ñ÷ ñõ ñö ñø ñ÷ ñù ñø òó ñù òô òð òñ òõ òò òö òó òø ò÷ òô òù òõ òö óð óñ ò÷ òø òù óð óñ

¾ÃÐÃÒª´íÒÃÑÊ  “ใหครูรักเด็กและเด็กรักครู” “ใหครูสอนเด็กใหมีนํ้าใจตอเพื่อน ไมใหแขงขันกัน แตใหแขงกับตัวเอง ใหเด็กท่ีเรียนเกงกวาชวยสอนเพ่ือนที่เรียนชากวา” “ใหครูจัดกิจกรรมใหนักเรียนทํารวมกัน เพื่อใหเห็นคุณคาของความสามัคคี” พระราชกระแสฯ ของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช พระราชทานใหองคมนตรีในการจัดต้ังกองทุนการศึกษา พ.ศ. ๒๕๕๕ “...ต้ังใจท่ีจะปลูกฝงใหเด็กมีจิตสํานึกในการอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอม และพฒั นาลกั ษณะนสิ ยั ในการใชทั รพั ยากรอยา งมปี ระสทิ ธภิ าพหลายอยา งเดนิ ตามแนวพระราชดาํ ริ ของพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว” (พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช) จากหนังสือ สืบสานพระราชปณิธาน สามทศวรรษจรัสหลา การพัฒนาเด็กและเยาวชนในถิ่นทุรกันดาร สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงบรรยายเรื่อง “ประสบการณการพัฒนาชนบทที่เปนมิตรกับสิ่งแวดลอม” ณ ธนาคารกสิกรไทย สํานักงานใหญ ๑ มีนาคม ๒๕๕๓ “...นอกจากการอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติแลว ยังสอนใหอนุรักษวัฒนธรรม เพราะ เปนสิ่งที่เปนรากฐานชีวิตของนักเรียนทุกคน เม่ือรูวาทองถิ่นของตน มีอะไรดีบาง ก็จะทําใหเกิด ความภาคภมู ใิ จ มกี ารบนั ทกึ สงิ่ ทเี่ ปน ของมคี ณุ คา ทเ่ี ปน ความคดิ ของมนษุ ย เปน จติ วญิ ญาณของบคุ คล ใหรวมกันทํางานอนุรักษพรอม ๆ กับงานพัฒนาชุมชน...” จากหนังสือ สืบสานพระราชปณิธาน สามทศวรรษจรัสหลา การพัฒนาเด็กและเยาวชนในถิ่นทุรกันดาร สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงบรรยายเร่ือง “การพัฒนาเด็กและเยาวชนในถิ่นทุรกันดาร” พ.ศ. ๒๕๕๐

 ¤ÇÒÁ໚¹ÁÒ มูลนิธิสวนสมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์ฯ โดย ฯพณฯ พลเอก เปรม ติณสูลานนท ประธาน กรรมการ และดร.จิรายุ อิศรางกูร ณ อยุธยา กรรมการและเลขาธิการ ไดใหนโยบายในการจัดสราง สวนสมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์ฯ ใหมีเอกลักษณเปน “ปาเล็กในเมืองใหญ” เพื่อเปนแหลงเรียนรูปลูก จติ สาํ นกึ เยาวชนและประชาชนใหเ หน็ ความสาํ คญั ของทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละปกปอ งรกั ษาไวเ พอื่ ตนเอง และชนรุนหลังสืบไป ตามพระราโชบายของสมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ ๙ ในป พ.ศ. ๒๕๕๓ มูลนิธิสวนสมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์ฯ ไดรวมกับ กรุงเทพมหานคร กรมอุทยานแหงชาติ สัตวปา และพันธุพืช และกรมปาไม จัดคาย “วัยซน...ผจญปาเล็กในเมืองใหญ” ขึ้น ณ สวนสมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์ฯ ในชวงปดเทอม สําหรับเยาวชนอายุ ๖ - ๑๒ ป เพื่อขยายใหโครงการคา ย “เยาวชน...รกั ษพ งไพร เฉลมิ พระเกยี รตฯิ ” เปนประโยชนแกเยาวชน ทั่วประเทศ โดยหลักสูตรครอบคลุมทุกดานของการดํารงชีวิต มูลนิธิสวนสมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์ฯ กรมอทุ ยานแหง ชาตฯิ กรมปา ไม สาํ นกั การศกึ ษา กทม. ไดน าํ เรยี นนายแพทยธ รี ะเกยี รติ เจรญิ เศรษฐศลิ ป ผชู ว ยรฐั มนตรกี ระทรวงศกึ ษาธกิ าร (ในขณะนนั้ ) ถงึ ความพรอ มของศนู ยก ารอบรมของทงั้ ๓ องคก ร และ หลกั สตู รคา ยทีจ่ ะใชอ บรมเยาวชน ซึง่ ทา นผูช ว ยรฐั มนตรเี หน็ ชอบดว ย และไดจ ดั ใหม กี ารประชมุ ระหวา ง คณะทํางานจากองคกรทั้ง ๔ กับ ผูอํานวยการสถาบันวิทยาศาสตร สํานักวิชาการและมาตรฐาน การศึกษา เมื่อวันที่ ๒๖ ธันวาคม ๒๕๕๗ ตนป ๒๕๕๘ โครงการคาย “เยาวชน...รักษพงไพร เฉลิมพระเกียรติฯ” ไดเริ่มกิจกรรม อบรมเยาวชน โดยใชศูนยสวนสมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์ฯ ๑ ศูนย ศูนยศึกษาธรรมชาติและสัตวปา ของกรมอุทยานแหงชาติฯ ๒๑ ศูนย (ทั่วประเทศ) และศูนยเรียนรูเพื่อการอนุรักษทรัพยากรปาไม ตามแนวพระราชดําริ ของกรมปาไม ๕ ศูนย รวม ๒๗ ศูนยทั่วประเทศ โดย สพฐ. มอบให สํานักพัฒนา นวัตกรรมการจัดการศึกษา เปนหนวยงานเขารวมโครงการฯ รับผิดชอบจัดเยาวชนเขารับการอบรม พรอมงบประมาณสวนหนึ่ง และแตละองคกรตั้งงบประมาณรองรับอีกสวนหนึ่ง พรอมกันนี้โครงการฯ ไดเชิญกรมตรวจบัญชีสหกรณ และกรมพัฒนาที่ดิน เขารวมบูรณาการรวม ๗ หนวยงาน อบรมเยาวชน ได ๖,๕๔๙ คน เกินกวาเปาหมายที่กําหนด &-D5 ฯพณฯ พลเอก เปรม ตณิ สูลานนท ประธานกรรมการ มูลนิธิสวนสมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์ฯ เล็งเห็นความสําคัญ ŮD#+)<2A-:!!čů ของเยาวชนท่ีเปนอนาคตของชาติ ใหเติบโตข้ึนเปนคนดี #+8 :! ++) :+ ตอบแทนคุณแผนดิน ไดกรุณามอบเกียรติบัตรใหเยาวชน ทีผ่ า นโครงการคาย “เยาวชน...รกั ษพ งไพร เฉลมิ พระเกียรตฯิ ” )-A !< <2/!2)DK&+8!:DĊ:2<+< <<P7

 เมื่อวันที่ ๒๔ พฤศจิกายน ๒๕๕๗ นายแพทยธีระเกียรติ เจริญเศรษฐศิลป รัฐมนตรีวาการกระทรวงศึกษาธิการ (ผูชวยรัฐมนตรีในขณะนั้น) ไดมาเยี่ยมสวนสมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์ฯ เมื่อวันที่ ๒๗ พฤศจิกายน ๒๕๕๗ พลเอก ดาวพงษ รัตนสุวรรณ องคมนตรี (รัฐมนตรี วาการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและ สิ่งแวดลอม ในขณะนั้น) ไดมาเยี่ยมศูนย สวนสมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์ฯ และเมื่อ มีโอกาสทานไดไปเยี่ยมคายเยาวชนที่ ตางจังหวัดดวย ¡Ô¨¡ÃÃÁ¡ÒÃà»´ ¤Ò‹  “àÂÒǪ¹...Ãѡɾ §ä¾Ã à©ÅÔÁ¾ÃÐà¡ÕÂÃμÏÔ ” ฯพณฯ พลเอก เปรม ติณสูลานนท ใหเกียรติ มาเปนประธานเปดโครงการคายเยาวชนฯ ทวั่ ประเทศ สมยั ท่ี ๒ เมอ่ื วนั ที่ ๒๘ มนี าคม ๒๕๕๙ ณ สวนสมเดจ็ พระนางเจา สริ กิ ิตฯิ์ ฯพณฯ พลเอก เปรม ติณสลู านนท ใหเ กยี รติมาเปน ประธานเปด โครงการคาย “เยาวชน...รกั ษพ งไพร เฉลิมพระเกยี รติฯ” ทวั่ ประเทศ สมยั ที่ ๓ เมอื่ วนั ท่ี ๑๕ มนี าคม ๒๕๖๐ ดร.เกษม วฒั นชยั องคมนตรี ใหเกียรตเิ ปน ประธาน เปดคายสมัยแรก เม่ือวันที่ ๒๒ พฤษภาคม ๒๕๕๘ และ ดร.ธรี ภทั ร ประยรู สทิ ธิ อธบิ ดกี รมปา ไม (ในขณะนน้ั ) เ ป น ป ร ะ ธ า น ป ด ค า ย แ ล ะ ม อ บ ใ บ เ กี ย ร ติ บั ต ร ของ ฯพณฯ พลเอก เปรม ติณสูลานนท แกเยาวชน ณ ศธส.เชิงดอยสุเทพ กรมอุทยานแหงชาติฯ รวมจัด กับ ศรร.เชียงใหม กรมปาไม

 พ.ศ. ๒๕๕๘ เมื่อโครงการคาย “เยาวชน...รักษพงไพร เฉลิมพระเกียรติฯ” ประสบผลสําเร็จอยางดี เหมาะสมทจ่ี ะนาํ ความกราบบงั คมทลู ฯ แลว ดร.จริ ายุ อศิ รางกรู ณ อยธุ ยา เลขาธกิ ารมลู นธิ สิ วนสมเดจ็ พระนางเจา สริ กิ ติ ิฯ์ จงึ ไดก ราบบงั คมทลู ใหท รงทราบใตฝ า ละอองพระบาท สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี จงึ มพี ระมหากรุณาพระราชทานพระราชานุญาตใหใชพ ระนามาภิไธยเปน ชอ่ื โครงการวา “คา ยเยาวชน...รักษพ งไพร เฉลิมพระเกยี รติ ๖๐ พรรษา สมเด็จพระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี” นับเปนพระมหากรุณาธิคุณหาท่ีสุดมิได และเปนสิริมงคลแกทุกองคกรรวม รวมทั้งคณะทํางานทุกคน ที่รวมพลงั กนั เพ่อื จุดมุงหมายเดียวกัน เพื่อสรางเยาวชนใหเปน ทรพั ยากรทีด่ ขี องชาติตอ ไป พ.ศ. ๒๕๕๙ กรมสง เสรมิ การเกษตร และกลมุ บริษัท ทรู ไดเ ขา รว มโครงการ และกรมปา ไมไ ดเ พ่มิ ศูนยการเรียนรูข้ึนอีกหน่ึงศูนย โดยใชศูนย “สวนศรีนครเขื่อนขันธ” จังหวัดสมุทรปราการเปนศูนยอบรม รวมองคก รทรี่ วมบรู ณาการ ๙ องคก ร มีศูนยการเรยี นรู ๒๘ ศนู ยฯ เยาวชนเขา รับการอบรม ๖,๘๐๓ คน และ ไดเพ่ิมการอบรมครแู ละ สพป. ๕ ภาค อีกจาํ นวน ๕๓๗ คน

สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี  เสดจ็ ฯ ทอดพระเนตรนทิ รรศการ โครงการคา ย “เยาวชน...รกั ษพ งไพร เฉลิมพระเกยี รตฯิ ” ในงาน สีสรรพรรณไม เทดิ ไทบ รมราชนิ นี าถ ณ สวนสมเดจ็ พระนางเจาสิรกิ ิตฯิ์ เม่ือวันท่ี ๙ สิงหาคม ๒๕๕๘ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จฯ ทอดพระเนตรนิทรรศการมีชีวิตหลักสูตรโครงการคาย “เยาวชน...รกั ษพ งไพร เฉลิมพระเกียรติฯ” โดยมเี ยาวชนที่ผา นการอบรม กราบบังคมทูลรายงานสง่ิ ทีเ่ รยี นรจู ากคา ยแลว ทรงพอพระทยั เมื่อวนั ที่ ๑๑ สิงหาคม ๒๕๕๙ สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี เสด็จฯ ทอดพระเนตรนิทรรศการความคบื หนา โครงการคาย “เยาวชน...รกั ษพ งไพร เฉลมิ พระเกยี รตฯิ ” จากการนาํ ไปปฏบิ ตั จิ รงิ โดยมปี ระธานมลู นธิ สิ วนสมเดจ็ พระนางเจา สริ กิ ติ ฯ์ิ รมว.กระทรวงศกึ ษาธกิ าร รมว.กระทรวง เกษตรและสหกรณ และ รมว.กระทรวงทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดลอ ม เฝารับเสด็จฯ เลขาธิการ กพฐ. กราบบงั คมทูลรายงาน

 เมอ่ื วนั ท่ี ๑๑ สงิ หาคม ๒๕๖๐ สมเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จฯ ทอดพระเนตร ความคืบหนาโครงการฯ เยาวชนกราบบังคมทลู รายงานการตอยอดสู โรงเรยี น และ ชมุ ชน เมอ่ื วนั ที่ ๙ สงิ หาคม ๒๕๖๑ สมเดจ็ พระเทพรตั น ราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จฯ ทอดพระเนตร ความคืบหนาโครงการฯ การ บรู ณาการหลกั สตู ร รวมถงึ การตอ ยอดขยายผล สูโรงเรียนและชุมชน โดยมีประธานมูลนิธิ สวนสมเดจ็ พระนางเจา สริ กิ ติ ์ิ ผบู รหิ ารระดบั สงู ของหนวยงานภาคีเครือขาย และผูปฏิบัติงาน ในพื้นทีท่ ้ัง ๓๑ ศูนย พรอมดวยผูนาํ เยาวชนรกั ษพ งไพร เฝารบั เสด็จฯ และเลขาธิการ กพฐ. (ดร.บุญรกั ษ ยอดเพชร) กราบบังคมทูลรายงาน ป ๒๕๖๐ โครงการคาย “เยาวชน...รักษพงไพร เฉลิมพระเกียรติ ๖๐ พรรษา สมเด็จพระเทพ รตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ าร”ี เพมิ่ องคก รรว มอกี ๓ องคก ร ไดแ ก กรมสง เสรมิ สหกรณ กรมหมอ นไหม และองคการสวนสัตวใ นพระบรมราชปู ถมั ภ รวมองคก รบรู ณาการรว มทง้ั สน้ิ ๑๒ องคก ร และไดเ พม่ิ ศนู ยเ รยี นรเู พอ่ื การอนรุ กั ษท รพั ยากรปา ไมต ามแนวพระราชดาํ ริ (กรมปา ไม) ท่ี ศรร.นา น อ.บอ เกลอื จ.นา น เปน ศนู ยท ่ี ๒๙ สพฐ. ไดน าํ เยาวชนระดบั ชน้ั ป.๔ - ป.๖ จาก ๔๒๐ โรงเรยี น เขา รบั การอบรมจาํ นวน ๗,๐๔๗ คน ทว่ั ประเทศ และไดอ บรมครแู ละบคุ ลากรทเ่ี กย่ี วขอ ง ๕ ภาค จาํ นวน ๖๑๓ คน พรอ มทง้ั ไดเ พม่ิ หลกั สตู รโครงการพระราชดาํ ริ “สรา งปา สรา งรายได” เพอ่ื ใหส อดคลอ งกบั พระราโชบาย ในการปรบั เปลย่ี นพฤตกิ รรมการใชท ด่ี นิ บนพน้ื ทส่ี งู ใหช มุ ชนสรา งรายไดไ ปพรอ มๆ กนั กบั เพม่ิ พน้ื ทป่ี า อยา ง เกอ้ื กลู พฒั นาผลติ จากปา ใหส อดคลอ งกบั ความตอ งการของตลาด โดยไดเ ลอื กกาแฟเปน พชื เศรษฐกจิ หลกั โดย ตอ ยอดสู ๒๖ โรงเรยี น จาํ นวนนกั เรยี น ๓,๑๗๗ คน ครู ๒๑๘ คน รวมทง้ั ชมุ ชนทส่ี นใจเขา รว มอกี จาํ นวนหนง่ึ

ป ๒๕๖๑ โครงการคาย “เยาวชน...รักษพงไพร เฉลิมพระเกียรติ ๖๐ พรรษา  สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี” ไดเพ่มิ ศูนยการเรียนรู จํานวน ๒ ศูนย ไดแ ก ศรร.แมฮ อ งสอน อ.เมอื ง จ.แมฮ อ งสอน ของกรมปา ไม จาํ นวน ๑ ศนู ย และ ศธส.นา น อ.นานอ ย จ.นา น ของกรมอทุ ยานแหงชาติ สตั วปา และพนั ธพุ ชื จาํ นวน ๑ ศูนย รวมเปน ๓๑ ศูนย พรอมทง้ั เสรมิ กจิ กรรม การเรยี นรอู กี ๓ กจิ กรรม ไดแ ก ๑) เรยี นรภู าษาไทยกนั เถอะ ๒) สวนพฤกษศาสตรใ นโรงเรยี น และ ๓) Waste to Forest สพฐ. และภาคเี ครอื ขา ย ดาํ เนนิ งานตามเปา หมายการพฒั นาทย่ี ง่ั ยนื สอดคลอ งกบั ยทุ ธศาสตรช าติ ดา นการสรา งการเตบิ โตบนคณุ ภาพชวี ติ ทเ่ี ปน มติ รกบั สง่ิ แวดลอ ม มเี ยาวชนไดร บั การพฒั นา จาํ นวน ๗,๕๖๔ คน จาก ๕๐๔ โรงเรยี น และครู จาํ นวน ๑,๖๒๘ คน พบวา เยาวชนมคี วามสขุ ในการเรยี นรแู ละมคี ณุ ลกั ษณะของ นกั อนรุ กั ษเ ปน อยา งดี พรอ มทง้ั ไดม กี ารตอ ยอดพฒั นาสผู นู าํ เยาวชนรกั ษพ งไพรระดบั ประเทศ จาํ นวน ๒๘๕ คน เพ่อื ใหเยาวชนซาบซ้งึ ในพระมหากรุณาธิคุณตอสถาบันพระมหากษัตริยท่พี ระราชทานโครงการพระราชดําริ มากมาย ลว นเพอ่ื ประโยชนส ขุ ของประชาชนทง้ั สน้ิ รวมถงึ ใหเ ยาวชนเปน แกนนาํ ขยายผลในพน้ื ท่ี ป ๒๕๖๒ มุงเนนการตอยอดอยางยั่งยืน จากการจัดคายท่ีมุงเนนการบูรณาการสหวิชาการท่ี เ ก่ี ย ว ข อ ง บ น ฐ า น ทั ก ษ ะ ก า ร เ รี ย น รู สั ง ค ม แ ล ะ อ า ร ม ณ ดวยกระบวนการเรียนรูแบบ Active Learning ผนวกเขากับการเรียนรูผานประสบการณตรงจากแหลง ศึกษาธรรมชาติจริงในพื้นที่ พรอมทั้งเสริมสรางใหครูและผูเกี่ยวของ มีความรูความเขาใจในการจัดการเรียน การสอนแบบบูรณาการดานการอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติในทองถิ่นอยางเปนระบบ สูการเปนแกนนํา ตอยอดขยายผลในโรงเรียนและชุมชน ดวยการพัฒนาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งคํานึง ถึงความยั่งยืนของฐานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของเยาวชนใหเปนมิตร ตอสิ่งแวดลอม เกิดผลลัพธตอความยั่งยืน

 ÇÑμ¶Ø»ÃÐʧ¤¢Í§ ¤‹Ò “àÂÒǪ¹...Ãѡɏ¾§ä¾Ã à©ÅÔÁ¾ÃÐà¡ÕÂÃμÏÔ ” ๑. เยาวชนไดซาบซึ้งในพระมหากรุณาธิคุณตอสถาบันพระมหากษัตริย ที่พระราชทานโครงการพระราชดําริมากมายลวนเพื่อประโยชนสุข ของประชาชนทง้ั สน้ิ ๒. เยาวชนมีความเขมแข็ง สามารถดูแลและพัฒนาตนเองได และ มีศักยภาพในการเผชิญกับสถานการณตาง ๆ ที่จะเกิดข้ึนในอนาคตได อันเปนแนวทางสูความมั่นคงและความย่ังยืนตามพระราชดําริของ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ตามปรัชญาของ “เศรษฐกิจพอเพียง” ๓. เยาวชนไดเขาใจประโยชนของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม ซงึ่ เปน รากฐานของประเทศ ทจี่ ะตอ งชว ยกนั ฟน ฟแู ละรกั ษาใหม นั่ คงและ ยง่ั ยนื เพอ่ื อนาคตของตนเอง ลูกหลาน ตลอดจนถึงโลกน้ี ๔. เยาวชนไดรื้อฟนวิถีการดํารงชีวิต วัฒนธรรม และภูมิปญญาท่ีดีงาม ของทองถ่ิน มีความรูและทักษะพื้นฐานการเกษตรยั่งยืนในการผลิต อาหารเพ่ือการบริโภคและอาชีพในการดํารงชีวิต เชนการแปรรูป การเพาะขยายพันธุ ซึ่งเปนวิถีที่สามารถชวยเหลือตนเองได ชวยเหลือ ซึง่ กันและกัน และรจู กั เสยี สละเพอ่ื สว นรวม ๕. เยาวชนไดป ฏบิ ตั จิ รงิ เรยี นรจู ากผเู ชยี่ วชาญแตล ะหลกั สตู รคา ย ไดฝ ก ฝน ทักษะท้ัง ๔ ดา น คอื พทุ ธิศกึ ษา จริยศกึ ษา หตั ถศกึ ษา และพลศึกษา ซงึ่ เปน ความรแู ละทกั ษะทน่ี าํ ไปใชใ นชวี ติ จรงิ และถงึ ทสี่ ดุ สามารถพฒั นา ตอ ไปดวยตนเองได

àÃÕ¹ÃÀŒÙ ÒÉÒä·Â¡Ñ¹à¶ÍÐ  ยานี ๑๑ พรรณพฤกษา กับ สตั วาภิธาน ดูรากุมาระ พระยาศรีสนุ ทรโวหาร นอยอาจารยางกรู จะรํ่าแตหมูไม แตง เมอ่ื พ.ศ. ๒๔๒๗ จําปาแลจําป ชาลีสาล่ีคละ ขาเจาจะเลาไขคํา กอกาวาลํานํา พอใหจําคํา กอ กา แกแลแคมะคะ ไขเนากะเบาปรู มีช่ือใชในภาษา ไทยใชตอ ๆ มา แตกอกามีอะโข ประดูลําภูไผ ชะบามะคาขา มะลุลีแลยี่โถ เพกาพะวาโพ เหลาโสนตะโกนา นํ้าเตาเถามะระ กระเชาสีดาชา จําปาดะดูสาขา มะกล่ําสํามะงา พระยายาสาระภี มหาสดัมปะคําไก หญาคาดาดูประ กอสละคละดีหมี หวาเปลาเถาดีปลี เถาเทพีมะละกอ คือไมคํา กอไพลดําทํายาดี ไมยี่รูไมสมอ ระกําสํามะลอ ไมตะครอปอกะเจา ทําเลมีที่ภูผา มลิลาแลสาคู หมูไมไลแลเสลา กะพอกอกะเพรา กอสาเลาเถาพลูแก กอชาพลูดูไสว เอามาใสกระเชาดี สะเดาปาคลาแสม ตอไสไกรแคแกร สะระแหนยี่โนไพร ไมสมีแสมดํา มีประจําที่สาขา ดาระดะดูไสว กระพอสมอไทย กระทือไพลลําไยยอ เถาละดาดรุณี ที่ขอขําจําใสใจ ฯ โยธะกาแลมะกอ มะไฟไมมะฝอ ตะกูตอตะโกนา สตือใหญไซรสาขา สบูหูปลางา โหระภาหญาใตใบ เขาเคลาคละพะหญาไซร ใครฝาระอาใจ ท่ีหมูใหญ ไมออกอขลูคละ เหลาคุคะแลปะหล่ํา กอไผไสวลํา สะแกแลสาเก โพทะเลกระทือผี เขาวาชาฤๅษี สมอทะเลใหญ มีอยูใกลท่ีธารา ระยะหมูมะกา ปาเลาเปราระดะ ข้ีกาคละตําแยอยู สมอช่ือดีงู มะกลํ่าตาหนูเถา ใบเยาว ๆ ไมโตใหญ ชอ ๆ เขาพอใจ ท่ีทอกอตะใคร กอใหญ ๆ ใบขจี ไรนาเขาสาลี มโนราเขาคากอ หมูสะตอตะใครนํ้า กระแตไตไมลํา สะบาใบรี ๆ เนรภูสีตรีชะวา สาเลาเหลาบุหงา ทุมานานาหนอ เอาแตลอตอวจี หนู ๆ ดูคดี

 ¾ÃÐÃÒª´Òí ÃÑÊ “ควรปลกู ตน ไมใ นใจคนเสยี กอ น แลว คนเหลา นนั้ กจ็ ะพากนั ปลกู ตน ไมล งแผน ดนิ และ รกั ษาตนไมดวยตนเอง” พระราชดํารัสพระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช ขณะเสดจ็ ฯ ไปหนว ยงานตนนา้ํ พัฒนาทุงจือ จ.เชยี งใหม พ.ศ. ๒๕๑๔ à¾Å§ : μŒ¹äÁŒ¢Í§¾Í‹ คํารอ ง นิติพงษ หอ นาค ทํานอง อภไิ ชย เยน็ พนู สุข เรยี บเรยี ง อภิไชย เย็นพนู สุข นานมาแลว พอไดปลกู ตนไมไ วใหเ รา เพอ่ื วันหนึง่ จะบงั ลมหนาว และคอยเปน รม เงา ปลูกไวเ พอ่ื พวกเราทกุ ทกุ คน พอ ใชเหง่อื แทนน้าํ รดลงไป เพอ่ื ใหผ ลิดอกใบ ออกผล ใหเ ราทุกทกุ คน เตบิ โตอยางรมเยน็ ในบา นเรา ผา นมาแลว เจ็ดสบิ ป ตน ไมน นั้ สูงใหญ จากวนั น้ีสักหมืน่ ป ตน ไมทพ่ี อปลกู ลมแรงเทาไร ก็บรรเทา ตองสวยตองงดงาม และย่ิงใหญ ออกผลใหเกบ็ กนิ แตกใบเพ่อื ใหรม เงา สบื สานและตดิ ตาม จากรอยทีพ่ อ ตง้ั ใจ คอยดูแลเรา ใหเ รายงั มีวันตอไป เหง่ือเราจะเทไป ใหต น ไมของพอยังงดงาม จนวันน้ี ใตเงาแหงตนไมต นใหญ จากวันน้ีสักหมนื่ ป ตน ไมท ีพ่ อ ปลกู ลูกไดอ ยไู ดค อยอาศยั แผนดินยังกวางไกล ตอ งสวยตอ งงดงาม และยง่ิ ใหญ แตเหมอื นวาหวั ใจพอกวางกวา สบื สานและติดตาม จากรอยทพ่ี อต้ังใจ ลูกทเ่ี กดิ ตรงนี้นนั้ ยงั อยู และยังอยูเพื่อคอยรกั ษา เหง่อื เราจะเทไป จากหวั ใจ จะรวมใจเขามา จะมเี พยี งสัญญาในหัวใจ เหงื่อเราจะเทไป ใหตนไมของพอ ยังงดงาม



 ÿĀÖøèŤ ÖúŠčöđÖþêøÖøđךöĒ×ÜĘ ǰđðîŨ ýĎî÷ÖŤ úćÜĒúąÖúĕÖ×ĆïđÙúęĂČ îđýøþåÖÝĉ ĒúąÿÜĆ Ùö×ĂÜßöč ßîĂ÷ćŠ Ü÷ĆęÜ÷Čî

¡Ô¨¡ÃÃÁ  ¾Ñ²¹Ò¤ÇÒÁ¤Ø¹Œ à¤Â

 ¡μÔ¡Ò¤‹Ò “àÂÒǪ¹...Ãѡɏ¾§ä¾Ã à©ÅÁÔ ¾ÃÐà¡ÕÂÃμÏÔ ” ÖêÖĉ ćóČĚîåćî×ĂÜÙŠć÷ǰĶđ÷ćüßîøĆÖþóŤ ÜĕóøǰđÞúĉöóøąđÖĊ÷øêĄĉ ķǰ Ēúą×šĂêÖúÜÖćøđøĊ÷îøøšĎ ŠüöÖîĆ

¤Ø³¤‹Ò·ÃѾÂҡû†ÒäÁŒ  »ÃÐ⪹¢Í§»Ò† äÁŒ ģ üŠćǰöÙĊ üćöĒêÖêŠćÜÖîĆ Ă÷ćŠ Üĕø Ģǰ ģ ĀćÖßöč ßî×ĂÜĀîĎöÿĊ õćóĒüéúĂš öêćöõćóìĊęǰģǰÝąÿŠÜñúĂ÷ŠćÜĕø êĂï :

 ความสงู จากระดบั ทะเล (เมตร) ๒,๐๐๐ ๑,๕๐๐ ปา ชายหาด ปาหญา strand vegetation savanna forest ๑,๐๐๐ ปา พรุ ปาบงึ นํ้าจืด ปาชายเลน peat swamp forest freshwater swamp forest mangrove forest ๕๐๐ ๐ จกิ อนิ ทนิลน้ํา โสกนาํ้ หญา คา หญาพง เมตร ตังหน อา ยบา ว หลุมพี ทองบึ้ง และหญาแฝก เถาวลั ย หมากแดง กะพอ สนทะเล สลดั ได ขอ ยหนาม โกงกางใบใหญ โกงกางใบเลก็ ระกํา และยานลิเภา เค็ด ปะปนกับยางนา กระทิง แสมดาํ แสมทะเล โพทะเล หูกวาง และเสมด็ ลําพู ลําแพน

 ปา ดบิ เขา montane rain forest ปา ดิบชนื้ ปา ดบิ แลง dry evergreen forest tropical evergreen rain forest ปาไมสนเขา กอ สีเสยี ด กอตาหมูนอย อบเชย กาํ ลงั เสือโครง lower montane coniferous forest ปา เต็งรัง dry dipterocarp forest ปาเบญจพรรณ mixed deciduous forest มะไฟ ลําไยปา คอแลน วงศย าง เชน ยางนา กระบาก ตะเคียนหนิ เคี่ยมคะนอง มะคาโมง อบเชย จําปาปา วงศย าง เชน ยางนา ตะเคียนทอง กระบาก สนสองใบ สนสามใบ ปาผลัดใบ วงศกอ เชน กอแอบ ปา ไมผลัดใบ กอ เสียด กอ หมี กอ หมน เต็ง รงั เหยี ง พลวง และยางกราด ประดู ชิงชนั มะคา โมง แดง ไผไร ไผซางดอย ปาไมไผหก สมอพิเภก เปลาหลวง และสา น (forest) หมายถึง บริเวณท่ีมีตนไมหลายชนิด ขนาดตาง ๆ ข้ึนอยูอยางหนาแนนและกวางใหญพอที่จะมีอิทธิพลตอสิ่งแวดลอม ในบรเิ วณนนั้ เชน ความเปลยี่ นแปลงของลมฟา อากาศ ความอดุ มสมบรู ณ ของดนิ และนา้ํ มสี ตั วป า และสง่ิ มชี วี ติ อนื่ ซง่ึ มคี วามสมั พนั ธซ ง่ึ กนั และกนั แบงเปน ๒ ประเภท คือ ปาไมผลัดใบ (evergreen forest) และ ปา ผลัดใบ (deciduous forest) ปรับปรงุ จาก : สว นประชาสมั พันธและเผยแพร สํานักบริหารกลาง กรมปาไม สิงหาคม ๒๕๕๖

 Êǹ¾Ä¡ÉÈÒÊμÏã¹âçàÃÕ¹ “การสอน และอบรมใหเด็กมจี ิตสํานกึ ในการอนุรกั ษพืชพรรณนัน้ ควรใชวธิ ีการปลกู ฝงใหเด็กเห็นความงดงาม ความนา สนใจ และเกิดความปต ทิ ่จี ะทําการ ศึกษาและอนรุ กั ษพ ชื พรรณตอ ไป การใชวิธีการสอน การอบรมที่ใหเกดิ ความรสู ึกกลวั วา หากไม อนรุ กั ษแลวจะเกิดผลเสีย เกดิ อันตรายแกต นเอง จะทําใหเดก็ เกิด ความเครียด ซึ่งจะเปน ผลเสียแกป ระเทศในระยะยาว” พระราชดาํ ริสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ๘ กมุ ภาพนั ธ ๒๕๓๖ อาคารทป่ี ระทบั ในสาํ นักงานชลประทานเขต ๑ ถนนทงุ โฮเต็ล จ.เชยี งใหม Êǹ¾Ä¡»ÉÃÈÐÒâÊÂμªÃ¹â çàÃÕ¹ à¡Ô´¨μÔ ÊÒí ¹Ö¡ Áբ͌ ÁÙÅ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ Êǹ¾Ä¡ÉÈÒÊμÏ 㹡ÒÃ͹ÃØ ¡Ñ ɏ ·ÃѾÂҡ÷èÕ ¾¹Ñ ¸Ø¡ÃÃÁ¾ª× ໚¹¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ áÅÐÃǺÃÇÁ¾Ñ¹¸ä؏ ÁŒ áÅÐ·Ã¾Ñ ÂÒ¡Ã ÊÒÁÒöÊ×Íè ¡¹Ñ ä´Œ ·ÁèÕ ÕªÕÇμÔ ÁÕáËŧ‹ ¢ÍŒ ÁÙžÃóäÁŒ ·ÇèÑ »ÃÐà·È Á¡Õ ÒÃÈÖ¡ÉÒμÍ‹ à¹Íè× § Á¡Õ ÒÃࡺç μÇÑ ÍÂÒ‹ § àÊÃÁÔ ÊÃÒŒ §¡Òà ¾ÃóäÁጠ˧Œ ¾ÃóäÁŒ´Í§ ÁÕ¡ÒÃÃǺÃÇÁ àÃÕ¹ÃÙŒº¹°Ò¹ ¾¹Ñ ¸ØäÁŒ·ŒÍ§¶¹èÔ ÁÒ»ÅÙ¡ÃǺÃÇÁäÇ㌠¹âçàÃÂÕ ¹ »ÃªÑ ÞÒàÈÃÉ°¡Ô¨ à¾Í×è ¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ¤Œ¹¤ÇÒŒ áÅй ä»ãª»Œ ÃÐ⪹ ¾Íà¾ÂÕ § à¾Íè× ¡ÒÃàÃÕ¹¡ÒÃÊ͹ã¹ÇÔªÒμÒ‹ §æ Áդس¸ÃÃÁ à¡´Ô ¹¡Ñ ͹ÃØ ¡Ñ ɏ ¨ÃÂÔ ¸ÃÃÁ໚¹°Ò¹ ¾Ñ²¹Òº¹°Ò¹ ¢Í§Ç·Ô ÂÒ¡ÒÃáÅÐ ¤³Ø ¸ÃÃÁ »˜ÞÞÒ

 ลาํ ตน ใบ ดอก

 ·ÃѾÂҡøÃÃÁªÒμàÔ ´¹‹ ã¹·ŒÍ§¶Ô¹è ÙĈëćößüîÙĉéǰǰĀîǰĎ ėǰÙĉéüćŠ ìøóĆ ÷ćÖøíøøößćêđĉ éîŠ ĔîìĂš ÜëĉęîöĊĂąĕøïšćÜǰìĊęÙüøĂîøč ĆÖþŤĕüšǰĤǰßîéĉ

 μ¹Œ äÁ·Œ Õè˹ٻÅÙ¡





 ¾×ªã¹·ŒÍ§¶è¹Ô ¢Í§Ë¹Ù พืชในแตละทองถิ่นมีความแตกตางกันไป อาจมีลักษณะรูปรางภายนอกคลายคลึงกัน บางชนิด อาจแตกตางกันบาง พืชบางชนิดพบไดโดยท่ัวไป บางชนิดพบเฉพาะบางทองถิ่น ซ่ึงมีทั้งขนาดใหญ และขนาดเล็ก มีท้ังอยูบนบกและในนํ้า หรือบนตนไมอ่ืน นอกจากน้ีเรายังไดประโยชนจากพืชมากมาย เชน พืชใหก าซออกซเิ จนเพื่อใชใ นการหายใจ เรานําพืชมาใชเปนอาหาร เครอื่ งนมุ หม เคร่ืองใช ยารกั ษาโรค ทาํ ปยุ ใชเปนเชอ้ื เพลิง ใชก อ สรางบา นเรอื น รวมทัง้ ทาํ ใหเกดิ รายไดอีกดว ย

¡ÒÃá»ÃÃÙ»ÍÒËÒèҡ¾×ª  การแปรรูปอาหาร เปนกระบวนการที่เปล่ียนแปลงสภาพของวัตถุดิบ ใหเปนผลิตภัณฑอาหาร อยูในสภาพที่เหมาะสม สะดวก และปลอดภัยตอการบริโภค เปนการถนอมอาหาร เพ่ือยืดอายุ การเกบ็ รักษาทาํ ใหเกดิ ผลิตภัณฑใ หมท ่มี ีความหลากหลาย เพิ่มทางเลอื ก และเพ่ิมมูลคาใหก ับวัตถุดิบ Öúüš ÷ÞćïìøÜđÙøęČĂÜ

 สมเดจ็ พระนางเจา สริ กิ ติ ิ์ พระบรมราชนิ นี าถ ทรงมพี ระราชดาํ รสั เมอื่ วนั ที่ ๑๑ สงิ หาคม ๒๕๓๔ ความวา “...ทกุ ครง้ั ทเี่ มอื งไทยเกดิ นาํ้ ทว มหรอื ภยั พบิ ตั ิ ขา พเจา ไดต ามเสดจ็ ฯ พระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั ทรง นาํ สง่ิ ของพระราชทานไปชวยเหลือราษฎร มกั จะเปนเครื่องอุปโภคและบรโิ ภค ทรงรบั สงั่ กับขาพเจาวา การชวยเหลือแบบนี้เปนการชวยเหลือเฉพาะหนา ซ่ึงไมสําคัญชวยไมไดจริง ๆ ไมพอเพียง ทรงคิดวาทําอยางไรจึงจะชวยเหลือชาวบานระยะยาว คือทําใหเขามีความเปนอยูท่ีดีข้ึน ลูกหลาน ไดเขาโรงเรียน ดวยเหตุนี้พระองคทานจึงไดคิดอาชีพเสริมใหแกครอบครัวชาวนาชาวไร...” ดวยพระราชปณิธานที่สืบสานแนวพระราชดําริพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว สมเด็จพระนางเจาฯ พระบรมราชินีนาถ ไดสงเสริมอาชีพการปลูกหมอนเลี้ยงไหม ดวยทอดพระเนตรราษฎรที่มาเฝา รับเสด็จฯ จะนุงซิ่นไหมลวดลายสวยงาม วิจิตร แปลกตา แตละทองถ่ิน ตามภูมิปญญาที่ถายทอด มาแตคร้ังบรรพบุรุษ ซ่ึงควรแกการอนุรักษไวเปนมรดกทางวัฒนธรรมของประเทศ

 ประโยชนของผลหมอน ๑. ........................................ ๒. ........................................ ๓. ........................................ ๔. ........................................

 ¾ÅѧÊˡó ñ. ò. ó. ô. õ. ñ. ò. ó. ô. õ. ñ. ò. ó. ô. õ.



 “เร่ืองบัญชีน้ีขาพเจาเห็นวาสําคัญมาก เพราะชวยฝกความละเอียดถ่ีถวน ความเปน ระเบยี บเรยี บรอ ย เชน เขยี นผดิ แลว จะลบไมไ ด ตอ งขดี ฆา แลว เซน็ ชอ่ื กาํ กบั ” สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกมุ ารี พระราชทานบทความ ในหนงั สอื “๔๐ ป โรงเรยี น ตชด.” ๒๗ มีนาคม ๒๕๓๙ ฐานที่ ๑ คณติ คิดสนกุ Ģ ģ Ĥ ĥ ĢġǰYǰĪ ģģǰǰģ ĦĪ Ħ ĢĦǰYǰģ ĢĢĢ ħ ĢģǰYǰǰǰǰǰǰǰǰǰǰǰǰǰǰǰǰ ǰǰĤ

ฐานท่ี ๒ รูจด รูจ ริง รจู า ย  ใหนกั เรยี นทบทวนการใชจา ยเงนิ เมอ่ื วานนี้ และกรอกตัวเลขในชอ งวา งใหครบถว น ๑. เม่อื วานนกั เรยี นไดร ับเงินคาขนมจากผปู กครอง จาํ นวน .................................................... บาท ๒. นกั เรยี นใชจ า ยเปน คา อะไรบา ง? ................................................... บาท คา................................................... ................................................... บาท คา................................................... ................................................... บาท คา ................................................... ................................................... บาท คา ................................................... ๓. นกั เรียนมีเงินคงเหลือ จํานวน ................................... บาท ฐานท่ี ๓ รอู อม รูอนาคต ใหน ักเรยี นลองวางแผนเก็บออมเงนิ เพ่ืออนาคตในวันขางหนา มาทดลองวางแผนกนั นะคะ ๑. เด็ก ๆ คิดวาในวันสําคัญท่ีจะมาถึงนี้ วันแม ๑๒ สิงหาคม ของทุกป หนูจะใหอะไรคุณแม หรอื คณุ ครหู รอื ผูทีห่ นรู ักและเคารพ คาํ ตอบ หนจู ะมอบ.............................................ใหแก.......................... ในวันท่.ี ............................... มลู คาประมาณ..........................................................................บาท ๒. มาเร่มิ ตนวางแผนการเงินของตนเองกนั เพอื่ ใหส งิ่ ที่ตั้งใจไวใ นขอ ๑ สาํ เรจ็ คําตอบ การวางแผนของหนู รายรับตอ วัน = ………………................ บาท ตง้ั ใจเกบ็ ออม วนั ละ = ……………............ บาท คงเหลือเปน รายจาย = ……………….... บาท หนตู องเกบ็ ออมเงินเปน เวลา ……………….. วัน จะไดเงนิ จํานวน ………………............... บาท เพื่อมอบของขวญั ใหแ กคนทหี่ นรู ักและเคารพ ๓. หนเู ริ่มตนบนั ทึกบญั ชรี ับ – จา ยของตนเอง ต้ังแตว ันนน้ี ะคะ เพือ่ มอบของขวญั ใหแกคนท่เี รารกั ตวั อยา งการบนั ทกึ บัญชี วนั ท่ี รายการ รายรับ รายจาย (จํานวนเงิน) คงเหลือ (จํานวนเงนิ ) ฝากเงนิ /เงินออม คาใชจา ย (จาํ นวนเงิน) ๑ ส.ค. ๖๐ ไดรบั เงินคา ขนมจากผปู กครอง หยอดกระปกุ ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐ คา รถโดยสาร ๒๐.๐๐ ๘๐.๐๐ ซ้อื ขา วเหนียว ไกทอด ๑๐.๐๐ ๗๐.๐๐ ซอื้ สมดุ ๓๐.๐๐ ๔๐.๐๐ ๑๕.๐๐ ๒๕.๐๐ รวมเปนเงิน ๑๐๐.๐๐ ๒๐.๐๐ ๕๕.๐๐ ๒๕.๐๐

 ¤Ø³¤Ò‹ ·ÃѾÂÒ¡ÃÊÑμÇ» †Ò สตั วปาเปน ทรพั ยากรธรรมชาติ จัดอยใู นทรัพยากรประเภทท่ีเกิดขึน้ ทดแทน และรกั ษาใหค งอยไู ด การทจ่ี ะอนรุ กั ษส ตั วป า ใหค งอยอู ยา งยง่ั ยนื สบื ไปนน้ั จาํ เปน ตอ งมที อ่ี ยอู าศยั ทป่ี ลอดภยั มอี าหาร และแหลง นา้ํ ทเ่ี พยี งพอตอ ความตอ งการ สตั วปามคี ุณประโยชนต อ มนุษยม าตัง้ แตโ บราณกาล ประโยชนท ่ีสําคญั มดี งั น้ี ๑. ชวยกําจัดศัตรูพืชและควบคุมสมดุลของระบบนิเวศ เชน นกหัวขวานกินแมลงและตัวหนอน นกแสกกนิ หนู คา งคาวกินแมลง เปนตน ๒. ชว ยในการผสมเกสรและกระจายเมลด็ ไม ๓. ดานนันทนาการ การดูนกหรือการเที่ยวชมสัตวปา ทําใหเกิดความเพลิดเพลินและ เปนการพักผอนไดเ ปน อยา งดี ๔. ดานวัฒนธรรมและความสัมพันธระหวางประเทศ เชน ชางเปนสัตวประจําชาติไทย จิงโจ เปนสัตวป ระจาํ ชาตอิ อสเตรเลีย แพนดาเปนทูตสนั ถวไมตรีระหวางจีนกับไทย เปน ตน ๕. ดานวิชาการ การทดลองทางวิทยาศาสตรหลายสาขา จําเปนตองใชสัตวปาเปนสัตวทดลอง เชน ใชก ระตาย หนู ลิง เปนตน ๖. ดานเศรษฐกิจ เราไดนําสัตวปาหลายชนิดมาพัฒนาเปนสัตวเล้ียงหรือเปนสัตวท่ีเปนอาหาร แกม นษุ ย เชน นําหมูปา ไกปา จระเข มาพัฒนาเปนสตั วเลีย้ ง

â«Í‹ ÒËÒÃ  ó ò ò ñ ñ

 ÊÒÂãÂÍÒËÒÃ



 ¡Ô¨¡ÃÃÁ ÃѺÍÃس กจิ กรรมดนู ก / สํารวจธรรมชาติ อปุ กรณสําหรับดูนก กลอ งเทเลสโคป (Telescope) กลองสอ งทางไกลแบบสองตา (Binocular) คูมอื ดูนก แอปพลเิ คชนั ดนู ก ดนู กดเู วลาไหนดี : เวลาเชา จะเปน ชว งทดี่ ที ส่ี ดุ สาํ หรบั การดนู ก ดูนกกนั อยางไร การแตงกาย : เสื้อผาควรเปนสีท่ีกลมกลืนกับสภาพแวดลอม แตง กายใหร ดั กมุ กางเกงขายาว สวมหมวกบงั แดด และรองเทา ๑. สงั เกตรปู รา งมลี กั ษณะอยางไร หมุ สน กระชับพอดี ๒. สังเกตสสี นั และลวดลายที่เปน ลักษณะเดน ๓. สังเกตพฤติกรรมและทา ทาง ๔. เปรียบเทยี บนกท่พี บกับคมู อื ดนู ก / แอปพลิเคชนั “ดนู ก” หนูพบนกอะไรบาง

 (new idea) ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................

 ·Ñ¡ÉЪÕÇÔμ·Õàè »¹š ÁÔμáѺÊèÔ§áÇ´ÅŒÍÁ ĢǰüĆ ĤǰÖ

¡ÒèѴ¡ÒâÂÐà¾×Íè âÅ¡ÊÇ  ÙćŠ ÷ǰĶđ÷ćüßîøÖĆ þŤóÜĕóøǰđÞúĉöóøąđÖ÷Ċ øêĄĉ ķ ñ-õ à´×͹ ò-õ à´Í× ¹ ó-ñô à´Í× ¹ ö à´Í× ¹ ñ »‚ õ »‚ ñó »‚ ñõ »‚ òõ-ôð »‚ øð-ñðð »‚ ñðð »‚ ôõð »‚ ôõð »‚ äÁ‹ ‹ÍÂÊÅÒ ªÑèÇ¡ÑÅ»ÒÇÊÒ¹

 ¢ÂÐä»ä˹ ๑. ๒. ๓. ขยะอินทรีย Waste to Forest ขยะอินทรีย

“Êμ٠û؉ÂÏ ¾ÃÐÃÒª·Ò¹”  สมเด็จพระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ไดพ ระราชทานวธิ กี ารทําปุย หมักเปน องคค วามรูใ หกบั ปวงชนชาวไทยทงั้ ประเทศ ดงั พระราชดาํ ริ

 การผลิตปุยหมัก ดวยสารเรงซุปเปอร พด. ๑ จากเศษใบไมแ หง เศษหญา และเศษพชื แหง ตา ง ๆ ประโยชน เปน ปุย ชัน้ ดใี หก บั พชื ทาํ ใหป ระหยดั การใชป ุย เคมี ดนิ รว นซยุ เพิม่ ความอดุ มสมบรู ณ ใหกับดิน การผลิตน้ําหมักชีวภาพ ดวยสารเรงซุปเปอร พด. ๒ จากเศษผักผลไมสด ปลา หรือหอยเชอร่ี ประโยชน ฉีดพนกับพืช ทําใหพืชเจริญ เติบโตดี การผลติ สารบาํ บดั นาํ้ เสยี และขจดั กลนิ่ เหมน็ ดว ยสารเรงซุปเปอร พด. ๖ จากเศษอาหาร ประโยชน บาํ บดั นาํ้ เสียและขจัดกลิน่ เหมน็ ตามทอระบายน้ํา หองนํ้า คอกสัตว ครัวเรือน และโรงเรือน

“ËÞÒŒ ὡ ¾×ªà¾èÍ× ¡ÒÃ͹ØÃѡɏ´¹Ô áÅйéÒí ”  พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงใหความสําคัญกับการจัดการทรัพยากรดินและ หาแนวทางแกไขปญหาความเส่ือมโทรมของทรัพยากรดินในประเทศไทย เพ่ือใหความอุดมสมบูรณของผืน แผนดินกลับคืนมา ทรงเล็งเห็นถึงศักยภาพและความสําคัญของหญาแฝกกับการจัดการทรัพยากรดิน และมี พระราชดําริเก่ียวกับการใชหญาแฝกเพ่ือการอนุรักษดินและนํ้าเปนคร้ังแรก เม่ือวันท่ี 22 มิถุนายน 2534 สรุป ความวา ใหศึกษา ทดลองปลูกหญาแฝกเพื่อปองกันการพังทลายของดิน ในพื้นท่ีศูนยศึกษาการพัฒนา หวยทรายอันเน่ืองมาจากพระราชดําริ และศูนยศึกษาการพัฒนาเขาหินซอนอันเน่ืองมาจากพระราชดําริ ตลอดจนพ้ืนท่ีอื่น ๆ โดยใหพิจารณาการปลูกตามความเหมาะสมของภูมิประเทศ และควรเก็บรวบรวมขอมูลเกี่ยว กับผลการศึกษา ทดลอง ใหครอบคลุมทุกดานดวย หญาแฝก (Vetiver Grass) เปนพืชตระกูลหญา ท่ีพบอยูท่ัวไปตามธรรมชาติ จากการสํารวจพบวามีหญา แฝกกระจายอยูท่ัวโลกประมาณ 12 ชนิด สําหรับประเทศไทยพบ 2 ชนิด คือหญาแฝกลุม และหญาแฝกดอน โดย พบกระจายอยูท่ัวไปในทุกภาคของประเทศไทย ทั้งในที่ลุมและท่ีดอน หญาแฝกสามารถเจริญเติบโตไดในดินเกือบ ทุกชนิด เปนพืชที่ขึ้นเปนกอแนน มีรากจํานวนมากจึงทนแลงไดดี ระบบรากฝอยท่ีหย่ังลึกลงไปในดินจะสานตอ กันแนนเหมือนตาขาย ชวยเกาะยึดดินใหเกิดความมั่นคงแข็งแรง จึงปองกันการชะลางพังทลายของดินไดดี หญาแฝกลุม หญา แฝกดอน

 การใชประโยชนห ญา แฝก 1) การปลูกเพื่อปองกนั การชะลา งพงั ทลายของดนิ พ้นื ท่ีลาดชนั พนื้ ท่ไี หลถ นน 2) การปลูกหญาแฝกเพ่อื ปองกนั ตะกอนดินทบั ถมลงแหลง นํ้า ปลูกรอบสระน้าํ บอ นา้ํ 3) การปลกู หญาแฝกเพอื่ ปรบั ปรงุ บํารุงดินและรกั ษาความช้ืนในดนิ ปลูกระหวางแถวพืชหลัก ปลกู รอบไมผลแบบวงกลม แบบครึ่งวงกลม

 “àÃչ̤٠س¤‹Ò¾ÃóäÁ´Œ ÇŒ Âà·¤â¹âÅÂÕ” …‰›}›ª›ª

 œ™¬©–£›—q ·ÓÇÑμÃàªŒÒ บาลี คําแปล อะระหัง สัมมาสัมพทุ โธ ภะคะวา, พระผมู พี ระภาคเจา เปน พระอรหันต, ดับเพลิงกเิ ลส เพลิงทุกขส้ินเชงิ ตรสั รู ชอบไดโ ดยพระองคเ อง พทุ ธงั ภะคะวันตงั อะภิวาเทมิ (กราบ) ขาพเจา ขออภวิ าท พระผมู พี ระภาคเจา ผรู ู ผตู ่ืน ผูเ บกิ บาน สว๎ากขาโต ภะคะวะตา ธัมโม, พระธรรมอันพระผมู ีพระภาคเจา ตรสั ไวดีแลว ธัมมงั นะมัสสามิ (กราบ) ขา พเจาขอนมสั การพระธรรม สุปะฏปิ นโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, พระสงฆสาวกของพระผมู ีพระภาคเจา ปฏบิ ัตดิ ีแลว สงั ฆัง นะมามิ (กราบ) ขา พเจาขอนอบนอ มพระสงฆ นะโม ตสั สะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมั มาสมั พทุ ธสั สะ ( ๓ คร้ัง ) บาลี พทุ ธาภถิ ตุ ิ โย โส ตะถาคะโต อะระหงั คําแปล สมั มาสัมพทุ โธ วิชชาจะระณะสมั ปน โน พระตถาคตเจา นนั้ พระองคใ ด เปน ผูไกล สุคะโต จากกเิ ลส โลกะวิทู เปนผูต รสั รชู อบไดโ ดยพระองคเ อง อะนตุ ตะโร ปรุ สิ ะทมั มะสาระถิ เปน ผถู ึงพรอมดวยวชิ ชา และจรณะ เปน ผเู สด็จไปแลว ดวยดี เปน ผูรโู ลกอยา งแจมแจง เปน ผูสามารถฝกบรุ ษุ ทีค่ วรฝก ได อยา งไมม ใี ครย่ิงกวา