พุทธศาสนสุภาษิต

คาวา่ “ชนะตน” หมายถงึ ชนะใจตนเอง ชนะกเิ ลสทหี่ ลอกใหโ้ ลภ ใหโ้ กรธ ใหห้ ลง เพราะโดยธรรมดา มนษุ ยเ์ ราแพก้ เิ ลสอยตู่ ลอดเวลา ในขณะทเี่ ราเอาชนะในการ แขง่ ขนั กฬี า เราดใี จ แตเ่ ราหารไู้ มว่ า่ เรากาลงั พา่ ยแพใ้ หก้ บั ความหลง ในขณะทเ่ี ราชนะ คแู่ ขง่ ทางธรุ กจิ เรากระหยม่ิ ย้ิมยอ่ ง แตเ่ ราหารไู้ มว่ า่ เรากาลงั พา่ ยแพใ้ หก้ บั ความโลภใน ขณะทเ่ี ราไดช้ ยั ชนะจากการสรู้ บปรบมอื กบั ศรตั รคู อู่ าฆาต เราสะใจ แตเ่ ราหารไู้ มว่ า่ เรา กาลงั พา่ ยแพใ้ หก้ บั ความโกรธ จะเหน็ ไดว้ า่ ชยั ชนะภายนอก หรอื ชยั ชนะในทางโลก ไมว่ ่าเราจะชนะอะไร ชนะใคร ชนะใน เรอื่ งใดกต็ าม เรายงั พา่ ยแพใ้ หก้ บั กเิ ลสอยตู่ ลอดเวลาดงั นน้ั การชนะภายนอกนน้ั จงึ ถอื วา่ เปน็ ชยั ชนะทไี่ มป่ ระเสรฐิ อะไร เป็นแตเ่ พยี งการชงิ ดชี งิ เด่นกนั ตามกระแสโลกเท่าน้นั ชนะแลว้ กก็ ลบั แพไ้ ด้ ไมแ่ นน่ อน แตก่ ารชนะใจตวั เอง หรอื การชนะกเิ ลสทก่ี ลมุ้ รมุ จติ ใจของเรานส่ี ิ ถงึ จะถอื วา่ เปน็ ชยั ชนะทปี่ ระเสรฐิ

ผปู้ ระพฤติธรรม หมายถงึ บคุ คลทปี่ ระพฤติธรรม จะเป็นบคุ คลทล่ี ะเวน้ ความ ชวั่ สรา้ งสมอบรมแตก่ รรมดี หมนั่ ทาบญุ รกั ษาศีล เจรญิ ภาวนา อนั เปน็ หนทางแหง่ การ สรา้ งบารมีและเขา้ สคู่ วามพน้ ทกุ ข์ เมอ่ื เปน็ อยดู่ ว้ ยอาการอยา่ งน้ี คอื ใชช้ วี ติ ดว้ ยการประพฤติธรรม ใชห้ ลกั ธรรมเปน็ หลกั ใน การดาเนนิ ชวี ติ เขายอ่ มหา่ งไกลจากอบายมขุ คอื ทางแหง่ ความเสอื่ มทกุ ประเภท และหนั หนา้ เขา้ สคู่ วามสขุ ความเจรญิ โดยสว่ นเดยี วดงั นนั้ บคุ คลผทู้ ปี่ ระพฤตติ ามธรรมอยู่เสมอ จงึ เปน็ บคุ คลทหี่ า่ งจากความทกุ ข์ มคี วามสขุ เปน็ ผลทจ่ี ะไดร้ บั เพราะการกระทาของเขา เปน็ สาเหตุแหง่ ความสขุ โดยสว่ นเดยี ว

นพิ พาน แปลวา่ ดบั คอื ดบั กเิ ลสตณั หาทง้ั หลายทงั้ ปวง ดบั ภพดบั ชาติ ดบั กองทกุ ขท์ ง้ั ปวง ดบั จากภพทง้ั ๓ ดบั การเวยี นวา่ ยตายเกดิ ผทู้ จ่ี ะถงึ นพิ พานไดน้ นั้ จะตอ้ งดาเนนิ ตามอรยิ มรรคมอี งค์ ๘ ประการ เจรญิ วปิ สั สนากรรมฐาน สามารถยงั วปิ สั สนาญาณทง้ั ๑๖ ขั้นใหเ้ กดิ ข้ึนมาได้ สาเรจ็ เปน็ พระอรยิ บคุ คลตงั้ แตร่ ะดบั ท่ี ๑ ถงึ ระดบั ที่ ๔ ตามลาดบั ผทู้ ถี่ งึ พระนิพพานแลว้ เปน็ ผู้หมดกเิ ลสตณั หาอนั เปน็ ตวั ทจี่ ะพาสรรพ สตั วม์ าเกดิ อกี ครง้ั แลว้ ครงั้ เลา่ เมอ่ื สน้ิ กเิ ลสตณั หาแลว้ กไ็ มม่ ีเหตุทจี่ ะทาใหเ้ กดิ อกี แลว้ เมอื่ ไมต่ อ้ งเกดิ กไ็ มต่ อ้ งประสพกบั ความทกุ ขอ์ นั ใหญห่ ลวงในหว้ งมหรรณพภพสงสารอกี ตอ่ ไป ดงั นัน้ ทา่ นจงึ กลา่ ววา่ นพิ พานเปน็ สขุ อยา่ งยงิ่ คอื เปน็ ความสขุ ทเี่ หนอื ความสขุ ทงั้ ปวง เปน็ ความสขุ เหนอื โลก เปน็ ความสขุ ทไี่ มต่ อ้ งกลบั มาทกุ ขอ์ กี แลว้ น่นั เอง

สทั ธรรม แปลวา่ ธรรมของสตั บรุ ุษ ไดแ้ ก่ ธรรมะขององคส์ มเดจ็ พระ สมั มาสมั พุทธเจา้ ทพ่ี ระองคต์ รสั รแู้ ลว้ นามาสง่ั สอนเหล่าสาวกใหร้ ตู้ าม พระสทั ธรรมนนั้ เปน็ สง่ิ ทเ่ี ปน็ ความจรงิ เปน็ ของทอ่ี ยคู่ โู่ ลกมานานแลว้ เพยี งแต่ยงั ไม่มคี น คน้ พบและนามาบอกตอ่ กนั ให้รแู้ ละปฏบิ ตั ติ าม ชาวโลกทงั้ หลายจงึ ยงั มดื บอดอยกู่ บั สง่ิ ทไี่ ม่ เปน็ สาระ เมอื่ พระพทุ ธเจา้ อบุ ตั ขิ นึ้ มาในโลกแลว้ พระองคต์ รสั รพู้ ระสทั ธรรม เปน็ สง่ิ ทจ่ี ะ ทาให้ชาวโลกมสี ตปิ ญั ญาในการดารงชวี ติ และพบแสงสวา่ งแหง่ ชวี ติ ได้ ดงั นนั้ การแสดงพระสทั ธรรม จงึ เปน็ สงิ่ ที่นาความสุขมาให้ ทง้ั แกผ่ ู้แสดงเอง เพราะ ในขณะแสดงพระสัทธรรม จติ ใจไมถ่ กู กเิ ลสครอบงา เปน็ อสิ ระจากกเิ ลสทง้ั ปวง และยงั เปน็ การชีท้ างแหง่ ความสขุ ความเจรญิ ใหแ้ กผ่ อู้ ่นื ดว้ ย ผแู้ สดงพระสทั ธรรมยอ่ มได้ ความสขุ

ปราชญ์ หมายถงึ ผมู้ ปี ญั ญา มคี วามเฉลยี วฉลาด รจู้ กั ละสง่ิ ทไ่ี ม่เปน็ ประโยชน์ ทาเฉพาะสงิ่ ท่เี ปน็ ประโยชน์ เวน้ จากสงิ่ ทเ่ี ปน็ บาป ทาแตส่ ง่ิ ทเี่ ปน็ บญุ ศีล เปน็ คณุ ธรรมขน้ั พน้ื ฐานอยา่ งหนง่ึ ทมี่ นุษยท์ กุ คนจะตอ้ งมี เพราะศลี ทาใหม้ นษุ ยย์ งั คง รกั ษาสภาวะของมนษุ ยเ์ อาไวไ้ ด้ ถา้ ขาดศลี เสยี แล้ว สภาวะของมนษุ ยก์ ย็ อ่ มจะลดลง ตามลาดบั ศลี เป็นรากฐานของบญุ กศุ ลข้นั สงู คอื การเจรญิ ภาวนา ทกี่ ลา่ วเช่นน้ันก็ เพราะวา่ คนทจ่ี ะเจรญิ ภาวนาหรอื ปฏบิ ตั กิ รรมฐาน จนสามารถไดฌ้ านไดส้ มาบตั ิ หรอื ได้ บรรลุมรรคผลนพิ พานไดน้ ั้น จาเปน็ ตอ้ งมศี ลี ทบี่ รสิ ุทธเิ์ สยี กอ่ นจงึ จะทาได้ เพราะถา้ ศลี ไม่ บรสิ ุทธเ์ิ สยี แลว้ การปฏบิ ตั กิ รรมฐานกไ็ มไ่ ดผ้ ล ดงั นั้น ปราชญ์ หรอื บณั ฑติ ผฉู้ ลาดทงั้ หลาย เลง็ เห็นความสาคญั และอานสิ งสอ์ นั ยง่ิ ใหญ่ ของการรกั ษาศลี แลว้ จงึ พยายามรกั ษาศลี ใหบ้ รสิ ุทธผิ์ ดุ ผอ่ งอยู่เสมอ ไมใ่ หข้ าด

น.ส.วลิ าสณิ รี ์ ชว่ ยพฒั น์ ม.3/1 เลขท่ี 33