ชุดกิจกรรมที่ 1 แสงและการสะท้อนของแสง

ชุดกจิ กสรรำมหการรบัเรียนรู้เทคนิคแอทลาสชรุดายกวจิ ชิ กาแรสรงมแลกะากราเรรเกยี ดิ นภราพู้เทรคหนสั ิควิชแาอวท23ล2า02ส (ATLAS) 0 นักเรยี น รายวชิ า แสงและการเกิดภาพ รหัสวชิ า ว23202 หนว่ ย การสะทอ้ นของแสงและการเกดิ ภาพจากกระจกเงา ชุดกิจกรรมการเรียนรทู้ ี่ 1 เรื่อง แสงและการสะท้อนของแสง ชื่อ …………………………………..………กลุ่มท่ี ……….….. ชั้น …………….….…....…….เลขที่ ……………..…......…… โดย นางสาววรรณธนา กิตตภิ ทั ท์ ตำแหนง่ ครู วทิ ยฐานะชำนาญการ หน่วย การสะท้อนของแสงและการเกิดภาพจากกระจกเงา

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้เทคนิคแอทลาส รายวชิ าแสงและการเกิดภาพ รหสั วิชา ว23202 1 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้เทคนิคแอทลาส (ATLAS) รายวิชาแสงและการเกิดภาพ รหัสวิชา ว23202 เรื่องการสะท้อนของแสงและการเกิดภาพจากกระจกเงา และเรื่องการหักเหของแสงและการเกิดภาพจากเลนส์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 มีทั้งหมด 8 ชุด จัดทำตามผลการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อใช้เป็นสื่อในการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญและเพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนของนักเรียนให้สูงขึ้น มีการเรียนรู้อย่างเป็นลำดับขั้นตอน ตามการเรียนรู้ เทคนิคแอทลาส (ATLAS) เน้นการเรยี นการสอนที่ ผูส้ อนมีความกระตือรอื รน้ ท่ีจะสอน และผู้เรียนมคี วามกระตอื รอื ร้นและพอใจทจ่ี ะเรยี น การสอนเน้นผเู้ รียนเปน็ สำคญั สรา้ ง โอกาสให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ และค้นหาความรู้ด้วยตัวผู้เรียนเอง เพื่อให้เกิดความรู้ความ เขา้ ใจตามจดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ มีเนอ้ื หาประกอบด้วย ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้ที่ 1 แสงและการสะท้อนของแสง ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้ท่ี 2 การเกิดภาพบนกระจกเงาระนาบ ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ท่ี 3 ชนดิ และการสะทอ้ นแสงของกระจกโค้ง ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้ท่ี 4 การเกิดภาพบนกระจกโค้ง ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ที่ 5 การหักเหของแสง ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ที่ 6 การมองเหน็ วัตถุในนำ้ และการสะท้อนกลับหมด ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ท่ี 7 ชนิดและการหักเหแสงของเลนส์ ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ที่ 8 การเกิดภาพจากเลนส์ ผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่าชุดกิจกรรมการเรียนรู้นี้จะเป็นประโยชน์แก่ผู้เรียน และครผู ูส้ นใจในการจดั การเรยี นการสอนรายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ ได้เป็นอย่างดี นางสาววรรณธนา กติ ติภัทท์ ตำแหนง่ ครู วิทยฐานะชาํ นาญการ หน่วย การสะท้อนของแสงและการเกิดภาพจากกระจกเงา

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้เทคนคิ แอทลาส รายวชิ าแสงและการเกดิ ภาพ รหสั วชิ า ว23202 2 หน้า คำนำ .......................................................................................................... 1 สารบัญ......................................................................................................... 2 ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู้ วธิ กี ารศกึ ษาสำหรับนักเรยี น.......................................................................... 3 ใบคำสัง่ ......................................................................................................... 4 แบบทดสอบย่อยก่อนเรียนท่ี 1...................................................................... 5 สาระสำคญั ผลการเรียนรู้ จดุ ประสงค์การเรียนรู้ ....................................... 8 ใบคำถามก่อนเรียนท่ี 1 ................................................................................. 9 ใบความรู้ท่ี 1................................................................................................. 10 ใบกจิ กรรมกลมุ่ ที่ 1 ...................................................................................... 14 ใบคำถามหลังกิจกรรมกลมุ่ ท่ี 1 ..................................................................... 17 แบบทดสอบย่อยหลงั เรยี นท่ี 1 ..................................................................... 18 ใบแบบฝกึ หดั นอกเวลาที่ 1 .......................................................................... 21 แบบบนั ทกึ การเรียนรูห้ ลังเรียน..................................................................... 22 บรรณานกุ รม .............................................................................................. 23 หน่วย การสะท้อนของแสงและการเกิดภาพจากกระจกเงา

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้เทคนคิ แอทลาส รายวชิ าแสงและการเกิดภาพ รหสั วชิ า ว23202 3 อา่ นวธิ กี ารศึกษาชดุ กิจกรรมการเรยี นรู้และข้อเสนอแนะ อ่านใบคำสั่ง ทำแบบทดสอบกอ่ นเรยี น อา่ นสาระสำคัญ ผลการเรยี นรู้ และอ่าน จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ ปฏิบตั ติ ามใบคำสง่ั ทำใบคำถามก่อนเรียน ศกึ ษาใบความรู้ ทำใบกิจกรรมกลุ่ม และทำใบคำถามหลังกจิ กรรมกลุ่ม ทำแบบทดสอบย่อยหลังเรยี น ไม่ผา่ น ร้อยละ 80 ผ่าน ร้อยละ 80 ใหน้ กั เรียนทำใบแบบฝึกหัดนอกเวลาและแบบบันทึกการเรียนรู้ หลังเรยี น เปน็ การบ้าน ทบทวนเน้อื หาเดิม อ่านเนอ้ื หาใหม่ ล่วงหนา้ หน่วย การสะท้อนของแสงและการเกิดภาพจากกระจกเงา

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้เทคนคิ แอทลาส รายวชิ าแสงและการเกิดภาพ รหสั วชิ า ว23202 4 1. ให้ประธานกล่มุ มอบหมายหน้าทใี่ ห้แก่สมาชิกในกลุ่มดงั นี้ 1.1 ผคู้ วบคมุ เวลา ทำหน้าที่ รกั ษาเวลาในการทำกจิ กรรมเพอื่ ใหเ้ สร็จทันเวลาทกุ กจิ กรรม 1.2 ผู้อ่าน ทำหน้าที่ อ่านข้อความในใบความรู้ ใบกิจกรรม และใบคำถามอ่านคำสั่งให้ สมาชกิ ในกลมุ่ ฟงั ประธานกลุ่มช้ีนำใหส้ มาชิกในกลุ่มทกุ คนเปน็ ผ้ฟู งั และรว่ มอภิปราย 1.3 ผจู้ ดบันทึก ทำหน้าที่จดบนั ทึกผลการทำกจิ กรรมตา่ งๆ ของกลุม่ 2. ต้นชั่วโมงให้ประธานกลุ่มมอบหมายหน้าท่ีสมาชิกภายในกลุ่ม แล้วออกมารับชุดกิจกรรม การเรยี นรเู้ ทคนิคแอทลาส พร้อมอุปกรณ์การทดลองตามจำนวนสมาชิก 3. ประธานกลุ่มชี้นำให้สมาชิกทุกคน ทำแบบทดสอบย่อยก่อนเรียนและใบคำถามก่อนเรยี น ผจู้ ับเวลาทำหน้าทีจ่ ับเวลา (รวมใชเ้ วลา 20 นาท)ี 4. ผู้อา่ นอ่านข้อความในใบความรู้ ประธานกลมุ่ ช้ีแจงให้สมาชิกต้ังใจฟัง สมาชิกที่ทำหน้าที่ผู้ จดบันทึกจดเนื้อหาประเด็นสำคัญ ไว้เพื่ออภิปรายในการทำใบกิจกรรม (รวมใช้เวลา 20 นาท)ี 5. ผู้อ่านอ่านคำชี้แจงในการทำใบกิจกรรมกลุ่ม สมาชิกในกลุ่มร่วมกันทำใบกิจกรรมกลุ่ม ปฏิบัติกิจกรรมและอภิปรายแล้วจดบันทึก โดยผู้จดบันทึกเป็นผู้บันทึกผลการทำกิจกรรม กลมุ่ เป็นงานกลุ่มเพื่อส่งครผู สู้ อน ผู้จบั เวลาทำหนา้ ที่คอยกำกับให้สมาชิกทำกิจกรรมกลุ่ม เสร็จตามเวลา แลว้ รว่ มกนั ตอบคำถามทา้ ยกิจกรรมกลุ่ม (รวมใช้เวลา 30 นาท)ี 6. ครแู ละนักเรยี นร่วมกันสรุปเนื้อหา แลว้ เปิดโอกาสให้นักเรียนถาม ในสว่ นเน้ือหาท่ีนักเรียน ยังมขี อ้ สงสยั หรอื สว่ นท่ยี งั ไมเ่ ขา้ ใจ (รวมใช้เวลา 20 นาที) 7. ประธานกลุ่มแจกแบบทดสอบย่อยหลังเรียนและกระดาษคำตอบ ให้สมาชิกในกลุ่มได้ทำ แบบทดสอบเป็นรายบุคคล เสร็จแลว้ เปลยี่ นกนั ตรวจระหวา่ งกลุ่ม โดยครเู ป็นผ้เู ฉลย 8. ประธานกลมุ่ ชนี้ ำใหส้ มาชิกภายในกลุ่ม ทำแบบฝึกหัดนอกเวลาเรียน เปน็ การบา้ น 9. เมื่อหมดเวลาเก็บอุปกรณ์การทดลอง และเอกสารที่ต้องส่งคืนลงกล่องท่ีเดิมให้ถูกต้อง เรียบร้อยสง่ คืนครู (รวมใชเ้ วลา 30 นาที) หน่วย การสะท้อนของแสงและการเกิดภาพจากกระจกเงา

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้เทคนคิ แอทลาส รายวิชาแสงและการเกิดภาพ รหสั วชิ า ว23202 5 แบบทดสอบก่อนเรียนท่ี 1 เร่อื ง แสงและการสะท้อนของแสง ประกอบแผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี 1 คำชแี้ จง 1. ข้อสอบเปน็ ข้อสอบแบบปรนยั 4 ตวั เลือกจำนวน 5 ขอ้ ขอ้ ละ 2 คะแนน 2. เวลาในการทำข้อสอบ 10 นาที 3. ใหน้ กั เรยี นเลอื กคำตอบท่ีถกู ทีส่ ุดเพยี งข้อเดียวแล้วกาเครื่องหมายกากบาท () ลง ใน () ท่กี ระดาษคำตอบที่ต้องการ 1. ข้อใดกลา่ วผิด ก. วตั ถทุ ึบแสง คอื วัตถุท่ีแสงไมส่ ามารถผ่านได้ เชน่ ก้อนหนิ ไม้ เป็นต้น ข. ตัวกลางโปรง่ แสง คือ ตัวกลางท่ีแสงเคล่อื นที่ผา่ นไปได้บางสว่ น และเมอ่ื แสง ผา่ นไปแล้วจะกระจายออกไปทกุ ทิศทาง เชน่ กระดาษไขเป็นตน้ ค. ตัวกลางโปร่งใส คือ ตวั กลางทแี่ สงเคลื่อนท่ผี ่านไปได้เกอื บท้งั หมด เช่น กระจกใส เปน็ ต้น ง. ตวั กลางโปรง่ แสง ปริมาณแสงผา่ นได้ดีมากกว่า ตัวกลางโปร่งใส 2. การสะท้อนของแสงแบบมีระเบยี บจะเกิดขน้ึ เมอื่ ใด ก. แสงตกกระทบวัตถโุ ปร่งใส ผวิ เรียบ เป็นมัน ข. แสงตกกระทบวตั ถทุ ึบแสง ผิวเรียบ เป็นมนั ค. แสงตกกระทบวัตถุทบึ แสง ผวิ ไม่เรียบ เป็นมนั ง. แสงตกกระทบวัตถุโปร่งแสง ผวิ ไมเ่ รียบ เปน็ มัน 3. ข้อใดไม่ใช่สมบัตขิ องแสง ก. มีตวั กลางพาไป ข. เดนิ ทางเป็นเส้นตรง ค. เดนิ ทางผ่านสุญญากาศ ง. มีความเรว็ 3  108 m/s หน่วย การสะท้อนของแสงและการเกดิ ภาพจากกระจกเงา

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้เทคนิคแอทลาส รายวิชาแสงและการเกดิ ภาพ รหสั วชิ า ว23202 6 4. “รังสีตกกระทบ รงั สีสะท้อน และเส้นปกติ อยใู่ นระนาบเดยี วกนั มมุ ตกกระทบ เทา่ กบั มุมสะท้อน” ขอ้ ความนีห้ มายถงึ ขอ้ ใด ก. กฎการสะท้อน ข. กฎการหกั เหของแสง ค. กฎการสะทอ้ นกลับหมด ง. กฎการเลีย้ วเบนของแสง 5. จากรูป เม่อื YX เป็นรังสตี กกระทบ รังสสี ะทอ้ นควรเป็นข้อใด ก. XO ข. XC ค. XD ง. XE หน่วย การสะท้อนของแสงและการเกิดภาพจากกระจกเงา

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้เทคนิคแอทลาส รายวิชาแสงและการเกดิ ภาพ รหสั วิชา ว23202 7 กระดาษคำตอบแบบทดสอบย่อยก่อนเรียนที่ 1 เรื่อง แสงและการสะทอ้ นของแสง ชอ่ื ......................................................... ชั้น ................กลุ่มที.่ ................ เลขท่ี .................. ขอ้ ก ข ค ง คะแนนท่ีได้ ABCD 1 2 3 4 5 กระดาษทด ............................................................................................................................. ........................... ........................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ........................... ........................................................................................................................................................ ................................................................................................... ..................................................... ..................................................................................................................................... ................... ........................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ........................... ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................... ............................................. ............................................................................................................................................. ........... ........................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ........................... ........................................................................................................................................................ ................................................................................................................... ..................................... ................................................................. หน่วย การสะท้อนของแสงและการเกิดภาพจากกระจกเงา

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้เทคนิคแอทลาส รายวิชาแสงและการเกิดภาพ รหสั วชิ า ว23202 8 สาระสำคญั แสงเคลอ่ื นที่ในแนวเสน้ ตรง เมื่อเคลื่อนที่ผา่ นสญุ ญากาศหรอื อากาศ จะมีความเร็ว 3108 เมตรต่อวนิ าที ตัวกลางท่แี สงผา่ น แบง่ ไดเ้ ป็น 3 ประเภท 1) วตั ถทุ บึ แสง คือ วตั ถุที่แสงไมส่ ามารถผ่านได้ เช่น ก้อนหิน ไม้ เปน็ ต้น 2) ตวั กลางโปร่งแสง คือ ตัวกลางท่แี สงเคล่ือนทผ่ี า่ นไปได้บางส่วน และเมื่อแสง ผ่านไปแลว้ จะกระจายออกไปทกุ ทิศทาง เชน่ กระดาษไข เปน็ ตน้ 3) ตวั กลางโปรง่ ใส คือ ตวั กลางท่แี สงเคล่ือนทผ่ี ่านไปได้ท้ังหมด เช่น กระจกใส เป็นต้น การสะท้อนของแสงบนผวิ สะทอ้ นใดๆ จะต้องเปน็ ไปตามกฎการสะท้อนของแสง ดงั นี้ 1) รังสีตกกระทบ รงั สีสะทอ้ น และเสน้ ปกติ อยู่ในระนาบเดียวกัน 2) มมุ ตกกระทบเท่ากับมุมสะทอ้ น ณ ตำแหน่งที่แสงตกกระทบ ผลการเรยี นรู้ ทดลองและอธบิ ายการสะทอ้ นของแสง การเกิดภาพบนกระจกเงาระนาบ และนำความรู้ไป ใชป้ ระโยชน์ จุดประสงค์การเรยี นรู้ 1. ด้านความร้คู วามเขา้ ใจ (K) - อธิบายลกั ษณะการเคลือ่ นทีข่ องแสงและบอกความเร็วแสงได้ - อธบิ ายการสะท้อนของแสง และกฎการสะท้อนของแสงได้ 2. ด้านทกั ษะกระบวนการ (P) - จำแนกประเภทของวัตถุตามปรมิ าณทีแ่ สงผ่านได้ - กำหนดปัญหาของการทดลอง ตั้งสมมติฐานการทดลอง ปฏิบัติกิจกรรม สรุปผลการทำ กจิ กรรม เก่ียวกบั การสะท้อนของแสงได้ 3. ด้านคุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ (A) - แสดงความเป็นคนช่างสังเกต ช่างคดิ ช่างสงสยั มีวินยั ใฝ่เรียนรู้ มุง่ ม่ัน ในการเสาะ แสวงหาความรู้และมีทักษะการทำงานเป็นกลุ่ม หน่วย การสะท้อนของแสงและการเกิดภาพจากกระจกเงา

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้เทคนิคแอทลาส รายวชิ าแสงและการเกดิ ภาพ รหสั วิชา ว23202 9 ใบคำถำมก่อนเรียนท่ี 1 เรื่อง แสงและการสะท้อนของแสง ประกอบแผนการจดั การเรียนรู้ท่ี 1 ชื่อ ......................................................... ชนั้ ................กลุ่มที.่ ................ เลขที่ .................. คำชแี้ จง ให้นกั เรียนอภิปรายร่วมกนั ภายในกลมุ่ พร้อมตอบคาถามตอ่ ไปนี ้ 1. แสงคืออะไร มีคุณสมบตั ิอยา่ งไร มปี ระโยชน์อะไรบ้าง รูปท่ี 1 แสง ท่มี าของรูป : https://www.thinglink.com และ http://www.scoop.it เมอื่ 21 เมษายน 2558 2. การทเ่ี ราสามารถมองเหน็ ตัวเอง ในกระจก อธิบายตามหลักวิทยาศาสตรไ์ ดอ้ ย่างไร เกีย่ วข้องกบั การสะท้อนของแสงหรือไม่ รูปท่ี 2 กระจกเงาระนาบ ..............................................................ท..มี่...า..ข..อ..ง.ร..ูป...:..h..t.tps://www.pinterest.com เมอื่ 21 เมษายน 2558 ......................................................... ........................................................................ห...น..่ว..ย....ก. ารสะท้อนของแสงและการเกิดภาพจากกระจกเงา ....................................................................................

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้เทคนคิ แอทลาส รายวิชาแสงและการเกิดภาพ รหสั วิชา ว23202 10 ใบความรทู้ ่ี 1 เรอื่ ง แสงและการสะท้อนของแสง ประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ท่ี 1 คำช้แี จง ให้นกั เรียนศกึ ษาใบความรู้ เพ่ือใช้ในการทำใบกิจกรรมกล่มุ และการตอบคำถามหลงั กจิ กรรม แสงส่วนใหญ่ที่เราได้รับมาจากดวงอาทิตย์ เป็นแหล่งกำเนิดแสงที่เกิดขึ้นเองตาม ธรรมชาติ ส่วนแสงจากดวงจันทร์ที่เราเห็นในเวลาค่ำคืน เป็นแสงจากดวงอาทิตย์ตกกระทบผิว ดวงจนั ทร์ แลว้ สะท้อนมายงั โลก แสงอำทติ ย์ แสงอำทติ ย์ ตกกระทบ สะท้อนออกจำก ดวงจันทร์ รูปที่ 3 ดวงจันทร์สะท้อนแสงจากดวงอาทติ ย์ ท่ีมาของรูป : http://www.pinsdaddy.com เมอ่ื 22 เมษายน 2558 นอกจากแหล่งกาเนิดแสงในธรรมชาติแล้ว ยังมีแหล่งกาเนิดแสงที่มนุษย์สร้างขึน้ เชน่ หลอดไฟ ตะเกียง เทยี นไข เป็นต้น เม่อื จดุ เทยี นไขในห้องมืดเราจะเหน็ เปลวเทยี นไขสว่าง เน่ืองจากแสงจากเปลวเทียนไขมาเข้าตา สว่ นสิ่งของอื่นๆ ในห้องที่เราเห็นได้เป็นเพราะแสง จากเปลวเทยี นไขไปตกกระทบส่งิ ของนนั้ ๆ แล้วสะท้อนมาเข้าตาของเรา แสงจะเคลือ่ นท่ใี นแนวเส้นตรง ดงั การทดลอง ถ้าให้แสงผา่ นรูบนกระดาษแขง็ 3 แผ่น ถ้าช่องของรูบนกระดาษแข็งไม่อยู่บนแนวเดียวกัน จะมองไม่เห็นเปลวเทียน และ หลงั จาก ปรับแนวช่องทัง้ สามให้อยู่ในแนวเดียวกันแล้ว สงั เกตได้ว่าถ้าร้ อยเชือก และดึงเชือกเป็น เส้นตรงเดียวกนั ได้ จะมองเหน็ เปลวเทยี นไข แสดงว่า \"แสงเคลื่อนท่ีเป็นเส้นตรง\" หน่วย การสะท้อนของแสงและการเกิดภาพจากกระจกเงา

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้เทคนคิ แอทลาส รายวชิ าแสงและการเกดิ ภาพ รหสั วชิ า ว23202 11 รปู ที่ 4 การทดลอง แสงเคล่ือนทเ่ี ปน็ เสน้ ตรง ทม่ี าของรูป : http://www.tutorvista.com เมื่อ 22 เมษายน 2558 จากรปู เราสามารถเขียนเสน้ ตรงแทนลำแสงน้ีได้ และเรียกเส้นตรงนีว้ า่ “รงั สีของแสง” การเขียนเส้นตรงแทนรังสีของแสงนี้ ใช้เส้นตรงที่มีหัวลูกศรกำกับเส้นตรงนั้น โดยเส้นตรงแสดง ลำแสงเล็กๆ และหัวลูกศรแสดงทิศการเคลื่อนที่ กล่าวคือ หัวลูกศรชี้ไปทางใด แสดงว่าแสง เคลือ่ นท่ีไปทางน้นั การมองเหน็ วัตถุใดๆ ต้องมแี สงจากวัตถมุ าเขา้ ตา ซ่ึงแบง่ ไดเ้ ปน็ 2 กรณคี อื 1. เมื่อวัตถนุ ้ันมีแสงสวา่ งในตัวเอง จะมแี สงสวา่ งจากวตั ถุเขา้ ตาโดยตรง 2. วัตถุนั้นไม่มีแสงสว่างในตัวเอง ต้องมีแสงจากแหล่งกำเนิดแสงอื่นกระทบ วตั ถนุ ้ัน แล้วสะทอ้ นเขา้ ตา ก. เหน็ แสงสว่างโดยตรง ข. เห็นสมดุ จากแสงทเี่ กดิ การสะท้อน รปู ท่ี 5 การมองเห็นวัตถใุ ดๆ ท่ีมาของรูป : https://www.slideshare.net เมือ่ 22 เมษายน 2558 หน่วย การสะท้อนของแสงและการเกิดภาพจากกระจกเงา

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้เทคนคิ แอทลาส รายวิชาแสงและการเกดิ ภาพ รหสั วชิ า ว23202 12 วัตถุบางชนิดแสงผ่านไปได้ แต่วัตถุบางชนิดแสงผ่านไปไม่ได้ เราอาจแบ่งวัตถุ ตามปรมิ าณแสงและลกั ษณะท่ีแสงผ่านวตั ถุได้ 3 ประเภทดงั น้ี 1. วัตถุโปร่งใส หมายถึง วัตถุที่แสงผ่านได้หมดหรือเกือบหมดอย่างเป็นระเบียบ เราจึงสามารถมองผ่านวัตถุโปร่งใส และมองเห็นวัตถุที่อยู่อีกข้างหนึ่งได้อย่างชัดเจน วัตถุ โปรง่ ใสมีหลายชนดิ เช่นอากาศ กระจกใส แก้วใส่น้ำ และแผน่ พลาสติกใส เป็นต้น 2. วัตถุโปรง่ แสง หมายถงึ วตั ถทุ ่แี สงผ่านได้อยา่ งไม่เป็นระเบยี บ เมื่อเรามองผ่านวัตถุ โปร่งแสง จึงเห็นวัตถุอีกด้านหนึ่งไม่ชัดเจน เช่น กระดาษชุบน้ำมัน กระจกฝ้า กระดาษไข หรือกระดาษลอกลาย และหมอก เป็นต้น 3. วัตถุทึบแสง หมายถึง วัตถุที่แสงผ่านไปไม่ได้ เช่นแผ่นไม้ แผ่นอะลูมิเนียม แผน่ สังกะสี กระดาษหนา เหล็ก และทองแดง เป็นตน้ วัตถทุ ึบแสง วัตถุโปรง่ แสง วตั ถโุ ปรง่ ใส 1. วตั ถุโปรง่ ใส 2. วัตถุโปร่งแสง 3. วัตถุทบึ แสง รปู ท่ี 6 แบง่ วตั ถุตามปริมาณแสงและลกั ษณะทแ่ี สงผา่ นวัตถุ ทมี่ าของรูป : http://cbridge4.blogspot.com และ http://www.buzzle.com เม่อื 22 เมษายน 2558 กำรสะท้อนแสง (Reflection) การสะท้อนแสงเป็นปรากฏการณ์ท่ีแสงตกกระทบกับตัวกลาง แล้วสะท้อนกลับ ส่ตู วั กลางเดิม ซึง่ ปริมาณและทิศทางของการสะท้อนของแสงขึน้ อยู่กับพืน้ ผิวของตวั กลางที่ ตกกระทบ กำรสะท้อนแบบสม่ำเสมอ (regular reflection) เมื่อแสงตกกระทบพืน้ ผิววัตถุ ท่ีเรียบ แสงจะสะท้ อนอย่างเป็ นระเบียบ การสะท้ อนบนพืน้ ผิวหน้ าที่เรียบ เรียกว่า การสะท้อนแบบสมา่ เสมอ กำรสะท้อนแบบกระจำย (diffuse reflection) เม่ือแสงตกกระทบวัตถุผิวขรุขระ แสงจะสะท้อนอย่างไมเ่ ป็นระเบียบ หน่วย การสะท้อนของแสงและการเกิดภาพจากกระจกเงา

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้เทคนิคแอทลาส รายวชิ าแสงและการเกิดภาพ รหสั วชิ า ว23202 13 ก. การสะทอ้ นแบบสม่ำเสมอ ข. การสะทอ้ นแบบกระจาย รปู ท่ี 7 การสะท้อนแบบสม่ำเสมอและการสะท้อนแบบกระจาย ที่มาของรูป : www.olympus-lifescience.com เม่ือ 22 เมษายน 2558 การสะท้อนของแสง (Reflection of light) เมอ่ื แสงเดนิ ทางมากระทบวตั ถแุ สงจะสะท้อนกลบั ไปยงั ตวั กลางเรียกว่าการสะท้อน กฎการสะท้อนของแสง (The Laws of Reflection) มี 2 ข้อ ดงั นี ้ • รังสีตกกระทบ รังสสี ะท้อน และเส้นปกตจิ ะอย่ใู นระนาบเดียวกนั • มมุ ตกกระทบเท่ากบั มมุ สะท้อน ดงั ภาพ เสน้ ปกติ รงั สตี กกระทบ รงั สีสะท้อน มมุ ตกกระทบ มมุ สะท้อน รูปที่ 8 การสะท้อนของแสง ท่มี าของรูป : https://cnx.org และ https://www.emaze.com เมอื่ 22 เมษายน 2558 เมื่อ รังสีตกกระทบ (Incident Ray) คือ รังสีของแสงที่พงุ่ เข้าหาพนื ้ ผวิ ของวตั ถุ รังสสี ะท้อน (Reflected Ray) คือ รังสีของแสงท่พี ่งุ ออกจากพนื ้ ผวิ ของวตั ถุ เส้นปกติ (Normal) คือ เส้นทีล่ ากตงั้ ฉากกบั พนื ้ ผิวของวตั ถุตรงจดุ ท่แี สงกระทบ มมุ ตกกระทบ (Angle of Incidence) คือ มมุ ทร่ี ังสตี กกระทบทากบั เส้นปกติ มมุ สะท้อน (Angle of - Reflection) คอื มมุ ที่รังสสี ะท้อนทากบั เส้นปกติ หน่วย การสะท้อนของแสงและการเกิดภาพจากกระจกเงา

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้เทคนคิ แอทลาส รายวิชาแสงและการเกิดภาพ รหสั วชิ า ว23202 14 ใบกิจกรรมกลุ่มท่ี 1 เรอื่ ง แสงและการสะท้อนของแสง ประกอบแผนการจดั การเรียนรู้ท่ี 1 ช่ือ .............................................. ชั้น ................. เลขท่ี ..................กลมุ่ ............... คำชแ้ี จง ให้นักเรียนทำกิจกรรม และควรปฏบิ ตั ดิ ังนี้ (เตม็ 10 คะแนน) 1. อา่ นวิธที ำกิจกรรมใหเ้ ขา้ ใจ 2. ตอบคำถามในกิจกรรม 3. ทำกิจกรรม บันทกึ ผล อภปิ รายผล และสรุป 4. ตอบคำถามหลงั ทำกิจกรรม จดุ ประสงค์ ทดลองและอธิบายการ สะท้อนของแสงได้ วัสดอุ ุปกรณ์ 1 แผน่ 1. กระดาษขาว ขนาด A4 1 อัน 2. กระจกเงาระนาบ 1 อัน 3. ไฟฉาย ติดแผ่นกันแสงชนิด 1 ช่อง 1 อัน 4. โปรแทรกเตอร์คร่ึงวงกลม 1 อัน 5. คลิปดำหนบี กระดาษ 1 แท่ง 6. ดนิ สอ วิธที ำกิจกรรม 1. จดั อุปกรณ์ดังรปู 2. วางกระดาษขาว ขีดเส้นเพอ่ื วางกระจกเงาระนาบตง้ั บนเสน้ นัน้ ขีดเสน้ ตงั้ ฉาก (เสน้ ปกติ) กับเส้นแนวกระจกเงาระนาบ วางกระจกเงาระนาบต้ังบนเส้นนน้ั โดยใช้คลปิ ดำยึดไว้ 3. ส่องไฟฉายไปท่กี ระจกเงาระนาบให้ลำแสงไปตกกระทบท่จี ดุ ตดั ระหวา่ งผวิ กระจก และเส้นปกตแิ ล้วใชด้ ินสอจุดทำตำแหน่งบนลำแสงไฟฉายท่ีตกกระทบกระจก 2 จุด แลว้ ลากเสน้ ตรงระหวา่ งจุดทั้ง 2 จุด (รังสีตกกระทบ) หน่วย การสะท้อนของแสงและการเกดิ ภาพจากกระจกเงา

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้เทคนิคแอทลาส รายวชิ าแสงและการเกดิ ภาพ รหสั วิชา ว23202 15 4. สังเกตลำแสงไฟฉายทีส่ ะทอ้ นกลบั จากกระจกเงาระนาบบนกระดาษขาวใช้ดนิ สอจดุ ทำ ตำแหน่งบนลำแสงไฟฉายทส่ี ะท้อนจากกระจก 2 จุด แล้วลากเสน้ ตรงระหวา่ งจุดท้ัง 2 จดุ น้นั (รงั สีตกสะทอ้ น) 5. ทำการวัดมุมระหว่าง ลำแสงตกกระทบกับเสน้ ปกติ และวดั มมุ ระหว่างลำแสงสะท้อน กับเสน้ ปกติ โดยใช้โปรแทรกเตอร์คร่งึ วงกลม พร้อมเขยี นมุมกำกับไว้ 6. ทำการทดลอง ตามข้อ 3 ถงึ 4 อีกคร้งั แต่เปลย่ี นมุมให้กว้างขึ้นและแคบลงตามลำดบั รปู ท่ี 9 การตดิ ตง้ั อปุ กรณ์และการทดลอง คำช้แี จง จงตอบคำถามตอ่ ไปน้ี สมมติฐาน 1. ควรต้ังสมมตฐิ านของกจิ กรรมนอี้ ยา่ งไร หน่วย การสะท้อนของแสงและการเกดิ ภาพจากกระจกเงา

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้เทคนคิ แอทลาส รายวชิ าแสงและการเกดิ ภาพ รหสั วชิ า ว23202 16 บันทึกผลการทำกจิ กรรม 2. บนั ทึกผลการทำกิจกรรมนอ้ี ย่างไร ตาราง บนั ทกึ มุมตกกระทบและมุมสะท้อนจากการทดลอง ครง้ั ที่ มมุ ตกกระทบ มุมสะท้อน 1 2 3 อภปิ รายผลการทำกจิ กรรม 3. อภิปรายผลกจิ กรรมน้ีได้อยา่ งไร พร้อมวาดรูปประกอบ สรุปผลการทำกจิ กรรม 4. สรุปผลการทำกจิ กรรมนี้ได้อย่างไร คะแนนทไี่ ด้ ........................... หน่วย การสะท้อนของแสงและการเกดิ ภาพจากกระจกเงา

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้เทคนคิ แอทลาส รายวิชาแสงและการเกดิ ภาพ รหสั วชิ า ว23202 17 ใบคำถามหลังกจิ กรรมกลุ่มท่ี 1 เรอ่ื ง แสงและการสะทอ้ นของแสง ประกอบแผนการจดั การเรียนรู้ที่ 1 ชอ่ื .............................................................. ชั้น ................. กลุ่มท.่ี ............. เลขท่ี .............. คำช้ีแจง อภปิ รายร่วมกนั กบั สมาชิกภายในกลมุ่ แล้วตอบคำถามตอ่ ไปนี้ (เตม็ 10 คะแนน) 1. เมื่อแนวลำแสงตกกระทบกับผิวของกระจกเงาระนาบ นักเรียนสังเกตเหน็ อะไร ตอบ 2. แนวลำแสงที่ออกไปกระทบกับผวิ ของกระจกเงาระนาบ เรียกว่าอะไร ตอบ 3. แนวลำแสงทพ่ี ่งุ ออกจากกระจกเงาระนาบ ณ จุดที่แสงตกกระทบ เรียกว่าอะไร ตอบ 4. มุมตกกระทบ และมุมสะท้อน มีขนาดเท่ากนั หรือไม่ ตอบ 5. การสะท้อนแสงเกดิ ขนึ้ ได้อยา่ งไร ตอบ 6. กระจกเงาระนาบเป็นวตั ถุทบึ แสงหรือโปร่งแสง ตอบ 7. การสะท้อนของแสงบนวตั ถุผิวเรียบและผิวขรุขระมีหลกั การต่างกันหรือไม่ อธบิ าย ตอบ คะแนนท่ีได้ ........................... หน่วย การสะท้อนของแสงและการเกิดภาพจากกระจกเงา

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้เทคนิคแอทลาส รายวชิ าแสงและการเกดิ ภาพ รหสั วชิ า ว23202 18 แบบทดสอบย่อยหลังเรียนที่ 1 เร่ือง แสงและการสะท้อนของแสง ประกอบแผนการจดั การเรียนรู้ที่ 1 คำชแี้ จง 1. ข้อสอบเปน็ ข้อสอบแบบปรนัย 4 ตัวเลอื กจำนวน 5 ข้อ ข้อละ 2 คะแนน 2. เวลาในการทำข้อสอบ 10 นาที 3. ให้นกั เรยี นเลอื กคำตอบท่ีถูกทีส่ ดุ เพียงข้อเดยี วแลว้ กาเครอ่ื งหมายกากบาท () ลง ใน () ท่ีกระดาษคำตอบท่ีตอ้ งการ 1. การสะท้อนของแสงแบบมรี ะเบียบจะเกดิ ขึน้ เมื่อใด ก. แสงตกกระทบวัตถุโปร่งใส ผวิ เรียบ เปน็ มัน ข. แสงตกกระทบวัตถุทบึ แสง ผวิ เรียบ เปน็ มัน ค. แสงตกกระทบวตั ถุทบึ แสง ผวิ ไมเ่ รยี บ เปน็ มนั ง. แสงตกกระทบวตั ถุโปร่งแสง ผิวไมเ่ รียบ เป็นมนั 2. “รังสตี กกระทบ รงั สีสะทอ้ น และเสน้ ปกติ อยู่ในระนาบเดียวกัน มุมตกกระทบ เท่ากับมุมสะท้อน” ขอ้ ความน้ีหมายถงึ ข้อใด ก. กฎการสะทอ้ น ข. กฎการหักเหของแสง ค. กฎการสะท้อนกลับหมด ง. กฎการเลีย้ วเบนของแสง 3. ข้อใดไม่ใช่สมบัติของแสง ก. มตี ัวกลางพาไป ข. เดนิ ทางเป็นเสน้ ตรง ค. เดนิ ทางผ่านสญุ ญากาศ ง. มคี วามเรว็ 3  108 m/s หน่วย การสะท้อนของแสงและการเกดิ ภาพจากกระจกเงา

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้เทคนิคแอทลาส รายวิชาแสงและการเกดิ ภาพ รหสั วชิ า ว23202 19 4. จากรูป เม่อื YX เป็นรังสีตกกระทบ รังสสี ะท้อนควรเป็นขอ้ ใด ก. XO ข. XC ค. XD ง. XE 5. ข้อใดกล่าวผดิ ก. วตั ถุทบึ แสง คือ วตั ถทุ ่ีแสงไม่สามารถผา่ นได้ เชน่ ก้อนหิน ไม้ เปน็ ตน้ ข. ตัวกลางโปรง่ แสง คอื ตวั กลางทแี่ สงเคล่อื นที่ผ่านไปได้บางส่วน และเมือ่ แสงผา่ นไปแลว้ จะกระจายออกไปทุกทิศทาง เชน่ กระดาษไข เปน็ ต้น ค. ตัวกลางโปร่งใส คอื ตัวกลางทแ่ี สงเคลื่อนทผ่ี า่ นไปได้เกอื บทง้ั หมด เช่น กระจกใส เปน็ ตน้ ง. ตัวกลางโปร่งแสง ปรมิ าณแสงผ่านไดด้ มี ากกวา่ ตัวกลางโปร่งใส หน่วย การสะท้อนของแสงและการเกิดภาพจากกระจกเงา

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้เทคนิคแอทลาส รายวิชาแสงและการเกดิ ภาพ รหสั วชิ า ว23202 20 กระดาษคำตอบแบบทดสอบยอ่ ยหลงั เรียนท่ี 1 เรื่อง แสงและการสะท้อนของแสง ประกอบแผนการจดั การเรียนรู้ที่ 1 ช่ือ .............................................................. ชั้น ................. กลมุ่ ที.่ ............. เลขที่ .............. ขอ้ ก ข ค ง คะแนนท่ไี ด้ ABCD 1 2 3 4 5 กระดาษทด ............................................................................................................................. ........................... ............................................................................................. ........................................................... ............................................................................................................................. ........................... ........................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ........................... ............................................................................................................................. ........................... ..................................................................................................... ................................................... ............................................................................................................................. ........................... ........................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ........................... .................................................................................................................................... .................... ............................................................................................................. ........................................... ............................................................................................................................. ........................... ........................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. . ........................................................................................................................................................ .......................................................................ห..น...่ ว..ย...ก...า..ร..ส..ะ..ท...้อ..น...ข..อ...ง.แ...ส..ง..แ..ล...ะ..ก..า..ร. เ..ก..ิด...ภ..า..พ...จ..า..ก..ก...ร..ะ..จกเงา ............................................................................................................................. ........................... ...........................

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้เทคนคิ แอทลาส รายวิชาแสงและการเกิดภาพ รหสั วชิ า ว23202 21 ใบแบบฝกึ หัดนอกเวลาที่ 1 เร่ือง แสงและการสะท้อนของแสง ประกอบแผนการจดั การเรียนรู้ที่ 1 ชื่อ .............................................................. ชั้น ................. กลุ่มท.ี่ ............. เลขที่ .............. คำชแี้ จง จงเติมคำหรือขอ้ ความลงในช่องว่างให้ถูกต้อง 1. จากรูป รงั สขี องแสง กข ตกกระทบบนกระจกเงาระนาบ AB จงเขยี นแนวรังสี สะท้อน แลว้ ตอบคำถามต่อไปนี้ ก รังสสี ะท้อน 1.1) มมุ ตกกระทบมีคา่ เทา่ กบั 1.2) มมุ สะทอ้ นมคี า่ เทา่ กับ 1.3) รังสีสะท้อนทามมุ กบั แนวกระจก A 60๐ B AB มีคา่ เทา่ กับ ข 2. จากรปู รงั สขี องแสง กข ตกกระทบบนกระจกเงาระนาบ AB ซง่ึ วางตง้ั ฉากกับ กระจกเงาระนาบ BC และแนวรังสี กข ทำมุมตกกระทบเท่ากบั 30๐ จงตอบคำถามต่อไปน้ี A 2.1) แนวรังสี กข คือ ข 2.2) มมุ สะทอ้ นมีบนกระจกเงาระนาบ AB คา่ ก เท่ากบั 2.3) มมุ ตกกระทบของรังสี กค บนกระจกเงา ระนาบ BC มีค่าเท่ากับ 2.4) แนวรังสี คง คือ 2.5) มมุ สะท้อนของรังสี คง บนกระจกเงา ระนาบ BC มีค่าเท่ากบั ง B คC หน่วย การสะท้อนของแสงและการเกดิ ภาพจากกระจกเงา

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้เทคนิคแอทลาส รายวชิ าแสงและการเกิดภาพ รหสั วิชา ว23202 22 แบบบนั ทึกการเรียนรู้หลังเรียน คำชี้แจง จงบันทกึ ความรู้ทไ่ี ด้ลงในแบบบนั ทึกการเรยี นรู้หลงั เรยี น (learning logs) เร่ือง ....................................................................................................................... ช่ือ.......................................................นามสกุล ..................................................... เลขที่ .................................................ระดบั ชนั้ ...................................................... โรงเรยี น................................................................................................................... 1. นักเรียนได้เรยี นรเู้ รอ่ื งใดบ้าง ............................................................................................................ ........................................... ............................................................................................................................... ........................ ....................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .......................... ....................................................................................................................................................... 2. นักเรยี นสามารถนำความรู้ไปใช้ได้อย่างไรบา้ ง ....................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .......................... ....................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .......................... 3. นักเรียนมคี วามรู้สกึ อยา่ งไรเม่ือเรียนเรื่องน้ี ............................................................................................................................. .......................... ....................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .......................... ........................................................................................................................................ ............... 4. นักเรยี นยังมคี วามสงสัยในเร่ืองใดอีกบ้าง (เขียนเปน็ ข้อๆ ) ....................................................................................................................................................... ......................................................................................................... .............................................. ............................................................................................................................. .......................... ....................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .......................... ......... หน่วย การสะท้อนของแสงและการเกดิ ภาพจากกระจกเงา

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้เทคนคิ แอทลาส รายวิชาแสงและการเกิดภาพ รหสั วิชา ว23202 23 บรรณานกุ รม กวิยา เนาวประทีป. (2548). เทคนคิ การเรียนฟิสิกส์ แสง กล่มุ สาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์. กรุงเทพมหานคร : สำนักพมิ พ์ฟสิ ิกสเ์ ซน็ เตอร.์ จอหน์ สัน คีธ. (2551). ฟิสิกส์ หลักสูตรแห่งชาตริ ะดับมัธยมศึกษา (GCSE) ของ ของประเทศอังกฤษ. กรงุ เทพมหานคร : นามมีบุ๊คส์พับลิเคช่นั ส์. บญั ชา แสนทวีและคณะ. (2555). คมู่ ือครู แผนการจดั การเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์ มัธยมศึกษาปีที่ 2. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์วัฒนาพานิช จำกดั . ศรลี ักษณ์ ผลวัฒนะ และคณะ. (2547). สอื่ การเรียนรแู้ ละเสรมิ สร้างทกั ษะตามมาตรฐาน การเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์ แสงและการเกดิ ภาพ ชว่ งช้นั ที่ 3 (ม.1 – ม.3). กรงุ เทพมหานคร : สำนกั พมิ พ์นยิ มวทิ ยา. สถาบันพฒั นาคุณภาพวิชาการ (พว.). (2558). คมู่ ือครู วิทยาศาสตร์ ชัน้ มธั ยมศึกษาปีที่ 2. กรุงเทพมหานคร : บริษัทพฒั นาคุณภาพวิชาการ (พว.). สถาบนั ส่งเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตร.์ (2553). หนังสือเรยี นรายวชิ าพนื้ ฐานวิทยาศาสตร์ 4 กล่มุ สาระการเรียนร้วู ิทยาศาสตร์ ชัน้ มัธยมศกึ ษาปีท่ี 2 เล่ม 2 ตามหลักสตู ร แกนกลางการศกึ ษาขน้ั พ้ืนฐานพุทธศกั ราช 2551. กรงุ เทพมหานคร : สกสค. _______. (2553). หนังสือเรียนสาระการเรยี นรู้พ้นื ฐานและเพมิ่ เตมิ ฟสิ ิกส์ เล่ม 2 กลุ่มสาระ การเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ ช้ันมัธยมศึกษาปีที่ 5 เล่ม 2 ตามหลักสตู รแกนกลาง การศึกษาขั้นพืน้ ฐาน พทุ ธศกั ราช 2551. กรุงเทพมหานคร : สกสค. สมพงษ์ จันทรโ์ พธิ์ศรี. (2555). คมู่ อื เตรยี มสอบวทิ ยาศาสตร์ ม.2 เทอม 1-2. นนทบรุ ี : ไทยเนรมติ กจิ อินเตอรโ์ ปรเกรสซิฟ. หน่วย การสะท้อนของแสงและการเกิดภาพจากกระจกเงา

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้เทคนคิ แอทลาส รายวิชาแสงและการเกิดภาพ รหสั วชิ า ว23202 24 กลุม่ สาระการเรยี นรู้วทิ ยาศาสตร์ โรงเรียนศขี รภูมิพิสยั จงั หวดั สรุ นิ ทร์ สำนักงานเขตพน้ื ที่การศึกษามธั ยมศึกษา เขต 33 หน่วย การสะท้อนของแสงและการเกิดภาพจากกระจกเงา