หน่วย5_นโยบายการเงิน การคลังกับการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ

หนา้ ที่ของเงิน เป็นสอื่ กลางในการแลกเปลย่ี น เป็นเครอ่ื งเก็บรกั ษามูลคา่ เปน็ มาตรฐานการวดั คา่ เป็นมาตรฐานในการชาระหนี้ในอนาคต

ประเภทของเงินและความสาคัญของเงนิ และปริมาณเงนิ ในระบบเศรษฐกจิ • เงินทัง้ หมดท่ีใช้หมุนเวียนอย่ใู นระบบเศรษฐกจิ ขณะใดขณะหน่ึง • ปรมิ าณเงนิ มผี ลต่อระดับรายไดแ้ ละผลิตโดยรวมของประเทศ • ปรมิ าณเงนิ มีผลตอ่ ระดบั ราคาและการจา้ งงานในระบบเศรษฐกิจ • หน่วยงานทที่ าหน้าทีค่ วบคมุ ปริมาณเงนิ ในระบบเศรษฐกิจ ธนาคารกลาง • รัฐบาลจะควบคุมปริมาณเงนิ ในระบบเศรษฐกจิ โดยใช้นโยบายการเงิน

ธนาคารพาณิชย์ ธนาคารท่ีมกี ฎหมาย ธนาคารกลาง จัดตัง้ เป็นการเฉพาะ มีบทบาทสาคัญในการเพิม่ หรือ ทาหนา้ ทช่ี ว่ ยเหลอื ด้านการเงินหรอื มวี ตั ถปุ ระสงค์เพื่อดารงไว้ซง่ึ ลดปริมาณเงนิ ในระบบเศรษฐกจิ ส่งเสรมิ การดาเนินงานเฉพาะด้านตาม เสถยี รภาพทางการเงนิ เสถยี รภาพของระบบสถาบนั นโยบายของรัฐบาล การเงนิ และระบบการชาระเงนิ

นโยบายการเงนิ ๑ ประเภทของนโยบายการเงนิ ๑) นโยบายการเงินแบบเขม้ งวด มกั ใช้ในกรณที ่รี ะบบเศรษฐกจิ เกดิ ปญั หาภาวะราคาสินคา้ สงู ขน้ึ หรอื เกดิ ปัญหาเงนิ เฟ้อ ๒) นโยบายการเงนิ แบบผอ่ นคลาย มักใชใ้ นกรณที ่เี กิดภาวะเศรษฐกิจซบเซาหรอื เกดิ ปญั หาเงินฝดื ๒ เคร่อื งมอื ของนโยบายการเงนิ ๑) การดารงสนิ ทรพั ยส์ ภาพคลอ่ ง ไดแ้ ก่ เงนิ สดในมือธนาคารพาณชิ ย์ เงินฝากกระแสรายวันทธ่ี นาคารแห่งประเทศไทย และหลักทรพั ย์ท่ปี ราศจากภาระผกู พนั ๒) การดาเนินการผา่ นตลาดการเงนิ เป็นเครือ่ งมือสาคัญในการรกั ษาระดบั อัตราดอกเบ้ียนโยบายและดแู ลสภาพคล่องในระบบเศรษฐกจิ ๓) หนา้ ตา่ งตั้งรับ สถาบันการเงนิ ทข่ี าดสภาพคลอ่ งสามารถเข้ามากยู้ มื โดยมีพันธบัตรเปน็ หลักประกนั หรอื กรณที ่ีมสี ภาพคลอ่ งส่วนเกนิ กเ็ ขา้ มาลงทนุ กับ ธนาคารแห่งประเทศไทยได้

นโยบายการเงนิ ๓ กลไกการสง่ ผา่ นของนโยบายการเงิน การดาเนนิ นโยบายการเงนิ ภายใต้กรอบเงินเฟ้อจะสง่ ผลตอ่ อัตราดอกเบีย้ ในตลาด และในท่ีสดุ จะส่งผลตอ่ ปรมิ าณการผลติ และอัตราเงินเฟอ้ ผา่ นระบบการเงินในช่องทางตา่ งๆ ๔ การดาเนินนโยบายการเงนิ ของไทย ภารกจิ ของธนาคารแห่งประเทศไทยคือ การดารงไว้ซึง่ เสถยี รภาพทางการเงิน เสถยี รภาพของระบบสถาบันการเงิน และระบบการชาระเงนิ

นโยบายการคลังแบบขยายตวั เพมิ่ การใชจ้ ่ายของภาครฐั และลดภาษี นโยบายงบประมาณแบบขาดดุล รฐั บาลใชน้ โยบายน้ีในกรณที ีเ่ กดิ ภาวะเศรษฐกจิ ตกต่า นโยบายการคลังแบบหดตวั ลดการใชจ้ า่ ยของรฐั และเพิม่ ภาษี นโยบายงบประมาณแบบเกนิ ดุล รัฐบาลใช้นโยบายนใ้ี นกรณีทเ่ี ศรษฐกจิ ขยายตัวอยา่ งรวดเรว็

เคร่อื งมอื ของนโยบายการคลงั ทส่ี าคญั งบประมาณแผน่ ดนิ งบประมาณแบบสมดุล คือ มีรายได้รวมเท่ากบั รายจ่ายรวม งบประมาณแบบเกนิ ดลุ คือ มรี ายได้มากกว่ารายจ่าย งบประมาณแบบขาดดลุ คอื มรี ายไดน้ ้อยกว่ารายจา่ ย

การใช้จา่ ยของรฐั บาล เปน็ การใชจ้ ่ายเงินงบประมาณแผน่ ดนิ ที่ไดร้ บั อนุมัติจากรัฐสภา ตามกระบวนการงบประมาณแผ่นดิน เพ่อื การพัฒนาประเทศ เปน็ เงนิ ใดๆ ท่ีสว่ นราชการไดร้ ับและมกี ฎหมายอนุญาตให้เกบ็ ไว้ใช้จ่ายได้ตามวัตถปุ ระสงค์

การจัดหารายไดข้ องรัฐบาล : เป็นรายไดห้ ลกั ของรฐั บาล ซ่ึงรัฐทาการจัดเก็บตามกรณตี า่ งๆ : เปน็ รายไดท้ ี่มาจากการขายทรัพยส์ นิ เชน่ คา่ ขายทรัพยส์ นิ ซงึ่ เปน็ อสังหาริมทรัพย์ ค่าหนังสอื ราชการ : ประกอบด้วย ผลกาไรขององค์การรัฐบาล หน่วยงานธุรกจิ ท่ีรฐั บาลเปน็ เจ้าของนาสง่ เปน็ รายไดแ้ ผ่นดนิ และเงินปันผลจากบรษิ ทั ท่รี ฐั บาลถือหุ้น : ประกอบดว้ ย ค่าแสตมปฤ์ ชาและคา่ ปรบั เงนิ รับคนื และรายไดเ้ บด็ เตลด็ อน่ื ๆ

ในกรณที ม่ี กี ารต้งั งบประมาณแบบขาดดุล คือ ในกรณเี มอ่ื เกดิ ภาวะเศรษฐกจิ ซบเซา รฐั บาลตอ้ งการกระตุน้ เศรษฐกจิ ให้มกี ารจ้างงานและเพิ่มปริมาณการบรโิ ภคในประเทศ

การบริหารเงินคงคลงั • เงินคงคลัง คือ เงินสดและสินทรพั ยท์ ีใ่ กล้เคยี งเงินสด ที่มไี ว้ใชจ้ ่ายในการดาเนนิ งานของรัฐบาล • ประกอบด้วย เงนิ ฝากกระแสรายวันของกระทรวงการคลงั ที่เปดิ ไว้กับธนาคารแหง่ ประเทศไทย • การมเี งินคงคลังในระดบั ที่เหมาะสมจะทาให้การบริหารการใช้จ่ายของรฐั บาลมปี ระสทิ ธิภาพ • การมเี งนิ คงคลังนอ้ ยเกนิ ไปจะเกิดปัญหาสภาพคล่อง แต่ถ้าหากมีมากเกนิ ไปก็ไม่เกดิ ประโยชน์ เพราะเงินฝากในบญั ชคี งคลังนนั้ ไม่ได้ดอกเบ้ีย • ในกรณที ่มี เี งนิ คงคลังมากเกินไป รัฐบาลจะนาเงนิ สว่ นเกนิ มาใชจ้ ่ายเพ่ือลดการกยู้ มื หรอื ลด ภาระหนี้ เพือ่ ลดภาระดอกเบีย้ ของรฐั บาล

การคลงั ท้องถ่นิ ความสาคัญของการคลังทอ้ งถนิ่ • ชว่ ยสร้างความเจรญิ สทู่ ้องถนิ่ • ช่วยยกระดับคุณภาพชวี ิตของคนในท้องถ่นิ ใหด้ ีข้นึ • องคก์ รปกครองสว่ นท้องถ่ินทม่ี ฐี านะการคลังดียอ่ มสรา้ ง ความเจริญให้แกท่ ้องถิน่ ได้อยา่ งรวดเร็ว

รายได้

บทบาทของรฐั บาลเกีย่ วกับนโยบายการเงินการคลัง ในการพฒั นาเศรษฐกจิ การจดั สรรทรัพยากรท่มี อี ยอู่ ยา่ งจากดั ให้เกดิ ประโยชน์สงู สุด ตอ้ งคานงึ ถึง การจัดสรรทรัพยากรอยา่ งมปี ระสทิ ธิภาพ การกระจายรายได้ให้เกดิ ความเป็นธรรม การสร้างความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ การรักษาเสถียรภาพทางเศรษฐกจิ