ห้างหุ้นส่วนบทที่2 แบ่งกำไร

หนว่ ยท่ี 2 การแบ่งผลกาไรขาดทุนและงบการเงนิ ของกจิ การหา้ งหนุ้ สว่ น

2.1 การบันทึกรายการเปิดบญั ชีของห้างหนุ้ ส่วน ในการเรมิ่ จัดต้ังหา้ งหนุ้ สว่ น ผู้เปน็ ห้นุ สว่ นแต่ละอาจอาจนาเงนิ สดหรือ สนิ ทรัพย์อย่างอื่นมาลงทุน หากมีการนาสนิ ทรัพยอ์ น่ื ที่ไม่ใชเ่ งินสดมาลงทนุ จะตอ้ งตีราคาสนิ ทรัพย์ดงั กล่าวด้วยราคายตุ ิธรรม (Fair Value) ณ วนั ทน่ี า สนิ ทรพั ยม์ าลงทุน มูลค่ายตุ ธิ รรม หมายถึง จานวนท่ีผูซ้ อ้ื และผขู้ ายตกลงแลกเปลย่ี นสนิ ทรัพย์ กันในขณะที่ทง้ั สองฝ่ายมีความรอบรู้และเตม็ ใจในการแลกเปลย่ี น และสามารถ ตอ่ รองราคากนั ไดอ้ ย่างเปน็ อสิ ระ ในลักษณะของผู้ทไ่ี มม่ คี วามเกยี่ วข้องกัน

ราคาตลดา หมายถงึ จานวนเงินท่ีกจิ การสามารถไดร้ บั จากการขายสนิ ทรัพย์ในตลาด ซือ้ ขายคลอ่ ง ตลาดซื้อขายคล่อง หมายถึง ตลาดท่ีมคี ณุ สมบัติทุกขอ้ ตอ่ ไปน้ี 1. รายการท่ซี อ้ื ขายในตลาดต้องมลี ักษณะเหมือนกนั 2. ต้องมผี ทู้ เี่ ต็มใจซื้อและขายตลอดเวลาทาการ 3. ต้องเปิดเผยราคาตอ่ สาธารณชน สาหรบั ผ้เู ปน็ หนุ้ สว่ นท่ลี งทนุ ดว้ ยแรงงาน (หมายถึง แรงกาย ชอ่ื เสียง สติปญั ญา ความรู้ความสามารถ) จะต้องระบุให้ชัดเจนว่าจะตรี าคาเปน็ เทา่ ไร และบันทึกไวใ้ น บญั ชคี ่าความนิยม ถา้ แรงงานไมไ่ ดต้ ีราคาไว้ ประมวลกฎหมายแพง่ และพาณชิ ย์ มาตรา 1028 กาหนดใหค้ านวณจากสว่ นเฉลย่ี ผเู้ ปน็ หุ้นส่วนท่ลี งทุนดว้ ยเงินสดหรือ สินทรพั ยอ์ ื่น

ตัวอยา่ งที่ 2.1 เมอ่ื วันท่ี 1 มกราคม 25X1 อวบกบั อบ ตกลงเป็นหุ้นสว่ นกัน โดย อวบนาเงินสดมาลงทุน 70,000 บาท และอบนาเงนิ สดมาลงทนุ 80,000 บาท การบนั ทกึ การเปิดบัญชีของห้างหุ้นส่วนเป็นดงั นี้ พ.ศ.25X1 รายการ เลขที่ เดบิต เครดติ เดือน วันท่ี บญั ชี บาท ส บาท ส ต. ต. ม.ค. 1 เงนิ สด (70,000+80,000) 150,000 - ทุน-อวบ ทนุ -อบ 70,000 - อวบและอบนาเงนิ สดมาลงทุนในห้างหุ้นสว่ น 80,000 -

ตวั อย่างท่ี 2.2 เมอื่ วันที่ 1 มกราคม 25X1 แหวนกบั กาไรตกลงเปน็ หนุ้ สว่ นกัน โดยแหวนนาเงินสดมา ลงทุน 40,000 บาท สินคา้ ราคาทนุ 70,000 บาท ราคายุติธรรม 65,000 บาท สว่ นกาไรนาเงินสดมา ลงทุน 5,000 บาท และนาอาคารมีมลู ค่ายุติธรรม 200,000 บาท การบนั ทกึ การเปดิ บญั ชขี องหา้ งหนุ้ สว่ นเปน็ ดังน้ี พ.ศ.25X1 สมดุ รายวนั ทว่ั ไป เลขท่ี เดบิต หน้า 1 เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต รายการ เครดติ . บาท ส ม.ค. 1 เงนิ สด (40,000+5,000) 45,000 - ต. 65,000 - สนิ ค้า 200,000 - 105,000 - 205,000 - อาคาร บาท บาท ทนุ -แหวน บาท ทุน-กาไร แหวนและกาไรนาเงนิ สดและสินทรพั ย์อน่ื มาลงทุน การคานวณหาทุนของแหวนและกาไร ทนุ -แหวน (40,000+65,000) = 105,000 205,000 ทนุ -กาไร (5,000+200,000) = = 310,000 รวม

ตัวอย่างที่ 2.3 เมื่อวันที่ 1 มกราคม 25X1 กิง่ แกว้ และก้อย ตกลงเปน็ ห้นุ ส่วน กนั โดยก่ิงลงทุนด้วยอุปกรณส์ านกั งานมมี ลู คา่ ยุตธิ รรม 70,000 บาท แก้วลงทนุ ด้วย เงนิ สด 15,000 บาท และสนิ คา้ มีมูลคา่ ยุติธรรม 45,000 บาท สว่ นกอ้ ยลงทุนด้วย แรงงาน โดยไม่ได้ตีราคาคา่ แรงงานไว้ การบันทึกการเปดิ บญั ชขี องหา้ งหนุ้ สว่ นเป็นดังนี้ สมุดรายวนั ทว่ั ไป หนา้ 1 พ.ศ.25X1 รายการ เลขที่ เดบิต เครดติ เดือน วนั ท่ี บัญชี บาท สต. บาท สต ม.ค. 1 เงินสด 15,000 - . สนิ ค้า 45,000 - อุปกรณ์สานกั งาน 70,000 - 70,000 - ค่าความนิยม 65,000 - 60,000 - ทุน-กงิ่ 65,000 - ทุน-แก้ว ทุน-ก้อย ก่ิง แก้ว และก้อย นาเงินสด สนิ ทรัพยอ์ ื่นและแรงงานมา ลงทุน

การคานวณหาทุนของแหวนและกาไร ทนุ -กงิ่ = 70,000 บาท ทนุ -แก้ว (15,000+45,000) = 60,000 บาท ทนุ -ก้อย {(70,000+60,000) / 2} = 65,000 บาท รวม = 195,000 บาท 2.2 การบนั ทึกบญั ชีของห้างห้นุ ส่วน การบันทึกบัญชีของห้างห้นุ ส่วน มีวธิ กี าร 2 วิธี ดงั นี้ 2.2.1 วิธที นุ คงที่ (Fixed Capital Method) การบันทกึ บัญชตี ามวิธที ุนคงท่ี ผเู้ ป็นหนุ้ สว่ นแต่ละคนจะมีบัญชที นุ คนละ 2 บญั ชี คือ 1. บญั ชีทนุ (Capita Account) จะบนั ทึกรายการทีน่ าสนิ ทรัพย์มาลงทนุ ครัง้ แรก การ ลงทนุ เพม่ิ และการถอนทุนของผูเ้ ป็นหุ้นสว่ นแต่ละคนเปน็ ลกั ษณะรายการท่ีถาวรและเกดิ ขนึ้ ไม่บ่อย นัก 2. บัญชกี ระแสทุน (Current Account) จะบนั ทกึ รายการตา่ งๆ ท่ที าใหท้ นุ ของผูเ้ ป็น หุ้นส่วนแต่ละคนเปลี่ยนแปลงไป เช่น การถอนใชส้ ่วนตัว การไดร้ ับส่วนแบง่ ในผลกาไรขาดทนุ ดอกเบยี้ ทนุ ที่คดิ ใหก้ บั ผู้เปน็ ห้นุ ส่วน เปน็ ตน้ ซ่ึงเป็นรายการเปล่ยี นแปลงทีม่ ลี กั ษณะไม่ถาวร บญั ชี กระแสทุนไม่ตอ้ งโอนปิดเขา้ บญั ชีทุนของผ้เู ปน็ หุ้นส่วนแต่ละคน โดยในวนั สนิ้ งวดบัญชีจะหายอด คงเหลือในบัญชกี ระแสทุนของผู้เป็นห้นุ สว่ นแต่ละคน เพ่อื ยกยอดไปยงั งวดบญั ชถี ดั ไป

2.2.2 วิธีทนุ เปลี่ยนแปลง (Alternative Capital Method) วธิ ีน้ผี ู้เปน็ ห้นุ สว่ นแต่ละคนจะมบี ัญชีทนุ เพียงบญั ชีเดยี ว ซึง่ จะบันทกึ รายการที่ผู้ เป็นหนุ้ สว่ นแต่ละคนลงทนุ ในครั้งแรก การเพิม่ ทนุ หรอื ลดทนุ และรายการอน่ื ๆ ที่ เกดิ ขึ้นในระหว่างการดาเนนิ งานทที่ าใหท้ ุนเปล่ียนแปลง โดยจะบันทกึ รายการท่ีทาให้ ทนุ เพ่ิมขนึ้ ทางด้านเครดติ ส่วนรายการทที่ าใหท้ ุนลดลงจะบนั ทกึ ดา้ นเดบิต ซงึ่ จะทาให้ บญั ชที ุนของผู้เป็นหุ้นสว่ นแต่ละคนเคลื่อนไหวเปลยี่ นแปลงไปตามรายการทเ่ี กิดขึน้ เชน่ การไดร้ ับสว่ นแบ่งกาไร การคดิ เงนิ เดอื นให้ผู้เปน็ หุ้นส่วน การคดิ ดอกเบย้ี ทุนให้เงนิ เป็นตน้

โดยปกติแลว้ มกั นยิ มเปดิ บัญชที นุ และบญั ชีกระแสทุน รายการเพมิ่ ทนุ หรือลดทุนท่มี ี ลกั ษณะการเปลี่ยนแปลงทถ่ี าวร จะนาไปบันทึกเข้าบญั ชีทนุ โดยตรง ส่วนรายการ เปลี่ยนแปลงอืน่ ๆ ท่ีมลี ักษณะการเปลยี่ นแปลงไม่ถาวร จะนาไปบนั ทึกเข้าบญั ชีกระแส ทนุ เมอ่ื ถึงวันสิน้ งวดจะปดิ บญั ชกี ระแสทนุ เข้าบัญชที ุน เพือ่ ใหท้ ราบถึงสิทธิส่วนไดเ้ สยี ของผเู้ ป็นหนุ้ สว่ นแตล่ ะคน ณ วนั สนิ้ งวดบัญชขี องทุกปี รายการซึ่งทาใหท้ นุ ของผ้เู ป็นหุ้นสว่ นเพม่ิ ขนึ้ ดงั นี้ 1. การลงทนุ เพ่ิมในรูปของเงินสด หรอื สินทรพั ยอ์ ่ืน 2. ผู้เปน็ หุ้นส่วนรับเอาหนี้สนิ ของห้างหนุ้ ส่วนไป หรอื ชาระหนแี้ ทนห้างห้นุ ส่วน 3. หา้ งหุ้นส่วนเก็บเงนิ จากลูกหนสี้ ่วนตัวของผเู้ ปน็ หนุ้ ส่วน 4. สว่ นแบง่ กาไรจากการดาเนินงานของหา้ งหนุ้ ส่วน

รายการซ่งึ ทาให้ทุนของผเู้ ปน็ หุ้นสว่ นลดลง มดี งั นี้ 1. ผู้เปน็ หุน้ สว่ นนาเงนิ สด หรอื สนิ ทรพั ย์อ่นื ของหา้ งหนุ้ สว่ นไปใช้ส่วนตวั 2. ผู้เป็นหุ้นสว่ นเกบ็ เงนิ จากลูกหนี้ของห้างหุ้นส่วน 3. หา้ งหุ้นสว่ นรบั เอาหรอื ชดใชห้ นี้สินสว่ นตัวของผูเ้ ปน็ หุน้ ส่วน 4. สว่ นแบง่ ผลขาดทนุ จากการดาเนินงานของห้างหุน้ ส่วน บญั ชีเงินทดรองจา่ ยและบญั ชเี งินกู้ เงินทดรองจา่ ยเปน็ เงินที่หา้ งห้นุ ส่วนให้ผ้เู ป็นหนุ้ ส่วนยืม สว่ นเงนิ กู้เปน็ เงนิ หา้ ง หุน้ ส่วนยมื จากผเู้ ป็นหุน้ ส่วน จะตอ้ งบนั ทึกบัญชีแยกต่างหากจากบัญชกี ระแสทุน กลา่ วคอื เงนิ ทดรองที่หา้ งหุ้นสว่ นให้ผเู้ ป็นหนุ้ สว่ นยมื จะนาไปบันทึกโดยเดบติ เงนิ ทด รองใหแ้ กผ่ เู้ ปน็ หุน้ ส่วน และถอื เปน็ บญั ชปี ระเภทลกู หนใ้ี นงบแสดงฐานะการเงนิ ส่วน เงนิ กูท้ ่ผี เู้ ป็นหนุ้ ส่วนให้หา้ งห้นุ ส่วนยืมน้นั จะนาไปบนั ทึกโดยเครดิตเงินก้จู ากผู้เป็น หนุ้ สว่ น และถือเป็นบญั ชปี ระเภทหนส้ี ินในงบแสดงฐานะการเงนิ

2.3 การแบ่งผลกไรขาดทนุ การแบ่งผลกาไรขาดทุนใหผ้ เู้ ปน็ ห้นุ สว่ นแต่ละคน โดยผู้เป็นหนุ้ ส่วนจะกาหนด อัตราส่วนแบง่ ผลกาไรและขาดทุนโดยใชอ้ ตั ราใดก็ได้ ขึ้นอยกู่ ับข้อตกลงกันระหวา่ งผูเ้ ป็น หุน้ ส่วน และจะตอ้ งระบใุ หช้ ดั เจนในสัญญาการเข้าเปน็ ห้นุ สว่ นเพ่อื ไมใ่ หเ้ กิดปัญหาใน ภายหน้า ถา้ ไม่ไดร้ ะบุไว้อย่างชดั เจนตามประมวลกฎหมายแพง่ และพาณิชย์ มาตรา 1044 บญั ญตั วิ ่า “อันส่วนกาไรก็ดี สว่ นขาดทุนกด็ ขี องผ้เู ปน็ หนุ้ สว่ นทุกๆ คนน้ัน ยอ่ มเป็นไปตามสว่ นท่ีลงหุ้น” หมายความว่า การแบง่ ผลกาไรขาดทุนให้แกผ่ ู้เป็น หุ้นส่วนตามอตั ราสว่ นทนุ ทนี่ ามาลง

วิธีการแบ่งผลกาไรขาดทนุ มวี ิธปี ฏิบัติทน่ี ยิ มกันดงั น้ี 1. แบง่ เทา่ กัน 2. แบ่งตามอัตราสว่ นที่ตกลงกนั 3. แบ่งตามอตั ราส่วนทนุ 4. คิดดอกเบี้ยสาหรับเงนิ ทุน และแบง่ ผลกาไรขาดทุนท่เี หลือตามอัตราสว่ นทตี่ ก ลงกัน 5. คดิ เงนิ เดอื นหรือโบนัสเพอ่ื ตอบแทนหนุ้ สว่ นที่ทางาน และแบง่ ผลกาไรขาดทนุ ทเ่ี หลือ 6. อตั ราส่วนที่ตกลงกนั 7. คิดดอกเบ้ยี สาหรบั เงินทนุ และเงินเดือนใหแ้ ก่หุน้ สว่ นท่ที างาน และแบง่ ผลกไร ขาดทนุ ที่เหลอื ตามอตั ราสว่ นท่ตี กลงกัน

การบนั ทึกรายการเกยี่ วกับการแบ่งผลกาไรขาดทนุ มีดังน้ี 1. กรณีมผี ลกาไรสุทธิจากการดาเนินงาน ใชว้ ิธที นุ คงท่ี เดบิต กาไรขาดทุน XX เครดติ กระแสทุน-ก XX กระแสทุน-ข XX ใชว้ ิธที ุนเปลย่ี นแปลง เดบิต กาไรขาดทุน XX เครดิต ทุน-ก XX ทุน-ข XX

กรณมี ีผลขาดทุนสทุ ธจิ ากการดาเนนิ งาน ใช้วิธที นุ คงที่ เดบติ กระแสทนุ -ก XX กระแสทนุ -ข XX เครดิต กาไรขาดทนุ XX XX ใชว้ ิธีทนุ เปลย่ี นแปลง เดบติ ทนุ -ก XX ทุน-ข XX เครดติ กาไรขาดทนุ

ต่อไปน้ีเปน็ ตวั อยา่ งโจทยท์ ่แี สดงวิธกี ารแบ่งผลกาไรขาดทุนตามวิธีตา่ งๆ นุชกบั นทั เป็นห้นุ สว่ นกนั โดยลงทนุ ในวันเร่มิ กิจการ 70,000 บาท และ 50,000 บาท ตามลาดบั และมีกาไรสทุ ธปิ ระจา 25X1 จานวน 150,000 บาท มีรายละเอยี ด เกี่ยวกับบญั ชที นุ ดงั น้ี ทุน – นชุ 25X1 100,000 25X1 280,000 ก.ค. 2 ถอนทนุ 80,000 ม.ค. 1 ยอดยกมา 90,000 ม.ี ค. 24 เพ่มิ ทุน ก.ย. 7 เพิ่มทุน 25X1 ทุน – นุช 220,000 ส.ค. 10 ถอนทุน 50,000 25X1 60,000 ม.ค. 1 ยอดยกมา พ.ค. 21 เพ่มิ ทุน

นชุ กับนัทตกลงกันว่า การเพิ่มทุนหรือถอนทุนทุกรายการ ถา้ รายการใดเกิด ก่อนวนั ที่กลางเดือน ให้ถอื วา่ รายการน้นั เกดิ ข้นึ ในวันตน้ เดือนของเดือนนน้ั สว่ น รายการใดทีเ่ กิดหลังวันทก่ี ลางเดือน ใหถ้ ือว่ารายการน้นั เกดิ ข้นึ ตอนปลายเดือนของ เดอื นน้ัน 2.3.1 แบ่งผลกาไรขาดทุนเท่ากนั การแบง่ ผลกาไรขาดทนุ เท่ากัน ดังตัวอย่างท่ี 2.4 ตัวอย่างที่ 2.4 การแบ่งผลกาไร จานวน 150,000 บาท แบ่งดงั น้ี นุชกับนัท จะได้รับส่วนแบง่ กาไรคนละ = 150,000 =75,000 2

การบันทึกบญั ชสี ว่ นแบง่ ผลกาไรเปน็ ดงั น้ี พ.ศ.25X1 สมุดรายวนั ทว่ั ไป เลขท่ี เดบติ หนา้ 1 เดอื น วันท่ี รายการ บญั ชี บาท สต เครดิต ธ.ค. 31 กาไรขาดทุน . บาท สต ทนุ -นชุ หรือ กระแสทนุ -นชุ ทนุ -นัท หรือ กระแสทนุ -นัท 150,000 - . แบ่งผลกาไรสทุ ธปิ ระจาปใี ห้นุชกบั นทั ในอตั ราเทา่ กนั 75,000 - 75,000 -

ตวั อย่างท่ี 2.5 นุชกบั นัท ตกลงแบง่ ผลกาไรขาดทุนในอัตรา 2 : 1 ส่วนแบง่ ผลกาไรของนุช = 150,000 2 = 100,000 บาท สว่ นแบ่งผลกาไรของนทั 3 = 50,000 บาท = 150,000  1 3 การบนั ทกึ บญั ชีสว่ นแบ่งผลกาไรเป็นดังน้ี สมุดรายวนั ท่ัวไป หน้า 1 พ.ศ.25X1 รายการ เลขที่ เดบติ เครดิต เดอื น วนั ท่ี บญั ชี บาท สต บาท ส ธ.ค. 31 กาไรขาดทุน . ต. ทุน-นุช หรือ กระแสทนุ -นุช 150,000 - ทุน-นัท หรอื กระแสทุน-นทั 100,000 - 50,000 - แบง่ ผลกาไรสุทธปิ ระจาปีใหน้ ชุ กบั นัท ตามอตั รา 2:1

ถ้าในกรณีทห่ี า้ งหุน้ ส่วนมีผลขาดทุน นุชกบั นัทจะตอ้ งแบ่งผลขาดทนุ ในอัตรา 2 : 1 เชน่ กนั เว้นแตจ่ ะมีขอ้ ตกลงกันเปน็ พเิ ศษ เชน่ ระบุวาในกรณีทีม่ ีผลกาไรใหแ้ บ่งใน อตั รา 2 : 1 แต่ถา้ มผี ลขาดทุนให้แบง่ เทา่ กนั หรือในอัตราอน่ื ตามแตผ่ ูเ้ ปน็ หุน้ ส่วนจะตก ลงกัน 2.3.3 แบง่ ผลกาไรขาดทนุ ตามอตั ราสว่ นทนุ ตามวิธีนีถ้ อื ว่าสินทรัพยท์ ่ีผ้เู ป็น หุน้ ส่วนนามาลงทุนเป็นสว่ นสาคัญของการดาเนนิ กิจการของห้างหุ้นสว่ น ซึ่งผู้เป็น หุ้นส่วนจะตอ้ งตกลงกันใหช้ ัดเจนวา่ ใชท้ นุ ณ วันใด เพื่อปอ้ งกนั ปญั หาท่ีจะเกิดขน้ึ ในภาย หน้า เปน็ เกณฑ์ในการแบง่ ผลกาไรขาดทุน ซง่ึ ประกอบดว้ ยทุน ณ วันเรมิ่ ตัง้ กจิ การ ทนุ ณ วนั ตน้ งวดบญั ชี ทุน ณ วนั สิ้นงวดบัญชี และทุนถัวเฉล่ียสาหรบั งวด

1. แบง่ ผลกาไรขาดทนุ ตามอตั ราส่วนทนุ ณ วนั เริ่มต้งั กิจการ ตวั อย่างที่ 2.6 นชุ กับนทั ตกลงแบง่ ผลกาไรขาดทนุ ตามอตั ราสว่ นทุน ณ วันเร่ิมต้ังกจิ การ ทุน ณ วนั เริ่มตัง้ กจิ การของนุช = 70,000 บาท ทนุ ณ วนั เร่มิ ตง้ั กจิ การของนัท = 50,000 บาท อัตราส่วนทนุ ณ วนั เริม่ ต้งั กิจการของนชุ : นัท = 70,000 : 50,000 หรอื 7 : 5 สว่ นแบง่ ผลกาไรของนุช = 150,000x 7 = 50,000 บาท = 62,500 บาท 12 ส่วนแบง่ ผลกาไรของนทั = 150,000x 5 12 การบันทึกบญั ชีสว่ นแบ่งผลกาไรเป็นดงั น้ี สมุดรายวนั ทวั่ ไป หนา้ 1 เครดติ พ.ศ.25X1 รายการ เลขท่ี เดบติ บาท ส เดือน วันที่ บัญชี บาท สต ต. . 87,500 - 62,500 - ธ.ค. 31 กาไรขาดทนุ 150,000 - ทนุ -นชุ หรือ กระแสทุน-นุช ทุน-นัท หรอื กระแสทุน-นทั แบง่ ผลกาไรสุทธิประจาปีใหน้ ุชกบั นทั ตามอัตรา สว่ นทนุ ณ วนั เรม่ิ ต้ังกิจการ

2. แบ่งผลกาไรขาดทุนตามอัตราสว่ นทนุ ณ วันตน้ งวดบัญชี ตวั อยา่ งท่ี 2.7 นุชกบั นัท ตกลงแบง่ ผลกาไรขาดทนุ ตามอัตราสว่ นทนุ ณ วนั ตน้ งวดบัญชี ทนุ ณ วนั ตน้ งวดบญั ชีของนชุ = 280,000 บาท ทุน ณ วันตน้ งวดบัญชีของนทั = 220,000 บาท อัตราส่วนทนุ ณ วนั ตน้ งวดบัญชีของนุช : นัท = 280,000 : 220,000 หรือ 28 : 22 หรอื 14 : 11 สว่ นแบง่ ผลกาไรของนชุ 14 สว่ นแบง่ ผลกำไรของนทั = 150,000 1215 = 84,000 บาท = 150,000 25 = 66,000 บาท การบันทกึ บญั ชีส่วนแบ่งผลกาไรเปน็ ดงั น้ี สมุดรายวันทว่ั ไป หน้า 1 พ.ศ.25X1 รายการ เลขที่ เดบติ เครดติ เดอื น วนั ที่ บญั ชี บาท สต บาท ส ธ.ค. 31 กาไรขาดทนุ . ต. ทนุ -นชุ หรือ กระแสทุน-นุช 150,000 - ทุน-นัท หรอื กระแสทุน-นทั 84,000 - 66,000 - แบ่งผลกาไรสุทธิประจาปีใหน้ ุชกบั นทั ตามอัตรา สว่ นทุน ณ วนั ตน้ งวดบัญชี

ตัวอยา่ งที่ 2.8 นุชกับนัท ตกลงแบ่งผลกาไรขาดทนุ ตามอัตราสว่ นทนุ ณ วนั ต้นงวดบัญชี ทนุ ณ วนั สนิ้ งวดบัญชขี องนชุ = 350,000 บาท ทนุ ณ วันสิ้นงวดบัญชีของนัท = 210,000 บาท อตั ราส่วนทุน ณ วันส้ินงวดบญั ชขี องนชุ : นัท = 350,000 : 210,000 หรือ 35 : 21 หรอื 5 : 3 สว่ นแบ่งผลกาไรของนุช = 150,000 5 = 93,750 บาท ส่วนแบ่งผลกาไรของนทั = 150,000  83 = 56,250 บาท 8 การบนั ทกึ บัญชสี ว่ นแบง่ ผลกาไรเปน็ ดงั นี้ สมดุ รายวันทวั่ ไป หนา้ เครดิต 1 พ.ศ.25X1 รายการ เลขที่ เดบติ เดือน วันท่ี บญั ชี บาท สต บาท ส . ต. ธ.ค. 31 กาไรขาดทุน 150,000 - ทนุ -นชุ หรือ กระแสทนุ -นชุ 93,750 - ทุน-นัท หรอื กระแสทนุ -นัท 56,250 - แบ่งผลกาไรสุทธปิ ระจาปีให้นชุ กบั นัท ตามอตั รา ส่วนทนุ ณ วนั สน้ิ งวดบัญชี

4. แบ่งผลกาไรขาดทนุ ตามอตั ราส่วนทุนถัวเฉลี่ยสาหรบั งวด ตวั อย่างท่ี 2.9 นุชกับนทั ตกลงแบ่งผลกาไรขาดทนุ ตามอัตราสว่ นทนุ ถวั เฉลย่ี สาหรบั งวดการคานวณทุนถัวเฉลย่ี มวี ธิ กี ารคานวณดังน้ี วนั ที่ เงินลงทนุ ทนุ – นชุ เงินลงทนุ x ระยะเวลาทที่ นุ คงท่ี 1 ม.ค. 280,000 ระยะเวลาทท่ี ุนคงที่ (เดือน) 24 ม.ี ค. 360,000 280,00 x 3 = 840,000 2 ก.ค. 260,000 1 ม.ค. – 24 ม.ค. = 3 360,00 x 3 = 1,080,000 7 ก.ย. 350,000 24 มี.ค. – 2 ก.ค. = 3 260,00 x 2 = 520,000 2 ก.ค. – 7 ก.ย. = 2 350,00 x 4 = 1,400,000 7 ก.ย. – 31 ธ.ค. = 4 = 3,840,000 รวม = 12 วนั ที่ เงนิ ลงทุน ทุน – นัท เงินลงทนุ x ระยะเวลาทท่ี นุ คงที่ 1 ม.ค. 220,000 ระยะเวลาทท่ี ุนคงท่ี (เดอื น) 21 พ.ค. 270,000 220,00 x 5 = 1,100,000 10 ส.ค. 210,000 1 ม.ค. – 21 พ.ค. = 3 270,00 x 2 = 540,000 21 พ.ค. – 10 ส.ค. = 3 210,00 x 5 = 1,050,000 10 ส.ค. – 31 ธ.ค. = 2 รวม = 12 = 2,690,000

รวมทุนถัวเฉลีย่ ของนุชกับนัท = 3,840,000 + 2,690,000 ส่วนแบ่งผลกาไรของนุช = 6,560,000 บาท ส่วนแบง่ ผลกาไรของนทั = 150,000 384 = 88,208.27 บาท 653 = 61,791.73 บาท 269 = 150,000 653 การบันทกึ บญั ชีส่วนแบ่งผลกาไรเป็นดังน้ี สมดุ รายวันท่ัวไป หนา้ 1 รายการ พ.ศ.25X1 เลขท่ี เดบิต เครดติ เดอื น วนั ท่ี บญั ชี บาท สต บาท สต .. ธ.ค. 31 กาไรขาดทนุ 150,000 - ทนุ -นุช หรอื กระแสทุน-นุช 88,208 27 ทนุ -นทั หรอื กระแสทุน-นัท 61,791 73 แบ่งผลกาไรขาดทุนใหน้ ุชกบั นัท อตั ราสว่ น ทุนถัวเฉลยี่ สาหรับงวด ถา้ หุ้นส่วนเลือกการแบ่งผลกาไรขาดทุนตามอัตราสว่ นทุน วิธที นุ ถัวเฉลย่ี สาหรับงวด เปน็ วธิ ีท่ยี ตุ ิธรรมท่ีสุด เพราะจะคานงึ ถึงการเปลย่ี นแปลงของยอดเงินทุนระหว่างงวดดว้ ย และยังเป็นการกระตุน้ ใหผ้ ู้เปน็ ห้นุ สว่ นลงทนุ เพิ่มอกี ด้วย

2.3.4 คิดดอกเบ้ียใหแ้ กเ่ งนิ ทุนและแบง่ ผลกาไรขาดทุนท่เี หลอื ตามอตั ราส่วนท่ีตกลงกนั การแบ่งผลกาไรขาดทุนโดยคิดดอกเบ้ียใหแ้ กเ่ งนิ ทนุ ตามวิธีน้ถี ือวา่ ทุนเปน็ สว่ นสาคญั ในการหารายได้มาใหแ้ ก่หา้ ง ห้นุ ส่วน ดังนนั้ ผเู้ ปน็ ห้นุ สว่ นอาจตกลงใหค้ ิดดอกเบย้ี ใหก้ บั เงินทนุ กอ่ น แล้วจงึ แบ่งผลกาไรขาดทนุ ทเี่ หลอื ตามอัตราส่วนท่ี ตกลงกัน การคิดดอกเบีย้ ใหก้ บั เงินทุน จะตอ้ งระบุให้ชัดเจนในสัญญาของห้างว่าจะใชอ้ ัตราดอกเบี้ยเท่าไรและคิดจากเงนิ ทนุ ณ วนั ใด ตัวอยา่ งท่ี 2.10 นุชกับนทั ตกลงแบ่งผลกาไรขาดทนุ กนั ดังนี้ 1. คิดดอกเบย้ี ใหก้ บั เงินทุนถัวเฉลี่ยในอตั รา 9% ต่อปี 2. กาไรที่เหลือแบ่งเทา่ กนั = 3,840,000 ทนุ ถัวเฉลย่ี ของนุช 12 ทนุ ถวั เฉลย่ี ของนทั = 2,690,000 ดอกเบยี้ ทุนทุนถวั เฉล่ียของนชุ ดอกเบ้ยี ทนุ ทนุ ถัวเฉล่ียของนชุ = 12 = 28,800 บาท = 23,,6894110022,,00000011090900 = 20,175 บาท กาไรที่เหลอื นุชรบั สว่ นแบง่ กาไรท่ีเหลอื = 150,000 – (28,800 + 20,175) = 101,025 บาท นัทรบั สว่ นแบง่ กาไรที่เหลอื = 101,025  1 = 50,512.50 บาท 2 = 101,025 1 = 50,512.50 บาท 2

รายละเอียดสว่ นแบ่งผลกาไรขาดทุน รายการ นุช นัท รวม ดอกเบย้ี ทุน 9% 28,800.00 20,175.00 48,975 กาไรท่เี หลือแบง่ เท่ากนั 50,512.50 50,512.50 101,025 79,312.50 70,687.50 150,000 รวม การบันทกึ บัญชสี ่วนแบ่งผลกาไรเปน็ ดังนี้ หนา้ 1 สมดุ รายวนั ท่วั ไป พ.ศ.25X1 รายการ เลขที่ เดบติ เครดติ เดอื น วันท่ี บัญชี บาท สต. บาท สต . ธ.ค. 31 กาไรขาดทนุ 150,000 - ทนุ -นุช หรอื กระแสทุน-นุช ทุน-นัท หรอื กระแสทนุ -นัท 79,312 50 70,687 50 แบ่งผลกาไรขาดทนุ ใหน้ ชุ กบั นัท ตามวธิ ี ดอกเบ้ยี ทุนและกาไรทเ่ี หลอื แบ่งเท่ากนั

84,000 212.3.5 คดิ เงินเดือนหรอื โบนัสใหแ้ ก่ผู้เปน็ หุ้นสว่ นและแบ่งผลกาไรขาดทุนทเี่ หลือตามอตั ราสว่ นท่ีตกลงกนั เพ่อื ใหห้ ้าง การแบง่ ผลกาไรขาดทนุ ตามวธิ ีนี้ จะคานึงถงึ ความรคู้ วามสามารถและการเสยี สละเวลาในการทางาน หุ้นส่วนประสบผลสาเรจ็ ดงั นน้ั ผูเ้ ป็นห้นุ สว่ นอาจตกลงกนั ให้คดิ คา่ ตอบแทนในรปู ของเงนิ เดือนหรอื โบนสั ให้แก่ผู้เปน็ ห้นุ สว่ นทที่ างานในห้างห้นุ ส่วน โดยถอื เป็นส่วนหน่งึ ของการแบง่ ผลกาไรขาดทนุ และกาไรขาดทนุ ทเ่ี หลอื แบง่ ตาม อัตราส่วนท่ตี กลงกัน 1. คดิ เงินเดอื นใหผ้ เู้ ป็นหนุ้ ส่วน ตัวอยา่ งที่ 2.11 นชุ กับนทั ตกลงแบ่งผลกาไรขาดทนุ กันดงั น้ี 1. คดิ เงินเดือนใหน้ ชุ เดอื นละ 3,000 บาท นัทเดือนละ 2,500 บาท 2. กาไรท่เี หลอื แบ่งเท่ากนั เงินเดอื นของนุช = 3,000 x 12 = 36,000 บาท เงินเดือนของนทั = 2,500 x 12 = 30,000 บาท รวม = 66,000 บาท กาไรท่ีเหลือ = 150,000 – 66,000 = 84,400 บาท 1 42,000 บำท นุชรบั สว่ นแบง่ กาไรทเ่ี หลอื = 84,000  2 = 42,000 บาท = นทั รบั สว่ นแบง่ กาไรที่เหลือ = 84,000  1 2

รายละเอยี ดส่วนแบง่ ผลกาไรขาดทุน รายการ นชุ นัท รวม เงินเดือน 66,000 กาไรทีเ่ หลอื แบ่งเท่ากัน 36,000 30,000 84,000 150,000 รวม 42,000 42,000 78,000 72,000 การบนั ทึกบัญชีส่วนแบง่ ผลกาไรเป็นดงั น้ี หน้า 1 สมดุ รายวันทั่วไป พ.ศ.25X1 รายการ เลขท่ี เดบิต เครดติ เดือน วันท่ี บญั ชี บาท สต. บาท สต . ธ.ค. 31 กาไรขาดทุน 150,000 - ทนุ -นชุ หรอื กระแสทนุ -นชุ ทุน-นัท หรือ กระแสทนุ -นัท 78,000 แบ่งผลกาไรขาดทุนใหน้ ชุ กบั นัท ตามวธิ ี 72,000 คดิ เงนิ เดอื น และกาไรทีเ่ หลือแบง่ เทา่ กัน

งบกาไรขาดทนุ จาแนกค่าใชจ้ ่ายตามหนา้ ท่ี – แบบชนั้ เดียว หนว่ ย : บาท หมายเหตุ 25x1 1. รายได้ 1.1 รายไดจ้ ากการขายหรือการใหบ้ รกิ าร 1.2 รายได้อ่นื รวมรายได้ 2. ค่าใชจ้ า่ ย 2.1 ต้นทนุ ขายหรอื ตน้ ทนุ การให้บริการ 2.2 ค่าใชจ้ ่ายในการขาย 2.3 คา่ ใช้จา่ ยในการบรหิ าร 2.4 คา่ ใช้จา่ ยอ่ืน 3. กาไร (ขาดทุน) กอ่ นต้นทนุ ทางการเงินและภาษเี งินได้ 4. ต้นทุนทางการเงิน 5. กาไร (ขาดทนุ ) ก่อนภาษเี งนิ ได้ 6. ภาษีเงินได้ 7. กาไร (ขาดทุน) สุทธิ กรณที กี่ ิจการเลือกแสดง “งบกาไรขาดทนุ จาแนกค่าใชจ้ า่ ยตามหนา้ ที่” ตอ้ งเปิดเผยขอ้ มลู เพ่มิ เติมในหมายเหตปุ ระกอบงบการเงิน ที่เกี่ยวกบั คา่ ใช้จ่ายตามลกั ษณะคา่ ใชจ้ า่ ย ตามที่กาหนดในมา ตฐานการบญั ชี

งบกาไรขาดทนุ จาแนกคา่ ใชจ้ า่ ยตามหนา้ ที่ – แบบหลายชัน้ หน่วย : บาท หมายเหตุ 25x1 รายได้จากการขายหรือการใหบ้ ริการ ตน้ ทุนขายหรือตน้ ทุนการใหบ้ รกิ าร กาไร (ขาดทุน) ชั้นตน้ รายไดอ้ น่ื กาไร (ขาดทนุ ) ก่อนค่าใช้จ่าย คา่ ใชจ้ ่ายในการขาย ค่าใชจ้ า่ ยในการบรหิ าร คา่ ใช้จ่ายอ่นื รวมคา่ ใช้จ่าย กาไร (ขาดทนุ ) ก่อนตน้ ทุนทางการเงนิ และภาษเี งินได้ ตน้ ทนุ ทางการเงนิ กาไร (ขาดทุน) ก่อนภาษเี งินได้ ภาษเี งินได้ กาไร (ขาดทุน) สทุ ธิ กรณที ี่กจิ การเลือกแสดง “งบกาไรขาดทุน จาแนกค่าใชจ้ า่ ยตามหนา้ ที่” ตอ้ งเปิดเผยขอ้ มูลเพ่มิ เตมิ ในหมายเหตุประกอบงบ การเงิน ท่เี กยี่ วกับคา่ ใชจ้ า่ ยตามลกั ษณะค่าใช้จ่าย ตามท่กี าหนดในมาตรฐานการบัญชี •

หมายเหตุประกอบงบการเงนิ หมายเหตปุ ระกอบงบการเงนิ ต้องจัดทาให้สอดคล้องกบั มาตรฐานการบญั ชี โดยมี 2 สว่ น คือ 1. สรปุ นโยบายการบัญชที ี่สาคญั 2. ขอ้ มลู เพิม่ เติมอืน่ แบบ 1 ความหมายของรายการยอ่ ในงบการเงนิ ของหา้ งหุ้นสว่ นจดทะเบียน งบแสดงฐานะการเงนิ สินทรยั พ์ 1. สินทรพั ยห์ มนุ เวยี น (Current Assets) 1.1 เงนิ สดและรายการเทียบเท่าเงินสด (Cash and Cash Equivalents) เงินสด หมายถงึ เงนิ สดในมือและเงินฝากธนาคารทุกประเภท แต่ไม่รวมเงนิ ฝากประเภทท่ตี อ้ งจา่ ยคืนเมอ่ื ส้ินระยะเวลา ทีก่ าหนด ตัวอยา่ งเช่น 1.1.1 ธนบตั รและเหรยี ญกษาปณ์ทีก่ ิจการมีอยู่ รวมท้ังเงนิ สดย่อย ธนาณตั ิ ตวั๋ แลกเงนิ ไปรษณีย์ 1.1.2 เงินฝากธนาคารกระแสรายวันและออมทรัพย์ ทงั้ นไี้ ม่รวมเงนิ ฝากธนาคารประเภทจ่ายคืนเมอื่ สนิ้ ระยะเวลา (เงิน ฝากประจา) รวมท้ังบัตรเงินฝากทีอ่ อกโดยธนาคารพาณิชยแ์ ละสถาบันการเงนิ อืน่ ซงึ่ กาหนดให้แสดงไวใ้ นรายการที่ 1.2 และ 2.2 แลว้ 1.1.3 เชค็ ทถ่ี งึ กาหนดชาระแต่ยังมิไดน้ าฝาก เช็คเดนิ ทาง ดราฟต์ของธนาคาร รายการเทยี บเท่าเงินสด หมายถงึ เงิน ลงทนุ ระยะส้ันทม่ี สี ภาพคลอ่ งสงู ซึ่งพรอ้ มท่จี ะเปลี่ยนเปน็ เงินสดในจานวนทท่ี ราบได้ และมคี วามเสยี่ งตอ่ การเปลี่ยนแปลงในมูลคา่ นอ้ ยหรอื ไมม่ ีนัยสาคัญ ทัง้ นี้ใหเ้ ปน็ ไปตามท่กี าหนดในมาตรฐานการบญั ชี

1.2 เงินลงทุนชวั่ คราว (Temporary Investments) เงินลงทุนช่วั คราว หมายถึง เงินลงทุนชว่ั คราวตามทีก่ าหนดในมาตราฐานการบัญชี เงิน ลงทุนดงั กล่าวให้แสดงมลู ค่าสุทธิ หลงั จากหักค่าเผอ่ื การปรบั มลู ค่าเงินลงทนุ หรอื คา่ เผื่อการดอ้ ยค่า สะสมของเงนิ ลงทุน 1.3 ลูกหนก้ี ารค้า - สุทธิ (Trade accounts receivable, net) ลูกหน้กี ารค้า - สทุ ธิ หมายถงึ เงนิ ท่ีลกู ค้าค้างชาระคา่ สินค้าหรือค่าบริการ ท่กี จิ การได้ขาย หรือใหบ้ ริการตามปกติ และลกู หนต้ี ามตวั๋ เงนิ รับ อันเกิดจากค่าสินคา้ หรอื บรกิ ารดงั กลา่ ว ทงั้ น้ี ให้ รวมถึงลกู หนแ้ี ละตัว๋ เงินรับการค้าที่เปน็ กรรมการ พนักงาน ลกู จา้ ง และบุคคลหรอื กิจการท่เี กี่ยวข้อง กันดว้ ย ลูกหนี้ การคา้ ดงั กล่าวใหแ้ สดงมลู คา่ สทุ ธหิ ลังจากหกั ค่าเผ่อื หน้สี งสัยจะสูญ 1.4 เงนิ ให้กู้ยืมระยะส้ันแก่บคุ คลหรือกจิ การทเี่ กีย่ วขอ้ งกัน (Short – term loans to related parties) เงนิ ใหก้ ้ยู ืมระยะสัน้ แกบ่ คุ คลหรือกจิ การท่เี กย่ี วข้องกนั หมายถึง เงนิ ให้กยู้ มื ระยะส้ัน เงนิ ทด รอง รวมทัง้ ลูกหนใี้ นลกั ษณะอื่นใด ทเี่ กิดขึ้นกับบคุ คลหรือกจิ การทเ่ี ก่ียวขอ้ งกัน ซ่งึ จัดเปน็ สินทรพั ย์ หมนุ เวียน นอกจากลูกหน้ีท่ีเกิดจากการขายสินคา้ หรือบรกิ ารซ่งึ กาหนดใหแ้ สดงไวใ้ นรายการท่ี 1.3 ทงั้ น้ี ความหมายของบคุ คลหรอื กจิ การท่ีเกยี่ วข้องกนั ใหเ้ ปน็ ไปตามที่กาหนดในมาตรฐานการบญั ชี

1.5 เงนิ ให้กยู้ มื ระยะสั้นแก่บคุ คลหรอื กจิ การอน่ื (Short – term loans to other) เงนิ ให้กู้ยมื ระยะสน้ั แก่บุคคลหรอื กิจการอน่ื หมายถึง เงนิ ให้กยู้ ืมระยะสั้นอน่ื ท่ไี มส่ ามารถจัดเข้าลาดับท่ี 1.4 ได้ 1.6 สินคา้ คงเหลือ (Inventories) สนิ คา้ คงเหลอื หมายถึง สนิ ค้าสาเร็จรูป งานหรอื สนิ ค้าระหว่างทา วัตถดุ บิ และวัสดุทใ่ี ช้ในการผลิต เพอ่ื ขาย หรือให้บรกิ ารตามปกตขิ องกจิ การ 1.7 สินทรพั ยห์ มนุ เวยี นอน่ื (Other Current Assets) สินทรพั ย์หมนุ เวียนอืน่ หมายถงึ ค่าใชจ้ ่ายลว่ งหน้า รายไดค้ ้างรอ และสนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี นอน่ื ใด นอกจากท่ี กาหนด ให้แสดงไวใ้ นรายการที่ 1.1 ถึง 1.6

2. สนิ ทรัพย์ไมห่ มนุ เวยี น (Non – Current Assets) 2.1 เงินลงทนุ ในบรษิ ัทร่วม บรษิ ัทย่อย และการร่วมค้า (Investment in Associates, Subsidiaries, Joint Ventures) เงินลงทนุ ในบรษิ ัทร่วม บริษัทยอ่ ย และการรว่ มคา้ หมายถงึ เงนิ ลงทนุ ใน บรษิ ัทร่วม หรอื เงนิ ลงทนุ ในบริษทั ยอ่ ย หรอื เงนิ ลงทนุ ในการรว่ มค้า ซึ่งบันทึกดว้ ยวธิ ี ราคาทุน ทง้ั นค้ี วามหมายของคาวา่ “บริษัทรว่ ม” “บรษิ ทั ยอ่ ย” “การร่วมค้า” ให้ เป็นไปตามทก่ี าหนดในมาตรฐานการบัญชี 2.2 เงินลงทนุ ระยะยาวอ่ืน (Long – term investments to others) เงนิ ลงทนุ ระยะยาวอ่ืน หมายถงึ เงนิ ลงทนุ ระยะยาวในบุคคลอ่ืนหรือ กจิ การอ่ืน นอกจากที่กาหนดใหแ้ สดงไวใ้ นรายการท่ี 2.1 เงินลงทนุ ดังกลา่ วใหแ้ สดง มูลคา่ สุทธิ หลงั จากหกั ค่าเผื่อการปรับมลู คา่ เงินลงทนุ หรอื คา่ เผ่อื การดอ้ ยค่าสะสมของ เงนิ ลงทนุ

2.3 เงนิ ใหก้ ้ยู มื ระยะยาวแก่บคุ คลหรือกจิ การท่เี กย่ี วขอ้ งกัน (Long – term loans to related parties) เงนิ ให้กู้ยมื ระยะยาวแกบ่ คุ คลหรือกิจการทเ่ี กี่ยวขอ้ งกนั หมายถึง เงินใหก้ ยู้ ืมระยะยาวเงนิ ทดรอง รวมทั้งลูกหนีใ้ นลกั ษณะอื่นใด ทีเ่ กดิ ขึ้นกับบคุ คลหรือกิจการทเ่ี กยี่ วข้องกนั ตามคานิยามใน รายการที่ 1.4 ซึ่งไมจ่ ัดเป็นสินทรัพยห์ มนุ เวียน 2.4 เงนิ ให้ก้ยู ืมระยะยาวแกบ่ คุ คลหรือกจิ การอ่นื (Long – term loans to others) เงินให้กยู้ ืมระยะยาวแกบ่ ุคคลหรือกจิ การอื่น หมายถึง เงินใหก้ ยู้ มื ระยะยาวอนื่ ทไ่ี ม่ สามารถจดั เขา้ รายการท่ี 2.3 ได้ 2.5 ทดี่ นิ อาคารและอุปกรณ์ - สุทธิ (Property, plant and equipment ,net)

2.6 สินทรัพยไ์ ม่มตี วั ตน - สทุ ธิ (Intangible assets, net) สินทรัพย์ไม่มีตวั ตน - สุทธิ หมายถึง สินทรพั ย์ทไ่ี มเ่ ปน็ ตวั เงนิ ทสี่ ามารถระบุ ได้ และไม่มีกายภาพตามท่ีกาหนดในมาตรฐานการบญั ชี ตวั อย่างเช่น ลิขสทิ ธิ์ สทิ ธิบัตร สัมปทาน ค่าความนิยม เป็นต้น สนิ ทรัพยด์ งั กล่าวใหแ้ สดงมลู คา่ สุทธิ หลังจากหกั คา่ ตัด จาหนา่ ยสะสมและคา่ เผอ่ื การดอ้ ยค่าสะสมของสินทรัพย์ 2.7 สินทรพั ยไ์ มห่ มุนเวียนอน่ื (Other non – current assets) สนิ ทรพั ย์ไม่หมุนเวียนอนื่ หมายถงึ สินทรพั ย์ไม่หมนุ เวยี นอ่นื ใดนอกจากท่ี กาหนดให้แสดงไว้ในรายการที่ 2.1 ถึง 2.6

หนี้สนิ และส่วนของผูเ้ ปน็ ห้นุ สว่ น 3. หน้สี นิ หมุนเวียน (Current Liabilities) 3.1 เงนิ เบิกเกนิ บัญชีและเงนิ กู้ยืมระยะสั้นจากสถาบันการเงนิ (Bank Overdrafts and short – Term Loans from Financial Institutions) เงนิ เบิกเกนิ บญั ชีและเงินก้ยู ืมระยะสั้นจากสถาบันการเงิน หมายถึง เงิน เบกิ เกนิ บัญชีธนาคาร หนสี้ ินทีเ่ กดิ ขน้ึ จากการก้ยู มื ระยะสัน้ จากธนาคารพาณิชยห์ รือ สถาบันการเงินอืน่ รวมทง้ั การขายหรือขายช่วงลดตว๋ั เงินกับสถาบนั การเงิน ซึ่งจัดเปน็ หน้สี ินหมนุ เวยี น

3.2 เจ้าหน้ีการคา้ (Trade Accounts Payable) เจา้ หนก้ี ารค้า หมายถงึ เงินทก่ี ิจการค้างชาระคา่ สนิ ค้าหรอื คา่ บรกิ ารทซี่ อื้ มาเพ่อื ขาย หรือเพอ่ื ใช้ในการผลติ สนิ ค้าหรือใหบ้ รกิ ารตามปกติ และตว๋ั เงนิ จา่ ยทีก่ จิ การ ออกให้เพ่อื ชาระค่าสนิ ค้าหรือบรกิ ารดงั กลา่ ว ท้งั น้ใี หร้ วมถึงเจ้าหน้แี ละตัว๋ เงินจา่ ยการคา้ ท่ีเป็นกรรมการ พนักงาน ลูกจา้ ง และบคุ คลหรอื กิจการทีเ่ ก่ียวข้องกันดว้ ย 3.3 เงินก้ยู ืมระยะยาวท่ีถงึ กาหนดชาระภายในหนงึ่ ปี (Current Portion of Long – Term Loans) เงินกู้ยืมระยะยาวทีถ่ งึ กาหนดชาระภายในหนงึ่ ปี หมายถึง เงินกยู้ ืมระยะ ยาวท่จี ะถึงกาหนดชาระคนื ในรอบระยะเวลาบัญชถี ัดไป

3.4 เงนิ กูย้ มื ระยะส้ันจากบคุ คลหรือกจิ การทีเ่ กี่ยวขอ้ งกัน (Short – term from related parties) เงนิ กู้ยืมระยะสัน้ จากบุคคลหรือกจิ การที่เก่ียวข้องกนั หมายถึง เงินกู้ยมื ระยะสั้น เงนิ ทดรอง รวมทง้ั หนี้สินในลกั ษณะอื่นใด ที่เกิดขน้ึ กบั บคุ ลหรอื กิจการที่ เกยี่ วข้องกัน ซ่งึ จัดเปน็ หนสี้ นิ หมนุ เวยี นนอกจากหนี้สินที่เกดิ จากการซื้อสินคา้ หรือ บริการ ซ่ึงกาหนดใหแ้ สดงไวใ้ นรายการท่ี 3.2 ทั้งนี้ ความหมายของบคุ คลหรือกิจการท่ี เกย่ี วข้องกัน ใหเ้ ปน็ ไปตามทก่ี าหนดในมาตรฐานการบญั ชี 3.5 เงนิ กู้ยืมระยะส้นั จากบุคคลหรอื กจิ การอืน่ (Short – term loans from other) เงินกยู้ ืมระยะส้นั จากบคุ คลหรือกิจการอนื่ หมายถงึ เงินกยู้ มื ระยะส้ันอื่น ท่ีไม่สามารถจดั เข้ารายการที่ 3.3 ถงึ 3.4 ได้

3.6 ประมาณการหนี้สินระยะส้นั (Short – term provisions) ประมาณการหนสี้ นิ ระยะสัน้ หมายถึง หนี้สินที่คาดว่าจะถึงกาหนด ชาระในรอบระยะเวลาบญั ชถี ัดไป และมคี วามไมแ่ น่นอนเกย่ี วกับจงั หวะเวลา หรือ จานวนทจ่ี ะต้องจา่ ยชาระ ซึ่งกจิ การสามารถประมาณมลู ค่าหน้สี นิ นัน้ ได้อย่าง น่าเช่อื ถอื และเป็นภาระผกู พันในปัจจบุ ัน ซง่ึ เกิดจากเหตุการณ์ในอดีตและมีความ เป็นไปไดค้ อ่ นข้างแน่ ที่กิจการจะสูญเสียทรพั ยากรทม่ี ีประโยชนเ์ ชิงเศรษฐกจิ ต่อ กิจการ เพอ่ื จา่ ยชาระภาระผูกพันดงั กล่าว ทง้ั น้ี ให้เปน็ ไปตามทก่ี าหนดใน มาตรฐานการบญั ชี 3.7 หนี้สินหมนุ เวียนอืน่ (Other current liabilities) หน้ีสินหมนุ เวยี นอืน่ หมายถงึ ค่าใช้จา่ ยค้างจ่าย รายได้รับลว่ งหน้า และหนสี้ ินหมนุ เวียนอ่ืนใดนอกจากทีก่ าหนดใหแ้ สดงไวใ้ นรายการท่ี 3.1 ถึง 3.6

4. หนี้สนิ ไม่หมนุ เวยี น (Non – current liabilities) 4.1 เงินกู้ยืมระยะยาวจากบุคคลหรอื กจิ การที่เกี่ยวข้องกัน (Long – term loans from related parties) เงินกยู้ ืมระยะยาวจากบุคคลหรือกิจการทเ่ี กย่ี วขอ้ งกนั หมายถงึ เงินกู้ยมื ระยะยาว เงินทดรองรวมท้ังหน้สี นิ ในลักษณะอื่นใด ท่ีเกิดข้นึ กับบุคคลหรอื กจิ การที่ เกี่ยวขอ้ งกัน ตามคานิยามในรายการที่ 3.4 ซ่ึงไมจ่ ัดเป็นหน้สี ินหมนุ เวียน

4.2 เงนิ กยู้ ืมระยะยาวจากบคุ คลหรือกิจการอื่น (Long – term loans from others) เงนิ ก้ยู มื ระยะยาวจากบุคคลหรือกิจการอนื่ หมายถงึ เงินกูย้ ืมจากบคุ คล ธรรมดาหรอื นติ ิบคุ คลอนื่ รวมทง้ั จากธนาคารพาณชิ ย์และสถาบันการเงนิ อน่ื ท่ีถึง กาหนดชาระคนื เกินกว่า 1 ปี นับจากวันทีใ่ นงบการเงนิ ท้งั นไี้ มร่ วมหนีส้ นิ ทกี่ าหนดให้ แสดงไวใ้ นรายการที่ 4.1 4.3 ประมาณการหนี้สินระยะยาว (Long – term provisions) ประมาณการหน้สี ินระยะยาว หมายถงึ หนส้ี ินท่ีถงึ กาหนดชาระคืนเกินกว่า 1 ปี และมคี วามไม่แน่นอนเกี่ยวกบั จังหวะเวลาหรอื จานวนทจี่ ะตอ้ งจา่ ยชาระ ซึ่งกจิ การ สามารถประมาณมลู ค่าหนสี้ นิ นน้ั ได้อยา่ งนา่ เชอื่ ถือ และเป็ภาระผกู พนั ในปัจจุบนั ซ่ึงเกดิ จากเหตกุ ารณ์ในอดีต และมคี วามเปน็ ไปไดแ้ นน่ อนท่ีกจิ การจะสญู เสียทรพั ยากท่มี ี ประโยชน์เชิงเศรษฐกจิ ตอ่ กิจการ เพ่อื จา่ ยชาระภาระผูกพันดงั กล่าว ทง้ั นใี้ ห้เป็นไปตามท่ี กาหนดในมาตรฐานการบญั ชี

4.4 หนส้ี นิ ไมห่ มุนเวยี นอน่ื (Other non – current liabilities) หนส้ี นิ ไมห่ มุนเวยี นอื่น หมายถึง หนีส้ ินไมห่ มุนเวียนอน่ื นอกจากท่ี กาหนดใหแ้ สดงไวใ้ นรายการท่ี 4.1 ถงึ 4.3 5. ส่วนของผเู้ ป็นห้นุ สว่ น (Partners’ equity) 5.1 ทนุ ของผเู้ ปน็ หนุ้ ส่วนแต่ละคน (Partners’ capital) ทุนของผู้เป็นห้นุ ส่วนแต่ละคน หมายถงึ เงินลงทุนของผเู้ ป็นหนุ้ สว่ นไมว่ ่า จะลงทุนด้วยเงนิ สดหรือสนิ ทรัพย์อน่ื กต็ าม ท้ังนต้ี อ้ งแสดงเงนิ ทนุ ของผู้เป็นหนุ้ ส่วนแตล่ ะ คน

5.2 ผลกาไร (ขาดทุน) ทีย่ ังไมเ่ กิดขึ้นจริง (Unrealized gain (loss)) ผลกาไร หมายถึง การเปล่ยี นแปลงมลู คา่ ของสนิ ทรัพย์ทก่ี ิจการถือ ครองไว้ ตวั อยา่ งเช่น การเปลี่ยนแปลงมูลคา่ ของท่ีดนิ อาคารและอุปกรณ์ การ เปลีย่ นแปลงมูลค่าของเงนิ ลงทนุ ในหลกั ทรพั ยเ์ ผื่อขาย เป็นต้น ทง้ั นี้ ผลกาไร (ขาดทุน) ทีย่ ังไมเ่ กดิ ข้ึนจรงิ ให้เป็นไปตามทกี่ าหนดในมาตรฐานการบัญชีในกรณที ่ี มผี ลกาไร (ขาดทุน) ท่ยี ังไมเ่ กดิ ข้ึนจริงหลายกรณี ใหแ้ ยกแสดงเป็นแต่ละประเภท รายการ 5.3 กาไร (ขาดทุน) สะสมยงั ไม่ไดแ้ บ่ง (Unappropriated retained earnings) กาไร (ขาดทนุ ) สะสมยังไมไ่ ดแ้ บง่ หมายถึง กาไรสะสมและกาไร สทุ ธขิ องรอบระยะเวลาบัญชีปัจจุบันคงเหลอื ทย่ี งั ไม่ได้แบง่ ใหผ้ เู้ ปน็ ห้นุ สว่ น ใน กรณีที่มียอดดลุ สุทธเิ ป็ผลขาดทุนสะสมใหแ้ สดงจานวนเงนิ ไวใ้ นเครือ่ งหมายวงเลบ็ และเรียกเป็น ขาดทนุ สะสม

งบกาไรขาดทุนจาแนกคา่ ใชจ้ ่ายตามลกั ษณะของค่าใชจ้ ่าย 1. รายได้ (Revenues) 1.1 รายได้จากการขายหรือการให้บริการ (Revenues from sales or revenues from services) รายไดจ้ ากการขายหรือการให้บรกิ าร หมายถงึ รายไดท้ ่ีเกดิ จากการขาย สนิ คา้ สิทธิ หรอื บริการซึ่งเปน็ ธรุ กจิ หลักของกจิ การ เพื่อแลกเปลย่ี นกบั เงนิ สด สทิ ธิ เรยี กร้องให้ชาระเงนิ หรือสิง่ อ่นื ท่ีมมี ลู ค่าคิดเปน็ เงนิ ได้ ทัง้ น้ี ให้แสดงเปน็ ยอดสทุ ธิหลงั หกั รายการรับคืนและสว่ นลดแล้ว โดยแยกแสดงเป็นรายไดแ้ ตล่ ะประเภท ตวั อยา่ งเช่น รายไดจ้ ากการขายสินค้า รายได้จากการใหบ้ ริการ เปน็ ตน้

1.2 รายได้อน่ื (Other incomes) รายไดอ้ ่ืน หมายถึง รายได้จากการดาเนินงานนอกจากทก่ี าหนดใหแ้ สดงไว้ ในรายการท่ี 1.1 ทงั้ น้ใี ห้รวมกาไรอื่น ตวั อยา่ งเช่น กาไรจากการขายเงินลงทนุ กาไรจาก การขายทด่ี ิน อาคารและอปุ กรณ์ เป็นตน้ ในกรณที ่มี ีคา่ ใช้จ่ายในเหตกุ ารณเ์ ดียวกนั ให้ นามาหกั จากรายการนี้เพอื่ แสดงยอดสทุ ธิ กรณีท่ยี อดสุทธิเปน็ ผลขาดทุนใหแ้ สดงไว้ใน รายที่ 2.7 และหากรายการใดมสี าระสาคัญใหแ้ ยกแสดงออกมาตา่ งหาก

2. ค่าใช้จ่าย (Expenses) 2.1 การเปล่ียนแปลงในสินคา้ สาเร็จรูปและงานระหวา่ งทา (Changes in inventories of finished goods and work in procress) การเปล่ยี นแปลงในสนิ ค้าสาเร็จรปู และงานระหว่างทา หมายถงึ การ เปลย่ี นแปลงในสนิ คา้ สาเร็จรปู และงานระหว่างทา ณ วันต้นงวดและปลายงวด หากยอด คงเหลอื สินค้าสาเร็จรูป และงานระหว่างทาปลายงวดลดน้อยลงกว่ายอดคงเหลือ ณ วนั ต้นงวด ใหแ้ สดงจานวเงินรวมทีล่ ดลงไว้เปน็ รายการหน่งึ แยกตา่ งหากจากรายการอนื่ ๆ ในทางกลบั กนั หากยอดคงเหลอื ของสนิ ค้าสาเร็จรปู งานระหวา่ งทาปลายงวด เพมิ่ มาก ขนึ้ กวา่ ยอดคงเหลือ ณ วนั ต้นงวด ให้แสดงจานวนเงนิ ทเ่ี พ่ิมข้ึนไว้ในเครอื่ งหมายวงเลบ็

2.2 งานท่กี จิ การทาและถอื เปน็ รายจา่ ยฝา่ ยทุน (Word performed by the entity and capitalized) งานท้กี ิจการทาและถอื เป็นรายจา่ ยฝา่ ยทุน หมายถงึ งานทีก่ ิจการไดท้ า ขน้ึ ในระหวา่ งงวดและไดถ้ ือเป็นรายจา่ ยฝ่ายทนุ 2.3 วตั ถดุ บิ และวสั ดสุ น้ิ เปลอื งใชไ้ ป (Raw materials and consumables used) วตั ถดุ ิบและวัสดสุ ิน้ เปลอื งใชไ้ ป หมายถงึ ราคาตามบัญชขี องสว่ นผสมหรอื สว่ นประกอบสาคญั ทใี่ ชใ้ นการทาหรอื ผลติ สินค้าสาเรจ็ รูป

2.4 คา่ ใชจ้ า่ ยพนักงาน (Employee benefit expenses) คา่ ใช้จา่ ยพนักงาน หมายถึง ค่าใชจ้ า่ ยทีเ่ กิดข้นึ ท่ีเกยี่ วข้องโดยตรงกับ พนกั งาน ตวั อย่างเชน่ เงนิ เดอื นและค่าแรง เงนิ ประกันสงั คม เงินสวัสดิการ และ ผลประโยชน์อืน่ ๆ ของพนกั งานตามมาตรฐานการบญั ชี เป็นต้น 2.5 คา่ เส่อื มราคาและค่าตดั จาหนา่ ย (Depreciation and amortization expenses) คา่ เสอื่ มราคาและคา่ ตัดจาหน่าย หมายถงึ การปนั ส่วนมลู ค่าเสือ่ มสภาพ ของสนิ ทรัพย์อยา่ งมีระบบตลอดอายกุ ารใช้งานทีไ่ ด้ประมาณไว้ ในกรณีสนิ ทรพั ย์ไมม่ ี ตัวตนให้ใชค้ าวา่ “ค่าตัดจาหนา่ ย” แทนคาว่า “ค่าเส่ือมราคา” ท้งั น้ใี หเ้ ป็นไปตามท่ี กาหนดในมาตรฐานการบญั ชี

2.6 ขาดทุนจากการดอ้ ยคา่ ของสินทรพั ย์ (Impairment of asset) ขาดทนุ จากการดอ้ ยค่าของสินทรพั ย์ หมายถึง จานวนของมูลค่าตามบญั ชี ท่ีสงู กวา่ มลู คา่ ทค่ี าดว่าจะได้รับคืนของสินทรพั ย์ ทงั้ นี้ ใหเ้ ปน็ ไปตามทก่ี าหนดใน มาตรฐานการบัญชี 2.7 ค่าใช้จ่ายอน่ื (Other expenses) คา่ ใช้จ่ายอ่นื หมายถึง ค่าใชจ้ า่ ยนอกจากท่กี าหนดให้แสดงไวใ้ นรายการท่ี 2.1 ถึง 2.6 ตวั อย่างเช่น ขาดทุนจากการจาหนา่ ยเงนิ ลงทนุ ขาดทุนจากการจาหนา่ ย ทีด่ ิน อาคารและอุปกรณ์ ขาดทนุ จากการหยุดงานของพนกั งาน เป็นต้น ทัง้ น้ี หากมี รายได้จากเหตุการณเ์ ดยี วกัน ให้นามาหักออกเพ่ือแสดงยอดสทุ ธิและหากรายการใดมี สาระสาคัญใหแ้ ยกแสดงออกมาต่างหาก