คู่มือจัดการศึกษาว่าด้วยสิทธิบุคคลในศูนย์การเรียน (1)

ส�ำ นกั งานคณะกรรมการการศึกษาข้นั พ้นื ฐาน กระทรวงศกึ ษาธกิ าร ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วย สิทธิของบุคคล ในการจดั การศึกษาข้ันพ้ืนฐานในศูนยก์ ารเรยี น



ค่มู อื การจดั การศึกษา วา่ ด้วย สิทธิของบุคคล ในการจดั การศึกษาข้นั พ้นื ฐานในศูนยก์ ารเรยี น ส�ำ นกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน กระทรวงศกึ ษาธิการ

ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคล ในการจดั การศึกษาข้นั พ้นื ฐานในศูนย์การเรยี น พมิ พ์คร้งั ที่ ๒ พ.ศ. ๒๕๖๒ จำ�นวนพมิ พ์ ๓๐๐ เล่ม ผ้จู ดั พิมพ์ ส�ำ นกั งานคณะกรรมการการศึกษาขนั้ พื้นฐาน กระทรวงศกึ ษาธกิ าร พิมพท์ ี่ พิมพ์ที่ รา้ นรว่ มเจรญิ ปร้ิน ๒๐๙/๕๔ หมู่ ๓ ต.สนั ปเู ลย อ.ดอยสะเกด็ จ. เชยี งใหม่ ๕๐๒๒๐ โทรศพั ท์ ๐๘๑ ๖๐๒ ๔๗๗๓ ผสู้ นับสนนุ มูลนิธิหมู่บ้านเดก็ เพซตาล๊อตซ่ี ๑๘๘/๗๖๓ หมู่ ๑๐ ต.สนั นาเม็ง อ.สนั ทราย จ.เชยี งใหม่ ๕๐๒๑๐ โทรศัพท์ ๐๕๓ ๓๔๔ ๕๔๐

คำ�นำ� รฐั ธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจกั รไทย พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๐ ก�ำหนดใหห้ มวด ๕ หนา้ ทขี่ องรฐั มาตรา ๕๔ ระบวุ า่ “รัฐต้องด�ำเนนิ การใหเ้ ด็กทกุ คนได้รับการศึกษาเป็นเวลาสบิ สองปี ตัง้ แตก่ ่อนวัยเรียนจนจบการศึกษา ภาคบังคบั อยา่ งมีคุณภาพโดยไม่เก็บค่าใชจ้ ่าย รฐั ตอ้ งด�ำเนินการให้เดก็ เลก็ ได้รับการดแู ลและพัฒนากอ่ นเขา้ รับ การศกึ ษาตามวรรคหน่ึงเพอื่ พัฒนารา่ งกาย จิตใจ วนิ ยั อารมณ์ สังคม และสตปิ ัญญาให้สมกับวัย โดยสง่ เสรมิ และสนบั สนุน ใหอ้ งคก์ รปกครองทอ้ งถน่ิ และภาคเอกชนเข้ามีสว่ นรว่ มในการด�ำเนนิ การด้วย รัฐตอ้ งด�ำเนนิ การ ใหป้ ระชาชนได้รับการศึกษาตามความต้องการในระบบตา่ งๆ รวมท้ังสง่ เสริมให้มกี ารเรยี นรู้ตลอดชีวติ และจัด ให้มีการร่วมมือกันระหวา่ งรัฐ องคก์ รปกครองส่วนท้องถ่ิน และภาคเอกชนในการจัดการศึกษาทกุ ระดับ โดยรัฐ มหี นา้ ทด่ี �ำเนนิ การ ก�ำกบั สง่ เสรมิ และสนบั สนุนใหก้ ารจัดการศึกษาดงั กล่าวมีคณุ ภาพและได้มาตรฐานสากล ทง้ั น้ี ตามกฎหมายวา่ ดว้ ยการศกึ ษาแหง่ ชาตอิ ยา่ งนอ้ ยตอ้ งมบี ทบญั ญตั เิ กยี่ วกบั การจดั ท�ำแผนการศกึ ษาแหง่ ชาติ และการด�ำเนนิ การและตรวจสอบการด�ำเนนิ การใหเ้ ปน็ ไปตามแผนการศกึ ษาแหง่ ชาตดิ ว้ ย การศกึ ษาทง้ั ปวงตอ้ ง มงุ่ พฒั นาผเู้ รยี นใหเ้ ปน็ คนดี มวี นิ ยั ภมู ใิ จในชาติ สามารถเชย่ี วชาญไดต้ ามความถนดั ของตน และมคี วามรบั ผดิ ชอบ ต่อครอบครวั ชุมชน สังคม และประเทศชาต”ิ หมวด ๔ หนา้ ทขี่ องปวงชนชาวไทย มาตรา ๕๐ (๔) บคุ คลมหี นา้ ทเี่ ขา้ รบั การศกึ ษาอบรมในการศกึ ษา ภาคบังคบั พระราชบญั ญตั กิ ารศกึ ษาแห่งชาติ พ.ศ.๒๕๔๒ และทีแ่ ก้ไขเพมิ่ เตมิ มาตรา ๑๒ ได้ให้การรบั รองสทิ ธิ ในการจดั การศกึ ษาแกภ่ าคสงั คมและประชาชนโดยก�ำหนดวา่ นอกเหนอื จากรฐั เอกชน และองคก์ รปกครองสว่ น ทอ้ งถิ่น ใหบ้ คุ คล ครอบครัว องค์กรชุมชน องคก์ รเอกชน องคก์ รวิชาชพี สถาบนั ศาสนา สถานประกอบการ และ สถาบนั สงั คมอนื่ ๆ มสี ทิ ธใิ นการจดั การศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐาน ซงึ่ ในขณะนมี้ กี ฎกระทรวงวา่ ดว้ ยสทิ ธขิ องบคุ คลในการ จัดการศึกษาขัน้ พน้ื ฐานในศนู ย์การเรียน พ.ศ. ๒๕๕๔ ซ่ึงก�ำหนดให้บคุ คลมีสิทธใิ นการจัดการศกึ ษาข้นั พน้ื ฐาน ในศนู ยก์ ารเรยี น และใหส้ ถานศกึ ษาทจี่ ดั การศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐานตามกฎกระทรวงดงั กลา่ วนี้ เรยี กวา่ “ศนู ยก์ ารเรยี น” กระทรวงศกึ ษาธกิ ารในฐานะทเ่ี ปน็ หนว่ ยงานทร่ี บั ผดิ ชอบดา้ นการศกึ ษาของประเทศไดต้ อบสนอง พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ และที่แก้ไขเพ่ิมเติม โดยการออกกฎกระทรวงว่าด้วยสิทธิ ของบุคคลในการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานในศูนย์การเรียน พ.ศ. ๒๕๕๔ เพื่อให้การจัดการศึกษาข้ันพื้นฐาน ของบุคคลในศูนยก์ ารเรียนสามารถด�ำเนินการได้อย่างสะดวกและเกิดความคล่องตวั ยง่ิ ข้ึน จึงได้จดั ท�ำแนวทาง การจดั การศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐานโดยบคุ คลในศนู ยก์ ารเรยี น โดยมวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอื่ เปน็ แนวทางในการด�ำเนนิ การจดั ตง้ั ศนู ยก์ ารเรยี นส�ำหรบั การจดั การศกึ ษาขนั้ พนื้ ฐานตามกฎกระทรวงใหแ้ กผ่ ทู้ ป่ี ระสงคจ์ ะขอจดั การศกึ ษา ใหม้ คี วามรู้ ความเขา้ ใจ และสามารถน�ำไปสกู่ ารปฏบิ ตั ไิ ดอ้ ยา่ งสะดวก ถกู ตอ้ ง เปน็ มาตรฐานเดยี วกนั ตามแนวทางทก่ี �ำหนดไว้ ในกฎกระทรวง พร้อมทั้งเป็นแนวทางในการส่งเสริม สนับสนุน การจัดการศึกษาข้ันพื้นฐานแก่ศูนย์การเรียน ที่จะพัฒนาผู้เรียนสู่ความเป็นมนุษย์ท่ีสมบูรณ์ท้ังร่างกาย จิตใจ วินัย อารมณ์ สังคม สติปัญญา มีคุณธรรม น�ำความรคู้ ทู่ กั ษะ และสามารถอยรู่ ว่ มกบั ผอู้ น่ื ไดอ้ ยา่ งมคี วามสขุ โดยค�ำนงึ ถงึ สทิ ธปิ ระโยชนข์ องผเู้ รยี น คณุ ภาพ ผเู้ รียนตามทีห่ ลักสตู รก�ำหนด ความเปน็ อกภาพและความมนั่ คงของชาติ โดยมีคณุ ภาพเทา่ เทยี มกับการศกึ ษา ในรูปแบบอน่ื ๆ

ส�ำนกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน เปน็ หนว่ ยงานทไี่ ดร้ บั มอบหมายใหเ้ ปน็ ผรู้ บั ผดิ ชอบ ในการจัดท�ำแนวทางการจัดการศึกษาขั้นพ้ืนฐานโดยบุคคล องค์กรวิชาชีพ องค์กรชุมชนและองค์กรเอกชน ในศนู ยก์ ารเรยี น จงึ ไดแ้ ตง่ ตง้ั คณะท�ำงาน ซง่ึ ประกอบดว้ ย ผแู้ ทนจากส�ำนกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขนั้ พนื้ ฐาน ผแู้ ทนจากส�ำนกั งานเขตพนื้ ที่ หนว่ ยงานทเี่ กยี่ วขอ้ ง และตวั แทนจากองคก์ รชมุ ชน องคก์ รเอกชน มลู นธิ ิ และสมาคม ร่วมเปน็ คณะท�ำงาน พร้อมทั้งได้ด�ำเนนิ การรบั ฟงั ความคิดเหน็ จากผ้เู ก่ียวขอ้ ง จนได้ คูม่ ือแนวทางการจดั การ ศึกษาว่าด้วยสิทธิของบุคคลในการจัดการศึกษาข้ันพ้ืนฐานในศูนย์การเรียนท่ีมีความถูกต้อง เหมาะสม ซ่ึงจะ เป็นประโยชน์ต่อผู้ท่ีมีสิทธิในการจัดการศึกษาขั้นพ้ืนฐานในศูนย์การเรียนและผู้ท่ีเก่ียวข้อง สามารถน�ำไปสู่ การปฏิบตั ไิ ด้อยา่ งมีประสิทธิภาพตอ่ ไป (นายบุญรักษ์ ยอดเพชร) เลขาธกิ ารคณะกรรมการการศึกษาขนั้ พื้นฐาน

สารบญั สิทธขิ องบุคคล ส่วนท่ี ๑ บทน�ำ หน้า หลกั การและความเป็นมา ส่วนท่ี ๒ บทบาทและอ�ำนาจหน้าท่ีการจดั การศึกษาขน้ั พ้ืนฐานโดยบุคคลในศูนยก์ ารเรยี น ๑ คณุ สมบตั ิของผู้ขอจดั การศึกษาข้นั พ้นื ฐานในรูปแบบศนู ยก์ ารเรยี น ๑ บทบาทหนา้ ที่ของผ้ขู อจดั ต้ังศูนยก์ ารเรียน ๕ บทบาทหนา้ ทข่ี องศูนยก์ ารเรยี น ๕ บทบาทหนา้ ทข่ี องคณะกรรมการศูนย์การเรยี น ๕ บทบาทหนา้ ที่ของส�ำนกั งานเขตพื้นท่ีการศกึ ษา ๗ บทบาทหนา้ ทข่ี องคณะกรรมการศึกษาธกิ ารจงั หวดั ๗ บทบาทหนา้ ทข่ี องส�ำนกั งานคณะกรรมการการศึกษาขน้ั พื้นฐาน ๗ บทบาทหนา้ ที่ของคณะกรรมการการศกึ ษาข้นั พ้ืนฐาน ๙ การเลิกศูนยก์ ารเรียน ๙ กรณีท่ี ๑ ผจู้ ดั การศกึ ษาตาย ๑๐ กรณีท่ี ๒ ส�ำนักงานเขตพ้นื ที่การศึกษาอนญุ าตให้เลกิ ตามค�ำขอของผ้จู ัดการศกึ ษา ๑๐ กรณที ่ี ๓ ส�ำนักงานเขตพ้นื ที่การศึกษามีค�ำสั่งให้เลิกศนู ยก์ ารเรียน ๑๐ ส่วนที่ ๓ แนวทางด�ำเนินการจดั การศึกษา ๑๑ คุณสมบตั ิของผเู้ รยี น ๑๑ แผนการจัดการศกึ ษา ๑๗ หลักสตู รหรือลักษณะกิจกรรมการเรียนการสอน ๑๗ บทบาทหนา้ ที่ของศนู ย์การเรยี นและส�ำนกั งานเขตพนื้ ทก่ี ารศึกษาในการวัด ๑๗ และประเมินผลการเรยี น ๑๙ บทบาทหนา้ ทข่ี องศูนย์การเรยี น ๒๕ บทบาทหนา้ ที่ของส�ำนักงานเขตพืน้ ทก่ี ารศกึ ษา ระบบประกันคณุ ภาพภายในของศนู ย์การเรียน ๒๕ บทบาทหนา้ ทข่ี องคณะกรรมการศนู ยก์ ารเรยี น ๒๕ และส�ำนักงานเขตพ้ืนที่การศกึ ษาในการพฒั นาระบบประกนั คุณภาพภายใน ๒๕ บทบาทหนา้ ท่ีคณะกรรมการศูนย์การเรียน ๒๖ บทบาทหนา้ ทส่ี �ำนักงานเขตพ้ืนทีก่ ารศกึ ษา ภาคผนวก ๒๖ คณะท�ำงาน ๒๗ ๒๙ ๗๓

เอกสารท่ีเก่ียวข้องกับกฎกระทรวงวา่ ด้วยสิทธิของบุคคล ในการจดั การศึกษาข้นั พ้ืนฐานในศูนยก์ ารเรยี น พ.ศ. ๒๕๕๔ แบบขอจดั ตั้ง แบบ บศ.๑ : แบบยื่นความประสงคข์ ออนญุ าตจัดการศกึ ษาขั้นพ้นื ฐานโดยบุคคลในศนู ยก์ ารเรยี น แบบ บศ.๒ : แผนการจัดการศึกษาข้นั พน้ื ฐานโดยบุคคลในศูนยก์ ารเรียน แบบ บศ.๓ : แบบยน่ื ขออนุญาตจดั การศกึ ษาขนั้ พ้นื ฐานโดยบุคคลในศนู ย์การเรียน แบบ บศ.๔ : แบบตรวจสอบคณุ สมบัตแิ ละเอกสารของผู้ย่ืนขออนญุ าตจดั การศกึ ษา แบบ บศ. ๕ : แบบอนุญาตใหจ้ ัดการศกึ ษาขั้นพ้ืนฐานโดยบุคคลในศนู ย์การเรยี น (กรณที ม่ี ีผ้เู รียนจ�ำนวนไม่เกนิ ๕๐ คน) แบบ บศ.๖ : แบบอนุญาตให้จัดการศึกษาขัน้ พ้นื ฐานโดยบคุ คลในศนู ย์การเรยี น (กรณีท่ีมีผเู้ รียนจ�ำนวนเกินกวา่ ๕๐ คน แต่ไมเ่ กนิ ๑๐๐ คน) แบบ บศ.๗ : แบบอนญุ าตใหจ้ ัดการศกึ ษาขนั้ พ้นื ฐานโดยบุคคลในศนู ย์การเรยี น (กรณที มี่ ผี ู้เรยี นจ�ำนวนเกนิ กวา่ ๑๐๐ คน) แบบ บศ.๘ : ประกาศอนุญาตให้จดั การศึกษาขัน้ พน้ื ฐานโดยบคุ คลในศูนยก์ ารเรยี น แบบ บศ.๙ : ประกาศแต่งตง้ั คณะกรรมการศนู ย์การเรยี น แบบ บศ.๑๐ : ประกาศแต่งต้ังผูท้ รงคุณวุฒใิ นคณะกรรมการศูนย์การเรยี น แบบ บศ.๑๑ : ประกาศแต่งตง้ั ผู้แทนชมุ ชนแทนผ้ปู กครองของผู้เรยี นในคณะกรรมการศูนยก์ ารเรียน แบบ บศ.๑๒ : แบบขอเปลย่ี นแปลงแกไ้ ขแผนการจัดการศกึ ษาโดยบุคคลในศูนย์การเรียน แบบ บศ.๑๓ : แบบแจง้ ผลการพิจารณาขอเปล่ียนแปลงแกไ้ ขแผนการจดั การศึกษา โดยบุคคลในศนู ย์การเรียน แบบเลิกศูนย์การเรยี น แบบ บศ. ๑๔ : แบบแจ้งผูจ้ ัดการศกึ ษาขนั้ พ้ืนฐานโดยบคุ คลในศนู ยก์ ารเรยี นตาย แบบ บศ.๑๕ : แบบยื่นขอเลกิ จดั การศึกษาขั้นพื้นฐานโดยบคุ คลในศนู ย์การเรยี น แบบ บศ.๑๖ : ประกาศเลิกจดั การศึกษาขั้นพื้นฐานโดยบคุ คลในศูนย์การเรียน (กรณีเลิกเพราะผูจ้ ดั การศึกษาตาย) แบบ บศ.๑๗ : ค�ำสงั่ ให้เลิกจดั การศกึ ษาขั้นพนื้ ฐานโดยบคุ คลในศูนย์การเรียน (กรณเี ลกิ ตามค�ำขอของผ้จู ัดการศึกษา) แบบ บศ.๑๘ : ค�ำสง่ั ใหเ้ ลิกจัดการศกึ ษาขัน้ พืน้ ฐานโดยบุคคลในศนู ย์การเรียน (กรณเี ลิกตามส�ำนักงานมคี �ำส่ังใหเ้ ลิก) การเทียบโอนผลการเรยี น (ส�ำนักงานเขตพ้ืนที่การศึกษา) ค�ำร้องขอเทียบโอนผลการเรยี น แบบบนั ทึกการเทยี บโอนผลการเรียน แบบค�ำร้องขอเทียบโอนความรแู้ ละประสบการณ ์ แบบรายงานผลการเทยี บโอนความรู้และประสบการณ ์

แบบการวดั ผลและประเมินผล แบบบันทึกผลการประเมินการอ่าน คิด วิเคราะห์ และเขียน แบบบนั ทึกผลการประเมินคุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์ แบบบนั ทกึ การประเมนิ กจิ กรรมพฒั นาผู้เรียน สรุปผลการอนมุ ัติเลอื่ นชนั้ เรยี น ประกาศ กพฐ. เอกสารแนบท้ายประกาศคณะกรรมการการศึกษาขนั้ พน้ื ฐาน เรื่องคุณสมบตั ขิ องผ้เู รียน ในศูนยก์ ารเรยี นที่จดั การศึกษาขน้ั พ้นื ฐานโดยบคุ คล เอกสารแนบทา้ ยประกาศคณะกรรมการการศึกษาขน้ั พน้ื ฐาน เร่อื งหลกั สูตรหรือลกั ษณะกจิ กรรมการเรยี นการสอนในศนู ย์การเรยี นที่จดั การศึกษาโดยบุคคล ประกาศ กพฐ. เรอ่ื ง คุณสมบัติของผู้เรียนในศนู ย์การเรยี นทจี่ ัดการศกึ ษาโดยบคุ คล ประกาศ กพฐ. เรื่อง ก�ำหนดท่ีต้ังศูนย์การเรยี น (กรณที ม่ี ีผู้เรยี นจ�ำนวนเกินกวา่ ๕๐ คน) ประกาศ กพฐ. เรอ่ื ง ระดับการศึกษาที่จัดการศกึ ษานอกระบบในศูนย์การเรยี น (กรณีท่ีมผี ูเ้ รยี นจ�ำนวนเกินกวา่ ๕๐ คน) ประกาศ กพฐ. เรอ่ื ง หลักสูตรหรอื ลักษณะกิจกรรมการเรียนการสอนในศูนย์การเรียน (กรณที ีม่ ผี ู้เรียนจ�ำนวนเกินกวา่ ๕๐ คน) ประกาศ กพฐ. เรอ่ื ง รายชื่อและคณุ สมบัตขิ องบคุ ลากรทางการศึกษาของศูนยก์ ารเรียน (กรณีที่มผี เู้ รยี นจ�ำนวนเกินกวา่ ๕๐ คน) ประกาศ กพฐ. เรื่อง ก�ำหนดระบบประกนั คณุ ภาพในศนู ย์การเรยี น(กรณที ีม่ ผี เู้ รยี นเกนิ กวา่ ๕๐ คน) ค�ำส่ังกระทรวงศึกษาธิการ ค�ำสั่งกระทรวงศึกษาธิการ ท่ี สพฐ ๑๗๙๕/๒๕๕๘ เร่ือง การจดั ท�ำระเบียนแสดงผล การเรยี นหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาขั้นพืน้ ฐาน (ปพ.๑) ส�ำหรบั กลุ่มเป้าหมายเฉพาะ ค�ำสัง่ กระทรวงศึกษาธิการ ที่ สพฐ ๑๗๙๖/๒๕๕๘ เรื่อง การจดั ท�ำประกาศนยี บัตรหลกั สูตรแกนกลาง การศกึ ษาข้ันพ้นื ฐาน (ปพ.๒) ส�ำหรบั กลมุ่ เป้าหมายเฉพาะ ค�ำสง่ั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร ที่ สพฐ ๑๗๙๗/๒๕๕๘ เร่ือง การจัดท�ำแบบรายงานผู้ส�ำเรจ็ การศกึ ษา ตามหลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาขัน้ พื้นฐาน (ปพ.๓) ส�ำหรับกล่มุ เป้าหมายเฉพาะค�ำส่งั หวั หนา้ คณะรกั ษาความสงบแหง่ ชาติ ค�ำสัง่ กระทรวงศกึ ษาธิการ ที่ สพฐ ๑๗๙๘/๒๕๕๘ เรอื่ ง การจัดท�ำทะเบยี นผู้เรียน ส�ำหรับกล่มุ เป้าหมายเฉพาะ ข้อกฎหมายท่ีเกี่ยวขอ้ ง กฎกระทรวงวา่ ดว้ ยสทิ ธขิ องบคุ คลในการจัดการศึกษาขน้ั พ้ืนฐานในศูนย์การเรยี น พ.ศ. ๒๕๕๔

ส่วนท่ี ๑ บทนำ�

ส่วนท่ี ๑ บทนำ� หลักการและความเปน็ มา การศกึ ษาเปน็ เครอื่ งมอื ในการพฒั นาคนใหเ้ ปน็ มนษุ ยท์ ส่ี มบรู ณ์ โดยการพฒั นาการเรยี นรตู้ ง้ั แตเ่ กดิ จนถึงวาระสุดท้ายของชีวิตไม่ว่าจะเป็นการแก้ปัญหาชีวิต การพัฒนาทักษะการท�ำงาน หรือ การสร้างสรรค์ นวัตกรรมในการด�ำรงชีวิต คนท่ีขาดการศึกษาหรือการเรียนรู้จะไม่สามารถใช้องค์ความรู้ในการแก้ปัญหาและ ด�ำรงชีวติ ได้อย่างราบร่นื ดังน้นั มนษุ ย์จึงตอ้ งเรียนรูอ้ ยา่ งตอ่ เน่ือง โดยเกิดจากการผสมผสานระหวา่ งการศกึ ษา ในระบบ การศึกษานอกระบบ และการศึกษาตามอัธยาศัย เพื่อให้สามารถพัฒนาคุณภาพได้อย่างต่อเนื่อง ตลอดชวี ิต การจดั การศกึ ษามคี วามสมั พันธ์เชอื่ มโยงกันตามกฎธรรมชาติบนความหลากหลาย การพง่ึ พาซง่ึ กนั และกนั การเปลยี่ นแปลงไมห่ ยดุ นง่ิ และการววิ ฒั นพ์ ฒั นาจากการจดั การตวั เองใหเ้ กดิ ความสมดลุ กบั สว่ นตา่ ง ๆ ในสังคมและพลโลกอย่างสันติสุข การจัดการศึกษามีจุดมุ่งหมายสูงสุดเพ่ือพัฒนาความเป็นมนุษย์ท่ีสมบูรณ์ เข้าถึงความจริง ความดีงาม ความสุข ในโลกของความร่วมมือและมีสันติสุข เปล่ียนจากการพัฒนามนุษย์ ในฐานะทเ่ี ปน็ เพยี งทรพั ยากรของระบบการผลติ ทใ่ี หค้ ณุ คา่ ทางวตั ถเุ นน้ การบรโิ ภค มาสกู่ ารใหค้ ณุ คา่ และความส�ำคญั ในทางจติ วญิ ญาณ คณุ ธรรม สตปิ ญั ญา เพอ่ื ใหส้ ามารถอยใู่ นสงั คมสมยั ใหมอ่ ยา่ งมคี ณุ ภาพ รเู้ ทา่ ทนั และมสี ว่ นรว่ ม ในการจรรโลงสรา้ งสรรคส์ ังคม จากปรชั ญาและจุดมุ่งหมายการจัดการศึกษาดงั กลา่ ว จึงควรมีการปรับเปล่ยี น แนวทาง การเรียนรู้จากการเนน้ ทร่ี ายวชิ าในการเรยี นรู้ มาเป็นการใชว้ ิถีชีวิตในการจัดการความรโู้ ดยบูรณาการ อยูใ่ นทุกสาระการเรียนรู้ เพอ่ื ใหเ้ กดิ การปรับเปลย่ี นกระบวนการเรียนรูแ้ บบแยกรายวชิ าไปสกู่ ระบวนการเรียน รแู้ บบองคร์ วม ปรบั เปลยี่ นมาตรฐานการศกึ ษาจากมาตรฐานเดยี วไปสมู่ าตรฐานทห่ี ลากหลายตามสภาพแวดลอ้ ม โดยการเชอื่ มโยงจากการศึกษาในระบบโรงเรยี นไปสกู่ ารศึกษาทห่ี ลากหลายรูปแบบจากสภาพแวดลอ้ ม มาเป็น แหลง่ เรยี นรแู้ ละภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ กระบวนการเรยี นรเู้ นน้ ในเรอ่ื งการเคารพสทิ ธขิ องผเู้ รยี นซง่ึ มคี วามแตกตา่ งกนั ตามธรรมชาตโิ ดยรฐั และการก�ำกบั ของรฐั เพอื่ ทจ่ี ะใหส้ งั คมทกุ ฝา่ ยมสี ว่ นรว่ มในการจดั การศกึ ษาไดอ้ ยา่ งแทจ้ รงิ จากบคุ คล ครอบครวั ชมุ ชน องคก์ ร และสถาบนั ตา่ ง ๆ ในสงั คม บนความมอี สิ ระภายใตก้ รอบวฒั นธรรม ศลี ธรรม อนั ดงี ามตอ่ ไป รฐั ธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจกั รไทย พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๐ ไดเ้ ปดิ โอกาสทางการศกึ ษาโดยใหค้ วามส�ำคญั กบั การมบี ทบาทในการจดั การศกึ ษาของประชาชน โดยเฉพาะในหมวด ๔ หนา้ ทขี่ องปวงชนชาวไทย มาตรา ๕๐ (๔) บุคคลมีหนา้ ทีเ่ ขา้ รบั การศึกษาอบรมในการศกึ ษาภาคบังคับ ในมาตรา ๕๔ วรรคหน่งึ ประกอบวรรคสาม ระบุ รัฐตอ้ งด�ำเนินการใหเ้ ดก็ ทกุ คนไดร้ ับการศกึ ษาเปน็ เวลาสบิ สองปี ตงั้ แต่กอ่ นวยั เรยี นจนจบการศกึ ษาภาคบงั คับ อย่างมคี ุณภาพโดยไมเ่ ก็บคา่ ใช้จ่าย ก�ำหนดให้รฐั ตอ้ งด�ำเนินการใหป้ ระชาชนไดร้ ับการศึกษาตามความตอ้ งการ ในระบบต่าง ๆ อีกทั้งในรัฐธรรมนูญได้กลายมาเป็นเจตนารมณ์และหลักการส�ำคัญของการปฏิรูปการศึกษา ซง่ึ มคี วามสมั พนั ธส์ อดคลอ้ งกบั หลกั การของการศกึ ษาทางเลอื ก จะเหน็ ไดว้ า่ มติ ขิ องการศกึ ษาทางเลอื กไดเ้ ขา้ มา มีบทบาทไม่น้อยในการปฏิรูปการศึกษาของสังคมไทยในครั้งนี้ โดยเฉพาะทิศทางท่ีชัดเจนในการขยายฐาน ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนย์การเรยี น 1

จากการศึกษาในระบบโรงเรียนไปสู่การศึกษาในรูปแบบท่ีมีความหลากหลายออกไป และการปรับบทบาท ของภาครฐั จากการด�ำเนนิ การเอง มาเป็นการสง่ เสริมสนับสนนุ เปดิ โอกาสใหส้ ถาบนั ทางสงั คมท้งั มวลไดเ้ ข้ามา มสี ว่ นรว่ มในการจดั การศกึ ษา สรา้ งสรรคน์ วตั กรรมทางการศกึ ษา ซงึ่ ปรากฏในพระราชบญั ญตั กิ ารศกึ ษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ และทแ่ี กไ้ ขเพิ่มเตมิ ดงั นี้ มาตรา ๘ (๒) ระบใุ ห้การจดั การศึกษายึดหลกั ให้สังคมมีส่วนรว่ มในการจดั การศกึ ษา มาตรา ๙ (๑) (๕) และ (๖) ก�ำหนดใหก้ ารจดั ระบบโครงสรา้ งและกระบวนการจดั การศกึ ษาใหย้ ดึ หลกั ความมเี อกภาพดา้ นนโยบายและมคี วามหลากหลายในการปฏบิ ตั ิ ระดมทรพั ยากรจากแหลง่ ตา่ ง ๆ มาใชใ้ นการ จัดการศกึ ษา และการมีสว่ นร่วมของบุคคล ครอบครัว ชุมชน องคก์ รชมุ ชน องคก์ รปกครอง ส่วนท้องถิน่ เอกชน องค์กรเอกชน องค์กรวชิ าชพี สถาบนั ศาสนา สถานประกอบการและสถาบนั สังคมอ่ืน มาตรา ๑๒ ได้ให้การรับรองสิทธิในการจัดการศึกษาแก่ภาคสังคมและประชาชน โดยก�ำหนดว่า นอกเหนือจากรัฐ เอกชน และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ให้บุคคล ครอบครัว องค์กรชุมชน องค์กรเอกชน องคก์ รวชิ าชีพ สถาบันศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนั สงั คมอ่ืน มีสิทธิในการจัดการศกึ ษาข้นั พนื้ ฐาน ทัง้ นี้ ให้เป็นตามทีก่ �ำหนดในกฎกระทรวง ซง่ึ ในขณะนีม้ กี ฎกระทรวงวา่ ดว้ ยสทิ ธขิ องบุคคลในการจัดการศกึ ษา ขั้นพื้นฐานในศนู ย์การเรยี น พ.ศ. ๒๕๕๔ ประกาศใช้บงั คับแล้ว เม่อื วนั ที่ ๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๕๕ ก�ำหนดให้ สถานศกึ ษาทีบ่ ุคคลจัดต้ังข้นึ เพอ่ื จดั การศกึ ษาขน้ั พืน้ ฐานตามกฎกระทรวงน้ี เรียกวา่ “ศนู ยก์ ารเรียน” มาตรา ๑๔ ก�ำหนดให้บคุ คล ครอบครวั ชมุ ชน องคก์ รชมุ ชน องคก์ รเอกชน องคก์ รวิชาชพี สถาบัน ศาสนา สถานประกอบการ และสถาบันสังคมอ่ืน ซ่ึงสนับสนุนหรือจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานมีสิทธิได้รับ สทิ ธิประโยชนต์ ามควรแกก่ รณี ดงั ตอ่ ไปนี้ (๑) การสนับสนุนจากรัฐให้มีความรู้ความสามารถในการอบรมเล้ียงดูบุคคลซึ่งอยู่ในความดูแล รบั ผดิ ชอบ (๒) เงินอุดหนนุ จากรัฐส�ำหรับการจดั การศกึ ษาข้ันพน้ื ฐานตามที่กฎหมายก�ำหนด (๓) การลดหย่อนหรอื ยกเวน้ ภาษีส�ำหรบั คา่ ใชจ้ า่ ยการศึกษาตามทกี่ ฎหมายก�ำหนด และ มาตรา ๖๑ ก�ำหนดให้รฐั จัดสรรเงนิ อดุ หนนุ การศกึ ษาท่จี ดั โดยบคุ คล ครอบครวั องค์กรชมุ ชน องค์กรเอกชน องค์กรวิชาชีพ สถาบันศาสนา สถานประกอบการ และสถาบันสังคมอ่ืนตามความเหมาะสม และความจ�ำเป็น กระทรวงศกึ ษาธกิ ารในฐานะทเี่ ปน็ หนว่ ยงานทรี่ บั ผดิ ชอบดา้ นการศกึ ษาของประเทศ ไดต้ อบสนอง พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ และท่ีแก้ไขเพ่ิมเติม โดยการออกกฎกระทรวงว่าด้วยสิทธิ ของบคุ คลในการจดั การศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐานในศนู ยก์ ารเรยี น พ.ศ. ๒๕๕๔ เพอื่ ใหก้ ารจดั การศกึ ษาของบคุ คลในการ จัดการศึกษาข้ันพ้ืนฐานในศูนย์การเรียนสามารถด�ำเนินการได้อย่างสะดวกและเกิดความคล่องตัวย่ิงข้ึน จึงได้ จดั ท�ำแนวทางการจัดการศึกษาขัน้ พื้นฐานโดยบุคคลในศูนย์การเรียน โดยมวี ัตถปุ ระสงค์ ดังน้ี ๑. เพ่อื เปน็ แนวทางในการด�ำเนินการจดั ตัง้ ศูนยก์ ารเรยี นโดยบคุ คลในการจัดการศึกษาข้นั พน้ื ฐาน ตามกฎกระทรวงวา่ ดว้ ยสิทธขิ องบคุ คลในการจัดการศึกษาขน้ั พน้ื ฐานในศูนยก์ ารเรียน พ.ศ. ๒๕๕๔ ๒. เพื่อเป็นแนวทางในการจัดการศึกษาข้ันพ้ืนฐานตามรูปแบบที่ก�ำหนดให้ผู้เรียนมีคุณภาพ ตามมาตรฐานการศึกษาในพระราชบัญญัติการศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ และท่ีแก้ไขเพม่ิ เติม 2 ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนย์การเรยี น

๓. เพอื่ เปน็ การสง่ เสรมิ สนบั สนนุ การจดั การศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐานใหผ้ เู้ รยี นไดร้ บั การศกึ ษาทม่ี คี ณุ ภาพ เท่าเทยี มกบั การศึกษาในรูปแบบอนื่ ๆ และมาตรา ๖๑ ก�ำหนดให้รฐั จดั สรรเงนิ อดุ หนนุ การศึกษาที่จัดโดยบุคคล ครอบครัว องค์กรชมุ ชน องค์กรเอกชน องค์กรวิชาชีพ สถาบันศาสนา สถานประกอบการ และสถาบันสังคมอ่ืน ตามความเหมาะสม และความจ�ำเป็น กระทรวงศกึ ษาธกิ ารในฐานะทเ่ี ปน็ หนว่ ยงานทรี่ บั ผดิ ชอบดา้ นการศกึ ษาของประเทศ ไดต้ อบสนอง พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ และท่ีแก้ไขเพิ่มเติม โดยการออกกฎกระทรวงว่าด้วยสิทธิ ของบคุ คลในการจดั การศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐานในศนู ยก์ ารเรยี น พ.ศ. ๒๕๕๔ เพอ่ื ใหก้ ารจดั การศกึ ษาของบคุ คลในการ จัดการศึกษาขั้นพ้ืนฐานในศูนย์การเรียนสามารถด�ำเนินการได้อย่างสะดวกและเกิดความคล่องตัวย่ิงขึ้น จึงได้ จัดท�ำแนวทางการจดั การศึกษาข้นั พ้ืนฐานโดยบุคคลในศูนย์การเรียน โดยมวี ตั ถปุ ระสงค์ ดังนี้ ๑. เพื่อเปน็ แนวทางในการด�ำเนนิ การจัดต้ังศูนย์การเรยี นโดยบุคคลในการจัดการศึกษาขน้ั พื้นฐาน ตามกฎกระทรวงวา่ ด้วยสทิ ธขิ องบคุ คลในการจัดการศกึ ษาขั้นพื้นฐานในศนู ย์การเรยี น พ.ศ. ๒๕๕๔ ๒. เพื่อเป็นแนวทางในการจัดการศึกษาขั้นพ้ืนฐานตามรูปแบบท่ีก�ำหนดให้ผู้เรียนมีคุณภาพ ตามมาตรฐานการศึกษาในพระราชบญั ญตั กิ ารศกึ ษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ และทแ่ี กไ้ ขเพิ่มเตมิ ๓. เพอ่ื เปน็ การสง่ เสรมิ สนบั สนนุ การจดั การศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐานใหผ้ เู้ รยี นไดร้ บั การศกึ ษาทมี่ คี ณุ ภาพ เท่าเทยี มกบั การศกึ ษาในรปู แบบอ่ืน ๆ ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนยก์ ารเรยี น 3

ส่วนท่ี ๒ บทบาทและอ�ำ นาจหน้าท่ีการ จดั การศึกษาข้ันพ้ืนฐานโดย บุคคลในศูนยก์ ารเรยี น

ส่วนท่ี ๒ บทบาทและอ�ำ นาจหน้าท่ีการจดั การศึกษา ขั้นพ้ืนฐานโดยบุคคลในศูนยก์ ารเรยี น การจัดการศึกษาข้ันพื้นฐานโดยบุคคลตามกฎกระทรวงว่าด้วยสิทธิของบุคคลในการจัดการ ศกึ ษาขัน้ พนื้ ฐานในศูนย์การเรียน พ.ศ. ๒๕๕๔ เพอื่ ให้เกดิ ความยืดหยนุ่ คล่องตัว และสนองตอบวัตถปุ ระสงค์ ของศูนย์การเรียน ซ่ึงได้ก�ำหนดรูปแบบไว้ในลักษณะการศึกษานอกระบบหรือการศึกษาตามอัธยาศัย จึงได้ ก�ำหนดคณุ สมบัติ บทบาท อ�ำนาจหนา้ ทข่ี องผทู้ เี่ ก่ียวข้องเพอื่ เป็นแนวปฏบิ ัติไว้ ดงั น้ี คณุ สมบัติของผู้ขอจดั การศึกษาข้นั พ้ืนฐานในรปู แบบศูนยก์ ารเรยี น บุคคลผู้ขอจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานในศูนย์การเรียนตามกฎกระทรวงว่าด้วยสิทธิของบุคคลในการ จัดการศึกษาข้ันพน้ื ฐานในศนู ย์การเรยี น พ.ศ. ๒๕๕๔ ต้องมีคณุ สมบตั ิ ดงั นี้ ๑. เปน็ ผูม้ ีสญั ชาติไทย ๒. ไม่เปน็ ผมู้ คี วามประพฤติเสอ่ื มเสียหรอื บกพร่องในศีลธรรมอนั ดี ๓. มคี ณุ สมบตั อิ ย่างหนง่ึ อยา่ งใดดังต่อไปน้ี ๓.๑ อายุไม่ตำ่� กวา่ ๒๐ ปีบรบิ ูรณ์และมวี ุฒกิ ารศกึ ษาไมต่ �่ำกวา่ ปรญิ ญาตรีหรอื เทียบเท่า ๓.๒ ได้รับการประกาศยกย่องเป็นครูภูมิปัญญาจากหน่วยงานของรัฐหรือองค์กรอื่นตามที่ รฐั มนตรีวา่ การกระทรวงศกึ ษาธิการประกาศก�ำหนด หรือ ๓.๓ เปน็ บคุ คลทคี่ ณะกรรมการเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษาเหน็ วา่ เปน็ ผมู้ คี วามรคู้ วามสามารถในการ จัดการศกึ ษา บทบาทหน้าที่ของผู้ขอจดั ตั้งศูนยก์ ารเรยี น บคุ คลซง่ึ มคี วามประสงคแ์ ละมคี วามพรอ้ มจดั การศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐานในรปู แบบศนู ยก์ ารเรยี นใหด้ �ำเนนิ การ ดงั นี้ ๑. ผู้ขอจัดการศึกษาย่ืนความประสงค์เพื่อขอจัดการศึกษาเป็นหนังสือต่อส�ำนักงานเขตพื้นท่ี การศึกษา ๒. จดั ท�ำแผนการจัดการศกึ ษารว่ มกับส�ำนักงานเขตพ้ืนทกี่ ารศึกษา หรอื สถานศึกษาทีส่ �ำนกั งาน เขตพื้นที่การศึกษามอบหมาย โดยแผนการจัดการศึกษาต้องมีรายละเอียดประกอบการขออนุญาตอย่างน้อย ๙ รายการ ดงั น้ี ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนยก์ ารเรยี น 5

๒.๑ ชอื่ ศูนยก์ ารเรียน ๒.๒ วัตถปุ ระสงคข์ องศูนยก์ ารเรยี น ๒.๓ ทต่ี ง้ั ศนู ยก์ ารเรียน ๒.๔ รูปแบบการจดั การศกึ ษา ๒.๕ ระดับการศกึ ษาทจ่ี ัดในกรณที ีเ่ ปน็ การจัดการศกึ ษานอกระบบ ๒.๖ หลกั สูตรหรอื ลักษณะกิจกรรมการเรยี นการสอน ๒.๗ ระบบประกันคุณภาพภายใน ๒.๘ รายช่ือและคุณสมบัติของบุคลากรทางการศึกษาของศูนยก์ ารเรยี น ๒.๙ ขอ้ ก�ำหนดเกย่ี วกับคณะกรรมการศนู ย์การเรยี นและเอกสารอ่ืน ๆ (ถ้าม)ี ๓. การยน่ื ค�ำขอจดั ต้ังศูนยก์ ารเรียน แบง่ เป็น 2 กรณี ดงั นี้ ๓.๑ การจัดการศึกษาท่ีเริ่มจากระดับก่อนประถมศึกษา ประถมศึกษาให้ย่ืนต่อส�ำนักงาน เขตพน้ื ทกี่ ารศกึ ษาประถมศกึ ษาที่ศนู ย์การเรยี นตั้งอยู่ ๓.๒ การจัดการศึกษาทเี่ ริ่มจากระดบั มัธยมศกึ ษาตอนตน้ หรอื มัธยมศึกษาตอนปลาย หรอื เทียบเทา่ ใหย้ นื่ ต่อส�ำนักงานเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษามัธยมศึกษาทศ่ี นู ย์การเรียนตง้ั อยู่ อนึ่ง ในกรณีที่ประสงค์จะขยายระดับการจัดการศึกษาเพ่ิมจากที่ได้รับอนุญาต ให้ย่ืนขอขยาย ตอ่ ส�ำนกั งานเขตพนื้ ทก่ี ารศกึ ษาเดมิ ทย่ี น่ื ขอไว้ หรอื กรณที ป่ี ระสงคจ์ ะจดั การศกึ ษาระดบั ประกาศนยี บตั รวชิ าชพี (ปวช.) ให้ผู้ขอจัดการศึกษาขออนุญาตใช้หลักสูตรต่อส�ำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ก่อนเสนอแผน การจดั การศกึ ษา ท้ังนี้ ต้องเสนอแผนการจัดการศึกษา จ�ำนวน ๒ ชุด ตามแบบท่ีก�ำหนดต่อส�ำนักงานเขตพื้นท่ี การศึกษาท่ศี นู ยก์ ารเรียนตั้งอยู่ โดยมีเอกสารและหลกั ฐานประกอบค�ำขอ ดงั น้ี ๑) ส�ำเนาทะเบียนบ้านหรือหลกั ฐานท่ีทางราชการออกใหฉ้ บบั จริงพร้อมส�ำเนา ๒) บตั รประชาชนของผ้ยู ่นื ขอจัดการศึกษา ฉบับจริงพรอ้ มส�ำเนา ๓) วุฒิการศึกษาของผู้จัดการศึกษาหรือหลักฐานของครูภูมิปัญญา หรือหลักฐานท่ีแสดงว่า เป็นบุคคลที่คณะกรรมการศึกษาธิการจังหวัด เห็นว่า เป็นบุคคลที่มีความรู้ความสามารถในการจัดการศึกษา (ใบประกาศ, วุฒบิ ัตร, เกียรตบิ ัตร) ฉบับจริงพรอ้ มส�ำเนา ๔) แผนการจดั การศกึ ษาตามข้อ ๒ ๔. ขอจดั การศกึ ษาสามารถยน่ื ค�ำขอไดต้ ามความจ�ำเปน็ และอาจยนื่ ค�ำขอไดป้ ีละ ๒ ครั้งกอ่ นเปดิ ภาคเรยี นแตล่ ะภาคไมน่ อ้ ยกวา่ ๑๒๐ วนั โดยสอดคลอ้ งกบั เวลาเปดิ ปดิ ภาคเรยี นของสถานศกึ ษาและศนู ยก์ ารเรยี น เพื่อสทิ ธิประโยชนต์ ่าง ๆ เชน่ การศกึ ษาตอ่ ในระดบั ท่สี ูงขึน้ เป็นตน้ ๕. เมอื่ ได้รบั อนุญาตจากส�ำนักงานเขตพื้นที่การศกึ ษา หรือคณะกรรมการศกึ ษาธกิ ารจังหวัด หรือ คณะกรรมการการศึกษาขัน้ พ้ืนฐาน ใหศ้ ูนย์การเรียนด�ำเนินการจดั การศึกษาตามแผนการจัดการศกึ ษาได้ และ หากมกี ารเปลี่ยนแปลงแกไ้ ขแผนการจดั การศึกษาทีไ่ ด้รบั อนญุ าตไว้ จะต้องเสนอแผนการจดั การศึกษาในระดับ ที่ขอเปล่ียนแปลงต่อส�ำนักงานเขตพ้ืนที่การศึกษา หรือคณะกรรมการศึกษาธิการจังหวัด หรือคณะกรรมการ การศึกษาข้นั พ้ืนฐาน ตามแต่กรณี 6 ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนยก์ ารเรยี น

บทบาทหน้าที่ของศูนยก์ ารเรยี น เพ่ือให้การจัดการศึกษาข้ันพ้ืนฐานโดยบุคคลในศูนย์การเรียนมีคุณภาพและมาตรฐานเท่าเทียม กับการศึกษาในรปู แบบอนื่ ใหศ้ ูนยก์ ารเรียนด�ำเนินการตามแนวทางการจัดการศกึ ษา ดังนี้ ๑. ด�ำเนนิ การจดั การศกึ ษาใหเ้ ปน็ ไปตามแผนการจดั การศกึ ษาของศนู ยก์ ารเรยี นและเพอื่ ประโยชน์ ของผ้เู รยี นเปน็ ส�ำคัญ ๒. ด�ำเนนิ การวดั และประเมนิ ผลการเรยี นรขู้ องผเู้ รยี นตามหลกั เกณฑแ์ ละวธิ กี ารวดั และประเมนิ ผล ของหลักสตู รการศึกษาข้ันพื้นฐาน ตามแผนการจดั การศกึ ษาของศนู ยก์ ารเรยี นในแต่ละปี ๓. จัดท�ำรายงานการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ของผู้เรียน รวมท้ังการจัดการเรียนการสอน และสภาพปญั หาท่ีเก่ยี วกับการจดั การศกึ ษา ให้ส�ำนักงานเขตพืน้ ท่ีการศึกษาทราบอยา่ งน้อยปลี ะ ๑ ครง้ั ๔. จัดท�ำทะเบียน หลักฐานทางการเงินและบัญชี ในกรณีที่ได้รับสิทธิประโยชน์ด้านเงินอุดหนุน จากรฐั องค์กรปกครองส่วนทอ้ งถิน่ หรอื องค์กรเอกชนอน่ื ๆ เพื่อการศกึ ษา บทบาทหน้าท่ีของคณะกรรมการศูนย์การเรยี น เพอ่ื ใหก้ ารสง่ เสรมิ สนบั สนนุ ในการจดั การศกึ ษาขนั้ พนื้ ฐานโดยบคุ คลในศนู ยก์ ารเรยี นมปี ระสทิ ธภิ าพ ให้คณะกรรมการศนู ย์การเรียนมบี ทบาท ดังน้ี ๑. ก�ำหนดนโยบายการบริหารและการจัดการศึกษาของศูนย์การเรียนให้เหมาะสมกับสภาพ การจดั การศกึ ษาของผูจ้ ัดการศกึ ษา และสอดคลอ้ งกบั นโยบายการศกึ ษา ๒. ส่งเสริม สนับสนุน ก�ำกับ และดูแลระบบการประกันคุณภาพภายในเพ่ือพัฒนาคุณภาพ และมาตรฐานการศึกษา บทบาทหน้าท่ีของส�ำนักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษา ในการส่งเสริมสนับสนุนการจัดการศึกษาขั้นพ้ืนฐานโดยบุคคลในศูนย์การเรียนให้เป็นไปอย่าง มปี ระสทิ ธภิ าพ ทั้งในรปู แบบการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย ใหส้ �ำนักงานเขตพืน้ ทกี่ ารศกึ ษา ด�ำเนนิ การ ดงั นี้ ๑. ประชาสัมพันธ์ให้ความรู้ความเข้าใจเก่ียวกับกฎกระทรวงว่าด้วยสิทธิของบุคคลในการจัดการ ศกึ ษาขนั้ พืน้ ฐานในศูนย์การเรียน พ.ศ. ๒๕๕๔ ๒. รบั แบบย่นื ความประสงค์ขอจดั ตงั้ ศนู ยก์ ารเรียนจากผ้ขู อจัดการศึกษา ๓. แตง่ ตงั้ คณะกรรมการจดั ท�ำแผนการจดั การศกึ ษาร่วมกบั ผู้ขอจัดการศกึ ษา หรืออาจมอบหมาย ใหส้ ถานศึกษาร่วมจดั ท�ำแทนกไ็ ด้ ๔. รับค�ำขอจัดต้ังศูนย์การเรียนจากผู้ขอจัดการศึกษา พร้อมแผนการจัดการศึกษา รวมท้ังแจ้ง ผลการพจิ ารณาท่เี กี่ยวขอ้ ง ๕. แตง่ ต้งั ผทู้ รงคณุ วฒุ ใิ นคณะกรรมการศนู ย์การเรียน ๖. พจิ ารณาค�ำขอจดั ตั้งศนู ย์การเรยี นตามแนวทาง ดังตอ่ ไปน้ี ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนย์การเรยี น 7

๖.๑ ศูนย์การเรียนท่ีมีผู้เรียนจ�ำนวนไม่เกิน ๕๐ คน ให้เสนอค�ำขอและเอกสารประกอบ ต่อผู้อ�ำนวยการส�ำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาเป็นผู้พิจารณาอนุญาต โดยให้แจ้งผลการพิจารณาให้ผู้ขอ จัดการศึกษาทราบภายใน ๖๐ วัน นับแต่วันท่ีได้รับค�ำขอและเอกสารประกอบ ในกรณีที่ไม่ได้รับการอนุญาต ผขู้ อจดั การศึกษามสี ิทธิอุทธรณ์ตอ่ ผู้อ�ำนวยการส�ำนักงานเขตพ้ืนทก่ี ารศกึ ษาภายใน ๑๕ วนั นับแต่วนั ท่ไี ด้รับ หนังสือแจ้งจากส�ำนกั งานเขตพน้ื ท่ีการศึกษา กรณีที่ผู้อ�ำนวยการส�ำนักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาเห็นด้วยกับค�ำขออุทธรณ์ ไม่ว่าทั้งหมด หรือบางส่วน ใหด้ �ำเนินการเปลี่ยนแปลงผลการพจิ ารณาค�ำขออนุญาตดังกลา่ วภายใน ๓๐ วัน นับแต่วันทีไ่ ดร้ ับ อุทธรณ์ กรณีที่ผู้อ�ำนวยการส�ำนักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาไม่เห็นด้วยกับค�ำอุทธรณ์ ไม่ว่าท้ังหมด หรือบางส่วน ให้เร่งรายงานความเห็นพร้อมเหตุผลไปยังเลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานภายใน ๓๐ วัน นับแต่วันที่ได้รับอุทธรณ์ และเลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาขั้นพ้ืนฐานต้องพิจารณาให้แล้วเสร็จ ภายใน ๓๐ วัน นบั แต่วนั ทไ่ี ดร้ บั รายงานจากส�ำนกั งานเขตพืน้ ทีก่ ารศึกษา ๖.๒ ศูนย์การเรียนท่ีมีผู้เรียนจ�ำนวนเกินกว่า ๕๐ คน แต่ไม่เกิน ๑๐๐ คน ให้ส�ำนักงาน เขตพ้ืนท่ีการศึกษาเสนอคณะกรรมการศึกษาธิการจังหวัดเป็นผู้พิจารณาอนุญาตให้แล้วเสร็จภายใน ๙๐ วัน นบั แต่วันท่ีได้รบั ค�ำขอ กรณีท่ีไม่ได้รับอนุญาต ผู้ขอจัดการศึกษามีสิทธิย่ืนขอให้ทบทวนค�ำส่ังท่ีไม่อนุญาตต่อ คณะกรรมการศึกษาธิการจังหวัดผ่านผู้อ�ำนวยการส�ำนักงานเขตพื้นท่ีการศึกษา ทั้งนี้ ไม่ตัดสิทธิผู้ขอ จัดการศึกษาในการฟอ้ งคดีตอ่ ศาลปกครองภายใน ๙๐ วัน นับแตว่ ันท่ีไดร้ ับทราบค�ำสงั่ ๖.๓ ศนู ย์การเรยี นท่มี ีผเู้ รียนจ�ำนวนเกินกวา่ ๑๐๐ คน ใหส้ �ำนกั งานเขตพื้นทีก่ ารศกึ ษาเสนอ ค�ำขอตอ่ เลขาธกิ ารคณะกรรมการการศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐาน เพอื่ น�ำเขา้ พจิ ารณาในคณะกรรมการการศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐาน ใหแ้ ล้วเสรจ็ ภายใน ๑๒๐ วนั นบั แตว่ ันท่ไี ด้รับค�ำขอ กรณีที่ไม่ได้รับอนุญาต ผู้ขอจัดการศึกษามีสิทธิยื่นขอให้ทบทวนค�ำส่ังที่ไม่อนุญาตต่อ คณะกรรมการการศึกษาข้ันพ้ืนฐานผ่านเลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาข้ันพื้นฐาน ท้ังนี้ ไม่ตัดสิทธิ ผขู้ อจดั การศึกษาในการฟ้องคดตี ่อศาลปกครองภายใน ๙๐ วัน นับแต่วันที่ได้รับทราบค�ำสัง่ ๖.๔ กรณีศนู ยก์ ารเรยี นท่ีไดร้ บั การอนุญาตจัดต้งั แลว้ หากประสงคจ์ ะรับผเู้ รียนเพม่ิ ข้ึนเกนิ กว่าจ�ำนวนที่ได้รับอนุญาตจัดตั้งไว้ ให้ย่ืนค�ำขออนุญาตจัดต้ังศูนย์การเรียนใหม่ต่อผู้มีอ�ำนาจอนุญาตตาม ขอ้ ๕ แหง่ กฎกระทรวงฯ ๗. จดั ใหม้ กี ารวดั และประเมนิ ผลการเรยี นรขู้ องผเู้ รยี นในระดบั การศกึ ษาทจ่ี ดั อยา่ งนอ้ ยปลี ะ ๑ ครง้ั ในกรณีท่ีผู้เรียนไม่ผ่านการวัดและประเมินผล ให้ส�ำนักงานเขตพื้นท่ีการศึกษาแจ้งศูนย์การเรียน จดั ใหม้ กี ารสอนซอ่ มเสรมิ แกผ่ เู้ รยี นทมี่ ผี ลการเรยี นไมผ่ า่ น รวมทง้ั จดั ใหม้ กี ารวดั และประเมนิ ผลใหมต่ ามหลกั เกณฑ์ และระยะเวลาท่ีส�ำนกั งานเขตพน้ื ท่กี ารศกึ ษาก�ำหนด ๘. ออกหลกั ฐานการศกึ ษาแกผ่ เู้ รยี นหรอื ผสู้ �ำเรจ็ การศกึ ษาจากศนู ยก์ ารเรยี นวา่ ไดศ้ กึ ษาหรอื ส�ำเรจ็ การศึกษาตามหลกั สตู รการศึกษาขนั้ พื้นฐานของกระทรวงศกึ ษาธิการ ๙. ให้ค�ำปรึกษา ค�ำแนะน�ำ และความรู้ ส่งเสริมและสนับสนุนด้านวิชาการ ด้านการบริหาร การจัดการศกึ ษาและดา้ นอื่น ๆ แกผ่ ู้จัดการศกึ ษา 8 ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนยก์ ารเรยี น

๑๐. พฒั นาทกั ษะความรู้ ความสามารถ แกบ่ คุ ลากรทางการศกึ ษาของศนู ยก์ ารเรยี น ซง่ึ ประกอบดว้ ย ผ้จู ัดการศกึ ษา ผ้บู ริหารศูนย์การเรยี น และผู้สนบั สนุนการศกึ ษา ๑๑. ด�ำเนินการเทียบโอนผลการเรียนแก่ผู้เรียนในศูนย์การเรียนให้เป็นไปตามระเบียบ กระทรวงศึกษาธกิ ารว่าดว้ ยการเทยี บโอนผลการเรียนการศกึ ษาข้ันพื้นฐาน ๑๒. ประสานเรอื่ งสทิ ธปิ ระโยชนด์ า้ นเงนิ อดุ หนนุ จากรฐั และเรยี กคนื เงนิ อดุ หนนุ หรอื เงนิ ชว่ ยเหลอื ต่าง ๆ จากรัฐที่ยังเหลอื อยู่ในรอบปีจากศนู ย์การเรียนทีเ่ ลิกจดั การศึกษาเพื่อน�ำสง่ เปน็ รายไดแ้ ผน่ ดิน ๑๓. ด�ำเนินการพิจารณาการเลิกจัดการศึกษาโดยบุคคลตามกฎกระทรวงว่าด้วยสิทธิของบุคคล ในการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานในศูนย์การเรียน พ.ศ. ๒๕๕๔ ข้อ ๑๔ (๑) (๒) (๓) และ แจ้งเป็นหนังสือให้ ผ้จู ัดการศกึ ษาทราบภายใน ๓๐ วนั ๑๔. รว่ มกบั ผจู้ ดั การศกึ ษาจดั หาศนู ยก์ ารเรยี นอนื่ ใหแ้ กผ่ เู้ รยี นในกรณเี ลกิ ศนู ยก์ ารเรยี น แตไ่ มต่ ดั สทิ ธิ ผเู้ รียนท่จี ะสมคั รเข้าเรยี นในสถานศกึ ษาอืน่ ๑๕. รายงานการจัดต้ังศูนย์การเรียน และการเลิกศูนย์การเรียน ตามข้อ ๑๔ ของกฎกระทรวง วา่ ดว้ ยสทิ ธขิ องบุคคลในการจัดการศึกษาขั้นพน้ื ฐานในศนู ย์การเรียน พ.ศ. ๒๕๕๔ ใหส้ �ำนักงานคณะกรรมการ การศึกษาขัน้ พน้ื ฐานทราบ ๑๖. รับเร่ืองการอทุ ธรณ์หรอื โต้แย้งค�ำสง่ั อทุ ธรณ์ หรอื เลกิ ศนู ย์การเรยี น เพือ่ เสนอตอ่ ผู้มีอ�ำนาจ พิจารณาอุทธรณต์ ามกฎหมาย ๑๗. ร่วมพัฒนาระบบประกันคุณภาพการศึกษาภายในของศูนย์การเรียนโดยบุคคล และติดตาม ตรวจสอบคุณภาพการศึกษาอย่างนอ้ ยปีละ 1 ครงั้ บทบาทหน้าที่ของคณะกรรมการศึกษาธิการจงั หวดั ในการส่งเสริมสนับสนุนการจัดการศึกษาข้ันพื้นฐานโดยบุคคลในศูนย์การเรียน คณะกรรมการ ศึกษาธิการจังหวัด มีบทบาทหน้าที่ ดงั น้ี ๑. พิจารณาอนุญาตการจัดตั้งศูนย์การเรียน และการอนุญาตเปล่ียนแปลงแก้ไขแผนการ จดั การศึกษา กรณีศนู ยก์ ารเรียนมีผ้เู รยี นเกนิ ๕๐ คนแตไ่ มเ่ กิน ๑๐๐ คน ๒. พิจารณาความร้คู วามสามารถของบคุ คลท่ีขอจดั ตง้ั ศนู ย์การเรียน ๓. พจิ ารณาแตง่ ตง้ั ผแู้ ทนชมุ ชนทศี่ นู ยก์ ารเรยี นตงั้ อยเู่ ปน็ กรรมการแทนผแู้ ทนผปู้ กครองของผเู้ รยี น ในกรณีท่ศี ูนยก์ ารเรียนไมอ่ าจมีผแู้ ทนผ้ปู กครองของผู้เรยี นได้ บทบาทหน้าที่ของส�ำนักงานคณะกรรมการการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน ในการส่งเสริมสนับสนุนการจัดการศึกษาข้ันพื้นฐานโดยบุคคลในศูนย์การเรียน ส�ำนักงาน คณะกรรมการการศึกษาขนั้ พื้นฐาน มีบทบาทหน้าท่ี ดังนี้ ๑. จัดท�ำขอ้ มลู สารสนเทศของศูนย์การเรยี น ๒. ประชาสัมพันธ์และให้ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับกฎกระทรวงว่าด้วยสิทธิของบุคคลในการ จดั การศกึ ษาขน้ั พ้นื ฐานในศูนยก์ ารเรยี น พ.ศ. ๒๕๕๔ ต่อสถานศกึ ษาในสังกดั นอกสังกดั และระดบั อุดมศึกษา เพื่อสิทธิประโยชน์ของผเู้ รียนในการเข้าศกึ ษาตอ่ ในระดับทส่ี ูงขน้ึ ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนยก์ ารเรยี น 9

๓. กล่ันกรอง ตรวจสอบค�ำขอจัดการศึกษาขั้นพ้ืนฐานโดยบุคคลในศูนย์การเรียน ในกรณี ศูนยก์ ารเรียนมผี เู้ รียนจ�ำนวนเกินกวา่ ๑๐๐ คน เสนอให้คณะกรรมการการศกึ ษาข้ันพนื้ ฐานพิจารณา ๔. จดั ท�ำร่างประกาศของคณะกรรมการการศกึ ษาขั้นพนื้ ฐานตามทีก่ ฎกระทรวงก�ำหนด ๕. จดั ท�ำร่างประกาศกระทรวงศึกษาธิการตามที่กฎกระทรวงก�ำหนด บทบาทหน้าที่ของคณะกรรมการการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน ในการสง่ เสรมิ และสนบั สนนุ การจดั การศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐานโดยบคุ คลในศนู ยก์ ารเรยี น คณะกรรมการ การศกึ ษาขั้นพ้ืนฐาน มบี ทบาทหนา้ ท่ี ดังน้ี ๑. พจิ ารณาออกประกาศคณะกรรมการการศกึ ษาข้นั พืน้ ฐานตามท่ีกฎกระทรวงก�ำหนด ๒. พจิ ารณาอนุญาตจัดต้ังศูนยก์ ารเรยี น และการอนุญาตเปลยี่ นแปลงแกไ้ ขแผนการจดั การศกึ ษา ที่มีผเู้ รยี นจ�ำนวนเกินกวา่ ๑๐๐ คน การเลิกศูนยก์ ารเรยี น ศนู ย์การเรียนท่ีจดั ต้งั โดยบคุ คลเลกิ จัดการศึกษาดว้ ยเหตุอย่างหนงึ่ อย่างใด ดังตอ่ ไปน้ี ๑. ผูจ้ ัดการศึกษาตาย ๒. ส�ำนกั งานเขตพ้นื ท่ีการศึกษาอนุญาตให้เลิกตามค�ำขอของผูจ้ ดั การศึกษา ๓. ส�ำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามีค�ำส่ังให้เลิก เพราะเหตุที่ศูนย์การเรียนหยุดด�ำเนินการ เกินกวา่ ๑ ปี โดยไม่มเี หตุอนั สมควร หรือการด�ำเนินการของศนู ยก์ ารเรยี นขัดต่อวัตถปุ ระสงคข์ องศูนย์การเรยี น ขดั ตอ่ กฎหมาย เปน็ ภยั ต่อเศรษฐกจิ หรอื ความมนั่ คงของประเทศ หรอื ขัดตอ่ ความสงบเรยี บรอ้ ย หรอื ศลี ธรรม อันดีของประชาชน หรือผู้จัดการศึกษาขาดคุณสมบัติตามข้อ ๓ ของกฎกระทรวงว่าด้วยสิทธิของบุคคล ในการจัดการศกึ ษาข้นั พื้นฐานในศูนยก์ ารเรียน พ.ศ. ๒๕๕๔ กรณีท่ี ๑ ผู้จดั การศึกษาตาย ๑. ให้ผ้แู ทนผู้จัดการศึกษา/ผบู้ รหิ ารศูนย์การเรยี น/บคุ ลากรทางการศกึ ษา/ผสู้ นับสนนุ การศกึ ษา ของศนู ย์การเรยี นแจง้ ส�ำนักงานเขตพน้ื ที่การศกึ ษาภายใน ๗ วัน พรอ้ มส�ำเนาใบมรณบัตร ๒. ส�ำนักงานเขตพ้ืนที่การศึกษาออกประกาศให้เลิกศูนย์การเรียน และแจ้งเป็นหนังสือ ให้ผูจ้ ัด การศึกษาทราบภายใน ๓๐ วัน ๓. ให้ผู้แทนผู้จัดการศึกษา/ผู้บริหารศูนย์การเรียน/บุคลากรทางการศึกษาร่วมกับส�ำนักงาน เขตพนื้ ทกี่ ารศกึ ษาจดั หาศนู ยก์ ารเรยี นอนื่ ใหแ้ กผ่ เู้ รยี น แตไ่ มต่ ดั สทิ ธผิ เู้ รยี นทจ่ี ะสมคั รเขา้ เรยี นในสถานศกึ ษาอนื่ ๔. ให้บุคลากรทางการศึกษาของศูนย์การเรียน รวบรวมเอกสารหลักฐานท่ีเกี่ยวข้องกับการ จัดการศึกษาของศูนย์การเรียนน้ัน มอบให้แก่ส�ำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาภายใน ๓๐ วัน นับแต่วันท่ีได้รับ หนงั สอื แจ้งการเลิกศูนย์การเรยี น ประกอบด้วย ๔.๑ ใบอนญุ าตการจัดตัง้ ศนู ย์การเรียน ๔.๒ ทะเบียนผ้เู รียนและหลกั ฐานการศึกษาของผู้เรียน ๔.๓ ทะเบยี นบคุ ลากรทางการศึกษาของศนู ยก์ ารเรียน 10 ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนยก์ ารเรยี น

๔.๔ ทะเบียนหลกั ฐานทางการเงิน/บัญชี ๔.๕ เงินรายไดท้ กุ ประเภทท่ีได้รบั การอดุ หนุนจากรัฐทย่ี ังเหลืออยู่ในรอบปีน�ำสง่ เป็นรายได้ แผ่นดิน ๔.๖ หลกั ฐานและเอกสารที่เกย่ี วขอ้ งกบั การศึกษาของศูนย์การเรียน ๕. ส�ำนักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษารายงานต่อคณะกรรมการศึกษาธิการจังหวัด และส�ำนักงาน คณะกรรมการการศึกษาขนั้ พื้นฐานทราบ กรณีท่ี ๒ ส�ำนักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษา อนุญาตใหเ้ ลิกตามค�ำขอของผู้จดั การศึกษา ๑. ผู้จดั การศกึ ษาย่นื ค�ำขอเลิกศูนย์การเรียน ๒. ผู้จัดการศกึ ษาแจ้งผปู้ กครองของผเู้ รียนทราบก่อนเปดิ ภาคเรยี นแต่ละภาคไมน่ ้อยกวา่ ๑๒๐ วัน โดยสอดคล้องกับเวลาเปดิ ปดิ ภาคเรยี นของสถานศึกษา ๓. ส�ำนักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาออกค�ำส่ังให้เลิกศูนย์การเรียน และแจ้งเป็นหนังสือให้ ผู้จดั การศึกษาทราบภายใน ๓๐ วนั ๔. ผู้จัดการศึกษาร่วมกับส�ำนักงานเขตพื้นท่ีการศึกษา จัดหาศูนย์การเรียนอื่นให้แก่ผู้เรียน แต่ไม่ตัดสทิ ธผิ ู้เรยี นทจ่ี ะสมัครเขา้ เรยี นในสถานศกึ ษาอื่น ๕. ผู้จัดการศึกษารวบรวมเอกสารหลักฐานท่ีเก่ียวข้องกับการจัดการศึกษาของศูนย์การเรียนน้ัน มอบใหแ้ กส่ �ำนกั งานเขตพนื้ ทก่ี ารศกึ ษาภายใน ๓๐ วนั นบั แตว่ นั ทไี่ ดร้ บั หนงั สอื แจง้ การเลกิ ศนู ยก์ ารเรยี น ประกอบดว้ ย ๕.๑ ใบอนุญาตการจดั ตง้ั ศูนย์การเรยี น ๕.๒ ทะเบียนผู้เรยี นและหลกั ฐานการศกึ ษาของผ้เู รียน ๕.๓ ทะเบยี นบุคลากรทางการศึกษาของศนู ยก์ ารเรียน ๕.๔ ทะเบยี นหลกั ฐานทางการเงนิ /บัญชี ๕.๕ เงินรายได้ทุกประเภทท่ีได้รับการอุดหนุนจากรัฐท่ียังเหลืออยู่ในรอบปีน�ำส่งเป็นรายได้ แผน่ ดิน ๕.๖ หลกั ฐานและเอกสารทเี่ กยี่ วข้องกบั การศึกษาของศูนยก์ ารเรียน ๖. ส�ำนักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษารายงานต่อคณะกรรมการศึกษาธิการจังหวัด และส�ำนักงาน คณะกรรมการการศึกษาขน้ั พื้นฐาน กรณีท่ี ๓ ส�ำนักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษามคี �ำสั่งใหเ้ ลิกศูนย์การเรยี น ๑. ส�ำนกั งานเขตพ้นื ที่การศึกษาตรวจสอบขอ้ เทจ็ จริง ๒. ส�ำนักงานเขตพื้นท่ีการศึกษาออกค�ำสั่งให้เลิกศูนย์การเรียน หากมีเหตุตามที่กฎกระทรวงฯ ก�ำหนด และแจ้งเปน็ หนงั สือให้ผจู้ ัดการศึกษาทราบภายใน ๓๐ วัน ๓. ผู้จัดการศึกษาร่วมกับส�ำนักงานเขตพ้ืนที่การศึกษาจัดหาศูนย์การเรียนอื่นให้แก่ผู้เรียน แต่ไมต่ ัดสทิ ธิผู้เรยี นที่จะสมัครเขา้ เรียนในสถานศกึ ษาอืน่ ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนย์การเรยี น 11

๔. ผู้จัดการศึกษารวบรวมเอกสารหลักฐานที่เกี่ยวข้องกับการจัดการศึกษาของศูนย์การเรียนนั้น มอบใหแ้ กส่ �ำนกั งานเขตพน้ื ทกี่ ารศกึ ษาภายใน ๓๐ วนั นบั แตว่ นั ทไี่ ดร้ บั หนงั สอื แจง้ การเลกิ ศนู ยก์ ารเรยี น ประกอบดว้ ย ๔.๑ ใบอนญุ าตการจดั ตั้งศูนย์การเรียน ๔.๒ ทะเบียนผู้เรยี นและหลกั ฐานการศกึ ษาของผเู้ รียน ๔.๓ ทะเบยี นบคุ ลากรทางการศึกษาของศนู ย์การเรยี น ๔.๔ ทะเบยี นหลกั ฐานทางการเงนิ /บัญชี ๔.๕ เงนิ รายไดท้ กุ ประเภทที่ไดร้ บั การอดุ หนุนจากรฐั ท่ียังเหลืออยู่ในรอบปนี �ำส่งเป็นรายได้ แผน่ ดนิ ๔.๖ หลกั ฐานและเอกสารท่เี กี่ยวขอ้ งกับการศกึ ษาของศนู ย์การเรยี น ๕. บุคคลใดเคยเป็นผู้จดั การศกึ ษาของศูนย์การเรยี นท่ีส�ำนกั งานเขตพน้ื ท่กี ารศึกษามคี �ำส่งั ให้เลิก ศนู ย์การเรียน กรณนี จี้ ะขอจัดต้งั ศูนย์การเรียนอกี มิได้ ๖. ในกรณีที่ผู้จัดการศึกษาไม่เห็นด้วยกับค�ำสั่งให้เลิกศูนย์การเรียนให้ยื่นอุทธรณ์ต่อส�ำนักงาน เขตพืน้ ทก่ี ารศึกษาภายใน ๑๕ วนั นับแต่วันทไ่ี ดร้ ับหนงั สือแจ้งจากส�ำนกั งานเขตพื้นทก่ี ารศึกษา กรณที ผ่ี อู้ �ำนวยการส�ำนกั งานเขตพนื้ ทก่ี ารศกึ ษาเหน็ ดว้ ยกบั ค�ำขออทุ ธรณ์ ไมว่ า่ ทงั้ หมดหรอื บางสว่ น ให้ด�ำเนนิ การเปลย่ี นแปลงผลการพิจารณาค�ำส่งั ให้เลิกศนู ยก์ ารเรยี นภายใน ๓๐ วนั นบั แตว่ นั ท่ีได้รับอุทธรณ์ กรณที ผ่ี อู้ �ำนวยการส�ำนกั งานเขตพนื้ ทกี่ ารศกึ ษาไมเ่ หน็ ดว้ ยกบั ค�ำอทุ ธรณ์ ไมว่ า่ ทงั้ หมดหรอื บางสว่ น ให้เร่งรายงานความเห็นพร้อมเหตุผลไปยังเลขาธกิ ารคณะกรรมการการศึกษาขั้นพืน้ ฐานภายใน ๓๐ วนั นับแต่ วันทไี่ ดร้ ับอทุ ธรณ์ และเลขาธกิ ารคณะกรรมการการศึกษาขั้นพ้นื ฐานตอ้ งพิจารณาใหแ้ ลว้ เสร็จภายใน ๓๐ วัน นับแตว่ ันทไ่ี ดร้ บั รายงานจากส�ำนกั งานเขตพ้นื ท่ีการศึกษา ๗. ส�ำนกั งานเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษาแจง้ เวยี นการเลกิ ศนู ยก์ ารเรยี นใหแ้ กส่ �ำนกั งานเขตพน้ื ทกี่ ารศกึ ษา อนื่ ทราบ ๘. ส�ำนักงานเขตพื้นท่ีการศึกษารายงานต่อคณะกรรมการศึกษาธิการจังหวัด และส�ำนักงาน คณะกรรมการการศึกษาขนั้ พน้ื ฐาน 12 ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนยก์ ารเรยี น

แผนภมู ิแสดงขน้ั ตอนการด�ำเนินการจดั การศึกษาในศูนย์การเรยี นตามกฎกระทรวงวา่ ด้วย สิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาขัน้ พ้ืนฐานในศูนย์การเรยี น พ.ศ. ๒๕๕๔ ผ้ขู อจัดการศึกษาย่นื ความประสงคเ์ พ่อื ขอจดั การศึกษาตามระดับการศกึ ษาท่ีขอจดั ณ สำ�นักงานเขตพนื้ ท่กี ารศกึ ษาประถมศกึ ษา/ สำ�นกั งานเขตพ้ืนท่กี ารศกึ ษามธั ยมศกึ ษาทศี่ นู ยก์ ารเรยี นต้ังอยู่ (ตอ้ งพจิ ารณาหรือจดั ท�ำ แผนการจดั การศกึ ษาร่วมกนั ) ผู้ขอจดั การศึกษาย่ืนค�ำ ขอจัดการศึกษา พรอ้ มแผนการจัดการศกึ ษาและเอกสารหลกั ฐาน ส�ำ นกั งานเขตพน้ื ที่ ไม่อนญุ าต การศกึ ษาประถมศึกษา/ ส�ำ นักงานเขตพืน้ ท่ีการศกึ ษามธั ยมศกึ ษา เสนอผู้มีอำ�นาจพิจารณา - ผู้เรยี นไมเ่ กิน ๕๐ คน เสนอสำ�นักงานเขตพน้ื ทกี่ ารศึกษาประถมศึกษา/ ส�ำ นักงานเขตพ้ืนทีก่ ารศึกษามธั ยมศกึ ษา - ผูเ้ รียนเกินกว่า ๕๐ คนแต่ไม่เกนิ ๑๐๐ คน เสนอคณะกรรมการศึกษาธกิ ารจังหวัด - ผเู้ รยี นเกนิ กว่า ๑๐๐ คน เสนอ คณะกรรมการการศึกษาขน้ั พื้นฐาน อนญุ าต ส�ำ นักงานเขตพ้นื ทกี่ ารศกึ ษา ประถมศึกษา/ส�ำ นักงานเขต พ้ืนทกี่ ารศกึ ษามัธยมศึกษา แจง้ ผลการพจิ ารณา - สำ�นักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษาประถมศึกษา/ ผ้ยู ื่นขอจัดการศกึ ษา ส�ำ นักงานเขตพน้ื ทกี่ ารศึกษามัธยมศึกษาแจ้งผลการพจิ ารณา ยืน่ อุทธรณ/์ ทบทวน คำ�สง่ั ตามแตก่ รณี - ศนู ย์การเรียนจัดการเรยี นรู้ตามแผนการจดั การศกึ ษา ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนยก์ ารเรยี น 13

แผนภมู ิการเลิกศูนย์การเรยี น การเลกิ ศูนย์การเรียน กรณีผู้จดั การศึกษา กรณีผูจ้ ดั การศกึ ษาขอ กรณีมีค�ำ สั่งใหเ้ ลกิ ผู้แทนแจง้ ผจู้ ัดการศึกษา สำ�นกั งานเขต ย่นื คำ�ขอเลิกจัดการศึกษา พืน้ ท่กี ารศึกษา ตรวจสอบขอ้ เทจ็ จรงิ ส�ำ นักงานเขตพื้นท่กี ารศึกษา ส�ำ นักงานเขตพืน้ ท่ีการศกึ ษา เหน็ ด้วย ออกประกาศเลิกศูนย์การเรยี น ออกคำ�สงั่ เลิกศนู ย์การเรยี น ไม่เหน็ ด้วย ผู้จัดการศึกษารวบรวม ผูจ้ ดั การศึกษารว่ มกับ ผูจ้ ัดการศึกษา หลักฐาน เอกสาร ส่งสำ�นกั งาน ส�ำ นักงานเขตพ้ืนท่กี ารศึกษา ย่นื อทุ ธรณ์ เขตพน้ื ที่การศกึ ษาภายใน ๓๐ วัน ภายใน ๑๕ วนั จดั หาทีเ่ รยี นใหผ้ ู้เรยี น สำ�นกั งานเขตพ้นื ทีก่ ารศึกษารายงาน คณะกรรมการศึกษาธกิ ารจงั หวดั และสำ�นักงานคณะกรรมการการศกึ ษาข้ันพืน้ ฐาน 14 ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนยก์ ารเรยี น



ส่วนท่ี ๓ แนวทางดำ�เนินการ จดั การศึกษา

ส่วนท่ี ๓ แนวทางดำ�เนินการจดั การศึกษา เพื่อให้ศนู ยก์ ารเรียนสามารถด�ำเนนิ การจัดการศึกษาได้อย่างเหมาะสมและมคี ณุ ภาพ จึงก�ำหนด คุณสมบัติผู้เรียน แนวทางการด�ำเนินงาน โดยก�ำหนดให้บุคคลที่มีสิทธิจัดการศึกษาท่ีจะจัดตั้งศูนย์การเรียน จดั ท�ำแผนจดั การศกึ ษา หลกั สตู ร และกจิ กรรมการเรยี นการสอน และจดั ระบบประกนั คณุ ภาพภายในศนู ยก์ ารเรยี น โดยมีแนวทางด�ำเนินการ ดงั น้ี คณุ สมบตั ิของผู้เรยี น ผเู้ รยี นในศนู ยก์ ารเรยี นตอ้ งเปน็ ผขู้ าดโอกาสในการเขา้ ศกึ ษาในระบบโรงเรยี นปกติ หรอื ผทู้ ต่ี อ้ งการ เขา้ เรียนในศูนยก์ ารเรยี น ทง้ั น้ี ให้เปน็ ไปตามประกาศของคณะกรรมการการศึกษาขนั้ พนื้ ฐาน แผนการจดั การศึกษา การจัดการศึกษาขั้นพ้ืนฐานโดยบุคคลในศูนย์การเรียน ผู้มีสิทธิในการจัดการศึกษาท่ีจะจัดตั้ง ศูนย์การเรียนต้องเสนอค�ำขอการจัดต้ังศูนย์การเรียนและแผนการจัดการศึกษาซ่ึงได้ร่วมจัดท�ำกับส�ำนักงาน เขตพื้นทีก่ ารศึกษา หรอื สถานศึกษาทสี่ �ำนกั งานเขตพน้ื ทีก่ ารศกึ ษามอบหมาย โดยแผนการจัดการศกึ ษาต้องมี รายการอยา่ งนอ้ ย ๙ รายการ ดังตอ่ ไปนี้ ๑. ชื่อศูนย์การเรียน ผู้มีสิทธิจัดการศึกษาที่ประสงค์จัดต้ังศูนย์การเรียน ต้องก�ำหนดชื่อ ศูนย์การเรียนด้วยภาษาไทยท่ีมีความหมายสุภาพ เหมาะสม ไม่ขัดต่อขนบธรรมเนียม ประเพณี วัฒนธรรม อันดงี ามของสังคม ๒. วตั ถปุ ระสงคข์ องศนู ยก์ ารเรยี น ผมู้ สี ทิ ธจิ ดั การศกึ ษาทป่ี ระสงคจ์ ดั ตง้ั ศนู ยก์ ารเรยี นตอ้ งก�ำหนด วัตถุประสงค์ของศูนย์การเรียนท่ีต้ังข้ึน เพื่อแสดงให้เห็นการมุ่งพัฒนาผู้เรียนสู่ความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ ทง้ั รา่ งกาย อารมณ์ สงั คม สตปิ ญั ญา มคี ณุ ธรรมน�ำความรคู้ ทู่ กั ษะ และสามารถอยรู่ ว่ มกบั ผอู้ น่ื ไดอ้ ยา่ งมคี วามสขุ โดยค�ำนงึ ถึงสิทธปิ ระโยชนข์ องผ้เู รียน คณุ ภาพผู้เรยี นตามท่ีหลกั สตู รก�ำหนด ความเปน็ เอกภาพและความม่นั คง ของชาติ ๓. ท่ตี งั้ ศูนย์การเรียน ผมู้ สี ทิ ธจิ ดั การศกึ ษาทป่ี ระสงคจ์ ดั ตง้ั ศนู ยก์ ารเรยี นตอ้ งมพี น้ื ทท่ี เี่ หมาะสมกบั จ�ำนวนผเู้ รยี น ทง้ั น้ี ตอ้ งระบสุ ถานทตี่ ง้ั ของศนู ยก์ ารเรยี นทช่ี ดั เจนพรอ้ มแผนทตี่ งั้ ศนู ยก์ ารเรยี น กรณศี นู ยก์ ารเรยี น ท่มี ีผู้เรียนจ�ำนวนเกินกว่า ๕๐ คน ให้เป็นไปตามประกาศคณะกรรมการการศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐานเรอ่ื งการก�ำหนด ทต่ี ั้งศูนย์การเรยี น ๔. รปู แบบการจดั การศกึ ษา การจดั การศกึ ษาในศนู ยก์ ารเรยี นสามารถจดั เปน็ การศกึ ษานอกระบบ หรอื การศกึ ษาตามอธั ยาศยั โดยยดึ หลักการ ดังต่อไปนี้ ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนยก์ ารเรยี น 17

๔.๑ การจัดการศกึ ษานอกระบบ เปน็ การศกึ ษาท่ีมีความยดื หยุ่นในการก�ำหนดจดุ มงุ่ หมาย รูปแบบวิธีการจัดการศึกษา ระยะเวลาของการศึกษา การวัดผลและประเมินผล ซึ่งเป็นเงื่อนไขส�ำคัญของ การส�ำเรจ็ การศกึ ษาโดยเนอ้ื หาและหลกั สตู รจะตอ้ งมคี วามเหมาะสมสอดคลอ้ งกบั สภาพปญั หาและความตอ้ งการ ของบคุ คลแต่ละกลุ่ม ๔.๒ การจดั การศกึ ษาตามอธั ยาศยั ทจี ดั ในกรณที เ่ี ปน็ การจดั การศกึ ษานอกระบบเปน็ การศกึ ษา ท่ีให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ด้วยตนเอง ตามความสนใจ ศักยภาพ ความพร้อมและโอกาส โดยศึกษาจากบุคคล ประสบการณ์ สงั คม สภาพแวดล้อม สือ่ หรอื แหล่งความรู้อน่ื ๆ ใชส้ ง่ิ ที่เอือ้ ตอ่ การเรียนรู้ทอี่ ยรู่ อบ ๆ ตวั ทผ่ี ้เู รียน สามารถเข้าถึงได้ซึ่งเป็นการเรียนรู้จากสถานการณ์ ปัจเจกบุคคลหรือชุมชนการจัดการศึกษาในศูนย์การเรียน ผมู้ สี ทิ ธจิ ดั การศกึ ษาสามารถจดั ในรปู แบบการจดั การศกึ ษานอกระบบ การจดั การศกึ ษาตามอธั ยาศยั หรอื ผสมผสาน ท้ังสองรูปแบบ ๕. ระดบั การศกึ ษา ผมู้ ีสทิ ธิจดั การศกึ ษาท่ีประสงค์จดั ต้ังศนู ย์การเรยี น ตอ้ งระบรุ ะดบั การศกึ ษา ให้ชดั เจน คือ ระดับประถมศกึ ษา (ชนั้ ประถมศกึ ษาปีที่ ๑-๖) หรือระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนตน้ (ชัน้ มัธยมศกึ ษา ปีท่ี ๑-๓) หรือระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย (ชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี ๔-๖) หรือเทียบเท่า กรณีศูนย์การเรียนที่มี ผู้เรียนจ�ำนวนเกนิ กวา่ ๕๐ คน ให้เป็นไปตามประกาศคณะกรรมการการศกึ ษาข้ันพื้นฐาน เรื่อง ระดับการศึกษา ท่ีจัดการศึกษานอกระบบในศูนย์การเรยี น ๖. หลกั สตู รหรอื ลกั ษณะกจิ กรรมการเรยี นการสอน ผมู้ สี ทิ ธจิ ดั การศกึ ษาทปี่ ระสงคจ์ ดั ตง้ั ศนู ยก์ ารเรยี น ต้องก�ำหนดหลักสูตรหรือลักษณะกิจกรรมการเรียนการสอนโดยระบุเป้าหมายคุณภาพของผู้เรียนคุณลักษณะ ของผเู้ รยี น สาระการเรยี นรู้ กจิ กรรมพฒั นาผเู้ รยี น การจดั การเรยี นรู้ โครงสรา้ ง เวลาเรยี น การวดั และประเมนิ ผล การเทยี บโอน และเกณฑ์การจบการศกึ ษา กรณศี นู ย์การเรยี นท่มี ีผู้เรยี นจ�ำนวนเกนิ กวา่ ๕๐ คน ใหเ้ ปน็ ไปตามประกาศคณะกรรมการการศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐาน เรอื่ งหลกั สตู รหรอื ลกั ษณะกจิ กรรมการเรยี นการสอน ในศนู ยก์ ารเรียน ๗. ระบบประกันคุณภาพภายใน ผมู้ สี ทิ ธจิ ดั การศกึ ษาทปี่ ระสงคจ์ ะจดั ตงั้ ศนู ยก์ ารเรยี นตอ้ งจดั ใหม้ ี ระบบการประกนั คณุ ภาพการศกึ ษาภายในศนู ยก์ ารเรยี น เพอื่ สรา้ งความมนั่ ใจใหแ้ กผ่ ทู้ เ่ี กยี่ วขอ้ งวา่ ผเู้ รยี นทกุ คน จะไดร้ บั การศกึ ษาทม่ี คี ณุ ภาพจากศนู ยก์ ารเรยี น โดยจะพฒั นาผเู้ รยี น พฒั นาความรู้ ความสามารถ และคณุ ลกั ษณะ ที่พึงประสงค์ของผู้เรียน ตามมาตรฐานการศกึ ษาและตัวบ่งชท้ี ีก่ �ำหนดในหลกั สูตรของศนู ยก์ ารเรยี นนนั้ ๆ กรณี ศูนย์การเรียนที่มีผเู้ รยี นจ�ำนวนเกินกวา่ ๕๐ คน ให้เป็นไปตามประกาศคณะกรรมการการศึกษาขนั้ พ้นื ฐาน เรือ่ ง ก�ำหนดระบบประกนั คุณภาพภายในศนู ยก์ ารเรยี น ๘. รายชื่อและคุณสมบัติของบุคลากรทางการศึกษาของศูนย์การเรียน ผู้มีสิทธิจัดการศึกษา ท่ปี ระสงค์จัดตงั้ ศนู ย์การเรยี นต้องแสดงรายชอื่ และคณุ สมบัติของผูจ้ ัดการศึกษา ผูบ้ ริหารศนู ย์การเรยี น รวมท้ัง ผสู้ นบั สนนุ การศกึ ษาซง่ึ ท�ำหนา้ ทใี่ หบ้ รกิ ารหรอื ปฏบิ ตั งิ านเกยี่ วเนอื่ งกบั การจดั กระบวนการเรยี นการสอน การนเิ ทศ และการบริหารการศึกษาของศูนย์การเรียน กรณศี นู ย์การเรยี นทม่ี ผี เู้ รยี นจ�ำนวนเกนิ กวา่ ๕๐ คน ให้เป็นไปตาม ประกาศคณะกรรมการการศกึ ษาขนั้ พนื้ ฐาน เรอ่ื ง รายชอื่ และคณุ สมบตั ขิ องบคุ ลากรทางการศกึ ษาของศนู ยก์ ารเรยี น ๙. ข้อก�ำหนดเก่ียวกับคณะกรรมการศูนย์การเรียน ผู้มีสิทธิจัดการศึกษาท่ีประสงค์จัดต้ัง ศนู ยก์ ารเรยี นต้องจัดให้มีคณะกรรมการศูนย์การเรียน ประกอบดว้ ยผู้จดั การศึกษาหรือผูแ้ ทน ผู้แทนผู้ปกครอง ของผเู้ รยี น และผทู้ รงคณุ วฒุ ซิ ง่ึ ส�ำนกั งานเขตพน้ื ทกี่ ารศกึ ษาแตง่ ตงั้ กรณที ศ่ี นู ยก์ ารเรยี นใดไมอ่ าจมผี แู้ ทน ผปู้ กครอง 18 ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนยก์ ารเรยี น

ของผเู้ รยี น ให้คณะกรรมการศึกษาธิการจังหวัดแต่งตั้งผู้แทนชุมชนที่ศูนย์การเรียนตั้งอยู่เป็นกรรมการแทนได้ พร้อมท้ังก�ำหนดอ�ำนาจหนา้ ทขี่ องคณะกรรมการศนู ยก์ ารเรยี น องคป์ ระกอบของคณะกรรมการศนู ยก์ ารเรยี น ประกอบดว้ ย ๑) ผจู้ ัดการศกึ ษาหรอื ผแู้ ทน ๒) ผู้แทนผู้ปกครองของผู้เรียน กรณีที่ศูนย์การเรียนไม่อาจมีผู้แทนผู้ปกครองของผู้เรียน ใหค้ ณะกรรมการเขตพื้นที่การศกึ ษาแตง่ ตั้งผแู้ ทนชุมชนที่ศนู ย์การเรยี นตั้งอยเู่ ป็นกรรมการแทนได้ ๓) ผทู้ รงคณุ วฒุ ิซ่ึงส�ำนกั งานเขตพื้นทก่ี ารศึกษาแต่งตัง้ รายละเอียดเก่ียวกบั คณะกรรมการ ศูนย์การเรียนในเรื่องจ�ำนวนคณะกรรมการ การเข้าสู่ต�ำแหน่ง วาระการด�ำรงต�ำแหน่ง การพ้นจากต�ำแหน่ง การเลือกประธานกรรมการ กรรมการ กรรมการและเลขานุการ และผู้แต่งต้ังคณะกรรมการศูนย์การเรียน ให้ผู้จดั การศกึ ษารว่ มกับส�ำนกั งานเขตพืน้ ท่ีการศึกษาก�ำหนด หลักสูตรหรอื ลักษณะกิจกรรมการเรยี นการสอน ตามพระราชบญั ญตั กิ ารศกึ ษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ และทีแ่ กไ้ ขเพิม่ เตมิ โดยกฎกระทรวงว่าด้วย สิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาขั้นพนื้ ฐานในศูนย์การเรียน พ.ศ. ๒๕๕๔ ได้ก�ำหนดให้ผ้มู ีสทิ ธิจดั การศึกษา จัดท�ำแผนการจัดการศึกษาในส่วนของหลักสูตร หรือลักษณะกิจกรรมการเรียนการสอนน้ัน ศูนย์การเรียน จะต้องด�ำเนนิ การจดั ท�ำตามองคป์ ระกอบตอ่ ไปนี้ ๑. เป้าหมายคุณภาพผู้เรยี น ศูนย์การเรียนจะตอ้ งก�ำหนดเปา้ หมายคณุ ภาพของผู้เรียนโดยเลือก หรอื ปรบั ใชม้ าตรฐานการเรยี นร/ู้ ตวั ชวี้ ดั ของหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน การพฒั นาผเู้ รยี น อาจน�ำไป จดั การเรยี นการสอนเป็นรายปี รายภาค หรือหลอมรวมบูรณาการจัดเป็นกลุ่มประสบการณ์ ทง้ั น้ี ให้ครอบคลมุ องค์ความรู้ ทักษะ และคุณลักษณะส�ำคัญที่ระบุไว้ในมาตรฐานการเรียนรู้และตัวช้ีวัดของหลักสูตรแกนกลาง การศกึ ษาขัน้ พน้ื ฐาน และเหมาะสมกับสภาพบริบทธรรมชาติการเรยี นรูแ้ ละศกั ยภาพของผเู้ รยี น ๒. คณุ ลกั ษณะของผเู้ รยี น ศนู ยก์ ารเรยี นก�ำหนดคณุ ลกั ษณะของผเู้ รยี นใหส้ อดคลอ้ งกบั คณุ ลกั ษณะ อนั พงึ ประสงคต์ ามทห่ี ลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐานก�ำหนด และสามารถเพม่ิ เตมิ ใหส้ อดคลอ้ งกบั สภาพ และบริบทของศูนย์การเรียน ท้ังน้ี ควรเน้นการปลูกฝังและพัฒนาผ่านการจัดการเรียนการสอน การปฏิบัติ กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนเพ่ือให้เกิดคุณธรรม จริยธรรม จิตส�ำนึกที่ดีในด้านการเมืองการปกครองในระบอบ ประชาธปิ ไตยอนั มพี ระมหากษตั รยิ ท์ รงเปน็ ประมขุ ความเปน็ พลเมอื งทดี่ ขี องชาติ รกั ษาผลประโยชนข์ องสว่ นรวม ค�ำนงึ ถึงประเทศชาตเิ ปน็ หลัก มจี ติ ส�ำนกึ อนรุ กั ษท์ รัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดล้อม และมีทกั ษะชีวติ ๓. สาระการเรยี นรู้ ใหศ้ นู ยก์ ารเรยี นก�ำหนดเนอื้ หาสาระทป่ี ระกอบดว้ ย องคค์ วามรู้ ทกั ษะและคา่ นยิ ม ที่ผู้เรียนควรเรียนรู้ตามผลการเรียนรู้ท่ีปรับใช้ เพื่อจะช่วยน�ำพาให้บรรลุคุณภาพตามเป้าหมายที่ก�ำหนด ซง่ึ ผจู้ ดั การศกึ ษาสามารถจดั การเรยี นการสอนแยกรายวชิ าหรอื หลอมรวมบรู ณาการเปน็ กลมุ่ ประสบการณต์ า่ ง ๆ ไดต้ ามความเหมาะสม และสอดคลอ้ งกบั บรบิ ทของศนู ยก์ ารเรยี นโดยสามารถด�ำเนนิ การปรบั หลกั สตู รแกนกลาง การศึกษาขั้นพ้ืนฐาน ท้ังในส่วนของโครงสร้างเวลาเรียน มาตรฐานการเรียนรู้สาระการเรียนรู้ ความต้องการ และวตั ถุประสงค์ของศนู ย์การเรียน โดยมแี นวด�ำเนนิ การ ดงั น้ี ๓.๑ ศนู ยก์ ารเรยี น ศกึ ษามาตรฐานการเรยี นรู้ ตวั ชว้ี ดั และสาระการเรยี นรขู้ องหลกั สตู รแกนกลาง การศกึ ษาขน้ั พ้ืนฐาน ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนยก์ ารเรยี น 19

๓.๒ วิเคราะห์หลกั สูตรแกนกลางการศกึ ษาข้นั พน้ื ฐาน เพอ่ื จัดท�ำหลกั สตู รของศนู ย์การเรยี น โดยตอ้ งก�ำหนดเปา้ หมายคณุ ภาพผเู้ รยี น ใหส้ อดคลอ้ งกบั ลกั ษณะการจดั สาระการเรยี นรู้ ซง่ึ ศนู ยก์ ารเรยี นสามารถ จดั เปน็ สาระการเรยี นรู้ กลมุ่ ประสบการณ์ หนว่ ยบรู ณาการ และสามารถหลอมรวมบรู ณาการไดต้ ามความเหมาะสม ส�ำหรับระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ควรจัดเป็นรายวิชา เพ่ือประโยชน์ในการศึกษาต่อในระดับอุดมศึกษา ดังตัวอยา่ งต่อไปนี้ ตัวอย่างการจดั สาระการเรยี นรู้ เป้าหมายคุณภาพผเู้ รยี น สาระการเรยี นรู้ กลุม่ ประสบการณ์ เวลาเรียน / - มาตรฐาน / ตวั ช้ีวัด (หมายถึง องคค์ วามรู้ / หน่วยบรู ณาการ หน่วยกติ ทักษะ ค่านิยม ท่ีผู้เรียนเรียน ทป่ี รับใช้ รู้เพอื่ ชว่ ยน�ำพาให้บรรลุ / รายวชิ า - ผลการเรียนรู้ ตามเปา้ หมายทก่ี �ำหนด) ๑ .................................................... ๒ .................................................... เวลาเรยี นรวม อยา่ งไรกต็ ามศนู ยก์ ารเรยี นสามารถจดั สาระการเรยี นรไู้ ดต้ ามความเหมาะสม เชน่ ปรบั ใชห้ ลกั สตู ร นอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ของส�ำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย หรอื จดั เปน็ โครงการ กจิ กรรม เปน็ ตน้ ทงั้ นี้ ตอ้ งเปน็ หลกั สตู รทคี่ รอบคลมุ ทง้ั ดา้ นความรู้ ทกั ษะ และคณุ ลกั ษณะ อนั พึงประสงคข์ องศนู ย์การเรียน ๓.๓ ก�ำหนดกจิ กรรมพฒั นาผเู้ รยี นใหม้ คี วามสอดคลอ้ งกบั คณุ ลกั ษณะผเู้ รยี นของศนู ยก์ ารเรยี น ๓.๔ น�ำเสนอตอ่ คณะกรรมการศูนย์การเรียนเพอื่ พจิ ารณา ๔. กจิ กรรมพฒั นาผเู้ รยี น ศนู ยก์ ารเรยี นควรจดั ใหผ้ เู้ รยี นได้มโี อกาสเข้ารว่ มกจิ กรรมต่าง ๆ ซง่ึ อาจ เป็นกิจกรรมแนะแนว กิจกรรมนักเรียน กิจกรรมเพ่ือสังคมและสาธารณประโยชน์ หรือกิจกรรมอ่ืน ๆ ตามความเหมาะสมโดยค�ำนงึ ถงึ วัยและศักยภาพของผ้เู รียนแตล่ ะระดบั ๕. การจดั การเรยี นรู้ ศนู ยก์ ารเรยี นควรจดั การเรยี นรเู้ พอ่ื พฒั นาผเู้ รยี นใหเ้ กดิ คณุ ภาพตามมาตรฐาน การเรยี นร/ู้ ตวั ชวี้ ดั ทปี่ รบั ใชข้ องหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐานใหเ้ กดิ ขน้ึ ไดท้ กุ เวลา ทกุ สถานท่ี ผจู้ ดั การศกึ ษา ควรมกี ารประสานความรว่ มมอื กบั บดิ า มารดา ผปู้ กครอง ชมุ ชน เพอื่ รว่ มกนั พฒั นาผเู้ รยี นตามศกั ยภาพ สอดคลอ้ ง กบั ความสนใจและความถนดั ของผเู้ รยี น โดยค�ำนงึ ถงึ ความแตกตา่ งระหวา่ งบคุ คล สถานศกึ ษา และผจู้ ดั การศกึ ษา สามารถจดั การเรยี นการสอนไดห้ ลากหลายรปู แบบวธิ กี ารตามปรชั ญาและความตอ้ งการในการพฒั นาใหผ้ เู้ รยี น บรรลุคุณภาพตามมาตรฐาน โดยอาจสอดแทรกบูรณาการสาระกับวิชาต่าง ๆ รวมท้ังสมรรถนะส�ำคัญ และ คุณลักษณะอันพึงประสงค์เข้าด้วยกัน ตามแนวคิดหรือปรัชญาการศึกษาสภาพและบริบทท่ีมีลักษณะเฉพาะ 20 ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนย์การเรยี น

ของกลุ่มเป้าหมายน้ัน ๆ และควรให้ผู้เรียนได้ฝึกทักษะ กระบวนการคิด การจัดการ การเผชิญสถานการณ์ มีการประยกุ ตค์ วามร้มู าใชใ้ นสถานการณต์ า่ ง ๆ ให้ผู้เรียนไดเ้ รยี นรจู้ ากประสบการณจ์ ริง ฝกึ การปฏบิ ตั ิให้ท�ำได้ คิดเป็น ท�ำเป็น และเกิดการใฝ่รูอ้ ย่างต่อเน่ือง ๖. โครงสรา้ งเวลาเรียน ศนู ย์การเรยี นสามารถปรบั เวลาเรียนเป็นรายภาค รายปี หรอื ชว่ งชนั้ ได้ โดยสามารถยืดหยุ่นเวลาเรียนตามเนื้อหาสาระการเรียนรู้หรือกลุ่มประสบการณ์ เพื่อให้มีเวลาเรียนเหมาะสม ท่จี ะพัฒนาผู้เรียนใหเ้ กดิ คุณภาพตามมาตรฐานการเรยี นรูท้ ่ีปรับใช้ ๗. การวัดและประเมนิ ผล และการเทียบโอน ๗.๑ การวดั และประเมินผล หลกั เกณฑ์ วธิ กี ารวดั และประเมนิ ผลการเรยี นรตู้ ามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐาน ในศูนย์การเรียน เป็นกระบวนการเก็บรวบรวม ตรวจสอบ ตีความ ผลการเรียนรู้และพัฒนาการด้านต่าง ๆ ของผู้เรียน เพื่อน�ำผลไปปรับปรุงพัฒนาการจัดการเรียนรู้ และใช้เป็นข้อมูลส�ำหรับการตัดสินผลการเรียน ศนู ยก์ ารเรยี นตอ้ งมกี ระบวนการจดั การทเ่ี ปน็ ระบบเพอ่ื ใหก้ ารด�ำเนนิ การวดั และประเมนิ ผลการเรยี นรเู้ ปน็ ไปอยา่ ง มีคุณภาพและประสิทธิภาพ และไดผ้ ลการประเมินทตี่ รงตามความรู้ ความสามารถทแ่ี ทจ้ รงิ ของผู้เรยี น ถูกต้อง ตามหลักการวัดและประเมินผลการเรียนรู้รวมทั้งสามารถรองรับการประเมินคุณภาพภายในตามระบบ ประกนั คณุ ภาพการศกึ ษาได้ ทงั้ นี้ ศนู ยก์ ารเรยี นและส�ำนกั งานเขตพนื้ ทกี่ ารศกึ ษาตอ้ งรว่ มกนั ก�ำหนดหลกั เกณฑ์ วิธีการ เคร่ืองมือ และหลักฐาน เพ่ือใช้เป็นแนวทางในการตัดสินเกี่ยวกับการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ โดยมหี ลักการ ดงั น้ี ๑) การวัดและประเมินผลการเรยี นร้มู จี ดุ มงุ่ หมายเพ่ือพัฒนาผู้เรยี นและตัดสินผลการเรียน ๒) การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ต้องสอดคล้องและครอบคลุมหลักสูตร หรือลักษณะ กจิ กรรมการเรียนการสอนของศูนย์การเรียน ๓) การวัดและประเมินผลการเรียนรู้เป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการจัดการเรียน การสอน ต้องด�ำเนนิ การดว้ ยเทคนิควธิ กี ารทีห่ ลากหลาย ๔) การประเมนิ ผเู้ รยี นพจิ ารณาจากพฒั นาการของผเู้ รยี น ความประพฤติ การสงั เกตพฤตกิ รรม การเรียนรู้ การร่วมกิจกรรมและการทดสอบควบคู่ไปในกระบวนการเรียนการสอน ตามความเหมาะสมของ แตล่ ะระดับการศึกษา ๕) เปิดโอกาสให้ผู้เรียนและผมู้ สี ว่ นเก่ียวข้องตรวจสอบผลการวดั และประเมินผลการเรยี นรู้ ๖) ให้มกี ารเทยี บโอนผลการเรยี นระหว่างศูนยก์ ารเรยี นและรูปแบบการศกึ ษาต่าง ๆ ท้งั นี้ ศูนย์การเรยี นตอ้ งด�ำเนินการวัดและประเมินผลปลี ะ ๑ ครง้ั จัดท�ำรายงาน การวดั และ ประเมินผลการเรียนร้ขู องผเู้ รียน รายงานการจัดการเรยี นการสอนและสภาพปญั หาท่เี กย่ี วกบั การจดั การศึกษา ใหส้ �ำนกั งานเขตพนื้ ทกี่ ารศกึ ษาทราบ โดยการวดั และประเมนิ ผล ตอ้ งครอบคลมุ ดา้ นความรู้ ทกั ษะและคณุ ลกั ษณะ อันพึงประสงค์ โดยมีแนวทางการด�ำเนินงาน ดงั ตอ่ ไปน้ี ๑) ให้ความส�ำคัญในการประเมินตามสภาพจริง ๒) ประเมินผลจากผลงาน ช้นิ งาน ภาระงานหรอื ประสบการณ์ของผเู้ รยี น ๓) จัดให้มกี ารประเมนิ ผลโดยการมีส่วนรว่ มจากผทู้ เ่ี ก่ยี วขอ้ ง ๔) อนื่ ๆ ตามความเหมาะสม สอดคลอ้ งกบั จดุ หมายการจดั การศกึ ษาและกจิ กรรมการเรยี นรู้ ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนย์การเรยี น 21

๗.๑.๑ การตัดสนิ ผลการเรียน ศูนย์การเรียนต้องมีการตัดสินผลการเรียนส�ำหรับผู้เรียนที่เรียน ตามหลักสูตร การศกึ ษาขั้นพืน้ ฐานในศูนยก์ ารเรยี น ซึง่ มลี กั ษณะแตกตา่ งกันไปตามบริบทและความจ�ำเปน็ สามารถปรบั จาก ข้อก�ำหนดของหลกั สูตรแกนกลางการศกึ ษาขนั้ พ้ืนฐาน โดยใหพ้ จิ ารณาตัดสินผลการเรียนตามความเหมาะสม อาจใช้การตัดสินผลการเรียนเป็นรายปี รายภาค หรอื ตามหลักสตู รที่ศูนยก์ ารเรยี นก�ำหนด ๗.๑.๒ เกณฑ์การตัดสนิ ผลการเรียน ศูนย์การเรียนตัดสินผลการเรียนตามเป้าหมายคุณภาพผู้เรียน สาระการเรียนรู้ หรอื กลมุ่ ประสบการณต์ า่ ง ๆ การอา่ น คดิ วเิ คราะหแ์ ละเขยี น คณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ รวมทงั้ กจิ กรรมพฒั นา ผเู้ รียนควรประเมนิ ในระยะท่เี หมาะสม มกี ารเกบ็ ขอ้ มลู ของผเู้ รยี นทกุ ด้านอย่างตอ่ เนือ่ งสม�ำ่ เสมอ เพอื่ ปรบั ปรุง การจดั การเรียนรู้ใหผ้ เู้ รยี นสามารถพัฒนาอย่างเต็มศักยภาพ โดยสามารถเลอื กตัดสินผลการเรียนเป็นรายภาค รายปี หรอื เปน็ ระดับชน้ั เกณฑ์การตดั สนิ ผลการเรยี น ศูนยก์ ารเรยี นควรค�ำนึงถึงสิ่งส�ำคัญ ดงั ตอ่ ไปน้ี ๑) เวลาเรียน : ยืดหยุ่นตามบริบท จุดเน้น ปรัชญาของการจัดการศึกษาของ ศนู ยก์ ารเรยี น โดยมรี อ่ งรอยหลกั ฐานท่ีผเู้ รียนได้เรยี นเรอื่ งใดเรอื่ งหนง่ึ มากพอทจ่ี ะน�ำมาใช้ตดั สนิ ผลการเรยี นได้ ๒) คณุ ภาพผ้เู รยี น : ผเู้ รียนจะตอ้ งได้รับการประเมินคณุ ภาพทีส่ อดคล้องสัมพันธ์ กบั มาตรฐานการเรียนรูแ้ ละตัวชี้วดั ทีศ่ นู ยก์ ารเรียน/ผจู้ ัดการศกึ ษาปรับใช้ ๓) มติ ขิ องการประเมนิ : ผเู้ รยี นไดร้ บั การประเมนิ และตดั สนิ ผลการเรยี นครอบคลมุ ท้ังในด้านวิชาการ คุณลักษณะอันพึงประสงค์ และกิจกรรมการพัฒนาผู้เรียนตามเกณฑ์ท่ีส�ำนักงานเขตพื้นท่ี การศกึ ษาและศูนย์การเรยี นร่วมกันก�ำหนด ๗.๑.๓ การให้ระดับผลการเรยี น ศูนยก์ ารเรียนสามารถก�ำหนดระดบั ผลการเรียน เปน็ ระดบั คุณภาพ ระบบตัวเลข ระบบตัวอกั ษร ระบบร้อยละ ระบบท่ีใชค้ �ำส�ำคญั สะท้อนมาตรฐานตามความเหมาะสมโดยเป็นระบบเดยี วกนั ตลอดหลักสูตร ส่วนในระดับมัธยมศึกษาควรให้ระดับผลการเรียนเป็นระบบตัวเลข ๘ ระดับ เพ่ือประโยชน์ ในการเทียบเคียงกับรูปแบบการศึกษาอื่น หรือการศึกษาต่อในระดับที่สูงขึ้น ตามตารางแสดงระบบการให้ ระดับผลการเรียน ดงั นี้ ตารางแสดงระบบการใหร้ ะดับผลการเรยี น ระบบตัวเลข ระบบตวั อกั ษร ระบบรอ้ ยละ ระบบทใี่ ช้ค�ำส�ำคญั สะทอ้ นมาตรฐาน ๔ A ๙๐-๑๐๐ ๕ ระดับ ๔ ระดับ ๒ ระดับ ๓.๕ B+ ๗๕-๗๙ ๓ B ๗๐-๗๔ ดเี ยยี่ ม ดเี ย่ียม ๒.๕ C+ ๖๕-๖๙ ๒ C ๖๐-๖๔ ดี ดี ผา่ น ๑.๕ D+ ๕๕-๕๙ ไม่ผ่าน ๑ D ๕๐-๕๔ พอใช้ ผา่ น ๐ F ๐-๔๙ ไมผ่ ่าน ผ่าน ไมผ่ ่าน 22 ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนย์การเรยี น

๗.๑.๔ เกณฑก์ ารจบการศึกษา ศูนย์การเรียนก�ำหนดเกณฑ์การจบการศึกษาตามหลักสูตรการศึกษาข้ันพื้นฐาน ของศูนย์การเรยี นทุกระดบั การศกึ ษาควรครอบคลมุ หลักการส�ำคญั ดังนี้ ๑) ผู้เรียนต้องเรยี นรู้ตามสาระการเรียนรู้ กลุ่มประสบการณ์ และไดร้ บั การตัดสิน ผลการเรยี นอยใู่ นระดบั ผา่ นข้นึ ไป ๒) ผ้เู รยี นตอ้ งมีผลการประเมนิ การอ่าน คิดวเิ คราะห์ และเขียน ได้รบั การตดั สิน ผลการเรียนอยใู่ นระดับผา่ นขึน้ ไป ๓) ผู้เรียนต้องมีผลการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ และได้รับการตัดสิน ผลการเรยี นอยู่ในระดับผา่ นขน้ึ ไป ๔) ผู้เรยี นตอ้ งเข้ารว่ มกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนและมผี ลการประเมินอยูใ่ นระดับผา่ น ๗.๒ การเทยี บโอนผลการเรยี น ตามพระราชบญั ญตั กิ ารศกึ ษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ และทแ่ี กไ้ ขเพมิ่ เตมิ ไดร้ ะบใุ หม้ กี ารเทยี บโอน ผลการเรียนท่ีผู้เรียนสะสมไว้ระหว่างการศึกษารูปแบบเดียวกัน หรือต่างรูปแบบได้ ไม่ว่าจะเป็นผลการเรียน จากสถานศึกษาเดียวกันหรือไม่ก็ตาม รวมท้ังจากการเรียนรู้นอกระบบ ตามอัธยาศัยการฝึกอาชีพ หรือจาก ประสบการณ์ การท�ำงาน ดังนัน้ ส�ำนกั งานเขตพน้ื ท่กี ารศึกษาหรือศนู ยก์ ารเรยี นสามารถด�ำเนินการเทยี บโอน ผลการเรียนได้ตามข้อก�ำหนด โดยส�ำนักงานเขตพื้นท่ีการศึกษา/สถานศึกษาท่ีรับเทียบโอนผลการเรียนของ ศูนย์การเรียน ให้ใช้ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยการเทียบโอนผลการเรียนการศึกษาขั้นพื้นฐานตามท่ี กระทรวงศกึ ษาธิการก�ำหนด รวมทั้งแนวปฏิบัตเิ ก่ียวกบั การเทยี บโอนผลการเรยี นเขา้ สกู่ ารศกึ ษาในระบบระดับ การศกึ ษาขนั้ พื้นฐานและกฎกระทรวงท่เี กย่ี วขอ้ ง ๗.๒.๑ แนวทางการเทยี บโอนผลการเรยี น การเทียบโอนผลการเรียน เป็นการน�ำผลการเรียนรู้ของผู้เรียนท้ังจากการศึกษา นอกระบบ การศกึ ษาตามอธั ยาศยั หรอื จากประสบการณ์ การท�ำงาน หรอื การด�ำเนนิ ชวี ติ มาเทยี บโอนผลการเรยี น ทีผ่ เู้ รียนสะสมไวร้ ะหวา่ งรูปแบบเดยี วกันหรือตา่ งรปู แบบ ซึ่งสามารถเทยี บโอน ผลการเรยี นไดใ้ นกรณีทผ่ี ูเ้ รียน ยงั ไมจ่ บการศกึ ษาระดับใดระดบั หน่ึง หรือเปน็ การเทียบโอนกลางคนั พิจารณาด�ำเนินการได้ ดงั น้ี ๑) การเทยี บโอนผลการเรยี นในกรณที ีผ่ เู้ รยี นยงั ไมจ่ บชั้นปสี ดุ ท้ายของแต่ละระดับ การศกึ ษา(ระดับประถมศึกษา ระดบั มัธยมศึกษาตอนตน้ ระดับมธั ยมศึกษาตอนปลาย หรอื เทยี บเทา่ ) หรือยา้ ย สถานศึกษากลางคนั ให้ผทู้ ่รี ับเขา้ เรยี นพจิ ารณาความรแู้ ละประสบการณข์ องผู้เรียนจากเอกสารการศึกษาหรอื หลกั ฐานอน่ื หรอื มกี ารประเมนิ ความรู้ ทกั ษะ ประสบการณข์ องผเู้ รยี นเพม่ิ เตมิ เพอ่ื จดั ใหเ้ ขา้ เรยี นในชนั้ ทข่ี อเทยี บโอน ๒) การเทียบโอนผลการเรียนท่ีมีรูปแบบการจัดการศึกษาแตกต่างจากระบบชั้นปี เช่น จัดเป็นชว่ งชน้ั หรอื ช่วงเวลาตามกลมุ่ ประสบการณ์ต่าง ๆ ใหผ้ ทู้ ร่ี ับเข้าเรียนพิจารณาความรแู้ ละทักษะจาก เอกสารการศึกษาหรือหลักฐานอ่ืน หรือใช้การประเมินความรู้ ทักษะ ประสบการณ์ของผู้เรียนเพิ่มเติม เพ่อื พจิ ารณาให้เขา้ เรยี นในช้ันทเ่ี หมาะสมโดยค�ำนึงถงึ ประโยชนท์ ีจ่ ะเกิดกับผู้เรียนเปน็ ส�ำคญั ๓) ผเู้ รยี นทเี่ รยี นรดู้ ว้ ยตนเอง หรอื เรยี นรจู้ ากแหลง่ เรยี นรตู้ า่ ง ๆ หากมคี วามประสงค์ ขอเข้ารบั การเทยี บโอนความรู้ ทักษะ และประสบการณข์ องตน ให้สถานศกึ ษา/ ผู้จัดการศึกษาท่รี บั เข้าเรียน แต่งตง้ั คณะกรรมการ และจดั ให้มกี ารประเมนิ ตามระเบียบหรอื แนวปฏิบตั ิการเทยี บโอนของสถานศึกษา ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนยก์ ารเรยี น 23

๗.๒.๒ วธิ กี ารเทยี บโอนผลการเรยี น ในการเทียบโอนผลการเรียนจากศูนย์การเรียนสู่สถานศึกษาในระบบ และจาก สถานศึกษาในระบบสู่ศูนย์การเรียน แนวทางการพิจารณาการเทียบโอนผลการเรียนให้อยู่ในดุลยพินิจของ สถานศึกษา/ศูนยก์ ารเรียนทีร่ ับเข้าเรียน ทั้งน้ี ใหด้ �ำเนนิ การพจิ ารณาโดยคณะกรรมการหรอื ผู้ท่ไี ดร้ ับมอบหมาย ตามวิธีการเทียบโอนผลการเรียน วิธกี ารใดวธิ ีการหนง่ึ หรอื ทง้ั สองวิธีรว่ มกนั ดงั นี้ ๑) พจิ ารณาจากเอกสารการศกึ ษา เชน่ ระเบยี นแสดงผลการเรยี น ประกาศนยี บตั ร ใบรับรองผลการศึกษา สมุดบันทึกผลการเรียนรู้ หรือหลักฐานอ่ืน ท่ีแสดงถึงความรู้ ความสามารถ ทักษะ ประสบการณ์ของผขู้ อเทยี บโอน เปน็ ตน้ ๒) ประเมินความรู้ ความสามารถ ทักษะ และประสบการณ์ท่ีมีมาก่อนของ ผู้ขอเทียบโอนซ่ึงสามารถประเมินด้วยเคร่ืองมือและวิธีการที่หลากหลาย เช่น แบบทดสอบ การปฏิบัติ การสัมภาษณแ์ ฟ้มสะสมงาน เปน็ ต้น ๘. การรายงานผลการเรยี น การรายงานผลการเรียนเป็นการรายงานความก้าวหน้าในการเรียนรู้ของผู้เรียน และเป็นข้อมูล ในการวางแผน ปรบั ปรงุ แกไ้ ข สง่ เสรมิ พฒั นาการเรยี นรขู้ องผเู้ รยี น รวมทง้ั เปน็ ขอ้ มลู ในการออกเอกสารหลกั ฐาน ตรวจสอบและรบั รองผลการเรยี น โดยศนู ยก์ ารเรยี นตอ้ งสรปุ ผลการประเมนิ และจดั ท�ำเอกสารหลกั ฐาน รายงาน อย่างน้อยปีละ ๑ ครั้ง โดยท่ีศูนย์การเรียนและส�ำนักงานเขตพื้นท่ีการศึกษาร่วมกันก�ำหนดรูปแบบและข้อมูล ทร่ี ายงานได้ตามความเหมาะสม ๙. เอกสารหลักฐานการศกึ ษา เอกสารหลักฐานการศึกษาตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐานที่กระทรวงศึกษาธิการ ก�ำหนดแบ่งเปน็ ๒ ประเภท ดังน้ี ๑) เอกสารหลักฐานการศกึ ษาท่กี ระทรวงศกึ ษาธกิ ารก�ำหนด ส�ำหรบั กลุ่มเป้าหมายเฉพาะ ไดแ้ ก่ ระเบียนแสดงผลการเรียน ประกาศนยี บัตร แบบรายงานผ้สู �ำเร็จการศึกษา ๒) เอกสารหลกั ฐานการศกึ ษาทศี่ นู ยก์ ารเรยี นก�ำหนด สามารถก�ำหนดรปู แบบและขอ้ มลู ทร่ี ายงานได้ ตามความเหมาะสม บทบาทหน้าท่ีของศูนยก์ ารเรยี นและส�ำนักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาในการวดั และประเมินผลการเรยี น บทบาทหน้าที่ของศูนย์การเรยี น ๑. วัดและประเมินผลการเรียนรู้ของผู้เรียน ตามหลักเกณฑ์และวิธีการวัดและประเมินผล ตามหลักสูตรการศึกษาข้นั พืน้ ฐานในแต่ละปี ๒. จัดท�ำรายงานการวดั และประเมินผลการเรยี นรูข้ องผเู้ รยี น การจัดการเรียน การสอนและสภาพ ปญั หาทเ่ี กี่ยวกบั การจัดการศึกษาใหส้ �ำนักงานเขตพน้ื ทีก่ ารศกึ ษาทราบอย่างนอ้ ย ปลี ะ ๑ ครั้ง 24 ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนย์การเรยี น

บทบาทหน้าท่ีของส�ำนักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษา ๑. วัดและประเมินผลการเรยี นรขู้ องผ้เู รียนในชว่ งชัน้ ตามหลักสูตรการศกึ ษาขัน้ พ้นื ฐานอย่างนอ้ ย ปลี ะ ๑ คร้ัง ในกรณีท่ผี ู้เรียนไม่ผ่านการวดั และประเมินผล ใหส้ �ำนกั งานเขตพนื้ ท่ีการศกึ ษาแจ้งใหศ้ ูนยก์ ารเรยี น จัดให้มกี ารสอนซ่อมเสริมแก่ผเู้ รยี นน้ัน รวมทงั้ จัดใหม้ กี ารวัดและประเมนิ ผลใหมต่ ามหลักเกณฑแ์ ละระยะเวลา ท่สี �ำนกั งานเขตพ้ืนทก่ี ารศกึ ษาก�ำหนด ๒. ออกหลักฐานการศึกษาแก่ผู้เรียน หรือผู้ส�ำเร็จการศึกษาจากศูนย์การเรียน ว่าได้ศึกษาหรือ ส�ำเรจ็ การศึกษาตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขน้ั พ้นื ฐานของกระทรวงศกึ ษาธกิ าร ๓. ให้ค�ำปรึกษา ค�ำแนะน�ำ และความรู้ ส่งเสริมและสนับสนุนด้านวิชาการ ด้านการบริหาร ดา้ นจดั การศึกษา และดา้ นอน่ื แกผ่ ู้จดั การศกึ ษา ๔. พัฒนาทักษะความรู้ ความสามารถ แกบ่ ุคลากรทางการศึกษาของศนู ย์การเรียน ๕. ด�ำเนินการเทียบโอนผลการเรียนแก่ผู้เรียนในศูนย์การเรียนตามระเบียกระทรวงศึกษาธิการ วา่ ดว้ ยการเทยี บโอนผลการเรยี นการศึกษาขั้นพืน้ ฐาน ระบบประกันคณุ ภาพภายในของศูนย์การเรยี น ระบบการประกนั คณุ ภาพภายในเปน็ ระบบทศ่ี นู ยก์ ารเรยี นสรา้ งความมนั่ ใจแกผ่ เู้ กย่ี วขอ้ งวา่ สามารถ จัดการศึกษาให้มีคุณภาพได้ตามมาตรฐาน/ตัวชี้วัดที่ศูนย์การเรียนปรับใช้ ผู้ส�ำเร็จการศึกษามีความรู้ ความสามารถ ทักษะ และมีคณุ ลักษณะท่พี ึงประสงค์ สามารถด�ำรงชีวิตอย่ใู นสงั คมไดอ้ ย่าง มคี วามสุข รวมทง้ั สร้างประโยชน์ให้แก่ครอบครัวและชมุ ชนตามความเหมาะสม หลักการพัฒนาระบบประกันคณุ ภาพการศึกษาภายในของศูนย์การเรยี น มี ๓ ประการ ดังนี้ ๑. การกระจายอ�ำนาจ ศูนย์การเรียนมีอิสระและมีความคล่องตัวในการบริหารและตัดสินใจ ด�ำเนนิ งานทัง้ ดา้ นการบรหิ ารงานวชิ าการ งบประมาณ บุคลากร และทรัพยากร เป็นตน้ ๒. การเปดิ โอกาสการมีส่วนรว่ มในการท�ำงาน หนว่ ยงานทัง้ ภาครัฐ ภาคเอกชน องค์กรปกครอง ส่วนท้องถ่ิน ผู้ประกอบการ เข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนที่จัดการศึกษาโดยศูนย์การเรียน โดยมกี ารร่วมกันคดิ ตัดสนิ ใจ สนบั สนุน ส่งเสรมิ และตดิ ตามตรวจสอบการด�ำเนนิ งาน ตลอดจนร่วมภาคภูมิใจ ในความส�ำเร็จของศนู ยก์ ารเรียน ๓. การแสดงภาระรับผดิ ชอบทต่ี รวจสอบได้ มาตรฐานการศกึ ษาของศูนยก์ ารเรยี นเปน็ เปา้ หมาย ท่ผี ูเ้ รียน ผูป้ กครองและชุมชน ต้องไดร้ ับรเู้ พ่ือการพัฒนารว่ มกนั ศนู ย์การเรยี นต้องสร้างการมีส่วนรว่ มในการ จัดท�ำแผนการจัดการศกึ ษาทม่ี คี ณุ ภาพและเกดิ ผลต่อคุณภาพของผเู้ รยี น เปน็ ส�ำคญั ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนยก์ ารเรยี น 25

บทบาทหน้าที่ของคณะกรรมการศูนย์การเรยี นและส�ำนักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษา ในการพัฒนาระบบประกันคณุ ภาพภายใน บทบาทหน้าที่คณะกรรมการศูนยก์ ารเรยี น ๑. ก�ำหนดนโยบายการบรหิ ารจดั การศกึ ษาของศนู ยก์ ารเรยี นใหเ้ หมาะสมกบั สภาพการจดั การศกึ ษา ให้สอดคล้องกับนโยบายการศึกษา ๒. ส่งเสรมิ สนบั สนนุ ก�ำกับ ดูแลระบบประกันคณุ ภาพภายในเพื่อพัฒนาคุณภาพและมาตรฐาน การศกึ ษา ๓. ให้ความเห็นชอบมาตรฐานการศึกษาของศูนย์การเรียนและรายงานการจัดการศึกษาประจ�ำปี ของศนู ยก์ ารเรยี นใหศ้ นู ยก์ ารเรยี นจดั ใหม้ กี ารด�ำเนนิ งานตามระบบประกนั คณุ ภาพภายในโดยมแี นวทาง ดงั ตอ่ ไปน้ี ๑. ก�ำหนดมาตรฐานการศึกษาของศนู ยก์ ารเรียน ๒. จดั ท�ำแผนพฒั นาการศกึ ษาของศนู ยก์ ารเรยี นทม่ี งุ่ คณุ ภาพตามมาตรฐานการศกึ ษาของศนู ยก์ ารเรยี น ๓. จัดระบบบริหารและสารสนเทศ ๔. ด�ำเนินงานตามแผนพัฒนาการจดั การศกึ ษาของศูนยก์ ารเรยี น ๕. จดั ให้มกี ารตดิ ตามตรวจสอบคุณภาพการศึกษา ๖. จดั ให้มกี ารประเมนิ คณุ ภาพภายในตามมาตรฐานการศกึ ษาของศนู ย์การเรยี น ๗. จัดท�ำรายงานประจ�ำปีทเี่ ป็นรายงานประเมินคณุ ภาพภายใน ๘. จดั ใหม้ ีการพฒั นาคุณภาพการศึกษาอย่างต่อเน่อื ง หากศนู ยก์ ารเรยี นไมส่ ามารถปฏบิ ตั งิ านบางประการตามขอ้ ตกลงได้ ใหส้ �ำนกั งานเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษา ผอ่ นผนั การปฏบิ ตั ติ ามทรี่ ะบไุ วใ้ น ขอ้ ๑๔ วรรคสอง ของกฎกระทรวงวา่ ดว้ ยระบบ หลกั เกณฑแ์ ละวธิ กี ารประกนั คณุ ภาพการศึกษา พ.ศ. ๒๕๕๓ บทบาทหน้าที่ส�ำนักงานเขตพ้ืนที่การศึกษา ๑. สง่ เสริม สนับสนนุ และรว่ มพัฒนาระบบประกันคณุ ภาพภายในของศนู ย์การเรยี น ๒. ติดตามตรวจสอบคุณภาพการศึกษาของศูนย์การเรียนอย่างน้อยปีละ ๑ ครั้ง และแจ้งผล การติดตามตรวจสอบใหศ้ นู ยก์ ารเรียนทราบ ๓. น�ำผลการติดตามตรวจสอบคุณภาพไปใชใ้ นการวางแผนและพฒั นาคณุ ภาพของศนู ยก์ ารเรยี น อย่างต่อเน่ือง ๔. เผยแพรผ่ ลการตดิ ตาม การตรวจสอบคณุ ภาพการศึกษาของศนู ย์การเรียน ๕. สรา้ งเครือข่ายคณุ ภาพเพอ่ื รว่ มพฒั นาระบบประกันคุณภาพการศึกษาของศนู ยก์ ารเรยี น 26 ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนยก์ ารเรยี น

บทบาทหน้าที่ในการพัฒนาระบบประกันคณุ ภาพภายในของศูนย์การเรยี น โดยผู้มสี ่วนเกี่ยวขอ้ ง ดังภาพ คณะกรรมการศูนยก์ ารเรียน ศูนย์การเรยี น ส�ำนักงานเขตพน้ื ท่ี การศกึ ษา - ก�ำหนดนโยบาย จัดระบบประกัน - สง่ เสริม สนับสนนุ คณุ ภาพภายใน - สง่ เสรมิ สนบั สนนุ - ก�ำกับ ดูแล - ติดตาม ตรวจสอบคณุ ภาพ - เผยแพร่ ขยาผล ผ้เู รยี นมคี ณุ ภาพ ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนยก์ ารเรยี น 27

ภาคผนวก

แบบ บศ.๑ แบบย่ืนความประสงค์ขออนญุ าตจัดการศึกษาขนั้ พื้นฐานโดยบุคคลในศนู ยก์ ารเรยี น เขยี นที.่ ........................................................................... วันที.่ .............เดอื น..................................................พ.ศ. ............................. เรื่อง ประสงคข์ ออนญุ าตจัดการศกึ ษาขน้ั พ้ืนฐานโดยบุคคลในศูนยก์ ารเรียน เรยี น ผูอ้ �ำนวยการส�ำนกั งานเขตพืน้ ทกี่ ารศกึ ษา ด้วยข้าพเจ้า (นาย/นาง/นางสาว).................................................................................................................................. เลขประจ�ำตัวประชาชนเลขที่............................................................................................บ้านเลขที่.............................หมู่ท่ี................ ต�ำบล/แขวง...........................................................อ�ำเภอ/เขต.......................................................จังหวัด.................................................... มีความประสงค์ขอจัดการศึกษาขัน้ พน้ื ฐานโดยบคุ คลในศนู ยก์ ารเรยี น ในระดบั การศึกษา.............................................. รูปแบบ..............................................จ�ำนวนผเู้ รียน............................คน ตั้งแตป่ ีการศึกษา.......................................เป็นต้นไป จึงแจ้งความประสงค์มาเพ่ือขอให้ส�ำนักงานเขตพ้ืนที่การศึกษา หรือได้มอบหมายให้สถานศึกษา รว่ มกนั จดั ท�ำแผนการจดั การศกึ ษา เพอ่ื ใชเ้ ปน็ เอกสารหลกั ฐานประกอบการยนื่ จดั การศกึ ษาขนั้ พนื้ ฐานโดยบคุ คล ในศูนยก์ ารเรยี น ตอ่ ไป จงึ เรียนมาเพ่ือโปรดพจิ ารณา ลงชือ่ ................................................................ผู้ยน่ื ค�ำขอ (................................................................) ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนยก์ ารเรยี น 29

แบบ บศ.๒ แผนการจดั การศึกษาขั้นพ้ืนฐานโดยบุคคลในศูนย์การเรยี นประกอบดว้ ย ๑. ชอ่ื ศนู ยก์ ารเรียน ๒. วตั ถุประสงคข์ องศูนย์การเรียน ๓. ทตี่ ้ังศูนย์การเรยี น ๔. รูปแบบการจัดการศึกษา ๕. ระดบั การศึกษาทจ่ี ัดในกรณีที่เปน็ การศกึ ษานอกระบบ ๖. หลักสตู รหรือลักษณะกิจกรรมการเรยี นการสอน ๗. ระบบประกันคุณภาพภายใน ๘. รายชอื่ และคุณสมบัติของบุคลากรทางการศึกษาของศนู ย์การเรียน ๙. ขอ้ ก�ำหนดเก่ียวกบั คณะกรรมการศูนย์การเรยี น และขอ้ มลู อ่ืน ๆ (ถา้ ม)ี หมายเหตุ โดยแนบแผนการจดั การศึกษาฉบับสมบรู ณ์ 30 ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนยก์ ารเรยี น

แบบ บศ.๓ แบบย่นื ขออนุญาตจดั การศึกษาขนั้ พ้นื ฐานโดยบคุ คลในศนู ยก์ ารเรยี น เขยี นท.ี่ ........................................................................... วนั ท.่ี ............เดือน.................................................พ.ศ. ............................. เรื่อง ประสงคข์ ออนญุ าตจัดการศกึ ษาขนั้ พนื้ ฐานโดยบคุ คลในศูนย์การเรยี น เรียน ผู้อ�ำนวยการส�ำนักงานเขตพืน้ ทก่ี ารศึกษา ด้วยข้าพเจ้า (นาย/นาง/นางสาว).................................................................................................................................. เลขประจ�ำตัวประชาชนเลขที่.......................................................................................... บ้านเลขที่............................หมู่ที่.............. ต�ำบล/แขวง ...........................................................อ�ำเภอ/เขต......................................................จงั หวัด................................................... ขออนุญาตจัดการศึกษาขั้นพ้ืนฐานโดยบุคคลในศูนย์การเรียน ท่ีต้ังเลขที่ ....................................หมู่ที่......................... ต�ำบล/แขวง...................................................อ�ำเภอ/เขต............................................................จังหวัด....................................................... ในระดบั การศกึ ษา...................................................................... รปู แบบ....................................จ�ำนวนผเู้ รยี น....................................คน ตง้ั แต่ปกี ารศึกษา........................................................................เปน็ ตน้ ไป พรอ้ มน้ไี ด้แนบเอกสารประกอบการพจิ ารณามาดว้ ยแล้ว ดงั น้ี ส�ำเนาบตั รประจ�ำตวั ประชาชน ส�ำเนาทะเบียนบ้าน ส�ำเนาวฒุ กิ ารศึกษา / ใบปรกาศครภู ูมปิ ัญญา แผนการจดั การศกึ ษา หลกั ฐานทค่ี ะณะการเขตพนื้ ทก่ี ารศกึ ษา เหน็ วา่ เปน็ ผมู้ คี วามรคู้ วามสามารถในการจดั การศกึ ษา จงึ เรยี นมาเพื่อโปรดพิจารณา ลงช่อื ........................................................................ผ้ยู ืน่ ค�ำขอ (........................................................................)   ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนย์การเรยี น 31

แบบ บศ.๔ แบบตรวจสอบคุณสมบตั ิและเอกสารของผยู้ ่นื ขออนุญาตจัดการศึกษา รา ยการ ผลการตรวจสอบคุณสมบัติ หมายเหตุ ผ่าน ( ) ไม่ผ่าน ( ) คุณสมบตั ิตามความในขอ้ ๑ แห่งกฎกระทรวง ฯ เป็นผมู้ สี ญั ชาติไทยซงึ่ ไม่เปน็ ผูม้ คี วามประพฤตเิ สอื่ มเสีย .................................. ........................... หรือบกพร่องศลี ธรรมและ ๑. มีอายไุ ม่ต�่ำกวา่ ๒๐ ปี บรบิ ูรณ์และมวี ฒุ กิ ารศึกษา .................................. ........................... ไมต่ ่�ำกว่าปริญญาตรีหรอื เทียบเทา่ หรือ ๒. ผซู้ ึง่ ได้รบั การประกาศยกยอ่ งเป็นครภู มู ปิ ญั ญา ................................. ............................ จากหนว่ ยงานของรฐั หรือองค์กรอ่นื ตามที่ รัฐมนตรวี า่ การกระทรวงศึกษาธิการประกาศก�ำหนด คุณสมบัติตามความในข้อ ๔ แหง่ กฎกระทรวง ฯ ๑. ช่ือศูนย์การเรยี น .................................. ............................ ๒. วตั ถุประสงคข์ องศนู ยก์ ารเรยี น ................................. ............................. ๓. ท่ีตง้ั ของศูนย์การเรียน ................................. ........................... ๔. รปู แบบการจัดการศกึ ษา .................................. ............................ ๕. ระดบั การศกึ ษาที่จัดในกรณีทเี่ ป็นการจดั การศกึ ษา .................................. ............................ นอกระบบ ๖. หลักสตู รหรือลักษณะกจิ กรรม การเรียนการสอน .................................. ........................... ๗. ระบบประกนั คุณภาพภายใน .................................. ........................... ๘. รายชอ่ื และคณุ สมบตั ขิ องบคุ ลากรทางการศึกษา ของศนู ย์การเรยี น ................................. ........................... ๙. ขอ้ ก�ำหนดเก่ียวกบั คณะกรรมการของศนู ยก์ ารเรยี น ................................. ........................... คณุ สมบตั ติ ามความในข้อ ๑๗ แห่งกฎกระทรวง ฯ บุคคลใดเคยเป็นผ้จู ดั การศึกษาของศนู ยก์ ารเรียน .................................. ........................... ทส่ี �ำนักงานเขตพนื้ ทีก่ ารศึกษามีค�ำสง่ั ใหเ้ ลกิ ศนู ยก์ ารเรียน ตามขอ้ ๑๔ (๓) จะขอจัดตั้งศูนย์การเรียนอีกมไิ ด้ จ�ำนวนผเู้ รียนในศูนย์การเรียน ..................................คน 32 ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนย์การเรยี น

แบบ บศ.๔ (ตอ่ ) สรปุ ผลการตรวจสอบคุณสมบัติแล้ว ปรากฏว่า ค�ำร้องของบุคคลเพ่ือจัดการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน ในศนู ยก์ ารเรียน มคี ณุ สมบัติครบถว้ น ขาดคณุ สมบัติ ตามขอ้ ....................................................................................................................................... เนอื่ งจาก/เหตุผล ....................................................................................................................................................... ลงชื่อ.......................................................................ผตู้ รวจสอบคุณสมบตั ิ (.......................................................................) ต�ำแหนง่ ............................................................................................................. ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนย์การเรยี น 33

แบบ บศ.๕ แบบอนญุ าตให้จัดการศกึ ษาขั้นพน้ื ฐานโดยบคุ คลในศนู ยก์ ารเรียน (กรณที ่ีผเู้ รียนจ�ำนวนไม่เกนิ ๕๐ คน) ท่ี ศธ .......... / ............. ส�ำนกั งานเขตพ้ืนทกี่ ารศกึ ษา ............................ วันที่ ............ เดอื น .......................................... พ.ศ. ................. เรอ่ื ง แจ้งผลการพิจารณาการจดั ต้งั ศนู ยก์ ารเรยี น (กรณีท่ีมีผูเ้ รียนจ�ำนวนไมเ่ กนิ ๕๐ คน) เรยี น (นาย/นาง/นางสาว)...................................................................................... ตามท่ี ท่านได้ยนื่ ขออนญุ าตจดั การศึกษาขนั้ พนื้ ฐานโดยบคุ คลในศนู ย์การเรียน .................................... ทตี่ ัง้ เลขท่ี..........................ถนน...............................................ซอย .....................................ต�ำบล/แขวง..................................................... อ�ำเภอ/เขต .....................................................จงั หวดั ..................................................... รปู แบบการจดั การศกึ ษา..................................................... ตัง้ แตป่ กี ารศกึ ษา.......................... ณ ส�ำนักงานเขตพ้นื ท่กี ารศกึ ษา ............... เมื่อวันที่ ........ เดือน ........ พ.ศ. ........... นน้ั ส�ำนักงานเขตพ้ืนที่การศึกษา ................................. ได้พิจารณาค�ำขออนุญาตจัดตั้ง ศูนย์การเรียน และแผนการจดั การศกึ ษาแลว้ (อนุญาตหรือไมอ่ นญุ าต เนอื่ งจาก ............................................................................................. ..........................................................................................................................................................................................................) อนง่ึ หากไมเ่ หน็ ดว้ ยกบั การพจิ ารณาดงั กลา่ ว และประสงคย์ น่ื อทุ รณใ์ หย้ นื่ ตอ่ ผอู้ �ำนวยการส�ำนกั งาน เขตพน้ื ทกี่ ารศกึ ษา ภายใน ๑๕ วันท�ำการ นบั ตั้งวนั ทไี่ ดร้ บั หนังสือฉบับนี้ จงึ เรียนมาเพ่อื ทราบ ขอแสดงความนับถอื (..................................................................................) ผู้อ�ำนวยการส�ำนกั งานเขตพ้นื ทก่ี ารศกึ ษา กลุ่มสง่ เสรมิ การจัดการศกึ ษา โทร..................................................... 34 ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนย์การเรยี น

แบบ บศ.๖ แบบอนญุ าตใหจ้ ัดการศึกษาข้นั พ้ืนฐานโดยบคุ คลในศนู ยก์ ารเรยี น (กรณีท่ผี เู้ รียนจ�ำนวนไม่เกิน ๑๐๐ คน) ท่ี ศธ .......... / ............. ส�ำนกั งานเขตพื้นท่กี ารศึกษา............................ วนั ที่ ............. เดอื น.......................................... พ.ศ. .............................. เร่ือง แจ้งผลการพจิ ารณาการจัดตง้ั ศนู ยก์ ารเรียน (กรณีที่มีผูเ้ รียนจ�ำนวนไมเ่ กิน ๑๐๐ คน) เรียน (นาย/นาง/นางสาว)...................................................................................... ตามที่ ท่านได้ยนื่ ขออนุญาตจัดการศึกษาข้ันพน้ื ฐานโดยบคุ คลในศนู ย์การเรยี น .................................... ที่ต้ังเลขท่ี ............................... ถนน .........................................ซอย.....................................ต�ำบล/แขวง .......................................... อ�ำเภอ/เขต...............................จังหวัด............................................................รูปแบบการจัดการศึกษา .............................................. ตง้ั แต่ปีการศึกษา ........................ ณ ส�ำนกั งานเขตพื้นท่กี ารศกึ ษา ............... เมอ่ื วนั ท่ี ........ เดือน ........ พ.ศ. ........... น้ัน คณะกรรมการศกึ ษาธกิ ารจงั หวดั ................................................................................................ ไดพ้ จิ ารณาค�ำขอ อนุญาตจัดตั้ง ศูนย์การเรียนและแผนการจัดการศึกษาแล้ว ในคราวประชุมคร้ังที่ ................./................... เม่ือวันที่ ....................แล้วมมี ติ (อนญุ าตหรอื ไม่อนญุ าต เนื่องจาก ................................................................................................. ...........................................................................................................................................) อนึ่ง หากไม่เห็นด้วยกับค�ำสั่งไม่อนุญาต ท่านมีสิทธิยื่นขอให้ทบทวนค�ำส่ังต่อคณะกรรมการ ศึกษาธิการจังหวัด ทั้งน้ี ไม่ตัดสิทธิผู้ขอจัดการศึกษาในการฟ้องคดีต่อศาลปกครอง ภายใน ๙๐ วัน นบั ต้งั แต่วนั ท่ไี ดร้ บั ทราบค�ำสงั่ จงึ เรยี นมาเพอ่ื ทราบ ขอแสดงความนบั ถอื (..................................................................................) ผอู้ �ำนวยการส�ำนกั งานเขตพ้ืนทีก่ ารศกึ ษา กลมุ่ ส่งเสรมิ การจดั การศกึ ษา โทร ....................................................... ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนย์การเรยี น 35

แบบ บศ.๗ แบบอนญุ าตใหจ้ ดั การศึกษาขน้ั พ้นื ฐานโดยบุคคลในศูนย์การเรียน (กรณีที่ผู้เรยี นจ�ำนวนเกนิ ๑๐๐ คน) ที่ ศธ .......... / ............. ส�ำนกั งานเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษา............................................ วนั ท่ี ............... เดอื น............................................ พ.ศ. .................. เร่ือง แจง้ ผลการพิจารณาการจดั ตงั้ ศนู ย์การเรยี น (กรณีที่มผี ู้เรียนจ�ำนวนเกิน ๑๐๐ คน) เรียน (นาย/นาง/นางสาว)..................................................................................... ตามท่ี ทา่ นไดย้ นื่ ขออนญุ าตจดั การศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐานโดยบคุ คลในศนู ยก์ ารเรยี น.............................................................. ที่ตั้งเลขท.ี่ ..............................ถนน.................................................... ซอย...............................ต�ำบล/แขวง................................................... อ�ำเภอ/เขต.......................................................จงั หวดั .............................................. รปู แบบการจดั การศกึ ษา................................................. ตัง้ แต่ปกี ารศกึ ษา .................. ณ ส�ำนกั งานเขตพ้นื ท่ีการศึกษา........................ เมอื่ วันที่ ........ เดือน ........ พ.ศ. ........... นนั้ คณะกรรมการการศกึ ษาขนั้ พ้นื ฐาน.............................................................................................ได้พจิ ารณาค�ำขอ อนุญาตจัดตั้ง ศูนย์การเรียนและแผนการจัดการศึกษาแล้ว ในคราวประชุมคร้ังท่ี ............/............. เม่ือวันท่ี ............................. แลว้ มมี ติ (อนุญาตหรือไม่อนุญาต เน่อื งจาก ....................................................................................... .....................................................................................................................................................................................................) อนง่ึ หากไม่เหน็ ดว้ ยกบั ค�ำสงั่ ไม่อนุญาต ทา่ นมสี ทิ ธิยื่นขอให้ทบทวนค�ำส่ังต่อคณะกรรมการการ ศึกษาขั้นพ้ืนฐานผ่านส�ำนักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษา ท้ังนี้ ไม่ตัดสิทธิผู้ขอจัดการศึกษาในการฟ้องคดี ต่อศาลปกครอง ภายใน ๙๐ วัน นับต้ังแต่วันทไี่ ด้รบั ทราบค�ำส่ัง จงึ เรียนมาเพื่อทราบ ขอแสดงความนบั ถอื ( ) ผ้อู �ำนวยการส�ำนักงานเขตพนื้ ทกี่ ารศกึ ษา กลมุ่ สง่ เสรมิ การจัดการศึกษา โทร...................................................... 36 ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนย์การเรยี น

แบบ บศ.๘ ประกาศอนญุ าตให้จดั การศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐานโดยบคุ คลในศูนย์การเรยี น ประกาศส�ำนักงานเขตพ้ืนที่การศึกษา ....... ประกาศคณะกรรมการศึกษาธิการจังหวัด ....... ประกาศคณะกรรมการการศึกษาขัน้ พนื้ ฐาน ....... เรอ่ื ง อนุญาตใหจ้ ดั การศกึ ษาขั้นพนื้ ฐานโดยบคุ คลในศูนย์การเรียน ตามที่ (นาย/นาง/นางสาว)............................................................................................................................................................... ไดย้ น่ื ขออนญุ าตจดั การศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐานโดยบคุ คลในศนู ยก์ ารเรยี น ตามกฎกระทรวงศกึ ษาธกิ ารวา่ ดว้ ยสทิ ธขิ องบคุ คล ในการจดั การศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐานในศนู ยก์ ารเรยี น พ.ศ. ๒๕๕๔ ส�ำนกั งานคณะกรรมการเขตพน้ื ทกี่ ารศกึ ษา....................../ คณะกรรมการศึกษาธิการจังหวัด....................../คณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ได้พิจารณาตามค�ำขอ จัดต้ังศูนย์การเรียน และแผนการจัดการศึกษาแล้ว จึงอนุญาตให้จัดการศึกษาขั้นพ้ืนฐานโดยบุคคล ในศูนย์การเรียน โดยมรี ายละเอียดดังน้ี ๑. ช่ือศนู ยก์ ารเรียน............................................................................................................ ๒. รหัสสถานศึกษา............................................................................................................ ๓. ที่ตัง้ ศนู ยก์ ารเรียน เลขท่ี .......................................................................................... ๔. ผู้จัดการศึกษา (นาย/นาง/นางสาว) .................................................................................................................... ๕. รปู แบบ.................................................................ระดบั การศกึ ษา .............................................................................. ๖. ผูเ้ รยี น (จ�ำนวนไม่เกิน ๕๐ คน/จ�ำนวนเกินกวา่ ๕๐ คนแต่ไมเ่ กิน ๑๐๐ คน / จ�ำนวนเกนิ กวา่ ๑๐๐ คน) จงึ ประกาศให้ทราบโดยทัว่ กัน ประกาศ ณ วันท่ี..................เดอื น.................................................... พ.ศ................................ ( ) ผอู้ �ำนวยการส�ำนกั งานเขตพนื้ ท่กี ารศึกษา......................./ ประธานคณะกรรมการศึกษาธิการจังหวัด......................./ ประธานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพื้นฐาน (แลว้ แตก่ รณี)   ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนยก์ ารเรยี น 37

แบบ บศ.๙ ประกาศแตง่ ตงั้ คณะกรรมการศนู ย์การเรียน ประกาศศูนย์การเรียน ....................................................... เร่อื ง แตง่ ตง้ั คณะกรรมการศูนยก์ ารเรียน ............................................................. อาศัยอ�ำนาจตามความในข้อ ๖ แห่งกฎกระทรวงว่าด้วยสิทธิของบุคคลในการจัดการศึกษา ขั้นพื้นฐานในศูนย์การเรียน พ.ศ. ๒๕๕๔ ประกอบหนังสือส�ำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา......................................... ................................................ที่ ..................../.............................. ลงวนั ที่ ........................เดอื น ......................................พ.ศ. .............................. เรอื่ ง................................................................................. และมีมติคณะกรรมการศูนยก์ ารเรียน ........................................................ ครั้งท่ี.............../..............................เม่ือวันท.่ี .............................เดือน .................................................พ.ศ...............................จึงแตง่ ต้งั คณะกรรมการศนู ย์การเรยี น..........................................................................................ดงั ต่อไปน้ี ๑. ...........................................................................................................ประธานกรรมการ ๒. ...........................................................................................................กรรมการ ๓. ...........................................................................................................กรรมการ ๔. ...........................................................................................................กรรมการ ๕. ...........................................................................................................กรรมการ ๖. ...........................................................................................................กรรมการ ฯลฯ ๗. ...........................................................................................................กรรมการและเลขานกุ าร ท้งั น้ี ตัง้ แตบ่ ัดน้ีเปน็ ตน้ ไป จึงประกาศใหท้ ราบโดยทวั่ กนั ประกาศ ณ วันท.่ี ....................เดือน .................................................. พ.ศ. ......................... (.........................................................................) ผู้บรหิ ารศนู ย์การเรยี น ............................................................ 38 ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนยก์ ารเรยี น

แบบ บศ.๑๐ ประกาศแต่งต้ังผู้ทรงคุณวฒุ ใิ นคณะกรรมการศูนยก์ ารเรยี น ประกาศส�ำนักงานเขตพน้ื ท่ีการศึกษา ....... เร่ือง แตง่ ต้งั ผทู้ รงคุณวุฒใิ นคณะกรรมการศูนย์การเรียน ตามที่ (นาย/นาง/นางสาว).......................................................................................................................................... ได้ย่ืนขออนุญาตจัดการศึกษาข้ันพื้นฐานในศูนย์การเรียนนั้น อาศัยอ�ำนาจตามความในข้อ ๖ แห่งกฎกระทรวงศึกษาธกิ ารว่าด้วยสิทธขิ องบุคคลในการจัดการศึกษาขั้นพ้ืนฐานในศนู ยก์ ารเรยี น พ.ศ. ๒๕๕๔ จึงแตง่ ต้งั ผู้ทรงคุณวุฒิในคณะกรรมการศนู ยก์ ารเรยี น..................................................................ประกอบดว้ ย ๑. ........................................................................................................ประธานกรรมการ ๒. ........................................................................................................กรรมการ ๓. ........................................................................................................กรรมการ ๔. ........................................................................................................กรรมการ ๕. ........................................................................................................กรรมการ ๖. ........................................................................................................กรรมการ ฯลฯ จงึ ประกาศใหท้ ราบโดยทั่วกนั ประกาศ ณ วนั ที่............เดือน....................................................พ.ศ........................ (..........................................................................) ผู้อ�ำนวยการส�ำนักงานเขตพื้นทกี่ ารศึกษา..................................... ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนย์การเรยี น 39

แบบ บศ.๑๑ ประกาศแต่งตั้งผ้แู ทนชมุ ชนแทนผ้แู ทนผปู้ กครองของผู้เรียน ในคณะกรรมการศนู ย์การเรยี น ประกาศคณะกรรมการศกึ ษาธกิ ารจังหวดั ...................................................... เร่อื ง แต่งตง้ั ผูแ้ ทนชุมชนแทนผูแ้ ทนผู้ปกครองของผู้เรยี นในคณะกรรมการศูนยก์ ารเรยี น ตามท่ี (นาย/นาง/นางสาว)................................................................................................................................................ ได้ยื่นขออนุญาตจัดการศึกษาข้ันพ้ืนฐานในศูนย์การเรียนน้ัน อาศัยอ�ำนาจตามความในข้อ ๖ วรรคสอง แห่งกฎกระทรวงศึกษาธกิ ารวา่ ด้วยสิทธขิ องบคุ คลในการจัดการศึกษาข้นั พน้ื ฐานในศูนย์การเรยี น พ.ศ. ๒๕๕๔ คณะกรรมการศกึ ษาธกิ ารจงั หวัด ......................................................ในคราวประชุมคร้งั ท่ี ........ /.............................................. เม่ือวันท่ี ............ เดือน ....................................... พ.ศ....................จึงแต่งตั้งผู้แทนชุมชนแทนผู้ปกครองของผู้เรียน ในคณะกรรมการศนู ยก์ ารเรียน ............................................................................................................ประกอบดว้ ย ๑. ............................................................................................................ประธานกรรมการ ๒. ............................................................................................................กรรมการ ๓. ............................................................................................................กรรมการ ๔. ............................................................................................................กรรมการ ๕. ............................................................................................................กรรมการ ๖. ............................................................................................................กรรมการ ฯลฯ จึงประกาศให้ทราบโดยทวั่ กนั ประกาศ ณ วนั ท.ี่ ..............เดือน ..................................................พ.ศ. ...................... (...............................................................................) ประธานคณะกรรมการศึกษาธิการจงั หวัด...................................... 40 ค่มู อื การจดั การศึกษาวา่ ด้วยสิทธิของบุคคลในการจดั การศึกษาข้ันพ้นื ฐานในศูนย์การเรยี น