วรรคทองในวรรณคดีไทย

ววรรรรคคททอองงใในน ววรรรรณณคคดดีี GOLDEN PARAGRAPH IN LTTERATURE นาย กิตติพัฒน์ ดอกดก สาขา ภาษาไทย คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎลำปาง

คคำำนนำำ หนังสือ ''วรรคทอง ในวรรณคดี'' จัดทำขึ้นเพื่อเป็นส่วนหนึ่ง ของวิชา ความคิดสร้างสรรค์กับการสรรสร้างงานเขียน เพื่อ ให้ได้ศึกษาหาความรู้ในเรื่องฉันทลักษณ์บทร้อยกลองและได้ ศึกษาอย่างเข้าใจเพื่อเป็นประโยชน์กับการเรียน ผู้จัดทำหวังว่าหนังสือ ''วรรคทอง ในวรรณคดี'' เล่มนี้จะ เป็นประโยชน์กับผู้อ่าน หรือ นักศึกษา ที่กำลังหาข้อมูล เรื่องนี้อยู่ หากมีข้อแนะนำหรือข้อผิดพลาดประการใด ผู้จัด ทำขอน้อมรับไว้และขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย (นาย กิตติัพัฒน์ ดอกดก) สาขา ภาษาไทย คณะครุศาสตร์

สสาารรบบััญญ หน้า คำนำ..............................................................................................ก สารบัญ...........................................................................................ข ความหมายของวรรคทอง.........................................................๑ วรรคจากเรื่องลิลิตตะเลงพ่าย.................................................๒ วรรคจากเรื่องลิลิตตะเลงพ่าย.................................................๓ วรรคจากเรื่องลิลิตพระลอ........................................................๔ วรรคจากเรื่องมัทนะพาธา........................................................๕ วรรคจากเรื่องมัทนะพาธา.........................................................๖ วรรคจากเรื่องพระอภัยมณี......................................................๗ วรรคจากเรื่องนิราศภูเขาทอง..................................................๘ วรรคจากเรื่องขุนช้างขุนแผน....................................................๙ วรรคจากเรื่องลิลิตพระลอ........................................................๑๑ วรรคจากเรื่องลิลิตพระลอ.......................................................๑๒ บรรณนุกรม.................................................................................ค

ความหมาย ''วรรคทอง ในวรรณคดี'' วรรคทองหมายถึงข้อความหรือบทกวีบางช่วงบางตอนที่มีความ หมายดีไพเราะซาบซึ้งให้ภาพทางความรู้สึกที่ชัดเจนกระเทือน อารมณ์กินใจจนเป็นที่รู้จักกันโดยทั่วไปเป็นที่นิยมกันว่าดีเมื่อ กล่าวถึงแล้วจะรู้จักกันโดยกว้างสามารถตอบได้เลยว่าวัดนี้เป็น วรรคในวรรณคดีเรื่องใดและไม่เพียงแต่ในวรรณคดี ร้อยกรอง เท่านั้นที่จะมีวรรคทองวรรณกรรมร้อยแก้วก็สามารถมีวรรค ทองได้เช่นกันหากได้รับความนิยมสูง

''วรรคทองจากเรื่อง ลิลิตตะเลงพ่าย'' เปรมปรีดิ์ปราโมทย์แท้.................เพราะพระโหรหากแก้ กล่าวต้องตามฝัน ฯ พระพลันทรงเครื่องต้น.................งามประเสริฐเลิศล้น แหล่งหล้าควรชม ชื่นนา ฯ (ลิลิตตะเลงพ่าย) ผังฉันทลักษณ์บทร้อยกลองประเภทโคลง (ลิลิตตะเลงพ่าย)

''วรรคทองจากเรื่อง ลิลิตตะเลงพ่าย'' ล่วงลุด่านเจดีย์.............................สามองค์มีแห่งหั้น แดนต่อแดนกันนั้น.............................เพื่อรู้ราวทาง ฯ ขับพลวางเข้าแหล่ง......................แห่งอยุธเยศหล้า แลธุลีฟุ้งฟ้า.......................................มืดคลุ้มมัวมล ยิ่งนา ฯ (ลิลิตตะเลงพ่าย) ผังฉันทลักษณ์บทร้อยกลองประเภทโคลง (ลิลิตตะเลงพ่าย)

''วรรคทองจากเรื่องลิลิตพระลอ'' เสียงลือเสียงเล่าอ้าง อันใด พี่เอย เสียงย่อมยอยศใคร ทั่วหล้า สองเขือพี่หลับใหล ลืมตื่น ฤๅพี่ สองพี่คิดเองอ้า อย่าได้ถามเผือ (ลิลิตพระลอ) ผังฉันทลักษณ์บทร้อยกลองประเภทโคลง (ลิลิตพระลอ)

''วรรคทองจากเรื่องมัทนะพาธา'' ดูก่อนสุชาตา มะทะนาวิไลศรี ยามองค์สุเทษณ์มี วรพจน์ประการใด, มะธุรสธตรัสไซร้ ; นางจงทำนูลตอบ ฤก็ตอบพะจีพลัน. เข้าใจมิเข้าใจ ผังฉันทลักษณ์บทร้อยกลองประเภทฉันท์ (มัทนะพาธา)

''วรรคทองจากเรื่อง มัทนะพาธา'' ‘ข้าทราบและพลอยโศก, อันโรครักนี้หนักใจ; แต่ในสุราลัย สุรางค์ดีก็มีถม. ข้าเชื่อว่าพระองค์ คงได้สัมฤทธิ์สม ประสงค์นางสอางชม หทัยแท้ทุกนงคราญ’ (กาพย์ยานี 11 ) ผังฉันทลักษณ์บทร้อยกลองประเภทกาพย์ (มัทนะพาธา)

''วรรคทองจากเรื่องพระอภัยมณี'' “เขาย่อมเปรียบเทียบความว่ายามรัก แต่น้ำผักต้มข มชมว่าหวาน ครั้นรักจางห่างเหินไปเนิ่นนาน แต่น้ำตาลว่าเปรี้ยวไม่เหลียวแล” – จากเรื่องพระอภัยมณี – ผังฉันทลักษณ์บทร้อยกลองประเภทกลอน (พระอภัยมณี)

''วรรคทองจากเรื่องนิราศภูเขาทอง'' รับกฐินภิญโญโมทนา เดือนสิบเอ็ดเสร็จธุระพระวสา ออกจากวัดทัศนาดูอาวาส ชุลีลาลงเรือเหลืออาลัย เมื่อตรุษสารทพระวสาได้อาศัย สามฤดูอยู่ดีไม่มีภัย มาจำไกลอารามเมื่อยามเย็น ผังฉันทลักษณ์บทร้อยกลองประเภทกลอน (นิราศภูเขาทอง)

''วรรคทองจากเรื่องขุนช้างขุนแผน'' “แม่รักลูก ลูกก็รู้ อยู่ว่ารัก ใครอื่นสัก หมื่นแสน ไม่แม้นเหมือน จะกินนอน วอนว่า เมตตาเตือน จะจากเรือน ร้างแม่ ก็แต่กาย” – จากเรื่องขุนช้างขุนแผน – ผังฉันทลักษณ์บทร้อยกลองประเภทกลอน (ขุนช้างขุนแผน)

''วรรคทองจากเรื่อง ลิลิตพระลอ'' เมื่อนั้นไท้แมนสรวง พระยาหลวงให้หา หัวเมืองมาริปอง ว่าเมืองสองกษัตริย์ กล้า อย่าช้าเราจะรบ ชิงพิภพเปนเมืองออก เร่งบอกให้เรียบพล นายกคณชุม กัน ครันเทียบพลเศิกเสร็จ ท้าวธเสด็จพยุบาตร ลีลาสจากพระนคร คลี่นิกร พลพยู่ห์ สู่แดนศึกบมิช้า เดียรดาษพลช้างม้า เพียบพื้นภูมิน ฯ ผังฉันทลักษณ์บทร้อยกลองประเภทกลอน (ลิลิตพระลอ)

''วรรคทองจากเรื่อง ลิลิตพระลอ'' บุญเจ้าจอมโลกเลี้ยง โลกา ระเรื่อยเกษมสุขพูล ใช่น้อย แสนสนุกศรีอโยธยา ฤๅรํ่า ถึงเลย ทุกประเทศชมค้อยค้อย กล่าวอ้างเยินยอ ฯ ผังฉันทลักษณ์บทร้อยกลองประเภทโคลง (ลิลิตพระลอ)

บบรรรณานุกรมม ที่มา.https://teen.mthai.com/education/171510.html ที่มา.https://vajirayana.org/ลิลิตพระลอ/ลิลิตพระลอ บ้านจอมยุทธ(2543).โคลง ฉันท์ กาพย์ ที่มาhttps:www.baanjomyut.com/

วรรคทองในวรรณคดี รายวิชา ความคิดสร้างสรรค์กับการสร้างสรรงานเขียน อาจารย์ผู้สอน อาจารย์ ภัทรภรณ์ คำลือสาย จัดทำโดย นายกิตติพัฒน์ ดอกดก นักศึกษา 64181010105 สาขาภาษาไทย คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎลำปาง

ขอบคุณครับ

“ไม่เมาเหล้าแล้วแต่เรายังเมารัก สุดจะหักห้ามจิตคิดไฉน ถึงเมาเหล้าเช้าสายก็หายไป แต่เมาใจนี้ประจำทุกค่ำคืนฯ” กลอนนี้พูดถึง : การหักห้ามจิตใจไม่ให้รักไม่ได้ การเมาเหล้านั้น พอรุ่งขึ้นก็หายไป แต่การเมารักนี้จะเป็นทุกๆ คืน กลอนสุนทรภู่ – จากนิราศภูเขาทอง –