เอกสารประกอบการสอนวิชาปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

คำนำ เอกสารประกอบการสอน ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง จำนวนหน่วยกิต 3 (2-2-5) ระดับ ปริญญาตรี หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาการพัฒนาชุมชน คณะมนุษยศาสตร์และ สังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา จัดทำขึ้นเพื่อให้ผู้เรียนได้เรียนรู้หลักการ มีความรู้ ความ เข้าใจในเรื่องปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ทั้งความหมายและกรอบแนวคิดของปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพียง กับทฤษฎีใหม่ตามแนวพระราชดำริ การประยุกต์ใช้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในงานพัฒนา ชุมชน การสร้างขบวนการขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียง ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงกับการพัฒนา ประเทศ และสามารถนำความรู้ทฤษฎี ไปปรับใช้ในการดำเนินชีวิต ตลอดจนการนำไปพัฒนาชุมชน ท้องถนิ่ ของตนเองได้ เนื้อหาในเอกสารประกอบการสอนเล่มนี้ แบ่งเนื้อหาออกเป็น 8 บท ประกอบด้วย บทที่ 1 พระบรมราโชวาทปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง บทที่ 2 ทศพิธราชธรรมและหลักการทรงงานใน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในรัชกาลที่9 ต่อมาบทที่3 ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง และทฤษฎีใหม่ บทท4่ี แนวทางการดำเนนิ งานโครงการอนั เนอ่ื งมาจากพระราชดำริในหลวงรชั กาลที่ 9 จากนัน้ บทที่5 การสร้างขบวนการขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพยี ง บทที่6 ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในพุทธศาสนาและ ศาสนาอิสลาม บทท7่ี แนวคิดเศรษฐกิจพอเพยี งในทัศนะของนักวชิ าการสู่การประยุกตใ์ ช้ และบทที่8 สร้างอาชพี เสรมิ รายได้ ส่วู ถิ ีพอเพยี ง นอกจากนมี้ ีคำถามท้ายบทในแต่ละบท เพื่อใหผ้ ู้เรียนวัดความรู้ หลงั จากเรียนรู้ได้ ทำให้การเรียนการสอนมีประสิทธผิ ลยิ่งขึ้น ผู้เขียนมีความมุง่ หวงั วา่ เนื้อหาของเอกสารประกอบการสอนเล่มนี้จะเอื้อประโยชน์ ให้แก่ผู้เรียน และผู้ท่ีสนใจศึกษาทั่วไปได้รับความรู้ความเข้าใจในหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ตลอดจนสามารถนำความรู้ทฤษฎีไปปรับใช้ในการดำเนินชีวิตและสามารถนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพยี งไปพฒั นาชุมชน ท้องถิ่น ของตนเองได้ เวคนิ วฒุ วิ งศ์ 2562

สารบัญ เร่ือง หนา้ คำนำ ก สารบญั ข สารบัญภาพ ช สารบัญตาราง ฌ แผนบริหารการสอนประจำวิชา ญ แผนบริหารการสอนประจำบทท่ี 1 1 บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพียง 2 3 ดา้ นเศรษฐกจิ พอเพียง 7 ดา้ นความพอเพียง 11 ดา้ นพอมพี อกนิ พออยู่พอกนิ พอประมาณ 13 ดา้ นเหตุผล 16 ดา้ นความรู้ สติ สุจริต และวิทยาการ 20 ด้านความรอบคอบ 22 ด้านการระมัดระวงั 25 ดา้ นคณุ ธรรม 28 ดา้ นการยง้ั คิด อดทน อดกล้ัน และขนั ติ 29 บทสรปุ 30 คำถามท้ายบทท่ี 1 30 เอกสารอา้ งอิง 33 แผนบริหารการสอนประจำบทท่ี 2 35 บทท่ี 2 ทศพิธราชธรรมและหลกั การทรงงานในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในรชั กาลท่ี9 37 หลกั ทศพธิ ราชธรรม 37 37 ทศพิธราชธรรมข้อแรก “ทาน” 38 ทศพิธราชธรรมข้อสอง “ศลี ” 38 ทศพธิ ราชธรรมข้อสาม “ปรจิ าคะ” 39 ทศพิธราชธรรมข้อสี่ “อาชชวะ” 39 ทศพธิ ราชธรรมข้อหา้ “มัททวะ” ทศพธิ ราชธรรมข้อหก “ตปะ” ข

สารบัญ (ตอ่ ) หนา้ เรอ่ื ง 40 40 ทศพธิ ราชธรรมข้อเจ็ด “อกั โกธะ” 41 ทศพิธราชธรรมข้อแปด “อวิหิงสา” 41 ทศพธิ ราชธรรมข้อสบิ “ขนั ติ” 42 ทศพธิ ราชธรรมข้อสบิ “อวิโรธนะ” 43 หลักการทรงงานในพระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั ในรัชกาลที่9 43 ศกึ ษาขอ้ มลู อย่างเป็นระบบ 44 ระเบดิ จากขา้ งใน 44 แกป้ ัญหาทจ่ี ดุ เลก็ 45 ทำตามลำดับขนั้ 46 ภูมิสงั คม 46 องค์รวม 47 ไมต่ ดิ ตำรา 47 ประหยัดเรียบงา่ ย ใชป้ ระโยชน์สงู สดุ 48 ทำใหง้ า่ ย 48 การมีส่วนร่วม 49 ประโยชน์ส่วนรวม 49 บรกิ ารรวมจุดเดียว 50 ใช้ธรรมชาติชว่ ยธรรมชาติ 50 ใชอ้ ธรรม ปราบอธรรม 51 ปลูกป่าในใจคน 52 ขาดทนุ คอื กำไร 52 การพง่ึ ตนเอง 53 พออย่พู อกนิ 53 เศรษฐกิจพอเพียง 54 ความซ่อื สตั ย์ สจุ ริต จรงิ ใจตอ่ กัน 54 ทำงานอย่างมีความสขุ 55 ความเพียร 55 รู้-รกั -สามคั คี บทสรปุ 56 คำถามทา้ ยบทที่ 2 เอกสารอ้างอิง 56 ค

สารบญั (ตอ่ ) หนา้ เรอื่ ง 59 60 แผนบรหิ ารการสอนประจำบทที่ 3 62 บทที่ 3 ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี งและทฤษฎใี หม่ 63 64 ปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียง 69 หลกั แนวคดิ ของปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง 73 การดำเนนิ ชวี ิตตามแนวพระราชดำริพอเพียง 78 ทฤษฎใี หม่ 79 การประยุกต์ใชเ้ ศรษฐกิจพอเพียง 80 ความสำคัญและคุณค่าของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี ง 80 บทสรุป คำถามท้ายบทที่ 3 80 เอกสารอ้างอิง 83 แผนบริหารการสอนประจำบทที่ 4 87 บทที่ 4 แนวทางการดำเนนิ งานโครงการอนั เน่อื งมาจากพระราชดำริ 87 89 ในหลวงรชั กาลที่ 9 93 ที่มาโครงการอนั เน่ืองมาจากพระราชดำริ 95 ลักษณะโครงการอนั เน่ืองมาจากพระราชดำริ 97 โครงการอันเนอื่ งมาจากพระราชดำริในปัจจบุ ัน 97 การดำเนนิ งานสนองพระราชดำริ 98 โครงการหลวงและโครงการพระราชดำริ 99 ตัวอย่างโครงการหลวง 100 101 โครงหลวงดอยคำ 102 สถานีเกษตรหลวงอา่ งขาง 104 สถานเี กษตรหลวงอนิ ทนนท์ 104 ศูนย์พฒั นาโครงการหลวงแกนอ้ ย 105 โครงการหลวงแมล่ านอ้ ย 106 ศนู ยพ์ ัฒนาโครงการหลวงหว้ ยลึก 107 ตวั อย่างโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ 108 เข่ือนขุนด่านปราการชล โครงการฝนหลวง โครงการแกล้งดนิ โครงการไบโอดเี ซลและแกส๊ โซฮอล์ โครงการแกม้ ลงิ ง

สารบญั (ตอ่ ) เรอ่ื ง หนา้ โครงการหญ้าแฝก 109 โครงการเกษตรทฤษฎีใหม่ 110 โครงการฝายแม้ว 111 มูลนิธิโครงการหลวง 112 บทสรุป 113 คำถามทา้ ยบทที่ 4 114 เอกสารอ้างอิง 114 แผนบรหิ ารการสอนประจำบทที่ 5 117 บทที่ 5 การสรา้ งขบวนการขับเคลอ่ื นเศรษฐกิจพอเพียง 118 เศรษฐกิจพอเพียงกับบริบทการพฒั นาเศรษฐกิจและสังคมไทย 119 ขบวนการขับเคล่อื นเศรษฐกิจพอเพยี ง 123 ปัจจัยในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพยี ง 131 ขอบเขตแนวทางการขบั เคลอื่ นเศรษฐกิจพอเพียง 136 บทสรุป 151 คำถามท้ายบทที่ 5 152 เอกสารอ้างอิง 152 แผนบรหิ ารการสอนประจำบทที่ 6 155 บทท่ี 6 ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี งในพทุ ธศาสนาและศาสนาอสิ ลาม 156 ปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพียงในพุทธศาสนา 157 พระพุทธศาสนากับชีวิตพอเพยี ง 158 ชีวติ พอเพยี งต้องเว้นอบายมขุ 160 ชีวติ พอเพียงตอ้ งสนั โดษ 162 ปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียงในศาสนาอสิ ลาม 166 ศาสนาอสิ ลามกับชีวติ พอเพียง 167 การยดึ ถอื การประกอบอาชพี ดว้ ยความถกู ต้องซื่อสตั ย์สุจริต 170 การจดั แบ่งทด่ี ินตามทฤษฎใี หม่นนั้ จะมกี ารแบ่งท่ีดินออกเป็นหลายสว่ น 173 ละเลกิ การแกง่ แยง่ ผลประโยชนแ์ ละแขง่ ขนั กนั ในทางการค้าแบบต่อสู้กัน 175 อย่างรนุ แรง ไม่หยดุ นงิ่ ทจ่ี ะหาทางใหช้ วี ติ หลุดพ้นจากความทุกข์ยาก 177 ปฏิบตั ิตนในแนวทางทด่ี ี ลดละส่ิงชวั่ ประพฤติตนตามหลกั ศาสนา 178 บทสรปุ 179 จ

สารบัญ (ตอ่ ) เรื่อง หน้า คำถามทา้ ยบทที่ 6 180 เอกสารอ้างองิ 181 แผนบรหิ ารการสอนประจำบทที่ 7 183 185 บทท่ี 7 แนวคดิ เศรษฐกิจพอเพียงในทศั นะของนกั วิชาการสู่การประยกุ ตใ์ ช้ 187 ชยั วฒั น์ วิบูลยส์ วสั ดิ์ “ขอ้ คดิ เกีย่ วกบั การดำเนินนโยบายเศรษฐกจิ การเงนิ ของประเทศ ” 189 ชยั อนันต์ สมุทวณชิ “ทฤษฎใี หม่ : มติ ทิ ยี่ ิง่ ใหญ่ทางความคิด” 191 อำพล เสนาณรงค์ “ทิศทางการพัฒนาชนบทตามแนวเศรษฐกจิ พอเพยี ง” 192 อภิชัย พันธเสน “เศรษฐกจิ พอเพียงของในหลวง กบั การวเิ คราะห์ตาม ความหมายของนกั เศรษฐศาสตร”์ 196 ฉลองภพ สสุ ังกรก์ าญจน์ “เศรษฐกิจพอเพียงกับวิกฤตเศรษฐกจิ ” 199 สมชยั จติ สุชน “พฤตกิ รรมท่ไี มพ่ อเพียงกบั ผลกระทบทางเศรษฐกิจ 202 สเุ มธ ตนั ตเิ วชกุล “เศรษฐกิจพอเพียงตามแนวพระราชดำริ” 204 ประเวศ วะสี “เศรษฐกิจพอเพยี งและแนวทางประชาสังคม : แนวทางพลิกฟ้นื เศรษฐกจิ สงั คม” 206 ไสว บญุ มา “เศรษฐกจิ พอเพยี ง: ภมู ปิ ญั ญาชาติไทย” 208 บทสรุป 209 209 คำถามทา้ ยบทท่ี 7 เอกสารอา้ งอิง แผนบรหิ ารการสอนประจำบทท่ี 8 211 บทท่ี 8 สรา้ งอาชีพ เสริมรายได้ ส่วู ิถพี อเพียง 212 การทำนำ้ มันนวดสมนุ ไพร 213 การทำสบกู่ ้อนสูตรขมิน้ นำ้ ผง้ึ 216 การปลกู ผกั ไฮโดรโปนกิ สใ์ นขวดนำ้ 219 บทสรปุ 226 คำถามทา้ ยบทที่ 8 227 เอกสารอา้ งองิ 228 บรรณานกุ รม 229 ภาคผนวก 235 ภาคผนวก ก. โครงการอันเน่ืองมาจากพระราชดำรใิ นปจั จุบัน แตล่ ะภูมภิ าค 236 ฉ

สารบญั ภาพ เรื่อง หนา้ ภาพที่ 1.1 แสดงพระราชดำรัสพระบาทสพระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร 2 มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร 3 ภาพที่ 1.2 แสดงพระราชกรณียกิจพระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู ิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร 7 ภาพท่ี 1.3 แสดงพระราชกรณยี กิจโครงการหญา้ แฝก-แก้มลงิ ในพระบาทสมเดจ็ 11 พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร 13 ภาพท่ี 1.4 แสดงพระราชกรณยี กิจดา้ นการเกษตรและการยกระดบั สภาพชวี ติ ความเปน็ อยูข่ องประชาชน 35 ภาพที่ 1.5 แสดงพระราชกรณียกิจพระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร 60 มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร 63 68 ภาพที่ 2.1 แสดงภาพวาดการทรงงานพระบาทสพระบาทสมเดจ็ พระบรม 69 71 ชนกาธิเบศร มหาภมู พิ ลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร 85 86 ภาพท่ี 3.1 แสดงภาพชาวนา 90 ภาพท่ี 3.2 แสดงหลักแนวคิดปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพียง 97 98 ภาพที่ 3.3 การขับเคล่ือนเศรษฐกิจพอเพยี ง 99 100 ภาพท่ี 3.4 แสดงทฤษฎใี หม่ 101 102 ภาพที่ 3.5 ทฤษฎใี หม่ข้นั ต้น 104 105 ภาพท่ี 4.1 แสดงโครงการเข่ือนคลองทา่ ด่าน ภาพท่ี 4.2 แสดงพระบรมราโชวาทพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ภาพท่ี 4.3 แสดงจำนวนโครงการอันเองมาจากระราชดำริ ภาพท่ี 4.4 แสดงผลติ ภัณฑด์ อยคำ ภาพท่ี 4.5 สถานเี กษตรหลวงอ่างขาง ภาพที่ 4.6 สถานเี กษตรหลวงอินทนนท์ ภาพท่ี 4.7 ศนู ย์พฒั นาโครงการหลวงแกนอ้ ย ภาพที่ 4.8 โครงการหลวงแม่ลาน้อย ภาพท่ี 4.9 ศูนย์พฒั นาโครงการหลวงหว้ ยลึก ภาพที่ 4.10 เข่ือนขนุ ด่านปราการชล ภาพที่ 4.11 โครงการฝนหลวง ช

สารบญั ภาพ (ต่อ) เรือ่ ง หนา้ ภาพท่ี 4.12 โครงการแกล้งดิน 106 ภาพท่ี 4.13 โครงการไบโอดเี ซลและแก๊สโซฮอล์ 107 ภาพท่ี 4.14 โครงการแก้มลงิ 108 ภาพที่ 4.15 โครงการหญา้ แฝก 109 ภาพท่ี 4.16 โครงการเกษตรทฤษฎีใหม่ 110 ภาพที่ 4.17 โครงการฝายแม้ว 111 ภาพท่ี 4.18 มลู นิธโิ ครงการหลวง 112 ภาพที่ 5.1 แสดงผงั แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหง่ ชาติ ฉบบั ท่ี 12 124 พ.ศ.2560-2564 130 ภาพที่ 5.2 วงจรกระบวนการขับเคลอ่ื นปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียงในชุมชน 132 ภาพท่ี 5.3 แสดงทนุ การขบั เคลอื่ นทางสังคม 141 ภาพท่ี 5.4 แบบจำลองวัฏจักรของการเรยี นร้ทู า่ มกลางประสบการณ์ 142 ภาพที่ 5.5 กระบวนการเรยี นร้ใู นการปรับเปล่ียนโลกทัศน์และจิตสำนึก 160 ภาพที่ 6.1 ภาพวาดแสดงถึงอบายมุข 213 ภาพท่ี 8.1 แสดงน้ำมันนวดสมนุ ไพร 216 ภาพที่ 8.2 แสดงกิจกรรมการทำน้ำมันนวดสมนุ ไพรในชัน้ เรียน 216 ภาพที่ 8.3 แสดงสบกู่ ้อนสตู รขมน้ิ นำ้ ผ้ึง 218 ภาพท่ี 8.4 แสดงกิจกรรมการทำสบู่ก้อนสตู รขมนิ้ นำ้ ผ้งึ ในโครงการเสริมอาชีพ 221 ใหก้ บั นกั ศกึ ษา 221 ภาพที่ 8.5 แสดงตัวอย่างสารละลายธาตุอาหาร A และ B 222 ภาพที่ 8.6 แสดงเมล็ดพนั ธ์ุพืชผกั ทใ่ี ชใ้ นการปลกู 222 ภาพที่ 8.7 แสดงเมลด็ พันธุ์ท่ีวางอยูบ่ นกระดาษทชิ ชูช่ มุ่ น้ำ 224 ภาพท่ี 8.8 แสดงเมล็ดพันธท์ุ ่ใี ส่ในฟองน้ำ 225 ภาพที่ 8.9 แสดงการผสมสารละลาย A B 225 ภาพท่ี 8.10 แสดงการยา้ ยตน้ กล้า จากภาชนะเพาะเมล็ด ไปใสใ่ นขวดนำ้ พลาสติก ภาพท่ี 8.11 แสดงกจิ กรรมการปลูกผักไฮโดรโปนกิ ส์ในโครงการส่งเสริมอาชีพให้กบั ศิษยเ์ ก่าและนักศึกษา ซ

สารบัญตาราง เร่อื ง หนา้ ตารางท่ี 4.1 แสดงจำนวนโครงการอันเน่ืองมาจากระราชดำรติ ามการพัฒนา 91 ในดา้ นตา่ ง ๆ 91 ตารางที่ 4.2 แสดงจำนวนโครงการอนั เน่ืองมาจากระราชดำริในพ้นื ทีภ่ าคเหนือ 92 ตารางท่ี 4.3 แสดงจำนวนโครงการอันเนื่องมาจากระราชดำริในพ้ืนท่ภี าคกลาง 92 และกรงุ เทพฯ ตารางที่ 4.4 แสดงจำนวนโครงการอนั เน่ืองมาจากระราชดำริในพืน้ ที่ 93 237 ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื 238 ตารางท่ี 4.5 แสดงจำนวนโครงการอนั เน่ืองมาจากระราชดำริในพนื้ ทีภ่ าคใต้ 239 ตารางภาคผนวก ก.1 แสดงจำนวนโครงการพระราชดำรติ ามการพัฒนาในดา้ นตา่ ง ๆ ตารางภาคผนวก ก.2 แสดงจำนวนโครงการพระราชดำริในพน้ื ท่ภี าคเหนือ 240 ตารางภาคผนวก ก.3 แสดงจำนวนโครงการพระราชดำริในพ้ืนที่ภาคกลาง 241 และกรุงเทพฯ ตารางภาคผนวก ก.4 แสดงจำนวนโครงการพระราชดำริในพ้นื ท่ี ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ตารางภาคผนวก ก.5 แสดงจำนวนโครงการพระราชดำริในพน้ื ทีภ่ าคใต้ ฌ

แผนบรหิ ารการสอนประจำวิชา รหสั วชิ า 2132107 รายวิชา ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพียง 3 (2-2-5) Sufficiency Economy คำอธบิ ายรายวชิ า ความหมายและกรอบแนวคิดของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงกับ ทฤษฎีใหม่ตามแนวพระราชดำริ การประยุกต์ใช้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในงานพัฒนาชุมชน การ สร้างขบวนการขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียง ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงกับการพัฒนาประเทศ กรณศี ึกษาเศรษฐกิจพอเพียงในชุมชนท่ีประสบความสำเร็จ และการฝึกปฏิบตั ิการทำผลิตภัณฑ์ชุมชน เพอื่ ความพอเพยี ง วัตถุประสงค์ 1. เพื่อให้นักศึกษามีความรู้และความเข้าใจในเรื่องปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง และสามารถ นำความรู้ทฤษฎี ไปปรับใชใ้ นการดำเนินชีวติ 2. เพ่ือใหน้ กั ศึกษามีความรเู้ ก่ยี วกับโครงการอนั เน่ืองมาจากพระราชดำริ 3. นำความรจู้ ากปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพียงไปปรับใช้ในชุมชนท้องถ่นิ ไดอ้ ย่างเหมาะสม 4. สามารถจดั ทำผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสมเกดิ ประโยชน์ต่อทอ้ งถน่ิ ได้อย่างดี เนือ้ หา 4 ชว่ั โมง บทที่ 1 พระบรมราโชวาทปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี ง 1. ดา้ นเศรษฐกจิ พอเพียง 2. ด้านความพอเพยี ง 3. ดา้ นพอมีพอกิน พออยพู่ อกนิ พอประมาณ 4. ดา้ นเหตผุ ล 5. ดา้ นความรู้ สติ สุจริต และวิทยาการ 6. ดา้ นความรอบคอบ 7. ด้านการระมัดระวงั 8. ดา้ นคุณธรรม 9. ดา้ นการยั้งคดิ อดทน อดกลน้ั และขนั ติ ญ

บทท่ี 2 ทศพธิ ราชธรรมและหลักการทรงงานในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยหู่ วั 8 ชว่ั โมง ในรชั กาลท่ี9 1. หลักทศพธิ ราชธรรม 1.1 ทศพธิ ราชธรรมข้อแรก “ทาน” 1.2 ทศพธิ ราชธรรมข้อสอง “ศลี ” 1.3 ทศพิธราชธรรมข้อสาม “ปรจิ าคะ” 1.4 ทศพธิ ราชธรรมข้อส่ี “อาชชวะ” 1.5 ทศพิธราชธรรมข้อห้า “มัททวะ” 1.6 ทศพิธราชธรรมข้อหก “ตปะ” 1.7 ทศพธิ ราชธรรมข้อเจ็ด “อักโกธะ” 1.8 ทศพิธราชธรรมข้อแปด “อวิหิงสา” 1.9 ทศพธิ ราชธรรมข้อสิบ “ขันติ” 1.10 ทศพธิ ราชธรรมข้อสบิ “อวิโรธนะ” 2. หลักการทรงงานในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยหู่ วั ในรัชกาลท9่ี 2.1 ศึกษาข้อมูลอยา่ งเป็นระบบ 2.2 ระเบิดจากขา้ งใน 2.3 แกป้ ญั หาทจี่ ุดเลก็ 2.4 ทำตามลำดับขัน้ 2.5 ภูมสิ งั คม 2.6 องคร์ วม 2.7 ไม่ติดตำรา 2.8 ประหยดั เรยี บง่าย ใชป้ ระโยชน์สูงสุด 2.9 ทำให้ง่าย 2.10 การมีสว่ นรว่ ม 2.11 ประโยชน์ส่วนรวม 2.12 บริการรวมจุดเดียว 2.13 ใช้ธรรมชาติชว่ ยธรรมชาติ 2.14 ใช้อธรรม ปราบอธรรม 2.15 ปลูกปา่ ในใจคน 2.16 ขาดทุนคอื กำไร 2.17 การพ่งึ ตนเอง 2.18 พออย่พู อกิน 2.19 เศรษฐกจิ พอเพยี ง 2.20 ความซ่ือสัตย์ สุจริต จริงใจต่อกัน 2.21 ทำงานอย่างมีความสุข ฎ

2.22 ความเพยี ร 8 ชัว่ โมง 2.23 รู้-รัก-สามคั คี 12 ช่ัวโมง บทที่ 3 ปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพียงและทฤษฎใี หม่ 1. ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง 2. หลักแนวคดิ ของปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียง 3. การดำเนินชีวติ ตามแนวพระราชดำริพอเพยี ง 4. ทฤษฎใี หม่ 5. การประยกุ ต์ใชเ้ ศรษฐกิจพอเพียง 6. ความสำคญั และคณุ ค่าของปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง บทท่ี 4 แนวทางการดำเนินงานโครงการอนั เนอื่ งมาจากพระราชดำริ ในหลวง รัชกาลที่ 9 1. ทมี่ าโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ 2. ลักษณะโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ 3. โครงการอนั เน่ืองมาจากพระราชดำริในปัจจบุ นั 4. การดำเนินงานสนองพระราชดำริ 5. โครงการหลวงและโครงการพระราชดำริ 6. ตวั อย่างโครงการหลวง 1. โครงหลวงดอยคำ 2. สถานีเกษตรหลวงอา่ งขาง 3. สถานเี กษตรหลวงอินทนนท์ 4. ศนู ยพ์ ฒั นาโครงการหลวงแกนอ้ ย 5. โครงการหลวงแม่ลานอ้ ย 6. ศนู ย์พฒั นาโครงการหลวงหว้ ยลกึ 7. ตัวอย่างโครงการอันเน่อื งมาจากพระราชดำริ 1. เขอ่ื นขนุ ดา่ นปราการชล 2. โครงการฝนหลวง 3. โครงการแกล้งดิน 4. โครงการไบโอดีเซลและแก๊สโซฮอล์ 5. โครงการแกม้ ลงิ 6. โครงการหญ้าแฝก 7. โครงการเกษตรทฤษฎใี หม่ 8. โครงการฝายแม้ว 9. มูลนิธิโครงการหลวง ฏ

บทท่ี 5 การสรา้ งขบวนการขบั เคลอื่ นเศรษฐกิจพอเพยี ง 8 ชัว่ โมง 4 ช่ัวโมง 1. เศรษฐกจิ พอเพยี งกบั บรบิ ทการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมไทย 2. ขบวนการขบั เคลอ่ื นเศรษฐกจิ พอเพยี ง 4 ชว่ั โมง 3. ปัจจยั ในการขบั เคลอื่ นเศรษฐกิจพอเพียง 4. ขอบเขตแนวทางการขบั เคลอ่ื นเศรษฐกิจพอเพยี ง บทท่ี 6 ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพียงในพทุ ธศาสนาและศาสนาอิสลาม 1. ปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียงในพุทธศาสนา 1.1 พระพทุ ธศาสนากับชีวติ พอเพยี ง 1.2 ชีวติ พอเพยี งตอ้ งเว้นอบายมขุ 1.3 ชีวติ พอเพียงตอ้ งสนั โดษ 2. ปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี งในศาสนาอสิ ลาม 2.1 ศาสนาอสิ ลามกบั ชวี ติ พอเพียง 2.2 การยดึ ถือการประกอบอาชีพด้วยความถูกต้องซ่ือสตั ยส์ ุจริต 2.3 การจดั แบง่ ทดี่ ินตามทฤษฎใี หม่น้นั จะมีการแบ่งทดี่ ิน ออกเปน็ หลายสว่ น 2.4 ละเลิกการแกง่ แยง่ ผลประโยชนแ์ ละแข่งขันกนั ในทาง การค้าแบบต่อสู้กันอย่างรนุ แรง 2.5 ไม่หยดุ นงิ่ ท่จี ะหาทางใหช้ วี ติ หลดุ พ้นจากความทกุ ข์ยาก 2.6 ปฏบิ ตั ติ นในแนวทางท่ีดี ลดละสิง่ ชว่ั ประพฤตติ นตาม หลกั ศาสนา บทท่ี 7 แนวคิดเศรษฐกจิ พอเพียงในทศั นะของนกั วิชาการสู่การประยกุ ตใ์ ช้ 1. ชัยวัฒน์ วิบลู ยส์ วสั ดิ์ “ข้อคิดเกี่ยวกับการดำเนินนโยบายเศรษฐกจิ การเงนิ ของประเทศ ” 2. ชัยอนันต์ สมุทวณิช “ทฤษฎใี หม่ : มิตทิ ี่ย่ิงใหญท่ างความคิด” 3. อำพล เสนาณรงค์ “ทิศทางการพฒั นาชนบทตามแนวเศรษฐกิจ พอเพยี ง” 4. อภชิ ยั พันธเสน “เศรษฐกจิ พอเพยี งของในหลวง กบั การวิเคราะห์ตาม ความหมายของนกั เศรษฐศาสตร์” 5. ฉลองภพ สุสังกรก์ าญจน์ “เศรษฐกจิ พอเพียงกับวิกฤตเศรษฐกิจ” 6. สมชัย จิตสชุ น “พฤตกิ รรมทไ่ี มพ่ อเพยี งกบั ผลกระทบทางเศรษฐกจิ 7. สเุ มธ ตันติเวชกุล “เศรษฐกิจพอเพยี งตามแนวพระราชดำร”ิ 8. ประเวศ วะสี “เศรษฐกจิ พอเพียงและแนวทางประชาสังคม : แนวทางพลกิ ฟ้นื เศรษฐกิจ สงั คม” 9. ไสว บญุ มา “เศรษฐกจิ พอเพยี ง: ภมู ิปัญญาชาติไทย” ฐ

บทที่ 8 สรา้ งอาชพี เสริมรายได้ สวู่ ิถพี อเพียง 12 ชั่วโมง การทำน้ำมันนวดสมุนไพร การทำสบูก่ อ้ นสตู รขมิ้นนำ้ ผ้งึ การปลกู ผกั ไฮโดรโปนิกสใ์ นขวดน้ำ วิธีการสอนและกจิ กรรม 1. ศึกษาเอกสารประกอบการสอนจากการบรรยายในชั้นเรียนและให้นักศึกษาค้นคว้า ข้อมลู เพ่ิมเติมจากแหล่งการเรียนรูด้ ้วยตนเอง 2. ศึกษาขอ้ มลู ที่เกี่ยวข้องกบั รายวชิ าจากสื่อเทคโนโลยีประเภทวดี ีทัศน์ 3. แบ่งกลุ่มศึกษาเนื้อหาและจัดกิจกรรมการเรียนการสอน เพื่อให้นักศึกษาเรียนรู้และ เข้าใจเกี่ยวกับเนื้อหาการสอนมากยิ่งขึ้น จนสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในชุมชนและ ทอ้ งถิ่นของตนเองได้ 4. ฝกึ ปฏิบัติการทำผลติ ภณั ฑช์ มุ ชนเพ่ือนำไปประยุกต์ใชใ้ นการสร้างอาชีพ เสริมรายได้ ลด รายจา่ ยภายในครวั เรอื ทอ้ งถนิ่ และชุมชนของตนเอง 5. ทำแบบฝึกหัดในชนั้ เรียน 6. สงั เกตตามความสามารถสือ่ สารการนำเสนอหนา้ ช้นั เรียน 7. มกี ารทำแบบทดสอบกอ่ นเรยี นและหลงั เรยี นเพ่ือวัดความรูค้ วามเข้าใจของนักศึกษา 8. อาจารย์ผู้สอนสรุปเนื้อหาการสอนเพิ่มเติม 9. ร่วมกันอภิปรายระหว่างอาจารย์ผู้สอนและนักศึกษา แลกเปลี่ยนความคิดเห็นเก่ียวกับ เนอื้ หาในการเรยี นการสอน ตลอดจนการนำเสนอหนา้ ช้ันเรยี นหรอื นำเสนอผลงาน 10. มีการประเมินผลจากงานทีไ่ ด้รบั มอบหมาย สื่อการเรยี นการสอน 1. เอกสารประกอบการสอน 2. Power Point 3. ตวั อยา่ งจาก youtube การวดั ผลและการประเมินผล การวัดผล 1. คะแนนระหว่างภาคเรียน 60 % 1.1 ความสนใจในการเรียน 5% 1.2 วัดความรคู้ วามเข้าใจ 10 % 1.3 แบบฝึกหัดทา้ ยบท 5% 1.4 ทกั ษะการปฏบิ ตั ิ 30 % 1.5 สอบกลางภาค 10 % 40 % 2. คะแนนสอบปลายภาค ฑ

การประเมนิ ผล ได้ระดับ A คะแนนระหวา่ ง 80-100 ไดร้ ะดับ B+ คะแนนระหว่าง 75-79 ไดร้ ะดบั B คะแนนระหวา่ ง 70-74 ไดร้ ะดบั C+ คะแนนระหวา่ ง 65-69 ได้ระดบั C คะแนนระหวา่ ง 60-64 ไดร้ ะดับ D+ คะแนนระหวา่ ง 55-59 ไดร้ ะดับ D คะแนนระหวา่ ง 50-54 ได้ระดบั E คะแนนระหว่างตำ่ กว่า 50 ฒ

แผนบรหิ ารการสอนประจำบทท่ี 1 หัวขอ เน้อื หาประจำบท : พระบรมราโชวาทปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพียง 1. ดา นเศรษฐกิจพอเพยี ง 2. ดา นความพอเพยี ง 3. ดานพอมีพอกิน พออยูพอกิน พอประมาณ 4. ดานเหตุผล 5. ดา นความรู สติ สจุ ริต และวทิ ยาการ 6. ดานความรอบคอบ 7. ดา นการระมัดระวัง 8. ดานคณุ ธรรม 9. ดา นการยั้งคิด อดทน อดกล้ัน และขนั ติ วัตถุประสงค 1. เพอ่ื ใหน ักศกึ ษาเรียนรู และเขา ใจเนอ้ื หาของพระบรมราโชวาทปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียง 2. เพอ่ื ใหน ักศกึ ษาอธิบายความสำคญั พระบรมราโชวาทปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียง วิธีการสอนและกจิ กรรมการเรยี นการสอนประจำบท 1. วิธีสอน 1.1 วิธสี อนแบบบรรยาย 1.2 วิธีสอนแบบอภิปราย 2. กิจกรรมการเรียนการสอน 2.1 ใหนกั ศึกษาทุกคนแลกเปลย่ี นความรูและศึกษาหาขอมูล ประมวลพระบรม ราโชวาทปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียง และรว มกนั สรปุ 2.2 ผูสอนบรรยายเร่ืองพระบรมราโชวาทปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียง 2.3 ใหนักศกึ ษานักศึกษาแบงกลมุ อภิปรายพระบรมราโชวาทปรชั ญาเศรษฐกิจ พอเพยี งกบั การพัฒนาตนเอง ชมุ ชน และประเทศ 2.4 ใหน กั ศึกษาทำแบบฝกหัดทายบทเรียน ส่ือการเรยี นการสอน 1. เอกสารประกอบการสอนในรายวชิ า 2. บรรยายประกอบสื่อ PowerPoint 3. youtube การวัดผลและการประเมนิ ผล 1. ประเมนิ ผลจากการทำแบบฝกหัด 2. สังเกตพฤติกรรมการรวมกันอภปิ รายในช้นั เรยี น 3. ประเมนิ ผลจากงานทีไ่ ดร บั มอบหมาย บทที่ 1 พระบรมราโชวาทปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียง 1

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี ง 2

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี ง 3

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี ง 4

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี ง 5

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี ง 6

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี ง 7

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี ง 8

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี ง 9

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 10

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 11

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 12

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 13

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 14

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 15

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 16

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 17

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 18

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 19

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 20

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 21

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 22

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 23

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 24

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 25

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 26

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 27

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 28

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 29

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 30

บทท่ี 1 พระบรมราโชวาทปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 31



แผนบริหารการสอนประจำบทท่ี 2 หวั ขอ เนอ้ื หาประจำบท : ทศพธิ ราชธรรมและหลักการทรงงานในพระบาทสมเด็จพระเจาอยหู วั ในรชั กาลท9่ี 1. หลักทศพิธราชธรรม 1.1 ทศพิธราชธรรมขอแรก “ทาน” 1.2 ทศพธิ ราชธรรมขอสอง “ศีล” 1.3 ทศพธิ ราชธรรมขอสาม “ปริจาคะ” 1.4 ทศพิธราชธรรมขอส่ี “อาชชวะ” 1.5 ทศพธิ ราชธรรมขอหา “มัททวะ” 1.6 ทศพธิ ราชธรรมขอหก “ตปะ” 1.7 ทศพธิ ราชธรรมขอเจ็ด “อกั โกธะ” 1.8 ทศพิธราชธรรมขอแปด “อวิหิงสา” 1.9 ทศพธิ ราชธรรมขอสบิ “ขนั ติ” 1.10 ทศพธิ ราชธรรมขอสิบ “อวโิ รธนะ” 2. หลกั การทรงงานในพระบาทสมเด็จพระเจาอยหู วั ในรัชกาลท9่ี 2.1 ศึกษาขอมูลอยา งเปน ระบบ 2.2 ระเบิดจากขา งใน 2.3 แกปญ หาทจ่ี ุดเล็ก 2.4 ทำตามลำดบั ข้นั 2.5 ภูมิสังคม 2.6 องคร วม 2.7 ไมต ดิ ตำรา 2.8 ประหยัดเรยี บงา ย ใชประโยชนสูงสุด 2.9 ทำใหงาย 2.10 การมสี วนรว ม 2.11 ประโยชนส ว นรวม 2.12 บรกิ ารรวมจดุ เดียว 2.13 ใชธ รรมชาติชวยธรรมชาติ 2.14 ใชอธรรม ปราบอธรรม 2.15 ปลกู ปาในใจคน 2.16 ขาดทุนคอื กำไร 2.17 การพึ่งตนเอง 2.18 พออยพู อกิน 2.19 เศรษฐกิจพอเพยี ง บทที่ 2 ทศพธิ ราชธรรมและหลกั การทรงงานฯ 33

2.20 ความซ่ือสตั ย สจุ รติ จริงใจตอ กนั 2.21 ทำงานอยา งมคี วามสขุ 2.22 ความเพยี ร 2.23 รู-รกั -สามัคคี วตั ถปุ ระสงค 1. เพ่อื ใหน ักศึกษาอธบิ ายความสำคัญในหลกั ทศพิธราชธรรม 2. เพอื่ ใหนกั ศกึ ษาองคประกอบหลกั ทศพิธราชธรรม 3. เพ่ือใหนกั ศกึ ษาอธิบายองคป ระกอบและความสำคญั หลักการทรงงาน วธิ กี ารสอนและกจิ กรรมการเรียนการสอนประจำบท 1. วธิ สี อน 1.1 วิธีสอนแบบบรรยาย 1.2 วิธสี อนแบบอภิปราย 2. กิจกรรมการเรยี นการสอน 2.1 ผูสอนบรรยายเรื่องพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวทรงสมบูรณดวย ทศพิธราชธรรม 2.2 ผสู อนบรรยายเร่อื งหลกั การทรงงานในพระบาทสมเดจ็ พระเจาอยหู วั 2.3 ใหนักศึกษานักศึกษาแบงกลุมอภิปรายในหัวขอหลักการทรงงานใน พระบาทสมเด็จพระเจาอยหู วั 2.4 ใหน กั ศกึ ษาทำแบบฝก หัดทายบทเรยี น สือ่ การเรียนการสอน 1. เอกสารประกอบการสอนในรายวชิ า 2. บรรยายประกอบสื่อ PowerPoint 3. youtube การวัดผลและการประเมนิ ผล 1. ประเมนิ ผลจากการทำแบบฝกหัด 2. สงั เกตพฤตกิ รรมการรวมกนั อภปิ รายในชั้นเรียน 3. ประเมนิ ผลจากงานท่ีไดร ับมอบหมาย บทที่ 2 ทศพธิ ราชธรรมและหลักการทรงงานฯ 34