ตัวชี้วัดต้องรู้และควรรู้ หลักสูตรฯ 2551 สำหรับสถานการณ์ Covid-19

๑๙๗ ชน้ั ที่ รหสั ตัวช้ีวัด ตัวชี้วดั สาระการเรียนรู้แกนกลาง ต้องรู้ ควรรู้ ป.4 37 ส 5.2 ป.4/2 อธบิ ำยกำรเปล่ียนแปลง  กำรเปล่ยี นแปลงส่ิงแวดลอ้ ม  สง่ิ แวดล้อมในจังหวัดและ ในจงั หวดั และผลทีเ่ กดิ จำก ผลทีเ่ กดิ จำกกำรเปลี่ยนแปลง กำรเปลย่ี นแปลง เชน่ กำรต้งั ถิน่ ฐำน กำรยำ้ ยถนิ่ 38 ส 5.2 ป.4/3 นำเสนอแนวทำงกำรจัดกำร  กำรจดั กำรส่ิงแวดลอ้ มในจังหวดั  สง่ิ แวดล้อมในจังหวดั 14 24 รวม 38 ตัวช้ีวดั สำหรับกำรจดั กำรเรียนรู้ ปีกำรศึกษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณแ์ พร่ระบำดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๑๙๘ ชัน้ ท่ี รหสั ตัวชี้วดั ตวั ชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง ต้องรู้ ควรรู้ ป.5 1 ส ๑.๑ ป.๕/๑ วเิ ครำะห์ควำมสำคญั ของ  มรดกทำงวฒั นธรรมที่ได้รับ  พระพทุ ธศำสนำหรือศำสนำ จำกพระพุทธศำสนำ ท่ีตนนับถือในฐำนะทเี่ ป็นมรดก o มรดกทำงด้ำนรูปธรรม เช่น ทำงวัฒนธรรมและหลักในกำรพัฒนำ ศำสนสถำน โบรำณวัตถุ ชำตไิ ทย สถำปัตยกรรม o มรดกทำงดำ้ นจติ ใจ เชน่ หลักธรรมคำสง่ั สอน ควำมเชื่อ และคุณธรรมต่ำง ๆ  กำรนำพระพุทธศำสนำไปใช้ เป็นแนวทำงในกำรพฒั นำชำติไทย o พฒั นำด้ำนกำยภำพและ สิง่ แวดลอ้ ม o พัฒนำจิตใจ 2 ส ๑.๑ ป.๕/๒ สรปุ พุทธประวัตติ ้ังแตเ่ สด็จ  สรุปพุทธประวตั ิ (ทบทวน)  กรุงกบลิ พสั ดจุ์ นถึงพุทธกิจสำคญั  โปรดพระพุทธบิดำ หรอื ประวตั ศิ ำสดำทีต่ นนบั ถือ (เสด็จกรุงกบิลพสั ดุ)์ ตำมทกี่ ำหนด  พุทธกจิ สำคญั ได้แก่ โลกัตถจรยิ ำ ญำตัตถจริยำ และพุทธัตถจรยิ ำ 3 ส ๑.๑ ป.๕/๓ เหน็ คุณค่ำ และประพฤติตน  พทุ ธสำวก พุทธสำวิกำ  ตำมแบบอย่ำงกำรดำเนนิ ชวี ติ o พระโสณโกฬิวสิ ะ และข้อคิดจำกประวตั ิสำวก ชำดก  ชำดก เร่ืองเลำ่ และศำสนิกชนตัวอย่ำง o จฬู เสฏฐิชำดก ตำมทีก่ ำหนด  ศำสนิกชนตัวอยำ่ ง o สมเด็จพระสังฆรำช (สำ) 4 ส ๑.๑ ป.๕/๔ อธิบำยองคป์ ระกอบและควำมสำคญั  องค์ประกอบของพระไตรปฎิ ก  ของพระไตรปิฎกหรือคัมภีร์ o พระสตุ ตันตปฎิ ก ของศำสนำท่ตี นนับถือ o พระวนิ ัยปฎิ ก o พระอภธิ รรมปฎิ ก  ควำมสำคญั ของพระไตรปฎิ ก สำหรับกำรจัดกำรเรียนรู้ ปีกำรศึกษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณ์แพร่ระบำดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๑๙๙ ชั้น ที่ รหัสตัวชี้วดั ตวั ชี้วดั สาระการเรียนรู้แกนกลาง ต้องรู้ ควรรู้ ป.5 5 ส ๑.๑ ป.๕/๕ แสดงควำมเคำรพพระรัตนตรัย  ไตรสกิ ขำ  และปฏบิ ตั ิตำมไตรสิกขำ และ  สมำธิ หลกั ธรรมโอวำท ๓ ในพระพุทธศำสนำ  โอวำท ๓ หรือหลักธรรมของศำสนำที่ตนนับถอื  ไม่ทำช่ัว ตำมที่กำหนด o อบำยมุข ๔  ทำควำมดี o บุญกิรยิ ำวัตถุ ๓ o อิทธิบำท ๔ o กตญั ญูกตเวทีตอ่ พระพุทธศำสนำ o มงคล ๓๘ - ใฝ่รู้ ใฝเ่ รียน - กำรงำนไม่อำกูล - อดทน  ทำจติ ให้บริสุทธิ์ (บริหำรจิต และเจริญปญั ญำ)  พุทธศำสนสุภำษติ  วิรเิ ยน ทุกขฺ มจฺเจติ คนจะลว่ งทุกขไ์ ด้ เพรำะควำมเพียร  ปญญฺ ำ โลกสฺมิ ปชฺโชโต ปัญญำ คือ แสงสว่ำงในโลก  6 ส ๑.๑ ป.๕/๖ เห็นคุณค่ำและสวดมนต์ แผ่เมตตำ  วิธปี ฏิบตั ิและประโยชน์ของ มสี ตทิ ่ีเปน็ พน้ื ฐำนของสมำธิ กำรบรหิ ำรจิตและเจริญปัญญำ ในพระพทุ ธศำสนำหรอื กำรพัฒนำจิต  ฝึกกำรยนื กำรเดิน กำรนั่ง ตำมแนวทำงของศำสนำที่ตนนับถือ และกำรนอนอย่ำงมีสติ ตำมทก่ี ำหนด  ฝึกกำรกำหนดรู้ควำมร้สู กึ เม่ือตำเหน็ รปู หูฟังเสยี ง จมูกดมกลนิ่ ลิน้ ลมิ้ รส กำยสมั ผสั สิ่งทม่ี ำกระทบใจรบั รู้ ธรรมำรมณ์  ฝึกให้มีสมำธิในกำรฟงั กำรอ่ำน กำรคดิ กำรถำมและกำรเขียน  7 ส ๑.๑ ป.๕/๗ ปฏิบตั ิตนตำมหลักธรรมของศำสนำ  โอวำท ๓ (ตำมสำระกำรเรยี นรู้ ที่ตนนับถือ เพื่อกำรพัฒนำตนเอง ขอ้ ๕) และสิ่งแวดล้อม  8 ส ๑.๒ ป.๕/๑ จดั พธิ กี รรมตำมศำสนำท่ีตนนับถือ  กำรจัดพธิ ีกรรมท่เี รยี บง่ำย อยำ่ งเรียบง่ำย มีประโยชน์ และ ประหยัด มีประโยชน์ และ ปฏบิ ัติตนถูกต้อง ถูกต้องตำมหลักทำงศำสนำ ทีต่ นนับถือ สำหรับกำรจดั กำรเรียนรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณ์แพร่ระบำดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๐๐ ชั้น ที่ รหสั ตัวช้ีวัด ตัวชี้วดั สาระการเรียนรู้แกนกลาง ต้องรู้ ควรรู้ ป.5 9 ส ๑.๒ ป.๕/๒ ปฏิบัตติ นในศำสนพธิ ี พธิ กี รรม  กำรมสี ว่ นรว่ มในกำรจัดเตรยี ม  และวันสำคัญทำงศำสนำ สถำนท่ีประกอบศำสนพิธี ตำมที่กำหนด และอภปิ รำย พธิ กี รรมทำงศำสนำ ประโยชน์ท่ไี ด้รับจำกกำรเข้ำร่วม  พิธถี วำยสังฆทำน เคร่ืองสังฆทำน กจิ กรรม  ระเบยี บพิธีในกำรทำบุญงำนมงคล  ประโยชน์ของกำรเขำ้ ร่วม ศำสนพิธี พธิ กี รรมทำงศำสนำ หรอื กจิ กรรมในวันสำคัญ ทำงศำสนำ 10 ส ๑.๒ ป.๕/๓ มมี รรยำทของควำมเป็นศำสนิกชน  มรรยำทของศำสนิกชน  ที่ดีตำมที่กำหนด o กำรกรำบพระรัตนตรยั o กำรไหว้บิดำ มำรดำ ครู อำจำรย์ ผทู้ ีเ่ คำรพนับถือ 11 ส ๒.๑ ป.๕/๑ ยกตวั อย่ำงและปฏบิ ตั ิตน o กำรกรำบศพ  สถำนภำพ บทบำท สิทธิเสรีภำพ  ตำมสถำนภำพ บทบำท หนำ้ ท่ีของพลเมืองดี เชน่ สทิ ธเิ สรภี ำพ และหน้ำที่ เคำรพ เทิดทนู สถำบนั ชำติ ในฐำนะพลเมืองดี ศำสนำ พระมหำกษัตริย์ อนรุ กั ษ์ทรัพยำกรธรรมชำติ อนรุ กั ษ์ศลิ ปวฒั นธรรม ปฏบิ ตั ติ นตำมกฎหมำย  คณุ ลกั ษณะของพลเมอื งดี เช่น มุมำนะทำประโยชนเ์ พ่อื สว่ นรวม มีคำ่ นิยมประชำธปิ ไตยมีคณุ ธรรม 12 ส ๒.๑ ป.๕/๒ เสนอวธิ ีกำรปกป้องคุ้มครองตนเอง  เหตุกำรณ์ทล่ี ะเมิดสิทธเิ ด็ก  หรือผูอ้ ื่นจำกกำรละเมิดสิทธเิ ด็ก ในสงั คมไทย  แนวทำงกำรปกปอ้ งค้มุ ครอง ตนเองหรอื ผู้อน่ื จำกกำรละเมิด สิทธเิ ด็ก  กำรปกป้องคุ้มครองสทิ ธเิ ดก็ 13 ส ๒.๑ ป.๕/๓ เหน็ คุณค่ำวัฒนธรรมไทย ในสงั คมไทย  วฒั นธรรมไทยท่มี ีผลตอ่ กำร  ทมี่ ีผลต่อกำรดำเนินชวี ิต ดำเนนิ ชีวิตของคนในสังคมไทย ในสังคมไทย  คุณคำ่ ของวฒั นธรรมกับกำร ดำเนินชวี ิต สำหรับกำรจัดกำรเรยี นรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณ์แพร่ระบำดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๐๑ ชน้ั ท่ี รหสั ตัวช้ีวัด ตัวช้ีวัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง ตอ้ งรู้ ควรรู้  ป.5 14 ส ๒.๑ ป.๕/๔ มีส่วนรว่ มในกำรอนุรักษ์  ควำมสำคัญของภมู ปิ ัญญำ และเผยแพรภ่ ูมปิ ัญญำท้องถน่ิ ทอ้ งถนิ่ ของชุมชน  ตัวอยำ่ งภมู ิปญั ญำทอ้ งถิ่น ในชมุ ชนของตน  กำรอนรุ กั ษแ์ ละเผยแพร่ ภมู ิปญั ญำท้องถ่ินของชุมชน 15 ส ๒.๒ ป.๕/๑ อธบิ ำยโครงสร้ำง อำนำจหน้ำที่  โครงสรำ้ งกำรปกครองในท้องถน่ิ  และควำมสำคัญของกำรปกครอง เช่น อบต. อบจ. เทศบำล ส่วนท้องถ่ิน และกำรปกครองพิเศษ เชน่ เมืองพทั ยำ กรุงเทพมหำนคร  อำนำจหน้ำท่แี ละควำมสำคัญ ของกำรปกครองส่วนท้องถน่ิ 16 ส ๒.๒ ป.๕/๒ ระบุบทบำท หน้ำท่ี และวิธีกำร  บทบำท หนำ้ ท่ี และวธิ ีกำร  เข้ำดำรงตำแหน่งของผบู้ รหิ ำร เขำ้ ดำรงตำแหน่งของผูบ้ รหิ ำร ท้องถ่ิน ทอ้ งถน่ิ เช่น นำยก อบต. นำยกเทศมนตรี นำยก อบจ. ผวู้ ำ่ รำชกำร กทม. นำยกเมืองพัทยำ 17 ส ๒.๒ ป.๕/๓ วิเครำะหป์ ระโยชนท์ ีช่ มุ ชน  องค์กรปกครองสว่ นท้องถิน่  จะไดร้ บั จำกองค์กรปกครอง กับบริกำรสำธำรณประโยชน์ สว่ นท้องถิ่น ในชุมชน 18 ส ๓.๑ ป.๕/๑ อธิบำยปจั จัยกำรผลติ สนิ คำ้  ควำมหมำยและประเภท  และบริกำร ของปัจจัยกำรผลติ ประกอบด้วย ที่ดิน แรงงำน ทุน และ ผปู้ ระกอบกำร  เทคโนโลยใี นกำรผลติ สนิ คำ้ และบริกำร  ปัจจัยอน่ื ๆ เชน่ รำคำน้ำมนั วัตถุดิบ 19 ส ๓.๑ ป.๕/๒ ประยกุ ตใ์ ช้แนวคิดของปรชั ญำ  กำรประยุกต์ใชป้ รัชญำของ  ของเศรษฐกจิ พอเพยี ง เศรษฐกิจพอเพียงในกจิ กรรม ในกำรทำกจิ กรรมตำ่ ง ๆ ต่ำง ๆ ในครอบครัว โรงเรยี น ในครอบครัว โรงเรยี น และชุมชน และชมุ ชน เชน่ กำรประหยัด พลังงำน และค่ำใชจ้ ่ำยในบ้ำน โรงเรียน กำรวำงแผน กำรผลิตสินคำ้ และบริกำร เพ่อื ลดควำมสญู เสยี ทกุ ประเภท กำรใช้ภูมปิ ัญญำท้องถิ่น  ตวั อย่ำงกำรผลติ สนิ ค้ำและ บรกิ ำรในชุมชน เช่น หนึ่งตำบล หน่งึ ผลิตภัณฑ์ หรือโอท็อป สำหรับกำรจดั กำรเรยี นรู้ ปีกำรศึกษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณแ์ พร่ระบำดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๐๒ ชนั้ ท่ี รหสั ตัวชี้วัด ตวั ชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง ต้องรู้ ควรรู้  ป.5 20 ส ๓.๑ ป.๕/๓ อธิบำยหลักกำรสำคัญและ  หลักกำรและประโยชน์ ประโยชน์ของสหกรณ์ ของสหกรณ์  ประเภทของสหกรณโ์ ดยสังเขป  สหกรณใ์ นโรงเรยี น (เน้นฝึกปฏิบัตจิ รงิ ) 21 ส ๓.๒ ป.๕/๑ อธิบำยบทบำทหน้ำที่เบ้ืองตน้  บทบำทหนำ้ ที่ของธนำคำร  ของธนำคำร โดยสงั เขป  ดอกเบ้ียเงินฝำกและดอกเบี้ยก้ยู ืม  กำรฝำกเงิน / กำรถอนเงนิ 22 ส ๓.๒ ป.๕/๒ จำแนกผลดีและผลเสยี ของกำรกู้ยืม  ผลดีและผลเสยี ของกำรกยู้ ืมเงิน  ทง้ั นอกระบบ และในระบบ  23 ส ๔.๑ ป.๕/๑ สืบค้นควำมเป็นมำของท้องถิ่น  วธิ กี ำรสืบคน้ ควำมเปน็ มำ โดยใชห้ ลักฐำนทห่ี ลำกหลำย ของทอ้ งถ่ินอย่ำงง่ำย ๆ  แหล่งข้อมลู และหลกั ฐำน ทำงประวตั ิศำสตร์ท่ีมีอยู่ในท้องถิ่น ทเ่ี กดิ ข้นึ ตำมชว่ งเวลำต่ำง ๆ เช่น เครอ่ื งมือเคร่ืองใช้ อำวุธ โบรำณสถำน โบรำณวตั ถุ ตำนำนทอ้ งถิน่ คำบอกเล่ำ 24 ส ๔.๑ ป.๕/๒ รวบรวมข้อมูลจำกแหล่งต่ำง ๆ  กำรตงั้ คำถำมทำงประวัติศำสตร์  เพื่อตอบคำถำมทำงประวตั ศิ ำสตร์ เกี่ยวกับควำมเปน็ มำของท้องถิ่น อยำ่ งมีเหตุผล เชน่ มีเหตุกำรณ์ใดเกิดขน้ึ ในชว่ งเวลำใด เพรำะสำเหตุใด และมผี ลกระทบอยำ่ งไร 25 ส ๔.๑ ป.๕/๓ อธิบำยควำมแตกต่ำงระหว่ำง  ตวั อยำ่ งเรื่องรำวที่สำมำรถ  ควำมจริงกบั ขอ้ เทจ็ จรงิ เกยี่ วกับ แสดงนัยของควำมคดิ เหน็ เรอ่ื งรำวในท้องถน่ิ ที่มีอยู่ในข้อมูลจำกหลกั ฐำน ต่ำง ๆ เชน่ จำกหนงั สือพิมพ์ จำกบทควำม จำกเอกสำรอืน่ ๆ  ตวั อย่ำงข้อมลู จำกหลักฐำน ทำงประวตั ิศำสตร์ ในท้องถน่ิ ท่ีแสดงควำมจริงกบั ข้อเท็จจริง 26 ส ๔.๒ ป.๕/๑ อธบิ ำยอทิ ธิพลของอำรยธรรม  กำรเข้ำมำของอำรยธรรมอนิ เดีย  อินเดยี และจนี ท่มี ตี ่อไทย และจีนในดินแดนไทยและ และเอเชยี ตะวนั ออกเฉียงใต้ ภูมภิ ำคเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใต้ โดยสงั เขป โดยสงั เขป  อิทธพิ ลของอำรยธรรมอินเดยี และ จีนทีม่ ตี อ่ ไทย และคนในภมู ภิ ำค เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เชน่ ศำสนำและควำมเชอื่ ภำษำ กำรแตง่ กำย อำหำร สำหรับกำรจัดกำรเรียนรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณแ์ พร่ระบำดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๐๓ ชน้ั ท่ี รหสั ตัวชี้วัด ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง ตอ้ งรู้ ควรรู้ ป.5 27 ส ๔.๒ ป.๕/๒ อภปิ รำยอทิ ธิพลของวัฒนธรรม  กำรเขำ้ มำของวฒั นธรรมต่ำงชำติ  ตำ่ งชำติท่มี ีตอ่ สังคมไทยปจั จบุ ัน ในสังคมไทย เชน่ อำหำร โดยสังเขป ภำษำกำรแตง่ กำย ดนตรี โดยระบุลกั ษณะ สำเหตุและผล โดยสังเขป  อิทธิพลทหี่ ลำกหลำยของกระแส วัฒนธรรมต่ำงชำตติ อ่ สงั คมไทย ในปัจจบุ นั โดยสงั เขป 28 ส ๔.๓ ป.๕/๑ อธิบำยพฒั นำกำรของอำณำจักร  กำรสถำปนำอำณำจักรอยุธยำ  อยธุ ยำและธนบรุ โี ดยสังเขป โดยสังเขป 29 ส ๔.๓ ป.๕/๓ บอกประวัตแิ ละผลงำน ของบุคคลสำคญั สมัยอยุธยำ  พัฒนำกำรของอำณำจักรอยธุ ยำ  และธนบรุ ที น่ี ่ำภำคภมู ิใจ ด้ำนกำรเมือง กำรปกครอง 30 ส ๔.๓ ป.๕/๔ อธิบำยภมู ิปัญญำไทย ท่สี ำคัญสมยั อยุธยำและธนบุรี และเศรษฐกิจ โดยสังเขป ท่นี ำ่ ภำคภมู ิใจและควรค่ำ แก่กำรอนุรักษ์ไว้  ผลงำนของบุคคลสำคัญ  ในสมัยอยธุ ยำ เช่น สมเด็จพระรำมำธิบดที ่ี ๑ สมเด็จพระบรมไตรโลกนำถ สมเด็จพระนเรศวรมหำรำช สมเด็จพระนำรำยณ์มหำรำช ชำวบำ้ นบำงระจัน  ภูมปิ ญั ญำไทยสมยั อยธุ ยำ โดยสังเขป เชน่ ศลิ ปกรรม กำรคำ้ วรรณกรรม  กำรกอบกู้เอกรำชและกำรสถำปนำ อำณำจักรธนบุรี โดยสังเขป  พระรำชประวัติ และผลงำน ของพระเจ้ำตำกสินมหำรำช โดยสังเขป  ภูมปิ ัญญำไทยสมยั ธนบุรี โดยสงั เขป เชน่ ศิลปกรรม 31 ส ๔.๓ ป.๕/๒ อธิบำยปัจจัยทีส่ ง่ เสริม กำรคำ้ วรรณกรรม ควำมเจริญรุ่งเรืองทำงเศรษฐกิจ และกำรปกครองของอำณำจักร  ปัจจัยทีส่ ่งเสรมิ ควำมเจริญรุง่ เรอื ง  อยุธยำ ทำงเศรษฐกิจ และกำรปกครอง 32 ส 5.1 ป.5/1 สืบค้นและอธบิ ำยขอ้ มลู ลกั ษณะ ทำงกำยภำพในภูมภิ ำคของตน ของอำณำจักรอยธุ ยำ ดว้ ยแผนท่ีและรูปถำ่ ย  ลกั ษณะทำงกำยภำพในภูมิภำค  ของตน สำหรับกำรจัดกำรเรยี นรู้ ปีกำรศึกษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณแ์ พร่ระบำดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๐๔ ชน้ั ที่ รหัสตัวชี้วัด ตัวช้ีวดั สาระการเรียนรู้แกนกลาง ตอ้ งรู้ ควรรู้ ป.5 33 ส 5.1 ป.5/2 อธบิ ำยลกั ษณะทำงกำยภำพ  ลักษณะทำงกำยภำพท่ีสง่ ผลต่อ  ทส่ี ง่ ผลตอ่ แหลง่ ทรัพยำกรและ แหล่งทรัพยำกรและสถำนทสี่ ำคัญ สถำนท่ีสำคญั ในภมู ภิ ำคของตน ในภมู ิภำคของตน 34 ส 5.2 ป.5/1 วิเครำะหส์ ่ิงแวดลอ้ มทำงกำยภำพ  สิ่งแวดลอ้ มทำงกำยภำพ  ท่มี ีอิทธพิ ลตอ่ ลักษณะ ที่มอี ิทธิพลตอ่ ลักษณะ กำรต้ังถนิ่ ฐำนและกำรย้ำยถนิ่ กำรตงั้ ถน่ิ ฐำนและกำรย้ำยถนิ่ ของประชำกรในภูมภิ ำคของตน ของประชำกรในภมู ิภำคของตน 35 ส 5.2 ป.5/2 วเิ ครำะห์อิทธิพลของสิง่ แวดล้อม  อทิ ธพิ ลของสิ่งแวดล้อม  ทำงธรรมชำติท่กี ่อให้เกิดวิถี ทำงธรรมชำติทก่ี อใหเ้ กิดวิถี กำรดำเนนิ ชวี ิตในภมู ภิ ำคของตน กำรดำเนินชวี ติ ในภมู ิภำค ของตน 36 ส 5.2 ป.5/3 นำเสนอตัวอยำ่ งทสี่ ะท้อนให้เหน็  ผลจำกกำรรักษำและกำรทำลำย  ผลจำกกำรรกั ษำและทำลำย สงิ่ แวดล้อมในภมู ภิ ำคของตน สงิ่ แวดล้อม และเสนอแนวทำง  แนวทำงกำรจดั กำรสงิ่ แวดล้อม ในกำรจดั กำรสง่ิ แวดล้อม ในภมู ิภำคของตน ในภมู ภิ ำคของตน รวม 36 ตัวชี้วดั 17 19 สำหรับกำรจดั กำรเรยี นรู้ ปีกำรศึกษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณ์แพร่ระบำดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๐๕ ชนั้ ที่ รหัสตัวช้ีวดั ตัวช้ีวัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง ตอ้ งรู้ ควรรู้  ป.6 1 ส ๑.๑ ป.๖/๑ วเิ ครำะห์ควำมสำคญั  พระพทุ ธศำสนำในฐำนะเป็นศำสนำ ของพระพทุ ธศำสนำ ประจำชำติ เช่น เปน็ เอกลักษณ์ ในฐำนะเปน็ ศำสนำ ของชำติไทย เป็นรำกฐำนและ ประจำชำติ หรือควำมสำคัญ มรดกทำงวฒั นธรรมไทย ของศำสนำที่ตนนบั ถอื เป็นศูนยร์ วมจิตใจ และเป็นหลัก ในกำรพฒั นำชำติไทย 2 ส ๑.๑ ป.๖/๒ สรปุ พทุ ธประวตั ติ ้ังแต่ปลงอำยุ  สรุปพุทธประวัติ (ทบทวน)  สงั ขำรจนถึงสังเวชนียสถำน o ปลงอำยุสังขำร หรือประวัตศิ ำสดำทต่ี นนบั ถือ o ปจั ฉมิ สำวก ตำมที่กำหนด o ปรินพิ พำน o กำรถวำยพระเพลิง o แจกพระบรมสำรรี กิ ธำตุ o สังเวชนยี สถำน ๔ 3 ส ๑.๑ ป.๖/๓ เห็นคณุ ค่ำและประพฤติตน  พทุ ธสำวก พุทธสำวกิ ำ  ตำมแบบอยำ่ งกำรดำเนนิ ชวี ิต  พระรำธะ และข้อคดิ จำกประวตั สิ ำวก  ชำดก ชำดก เรื่องเลำ่ และศำสนิกชน  ทฆี ตี โิ กสลชำดก ตัวอยำ่ งตำมที่กำหนด  ศำสนิกชนตวั อยำ่ ง  พ่อขุนรำมคำแหงมหำรำช 4 ส ๑.๑ ป.๖/๔ วิเครำะหค์ วำมสำคัญและเคำรพ  ไตรสิกขำ  พระรตั นตรัย ปฏิบัตติ ำมไตรสกิ ขำ  ศลี สมำธิ ปญั ญำ และหลักธรรมโอวำท ๓ (เรียนในช้ันป.4 และป.5) ในพระพทุ ธศำสนำ หรือหลักธรรม  โอวำท ๓ ของศำสนำท่ีตนนบั ถือ  ไม่ทำชัว่ ตำมทีก่ ำหนด o อกุศลมลู ๓  ทำควำมดี o กศุ ลมลู ๓ o คำรวะ ๖ o กตญั ญูกตเวทีต่อ พระมหำกษัตรยิ ์ o มงคล ๓๘ - มวี นิ ัย - กำรงำนไมม่ โี ทษ - ไม่ประมำทในธรรม  ทำจติ ใหบ้ รสิ ุทธ์ิ (บริหำรจิต และเจริญปัญญำ)  พทุ ธศำสนสุภำษติ  สจเฺ จน กิตฺตึ ปปโฺ ปติ : คนจะได้เกียรติดว้ ยสัจจะ  ยถำวำที ตถำกำรี : พูดเชน่ ไร ทำเช่นน้นั สำหรับกำรจัดกำรเรียนรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณ์แพร่ระบำดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๐๖ ชนั้ ท่ี รหัสตัวช้ีวัด ตัวช้ีวดั สาระการเรียนรู้แกนกลาง ต้องรู้ ควรรู้ ป.6 5 ส ๑.๑ ป.๖/๕ ชน่ื ชมกำรทำควำมดีของบุคคล  ตวั อย่ำงกำรกระทำควำมดี  ในประเทศตำมหลักศำสนำ ของบุคคลในประเทศ พร้อมทัง้ บอกแนวปฏบิ ัติ ในกำรดำเนนิ ชวี ติ  6 ส ๑.๑ ป.๖/๖ เห็นคุณคำ่ และสวดมนต์  ควำมหมำยของสตสิ ัมปชญั ญะ แผเ่ มตตำ และบริหำรจิต สมำธิ และปญั ญำ (ทบทวน) เจรญิ ปญั ญำ มีสติทีเ่ ปน็ พืน้ ฐำน  วธิ ีปฏิบตั ิและประโยชน์ของ ของสมำธิในพระพุทธศำสนำ กำรบรหิ ำรจิตและเจริญปัญญำ หรือกำรพฒั นำจิตตำมแนวทำง (ทบทวน) ของศำสนำทต่ี นนับถือ ตำมทก่ี ำหนด  7 ส ๑.๑ ป.๖/๗ ปฏิบตั ติ นตำมหลักธรรม  อบำยมุข ๖ อกุศลมลู ๓ กศุ ลมูล ๓ ของศำสนำท่ีตนนับถือ เพ่อื แก้ปญั หำอบำยมุข และสิ่งเสพติด  หลกั ธรรมสำคัญของศำสนำต่ำง ๆ  8 ส ๑.๑ ป.๖/๘ อธบิ ำยหลกั ธรรมสำคญั ของศำสนำอ่ืน ๆ โดยสังเขป  ศำสนำอสิ ลำม : หลักศรัทธำ หลักปฏิบัติ หลักจริยธรรม  คริสต์ศำสนำ : บัญญตั ิ ๑๐ ประกำร  9 ส ๑.๑ ป.๖/๙ อธบิ ำยลักษณะสำคญั ของ  ศำสนพธิ ีของศำสนำตำ่ ง ๆ ศำสนพธิ ี พิธกี รรมของศำสนำอื่น ๆ o ศำสนำอิสลำม เชน่ และปฏิบัติตนได้อย่ำงเหมำะสม กำรละหมำด กำรถือศีลอด เมอื่ ต้องเข้ำร่วมพิธี กำรบำเพ็ญฮจั ญ์ ฯลฯ o คริสต์ศำสนำ เช่น ศีลล้ำงบำป ศีลอภัยบำป ศีลกำลงั ศีลมหำสนทิ ฯลฯ o ศำสนำฮินดู เชน่ พธิ ศี รำทธ์ พิธีบชู ำเทวดำ  10 ส ๑.๒ ป.๖/๑ อธิบำยควำมรูเ้ ก่ียวกับสถำนท่ี  ควำมรู้เบือ้ งต้นเก่ยี วกับสถำนท่ี ตำ่ ง ๆ ในศำสนสถำน และ ต่ำง ๆ ภำยในวัด เชน่ ปฏบิ ตั ิตนได้อย่ำงเหมำะสม เขตพุทธำวำส สังฆำวำส  กำรปฏิบัตติ นทีเ่ หมำะสม ภำยในวดั  11 ส ๑.๒ ป.๖/๒ มมี รรยำทของควำมเปน็  มรรยำทของศำสนกิ ชน ศำสนิกชนท่ดี ีตำมทก่ี ำหนด  กำรถวำยของแก่พระภิกษุ  กำรปฏบิ ัติตนในขณะฟงั ธรรม  กำรปฏบิ ตั ิตนตำมแนวทำงของ พทุ ธศำสนิกชน เพอื่ ประโยชนต์ ่อศำสนำ สำหรับกำรจัดกำรเรยี นรู้ ปีกำรศึกษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณแ์ พร่ระบำดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

ชั้น ที่ รหัสตัวชี้วัด ตวั ช้ีวดั สาระการเรียนรู้แกนกลาง ๒๐๗ ตอ้ งรู้ ควรรู้ ป.6 12 ส ๑.๒ ป.๖/๓ อธบิ ำยประโยชนข์ องกำรเข้ำร่วม  พิธที อดผำ้ ป่ำ  ในศำสนพิธี พิธีกรรม และกิจกรรม  พิธที อดกฐนิ   ในวนั สำคัญทำงศำสนำ  ระเบียบพิธใี นกำรทำบุญ  ตำมทก่ี ำหนด และปฏบิ ัติตน งำนอวมงคล ได้ถูกต้อง  กำรปฏิบตั ิตนทถี่ ูกต้อง ในศำสนพธิ ี พธิ ีกรรม และ วนั สำคญั ทำงศำสนำ เช่น วันมำฆบชู ำ วนั วิสำขบูชำ วันอัฐมบี ชู ำ วันอำสำฬหบชู ำ วันธรรมสวนะ  ประโยชน์ของกำรเขำ้ ร่วม ในศำสนพธิ ี พธิ ีกรรม และ วันสำคญั ทำงศำสนำ 13 ส ๑.๒ ป.๖/๔ แสดงตนเปน็ พุทธมำมกะ  กำรแสดงตนเป็นพุทธมำมกะ หรอื แสดงตนเป็นศำสนิกชน  ข้ันเตรียมกำร ของศำสนำท่ีตนนบั ถือ  ข้ันพิธีกำร 14 ส ๒.๑ ป.๖/๑ ปฏิบตั ิตำมกฎหมำยท่ีเกี่ยวข้อง  กฎหมำยท่ีเกยี่ วข้องกับ กับชวี ิตประจำวันของครอบครัว ชวี ิตประจำวันของครอบครัว และชุมชน และชุมชน เช่น o กฎหมำยจรำจร กฎหมำย ยำเสพติดให้โทษ กฎหมำย ทะเบยี นรำษฎร o เทศบัญญตั ิ ข้อบัญญัติ อบต. อบจ.  ประโยชน์ของกำรปฏบิ ัตติ น หรือเคำรพกฎหมำยดังกลำ่ ว 15 ส ๒.๑ ป.๖/๒ วิเครำะห์กำรเปล่ียนแปลง  ควำมหมำยและประเภท วัฒนธรรมตำมกำลเวลำและ ของวัฒนธรรม ธำรงรักษำวฒั นธรรมอนั ดีงำม  กำรเปล่ียนแปลงวัฒนธรรม ตำมกำลเวลำ ทมี่ ีผลต่อตนเอง และสงั คมไทย  แนวทำงกำรธำรงรักษำ วฒั นธรรมไทย สำหรับกำรจดั กำรเรียนรู้ ปีกำรศึกษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณ์แพร่ระบำดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

ช้ัน ที่ รหสั ตัวชี้วดั ตวั ช้ีวัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง ต้องรู้ ๒๐๘ ควรรู้ ป.6 16 ส ๒.๑ ป.๖/๓ แสดงออกถึงมำรยำทไทย  ควำมหมำยและสำคัญของกิริยำ   ได้เหมำะสมถูกกำลเทศะ มำรยำทไทย   มำรยำทไทยและมำรยำทสังคม เชน่ กำรแสดงควำมเคำรพ กำรยืน กำรเดนิ กำรนัง่ กำรนอน กำรรับของส่งของ กำรรับประทำนอำหำร กำรแสดง กริ ิยำอำกำร กำรทกั ทำย กำรสนทนำ กำรใช้คำพูด 17 ส ๒.๑ ป.๖/๔ อธบิ ำยคณุ คำ่ ทำงวัฒนธรรม  ประโยชนแ์ ละคุณค่ำ ทแี่ ตกต่ำงกนั ระหวำ่ งกล่มุ คน ในสงั คมไทย ทำงวัฒนธรรม 18 ส ๒.๑ ป.๖/๕ ติดตำมข้อมลู ข่ำวสำรเหตกุ ำรณ์  ควำมแตกตำ่ งทำงวัฒนธรรม ต่ำง ๆ ในชีวติ ประจำวัน เลือกรบั และใช้ข้อมูลข่ำวสำร ระหว่ำงกลุ่มคนภำคตำ่ ง ๆ ในกำรเรยี นรูไ้ ด้เหมำะสม ในสังคมไทย 19 ส ๒.๒ ป.๖/๑ เปรียบเทียบบทบำท หนำ้ ท่ี ขององค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน  แนวทำงกำรรักษำวฒั นธรรม และรัฐบำล  แหลง่ ข้อมูล ข่ำวสำร เหตุกำรณ์  ตำ่ ง ๆ เช่น จำกวิทยุ โทรทัศน์ หนังสือพิมพ์ แหล่งข่ำวตำ่ ง ๆ จำกหอจดหมำยเหตุ สถำนกำรณ์จริง หรือจดหมำยเหตุ  ประโยชนจ์ ำกกำรติดตำมข้อมูล ข่ำวสำร เหตุกำรณ์ต่ำง ๆ  หลักกำรเลือกรับและใชข้ ้อมลู ข่ำวสำรจำกสื่อต่ำง ๆ รวมท้ัง สอ่ื ท่ีไร้พรมแดน  กฎหมำยท่เี กีย่ วข้องกบั  ชีวิตประจำวนั ของครอบครัว และชุมชน เช่น o กฎหมำยจรำจร o กฎหมำยยำเสพติดให้โทษ o กฎหมำยทะเบียนรำษฎร o เทศบัญญตั ิ ข้อบัญญตั ิ อบต. อบจ.  ประโยชนข์ องกำรปฏบิ ัติตน หรอื เคำรพกฎหมำยดังกล่ำว 20 ส ๒.๒ ป.๖/๒ มีสว่ นรว่ มในกจิ กรรมตำ่ ง ๆ  กิจกรรมตำ่ ง ๆ เพ่ือสง่ เสรมิ ทส่ี ง่ เสริมประชำธปิ ไตย ในท้องถ่นิ และประเทศ ประชำธปิ ไตย ในท้องถ่นิ และประเทศ สำหรับกำรจดั กำรเรียนรู้ ปีกำรศึกษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณ์แพร่ระบำดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๐๙ ช้ัน ท่ี รหสั ตัวช้ีวดั ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง ตอ้ งรู้ ควรรู้ ป.6 21 ส ๒.๒ ป.๖/๓ อภปิ รำยบทบำท ควำมสำคัญ  กำรมสี ว่ นในกำรออกกฎหมำย  ในกำรใชส้ ิทธอิ อกเสยี งเลือกต้ัง ระเบียบ กติกำ กำรเลือกตง้ั ตำมระบอบประชำธปิ ไตย  สอดสอ่ งดูแลผ้มู ีพฤตกิ รรม กำรกระทำผิดเก่ียวกับกฎหมำย กำรเลือกตั้ง และแจง้ ต่อเจ้ำหนำ้ ท่ี ผรู้ ับผดิ ชอบ  ตรวจสอบคุณสมบตั ิผใู้ ชส้ ทิ ธิ เลอื กตั้ง  กำรใช้สิทธิออกเสียงเลือกต้ัง ตำมระบอบประชำธปิ ไตย  บทบำทของผผู้ ลติ ที่มีคุณภำพ  22 ส ๓.๑ ป.๖/๑ อธิบำยบทบำทของผผู้ ลิต เชน่ คำนึงถึงสงิ่ แวดล้อม ท่ีมคี วำมรับผดิ ชอบ มีจรรยำบรรณ ควำมรับผิดชอบ ตอ่ สงั คม วำงแผนกอ่ นเรม่ิ ลงมือทำ 23 ส ๓.๑ ป.๖/๒ อธบิ ำยบทบำทของผู้บรโิ ภค กิจกรรมต่ำง ๆ เพื่อลดควำม ทรี่ ูเ้ ทำ่ ทนั ผดิ พลำด และกำรสญู เสีย ฯลฯ  24 ส ๓.๑ ป.๖/๓ บอกวธิ ีและประโยชน์ของกำร  พฤติกรรมของผบู้ รโิ ภค ใชท้ รัพยำกรอย่ำงยั่งยืน  คุณค่ำและประโยชนข์ องผ้บู ริโภค 25 ส ๓.๒ ป.๖/๑ อธิบำยควำมสัมพันธร์ ะหวำ่ ง ผู้ผลติ ผบู้ รโิ ภค ธนำคำร และ ท่ีรเู้ ท่ำทันที่มตี ่อตนเอง ครอบครัว รัฐบำล และสงั คม 26 ส ๓.๒ ป.๖/๒ ยกตัวอย่ำงกำรรวมกลมุ่ ทำงเศรษฐกิจภำยในท้องถิน่  ควำมหมำย และควำมจำเป็น  ของทรัพยำกร  หลักกำรและวธิ ีใชท้ รัพยำกร ใหเ้ กิดประโยชนส์ ูงสุด (ลดกำรสญู เสยี ทุกประเภท)  วิธกี ำรสรำ้ งจติ สำนึกให้คนในชำติ รู้คณุ ค่ำของทรัพยำกรท่ีมีอยู่จำกดั  ควำมสัมพนั ธ์ระหว่ำงผผู้ ลติ  ผู้บรโิ ภค ธนำคำร และรฐั บำล ทีม่ ตี ่อระบบเศรษฐกิจอย่ำงสังเขป เชน่ กำรแลกเปล่ยี นสนิ ค้ำและ บริกำร รำยได้และรำยจ่ำย กำรออมกบั ธนำคำร กำรลงทุน  ภำษีและหนว่ ยงำนทจี่ ัดเก็บภำษี  สิทธิของผู้ใชแ้ รงงำนในประเทศไทย  กำรรวมกลุ่มเชิงเศรษฐกจิ  เพ่ือประสำนประโยชน์ในท้องถ่นิ เช่น กลุ่มออมทรัพย์ กลุ่มแม่บ้ำน กองทุนหมูบ่ ำ้ น สำหรับกำรจดั กำรเรยี นรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณแ์ พร่ระบำดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๑๐ ช้ัน ท่ี รหสั ตัวช้ีวัด ตวั ชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง ตอ้ งรู้ ควรรู้  ป.6 27 ส ๔.๑ ป.๖/๑ อธบิ ำยควำมสำคัญของวิธีกำร  ควำมหมำยและควำมสำคญั ทำงประวตั ิศำสตร์ ในกำรศึกษำ ของวิธกี ำรทำงประวตั ิศำสตร์ เรอ่ื งรำวทำงประวตั ิศำสตร์ อยำ่ งง่ำย ๆ ท่ีเหมำะสม อย่ำงงำ่ ย ๆ กบั นักเรยี น  กำรนำวธิ ีกำรทำงประวัติศำสตร์ ไปใชศ้ ึกษำเร่ืองรำวในท้องถนิ่ 28 ส ๔.๑ ป.๖/๒ นำเสนอข้อมลู จำกหลักฐำน  กำรนำเสนอข้อมลู ที่ไดจ้ ำก  ท่หี ลำกหลำยในกำรทำควำมเขำ้ ใจ หลกั ฐำนทำงประวัติศำสตร์ เรอ่ื งรำวสำคัญในอดตี ดว้ ยวธิ ีกำรต่ำง ๆ เชน่ กำรเล่ำเรือ่ ง กำรจดั นิทรรศกำร กำรเขียนรำยงำน 29 ส ๔.๒ ป.๖/๑ อธบิ ำยสภำพสงั คม เศรษฐกิจและ  พฒั นำกำรทำงประวัตศิ ำสตร์  กำรเมืองของประเทศเพ่ือนบ้ำน ของประเทศเพื่อนบำ้ น โดยสงั เขป ในปจั จบุ ัน เพ่ือให้เข้ำใจสภำพปัจจุบนั ของประเทศเหล่ำน้ัน  สภำพสังคม เศรษฐกจิ และ กำรเมืองของประเทศเพื่อนบำ้ น ของไทยในปจั จบุ ัน โดยสังเขป 30 ส ๔.๒ ป.๖/๒ บอกควำมสัมพันธ์ของกลุม่ อำเซียน  ควำมเป็นมำของกลุ่มอำเซียน  โดยสังเขป โดยสังเขป  ควำมสมั พนั ธ์ของกลุ่มอำเซียน ทำงเศรษฐกิจ และสังคม ในปัจจุบันโดยสังเขป 31 ส ๔.๓ ป.๖/๑ อธบิ ำยพัฒนำกำรของไทยสมัย  กำรสถำปนำอำณำจักร  รตั นโกสินทรโ์ ดยสงั เขป รตั นโกสินทร์โดยสงั เขป  พฒั นำกำรด้ำนต่ำง ๆ ของไทย 32 ส ๔.๓ ป.๖/๓ ยกตัวอย่ำงผลงำนของ สมัยรัตนโกสินทร์ โดยสงั เขป  ตำมช่วงเวลำตำ่ ง ๆ เชน่ บคุ คลสำคัญด้ำนต่ำง ๆ สมยั รัตนโกสนิ ทรต์ อนต้น สมยั รัตนโกสินทร์ สมัยปฏิรูปประเทศ และสมัยประชำธิปไตย 33 ส ๔.๓ ป.๖/๔ อธบิ ำยภมู ิปัญญำไทย  ผลงำนของบุคคลสำคัญ  ทสี่ ำคัญสมัยรัตนโกสินทร์ ท่ีนำ่ ภำคภมู ิใจ และควรค่ำ ทำงด้ำนตำ่ ง ๆ ในสมัย แก่กำรอนรุ กั ษ์ไว้ รตั นโกสินทร์ เช่น o พระบำทสมเด็จพระพทุ ธยอดฟำ้ จฬุ ำโลกมหำรำช o สมเดจ็ พระบวรรำชเจำ้ มหำสรุ สงิ หนำท o พระบำทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกล้ำ เจำ้ อยหู่ วั  ภมู ปิ ญั ญำไทยสมัยรัตนโกสินทร์ เชน่ ศลิ ปกรรม วรรณกรรม สำหรับกำรจัดกำรเรียนรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณ์แพร่ระบำดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๑๑ ชน้ั ท่ี รหัสตัวชี้วัด ตัวช้ีวดั สาระการเรียนรู้แกนกลาง ต้องรู้ ควรรู้ ป.6 34 ส ๔.๓ ป.๖/๒ อธิบำยปจั จัยทส่ี ่งเสริม  ปัจจยั ท่สี ่งเสรมิ ควำมจรญิ รุ่งเรือง  ควำมเจริญรุง่ เรืองทำงเศรษฐกจิ ทำงเศรษฐกิจและกำรปกครอง และกำรปกครองของไทย ของไทย ในสมัยรัตนโกสินทร์ สมัยรตั นโกสนิ ทร์ 35 ส 5.1 ป.6/1 สบื ค้นและอธิบำยขอ้ มูลลักษณะ  เครือ่ งมือทำงภูมิศำสตร์ (แผนท่ี  ทำงกำยภำพของประเทศไทย รปู ถำ่ ยทำงอำกำศ ภำพจำก ด้วยแผนที่ รปู ถ่ำยทำงอำกำศ ดำวเทยี ม) ทีแ่ สดงลักษณะ และภำพจำกดำวเทียม ทำงกำยภำพของประเทศไทย 36 ส 5.1 ป.6/2 อธิบำยควำมสมั พันธร์ ะหว่ำง  ควำมสัมพันธ์ระหว่ำงลักษณะ  ลักษณะ ทำงกำยภำพกบั ภยั พิบัติ ทำงกำยภำพกับภัยพิบัตขิ อง ในประเทศไทย เพ่ือเตรียมพร้อม ประเทศไทย เช่น อุทกภัย รบั มือภยั พิบตั ิ แผน่ ดินไหววำตภยั สึนำมิ ภยั แลง้ ดนิ ถล่ม และโคลนถล่ม  กำรเตรียมพร้อมรับมอื ภยั พิบัติ 37 ส 5.2 ป.6/1 วเิ ครำะหป์ ฏิสมั พนั ธ์ระหว่ำง  ส่ิงแวดลอ้ มทำงกำยภำพกับ  สิ่งแวดล้อมทำงกำยภำพกับ ลกั ษณะกจิ กรรมทำงเศรษฐกิจ ลกั ษณะกิจกรรมทำงเศรษฐกิจ และสงั คม (ประชำกร เศรษฐกิจ และสังคมในประเทศไทย สงั คม และวฒั นธรรม) ในประเทศไทย  ปฏิสมั พันธร์ ะหว่ำงมนษุ ย์กับ สิง่ แวดลอ้ ม 38 ส 5.2 ป.6/2 วิเครำะห์กำรเปลย่ี นแปลง  กำรเปลย่ี นแปลงทำงกำยภำพ  ทำงกำยภำพของประเทศไทย ของประเทศไทย ในอดีตกบั ปัจจบุ ัน และผลที่  ผลจำกกำรเปล่ียนแปลง เกดิ ข้ึนจำกกำรเปลีย่ นแปลง ทำงกำยภำพ ท่ีมีต่อกิจกรรม ทำงเศรษฐกิจและสังคม (ประชำกร เศรษฐกิจ สงั คม และวฒั นธรรม) ของประเทศไทย ในอดีตกับปัจจุบัน 39 ส 5.2 ป.6/3 นำเสนอตัวอยำ่ งทส่ี ะท้อนใหเ้ ห็น  ผลจำกกำรรกั ษำและทำลำย  ผลจำกกำรรกั ษำและทำลำย ทรพั ยำกร และสิง่ แวดลอ้ ม ทรัพยำกร และสง่ิ แวดลอ้ ม ในประเทศไทย และเสนอแนวทำง ในกำรจัดกำร  แนวทำงในกำรจัดกำรทรัพยำกร ทีย่ งั่ ยืนในประเทศไทย และส่งิ แวดลอ้ มท่ยี ่ังยืน โดยมจี ิตสำนึกรู้คุณค่ำ รวม 39 ตัวช้ีวดั 24 15 สำหรับกำรจดั กำรเรยี นรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณแ์ พร่ระบำดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๑๒ ตัวช้ีวัดและสาระการเรยี นรู้แกนกลางท่ีต้องรู้และควรรู้ กลุ่มสาระการเรียนร้สู ังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม ตามหลักสตู รแกนกลางการศึกษาขั้นพ้นื ฐาน พุทธศักราช 2551 ชน้ั ท่ี รหสั ตัวชี้วัด ตัวช้ีวัด รายละเอียดสาระการเรียนรู้ ต้องรู้ ควรรู้ ม.๑ ๑ ส ๑.๑ ม.๑/๑ อธบิ ำยกำรเผยแผพ่ ระพทุ ธศำสนำ  กำรเผยแผ่พระพทุ ธศำสนำ  หรือศำสนำท่ตี นนับถือ เข้ำสู่ประเทศไทย สปู่ ระเทศไทย ๒ ส ๑.๑ ม.๑/๒ วิเครำะห์ควำมสำคัญของ  ควำมสำคัญของพระพุทธศำสนำ  พระพทุ ธศำสนำหรือศำสนำ ต่อสังคมไทยในฐำนะเปน็ ทตี่ นนับถือ ที่มีต่อสภำพแวดล้อม o ศำสนำประจำชำติ ในสงั คมไทย รวมทงั้ กำรพัฒนำตน o สถำบันหลักของสังคมไทย และครอบครัว o สภำพแวดล้อมท่ีกวำ้ งขวำง และครอบคลมุ สังคมไทย o กำรพัฒนำตนและครอบครัว ๓ ส ๑.๑ ม.๑/๓ วิเครำะห์พุทธประวตั ิต้งั แต่ประสตู ิ  สรปุ และวเิ ครำะหพ์ ุทธประวัติ  จนถึงบำเพ็ญทุกรกริ ิยำหรอื o ประสูติ ประวัตศิ ำสดำท่ีตนนับถือ o เทวทูต ๔ ตำมที่กำหนด o กำรแสวงหำควำมรู้ o กำรบำเพ็ญทุกรกริ ยิ ำ ๔ ส ๑.๑ ม.๑/๔ วิเครำะห์และประพฤติตน  พุทธสำวก พุทธสำวิกำ  ตำมแบบอยำ่ งกำรดำเนนิ ชีวติ  พระมหำกัสสปะ และข้อคิดจำกประวตั สิ ำวก ชำดก  พระอุบำลี เรอ่ื งเลำ่ และศำสนิกชนตวั อย่ำง  อนำถบิณฑิกะ ตำมทก่ี ำหนด  นำงวสิ ำขำ  ชำดก  อัมพชำดก  ตติ ตริ ชำดก  ศำสนิกชนตวั อยำ่ ง  พระเจ้ำอโศกมหำรำช  พระโสณะและพระอุตตระ สำหรับกำรจดั กำรเรยี นรู้ ปีกำรศึกษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณแ์ พร่ระบำดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๑๓ ช้นั ที่ รหสั ตัวชี้วัด ตัวชี้วัด รายละเอียดสาระการเรยี นรู้ ต้องรู้ ควรรู้ ม.๑ ๕ ส ๑.๑ ม.๑/๕ อธิบำยพทุ ธคุณและข้อธรรมสำคัญ  พระรัตนตรัย  ในกรอบอริยสจั ๔ หรือหลักธรรม  พุทธคณุ ๙ ของศำสนำทตี่ นนับถือตำมที่กำหนด  อรยิ สจั ๔ เห็นคณุ คำ่ และนำไปพัฒนำ  ทุกข์ (ธรรมที่ควรรู้) แก้ปัญหำของตนเองและ o ขนั ธ์ ๕ ครอบครวั o ธำตุ ๔  สมทุ ัย (ธรรมที่ควรละ) o หลักกรรม o ควำมหมำยและคณุ คำ่ o อบำยมุข ๖  นิโรธ (ธรรมที่ควรบรรลุ) o สขุ ๒ (กำยิก, เจตสิก) o คิหสิ ุข  มรรค (ธรรมท่ีควรเจริญ) o ไตรสกิ ขำ o กรรมฐำน ๒ o ปธำน ๔ o โกศล ๓ o มงคล ๓๘ - ไม่คบคนพำล - คบบัณฑิต - บูชำผูค้ วรบูชำ  พทุ ธศำสนสุภำษิต  ย เว เสวติ ตำทโิ ส : คบคนเชน่ ใดเป็นคนเชน่ นัน้  อตฺตนำ โจทยตตฺ ำน : จงเตือนตน ดว้ ยตน  นสิ มมฺ กรณ เสยโฺ ย : ใคร่ครวญก่อนทำจึงดี  ทุรำวำสำ ฆรำ ทุกขฺ ำ : เรอื นที่ครองไม่ดนี ำทกุ ข์มำให้ ๖ ส ๑.๑ ม.๑/๖ เหน็ คุณคำ่ ของกำรพัฒนำจติ  โยนโิ สมนสิกำร  เพ่อื กำรเรยี นรูแ้ ละกำรดำเนนิ ชวี ติ  วิธีคิดแบบคุณค่ำแท้ – ดว้ ยวิธีคดิ แบบโยนิโสมนสิกำร คณุ ค่ำเทียม คือวธิ คี ดิ แบบคุณค่ำแท้ – คุณค่ำ  วธิ คี ดิ แบบคุณ – โทษ เทยี ม และวิธคี ดิ แบบคุณ – โทษ และทำงออก และทำงออกหรือกำรพัฒนำจิต ตำมแนวทำงของศำสนำ ที่ตนนบั ถือ สำหรับกำรจัดกำรเรยี นรู้ ปีกำรศึกษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณ์แพร่ระบำดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๑๔ ช้นั ที่ รหัสตัวชี้วัด ตัวช้ีวัด รายละเอียดสาระการเรียนรู้ ต้องรู้ ควรรู้  ม.๑ ๗ ส ๑.๑ ม.๑/๗ สวดมนต์ แผ่เมตตำ บริหำรจิต  สวดมนตแ์ ปล และแผ่เมตตำ และเจรญิ ปญั ญำดว้ ยอำนำปำนสติ  วธิ ปี ฏบิ ัติและประโยชน์ หรอื ตำมแนวทำงของศำสนำ ของกำรบรหิ ำรจติ และเจริญปัญญำ ทตี่ นนบั ถือตำมทกี่ ำหนด  กำรฝึกบรหิ ำรจติ และ เจรญิ ปญั ญำ ตำมหลกั สตปิ ฎั ฐำน เน้นอำนำปำนสติ  นำวธิ กี ำรบรหิ ำรจติ และ เจริญปญั ญำไปใช้ ในชีวติ ประจำวนั ๘ ส ๑.๑ ม.๑/๘ วเิ ครำะห์และปฏบิ ัติตน  หลกั ธรรม  ตำมหลักธรรมทำงศำสนำ (ตำมสำระกำรเรียนรู้ ข้อ ๕) ท่ีตนนับถือในกำรดำรงชวี ิต แบบพอเพียง และดูแลรักษำ สง่ิ แวดล้อมเพื่อกำรอยู่รว่ มกัน ได้อยำ่ งสนั ตสิ ุข ๙ ส ๑.๑ ม.๑/๙ วิเครำะห์เหตุผล ควำมจำเป็น  ศำสนิกชนของศำสนำตำ่ ง ๆ  ท่ที ุกคนต้องศึกษำเรียนรู้ มีกำรประพฤติปฏบิ ตั ติ นและ ศำสนำอืน่ ๆ วิถีกำรดำเนินชีวิตแตกตำ่ งกัน ตำมหลักควำมเชอื่ และคำสอน ของศำสนำท่ตี นนบั ถือ ๑๐ ส ๑.๑ ม.๑/๑๐ ปฏบิ ัติตนต่อศำสนิกชนอ่ืน  กำรปฏบิ ัติอย่ำงเหมำะสมตอ่  ๑๑ ส ๑.๑ ม.๑/๑๑ ในสถำนกำรณ์ต่ำง ๆ ศำสนิกชนอนื่ ในสถำนกำรณ์  ได้อยำ่ งเหมำะสม ตำ่ ง ๆ ๑๒ ส ๑.๒ ม.๑/๑ วิเครำะห์กำรกระทำของบุคคล  ๑๓ ส ๑.๒ ม.๑/๒ ทเี่ ป็นแบบอย่ำงด้ำนศำสนสัมพันธ์  ตวั อย่ำงบุคคลในท้องถิน่  และนำเสนอแนวทำงกำรปฏิบตั ิ หรอื ประเทศทป่ี ฏบิ ัตติ น ของตนเอง เปน็ แบบอยำ่ งด้ำนศำสนสมั พันธ์ บำเพญ็ ประโยชน์ต่อศำสนสถำน หรอื มีผลงำนดำ้ นศำสนสัมพันธ์ ของศำสนำทตี่ นนบั ถือ อธบิ ำยจรยิ วตั ร ของสำวกเพื่อเป็น  กำรบำเพ็ญประโยชน์ แบบอย่ำงในกำรประพฤติปฏบิ ัติ และกำรบำรุง รักษำวัด และปฏิบัติตนอย่ำงเหมำะสมต่อ สำวกของศำสนำที่ตนนบั ถือ  วิถีชวี ิตของพระภิกษุ  บทบำทของพระภกิ ษุ ในกำรเผยแผ่พระพุทธศำสนำ เชน่ กำรแสดงธรรม ปำฐกถำธรรม กำรประพฤตติ นใหเ้ ป็นแบบอยำ่ ง  กำรปฏิบัติตนทีเ่ หมำะสม - กำรเข้ำพบพระภิกษุ  กำรแสดงควำมเคำรพ กำรประนมมือ กำรไหว้ กำรกรำบ กำรเคำรพพระรัตนตรัย กำรฟังเจริญพระพทุ ธมนต์ กำรฟังสวดพระอภิธรรม กำรฟงั พระธรรมเทศนำ สำหรับกำรจดั กำรเรียนรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณ์แพร่ระบำดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

ชน้ั ที่ รหสั ตัวชี้วดั ตัวช้ีวดั รายละเอียดสาระการเรยี นรู้ ตอ้ งรู้ ๒๑๕ ม.1 ๑๔ ส ๑.๒ ม.๑/๓ ควรรู้ ปฏิบตั ิตนอยำ่ งเหมำะสมตอ่ บุคคล  ปฏิบตั ติ นอยำ่ งเหมำะสมต่อเพ่ือน  ๑๕ ส ๑.๒ ม.๑/๔ ต่ำง ๆ ตำมหลักศำสนำ ตำมหลักพระพทุ ธศำสนำ  ๑๖ ส ๑.๒ ม.๑/๕ ทตี่ นนับถือตำมทีก่ ำหนด หรือศำสนำท่ีตนนับถือ  จดั พิธีกรรม และปฏิบัติตน  กำรจดั โต๊ะหมู่บชู ำ แบบหมู่ ๔ ๑๗ ส ๒.๑ ม.๑/๑ ในศำสนพธิ ี พิธกี รรมได้ถูกต้อง หมู่ ๕ หมู่ ๗ หมู่ ๙   กำรจุดธูปเทยี น กำรจัดเคร่ือง ๑๘ ส ๒.๑ ม.๑/๒ ประกอบโต๊ะหมูบ่ ูชำ  คำอำรำธนำต่ำง ๆ ๑๙ ส ๒.๑ ม.๑/๓ อธิบำยประวตั ิ ควำมสำคัญ  ประวัตแิ ละควำมสำคญั และปฏิบตั ติ นในวนั สำคญั ของวันธรรมสวนะ วันเข้ำพรรษำ ทำงศำสนำท่ีตนนับถือ วนั ออกพรรษำ วนั เทโวโรหณะ ตำมที่กำหนดได้ถกู ต้อง  ระเบียบพิธี พธิ ีเวยี นเทยี น กำรปฏบิ ัติตนในวันมำฆบูชำ วันวิสำขบชู ำ วันอฏั ฐมบี ชู ำ วนั อำสำฬหบูชำ วนั ธรรมสวนะ และเทศกำลสำคัญ ปฏบิ ัติตำมกฎหมำยในกำรคุ้มครอง  กฎหมำยในกำรคุ้มครองสทิ ธิ  สิทธิของบคุ คล ของบุคคล เชน่ o กฎหมำยกำรคุ้มครองเด็ก o กฎหมำยกำรศึกษำ o กฎหมำยกำรคุม้ ครองผู้บริโภค o กฎหมำยลขิ สิทธ์ิ  ประโยชน์ของกำรปฏิบัติตน ตำมกฎหมำย กำรคมุ้ ครองสิทธิ ของบุคคล  บทบำทและหนำ้ ที่ของเยำวชน  ระบุควำมสำมำรถของตนเอง ท่ีมีต่อสังคม และประเทศชำติ ในกำรทำประโยชน์ต่อสังคม โดยเนน้ จิตสำธำรณะ เชน่ และประเทศชำติ เคำรพกติกำสงั คม ปฏบิ ัติตน ตำมกฎหมำย มีส่วนรว่ ม และ รบั ผดิ ชอบในกิจกรรมทำงสังคม อนรุ ักษ์ทรัพยำกรธรรมชำติ รกั ษำสำธำรณประโยชน์  ควำมคลำ้ ยคลงึ และควำมแตกต่ำง อภปิ รำยเกย่ี วกบั คณุ คำ่ ระหว่ำงวฒั นธรรมไทยกบั ทำงวฒั นธรรมทีเ่ ป็นปัจจยั วัฒนธรรมของประเทศ ในกำรสร้ำงควำมสัมพันธ์ทีด่ ี ในภมู ิภำคเอเชียตะวนั ออกเฉียงใต้ หรืออำจนำไปสู่ควำมเข้ำใจผิด วฒั นธรรมทเี่ ป็นปัจจัย ตอ่ กนั ในกำรสร้ำงควำมสัมพนั ธท์ ่ดี ี หรืออำจนำไปสู่ควำมเข้ำใจผิด ต่อกนั สำหรับกำรจัดกำรเรียนรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณแ์ พร่ระบำดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

ชนั้ ที่ รหัสตัวชี้วดั ตัวชี้วัด รายละเอียดสาระการเรยี นรู้ ต้องรู้ ๒๑๖ ม.1 ๒๐ ส ๒.๑ ม.๑/๔ ควรรู้ แสดงออกถึงกำรเคำรพ  วิธีปฏิบัตติ นในกำรเคำรพ  ๒๑ ส ๒.๒ ม.๑/๑ ๒๒ ส ๒.๒ ม.๑/๒ ในสิทธเิ สรภี ำพของตนเอง ในสิทธิเสรีภำพของตนเอง  ๒๓ ส ๒.๒ ม.๑/๓ และผูอ้ ่ืน และผ้อู ืน่  ๒๔ ส ๓.๑ ม.๑/๑   ผลทีไ่ ด้จำกกำรเคำรพ ๒๕ ส ๓.๑ ม.๑/๒ ในสทิ ธเิ สรภี ำพของตนเอง และผู้อื่น อธบิ ำยหลักกำร เจตนำรมณ์  หลักกำร เจตนำรมณ์ โครงสรำ้ ง  โครงสรำ้ ง และสำระสำคัญของ และสำระสำคัญของรัฐธรรมนูญ รฐั ธรรมนญู แห่งรำชอำณำจักร ไทย แห่งรำชอำณำจักรไทย ฉบับปจั จบุ นั โดยสังเขป ฉบบั ปจั จบุ ัน วเิ ครำะห์บทบำทกำรถว่ งดุล  กำรแบ่งอำนำจ และกำรถ่วงดุล ของอำนำจอธิปไตยในรัฐธรรมนูญ อำนำจอธปิ ไตย ทั้ง ๓ ฝ่ำย แห่งรำชอำณำจักรไทย คอื นิติบญั ญัติ บรหิ ำร ตุลำกำร ฉบบั ปัจจุบนั ตำมทร่ี ะบุในรฐั ธรรมนูญ แหง่ รำชอำณำจักรไทย ฉบับปจั จุบัน ปฏิบตั ิตนตำมบทบญั ญัติของ  กำรปฏิบตั ิตนตำมบทบัญญัติของ รัฐธรรมนญู แหง่ รำชอำณำจักร ไทย รฐั ธรรมนูญแห่งรำชอำณำจักรไทย ฉบับปจั จบุ นั ท่ีเก่ียวข้องกับตนเอง ฉบับปจั จบุ ัน เก่ียวกบั สิทธิเสรภี ำพ และหนำ้ ท่ี อธบิ ำยควำมหมำยและควำมสำคัญ  ควำมหมำยและควำมสำคัญ ของเศรษฐศำสตร์ ของเศรษฐศำสตรเ์ บื้องตน้  ควำมหมำยของคำว่ำทรพั ยำกร มจี ำกดั กับควำมต้องกำร มไี มจ่ ำกัด ควำมขำดแคลน กำรเลอื กและคำ่ เสยี โอกำส วเิ ครำะห์คำ่ นิยมและพฤติกรรม  ควำมหมำยและควำมสำคัญ  กำรบรโิ ภคของคนในสังคม ของกำรบรโิ ภคอยำ่ งมี ซึ่งส่งผลต่อเศรษฐกิจของชุมชน ประสิทธภิ ำพ และประเทศ  หลกั กำรในกำรบรโิ ภคทด่ี ี  ปัจจัยท่ีมีอิทธพิ ลต่อพฤติกรรม กำรบริโภค  ค่ำนิยมและพฤติกรรมของกำร บริโภคของคนในสังคมปจั จบุ ัน รวมทั้งผลดีและผลเสยี ของ พฤติกรรมดงั กล่ำว สำหรับกำรจดั กำรเรียนรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณแ์ พร่ระบำดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

ชั้น ที่ รหสั ตัวชี้วดั ตวั ช้ีวดั รายละเอียดสาระการเรียนรู้ ตอ้ งรู้ ๒๑๗ ม.1 ๒๖ ส ๓.๑ ม.๑/๓ ควรรู้ อธบิ ำยควำมเป็นมำ หลักกำร  ควำมหมำยและควำมเป็นมำ  ๒๗ ส ๓.๒ ม.๑/๑  และควำมสำคัญของปรัชญำของ ของปรัชญำของเศรษฐกิจ  ๒๘ ส ๓.๒ ม.๑/๒ ๒๙ ส ๓.๒ ม.๑/๓ เศรษฐกจิ พอเพยี งต่อสังคมไทย พอเพียง  ควำมเป็นมำของเศรษฐกิจพอเพียง และหลักกำรทรงงำนของ พระบำทสมเด็จพระเจ้ำอย่หู วั รวมท้ังโครงกำรตำมพระรำชดำริ  หลักกำรของเศรษฐกิจพอเพียง  กำรประยุกต์ใชป้ รัชญำ ของเศรษฐกิจพอเพยี ง ในกำรดำรงชีวติ  ควำมสำคัญ คุณค่ำและ ประโยชน์ของปรัชญำของ เศรษฐกิจพอเพยี งต่อสงั คมไทย วิเครำะห์บทบำทหนำ้ ท่ีและ  ควำมหมำย ประเภท และ  ควำมแตกต่ำงของสถำบันกำรเงนิ ควำมสำคญั ของสถำบนั กำรเงิน แต่ละประเภทและธนำคำรกลำง ทมี่ ีต่อระบบเศรษฐกิจ  บทบำทหนำ้ ทีแ่ ละควำมสำคญั ของธนำคำรกลำง  กำรหำรำยได้ รำยจ่ำย กำรออม กำรลงทุน ซึ่งแสดงควำมสมั พันธ์ ระหว่ำงผ้ผู ลติ ผู้บริโภค และสถำบนั กำรเงนิ ยกตวั อย่ำงทส่ี ะท้อนให้เห็น  ยกตวั อย่ำงทสี่ ะท้อนใหเ้ ห็น กำรพ่ึงพำอำศัยกนั และ กำรพึง่ พำอำศยั กนั และกัน กำรแข่งขันกันทำงเศรษฐกิจ กำรแขง่ ขันกนั ทำงเศรษฐกิจ ในประเทศ ในประเทศ  ปญั หำเศรษฐกิจในชุมชน ประเทศและเสนอแนวทำงแก้ไข ระบปุ ัจจัยที่มอี ิทธิพล  ควำมหมำยและกฎอุปสงค์ ตอ่ กำรกำหนดอุปสงค์ อุปทำน และอุปทำน  ปัจจยั ท่ีมีอิทธพิ ลต่อกำรกำหนด อุปสงค์และอุปทำน สำหรับกำรจดั กำรเรยี นรู้ ปีกำรศึกษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณแ์ พร่ระบำดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๑๘ ชนั้ ท่ี รหสั ตัวช้ีวดั ตัวช้ีวดั รายละเอียดสาระการเรียนรู้ ตอ้ งรู้ ควรรู้  ม.๑ ๓๐ ส ๓.๒ ม.๑/๔ อภปิ รำยผลของกำรมีกฎหมำย  ควำมหมำยและควำมสำคัญ เกยี่ วกบั ทรัพยส์ ินทำงปญั ญำ ของทรัพย์สินทำงปญั ญำ  กฎหมำยทีเ่ กีย่ วกบั กำรคุ้มครอง ทรัพย์สนิ ทำงปัญญำพอสงั เขป  ตัวอยำ่ งกำรละเมดิ แห่งทรัพย์สนิ ทำงปญั ญำแตล่ ะประเภท  ๓๑ ส ๔.๑ ม.๑/๑ วเิ ครำะห์ควำมสำคัญของเวลำ  ควำมสำคญั ของเวลำและ ในกำรศึกษำประวัตศิ ำสตร์ ช่วงเวลำ สำหรับกำรศึกษำ ประวตั ิศำสตร์  ควำมสมั พนั ธ์และควำมสำคัญ ของอดีตที่มีต่อปจั จุบัน และอนำคต  ตวั อย่ำงกำรใชเ้ วลำ ช่วงเวลำ และยุคสมัย ทป่ี รำกฏในเอกสำร ประวตั ิศำสตร์ไทย ๓๒ ส ๔.๑ ม.๑/๒ เทียบศกั รำชตำมระบบต่ำง ๆ  ที่มำของศักรำชท่ีปรำกฏ  ทีใ่ ชศ้ ึกษำประวัตศิ ำสตร์ ในเอกสำรประวตั ศิ ำสตร์ไทย ได้แก่ จ.ศ. / ม.ศ. /ร.ศ./ พ.ศ. / ค.ศ. และ ฮ.ศ.  วิธีกำรเทยี บศักรำชต่ำง ๆ และตัวอย่ำงกำรเทยี บ  ตวั อย่ำงกำรใช้ศักรำชต่ำง ๆ ท่ปี รำกฏในเอกสำร ประวตั ศิ ำสตร์ไทย ๓๓ ส ๔.๑ ม.๑/๓ นำวิธกี ำรทำงประวัติศำสตร์  ควำมหมำยและควำมสำคญั  มำใชศ้ ึกษำเหตุกำรณ์ ทำงประวตั ิศำสตร์ ของประวัติศำสตร์ และวธิ กี ำร ทำงประวตั ิศำสตร์ทมี่ ีควำมสมั พันธ์ เชื่อมโยงกัน  ตัวอย่ำงหลักฐำนในกำรศึกษำ ประวัติศำสตรไ์ ทยสมยั สโุ ขทัย ท้ังหลักฐำนชน้ั ตน้ และหลักฐำน ช้นั รอง (เชื่อมโยงกบั มฐ. ส ๔.๓) เชน่ ข้อควำมในศลิ ำจำรึก สมยั สโุ ขทยั  นำวิธีกำรทำงประวัติศำสตร์ ไปใช้ศกึ ษำเรื่องรำวของ ประวตั ิศำสตรไ์ ทยทีม่ ีอยู่ ในท้องถ่ินตนเองในสมยั ใดก็ได้ (สมัยก่อนประวตั ิศำสตร์ สมยั กอ่ นสุโขทยั สมยั สุโขทยั สมัยอยธุ ยำ สมัยธนบุรี สมัย รัตนโกสินทร)์ และเหตุกำรณ์ สำคัญสมัยสโุ ขทัย สำหรับกำรจัดกำรเรยี นรู้ ปีกำรศึกษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณ์แพร่ระบำดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

ชน้ั ที่ รหัสตัวชี้วัด ตัวช้ีวดั รายละเอียดสาระการเรยี นรู้ ตอ้ งรู้ ๒๑๙ ม.1 ๓๔ ส ๔.๒ ม.๑/๑ อธิบำยพัฒนำกำรทำงสังคม  พฒั นำกำรทำงประวัติศำสตร์  ควรรู้ เศรษฐกจิ และกำรเมือง สังคม เศรษฐกิจ และกำรเมือง ๓๕ ส ๔.๒ ม.๑/๒ ของประเทศตำ่ ง ๆ ในภมู ิภำค ของประเทศตำ่ ง ๆ ในภูมิภำค  เอเชียตะวันออกเฉยี งใต้ เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ๓๖ ส ๔.๓ ม.๑/๑  ควำมร่วมมือผำ่ นกำรรวมกลมุ่ 37 ส ๔.๓ ม.๑/๒ เป็นอำเซยี นของประเทศในภมู ิภำค 38 ส ๔.๓ ม.๑/๓ เอเชยี ตะวันออกเฉยี งใต้ ที่ถือว่ำ เป็นพัฒนำกำรของภมู ภิ ำค ระบุควำมสำคัญของแหลง่ อำรยธรรม  ท่ีตง้ั และควำมสำคัญของ ในภูมภิ ำคเอเชยี ตะวันออกเฉียงใต้ แหลง่ อำรยธรรม ในภมู ิภำค เอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใต้ เชน่ แหลง่ มรดกโลกในประเทศต่ำง ๆ ของเอเชียตะวนั ออก เฉยี งใต้ (เชื่อมโยงกับ มฐ. ส ๔.๓)  อิทธิพลของอำรยธรรมโบรำณ ในดินแดนไทยท่มี ีต่อพัฒนำกำร ของสังคมไทยในปัจจุบนั อธบิ ำยเร่ืองรำวทำงประวตั ิศำสตร์  สมยั กอ่ นประวัติศำสตร์  สมัยกอ่ นสุโขทยั ในดนิ แดนไทย ในดนิ แดนไทย โดยสงั เขป โดยสังเขป  รฐั โบรำณในดินแดนไทย เชน่ วเิ ครำะห์พัฒนำกำรของอำณำจักร ศรวี ิชยั ตำมพรลงิ ค์ ทวำรวดี  สโุ ขทัยในด้ำนต่ำง ๆ  รัฐไทยในดินแดนไทย เช่น ล้ำนนำ วเิ ครำะหอ์ ทิ ธิพลของวัฒนธรรม นครศรธี รรมรำช สุพรรณภูมิ   กำรสถำปนำอำณำจักรสโุ ขทัย และภูมปิ ญั ญำไทยสมัยสุโขทยั และปัจจัยทเ่ี กยี่ วข้อง (ปัจจัย และสงั คมไทยในปจั จุบนั ภำยในและปัจจยั ภำยนอก )  พัฒนำกำรของอำณำจกั รสโุ ขทยั ในด้ำนกำรเมือง กำรปกครอง เศรษฐกิจ สงั คม และ ควำมสมั พันธ์ระหวำ่ งประเทศ  วฒั นธรรมสมัยสโุ ขทัย เชน่ ภำษำไทย วรรณกรรม ประเพณีสำคญั ศลิ ปกรรมไทย  ภูมิปญั ญำไทยในสมยั สุโขทัย เช่น กำรชลประทำน เครื่องสังคมโลก  ควำมเส่ือมของอำณำจักรสุโขทยั สำหรับกำรจดั กำรเรียนรู้ ปีกำรศึกษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณแ์ พร่ระบำดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

ชน้ั ที่ รหัสตัวชี้วดั ตัวช้ีวัด รายละเอียดสาระการเรยี นรู้ ตอ้ งรู้ ๒๒๐ ม.1 39 ส 5.1 ม.1/1 ควรรู้ วิเครำะห์ลักษณะทำงกำยภำพ  ท่ีตั้ง ขนำด และอำณำเขตของ  40 ส 5.1 ม.1/2 ของทวีปเอเชยี ทวปี ออสเตรเลีย ทวีปเอเชยี ทวปี ออสเตรเลีย 41 ส 5.1 ม.1/3 และโอเชียเนีย โดยใช้เครื่องมือ และโอเชยี เนีย  42 ส 5.2 ม.1/1 ทำงภูมิศำสตร์สืบค้นข้อมูล  กำรใช้เครื่องมือทำงภูมิศำสตร์  เชน่ แผนที่ รูปถ่ำยทำงอำกำศ  43 ส 5.2 ม.1/2 ภำพจำกดำวเทยี ม ในกำรสบื ค้น ลักษณะทำงกำยภำพของทวปี 26 44 ส 5.2 ม.1/3 เอเชยี ทวีปออสเตรเลีย 45 ส 5.2 ม.1/4 และโอเชยี เนยี อธิบำยพิกัดภูมิศำสตร์ (ละตจิ ูด  พกิ ดั ภูมิศำสตร์ (ละติจูและ และลองจิจดู ) เสน้ แบ่งเวลำ ลองจิจูด) และเปรยี บเทยี บวนั เวลำของโลก  เสน้ แบ่งเวลำ  กำรเปรียบเทียบวัน เวลำของโลก วิเครำะห์สำเหตุกำรเกิดภัยพิบัติ  สำเหตุกำรเกิดภัยพิบตั ิและ และผลกระทบในทวปี เอเชยี ผลกระทบในทวีปเอเชีย ทวีปออสเตรเลยี และโอเชยี เนีย ทวีปออสเตรเลีย และโอเชียเนีย สำรวจและระบุทำเลที่ต้งั ของ  ทำเลทตี่ ้ังของกิจกรรม กจิ กรรมทำงเศรษฐกจิ และสังคม ทำงเศรษฐกิจและสังคม เช่น ในทวีปเอเชยี ทวปี ออสเตรเลยี พนื้ ท่ีเพำะปลูกและเลย้ี งสัตว์ และโอเชียเนีย แหล่งประมง กำรกระจำยของ ภำษำและศำสนำ ในทวปี เอเชีย ทวีปออสเตรเลยี และโอเชียเนีย วิเครำะห์ปจั จยั ทำงกำยภำพ  ปัจจัยทำงกำยภำพ  และปจั จยั ทำงสงั คมท่สี ่งผลต่อ และปัจจยั ทำงสงั คมท่ีส่งผลต่อ ทำเลทตี่ ั้งของกจิ กรรม กำรเปลี่ยนแปลงโครงสร้ำง ทำงเศรษฐกจิ และสังคม ทำงประชำกร สิง่ แวดล้อม ในทวปี เอเชีย ทวีปออสเตรเลีย เศรษฐกจิ สังคมและวฒั นธรรม และโอเชยี เนีย ในทวปี เอเชยี ทวปี ออสเตรเลีย และโอเชยี เนีย สืบค้น อภิปรำยประเด็นปัญหำ  ประเดน็ ปญั หำจำกปฏิสัมพันธ์  จำกปฏิสมั พนั ธ์ระหว่ำง ระหว่ำงสง่ิ แวดลอ้ มทำงกำยภำพ สงิ่ แวดลอ้ มทำงกำยภำพกับ กับมนษุ ย์ท่เี กิดขึ้นในทวีปเอเชีย มนษุ ย์ท่ีเกิดข้ึนในทวีปเอเชีย ทวปี ออสเตรเลยี และโอเชียเนีย ทวปี ออสเตรเลยี และโอเชยี เนีย วิเครำะห์แนวทำงกำรจัดกำร  แนวทำงกำรจัดกำรภยั พบิ ตั ิ  ภัยพบิ ัติและกำรจัดกำรทรัพยำกร และกำรจัดกำรทรัพยำกรและ และส่ิงแวดล้อมในทวปี เอเชยี ส่งิ แวดล้อมในทวีปเอเชีย ทวปี ออสเตรเลีย และโอเชียเนีย ทวีปออสเตรเลยี และโอเชยี เนยี ทยี่ ง่ั ยืน ท่ยี ่ังยนื รวม 45 ตัวช้ีวดั 19 สำหรับกำรจัดกำรเรียนรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณแ์ พร่ระบำดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๒๑ ชน้ั ที่ รหัสตัวชี้วัด ตัวชี้วดั รายละเอียดสาระการเรยี นรู้ ต้องรู้ ควรรู้ ม.๒ ๑ ส ๑.๑ ม.๒/๑ อธิบำยกำรเผยแผ่  กำรเผยแผ่พระพทุ ธศำสนำ  พระพุทธศำสนำหรือศำสนำ เขำ้ ส่ปู ระเทศเพ่ือนบ้ำนและกำร ทีต่ นนับถือสู่ประเทศเพื่อนบำ้ น นบั ถือพระพุทธศำสนำ ของประเทศเพ่ือนบำ้ น ในปจั จบุ ัน ๒ ส ๑.๑ ม.๒/๒ วเิ ครำะหค์ วำมสำคัญของ  ควำมสำคญั ของพระพุทธศำสนำ  พระพทุ ธศำสนำหรือศำสนำ ทชี่ ว่ ยเสริมสร้ำงควำมเข้ำใจอนั ดี ท่ีตนนบั ถือที่ช่วยเสริมสร้ำง กับประเทศเพ่ือนบ้ำน ควำมเข้ำใจอนั ดีกับประเทศ เพ่ือนบ้ำน ๓ ส ๑.๑ ม.๒/๓ วิเครำะห์ควำมสำคัญของ ควำมสำคญั ของพระพุทธศำสนำ  พระพุทธศำสนำ หรือศำสนำ ตอ่ สังคมไทยในฐำนะเปน็ ทต่ี นนับถือในฐำนะทีเ่ ป็นรำกฐำน o รำกฐำนของวฒั นธรรม ของวัฒนธรรม เอกลักษณ์ o เอกลักษณ์ และมรดกของชำติ ของชำติและมรดกของชำติ ๔ ส ๑.๑ ม.๒/๔ อภิปรำยควำมสำคัญ  ควำมสำคญั ของพระพุทธศำสนำ  ของพระพทุ ธศำสนำ กบั กำรพัฒนำชุมชนและ หรอื ศำสนำทต่ี นนับถือ กำรจัดระเบียบสังคม กบั กำรพัฒนำชุมชน และกำรจัดระเบยี บสังคม ๕ ส ๑.๑ ม.๒/๕ วเิ ครำะหพ์ ุทธประวัติ หรือ  สรปุ และวิเครำะห์พุทธประวัติ  ประวตั ิศำสดำของศำสนำ o กำรผจญมำร ทตี่ นนับถือตำมทก่ี ำหนด o กำรตรัสรู้ o กำรสงั่ สอน ๖ ส ๑.๑ ม.๒/๖ วิเครำะห์และประพฤติตน  พทุ ธสำวก พุทธสำวิกำ  ตำมแบบอยำ่ งกำรดำเนินชวี ิต o พระสำรีบุตร และข้อคิดจำกประวัตสิ ำวก o พระโมคคลั ลำนะ ชำดก เร่ืองเล่ำและศำสนิกชน o นำงขชุ ชุตตรำ ตวั อยำ่ งตำมทก่ี ำหนด o พระเจ้ำพิมพิสำร  ชำดก o มิตตวินทกุ ชำดก o รำโชวำทชำดก  ศำสนิกชนตัวอย่ำง o พระมหำธรรมรำชำลิไท o สมเด็จพระมหำสมณเจ้ำ กรมพระยำวชริ ญำณวโรรส ๗ ส ๑.๑ ม.๒/๗ อธบิ ำยโครงสร้ำงและสำระ  โครงสร้ำง และสำระสังเขป  โดยสงั เขปของพระไตรปฎิ ก ของพระวินัยปฎิ ก หรือคมั ภรี ์ของศำสนำ พระสุตตนั ตปฎิ ก ที่ตนนับถือ และพระอภิธรรมปิฎก  กำรสังคำยนำ สำหรับกำรจัดกำรเรียนรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณแ์ พร่ระบำดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๒๒ ชน้ั ที่ รหัสตัวช้ีวดั ตวั ชี้วัด รายละเอียดสาระการเรยี นรู้ ต้องรู้ ควรรู้ ม.2 ๘ ส ๑.๑ ม.๒/๘ อธิบำยธรรมคุณและข้อธรรม  พระรัตนตรัย  สำคัญในกรอบอริยสจั ๔ หรอื หลกั ธรรมของศำสนำ  ธรรมคณุ ๖ ท่ีตนนับถือตำมที่กำหนด เหน็ คุณคำ่ และนำไปพัฒนำ  อริยสจั ๔ แกป้ ญั หำของชุมชนและสังคม  ทกุ ข์ (ธรรมที่ควรรู้) o ขนั ธ์ ๕ - อำยตนะ  สมทุ ยั (ธรรมท่ีควรละ) o หลักกรรม : สมบตั ิ ๔ : วิบัติ ๔ o อกุศลกรรมบถ ๑๐ o อบำยมุข ๖  นิโรธ (ธรรมทค่ี วรบรรลุ) o สขุ ๒ (สำมสิ , นิรำมิส)  มรรค (ธรรมที่ควรเจรญิ ) o บพุ พนิมิตของ มัชฌิมำปฏิปทำ o ดรุณธรรม ๖ o กุลจริ ฏั ฐติ ธิ รรม ๔ o กุศลกรรมบถ ๑๐ o สตปิ ฏั ฐำน ๔ o มงคล ๓๘ - ประพฤตธิ รรม - เว้นจำกควำมชัว่ - เวน้ จำกกำรดืม่ น้ำเมำ  พุทธศำสนสภุ ำษติ  กมมฺ ุนำ วตฺตตี โลโก สตั วโ์ ลกย่อมเป็นไปตำมกรรม  กลฺยำณกำรี กลยฺ ำณ ปำปกำรี จ ปำปก ทำดีไดด้ ี ทำช่วั ไดช้ ว่ั  สุโข ปุญฺญสสฺ อจุ ฺจโย กำรสง่ั สมบญุ นำสขุ มำให้  ปชู โก ลภเต ปชู วนทฺ โก ปฏวิ นฺทน ผู้บูชำเขำย่อมไดร้ ับกำรบูชำตอบ ผู้ไหว้เขำย่อมได้รบั กำรไหวต้ อบ สำหรับกำรจดั กำรเรยี นรู้ ปีกำรศึกษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณแ์ พร่ระบำดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

ชน้ั ที่ รหัสตัวชี้วัด ตวั ช้ีวดั รายละเอียดสาระการเรียนรู้ ตอ้ งรู้ ๒๒๓ ม.๒ ๙ ส ๑.๑ ม.๒/๙ ควรรู้ เหน็ คุณค่ำของกำรพฒั นำจิต  พฒั นำกำรเรยี นรู้ด้วยวิธีคิดแบบ  ๑๐ ส ๑.๑ ม.๒/๑๐  เพ่ือกำรเรยี นรู้และดำเนนิ ชีวิต โยนโิ สมนสกิ ำร ๒ วิธี คอื ๑๑ ส ๑.๑ ม.๒/๑๑  ๑๒ ส ๑.๒ ม.๒/๑ ด้วยวธิ ีคดิ แบบโยนิโสมนสิกำร วธิ คี ิดแบบอบุ ำยปลกุ เรำ้  ๑๓ ส ๑.๒ ม.๒/๒  คือ วธิ ีคิดแบบอบุ ำยปลุกเร้ำ คุณธรรม และวธิ คี ดิ แบบ คุณธรรม และวิธีคดิ แบบ อรรถธรรมสมั พันธ์ อรรถธรรมสัมพันธ์ หรือ กำรพฒั นำจิตตำมแนวทำง ของศำสนำท่ตี นนับถือ สวดมนต์ แผ่เมตตำ บริหำรจิต  สวดมนตแ์ ปล และแผ่เมตตำ และเจริญปัญญำด้วยอำนำปำนสติ  วิธีปฏบิ ตั แิ ละประโยชน์ หรอื ตำมแนวทำงของศำสนำ ของกำรบรหิ ำรจิตและเจรญิ ปญั ญำ ทต่ี นนับถือ  ฝึกกำรบรหิ ำรจิตและเจริญปัญญำ ตำมหลกั สติปฎั ฐำน เนน้ อำนำปำนสติ  นำวธิ กี ำรบริหำรจิตและ เจริญปญั ญำไปใชใ้ นชีวิตประจำวัน วิเครำะห์กำรปฏบิ ัตติ น  กำรปฏิบตั ิตนตำมหลักธรรม ตำมหลกั ธรรมทำงศำสนำ (ตำมสำระกำรเรียนรู้ ข้อ ๘) ที่ตนนบั ถือเพื่อกำรดำรงตน อย่ำงเหมำะสมในกระแส ควำมเปลย่ี นแปลงของโลก และกำรอย่รู ว่ มกันอยำ่ งสนั ตสิ ขุ ปฏบิ ตั ิตนอย่ำงหมำะสมต่อ  กำรเป็นลูกที่ดีตำมหลักทิศเบ้ืองหน้ำ บคุ คลตำ่ ง ๆ ตำมหลักศำสนำ ในทิศ ๖ ท่ตี นนับถือตำมทีก่ ำหนด  ทิศ ๖ มมี รรยำทของควำมเปน็ ศำสนิกชน  มรรยำทของศำสนิกชน ที่ดีตำมที่กำหนด  กำรต้อนรบั (ปฏิสนั ถำร)  มรรยำทของผู้เป็นแขก  ฝึกปฏิบัตริ ะเบียบพธิ ี ปฏิบตั ิต่อพระภิกษุ กำรยนื กำรใหท้ น่ี ่ัง กำรเดินสวน กำรสนทนำ กำรรับสงิ่ ของ  กำรแต่งกำยไปวัด กำรแต่งกำย ไปงำนมงคล งำนอวมงคล สำหรับกำรจัดกำรเรียนรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณแ์ พร่ระบำดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๒๔ ชั้น ท่ี รหัสตัวชี้วัด ตัวช้ีวดั รายละเอียดสาระการเรียนรู้ ต้องรู้ ควรรู้ ม.2 ๑๔ ส ๑.๒ ม.๒/๓ วิเครำะห์คุณคำ่ ของศำสนพิธี  กำรปฏบิ ัติตนอย่ำงเหมำะสม  และปฏบิ ัติตนได้ถูกต้อง  กำรทำบุญตักบำตร  กำรถวำยภตั ตำหำรสิ่งของ ทค่ี วรถวำยและส่ิงของต้องห้ำม สำหรับพระภิกษุ  กำรถวำยสงั ฆทำน เคร่ืองสงั ฆทำน  กำรถวำยผำ้ อำบน้ำฝน  กำรจัดเครื่องไทยธรรม เคร่ืองไทยทำน  กำรกรวดน้ำ  กำรทอดกฐิน กำรทอดผ้ำป่ำ ๑๕ ส ๑.๒ ม.๒/๔ อธบิ ำยคำสอนท่ีเกี่ยวเน่ือง  หลกั ธรรมเบอ้ื งต้นทีเ่ กีย่ วเน่ือง  กบั วันสำคญั ทำงศำสนำ ในวนั มำฆบชู ำ วันวิสำขบชู ำ และปฏิบัตติ นได้ถูกต้อง วันอัฏฐมีบชู ำ วนั อำสำฬหบูชำ วันธรรมสวนะ และเทศกำลสำคัญ  ระเบยี บพิธีและกำรปฏบิ ตั ิตน ในวันธรรมสวนะ วันเข้ำพรรษำ วันออกพรรษำ วันเทโวโรหณะ ๑๖ ส ๑.๒ ม.๒/๕ อธิบำยควำมแตกต่ำงของศำสนพิธี  ศำสนพิธี พธิ กี รรม แนวปฏบิ ัติ  พิธีกรรม ตำมแนวปฏิบัติ ของศำสนำอน่ื ๆ ของศำสนำอื่น ๆ เพอื่ นำไปสู่ กำรยอมรับ และควำมเข้ำใจ ซ่งึ กันและกัน ๑๗ ส ๒.๑ ม.๒/๑ อธิบำยและปฏิบัตติ นตำมกฎหมำย  กฎหมำยที่เกี่ยวข้องกับตนเอง  ท่ีเก่ียวข้องกับตนเอง ครอบครัว ครอบครวั เช่น ชมุ ชนและประเทศ o กฎหมำยเก่ียวกับ ควำมสำมำรถของผูเ้ ยำว์ o กฎหมำยบัตรประจำตวั ประชำชน o กฎหมำยแพ่งเก่ียวกับ ครอบครวั เชน่ กำรหมั้น กำรสมรส กำรรับรองบตุ ร กำรรับบุตรบญุ ธรรม  กฎหมำยทเี่ กยี่ วกับชุมชน และประเทศ โดยสังเขป o กฎหมำยเก่ียวกับกำรอนุรักษ์ ธรรมชำติและส่ิงแวดล้อม o กฎหมำยเก่ียวกับภำษอี ำกร และเนน้ กำรกรอกแบบแสดง รำยกำร ภำษเี งินไดบ้ ุคคล ธรรมดำ o กฎหมำยแรงงำน o กฎหมำยปกครอง สำหรับกำรจัดกำรเรยี นรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณ์แพร่ระบำดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

ชนั้ ท่ี รหสั ตัวช้ีวัด ตวั ชี้วัด รายละเอียดสาระการเรยี นรู้ ต้องรู้ ๒๒๕ ม.2 ๑๘ ส ๒.๑ ม.๒/๒ ควรรู้ ๑๙ ส ๒.๑ ม.๒/๓ เหน็ คุณคำ่ ในกำรปฏบิ ตั ติ น  สถำนภำพ บทบำท สทิ ธิเสรภี ำพ  หน้ำท่ี ในฐำนะพลเมืองดี ๒๐ ส ๒.๑ ม.๒/๔ ตำมสถำนภำพ บทบำท ตำมวิถีประชำธปิ ไตย สิทธเิ สรีภำพ หน้ำที่  แนวทำงส่งเสรมิ ให้ปฏิบตั ติ น ๒๑ ส ๒.๒ ม.๒/๑ ในฐำนะพลเมืองดี เปน็ พลเมืองดีตำมวิถีประชำธิปไตย ๒๒ ส ๒.๒ ม.๒/๒ ตำมวถิ ปี ระชำธิปไตย ๒๓ ส ๓.๑ ม.๒/๑ วิเครำะห์บทบำท ควำมสำคัญ  บทบำท ควำมสำคัญและ  ควำมสมั พันธข์ องสถำบัน และควำมสมั พนั ธ์ของสถำบัน ทำงสังคม เช่น สถำบันครอบครัว ทำงสงั คม สถำบันกำรศกึ ษำ สถำบันศำสนำ สถำบนั เศรษฐกิจ สถำบัน ทำงกำรเมืองกำรปกครอง อธบิ ำยควำมคลำ้ ยคลึงและ  ควำมคลำ้ ยคลึงและควำมแตกต่ำง  ของวัฒนธรรมไทย และ ควำมแตกต่ำงของวัฒนธรรมไทย วัฒนธรรมของประเทศในภมู ภิ ำค และวัฒนธรรมของประเทศ เอเชีย วัฒนธรรมเปน็ ปัจจยั สำคัญ ในภมู ิภำคเอเชยี เพื่อนำไปสู่ ในกำรสร้ำงควำมเข้ำใจอันดี ควำมเขำ้ ใจอันดีระหวำ่ งกัน ระหว่ำงกนั อธบิ ำยกระบวนกำร  กระบวนกำรในกำรตรำกฎหมำย  o ผ้มู ีสิทธเิ สนอร่ำงกฎหมำย ในกำรตรำกฎหมำย o ขน้ั ตอนกำรตรำกฎหมำย o กำรมีส่วนรว่ มของประชำชน ในกระบวนกำรตรำกฎหมำย  วเิ ครำะห์ขอ้ มูล ขำ่ วสำร  เหตุกำรณ์ปัจจุบนั และกำร ทำงกำรเมือง กำรปกครอง เปลย่ี นแปลงสำคญั ของระบอบกำร ที่มผี ลกระทบต่อสังคมไทย ปกครองของไทย สมัยปัจจบุ ัน  หลักกำรเลือกข้อมลู ข่ำวสำร เพื่อนำมำวิเครำะห์ วเิ ครำะห์ปัจจยั ท่ีมผี ลต่อกำร  ควำมหมำยและควำมสำคญั  ลงทุนและกำรออม ของกำรลงทนุ และกำรออม ต่อระบบเศรษฐกจิ  กำรบรหิ ำรจดั กำรเงินออม และกำรลงทุนภำคครวั เรือน  ปจั จยั ของกำรลงทุนและกำรออม คือ อัตรำดอกเบีย้ รวมทั้ง ปจั จยั อ่ืน ๆ เชน่ ค่ำของเงนิ เทคโนโลยี กำรคำดเดำเกีย่ วกับ อนำคต  ปญั หำของกำรลงทนุ และกำรออม ในสังคมไทย สำหรับกำรจัดกำรเรียนรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณ์แพร่ระบำดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

ชนั้ ท่ี รหัสตัวช้ีวดั ตวั ชี้วัด รายละเอียดสาระการเรยี นรู้ ต้องรู้ ๒๒๖ ม.2 ๒๔ ส ๓.๑ ม.๒/๒ ควรรู้ อธิบำยปัจจัยกำรผลติ สินคำ้ และ  ควำมหมำย ควำมสำคัญ  ๒๕ ส ๓.๑ ม.๒/๓ บรกิ ำร และปัจจัยที่มีอทิ ธิพล และหลักกำรผลิตสินค้ำและ  ตอ่ กำรผลติ สนิ คำ้ และบริกำร บรกิ ำรอยำ่ งมีประสทิ ธิภำพ ๒๖ ส ๓.๑ ม.๒/๔  สำรวจกำรผลติ สินค้ำในทอ้ งถ่ิน ว่ำมกี ำรผลิตอะไรบ้ำง ใช้วธิ ีกำร ๒๗ ส ๓.๒ ม.๒/๑ ผลติ อยำ่ งไร มีปัญหำดำ้ นใดบ้ำง ๒๘ ส ๓.๒ ม.๒/๒  กำรนำเทคโนโลยีอะไรมำใช้ ๒๙ ส ๓.๒ ม.๒/๓ ทมี่ ผี ลต่อกำรผลิตสินคำ้ และ บริกำร  นำหลักกำรผลติ มำวเิ ครำะห์ กำรผลติ สินค้ำและบริกำร ในท้องถิน่ ทง้ั ด้ำนเศรษฐกิจ สังคมและสิง่ แวดลอ้ ม เสนอแนวทำงกำรพัฒนำ  หลกั กำรและเป้ำหมำยปรัชญำ  กำรผลิตในท้องถ่ินตำมปรัชญำ ของเศรษฐกิจพอเพยี ง ของเศรษฐกิจพอเพยี ง  สำรวจและวิเครำะห์ปญั หำ กำรผลิตสินคำ้ และบริกำร ในท้องถนิ่  ประยุกต์ใชป้ รชั ญำของเศรษฐกิจ พอเพยี ง ในกำรผลติ สินคำ้ และบริกำรในท้องถน่ิ อภปิ รำยแนวทำงกำรคุ้มครอง  กำรรักษำและคุ้มครองสิทธิ  สิทธขิ องตนเองในฐำนะผบู้ รโิ ภค ประโยชน์ของผบู้ รโิ ภค  กฎหมำยคุ้มครองสิทธิผ้บู ริโภค และหน่วยงำนท่เี ก่ยี วข้อง  กำรดำเนินกิจกรรมพิทกั ษส์ ิทธิ และผลประโยชน์ตำมกฎหมำย ในฐำนะผู้บริโภค  แนวทำงกำรปกป้องสิทธขิ อง ผู้บริโภค อภปิ รำยระบบเศรษฐกิจแบบต่ำง ๆ  ระบบเศรษฐกิจแบบตำ่ ง ๆ  ยกตัวอย่ำงทส่ี ะท้อนให้เหน็ กำร  หลักกำรและผลกระทบกำรพง่ึ พำ  พงึ่ พำอำศยั กัน และกำรแข่งขนั กัน อำศยั กนั และกำรแข่งขันกนั ทำงเศรษฐกจิ ในภูมภิ ำคเอเชีย ทำงเศรษฐกิจในภูมภิ ำคเอเชีย  องค์กรควำมรว่ มมือทำงเศรษฐกจิ ในภมู ภิ ำคเอเชยี วิเครำะห์กำรกระจำยของ  กำรกระจำยของทรัพยำกรในโลก ทรัพยำกรในโลกท่ีสง่ ผลต่อ ที่ส่งผลต่อควำมสัมพนั ธ์ ควำมสัมพนั ธ์ทำงเศรษฐกิจ ทำงเศรษฐกิจระหวำ่ งประเทศ ระหว่ำงประเทศ เชน่ นำ้ มัน ปำ่ ไม้ ทองคำ ถ่ำนหิน แร่ เป็นตน้ สำหรับกำรจดั กำรเรียนรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณ์แพร่ระบำดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๒๗ ชัน้ ที่ รหสั ตัวช้ีวัด ตัวช้ีวัด รายละเอียดสาระการเรยี นรู้ ตอ้ งรู้ ควรรู้ ม.2 ๓๐ ส ๓.๒ ม.๒/๔ วเิ ครำะห์กำรแข่งขันทำงกำรค้ำ  กำรแข่งขันทำงกำรค้ำในประเทศ  ในประเทศและต่ำงประเทศ และต่ำงประเทศ ทส่ี ่งผลต่อคุณภำพสนิ ค้ำ ปริมำณกำรผลิตและรำคำสนิ ค้ำ ๓๑ ส ๔.๑ ม.๒/๑ ประเมนิ ควำมนำ่ เช่อื ถอื ของ  วิธกี ำรประเมินควำมน่ำเชื่อถือ  หลกั ฐำนทำงประวัติศำสตร์ ของหลักฐำนทำงประวัติศำสตร์ ในลักษณะต่ำง ๆ ในลักษณะต่ำง ๆ อยำ่ งง่ำย ๆ 32 ส ๔.๑ ม.๒/๒ วเิ ครำะหค์ วำมแตกต่ำงระหว่ำง เชน่ กำรศึกษำภูมหิ ลังของผู้นำ  ควำมจริงกับขอ้ เท็จจรงิ ของ หรอื ผ้เู กี่ยวข้อง สำเหตุ เหตุกำรณท์ ำงประวัติศำสตร์ ช่วงระยะเวลำ รูปลกั ษณ์ 33 ส ๔.๑ ม.๒/๓ เหน็ ควำมสำคญั ของกำรตีควำม ของหลักฐำนทำงประวัติศำสตร์  เปน็ ตน้ หลกั ฐำนทำงประวตั ศิ ำสตร์  ตวั อย่ำงกำรประเมนิ ท่นี ่ำเช่ือถอื ควำมน่ำเชอื่ ถือของหลักฐำน ทำงประวตั ิศำสตร์ไทย ที่อยู่ในทอ้ งถิ่นของตนเอง หรอื หลกั ฐำนสมัยอยธุ ยำ (เชอ่ื มโยงกบั มฐ. ส ๔.๓ )  ตัวอยำ่ งกำรวิเครำะห์ข้อมลู จำกเอกสำรต่ำง ๆ ในสมัย อยุธยำ และธนบรุ ี ( เชอื่ มโยง กบั มฐ. ส ๔.๓ ) เชน่ ข้อควำม บำงตอนในพระรำชพงศำวดำร อยธุ ยำ จดหมำยเหตุชำวต่ำงชำติ  กำรแยกแยะระหว่ำงข้อมลู กบั ควำมคิดเห็น รวมทง้ั ควำมจริงกับขอ้ เท็จจรงิ จำกหลักฐำนทำงประวตั ศิ ำสตร์  ตัวอยำ่ งกำรตีควำมข้อมลู จำกหลกั ฐำน ทแ่ี สดงเหตกุ ำรณ์ สำคญั ในสมัยอยุธยำและธนบุรี  ควำมสำคญั ของกำรวเิ ครำะห์ ขอ้ มลู และกำรตีควำม ทำงประวตั ิศำสตร์ ๓4 ส ๔.๒ ม.๒/๑ อธิบำยพัฒนำกำรทำงสงั คม  พฒั นำกำรทำงสังคม เศรษฐกิจ  เศรษฐกิจ และกำรเมือง และกำรเมอื งของภูมิภำคเอเชีย ของภูมิภำคเอเชีย (ยกเว้นเอเชียตะวันออกเฉยี งใต้) สำหรับกำรจดั กำรเรยี นรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณ์แพร่ระบำดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

ชัน้ ที่ รหัสตัวชี้วดั ตวั ชี้วัด รายละเอียดสาระการเรียนรู้ ตอ้ งรู้ ๒๒๘ ม.2 ๓5 ส ๔.๒ ม.๒/๒ ควรรู้ 36 ส ๔.๓ ม.๒/๑ ระบุควำมสำคญั ของแหล่ง  ทต่ี งั้ และควำมสำคญั ของแหล่ง  37 ส ๔.๓ ม.๒/๒ ๓8 ส ๔.๓ ม.๒/๓ อำรยธรรมโบรำณในภมู ภิ ำค อำรยธรรมตะวนั ออกและมรดก เอเชีย โลกในประเทศต่ำง ๆ ในภมู ภิ ำค เอเชีย  อิทธพิ ลของอำรยธรรมโบรำณ ท่ีมตี ่อภูมภิ ำคเอเชยี ในปัจจบุ ัน วิเครำะห์พัฒนำกำรของ  กำรสถำปนำอำณำจักรอยธุ ยำ  อำณำจกั รอยุธยำและธนบรุ ี  ปจั จยั ทส่ี ่งผลตอ่ ควำมเจริญรงุ่ เรือง ในด้ำนตำ่ ง ๆ ของอำณำจกั รอยุธยำ วเิ ครำะหป์ ัจจัยที่ส่งผลต่อ  พฒั นำกำรของอำณำจกั รอยุธยำ  ควำมมัน่ คงและควำมเจริญรงุ่ เรอื ง ในดำ้ นกำรเมืองกำรปกครอง สงั คม ของอำณำจักรอยุธยำ เศรษฐกิจ และควำมสมั พันธ์ ระบภุ มู ิปัญญำและวัฒนธรรมไทย ระหว่ำงประเทศ  สมัยอยธุ ยำและธนบรุ ี และ  กำรเสยี กรงุ ศรอี ยธุ ยำคร้ังที่ ๑ อิทธิพลของภมู ปิ ัญญำดังกล่ำว และกำรกูเ้ อกรำช ตอ่ กำรพฒั นำชำตไิ ทยในยุคต่อมำ  ภูมิปญั ญำและวัฒนธรรมไทย สมัยอยธุ ยำ เชน่ กำรควบคุม กำลงั คน และศิลปวัฒนธรรม  กำรเสียกรงุ ศรอี ยธุ ยำครงั้ ท่ี ๒ กำรกูเ้ อกรำช และกำรสถำปนำ อำณำจกั รธนบรุ ี  ภูมปิ ญั ญำและวัฒนธรรมไทย สมยั ธนบรุ ี  วีรกรรมของบรรพบรุ ุษไทย ผลงำนของบุคคลสำคัญของไทย ทมี่ สี ว่ นสรำ้ งสรรคช์ ำตไิ ทย เชน่ o สมเด็จพระรำมำธิบดที ี่ ๑ o พระสรุ โิ ยทยั o พระนเรศวรมหำรำช o พระนำรำยณ์มหำรำช o สมเดจ็ พระเจ้ำตำกสินมหำรำช o พระบำทสมเดจ็ พระพุทธยอดฟำ้ จุฬำโลกมหำรำช (ดว้ ง) o สมเด็จพระบวรรำชเจ้ำ มหำสรุ สงิ หนำท (บญุ มำ) สำหรับกำรจัดกำรเรียนรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณแ์ พร่ระบำดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๒๙ ชน้ั ที่ รหัสตัวชี้วดั ตัวชี้วัด รายละเอียดสาระการเรียนรู้ ตอ้ งรู้ ควรรู้ ม.2 39 ส 5.1 ม.2/1 วเิ ครำะหล์ ักษณะทำงกำยภำพ  ท่ตี ั้ง ขนำด และอำณำเขตของ  ของทวีปยโุ รป และทวปี แอฟรกิ ำ ทวปี ยโุ รป และทวปี แอฟริกำ โดยใชเ้ คร่ืองมือทำงภูมศิ ำสตร์  กำรใชเ้ คร่ืองมือทำงภมู ิศำสตร์ สบื คน้ ข้อมลู เช่น แผนท่ี รูปถ่ำยทำงอำกำศ ภำพจำกดำวเทยี มในกำรสบื ค้น ลกั ษณะทำงกำยภำพของ ทวปี ยโุ รป และทวีปแอฟริกำ 40 ส 5.1 ม.2/2 อธบิ ำยมำตรำส่วน ทิศ และ  กำรแปลควำมหมำย มำตรำส่วน  สญั ลักษณ์ ทศิ และสญั ลกั ษณ์ในแผนท่ี 41 ส 5.1 ม.2/3 วิเครำะห์สำเหตุกำรเกิดภัยพิบัติ  สำเหตกุ ำรเกดิ ภัยพบิ ัตแิ ละ  และผลกระทบในทวีปยุโรป ผลกระทบในทวีปยโุ รป และทวีปแอฟริกำ และทวปี แอฟริกำ 42 ส 5.2 ม.2/1 สำรวจและระบทุ ำเลท่ีตง้ั ของ  ทำเลท่ีต้ังของกิจกรรม  กิจกรรมทำงเศรษฐกจิ และสงั คม ทำงเศรษฐกิจและสังคม เช่น ในทวปี ยโุ รป และทวปี แอฟริกำ พ้ืนที่เพำะปลูก และเลี้ยงสตั ว์ แหล่งประมง กำรกระจำยของ ภำษำและศำสนำ ในทวีปยุโรป และทวปี แอฟริกำ 43 ส 5.2 ม.2/2 วเิ ครำะห์ปจั จยั ทำงกำยภำพ  ปัจจยั ทำงกำยภำพและ  และปจั จัยทำงสงั คมท่ีส่งผลต่อ ปัจจยั ทำงสงั คมท่สี ง่ ผลต่อ ทำเลที่ตัง้ ของกิจกรรม กำรเปลย่ี นแปลงโครงสรำ้ ง ทำงเศรษฐกิจและสังคม ทำงประชำกร สิง่ แวดลอ้ ม ในทวปี ยุโรป และทวปี แอฟริกำ เศรษฐกจิ สงั คม และวัฒนธรรม ในทวปี ยโุ รป และทวปี แอฟริกำ 44 ส 5.2 ม.2/3 สืบค้น อภปิ รำยประเด็นปัญหำ  ประเดน็ ปัญหำจำกปฏิสัมพันธ์  จำกปฏสิ ัมพันธ์ระหวำ่ ง ระหวำ่ งสิ่งแวดล้อมทำงกำยภำพ สงิ่ แวดล้อมทำงกำยภำพกับ กับมนษุ ย์ทเ่ี กิดขน้ึ ในทวปี ยโุ รป มนุษย์ท่เี กิดขึ้นในทวีปยโุ รป และทวปี แอฟริกำ และทวีปแอฟริกำ 45 ส 5.2 ม.2/4 วเิ ครำะห์แนวทำงกำรจดั กำร  แนวทำงกำรจัดกำรภัยพิบัติ  ภยั พิบตั ิและกำรจดั กำร และกำรจัดกำรทรัพยำกรและ ทรัพยำกรและสง่ิ แวดล้อม สงิ่ แวดล้อมในทวปี ยโุ รป ในทวปี ยุโรป และทวปี แอฟริกำ และทวีปแอฟริกำที่ยัง่ ยืน ทย่ี ง่ั ยนื รวม 45 ตัวช้ีวัด 28 17 สำหรับกำรจดั กำรเรยี นรู้ ปีกำรศึกษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณ์แพร่ระบำดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

ชน้ั ที่ รหสั ตัวช้ีวัด ตัวช้ีวดั ๒๓๐ ม.๓ ๑ ส ๑.๑ ม.๓/๑ อธิบำยกำรเผยแผ่ รายละเอียดสาระการเรียนรู้ ต้องรู้ ควรรู้  กำรเผยแผ่พระพทุ ธศำสนำ  พระพทุ ธศำสนำหรือศำสนำ เข้ำสูป่ ระเทศตำ่ ง ๆ ท่ัวโลก ทตี่ นนับถือสปู่ ระเทศต่ำง ๆ และกำรนับถือพระพทุ ธศำสนำ ของประเทศเหล่ำนั้น ในปจั จุบัน ทว่ั โลก  ควำมสำคัญของพระพุทธศำสนำ  ในฐำนะทชี่ ่วยสร้ำงสรรค์ ๒ ส ๑.๑ ม.๓/๒ วเิ ครำะห์ควำมสำคัญของ อำรยธรรมและควำมสงบสุข ใหแ้ ก่โลก พระพุทธศำสนำหรือศำสนำ ท่ตี นนับถือในฐำนะ ทช่ี ว่ ยสรำ้ งสรรค์อำรยธรรม และควำมสงบสขุ แกโ่ ลก ๓ ส ๑.๑ ม.๓/๓ อภิปรำยควำมสำคัญของ  พระพทุ ธศำสนำกบั ปรชั ญำ  พระพุทธศำสนำหรือศำสนำ ของเศรษฐกจิ พอเพยี งและ ที่ตนนับถือ กับปรชั ญำของ กำรพัฒนำอย่ำงยั่งยืน เศรษฐกจิ พอเพียงและ (ทีส่ อดคล้องกบั หลักธรรม กำรพัฒนำอย่ำงย่ังยืน ในสำระกำรเรียนรู้ ข้อ ๖ ) ๔ ส ๑.๑ ม.๓/๔ วเิ ครำะห์พุทธประวตั ิจำก  ศึกษำพุทธประวัติจำก  พระพทุ ธรูปปำงต่ำง ๆ หรือ พระพทุ ธรูปปำงต่ำง ๆ เชน่ ประวตั ิศำสดำที่ตนนบั ถือ o ปำงมำรวิชยั ตำมทก่ี ำหนด o ปำงปฐมเทศนำ o ปำงลลี ำ o ปำงประจำวันเกิด  สรุปและวิเครำะห์พุทธประวตั ิ o ปฐมเทศนำ o โอวำทปำติโมกข์ ๕ ส ๑.๑ ม.๓/๕ วเิ ครำะห์และประพฤติตน  พุทธสำวก พุทธสำวิกำ  ตำมแบบอย่ำงกำรดำเนินชวี ติ และข้อคิดจำกประวัตสิ ำวก  พระอญั ญำโกณฑัญญะ ชำดกเร่ืองเลำ่ และศำสนิกชน ตัวอย่ำงตำมท่กี ำหนด  พระมหำปชำบดีเถรี  พระเขมำเถรี  พระเจำ้ ปเสนทโิ กศล  ชำดก  นันทวิ สิ ำลชำดก  สุวณั ณหงั สชำดก  ศำสนิกชนตัวอย่ำง  ม.จ.หญิงพูนพิสมัย ดิศกลุ  ศำสตรจำรยส์ ญั ญำ ธรรมศักดิ์ สำหรับกำรจดั กำรเรยี นรู้ ปีกำรศึกษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณแ์ พร่ระบำดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

ชั้น ท่ี รหสั ตัวชี้วัด ตัวช้ีวดั รายละเอียดสาระการเรยี นรู้ ๒๓๑ ม.๓ ๖ ส ๑.๑ ม.๓/๖ อธิบำยสังฆคุณ และข้อธรรม  พระรัตนตรัย ตอ้ งรู้ ควรรู้  สำคัญในกรอบอรยิ สจั ๔ หรอื  สังฆคุณ ๙ หลกั ธรรมของศำสนำที่ตนนับถือ  อรยิ สจั ๔ ตำมที่กำหนด  ทุกข์ (ธรรมที่ควรรู้) o ขันธ์ ๕ - ไตรลกั ษณ์  สมทุ ยั (ธรรมท่ีควรละ) o หลักกรรม - วฏั ฏะ ๓ o ปปัญจธรรม ๓ (ตัณหำ มำนะ ทิฎฐิ)  นิโรธ (ธรรมท่ีควรบรรล)ุ o อัตถะ ๓  มรรค (ธรรมที่ควรเจริญ) o มรรคมีองค์ ๘ o ปัญญำ ๓ o สปั ปุรสิ ธรรม ๗ o บญุ กิรยิ ำวตั ถุ ๑๐ o อบุ ำสกธรรม ๗ o มงคล ๓๘ - มศี ิลปวิทยำ - พบสมณะ - ฟังธรรมตำมกำล - สนทนำธรรมตำมกำล  พุทธศำสนสภุ ำษิต  อตฺตำ หเว ชติ เสยฺโย ชนะตนนัน่ แลดีกว่ำ  ธมฺมจำรี สขุ เสติ ผ้ปู ระพฤตธิ รรมย่อมอยู่ เปน็ สขุ  ปมำโท มจฺจุโน ปท ควำมประมำทเปน็ ทำง แหง่ ควำมตำย  สุสสฺ ูส ลภเต ปญญฺ ผฟู้ งั ด้วยดียอ่ มไดป้ ัญญำ  เรอ่ื งนำ่ ร้จู ำกพระไตรปิฎก : พุทธปณิธำน ๔ ในมหำปรนิ ิพพำนสูตร สำหรับกำรจัดกำรเรยี นรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณ์แพร่ระบำดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๓๒ ชัน้ ที่ รหัสตัวช้ีวดั ตวั ช้ีวัด รายละเอียดสาระการเรยี นรู้ ตอ้ งรู้ ควรรู้  ม.๓ ๗ ส ๑.๑ ม.๓/๗ เหน็ คณุ ค่ำ และวเิ ครำะห์  กำรปฏบิ ัตติ นตำมหลกั ธรรม กำรปฏิบตั ิตนตำมหลักธรรม (ตำมสำระกำรเรียนรูข้ อ้ ๖) ในกำรพัฒนำตนเพ่ือเตรียมพร้อม สำหรับกำรทำงำนและ กำรมีครอบครัว ๘ ส ๑.๑ ม.๓/๘ เหน็ คุณค่ำของกำรพัฒนำจิต  พฒั นำกำรเรยี นรู้ดว้ ยวธิ ีคิด  เพื่อกำรเรยี นรู้และดำเนินชีวติ แบบโยนโิ สมนสิกำร ๒ วิธี ดว้ ยวธิ คี ิดแบบโยนิโสมนสิกำร คือ วธิ ีคิดแบบอรยิ สัจ คอื วธิ คี ิดแบบอริยสัจ และ และวิธคี ดิ แบบสืบสำวเหตุปจั จัย วิธคี ดิ แบบสบื สำวเหตุปัจจยั หรอื กำรพัฒนำจิตตำมแนวทำง ของศำสนำทตี่ นนับถือ  ๙ ส ๑.๑ ม.๓/๙ สวดมนต์ แผ่เมตตำ บริหำรจิต  สวดมนต์แปล และแผ่เมตตำ และเจรญิ ปัญญำด้วยอำนำปำนสติ  วิธปี ฏิบัตแิ ละประโยชน์ หรอื ตำมแนวทำงของศำสนำ ของกำรบริหำรจิตและเจริญ ท่ีตนนับถือ ปัญญำ  ฝึกกำรบรหิ ำรจติ และเจริญปญั ญำ ตำมหลักสตปิ ัฎฐำน เน้นอำนำปำนสติ  นำวธิ ีกำรบริหำรจิตและ เจริญปัญญำไปใชใ้ นชีวติ ประจำวัน ๑๐ ส ๑.๑ ม.๓/๑๐ วิเครำะห์ควำมแตกต่ำงและ  วถิ กี ำรดำเนินชวี ติ ของศำสนิกชน  ยอมรบั วถิ ีกำรดำเนินชีวติ ศำสนำอน่ื ๆ ของศำสนิกชนในศำสนำอ่ืน ๆ ๑๑ ส ๑.๒ ม.๓/๑ วเิ ครำะห์หนำ้ ที่และบทบำท  หน้ำที่ของพระภิกษุในกำรปฏิบตั ิ  ของสำวก และปฏบิ ตั ิตน ตำมหลกั พระธรรมวินัย ต่อสำวกตำมที่กำหนดได้ถูกต้อง และจริยวัตรอยำ่ งเหมำะสม  กำรปฏิบัตติ นต่อพระภิกษุ ในงำนศำสนพิธที ่ีบ้ำน กำรสนทนำ กำรแตง่ กำย มรรยำทกำรพูดกับพระภิกษุ ๑๒ ส ๑.๒ ม.๓/๒ ปฏบิ ัติตนอย่ำงเหมำะสม ตำมฐำนะ  กำรเป็นศิษย์ทีด่ ี ตำมหลัก  ต่อบคุ คลตำ่ ง ๆ ตำมหลัก ทิศเบือ้ งขวำ ในทิศ ๖ ศำสนำตำมที่กำหนด ของพระพุทธศำสนำ ๑๓ ส ๑.๒ ม.๓/๓ ปฏบิ ตั หิ นำ้ ท่ีของศำสนกิ ชนที่ดี  กำรปฏบิ ตั ิหน้ำทีช่ ำวพุทธ  ตำมพุทธปณธิ ำน ๔ ในมหำปรนิ ิพพำนสูตร สำหรับกำรจัดกำรเรียนรู้ ปีกำรศึกษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณ์แพร่ระบำดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

ชั้น ที่ รหัสตัวช้ีวัด ตวั ช้ีวดั รายละเอียดสาระการเรียนรู้ ตอ้ งรู้ ๒๓๓ ม.3 ๑๔ ส ๑.๒ ม.๓/๔ ปฏบิ ัตติ นในศำสนพิธี พธิ ีกรรม ควรรู้ ได้ถูกต้อง  ปฏบิ ตั ิตนในศำสนพิธี  ๑๕ ส ๑.๒ ม.๓/๕  พิธีทำบุญ งำนมงคล อธบิ ำยประวตั ิวนั สำคญั งำนอวมงคล  ๑๖ ส ๑.๒ ม.๓/๖ ทำงศำสนำตำมท่กี ำหนด  กำรนิมนต์พระภิกษุ ๑๗ ส ๑.๒ ม.๓/๗ และปฏิบตั ติ นไดถ้ ูกต้อง กำรเตรียมทตี่ ง้ั พระพุทธรปู  และเครื่องบชู ำ กำรวงด้ำย  แสดงตนเปน็ พุทธมำมกะ สำยสญิ จน์ กำรปลู ำดอำสนะ หรือแสดงตนเปน็ ศำสนกิ ชน กำรเตรียมเคร่ืองรับรอง ของศำสนำทต่ี นนับถอื กำรจุดธูปเทยี น นำเสนอแนวทำงในกำรธำรงรกั ษำ  ขอ้ ปฏิบตั ิในวนั เลีย้ งพระ ศำสนำท่ีตนนบั ถอื กำรถวำยข้ำวพระพทุ ธ กำรถวำยไทยธรรม กำรกรวดน้ำ  ประวัตวิ ันสำคัญทำง พระพทุ ธศำสนำในประเทศไทย - วนั วสิ ำขบชู ำ (วนั สำคัญสำกล) - วันธรรมสวนะและเทศกำล สำคญั  หลกั ปฏบิ ัติตน : กำรฟงั พระธรรมเทศนำ กำรแตง่ กำย ในกำรประกอบ ศำสนพิธีท่วี ดั กำรงดเว้นอบำยมขุ  กำรประพฤตปิ ฏบิ ัติ ในวันธรรมสวนะ และเทศกำล สำคัญ  กำรแสดงตนเป็นพุทธมำมกะ o ขั้นเตรยี มกำร o ข้นั พธิ ีกำร  กำรศึกษำเรยี นรู้เร่อื งองค์ประกอบ ของพระพุทธศำสนำ นำไปปฏบิ ัติ และเผยแผต่ ำมโอกำส  กำรศึกษำกำรรวมตัวขององคก์ ร ชำวพุทธ  กำรปลูกจิตสำนึกในด้ำนกำรบำรุง รกั ษำวัด และพุทธสถำน ให้เกิดประโยชน์ สำหรับกำรจดั กำรเรียนรู้ ปีกำรศึกษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณ์แพร่ระบำดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

ชั้น ท่ี รหสั ตัวชี้วัด ตัวชี้วดั รายละเอียดสาระการเรยี นรู้ ต้องรู้ ๒๓๔ ม.๓ ๑๘ ส ๒.๑ ม.๓/๑ อธบิ ำยควำมแตกต่ำงของ  ลักษณะกำรกระทำควำมผิด  ควรรู้ กำรกระทำควำมผิดระหว่ำง ๑๙ ส ๒.๑ ม.๓/๒ คดีอำญำ และคดีแพ่ง ทำงอำญำ และโทษ  ๒๐ ส ๒.๑ ม.๓/๓  ลกั ษณะกำรกระทำควำมผิด ๒๑ ส ๒.๑ ม.๓/๔ มีสว่ นร่วมในกำรปกป้องคุ้มครอง ๒๒ ส ๒.๑ ม.๓/๕ ผู้อ่นื ตำมหลักสิทธิมนุษยชน ทำงแพง่ และควำมรับผิด อนรุ ักษว์ ฒั นธรรมไทย ทำงแพ่ง และเลือกรับวฒั นธรรมสำกล  ตวั อย่ำงกำรกระทำควำมผิด ทเี่ หมำะสม ทำงอำญำ เชน่ ควำมผิดเกย่ี วกับ วเิ ครำะห์ปัจจัยที่ก่อให้เกิด ทรัพย์ ปัญหำควำมขดั แยง้ ในประเทศ  ตวั อย่ำงกำรกระทำควำมผิด และเสนอแนวคดิ ในกำรลด ทำงแพง่ เชน่ กำรทำผิดสัญญำ ควำมขัดแย้ง กำรทำละเมิด เสนอแนวคิดในกำรดำรงชีวิต  ควำมหมำย และควำมสำคัญ  อยำ่ งมีควำมสุขในประเทศและ ของสิทธิมนุษยชน สังคมโลก  กำรมีส่วนรว่ มคุ้มครอง สิทธมิ นุษยชนตำมรัฐธรรมนูญ แห่งรำชอำณำจกั รไทยตำมวำระ และโอกำสที่เหมำะสม  ควำมสำคัญของวฒั นธรรมไทย  ภมู ปิ ัญญำไทย และวัฒนธรรม สำกล  กำรอนุรักษ์วฒั นธรรมไทย และภูมิปัญญำไทยที่เหมำะสม  กำรเลือกรับวัฒนธรรมสำกล ทเ่ี หมำะสม  ปจั จยั ท่ีก่อใหเ้ กดิ ควำมขัดแยง้  เชน่ กำรเมืองกำรปกครอง เศรษฐกจิ สังคม ควำมเช่ือ  แนวทำงควำมร่วมมือในกำรลด ควำมขัดแย้ง และกำรสร้ำง ควำมสมำนฉันท์  ปจั จัยทสี่ ง่ เสรมิ กำรดำรงชวี ติ ให้มีควำมสขุ เชน่ กำรอย่รู ว่ มกัน อย่ำงมีขนั ตธิ รรม หลกั ปรัชญำ ของเศรษฐกิจพอเพยี ง เห็นคณุ คำ่ ในตนเอง รจู้ ักมองโลกในแง่ดี สรำ้ งทักษะทำงอำรมณ์ ร้จู ักบรโิ ภคด้วยปัญญำ เลือกรับ-ปฏิเสธข่ำว และ วัตถุตำ่ ง ๆ ปรบั ปรุงตนเอง และสงิ่ ต่ำง ๆ ใหด้ ีขนึ้ อยู่เสมอ สำหรับกำรจัดกำรเรียนรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณแ์ พร่ระบำดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๓๕ ช้ัน ที่ รหสั ตัวชี้วัด ตวั ชี้วดั รายละเอียดสาระการเรียนรู้ ต้องรู้ ควรรู้ ม.3 ๒๓ ส ๒.๒ ม.๓/๑ อธิบำยระบอบกำรปกครอง  แบบต่ำง ๆ ทีใ่ ช้ในยุคปัจจุบนั  ระบอบกำรปกครองแบบต่ำง ๆ  ๒๔ ส ๒.๒ ม.๓/๒ ๒๕ ส ๒.๒ ม.๓/๓ วเิ ครำะห์ เปรียบเทยี บ ที่ใช้ในยุคปัจจุบัน เช่น ระบอบกำรปกครองของไทย ๒๖ ส ๒.๒ ม.๓/๔ กบั ประเทศอน่ื ๆ ท่ีมีกำร กำรปกครองระบอบเผดจ็ กำร ๒๗ ส ๓.๑ ม.๓/๑ ปกครองระบอบประชำธิปไตย วเิ ครำะหร์ ัฐธรรมนูญ กำรปกครองระบอบประชำธิปไตย ๒๘ ส ๓.๑ ม.๓/๒ ฉบบั ปจั จุบันในมำตรำต่ำง ๆ ทีเ่ ก่ียวข้องกับกำรเลือกตง้ั  ควำมแตกต่ำง ควำมคล้ำยคลงึ  กำรมสี ว่ นรว่ ม และกำรตรวจสอบ กำรใชอ้ ำนำจรฐั ของกำรปกครองของไทย วิเครำะห์ประเดน็ ปญั หำ กบั ประเทศอืน่ ๆ ท่มี ีกำรปกครอง ทเี่ ปน็ อุปสรรคต่อกำรพัฒนำ ประชำธปิ ไตยของประเทศไทย ระบอบประชำธิปไตย และเสนอแนวทำงแก้ไข อธบิ ำยกลไกรำคำในระบบเศรษฐกจิ  บทบัญญตั ิของรัฐธรรมนูญ  มีส่วนร่วมในกำรแก้ไขปัญหำ ในมำตรำต่ำง ๆ ท่ีเก่ียวข้อง และพัฒนำท้องถน่ิ ตำมปรัชญำ ของเศรษฐกจิ พอเพียง กับกำรเลือกต้ัง กำรมสี ่วนรว่ ม และกำรตรวจสอบกำรใชอ้ ำนำจรฐั  อำนำจหน้ำท่ีของรัฐบำล  บทบำทสำคัญของรัฐบำล ในกำรบริหำรรำชกำรแผน่ ดิน  ควำมจำเปน็ ในกำรมรี ฐั บำล ตำมระบอบประชำธิปไตย  ประเดน็ ปัญหำและผลกระทบ  ทเ่ี ปน็ อุปสรรคต่อกำรพฒั นำ ประชำธปิ ไตยของประเทศไทย  แนวทำงกำรแก้ไขปัญหำ  ควำมหมำยและตวั อย่ำง  ของอุปสงค์และอปุ ทำน  ควำมหมำยและควำมสำคัญ ของกลไกรำคำ และกำรกำหนด รำคำในระบบเศรษฐกจิ  หลักกำรปรบั และเปลี่ยนแปลง รำคำสินค้ำและบริกำร  ควำมหมำยและประเภท ของตลำด  สำรวจสภำพปัจจบุ ันปัญหำ ท้องถ่ินทัง้ ทำงด้ำนสังคม เศรษฐกิจและสง่ิ แวดล้อม  วเิ ครำะห์ปัญหำของท้องถ่ิน โดยใชป้ รชั ญำของเศรษฐกิจ พอเพียง  แนวทำงกำรแก้ไขและพัฒนำ ทอ้ งถ่ินตำมปรัชญำของ เศรษฐกจิ พอเพียง สำหรับกำรจัดกำรเรียนรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณ์แพร่ระบำดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

ชัน้ ที่ รหัสตัวชี้วัด ตัวชี้วัด รายละเอียดสาระการเรยี นรู้ ตอ้ งรู้ ๒๓๖ ม.3 ๒๙ ส ๓.๑ ม.๓/๓ วิเครำะห์ควำมสัมพันธ์ระหวำ่ ง  แนวคิดของเศรษฐกิจพอเพียง  ควรรู้ แนวคิดเศรษฐกิจพอเพยี งกับ  ๓๐ ส ๓.๒ ม.๓/๑ ระบบสหกรณ์ กับกำรพฒั นำในระดับตำ่ ง ๆ อธบิ ำยบทบำทหน้ำท่ีของรฐั บำล  หลักกำรสำคญั ของระบบสหกรณ์  ๓๑ ส ๓.๒ ม.๓/๒ ในระบบเศรษฐกิจ  ควำมสัมพันธ์ระหว่ำงแนวคิด ๓๒ ส ๓.๒ ม.๓/๓ ๓๓ ส ๓.๒ ม.๓/๔ แสดงควำมคดิ เหน็ ต่อนโยบำย เศรษฐกจิ พอเพยี งกับหลกั กำร และกิจกรรมทำงเศรษฐกจิ และระบบของสหกรณ์ ของรฐั บำลทีม่ ตี ่อบุคคล กลมุ่ คน เพ่ือประยกุ ต์ใชใ้ นกำรพฒั นำ และประเทศชำติ เศรษฐกจิ ชมุ ชน อภปิ รำยบทบำทควำมสำคัญ  บทบำทหน้ำท่ีของรัฐบำล ของกำรรวมกลุ่มทำงเศรษฐกิจ ในกำรพฒั นำประเทศ ระหว่ำงประเทศ ในดำ้ นตำ่ ง ๆ อภิปรำยผลกระทบทเี่ กิดจำก  บทบำทและกจิ กรรมทำงเศรษฐกิจ ภำวะเงนิ เฟ้อ เงนิ ฝืด ของรฐั บำล เช่น กำรผลติ สนิ ค้ำ และบริกำรสำธำรณะทเ่ี อกชน ไมด่ ำเนินกำร เช่น ไฟฟ้ำ ถนน โรงเรยี น o บทบำทกำรเกบ็ ภำษี เพ่ือพฒั นำประเทศของรัฐ ในระดับต่ำง ๆ o บทบำทกำรแทรกแซงรำคำ และกำรควบคมุ รำคำ เพื่อกำรแจกจ่ำยและ กำรจดั สรรในทำงเศรษฐกิจ  บทบำทอ่ืนของรฐั บำล ในระบบเศรษฐกิจในสงั คมไทย  นโยบำย และกิจกรรม ทำงเศรษฐกิจของรฐั บำล  บทบำทควำมสำคญั  ของกำรรวมกลุม่ ทำงเศรษฐกิจ  ระหว่ำงประเทศ  ลกั ษณะของกำรรวมกลุม่ ทำงเศรษฐกิจ  กลมุ่ ทำงเศรษฐกิจในภมู ภิ ำค ต่ำง ๆ  ควำมหมำย สำเหตุ แนวทำงแกไ้ ข ภำวะเงินเฟ้อ เงนิ ฝืด และ ผลกระทบทเ่ี กดิ จำกภำวะเงินเฟอ้ เงินฝดื สำหรับกำรจัดกำรเรยี นรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณแ์ พร่ระบำดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

ชนั้ ที่ รหัสตัวช้ีวัด ตัวช้ีวดั รายละเอียดสาระการเรยี นรู้ ต้องรู้ ๒๓๗ ม.3 ๓๔ ส ๓.๒ ม.๓/๕ วเิ ครำะห์ผลเสียจำกกำรวำ่ งงำน ควรรู้ ส ๓.๒ ม.๓/๖ และแนวทำงแก้ปัญหำ  สภำพและสำเหตุปัญหำ  ๓๕ ส ๔.๑ ม.๓/๑  ๓๖ ส ๔.๑ ม.๓/๒ วิเครำะหส์ ำเหตุ และ กำรว่ำงงำน  37 วิธีกำรกีดกนั ทำงกำรค้ำ ส ๔.๒ ม.๓/๑ ในกำรค้ำระหวำ่ งประเทศ  ผลกระทบจำกปญั หำกำรว่ำงงำน 38 ส ๔.๒ ม.๓/๒ วเิ ครำะห์เรื่องรำวเหตุกำรณ์สำคัญ  แนวทำงกำรแก้ไขปญั หำ ๓9 ทำงประวตั ิศำสตร์ได้อย่ำงมีเหตผุ ล ตำมวิธีกำรทำงประวตั ศิ ำสตร์ กำรว่ำงงำน ใชว้ ิธกี ำรทำงประวตั ศิ ำสตร์ ในกำรศึกษำเรื่องรำวต่ำง ๆ  กำรค้ำและกำรลงทุน  ทต่ี นสนใจ ระหว่ำงประเทศ อธบิ ำยพัฒนำกำรทำงสังคม เศรษฐกิจและกำรเมือง  สำเหตแุ ละวิธกี ำรกีดกนั ของภมู ิภำคต่ำง ๆ ในโลก โดยสังเขป ทำงกำรคำ้ ในกำรค้ำ วิเครำะห์ผลของกำรเปล่ียนแปลง ระหว่ำงประเทศ ทนี่ ำไปสู่ควำมร่วมมือและ ควำมขัดแย้งในคริสต์ศตวรรษที่ ๒๐  ข้นั ตอนของวธิ ีกำรทำงประวัติศำสตร์  ตลอดจนควำมพยำยำม ในกำรขจัดปัญหำควำมขัดแย้ง สำหรับกำรศึกษำเหตุกำรณ์ ทำงประวตั ศิ ำสตรท์ เี่ กิดข้ึน ในท้องถิ่นตนเอง  นำวธิ ีกำรทำงประวตั ิศำสตร์ มำใชใ้ นกำรศึกษำเรือ่ งรำว ท่ีเก่ยี วข้องกบั ตนเอง ครอบครัว และท้องถิ่นของตน  วิเครำะห์เหตกุ ำรณ์สำคญั ในสมยั รัตนโกสินทร์ โดยใช้วิธกี ำรทำงประวตั ิศำสตร์  พัฒนำกำรทำงสังคม เศรษฐกิจ และกำรเมืองของภมู ิภำคต่ำง ๆ ของโลก (ยกเว้นเอเชีย) โดยสงั เขป  อิทธิพลของอำรยธรรมตะวันตก ท่ีมผี ลตอ่ พัฒนำกำร และกำรเปล่ยี นแปลง ของสังคมโลก โดยสังเขป   ควำมรว่ มมือและควำมขดั แย้ง ในครสิ ต์ศตวรรษที่ ๒๐ เชน่ สงครำมโลกครง้ั ที่ ๑ คร้ังท่ี ๒ สงครำมเย็น องค์กำรควำมร่วมมือ ระหว่ำงประเทศ สำหรับกำรจดั กำรเรยี นรู้ ปีกำรศึกษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณ์แพร่ระบำดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

ช้ัน ท่ี รหัสตัวชี้วดั ตวั ช้ีวัด รายละเอียดสาระการเรียนรู้ ต้องรู้ ๒๓๘ ม.3 40 ส ๔.๓ ม.๓/๑ วเิ ครำะห์พฒั นำกำรของไทยสมัย ควรรู้ ส ๔.๓ ม.๓/๒ รัตนโกสินทร์ในด้ำนต่ำง ๆ  กำรสถำปนำกรุงเทพมหำนคร  41 ส ๔.๓ ม.๓/๓ วเิ ครำะห์ปัจจัยที่ส่งผล เป็นรำชธำนีของไทย  42 ตอ่ ควำมมั่นคงและ  ปัจจัยทส่ี ่งผลต่อควำมม่ันคง  ส ๔.๓ ม.๓/๔ ควำมเจรญิ รุ่งเรืองของไทย และควำมเจริญรุ่งเรอื งของไทย 43 ในสมัยรตั นโกสนิ ทร์ ในสมัยรตั นโกสนิ ทร์ วิเครำะหภ์ มู ิปญั ญำและ  บทบำทของพระมหำกษัตริย์ไทย วัฒนธรรมไทยสมัยรัตนโกสนิ ทร์ ในรำชวงศ์จักรีในกำรสร้ำงสรรค์ และอิทธิพลต่อกำรพฒั นำ ควำมเจริญและควำมมนั่ คง  ชำติไทย ของชำติ วเิ ครำะห์บทบำทของไทย  พฒั นำกำรของไทย ในสมัยประชำธปิ ไตย ในสมัยรตั นโกสินทร์ ทำงด้ำนกำรเมืองกำรปกครอง สงั คม เศรษฐกิจและ ควำมสมั พันธ์ระหว่ำงประเทศ ตำมชว่ งสมัยต่ำง ๆ โดยเฉพำะพระบำทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหำภมู ิพล อดุลยเดช มหิตลำธเิ บศร รำมำธิบดี จักรนี ฤบดินทร สยำมมนิ ทรำธิรำช บรมนำถ บพติ ร และสมเด็จพระนำงเจ้ำ สิริกติ ์พิ ระบรมรำชินนี ำถ  เหตุกำรณ์สำคัญสมยั รัตนโกสินทร์ ทม่ี ีผลตอ่ กำรพฒั นำชำติไทย เชน่ กำรทำสนธสิ ญั ญำเบำว์ริง ในสมัยรัชกำลท่ี ๔ กำรปฏริ ปู ประเทศ ในสมัยรัชกำลที่ ๕ กำรเข้ำรว่ มสงครำมโลกครง้ั ที่ ๑ และครัง้ ที่ ๒ โดยวเิ ครำะห์ สำเหตปุ ัจจยั และผล ของเหตุกำรณต์ ่ำง ๆ  ภมู ิปญั ญำและวฒั นธรรมไทย ในสมัยรตั นโกสินทร์ท่ีมอี ิทธิพล ต่อกำรพัฒนำชำติไทย จนถึงปัจจุบนั  บทบำทของไทยตัง้ แต่ เปล่ียนแปลงกำรปกครอง จนถึงปจั จบุ นั ในสงั คมโลก สำหรับกำรจดั กำรเรยี นรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณแ์ พร่ระบำดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๓๙ ชน้ั ที่ รหัสตัวช้ีวดั ตวั ชี้วัด รายละเอียดสาระการเรยี นรู้ ต้องรู้ ควรรู้ ม.3 44 ส 5.1 ม.3/1 วเิ ครำะหล์ ักษณะทำงกำยภำพ  ทตี่ ัง้ ขนำด และอำณำเขต  ของทวปี อเมริกำเหนือ ของทวีปอเมริกำเหนือ และ และทวปี อเมริกำใต้ โดยเลอื กใช้ ทวีปอเมริกำใต้ แผนท่เี ฉพำะเรื่องและเครื่องมือ  กำรเลอื กใช้แผนทเี่ ฉพำะเรื่อง ทำงภมู ศิ ำสตรส์ บื ค้นข้อมลู และเครื่องมือทำงภูมศิ ำสตร์ สืบค้นข้อมูล ลกั ษณะทำงกำยภำพ ของทวปี อเมริกำเหนือและ ทวปี อเมรกิ ำใต้ 45 ส 5.1 ม.3/2 วเิ ครำะห์สำเหตุกำรเกิดภัยพบิ ัติ  สำเหตุกำรเกิดภัยพบิ ตั ิและ  และผลกระทบในทวปี อเมรกิ ำเหนือ ผลกระทบในทวปี อเมริกำเหนือ และทวีปอเมริกำใต้ และทวปี อเมริกำใต้ 46 ส 5.2 ม.3/1 สำรวจและระบทุ ำเลท่ีตัง้ ของ  ทำเลทตี่ ้ังของกจิ กรรม  กิจกรรมทำงเศรษฐกจิ และสงั คม ทำงเศรษฐกิจและสังคม เช่น ในทวีปอเมริกำเหนือ พ้ืนที่เพำะปลูกและเลี้ยงสตั ว์ และทวีปอเมริกำใต้ แหล่งประมง กำรกระจำย ของภำษำและศำสนำ ในทวีปอเมริกำเหนือ และทวีปอเมริกำใต้ 47 ส 5.2 ม.3/2 วิเครำะห์ปัจจยั ทำงกำยภำพ  ปจั จัยทำงกำยภำพและ  และปจั จยั ทำงสังคมที่ส่งผลต่อ ปัจจยั ทำงสังคมทีส่ ง่ ผลตอ่ ทำเลทตี่ ัง้ ของกจิ กรรม กำรเปลี่ยนแปลงโครงสรำ้ ง ทำงเศรษฐกิจและสังคม ทำงประชำกร ส่ิงแวดล้อม ในทวีปอเมริกำเหนือ เศรษฐกจิ สงั คม และวฒั นธรรม และทวปี อเมริกำใต้ ในทวีปอเมริกำเหนือ และทวีปอเมริกำใต้ 48 ส 5.2 ม.3/3 สืบค้น อภิปรำยประเด็นปญั หำ  ประเดน็ ปัญหำจำกปฏสิ มั พนั ธ์  จำกปฏสิ มั พนั ธ์ระหว่ำง ระหวำ่ งสง่ิ แวดล้อมทำงกำยภำพ สิ่งแวดล้อมทำงกำยภำพกับ กับมนุษย์ท่เี กดิ ข้ึนในทวปี มนุษย์ที่เกดิ ข้ึนในทวีปอเมรกิ ำเหนอื อเมรกิ ำเหนือ และทวปี อเมริกำใต้ และทวีปอเมริกำใต้ 49 ส 5.2 ม.3/4 วิเครำะห์แนวทำงกำรจดั กำร  แนวทำงกำรจัดกำรภัยพบิ ตั ิ  ภยั พบิ ัตแิ ละกำรจัดกำร และกำรจัดกำรทรัพยำกรและ ทรพั ยำกรและส่ิงแวดล้อม สงิ่ แวดลอ้ ม ในทวปี อเมริกำเหนอื ในทวีปอเมรกิ ำเหนือ และทวีปอเมริกำใต้ท่ยี ง่ั ยืน และทวปี อเมริกำใต้ทยี่ ั่งยืน 50 ส 5.2 ม.3/5 ระบุควำมร่วมมือระหว่ำงประเทศ  เปำ้ หมำยกำรพัฒนำทย่ี ั่งยืน  ทีม่ ีผลต่อกำรจัดกำรทรัพยำกร ของโลก และส่ิงแวดล้อม  ควำมรว่ มมอื ระหว่ำงประเทศทีม่ ี ผลตอ่ กำรจัดกำรทรพั ยำกรและ ส่งิ แวดล้อม รวม 50 ตวั ชี้วัด 28 22 สำหรับกำรจดั กำรเรียนรู้ ปีกำรศึกษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณ์แพร่ระบำดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๔๐ ตัวชี้วดั และสาระการเรยี นรูแ้ กนกลางที่ต้องรแู้ ละควรรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขนั้ พ้นื ฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ ชน้ั ที่ รหัสตัวช้ีวัด ตัวชี้วดั รายละเอียดสาระการเรียนรู้ ตอ้ งรู้ ควรรู้ ม.๔-๖ ๑ ส ๑.๑ ม.๔-๖/๑ วเิ ครำะหส์ ังคมชมพูทวีป  ลกั ษณะของสังคมชมพูทวีป  และคติควำมเชอ่ื ทำงศำสนำ และคติควำมเชอ่ื ทำงศำสนำ สมัยก่อนพระพุทธเจ้ำ สมัยก่อนพระพุทธเจ้ำ หรือสังคมสมัยของ ศำสดำทีต่ นนับถือ ๒ ส ๑.๑ ม.๔-๖/๒ วเิ ครำะห์พระพุทธเจ้ำ  พระพุทธเจำ้ ในฐำนะเป็นมนุษย์  ในฐำนะเป็นมนุษยผ์ ้ฝู ึกตน ผูฝ้ กึ ตนได้อย่ำงสูงสดุ (กำรตรสั รู้) ได้อย่ำงสูงสุดในกำรตรสั รู้  กำรก่อตั้งพระพุทธศำสนำ กำรก่อต้ัง วธิ กี ำรสอน วิธีกำรสอน และกำรเผยแผ่ และกำรเผยแผ่พระพทุ ธศำสนำ พระพุทธศำสนำ หรือวิเครำะห์ประวัติศำสดำ ตำมแนวพุทธจริยำ ทต่ี นนับถือตำมที่กำหนด ๓ ส ๑.๑ ม.๔-๖/๓ วเิ ครำะห์พุทธประวตั ิ  พทุ ธประวตั ิดำ้ นกำรบรหิ ำร  ด้ำนกำรบรหิ ำร และกำรธำรง และกำรธำรงรักษำ รักษำศำสนำ หรือวเิ ครำะห์ พระพุทธศำสนำ ประวัติศำสดำท่ีตนนบั ถือ ตำมทก่ี ำหนด ๔ ส ๑.๑ ม.๔-๖/๔ วิเครำะห์ข้อปฏิบตั ิทำงสำยกลำง  พระพทุ ธศำสนำมีทฤษฎีและ  ในพระพุทธศำสนำหรือ วธิ กี ำรท่ีเปน็ สำกลและมขี ้อปฏิบัติ แนวคดิ ของศำสนำที่ตนนับถือ ที่ยึดทำงสำยกลำง ตำมที่กำหนด ๕ ส ๑.๑ ม.๔-๖/๕ วิเครำะห์กำรพัฒนำศรัทธำและ  พระพุทธศำสนำเนน้ กำรพัฒนำ  ปญั ญำที่ถูกต้องในพระพุทธศำสนำ ศรัทธำและปญั ญำท่ีถูกต้อง หรือแนวคิดของศำสนำ ทต่ี นนับถือตำมทกี่ ำหนด ๖ ส ๑.๑ ม.๔-๖/๖ วิเครำะหล์ กั ษณะประชำธิปไตย  ลักษณะประชำธิปไตย  ในพระพทุ ธศำสนำ หรอื แนวคิด ในพระพุทธศำสนำ ของศำสนำท่ตี นนบั ถือ ตำมทก่ี ำหนด สำหรับกำรจดั กำรเรยี นรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณ์แพร่ระบำดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๔๑ ชั้น ท่ี รหัสตัวช้ีวดั ตัวชี้วัด รายละเอียดสาระการเรียนรู้ ตอ้ งรู้ ควรรู้ ม.๔-๖ ๗ ส ๑.๑ ม.๔-๖/๗ วเิ ครำะห์หลักกำร  หลักกำรของพระพุทธศำสนำ  ของพระพุทธศำสนำ กับหลักวทิ ยำศำสตร์ กับหลักวทิ ยำศำสตร์  กำรคิดตำมนยั แห่งพระพทุ ธศำสนำ หรอื แนวคิดของศำสนำ และกำรคดิ แบบวทิ ยำศำสตร์ ท่ีตนนับถือตำมท่กี ำหนด ๘ ส ๑.๑ ม.๔-๖/๘ วิเครำะห์กำรฝึกฝนและ  พระพทุ ธศำสนำเน้นกำรฝึกหัด  พฒั นำตนเอง กำรพึ่งตนเอง อบรมตน กำรพ่ึงตนเอง และกำรมุ่งอิสรภำพ และกำรมงุ่ อสิ รภำพ ในพระพทุ ธศำสนำ หรอื แนวคิดของศำสนำ ท่ีตนนับถือตำมทีก่ ำหนด ๙ ส ๑.๑ ม.๔-๖/๙ วเิ ครำะห์พระพุทธศำสนำ  พระพุทธศำสนำเปน็ ศำสตร์  ว่ำเป็นศำสตร์แห่งกำรศกึ ษำ แห่งกำรศึกษำ ซ่งึ เนน้ ควำมสัมพันธ์  พระพุทธศำสนำเนน้ ควำมสัมพันธ์ ของเหตปุ ัจจัยกับวธิ ีกำร ของเหตปุ ัจจัยและวิธีกำร แกป้ ัญหำหรือแนวคดิ แกป้ ัญหำ ของศำสนำที่ตนนับถือ ตำมท่กี ำหนด ๑๐ ส ๑.๑ ม.๔-๖/๑๐ วิเครำะห์พระพุทธศำสนำ  พระพทุ ธศำสนำฝกึ ตน  ในกำรฝึกตนไม่ใหป้ ระมำท ไม่ให้ประมำท มงุ่ ประโยชน์และ  พระพุทธศำสนำมงุ่ ประโยชน์สขุ สันติภำพบคุ คล สงั คม และสันติภำพแก่บุคคล สังคม และโลก หรอื แนวคดิ ของศำสนำ และโลก ทต่ี นนับถือตำมทีก่ ำหนด ๑๑ ส ๑.๑ ม.๔-๖/๑๑ วเิ ครำะห์พระพุทธศำสนำ  พระพุทธศำสนำกับปรัชญำ  กับปรัชญำของเศรษฐกจิ ของเศรษฐกจิ พอเพียง พอเพยี ง และกำรพัฒนำ และกำรพัฒนำแบบย่ังยนื ประเทศแบบย่ังยืน หรอื แนวคิดของศำสนำ ที่ตนนับถือตำมที่กำหนด ๑๒ ส ๑.๑ ม.๔-๖/๑๒ วเิ ครำะห์ควำมสำคัญ  ควำมสำคัญของพระพุทธศำสนำ  ของพระพุทธศำสนำ กับกำรศึกษำทส่ี มบรู ณ์ เกี่ยวกับกำรศึกษำท่ีสมบูรณ์  ควำมสำคญั ของพระพุทธศำสนำ กำรเมืองและสันติภำพ กับกำรเมือง หรอื แนวคิดของศำสนำ  ควำมสำคัญของพระพุทธศำสนำ ท่ตี นนับถือตำมท่กี ำหนด กับสนั ตภิ ำพ สำหรับกำรจดั กำรเรียนรู้ ปีกำรศึกษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณ์แพร่ระบำดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๔๒ ชน้ั ท่ี รหัสตัวช้ีวัด ตัวชี้วัด รายละเอียดสาระการเรียนรู้ ตอ้ งรู้ ควรรู้ ม.๔-๖ ๑๓ ส ๑.๑ ม.๔-๖/๑๓ วิเครำะห์หลักธรรม  พระรัตนตรัย   วเิ ครำะห์ควำมหมำย ในกรอบอริยสัจ ๔ และคุณค่ำของพุทธะ หรอื หลักคำสอน ธรรมะ สังฆะ ของศำสนำทต่ี นนับถือ  อริยสจั ๔  ทุกข์ (ธรรมที่ควรรู้) o ขนั ธ์ ๕ - นำมรูป - โลกธรรม ๘  สมทุ ัย (ธรรมท่ีควรละ) o หลกั กรรม - นิยำม ๕ o วติ ก ๓ o กรรมนิยำม - กรรม ๑๒ o มจิ ฉำวณชิ ชำ ๕ o ธรรมนิยำม - ปฏิจจสมุปบำท o นวิ รณ์ ๕ o อปุ ำทำน ๔  นิโรธ (ธรรมทคี่ วรบรรล)ุ o ภำวนำ ๔ o นพิ พำน  มรรค (ธรรมท่ีควรเจรญิ ) o พระสัทธรรม ๓ o ปญั ญำวฒุ ธิ รรม ๔ o พละ ๕ o อบุ ำสกธรรม ๕ o อปริหำนิยธรรม ๗ o ปำปณิกธรรม ๓ o ทิฏฐธมั มิกัตถสงั วัตตนิก ธรรม ๔ o โภคอำทิยะ ๕ o อรยิ วัฑฒิ ๕ o อธปิ ไตย ๓ o สำรำณียธรรม ๖ o ทศพิธรำชธรรม ๑๐ สำหรับกำรจดั กำรเรียนรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณแ์ พร่ระบำดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

ช้ัน ท่ี รหสั ตัวชี้วดั ตวั ชี้วดั ๒๔๓ ม.4-6 รายละเอียดสาระการเรียนรู้ ต้องรู้ ควรรู้ o มงคล ๓๘ - สงเครำะหบ์ ุตร - สงเครำะหภ์ รรยำ - สนั โดษ - จิตไม่เศรำ้ โศก - จิตไมม่ ัวหมอง - ควำมเพียรเผำกิเลส - ประพฤติพรหมจรรย์ - เหน็ อริยสจั  พุทธศำสนสภุ ำษติ  จิตฺต ทนตฺ สุขำวห : จติ ท่ีฝกึ ดีแลว้ นำสุขมำให้  น อุจจฺ ำวจ ปณฺฑิตำ ทสสฺ ยนตฺ ิ: บัณฑิตย่อมไม่ แสดงอำกำรขึ้น ๆ ลง ๆ  นตถฺ ิ โลเก อนินฺทิโต : คนท่ีไมถ่ ูกนนิ ทำ ไม่มีในโลก  โกธ ฆตวฺ ำ สุข เสติ : ฆ่ำควำมโกรธได้ย่อมอยู่ เป็นสขุ  วำยเมถว ปรุ โิ ส ยำว อตฺถสฺส นปิ ปฺ ทำ : เกดิ เปน็ คนควรจะ พยำยำมจนกว่ำ จะประสบควำมสำเร็จ  สนฺตฎฺฐี ปรม ธน : ควำมสนั โดษ เป็นทรัพยอ์ ย่ำงยิ่ง  อณิ ำทำน ทุกฺข โลเก : กำรเปน็ หนเี้ ปน็ ทุกขใ์ นโลก  สติ โลกสมฺ ิ ชำคโร : สตเิ ปน็ เคร่ืองตนื่ ในโลก  นตถฺ ิ สนตฺ ิปร สขุ : สขุ อน่ื ยิ่งกว่ำควำมสงบไม่มี สำหรับกำรจดั กำรเรียนรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณแ์ พร่ระบำดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๔๔ ชนั้ ที่ รหัสตัวชี้วดั ตัวชี้วดั รายละเอียดสาระการเรยี นรู้ ต้องรู้ ควรรู้ ม.๔-๖ ๑๔ ส ๑.๑ ม.๔-๖/๑๔ วิเครำะห์ข้อคิดและแบบอย่ำง  พุทธสำวก พุทธสำวิก  กำรดำเนินชีวิตจำกประวัติ  พระอัสสชิ  พระกีสำโคตมเี ถรี สำวก ชำดก เรื่องเลำ่  พระนำงมัลลิกำ  หมอชีวก โกมำรภัจ และศำสนิกชนตวั อย่ำง  พระอนุรุทธะ  พระองคุลิมำล ตำมทก่ี ำหนด  พระธัมมทินนำเถรี  จิตตคหบดี  พระอำนนท์  พระปฏำจำรำเถรี  จูฬสุภทั ทำ  สุมนมำลำกำร  ชำดก  เวสสนั ดรชำดก  มโหสถชำดก  มหำชนกชำดก  ศำสนิกชนตวั อยำ่ ง  พระนำคเสน - พระยำมิลินท์  สมเด็จพระวันรัต (เฮง เขมจำรี)  พระอำจำรย์มนั่ ภรู ิทตโฺ ต  สุชพี ปุญญำนุภำพ  สมเด็จพระนำรำยณ์มหำรำช  พระธรรมโกศำจำรย์ (พุทธทำสภิกขุ)  พระพรหมมังคลำจำรย์ (ปญั ญำนันทภิกขุ)  ดร.เอ็มเบดกำร์  พระบำทสมเด็จ พระจลุ จอมเกลำ้ เจำ้ อยหู่ วั  พระโพธิญำณเถร (ชำ สภุ ทฺโท)  พระพรหมคุณำภรณ์ (ป.อ.ปยุตโต)  อนำคำริก ธรรมปำละ สำหรับกำรจัดกำรเรียนรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณแ์ พร่ระบำดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๔๕ ชั้น ที่ รหัสตัวช้ีวดั ตัวช้ีวดั รายละเอียดสาระการเรยี นรู้ ต้องรู้ ควรรู้ ม.4-6 ๑๕ ส ๑.๑ ม.๔-๖/๑๕ วเิ ครำะหค์ ุณค่ำและ  วิธกี ำรศึกษำและค้นควำ้  ควำมสำคญั ของกำรสังคำยนำ พระไตรปฏิ ก และคมั ภีร์ พระไตรปิฎก หรือคัมภรี ์ ของศำสนำอ่ืน ๆ กำรสงั คำยนำ ของศำสนำทตี่ นนบั ถือ และกำรเผยแพร่พระไตรปิฏก และกำรเผยแผ่  ควำมสำคญั และคุณค่ำ ของพระไตรปิฏก ๑๖ ส ๑.๑ ม.๔-๖/๑๖ เชอ่ื มน่ั ต่อผลของกำรทำควำมดี  ตวั อย่ำงผลท่เี กดิ จำกกำรทำควำมดี  ควำมช่วั สำมำรถวิเครำะห์ ควำมชวั่ สถำนกำรณ์ทต่ี อ้ งเผชิญ  โยนิโสมนสิกำร และตัดสนิ ใจเลือกดำเนนิ กำร ดว้ ยวิธคี ดิ แบบอริยสัจ หรอื ปฏิบตั ิตนไดอ้ ยำ่ งมเี หตุผล  หลักธรรมตำมสำระกำรเรียนรู้ ถกู ต้องตำมหลักธรรม ข้อ ๑๓ จริยธรรม และกำหนดเป้ำหมำย บทบำทกำรดำเนนิ ชวี ติ เพอ่ื กำรอยูร่ ว่ มกนั อย่ำงสนั ติสุข และอยู่ร่วมกันเป็นชำติ อย่ำงสมำนฉนั ท์ ๑๗ ส ๑.๑ ม.๔-๖/๑๗ อธิบำยประวตั ิศำสดำ  ประวตั ิพระพุทธเจ้ำ มุฮมั มัด  ของศำสนำอ่ืน ๆ โดยสงั เขป พระเยซู ๑๘ ส ๑.๑ ม.๔-๖/๑๘ ตระหนักในคณุ ค่ำและ  คุณค่ำและควำมสำคัญ  ควำมสำคญั ของคำ่ นิยม ของคำ่ นิยมและจริยธรรม จริยธรรมทีเ่ ปน็ ตวั กำหนด  กำรขจัดควำมขัดแย้ง ควำมเชือ่ และพฤติกรรม เพ่ืออยรู่ ่วมกนั อย่ำงสันตสิ ขุ ทแ่ี ตกตำ่ งกนั ของศำสนกิ ชน  กำรอย่รู ่วมกัน ศำสนำตำ่ ง ๆ เพื่อขจัด ในสงั คมพหุวัฒนธรรม ควำมขดั แย้งและอยู่ร่วมกนั และกำรพง่ึ พำซึ่งกนั และกัน ในสังคมอยำ่ งสนั ติสขุ สำหรับกำรจัดกำรเรยี นรู้ ปีกำรศึกษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณ์แพร่ระบำดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)

๒๔๖ ชน้ั ที่ รหัสตัวชี้วัด ตวั ช้ีวดั รายละเอียดสาระการเรยี นรู้ ตอ้ งรู้ ควรรู้  ม.4-6 ๑๙ ส ๑.๑ ม.๔-๖/๑๙ เหน็ คุณค่ำ เชื่อมั่น และมุง่ มัน่  พัฒนำกำรเรยี นรูด้ ว้ ยวธิ ีคดิ แบบโยนโิ สมนสิกำร ๑๐ วิธี  พฒั นำชีวิตด้วยกำรพฒั นำจิต (เน้นวิธีคดิ แบบแยกแยะ ส่วนประกอบ แบบสำมญั และพัฒนำกำรเรียนรู้ ลกั ษณะ แบบเป็นอยู่ในขณะ ปจั จุบนั และแบบวภิ ัชชวำท) ด้วยวิธคี ิดแบบโยนโิ สมนสิกำร 1.วธิ ีคดิ แบบสืบสำวเหตุปัจจัย 2.วธิ ีคดิ แบบแยกแยะ หรอื กำรพัฒนำจิต สว่ นประกอบ 3.วธิ ีคดิ แบบสำมญั ลักษณะ ตำมแนวทำงของศำสนำ 4.วธิ คี ิดแบบอรยิ สจั 5.วิธีคดิ แบบอรรถธรรมสมั พันธ์ ทีต่ นนับถือ 6.วิธคี ดิ แบบคุณค่ำแท้ – คณุ คำ่ เทยี ม ๒๐ ส ๑.๑ ม.๔-๖/๒๐ สวดมนต์ แผ่เมตตำ และ 7.วิธคี ิดแบบคุณ-โทษ บริหำรจติ และเจริญปัญญำ และทำงออก ตำมหลกั สติปัฏฐำน หรือ 8.วธิ คี ิดแบบอุบำย ปลุกเรำ้ ตำมแนวทำงของศำสนำ คณุ ธรรม ท่ีตนนับถือ 9.วธิ คี ิดแบบเป็นอยู่ในขณะ ปัจจบุ นั 10. วิธคี ดิ แบบวภิ ชั ชวำท  สวดมนตแ์ ปล และแผ่เมตตำ  วิธปี ฏิบัติและประโยชน์ของ กำรบริหำรจิตและเจริญปญั ญำ  ฝึกกำรบริหำรจิตและ เจรญิ ปัญญำตำมหลกั สติปัฎฐำน  นำวธิ ีกำรบรหิ ำรจิตและ เจรญิ ปัญญำไปใช้ ในกำรพัฒนำกำรเรียนรู้ คุณภำพชวี ิตและสังคม สำหรับกำรจัดกำรเรยี นรู้ ปีกำรศกึ ษำ 2564 ภำยใต้สถำนกำรณแ์ พร่ระบำดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนำ ๒๐๑๙ (Covid-19)