unit 1

ยุ ค ส มั ย ด น ต รี ไ ท ย



กรุงสุโขทัย .....นบั เปน็ สมัยเรม่ิ ตน้ ประวัติศาสตรข์ องประเทศไทย เพราะ เรื่องราวของชนชาติไทยปรากฏมีหลักฐานเด่นชัดขึ้น ใน สมยั สโุ ขทยั เมือ่ พ่อขุนรามคาแหงได้ประดิษฐ์อักษรไทยและจารึกเรื่องราวต่าง ๆ ลงในหลักศิลา และจากศิลาจารึก สมัยสุโขทัย ทาให้ทราบถึงประวัติศาสตร์สุโขทัยเป็นอย่างดี ดังน้ันไม่ว่าจะเป็นความเจริญทางด้านสังคม เศรษฐกิจ การเมือง การทหาร ภาษา ศิลปวัฒนธรรม ต่างก็รุ่งเรืองอย่างสมดุล ชาวเมืองมีเคร่ืองเล่น สร้างความรื่นเริง บันเทิงใจ และมอี สิ รเสรีที่จะแสดงออกในเร่ืองราวของเพลงและดนตรี เพลงและเร่ืองราวของดนตรีจึงปรากฏอยู่บน ศิลาจารกึ เพยี งแตค่ าสั้น ๆ ในจารึกพอ่ ขนุ รามคาแหงวา่ “...เสยี งพาทย์ เสียงพิณ เสียงเอือ้ น เสยี งขบั ...” .....เสียงพาทยก์ ็หมายถงึ วงปีพ่ าทย์ เสียงพณิ กอ็ าจจะไดแ้ กว่ งเครอ่ื งสาย

เ ค ร่ื อ ง ด น ต รี ไ ท ย ใ น ส มั ย สุ โ ข ทั ย











สมัยอยุธยา ดนตรีไทยในสมัยอยุธยาเป็นราชธานีน้ี เครื่องดนตรีไทยน้ันก็มีลักษณะ รูปแบบการเล่น คล้ายๆ กับสมัยสุโขทัย แต่พัฒนาสร้างข้ึนมาไม่มาก จึงเป็นช่วงที่ไม่ค่อยมีการเปลี่ยนแปลงทางดนตรีมากนัก หรือเพราะในช่วงมศี ึกสงคราม ผู้คนต่างดิน้ รนเพ่ือเอาตัวรอดจากข้าศึกท่ีมารุกราน เห็นทีจะไม่ค่อยได้ มีอารมณ์สุนทรีย์ของชาวบ้าน เป็นเพียงแต่เคร่ืองพักผ่อนหย่อยใจของราชวงศ์พระมหากษัตริย์ เห็นได้ จากวงมโหรี เริ่มมีการนาไปเลน่ ในเขตพระราชฐาน และใช้นางสนม นางกานัล ซ่ึงล้วนแต่เป็นผู้หญิง เล่น จึงเป็นธรรมเนียมสืบเน่ืองมาของวงมโหรีหลวง จวบจนถึงปลายสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ในช่วง แผ่นดนิ รัชกาลที่ ๗





กรุงรัตนโกสินทร์ ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ บ้านเมืองได้ผ่านพ้นภาวะจากศึกสงคราม เกิดความสงบสุขร่มเย็นมี ความสุขสบายกันถ้วนหน้า ศิลปวัฒนธรรมไทยทั้งหลายก็เจริญรุ่งเรืองข้ึนมาตามลาดับ โดยเฉพาะ พระมหากษัตริย์ ซ่ึงสนพระราชหฤทัยและทรงโปรดให้ฟ้ืนฟูและทานุบารุงศิลปวัฒนธรรมในทุก ๆ ด้าน ในท่ีน้ีจะกล่าวถึงไปในทางดนตรีไทยโดยเฉพาะ ซ่ึงมีการเพิ่มเครื่องดนตรีขึ้นในวงดนตรี โดย นาเอาเคร่ืองดนตรีไทยท่ีมีอยู่แล้วมาพัฒนาแล้วประสมเข้ากับวงด้วยกัน โดยจะกล่าวเป็นลาดับสมัย รัชกาลแผน่ ดนิ ดงั น้ี

#รัชกาลที่๑ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ระนาดแกว้ กลองทัด

#รัชกาลท่ี๒ พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย กลองสองหน้า ฆอ้ งกลาง กรับเสภา

#รัชกาลที่๓ พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ระนาดทมุ้ ฆอ้ งวงเลก็

#รัชกาลท่ี๔ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ระนาดเอกเหล็ก ระนาดทุ้มเหล็ก

#รัชกาลที่๕ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ฆ้องหยุ่ ขลุย่ อู้

#รชั กาลท๖่ี พระบาทสมเดจ็ พระมงกุฎเกลา้ เจ้าอยู่หัว ขมิ อังกะลงุ

ใหน้ กั เรยี นสรา้ งแผนผงั ความคดิ เรื่องยคุ สมยั ดนตรไี ทย