ทรัพยากรการบริหาร และการบริหารบุคคล

หน่วยท่ี ๒ทรัพยากรทางการบริหารงาน และการจัดการบุคลากร 1

ขอบเขตเนื้อหา1.ความหมาย และประเภทของทรัพยากรทางการบริหาร2. ความหมายและความสาคญั ของการบริหารหรือการจดั การบุคคล3.กระบวนการบริหารงานบุคคล4.การประเมินผลการปฏิบตั ิงาน (PA) 2

วตั ถุประสงค์รายบท1.บอกความหมาย และประเภทของทรัพยากรทางการบริหารได้2. อธิบายความหมายและความสาคญั ของการบริหารหรือการจดั การบคุ คลได้3. วิเคราะห์กระบวนการบริหารงาน บุคคลได้4. เขา้ ใจการประเมินผลการปฏิบตั ิงาน (PA) 3

ความหมายและประเภทของ ทรัพยากรทางการบริหาร Copyright © Wondershare Software

ความหมายของทรัพยากรทางการบริหาร1. Human Resources2. Financial Resources3. Physical Resources4. Information Resources 5

ประเภทของทรัพยากรทางการบริหาร4 Ms / 6 Ms / 7 Ms / 8 Ms• Man • Marketing• Money • Machine• Material • Moral• Method / Management • Message 6

ความหมายและความสาคญั ของการบริหารหรือการจดั การบุคคล Copyright © Wondershare Software

การบริหารหรือการจัดการบุคคล คน เป็นทรัพยากรท่ีสาคญั ที่สุด เพราะมีชีวิต จิตใจมีสติปัญญา มีอารมณ์และความรู้สึก สามารถเรียนรู้เพิ่มพนู ทกั ษะทางความคิด และการกระทาไดอ้ ยตู่ ลอดเวลา 8

วิวฒั นาการของแนวคิด /หลกั การบริหารงานบคุ คล การบริหาร ทุนมนุษย์ (Human Capital การบริหาร Management) ทรัพยากรบุคคล (Human Resource เน้นศักยภาพของการบริหารงาน การจัดการบุคคล Management) HR ทสี่ ร้างมูลค่าบุคคล (Personnel เน้นการมองบุคคล เพมิ่ ต่องานและ(Personnel Management) เป็ นทรัพยากรที่ องค์กรAdministration)เน้นกฎระเบียบ เน้นการมีส่วนร่วม สาคัญในการบริหารองค์กร ในการจดั การกาลงั คน ในองค์กรวธิ ีการปฏบิ ัตดิ ้านบุคคลทรพั ยากรทางการบรหิ ารและการจดั การบุคลากร___________________________________________________________

การบริหารงานบุคคลVS การบริหารทรัพยากรมนุษย์ Personnel Management (PM) กระบวนการปฏิบตั ิกิจกรรมท้งั ปวงที่เก่ียวกบับุคลากรในองคก์ ร ต้งั แต่ การสรรหา คดั เลือก บรรจุแต่งต้งั โอนยา้ ย ฝึกอบรม พิจารณาความดีความชอบเลื่อนตาแหน่ง เล่ือนเงินเดือน การปกครองบงั คบั บญั ชาการดาเนิน การทางวนิ ยั การพน้ จากงาน ตลอดจนการจ่ายบาเหน็จ บานาญเมื่อออกจากงาน 10

การบริหารงานบุคคลVS การบริหารทรัพยากรมนุษย์ Human Resource Management (HRM) กร ะบ วน ก า ร ท่ี มี กา ร ใช้ กล ยุท ธ์ แ ละ ศิ ล ป ะอย่างมีประสิทธิภาพ ในการบริ หารทรัพยากรมนุษย์เพ่ือให้บรรลุผลสาเร็ จตามเป้ าหมายขององค์กรซ่ึงกลยุทธ์ท่ีว่าน้ี ไดแ้ ก่การให้ความสาคญั กบั พฤติกรรมองคก์ ร และสภาพแวดลอ้ มภายนอกองคก์ รดว้ ย 11

ความสาคญั การบริหารงานบุคคล• ช่วยใหบ้ ุคคลที่ปฏิบตั ิงานในองคก์ รมีขวญั และ กาลงั ใจในการปฏิบตั ิงาน• พฒั นาใหอ้ งคก์ รเจริญเติบโต• เสริมสร้างความมน่ั คงแก่สงั คมและประเทศชาติ 12

วตั ถุประสงค์ในการบริหารงานบุคคล• ไดค้ นดีและมีประสิทธิภาพ• ใชค้ นอยา่ งมีประสิทธิภาพ• เกิดบรรยากาศท่ีดีในการทางาน• พฒั นาและบารุงรักษาบคุ คลไวใ้ นองคก์ ร 13

หลกั ในการบริหารงานบุคคล• มีความเป็นธรรมในสภาพการจา้ งงาน• มีการทางานท่ีดี• ใหค้ วามสาคญั แก่พนกั งาน• ใหพ้ นกั งานไดม้ ีส่วนร่วมในการบริหาร• ยอมรับและเชื่อมนั่ ในความสามารถของพนกั งาน 14

กระบวนการบรหิ ารงานบคุ คล Copyright © Wondershare Software

กระบวนการบริหารงานบุคคล (9)• Human Resource Planning• Recruitment and Selection• Human Resource Development• Performance Appraisal• Discipline 16

กระบวนการบริหารงานบุคคล (9)• Compensation Administration• Safety and Health• Labor Relation• Human Resource Information System 17

Human Resource Planning (วางแผนกาลงั คน) วางแผนความตอ้ งการกาลงั คนขององคก์ รในอนาคตในสอดรับกบั ยทุ ธศาสตร์การพฒั นาขององคก์ รประโยชน์การวางแผนกาลงั คน ไดบ้ ุคลากรใหม่ที่มีความรู้ความสามารถ พฒั นาบุคลากรเดิมใหก้ า้ วหนา้ บุคลากรมีขวญั และกาลงั ใจในการปฏิบตั ิงาน องคก์ รบรรลุเป้าหมายที่กาหนด 18

Recruitment and Selection (สรรหา & คดั เลือก) เป็นกระบวนการจูงใจหรือประชาสมั พนั ธ์ ใหผ้ ทู้ ่ีมีคุณสมบตั ิที่เหมาะสมกบั งานไดร้ ับทราบ และเกิดความสนใจจนถึงข้นั เสนอตวั สมคั รเขา้ ทางานกบั องคd์ i Job Description (JD) ขอบเขตงาน ลกั ษณะงานหนา้ ท่ีรับผิดชอบ Job Specification (JS) คุณสมบตั ิของบุคลากรที่ตอ้ งการ 19

หลกั ในการสรรหา• ความรู้ความสามารถ (Competency)• ความเสมอภาคทางโอกาส (Equality of opportunity)• ประกนั ความมนั่ คง (Security of tenure)• เป็นกลางทางการเมือง (Political neutrality) 20

ข้นั ตอนในการสรรหา1. Reception of application2. Preliminary interview3. Application forms4. Employment test5. Interview6. Background investigation 21

ข้นั ตอนในการสรรหา7. Final selection by supervisor8. Physical examination9. Placement job 22

วธิ ีการสรรหาInternal Recruiting (สรรหาจากภายในองค์กร) 1. การวางตาแหน่งงาน การคดั เลือกดว้ ยตนเอง 2. การใชท้ กั ษะ 3. การใชห้ ลกั ฐานอา้ งอิง 4. ผบู้ งั คบั บญั ชาทาหนา้ ท่ีคดั เลือกเอง 5. การกาหนดแผนพฒั นางาน 23

ข้อดขี องการสรรหาภายใน1. องคก์ รมีรายละเอียดเก่ียวกบั บุคคลน้นั อยแู่ ลว้2. บุคคลจะเขา้ ใจลกั ษณะงานและนโยบายขององคก์ ร3. ส่งเสริมใหบ้ ุคลากรมีความจงรักภกั ดีต่อองคก์ รและ ต้งั ใจในการทางาน4. ทาใหเ้ กิดขวญั และกาลงั ใจแก่บุคลากร5. ช่วยใหป้ ระหยดั เวลาและค่าใชจ้ ่ายในการสรรหา 24

ข้อเสียของการสรรหาภายใน1. การโยกยา้ ย หรือการสบั เปลี่ยนบุคลากร ทาให้มีตาแหน่งวา่ งเกิดข้ึน และตอ้ งหาคนใหม่มาบรรจุในตาแหน่งท่ีวา่ งทดแทน2. การโยกยา้ ยหรือสบั เปล่ียน ทาใหก้ ารปฏิบตั ิงานภายในองคก์ รอาจยงุ่ ยาก หากมีการเขา้ ลาดบั หลายตาแหน่ง3. ขาดความคิดริเริมสร้างสรรคใ์ หม่ๆ 25

วธิ ีการสรรหาExternal recruiting (การสรรหาจากภายนอก) 1. ติดต่อกบั สานกั งานจดั หางาน 2. ติดต่อกบั สถาบนั การศึกษา 3. ติดต่อกบั สหภาพแรงงาน 4. ประกาศรับสมคั รตามส่ือแขนงต่างๆ 5. เปิ ดโอกาสใหผ้ สู้ มคั รเขา้ มาสมคั รเอง 26

ข้อดขี องการสรรหาภายนอก 1. เกิดความคิดริเริ่มสร้างสรรคใ์ หม่ๆ 2. ไดค้ นที่มีความรู้ความสามารถเขา้ มาในองคก์ รเพ่ิมมากข้ึน 3. ช่วยเผยแพร่ช่ือเสียงขององคก์ ร 27

ข้อเสียของการสรรหาภายนอก1. บุคลากรในองคก์ รขาดขวญั และกาลงั ใจในการทางาน2. ใชร้ ะยะเวลาในการดาเนินการ3. สิ้นเปลืองค่าใชจ้ ่าย 28

การคดั เลือก (Selection) กระบวนการคดั เลือกบุคคลท่ีมาสมคั ร ใหไ้ ด้บุคลากรที่เหมาะสมกบั งานมากท่ีสุด Put the right man to the right job การใช้คนให้เหมาะสมกบั งาน 29

หลกั ในการคดั เลือก o ยดึ หลกั ความยตุ ิธรรมและหลกั ความเสมอภาค o ยดึ วตั ถุประสงคข์ ององคก์ รเป็นหลกั o สอดคลอ้ งกบั นโยบายขององคก์ ร o ใชว้ ิธีการสมั ภาษณ์และทดสอบการปฏิบตั ิงาน o พจิ ารณาบุคคลภายในก่อนภายนอก o การตดั สินใจข้นั สุดทา้ ยข้ึนกบั ผบู้ ริหารในสายงาน ที่ตอ้ งการบุคคลเขา้ ทางาน โดยฝ่ ายบุคลเป็นผู้ กาหนดมาตรฐานข้นั ต่า 30

การบรรจุและแต่งต้งั (Placement) การบรรจุใหพ้ นกั งานใหม่เขา้ ทางานใดงานหน่ึงที่กาหนดให้ หลงั จากที่ไดผ้ า่ นกรรมวิธีต่างๆในการสรรหาและคดั เลือก จนประกาศผลเรียบร้อยแลว้ ส่วนมากหวั หนา้งานแผนกต่างๆมกั จะเป็นผพู้ จิ ารณาเองโดยคานึงถึงลกั ษณะของงานและจะตอ้ งมีการทดลองงาน Rule of One : ผทู้ ี่ไดค้ ะแนนสูงสุดเรียงลาดบั ก่อนหลงั Rule of Three : ผทู้ ี่ไดค้ ะแนนสูงสุด 3 คนแรก 31

การประเมนิ ผลการปฏิบตั งิ านPerformance Appraisal (PA) Copyright © Wondershare Software

ความหมายของการประเมินผลการปฏิบัติงาน เป็ นระบบที่พฒั นาข้ึน เพื่อวดั คุณค่าของบุคคลในการปฏิบัติงาน ภายในช่วงระยะเวลาท่ีกาหนดว่าเหมาะสมกบั มาตรฐานท่ีกาหนด และรายไดท้ ี่บุคคลไดร้ ับจากองคก์ ารหรือไม่ ใช้ประกอบการพิจารณาศกั ยภาพของบุคคลในการปฏิบตั ิงานในตาแหน่งท่ีสูงข้ึน 33

วตั ถุประสงค์ของการประเมนิ ผลการปฏบิ ัตงิ าน o ตรวจสอบผลการปฏิบตั ิงาน o พิจารณาการใหผ้ ลตอบแทน o พจิ ารณาการเปลี่ยน / เลื่อนตาแหน่ง o หาแนวทางฝึ กอบรม /พฒั นา o การบนั ทึกขอ้ มูลบุคลากร o ประกอบการบริหารงานบุคคล 34

ความสาคญั ของการประเมนิ ผลการปฏิบัติงาน• เป็นเครื่องมือควบคุมการทางานใหบ้ รรลุวตั ถุประสงค์• บุคลากรทราบถึงผลการปฏิบตั ิงานของตนเอง• สร้างความยตุ ิธรรมในการพจิ ารณาความดีความชอบ การเลื่อนข้นั เลื่อนตาแหน่ง• เป็นแนวทางในการพฒั นาและฝึ กอบรมบุคลากร• จูงใจใหบ้ ุคลากรทางานไดอ้ ยา่ งเตม็ ความสามารถ 35

ประโยชน์ของการประเมินผลการปฏบิ ัตงิ านบุ ค ล า ก ร แ ก้ไ ข ข้อ บ ก พ ร่ อ ง แ ล ะ เ พ่ิ ม ขี ดความสามารถหวั หนา้ งาน การบริหารค่าตอบแทน การเล่ือนข้นัองค์การ การสร้างขวัญกาลังใจ ส่งผลต่อการปฏิ บัติ งาน และประสิ ทธิ ภาพการทางานขององคก์ ร 36

วธิ ีการประเมนิ ผลการปฏบิ ัตงิ านo ประเมินโดยกรรมการ เพื่อความยตุ ิธรรม โปร่งใสo ประเมินมากกวา่ 1 คร้ังใน 1 ปี เพื่อติดตาม ความกา้ วหนา้ ในการปฏิบตั ิงานo ใหข้ อ้ มูลป้อนกลบั เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการทางานo ใหผ้ ลตอบแทนตามคุณค่าของผลงานท่ีประเมินได้ 37

การพัฒนาบคุ ลากรHuman Resource Development (HRD) Copyright © Wondershare Software

การฝึ กอบรมก่อนเข้าทางาน (Pre-service Training) อบรมบุคคลท่ีผา่ นการสรรหาและคดั เลือกแลว้ ก่อนเขา้ ทางาน เพือ่ ใหม้ น่ั ใจวา่ สามารถปฏิบตั ิงานไดด้ ว้ ยดี เม่ือรับการบรรจุแต่งต้งั แลว้ 39

การปฐมนิเทศ (Orientation) เป็นกิจกรรมท่ีองคก์ รจดั ข้ึน เพ่ือแนะนาให้บุคลากรใหม่ไดร้ ับรู้และเขา้ ใจสิ่งต่างๆ ท้งั ดา้ นตวั บุคคลและองคก์ ร กฎระเบียบ หรืออ่ืนๆที่เป็นประโยชน์ต่อการปรับตวั ของบุคลากรน้นั ต่อการปฏิบตั ิงานที่ไดร้ ับมอบหมาย 40

วตั ถุประสงค์ในการปฐมนิเทศo รู้จกั และคุน้ เคยกบั สถานที่ทางาน/ผบู้ ริหาร/ผรู้ ่วมงานo มีความรู้ ความเขา้ ใจในนโยบายขององคก์ รo เขา้ ใจเก่ียวกบั บทบาทหนา้ ที่ในตาแหน่งอยา่ งถูกตอ้ งo เสริมสร้างทศั นคติท่ีดีในการปฏิบตั ิงานร่วมกนัo ลดความผดิ พลาดอนั เกิดข้ึนจากการปฏิบตั ิงาน 41

การทดลองงาน (Probation)วตั ถุประสงคใ์ นการทดลองงานo ทดลองปฏิบตั ิงานในสถานการณ์จริงo รู้หลกั เกณฑ์ ระเบียบในการปฏิบตั ิงานo ทดสอบวิธีการปฏิบตั ิงานอยา่ งมีระบบo ปรับตวั เองเขา้ กบั เพอื่ นร่วมงานo ประเมินความสามารถในการปฏิบตั ิงานเบ้ืองตน้ 42

การสอนงาน (Coaching)วตั ถุประสงคใ์ นการสอนงานo บุคลากรเรียนรู้วิธีปฏิบตั ิงาน และการแกไ้ ขปัญหาo เสริมสร้างความมน่ั ใจในการปฏิบตั ิงานo งานที่ไดร้ ับมอบหมายเสร็จตามเวลาที่กาหนดo เพิม่ ประสิทธิภาพในการปฏิบตั ิงาน 43

การพฒั นาบุคลากร (Training Needs and Development) หาความ จาเป็ นในการ อบรมประเมนิ ผล สร้างการอบรม หลกั สูตร ฝึ กอบรมบริหาร กาหนดโครงการ โครงสร้างฝึ กอบรม ฝึ กอบรม 44

การฝึ กอบรมขณะปฏบิ ัตงิ าน (In service training) เพ่อื เพ่มิ ความรู้ ความสามารถ ทกั ษะ วทิ ยาการใหม่ๆทาไดโ้ ดยการใหล้ งมือปฏิบตั ิงาน (On the job training) 45

การฝึ กอบรมก่อนเล่ือนระดบั (Pre-promotional training) เป็นการเตรียมความพร้อมแก่ผทู้ ่ีไดร้ ับการเลื่อนระดบัใหส้ ูงข้ึน หรือโอนยา้ ยไปสู่ตาแหน่งใหม่ที่มีลกั ษณะงานต่างไปจากเดิม 46

การรกั ษาระเบยี บวินยั ในการทางาน Discipline Copyright © Wondershare Software

ความหมายของระเบยี บวนิ ัยในการทางาน ขอ้ บงั คบั หรือระเบียบท่ีกาหนดข้ึน เพอื่ สร้างความเขา้ ใจพ้ืนฐานใหบ้ ุคลากร ยดึ ถือปฏิบตั ิตาม รวมท้งัขอ้ ละเวน้ และขอ้ หา้ ม เพ่อื ก่อใหเ้ กิดความร่วมมือ ความสงบสุข และใหค้ วามเป็นธรรมต่อส่วนรวมในการทางาน 48

ประเภทของระเบยี บวนิ ัยในการทางาน 1. ระเบียบวนิ ยั เกี่ยวกบั การปฏิบตั ิงาน 2. ระเบียบวนิ ยั เกี่ยวกบั ความประพฤติ 3. ระเบียบวนิ ยั เกี่ยวกบั ทรัพยส์ ินและความปลอดภยั พ.ร.บ. ระเบยี บข้าราชการพลเรือน พ.ศ. 2551 ระเบยี บสานักนายกรัฐมาตรีว่าด้วยการลาของข้าราชการ พ.ศ. 2555 พรบ.วิชาชีพการสาธารณสุขชุมชน พ.ศ. 2556 49

โทษทางวนิ ัย 1. ตกั เตือนดว้ ยวาจา (ปรับเป็นเงิน) 2. ตกั เตือนเป็นลายลกั ษณ์อกั ษร (ปรับเป็นเงิน) 3. พกั งานโดยไม่ไดร้ ับค่าจา้ ง 4. ใหอ้ อก 5. ไล่ออก 50