(Data) คือ คือ ขอ เทจ็ จรงิ หรือสาระตาง ๆทเี่ กยี่ วขอ งกบั งานทป่ี ฏิบัติ อาจเปน ตวั เลขหรือขอความท่เี กิดขนึ้ จากการดําเนินงาน หรอื ที่ไดจากหนว ยงาน อ่นื ๆ ขอมลู เหลานี้ ยงั ไมสามารถนําไปใชป ระโยชนในการตัดสนิ ใจไดท นั ที จะนาํ ไปใชไ ดก ต็ อเมื่อผา นกระบวนการประมวลผลแลว
1. ความถกู ตอง 2. ความรวดเรว็ และเปน ปจ จบุ นั ขอมูลจะตองมีคุณสมบตั ิขน้ั พื้นฐาน ดงั น้ี 3. ความสมบรู ณ 5. ความสอดคลอง 4. ความชดั เจนและกะทดั รดั
การรวบรวมและตรวจสอบขอ มูล ควรประกอบดว ย 1. การเก็บรวบรวมขอ มูล เปนเรอื่ งของการเก็บรวบรวมขอ มลู ซง่ึ มจี ํานวนมาก และตอ งเกบ็ ใหไ ดอยาง ทันเวลา เชน ขอ มลู การลงทะเบยี นเรียนของนักเรียน ขอมูลประวัตบิ คุ ลากร 2 การตรวจสอบข้อมูล เมอื่ มกี ารเกบ็ รวบรวมขอมูลแลวจาํ เปน ตอ งมกี ารตรวจสอบขอมลู เพอ่ื ตรวจสอบความ ถกู ตอง ขอ มูลทเี่ ก็บเขาในระบบจะตอ งมีความเชอื่ ถือได หากพบท่ผี ดิ พลาดตองแกไ ข การตรวจสอบขอ มลู มี หลายวิธี เชน การใชผ ปู อนขอ มลู สองคนปอ นขอมูลชุดเดยี วกนั เขาเครือ่ งคอมพิวเตอรแลวเปรียบเทยี บกัน
สารสนเทศ (Information) คอื ขอ มูลท่ไี ดผานกระบวนการประมวลผลแลว เพื่อใหสามารถใช งานไดง ายยง่ิ ขึน้ เชน หาคา เฉลย่ี หรือใชเ ทคนิคข้นั สงู เชนการวิจยั ดาํ เนินงาน เปน ตน
การดแู ลรักษาสารสนเทศเพอ่ื การใชง าน ประกอบดวย 1. การเกบ็ รักษาข้อมูล หมายถงึ การนําขอ มลู มาบันทกึ เกบ็ ไวในสื่อบนั ทกึ ตางๆ เชน แผน บนั ทกึ ขอ มูล นอกจากนี้ยงั รวมถงึ การดูแล และทําสาํ เนาขอ มูล เพื่อใหใ ชงานตอไปในอนาคต ได 2.การค้นหาข้อมูล คอื การเกบ็ รวบรวมขอ มลู จะตอ งเกบ็ อยา งเปน ระบบเพอ่ื ใหส ามารถเรียก ใชง านไดโดยงายและรวดเรว็ จงึ มีการนําคอมพิวเตอรม าใชในการเกบ็ รวบรวมขอมูลเพราะ สามารถใชคนหางานไดอ ยา งรวดเร็ว
3. การทําสําเนาขอ มูล การทาํ สําเนาเพอ่ื ทจี่ ะนาํ ขอมลู เก็บรักษาไว หรอื นําไปแจกจาย ในภายหลงั จึงควรจดั เก็บขอมลู ใหงา ยตอ การทําสําเนา หรอื นาํ ไปใชอกี คร้ังไดโดยงา ย 4. การส่ือสาร ขอ มูลตอ งกระจายหรือสงตอไปยังผใู ชง านท่หี างไกลไดง าย การ ส่ือสารขอมูลจงึ เปน เร่ืองสาํ คัญและมีบทบาทที่สาํ คัญย่งิ ทีจ่ ะทําใหการสงขาวสารไปยังผใู ช ทาํ ไดร วดเรว็ และทันเวลา
ความสําคญั ของสารสนเทศ
การบริหารการศึกษาจําเปนตองสอดคลองกับสภาพ เ ศ ร ษ ฐ กิ จ แ ล ะ สั ง ค ม ท่ี เ ป ล่ี ย น แ ป ล ง อ ยู ต ล อ ด เ ว ล า ผูบริหารการศึกษาจึงตองใชขอมูลสารสนเทศท่ีมี ความ รวดเรว็ ทนั เหตุการณเพ่ือชว ยในการตดั สนิ ใจ
ความสาํ คญั ของสารสนเทศท่ีจาํ เป็นต่อ ผูบ้ ริหาร ว่า ผบู้ ริหารระดบั สงู จะใชข้ อ้ มลู สารสนเทศเพ่ือสนบั สนนุ การตดั สนิ ใจ การวางแผน การดาํ เนินงานหรอื ใชใ้ นการ แกป้ ัญหาตา่ ง ๆ ท่ีเกิดขนึ้ ในองคก์ ร
สารสนเทศเปนส่ิงสําคํญของการบริหาร เกือบทุกขั้นตอน ไมวา องคการน้ันจะเปน องคการท่ีเล็กหรือใหญ ลวนตองการระบบ สารสนเทศท่ีดีเหมาะสมตอการปฏิบัติงาน ขององคการน้ัน โดยเฉพาะสถานศึกษาขั้นพ้ืนฐานท่ีมีหนาท่ีในการจัดการศึกษา จําเปนตองใช สารสนเทศที่ดีมาประกอบการบริหารจัดการดาน การศึกษา ใหบรรลุถึงหลักการและวัตถุประสงคทุกดานของ สถานศึกษา
คณุ สมบัตขิ องสารสนเทศท่ดี ี
1. มีความเที่ยง จะตองไมทําใหเกิดความเขาใจผิด (Mistake) และมีขอผิดพลาดตองชัดเจน และเที่ยงตรงซึ่งจะสะทอนถึง ความหมายของขอมูลท่ีเปนรากฐานสารสนเทศจะตอง ถายทอด เปน ภาพท่ีถูกตองใหกับผูรับ เชน การนําเสนอดวยกราฟมากกวา เปน ตาราง
2. ทันตอการใชงาน ผูใชตองไดรับสารสนเทศเมื่อ ตองการในชวงเวลาท่ีกําหนด เชน การรายงานคาความ เบยี่ งเบนจากมาตรฐานหลงั จากที่ไดมกี ารแกไ ข 3. ตรงตามความตองการ ตองสามารถตอบคําถาม เหลาน้ีไดเชน อะไร ทําไม เมื่อไร ที่ไหน อยางไร ซ่ึงตอง สามารถตอบไดต รงประเดน็
4. สมบูรณครบถวน ตองแสดงถึงขอมูลที่สําคัญ ๆ เชน รายการท่ีแสดงถึงการลงทุน จะตองมี รายงาน คา ใชจ ายตาง ๆ ครบถว น 5. ต ร ว จ ส อบ ไ ด ส า ม าร ถ ต ร ว จ ส อบ ไ ด ว า สารสนเทศนั้นถูกตองเพ่ือใหเกิดความมั่นใจที่จะ นําไปในการตัดสนิ ใจ
1. ถูกตองแมนยํา (Accurate)สารสนเทศที่มีความถูกตอง ปราศจากขอผิดพลาดอยางไร ก็ตาม ถาขอมูลที่ปอนเขาสูระบบ การประมวลผลไมถูกตอง อาจกอใหเกิดสารสนเทศท่ีไมถูกตองซึ่ง มกั เรยี กทว่ั ๆ ไปวา GIGO (Garbage In Garbage Out)
2. สมบูรณครบถวน (Complete) สารสนเทศที่มีความสมบูรณตองประกอบดวย ขอ เท็จจริงท่สี ําคัญอยางครบถวน ตัวอยางเชน ใบรายงานผลการเรียนของนักเรียน แตละภาค การศึกษาจะตองประกอบดวยผลการเรียน (เกรด) แตละรายวิชาที่ ลงทะเบยี น พรอ มท้งั เกรดเฉลี่ย และเกรดเฉล่ยี สะสม (GPA) เปน ตน 3. เขา ใจงาย (Simple) สารสนเทศที่มีคุณภาพจะตอ งเขา ใจงาย ไม ซบั ซอนตอการทําความ เขา ใจ กลา วคอื ตอ งไมแ สดงรายละเอยี ดทลี่ กึ มากเกินไป เพราะจะท าใหผทู ่ีน าไปใชใ น การตัดสนิ ใจ สับสน และไม สามารถตดั สินใจไดวา ขอมูลหรือสารสนเทศใดมีความจาํ เปน จริง ๆ
4. ทันตอเวลา (Timely) สารสนเทศท่ีดีนอกจากจะมีความถูกตองแลว ขอมูลตอง ทันสมัย รวดเร็วทันตอเวลา และความตองการของผูใชในการ ตดั สนิ ใจ 5. ตรวจสอบได(Verifiable)สารสนเทศจะตองตรวจสอบความถูกตองได กลาวคือ ผูใช สามารถตรวจสอบขอมูล เพ่ือความม่ันใจมีความถูกตองตอ การนําไปตัดสินใจไดซึ่งอาจมีการ ตรวจสอบขอมูล โดยการเปรียบเทียบ ขอมลู ลกั ษณะเดียวกนั จากแหลงขอมลู หลาย ๆ แหลง
คุณลกั ษณะของสารสนเทศท่ีดีจะประกอบดวยคุณสมบัติท่ีสําคัญ ดังน้ี 1.ตอ งชัดเจนและนา เชอ่ื ถอื 2.มคี วามทนั สมัยทันตอเหตุการณ 3.มีความถกู ตอ งแมน ยาํ 4.มีความสมบูรณครบถว น 5.ตรงตามความตองการ 6.เรยี กใชง า ย 7.มีความยดื หยุน และ 8.ตอ งตรวจสอบได
ภาพประกอบ ประมวลผล ขอมูล สารสนเทศ
ระบบสารสนเทศ มณเฑียร นาคทองอนิ ทร ผูใหคําจํากัดความ สรุป เกรียงศกั ดิ์ พราวศร
มณเฑียร นาคทองอินทร ระบบสารสนเทศ หมายถึง วิธีการจัดระบบ ขอมูลทย่ี ังไม สามารถนําไปใชประโยชนไดใ หสามารถนาํ ไปใชป ระโยชน ในการตดั สนิ ใจ หรือการ ดําเนินงานของหนว ยงานไดตาม ตอ งการ
เกรียงศกั ด์ิ พราวศร ระบบสารสนเทศ หมายถึง ระบบทจี่ ัดต้งั ขึน้ เพอ่ื รวบรวม จดั เกบ็ และใชสารสนเทศสนองความตอ งการของหนว ยงาน การจัดเกบ็ เปน ไปอยา งเปนระบบ ความเจริญกา วหนาทางเทคโนโลยีไดเ ขา มา มีบทบาทตอมนษุ ยเปนอยางมาก ระบบสารสนเทศ จงึ เปน สิ่ง สําคัญประการหนึ่งทีจ่ ะชว ยใหอ งคการสามารถดําเนินการไปได อยางมปี ระสิทธิภาพ เพราะ นอกจากจะใชใ นการวางแผนการ ดําเนินงานและประกอบการตดั สินใจแลว ยังสามารถเปนเครอื่ ง ชน้ี าํ ในการดาํ เนนิ งานตา ง ๆ ไดต ามวตั ถปุ ระสงค
สรปุ ระบบสารสนเทศ ระบบสารสนเทศ หมายถงึ การจัดและกระทาํ ขอมูล สารสนเทศ เพ่ือใหส ามารถเรยี กใชข อมูลไดอ ยางรวดเร็วและสะดวกโดยที่ ผใู ช ไมต อ งไปหาขอ มูลอีก เพียงแตตองนําขอมูลทตี่ องการใชมาเก็บไว ใหเปน ระบบขอ มูล ตาง ๆ ท่ีจดั เก็บนนั้ จะสมบรู ณต อ งผา น กระบวนการจัดเกบ็ ท่ีมีคณุ ภาพ
ประโยชนข องระบบสารสนเทศวา เมอื่ มีการ เรยี กใชสารสนเทศ (Retrieve) เกิดขึน้ จากขอ มลู ท่เี ก็บไวใ นหลาย ๆ รปู แบบ บอยคร้งั เทาไรก็ย่งิ ทําให สารสนเทศนัน้ มีคณุ คา มากข้นึ เทา น้ัน (ลกั ษณะการเกบ็ ขอ มูลนัน้ อาจมีความ แตกตา งจาก การเก็บ ทรัพยากรอ่ืน) คณุ คา ของสารสนเทศมีความหมาย อยา งยง่ิ โดยเฉพาะการตดั สินใจ การเกบ็ รวบรวม ขอ มลู วเิ คราะหแ ละ ประมวลผลขอมูลใหเ ปนสารสนเทศ เพื่อน นาํ ไปใชป ระโยชนใ นการสนบั สนนุ การ ดาํ เนินงาน การจัดการและการตัดสินใจของหนวยงาน
ประโยชนแ ละ ความสําคญั ของระบบสารสนเทศเพอื่ การจดั การไวด ังน้ี 1. ชวยใหผใู ชส ามารถเขาถึงสารสนเทศทต่ี องการไดอ ยางรวดเร็วและ ทนั ตอ เหตุการณ เน่อื งจากขอ มูลถูกจดั เก็บและบรหิ ารอยางเปน ระบบ 2. ชว ยผใู ชในการก าหนดเปาหมาย กลยทุ ธแ ละการวางแผนปฏบิ ตั ิการ โดยผบู ริหารจะ สามารถน าความรูทไี่ ดจ ากระบบสารสนเทศมาชวยในการ วางแผนและการก าหนด เปาหมายในการ ด าเนนิ การ
3. ชวยผูใ ชใ นการตรวจสอบผลการดาํ เนินการ เมอื่ แผนงานถูกนาํ ไปปฏบิ ตั ิ ในชวงระยะ เวลาหนง่ึ ผคู วบคมุ จะตอ งตรวจสอบผลการด าเนินการ โดย นาํ ขอมลู บางสวนมาประเมนิ ผล เพ่อื ประกอบการประเมินสารสนเทศทีไ่ ดจะ แสดงใหเ หน็ ผลการดาํ เนนิ งานวา สอดคลอ งกับ เปาหมาย ท่ีตองการเพยี งไร 4. ชวยใหผูใชวิเคราะหปญหาหรืออุปสรรคที่เกิดข้ึน เพ่ือหาวิธีปรับปรุง แกไขปญหา สารสนเทศที่เกิดจากการประมวลผลจะชวยใหผูบริหาร วิเคราะหวาในการดําเนินการใน แตละทางเลือกจะชวยแกไขหรือควบคุม ปญหาทเี่ กดิ ข้นึ ไดอ ยางไร
5. ชว ยลดคาใชจา ยระบบสารสนเทศทีม่ ีประสิทธิภาพจะชวยใหธ ุรกจิ ลด เวลา แรงงานและ คา ใชจายในการทาํ งาน
ระบบสารสนเทศ เปน วิธีการหรอื กระบวนการใน การบรหิ ารจดั การ ขอ มลู เพื่อใหเกดิ ประสิทธภิ าพในการน าไปใชป ระโยชนไ ดทันตอ ความ ตองการและ การด าเนินเปน ไปดว ยความถูกตอ ง สงผลใหองคการมี ประสิทธภิ าพมากขึ้น
ความสาํ คัญของระบบสารสนเทศเพื่อการบรหิ าร
ความสาํ คญั ของระบบสารสนเทศเพอ่ื การบริหาร จิตติมา เทียมบุญประเสรฐิ (2542, 7 - 8) กลา วถงึ ความสาํ คญั ของระบบสารสนเทศเพ่ือการ บรหิ ารวาเปน ระบบงานทผ่ี สมผสานขอ มูลจากหลาย ๆ แหลง หรอื ระบบยอ ยหลาย ๆ ระบบท่มี ี ความสัมพนั ธกนั จัดทําสารสนเทศเปน ภาพรวมทสี่ มบรู ณท งั้ ระบบ นาํ ไปใชในการตดั สนิ ใจสําหรบั ผูบริหารทกุ ระดับ ชว ยใหผบู รหิ ารสามารถเรยี กคน ขอ มูลไดเ พือ่ แกปญหาที่เกดิ อยา งรวดเรว็ และ พฒั นางานไดบรรลจุ ดุ มงุ หมาย โดยรวมขององคก าร กลาวสรปุ ไดว า ระบบสารสนเทศเพ่อื การบรหิ าร มคี วามสําคญั ตอ การบริหารงานต้งั แต การวางแผน การจดั ระบบงาน การดําเนนิ งานและการประเมินผลงาน เปนกุญแจสูความสาํ เร็จในการบริหาร องคการน่นั เอง
ความสาํ คญั ของระบบสารสนเทศเพอ่ื การบริหาร จิตติมา เทียมบุญประเสรฐิ (2542, 7 - 8) กลา วถงึ ความสาํ คญั ของระบบสารสนเทศเพ่ือการ บรหิ ารวาเปน ระบบงานทผ่ี สมผสานขอ มูลจากหลาย ๆ แหลง หรอื ระบบยอ ยหลาย ๆ ระบบท่มี ี ความสัมพนั ธกนั จัดทําสารสนเทศเปน ภาพรวมทสี่ มบรู ณท งั้ ระบบ นาํ ไปใชในการตดั สนิ ใจสําหรบั ผูบริหารทกุ ระดับ ชว ยใหผบู รหิ ารสามารถเรยี กคน ขอ มูลไดเ พือ่ แกปญหาที่เกดิ อยา งรวดเรว็ และ พฒั นางานไดบรรลจุ ดุ มงุ หมาย โดยรวมขององคก าร กลาวสรปุ ไดว า ระบบสารสนเทศเพ่อื การบรหิ าร มคี วามสําคญั ตอ การบริหารงานต้งั แต การวางแผน การจดั ระบบงาน การดําเนนิ งานและการประเมินผลงาน เปนกุญแจสูความสาํ เร็จในการบริหาร องคการน่นั เอง
ระบบสารสนเทศเพอ่ื การบริหาร (Management Information System) หรือ MIS ระบบที่ใหส ารสนเทศที่ผบู รหิ ารตองการ เพอื่ ใหส ามารถทาํ งานไดอ ยางมปี ระสทิ ธิภาพ โดยจะรวมทั้ง สารสนเทศภายในและภายนอก สารสนเทศทเ่ี กย่ี วพนั กับองคก รทั้งในอดีต และปจจบุ ัน รวมทั้งสง่ิ ทค่ี าดวาจะเปนในอนาคต นอกจากนร้ี ะบบเอม็ ไอเอสจะตอ ง ให สารสนเทศ ในชว งเวลาทเ่ี ปนประโยชน เพือ่ ใหผ ูบรหิ ารสามารถตดั สนิ ใจในการวาง แผนการควบคมุ และการปฏบิ ัตกิ ารขององคก รไดอยางถกู ตอ ง
แนวคดิ เก่ยี วกบั การจดั การสารสนเทศในสถานศึกษา กรมวชิ าการ (2544, 15 - 17) ไดเสนอแนวคดิ ในการจดั ระบบสารสนเทศของสถานศกึ ษา เพื่อใหเกิดความคลอ งตวั ในการพัฒนาคณุ ภาพแตล ะระดับ ตงั้ แตผ ูบ รหิ ารจนถงึ ระดับผู ปฏบิ ัตนิ ัน้ สถานศกึ ษาอาจจดั ระบบสารสนเทศภายในสถานศกึ ษา เพือ่ ใหเ หมาะสมกับ การน ไปใชโดยจาํ แนก เปนระบบยอย ๆ ดงั นี้
1.ระบบสารสนเทศพ้นื ฐานของสถานศึกษา ประกอบดวยขอมลู และสารสนเทศท่เี ก่ยี วของ กับ ภาพรวมของสถานศึกษา สภาพเศรษฐกิจ การเมือง สงั คม ความตอ งการของชุมชนสภาพการบริหาร และการจัดการตามโครงสรางและภารกิจ เชน ปฏทิ นิ ปฏิบัตงิ านของสถานศึกษา กจิ กรรมประจาํ วัน ของสถานศึกษา ระบบเอกสารที่จาํ เปน ในสถานศกึ ษา เปนตน 2. ระบบสารสนเทศเกีย่ วกบั ผูเรียน เปนระบบสารสนเทศทร่ี วบรวมขอมูลเกย่ี วกับผูเรยี นทงั้ หมด สารสนเทศสวนนีเ้ กิดจากผเู รียนหรอื ผปู ฏิบตั งิ านเปนสวนใหญ เชน ผลสมั ฤทธ์ิของผเู รียนจําแนกเปน รายชนั้ รายปผ ลการประเมินคุณภาพผเู รียน รายงานผลความกา วหนาของ ผูเรยี นรายงานความ ประพฤตหิ รือพฤตกิ รรมการแสดงออกของผเู รียนผลงานของผูเ รยี น เทคนคิ การเรียนรขู องผูเรยี น เปน ตน
3. ระบบสารสนเทศการบรหิ ารวิชาการ เปนการจัดระบบสารสนเทศเกยี่ วกบั หลกั สูตรและการเรยี นการสอน การวัดและการประเมนิ ผล การพฒั นากจิ กรรมแนะแนวและการจัดกจิ กรรมพัฒนาผเู รียน เชน การมีสว นรว มใน การจัดหลกั สูตรและการเรียนการสอน บรรยากาศการเรียน การสอนความหลากหลายในวิธีการและการใช เครื่องมอื ประเมนิ สภาพการจัดบริการแนะแนว ผลการจัดกจิ กรรมพฒั นาผเู รียน เปน ตน 4. ระบบสารสนเทศเพือ่ การบรหิ ารจดั การ สารสนเทศประเภทนตี้ องมกี ารประมวลผลรวมมกี ารเปรียบเทียบ ขอ มลู อยา งถูกตองและทันสมยั จึงมีความหมายตอ การจดั การและการบรหิ ารงานอยา งเต็มประสทิ ธิภาพ ตวั อยา งสารสนเทศเพื่อการบรหิ ารจดั การในสถานศึกษา เชน งานธรุ การการเงิน งานบุคลากร งานกิจกรรม พัฒนาผูเ รยี น งานพัฒนาแหลง การเรียนรู ทรพั ยากร สง่ิ อาํ นวยความสะดวกและงานอาคารสถานท่ี เปนตน
5. ระบบสารสนเทศเพอ่ื การรายงาน สืบเน่ืองจากการท่ีสถานศกึ ษาทกุ แหง่ จะตอ้ ง รายงาน คณุ ภาพการศกึ ษาประจาํ ปีเพ่ือรายงานตอ่ เขตพืน้ ท่ีการศกึ ษาท่ีรบั ผดิ ชอบ หน่วยงานท่ีเก่ียวขอ้ ง รวมถงึ รายงานผปู้ กครอง ชมุ ชนและสาธารณชนใหร้ บั ทราบ
ระบบสารสนเทศเพอ่ื การบรหิ ารสถานศกึ ษา เนตร รอดประชา (2548, 18) ไดก ลาวถึง ระบบสารสนเทศเพอื่ การบรหิ าร วา อาจเรยี กวา สารสนเทศศาสตร (Management Information Science) ยึดหลกั การที่เนนการออกแบบและการ นําเอาระบบขอมลู สารสนเทศมาใชเ พือ่ การบรหิ าร โดยอาศัยเครอ่ื งคอมพิวเตอร(Computer based Information System, CBISs) ผลิตขอมูลและสารสนเทศทเี่ ปนประโยชนตอผบู ริหารทกุ ระดบั อยา ง กวางขวางและหลากหลายวิธีดังกรณตี วั อยาง เชน ระบบฐานขอมลู ในองคการทางการศกึ ษาซึ่งมักจะ ประกอบไปดว ยฐานขอ มลู ทางดา นวิชาการ ดา นบคุ ลากร ดานอาคารสถานท่ี ดานนักเรียนนักศึกษา ดานการเงนิ และงบประมาณ ดานชุมชน ดานวัสดอุ ปุ กรณเ ปน ตน ผูบริหารท่ีมคี วามสามารถตอ งจัด ใหม ีระบบฐานขอมลู ในทกุ ดา นอยางครอบคลุม ทันสมัยและสะดวกตอ การนาํ มาใชประกอบการ ตดั สนิ ใจทางการบริหารทกุ เวลา
ขอบเขตข้อมูลสารสนเทศทางการศกึ ษาทจ่ี าํ เป็ นของหน่วยงานระดับสถานศกึ ษา ขอบเขตของขอ มูลสารสนเทศทางการศึกษาท่จี ําเปนของหนวยงานระดับสถานศึกษานนั้ มคี วามจําเปนเบือ้ งตน ท่ีหนวยงานจะตองยึด คอื หนวยงานตอ งตอบคําถามใหไดว าจาํ นวนขอมูลและ สารสนเทศทหี่ นวยงานจะตอ งมี และใชอ ยางเพียงพอในชว งเวลาใดเวลาหนงึ่ เชน ใน 1 ปก ารศึกษานน้ั มขี อมลู สารสนเทศจํานวนเทา ใดและ อะไรบางท่จี ะตอ งจดั เก็บ กาํ หนดเปาหมายการใชต อ งการใหเกดิ คณุ ภาพการศึกษาดานใด นําขอมลู สารสนเทศ มาจดั ไวในสถานศึกษาอยางเปนระบบตามขน้ั ตอนและ เลอื กขอ มูลสารสนเทศใหต รงกบั ภารกิจงานนน้ั ๆ เนอ่ื งจากระบบสารสนเทศเปนการเกบ็ ขอ มูลท่เี ปนระบบ และสามารถนําเสนอขอมูลไดร วดเรว็ มีคณุ ภาพ จงึ มี นักวชิ าการและหนวยงานราชการไดกลา วถึงการนาํ เสนอระบบ สารสนเทศไป ใชใ นการประกันคณุ ภาพ การศึกษาดังนี้ สํานักงานการประถมศึกษาแหงชาต(ิ 2544, 6) ไดก ลาวถึงระบบขอมูลสารสนเทศกับการ ประกัน คุณภาพการศึกษาวาระบบขอมูลสารสนเทศนบั เปน เรือ่ งสําคญั ยิ่งเร่ืองหนึ่งทจ่ี ําเปน ตอการ ดาํ เนนิ งาน การ รวบรวมและ การวิเคราะหเ พอ่ื จดั ลําดบั ความสําคญั ของปญ หาการจดั ทําแผนแมบท หรือธรรมนญู โรงเรียน จนถึงการทาํ แผนพฒั นาเขา สมู าตรฐาน
ระบบสารสนเทศเพอ่ื การบรหิ ารสถานศกึ ษา อาศยั อาํ นาจตามมาตรา 39 แหง่ พระราชบญั ญตั ิการศกึ ษาแหง่ ชาตพิ .ศ. 2542 กาํ หนดให้ หวั หนา้ สว่ นราชการท่ีมีอาํ นาจหนา้ ท่ีตามกฎหมาย เช่น ดา้ นงบประมาณ ตามกฎหมายวา่ ดว้ ยวธิ ีการ งบประมาณ ระเบียบบรหิ ารงบประมาณ หรอื หลกั เกณฑข์ องกระทรวงการคลงั กรมบญั ชีกลางและสาํ นกั งบประมาณ ดา้ นการบรหิ ารงานบคุ คล ตามกฎหมายระเบียบขา้ ราชการครูและบคุ ลากรทางการศกึ ษา และดา้ นการบรหิ ารท่วั ไป ตามกฎหมายท่ีราชพสั ดหุ ลกั เกณฑข์ องกรมธนารกั ษร์ ะเบียบ กระทรวงการคลงั วา่ ดว้ ยการพสั ดุ ระเบียบสาํ นกั นายกรฐั มนตรวี า่ ดว้ ยงานสารบรรณ เป็นตน้ ตอ้ งมอบ อาํ นาจใหแ้ ก่ผบู้ รหิ ารสถานศกึ ษา เพ่ือความเป็นอสิ ระและคลอ่ งตวั ในการบรหิ ารจดั การสถานศกึ ษา ตาม รายละเอียดดงั นี้
1. ดา นวิชาการ หมายถึง กิจการทกุ ชนิดในสถานศกึ ษาทเ่ี กีย่ วของกับการปรบั ปรุงพฒั นาการเรียนการสอน นักเรยี นใหไดผ ลดีมีประสิทธิภาพมากทีส่ ดุ งานวชิ าการเปน การด าเนนิ การเกี่ยวกบั การเรียนการสอนซ่งึ ครอบคลุมถึงหลักสูตร แผนการสอน การนิเทศการสอน สือ่ การสอนหรือเทคโนโลยีการสอน การปรับปรุง การเรียนการสอน หอ งสมดุ และการวดั ผลประเมนิ ผลทางการศกึ ษา นอกจากนีง้ านวิชาการ ยงั หมายถึงการ อบรมศลี ธรรมจรรยา ความประพฤติของนักเรยี นเพ่อื ใหเปน คนดนี อกเหนอื ความรคู วามสามารถพอท่ีจะน ามาเล้ียงชพี ไดอ ยา งมีความสุข มคี วามพอใจความเปน เอกัตภาพและสภาพความเปน อยู (กติ ตมิ า ปรดี ดี ลิ ก, 2532, 47) การบรหิ ารงานวชิ าการ หมายถึง การบริหารสถานศึกษาโดยจัดกจิ กรรมทุกสง่ิ ทกุ อยางที่ เกีย่ วกับการปรบั ปรงุ พฒั นาการเรียนการสอนใหไ ดผ ลดีและมีประสทิ ธภิ าพเกิดประโยชน สงู สดุ กับผูเ รยี น (ปรียาพร วงศอ นตุ รโรจน, 2535, 16)
สรปุ ไดว า การบรหิ ารงานวชิ าการ หมายถึง หลักการและแนวคิดในการบริหารงานวชิ าการ ความหมาย และความสาํ คัญของงานวชิ าการ การบรหิ ารหลักสตู รและการน าหลกั สตู รไปใชบ ทบาท หนา ที่ของ ผบู รหิ ารสถานศึกษาและการจัดสายการบริหารงานวชิ าการ การนเิ ทศติดตามและ ประเมินผลงานวิชาการ กําหนดแนวทางการจดั ทาํ หลกั สตู รสถานศึกษาและกิจกรรมบรหิ ารวชิ าการ 2. ด้านงบประมาณ หมายถงึ เปน เรอื่ งของการใชจายที่ไดร บั การจดั สรรงบประมาณตามแผนงาน โครงการ โดยมีการควบคมุ ตรวจสอบระบบบัญชเี พอื่ การใชจา ยด าเนนิ ไปอยา งมีประสทิ ธภิ าพ สอดคลอง กบั หลกั การทางเศรษฐศาสตรก ารบริหารกจิ กรรมตา ง ๆ ที่กลาวน้ใี ชร ะบบสารสนเทศและโปรแกรมบญั ชี จากคอมพวิ เตอรช ว ยงานไดผ ลดี(อนวุ งษ ประเสริฐศรี. 2541, 45) สรุปไดว า การบรหิ ารงานงบประมาณ คือ การพัฒนาและความจําเปนในการนาํ ระบบ งบประมาณแบบ มุงเนน ผลงานมาใชในการปรบั ปรุงระบบงบประมาณทใี่ ชใ นปจ จุบนั โดยนาํ ไปใชแ ละปฏบิ ตั ิงานตามระบบ งบประมาณแบบมุง เนน ผลงาน เพ่อื สง เสริมการปฏริ ปู การเรยี นรู
สรปุ ไดว า การบรหิ ารงานวชิ าการ หมายถึง หลักการและแนวคิดในการบริหารงานวชิ าการ ความหมาย และความสาํ คัญของงานวชิ าการ การบรหิ ารหลักสตู รและการน าหลกั สตู รไปใชบ ทบาท หนา ที่ของ ผบู รหิ ารสถานศึกษาและการจัดสายการบริหารงานวชิ าการ การนเิ ทศติดตามและ ประเมินผลงานวิชาการ กําหนดแนวทางการจดั ทาํ หลกั สตู รสถานศึกษาและกิจกรรมบรหิ ารวชิ าการ 2. ด้านงบประมาณ หมายถงึ เปน เรอื่ งของการใชจายที่ไดร บั การจดั สรรงบประมาณตามแผนงาน โครงการ โดยมีการควบคมุ ตรวจสอบระบบบัญชเี พอื่ การใชจา ยด าเนนิ ไปอยา งมีประสทิ ธภิ าพ สอดคลอง กบั หลกั การทางเศรษฐศาสตรก ารบริหารกจิ กรรมตา ง ๆ ที่กลาวน้ใี ชร ะบบสารสนเทศและโปรแกรมบญั ชี จากคอมพวิ เตอรช ว ยงานไดผ ลดี(อนวุ งษ ประเสริฐศรี. 2541, 45) สรุปไดว า การบรหิ ารงานงบประมาณ คือ การพัฒนาและความจําเปนในการนาํ ระบบ งบประมาณแบบ มุงเนน ผลงานมาใชในการปรบั ปรุงระบบงบประมาณทใี่ ชใ นปจ จุบนั โดยนาํ ไปใชแ ละปฏบิ ตั ิงานตามระบบ งบประมาณแบบมุง เนน ผลงาน เพ่อื สง เสริมการปฏริ ปู การเรยี นรู
3. ดา นบรหิ ารงานบุคคล หมายถึง การเก็บรวบรวมขอมูลเกยี่ วกับการมาสาย การขาดเรยี น การลงโทษและภาคทัณฑจ ะชว ยใหส ามารถหาขอมลู สะดวกและรวดเร็ว สามารถใหข อ มูลกบั ผปู กครองนกั เรยี นทม่ี าตดิ ตอกบั ทางโรงเรียนไดทนั ทีนอกจากนท้ี างโรงเรียนยงั สามารถตดิ ตาม ความประพฤติของนกั เรยี นทีส่ อ ไปทางทีไ่ มด ีไดง าย เชน พมิ พร ายงานรายช่ือนกั เรียนที่ขาดเรียน มากกวาทก่ี าหนดในแตล ะวชิ าและยงั เก็บประวัตอิ ่นื ๆ เพือ่ น ามาพจิ ารณา เชน ฐานะครอบครัว ประวตั ิการเรยี น ประวตั กิ ารรับรางวลั โรคประจ าตวั การขนึ้ รถโรงเรียน ขอ มลู เหลา นจี้ ะน ามาเพ่ือ รับทนุ การศึกษา มอบวฒุ ิบตั ร ทาํ นองเดียวกนั อาจจะเปลีย่ นขอมูลนักเรียนเปนขอ มูลครเู ชน บนั ทกึ ขอมูลการลงเวลาท างาน การขาดสอน การสอนแทน การลงหยดุ ตารางเรียน ตารางสอน ผบู ริหาร สามารถนําขอ มูลเหลา นี้มาประกอบในการใชงานไดหลายอยาง เชน การพิจารณาความดคี วามชอบ การเล่ือนตาํ แหนงและปรับเงนิ เดือน การเลือกบุคคลที่จะสอนแทน (กมล ภูประเสรฐิ . 2547, 77 -78)
สรุปไดวา การบรหิ ารงานบคุ คล คอื แนวคดิ หลักการในการบริหารงานบุคคล ระบบการ บริหารงานบคุ คลและวิธีการสรรหาบคุ คล การวางแผนเก่ยี วกบั การบรหิ ารงานบคุ คล การจดั บคุ คล เขา สตู าํ แหนง การพัฒนาบคุ คล การพิจารณาความดคี วามชอบ การบรหิ ารงานบคุ คลทีน่ าไปสู การ ปฏิรูปการเรยี นรู 4. ธีระ รญุ เจรญิ (2546, 70) ไดก ลา วถงึ ดานการบรหิ ารทัว่ ไป คอื ยึดหลกั ในสถานศกึ ษามีความเปนอสิ ระใน การบริหารและจัดการศกึ ษาดวยตนเองใหมากท่สี ดุ โดยเขตพ้ืนท่กี ารศึกษามหี นาที่กาํ กับไปตามนโยบายและ มาตรฐานการศึกษาของชาตมิ งุ สง เสรมิ ประสทิ ธิภาพ และประสทิ ธิผลในการบรหิ ารและการจดั การศกึ ษาของเขต พน้ื ท่ีการศกึ ษาและสถานศึกษา ตามหลกั การการบรหิ ารทมี่ งุ เนนผลสมั ฤทธข์ิ องงานเปนหลักเนนความโปรงใส ความรับผิดชอบทีต่ รวจสอบไดตามกฎเกณฑก ติกาตลอดจนการมีสวนรวมของบคุ คล ชุมชน และองคการท่ี เก่ยี วขอ ง มงุ พัฒนาองคก ารทัง้ ระดับเขตพืน้ ทก่ี ารศึกษาและสถานศึกษา ใหอ งคก ารสมยั ใหมโ ดยนํานวัตกรรมและ เทคโนโลยตี าง ๆ มาใชอ ยา งเหมาะสม สามารถเชอื่ มโยงตดิ ตอ ส่อื สารกันไดอยางรวดเรว็ ดว ยระบบเครอื ขายและ เทคโนโลยที ่ีทันสมัย
สรุปไดว า การบรหิ ารทั่วไป คอื การนาํ ความหมาย หลกั การ แนวคิดและทฤษฎกี ารบริหาร การศึกษา ไปประยุกตใชในการบรหิ ารโดยยึดวตั ถปุ ระสงคก ารควบคุมคณุ ภาพของงานการ บรหิ ารโดยใชขอมูลบริหารเวลา บริหารสถานศกึ ษารูปแบบใหมและบรหิ ารเชงิ กลยุท ขนั้ ตอนการจดั ระบบสารสนเทศในสถานศกึ ษา สทุ ธาสนิ ี ขันธสอน (2550, 36) แนวทางการจดั ทาํ ระบบสารสนเทศสถานศกึ ษา มี 5 ขนั้ ตอน คือ 1) การเกบ็ รวบรวมขอมลู นบั วา มคี วามสาํ คญั เปน อนั ดบั แรกของการจัดทาํ ระบบสารสนเทศซ่งึ จะเปน แนวทาง นําไปสกู ารปฏบิ ัตใิ นดา นตาง ๆ วธิ กี ารเก็บรวบรวมขอมลู ไดมนี ักวชิ าการสรปุ เปน แนวคดิ ไวหลายประการ ดังน้ี
สํานกั งานคณะกรรมการการประถมศกึ ษาแหง ชาติ(2537, 16 - 17) กลาววา การเกบ็ รวบรวมขอมูลมา จากแหลง ซง่ึ มีทั้งทีอ่ ยูภายนอกหนว ยงานและในหนวยงาน มีแนวปฏิบัติเปน ข้ันตอนและกิจกรรมยอย ๆ ดงั น้ี 1.1 กาํ หนดหนว ยงานและบุคลากรรับผดิ ชอบไดช ัดเจน แมว าหนวยงานระดบั สถานศึกษาจะไมม ีกรอบอตั ราก าลัง ทางดา นนผี้ บู รหิ ารก็ควรมอบหมายใหมีผูรับผดิ ชอบทแ่ี นน อน 1.2 กาํ หนดรายการข้อมูลสารสนเทศ ทส่ี ถานศกึ ษาจะตองไปจัดเกบ็ มาจากแหลง ขอมลู ตามหลกั การและกรอบ แนวความคดิ สถานศึกษาควรวิเคราะหโดยใชค ณะทาํ งาน และโดยบคุ ลากรที่มคี วามรูความเขาใจในเร่ืองแตละเร่ือง สารสนเทศสาํ คัญ และจ าเปน ในระดบั สถานศกึ ษาสถานศึกษาอาจตองไปกําหนดเพมิ่ เติมขึน้ ในสว นท่เี ปนความ แตกตางของแตล ะพนื้ ที่
1.3 กาํ หนดวธิ กี ารจัดเกบ็ และสร้างเครื่องมอื เกบ็ ให้สอดคล้องกับลักษณะของข้อมูล และแหล่งข้อมูล เชน แบบสํารวจ แบบรายงาน แบบสมั ภาษณห รือแบบสอบถาม การศึกษาวจิ ัย เปน ตน 1.4 กาํ หนดเวลาหรือปฏทิ นิ ในการจัดเกบ็ แลว กาํ หนดวันเกบ็ ขอมลู ใหช ัดเจนวาจะมกี ีว่ นั ในหน่ึงป หมายความวา ขอมูลเปลย่ี นไปอยางไร แตการใชจ ะตอ งใชณ วนั ท่ีก าหนด เชน ขอมูล ณ วนั ท่ี 10 มิถนุ ายน ของทุกปเปนตน 1.5 การไปเกบ็ รวบรวมข้อมูลมาจากแหล่งข้อมูล ซงึ่ อยูท้ังในและนอกหนว ยงานตามเวลา 1.6 ขอมูลสารสนเทศบางตัวยังไมม ีแหลง ใหเ กบ็ ตองสรา งเง่อื นไขใหเกดิ ข้นึ มา เชน ขอ มูล เก่ียวกบั ความคิดเห็น ความตองการในเร่อื งตา ง ๆ อาจตอ งจัดประชุมสมั มนา ประชมุ ระดมความคดิ ทาํ การศกึ ษาวจิ ัย เปน ตน
2) การตรวจสอบขอมลู เปนขัน้ ตอนสําคัญในระบบการผลิตสารสนเทศ ทัง้ นเ้ี พ่อื ใหม ัน่ ใจ วา ขอมูลท่ี ไดร บั การรวบรวมและการบนั ทึกเอาไวอ ยา งถกู ตอง การตรวจสอบขอ มูลเปนการคน หา รายการขอ มลู ท่ียัง มีความผดิ พลาด (Error) ลักษณะคลายกบั การทาํ ความสะอาดวตั ถุดบิ กอ นนาํ เขา สู ระบบการผลติ ในการ ตรวจสอบขอมูลจะกระทําในลักษณะเปน ไปตามลาํ ดบั การดําเนนิ งานขอมลู เรม่ิ 215 ตงั้ แตผกู รอกขอ มูล ของสถานศึกษา เจาหนา ที่ขอมลู ของสาํ นกั งานเขตพื้นที่การศกึ ษา เปน ตน วิธกี าร ตรวจสอบขอมูลน้ไี ดมี นกั วิชาการสรปุ เปนแนวคิดไวหลายประการ ดังนี้ กรมวิชาการ (2544, 28 - 29) กล่าวว่า ขอ มลู ทีเ่ ก็บรวบรวมมาไดกอ นท่จี ะนาํ ไปประมวลผล ควรมีการตรวจสอบความถกู ตองของขอ มลู กอ น เนอ่ื งจากในระบบของการจัดเก็บและการบนั ทึก ขอมูลอาจมขี อผดิ พลาดเกิดข้ึนไดเ สมอ การตรวจสอบขอ มูลโดยท่ัวไปกระทําไดใน 3 ลักษณะ คือ
Search