ประชาคมอาเซียน

อาเซียนเปนกรอบความรวมมือทางเศรษฐกิจที่มีความใกลชิด กับไทยมากท่ีสุด และจัดเปนตลาดที่สำคัญของไทยตลาดหน่ึงดวยจำนวน ประชากรกวา 560 ลานคน ปจจุบันอาเซียนใหความสำคัญกับการจัดตั้ง ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น ภายในป 2558 (ค.ศ. 2015) โดยเรง รดั การ รวมกลุมทางเศรษฐกิจภายในอาเซียนใหมีการเคลื่อนยายสินคา บริการ การลงทุน แรงงานฝมืออยางเสรี และการเคลื่อนยายเงินทุนท่ีเสรีมากขึ้น สมดังเจตนารมณที่ผูนำอาเซียนไดประกาศไวตามปฏิญญาเซบูวาดวยการ เรง รดั การจดั ตง้ั ประชาคมอาเซยี น เมอื่ เดอื นมกราคม 2550 การศกึ ษาแนวทางการรวมกลมุ ทางเศรษฐกจิ ของอาเซยี นจงึ เปน สงิ่ สำคญั ทจ่ี ะชว ยสรา งความรู ความเขา ใจเกยี่ วกบั พฒั นาการดา นเศรษฐกจิ ของอาเซียน และแผนงานสำคัญของอาเซียนท่ีจะตองดำเนินการเพื่อไปสู เปาหมายการเปนประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ซึ่งจะชวยใหทุกภาคสวนที่ เกย่ี วขอ งเตรยี มความพรอ มและสามารถใชป ระโยชนจ ากโอกาสทมี่ อี ยเู ดมิ และ ทก่ี ำลงั จะเกดิ ขนึ้ ในอนาคตอนั ใกลไ ดอ ยา งเตม็ ที่ รวมทง้ั สามารถปรบั ตวั เพอื่ รองรบั กบั การเปลยี่ นแปลงทก่ี ำลงั จะเกดิ ขนึ้ ไดอ ยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ กรมเจรจาการคา ระหวา งประเทศหวงั เปน อยา งยงิ่ วา หนงั สอื เลม นจ้ี ะเปน ประโยชนต อ หนว ยงานภาครฐั และเอกชน รวมถงึ สาธารณชนทวั่ ไป ทจ่ี ะใชเ ปน แนวทางประกอบการดำเนนิ งานในสว นทเี่ กยี่ วขอ ง และสรา งความ พรอ มใหก บั ทกุ ทา นในการกา วเดนิ ไปพรอ มๆ กนั สกู ารเปน ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี นดว ยกา วยา งทมี่ นั่ คง กรมเจรจาการคา ระหวา งประเทศ พฤษภาคม 2551



ความเปน มา อาเซยี น หรอื สมาคมประชาชาตแิ หง เอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใต เปน องคก รทก่ี อ ตงั้ ขนึ้ ตามปฏญิ ญากรงุ เทพฯ เมอื่ วนั ที่ 8 สงิ หาคม 2510 มปี ระเทศ สมาชกิ รวม 10 ประเทศ แบง เปน ประเทศสมาชกิ อาเซยี นเดมิ 6 ประเทศ คอื บรไู น ดารสุ ซาลาม อนิ โดนเี ซยี มาเลเซยี ฟล ปิ ปน ส สงิ คโปร และไทย และ ประเทศสมาชกิ อาเซยี นใหม 4 ประเทศ คอื กมั พชู า ลาว พมา และเวยี ดนาม หรอื เรยี กสน้ั ๆ วา กลมุ CLMV (Cambodia, Laos, Myanmar, Vietnam) วตั ถปุ ระสงคข องการกอ ตงั้ อาเซยี นกอ ตงั้ ขนึ้ โดยมวี ตั ถปุ ระสงคเ รม่ิ แรกเพอื่ สรา งสนั ตภิ าพใน ภมู ภิ าคเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใต อนั นำมาซง่ึ เสถยี รภาพทางการเมอื ง และ ความเจรญิ กา วหนา ทางเศรษฐกจิ สงั คม และวฒั นธรรม และเมอ่ื การคา ระหวา งประเทศในโลกมแี นวโนม กดี กนั การคา รนุ แรงขนึ้ ทำใหอ าเซยี นไดห นั มามงุ เนน กระชบั และขยายความรว มมอื ดา นเศรษฐกจิ การคา ระหวา งกนั มาก ขน้ึ อยา งไรกต็ าม กย็ งั คงไวซ งึ่ วตั ถปุ ระสงคห ลกั 3 ประการ ดงั น้ี - สง เสรมิ การพฒั นาเศรษฐกจิ สงั คม และวฒั นธรรมในภมู ภิ าค - รกั ษาเสถยี รภาพทางเศรษฐกจิ และความมนั่ คงในภมู ภิ าค - ใชเ ปน เวทแี กไ ขปญ หาความขดั แยง ภายในภมู ภิ าค 67

อาเซยี นครบรอบ 40 ปข องการจดั ตง้ั ในวนั ที่ 8 สงิ หาคม 2550 สขี าว (ความบรสิ ทุ ธ)์ิ และสเี หลอื ง (ความเจรญิ รงุ เรอื ง) และตราสญั ลกั ษณ โดยมคี ำขวญั ทตี่ งั้ ขน้ึ จากเวทกี ารประชมุ รฐั มนตรตี า งประเทศอาเซยี น เมอื่ ของอาเซียน เพ่ือสะทอนถึงจุดมุงหมายและคุณคาพ้ืนฐานของอาเซียน เดอื นกรกฎาคม 2549 และใชก นั ทว่ั อาเซยี น วา “one ASEAN at the heart ตลอดจนแสดงถงึ ความมงุ มนั่ ของอาเซยี นทจ่ี ะรวมตวั เปน ประชาคมเดยี วกนั of dynamic Asia” ซึ่งแสดงใหเห็นถึงความเปนหนึ่งเดียวของอาเซียน ทา มกลางกระแสการเปลย่ี นแปลงและความทา ทายใหมๆ ในภมู ภิ าค โดยมี “ทจ่ี ะเปน ไป…” การจัดประกวดตราสัญลักษณการเฉลิมฉลองวาระครบรอบ 40 ป แหง การกอ ตง้ั อาเซยี นภายใต theme ดงั กลา วเพอื่ ใชต ราสญั ลกั ษณน ที้ วั่ อาเซยี น ตลอดระยะเวลาทผ่ี า นมาการดำเนนิ งานความรว มมอื ดา นเศรษฐกจิ ของอาเซยี นมคี วามคบื หนา มาตามลำดบั ไมว า จะเปน การจดั ทำเขตการคา เสรี ตราสญั ลกั ษณก ารเฉลมิ ฉลองวาระครบรอบ 40 ป แหง การกอ ตง้ั อาเซยี นซงึ่ เรมิ่ ดำเนนิ การตงั้ แตป  2535 การเจรจาเพอื่ เปด ตลาดการคา บรกิ าร อาเซยี น ออกแบบโดย Mr. Haji Othman bin Haji Salleh ซง่ึ เปน ผอู อก และการลงทนุ ในภมู ภิ าค จนถงึ ปจ จบุ นั ผนู ำอาเซยี นไดม งุ ใหค วามสำคญั กบั แบบชาวบรไู นฯ การดำเนนิ การเพอื่ นำไปสกู ารเปน ประชาคมอาเซยี น หรอื ภายในป 2558 (ค.ศ. 2015) ซง่ึ เรว็ ขนึ้ กวา กำหนดการเดมิ ทผ่ี นู ำอาเซยี นไดเ คยประกาศแสดง ความหมาย : ผอู อกแบบไดอ ธบิ ายวา ไดน ำตวั เลข 40 เขา มาเปน เจตนารมณไ วต ามแถลงการณบ าหลี ถงึ 5 ป สว นหนง่ึ ของสญั ลกั ษณ โดยออกแบบเลข 4 ไขวก นั เปน รปู หวั ใจ สะทอ นถงึ ความกลมกลืนความกาวหนาและการพัฒนาอยางไมหยุดยั้ง รูปหัวใจยัง ประชาคมอาเซยี น (ASEAN Community: AC) ประกอบไป แสดงออกถงึ ภาพของการเปน ประชาคมอาเซยี นทมี่ คี วามเออ้ื อาทรและแบง ปน ดวย 3 เสาหลักคือ ประชาคมความมั่นคงอาเซียน ประชาคมเศรษฐกิจ อกี ทงั้ ไดน ำสขี องอาเซยี น ไดแ ก สนี ำ้ เงนิ (สนั ตภิ าพ, เสถยี รภาพ) สแี ดง (พลวตั ร), อาเซยี น และประชาคมสงั คมและวฒั นธรรมอาเซยี น โดยมีกฎบตั รอาเซยี น 8 (ASEAN Charter) เปน กรอบหรอื พน้ื ฐานทางกฎหมายรองรบั ซงึ่ จะสรา ง กฎเกณฑสำหรับองคกรอาเซียนใหสมาชิกมีพันธกรณีที่จะตองปฏิบัติตาม (Legal Binding) ในสวนของประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (ASEAN Economic Community: AEC) ซงึ่ เปน เสาหลกั ทจี่ ะเปน พลงั ขบั เคลอื่ นใหเ กดิ การรวมตวั ทางเศรษฐกจิ ของอาเซยี น ภายในป 2558 เพอื่ นำไปสกู ารเปน ตลาดและฐาน การผลติ รว มกนั (Single Market and Single Production base) และจะมี การเคลอ่ื นยา ยสนิ คา บรกิ าร การลงทนุ เงนิ ลงทนุ และแรงงานฝม อื อยา ง เสรี รวมทง้ั ผบู รโิ ภคสามารถเลอื กสรรสนิ คา /บรกิ ารไดอ ยา งหลากหลายภายใน ภมู ภิ าค และสามารถเดนิ ทางในอาเซยี นไดอ ยา งสะดวกและเสรมี ากยงิ่ ขน้ึ ซ่ึงนับเปนความทาทายที่สำคัญของอาเซียนท่ีจะตองรวมแรงรวมใจและ ชว ยกนั นำพาอาเซยี นไปสเู ปา หมายทต่ี งั้ ไว 9

ความสำเรจ็ ในชว งทผ่ี า นมา: “AFTA (1992)…เขตการคา เสรอี าเซยี น” ความรว มมอื ทางเศรษฐกจิ ทชี่ ดั เจนของอาเซยี นไดเ รมิ่ ขนึ้ ในป 2535 เมอ่ื ผนู ำอาเซยี นไดล งนามกรอบความตกลงแมบ ทวา ดว ยการขยายความรว ม มอื ทางเศรษฐกจิ ของอาเซยี น (Framework Agreement on Enhancing ASEAN Economic Cooperation) และรฐั มนตรเี ศรษฐกจิ อาเซยี นลงนาม ความตกลงวาดวยการใชอัตราภาษีพิเศษที่เทากันสำหรับเขตการคาเสรี อาเซยี น [Agreement on the Common Effective Preferential Tariff (CEPT) Scheme for the ASEAN Free Trade Area (AFTA)] เปน การประกาศเรม่ิ ตน การจดั ตงั้ เขตการคา เสรอี าเซยี น (ASEAN Free Trade Area : AFTA) ครอบคลมุ สนิ คา อตุ สาหกรรม เกษตรแปรรปู และสนิ คา เกษตร ไมแ ปรรปู โดยมคี วามยดื หยนุ ใหแ กส นิ คา ออ นไหวได 10 11

เงอื่ นไขการไดร บั สทิ ธปิ ระโยชนอ าฟตา เปา หมายการลดภาษภี ายใตอ าฟตา 1. ตอ งเปน สนิ คา ทอ่ี ยใู นบญั ชลี ดภาษหี รอื Inclusion List (IL) ของ “AFAS (1995)…ความตกลงดา นการคา บรกิ ารของอาเซยี น” ทง้ั ประเทศผสู ง ออกและนำเขา สมาชิกอาเซียนไดเล็งเห็นถึงความสำคัญของการคาบริการ ซ่ึงมี 2. เปนสินคาท่ีมีการผลิตในอาเซียนประเทศใดประเทศหน่ึงหรือ บทบาทสำคญั ตอ เศรษฐกจิ มากขน้ึ อยา งตอ เนอ่ื ง จงึ ไดร ว มกนั จดั ทำและลงนาม มากกวา หนงึ่ ประเทศ (ASEAN Content) รวมกนั แลว คดิ เปน มลู คา ยอมรบั “กรอบความตกลงวา ดว ยบรกิ ารของอาเซยี น (ASEAN Framework อยา งนอ ยรอ ยละ 40 ของมลู คา สนิ คา (แตก อ น อาเซยี นเคยกำหนด Agreement on Services: AFAS)” เมอื่ เดอื นธนั วาคม 2538 และมผี ลบงั คบั วาสินคาจากประเทศสมาชิกอาเซียนใดประเทศหน่ึงจะไดรับสิทธิ ใชเ มอื่ ป 2539 โดยมวี ตั ถปุ ระสงคเ พอื่ ประโยชนอาฟตาเมื่อสงออกไปยังประเทศสมาชิกอาเซียนอีก ประเทศหนง่ึ กต็ อ เมอ่ื สนิ คา นนั้ มสี ดั สว นการผลติ (local content) 1) ขยายความรวมมือในการคาบริการบางสาขาที่ชวยเพ่ิมความ ภายในประเทศสมาชกิ ผสู ง ออกไมต ่ำกวา รอ ยละ 40 ตอ มาอาเซยี น สามารถในการแขง ขนั ใหส มาชกิ อาเซยี นมากขน้ึ ไดผ อ นคลายขอ กำหนดดงั กลา ว โดยนำกฎวา ดว ยแหลง กำเนดิ สนิ คา แบบสะสมบางสว น (Partial Cumulation) มาใช (สดั สว นขน้ั ต่ำ 2) ลดอปุ สรรคการคา บรกิ ารระหวา งสมาชกิ รอ ยละ 20) ตวั อยา งเชน เวยี ดนามสง สนิ คา ทมี่ ี local content 20% 3) เปด ตลาดการคา บรกิ ารระหวา งกลมุ ใหม ากขน้ึ โดยมเี ปา หมาย มาไทย เวียดนามจะไมรับสิทธิประโยชนอาฟตาจากไทย แตไทย สามารถนำสนิ คา ดงั กลา วของเวยี ดนามมาใส local content ของ ทจี่ ะเปด เสรอี ยา งเตม็ ทใ่ี นป 2558 (ค.ศ.2015) ไทยเพมิ่ หากเพมิ่ จนถงึ 40% และสง ออกไปประเทศสมาชกิ อาเซยี น อนื่ ไทยกจ็ ะไดร บั สทิ ธปิ ระโยชนภ ายใตก รอบอาฟตา) 13 3. ลา สดุ อาเซยี นไดเ รม่ิ นำกฎการแปลงสภาพอยา งเพยี งพอ (Substantial Transformation) มาใช กลา วคอื สนิ คา ทแี่ ปรรปู ไปจากวตั ถดุ บิ อยา ง มาก โดยในกรณีที่มีประเทศท่ีเก่ียวของกับการผลิตมากกวาหน่ึง ประเทศจะถอื วา สนิ คา นนั้ มแี หลง กำเนดิ จากประเทศสดุ ทา ยทม่ี กี าร เปลี่ยนแปลงอยางมากเกิดขึ้น โดยพิจารณาจากการเปล่ียนพิกัด ศลุ กากร โดยนำมาใชก บั สนิ คา บางประเภทแลว ไดแ ก สง่ิ ทอและ เครอื่ งนงุ หม แปง ขา วสาลี ผลติ ภณั ฑไ ม ผลติ ภณั ฑอ ลมู เิ นยี ม และ เหลก็ เปน ตน 12

หลกั การสำคญั ของ AFAS นอกเหนือจากการเปดตลาดการคาบริการในกรอบ AFAS แลว สมาชกิ อาเซยี นยงั ตอ งเรง รดั เปด ตลาดในสาขาบรกิ ารทเี่ ปน สาขาบรกิ ารสำคญั - สมาชกิ ทกุ ประเทศตอ งเขา รว มการเจรจาเปน รอบๆ ละ 3 ป ซงึ่ (Priority Sectors) 5 สาขา ไดแก สาขาโทรคมนาคมและเทคโนโลยี ภายหลงั ไดล ดลงเหลอื รอบละ 2 ป แทน เพอื่ ทยอยผกู พนั การ สารสนเทศ สาขาสุขภาพ สาขาการทองเที่ยว และสาขาการบิน ภายใน เปด ตลาดใหม ากขน้ึ ทงั้ สาขา (sector) และรปู แบบการใหบ รกิ าร ป 2553 (ค.ศ. 2010) สาขาบรกิ ารโลจสิ ตกิ ส ภายในป 2556 (ค.ศ. 2013) (mode of supply) รวมถงึ ลดขอ จำกดั ทเี่ ปน อปุ สรรคตอ ผใู ห และเปดเสรีบริการสาขาอ่ืนๆ ทุกสาขา (non priority sectors) ภายใน บรกิ ารในกลมุ สมาชกิ ป 2558 (ค.ศ. 2015) “AIA (1998)…เขตการลงทนุ อาเซยี น” - แตละประเทศยังมีสิทธิในการออกกฎระเบียบภายในประเทศ ของตนเพอื่ กำกบั ดแู ลธรุ กจิ บรกิ ารใหม คี ณุ ภาพได อาเซียนไดลงนามกรอบความตกลงวาดวยเขตการลงทุนอาเซียน (Framework Agreement on the ASEAN Investment Area: AIA) - สมาชิกอาเซียนตองเปดตลาดธุรกิจบริการใหแกกันมากกวาที่ ในป 2541 (ค.ศ. 1998) โดยมวี ตั ถปุ ระสงคเ พอ่ื ใหอ าเซยี นเปน แหลง ดงึ ดดู แตล ะประเทศไดม ขี อ ตกลงไวก บั องคก ารการคา โลก (WTO) การลงทุน ทง้ั จากภายในและภายนอกอาเซยี น และมบี รรยากาศการลงทนุ ทเ่ี สรแี ละโปรง ใส ทงั้ นี้ จะครอบคลมุ เฉพาะการลงทนุ โดยตรงในสาขาการผลติ ทผี่ า นมามกี ารเจรจาไปแลว 4 รอบ โดยการเจรจาสองรอบแรก เกษตร ประมง ปา ไม เหมอื งแร และบรกิ ารทเ่ี กย่ี วขอ งกบั 5 สาขาดงั กลา ว (2539-2541 และ 2542-2544) มงุ เนน การเปด เสรใี น 7 สาขาบรกิ าร คอื (services incidental) แตไ มร วมการลงทนุ ในหลกั ทรพั ย (Portfolio Investment) สาขาการเงิน การขนสงทางทะเล การขนสงทางอากาศ การสื่อสาร เปา หมาย โทรคมนาคม การทอ งเทย่ี ว การกอ สรา ง และสาขาบรกิ ารธรุ กจิ ตอ มาใน การเจรจารอบท่ี 3 (2545-2547) และรอบที่ 4 (2548-2549) ไดม กี ารขยาย อาเซยี นเดมิ 6 ประเทศ มเี ปา หมายเปด เสรกี ารลงทนุ และใหก าร ขอบเขตการเจรจาเปด เสรใี หร วมทกุ สาขาบรกิ าร และนอกเหนอื จากการเปด ประตบิ ตั เิ ยยี่ งคนชาตแิ กน กั ลงทนุ อาเซยี น ภายในป ค.ศ. 2010 และสำหรบั ตลาดรว มใน 7 สาขา ขา งตน แลว ยงั ไดร เิ รม่ิ วธิ เี จรจาเปด ตลาดการคา บรกิ าร ประเทศสมาชกิ อาเซยี นใหม (CLMV) ภายในป ค.ศ. 2015 ตามหลกั การ ASEAN-X ดว ย กลา วคอื ประเทศสมาชกิ ตงั้ แต 2 ประเทศ ข้ึนไปท่ีมีความพรอมจะเปดเสรีสาขาบริการใดใหแกกันมากขึ้นก็สามารถ 15 กระทำกอ นได และเมอื่ ประเทศอน่ื มคี วามพรอ มจงึ คอ ยเขา มารว ม โดยหวงั วา วธิ นี จ้ี ะชว ยใหก ารเปด ตลาดเปน ไปดว ยความรวดเรว็ มากขนึ้ ขณะน้ี อยรู ะหวา งการเจรจารอบที่ 5 (1 มกราคม 2550 - 31 ธนั วาคม 2551) โดยในหลกั การจะมกี ารขยายจำนวนประเภทธรุ กจิ ในแตล ะ สาขาบรกิ ารเพอื่ เปด ตลาดระหวา งสมาชกิ ใหม ากกวา รอบทผ่ี า นมา พรอ มทงั้ เปด ตลาดในเชงิ ลกึ ใหม ากขน้ึ โดยการเจรจารอบตอ ไปจะเปน การเจรจารอบ ที่ 6 ระหวา งป 2552-2553 และใหม กี ารเจรจาเปน รอบๆ ตอ ไปจนบรรลุ เปา หมายการเปด ตลาดในป 2558 14

หลกั การทสี่ ำคญั ภายใต AIA “AICO (1996)…ความรว มมอื ดา นอตุ สาหกรรมของอาเซยี น” ความรวมมือภายใตโครงการ AICO (ASEAN Industrial 1) หลกั การประตบิ ตั เิ ยย่ี งคนชาติ (National Treatment: NT) หมายถึง ประเทศสมาชิกจะตองใหการ ปฏิบัติตอนักลงทุน Cooperation: AICO) มีวตั ถปุ ระสงคเพื่อเพ่ิมศักยภาพในการผลิตสินคา อาเซยี นเทา เทยี มกบั ทป่ี ฏบิ ตั ติ อ นกั ลงทนุ ทเี่ ปน คนชาตติ น ทง้ั นี้ อตุ สาหกรรมของอาเซยี น และสนบั สนนุ การแบง การผลติ ภายในอาเซยี น รวม นักลงทุนอาเซียนหมายถึง บุคคลธรรมดาท่ีเปนคนชาติ ถงึ การใชว ตั ถดุ บิ ภายในภมู ภิ าค (national) ของประเทศสมาชกิ อาเซยี น หรอื นติ บิ คุ คลใดของ ประเทศสมาชิกอาเซียนท่ีลงทุนในประเทศสมาชิกอ่ืน โดยมี เงอ่ื นไขการดำเนนิ การ สัดสวนการถือหุนของคนชาติอาเซียนรวมกันแลวอยางนอย 1) ผปู ระกอบการอยา งนอ ย 1 รายในประเทศอาเซยี นประเทศหนงึ่ ทส่ี ดุ เทา กบั สดั สว นขนั้ ตำ่ ทกี่ ำหนดใหเ ปน หนุ คนชาติ และสดั สว น รว มมอื กบั ผปู ระกอบการ อกี อยา งนอ ย 1 ราย ในอกี ประเทศ การถือหุนประเภทอ่ืนตามที่กำหนดไวในกฎหมายภายในและ อาเซยี นหนง่ึ (สามารถมปี ระเทศทเี่ ขา รว มโครงการไดม ากกวา นโยบายของชาตทิ มี่ กี ารพมิ พเ ผยแพรข องประเทศทร่ี บั การลงทนุ 2 ประเทศ) ยนื่ คำรอ งขอรบั สทิ ธปิ ระโยชนภ ายใต AICO ตอ ในสว นทเ่ี กยี่ วขอ งกบั การลงทนุ นนั้ ๆ หนว ยงานทแ่ี ตล ะประเทศกำหนด ซง่ึ ในสว นของไทย คอื สำนกั งาน เศรษฐกจิ อตุ สาหกรรม 2) หลกั การวา ดว ยการเปด ตลาด (Opening-up of industries) 2) ตอ งมหี นุ คนชาตทิ บ่ี รษิ ทั นน้ั ตง้ั อยอู ยา งนอ ยรอ ยละ 30 หมายถึง ประเทศสมาชิกจะตองเปดเสรีทุกอุตสาหกรรมแก 3) ตอ งชแ้ี จงเหตผุ ลวา จะรว มมอื กนั อยา งไร นักลงทุนสัญชาติอาเซียน แตมีขอยกเวนได โดยประเทศ สมาชิกจะตองย่ืนรายการประเภทกิจการที่ขอยกเวนช่ัวคราว สทิ ธปิ ระโยชน (Temporary Exclusion List :TEL) และรายการประเภทกจิ การ 1) ในป 2548 สนิ คา และวตั ถดุ บิ ทใี่ ชใ นการผลติ ภายใตโ ครงการ ทมี่ คี วามออ นไหว (Sensitive List: SL) ได แตต อ งมกี ารทบทวน AICO เสยี ภาษนี ำเขา ในอตั รารอ ยละ 0 เพอื่ ยกเลกิ รายการดงั กลา ว 2) สนิ คา นนั้ ไดร บั การยอมรบั เสมอื นเปน สนิ คา ทผี่ ลติ ในประเทศ 3) สามารถขอรับสิทธิประโยชนท่ีมิใชภาษีไดตามหลักเกณฑและ อาเซยี นอยรู ะหวา งพจิ ารณาทบทวนกรอบความตกลง AIA ใหเ ปน เงอื่ นไขของประเทศทใ่ี หส ทิ ธปิ ระโยชน ความตกลงทมี่ คี วามครอบคลมุ มากขนึ้ (comprehensive) โดยจะรวมกรอบ 4) ไมถูกจำกัดดวยระบบโควตาหรือมาตรการกีดกันทางการคาท่ี ความตกลง AIA เดมิ เขา กบั ความตกลงเพอื่ สง เสรมิ และคมุ ครองการลงทนุ มใิ ชภ าษี (The ASEAN Agreement for the Promotion and Protection of Investments) ป 2530 (ค.ศ. 1987) เพ่ือปรับปรุงใหเปนความตกลงท่ี 17 เออ้ื ตอ การดงึ ดดู การลงทนุ โดยตรง (FDI) จากตา งประเทศ 16

ทำอยา งไรเมอื่ เกดิ ขอ พพิ าทระหวา งประเทศสมาชกิ ? กระบวนการระงบั ขอ พพิ าทใหมข องอาเซยี น… อาเซียนไดปรับปรุงกลไกการระงับขอพิพาทเดิมท่ีมีอยูใหมีความ ชดั เจนมากขนึ้ โดยรฐั มนตรเี ศรษฐกจิ อาเซยี น (AEM) ไดล งนามในพธิ สี าร วา ดว ยกลไกการระงบั ขอ พพิ าทของอาเซยี นฉบบั ใหม (ASEAN Protocol on Enhanced Dispute Settlement Mechanism) ไปเมอื่ เดอื นพฤศจกิ ายน 2547 ทปี่ ระเทศลาว ประเทศสมาชิกอาเซียนมีสิทธิใชกระบวนการระงับขอพิพาทใหม ของอาเซียนได เม่ือเห็นวาประเทศสมาชิกอื่นใชมาตรการที่ขัดตอความ ตกลงของอาเซยี น โดยในขนั้ แรก สามารถขอหารอื กบั ประเทศสมาชกิ คกู รณี หากไมส ามารถตกลงกนั ได ในขนั้ ตอ ไป กส็ ามารถขอจดั ตง้ั คณะผพู จิ ารณา (panel) เพอื่ พจิ ารณาตดั สนิ คดี ซง่ึ ถา หากคำตดั สนิ ของคณะ ผพู จิ ารณายงั ไมเปนที่พอใจ ประเทศท่ีเปนฝายโจทยก็สามารถยื่นอุทธรณคำตัดสินของ คณะผพู จิ ารณาได โดยใหอ งคก รอทุ ธรณ (appellate body) เปน ผพู จิ ารณา ประเทศสมาชกิ ทเ่ี ปน ฝา ยแพค ดตี อ งปฏบิ ตั ติ ามคำตดั สนิ ของคณะผพู จิ ารณา หรอื องคก รอทุ ธรณ อกี ทง้ั ยงั ตอ งเปน ผอู อกคา ใชจ า ยในการพจิ ารณาคดดี ว ย ทง้ั นี้ การดำเนนิ งานในแตล ะขนั้ ตอนไดม กี รอบเวลากำหนดไวอ ยา งชดั เจน แตร วมทงั้ สน้ิ แลว ตอ งไมเ กนิ 445 วนั 18 19

ระบบการระงบั ขอ พพิ าทอนื่ ๆ ของอาเซยี น… 21 นอกจากนน้ั อาเซยี นยงั ไดป รบั ปรงุ กลไกการดำเนนิ งานใหม รี ะบบ การระงบั ขอ พพิ าทอน่ื ทง้ั ในลกั ษณะของการใหค ำปรกึ ษาหารอื และชแ้ี นะแนว ทางแกไ ขปญ หา ดงั น้ี 1. จดั ตงั้ หนว ยงานดา นกฎหมาย (ASEAN Legal Unit) ขน้ึ ณ สำนกั เลขาธกิ ารอาเซยี น กรงุ จาการต า ประเทศอนิ โดนเี ซยี เพอื่ ใหคำปรึกษาหารือและการตีความกฎหมายและความตกลง/ พธิ สี ารฉบบั ตา ง ๆ ของอาเซยี น 2. จดั ตงั้ หนว ยงานกำกบั ดแู ลแกไ ขปญ หาการคา และการลงทนุ ของ อาเซยี นทางอนิ เตอรเ นต็ (ASEAN Consultations to Solve Trade and Investment Related Issues - ACT) เพอ่ื ชว ย แกไ ขปญ หาการคา และการลงทนุ ของประเทศสมาชกิ อาเซยี น โดยใชว ธิ กี ารตดิ ตอ ประสานงานทางอนิ เตอรเ นต็ เปน การลด ขนั้ ตอนและระยะเวลาดำเนนิ การเพอ่ื แกไ ขปญ หาใหล ลุ ว ง โดย National AFTA Unit ของไทย คอื กรมเจรจาการคา ระหวา งประเทศ กระทรวงพาณชิ ย ซง่ึ รบั ผดิ ชอบในฐานะเปน ACT Focal Point และตดิ ตอ ไดท ี่ [email protected] 3. จดั ตง้ั คณะผตู ดิ ตามและตรวจสอบการดำเนนิ งานของอาเซยี น (ASEAN Compliance Body - ACB) เพ่ือกำกับดูแลให ประเทศสมาชกิ ปฏบิ ตั ติ ามพนั ธกรณตี า งๆ ทมี่ อี ยอู ยา งจรงิ จงั โดยสมาชิกอาเซียนมีสิทธิแตงต้ังผูแทน ACB ไดประเทศ ละ 1 คน สำหรบั ไทย ไดแ ตง ตงั้ อธบิ ดกี รมเจรจาการคา ระหวา ง ประเทศเปน ผแู ทนใน ACB 20

ววิ ฒั นาการสำคญั ของการรวมกลมุ ทางเศรษฐกจิ ของอาเซยี น: พัฒนาการในดานแนวคิดการรวมกลุมทางเศรษฐกิจของอาเซียน ไดเ กดิ ขนึ้ อยา งชดั เจนในการประชมุ สดุ ยอดอาเซยี น ครง้ั ท่ี 8 เมอื่ วนั ที่ 4 พฤศจิกายน 2545 ณ กรุงพนมเปญ ประเทศกัมพูชา ท่ีผูนำอาเซียนได เห็นชอบใหอาเซียนกำหนดทิศทางการดำเนินงานเพ่ือไปสูเปาหมายท่ี ชดั เจน ไดแ ก การเปน ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น ซง่ึ อาจเปน ไปในทำนอง เดียวกับประชาคมเศรษฐกิจยุโรปในระยะเร่ิมตน โดยมีลำดับพัฒนาการ ทสี่ ำคญั ดงั นี้ 22 23

ป การดำเนนิ การ ป การดำเนนิ การ 2546 - ผนู ำอาเซยี นประกาศแถลงการณ Bali Concord II เหน็ - ผูนำอาเซียนไดลงนามในปฏิญญาเซบูวาดวยแผน ชอบทจ่ี ะจดั ตง้ั ประชาคมอาเซยี น (ASEAN Community) แมบทสำหรับกฎบัตรอาเซียน เพ่ือสรางนิติฐานะให ซง่ึ ประกอบดว ย 3 เสาหลกั ไดแ ก ความมน่ั คง เศรษฐกจิ อาเซยี นและปรบั ปรงุ กลไก/กระบวนการดำเนนิ งานภายใน สงั คมและวฒั นธรรม ภายในป ค.ศ. 2020 ของอาเซยี น เพอ่ื รองรบั การเปน ประชาคมอาเซยี น 2547 - ผนู ำอาเซยี นไดล งนามในกรอบความตกลงวา ดว ยการรวม ส.ค. 2550 - รฐั มนตรเี ศรษฐกจิ อาเซยี นไดล งนามในพธิ สี ารวา ดว ยการ กลุมสาขาสำคัญของอาเซียนและรัฐมนตรีเศรษฐกิจ รวมกลมุ สาขาโลจสิ ตกิ สข องอาเซยี น โดยมี Roadmap อาเซียนไดลงนามในพิธีสารรายฉบับ รวม 11 ฉบับ เพอื่ การรวมกลมุ สาขาโลจสิ ตกิ สเ ปน ภาคผนวก ซงึ่ จะเปน ซึ่งมี Roadmap เพ่ือการรวมกลุมสาขาสำคัญเปน สาขาสำคญั ลำดบั ที่ 12 ทอี่ าเซยี นจะเรง รดั การรวมกลมุ ภาคผนวก โดยมวี ตั ถปุ ระสงคเ พอื่ นำรอ งการรวมกลมุ ทาง ใหแ ลว เสรจ็ โดยเรว็ เศรษฐกิจใน 11 สาขาสำคัญกอน (เกษตร/ ประมง/ ผลติ ภณั ฑไ ม/ ผลติ ภณั ฑย าง/ สง่ิ ทอและเครอื่ งนงุ หม / พ.ย. 2550 - ผนู ำอาเซยี นลงนามในปฏญิ ญาวา ดว ยแผนงานการจดั ตง้ั ยานยนต/ อเิ ลก็ ทรอนกิ ส/ สขุ ภาพ/ เทคโนโลยสี ารสนเทศ/ ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ซ่ึงมีแผนการดำเนินงาน การทอ งเทย่ี ว/ การบนิ ) (AEC Blueprint) และตารางเวลาดำเนนิ งาน (Strategic Schedule) เปน เอกสารผนวก โดยมวี ตั ถปุ ระสงคเ พอื่ 2548 - เจา หนา ทอี่ าวโุ สดา นเศรษฐกจิ อาเซยี นพจิ ารณาทบทวน สรา งอาเซยี นใหเ ปน ตลาดและฐานการผลติ เดยี ว เพมิ่ ขดี ปรบั ปรงุ แผนงานการรวมกลมุ สาขาสำคญั ของอาเซยี นใน ความสามารถในการแขงขัน ลดชองวางการพัฒนา ระยะที่ 2 เพอ่ื ปรบั ปรงุ มาตรการตา งๆ ใหม ปี ระสทิ ธภิ าพ ระหวางประเทศสมาชิก และสงเสริมการรวมตัวของ และรวมขอ เสนอของภาคเอกชน อาเซยี นเขา กบั ประชาคมโลก 2549 - รฐั มนตรเี ศรษฐกจิ อาเซยี นลงนามในกรอบความตกลงวา ดว ยการรวมกลมุ สาขาสำคญั ของอาเซยี น และพธิ สี ารวา ดว ยการรวมกลมุ สาขาสำคญั (ฉบบั แกไ ข) ม.ค. 2550 - ผนู ำอาเซยี นไดล งนามในปฏญิ ญาเซบวู า ดว ยการเรง รดั การจดั ตง้ั ประชาคมอาเซยี นภายในป ค.ศ. 2015 เพอื่ เรง รดั เปา หมายการจดั ตง้ั ประชาคมอาเซยี นใหเ รว็ ขนึ้ อกี 5 ป จากเดมิ ทก่ี ำหนดไวใ นป ค.ศ. 2020 24 25

แนวทางนำรอ งสกู ารเปน ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น: “การเรง รดั การรวมกลมุ 12 สาขาสำคญั ของอาเซยี น” แนวทางการนำรองการรวมกลุมทางเศรษฐกิจเร่ิมตนจากการ ทดลองเรงรัดการรวมกลุมใน 12 สาขาสำคัญของอาเซียน (12 Priority Integration Sectors) มวี ตั ถปุ ระสงคเ พอ่ื สง เสรมิ ใหเ กดิ การเคลอ่ื นยา ยสนิ คา และบรกิ ารในสาขาตา งๆ ดงั กลา วไดอ ยา งเสรี และสรา งการรวมกลมุ ในดา น การผลิตและการจัดซื้อวัตถุดิบ เพ่ือสงเสริมการเปนฐานการผลิตรวมของ อาเซยี น และมกี ารใชท รพั ยากรตา งๆ ไดอ ยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ การดำเนนิ การ กำหนดประเทศผปู ระสานงานหลกั (Country Coordinators) ในแต ละสาขา ดงั นี้ 26 27

ความสำคญั ของการรวมกลมุ 12 สาขา 3. การปรบั ปรงุ กฎวา ดว ยแหลง กำเนดิ สนิ คา ใหม คี วามโปรง ใส มี จากขอมูลสถิติการคาท่ีผานมา มูลคาการคาของไทยกับอาเซียน มาตรฐานทเี่ ปน สากล และอำนวยความสะดวกใหแ กภ าคเอกชน มากขนึ้ ขณะนี้ นอกเหนอื จากกฎ 40% value-added content สำหรับสินคาที่อยูภายใตแผนงานการรวมกลุมทางเศรษฐกิจ มีมูลคากวา แลว อาเซยี นไดพ ฒั นาการคดิ แหลง กำเนดิ สนิ คา โดยวธิ แี ปรสภาพ รอ ยละ 50 ของมลู คา การคา ทง้ั หมดของไทยกบั อาเซยี น ดงั นนั้ จงึ เปน โอกาส อยา งเพยี งพอ (substantial transformation) เพอื่ เปน ทางเลอื ก สำคญั ทไี่ ทยจะตอ งเรง พฒั นาศกั ยภาพและขดี ความสามารถในดา นการสง ออก ในการคำนวณแหลง กำเนดิ สนิ คา ใหก บั สนิ คา สง่ิ ทอ อลมู เิ นยี ม โดยเฉพาะในสาขาทไ่ี ทยมคี วามพรอ มและมขี ดี ความสามารถในการแขง ขนั สงู เหลก็ และผลติ ภณั ฑไ มแ ลว และไดเ รมิ่ ใชว ธิ กี ารคดิ คำนวณแหลง อยา งเชน สาขาผลติ ภณั ฑอ าหาร ผลติ ภณั ฑย านยนต ผลติ ภณั ฑอ เิ ลก็ ทรอนกิ ส กำเนดิ สนิ คา แบบสะสมบางสว น (Partial Cumulation ROO) รวมถงึ สาขาบรกิ าร อาทิ สาขาการทอ งเทยี่ ว การบรกิ ารสาขาสขุ ภาพ และ เพอ่ื ใหก ารคำนวณสดั สว นวตั ถดุ บิ ทใี่ ชใ นการผลติ มคี วามยดื หยนุ สาขาเทคโนโลยสี ารสนเทศ เปน ตน เพอ่ื ใชป ระโยชนจ ากการรวมกลมุ สาขา มากขนึ้ โดยสนิ คา ทม่ี สี ดั สว นการผลติ ภายในขน้ั ตำ่ รอ ยละ 20 สำคญั ของอาเซยี นไดอ ยา งเตม็ ที่ สามารถนำมานบั รวมในการคดิ แหลง กำเนดิ สนิ คา แบบสะสมของ แผนงานภายใตก ารรวมกลมุ 12 สาขาสำคญั ของอาเซยี น อาเซยี นได เพอื่ รบั สทิ ธปิ ระโยชนภ ายใตอ าฟตา 1. การเรง ขจดั ภาษสี นิ คา ใน 9 สาขาหลกั * (เกษตร/ ประมง/ ไม/ 4. การคาบริการ อาเซียนไดเห็นชอบเปาหมายการเปดเสรี ยาง/ สงิ่ ทอ/ ยานยนต/ อเิ ลก็ ทรอนกิ ส/ เทคโนโลยสี ารสนเทศ/ สาขาบรกิ ารสำคญั 5 สาขา (Priority Services Sectors) ไดแ ก สาขาสขุ ภาพ) ใหเ รว็ ขน้ึ จากกรอบอาฟตา อกี 3 ป ดงั น้ี สาขาการทอ งเทย่ี ว เทคโนโลยสี ารสนเทศ สาขาสขุ ภาพ และ สาขาการบนิ ภายในป ค.ศ. 2010 สาขาโลจสิ ตกิ ส ภายใน 2. การขจัดมาตรการท่ีมิใชภาษี อาเซียนไดจัดทำหลักเกณฑ ป ค.ศ. 2013 สำหรบั สาขาบรกิ ารอนื่ ๆ ไดก ำหนดเปา หมายไว (criteria) การจำแนกมาตรการทม่ี ใิ ชภ าษขี องประเทศสมาชกิ ภายในป ค.ศ. 2015 ซง่ึ จะตอ งเรง เจรจาและจดั ทำขอ ผกู พนั ในการ แลว ซงึ่ ใชพ น้ื ฐานหลกั เกณฑก ารจำแนกตาม WTO และได เปด ตลาดในแตล ะรอบของการเจรจาทงั้ ในดา นการเขา สตู ลาด เห็นชอบแผนงานการขจัดมาตรการที่มิใชภาษี (Work (Market Access) และการใหการประติบัติเย่ียงคนชาติ Programme on elimination of NTBs) ซงึ่ ประเทศสมาชกิ (National Treatment: NT) ซงึ่ ไดส รปุ ผลการเจรจารอบที่ 4 อาเซยี นเดมิ 5 ประเทศมกี ำหนดทจี่ ะขจดั มาตรการทม่ี ใิ ชภ าษี (ป 2548-2549) และจดั ทำขอ ผกู พนั การเปด ตลาดการคา บรกิ าร ทงั้ หมดภายในป ค.ศ. 2010 สำหรบั ประเทศฟล ปิ ปน สภ ายใน ชดุ ท่ี 5* ซงึ่ รฐั มนตรเี ศรษฐกจิ อาเซยี นไดล งนามพธิ สี ารอนวุ ตั ิ ป ค.ศ. 2012 และประเทศ CLMV ภายในป ค.ศ. 2015 * สินคาที่จะเรงลดภาษีใน 9 สาขาสำคัญมีจำนวนทั้งสิ้น 4,272 รายการ โดยประเทศสมาชิกสามารถ 28 ยกเวน รายการสนิ คา ทไี่ มพ รอ มเรง ลดภาษี (Negative List) ไดไ มเ กนิ รอ ยละ 15 ของจำนวนรายการ สินคาท้ังหมด * สาขาบรกิ ารทไี่ ทยเสนอเปด ตลาดเพม่ิ เตมิ ภายใตข อ ผกู พนั ชดุ ที่ 5 ประกอบดว ย การรกั ษาในโรงพยาบาล (ทง้ั คนไขน อกและคนไขใ น) บรกิ ารทพ่ี กั ประเภท โมเตล และศนู ยท พี่ กั แบบตา งๆ การตดิ ตงั้ วางระบบ คอมพวิ เตอร การประมวลผลขอ มลู บรกิ ารโทรเลข โทรสาร บรกิ ารโทรคมนาคมเสรมิ เชน Electronic mail, voice mail บรกิ ารดา นการแปล และบรกิ ารตรวจเรอื เพอ่ื ออกใบสำคญั รบั รอง ทง้ั นี้ เงอ่ื นไข การเปดตลาดยังคงอยูภายใตกรอบกฎหมายไทยท่ีกำหนดในปจจุบัน 29

ขอ ผกู พนั ชดุ ท่ี 5 เมอ่ื วนั ที่ 8 ธนั วาคม 2549 ณ เมอื งเซบู สาขาสำคญั ดว ย เชน ผลติ ภณั ฑไ ม เครอ่ื งมอื แพทย ยาสมนุ ไพร ประเทศฟลิปปนส ขณะนี้ อยูระหวางการเจรจารอบท่ี 5 และผลติ ภณั ฑเ สรมิ สขุ ภาพ เปน ตน (ป 2550-2551) โดยไดจ ดั ทำขอ ผกู พนั การเปด ตลาดชดุ ที่ 6 8. การเคลอ่ื นยา ยของนกั ธรุ กจิ ผเู ชยี่ วชาญ ผปู ระกอบวชิ าชพี ซง่ึ เปน การปรบั ปรงุ ขอ เสนอการเปด ตลาดในขอ ผกู พนั ชดุ ที่ 5 แรงงานมฝี ม อื และผมู คี วามสามารถพเิ ศษ อยรู ะหวา งการ แลวเสร็จ และไดมีการลงนามใชสารอนุวัติขอผูกพันชุดท่ี 6 พฒั นาจดั ทำ ASEAN Business Card เพอื่ อำนวยความสะดวก ดงั กลา วเมอื่ วนั ที่ 19 พฤศจกิ ายน 2550 ณ ประเทศสงิ คโปร ในการเดินทางใหแกนักธุรกิจภายในภูมิภาค และเรงพัฒนา มาตรฐานการยอมรบั รว มสำหรบั บคุ ลากรในสาขาวชิ าชพี ตา งๆ 5. การลงทนุ สง เสรมิ การลงทนุ ภายในภมู ภิ าคโดยการรว มลงทนุ ซงึ่ ขณะน้ี ไดจ ดั ทำขอ ตกลงยอมรบั รว มในสาขาวศิ วกรรม สาขา ในสาขาอตุ สาหกรรมทมี่ ศี กั ยภาพ และสรา งเครอื ขา ยดา นการ พยาบาล สถาปนกิ และคณุ สมบตั ผิ สู ำรวจแลว และอยรู ะหวา ง ลงทนุ ของอาเซยี น ซงึ่ ขณะนี้ ไดจ ดั ทำรายชอ่ื เขตสง เสรมิ การ การพัฒนาในสาขาวิชาชีพอ่ืนๆ เชน นักกฎหมาย นักบัญชี ลงทนุ พเิ ศษ และเขตนคิ มอตุ สาหกรรมในอาเซยี นแลว เพอ่ื ให บคุ ลากรทางการแพทย เปน ตน โดยมวี ตั ถปุ ระสงคห ลกั เพอ่ื เกดิ การเชอ่ื มโยงดา นการผลติ และการใชว ตั ถดุ บิ ภายในภมู ภิ าค อำนวยความสะดวกในการประกอบวิชาชีพของผูเชี่ยวชาญ และแรงงานมฝี ม อื ภายในอาเซยี น 6. การอำนวยความสะดวกดา นพธิ กี ารดา นศลุ กากร อาเซยี นได 9. การอำนวยความสะดวกดา นการเดนิ ทางภายในอาเซยี น อยู จดั ทำความตกลงวา ดว ยการอำนวยความสะดวกดา นศลุ กากร ระหวา งการปรบั ประสานกระบวนการ/พธิ กี ารในการตรวจลง ดว ยระบบอเิ ลก็ ทรอนกิ ส ณ จดุ เดยี ว เมอื่ ป 2548 ซง่ึ กำหนด ตราใหก บั นกั เดนิ ทางตา งชาตทิ เ่ี ดนิ ทางเขา มาในอาเซยี น รวม ใหประเทศสมาชิกอาเซียนเดิม 6 ประเทศพัฒนาระบบ ทง้ั การยกเวน การตรวจลงตราใหก บั ผเู ดนิ ทางสญั ชาตอิ าเซยี น National Single Window ใหแ ลว เสรจ็ ภายในป 2551 และ ทเี่ ดนิ ทางภายในอาเซยี น ประเทศ CLMV ภายในป 2555 เพื่อเช่ือมโยงเปนระบบ ASEAN Single Window ตอ ไป ซงึ่ ไทยและฟล ปิ ปน สไ ดเ รม่ิ 31 โครงการนำรองการอำนวยความสะดวกดานศุลกากรดวย ระบบอิเล็กทรอนิกส ณ จุดเดียว เมื่อป 2549 โดยทดลอง ใชกับใบขนสินคาขาออกและแบบฟอรม D กอน เพื่อให ผูประกอบการสามารถยื่นเอกสารและขอมูลที่เก่ียวของกับ การนำเขา -สง ออก ณ จดุ เดยี ว โดยกรมศลุ กากรสามารถตดั สนิ ใจ ในการตรวจปลอ ยสนิ คา ไดใ นคราวเดยี ว 7. การพฒั นามาตรฐานและความสอดคลอ งของผลติ ภณั ฑ ได จดั ทำมาตรฐานการยอมรบั รว มสำหรบั ผลติ ภณั ฑเ ครอื่ งสำอาง และผลติ ภณั ฑอ เิ ลก็ ทรอนกิ สแ ละเครอื่ งใชไ ฟฟา แลว ในระยะ ตอไปจะพัฒนาใหครอบคลุมสินคาอ่ืนๆ ภายใตการรวมกลุม 30

ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น เปา หมายของการรวมกลมุ ทางเศรษฐกจิ ของอาเซยี น: อาเซยี นจะรวมตวั เปน ประชาคมเศรษฐกจิ ภายในป 2558 (ค.ศ.2015) โดยมตี ลาดและฐานการผลติ เดยี วกนั (single market and production base) และมกี ารเคลอ่ื นยา ยสนิ คา บรกิ าร การลงทนุ และแรงงานฝม อื อยา งเสรี และ การเคล่ือนยายเงินทุนท่ีเสรีมากขึ้น (free flows of goods, services, investment, and skilled labors, and freer flow of capital) 32 33

ทำไมตอ งจดั ตงั้ ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น ? อาเซียนจำเปนตองเรงรัดการรวมกลุมภายในหรือเรงจัดตั้ง ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น เนอ่ื งจากกระแสโลกาภวิ ตั น และแนวโนม การ ทำขอตกลงการรวมกลุมทางเศรษฐกิจในภูมิภาคตางๆ มากขึ้น ทำให อาเซยี นตอ งเรง แสดงบทบาทการรวมกลมุ ดว ยความมน่ั คงมากขน้ึ กวา แตก อ น และปรบั ปรงุ การดำเนนิ งานใหท นั กระแสการเปลยี่ นแปลงดงั กลา ว โดยเฉพาะ อยางย่ิงกระแสการแขงขันทางการคาและการแขงขันเพ่ือดึงดูดการลงทุน โดยตรงที่นับวันจะทวีความรุนแรงมากข้ึนและมีแนวโนมจะถายโอนไปสู ประเทศเศรษฐกจิ ใหม เชน จนี อนิ เดยี และรสั เซยี มากขนึ้ การรวมกลุมทางเศรษฐกิจของอาเซียนจะเปนปจจัยสำคัญที่ ชวยเสริมสรางความแข็งแกรงทางเศรษฐกิจและเพ่ิมความสามารถในการ แขงขันของอาเซียนในตลาดโลก เน่ืองจากสงเสริมใหเกิดการเปดเสรีการ เคล่ือนยายปจจัยการผลิตระหวางประเทศสมาชิกที่ลึกซึ้งและกวางขวาง มากยง่ิ ขน้ึ ทง้ั ในดา นการคา สนิ คา การคา บรกิ าร การลงทนุ เงนิ ทนุ และ แรงงาน รวมถงึ ความรว มมอื ในดา นการอำนวยความสะดวกทางการคา และ การลงทุน เพ่ือลดอุปสรรคทางดานการคา การลงทุน ใหเหลือนอยท่ีสุด เทา ทจ่ี ะเปน ไปได ซงึ่ จะนำไปสกู ารพฒั นามาตรฐานการครองชพี และความ กินดีอยูดีของประชาชนภายในประเทศ และลดชองวางความเหล่ือมล้ำ ทางสังคมใหนอยลง 34 35

บา นของอาเซยี น “10 แรงแขง็ ขนั ”

เดนิ หนา เตม็ ตวั …มงุ หนา สปู ระชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น : “AEC Blueprint …พมิ พเ ขยี วเพอื่ จดั ตง้ั ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น” เพอ่ื ไปสเู ปา หมายการเปน ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น อาเซยี นได จดั ทำแผนงานในเชงิ บรู ณาการการดำเนนิ งานในดา นเศรษฐกจิ ตา งๆ เพอื่ ให เหน็ การดำเนนิ งานในภาพรวมทจี่ ะนำไปสปู ระชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี นภายใน ป ค.ศ. 2015 ไดอ ยา งชดั เจน ซง่ึ ถา หากเปรยี บเทยี บกบั การสรา งบา น แผน งานนี้ก็เปรียบเสมือนพิมพเขียวท่ีจะชวยบอกองคประกอบและรูปรางหนา ตาของบา นหลงั นวี้ า เมอ่ื สรา งเสรจ็ แลว จะมรี ปู รา งหนา ตาอยา งไร ทำไมตอ งจดั ทำ AEC Blueprint ? z เพอื่ กำหนดทศิ ทางการดำเนนิ งานในดา นเศรษฐกจิ ใหช ดั เจนตาม กรอบระยะเวลาทกี่ ำหนดจนบรรลเุ ปา หมาย AEC ในป ค.ศ. 2015 z เพอื่ สรา งพนั ธะสญั ญาระหวา งประเทศสมาชกิ ทจี่ ะดำเนนิ การ ไปสเู ปา หมายดงั กลา วรว มกนั องคป ระกอบสำคญั ของ AEC Blueprint การเปน ตลาดเดยี ว การสรา งขดี ความ การพฒั นาเศรษฐกจิ การบรู ณาการเขา และฐานการผลติ รว ม สามารถในการ อยา งเสมอภาค กบั เศรษฐกจิ โลก แขงขนั ทางเศรษฐกิจ แผนงานทจ่ี ะสง เสรมิ ของอาเซยี น การรวมกลมุ เขา กบั ประชาคมโลกโดยเนน แผนงานที่จะสง แผนงานท่ีจะสงเสรมิ แผนงานทจี่ ะสงเสริม การปรบั ประสาน เสรมิ ใหม กี ารเคลอ่ื น การสรา งความ การรวมกลมุ ทาง นโยบายเศรษฐกจิ ของ ยา ยสนิ คา บรกิ าร สามารถในดานตา งๆ เศรษฐกจิ ของสมาชกิ อาเซยี นกบั ประเทศ การลงทนุ และ เชน นโยบายการ และลดชองวางของ ภายนอกภมู ภิ าค เชน แรงงานมฝี ม อื แขง ขนั สทิ ธใิ น ระดบั การพฒั นา การจัดทำเขตการคา อยา งเสรี และการ ทรพั ยส นิ ทางปญ ญา ระหวางสมาชิกเกา เสรี และการสรา ง เคลอ่ื นยายเงิน นโยบายภาษี และการ และใหม เชน สนบั สนนุ เครือขายในดานการ ทนุ อยา งเสรมี ากขนึ้ พฒั นาโครงสรา ง การพฒั นา SMEs ผลติ /จำหนา ยเปน ตน พนื้ ฐาน (การเงนิ การขนสง และ เทคโนโลยสารสนเทศ) 38 39

สำหรบั องคป ระกอบอนื่ ๆ ไดแ ก การปรบั ปรงุ กลไกดา นสถาบนั โดย ความเชอ่ื มโยงของ AEC Blueprint กบั กฎบตั รอาเซยี น : การจดั ตงั้ กลไกการหารอื ระดบั สงู ประกอบดว ยผแู ทนระดบั รฐั มนตรที กุ สาขา ทเี่ กย่ี วขอ ง รวมทงั้ ภาคเอกชนอาเซยี น ตลอดจนการพฒั นาระบบกลไกการ กฎบตั รอาเซยี น เปน เสมอื นธรรมนญู ของอาเซยี นซงึ่ วางกฎเกณฑ ตรวจสอบติดตามผลการดำเนินงาน (Peer Review) และจัดหาแหลง สำหรบั ประชาคมอาเซยี น ทปี่ ระกอบดว ย 3 เสาหลกั ไดแ ก ความมนั่ คง ทรพั ยากรสำหรบั การดำเนนิ งานกจิ กรรมตา งๆ อยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ เศรษฐกจิ สงั คมและวฒั นธรรม โดยในสว นของเสาเศรษฐกจิ จะมี AEC Blueprint เปนแผนงานท่ีอาเซียนตองดำเนินการเพ่ือใหบรรลุการเปน ในชว งการประชมุ สดุ ยอดอาเซยี น ครงั้ ท่ี 13 เมอื่ เดอื นพฤศจกิ าย ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี นในป 2558 น 2550 ณ ประเทศสงิ คโปร ผนู ำอาเซยี นไดล งนามในปฏญิ ญาวา ดว ยแผน งานการจดั ตง้ั ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น โดยประกอบดว ยแผนการดำเนนิ 41 งาน (AEC Blueprint) และตารางเวลาดำเนนิ งาน (Strategic Schedule) ซึ่งเปนเอกสารผนวก จึงนับไดวา ขณะน้ีอาเซียนไดจัดทำพิมพเขียวของ การดำเนินงานไปสูการเปนประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนเสร็จสมบูรณแลว ขน้ั ตอ ไป คอื การเรมิ่ ลงมอื ดำเนนิ งานตามแผนงานในดา นตา งๆ เพอ่ื รว มกนั สรา งประชาคมทเี่ ปน หนง่ึ เดยี วกนั ของอาเซยี นตอ ไป (รายละเอยี ด AEC Blueprint ในภาคผนวก) ทำอยา งไรหากบางประเทศไมส ามารถปฏบิ ตั ติ ามแผนงานได ? ในการดำเนนิ งานสามารถกำหนดใหม คี วามยดื หยนุ ในแตล ะเรอื่ งไว ลว งหนา ได (pre-agreed flexibilities) แตเ มอ่ื ตกลงกนั ไดแ ลว ประเทศสมาชกิ จะตอ งยดึ ถอื และปฏบิ ตั ติ ามพนั ธกรณที ไ่ี ดต กลงกนั อยา งเครง ครดั ดว ย การตดิ ตามวดั ผลการดำเนนิ งาน : เพอื่ ใหก ารดำเนนิ งานเปน ไปตาม แผนงานและกำหนดเวลาทต่ี ง้ั ไว อาเซยี นจงึ ตกลงทจี่ ะจดั ทำเครอื่ งมอื ตดิ ตาม วดั ผลการดำเนนิ การตาม AEC Blueprint หรอื ทเี่ รยี กวา AEC Scorecard ซง่ึ จะใชเ ปน เครอ่ื งมอื หรอื กลไกในการตดิ ตามความคบื หนา และประเมนิ ผล การดำเนนิ งานในดานตา งๆ ของประเทศสมาชิกเปน รายประเทศ รวมทง้ั ภาพรวมการดำเนนิ งานในระดบั ภมู ภิ าคดว ย โดยจะเสนอ AEC Scorecard ใหผ นู ำอาเซยี นทราบในการประชมุ สดุ ยอดอาเซยี นทกุ ปด ว ย 40

กฎบตั รอาเซยี น “ASEAN Charter” แนวคดิ ของการจดั ทำกฎบตั รอาเซยี นเกดิ ขน้ึ ในกรอบกระบวนการ ปฏริ ปู อาเซยี นเพอ่ื แกไ ขปญ หาสภาพนติ บิ คุ คลและจดั โครงสรา งองคก รเพอ่ื รองรบั การเปน ประชาคมอาเซยี น โดยมงุ เนน การสรา งนติ ฐิ านะ (legal status) ในเวทรี ะหวา งประเทศใหก บั อาเซยี น วตั ถปุ ระสงคข องการจดั ทำกฎบตั รอาเซยี น : เพ่ือใหกระบวนการรวมกลุมของอาเซียนมีพ้ืนฐานทางกฎหมาย รองรบั และมพี นั ธะสญั ญาตอ กนั มากขน้ึ และจะเปน เสมอื นธรรมนญู ของ อาเซียนซ่ึงจะวางกรอบทางกฎหมายและโครงสรางองคกรเพื่อเพิ่ม ประสิทธิภาพของอาเซียนในการรบั มอื กับความทาทายใหมๆ และสงเสรมิ เอกภาพในการรวมตัวกันของประเทศสมาชิก และเปนกาวสำคัญในการ ยกระดบั การรวมตวั ของประเทศสมาชกิ ไปสกู ารจดั ตงั้ ประชาคมอาเซยี นใน ป ค.ศ. 2015 ซง่ึ ประกอบดว ย 3 ดา นหลกั ไดแ ก ดา นความมนั่ คง ดา นเศรษฐกจิ ดา นสงั คมและวฒั นธรรม องคป ระกอบสำคญั ในกฎบตั รอาเซยี น : กฎบตั รอาเซยี นนอกจากจะระบเุ รอ่ื งโครงสรา งองคก รและสถานะ ของอาเซยี นแลว ยงั มเี รอ่ื งของกระบวนการตดั สนิ ใจ และกลไกการระงบั ขอ พพิ าทระหวา งประเทศสมาชกิ รวมถงึ เรอ่ื งกองทนุ และงบประมาณในการ ดำเนนิ กจิ กรรมตา งๆ ของอาเซยี นดว ย ผนู ำอาเซยี นไดล งนามในกฎบตั รอาเซยี นในชว งการประชมุ สดุ ยอด อาเซยี น ครงั้ ที่ 13 เมอื่ วนั ที่ 20 พฤศจกิ ายน 2550 ทส่ี งิ คโปร ดงั นน้ั จงึ เปน ทน่ี า จบั ตามองวา ภายหลงั จากการลงนามในกฎบตั รอาเซยี นนแ้ี ลว จะพลกิ โฉม การดำเนนิ งานของอาเซยี นไดม ากนอ ยเพยี งใด 42 43

เมอื่ พจิ ารณารปู แบบการดำเนนิ งานการรวมกลมุ ทางเศรษฐกจิ ของ อาเซยี นในปจ จบุ นั จะพบวา มกี ารดำเนนิ งานในลกั ษณะผสมผสานระหวา ง Customs Union (มีการขจัดภาษีภายในภูมิภาค แตสิ่งที่ยังขาดอยู คือ uniform external tariff structure) Common Market (มกี ารขจดั อปุ สรรค ทางการคา ทงั้ ดา นภาษแี ละมใิ ชภ าษี และสง เสรมิ การเคลอ่ื นยา ยสนิ คา บรกิ าร และการลงทนุ แตส ง่ิ ทยี่ งั ขาดอยู คอื common external trade policy) และ Economic Union (มเี ปา หมายการเคลอื่ นยา ยสนิ คา บรกิ าร เงนิ ทนุ และปจจัยการผลิตที่เสรี แตยังขาดนโยบายการเงิน การคลัง และระบบ สกุลเงินรวมกัน) ซ่ึงจัดเปนลักษณะเฉพาะที่พัฒนาข้ึนมาใหเหมาะสมกับ การดำเนนิ งานภายในของอาเซยี นเอง นอกจากนี้ เพอื่ ใหก ารรวมกลมุ ทางเศรษฐกจิ ภายในภมู ภิ าคเปน ไป อยา งมปี ระสทิ ธภิ าพและเพมิ่ ขดี ความสามารถในการแขง ขนั อาเซยี นจำเปน ตอ งคำนงึ ถงึ บรบิ ทภายนอกประกอบ โดยเฉพาะทศิ ทางนโยบายดา นเศรษฐกจิ กบั ประเทศภายนอกกลมุ เพอื่ สรา งขดี ความสามารถในการแขง ขนั ของอาเซยี น ในประชาคมโลก และเพมิ่ ขดี ความสามารถในการเจรจาตอ รอง รวมถงึ สง เสรมิ การรวมกลมุ ทางเศรษฐกจิ ทล่ี กึ ซง้ึ และกวา งขวางมากขนึ้ ซง่ึ มคี วามเปน ไปไดท จ่ี ะพฒั นาไปในลกั ษณะการเปน สหภาพศลุ กากร (Customs Union) ตลาดรว ม (Common Market) หรอื สหภาพเศรษฐกจิ (Economic Union) ในอนาคต กลา วโดยสรปุ รปู แบบการรวมกลมุ ทางเศรษฐกจิ ของอาเซยี นคงไม สามารถองิ ตามหลกั การ/รปู แบบตามทฤษฎที มี่ อี ยู เนอื่ งจากอาเซยี นไดพ ฒั นา แนวทาง/รปู แบบวธิ ดี ำเนนิ งานเพอ่ื ใหเ หมาะสมกบั การดำเนนิ งานภายในของ อาเซยี นเอง และการรวมกลมุ ทางเศรษฐกจิ ของอาเซยี นกเ็ ปน ไปในลกั ษณะ ทป่ี ระเทศสมาชกิ ตา งเหน็ พอ งรว มกนั ทจี่ ะดำเนนิ การใหเ ปน ไปตามเปา หมาย/ พนั ธะสญั ญาทไ่ี ดต กลงกนั ไว ซงึ่ นบั เปน สงิ่ สำคญั ทจ่ี ะนำไปสคู วามสำเรจ็ และ การรวมกลมุ ทางเศรษฐกจิ ทล่ี กึ ซง้ึ มากขนึ้ ในอนาคต 44 45

ปจ จยั สำคญั ตอ ความสำเรจ็ ของการรวมกลมุ ทางเศรษฐกจิ ของอาเซยี น ความสำเรจ็ ของการรวมกลมุ ทางเศรษฐกจิ ในระดบั ภมู ภิ าคขน้ึ อยกู บั ปจ จยั สำคญั หลายประการ แตส งิ่ หนง่ึ ทน่ี า จะมสี ว นสำคญั ตอ การดำเนนิ งาน เหน็ จะเปน ความเปน หนงึ่ เดยี วกนั ของประเทศสมาชกิ ภายในกลมุ ทจี่ ะตอ งยดึ มั่นและถือม่ันเปาหมายในระดับภูมิภาครวมกันอยางจริงจัง ยอมสละ ผลประโยชนบางประการของแตละประเทศเพื่อผลประโยชนสวนรวมใน ระดบั ภมู ภิ าครว มกนั มเิ ชน นนั้ คงไมส ามารถผลกั ดนั ใหเ กดิ การรวมกลมุ ทาง เศรษฐกจิ ทลี่ กึ ซงึ้ และกวา งขวางขน้ึ มาได นอกจากปจ จยั ดงั กลา วขา งตน แลว ปจ จยั อน่ื ๆ ทจี่ ะชว ยสง เสรมิ การ รวมกลมุ ทางเศรษฐกจิ ใหเ หน็ ผลเปน รปู ธรรม และสรา งขดี ความสามารถทาง ดา นเศรษฐกจิ ในระดบั ภมู ภิ าคใหโ ดดเดน ไดแ ก 46 47

1) โครงสรา งพน้ื ฐานภายในภมู ภิ าค โดยเฉพาะระบบการขนสง 3) กลไกการตดั สนิ ใจ อาเซยี นควรพจิ ารณารปู แบบการตดั สนิ ใจ ที่จะตองเช่ือมโยงถึงกันในระดับภูมิภาค เพ่ือใหเกิดการ แบบอนื่ ๆ ในการพจิ ารณากำหนดนโยบายหรอื ตดั สนิ ใจเกย่ี วกบั เคลอ่ื นยา ยสนิ คา และผคู นไดอ ยา งสะดวกตลอดเสน ทาง รวม กิจกรรมภายในของอาเซียน นอกเหนือจากระบบฉันทามติ ถงึ การอำนวยความสะดวก ณ จดุ ผา นแดนตา งๆ และสง เสรมิ (consensus) ทใี่ ชม าตง้ั แตเ รมิ่ ตน ของการรวมตวั ทางเศรษฐกจิ ความรว มมอื อยา งจรงิ จงั ในสาขาทมี่ ผี ลเชอื่ มโยงตอ การพฒั นา จนถงึ ปจ จบุ นั ซง่ึ มคี วามเปน ไปไดท จี่ ะผลกั ดนั ใหม กี ารนำเอา สาขาอนื่ ๆ (spin over effect) ในอาเซยี น เชน สาขาพลงั งาน ระบบเสยี งสว นใหญ (majority vote) มาใชก บั กระบวนการ สาขาการคมนาคม และการศกึ ษา เปน ตน ตดั สนิ ใจของอาเซยี น แตส มาชกิ คงตอ งหารอื ทจี่ ะกำหนดแนวทาง และขอบเขตของระบบเสยี งสว นใหญเ พอ่ื ใหม คี วามชดั เจนและ 2) นโยบายรวมในระดับภูมิภาค อาเซียนจำเปนตองพิจารณา โปรง ใสในการพจิ ารณาเรอ่ื งสำคญั ๆ ทปี่ ระเทศสมาชกิ จะไดร บั แนวทางการกำหนดนโยบายดานเศรษฐกิจรวมกันในระดับ ประโยชนร ว มกนั ภมู ภิ าคเพอื่ ชว ยเพมิ่ ขดี ความสามารถในการเจรจาตอ รอง รวมถงึ สรางผลประโยชนรวมกันในระดับภูมิภาค ซึ่งมีความจำเปน 4) การสรางสังคมกฎระเบียบ อาเซียนจำเปนตอ งพัฒนาไปสู อยา งยงิ่ ทแี่ ตล ะประเทศจะตอ งใหค วามสำคญั กบั การปรบั ปรงุ สงั คมกฎระเบยี บ (Rule-based Society) และสรา งนโยบาย กฎเกณฑ/กฎระเบียบ/กฎหมายภายในใหสอดคลองกับความ ดา นการคา และการลงทนุ ทสี่ อดประสานในระดบั ภมู ภิ าค โดย ตกลงอาเซยี นทม่ี อี ยดู ว ย ใชจุดแข็งของประเทศสมาชิกใหเกิดประโยชนสูงสุด เพื่อ สรางขีดความสามารถและขอไดเปรียบในการแขงขันใหกับ 48 อาเซียน และเนนย้ำการปฏิบัติตามพันธกรณีของประเทศ สมาชิกอยางเครงครัด 49

โอกาสและผลกระทบของการรวมกลมุ ทางเศรษฐกจิ ของอาเซยี น : นยั ตอ ไทย การรวมกลมุ ทางเศรษฐกจิ ในภมู ภิ าคอาเซยี นจะชว ยสง เสรมิ ใหเ กดิ การขยายตวั ในดา นการคา และการลงทนุ อนั เนอ่ื งมาจากการลดอปุ สรรคใน การเขา สตู ลาด ทงั้ ดา นมาตรการภาษแี ละมาตรการทมี่ ใิ ชภ าษี รวมถงึ การ สง เสรมิ ความรว มมอื เพอื่ อำนวยความสะดวกทางการคา และการลงทนุ ดงั นน้ั จงึ นบั เปน โอกาสสำคญั สำหรบั ผปู ระกอบการไทยทจ่ี ะตอ งเรง ปรบั ตวั และใช โอกาสจากการลดอปุ สรรคทางการคา และการลงทนุ ตา งๆ ลง ใหเ กดิ ประโยชน อยา งเตม็ ท่ี โดยเฉพาะในสาขาทไ่ี ทยมคี วามพรอ มและมขี ดี ความสามารถใน การแขงขันสูง อยางเชน สาขาผลิตภัณฑอาหาร ผลิตภัณฑยานยนต ผลิตภัณฑอิเล็กทรอนิกส รวมถึงสาขาบริการ อาทิ สาขาการทองเท่ียว การบริการสาขาสุขภาพ และสาขาเทคโนโลยีสารสนเทศ ซ่ึงสาขาตางๆ เหลานี้ ลวนเปนสาขาที่อาเซียนจะเรงรัดการรวมกลุมทางเศรษฐกิจให เหน็ ผลเปน รปู ธรรมภายในป ค.ศ. 2010 50 51

อยา งไรกต็ าม สำหรบั สาขาอตุ สาหกรรมทไี่ มพ รอ มในการแขง ขนั 53 หรอื ไมม คี วามไดเ ปรยี บในดา นตน ทนุ คงหลกี หนไี มพ น กบั ผลกระทบทจี่ ะเกดิ ขน้ึ อนั เนอ่ื งมาจากการลดอปุ สรรคในดา นการคา และการลงทนุ ตา งๆ ลง ทำให ผปู ระกอบการจากตา งชาตสิ ามารถเขา สตู ลาดไดส ะดวกมากขน้ึ และเพมิ่ การ แขง ขนั ในตลาดใหส งู ขน้ึ ดงั นน้ั ผปู ระกอบการทไี่ มม คี วามพรอ ม หรอื มขี ดี ความสามารถในการแขง ขนั ตำ่ อาจถกู กดดนั ใหต อ งออกจากตลาดไป ภาครฐั จงึ จำเปน ตอ งเตรยี มแผนการรองรบั ทรี่ อบคอบและรดั กมุ เพอื่ ลดผลกระทบท่ี จะเกดิ ขน้ึ เชน การจดั ตงั้ กองทนุ เพอ่ื รองรบั ผลกระทบจากการเปด เสรที าง การคา การกำหนดแนวนโยบายดา นเศรษฐกจิ ในระดบั มหภาคทชี่ ดั เจน ซง่ึ จะชวยสงสัญญาณใหภาคเอกชนไดรับทราบและเตรียมความพรอมใน การปรบั ตวั ไดอ กี ทางหนง่ึ 52

นโยบายของภาครฐั ตอ อาเซยี น ภาครฐั ไดใ หค วามสำคญั กบั การดำเนนิ งานของอาเซยี นเปน ลำดบั แรกมาโดยตลอดในฐานะทอ่ี าเซยี นเปน กลมุ ภมู ภิ าคทม่ี คี วามใกลช ดิ ทง้ั ในดา น การเมอื ง เศรษฐกจิ สงั คมและวฒั นธรรม โดยรฐั บาลไดใ ชน โยบาย ASEAN First Policy คอื อาเซยี นตอ งมากอ น เนอ่ื งจากเหน็ วา การรวมตวั อยา ง แนน แฟน ของอาเซยี นจะชว ยเพม่ิ ศกั ยภาพการแขง ขนั ของอาเซยี นรวมทง้ั ไทย ในการดึงดูดการลงทุนโดยตรงจากตางประเทศ รวมทั้งชวยสรางอำนาจ ในการตอ รองในกรอบการเจรจาระดบั ภมู ภิ าค และพหภุ าคี และจากพน้ื ฐาน ทแี่ ขง็ แกรง นี้ จะทำใหก ารเชอื่ มโยงกบั ประเทศอน่ื ๆ ของไทยเปน ไปอยา งมี ประสทิ ธภิ าพมากขน้ึ ดว ย รฐั บาลมโี ครงการสรา งเครอื ขา ยและขยายความรว มมอื ทางธรุ กจิ ใน อาเซยี น หรอื ASEAN Hub โดยมกี ระทรวงพาณชิ ยเ ปน หนว ยงานรบั ผดิ ชอบ ซง่ึ กำหนดยทุ ธศาสตรท มี่ ตี อ อาเซยี นไว 4 ดา น คอื 54 55

1) การเปน พนั ธมติ รและหนุ สว น คอื ตอ งทำใหอ าเซยี นเปน ทงั้ 3) การเปน ฐานการผลติ ใหอ ตุ สาหกรรมไทย ซง่ึ อาจจำเปน ตอ ง พนั ธมติ รและหนุ สว นเพอื่ ใหป ระเทศไทยเปน gateway ของ พจิ ารณาเรอ่ื งการยา ยฐานการผลติ ของบางอตุ สาหกรรมออกไป อาเซยี น ทงั้ การคา และการลงทนุ โดยการใชเ วทที วภิ าคที ม่ี อี ยู ยังประเทศเพื่อนบานเพื่อสรางความไดเปรียบในการแขงขัน และความรวมมือในกรอบอนุภูมิภาคตางๆ เชน ACMECS โดยเฉพาะอตุ สาหกรรมทใ่ี ชแ รงงาน และแรงงานกง่ึ ฝม อื เชน GMS และ IMT-GT เปน ตวั ชว ยผลกั ดนั และตอ งเปลย่ี นแนวคดิ อุตสาหกรรมแปรรูปอาหาร สิ่งทอ เฟอรนิเจอร แปรรูป การมองอาเซยี นจากคแู ขง มาเปน หนุ สว น โดยการสรา งความ ผลติ ภณั ฑไ ม หรอื การรว มลงทนุ กบั ประเทศเพอื่ นบา น ไวว างใจใหเ กดิ ขน้ึ ทง้ั แกค นไทย และผปู ระกอบการไทย โดยการ ใหค วามชว ยเหลอื แกป ระเทศเพอื่ นบา น การเขา ไปลงทนุ ผลติ 4) การเปน ตลาดทมี่ ปี ระชากรกวา 550 ลา นคน ซง่ึ ไทยจะตอ ง สนิ คา เกษตรทข่ี าดแคลน และการชกั จงู ประเทศทส่ี ามเขา รว ม รักษาตลาดเดิมนี้ไวใหม่ันคง และพยายามขยายออกไปให ในการพฒั นา เปน ตน กวา งขวางมากขน้ึ 2) การเปน แหลง วตั ถดุ บิ ทสี่ ำคญั คงตอ งยอมรบั วา ประเทศใน อาเซียนมีความหลากหลายและความพรอมทางเศรษฐกิจท่ี แตกตางกันไป มีทั้งกลุมที่มีความชำนาญในดานเทคโนโลยี กลุมที่เปนฐานการผลิต และกลุมท่ีมีทรัพยากรและแรงงาน สำหรับการผลิต ดังนั้น ไทยจึงจำเปนตองพิจารณาเลือกใช ประโยชนจ ากจดุ แขง็ ทมี่ อี ยขู องแตล ะประเทศใหเ หมาะสม 56 57

แนวทางการปรบั ตวั และการใชป ระโยชนจ ากการรวมกลมุ ทางเศรษฐกจิ ของอาเซยี น การรวมกลมุ ทางเศรษฐกจิ นอกจากจะชว ยเสรมิ สรา งความสามารถ ของประเทศภายในกลุมแลว ยังเปนการเปดโอกาสทางดานการคาและ การลงทนุ ภายในภมู ภิ าคใหก วา งขวางขน้ึ อยา งไรกต็ าม ในการรวมกลมุ ทาง เศรษฐกจิ ทมี่ กี ารลดอปุ สรรคตา งๆ ลง เพอ่ื ใหเ กดิ การเคลอื่ นยา ยสนิ คา บรกิ าร การลงทนุ และแรงงานไดอ ยา งเสรี ยอ มสง ผลใหเ กดิ การแขง ขนั ทเ่ี พมิ่ สงู ขน้ึ และหลกี เลย่ี งไมพ น ทผ่ี ปู ระกอบการภายในประเทศจะตอ งปรบั ตวั ใหท นั กบั การเปลย่ี นแปลงทจ่ี ะเกดิ ขน้ึ ดังนั้น การเตรียมความพรอมเพ่ือรองรับกับการเปลี่ยนแปลงจึง เปน สง่ิ สำคญั ทจ่ี ะชว ยหลกี เลยี่ ง/บรรเทาผลกระทบในเชงิ ลบทอ่ี าจจะเกดิ ขน้ึ รวมถงึ ชว ยใหส ามารถใชป ระโยชนจ ากโอกาสทม่ี อี ยไู ดอ ยา งเตม็ ท่ี โดยแนวทาง การปรบั ตวั ทภี่ าคเอกชนสามารถนำมาใชอ าจพจิ ารณา ไดท ง้ั ในเชงิ รกุ และ เชงิ รบั อาทิ การปรบั ตวั ในเชงิ รกุ 1. เพมิ่ ขดี ความสามารถในการแขง ขนั เชน การสรา งมลู คา เพม่ิ (value creation) การสรา ง brandname ใหเ ปน ทยี่ อมรบั ใน ระดบั สากล 58 59

2. ดำเนินกลยุทธการตลาดในเชิงรุก โดยเจาะถึงตลาดผูซื้อใน การปรบั ตวั ในเชงิ รบั ตา งประเทศ และศกึ ษาความตอ งการของผซู อ้ื เพอื่ พฒั นาสนิ คา 1. เตรยี มแผนการรองรบั สำหรบั สนิ คา ทไ่ี มม ศี กั ยภาพในการแขง ขนั ใหส อดคลอ งกบั ความตอ งการ เชน การพฒั นาเทคโนโลยี การพฒั นาระบบบรหิ ารจดั การ การ ทบทวน/วเิ คราะหด า นกำลงั คน เปน ตน 3. นำเทคโนโลยใี หมๆ เขา มาใชเ พอ่ื ยกระดบั ความสามารถในการ แขง ขนั โดยเฉพาะเทคโนโลยดี า นสารสนเทศทจี่ ะชว ยอำนวย 2. พฒั นาบคุ ลากร โดยเฉพาะแรงงานฝม อื และชา งเทคนคิ ให ความสะดวกในการดำเนนิ ธรุ กจิ และใหค วามสำคญั กบั เรอื่ ง สอดคลอ งกบั ความตอ งการในแตล ะสาขาและระดบั เทคโนโลยี การวจิ ยั และพฒั นา (R&D) ใหม ากขน้ึ เพอื่ สรา งนวตั กรรมใหมๆ ทเ่ี ปลย่ี นแปลงไป โดยเฉพาะการมคี วามรคู วามสามารถในการใช ICT ตรวจสอบกฎระเบยี บทไ่ี มส อดคลอ งกบั การเปด ตลาด 4. พัฒนาและสรางความสัมพันธกับภาคเอกชนของประเทศ สมาชกิ อาเซยี นอนื่ เพอื่ สรา งเครอื ขา ย หรอื พนั ธมติ รในการ 3. ศกึ ษาลทู างการคา ใหมๆ รวมถงึ ชอ งทางในดา นธรุ กจิ อน่ื ๆ เพอ่ื ดำเนนิ ธรุ กจิ และสรา งอำนาจในการเจรจาตอ รองทางการคา รองรบั การเปลยี่ นแปลง 5. ศกึ ษากฎระเบยี บในดา นตา งๆ ทเี่ กยี่ วขอ งใหเ ขา ใจอยา งถอ งแท 4. ทบทวนนโยบายการดำเนินธุรกิจใหมีความยืดหยุน รวมถึง และหากพบอุปสรรคเกี่ยวกับมาตรการกีดกันทางการคาให พิจารณาความเปนไปไดในการรวมทุนกับผูประกอบการจาก ประสานแจง หนว ยงานภาครฐั ทราบเพอื่ แกไ ขปญ หาโดยเรว็ ตา งชาตเิ พอื่ เสรมิ สรา งขดี ความสามารถในการดำเนนิ ธรุ กจิ 60 61

ขอ เสนอแนะสำคญั เพอื่ ใชป ระโยชนจ ากการรวมกลมุ ทางเศรษฐกจิ ของอาเซยี น “ดใู หด …ี มโี อกาส” ขอ เสนอ แนวทางดำเนนิ งาน 1. ใชป ระโยชนจ ากการลดภาษี - ศกึ ษารายการสนิ คา ทส่ี ามารถไดร บั สทิ ธปิ ระโยชนภ ายใต สนิ คา ภายใตก รอบอาเซยี น AFTA (สามารถเรียกดูรายการสินคาที่ไดรับสิทธิ Common Effective Preferential Tariff (CEPT) ของ 2. ขยายตลาดการคา บรกิ ารไปยงั ประเทศสมาชกิ อาเซยี นไดจ าก (www.aseansec.org) ประเทศสมาชกิ อาเซยี นอนื่ - ขอรบั สทิ ธปิ ระโยชนก ารยกเวน ภาษสี ำหรบั สนิ คา ภายใต ความตกลงไดท ก่ี รมการคา ตา งประเทศ (สามารถศกึ ษา รายละเอยี ดเพมิ่ เตมิ ไดท ี่ (www.dft.go.th) หมายเหตุ สนิ คา ทจ่ี ะไดร บั สทิ ธปิ ระโยชนจ ะตอ งมแี หลง กำเนดิ สนิ คา ในอาเซยี น (รายละเอยี ดเรอ่ื งแหลง กำเนดิ สินคาสามารถติดตอสอบถามเพ่ิมเติมไดที่กรมศุลกากร หรอื กรมการคา ตา งประเทศ) - วเิ คราะหค วามสามารถในการแขง ขนั ของธรุ กจิ ทง้ั ในดา น ความพรอมของเทคโนโลยีและ know-how ศึกษาขอ กำหนด/กฎเกณฑของประเทศสมาชิกอาเซียนใน สาขาบรกิ ารทส่ี นใจ รวมทง้ั ขอ ผกู พนั ในการเปด ตลาดการ คา บรกิ ารภายใตอ าเซยี น (รายละเอยี ดการเปด ตลาดการ คา บรกิ ารของประเทศสมาชกิ อาเซยี นสามารถสอบถาม ไดท ส่ี ำนกั เจรจาการคา บรกิ ารและการลงทนุ กรมเจรจา การคา ระหวา งประเทศ Call center : 0-2507-7444 ) 62 63

ขอ เสนอ แนวทางดำเนนิ งาน ขอ เสนอ แนวทางดำเนนิ งาน 3. ใชป ระโยชนจ ากการรวมกลมุ - ศกึ ษาแผนงานการรวมกลมุ 12 สาขาสำคญั ของอาเซยี น อตุ สาหกรรมของอาเซยี น ไดจากสำนักงานเศรษฐกิจอุตสาหกรรม กระทรวง 12 สาขาสำคญั ของอาเซยี น (12 Priority Sectors) เพ่ือใชประโยชนจากการลด (AICO) อตุ สาหกรรม (รายละเอยี ดสามารถศกึ ษาเพมิ่ เตมิ ไดจ าก (เกษตร/ ประมง/ ไม/ ยาง/ อุปสรรคในดานภาษีและมาตรการท่ีมิใชภาษี รวมท้ัง www.oie.go.th) สง่ิ ทอ/ ยานยนต/ มาตรการอำนวยความสะดวกทางการคา ตา งๆ ทงั้ นี้ สนิ คา อเิ ลก็ ทรอนกิ ส/ สขุ ภาพ/ ทอี่ ยภู ายใตก ารรวมกลมุ 12 สาขาสำคญั ไดล ดภาษเี ปน 7. การใชส ทิ ธปิ ระโยชนภ ายใต - ผปู ระกอบการสามารถใชส ทิ ธปิ ระโยชนก ารลดภาษสี นิ คา เทคโนโลยสี ารสนเทศ/ รอ ยละ 0 แลว ตงั้ แตว นั ที่ 1 มกราคม 2550 (รายละเอยี ด เขตการคา เสรรี ะหวา งอาเซยี น ทอ่ี ยภู ายใตค วามตกลง FTA ระหวา งอาเซยี นกบั ประเทศ การทอ งเทย่ี ว/ การบนิ / สามารถติดตอสอบถามเพ่ิมเติมไดท่ีกรมเจรจาการคา กบั ประเทศคเู จรจาตา งๆ คเู จรจาตา งๆ ซงึ่ ขณะนท้ี เี่ จรจาแลว เสรจ็ และสามารถ โลจสิ ตกิ ส) ระหวา งประเทศ) ขอรบั สทิ ธปิ ระโยชนไ ดแ ลว คอื ภายใตก รอบอาเซยี น-จนี และสำหรบั กรอบ อาเซยี น-ญปี่ นุ รวมทง้ั อาเซยี น-เกาหลี 4. การลงทนุ ในสาขาอตุ สาหกรรม - ศกึ ษารายละเอยี ดแผนงานการเปด ตลาดดา นการลงทนุ คาดวา จะสามารถใชส ทิ ธปิ ระโยชนไ ดภ านในตน ป 2552 ทมี่ ศี กั ยภาพในประเทศ ภายใตความตกลงเขตการลงทุนอาเซียน (AIA) ซ่ึง (รายละเอียดสามารถศึกษาไดท่ี www.thaifta.com สมาชกิ อาเซยี นอนื่ ประเทศสมาชกิ อาเซยี นเดมิ 6 ประเทศ มเี ปา หมายเปด หรือสอบถามขอมูลเพ่ิมเติมไดที่กรมเจรจาการคา เสรภี าคการลงทนุ ทง้ั หมดภายในป 2553 ในขณะทสี่ มาชกิ ระหวา งประเทศ) อาเซยี นใหมม คี วามยดื หยนุ ไดถ งึ ป 2558 (รายละเอยี ด สาขาอุตสาหกรรมท่ีแตละประเทศนำมาเปดเสรีภายใต 8. ใชป ระโยชนจ ากการจดั ทำ - ศกึ ษากฎเกณฑ/ ขอ กำหนดในดา นมาตรฐานสำหรบั สนิ คา AIA สามารถสอบถามเพิ่มเติมไดที่สำนักงาน มาตรฐานการยอมรบั รว ม ที่อาเซียนไดจัดทำ MRA รวมกันแลวเพื่อลดขั้นตอน/ คณะกรรมการสง เสรมิ การลงทนุ (BOI) หรอื สำนกั เจรจา (MRA) ในสนิ คา อตุ สาหกรรม ระยะเวลาในการตรวจสอบ ซึ่งขณะน้ี สินคาท่ีจัดทำ การคาบริการและการลงทุน กรมเจรจาการคาระหวาง ของอาเซยี น MRA แลว เสรจ็ ไดแ ก เครอ่ื งสำอาง ผลติ ภณั ฑไ ฟฟา ประเทศ) และอเิ ลก็ ทรอนกิ ส (รายละเอยี ดสามารถสอบถามไดท ี่ สำนกั งานมาตรฐานผลติ ภณั ฑอ ตุ สาหกรรม www.tisi.go.th) 5. การออกไปประกอบวชิ าชพี ยงั - บุคลากรในประเทศท่ีมีความสนใจจะออกไปประกอบ ประเทศสมาชกิ อาเซยี นอนื่ วิชาชีพดานวิศวกรและพยาบาลในประเทศสมาชิก 9. การแกไ ขปญ หาดา นการคา และ - ผปู ระกอบการทป่ี ระสบปญ หาดา นการคา และการลงทนุ อาเซยี นอนื่ สามารถสอบถามขนั้ ตอนและแนวทางไดจ าก การลงทนุ ในกรอบอาเซยี น ภายใตเขตการคาเสรีอาเซียน (AFTA) สามารถแจง สภาวศิ วกร และสภาการพยาบาล ซง่ึ ขณะน้ี ไดม กี ารจดั ปญหา/อุปสรรคใหหนวยงานภาครัฐทราบเพ่ือแกไข ทำขอตกลงยอมรับรวมกัน (MRA) ในสาขาวิชาชีพ ปญ หาดงั กลา ว โดยสามารถตดิ ตอ ไดท กี่ รมเจรจาการคา ดงั กลา วของอาเซยี นแลว ระหวา งประเทศในฐานะ National AFTA Unit ของไทย (www.dtn.go.th) 6. การใชส ทิ ธปิ ระโยชนภ ายใต - ผูประกอบการสามารถขอใชสิทธิประโยชนเพ่ือยกเวน/ โครงการความรว มมอื ดา น ลดภาษีสำหรับสินคาที่นำเขาภายใตโครงการ AICO 64 65

ขอ มลู พนื้ ฐานราชอาณาจกั รกมั พชู า (Kingdom of Cambodia) - เสยี มราฐ เปน ศนู ยข องการทอ งเทยี่ วและธรุ กจิ โรงแรม เนื่องจากเปนท่ีตั้งของ นครวัด นครธมซ่ึงเปนส่ิง 1. ขอ มลู ทวั่ ไป เวลา มหศั จรรยข องโลก ประชากร พน้ื ท่ี เชอ้ื ชาติ - พระตะบอง เปน เมอื งกระจายสนิ คา ศาสนา - เกาะกง เปน ทต่ี งั้ ของทา เรอื จามเยย่ี ม ซง่ึ เปน เมอื งทา ภมู อิ ากาศ เมอื งหลวง ภาษา ทสี่ ำคญั ของประเทศ เมอื งสำคญั - สีหนุวิลล (กำปงโสม) เปนเมืองทาการคาและ : 181,035 ตร.กม. (พน้ื ดนิ 176,525 ตร.กม. พนื้ นำ้ 4,520 66 ตร.กม.) หรอื มขี นาดประมาณ 1 ใน 3 ของประเทศไทย การทอ งเทย่ี ว กวา ง 500 กม. ยาว 450 กม. : GMT +7 เทา กบั ประเทศไทย : รอ นชน้ื มฤี ดฝู นยาวนาน อณุ หภมู โิ ดยเฉลย่ี 20-36 องศา เซลเซยี ส : 14 ลา นคน (ก.ค. 50) ประชากรรอ ยละ 80 อาศยั อยใู น ชนบท มอี ตั ราเพม่ิ ของประชากร 1.7% ตอ ป : กรุงพนมเปญ (Phnom Penh) มีประชากรประมาณ 1,000,000 คน เปน แหลง การคา การลงทนุ ทส่ี ำคญั : กมั พชู า 90% เวยี ดนาม 5% จนี 1% อน่ื ๆ 4% : - กำปงจาม เปน เมอื งทา การคา มปี ระชากร ประมาณ : พทุ ธศาสนานกิ ายเถรวาท 95% (มี 2 นกิ ายยอ ย ไดแ ก 1,513,500 คน ธรรมยตุ แิ ละมหานกิ าย โดยมสี มเดจ็ พระสงั ฆราช 2 องค) ศาสนาอสิ ลาม (หรอื เขมรจามซงึ่ มปี ระมาณ 200,000 คน) และศาสนาครสิ ต : ภาษาราชการ ไดแ ก ภาษาเขมร สว นภาษาทใี่ ชง านทวั่ ไป ไดแ ก ภาษาองั กฤษ ฝรง่ั เศส เวยี ดนาม จนี และไทย 2. เครอ่ื งชว้ี ดั ทางเศรษฐกจิ (2550) ผลติ ภณั ฑม วลรวม : 25.8 พนั ลา นเหรยี ญสหรฐั จำแนกเปน ภาคเกษตรกรรม 33.7% ภาคอตุ สาหกรรม 27.1% และภาคบรกิ าร 39.1% ผลติ ภณั ฑม วลรวมตอ หวั : 1,800 เหรยี ญสหรฐั อตั ราการเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกจิ : 8.5% 67

3. การคา ระหวา งประเทศ (ป 2550) ขอ มลู พน้ื ฐานเนการาบรไู น ดารสุ ซาลาม (Negara Brunei Darussalam) ประเทศคคู า ทส่ี ำคญั : สหรฐั อเมรกิ า ไทย จนี ฮอ งกง และสงิ คโปร มลู คา การสง ออก : 4.1 พนั ลา นเหรยี ญสหรฐั สนิ คา สง ออกทสี่ ำคญั : เครอ่ื งนงุ หม ไมซ งุ ยางพารา ขา ว ปลา ใบยาสบู รองเทา แหลง สง ออกทสี่ ำคญั : สหรัฐฯ (53.3%) ฮองกง (15.2%) เยอรมนี (6.6%) มลู คา การนำเขา UK (4.3%) สนิ คา นำเขา ทส่ี ำคญั : 5.3 พนั ลา นเหรยี ญสหรฐั : ผลิตภัณฑปโตรเลียม ยาสูบ ทองคำ วัสดุกอสราง แหลง นำเขา ทสี่ ำคญั เครอ่ื งจกั ร ยานพาหนะ เภสชั ภณั ฑ สกลุ เงนิ : ฮอ งกง (18.1%) จนี (17.5%) ไทย (13.93%) ไตห วนั อตั ราแลกเปลยี่ น (12.7%) เวยี ดนาม (9.0%) : เรยี ล (Riel หรอื KHR) : อัตราแลกเปล่ียน 4,085 เรียล/1 เหรียญสหรัฐ หรือ ประมาณ 118.4 เรยี ล/1 บาท 1. ขอ มลู ทว่ั ไป : 5,765 ตารางกโิ ลเมตร โดยพน้ื ที่ 70% เปน ปา เขตรอ น : อากาศโดยทว่ั ไปคอ นขา งรอ นชน้ื มปี รมิ าณฝนตกคอ นขา ง พน้ื ที่ ภมู อิ ากาศ มาก และมอี ณุ หภมู ิ อบอนุ โดยมอี ณุ หภมู เิ ฉลย่ี 28 องศา เซลเซยี ส เมอื งหลวง : กรงุ บนั ดารเ สรเี บกาวนั (Bandar Seri Begawan) เวลา : +8 GMT เรว็ กวา ประเทศไทย 1 ชว่ั โมง ประชากร : 379,444 คน (2549) มีอัตราการเติบโตของประชากร 1.9% ตอ ป เชอ้ื ชาติ : มาเลย 67% จนี 15% ชาวพน้ื เมอื ง 6% อน่ื ๆ 12% 68 69

ศาสนา : อสิ ลาม 67% พทุ ธ 13% ครสิ ต 10% และอนื่ ๆ 10% ขอ มลู พนื้ ฐานประเทศมาเลเซยี (Malaysia) ภาษา : ภาษามาเลย (Malay หรอื Bahasa Malayu) เปน ภาษา ราชการ รองลงมาเปน ภาษาองั กฤษและจนี 2. เครอ่ื งชว้ี ดั ทางเศรษฐกจิ (2550) ผลติ ภณั ฑม วลรวมภายในประเทศ : 9.531 พันลานเหรียญสหรัฐ มาจากภาคเกษตร 0.9% ภาคอตุ สาหกรรม 71.6% ภาคบรกิ าร 27.5% ผลติ ภณั ฑม วลรวมตอ หวั : 25,600 เหรยี ญสหรฐั อตั ราการเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกจิ : 0.4% 3. การคา ระหวา งประเทศ (2550) : 6.247 พนั ลา นเหรยี ญสหรฐั 1. ขอ มลู ทวั่ ไป : 330,257 ตารางกโิ ลเมตร : นำ้ มนั ดบิ กา ซธรรมชาติ ปโ ตรเลยี มกลน่ั เสอื้ ผา : เขตรอ นชนื้ มลี มมรสมุ ตะวนั ตกเฉยี งใตใ นเดอื น เม.ย.-ต.ค. มลู คา การสง ออก : ญป่ี นุ (36.8%) อนิ โดนเี ซยี (19.3%) เกาหลใี ต (12.7%) พน้ื ที่ สนิ คา สง ออก ภมู อิ ากาศ และตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ในเดอื น ต.ค.-ก.พ. อณุ หภมู เิ ฉลยี่ แหลง สง ออกสำคญั สหรฐั อเมรกิ า (9.5%) ออสเตรเลยี (9.3%) 28 องศาเซลเซยี ส : 1,481 พนั ลา นเหรยี ญสหรฐั เมอื งหลวง : กรงุ กวั ลาลมั เปอร (Kuala Lumpur) มลู คา การนำเขา : เครอื่ งจกั รและอปุ กรณก ารขนสง อาหาร เคมภี ณั ฑ เมอื งสำคญั : เมอื งปตุ ราจายา (Putrajaya) เปน เมอื งราชการ สนิ คา นำเขา สำคญั : สิงคโปร (32.7%) มาเลเซีย (23.3%) ญี่ปุน (6.9%) เวลา : GMT + 8 เรว็ กวา ประเทศไทย 1 ชวั่ โมง แหลง นำเขา สำคญั สหราชอาณาจกั ร (5.3%) ไทย (4.5%) เกาหลใี ต (4%) 71 สกลุ เงนิ : ดอลลารบ รไู น (Bruneian Dollar : BND) อตั ราการแลกเปลยี่ น : 1,558 ดอลลารบรูไน/1 เหรียญสหรัฐ (2549) หรือ ประมาณ 22.98 บาท/1 ดอลลารบ รไู น 70

ประชากร : 26.24 ลา นคน (2550) มอี ตั ราการเพมิ่ ประชากร 1.76% มลู คา การนำเขา : 147.1 พนั ลา นเหรยี ญสหรฐั เชอื้ ชาติ สนิ คา นำเขา สำคญั : มาเลย 50.4% จีน 23.% ชนพ้ืนเมือง 11% อินเดีย : อเิ ลก็ ทรอนกิ ส เครอ่ื งจกั ร ผลติ ภณั ฑป โ ตรเลยี ม เหลก็ และ ศาสนา 7.1% อนื่ ๆ 7.8% แหลง นำเขา สำคญั ผลติ ภณั ฑ เหลก็ กลา พลาสตกิ ผลติ ภณั ฑเ คมี ยานพาหนะ ภาษา : อสิ ลาม 60.4% พทุ ธ 19.2% ครสิ ต 11.6% ฮนิ ดู 6.3% สกลุ เงนิ : ญ่ีปุน (13.0%) จีน (12.9%) สิงคโปร (11.5%) อนื่ ๆ 2.5% อตั ราการแลกเปลย่ี น สหรฐั อเมรกิ า (10.9%) ไทย (5.4%) : Bahasa Melayu เปนภาษาราชการ อังกฤษ จีน : รงิ กติ (Ringgits : MYR) (Cantonese, Mandarin, Hokkien, Hakka, Hainan, Foochow) Telugu Malayalam Panjabi ไทย และ : 3.75 รงิ กติ /1เหรยี ญสหรฐั หรอื 10.65 บาท/1 รงิ กติ ทางตะวนั ออก มภี าษาทอ งถนิ่ จำนวนมาก สว นใหญพ ดู ภาษา Iban และ Kadazan 2. เครอื่ งชวี้ ดั ทางเศรษฐกจิ (2550) ผลติ ภณั ฑม วลรวมภายในประเทศ : 165.0 พนั ลา นเหรยี ญสหรฐั มาจากภาคเกษตร 8.4% ภาค อตุ สาหกรรม 48% ภาคบรกิ าร 43.6% ผลติ ภณั ฑม วลรวมตอ หวั : 6,146 เหรยี ญสหรฐั อตั ราการเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกจิ : 5.3% 3. การคา ระหวา งประเทศ (2550) : 176.3 พนั ลา นเหรยี ญสหรฐั มลู คา การสง ออก : เครอ่ื งจกั รอเิ ลก็ ทรอนกิ ส เครอื่ งจกั รกล ปโ ตรเลยี ม และ สนิ คา สง ออกศำคญั กาซธรรมชาติเหลว ไมและผลิตภัณฑไม น้ำมันปาลม ยางพารา สง่ิ ทอ ผลติ ภณั ฑเ คมี แหลง สง ออกสำคญั : สหรฐั อเมรกิ า (15.6%) สงิ คโปร (14.6%) ญป่ี นุ (9.1%) จนี (8.8%) ไทย (5.0%) 72 73

ขอ มลู พน้ื ฐานราชอาณาจกั รไทย (Kingdom of Thailand) ประชากร : 63 ลา นคน (2550) มอี ตั ราการเพม่ิ ประชากร 0.82% เชอ้ื ชาติ : ไทย (75%) จนี (14%) อน่ื ๆ (11%) ศาสนา : พทุ ธ (94.6%) อสิ ลาม (4.6%) ครสิ ต (0.7%) อน่ื ๆ (0.1%) ภาษา : ไทย องั กฤษ ภาษาทอ งถน่ิ 2. เครอื่ งชว้ี ดั ทางเศรษฐกจิ (2550) ผลติ ภณั ฑม วลรวมภายในประเทศ : 245.5 พันลานเหรียญสหรัฐ จากภาคเกษตร 10.7% ภาคอตุ สาหกรรม 44.6% ภาคบรกิ าร 44.7% ผลติ ภณั ฑม วลรวมตอ หวั : 3,720 เหรยี ญสหรฐั อตั ราการเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกจิ : 4.8% 1. ขอ มลู ทวั่ ไป : 513,254 ตารางกโิ ลเมตร 3. การคา ระหวา งประเทศ (2550) : 163.5 พนั ลา นเหรยี ญสหรฐั พน้ื ท่ี : เขตรอ นชนื้ มี 3 ฤดู ไดแ ก ฤดรู อ นเรม่ิ ตงั้ แตเ ดอื น ก.พ.- มลู คา การสง ออก : เคร่ืองคอมพิวเตอร อุปกรณและสวนประกอบ รถยนต ภมู อิ ากาศ เม.ย. ฤดฝู นในชว ง เดอื น พ.ค.-ต.ค. ฤดหู นาวจะเรมิ่ ตน สนิ คา สง ออกสำคญั อปุ กรณแ ละ สว นประกอบ น้ำมนั สำเรจ็ รปู อญั มณแี ละ เดือน พ.ย.-ม.ค. พ้ืนที่ทั้งหมดอยูภายใตอิทธิพลของ เครอื่ งประดบั ยางพารา เมอื งหลวง ลมมรสมุ คอื มรสมุ ตะวนั ตกเฉยี งใตจ ากแถบมหาสมทุ ร แหลง สง ออกสำคญั เวลา อินเดียใน ฤดูฝน และมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือจาก มลู คา การนำเขา : สหรฐั อเมรกิ า (13.2%) ญป่ี นุ (12.7%) จนี (8.9%) ฮอ งกง 74 ทะเลจนี ใตใ นฤดหู นาว อณุ หภมู เิ ฉลย่ี ตลอดป ประมาณ สนิ คา นำเขา สำคญั (4.7%) 18-34 องศาเซลเซยี ส แหลง นำเขา สำคญั : 151.7 พนั ลา นเหรยี ญสหรฐั : กรงุ เทพมหานคร (Bangkok) สกลุ เงนิ อตั ราแลกเปลย่ี น : น้ำมนั ดบิ เครอ่ื งจกั รกลและสว นประกอบ เคมภี ณั ฑ เครอ่ื ง : GMT+7 จักรไฟฟา และสวนประกอบ เหล็ก เหล็กกลาและ ผลติ ภณั ฑ แผงวงจรไฟฟา : ญป่ี นุ (20.7%) จนี (11.5%) สหรฐั อเมรกิ า (7.0%) มาเลเซยี (6.3%) สหรฐั อาหรบั เอมเิ รตส (4.4%) : บาท (Baht : THB) : 31.5 บาท/1 เหรยี ญสหรฐั (ม.ี ค. 51) 75

ขอ มลู พนื้ ฐานสหภาพพมา (Union of Myanmar) : เมียวดี เมืองคาขายสินคาชายแดนกับไทย ตรงขาม อ.แมส อด จ.ตาก 1. ขอ มลู ทว่ั ไป เวลาทอ งถนิ่ ประชากร : ทาขี้เหล็ก เมืองคาขายสินคาชายแดนกับไทย ตรงขาม พนื้ ท่ี เชอื้ ชาติ อ.แมส าย จ.เชยี งราย ภมู อิ ากาศ เมอื งหลวง ศาสนา : เกาะสอง เมืองคาขายสินคาชายแดนกับไทย ตรงขาม จ. ระนอง เมอื งสำคญั ภาษา : มเู ซ เมอื งคา ขายสนิ คา ชายแดนกบั จนี ตรงขา มเมอื งลยุ ลี่ 76 : 678,500 ตร.กม. ประมาณ 1.3 เทา ของไทย : GMT+6.30 (เรว็ กวา ประเทศไทย 30 นาท)ี : มรสมุ เขตรอ น : 47.4 ลา นคน (ก.ค. 50) มอี ตั ราการเพม่ิ ประชากร 0.8% : เมืองเนปดอ (Naypyidaw) เปนเมืองหลวงใหมตั้งอยู (ป 2550) ตอนกลางของประเทศ อยหู า งจากกรงุ ยา งกงุ ไปทางตอน : มีเผาพันธุ 135 เผาพันธุ ประกอบดวยเชื้อชาติหลักๆ เหนอื ราว 320 กม. : ยา งกงุ เมอื งหลวงเกา ของประเทศ และเปน เมอื งศนู ยก ลาง 8 กลมุ คอื พมา (68%) ไทยใหญ (8%) กะเหรย่ี ง (7%) การคมนาคม ยะไข (4%) จนี (3%) มอญ (2%) อนิ เดยี (2%) : มณั ฑะเลย ศนู ยก ลางธรุ กจิ การคา ในประเทศทางตอนบน : สว นใหญช าวพมา นบั ถอื ศาสนาพทุ ธ 90% ศาสนาครสิ ต 4% ศาสนาอิสลาม 3% ศาสนาฮินดู 0.7% นับถือผี ไสยศาสตร 2.3% : รอ ยละ 85 ใชภ าษาพมา นอกนนั้ รอ ยละ 15 พดู ภาษา กระเหรยี่ ง มอญ จนี กลาง ภาษาราชการคอื ภาษาพมา 2. เครอ่ื งชวี้ ดั ทางเศรษฐกจิ (2550) ผลติ ภณั ฑม วลรวมภายในประเทศ : 91.1 พนั ลา นเหรยี ญสหรฐั จำแนกเปน ภาคเกษตรกรรม 53.9% ภาคอตุ สาหกรรม 10.6% ภาคบรกิ าร 35.5% ผลติ ภณั ฑม วลรวมตอ หวั : 1,900 เหรยี ญสหรฐั อตั ราการเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกจิ : 3.56% 77

3. การคา ระหวา งประเทศ (2550) ขอ มลู พนื้ ฐานสาธารณรฐั สงั คมนยิ มเวยี ดนาม (The Socialist Republic of Vietnam) มลู คา การสง ออก : 6.6 พนั ลา นเหรยี ญสหรฐั สนิ คา สง ออกสำคญั : กา ซธรรมชาติ ไมแ ละผลติ ภณั ฑ ถวั่ ตา งๆ สนิ คา ประมง ขา ว แหลง สง ออกสำคญั : ไทย (48.8%) อนิ เดยี (12.7%) จนี (5.2%) ญป่ี นุ (5.2%) (2549) มลู คา การนำเขา : 2.6 พนั ลา นเหรยี ญสหรฐั สนิ คา นำเขา สำคญั : ผา ผนื ผลติ ภณั ฑป โ ตรเลยี ม ปยุ พลาสตกิ เครอ่ื งจกั รกล อปุ กรณก ารขนสง แหลง นำเขา สำคญั : จนี (35.1%) ไทย (22.1%) สงิ คโปร (16.4%) มาเลเซยี (4.8%) (2549) สกลุ เงนิ : จา ต (Kyat : MMK) = 100 Pyas อตั ราแลกเปลย่ี น (ทางการ) : 6 จา็ ด/1 เหรยี ญสหรฐั อตั ราแลกเปลยี่ น (ไมเ ปน ทางการ) : 1,305 จา็ ด/1 เหรยี ญสหรฐั : 37.8 จา ด/1 บาท 1. ขอ มลู ทว่ั ไป พนื้ ท่ี : 331,689 ตารางกโิ ลเมตร หรอื 0.645 เทา ของประเทศ ภมู อิ ากาศ ไทย เมอื งหลวง : มีความแตกตางตามลักษณะทางพ้ืนที่ภูมิศาสตรของ เวยี ดนาม คอื ภาคเหนอื มี อากาศคอ นขา งหนาวเยน็ แบง 78 ออกเปน 4 ฤดู ไดแ ก ฤดใู บไมผ ลิ ฤดรู อ น ฤดใู บไมร ว ง และฤดูหนาว ขณะท่ีภาคกลางและภาคใตมีสภาพภูมิ อากาศท่ี คอ นขา งรอ นตลอดทง้ั ป ซงึ่ มเี พยี ง 2 ฤดู ไดแ ก ฤดฝู นและฤดแู ลง : กรงุ ฮานอย (Hanoi) 79

เมอื งสำคญั : - เมอื งไฮฟอง (Hai Phong) เปน เมอื งทา ทส่ี ำคญั และ เชอ้ื ชาติ : เวียดนาม 85-90% ที่เหลือเปน จีน ไทย เขมรและ เขตอตุ สาหกรรมหนกั โดยเฉพาะอตุ สาหกรรมตอ เรอื ศาสนา ชาวเขาเผา ตา งๆ ประชากร เคมภี ณั ฑแ ละวสั ดกุ อ สรา ง 80 : พทุ ธนกิ ายมหายานรอ ยละ 70 ทเ่ี หลอื นบั ถอื ศาสนาครสิ ต - เมอื งกวา งนนิ ห (Quang Ninh) เปน เมอื งทอี่ ดุ มสมบรู ณ ซง่ึ สว นใหญน บั ถอื นกิ ายโรมนั คาทอลกิ ศาสนาอสิ ลาม ดว ยทรพั ยากรธรรมชาติ ปา ไมแ ละเปน แหลง ถา นหนิ และความเชอ่ื ทส่ี บื ทอดมาจากบรรพบรุ ษุ ทใี่ หญท ส่ี ดุ ของประเทศ 2. เครอื่ งชวี้ ดั ทางเศรษฐกจิ (2550) - เมืองเว (Hue) เปนเมืองประวัติศาสตรและแหลง ทอ งเทย่ี วทสี่ ำคญั ผลติ ภณั ฑม วลรวมภายในประเทศ : 222.5 พันลานเหรียญสหรัฐ มาจากภาคเกษตรกรรม 19.4% ภาคอตุ สาหกรรม 42.3% และภาคบรกิ าร 38.3% - เมอื งกวา งนมั -ดานงั (Quang Nam-Da Nang) เปน ศนู ยก ลางทางธรุ กจิ การคา และการทอ งเทยี่ ว ผลติ ภณั ฑม วลรวมตอ หวั : 2,600 เหรยี ญสหรฐั - นครโฮจมิ นิ ห (Ho Chi Minh City) เปน ศนู ยก ลาง อตั ราการเตบิ โตทางเศรษฐกจิ : 8.2% ทางธรุ กจิ การคา และเมอื งทา สำคญั 3. การคา ระหวา งประเทศ (2550) : 49.9 พนั ลา นเหรยี ญสหรฐั - เมอื งดอ งไน (Dong Nai) เปน เมอื งทเ่ี ปน ทตี่ งั้ ของนคิ ม : น้ำมนั ดบิ ผลติ ภณั ฑป ระมง ขา ว กาแฟ ยางพารา ชา อตุ สาหกรรมมากทสี่ ดุ ของประเทศและเปน แหลง ผลติ มลู คา การสง ออก วตั ถดุ บิ เกษตรเพอ่ื ปอ นอตุ สาหกรรมการเกษตร เชน สนิ คา สง ออกทสี่ ำคญั เสอ้ื ผา สำเรจ็ รปู รองเทา ยางพารา ถวั่ เหลอื ง กาแฟ ขา วโพด ออ ยและยาสบู : สหรัฐอเมริกา (21.1%) ญ่ีปุน (12.3%) ออสเตรเลีย ตลาดสง ออกทสี่ ำคญั - เมืองเก่ินเธอ (Can Tho) เปนเมืองอุตสาหกรรม (9.4%) จนี (5.7%) เยอรมนี (4.5%) แปรรูปอาหารและแหลงเพาะปลูกขาวที่ใหญที่สุด มลู คา การนำเขา : 52.0 พนั ลา นเหรยี ญสหรฐั ของประเทศ สนิ คา นำเขา ทส่ี ำคญั : เครอ่ื งจกั ร ผลติ ภณั ฑป โ ตรเลยี ม ปยุ ผลติ ภณั ฑเ หลก็ ฝา ย - เมอื งเตยี่ งยาง (Tien Giang) เปน แหลง ผลติ ขา วและ แหลง นำเขา ทสี่ ำคญั เมลด็ ธญั พชื ปนู ซเี มนต จกั รยานยนต ผลไมต า งๆ เชน ทเุ รยี น มะมว ง และผลไมเ มอื งรอ น สกลุ เงนิ : จนี (17.7%) สงิ คโปร (12.9%) ไตห วนั (11.5%) ญป่ี นุ (9.8%) ชนดิ อน่ื ๆ อตั ราการแลกเปลยี่ น : ดอง (Dong : VND) : 16,119 ดอง/1 เหรยี ญสหรฐั หรอื 467.2 ดอง/1 บาท - เมอื งบาเรยี -วงุ เตา (Ba Ria-Vuang Tau) เปน เมอื งที่ มีการผลิตน้ำมันดิบ และกาซธรรมชาติ รวมทั้งเปน เมอื งตากอากาศชายทะเลทส่ี ำคญั ของเวยี ดนาม : 85.3 ลานคน (ก.ค. 2550) มีอัตราการเพิ่มประชากร 1.0% ตอ ป 81

ขอ มลู พน้ื ฐานสาธารณรฐั ฟล ปิ ปน ส (The Republic of the Philippines) เมอื งหลวง : กรงุ มะนลิ า (Metro Manila) เมอื งสำคญั เวลาทอ งถน่ิ : เซบู ดาเวา บาเกยี ว ประชากร เชอ้ื ชาติ : GMT+8 (เรว็ กวา ประเทศไทย 1 ชวั่ โมง) ศาสนา : 91 ลา นคน (2550) มอี ตั ราการเพมิ่ ของประชากร 1.8% (2549) ภาษา : ตากาล็อก 28.1% Cebuano 13.1% Ilocano 9% 1. ขอ มลู ทว่ั ไป : พ้ืนที่ดิน 298,170 ตารางกิโลเมตร ประกอบดวยเกาะ Bisaya/Binisaya 7.6% Hiligaynon Ilonggo 7.5% Bikol ขนาดตา งๆ 7,107 เกาะ เกาะทส่ี ำคญั ไดแ ก เกาะลซู อน 6% Waray 3.4% อนื่ ๆ 25.3% พน้ื ท่ี (Luzon) หมเู กาะวสิ ซายา (Visayas) และเกาะมนิ ดาเนา ภมู อิ ากาศ (Mindanao) : ฟลิปปนสเปนประเทศท่ีมีประชากรนับถือศาสนาคริสต นกิ ายโรมนั คาทอลกิ อนั ดบั 4 ของโลก นกิ ายโปรเตสแตนต 82 : มรสมุ เขตรอ น ไดร บั ความชมุ ชนื้ จากลมมรสมุ ทงั้ 2 ฤดู อนั ดบั 13 ของโลก ศาสนาอสิ ลามอนั ดบั ที่ 40 ของโลก ชวงระหวาง พ.ย.- เม.ย. มีมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ ศาสนาฮนิ ดอู นั ดบั ที่ 7 ของโลก และพระพทุ ธศาสนาอนั ดบั ระหวาง พ.ค.-ต.ค. มีมรสุมตะวันตกเฉียงใต ไดรับ ที่ 17 ของโลก 92% ของชาวฟลิปปนสทั้งหมดนับถือ ฝนจากลมพายไุ ตฝ นุ และดเี ปรสชนั่ บรเิ วณทฝ่ี นตกมาก ศาสนาครสิ ต โดย 83% นบั ถอื นกิ ายโรมนั คาทอลกิ และ ทส่ี ดุ คอื เมอื งบาเกยี ว เปน เมอื งทฝ่ี นตกมากทสี่ ดุ ในเอเชยี 9% เปน นกิ ายโปรเตสแตนต ตะวนั ออกเฉยี งใต : ภาษาราชการ คือ ภาษาอังกฤษ และภาษาตากาลอก (ภาษาฟล ปิ โ น) มกี ารใชภ าษามากกวา 170 ภาษา โดย สว นมากเกอื บทงั้ หมดนน้ั เปน ตระกลู ภาษา ยอ ยมาลาโย- โปลนิ เี ซยี นตะวนั ตก สว นภาษาตา งประเทศอนื่ ๆ ทใี่ ชก นั มากใน ฟล ปิ ปน สม ที งั้ หมด 8 ภาษา ไดแ ก สเปน จนี ฮกเกยี้ น จนี แตจ ว๋ิ อนิ โดนเี ซยี ซนิ ด ปญ จาบ เกาหลี และ อาหรบั 2. เครอื่ งชวี้ ดั ทางเศรษฐกจิ (2550) ผลติ ภณั ฑม วลรวมภายในประเทศ : 142.3 พนั ลา นเหรยี ญสหรฐั มาจากภาคบรกิ าร 48.4% ภาค อตุ สาหกรรม 32.8% เกษตรกรรม 18.8% ผลติ ภณั ฑม วลรวมตอ หวั : 1,563 เหรยี ญสหรฐั 83

อตั ราการเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกจิ : 7.3% สาธารณรฐั ประชาธปิ ไตยประชาชนลาว (สปป.ลาว) (The Lao People’s Democratic Republic or Lao PDR) 3. การคา ระหวา งประเทศ (2550) : 96.1 พนั ลา นเหรยี ญสหรฐั มลู คา การสง ออก : ผลติ ภณั ฑอ เิ ลก็ ทรอนกิ ส เครอื่ งจกั รกล เสอ้ื ผา สำเรจ็ รปู สนิ คา สง ออกทส่ี ำคญั : สหรฐั อเมรกิ า (17.1%) ญปี่ นุ (14.5%) ฮอ งกง (11.6%) ตลาดสง ออกทสี่ ำคญั จนี (11.4%) เนเธอรแ ลนด (8.2%) มลู คา การนำเขา : 50.3 พนั ลา นเหรยี ญสหรฐั สนิ คา นำเขา ทส่ี ำคญั : ชนิ้ สว นอเิ ลก็ ทรอนกิ ส เครอื่ งจกั รกล น้ำมนั เชอื้ เพลงิ เครอ่ื ง แหลง นำเขา ทส่ี ำคญั จกั รกล เหลก็ ยานพาหนะ และพลาสตกิ : สหรฐั อเมรกิ า (14.4%) ญป่ี นุ (12%) สงิ คโปร (11.5%) สกลุ เงนิ อตั ราแลกเปลย่ี น ไตห วนั (7.4%) จนี (7.3%) ซาอดุ อิ ารเบยี (6.7%) : ฟล ปิ ปน ส เปโซ (Philippine peso : PHP) : 48.3 เปโซ/1 เหรยี ญสหรฐั หรอื 1.5 เปโซ/1 บาท (ม.ี ค.51) 1. ขอ มลู ทว่ั ไป : 236,800 ต.ร.กม. หรอื ประมาณครงึ่ หนง่ึ ของประเทศไทย พนื้ ที่ : แบบเขตรอน มีฝนตกชุกระหวาง พ.ค.-ก.ย. อุณหภูมิ ภมู อิ ากาศ เฉล่ียท่ีนครหลวง เวียงจันทน 25 องศาเซลเซียส (ม.ค.) และ 36-37 องศาเซลเซยี ส (เม.ย.) ปรมิ าณฝน เมอื งหลวง เฉลย่ี 1,715 ม.ม.ตอ ป เมอื งสำคญั : นครหลวงเวียงจันทน อยูตรงขามจังหวัดหนองคาย มปี ระชากร 606,000 คน : แขวงสะหวันนะเขต มีประชากรมากท่ีสุดในประเทศ 690,000 คน อยูตรงขาม จังหวัดมุกดาหาร 84 85

เวลา แขวงจำปาสกั มปี ระชากรมากเปน อนั ดบั สาม 500,000 คน มลู คา การนำเขา : 1.2 พนั ลา นเหรยี ญสหรฐั ประชากร มีพื้นที่ติดตอกับจังหวัดอุบลราชธานี แขวงคำมวน สนิ คา นำเขา ทสี่ ำคญั มีประชากร 280,000 คน และมีปาไมและแรธาตุอุดม : เครอื่ งจกั ร ยานพาหนะ ผลติ ภณั ฑป โ ตรเลยี ม สนิ คา อปุ โภค เชอื้ ชาติ สมบรู ณ อยตู รงขา มจงั หวดั นครพนม แหลง นำเขา ทส่ี ำคญั บรโิ ภค สกลุ เงนิ ศาสนา : GMT+7 เทา กบั ประเทศไทย อตั ราการแลกเปลย่ี น : ไทย (69.0%) จนี (11.4%) เวยี ดนาม (5.6%) (2549) ภาษา : 6.5 ลา นคน (ก.ค. 50) มอี ตั ราการเพม่ิ ประชากร 2.4% : กบี (Kip : LAK) ตอ ป : 9,658 กบี /1 เหรยี ญสหรฐั หรอื 280 กบี /1 บาท : ลาวลมุ รอ ยละ 68 ลาวเทงิ รอ ยละ 22 ลาวสงู รอ ยละ 9 และอน่ื ๆ รวม ประมาณ 68 ชนเผา : ศาสนาพทุ ธ 75% นบั ถอื ผี 16-17% ครสิ ต ประมาณ 100,000 คน อสิ ลาม ประมาณ 300 คน : ภาษาราชการ ไดแ ก ภาษาลาว ภาษาทใี่ ชใ นการตดิ ตอ ธรุ กจิ ไดแ ก ภาษาไทย ภาษาองั กฤษ และภาษาฝรงั่ เศส 2. เครอ่ื งชว้ี ดั ทางเศรษฐกจิ (ป 2550) ผลติ ภณั ฑม วลรวมภายในประเทศ : 12.6 พันลานเหรียญสหรัฐ มาจากภาคเกษตรกรรม 49% ภาคอตุ สาหกรรม 26% และภาคบรกิ าร 25% ผลติ ภณั ฑม วลรวมตอ หวั : 570 เหรยี ญสหรฐั ตอ ป อตั ราการขยายตวั ทางเศรษฐกจิ : 7.0% 3. การคา ระหวา งประเทศ (ป 2550) มลู คา การสง ออก : 720.9 ลา นเหรยี ญสหรฐั สนิ คา สง ออกทสี่ ำคญั แหลง สง ออกทส่ี ำคญั : เครอ่ื งนงุ หม ไมแ ละผลติ ภณั ฑ กาแฟ กระแสไฟฟา ดบี กุ : ไทย (41.0%) เวยี ดนาม (9.7%) จนี (4.1%) มาเลเซยี (4.0%) (2549) 86 87

ขอ มลู พนื้ ฐานสาธารณรฐั สงิ คโปร (The Republic of Singapore) ภาษา : ภาษาประจำชาติ คอื ภาษามาเลย ภาษาทใี่ ชเ ปน ทางการ คอื ภาษาองั กฤษ ภาษาราชการมี 4 ภาษา คอื ภาษา มาเลย จนี กลาง ทมฬิ และองั กฤษ 2. เครอ่ื งชว้ี ดั ทางเศรษฐกจิ (2550) ผลติ ภณั ฑม วลรวมภายในประเทศ : 147.5 พนั ลา นเหรยี ญสหรฐั ภาคอตุ สาหกรรม 26.8% ภาคธุรกิจบริการ 12.6% การคมนาคมและการส่ือสาร 11.9% ภาคการเงนิ 10.8% กอ สรา งและสาธารณปู โภค 3.6% อน่ื ๆ 34.3 ผลติ ภณั ฑม วลรวมตอ หวั : 32,074 เหรยี ญสหรฐั อตั ราการเจรญิ เตบิ โต : 7.5% 1. ขอ มลู ทวั่ ไป : 699.0 ตารางกโิ ลเมตร 3. การคา ระหวา งประเทศ (2550) : 450.6 พนั ลา นเหรยี ญสหรฐั : อากาศรอ นชน้ื และฝนตกตลอดทงั้ ป พน้ื ที่ : สงิ คโปร มลู คา การสง ออก : เครอ่ื งจกั รกล เครอ่ื งใชไ ฟฟา เคมภี ณั ฑ เสอ้ื ผา ภมู อิ ากาศ : GMT+8 (เรว็ กวา ประเทศไทย 1 ชวั่ โมง) สนิ คา สง ออกทสี่ ำคญั เมอื งหลวง : 4.6 ลา นคน (2550) มอี ตั ราการเพมิ่ ของประชากร 3.3% ตลาดสง ออกทสี่ ำคญั : มาเลเซยี (12.9%) ฮอ งกง (10.5%) อนิ โดนเี ซยี (9.8%) เวลา : จนี 76% มาเลย 14% อนิ เดยี 8.3% และอน่ื ๆ 1.7% จนี (9.7%) สหรฐั อเมรกิ า (10.0%) ประชากร : พุทธ (42.5%) อิสลาม (14.9%) คริสต (14.5%) มลู คา การนำเขา เชอื้ ชาติ สนิ คา นำเขา ทส่ี ำคญั : 395.9 พนั ลา นเหรยี ญสหรฐั ศาสนา ฮนิ ดู (4%) แหลง นำเขา ทส่ี ำคญั : เครอื่ งจกั รกล ชนิ้ สว นอปุ กรณไ ฟฟา น้ำมนั ดบิ เคมภี ณั ฑ 88 เสอื้ ผา สกลุ เงนิ อตั ราแลกเปลยี่ น : มาเลเซยี (13.1%) สหรฐั อเมรกิ า (12.3%) จนี (12.1%) ญป่ี นุ (8.2%) : สงิ คโปรด อลลา ร (SGD) : 1.44 เหรยี ญสงิ คโปร/ 1 เหรยี ญสหรฐั หรอื 21.9 บาท/ 1 เหรยี ญสงิ คโปร 89

ขอ มลู พน้ื ฐานสาธารณรฐั อนิ โดนเี ซยี (Republic of Indonesia) ศาสนา : อสิ ลาม 87% ครสิ ตน กิ ายโปรแตสแตนท 6% ครสิ ตน กิ าย แคทอลกิ 3.5% ฮนิ ดู 1.8% และพทุ ธ 1.3% ภาษา : Bahasa Indonesia เปน ภาษาราชการ (ดดั แปลงมาจาก ภาษามาเลย) องั กฤษ ดทั ช และภาษาพน้ื เมอื งกวา 583 ภาษา (สว นใหญพ ดู ภาษาจาวา) 2. เครอื่ งชวี้ ดั ทางเศรษฐกจิ (2550) ผลติ ภณั ฑม วลรวมภายในประเทศ : 935 พนั ลา นเหรยี ญสหรฐั มาจากภาคเกษตรกรรม 13.1% ภาคอตุ สาหกรรม 46% และภาคบรกิ าร 41% ผลติ ภณั ฑม วลรวมตอ หวั : 4,684 เหรยี ญสหรฐั อตั ราการเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกจิ : 6.2% 1. ขอ มลู ทว่ั ไป : 1,919,440 ตารางกโิ ลเมตร (พนื้ ดนิ 1,826,440 ตาราง 3. การคา ระหวา งประเทศ (2550) : 118.4 พนั ลา นเหรยี ญสหรฐั กโิ ลเมตร และพน้ื นำ้ 93,000 ตารางกโิ ลเมตร พน้ื ท่ี มลู คา การสง ออก : น้ำมันและกาซ เคร่ืองใชไฟฟา ไมอัด เส้ือผาสำเร็จรูป : เขตรอ นชนื้ แบบศนู ยส ตู ร มี 2 ฤดู คอื ฤดแู ลง (พ.ค.- สนิ คา สง ออกสำคญั ยางพารา ภมู อิ ากาศ ต.ค.) และฤดฝู น (พ.ย.-เม.ย.) แหลง สง ออกสำคญั : ญป่ี นุ (21.6%) สหรฐั ฯ (11.2%) สงิ คโปร (8.9%) จนี เมอื งหลวง : จาการต า (Jakarta) (8.3%) เกาหลใี ต (7.6%) เมอื งสำคญั : สรุ าบายา บนั ดงุ เมดาน บาหลี มลู คา การนำเขา เวลา : GMT +7 เวลาเทา ประเทศไทย สนิ คา นำเขา สำคญั : 86.24 พนั ลา นเหรยี ญสหรฐั ประชากร : 240 ลา นคน (61% อาศยั อยบู นเกาะชวา) มอี ตั ราการ แหลง นำเขา สำคญั : เครอ่ื งจกั รและอปุ กรณ เคมภี ณั ฑ นำ้ มนั และกา ซ อาหาร เชอื้ ชาติ เพม่ิ ประชากร 1.41% สกลุ เงนิ : จาวา 40.6% ซนุ ดา 15% มาดู 3.3% มาเลย 7.5% อตั ราแลกเปลย่ี น : สงิ คโปร (16.4%) ญป่ี นุ (9%) จนี (10.9%) สหรฐั ฯ 90 (6.7%) เกาหลใี ต (7.6%)ไทย (6%) อน่ื ๆ 26% : รเู ปย ห (Indonesian Rupiah : IDR) : 9,056 รเู ปย ห/ 1 เหรยี ญสหรฐั 91

92 93

พมิ พเ ขยี วเพอ่ื เรง รดั การจดั ตงั้ ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น ความเปน มา 1. ผนู ำอาเซยี นไดป ระกาศวสิ ยั ทศั นอ าเซยี น 2020 (ASEAN Vision 2020) ในการประชุมสุดยอดอาเซียนเม่ือเดือนธันวาคม 1997 ณ กรุง กวั ลาลมั เปอร ทจ่ี ะเปลยี่ นแปลงอาเซยี นไปสภู มู ภิ าคทมี่ น่ั คง มง่ั คง่ั และ มขี ดี ความสามารถในการแขง ขนั พรอ มพฒั นาเศรษฐกจิ ทเ่ี ทา เทยี มกนั ลดความยากจน และความแตกตา งในดา นสงั คมและเศรษฐกจิ 2. ในการประชมุ สดุ ยอดอาเซยี นเมอื่ เดอื นตลุ าคม 2003 ณ เกาะบาหลี ผนู ำอาเซยี นไดป ระกาศแถลงการณบ าหลี ฉบบั ท่ี 2 ทตี่ งั้ เปา หมาย การดำเนนิ การไปสปู ระชาคมอาเซยี น ภายในป 2020 ซง่ึ ประกอบ ดว ยการดำเนนิ งานใน 3 เสาหลกั ไดแ ก ความนั่ คง เศรษฐกจิ สงั คม และวฒั นธรรม ทง้ั นี้ ในการประชมุ สดุ ยอดอาเซยี น ครง้ั ท่ี 11 เมอื่ ป 2548 ผนู ำอาเซยี นมอบหมายใหร ฐั มนตรเี ศรษฐกจิ อาเซยี นหารอื ถงึ ความเปน ไปไดท จ่ี ะเรง รดั การจดั ตง้ั ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี นใหเ รว็ ขน้ึ อกี 5 ป เปน ภายในป 2015 จากเดมิ ทก่ี ำหนดไวใ นป 2020 3. ดว ยเหตนุ ี้ ทป่ี ระชมุ รฐั มนตรเี ศรษฐกจิ อาเซยี นเมอ่ื เดอื นสงิ หาคม 2006 ณ ประเทศมาเลเซยี จงึ ไดเ หน็ ชอบทจี่ ะจดั ทำพมิ พเ ขยี วซงึ่ เปน แผนงาน ในเชงิ บรู ณาการเพอื่ เรง รดั การจดั ตงั้ ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น โดย ระบุคุณลักษณะและองคประกอบสำคัญของประชาคมเศรษฐกิจ อาเซียนที่จะจัดต้ังขึ้นภายในป 2015 ซึ่งสอดคลองกับแถลงการณ บาหลี ฉบบั ที่ 2 โดยระบเุ ปา หมายและกรอบระยะเวลาในการดำเนนิ มาตรการตา งๆ พรอ มทงั้ ความยดื หยนุ ทจี่ ะตกลงกนั ลว งหนา ในการ ดำเนนิ งานตามแผนงานสำหรบั ประเทศสมาชกิ ทงั้ 10 ประเทศ 4. ลา สดุ ในการประชมุ สดุ ยอดอาเซยี น ครงั้ ท่ี 12 ผนู ำอาเซยี นประกาศ แสดงเจตนารมณต ามแถลงการณเ ซบู ทจ่ี ะเรง รดั การจดั ตงั้ ประชาคม อาเซยี นภายในป 2015 จากเดมิ ทรี่ ะบไุ วใ นป 2020 ตามวสิ ยั ทศั น 94 95

อาเซยี น 2020 และแถลงการณบ าหลี ฉบบั ที่ 2 โดยในดา นเศรษฐกจิ ของอตุ สาหกรรมตา งๆ ในภมู ภิ าคเพอื่ สง เสรมิ การจดั ซอื้ ภายใน และ ผนู ำอาเซยี นไดเ หน็ ชอบทจี่ ะเรง รดั การจดั ตง้ั ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น สง เสรมิ การเขา มามสี ว นรว มของภาคเอกชนในการจดั ตงั้ ประชาคม เพอ่ื ใหอ าเซยี นเปน ภมู ภิ าคทม่ี กี ารเคลอ่ื นยา ยสนิ คา บรกิ าร การลงทนุ เศรษฐกจิ อาเซยี น แรงงานฝม อื อยา งเสรี และ มกี ารเคลอื่ นยา ยเงนิ ทนุ ทเี่ สรมี ากขน้ึ 8. ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี นจะมคี ณุ ลกั ษณะทสี่ ำคญั คอื คณุ ลกั ษณะสำคญั ของประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น 1) การเปน ตลาดและฐานการผลติ เดยี วกนั 2) การเปน ภมู ภิ าคทม่ี ขี ดี ความสามารถในการแขง ขนั สงู 5. เปา หมายสดุ ทา ยของการรวมกลมุ ทางเศรษฐกจิ ตามทรี่ ะบไุ วภ ายใต 3) การเปน ภมู ภิ าคทมี่ พี ฒั นาการทางเศรษฐกจิ ทเ่ี ทา เทยี มกนั วสิ ยั ทศั นอ าเซยี น 2020 คอื การดำเนนิ การไปสกู ารเปน ประชาคม 4) การเปน ภมู ภิ าคทบ่ี รู ณาการเขา กบั เศรษฐกจิ โลกไดอ ยา งสมบรู ณ เศรษฐกิจอาเซียน ซ่ึงจะตั้งอยูบนพ้ืนฐานของการประสาน ผลประโยชนของประเทศสมาชิกโดยการสงเสริมการรวมกลุมทาง คณุ ลกั ษณะตา งๆ เหลา นล้ี ว นมคี วามเกยี่ วขอ งและสง ผลเกอ้ื กลู ซง่ึ เศรษฐกจิ ในเชงิ ลกึ และกวา งขวางมากขนึ้ ผา นความรว มมอื ทม่ี อี ยใู น กนั และกนั การรวบรวมแผนงาน/มาตรการภายใตค ณุ ลกั ษณะตา งๆ เหลา น้ี ปจ จบุ นั และแผนการดำเนนิ งานใหมภ ายใตก รอบระยะเวลาทชี่ ดั เจน ไวภ ายใตพ มิ พเ ขยี วนจี้ ะชว ยใหก ารดำเนนิ งานเปน ไปในทศิ ทางเดยี วกนั และมี ความเปน เอกภาพ รวมทงั้ ชว ยใหก ารปฏบิ ตั ติ ามแผนงานและการประสานงาน 6. ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี นจะทำใหอ าเซยี นเปน ตลาดและฐานการ ระหวา งผมู สี ว นเกย่ี วขอ งเปน ไปอยา งมปี ระสทิ ธภิ าพมากขนึ้ ผลติ เดยี วกนั เสรมิ สรา งขดี ความสามารถในการแขง ขนั ดว ยกลไก และมาตรการตา งๆ อาทิ การเรง รดั การรวมกลมุ ทางเศรษฐกจิ ในสาขา แผนงานสำคญั เพอ่ื ดำเนนิ การไปสคู ณุ ลกั ษณะสำคญั ในแตล ะดา น สำคญั การอำนวยความสะดวกในการเคลอื่ นยา ยนกั ธรุ กจิ แรงงาน ฝม อื และผมู คี วามสามารถพเิ ศษ และเสรมิ สรา งความแขง็ แกรง ใน A. การเปน ตลาดและฐานการผลติ เดยี วกนั ดา นกลไกสถาบนั ของอาเซยี น 9. การเปน ตลาดและฐานการผลติ เดยี วกนั จะประกอบดว ย 5 องคป ระกอบ 7. ในขณะเดยี วกนั การดำเนนิ งานไปสปู ระชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี นจะให สำคญั ไดแ ก 1) การเคลอื่ นยา ยสนิ คา อยา งเสรี 2) การเคลอ่ื นยา ย ความสำคัญกับการลดชองวางการพัฒนาและสงเสริมการรวมกลุม บริการอยางเสรี 3) การเคลื่อนยายการลงทุนอยางเสรี 4) การ ของประเทศสมาชกิ ใหม ไดแ ก กมั พชู า ลาว พมา และเวยี ดนาม เคลอื่ นยา ยเงนิ ทนุ อยา งเสรมี ากขน้ึ และ 5) การเคลอ่ื นยา ยแรงงาน (CLMV) ผา นความรว มมอื ภายใตโ ครงการแผนงานการรวมกลมุ ของ ฝม อื อยา งเสรี นอกจากนี้ การเปน ตลาดและฐานการผลติ เดยี วไดร วม อาเซยี น (IAI) และแผนงานในกรอบภมู ภิ าคอน่ื ๆ รวมทงั้ สง เสรมิ การ องคประกอบสำคัญอีก 2 สวน คือ การรวมกลุมสาขาสำคัญของ ดำเนนิ งานแผนความรว มมอื ในดา นอนื่ ๆ เชน การพฒั นาบคุ ลากร อาเซยี น และความรว มมอื ดา นอาหาร การเกษตร และปา ไม การยอมรับคุณสมบัติของผูประกอบวิชาชีพ การหารือในเรื่อง เศรษฐกจิ มหภาคและนโยบายทางการเงนิ มาตรการทางการคา และ A1. การเคลอื่ นยา ยสนิ คา อยา งเสรี การเงนิ การสง เสรมิ โครงสรา งพน้ื ฐานและการเชอื่ มโยงในการตดิ ตอ สอื่ สาร การพฒั นาธรุ กรรมอเิ ลก็ ทรอนกิ ส (e-ASEAN) การรวมกลมุ 10. การเคลอ่ื นยา ยสนิ คา ทเ่ี สรเี ปน หนง่ึ ในหลกั การสำคญั ทจี่ ะสง เสรมิ การ ไปสจู ดุ มงุ หมายของการเปน ตลาดและฐานการผลติ เดยี วกนั การเปน 96 97