แกงเขียวหวาน

ทม่ี า : ส. พลายนอย (นามแฝง) ขนมแมเ อย. กรุงเทพมหานคร: สารคดี 2545 160 หนา . ขนมเบื้องไทย สวนผสมแปง แปง ขา วเจา รอ นแลว 5 ขดี แปง ถัว่ เขยี ว ¼ ถวย ถว่ั เขียวเราะเปลือกปนละเอียด 1 ถว ย ไขไ ก 2 ฟอง ไขไ ก (เฉพาะไขข าว) 2 ฟอง นํ้าตาลปบ 1 ถวย ปูนแดง 1 ถวย นาํ้ ปนู ใส ¼ ถวย นํ้ามนั สาํ หรบั ทากระทะ กระจา วธิ ที าํ 1. ละลายปูนแดงกบั นาํ้ ปนู ใส เขา ดว ยกัน 2. ผสมแปง ขา เจา แปง ถวั่ ถวั่ เขยี วปน เขา ดว ยกนั ใสไ ข ผสมใหเ ขา กนั ใสน ้าํ ตาล นวดจนแปง เนียน ใสนํา้ ปนู ที่ละลายไว ผสมใหเ ขากนั ถา ขนมากจงึ เตมิ นํา้ ปนู ใสท่ีเหลือตามตองการ สว นผสมไสเคม็ กุงชีแฮ หรือกุง กุลาดํา 3 ขีด มะพรา วขูด 3 ถว ย ผกั ชีเดด็ เปน ใบ ¼ ถว ย รากผกั ชีห่ัน 1 ชอ นโตะ พรกิ ไทยเมด็ 30 เม็ด น้าํ ตาลทาย 3 ชอนโตะ

เกลอื ปน 2 ชอ นชา สีผสมอาหารสีสม 3 ชอ นโตะ วิธที าํ 1.โขลกรากผักชี กระเทียม พรกิ ไทย ใหละเอียด 2. ลางกุงใหส ะอาด ปอกเปลอื กเด็ดหัว เดด็ หาง ผา หลังชกั เสนดําออก แลว สบั รวมกับ มะพราวขดู ใหล ะเอยี ด ใสส ีผสมอาหาร ผสมใหเขา กัน 3.ใสน ํ้ามันลงในกระทะ ตง้ั ไฟใหรอ น ใสเ ครอ่ื งทโ่ี ขลก ผดั ใหห อมใสส ว ยผสมขอ 2 ผดั ใหเขากัน ใสเ กลือ นา้ํ ตาล ผดั ใหเ ขา กัน ชิมใหรสออกรสหวาน เคม็ ยกลง โรยดวยผกั ชี สว นผสมไสห วาน มะพราวทนึ ทึกขูด 4 ถวย ฝอยทอง 4 ถวย ลกู พลับแหง หั่นบาง ๆ ½ ถวย ชนิ้ ฟกเชอื่ มหน่ั บาง ๆ ¼ ถว ย สําหรับโรยขนม โรยอยา งละเลก็ นอย สว นผสมนํา้ ตาล นํา้ ตาลทรายขาว 1 กโิ ลกรมั ไขไก (เฉพาะไขข าว) 6 ฟอง นา้ํ 1 ½ ถวย วธิ ที ํา 1.ผสมนาํ้ ตาล นํ้า เขา ดว ยกันใสใ นกระทะทอง ยกขนึ้ ตง้ั ไฟ เค่ยี วใหเ ปนนาํ้ เชอ่ื ม ขน 2.ตีไขข าวจนขึ้นฟูแข็ง เทนาํ้ เชื่อมทกี่ าํ ลงั รอน ๆ ใส ดีใหเขา กนั พักไว วธิ ลี ะเลยขนมเบอ้ื ง ทานา้ํ มันทกี่ ระทะแบนใหทัว่ ตั่งไฟใหรอ น ใชไฟกลางคอนขางออน ใชกระจาตกั แปง พอประมาณ แลวเคาะลงบนกระทะ ละเลงใหเ ปนแผนกลมบางหรือเปน รูปรี เสนผา ศนู ยกลางประมาณ 3 นว้ิ ทาดว ยนาํ้ ตาล ใสไ ส แซะพบั ครึง่ ตักข้ึน ขอ เสนอแนะ 1. การละเลงแปง ตอ งใชเวลาในการหัด โดยใชมอื กดกระจา แลว รดี แปง เปนแผน บาง ๆ เม่อื ทําบอ ยคร้ังจะเกิดความชาํ นาญ 2.. การละเลงแปงในแตล ะครั้ง ตองเชด็ ระทะใหส ะอาดอยเู สมอ 3. กระทะขนมเบื้องทีท่ ําอยปู ระจํา ไมต อ งทานํา้ มนั

ปรมิ าณท่ไี ด ประมาณ 150 –200 อนั ตน ทนุ ประมาณ 150 –175 ปน สบิ ทอด สว นผสมแปง แปงสาลี 5 ขดี แปง ขาวเจา 1 ถว ย ไขไ กตีใหเขา กัน 4 ฟอง น้ําปนู ใส ¾-1 ถว ย นํา้ มัน ¾ ถว ย รอนแปงสาลี แปง ขาวเจา เขา ดว ยกันใสในอา งผสม ใสไ ข นํา้ มัน นวดใหเ ขากันใสน ้ําปูนใสท่ลี ะ นอ ย นวดจนแปงนมุ คลมุ ดวยผาขาวบางชบุ นํา้ บิดใหห มาด ๆ ไว สวนผสมไส เนอ้ื หมู หรือเน้ือไกสับละเอียด 4 ถว ย ถั่วลิสงคัว่ ปนหยาบ 1 ¼ ถว ย หอมใหญหน่ั ส่ีเหลยี่ มเล็ก 1 ถว ย รากผกั ชีห่ัน 2 ชอนโตะ หอมแดงสับ ½ ถวย กระเทยี มสบั 3 ชอนโตะ พริกไทยปน 2 ชอ นชา น้าํ ตาลปบ ¾ ถว ย

น้ําปลา ½ ถว ย น้ํามันสาํ หรับผดั 3 ชอ นโตะ นาํ้ มันสําหรับทอด 1 กิโลกรมั วิธีทาํ 1.โขลกรากผกั ชี กระเทยี ม พรกิ ไทย ใหละเอียด 2. ใสนา้ํ มันสาํ หรบั ผัดลงในกระทะ ตง้ั ไฟใหรอ น ใสเคร่ืองที่โขลก ผดั ใหห อม ใสห อมใหญ 3. ปรุงรสดวยนา้ํ ตาล น้าํ ปลา ผัดใหเหนยี ว ใสถ ั่วลิสง ผดั ใหเขา กนั ดี ปด ไฟ สําหรบั เปน ไส 4. ปน แปงเปน กอ นกลม ขนาดประมาณ 1 ½ ชอ นชา พบั คร่ึง ขลบิ ริมเปนเกลยี วใหสวย ศนู ยกลาง ½ นวิ้ ตกั ไสใสป ระมาณ 1 ชอ นชา พบั คร่งึ ขลบิ เปนเกลียวใหสวย ทําจนหมด คลมุ ดวยผา ขาวบางชบุ น้าํ บดิ ใหห มาด ๆ 5. ใสน ้ํามันสําหรบั ทอดลงในกระทะ ตั้งไฟใหร อน ใชไฟกลาง นําปนสิบลงทอดใหเ หลอื ง ตกั ข้ึนวางบนกระดาษซบั นาํ้ มนั เมอื่ เยน็ เกบ็ ในภาชนะทมี่ ีฝาปดสนทิ ปรมิ าณทีไ่ ด ประมาณ 150- 175 อัน ตันทุน ประมาณ 125-150 บาท

ทมี่ า : อาหารเปนอาชีพ, พมิ พครัง้ ท่ี 6 : โรงพมิ พ เอ. ที พรนิ ต้งิ , พ.ศ 2545 ขา วตังเสวย สว นผสม ขา วสวย 10 ถว ย มะพรา วขดู 1 กโิ ลกรมั ไขไ ก 3 ฟอง หมูหยองยใี หก ระจายเปนเสนเล็ก ๆ 2 ½ ถว ย พริกไทยปน ½ ถวย เกลือปน 2 ชอนชา พิมพส าํ หรบั ทาํ ทองมวน ½ ถวย วธิ ีทํา 1. คน้ั มะพรา วใหไดหวั กระทะ 2 ½ ถว ย หางกะทิ 1 ถวย (ใชนาํ้ สาํ หรบั คนั้ 1 ½ ถว ย) 2. ผสมขา วสวย หัวกะทิ พริกไทย นํา้ ตาล เกลือ ใสในเครื่องบด ลดใหล ะเอยี ด ใสไ ข บดพอเขากนั ถาขน ใหเติมหางกะทิ 1 ถว ย (ควรเติมทลี ะนอ ยตามตอ งการ) 3.ปง พิมพทองมว นใหร อน ทานาํ้ มันทง้ั 2 ดาน ตกั ขาวบดประมาณ 1 ชอ นโตะ หยอด ใสพ มิ พ โรยดวยหมูหอยง 1 ชอ นชา ปด พมิ พใ หส นิท ปงใหสกุ เหลือง แซะออกจากพมิ พป ลอ ยใหเยน็

4. จดั ขาวตงั วางซอ นกัน บรรจุใสขวดทมี่ ฝี าปด สนทิ ขอ เสนอแนะ เพอ่ื สะดวกในการทาํ ขา วตงั ในปรมิ าณมากๆ ควรใชเครอื่ งอดั แบบเครื่องอัดแบบเคร่อื งอดั กอ ปปผ า จะสามารถทําไดค รงั้ ละหลายๆ อัน ปริมาณทไ่ี ด ประมาณ 200-250 แผน ตน ทนุ 100 – 125 ครองแครงกรอบ สว นผสม แปงสาลรี อ นแลว 6 ถว ย มะพราวขดู 3 ขดี ไขไก 3 ฟอง เกลอื ปน 1 ½ ชอ นชา นาํ้ มนั สาํ หรบั ทอด 1/3 ถว ย น้าํ มันสําหรบั ทอด พมิ พครองแครง วิธที ํา 1. คัน่ มะพราวใหไ ดกะทิ 1 ถวย (ใชน ํ้าสาํ หรับค้ัน ½ ถว ย 2. ผสมแปง สาลี เกลอื ไข น้ําปนู ใส กะทิ เขา ดว ยกนั นวดใหเ นียน แลว บัน้ เปน กอ น

กลมเลก็ ๆ ขนาดเสนผา ศูนยก ลางประมาณ 1 ซม. กดกบั พิมพครองแครง พักไว 3.ใสน้าํ มันลงในกระทะ ต้งั ไฟใหร อ น ใชไ ฟกลางคอนขา งออ น ใสครองแครงลงทอดทีละ นอยทอดใหเ หลืองกรอบ ตักข้ึน พกั ไวใ หสะเด็ดนา้ํ มัน สว นผสมน้ําตาลสาํ หรบั คลกุ นา้ํ ตาลปน 2 ½ ถว ย รากผักชีห่ันละเอียด 2 ชอนชา กระเทยี นแกะเปนกลบี 5 กลบี พริกไทยปน ½ ชอ นชา นาํ้ ปลา หรือซอี ๊วิ ขาว 1-2 ชอนโตะ นาํ้ 1 ชอ นชา นา้ํ มัน ¼ ถวย วิธที ํา 1. โขลกราผักชี กระเทยี ม พริกไทย ใหละเอยี ด 2. ใสน า้ํ มนั ลงในกระทะ ตัง้ ไฟใหรอ น ใชไ ฟออน ใสเ คร่อื งทโ่ี ขลกผักใหหอม ใสนาํ้ ตาล น้ําปลา เคี่ยวพอ เหนียว ใสครองแครงทอดลงคลกุ ใหท่วั ตักขน้ึ พกั ไวใ หเย็นเก็บใสภาชนะท่ีมีฝาปด สนทิ ขอเสนอแนะ 1. นํา้ ตาลสําหรับคลกุ ครองแครง สามารถใชไ ดทั้งน้ําตาลปบ นํา้ ตาลทราย ถา ใชนาํ้ ตาลปบ น้ําจะเหนยี ว ถาใชน ํา้ ตาลทราย นํ้าตาลจะตกทราย ขนมจะแหง 2. แปง ถาแหงสามารถเตมิ น้ําไดอีกเล็กนอย ปริมาณทไี่ ด ประมาณ 1 กิโลกรมั ตนทนุ ประมาณ 100-125 บาท

บทท่ี 6 ขา วจ๋ี จากเตาโบราณ ไดย นิ คําวา “ขา วจ”่ี หลายคนอาจนึกถึงกอนขา วเหนยี วเสียบไมป งไฟหอมกรนุ คงมนี อยคนท่ีจะคดิ ไปถึง ขนมปง ฝรงั่ เศสชอื่ บาแกตต ถาจะมีกค็ งเปน คนท่มี พี ้ืนเพเดมิ อยา งอีสานแถบชายแดนลาว เชน หนองคาย อดุ รธานี ขอนแกน ฯลฯ ไมก ็ตองเคยไปเยอื นจังหวัดเหลาน้ัน ขา วจ่ีทชี่ าวบา นรานถิ่นในอําเภอเชียงใหม จงั หวัดหนองคาย รจู กั กนั ดี และมกั ซอื้ กินกนั เปน อาหาร คาวแทนขา วบา ง เปนขนมบา งน้ัน มีรูปรางหนาตาเปน พิมพเ ดยี วกับขนมปง บาแกตตท ่ีวางขายกนั ทว่ั ไปใน ซุปเปอรมารเก็ของเมืองกรงุ เพยี งมีหลายขนาดใหเ ลอื กมากกวา

ขา วจ่ขี องทีน่ ม่ี ดี ว ยกนั 3-4 นวิ้ ตงั้ แตขนาดเลก็ สุดราคา 3 บาท ยาวราวฝา มือ กวางประมาณ 3-4 นิว้ หนาราว 2 นิ้ว ขนาดกลางกย็ าวเกอื บศอกราคา 5 บาท จนถงึ ขนาดใหญสดุ ยาวสอกกวาขายราคาอันละ 10 บาท ทกุ ขนาดขายพรอ มไสคาวหวานใหเ ลือกกนิ กันตามแตจะพอใจ นาดที่นิยมกินกันขายดีทส่ี ดุ กค็ ือ ขนาด 5 บาทนงั่ เองเพราะขนาดพอเหมาะอิ่มไดหนง่ึ ทอ ง หากจะกนิ เปน อาหารคาว คนขายกจ็ ะจดั การฝาซกี ขนมปง สอดไสดวยหมยู อแลว ราดซอสพริกหรอื ซอสมะเขอื เทศเพ่มิ รสชาติ กนิ กนแทนขาวไดเลย สวนถา จะกินเปน ขนมนั้น กท็ าเนยโรยนาํ ตาลทรายแลว ราดดวยนมขน หวานอีกทซี ่ึงสตู รนค้ี อ นขางเปนท่ชี ่นื ชอบ ก็เหมอื นกบั การกนิ ขนมปงราดนมน่ีแหละ รสชาติ ของขา วจไี่ มเหมือนกบั บาแกตตเ สียทีเดยี ว เพราะดูเหมือนวา ขนมปง ฝร่งั เศสจะถกู ดังแปลงจนกลายเปน ขนม ปงอกี ชนิดที่ช่อื ขา วจ่ีไปเสียแลว หากใครไดไปเยือนอําเภอศรเี ชียงใหม สนใจจะซ้อื หาขาวจีม่ าลองชมิ แคถามหาเตาขา วจ่ี ซ่งึ มีอยเู ตา เดยี วในอําเภอ ก็เจอรา นไดไ มย าก เตาขาวจ่ขี องพอบญุ ทนั รอยแลว อบขนมปงขายมานานตั้งแตป ระมาณป 2517-2518 จนเด๋ียวน้ขี ายมานานรวมย่ีสบิ ปแลว ลูกชายเปนผ รับชว งตอเม่ือตน ปก อ นน่เี อง หลงั จากท่ลี กู สาวคนโตชื่อรชั นวี รรณหรือพ่ใี หญเ คยทํามาแลว ต้งั แตส บิ กวาป กอนสว นตัวพอ บญุ ทันและภรรยานั้นหันไปทําสวนมันสาํ ปะหลงั แทน ตน ป 2539 เมอ่ื รัชนวี รรณและไพฑรู ย หนแู กว ลูกบา นเดียวกนั ผูเปนคูชีวติ และเปนอีกคนหนงึ่ ทีเ่ ขา มาทําอาชพี น้ีดว ยกันตัง้ แตห ลังแตง านเม่อื สบิ กวา ปกอน ยา ยครอบครัวมาสรา งเตาขาวจ่ีขึน้ ใหมท ี่สวนสาม พราน จังหวดั นครปฐม สถานท่ีทองเทย่ี วซ่งึ เราไดม ีโอกาสไปพบปะแตพ ูดคุยกบั เธอ นอ ยขายจึงเปนผูสืบ ทอดอาชพี ของครอบครวั ตอ วธิ ีทําขา วจี่น้ี รัชนวี รรณเลาใหฟง วา พอบญุ ทันร่าํ เรียนมาจากลาว ครง้ั ไปทาํ งานรบั จางอยทู น่ี น่ั ใน ชวงวัยรนุ ลาวอดตี อาณานิคมของฝรง่ั เศสรับเอาวัฒนธรรมการกนิ ขนมปง มาจากฝร่งั เศส มีขนมปง ฝรัง่ เศ สขายกนั รมิ ทางทว่ั ไปเวลาคนไทยไปเทยี่ วฝง ลาว ก็มกั ซอื้ ขา วจต่ี ดิ ไมต ดิ มือมาฝากลกู หลานกันถวนหนา พอ บุญทนั ไปทาํ งานอยทู ่ีน่ันราว 6-7 ป ซึ่งในชวงที่ไปอยนู นั่ สถานการณทางการเมอื งในลาวคอน ขา งงอ นแงน เกิดสงครามชิงอาํ นาจกนั บอ ยจนสุดทายเมื่อลาวเปลยี่ นแปลงการปกครองจากระบบ สมบรู ณาญาสิทธิราชยเ ปนคอมมวิ นสิ ต ราว พ.ศ. 2516-2517 พอ บญุ ทันจงึ กลับมาเมืองไทย มาสรางเตาอบ ขา วจี่ขายอยทู ีอ่ าํ เภอศรเี ชียงใหมบ านเกิดจนลกู หลานไดร ับชวงงานตอถงึ ทุกวันน้ี ขา วจี่ของพอบญุ ทันขายดิบขายดี ทําสงตามรานกนั วันละรว มพันกวา ถึงสองพันช้นิ เลยทเี ดยี ว เพราะ ลูกคามที ง้ั คนทองถิน่ และนกั ทองเทีย่ วทม่ี ักซอื้ ขา วจ่ตี ดิ มอื ขนึ้ รถโดยสารกลับกรุงเทพฯดวย ลูกๆซึ่งคลกุ คลี และโตมากบั เตาขาวจซี่ ึมซบั ศลิ ปะและกรรมวธิ ใี นการทาํ จากพอ อยางไมรตู ัวจนถา ถามวา ทาํ ขาวจ่เี ปนตัง้ แต เมอ่ื ไรนน้ั เห็นจะตอบยากเพราะดเู หมือนพลอลงมอื ก็ทําไดทันที เมื่อเขารับชว งเตาตอจากพอ จงึ แทบไมต อ ง ฝกหดั กันเลย

กวาจะมาเปน ขาวจ่ีใหเ รากิน ตองผา นกระบวนการหลายอยา ง แมแ ตข้ันตอนจะดเู หมอื นงายไมไดม ี ความซบั ซอ นอะไร แตทจ่ี รงิ แลว ตองอาศยั ฝมือและความชํานาญอยมู าก เริ่มกันตง้ั แตว ิธีการอบและเตาที่จะ ใชอบกันเลยทเี ดยี ว การอบขนมปงแบบโบราณซึง่ มีมาต้งั แตส มยั กรกี นน้ั ใชวธิ ีจดุ ฟนสุมไฟในเตาใหเ ตารอ นกอน แลวจึงใช ความรอ นที่ระออุ ยูใ นเตาทาํ ใหข นมสกุ ไมใ ชการใชความรอนจากไฟทาํ ใหข นมสุกโดยตรงอยา งทเี่ ห็นกัน ทั่วไปในปจจุบนั การอบขาวจี่กใ็ ชวิธแี บบดงั้ เดิมทม่ี ีมานานนบั พันปน เ้ี ชนกนั เตาอบเปน เตาทกี่ อข้ึนพิเศษเพอื่ การน้ีโดยเฉพาะ ใชอ ฐิ กอเปน เตาทบึ ผนงั เตาหนารว มฟุตครึ่ง พ้นื เตา สูงจากพืน้ ระดบั เอว ภายในเตาสรางเปนหอ งเพดานโคง สงู ราว 1 เมตร หลงั คาเททรายคลมุ ทับไวเพื่อรกั ษา ความรอนใหไดร ะดับพอเหมาะ หากหลงั คากออฐิ ทึบหนาเหมอื นผนังดา นขา ง ความรอ นในเตาจะรอ นเกนิ ไป ทําใหขนมไหมก อ นจะสกุ มีชอ งใสฟ น และลําเลียงขนมปงเพียงชอ งเดยี ว ชอ งน้คี วรมีขนาดไมใหญน ัก เพราะจะเก็บความรอ นไดดกี วาภายในเตาฉาบดนิ เหนียวผสมงบออ ยหรือน้ําตาลออยนนั่ เอง ซ่ึงจะมีความ เหนยี วและแข็งแรงมากกวาดนิ ธรรมดา เม่ืออบขา วจี่ก็จะมกี ลนิ่ หอม ดินเหนยี วทีจ่ ะเอามาผสมกบั งบออย ตอ งใชด นิ จอมปลวกซึ่งเม็ดดนิ จะละเอยี ดกวา ดนิ ทั่วไป เมอ่ื รัชนีวรรณและไพฑูรยสรางเตาใหญขึ้นทส่ี วน สามพราน กต็ องขนดนิ ผสมงบออยน้ีมาจากศรีเชยี งใหม เตาแบบน้มี ีขอ ดตี รงท่ไี มว า จะอบอาหารประเภท ไหนก็ไมม กี ลิน่ ติดเตา รชั นแี ละไพฑูรยเลาวา เมอ่ื จะทําขาวจ่ี อยางแรกทต่ี อ งทาํ คือการเตรียมเตา ดวยการจุดฟนที่ใสเตรยี ม ไวต ัง้ แตเ ย็นวานเพ่ือใหความรอนที่หลงเหลืออยูใ นเตาจากการอบในวนั กอ นหนา ทาํ ใหฟ นแหงสนทิ เหมาะ เปน เชื้อไฟแคกระดาษหน่งึ แผน ไมขีดหนงึ่ กา น ก็จดุ ฟนทอนใหญไ ด จาํ นวนฟน ขึ้นอยกู ับปรมิ าณขาวจ่ที ่ีจะ อบในวนั นัน้ หากจะทํามากกต็ องเผาฟนเยอะหนอย โดยทว่ั ไปแลว มักใชฟน ประมาณ 10 ดนุ ซึ่งทาํ ใหเตา ระอุรอนพออบขนมอยูถึง 4-5 ช่ัวโมง อบขาวจ่ีไดร าว 300-400 ช้ิน หากเปนศรีเชียงใหมก็ตองใชฟนจาํ นวนมากกวา นี้ เพราะอบกนั วันละ เปน พนั ช้ิน และตองเรม่ิ งาน กันแตรุงราวตี 5 เตรียมเตาเตรยี มแปง เร่มิ ขายกนั ทกุ วนั ตอ งแตประมาณเทีย่ งจนถึงสองทมุ เลยทีเดียว เมื่อจุดฟน แลว กป็ ลอยใหล ุกไหมจ นเร่มิ มอดกลายเปน กอนถา นลกุ แดงซงึ่ ตอ งใชเวลารว ม 2-3 ช่ัว โมง เปน การจดุ ไฟสุมเตา จนภายในเตารอนจัดเพดานเตาออกสีขาวนวลดวยความรอนทร่ี ะอุ นอกจากการเตรยี มเตาแลวก็ตอ งเตรยี มแปงดวย ซึง่ มักจะทาํ พรอม ๆกันไป โดยปกตแิ ลว ไพฑรู ยจะ รับหนาท่เี ตรียมเตา สวนรชั นีกจ็ ะเปนคนเตรยี มแปง แปงทใ่ี ชทาํ ขา วจี่นี้คอื แปง สาลีหรอื ทเ่ี รียกกันวาแปง หมี่ หากเปน แปงใหมก็ไมจ าํ เปน ตองรอน แตหากเปนแหง เกากจ็ ะตองใสต ะแกรงรอ นเพอ่ื ไมใ หแปงเกาะตวั กนั เปน กอ นและแยกเศษผงทีอ่ าจติดอยูในแปง ออก เทแปงท่รี อยแลว ใสล งเครอ่ื งนวดรูปรางแปลกตา เอาน้ําตาล เกลือ และยสี ต ละลายกบั น้ําตวงไว แลวเทลงอา งนวด เปดเครอื่ งนวดใหแปง และสว นผสมอนื่ ๆเขา กนั เปน เนือ้ เดยี ว จนแปงเหนียวพอเหมาะซงึ่ สงั เกตไดจากกาท่แี ปงไมต ิดเครือ่ งนวดแลว คราวนกี้ ็เอากอนแปง ใสถ งั ไมป ด ฝาหมกั ท้ิงไวป ระมาณ 2 ชวั่ โมงเพือ่ ใหแปง ขึ้นฟู จะดวู า แปง ขน้ึ ไดท ่ีแลว หรอื ยังก็ตองเอานว้ิ จมิ้ ดู ถากด แลว แปง ดีดตัวกลับตามเดิมแสดงวาใชไดแลว แตหากกดแลวไมดีดตัวกลับตามเดมิ แสดงวาฟูเกินไป

เม่อื ถามถึงท่ีมาของเคร่อื งนวดทีเ่ ปน ลูกผสมระหวางมอเตอรและเกียรรถยนตร รัชนวี รรณเลาใหฟ ง วา สมัยทาํ ขาวจชี่ ว งแรกๆ ท่ีศรเี ชยี งใหมนัน้ ตอ งหนวดแปง ดวยมอื ภายหลงั จงึ ซื้อเคร่อื งนวดแบบนี้มาใชทนุ แรง และเมื่อเธอยายครอบ ครัวมาสรางเตาใหมท ีส่ วนสามพราน ไพฑรู ยก็ทาํ เคร่ืองนวดนขี้ น้ึ ใหมต ามตน แบบทีอ่ ําเภอศรเี ชยี งใหม ตอไปก็เอาแปงทหี่ มักไดท แี่ ลว มาแบง เปน กอ น ๆ ซ่ึงการจะดวู าแปง ขึ้นไดท่หี รือยังน้ตี องอาศัยความ ชํานาญของคนทาํ เปนตัววัด รัชนวี รรณบอกวาแคจ ับแปง ดกู ร็ แู ลววาใชไดห รือยงั แปง ทหี่ มกั แลว นี้จะหยนุ นมุ เหนยี วมือราวแกวเด็กเลยทีเดียว เธอแบง แปง เปนกอ นกลมเล็กขนาดโตกวา ลูกปงปองเลก็ นอ ยเพราะต้งั ใจ จะทาํ ขา วจ่ขี นาดเลก็ สดุ แลว สาธติ การคลงึ กอ นแปงจนกลมแนน ใหเ ราดู เธอและนอ งสาวซงึ่ เพง่ิ มาอยดู วยคง ลงึ แปงเปนกอนกลมลูกแลวลกู เลา อยางคลองแคลวดูงายดาย แตท ีจ่ รงิ แลว กระท่ังการคลึงแปง ใหก ลมน้ี หาก ขาดความชาํ นาญ กอ นแปง ท่ไี ดจะนมุ และไมก ลมแนน แปงท่ปี น เปนกอ นกลม ๆ นี้ จะถูกนําเขา ตรู าวครึง่ ชั่วโมง เพื่อใหแ ปงพองตัวขึน้ กอนจะเอาแปง ออก มา แลว เอามาปนโดยคอยทบคอ ยกดมว นกอนแปง ใหเ ปนแทง อว นกลางปลายเรียวยาวราวฝามอื จัดเรยี งใส ถาดเอาเขา ตอู กี ครึ่งชว่ั โมง เพ่ือใหแ ปง พองตัวอกี ครงั้ ข้นึ ตอนการปนแปงเปน ช้นิ เรียว ๆ นก้ี ็สาํ คญั เราะการ ทบและกดแปง เปน การทําใหมีอากาศแทรกไปในเน้อื แปง เมือกรีดดวยมดี กอนเขา เตาอบแปงจะพองตวั สวย ปรแิ ยกตามรอยมีด ถาปนไมดี แมจะลงมดี กรดี ไปหนึ่งรอย เมอ่ื นาํ ไปอบแปง ก็จะไมพองตวั กลบั มาทเ่ี ตาอกี ครั้ง เมื่อฟน ภายในเตาเผาไหมไ ปจนเหลือเพียงกอ นถานลุกแดงและเตารอ นไดท แ่ี ลว ไพฑรู ยก็จะกวาดโกยถา นและขีเ้ ถา ออกจากเตาเทลงถงั นํา้ เพ่อื ดับไฟ แลวคอ ยเอาผาชุบนาํ้ เปย กโซกพันปลาย ไมไ ผสอดเขา ไปเชด็ เศษผงขี้เถาออกจากพ้ืนเตา ซึ่งข้นั ตอนน้ตี องใชทัง้ แรงและความอดทนตอ ความรอนที กรนุ อา วออกจากเตา เพราะตอ งเช็ดและลางผากนหลายนา้ํ เลยทีเดียวจนเตาสะอาดแลว น่ันแหละ ถงึ คอ ยเอา ชนิ้ แปงทหี่ มักจนพอตวั เต็มที่แลว วางเปน แถวเรียงเดีย่ วบนแผน ไมยาว ๆ ที่กวา งเพียง 4 นิ้ว ยากกวาสอง เมตร กอนวางตองโรยแปง กอนเพือ่ กนั ไมใ หก อนแปง ติดไม คราวนีก้ ็ใชมดี กรีดแปง ตามยาวหนึง่ รอยหรือทเี่ รยี กวา หนึ่งมีด กอ นจะสอดไมนเี้ ขาเตา แลวกระตกุ ดึงไมอ อกอยา งเรว็ กอนแปง ท่เี รียงอยบู นไมกจ็ ะลงไปนอนเรยี งแถวเปนระเบียบสวยอยูบ นพืน้ เตาราวใชมือ หยิบจัดวาง เปนลีลาการเอาขนมเขา เตาอบไดอยางสวยงาม ซ่งึ ตองใชฝ ม ือและความเช่ียวชาญพอตวั ไพฑูรย ใชวิธีนี้เรยี งกอนแปง เปนแถว ๆ จนเตม็ เตาถานกอ นจะดงึ แผน เหล็กปด ชอ งเตารปู ส่ีเหลยี่ ม หลังจากขนมเขาไปนอนในเตาเรียบรอยแลว เพยี งรออกี ประมาณ 5 นาที กเ็ ปดเตาเอาขาวจ่ีพองสุกสี นาํ้ ตาลหอมกรนุ อกมาได การเอาขา วจ่อี อกจากเตานั้นตอ งใชไมย าวสองอันสอดเขา ไปคบี ลากออกมาเปน แถวๆ ใสตะกราปผู าขาวสะอาดท่ีวางรองรับ ขา จ่ที เี่ พ่งิ ออกจากเตา จะกรอบนอก เหนียวใน กลนิ่ หอมชวน กนิ เมื่อเอามาผา ครึ่งทาเนย โรยนํ้าตาล ราดดว ยนมขน หวานอีกที ขา วจ่รี อย ๆ และรสชาตหิ วานหอมมันของ นมเนย กท็ ําใหพวกเราอ่ิมเอมกันถว นหนา ลองทานํา้ พริกเผากอ็ รอยไปอีกแบบ หรอื จะทาเนยและแยมที่มใี ห เลือกหลายรสไมเลวเหมือนกนั ทัง้ เตาแบบโบราณและกรรมวิธใี นการทําขนมปงแบบดงั เดมิ ทส่ี ะทอนถงึ การถายเททางวฒั นธรรม จากตะวนั ตกผสมผสานกบั ภูมปิ ญญาพ้นื บานนเ่ี องทาํ ใหภชุ งค ยวุ บูรณ ผูบ รหิ ารของสวนสามพรานซึง่ มี โอกาสไดไ ปเหน็ เตาขาวจ่แี ละรจู กั รัชนีวรรณและไพฑรู ยที่อําเภอศรเี ชยี งใหม มองเห็นคุณคา ของศิลปะการ

ทาํ ขนมปงแบบเกาแกท ่ีหาดไู ดยากเตม็ ทีแลว ในปจ จุบัน ชกั ชวนทงั้ สองใหอ พยพยา ยครอบครวั พรอมลูกชาย หญิง วยั 7 ขวบ และ 9 ขวบตามลาํ ดับ มาสรางเตาขาวจ่ขี น้ึ ใหมท สี่ วนสามพราน สถานทีท่ อ งเที่ยวริมลาํ น้ํา นครชัยศรีในเขตจังหวัดนครปฐม เพ่ือใหคนทว่ั ไปไดเ หน็ ไดรูถึงคุณคา ของศิลปะการทาํ ขนมปง ชนิดนี้ ทแี่ ม จะมตี น เคา มาจากชาตติ ะวนั ตก แตร ูปแบบการทําและอบขนมปงแบบนแ้ี ทบจะไมม ีใหเ หน็ อกี แลว เพราะการ ทาํ ขนมปง นับวันจะกลายเปนอุตสาหกรรมใหญข ึ้นทุกที ชนิดท่ีใชเคร่ืองจกั รในการผลิตตลอดกระบวนการ โดยไมตองพง่ึ ฝมือและความเชย่ี วชาญของคนเลย แมท ี่สวนสามพรานน้ีจะยงั มลี กู คา ขาวจ่ีนอยกวา ที่อําเภอศรีเชียงใหมเพราะยังไมคอ ยเปน ท่ีรูจ ักกัน มากนกั ขายไดเพยี งวนั ละ 300-400 ชน้ิ แตรัชนีวรรณและไพฑรู ยก็เร่มิ จะมีขาประจาํ บา งแลว ทงั้ สองคาด หวงั วา ตอไปขา งหนาคงมีลกู คา เพ่ิมขึน้ หากใครสนใจอยากอุหนุนขาวจี่และชมศิลปะการทาํ ขนมปง ดวยเตาโบราณน้ี กส็ ามารถไปพบกบั ทงั้ สองไดท่หี มูบานไทย สวนสามพราน ซึ่งนอกจากจะมีการทาํ ขา วจีห่ รอื ขนมปงบาแกตตแบบไทย ๆ ใหซ้อื หาและทัศนากนั แลวยงั มกี ารแสดงของไทยอีกหลายอยางใหด กู นั สวนไมดอกไมใ บกช็ ื่นตา สดุ สัปดาหหนี ฝุนครัวกรงุ เทพฯ ไปหาความเขยี วชอมุ ของรม ไมแ ละความใสเย็นของแมนํ้านครชยั ศรีบางทาจะดี ขา วพอง ขา วกระยาสารท พอเขา กลางเดอื นสิบเปน ตนไป ไทยเรามงี านบญุ พเิ ศษเรยี กวา งานบุญสารท งานน้ีจะทาํ ขา วกระยา สารทซงึ่ เปนขนมคอนขางหวานไปถวายวัด ตางคนตางทยอยกันทํา ใครพรอมเรอ่ื งขา วพองกอ นกท็ าํ ไปกอน ใครมขี าวพองมากก็ทําทีละเยอะๆ ไวเผือ่ แผเ พ่อื นบานที่ยงั ไมพรอมดว ย เปน การแลกเปลี่ยนฝม ือและรสชาติ กันดว ย เปนการแสดงไมตรจี ิตกันอีกดว ย แตเ พราะในชว งเดอื นนี้เชน กัน กลวยไขจะพากนั ออกเครือสะพรัง่ และพรอ มใจทยอยสุกเหลืองอรามไปทงั้ เครอื ชาวบานจงึ นํากลวยไขถ วายวัดพรอมขา วกระยาสารท และ เพราะขาวกระยาสารทนน้ั หวาน เมื่อกนิ กับกลว ยไขรสชาติกลกลอม ลงตัวพอดี ทาํ ใหกนิ ขาวกระยาสารทได มาก ก็เลยกลายเปน ธรรมเนียมประเพณสี บื ตอ กันมาวา กนิ กระยาสารทกต็ อ งกนิ กับกลว ยไข ใครยังไมเคย ลองกิน ลองกนิ ดูเถอะแลวเรากต็ อ งยกความฉลาดใหค นโบราณจริงๆ เพราะอรอย กลมกลอม กลายเปน รสท่ี วิเศษ ซงึ่ ตอนหลงั กถ็ ูกดัดแปลงมาเปนขา วเมา (ไสก ลว ยไข) ทอด

การทาํ บญุ เทศการสารทน้ี ทํากันทวั่ ไปในทุกภาค แตเรยี กกันแตกตางออกไป เชนทางภาคใตเ รยี กวา “ชงิ เปรต” ทางภาคอสี านเรยี กวา “บุญขา วสาก” เปน ตน บุญพิธสี ารทครง้ั น้ีกเ็ อฉลองผลแรกท่ีไดจากพชื พนั ธธุ ญั ญาหารของตนคอื ขา วออกรวงนนั่ เอง แสดงความกตัญูตอบุพการีทล่ี ว งลับไปแลว เพอ่ื ทาํ บญุ ให เปน สริ มิ งคลกับเรือกสวนไรนา เพ่อื บาํ รงุ พระพทุ ธศาสนาดว ยการการถวายขนมตามฤดูกาลแกพระสงฆ เพ่ือ ปลูกฝงคณุ ธรรมใหแสดงความเอื้อเฟอเผ่อื แผพชื ผลขนมตามฤดูกาลแกเพอ่ื บา น แกผูท ุกขย าก ดังนนั้ ในชว งวันดงั กลา ว ตามบา นเรอื นตา ง ๆ จะมขี า งกระยาสารทฝมอื คนในบานไวรับรองแขก ผูสญั จรไป มาในหมูบา น ดว ยใบหนายมิ้ แยมแจมใสเชิญขน้ึ เรือนชาน เมื่อจากลาก็มกี ระยาสารทติดไมติดมือกลบั ไปดว ย การทําขา วกระยาสารท บทบาทของเคร่อื งปรุงที่สาํ คญั และเปนหวั ใจขา วกระยาสารทก็คือ “ขาว พอง” สว น ผสมอ่ืน ๆ อนั ไดแก ถ่ัวควั่ สุก งา มะพราว นาํ้ ตาล ลวนเปนตวั รองทง้ั สิน้ เพอ เสรมิ รสชาติเพิม่ ความอรอ ย เขาไ ขาวพองทํากับมาชา นานแลว ตง้ั แตส มยั ปูยา ตายายใชครกกระเดือ่ งตาํ ขา เปลือกอยเู ลย การทําขาว พองในปจจบุ ันเทานั้นท่ีมกี ารนําเครอ่ื งทุนแรงมาใช ถึงกระนน้ั กด็ ี กระบวนการทําขา วพองสวนใหญยังคง อาศัยแรงคนอยูดี การทําขาวพองนัน้ เร่มิ จากการนําขา วเปลอื กขาวเหนยี วแชน ้าํ ทงิ้ ไว 3 คืน เพอื่ ใหข า วดดู น้าํ พองตัว เปลอื กขา วนมุ ลง ชอนเอาเม็ดขา วลบี ทีล่ อยนํ้าออกจนหมด จากน้ันกช็ อ นเปลือกน้าํ ขนึ้ มาใสกระดง ทิ้งเอาไว ใหส ะเด็ดนาํ้ เม่อื เมด็ ขา วหมาดน้ําแลวกน็ ําไปควั่ ใหสุก กระเบื้องละ 10 นาที กระเบ้อื งหน่งึ ประมาณ 1 กโิ ลกรมั ควั่ ท่ีละกระเบ้ืองจนหมดขา วแช ขา วที่คั่วสุกแลวจะบรรจุในกระสอบน้ําไปสที ่ีโรงสขี า วเชนเดียว กบั ขา วเปลอื กจากทองนาน่เั อง ขา วท่สี ีออกมาเรียกวา “ขา วกลอ ง” และจะมีขาวจํานวนหนึ่งรอดฟน สีทางเจาของขา วเปลือกกจ็ ะ เก็บแยกออกมาตา งหาก เพอื่ นาํ กลบั บา นมาตาํ ดว ยครกกระเดอ่ื ง ซงึ่ ปจ จบุ นั ใชค รกกระเด่อื งไฟฟาแลว จากนั้นกน็ าํ ขา วกลอ งจากโรงสมี าซาวกบั นาํ้ ผสมน้าํ มนั โดยอัตราสวนนํา้ 2 ลิตรตอ นํ้ามนั หมหู รือนํ้า พชื 2 ชอ นโตะ ตอ ขา วซาวหนง่ึ ซาวใหขาวกลอ งซบั นํา้ จนหมด นําขา วซาวน้าํ มนั ไปใสถ งุ หมักท้ิงไว ประมาณ 5 ช่ัวโมง เมื่อนาํ้ กบั น้ํามันเขา เน้ือขา วกนั ดแี ลว กน็ าํ ขา วอ่มิ นาํ้ กับน้าํ มันไปซอม หรอื เรียกวา “ซอมขา ว” คอื นาํ ขาวไปตาํ ในครกกระเด่อื งไฟฟา ใหข าวนมิ่ นาํ ขา วนม่ิ นีไ้ ปหมกั กับนํ้ามนั ผสมนาํ้ ในอัตราสวนนํ้ามัน 1 ชอ นโตะกบั นํา้ 1 ลิตร ซาวขาวกบั นํ้าผสมนาํ้ มันใหเ ขา กนั แลวนาํ ไปหมกั อีก 5-6 ชัว่ โมง จากน้นั กเ็ ขา สกู ระบวนการพองขา ว ดวยการนาํ ขาวทหี่ มักหลังสุด มายใี หเ มด็ ขาวแยกจากกันใหรว น นาํ ไปพองในกระทะใบบวั ซ่งึ จะคว่ั พรอมกับทรายทรายทน่ี ํามาคั่วจะเปนทรายพิเศษ มลี กั ษณะเนอ้ื ทรายขาด เมด็ ใหญ ทรายตองนํามาปดเอาฝุน ทรายกบั ทรายละเอยี ดออก ตอ งเปนทรายเนอื้ ท่ีมคี ุณสมบัติพิเศษไมเ กาะ ติดขาวที่ค่ัว

การนําทรายมาค่ัวกบั ขา ว ก็เอจะเอาความรอ นแบบระอุจากเม็ดทรายมาทําใหข า วพอง เปนการควบ คมุ ความรอนใหเสมอกนั ทําใหขาวพองสวยและกรอบ แตถาไมม ีทรายจะทาํ ใหข าวพองไมเสมอ และมี โอกาสไหมส ูง สีของขาวพองกจ็ ะไมสวย ทรายที่นิยมใชในการทําขาวพองทพ่ี ิมายเปน ทรายทีเ่ อามาจาก อําเภอชมุ พวง โคราช การซ้ือทรายจะเปน เท่ียวรถอแี ตน การใชทรายคั่วน้ี ใชไ ดค รัง้ เดยี วก็ตองทิ้งทรายที่ใช แลวไป เพราะทรายจะดํา ถา ทรายดําขาวพองก็จะดาํ ดว ย ขาวพองกไ็ มสวยและไมไ ดร าคา เมอ่ื ขบวนการพองขา วจบลง ก็นําขาวผสมเม็ดทรายมาฝด เอาเม็ดขาวซงึ่ พองและเบาออกจากเม็ด ทราย ขบวนการตรงนี้ทาํ ไมยาก ใชก ระดงฝด เพราะขาวเบาทรายหนกั มยั แยกตัวกนั อยบู นอยูล า งเรยี บรอ ย แลว ขา วพองท่ฝี ด ได จะนําไปบรรจกุ ระสอบ สงเขาสูโ รงงานทาํ ขาวกระยาสารท ขา วท่ีรอดฟน สจี ากโรงสขี า ว จะเปน เม็ดเล็ก และเมอื่ นําไปตําในครกกระเดอ่ื งไฟฟา ขา วจะแตก ขาว อนั น้จี ะนาํ ไปทํากระบวนการเดยี วกันกับขา วพองเพยี งผลตา งออกมาจะเปนขา วพองเม็ดเลก็ และแตกเปนเม็ด ส้ัน ไมส วยนักขา วพองอนั นีจ้ ะถูกสง ไปสูโ รงงานทาํ ขนมจันอบั นี่เปน การทาํ ขา วพองแบบปจจุบนั ท่ีทําปอนอุตสาหกรรมในครวั เรอื นทที่ ําขา วกระยาสารทบรรจุถงุ พลาสตกิ ออกขาย เปนขนมของคนทัว่ ไป ท่ไี มใ ชวนั สารทเพราะปจ จบุ นั น้ขี า วกระยาสารทเปน ทยี่ นิ มกนิ กัน ตลอดทัง้ ป เพราะถอื วาเปน อาหารที่อรอยและใหคณุ คา ทางโภชนาการอีกดวย แตก อนคนโบราณก็ทําขา วพองในกระบวนการเดียวกนั เพยี งแตใชค รกกระเดือ่ งตา งโรงสี ใชแ รง งานคนในครอบครวั ตา งลูกจาง ใชขาวจากทอ งนาตางขาวซือ้ ทํากนั แตพ อกนิ พอแจกพอถวายวดั เทา นนั้ เครอ่ื งปรงุ กรรมวิธีทําแบบงาย ๆ มะพราวทนึ ทกึ ขดู กบั กระตา ย มาผสมน้าํ ตาลออ ย ถัว่ ลิสงควั่ งาคั่วเม่อื เหนียวไดท ี่ กเ็ อาไปคลุกเคลากับขาวพองขา วตอกแตกแตพ อเหนียว ปน เปนกอนลูกกลม ๆ กินแลว อรอ ยแบ สมั ผสั รสธรรมชาตจิ ริง ๆ ตอ มาตามในเมืองการทาํ ขาวกระยาสารทกม็ กี ารพฒั นา โดยนาํ แบะเซมาชวยใหนาํ้ กวนเหนียวข้นั เพื่อจะเกาะเคร่ืองปรุงทงั้ หมดเขา ดว ยกันอยา งแนนหนา นําไปบรรจุใสถ ุงขาย บางแหง ทําขาวกระยาสารท แนนหนาจรงิ ๆ จนเปน เน้อื ถ่ัวตัด ถอื กินไดอยา งสะดวก ลงเนือ้ ชอบลางยา ฉะนั้นผบู ริโภคกเ็ ลอื กเอาตาม อธั ยาศยั ทีช่ อบ แตก ระยาสารทแบบโบราณแบบตนรา งหากนิ ไดเฉพาะตามบา นนอกท่ีหางไกลเทา นน้ั ท่ยี ัง คงทาํ แบบดั้งเดิม ในเดือนสบิ น้ี นอกจากจะมบี ญุ พิธขี าวกระยาสารทแลว ยงั มกี ารกวนขา วทพิ ย ทีเ่ ปนบุญพิธรว มใน ฤดูบญุ สารหนดี้ ว ย

บาเยยี บาเยยี “บาเยยี ....บาเยยี บาเยียมาแลว จา” เสียงรอ งอยา งนเี้ ปน ท่ีคนุ หขู องคนกรงุ เทพฯในยุคซิกตส้ี  เพราะ หมายถึงจะไดกนิ บาเยีย ถวั่ บดทอดกรอบนอกนมุ ในที่หอมเคร่ืองเทศ ราดนาํ้ จม้ิ ในกระทงใบตองแหง จิ้มกิน พรอมแนมดว ยพริกขหี้ นูแหงทอด อมื ! อรอ ยนกั แล ในยุคซิกตสี้  หาบบาเยียมกั มาคูกบั ถั่วปากอา หาบเรข ายขนมและของวา งอ่นื ทเี่ ดก็ และผใู หญม กั รู กาํ หนดเวลทีค่ วรรออดุ หนุน ยังมีอาบังที่มาพรอ มโตะถั่วทอนานาชนิด หาบขนมกะลอจี๊ หาบตังเม หาบนาํ้ ตาลแบะเซ เปา รถไอตมิ ฯลฯ แตป จจุบนั หาบเรของวา งและขนมเหลา นี้ ไดเ ลือนหายไปเกอื บหมดแลวจาก ขางถนน ตรอกและซอกซอย บางอยางมีผูพยายามนาํ ไปปรากฎในศูนยอ าหารของศูนยการคา แตส ว นใหญก็ เอาตัวไมรอด เพราะคนรนุ ใหมไ มร จู ักไมคนุ เคย

ทกุ วนั น้ีถา เอย ชอื่ “บาเยยี ” ใหเดก็ รนุ ใหมล ูกหลานของคนยคุ ซกิ ตีส้ ฟง คงแทบไมม ใี ครเลยท่รี ูจ กั บาเยีย หรือถาลองใหเขาชมิ ดู พนนั ไดเ ลยวา นอยคนนักจะชมวาอรอ ย เพราะทง้ั กลน่ิ และรสของบาเยียไมไ ด เลยกบั รสปากของเด็กสมยั ใหม บาเยยี เปนอาหารวางสัญชาตแิ ขกอิสลาม แตเ ขา มาอยูในเมืองไทยเมื่อใดกลุม ไหนเปนผนู ํามาเผย แพร ยงั ไมอาจสืบคน ไดแ นชดั ปจจบุ นั ถา ใครนึกอยากกินบาเยยี กค็ งตอ งออกแรงคนหากนั ขนาดเหงอ่ื ตกทเี ดยี ว เพราะแหลงทาํ บาเยียขายมี อยูเ พยี งไมกแี่ หง ในกรงุ เทพฯ ท่มี า : ครัวไทย คนไทย . ชุดสารคดีอาหาร, พมิ พคร้งั ท่ี 1 : พมิ พด ,ี พ.ศ. 2544