Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore Заңғар - Хасенхан Талғаров

Заңғар - Хасенхан Талғаров

Published by bibl_sever, 2019-11-26 06:35:26

Description: Заңғар - Хасенхан Талғаров

Search

Read the Text Version

03EH >KAFACbIH4A Ara^bi 63eH, 3yJiaMAbI 03eH TbIHblMCbl3, )Kara^a coFaH OTbipMbiH Kapan MeH ywcn. TojiKbiHuaw onjiap Tyjiafinbi Corbin Gacbiivma, )KapTacTaM 6ip cst CejiT eTneii TVpMbm K0nuici3. KafipbijiMafi TOJiKbiH Bapanbi cbipzibi Kafbin an, KapFH/ibi Kew^e Ta6aHbin TacKa xaHbin an, Bapa^bi Kafijia, Bapa/ibi Kan/ia acbifbin, KaHaTbiH Karbin, Tynaw ^ bi TOJiKbiH - »ac ymit. Tajmapra k o h f 3 h - KycTapubm 3hih KaiiTajian, A k >Ki6eK 03eH - OpaHiibi cbipbiH xcacbipbin. Cbip yiabiM co^aaH, )K bip y k t u m Tajiafi, K b H b lK T b lM , Ce36ece ajiaivi - G ie H H in CbipbiH KiM yK C b m ? OHJiapbJM m c h ik - OjeHiieH TOJiKbin ara^bi, rblHfiaH^bl TOJiKbiH, Yprbuian >KaTbip. YpfbiJian waTbip waraHbi...

*** BaKbiT Kejun eciriM /ii KaxxaHiia Y h KamanbiM, T iji KaTna^biM, Aimia^biM. AcbiKna^biM, CaGbip caicran 6aKTbiM MeH, Aiiibirbipax Eojica ckch nen acnaHbiM. BypbiH TanaH xepin e/iivi, ByH^aw )KaHHbiH 6apjibirbm. CoHbiHa n a epin efliM, Bijicm co^aH 6ap kyhw h. Enai 03iM TaGaM >Ka3raH Hecimi, /Jen ajiMacnbiH EpTe KOH^lbl, KCLUiKTi... EHGeriMMeH, Maitaafi TepMeH >xeTeM mch Bax HIT, LUipKIH, 0 3 i KCJim, Auinac 6ojiap ecimri. 100

2 C A n b IP A K ,T A P T Y C K E H ^ E KaHaTbi cbiHraH TopraH,aaH >KanbipaK wepre rycem Me3riJii ©Tin 6ojiraH^aH G ircp in kctkch Tyc-eHi. Katina eneH, uiipKiH, an rYJi^ep, Kafi^a eneH wacbiJi acaribipaK, OpMaHHaH LiibiKKaH waKCbi atuep, TbitmaHTbiH Fa>Kan aTbipan? Tep6eJiin 6 ^ 6 ^ yh,h^ TypaTbiH opMaH 6aji6bipan. BYJiaKTblK LiiepTKeH KYHIHe )KaTaTbiH SHJien 6aji KYpaK. A /i 6yfih OHbiH 6ipi >kok, )KaiibipaK Tyci capfafiraH, Kenum m >Ki6eK xiHi 6on, lUbira/ibi 6ip yh majiFaH^aH... CblP AifraTbiH 6ip, LilepreTiH 6ip cbipbiM 6ap. E h, aiiaM^ap. Y H cii Fawa yFbimiap! )KYperiMHiH TYKnipmae ecipreH, TyFaH ejire ycbiHaTbiH ryniM 6ap. )KbipbiM MemH ©3 6aFbiM.ia rYJijereH, banian >k ypm ih ManeneyMeH Kyuae m ch . 101

TyraH >Kep^m TonbipaFbiHan nop ajibin, )Kac iuaFbiMna m c h Re wajiKbm Hcypren eM. Me^^ipiHCH KaHbin iiuin, )KaMKajit aH - LUemeK aTbin, r y jir e opaHraH KaHTa opMaH. 03 >KepiH^e, 03 6aFbiH^a ecuereH O jie n n i m ch - 0Mip.ni aen aHTa ajiMaH. E03T0PFAM IUbipbui^an ymbin 6 0 3 Taaaa 0 h cajiFaH sceM 6o3Toprafi, 0H iaai Tbiaaan, )Ka,abipan, KapaHMbiH caFan K03 TOHMafi. KeTecm mbipKan acnaHra, CawpaHCbiH Ta^Mafi ;iaybicbiH. Bip yiiJKbiH TacTan hoc waHFa, BejieHcm 3Hre Tay iiijih. nepiiuTeM, mch ne 6ip 3h;ii AHTaMblH UCHM1H Q31M He, Kc3ccm r c map;ian wbiFaHiibi, BcpMe/nn TbiHbiM cc3iMre. Ma3acw3 xyciaH mch r c 6ip, IlJepTCMiH Hcan cbipbin. /lip CTe Kajica Kejiiie nyp Tay caraH 6ojiap Tan tubirbiH. 102

0HTeyip, MeHiH TopranbiM )KaHapMeH SapiH wan bin Kan, Yi6ecTeH maTTbiK TOJiraybiH KeTeiii KatiTa mapbiicrari. A K T A H ^A P )KaM 6acbiH a 6 acb in w aTbin ajiTbiH ^bi, A jiT b iH ^ b i a n c a n M e m a 6 a 6 a M 3apbiKTbi. blCTblKTaH OJ1 X a K C b i Kepin cajiK b iH jib i, Tayra ujbiKTbi, ApTKa TacTan >Ka3biKTbi. MoMaKaH FOH, A k Keaumi aaKbi/maK, )Kypeni buira, )KYpe,ai buiFH acapKbum an, Aicrapca erep Keai-oneri apvianbiH, 0CCM C33blH )KaTaiibi buiFH Tay Tbiaaan. Tayjiap Kya,ai KaFbm aabin waTaabi. Tay ycTiHeH KyHaep ayHan 6aTaabi. A/i 6ipaK Ta - ApMaHbiHiian 6a6aMHhiH Hypbm inambm, I yam anibin, AnnaK Taaaap Koktcm caHbm aiazibi 103

KenGipeyjiep 6aKbiTbiH£bi Kbnrana^bi, Kbi jraHbiiuTaH - Cyn-cybiK My3 Kana^bi. «0pre 6acnac - eripiio>, - aereH xajiKbiM, KiM Kyiiapbi 6e/inci3 K¥3^aH 3JI>- )KypeK, - Teruwe, A kwh WYpeK, KOKbiCTap^bi cbiribipMaK BaTbiJi KYpen. LUbiH/ibiK iiece nibipbumari 6o3TOpFaM^aH, A^aM^apMCH iiocTacbin i+caKbiH jkypmck. Ceni 3hih - )KYpeKTiH Ha3,abi ryJii, KbnraJinaKTaH - KyJinbipraH waaflbiKYHi, KyiiarbiM^a Ka36aybip acnaHMeHCH KaHKbiJi^an 6apa HOTKaH Ka3iibiH y h i- Bip aceM y » yiibiTbin, TcpSeTexii, KeniJiiUH koc KaHaTbiH cepMeTeai. BaKbiTTbi 6on, wypyre opKiM KyiuTap, ApMaH LlllpKlH A^aM^bi mejiACTe/u. KyjibiKneHeH e p jie y m - K hhih, uibipaK, )KeTejieH,ai YM,T nCH V^1*1M¥paT. KyH KepyMeH >KYPe^ ‘ acanajiaicrap, Kbipan yiuiH KepeK-ay, E hik TypaK. 104

*** KeioKHen Kyjirm TycKe 6oajiraH,aa, ^ y jm b n a a p KG31H am bin, OsHraH.na. )KaHbiM^a aK cayjieuiiM , KencM inaJiKbin, BencH in myaicTbi 6ip on-apMaHra. Y M im e n 3ynan KejieM, A iir a KapaH, OTbipMbiH )KanapbiM4bi >KOJi^aH ajiMafi. MeH cipa, 6 y ji canap^aH TOKTaMacnbiH, ApMaHaafi aKKy KycbiM Kojira K0H6aw. )KopTbin >Kyp, )K yji^bn 6iTKeH )KOJi^a TbiHSaw, 0Mip/UH Ky3eTren coJi^aTbinjaH. TypraH.ua wypoK corbin, Byji Keyaeitae ApM aHbiii TOKTaMafi^bi a jira aTbuiMan. YMiTneH 3ynan KeaeM, )Ko^^a KajiMafi, )KbipbiMMCH oM ip icyfiiH TOJiraHa ajiMan, MeH cipa, 6 yji canapnan TOKTaMacnbiH, ApM airaafi aKKy KycbiM Kojira KOH6an... *** MeH Typajibi KajfiaAbm Jen waKCbi ejieH, PeHxciMe, penaKiMe, cym iktim ! BacKa a<aHAbi aprbiK KopMCH HaK eeHen, C y H e n e riH uibiHapbiM ceH , o h ik TbiM. bajianaH nap 6 yia rb iH ;ia KOHaKTan, YMTbuia^bJ, rajuibiHJUbi )KbipaKKa. A c n a H ^ a ru >KapKbiparaH A h annaK, )K aiibm rypraH y K c a iu b i eiceH uibipaKKa. 105

A hwh ceHiH oh >KarbiHHaH Tyran^a, Afljiauibi, Ka/npjieuii, cyh iktim ! )KapKbiH KyH/iep KyTin ceHi TypraH/ia 0pKamaH ceH cyjiycbin .aa 6h ik cih . CATblTlbl ^CAMTlAyblH^A LUanKbiJian mbiKTbi ajubiMHaH, KyiiJarbiH wafibin kok 03eH. FIbip eTce TOprafi >KaHbiMHaH, KbipaHbiH yuiTbi Te6eMHeH. Kaparafi \\ k\\ Tarbin an Te6ejiep OTbip Ti3cpjien. Ta6aHiibi TacKa >KaHbin an, KeneMi3 Liibinra 6i3 epjien. CcKumi 6eHHe 6acnaji,aaK GpjICreH CafiblH TblM Kbl3blK- KaiiraH^an *aKbiH acnaH HaK- Eapa/u>i 6aay KyH 5Ky3in. LLlbiaaapabiH 6ctih cYPTe;ji A K iu a 6y^T - annaK opaMaJi. ,Zlbi6bicTbi CY3ce ypKe/ii, EpKC ecneH Tayaa aK Mapaji. >KcjiKe/ieH 6acKaH TacTap/ibi EjieMCH GyjiaK ara^bi. CyMeHiuj Kbuibin acnap^bi KeyjieMCH TacTbi cora^bi. 106

)Kan->Kacbi.n iubntaap - kgk oray, Eip 6hik, Eipi ajiaca. 0Mip iie cojiafi eKeH-ay, CoH^biKTaH 6ojiap TaMaina!.. K,bI3 IIIEPTKEH KYM AHHajiaM TOJiraH Ken Kbi3 6ap. Kyjiiivuen 6api Kapanubi. Key^eMHeH epin kgk My3/zap, EeaeH^iM H^pra apanjibi. Apafijlbl blCTMKCOJl KG3,aep, /Kanbiivia Kyfiiibi ^Kana-nbiK. )KypeKKe Typa >koji i j^ep, lllbtMbipjian Gonra Tapajibin. Ke3<nepin Mejmip kgji ^epcin, Cbipbina OHbin KaH6aHCbiu. 0 H.3epiH Tbinaan luejiiieflciH, K ynjicpi OTTbi, TOH6ancbiH. TonraHbin Kyn;n TapTKaHja. ToaKbm 6ip Keni HcyperiM. Bia rypMaK, TiiiTi, Kaprrap ;ia )KacTap« a 6ajian Typ-aw G3m. Eaypan 6ip aji^bi Kyn Oiam, KemcMTiH ca3,ibi cbipw eeTCH. «0ciprcH cotuan Y-n-Kbianbi AHara ajii bic HcypeKTCH!.. » 107

LUipKiH-afi, KaH/iafi waKCbi ezii, Kbi3 lucpTKeH Kyfiiii TbiaaaraH. KyjiKi/iep - KyMic HaK ceHi TojiKbiHiiafi Tep6en Tbm6araH. CbiM6aTTbi cyjiy, MGJinip kg3, KyHiH 6ip aKKaH 6yjiaK na?! CeH TapTKaH KyfiiiiH coji 6ip Ke3, 0 jii Typ yHi Kyjiaicra. ★* * KyjiKici 6o;icaM ca6n;im 'A'acapbin m skh Typap eM. GaKbiTbi 6ojicaM op yfiniH A^^biHHaH Kyrnn uibirap eM. Eyji6yjibi 6o;icaM opMaHHbm 0H-KyHre OHbi 6e;iep eM. Kbip ry jii 6ojicaM 6ap ManHaH )KbiJi canbiH MaHHan enep eM. K ghiji^ ik MynbiH KGTepreH Kyfi 6ojibin TinTi GTep Me cm . )Koji 6ojibin Kana KGcinreH Bhikkc 6acTan KeTep Me c m !.. *** Kch an e M iie H e b ip jia p b i m o ji m e K c n 6o JicaM /ien Ke/ieM , )Kac c a 6 H /ie H aK K G H ia iii k c k c o 6 o jic a M a e n k c j ic m , K G K T C M ^e ri xo u j w icTi ry jm e H 6o jicaM ;ien KeaeM , Bap a^aMra H yp b in t o k k c h KyHiiefi 6ojicaM ,aen KeueM, AcKap Tay^aH TacKbiH/iaraH cejuiefi 6ojicaM nen KejieM. JXoc a n a b iH ^ a m a jiK b in w<aTKaH kgji^ ch 6o.ncaM ^en KejieM, 108

,/lyiunaH^iapra ajibiH6aHTbiH KaMaji 6ojicaM .aen KejieM, ,fl,oc ^KaH^apFa >KajibiH,ziaHTbiH waHap 6ojicaM nen Ke.neM, Xlaybuuiap.aa HaiharaHJibi rypin 6ojicaM /ien Ke.ieM, A ji OraHra KapanafibiM 6ip yji 6oncaM /ien KeneM. YHATAM KbiibiJi Tamibi Ty rbin ycTan >koji >KYpreH/M yHaiaM, KepiHreHMeH coKTbiFbicnaH weH ^ypreH^i yHaiaM, KeniJi LueJiiH SH-KyMiiepMeH KaH^bipy/ibi yHaTaM, Key^ejiep^m maM-uibipaFbiH >naH^bipy^bi YHaTaM, h,aepiM;ie >Kacb!Ji ry.n;iep >Kafinan Typca, yHaiaM. BaKuiajiap^a caH^yraiuTap cawpan rypca, YHaTaM. Kefizie >KaHbiM xeHi3.aeM 6ip Tyjian Typca, ywaiaM, lilaFajia^afi acbipbiM yuJbin luynan Typca, ynaTaM. )KapKbipaFan kgk aH.ubiH.aa >KY3yai ¥ HaTaM' EybipKaHbin naybia coKca Te3yai jie ¥ HaTaM- ... Kbicbitiabi ;ja, >KaibiFmbi &a YHaTaMbiH, yjibi OTaH, CeniH HYpjibi KYiuaFbiHiia Mann-oaKH ryJi aTaM! 0KEMHEH K.A/1FAH TAY/lAPblM O kcm hch Kajiran TayjiapbiM, OKeMHeH KaJiraH opManbiM, 031 MCIH MeHiH apMaMbIM, O mmcih MciiiK KopraHbiM, O kcmmch KajiFaH TayjiapbiM. O kcmiich Ka/iFaM TaynapbiM, O kcmhch KajiFan jaHrapbiM, Cy pan bin annaK TaH^apjan 10^

)Kyp Me eKCH aMaH majmapbiH, 0KCMHeH KanraH TayjiapbiM. A jiflbina KeJifli ypnarbin, Tyarbi e,aiM TyjinapubiH. ryJi^epiiiH Kici - >KynapbiM, Cojiap/ibi aiican jKyiaMbiH. CsJieMiH ajirbm SajiaHHbiK, CsjieMiH ajirbiH jiajiaHHbiH, 0KCMHeH KajiraH TayjiapbiM. 0KeMHeH KaaraH TayjiapbiM, 0 3 iim i ancan mnrajibiM. 0 3 iH e yMiT >Kajira^biM, 03m ci3 ot 6on )KaH6a^biM, 0KCMHeH KajiraH TayjiapbiM. 0KeMHeH KajiraH TayjiapbiM, TeHn^efi TOJiKbin ayHa/ibiM, 03m e >Kbipjibi apHa/ibiM, KeriHHen yiiiKaH KbipaH^an Yuibip^biK 6 mik, caMFa^biM. 0KeMHeH KajiraH TayjiapbiM, 0KeMHeH KajiFaH TayjiapbiM, 0KCMHCH KaJIFaH OpM3HblM, 031HCIH MeHIH apMaHblM, 03IHCIH MeHiH KOpFaHbIM, 0KCMHeH KajiraH TayjiapbiM. 110

[<;APA OPMAHbIM Eh, MeHiH opMaHjapbiM, )KanbipaK wafibin KeKTeMne KeKTeficianep. TyraH wepneH KOiFanbin KeTnencimiep, Hap ajibin wep ecmeH, GcipreH e;mi eciHHeH UibirapMan KejieHKemie cannaTTbrn. cyfiep Mem Ajuiari Kim ?! Eh, Menrn opMaH/iapbiM, Cbi6bip/ian cai/ibi Kynjii mepTecituep, CeH^ep 6ip epKiH ecKeH epKecimiep! Tajiacbm aKiua 6yjiTneH acnaH^arbi Kepuiin Kep6ei cyny - KepcMer H33iK cbipra eJiTecinaep. Kcfine 6ip acejini Kym - Tep6enreH kgk Tenn^eH AyMancbiimap, K ghijiimhih Korm^ae AyHancbiaaap, UlynaHCbnuap, 0 h can bin Tbm6aHCbiKaap! Ce^eni Key/iecmne Keii 6ap wan, EinreHre acbin TacTafi - ceiiM mqp>kbh. >KaHKanbin, Tyi an >KcpneH KyaT anraH, Kanbicnac Ka6bipracbi - 0 iiM ae OpM3H. Kynrihipbin, KopKeHe 6ep. wacbui opMan. XajiKhiMHhm fiipnii mnevi 6ip TyTacKaH Cennepneii KeyneM,ie gckch acbin apMan, KymaKraMbiH KyMapTKan 6yn KymaKneH Kapa opMUHhiM, 111

KeTepm SKernHziep 6ajia apMaHbm. CeH^epciKAep Keruiflip 6ap apMaHbiM, CeH^epcinaep eMipaeH Hap ajiraHbiM!.. Kapa opMaHbiM - A k apMaHbiM!.. BIP )K¥TbIM Cy TOJITAY 1 TaJinafibiM KenKeH/ie, C y Tycep eciMe. KapaMMbiH Tecuie!.. )Koji wypccM ajibicKa, KeHe3eM Keyin Sip uiejineHMiH, )KyperiM TajibiKca, CyCb13 MeH T036eHMlH. Bip )KyTbiM cy iiuceM coji Ke3ne )KaHapbiM >KapKbipan aiubuiap, Kym 6 m n SofibiMa 6ip e3re, Kghijiim uiaKnaH Son auibuiap, Canapra iubiKKanjia KepeMiH KyM^apiibi, LUeji/iep^i, KepeMiH neji^ep MeH 63eHHCH Hap ajiraH Ken >Kep;u. ByjiaKTap M eji^ipen aranbi, KyM icTefi c b in rb ip jia n Ha3<abi yHi. CaMaji >kcji Tep6eTin 5KaraHbi, )KaHKajiraH aceM-ay >Ka3 KyHi. CyMeHeH aajiaMa r y ji gcti, Kw 3rajiiiaK Kyjinbip^bi Kbipjiapaa. CyMeHCH Kerep^i KyH acTbi, 112

Eyji ziaJiaM - )KacapMaK cy 6ap^a. 0M ipre Hap 6epreH, C3H 6epreH Cy^bi MeH KyMapTa >KyTaMbiH. .HanaMHbiH ohihc sp 6epreH CyfieMiH ryjmepiH 6yTaHbin! 2 JlaJiaMHbiH TaH^awbi Kence erep, AiiaM^ap aKeji^i cy coraH. )KapbiJiFaH epiHi >Ka3biJibiu, BacbiJi^bi luejii ohbin cycaraH. JXanaMm cncTiK McaHKaji^bi, KuieMHiK ypiH,neH Kyiinbip^bi. Kanujaraw Tenni watiKaji/ibi, KofiHbiH^a MSHruiiK Hyp TyHjbi. Ca6acbm cy KepHen, OcbiH^aw Tennai aaaMjiap - Ti3rm iien urepvieK. EoHbiMAbi LuaTTbiK 6ip ceii.MMeH, l^yanbiui Tcp6efi^i 6ip rypjii. TyH 6o.nca JKapKbipan )Kyji,abi3,aap, KanujaraH tocihch uiambui/ibi. CaMcaraH HjibHMrin waivuapbi 0 p yfire lUbipaK 6on acbumbj. CyfieMiH HiyaKTbi, Typaiabi, FaMama, wacavinaa racbip/ihi. 3aMaHbiM ajjaMHhiH Kojiumch acacajiFan, BaKbiTTbiH aaayjibi opjiacbi. Keyaeivie cbiHMacTaH wac apMan. Tyaafiabi re n iW H wepje ocbi 113

3 C y 6 a p ia H a<epjiep;ie 0ce/ii 6a^rbiH men, Kypanrap, Condemn mejiaep/ic Ara^ibi Cbip mepTin 6yjiaKTap. Byji icTep a<ac maKTbm Kyaci, TaHSacbi 6acbi/iraH 3aMaHHbin. Ijie Typ 6yji Kyn^e wyacbin. Kanmarafi TeHi3i )Kacannbi JKacTbiKTbiH KOJibiMeH O m neH TiH apTbiH/ia Ken i3i, KocaMblH >KbipbIMa OHbl MCH. OchiHflan Kym 6epreH, XaJiKbiMHbiH 6 ip jiin , ^ocTbirbi, )KacTap^biH 6yji KyH/ie - 6oc Kym, CyMeHCH ece^i - )KepiMHm acac ryjii! Bip >KyTbiM cycbi3 TeK Taaaan na adGiiviec. CoH^biKTaH eiviipre C y KcpeK, Hy KcpeK. LLIaH 6acKaH wcp/iepai KeHuuiefi Ta3apTbin, OpMaH^afi Kercpnn, ryji.aepMeH e3repTin, CyMeHeH, HypMeHeH )Ky nep eK, LUeji )Kcprc cy Kepen!.. 114

MEHIH, YMIM MeHiH y ^ im ^anjiayzia - Tay 6acbiH.ua. 0 c e ^ i KafibiH mch Taji - A y jia c b iH ^ a . LLlaTbipaapbi THreHiiefi aK 6¥JiTTapFa, Mypwajiapbi TypraHiiaH >Kan KacbiH^a. KypKipereH kok Hecep KyHbin otkch, H afiiaraH Jiap c e fijie c in jkhi KeicneH. ByjiaKTapzibiH TaMbipbiH iua6biT KepHcn, Ca3,abi ayeHre Toabi e ^ i Kywi hctkch. MeHiH y ^ im opMaHHbiH KOHHaybiHiia K e p u ii OTbipMbi3 MbiHFbipraH Konabi aybiara. )Kype Gepiui woaayuibi, Kepc 6epm i, )KajiFbi3 a«K >Koa 6apbin T ipeae^i, 0 3 YHiMe - K e n a iu p waftnaybiMa. CAF1APFA ATTAHAP4A AaraiiiKbi canap Keamae AabicKa )KYpaiH KapaFbiM! 0)KeHHiH MY»ap K03iHjje BipTaviiiibi rypilbi, KapaabiM. Ce3<aiM MeH coaaH koh cbipabi, AnaHbiH annaK khh ih ih . ^ocTapbm caraH Ken Typabi, Kbl'lblK KOH ChlplUbia HMipiH. 115

«A6an 6oji, 6ajiaM!» - ,aen Kaji/ibiK, A k TiJiey Tuien coHiia 6i3. KoiuTajibi 6yHbi Ken xajibiK, /JereHAen: «A;iaM 6oji - Harbi3». Ocbuian tijick Suuup/ii, CeH mbiKTbiH TyHFbiin acojira na. T aim an MiH 03m a y-N flY -^'’ K b iib iK n a OHan ojDKara. EH6enH >KaHCblH 631hhih, Y m It Ih aKTarbiH. K ap au jb irb m u aH k031h h ih , O Tan n b iH )KcpiH caKTaraH . 0 T K IH IIII H 0 C E P K Y M b in T ¥ P 0TKiHini Hecep ToKTaMan 6ip C3T Kynbin Typ, /lYHHem Mbmay LuaH-T03aH 6acKaH >Kybin Typ. KYPKipen 03eH, Ynrafibin neMne aion can, TapTKaH^an Kennap TOJiKbm;iap 6enHC inaybin 6ip. KaKnaKbiJi KbiJibin Hcojibimia TypraH TacTapabi Konapbin ajibin, Arbnbin Kerri acac Tajuibi. AjianaT KyinneH aHKacbin )KaTK3H ch a k th . Bipeyre eMip, Bipeyre Kenjrc Sac Kanrbi. Tycinin 6onMac an-carre MbiHay ajieM/u, EKniHi KaiTbi, ] 16

Yiiefi 6ip coktw >Keji eHfli. EynflipreH Tepin opMaHra 6apfaH KbnuapubiH MajiMaHjiaH cy 6on KawTKaHhiH, jiocbiM, Kep eHiii. 0TKIHUI1 Hecep Kywbin Typ ajii ToicraMaH, 0 jie M H in , uiipKiH , w oM buibin H ypra )KaTKaHb]-aH. >KapK d i n k y h h ih auubiJica K03i 6 ip iieM^e, AiiaTay Typap aTaMiua Kapan aK caMafi. ry ^ e p A i aceM iuaH-T03aH 6acbin Obuiraca, EojiMaMjibi cam Ta3apTbin cojiaw wyiviaca. 0M ip ae Mbmay Kepm6ec em Kepiicri, G tkih u ji Hecep ocbuian T erm TypMaca!.. EY/lEYyi/JblH, Y5ICBI Tay iuii, >xa3.abiH KyHi, wacbiJi opviaH. Bap oHjia naHajiayra Tacbi KopraH. Bip 6yTaHbiH Ty6iHe ya camb], Byji6yji xyc 3H TSHipi - acbui apMaH. )KaTbip roH 6ec wyMbipTxa a jin yiu a , Kyw 6ojibin ywaryFbiH oh KH«ra. Byji6yji 6ojibm epTen oji yuixaH uiaKTa, CafipayMen Kyiu 6epe>ni waH-wyiieHe. « 51nbip-ay, nyc yacbiH wepre cajiraH, Kajiawiiia KOJiaHJiu opbm 6epMeiui oraH, >KaHbiMAarbi HccuraacbiM TanuaHajbi TeMeH^en Here TycTi epaen apM3H». O haahuh mch ne coHja KHjuuaabiM. )Kopyra waMaHjibiKKa khh ajiManbiM 117

Hap ajibin TyraH wepjaeH eccTyrbm E ckc aji^biM KcpeMd 6ip ujbiHap >Kanbin. Apaiia Tajiafi KyH/iep wbuiwbin e n i, Eaji ce3iM KyaHTa/jbi 6yji wYpcicri. AnHajibin kcjiccm 6ip KyH a/in yjira, Ecc 6ajianaH >KeTi.mn 6yji6yji SonTbi!.. KaJiaHiua KyaHGacbiH aKbiH >KypeK, )K yprcH ne KefiSip Ke3,ae waHbiH >Ky,aen. KeHJiiMHiH 6 yji6 yji KycbiH ymbipraHflaH, T y ra n Hccpre 6apbin c m , K a n irb iM Tyjien. TAH,FbI LLIAK, I Ko6bi3 ym cbiHCHiibi, CojiKbmjiaHUb] Kew Ke3,ae. >Kypcnmii mbiMiuMabi, T ycipcfli KyHre ©3re. KejiiiiH 6cri flipuiaen, Tojikwh yp^bi waraHbi. A3biHaH<abi yiJi;icn, )Keji eKniH^en cora/ibi. Capbi KaMbic bi3binaan, Cbipjibi KymH uiepTC/u. Kycrap ytuTbi uiybui^an, KaMbicTbi kim epTe.ai. 118

II Kotibip Ka3Abm KaHaTbiH, MepreH orbi KHbjnTbi. K eji 6eTiHe KOHarbiH, C oji KaHameH cym ikti. Bip KaHaTbi caji6bipan, ¥ m a ajiMa^bi 6niKKe. MoHiuaK K63i wayabipan, Iiui TOJinbi KyHiKKe. LUanajiaKTan koji 6eTiH, )Karajiay^aH Kerri ajibic. EpKiH ecKeH Kyc e^i, KbipCbIK SoJl^bl «LUOK KaMblO). Ta^afi KyH^ep e ice n e , K eji uieTiHe lUbiKnanbi. KajiFbm-MY-nnn KeTce ^e, Keji ycTiH/ie yfibiicranbi. III Q j i OCKCH K0/1 cyb] EM^eriTi OHbiH >Kac waHbiH. 0 H re 6ejien yiubiriTbi TyraH wcpAiH acnaHbiH. K o jiih KiiM aH KaHKbiJi^an. M yH b iH inaibin, KaMbiKTbi. Taurbi uihiK 6on K03 wacbt, )K a n b ip a K K a raMbinTbi. 119

IV Ko6bn caHbi eHipen MyHbiH ejire }KeTKi3reH. Ejien eTin TempcK Cbipjiacajibi Ten 6i36eH. KbIJI ilUCKTi CBHJieTKeH bip uie6ep,aiH caycarbi. TapTKaH caiibiH TaMcaHbin, TaraTbiJtabi Tayca^bi. 0jiM ec Kyn Son KajiaTbiH )KaH/iap Sap pom owipiie, ^Kypenmii Tcp6eTin, Yajiafl^bi KeniJire!.. Kbjiih KHMafi KOHbip Ka3 MyHbiH luarbin KaMbiKTbi. Tanrbi LUbiKTaH MOJiaipen )Kacbi )Keprc TaMbinTbi. CojaH Scpi ryjuepre KoHa^bi eKeH TaHFbi wbiK. 0 h jKy3inTi KOJiaepre, Kyn K dinTi lubrnra yiubin. 120

KYMIC FIEHEH K AlU A^blM Kerumip ot HcapKbuman, Keicre, acepiie waHa/ibi. Tay KbipaHbi caHKbiJi/ian Y flcbm a KOHa^bi. KyM6ip-KYM6ip 63eH^ep, Ca6a nicin >KaTKaH£aH. Cbipnaca^bi eMeH-)Keji, A h tyaiibi aK Maaaafi. KapaybiTbin opiviaH/iap, Y hci3 raHa Myiirw^i. E h , ^<¥ii^bi3j3ap, apMaH 6on, IUepTiui MaraH 6ip KyHiii A k wyjiiibniiap TaMiiibiJian, >Kcpre Kapan TeruireH. A k6o3 aTbiH KaMuibman ran KaybimnaK OMipMen. T a m b i mbiKTan aipuinen, Koruiflip ot Ma3*iaH;ibi. A cnan waHbm rY^iH kok, Iw ren crirbi KOiraHJibi. bHJien OHAbi 6aji c e iiM , )Kbip Map)KUHhm uiamaMbiH. OjlCHIMHIH Dp C631H KyMicneHOH KamajbiM. 121

KeKTeM foh, aiubin Tacra Tepe3eam, KepCHiK 6ybipKaHraH ep 03eHjii. GpMe^en 6a^a KaHaT 6ypluik Kayjian, Bay-6aKiua, Kbi3bi;i, wacbui acep 6e3eH^i. Co;i ^Kep.aeH wynap me Jien K ejiejji, ryJi^ epA i caM aji T ep6en enKCH e^i. K oktcmhih Kbi3bui KaHaT aKiua 6yJiTbi, Men-M6Ji^ip aK >KaH6bipbiH tokkch e/ii. )KanbipaK )Kan6bip THce iiipiJi.aereH, CoHJiecin 63^epiHiH TijiiMeHeH. CbITbip-CbITblp JblObICbl Cbl6blpJiaHilbl, TypraHjiaH cbipjiacbin 6ip ryji yhim ch. KeKTCMjie aujbm TacTan Tepe3evi(m, KepeMin Ke6iK iwaiiiKaH kqk 03eH,m. YllJblpbin K0 H1JHMH1H 603T0pFafibIH, KaH^bipaM caMajibiHa KeHe3eM^i. KeniP4EH 0TTIM Komp^eH 0TTiM - A c a y 03eHre cajibiHraH, TyjiaH ;ibi tojikwh aK >Ki6eKKe MajibiHFaH. Ke/ICMIH >kojimch - Eip ca6aK HanTen uiy6ajiFaH, flb ip eTin TOpraw ym aflb i R etire acanbiMHaH. Y iu a ^b i Tay^biH Kbipanbi 6h ik 3aHrap/iaH, Kapanabi y3aK - K 03 cajibin OHbi anrapraH. K©6e;icK yiabin, ryjiiiepiiiH wici aHKH^bi, 122

ByjiGyjiflbiH 3H1 TeriJim acaTbip TaaaapaaH. Ke;ieMiH epaen, Tay >KOJibi 6hik KeTepai, AKiua OYJiTTap^bi aajibiMa waKbiH aKejini. K ghijiim m6hih epeKiue coH<aa ttcejimmn, KcyiieMHCH yuibin, Kip yuiKbiH Jiaynan ot epai. laHFapua TypMbiH, Kenipre TGHin K apaw M biH , LUyarbiH Term, Te6eM^e rypaw apafi kyh . Bhikkc Kapafi >koji cijiren TypraH Kempaep, YivuTiRai aicran, Eciw^e caiaan, Ka^KCTine mch ae wapaHMbm. EPTEH.IM >Kan6bipabi K y m KeaeMiH Hcojwa cajiT amcH, HafnaraM KopcM ByjirrapMen oHnari >KapK ctkch. Acnama Kapan, Bajiama coH^a Mai fioaaM, CeKiJUii MaraH lllyoajirbin kgktch 6aji tgkkch. )KaribipaKTap^a Mejmipen Typ row aK acanfibip, Kok aciiaHHQH xcyjuihn 6a ariae TaMian 6yji. Ijie c ie n Keiuc eTKenae kghiji k g iih c h . T yckch; icm wcpre - )Kajir erin koktch *amaH Hyp. KypKipon rorin. 123

)KeHeji,ai Tayabin >KaH6bipbi, 03eH,nep Tacbin, AHTblJI^bl OHbJH 3H->Kbipbl. LUbimiap^biH 6acbm Asuan KOJiMeH cnna^bi, lily rb u ia maiUKaH - CyMKIM^i Kbl3blJI TaH Hypbi. KepKiHe MbiHay - ,/lajiaMHbiH cyjiy cjitcm ih, G iia n e ecTiM, Aayjibi jaMaH, epKe KyH. ^CaHObipMeH biJiFH m o M b i^b ip mchi TyraH wcp. OpMaHbiM ecin, Q3eHiM Tacwn, K epinri 6o;icb]H epTeHiM. *** O fijian TypcaM , Tajiaw wojiflbi 6acbinribiH, Oilm an TypcaM , Tajiaw Kbip.aaH acbinnbiH. MeH KepMereH a jia a KaHiua iKbui >KaTbip, C oji 5Kbui/iap;ibi K e p yrc MeH raiUbiKnbiH. )Kbuuiap MeHi luaKbipa^bi ajibicKa, )K b u iiiap MeHi maKMpa^bi wapbiCKa. 0 p )KblJ]bIMHblH Kbl3bl KTbipbin 3p TaHbl, bl HTblKTbipbln KOJ1 C03JIbipFaH Ta6blCKa. >Kbui^ap caFaH KafipbiiiMaHiibi meriHceH, He Ta6acbiH, He Ta6acbin epiHceH. )Kbi;iMeH 6ipre 6apaM aecen uirepi, yfCana JKbiJi.ua acaHa ryJiMeH KepiH cch. 124

KE/lElUEKnEH CblPTlACy Memn Y1116anaM Gap, MeHiH Y1^ AajiaM Gap. MemH Y111 acKapbiM Gap, MeHiH Y1^ acnaHbiM Gap. MeHiH y ui *ac >KaHbiM Gap, MeHiH Y111nacTaHbiM 6ap. MeHiH Y111®3eHiM Gap, MeHiH Ym Ke3eHiM Gap. MeHiH Ym Ke3eriM 6ap, MeHiH Y111opMaHbiM 6ap, MeHiH Y111 KOpraHbiM Gap. MeHiH Ym ¥JI\"Kb,3b,M 6ap, MeHiH Y111MqpwbrcuM 6ap. Y w e y i ae ajiaarbi GoaaujarbiM, Kojibrn G yiiran uiaKbipap TaMauia k y h . )KafiKajiaTbiH KeicreMiM ajm a Typca, A k k y K ycraH ap\\ianbiM ajira a ib u ic a , MeH coaapMeH Kerepin, eceMiH ae Tajiafi KHbiH acyaaH ajira acaMbiH, Keaemeic racb ip aap ra w ajiracaM bm !.. 125

*** EH6eKTeH ©Mipiivizie acajibiKnanbiM, KaHaT Kbin yMiTiMfli Kajibiicra^biM. Me3ri;iMeH 3biMbiparaH TaHTajiacbin, Me>KeciH canapbiMHbiH aHbiicra/ibiM. *** BayjibiraH, 6i3,ai ecipreH OraH eneH, TyraH wep 6i3re TipeK - araMeKeH. Yiubipbin yji-Kbn^apbiH acnaHbma, Y;ibi OTaH TapHX 6ojibin aoTaabi eKeH. *** Ajiayjian waHraH ajiztbiH^a IUbiparbiH, nocbiM, ceHGeciH. Eyp >KapraH >Kan-)Kac TajmbiH ^a ByTarbi cbiHbin, ccmGccih. )KaHKaJibin ecin kok opiwaH, ByjiGyjraap yHi KeTneciH. OnbiMiia MeHiH non apMaH, AHajiap >KacbiH TOKneciH. Apanjian aTbin TaH nypbi, )KajiaybiH TinciH ujbimiapra. AiiaMHblH KaCHCT, TaFUblpbl E cjiruii 6ojiap cbiHnap;ia. 126

*** EyMperiMHeH 6ypreH.ae m aHiuy y/iaPi, K e ii6 ip maKTa Kereiii )K3h uibijiaMaH. 0 M ip , KaH.aaH T a rric iH , )KapbiK KyHiM, KyaTbiH^bi 6ep MaraH TaMiiibi Hyp/jafi. C oji cayjieMCH kctchih yuibin 6 ip re, ,Hajia Ke3in, KoHanbiH Kyuibin ryjire. TaMuibi Hyp 6on oHHaiibiH ryjr epHiH^e, >KapKbipafibiH cayjie 6on rycm Kejire. KeTeHiHiiii eMipiie Hypra aHHanbin, )Kyjuibn^apbiM KeriM^e Typ foh waHbin. >Kep mapbiHbiH wacaniibi cepirin^en, >KypeHinuji ManrijiiK 6ipre afiHajibin. 127

)KojmapbiM 6ap aji;ia Tajiafi 6acnaraH, )KbuinapbiM 6ap 3Jii cbipbrn aumaraH. )KeTy ym m m c h cojiapra acbiraM, IiuKe cbip^bi 6 vrm wypy )KaT MaraH. XlocTapbiMa ycbiHaibiH MbipbiM 6 ap, JlocTapbiMa aHTaiyrbiH cbipbiM 6 ap. AKTapawbiH GyriH coHbm 6 ipeyiH, Mefijii ambi, Mefijii eceme, nibipbiH 6a^. Keare afiTaibiH Gajia Mme3 >k3h e^iH, Kgji 6enHe nypbiH maiuKaH Tan e^iM. MeH opKaiuaH Tac TyMa^afl Mo.n.aipen, KeHiJiiH^e tfcypniivi Tanaw caH ejmiH. ilocTapbiMHbiH K6KIJHH QJbiH aynaiibJM, Baflrbi 6ip naK MiHe3,neH ayMa^biM. Knbip meTTCH ^ocTap Taybin aHHbiMac, MeH cojiapra 3h mch acbipnbi apHa^biM. /loCTbIK 3HIH IllbipKan blJTfH 0TCM1H, M chch HJbiKnac abiMH^H^biK, 6 0 TeH yH. J^ocTapbiMMeH koji yd a cb in HcypeMiH, ApMaHra jxa ziocneH 6ipre weTeMrn. 128

0 P ^KbM/JAPbl IUbIK,K,AH 0/1EH, )KM HAKlTAPbI

Aymst K*6wu UJanKap63eB MonaaKauieB

MEHIH AJITblH BO CAFAM XACEHXAH TA/ll APOB Opeaa acTpesa o U o u ^ io M o ii mm rl033HR

XACEHXAH XA CE H XA H T A flF APOB r a a r apob >KbIPAAMALI tU b IH A A F b l >KYPEK UJYFblAA 4 rftiim 4

OOTOUIE>KIPE Aknh Xaceiixdn TddrdpoB.

* Xaceiixaii TaarapoB, 6aybip/inpi>i, Kapi>iiMaci>i, acenrcMCpi, Koaiiii. K n u n ta p 1 9 6 2 xw.\\. Xaceiixaii Taaiapon Oaywp/iapMMCii fiipre. O m cah#Kaa»iM.



Iv is a K C T a ii JKa3ynibMapi>i V l-c b e s im u a c a c i a rra p i»i, 1971 vki»m Xacciixan Taarapon M yKaia/iii MaKaraemion fiiprc.

Xacetixaii Ta-arapoe xcyMuc optihiii^a. 1971 ;*h]a. A k h ii * \\ a |WC o p iiw iu a . )Ke.iroKtan 1*J84 *h i ihi.

Aki>tm o r5nci»iMCii ftipre.

AK»»l11111*111 AytMUW f il.lllM MOII kid Md CilMII.I.

Xaceiixan TaarapoB, yKy6aiii>i Ta/iiiH K,YAaii6cpreiiKi»ni>i, k i,i n>i Casma. 1974 >Ki>i/i. A /m a-ara. Kok-ToGc. Akmii, >KYfjai'na Taami, >Kopacc-/ioci>i T oko an IltaOeKOH.

A K b in iiM ii 50 y K iji^ i^ iiiK M e p c iiT O M W , ryraH jKopi > K a p K e ir r r e . >Ka jv iiib i K a cM M K J ^ c e iiO B O a n n ^a M a O K bin r y p . 1978 K h ia h i. A K M f m i. u i 5 0 )k m m m k M r p o f t r o f t M , T v r a i i * c p i )? C a p K P irrT O A km ii ToKnaii llcaooKOH oauii.iaMa oKiaii iyp.

A km ii Xacenxaii Taarapoii, K y p ^ ii nioKaiion (yribi O ran cm iriciriiiiriii ap/jarepi), >K. A wiiich ( > K v p i i a a n c r ) .

Ak m i i i« la i ( fta w d C h i K . i v w p i K j n K U ih i ^ 1 1 1 1 j p j \\ t e n , Od.i^iiij ihi Fi i .iik Khiihi O m u iijm o ii, H yp ry.i aunie AVndluJ rd.lIlH K Y ^ ^ p rO IIM iM h l.

A/iMa rbi Kaaacbi, 1983 Y q86 Ka?aKopT<i MCKTcfii. ()K\\ im>i idpi.iMcii Ke34ccy - ra/iwM bona>Kaii AchMacaiioB, okv ic iiiiii M ciu e p y iiiici Ky/iaH/ja, aKbm K,aoeK bam ioan, aKbiii Xaceiixan Taaiapon. A k i>i 11 Xaceiixan Taarapon /JoyaeiKya M ycipoB ibiii 50 >Kbbi/\\i>n biii/ia O/ien o k i>iii rypraii tori, 5 xcMTOKcaii 1984 >Kbbi.

Xaceiixjn Ta.irapoB, Ta.iim KyaanOoprenKw^hi, Y -lhl E p * J II, K h lliy C d H IM .

A k i>iii Xacenxaii Taarapoii, yKyoanbi l aaini Ky^ jn^epreiiKiinbi, neM cpcci Hypaan. >Koiapi>i/ia (uiuiau coara Kapaii) yaKcii y/ii>i EpMCK, k.i>h i>i Caw yabi Epacan, Keaim KyaM apam . 1987 >Kbiabi. AKbimibiH >Ky6aiibi Taami KyaanR cprcuKbiibi licM cpeacpiM cn. 23 iiavpbn.

A K bi>i O a y b ip /ia p h iM e n 6 ip re. Myna, K,achi\\i, O mo/jh . I'aaim K v ^ a n u o p re u k h 1im , aiikeci >Ka\\iuia kapHHKhl Ihi. K\\ aa mac hi r iii ii ia in i tii k

Aacap Eapa i k i >i *i>i, aK,i>in O p a ia K ia n Ac K,ap, T a a m i K,Y^aiioeprciiK,i>Hi>i-aKi»ni Xaceiixaii TaarapoBiiau ;*Yoaiii>i. A K ia iiiiia n T v r a n acepi-)KapKeiiT Ka/iaci>iiiaa. A k m iiiim k an wua k o iiic C>epi/iin, ac G c p ia ic ii c a n o n c c r e a iK . 1999 >k i .m i »i


Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!
Create your own flipbook