Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore Заңғар - Хасенхан Талғаров

Заңғар - Хасенхан Талғаров

Published by bibl_sever, 2019-11-26 06:35:26

Description: Заңғар - Хасенхан Талғаров

Search

Read the Text Version

*** M a n ru iiK yfibiicra n KeTepMiH 6 ip KyH, Ectijimcc cemH cbmfbipjibi kyjikih. KeiaeM^e Hypjibi HtayraHiia )KaH6bip, )Kanapbin Typap ayHHe luipniH . E yji6 yju ia p 6aKTa cafiparaH m aiaa, K e 3 iitn i cajiwbi aK KafibiH >KaKKa, Ecme coHna ajiapcbiH, Gsjtkim, CawpaH^an 6apcaH Keruunp 6aKKa. EpKejiefi yiu bin Kapjibifaui Kejice, KyaHbin oHbi caGmiep Kepce, CbipjiacKaH coji cst mch ^en 6iji, acaHbiM, 03i*tni KHM3H aMHajibin Tence! *** M c h ik 6 ip 3h im Gap, GjiMecTen QMipre KeJireH. MeHm 6ip kyhim 6ap, )KapKbipan KeriMHeH KyjireH. MeHiH 6ip Tywip kbhbim 6ap, )Kypei m/ie xajiKbiMHbiH w ypreH . )Kepre TaMbin. O h 6ojibin aapbin. Tya 6o jibin >Kapbin, TeciHeH wepaiH mbiraTbiH. T yciH cp GyraH mohicih 6iJireH, A kwjimch oH/ian, yraTbiH. OMipneii c u p u ib n wa^racbiH TanKaH. Can ohim - Tayjiap,ibiH opMaHbiH,ia. HyjiaKraH Cbmrbipjian aKKaH, K oktcmti acevi c a v iu ayemiep a y p u u e iu i Keiue GoGetcriH CyHKiM.ii yHiH^ew yiaaeiui. 49

Kapjibif am tijiih ^ ch C hip m cpun caMpafi^bi. AKKy YHIHilCH )KaHbiMAbi TepSen, cnKbip;ian OMHatinbi. Coj] MCHIH C0h6 cHT1H KyHIM, >Ky3iHeH Hyp TaMaTbiH. *** CbiMJiaHMbiH anaM/iapAbi waHbiM KajiMan, >KajibiHjan 6ouMaH,abi 6ip acaHbin ajiMafi, Kyanbin >Kac 6ajiaiua M33 6ojiaMbiH, Aji/ibiMfla K0ii KbF3birbiM Tarbi 6ap^an. KyH^epzieH KejieTyrbin yMiT KyTeM, Kapawafi Kon kyh 6ihfc wypm kctcm. YuaTaM 5koj] >KypreH;u, K0ii JKyprcH^i, K©HiJini fim ie M e iu i Ky^iK 6oTeH. )KypeMiH KCM6ip Ke3/ie majiKbin-Tacbin, KoprcM >kok eccnncHCH a^K 6acbin. KyiieiiiK, )Kbipjia, aocTap, oixiJi con/ien. Ercpiie oMipre uibiH So/icaK raiubiK. K.MPMAH4A AaTbiH tojii aH Kbipviamihi Kopecih. KeJiccu aajiara. MeKCHjen acyprcH 6yji Niaimbi, )KoMapTCbiH, ^HxaH, /Kan ara. F n 6 c rin waHbin Typ 6 yriH , MaHjan^bm Tepi zioh 6ojibin. 50

KeTepin eimiH 3op * Y r,H LLIajiKHCbiK sceM 3H 6ojibin. KbipMaH,aa enSeK KafiHaraH, LUbipKajiraH shmch acajiFacbiri. KMbiHAbi >«eH6eH KOMMaraH, BaTbip;iap TaJiafi >KOJi^bi acbiri. AHTbiJibin aH^ep KOJuap;ia, LLIepruiin KyMnep TeruireH. Yiua.nbi 6mik 3anFapra KbipaH^ap MeHiH KeriMHeH. i^aJiaMHbiH Teci 6vpKaHbin, T e H n ^e ii TOJiKbin TynaraH. E h6cktih Kyui ujbipKajibin, EpaepiM 6ip C3T TbiH6araH. )KeTKi3in caMaji mepTe^u M m uiw apa CbipbiH KbipMaHra. Te6ipeHin kohijiim ejiTeai Bax-bipbjc KOHFaH 6 y ji Manra. KbipMaHbiM rojiu ajiTbiH u sh . Kopm reH Keare tm m u c t u k . MwjuiHap^ aThj - annaK HaH. MHjiJiHapa aTbi - TUHbiujTbiK. )KeKicneH op kyh 6aiajibi, )KYJUbi3iiap xcaHbiii - err epreH. Apatijian ap Tan aia^hi Mmuiwapfl ik\\\\ ih KeTepreH. 51

AK,CybIM MEHIH I AKCy - ai<6ac TayaapaaH Hap ajiraH, AKcy - an 6yjiaKTap,aaH wapajiraH. A K cy - aiinaK MOHinat bin luam bin m riKH flbi, AKcy cbiHFbipjian Kyain, Cbi6bi3f bi TapTbin, KypKipcn arbin, Eacajbi 3Hre ap KHJibi. Oa 6a6aaapabm aK apMaHbiH wbipaafiabi, TapTa^bi KyHiH cbipnafiabi. 11 lepre/ii Kofibn KyuiH ae, CMKbipabi ca3aap - Capnafiabi oHbm yHiHae. CbiHCH^bi Kefiae Kbi3 6oabin >Kbiaan TbiH6aHabi, AKcaKaa^apabiH aaybiH yHiH Co/i Kbi3.aap eKcin Tbutaafi/ibi. II AKcy aypiJiflen aKKaHaa, ToaKbmaap KaHaTbiH KaKKaHja, TyjinapabiH lyarbiHaafi capTbiaaaHabi, Tadapabi TacKa coKKaHaa KbipaHaafi caHKbiaaatiabi. A k mnKbinaap KyHre ujarbuibicbiri, lUaFaaa KaHaTbiHaan wapKbiaaawabi. AKcy awabi Tynaepac )Kyaabi3aapabi Keyaecme Kcmabipbin. Tcp6cHai KymaFbiHa an aJiTbrn Anjbi. III AKcy aHaaap^biH aK waHbiHaaH aHKbiaaanabi, Mempiivii yji-Kbi3biHa capKbiaMawabi. ArbiHbi IawacTbiH eaemHacfi, 52

KaMTnaHflbi, ToKTaMaw^bi, TapTbiH6afiiiw! On sp ywre Hyp 6o;ibin eHin, )Kbip 6ojibin Kemn, Araflbi cojiafi M3nruiiK. 0HTKem OHbiH KoHHbiHiia >KaTbip 3H KyJiin. IV AKCyblM- CapKblilMaHTblH 3H TaCKblHblM, CeH - MeHin 6ojiaujaFbiM, eH acac kyh im . KyaJian racbipjiapiibi ara 6epuji, )KaiiraccbiH KejiemcKKe a^iraiuKti YH1M- AncybiM - )KcTicy^biH 6ip TapMarw, « 0 3 iH a e fi 6ojicaK...» - /ieH.ai HcypT apMaHbi. TaH6a^biH anybiH/ibi wynpicTeH, CaraH TeH Keaep Me eKeH Tyjinap waHbi. 0 p KyuiiH 6ofira cbiHMaw apbitmaraH, TacKbiHbiH aKKy KaHaT napbiJiAaraH. CYHiicri AKcybiM eH, apf biMan acaji, 0inm eH 6epuii, kyhjti aapbiH MaraH. 53

TYFAH )KEP lU e rre w ypin eji Ka/iipm 6iJiin eM, LLIe^^en w ypin Ke.n Ka^ipiH 6inin eM O, ryraH wep. Men jje cchih TonbiparbiHHan 5Kapajibin, ilayb iJi KyHi ajibic kctkch y jim h eM. KeKiperiM e acajibm 6epreH eniM row, MaraH ernnec aapbm 6eprcH e/iiM foh. MeH erepae acajiFbn TaMWbi 6ojiraH.ua, TyraH wcpiM - afijibiH w ajiKap KeniM foh. KejiiM 6ap^a uie ii^e M e fi^i TamiafibiM, EaiM 6ap^a TacKa thmcc MaiiaafibiM. )K ypcn M e KbnrajuiaKTaH KaH 6epreH, T y ra n >Kepci3 oaKbiTbiM na >KaH6aH,ibi. *** E h, 6ajia! Keene aeHMiH Kaparanjihi, BacnacbiH opMaH im ih Kapa KaiiFbi. Ofijianbin epwcTKeH coh, eKmepem, )Ka3biKCbi3 KV^iaTKaHbiH acapaManjibi. Kercpin Moan cojiaii T y p c b iH 6 hik, Te6eciHeH kyh HypbiH >kypcih Kynbin. Oji ceHin )Kac eMipiH CHflKTbi foh, KacTepjie, Kbipmbin >KaH^bi Guicea cynin! E h, 6ajia! BajuajiaMa Kaparan/ibi, Canpanjian Tajian aaaM apajianjib]. )KacTbiKTbiH uibiHapbiHa Kan>Kap ypcaH, Baca^bi KenuiiM/n Haaa, Kanrbi. 54

*** «CajiKbm6e.n neceH CajiKbiHSeji, Can-canKbiH caMaji coraabi, KejieMiH aeceH >KapKbiH Keji, TepiMe mbiKKbiH 5Korapbi». A k 6ac LUbiH acKaK Kapafi^bi, Baybipbm^a kijicm ^KafiHaraH. TapaKneH luaiubiH Tapanjibi, Cayjieci kyhhih oHHaraH. CyMreH^e 6eTTeH cavtajibi, GieHiieM acay TacuMbiH. AMHaJiafibiH acKap Tay, Aji^bina Kejiin 6ac n^iM. )KapracbiH Typ row acapajibi, EaTbipiiaH 6efiHe ayviaraH. V/i/iapbiM OHHan 6apa£bi LUe6iHe KyJian, ayHaraH. C ojiapra aHTuibi cbipbiHiibi, Cojiapra 6epm i wacbiHjbi. KeTepm 6 hik TypafibiK OcbiHay nyp/ibi racbipabi. ★* * hneHMm KyH HypbmaH wbUibijibJicrbi, Kepeiwm ajWMiiap/iaH yjibuibJKTbi. C eiiH in aKbm w aiibi Ta6hraTTbi. bacKaj^aH KyiiHHCbiH 6ypbm yicrbi. raftnraTTbiH k c p c m c t C b ip jia p u m o ji. Op KbipbiH 6ip a u u b j a a wbipaiaabi o ji. 55

YaKbiT Tajiafi a/iaM^bi apTKa TacTan, 0 p re Kapafi 6niKTcn 3bip^aiib] mcoji. 3bipaaiibi )koji yaKbiTTbiH HcynH apTb|n* KepreHiHHeH, an/iarbi ymit apTbiK. Byji k\\ hrc a.aaM^ap^biH aKbiJibiMCH, Bapa^bi >KOJi;iap Typa A m a TapTbin. hilCHMIH KYH HYpblHaH JKblJlblJlblKTbl, h^eHMiH A^aM ^apjan yjibiJibiKTbi. TaSwraT cYJiyjibiFbiH GeaicKeH/ic AKbiHra tck Me;i;iip.niK oyfibipbim bi. *** CayjieiuiM, )kok 6ip ce3rc aujyjiaHzibm, Co.n Ke3^e epi c ha kt bi maJiKbin, ^KaHjbiH. Keiuirin anna-caHiia Ke/iremMMeH, Men ceHiH opKamaH/ia KacbiimaMbin. 03iHMeH acypeK 6ipre, tijick 6ipre, YKcaHMbi3 6i3 eMip^e 6ip aK ryjire. }KeTCKTcn >Kac ca6Hj3i opiara ajibin, KeHiJiiliK Kipi KeTcp ;*YpccK Kefiiie. Coji c36h 6ia^i bi/iFH ceMJieTeji, C e p m jiin ko hi/i^ ch «>KaT» oh KeTe/ii. Em Hopce 6o/iMaraH,aaH yMbiTaMbn. EKeyMi3 apa^aFbi kch KaieHi. LUipKiH-afi, c36h hctkch /OHencp eH, Apartiibi, aK KGHiJini cchi KepCM. CeH 6i3rc TaH HypbiH^aH myaK Terin, C ch 6 i3re TeHO^eficiH cwpbi Tepen!. 56

CayjiemiM, 6aKbiTTbiMbn ocbuiapMeH, KyaHbim ^Kynpe/ii Tacbin ajmaH. 0MipjaiH 6ip e3eri >xac coGh foh, AHTnafi-aK yrbiHa/ibi eci Gap >kqh. A^aMHbm a^aji >xaH/ibi >Ky3i acapbiK, )KapKbipan aprra acaTbip i i i Kajibin. ApKaybiH koc eMip^m a6aHCbi3^a, )KypMeHiK amyMeHeH y3in ajibin. * ** Berne ypivia luanajiaKneH wac caGH^i, PlepHeciH w y jib in TacTan, 6acna K yn/ii. CeH OHbi capT eTKi3in 6 ip TapTKaHiia, MahmawbiM MeHin Gapwri TacKa th ju . AyraH^afi eciM coH^a TajibiKCbi^biM, Bip caTKe KG3 >KyMraHiiaH aiibin TbiHbiM. LUbip d in caGn /jaycbi wbiKKan Ke3^e, CeaT eTin, ec >KHHa.abiM aHbiK nibiHbiM. LU bira^bi-ay 6ojibiMCbn;iaH Gojie ,aereH, CoHma bicTbiK 6ojia,abi exeH Gajia aereH? O ji )Kbuiaca kok acnaH TOHKepunn, O ji KyJice Gap ujanbiK T hi ajia Kejiren. EpKejien acbip ca/ibm >KypciH Mefijii, Bia Gap/ia Kaiirbipbin oji KypcmGevui. AyibmaH aHa cyri Kennereii coh. C ejin oji ew tiapcem TycmGeiui. « Y h;ui Hem Kopce... conbi aaarbm », TycincM mch KaaaxTbiH aana eajiTbm. )K acranhm an Gaiianbm GeTiH xarbin, K ip jie n n xcypMe, eayjieM, ana atbm . 57

AYblylFA EAPFAH^A Kymarbm wafibin, aK kghiji Aji^biMHaH tubiKTbi arajiap. Kbin-Kbi3bui eimi, tok neHui Kapcbi aaabi 6ipre 6aaaaap. )KeHreaep Keaai 33iaaen, )Kapacbin aHTKaH ce3aepi. «KaHeKefi, yfire, Te3 >Kyp!» - aen, KHMeaen >KaTbip e3aepi. OpTara aabin 6acTaabi EHceai 6hik aK yfire. KeHia^iH awbiK acnaHbi, KeyaeMi3 Toabi SH-Kywre. Kemirin csa-nsa jkctcck Te, KymarbiH auiTbi aHaMbn. Ecemn KaH iaa KeTceK Te, Aa^biH/ia oHbiH 6aaaMbi3. MauaaHaaH cyfiai coa Ke3ae, FvyaHbiiii CbiMMaw KOHHbma. EeaeHjiiM Kyfire MeH ae eare, AcbiaabiM aHaM MOHHbiHa!.. Aywara 6apaM yfipeHreH, AaabiMHaH aHaM uibiKnaHabi. SsfieK 6on 6api wypreHMeH, )KaHbiMabi OHaafi yKnanabi. 58

)Ka3Fbi >KaHJiay, TyH iu ii, H t ype/ii a6ajian. )KaH6bip >Ka3iibiH - Kyivnci, Y h^ i w arbip ca6ajran. KapT aKcanaji afiT-aHTTan, A n iia jib in w y p KopacbiH. O t yniKbiHbiH >Kah TacTan, YHTKbin coKTbi 6opacbiH. CbiKbip^aw^bi yhiKTap, )K c ;in u i(aeH/ai t y h ij iik . CapKbipafi.abi 6yiiaKTap, KyjiKiJiepre KeMiJim. TeHcejieiii Kapaf aft, T e rin >KaTbip aK >KaH6bip. A rn yb i 6 ip TapKaMaw, B p iu e jie H ^ i 36,hch 6ip . )Ka3<abiH TyHri wanftbipbi lllo vib in /ib ip /ib i aajiaHbi. TaH - T ipjl 1KTlH 3H-)Kbipbl, A k cayjieMCH opazibi!..

YCTA I O kcm hih TyilaeM icypaacbi blfibiKCH 6i3zliH 6ip iue6ep. )KacbiHaH ecKeH Kbipjia ocbi Cbm^aH^bi 6api Kepce erep. CblMJiafi^bl OHbIK ©HepiH, Y H ip ijiin Kejiep acaHbiHa. MaKTaHbiuu TyTap eji epiH, A jjau nb iK cm reH KaHbma. EipeymH » a can Ke3,mriH, KyMicneH KyriTen 6epe.ni. Eipey/UH >K3He 6 e jim riH , AaTbiH^an, epHeK Tere^i... KbH^ap^blH 3CCM KOJlblHa, )Ky3iK Te corbin cbifijiafi^bi. ATa!.. - ; ie n Kejice KaHbma, }K biryra kghuiih KHMafinbi. )KY3iKTlH H331K K031HC M e p y e p i TacTbi opHaTKaH. E iiie ^ i e3i ce3iHe, KepeMeT COHUa Cbip 5K3TK3H. 0Hep^i ypnaK cyuciH zien >KacaH Ma cornua KOpiirri. EcKe ajibin Mem acypciH zien, >Kajibmbin ejire 6epinTi. A k kghui ocbi ycTanbi, Eu aTan KeTTi ^apxaH nen. A ia rb i ocbi HceTKCHzieH, )K ypeui KapTbiH ajuuaaaan. 60

II JtapxaH 6 ip aecen, aapxaH-ay, AflMac >KaHbiH A^aMHaH. >KypeKTeH cbipbm capKanw-ay! AftHbiMac ^ ocwh, araHHaH. )Ko/ibiM 6ip Tycin waKbmua 3eprcpre co.ieM 6epjiM Men. He KepeK 6acxa aKbiHFa KeHiJTJH uiajiKap Kep.aiM KeH. «J\\aj\\ana ecxeH KaiaKTbm )KaHbi >KaHcaH KeH», - <aereH Kopec Kamua a3an-Myn, Keyiie^e OTbi cen6ereH. BaKbiTTbi Mbmay laMaH^a, )KaHpaaaan iuc6ep )Kyp 6yriH . OebiH^an a6 ja ji a^aMFa YCbIHaM 6 ip LLIOK >Kbip i yjiiH . III CypeTiH KopeM oiiK H en O xeM ^i OHJian mch GyriH. KepreHiiew oo.iaM k g h k h c h , O kcmhih vieiiip, KenairiH!.. A k kohiji ocw ycTaHbi Eji a ia n x e n i ilap xaH ;ien. OnepaiK rapjiaH ycTaibi, )Kacaw 6ep. xapTbiM. ajuuaFuan. 61

K.Y/lbIHllIAK, 1 KyjibiHiuaKTbi )KacbmaH Mane.ne.aiM, weM 6epaiM. K em ec aabic KacbmaH, ApFbiMaKnen tch KepaiM. MeHi Kepce Kawnanabi. )KaHbiMa eai Keaeai. OKbipbEHa 6acTafi^bi, CoHbiMHaH aa epeai. KeKiare yia TaKTbiM aa KyHpbiK-^KajibiH Tapa/ibiM. )KacTaHbiHaH GaKTbiM aa, ^Ca6bipKaTnaH KapaabiM. KyiibiEiiuarbiM apbicTan, KyHHeH KyHre eceai. Kepren >KaHaap TajibicTaH «Ty^nap 6oaaa», - aeccai M araH KaHaT 6ojiFaHaaii, Anbin yiuTbi ecghijiim! AaaaH KyTin TypraHaan E h Kbl3blKTbI eMipiM. II Hip >KbiJi erri apaaa KY-fibiMiuarbiM Tafi Gojijibi. Tofira MiHin 6apapaa KenuiiM ae wah 6ojiabi. TyHrbiuj peT wyrcHaen, ATaM oraH caaabi ep. 62

AfibiJi-i YpMaH Tyreji^en, Y h^ ik imi a6irep. Bacbin TYPbin KyjiaKTaH A iavi M6Hi M iH rri^i. BynbicbiH MeH yHaTKaM, AKbipbmjan )KYpn3,ai. Coji-aK CKeH cyp TawbiM Bip-aK MGHKin, Tyjia^bi. /lereH jen-aK «KypTaHbiH» /Jencm cocbiH iyjia^bi. EKniHiHe QibiAaAbiM, >KajibiHa OHbiH >Ka6biCTbiM. 631M CbiHa;ibiM, A cayM eH eH ajibiCTbiM . YniKan KycncH >KapbiCTbiM, KyMpbiK-^Kajibi cybuman. «T i3rnm ui Tapi!.. » - aeiijii >KypTTbin 6opi wybuuian. Bac 6uiaip,aiM ocbiJiaw, Tonra 6ap^biM caH peT. Ken CajiaMCH aocTacbin, TaHbic 6ojibin ajibin ck!.. 111 Kok waHJiayabiH KC3m;ie BojUbi 6ip k\\ h raii >Kaphic. Bapaihnuaii KyaHjibiM, jKaphicbm mch A iiia ajibic. K yTK eii w aphic o a c ra ju h i, )K‘HHaJlhlTlTbl KOM \\a;iblK. 63

CbmaHT¥FbiH wacTapzib] OTbip Kaprrap TonTajibin. KeHeT 6ejin 6cpumi KyHbiHiiaTa ^KGHe^aiK. Cepe ajibic icepin^i, T a rn ymitkc KeHejifliK. CybbiiiaH^bi >kcji .aereH KyjiarbiHa biCKbipbin. LUybm^aca en aereH Bofira 6ucp k yu itih ik . BapraH catibiH cyp TatibiM, Y ^ ch 6ep^i, 3ayjia^bi. TaMiibin a»K ajibicbi, Kac Tyjinap^aH ayMajbi. JlocTap Kopiuan >Kyp Mem, >Kcmn ajmbiM woji/ibi mch. MaraH 6eprcH WY-OHem KapTKa ycbiH^biM aa^biMCH. «A^rbiH bijirn acYJiflem, KyaHbiiuKa 6aTafibiK, ByaaH kchih 6i3 OHbi C yp KHiK ,ie n aTaHbiK». KapT aTaHbiH ce3iMCH, «C yp kmik», - nen K crriK 6i3. OcbiJiaiima eKeyMi3, Tajiafi cbiHHan e rriK 6i3. 64

IV 0M ip jje 6ip KYJibiHLiiaK, OHafijibiKneH K0H6eH,ai. KeyaeH waKca Hypbin iuaT, 0M ip 6ofibi ceHSeM^i. OfibiH Kybin, caybiKneH 0Tne,aiM TeK eMip^e. 03 opHbiMijbi Taybin MeH, Bijiim wHflbiM KQHiJire. J \\e n ocbuiaM EpTafibiH OnriMeciH ^orap^bi. Ofi^aH^bi eneH en wafibiH KeniJii TinTi worapbi. KopKaK 6ojiMa wacbiHHaH, Acay^bi ynpeT, 6aFbiH/ibip. Kapcbi KejireH TOCbiHHaH )Kaybiaabi na Ta6bm;ibip!.. KITAnTAP OKbican owjiap r h u in . 0Mip>aeH Tajiafi chip yicrbiM KeTeciH Refine KbiibiFbin luiiHe eHin TapHXTbin. Kitaivrap 6eniie <aoM6bipa, TojiraHTbiH cbipbiH OMip^tH. ImiHiie OHbm moji Mypa, KOTCpreH KyHlH K0HIJU1IH. 65

KiTamap 6ip/ic caHiiyraiu, CawpaHTbiH TbiH6aH kyh i-tyh . AaaMHbiH Kancap 6yJi>Kb]Mac Kepecm o/iaH y m it ih . M ejinipcn >KaTKaH Kefijie 6ip KiTaiiTbi TYpraH Ke.n ziepcm. Ayaaafi Ka^KeT GefiHc TaTnacaH HapiH luen^epciH. MEKTEBIM K y m a rb iH a eH jiiM , MCKTe6iM, BaJiayca, 6ajirbiH Ke3iM^e. Kyiinbipbin ecin Keicre^iM, Ei/iim h ih KaHHap K03iH^e. KbnrajmaKTaH KeKTCMiM, YMbimaH ceH^c gtkchih. Kepiui 6yriH, Meicre6iM, COJI 6e6CKTIH >KeTKCHIH... BajianaH^aw 6aypbm;ia, 0 c in e^iM epKCJien, 0Mip^iH Tajiafi ja y b m b iH ^ a , A jira yMTbiJijbiM cHTCJien. CepMc^iM KaHaT, kgkkc ep/ieri, KcyncM^i TOCTbiM arbiHra. 0jieM ^i kctti KyH KcpHen, KocMocKa yniKaH uiarbmua. 66

KOHbiPAy KoHbipay ywi cbiHFbipjian E c T i^ i acbiJibi >KaHbiMa KyjiKmeii aceM cbui/ibipjian Ee6eKTi >KH^bi MaHbiHa. M em p re m rib i Meicre6iM, AfiKapa aiuKaH KyujarbiH. EaJianaHbiH 6on 6 ip ceHiH GiiHHeH TyJien yuiaMbiH. Euiimhih,HypbiH LuauibrnraH, Tepyre oKbin )Kyp ckcm. EaKbiTKa 6i3 /ii waKbipraH KoHbipay /iaycbi - >Kbip eKeH. A/lMATbIM d p TaHbiH Kapcbi ajiaMbiH AjiMaTbiMHbin. M eH OHbiH camarbi 6ip co n n a T b iv ib iH . O p K a m a H 6ip e3me 6opbm iTbiM b]H , A ii^ b iH ^ a A iiaM ^biK TbiK - ap aTbiHbm. OTepMiH caraH aereH 6 opbiujbiMJ3bi, CeH 6epAm Kyiuarbrna an koji yuibiHJbi. AcTaHaM, ccHen OKbin ajiran 6 ijiim , Kerine Meni 6 hik coji yuibip^u. E h ik t c h raHHbiH HypbiH Kapcbi ajiaM b iH . /J c m c h m ih oM ip^e ryx w apuiaM anuM . K e iu e 6 ip C3ji GynbiFbin KanraH waiaa. )KyraMbiH K yM apTa 6 ip TaH ca M a jih in 67

CaMran kctcm, ;iaHKbinnbi ajira an kctcm, Bo.iainaKKa aTbiaabi w ajiran Ta qtcm . K oiubipcaH 6yji6yjibiM ,aen 6ip 6yTaKKa, AjiMaTbiM, TycipMec eM cajiMaK 6gtch. \\AETE CASIXAT )Kai^bm oip waKCbi K d i em, )KaHKajibm TypraH aibipan. A ^ b iM b n - Ijic eiem , AMHa^aw Typ^bi JKajiTbipan. CbinaniaH cbiptbin KejicMi3, )Ko^MeHeH Ty3y TacnajaH. AwnajiaM ei iH - k©k tchi3, Eia yiniH 6mien >KaTK3H,iaH. Kyana aociap Kapafiiib], Ocbmay >Kacbui ajiKanna. KyH hctkch 6yrm apafijibi, ToKbiM^afi 6yjiT hcok ray >K3KTa. Ijichih 6oHbi - 6yMpa opMaH, Op Typ-rii araui, >KH.ae 6ap. )KyiiapbiH luainbm Typ caraH, Byji6yjibiH tgkkch Kyfi /ic 6ap. BaHKacaH wacbiJi opMaH^bi, TaMbUDKbin TypraH TbiHbiuiTbiK. 0 iiH e TapTKan 6ap Manabi Eyji6yjUb>H yni TbiM bicTbiK. TbiH,iaHMbi3 6ip caT KbnbiKTan. ToruireH cbipjibi KywncpiM. 68

KojibiMa 6ip uioK ry^<ai ¥cra n ^ocrapMeH 6ipre 6mie/iiM. TopFbiH^aH >Kejii acyn-HCYMcaK, AHaMHbiK KOJibi ceKiJvai. I/irepi 6acbin yMTbiJicaK, KonTbiKTaH cywen, HcejinHfli. LDbiMbipjian Ken^e ara^bi, IilHbipillblK aTbin TOJIKbIHbl. KafibiKneH w y n n acaraHbi, CafipaH^an KaiiTTbiK coji k y h i ... 0Mip^eH Kep^iM Ken Kbi3biK, Keni-nre caH oh TOKbmbiM. Bip KyH^i cojian eTKi3in, Mbin Typ-ai Cbip^bi oKbi^biM. *** 0M ip .aereH yrbiM bi KeH T ip u iu iiK , Kepy yiuiH conap^bi - Typa^bi eKeH kyh uibirbin, Bi3 KeneMi3 u ire p i a ira n , KyJiLUbiHbin. O, ^ocTapbiivi! K y h 6oJiM aca erep ae Byii xipujuiiK Kajiap eai-ay ryHinbirbin. CoHiibiKraH 6ia - Kyh HypbiHa KyLUTapMbn, ByiiTTbi Tunn, KyHre Kapaii yiuKaH 6i3. AjiawMbii^aH KyinaK wawabi Hcyjubi uap. AjubiMbJiaa anbiH6aiaH uibiH-Kyi 6ap. BojiauiaKKa xceTejieitai yM irrep, Man^anuMHaH TaMWbijiaHjbi kymic Tep!.. YMiTTepaiH KanaTUHa wapMacrsiM. 69

TaJiaw ep,aeH, io p acy^aH ajira acrrbiM. )KYpm Ke^eM eMip yw ih KyjiwbiHbm, Kejie 6epciH kyh apTbiHaH kyh uibirbin, KbiibiraMbiH aTKaH cafibiH ap TaHbiM, EkceM-ay iien 6yji eMip/ie 6ip uibi6biK!. ATlATAYblM A^aTaybiM Gap Ke3<ae AjiacapMafi >k y pc m ih . AKcaKa^iiap Gap >Kep^e Tajiaca ajiMafi WYpeMiH. A ia cbifinan yfipeHrcH Ka3arbiMHbiH cajiTbi Gap. )KYperiMe opHaraH TaT 6acnaHTbiH ajiTbiH - ap. AnaTaybiM aiiGbiHjibi Apna cywep TiperiM. KyaHbimneH ap k y h ji, 0 H re 6ejien >k ypc m ih . A/iaiaybiM TYpraH.ua, VMbiTa ajiap kim MeHi? AKcaKajmap TypraH/ia, KeMiTC ajiap KiM m chi? AjiaTaybiM TypraH^a Ym a^bi o m h KbipaH/iap. AKcaKan^ap TypraH/ja, >KacbiMaRiibi yjiaH/iap. 70

AiiaiaybiM a ^b iH ^b i - ApKa cyfiep TiperiM. ATajiap, MeH ap kyh;u , 0 n re 6e;ien 5KypeMiH. K.AM.4A )KYPCEM AHAM 4AM Encen 6 h ik Meicre6iM, KoflHbiH mnbi nocTapra. KymarbinaaH Ten cch ih , blcTbiK eMec orrap na. 03iK 6epreH Sijiimmch, BniKTepre caMraHMbiH. ByKiji e/ifliH KertH MeH, KbipaHbi 6on oapnafiMbiH. EpTen-aK MeH ecneH^e UJeKapaiiabi KyieTeM. Ko^bm cynnac em neH/te, ... AywnaHbiHabi Kyji eTeM. Tap6ne.ne, MeicreoiM, )KaJibiHbFH^bi mam MaraH. Kan^a wypceM aHaMaaii, Kymarbiiuibi am MaraH. 71

*** Kejieai OHawaaa op oh Maran, Y hijiih ce3iM uiipKiH KapaHjjbi oraH. Bip H<aKCb] ejieH Tyca KyaHaMbiH, KopreH^ew 6ip KyHiM/ji apafijibi ajmaH. A jiflarbi eMip^i oHjian chScktchcm, Cbipjiacbin mch OTbipMbiH acep-KOKneHeH. K hhjimch MapcKa na KaHaT Karbin, Gckcjich 3aMaHbiM,aaH epjien kcjicm. 0 c in kcjicm cmchjich MbiHa OMip,ae, KapaHMbiH 03im eKKeH ry-n^i OHipre. >k'o;i w ypyrc apKawan xcajibiKnauMbiH, OanaMbiH coHjjbikt3h KyHMeH 6ipre. KyH^ep MaraH anejuii wanajibiKTbi, BypmtK >Kapbin ojichim wana ujbiKTbi. )Kac opManubiH waHKajifan KepKiH^eii 6on, )KaHbiMHbiH )Kanbiparbi Tapajibimbi. 0 jich - MeHiH >KaHbiMHbiH acanbiparbi, Y mit, apMan 6arbina iuaKbipa;ibi. )KaHHaH Tyc, apKaiuaHiia >Kacapa Tyc, Cchi ocipreH TyraH >Kcp Tonbipaf bi. **+ llJcpnjiMereH ;ioM6bipa.aa csh 6ap Ma? KeKiperiH^e uiajiKbin TypraH 3H 6apaa. ApHajia/ibi KyH^mGapi xajiKbma, Apiiajia^bi Kew/ie cyfireH >k3h wapra. Kyw Tenjice ;ioM6bipa,aaH caH KHJibi, KeHiJi K631H auibuiMaraH apwHUbi. 72

)Ke;iniHAipin Kefi/ie eHceaai Keiepin, O h 6iJiTeciH ot aji^bipbin mapnHjibi. Koc lmeKneH ^acTaHbiMHaH cbipjiacKaM, KoHbicTaHbin Tap KeyneMe KyJiiii acnaH. KyM6ip^ereH KOKbipaynbi casjbi yn^ep, Eui6ip HcaHFa aHTbinMaHTbm cbipubi amKaH. 0M ip cbipbiH ^oMfibipa^aH TbiaaaHMbiH, EiJiriM Kejiin KynnacbiH mwh ^aiubiH. )KbipbiM^b] MeH .aoMSbipa Fbin wepmeceM, KaJiaw oHiia Kyw KaHarbiH uibiaaaMMbiH?! TAY^AFbl TACKblH KepmSefl fleMae kgk acnaH, Kan-Kapa TyHeK 6acTbi 6yjiT. HawiaFafi >KOJicbi3 ajacnaH, Kyjiawjibi Kejim TacTbi ypbin. CaTbip na cyTbip cyHen, Kynpen 6 ip ^KaTKaH CHJucrbt. Hecep/ien TQKKeH ^caH6bipaaH, )Kbuiraaap To/ibin cy aKTbi CaH-cafi^aH TacKbiH w b h k u u i. ApbicTaH majibi arbuibin, CoKTbi-aH 6 ip naybiJi coji Kym, 03eH^i waTbip cbinbipbin. Bypa opKeui tojikwh KypKipen. AcnaHra iiia n u ib iii Tynaw^bi. H a th a ra n - MMHa 3ipKui:ien, >Kanf bipbin K yiiia p lu y jia iu h i 73

KepeMeT aHKac 6acTajiflbi, Kaparafi KaTTbi TeHcejmi. )Kara^a TypraH acac Tajijibi }K¥JiKbi.nan TacKbiH eHcep^i! HlamTapbiH acyjibin, Tchtck ceji Kerri uianKbiJian. Byjit neHeH acnaH Kypecin, KyJiayra acepre rnaK Kajibin. TyweiieH TacTbi ayaapbin, KaKnaKbi/i Kbijibin jiaicrbipraH. BaHKacan /jaycbi Tay Hcapbin KeTyre Tirrri maK Ka^raH. CapKbipan aKKaH cejmi ceH, LUouiHCbiH Kepin cbipTbmaH. Tanna^biM 6ip Tyn KafibiHiibi, hjien Ken KcfiiH acypTbiHaH. 0M ip 6ip KypCC TblH6aHTbIH, CeimeTin 6ypKaHFaH. KypecneH ©3ih uibiimaHTbiH A/iaMra ajiaaH Hyp wayraH!.. *** TeMip^eH >Kapa^raH 6a, T03iM jjereH, Ma3aJiaraH KyH^ep Ken, Ke3 iJiMereH, GpTeHin JKaHaTyrbiH k€3ih 6o;ica, Ajiacbiitab] ajia foh, ce3iM, mchch. Ha, ccuiaH, MeH caraH Kapbi3^aH6aH, Byn ©Mip^e >K3H eMeH apbi3 *<a3FaH. 74

XUybiJi cofbin, M e fijii 6ip My3 *:ayca jia, KopKaTyFbiH ^KafibiM >kok Kap-bi3rap^aH. TaybiM 6ap j\\ 2l naHaw Sap, Aybin 6ap ^a, MeH Tajian >KYpm e^iM >Kayb]H,aap,aa, Ejh m , acepiivi, O raHiibi Kopray yu hh , GpTeHeMiH >KacbiH 6on aaybuinap/ia. KYH KE/1E4I A/iay KaHbiM ^yperiM e aji SepreH, Ajiay KaHbiM k©3 nypbiMa )K3h 6epreH. Ajiay KaHbiM SonMaca erep eMip.ae Kajiap ejji Kvpwn, Mbmay aji-jiapMCH. AfiHaji.abiM MeH KaHbiH KHFaH 5KaH.aap.aaH, K^JiaFajibi TypraH uiaKTa 3aHFapaam KepeTin Sip kyhim am Sap eKeH, Anaa ap afin an Keae )KaTK3H T a a a a p a a H . Ajiay KaHbiM Tanra mchi cynpe^i, EpeKuie 6ip repSeTeai Kyfi Mem. TaH uiyarbiH ciM ipin mch ko3 auiTbiM, KeH TbiHbicxan, ArbiTTbiM aa TYHMeHi. Kbi ibui wajiay kyh Keneai KOTepreH, Ajiay Kancbi3 Syji SaKbiTKa weTep Me cm. KapanafibiM aaaMaap/ibm >KYpcriHeH afmanabiM, AaaM cbmjiaii. 1 llOHblH KYHblll, OT OprCH. 75

**+ CafipanMeH e r r i >KacTbiK JKawjiayaaFbi, KenuiiM aj]6bipT maKTa Kan/ia ayMa^bi 0 3 ia n i eciMe aJicaM, cbipiubiJi epKeM, TajinbiHaM 6ajia KycTan SaH^ay^arw. C oji KyHjiep aai eciM ne yM bunaraH, ByjiaKTaH Meji/npereH ryHbin KajiraH. Acbip can anjibi TyHae OHHaynibi e;uK, BacKa MeH 3H MeH Kynre KbHbiKnaraM. )Kac Ke3iM nepreH TycTefi e jie cie re H , }KaTbip row i3<aepiMiie 6ejiec-6eJieH- KoKTCM n Hex MancaHbi >KejimreH/ieH, KeHiJi^eH ywTKbi coKKaH weji ecnereH. KapaMMbiH afiH ajiara cajiMaKneHeH, A6afijian ry ji^ i KepceM Tanran TepeM. KyaHbin Keniniw e KaHaT 6iTin, ApMaH^bi 6ojiatuaKKa wajiran KeneM. *** )KyperiM aiiHajibin Typ KyncaH^biKKa, CbipjiapbiH >KeTKi3yre wawcaH )KypTKa. Keruuup Ken Ty6iH,ae .aipumereH, Tbimiap via apMaHbiM/ibi afiTcaM 6yjrrKa. K d e p Me )KaH cbipbiMubi TynKe TapTbin, )Ky3ep mc yMiT aKKy k g ji^ c KajiKbin. >KaHTaHbin, Tbihmay yiuiH eMip cbipbin, Bap Me eneH kok Mancajibi >Kep/ieH apTbiK. 76

OTbipcan Ohi o 6ajiKbin, rghiji luajiKbin, K b iib iji-w a cb iJi ryJi^ep^eH ^KynaP aKKbin. Keji ;je 6ip Kyw caH^biKTaw cbiHFbipjiaw^bi, >KYperiM coHbm cbipbiH Typ Ma TapTbin?!. *** CybiK THreH ^ewcm 6e, Kapa KycTaH, 0 jiiM ^creH amibin >Kyp Kapa MbiCTan. Tajirap lUbiHHbiH mch ae 6ip Ty-nen c;iiM, >Kbip Fbin e3i YUJbipran Ka3aKCTaH. KeHiJiiM^e cbipbim 6ap aHTbiJiMaraH, BojiMacaM ^a jaHKTbi, A firyjihi ajaM. A h^ wh Kejire KOHaxbiH aKKybiMHbiH, Ky h ih , CbipbiH iia p b n fom afiTy MaraH. Kbi if ajiaaKrap ajiayjian aLUbmraHiia, Ke.n TOJiKbin, A k Map>KaH,aap mambijiFaHiia, Kerumip Ke.n Tecme aKKy KOHca, A kwh a<YpeK Tar^bipra 6ac ypraH 6a?. . 0 /ic it ;iece .hyhhchi YMb,TaMb|H* M aia 6cp\\ieH Tynaiubi yM iT-aruii. 3om3om cybiH TaTKaHjiaii TawcanaMbiH. IllbiFbin Typbin oacbina Vjibi rayjbm ! 77

*** )Ki6eKTeH e c u iin Typ aaycbm 6 y h h , OcbiJiafi KyJiiMjieiiii, AilTblH KyHIM. Eaarbi >KacTbiK Ke3iM ccne Tycce, CeH iie 6 ip >Kana am buiraH, waHCbiH - ry jiiM . TyHWbipan Ky3 kyhih^ ch )KypMe, >KaHbiM, A;mbiHHaH KyJiin ujbiraM, KyH^e 6apMbiH. 0 h Tbittaan, /lyMaH^ayra acaHbiM icyMap, MeH ae 6ip TonaH,aaTKaH KyHrc ^apMbiH. LLJbiH carbiHcaM 3apbiFbin carbiHaMbiH, LUepTeMiH, Te6ipeHeM, Ca6bip, s h im . Eh ik TayaaH icyjiaraH racKbiH japaart, K e K ip e riM ^i acaTa^bi wapbin arbm. KeyiieM.ae 03Ch Tacniibi, ilY6ipJicTKCH, Kgji TYHbin Typ 6acbiMna KyziipeTneH. CcHiH yhih uibiKKaH^a - XIy P c u ik ih h i, KbipaHiiaH rnyM^ireMiH 3ennp kgktch. 78

K e r M ^ iP K6K T A y^A P ^bi epyiEn k e ^ie m Keriji,aip kgk rayjiap/ibi epjien KejieM, Cbipjiacwn KejieM acbui >Kep-KeKneHeH. AHbipbin acay ejiiK )KajiT KapaH^bi, CyHKiM^i, apMaH^acaH koji ^em ereH . )KyTyra loycapbiHHaH meji.aen KejieM, )Kacbui kgji, ceHeH acevi kgji ae emereH. TyraH acep, MeH e iim ii Kepy yluih, KeTepin 5Kbip xceMiciH Tenneri Ke/ieM. KeKccn kcjicm, KacHemM, ceH ,aen tceueM, KMbiHUbiKneH Men Tajiafl 6eji^ecKCH eM. TyHhiKTbif biH k0jiihhih 6epuji MaraH, /^0M-Ty3biiiabi aKTapMbin, ceH^e ocnen eM. il it it 03repe,ai /UYHHe’ 0?repc;n, 03repreHiii epTen-aK kgi K0pe/ii. )KY'3 >KblJl 0TeT, 3ybiJiAan m m h >Kbin gtct, YaKbi r luipniH, ibiMbipan Tei Kejieni, OpKiMHin 6ojnaH >KaKCbi 01 606cn 03 oofieii coHJieH/ii 03 To/mien, Ca6w mnie3 KeiiniMen Kojre uiiHreH. AjiTUHMencH lepJieHGeH kohcuh mciTth. bojicbm /ichik KonbipiKaii 603 khihtch, Coti/ia c \\n y Kopinep 03 kyhimoh O ’ircpeili /lYHne, 03repc:ii, 79

Tapwx ^ereH aKcanaji ce3 6epejii. 03 6e6eriM - eneniM coji 6ip maKTa, KeJicmeKneH Ke3ziecep Ke3 Kejieai, KapaTnafi^bi ejiemM >Kepre Mem. EuieM, 6uieM, JHyHHe JKaHrupaabi, Bajirbi^an wayaAbi a<aH6bip am. )KYJi>abr3 iuaiubin 6yji sjieM Kerepe/ii, Ka3aK 6mKTen manbiparbi, Ecnjie^i A6aw mch )KaM6bui am. K0KTEM K,¥CbIH K0PrEH4E A k KerepiuiH ceKi/ijii acaHbiM, 6a/iaM, YfljianTbi 5KacbiHH3H 5KaHbiH£a apMan. Eip ceH yiuiH ^afibiHMbiH JKaHbiJiyra - )Kajibmyra KiciMe >KajibiH6aFaH. Eip-aK KyHne e3 ia a i carbmaMbiH, Eyji Tipjiiicri 03mci3 He KbuiaMbiH. «KbiM6aTTbi 0Ke!» aenciH-ay, 6ip ce3 afiTbin, ^YperiHMeH 6ip kyhhih )Ka3bm ohih. TojiraHaMbiH, CeH wanjibi OHJiaHaMbiH, CarbiHbiujrbiH aHTapMbiH wajiran ohih, MeH >KaTbipMbiH >Ka6bipKan eMxaHa.ua, «0Ke» ^ereH coji 3Hm Kafi^a, xcaHbiM. 0 h afiTyujbi eH >»<aHbiM;ibi aca^bipaTbin, Kin-KiiuKCHTaii Key^eHHeH wajibiH aTbin. K e iia a c caji myh 6ap foh, 6ajianaHbiM, Typ foh MaraH coji 6ip myh TaFbi 6aTbin. 80

A k KerepiuiH, 6anaM-ay, Lllejiflen >kypm ih, TypcbiH biJiFH ecnjiin, Ke.ri.aeH 6ip yH . 0 h can 6epmi, )Kaiibipan K yaH atib iH , KeiaeM KycbiH KepreH^en ea^eH 6ypbiH. A W b lA A b l KYHI Byrbi MyHi3 - HaniaraH cbiHbiicrapbi LUaTbipjian k g k opMaHra Kyiian TycTi. >Kac KanbiHHbiH 6ajiayca inbi6biKTapbi Y3unn, Kyfiin Kerin Kypan yuiTbi. YHKblCblHaH OJIHilbl WaCbUl O p M 3 H , ^aybui Typwn - Bip c3TKe ^KarajiacTbi, LUaHKaJiraHaan waHbipaK. Ocbi 6ap Man, /Jojibi 6opan t y h j iik t i ajia KaniTbi. Ta6HrarTbiH ^Kan6bipjibi uiarbi KbiibiK. Acbip cajibin »acTap )Kyp, Ma3 eona.abi, HecepneH c o h Kyin ajiraH Tarbi Kbiibui, KypRipefi^i TacbiraH acai 6yjiarbi. C eK uuu 6yrbi Mym3 - HaHiaraH^ibiH )K a p K b u ib iH )K3KCbi K t)p e \\i w a y b iH K y H n . Kepim en wachin - O TTbih )K a p b irb iM e H . KerriCHjn k o i ajuibiMHaH aywa TyHri. 81

HAM3A U]bIH,4AP Hania iubiHAap HbiFbiMeH kqk Tipen, Kapa 6vJiTTaH JKapKbm^afijibi o rrb i ;ien. C aji^bip-rY ^ip AcnaH na Sip Ap6a aw.aajiraH ceKiJi^i, En;ii 6ip C9T HecepjieTm, M e ;m ip >KaH6bip reicri Ken. Caw - cajianaH cynap aKTbi 0/i/ieKaH.na capKbipan, )KaH6bip^an coh kyh aiuujiabi, LLJaSbm^aKTaH wycaH nci 6ypKbipan. KeMmpKocaK ryJi/li caxHa CHaiabi Kbnwn, )KacbiJi, KyJirm TycKe 6oajiraH, OcbmjiaH^a 5KeTejiefiiii on, apMaH. AwHajia acTbiK, G p icT e Maji. Ocbi MaHra TeriJireH^eH 6ap myaK. A ji LUbnmap Typ - A k SyjiTTap^bi HaH3acbma maiiibin an. .HajiaMHbiH MeH Syji cypciiH ^KyperiMe TycipfliM. KeHiJiiMHiH aKKy Kycbm - Afi^bm Keiire yiiibipiibiM. TyraH acep/ii CYwreainKTeH >KypenM^e caicra^biM. TyraH ejiiM, Acnap 6ejiiM, M ch em m efi, aceivi »ep^i )Kep >KYiiHeH TannajibiM. 82

CAflAP >KbIPbI EacTaraH ajiayjibi apMaHra, CanapbiH oh 6oncbiH jKOJiiiap^a, TyraH wep TeciH^e catipaHnan, AMaH >Kyp, MbiHay kch ^ajiraH ^a. AMaH )Kyp, apaarbiM, apMaHbiM, Y mITIH >KOJlblMHblH >Kajira,nbiH. Kaw waicra, Kafi TycTa acypceH ne, OpaHCbiH aK Hypra acoji/iapbiH. CanapbiH y^iJiMew )KajiraccbiH, He KHbiH TaMauia xcojiAbi acKbm. )KajibiKna, ym ittch , eMipjae, )KirepneH, >Ko.n,na ceH KajiMaccbm. )KeHicneH opaJiiiibi, canap^aH, Ejiine cytoiKTi yji aTaHran. KaHiiiaMa JKOJi^ap^bi )KypceK Te. Tar^bip-ay, afibipMa OTaHHaH. 83

KAEbIPFA 03EHI Ka6bipFajihi e3em Acbirbin Te3 ara^bi. Sarb iH ^b ip ran 03 ejii MajibiH coH/ia 6aFanbi. >KaracbiHa yfi T irin , OTbipajibi 5Ka3 Kym. ,HoM6bipajaH Kyn Term, Kbii^biH Kejiep Ha3^bi ym . OceM 3Hre Gejienren, May>Kbipan Typ aimajia. Tcp6cTi;ircH ejieHMCH JJapxaH hctkch 6am aajia. CaMaji ccin, MaHjiawiiaH C n n a H ^ b i Ken aKbipbiH. K yaH 6aH /abi KaH^aw >KaH EpKCJICTCC aKbIHbIH. O, Ka6bipra 63CHi, KeniJiiM Tacbin 6ip Kajuibi. )Kac Kyparbm ceidji/ii >KaH cbipbiM ;ia bipFajizibi. TojiKbin kcttIm KeprcH coh, TojiKbiHbiHMeH 6ipre aKTbiM. lUa6biT G3ih 6epreH coh, LUapiuaMacTaH ibip KaKTbiM. TopFaw^biH 6ip e3em Tbm6aH arbin acaTa 6ep. CeHciH - eMip 03en, ©3iHHeH H3p TaTa^bi eji! 84

CAFblHblLLI )KaH Kvp6bi, ancaraHMeH koji )KeTnefi^i, CarbiHbin wypceM-xiaFb] wejm en MeHJii. K e p yre imaapbiHAbi 6o.ri.nbiM icyMap, G iin a e R c y jiy epKe Ke3,necneHni. A^KapbiH KyHiiew waHbin, KyJiiMjiereH, )KaMaH,ab]K 6acKaH i3^eH 6i/iiH6ereH, K yp e riM KyaHbiuiraH Te6ipeH,ai, LliyHiHiiJi cypatiTbiH/iaH 6yriH m ch ch. 0 3 im ii KepMerejii Tajiafi Gojinbi, )Ky3iMe kyh cayjiejii apafi koh^ w . CaFbiHbiui ajibin iiJbiKTbi Hcojira M em , K y iiiM ^ e n KOKTeri afibiM Kapafi Ma eH,ai. BEMEIT EHBEK GafijibiK *acan, xaJiKbi yiuiH wajibiH aTKaH, Kgk ^aywjiMeH mafiKacbin MajibiH SaKKaH. EH6eriM eH epjiiKKe kojiw aceTin, Keyaecme Hcyji.nbi3;iaH ajiTbrn TaKKaH. KepKeiiTyre 63 ejirn TepiH tokkch, iJanacbma KeH 6afiraK eriH eKKen. Aft/ian api acyjmbiiFa canap iiierm , Ep yn/iaphi >Kajira^bi wepm KeKneH. SojiamaKKa OapaMbn Hypjibi KyHre, }Kyji4bi3 mauihin rypaTbiH cbipjibi ayHHe )KapKbipaH^bi ati/ism koji. acnaH auibiK. befiftiT en6eK fiejiewjii wepai ryjire. 85

TA/LFAP TYPA/lbl >KbIP TajirapbiM m c h ih , 3aHrapbiM m c h ih , Bh ik cih , Typajibi ceHin - Eacbittabi Kapjibi cyfiin KyH, YuaHbiH caim , Yjiapbm 6ojibin 3H cajiran, Kcyaenae cemn 0 cK e H c o h MeH n c G niK niH . A k K a p jib i wbinaap, AcKaKTan Kapan, Typaiibi, TeciHeH Kyjian, M en-M eji^ip KyMic 6yjiarbi, TyHn oip acaHFaH - Kerumip Keicre jKyji^bn^ap, C cK uui OHblH, )Karbin 6ip KofiraH LUbiparbi. LUyrbiJia maiUKaH TaHrbi 6ip carre ajiayjian, TajirapAbm ujbiabi Kapafiubi acKaK MaHaypan. TyjiraHa ceum KepreH oip aoHjiap cywciHreH, 03imieH >Kepjiep G jicm h c M b iH a y caHaynbi-aK. TajirapbiM mchih, KepKine Tcaaec wep 6ap Ma? ^Kajiracbin acaTbip )Ko^^apbiH yiaK >KbiJi/iapra. AcKaK 6ip Kapan, 86

Jlymiene ©3iH TypraH^a, MepemM ycTeM, TybiM na 6 h ik ceH 6ap^a! *** EjiiM aen cora^bi HcyperiM, )Koji >KypceM - E^iM zien acypeMiH, KbipJiapblH K63CM1H, KepeMiH, CbipnapbiH >KHHayMeH wyp e,niM. KHbiH^biK Gojica erep T03Cm ih , )KYpeKTiH JiyniJiiH ce3eMiH, Kajiaihiia KbipaHnaw yiunafiMbiH, TypraH^a ojineiirren 03 eniM. EjiiMMeH opKauiaH GiprcMm, K yh wajibin Taybi mch Hyp k g h h . )KapKbm^an H ain araii ceKijifli Ejiimhih Kahapbi - Key^eMiie wyp Mema. KE/1IH4EP, 40CTAP Banajiap MiHe, Yw;iemn waTbip lueriHeH, Ke/iinaep. aocrap, YpnarbiM ©cin, K g hijiim Tacbin, HlaTTaHbin, Ke-neiueicre 6ip afiwaKKa cbiHMafi, OcexiH uibirapMbiH ocw MeH. 87

KyaHbin 6yriH, Te6ipcHin TypMbiH sh cajibin, ^ y hhc MaraH - TypraH^aw Kapan raMcaHbin. )KanbipaKTap ,na AaaKaH Corbin Typ MaraH, Kyc 6iTKeH 6api yH/iepm Kocbin, )Kap cajibin. KbipaH^ap caMFan, BwiKTe iHbipKan, Eapaan acyp, Y M iircp iM ^ i )Kyjiiib!3Fa Kocbin, )Kajiran wyp. AKKybiM 6yriH - 0 h cajibin Mcy3cc afinbiH^a, Ken KbuuaH 6epi KyTin 6ip wypreH apMaH 6yji. ApMamubui c^iM, ApMaura TOHMafi KejieMiH, Tocbin Typ Mem AjinbiMna acy - 6ejiemM. )KyperiM Memn, BoaTopran 6o;ibin Toaraiijibi, Ajibic KHbipjiapra A/ibin yin MCHi eaemM. O jich im , C chih 03me raHa cchcm ih, Kyaiiraif rnaicra UJa6biT 6on KenreH ceH c;u h . Toil ycTiH^e Aaayjian auibin KyinaKTbi, A^biKHaH aocrap, A k tan 6on aTbin KeaeMiH. 88

Eajiajiap ecin, YfijieHin waTbip LueriHen, Eip Ke3/ie mch ;ie 0 K e c ii KajiraH jkctim eM. Eaybip;iapbiMAbi naHaiian Hcypin, Eh6ck Kbm, EuiiM/ii Kybin, UJejiipKen wypin OKbin eM. Tbin6acTaH 6ip cst EyjiT Gojibin waybill Kern in eM. LUaiubiJi/ibi MeHiH - Ken 6aHT3K wepre Heci6eM. EajianaH^apbiM aceTin, Y h 6ojibin »aTKaH maiaap^a, Roc TyriJi KacTbiH 3biMnaH/jbirbiH na KeiuipeM. KejiiFiaep, .aocTap, 0 h ujbipKan >Ki6ep qtihcm! *** AcnaH^afi Kew^e 6yjiTTbi KapaybuaM, )KanbiMAa wacbiH oHnan, A-iiaGypraM. CoHan eon Hocep 6ojibm, Terin-Terin, EacbinaM aTKa» Ke me waHa 6ip tuh. Eyjifiyji 6ori, Tanrbi corre cafipan kctcm. Hyp fiouibiM, Tojikmh Kyuibin, 8^

)KafiHan Ta gtcm. )Kan->Kacwji SaKiiiaM 6ojibin, KyiuaK auicaH, AHHaJibin aK caMaJira ofiHan >KeTeM. CwnaiiMbiH caMan 6ojibin opMaH iuauibiH, Kyc ywi TaMbiJDKbiraH TOJiraHTacbiH. Ocbi Sip yfibin T^praH TbiHbiiuTbiKKa O k aTbin, 1-leMTpoH.nbi KOj],aaH6acbiH! ^CACblTl K0yl )Kan->Kacb]Ji 6on aoiacbiH, Tayra 6iTKeH aHHanan. Ken Kbi3biKKa 6aTacbiH, KoilHblH iiyMaH, T0MF3 6aH. TeciH m rira H aKKy, Ka3, E a sy ran a TOJiKHCbiH. Cbipjibi .aynne, rawan *a3, KyniH Tbinaan wajiKHChiH. AiiHajia Tay, icy3, wapTac, K e ji^m 6oHbi wac KypaK. Taybi MyJinn, MyHap Sac, Cbip mepTeiii wanbipaK. O fira moMbin KapaiiMbiH, Ectkchi Ken Kaparafi. KnflJiMeHeH caHaHMbm, OwHaraH Ken Sajia^afi. 90

TyHri KeiuTe afi KeicreH Kapafinbi oraH TenMipin. Tay Ky3eTin TypraHbiH, CbiSbipjiafi Ma weji 6uim?! )Kan-»acbiJi coji KajinbiHMeH TypcaH KaHnafi caH-Kepin. Koji^aH Keiice ajiTbiHMeH, Koiica LLIipKIH, KBMKepiIl! KbIPAH MYCIH CbmjiajibiH, cayjieM, MaraH KbipaH MyciH, .Hewcm-ay, «B yjan apTbiK KbipaMbicbiH!» «>KaKCbi C63 - wapbiM bipbic» aereH MaTeji, 0 m reyip MaraH Kapaw oypa^bi ihjih. AiraiibiK uinpcK racbip 6ocaracbm, CoH^a /ia wac KejiiH^efi wacaHacbiH. )KypreH;ie 6yn<aipiniH.aep conbiH^a epin, OpHHe, onapra ceH wac aHacbm. K e re p in , Keicren wypciH, 13 KaJWbipbin, )KajibiH/ibi wypenHMen bnrap,ibi ypbin. 0M ip ^m HCJiep KHbiH acvbmaH 0TKeH/ie MOHHbin co3ijbi Ky3,nap 6ypbin. KyJiaMan KyuiaH ra/iaw AMaH erriH , Ktvrepin aybip wyrm - AaaMaTTbiH. AKKyaafi KyniH meprm accM caiabin. ApManabi OoaamaKiieH wajiraMaKCbiH. 91

)Ka;ibipan OTbip mihc, kghiji 6ynH, Gcipin, Sarrran >KYpciH QMip ry.niH. KbipaH^aM 6ojiraficbiH ceH encen 6mik, Cbm 6ep,mK, EoJiMaH^bi eHiii >KeHin hcyhm!.. G m ip^ ih KajiaMaHMbiH weHiJmiriH, A^^biMHaH KyTep mchi KeniJUli kyh. Q/imchtih ^YHHere ^ b,P aKejieM, CeH coHbm >aaHbiHiiaH 6ep KepiM^iriH! ¥CTA3 MEPEMI Ycma3 Bpi KOMno3umop HopaeuM HycindaeG^a apnatan Ea/iaHbiH KaHbiH y ^ n , tijiih SiJireH, GjineiHTen, caGHJiepre 6ijiim 6epreH. KbipbiK >KbiJi ycia3 6oJi^biH MvajibiKnacTaH, EaKbiTTbiH rYJim >KH^biH Tepin Mcep^eH. LLtaKipTKe Hyp ycbiHraH, )Kbip ycbiHraH, )KapbiKKa aceTeicrefliH koji yuibrnaH. E ijiimhih 6yjiaFbmaH cycbiH^aTbin, YcTa3CbiH YJi-Kbi3.aapbiH ceH YixihipraH. )KojibiHa 6aKbiT Tijien, Y mIt KYTKeH, Hyp KYHbin, K y h TypraH^afl Ky.nin k g k t c h . G h 6oJibin KaHarraHiibiH kgkkc nibipKan, KynbiJibin aK cayjieiieH wypin eTKeH. 92

Ken/ie 6ip Hecep Kyw^eH Term g ttih , )KaHKanTbin ajiay ryum TeHipeKTiH. VciaaflbiH ^caKCbiabiFbiH ecKe ajiraHjia. G iin ^ i aHcaMaftabi ejiacipen kim ? Y^-Kbi3ra KyJie Kapan TypcbiH 6yriH , YcTa3^biH KeTepin ceH wypcrn ^cyriH. O h 6onbin Tep6eTe 6ep ea >KyperiH, ByjiT wa^MaH acnaHbiHHbiH TypcbiH Kerm. *** Kqhijiim acnaH^afi Ken ezn, AKma 6yjiT Tep6ejireH Tecmjie. Kew^e 6ip HecepiH Tere^i, OceM yH cbiHrbipbi eciMne. KeHJiiiM TeHn^efi TynFHbiK. )KaTa^bi Map>Kan^ap Ty6m;ie. iJyHwe 6ip caTKe Typ^bi ytibiri, TbiHbicTan ryjiflepaiH 6ypm;ie. Bip Tail ryji ambiJica 6yp wapbin, )KaHbiM tck >Ka;ibipan >Kaii ra6ap. Co/i ryim ep KepMece Hyp - KaphiK. KeHiiiiM TeHn^cii waHKajiap. h it h K oktcmhih ajiraw waHObipbm Kopyre conuia KbnbiraM. Maa^arbiii o H iih JH >k j h Hypbm KeyneM;ie yuiTbi ^yam dh. 93

0 h flereH - KycTbrn i3iH^eH, Tenjiin >KaTbip Map^aHiua. ToprafiilblH THTTeM K031HACH Hecepae cbipjiap 6ap KaHiua. TwreH^e 6eTKe atbin —)KbiJibi, )KypeKTi Tep6en TypraH/iaH. COHaH COH T6MeH JKbUDKHflbl, MeJi^ipMCH ceHi wyraHnaH! KeicreMHiH TyHFbiui Hecepi LileniJi^en cyfireH ry.n cpHiH. Bajiayca ry jm i K©preH,ae 0 3 ih -aen, cayrieM, 6uiepMiH. KYPEH,EE71 Kerumip TayjibiH eTeri - Kecmin waTKaH KypeHSeji. ]jih5ic 6acKaH Kcuien Coji )Kep^i MaKTan Typ eM MeH. Ecivie coH^a KeHerreH Can eTe Tycri Ky-narep. «)Kbi^/iapzibiH aybip eji otkch h^epi >Kaibip Myparep!.. » /JereHiieH MaraH aKcaKaji, O hjim 6ip Ke36eH Kapa^bi. LLIbiaaapia cajicaM K03iMfli, KwpaH^ap caMran 6apa^bi. 94

Tyjinapjiap 6acKaH Syji >*cep;ii KeriHeH KbipaH 6apJiaraH )KYHpiKTep ceHeH KaHCbm aen MCypeiaiH cybiH apHaraH. Q iin a i KepreH TipweH AHcaMaH eTKeH 6ap Ma a^aiu?! KYpeK6eji, Mannaji KYpeH6eji, A k 6YJiTbiH - 6cfiHe aKuia nap. M ajaiaan ceHi a<YPeM MCH’ Ma^aicraM 6epciH aKcaKan! XCyMpiK 6onca MaicraHTbiH, Ulbi/iapcbiH Kajiafi MaKTaMaw. KYpen6eji cemn JKOTannaH AyHan 6apbin 6aTKaH A h. )KYMpmep >Ka3biK Tecinae JlY^ip can Tajiafi wapbicKaH. )Ki6epMCH Kettle epKme AybnzibiK ca^bin ajibicnaH. AfiHaaaH 6hik acKap Tay, KYpen6eJi, cyjiy KYpeH6e;i. Tanaw Cbip Sap foh lUbiHbiaaa AcnaHHan ky» jje hyp evireH. *** KeuiKi Memn, aiaM Typ /u>h 6acbiH^a, )KajirbJi eMec, uibitiTaKTaH mch KachiHiia. Kv^ar WMHaH KemccTeH .aoMSbipa y h i, BjUMJienTi, repScnTi kyh wacbiivua. 95

)KYperiMe yajian flOM6bipa ym, Kyw iuepTKeHjieM K y p a ia a p >Kejijii K yH i. A ib iH aH ^b i aajiaH biH aK 6opaH bi, A ^acK aH ^aw M aHbipan T e jiiiiH yhi- XloM6b]paHb] u ic p rc ^ i a3biHaTbin, AHHajiara TypraH ^afi HaibiH afiTbin. ATaMHbiH KeyaeciHeH K e rn mc y iu b in , OpajiMacTaw kghijiihih Ka3bi KafiTbin. EipaK oji Ka6an lUbiTbin aujbm 6a;ibi, Ce.neyaeH >Ke^6ipefiiii ujaujbiHzia arbi. A ji, aTaM 6 a ia p KyHrc Ken Kapajibi, Mch TypMbiH ymitih^ch KaCbIHAafbl. *** EKi 6ajiaM yMbiicran waTbip, Eajia yHKbicbi KaHraH 6a?! M ymkih ojiap cycan waTbip, LUeajien )KaTbip apManra. KY3eTeHiH ocbi eKeyiH, YfibiKTacbiHLUbi 6aji6bipan. Ke/ieuieKTc 63 mih^ctih 0Tep mc CKeH KajDKbipan. Ocbi eKeyi eM ipiM 6e, )KajiracaTbiH Mbm »buira. K ivi Guie/ii 6aKbiTbiM,ab] K y 3e T in mch TypMbiH 6a?. . **★ Ka3aKTbiH ohih carbiH^biM, AiibicKa KeTKeH uiaKTap^a; 96

KaJibiKTan Kejim KOHaTbiH KeKiperiM^en 6aKTapra. KeyaeM H m coH^aa ojiTbin Kerenh uiyjibi KycrapbiH. OcbiH^afi H33iK ca3jjapMeH )KaHbiMa 6iTKeH Kyiu-iiapbiH . Kacwern coji oip SH^epzii YMbiTaM Kajiafi eMip^e. )Ka6bipKan Kefi/ie w ypreH/ie )KapbifbiH K^HfaH KeniJire. >KEP TbIHbICbl Hci H3HHblH AHKbin typ 6 y r,H ^ajiaMHaH, )Ka^bipan, )KafiHan, T o jib iK C b in , Tyjien >KaHapran. UJaTTblKKa K0H1J11M - Bejienin mchih 6ip c3TKe, )KeTejien Kern - OwbiM^bi OHJieri caH apMaH. A k KaHaT apMaH CaMraHAbi, 6hik Yuianbi, liiYFbiaa TGKKeH KyH HypbiH 6apbin icyiiJaAbi. KeiiMMeH Kep^iM KopKefireH MbiHay eMipfli, MepewiM racbin. 97

ryjm epre Tcumbi KyiiJaFbiM. BapcaM na Kafi/ia - ^3M-Ty3biH aocTap cbm/iaFaH, Ka^KeTi tkok k o h , OcbiiiaH apTbiK cbifi MaraH. KacHenii MbiHay /lajiaMHbiH ;jocTap K e p c m zien, AiiTbiH ush erin, Mamiafi Tep Terin blpbicTbi >KCpaeH iKHHaraM. BA/1AH, E4IM bIHTbI3AP Cb ip w bui eKeH Kenm iM , Tay cybiH^afi TacaMbiH. 0iiM cyMreH ewip^i, 01 KOJlblMMCH JKacaflblM . KaHaraT Kbin Ten 6yFaH Kapan Typy 5K3T MaFaH. HJaKbipajbi uiaTTbiK an, AcybiM 6ap acnaraH . CoHbiH 6ipiH 6yriH MeH LLJbipKaTKajibi KeaeMiH. O, TyraH 5KCp, ryjiiHHeH Cbip TapTKajibi KCJieMiH. BanaH e.aiM biHTbnap, Bip eirne c c h c m ih , )KcTKii6ece wbip-iubmap, ^(aTbipKaM a m ch i ejiiM ! 98


Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!
Create your own flipbook