CSR ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

“CSR ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง” 49 ชว่ งถามตอบ ดร.วริ ไท : คดิ วา่ เรามเี วลาอกี ประมาณครง่ึ ชวั่ โมง จะเปน็ โอกาสอนั ดที ท่ี า่ นผมู้ เี กยี รตทิ า่ นใด มีความประสงค์ที่อยากจะถาม ไม่ว่าจะเป็นเรื่องเก่ียวกับปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง การนำปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปใช้ในการบริหารธุรกิจ การนำปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียงไปใช้ในการทำ CSR หรือรายละเอียดเกี่ยวกับโครงการปิดทองหลังพระฯ นะครับ ตอนนี้จะเป็นโอกาสอันดีย่ิง ขอเรียนเชิญ ถ้าท่านมีคำถาม กรุณายกมือนะครับ แล้วเราจะมี ไมโครโฟนสง่ ไปให้ ถาม : ดิฉันคิดว่าอย่างท่ีทุกท่านได้ฟัง เราได้กูรูท่ีแท้จริงมาสองท่าน สิ่งที่ดิฉันอยากจะ เรียนถามนะคะ ก็คือว่า เม่ือก้ีพูดถึงความสำเร็จของบางโครงการ ... โครงการของคุณชาย นี่นะคะ อะไรเป็น Key Success Factors หรือ Essential Success Factors ที่จะทำให้ Start up ได้ นอกเหนือไปจากที่เมื่อกี้พูดว่า ชุมชนต้องพร้อม อย่างเช่น Leadership อยากจะเรียนถามเรื่อง Leadership คนทีจ่ ะเป็นคนนำสำคัญแคไ่ หนในแตล่ ะชมุ ชนนนั้ ๆ คะ องคมนตรเี กษม : ปจั จัยท่สี ำคญั มากปัจจยั แรก หรอื Essential Factor แรกเลย คอื องคค์ วามรู้ และประสบการณ์ ที่เราไดร้ วบรวมจากโครงการตามพระราชดำริ ๔,๐๐๐ กว่า โครงการ แลว้ แยกเปน็ กลุ่มความรอู้ อกมาเป็น ๖ กลมุ่ เปน็ หลักก่อน เช่น เราจะจดั การน้ำ ... น้ำมีทั้งน้ำแล้ง น้ำเกิน น้ำเสีย ซ่ึงพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานให้หมดแล้ว เราเก็บองค์ความรไู้ ว้ เราใหม้ หาวิทยาลยั ต่างๆ ไปรวบรวมมา ...สอง จัดการดิน สาม เรื่อง การเกษตร รวมถงึ เกษตรกรรมแปรรูป สี่ เร่ืองป่าไม้ หา้ เรอื่ งสง่ิ แวดลอ้ ม และ หก พลังงาน ทดแทน ... ท้ังหมดมีอยู่ ๖ ด้านด้วยกัน ความรู้ในท้ัง ๖ เร่ืองนี้เป็น Essential มากๆ ... แต่ไม่พอนะ เราไม่ได้ปฏิเสธภูมิปัญญาชาวบ้าน คุณชายจะบอกพวกเราเสมอว่า เวลาเข้าไป ทำงานนี่ เราไปเรียนจากชาวบ้าน เราไม่ใช่เทวดาไปโปรดเขานะ ตรงนี้ผิดกับที่ข้าราชการไป ทำงานกบั ชาวบ้าน ท่านทั้งหลายทเี่ ป็นเจ้าของบริษัทใหญๆ่ นะครับ ถา้ ท่านจะทำ CSR และ

50 “CSR ตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง” ทำแบบสถาบนั ปิดทองหลงั พระฯ อันแรกทา่ นตอ้ งหา้ มใจตัวเองว่า ทา่ นตอ้ งไม่ไปสอนชาวบ้าน เพราะท่านสอนไม่รู้เร่ืองหรอก ชาวบ้านไม่ได้อยู่ในบริษัทท่าน บริษัทท่านน่ะชาวบ้านเขา ไม่กลา้ มาสอนทา่ นหรอก ... อย่างเวลาเราเข้าไปนี่ เราจะไปเรียนรจู้ ากชาวบ้าน เพราะฉะน้ัน หน่ึง ความรู้จากโครงการพระราชดำริ สอง ความรู้จากภูมิปัญญา ชาวบ้าน สาม ความรู้สากล เราไมไ่ ด้ปฏเิ สธความรู้สากล แลว้ เอาสามอนั นม้ี าบวกกัน เหมือน อย่างท่ีท่าน ดร.จิรายุพูดเม่ือก้ีว่า เราไปถามว่าบ้านนี้เขาขาดแคลนอะไร เขาอยากพัฒนา อะไร แล้วเขาต้องเป็นเจ้าของ Project ... เราก็จะแนะนำเขา ... เขาอยากได้อะไร เราจะ แนะนำ แล้วไปเปล่ยี น คลกิ นิดเดียว ... อยา่ งท่ีอา่ งเกบ็ น้ำที่ ดร.วริ ไทพูดถงึ เปน็ อา่ งเกบ็ น้ำท่ี พระราชทานไว้กป่ี แี ลว้ นะคณุ ชาย (๔ ปีครบั ) แล้วปรากฏว่าชาวบา้ นก็จน๊ ! จน! เพราะว่าไมม่ ี ใครต่อท่อมาสำหรับส่งต่อ Distribution System แค่น้ันเอง … พวกเราก็ไปสำรวจ ก็ถาม ชาวบ้านว่าขาดอะไร บอกขาดน้ำ ... อ้าว! แล้วมีอ่างเก็บน้ำไว้ทำอะไร ก็ไม่มีใครไปทำ Distribution System เราก็ไปคลิกเท่าน้ันเอง … ใช้ความรู้ ต้องไปคลิกในสิ่งที่เขาขาด ... ตอนนี้มีพื้นที่เกษตรเพ่ิมอีก ๒ เท่า กว่า ๒ เท่า ทำ Distribution System ลงทุนเท่าไร? ลงทนุ ๔ ลา้ นเทา่ นน้ั เอง! ไปเพิ่มรายไดใ้ หอ้ กี ไมร่ กู้ ค่ี รวั เรือน เขามีความสุข ได้ผลผลติ เพมิ่ ขึน้ จากไร่ละ ๑๗ ถงั เปน็ ๕๐ ถงั … เราตอ้ งมตี ัวเลขหมดนะครับพวกน ี้ ปจั จยั ทส่ี อง อย่างทคี่ ุณหญิงวา่ คือ Leadership ไม่ใชเ่ รานะ Leadership ... เปน็ ชาวบา้ นกับคนหนุ่มคนสาวในหม่บู า้ นนน้ั ... แลว้ แปลกมากๆ เลยทว่ี า่ บางหมู่บ้าน พวกที่เป็น เด็กหนุ่มเด็กสาวในหมู่บ้านน่ี เม่ือเวลาผ่านไป ๓-๔ เดือน เขาก็เริ่มแสดง Leadership ออกมานะ คนแกใ่ นหมู่บา้ นก็ยอมรับ มนั เปน็ Leadership ท่ีเกดิ จากธรรมชาตจิ ริงๆ เลย ... เราไม่ได้บอก โอ๊ย! ต้องไปเข้าอบรมฮาร์วาร์ด กลับมาแล้วเป็น Leadership! ไม่ใช่เลย … ไม่เคยเลย … เราไม่เคยคิด … เราให้เขาเรียนรู้ แล้วมันก็ดีอยู่แล้ว แต่เราไม่ได้ไป Groom (เตรยี มพร้อม) เขาเท่านน้ั เอง ... ทผ่ี า่ นมา เราไม่ได้ให้โอกาสเขา ... Opportunity น่สี ำคัญ สรปุ อันที่หนง่ึ ความรทู้ งั้ สามด้าน ความรจู้ ากพระบาทสมเด็จพระเจา้ อยูห่ ัว ความรู้ จากภูมิปัญญาชาวบ้าน ความรู้จากสากล อันที่สอง Leadership ซึ่งต้องเป็น Local

“CSR ตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง” 51 Leadership ไม่ใช่ Imported Leadership ... เด็ดขาด อันน้ีเราห้ามมากเลยนะ! ... แล้ว อนั ท่สี าม for Sustainability เพ่ือให้ยัง่ ยนื ชาวบา้ นตอ้ งเรียนรู้ของเขาเองนะวา่ เขาจะทำอะไร แล้วทำอย่างไร เราจะให้ความรู้เขา Provide ความรู้ / Provide Skill / Provide Opportunity ท่ีจะไปศึกษาดูงานที่หมู่บ้านอื่น แล้วก็กลับมาโดยเน้นว่า อันน้ีเป็นหมู่บ้าน ของทา่ นนะ ท่านเป็นเจา้ ของ ท่านจะร่วมมือกนั พฒั นาอย่างไร? CSR ‡º° CorporateSocialResponsibility ®¦°º ¦¦¬š´ ¦·µ¨ ®¤µ¥™Š¹ „µ¦—εÁœœ· „‹· „¦¦¤£µ¥ÄœÂ¨³£µ¥œ°„°Š‡r„¦ š‡¸É 圊¹ ™Š¹ Ÿ¨„¦³š˜°n ­´Š‡¤ šÊŠ´ Ĝ¦³—´ Ą¨Âo ¨³Å„¨ —oª¥„µ¦Äšo ¦¡´ ¥µ„¦š¤É¸ ¸°¥£¼n µ¥Äœ®¦°º £µ¥œ°„°Š‡„r ¦ Ĝ°œ´ š‹É¸ ³šµÎ Ä®°o ¥¦¼n ªn ¤„œ´ Ĝ­Š´ ‡¤ ŗo°¥µn ŠÁžœ} ž„˜·­»… 39 ทีนผี้ มจะกลับมา CSR นิดหนงึ่ ไปที่ Definition ของ CSR ไดไ้ หมครับ ในข้อสาม.. นิดเดียวครับ จะเสริมท่านอาจารย์จิรายุนิดหน่ึง … คือ Corporate Social Responsibility - CSR บริษัทธรุ กจิ ต่างๆ กไ็ ดท้ ำเรอ่ื ง Social Responsibility หรอื ความรับผดิ ชอบต่อสังคม ไดด้ มี าก … แล้วทว่ั โลก ทัว่ โลกกท็ ำอย่างนนั้ แต่ว่าในความเห็น ... อนั นี้คือ Definition หนึง่ ทผ่ี มไปแปลมาจากของฝรั่ง ... เขาบอกว่า CSR หมายถึง การดำเนนิ กิจกรรมท้งั ภายในและ

52 “CSR ตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง” ภายนอกองคก์ ร โดยคำนงึ ถึงผลกระทบต่อสงั คมทัง้ ในระดบั ใกล้และไกล แลว้ ก็ใช้ทรัพยากร ที่มีอยู่ภายในและภายนอกองค์กร ในอันที่จะทำให้อยู่ร่วมกันในสังคมได้อย่างเป็นปกติสุข สังเกตไหมครับ การดำเนินกิจกรรมท้ังภายนอกและภายในองค์กร เช่น เวลาท่านต้ังโรงงาน แลว้ น้ำเสยี จากโรงงาน มนั จะไปกระทบส่ิงแวดลอ้ มรอบโรงงานไหม อนั นัน้ คือ CSR ตง้ั แตต่ ้น … ไม่ต้องรอว่า ส้ินปีขีดเส้นได้กำไรแบ่งเป็นกี่เปอร์เซ็นต์ แล้วจึงไปทำ CSR อันน้ันก็เป็น ส่วนหน่ึงเท่าน้ัน แต่ CSR น่ี cover หมดเลย ตั้งแต่เริ่มตั้งบริษัท เราต้ังบริษัทมาเพื่ออะไร อันนี้ cover หมดเลยนะครบั … CSR จริงๆ แล้ว cover หมดเลย เร่ืองที่สองคือ ใช้ทรัพยากรท้ังอยู่ภายในและภายนอกองค์กร ในอันท่ีจะทำให้ อยู่ร่วมกันในสังคมได้อย่างเป็นปกติสุข ขณะนี้การทำ CSR ในหลายประเทศ เขามอง บลิ เกตส์ กับ ภรรยา ว่า เอ๊ะ! ทำไมใช้เงินคุ้มคา่ ... วอรเ์ รน บัฟเฟตต์ บอก โอย๊ ! เรากม็ ี แต่ว่ามูลนิธิของฉันใช้เงินไม่คุ้มค่าเท่า … เลยโอนกำไรไปให้มูลนิธิของบิล เกตส์ เพราะว่าใช้ เงนิ คมุ้ คา่ ... เพราะฉะนัน้ CSR นตี่ อ้ งใชเ้ งนิ คุ้มค่า ... ใชเ้ งนิ คุ้มคา่ คือ กรณขี องทา่ นอาจารย์ จิรายุพูดกับเราวันนี้ คือ ไปลด Gap ในสังคม ไปลด Income Gap ซึ่งเป็นตัวทำให้เกิด ความขัดแย้งในสังคมของทุกประเทศในโลกในขณะน้ี ... ผมขอรอ้ งนะครบั ทา่ นทงั้ หลาย ... ธุรกิจของท่านดีมาก และท่านก็พยายาม put effort มากในการทำธุรกิจ แต่ว่าผมคิดว่า เรามีหน้าท่ีอีกส่วนหน่ึงคือไปทำอย่างไรให้ Income Gap ในสังคมเรามันลดลง แล้วทำให้ พ่ีน้องเรา พี่น้องคนไทยที่อยู่ในระดับ ๒๐ เปอร์เซ็นต์ล่าง ให้เขาสามารถช่วยตัวเองได้ แต่อย่าเอาอะไรไปให้เขาฟรีๆ! อย่า … นะครับ! พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวสั่งแล้วสั่งอีกว่า ชว่ ยเขาเพ่ือให้เขาชว่ ยตัวเอง ชว่ ยเขาเพอ่ื ใหเ้ ขาช่วยตัวเอง อนั น้ผี มคิดวา่ เปน็ พระบรมราโชวาท ที่เป็นสัจธรรม เพราะว่าถ้าเราจะไป คือ ในขณะที่เขาทุกข์ร้อน น้ำท่วมต้องช่วย … อันน้ี แน่นอน! แตเ่ ม่ือฟ้นื แล้ว จะทำอยา่ งไรให้เขาช่วยตวั เองได้ในระยะยาว ... ปดิ ทองหลงั พระ ตอ้ งการทำตรงน้นั นะครบั บางท่านอาจจะไม่รู้ท่ีมาของปิดทองหลังพระ เป็นพระบรมราโชวาทที่พระราชทานใน วนั พระราชทานปริญญาบตั รใหก้ ับบณั ฑิตทจ่ี ุฬาฯ เมื่อ ๒๐ - ๓๐ ปีก่อน รบั สั่งวา่ สว่ นใหญ่ เราชอบปิดทองหน้าพระ มันจะได้รางวัล มีคนเห็น แต่ต้องมีคนปิดทองหลังพระ ไม่ง้ัน

“CSR ตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง” 53 พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยูห่ วั ทรงปดิ ทองทฐี่ านหลงั พระประธาน วดั โสธรวราราม พระจะไมเ่ ป็นทองทั้งองค์ ... เพราะฉะนน้ั พวกเรา คณุ ชาย ทา่ นจริ ายุ ผม ใครตอ่ ใคร บอก เอ๊! ถ้าอย่างน้ันเรามาใช้พระบรมราโชวาทน้ี ยกเป็นมงคล ตั้งช่ือมูลนิธิว่า ปิดทองหลังพระ แลว้ กเ็ ปน็ มลู นิธทิ ี่รฐั บาลให้ความเห็นชอบให้เราทำ แล้วรัฐบาลชดุ นจ้ี ะมาตอ่ ดว้ ย ... ผมคดิ วา่ น่ีเป็นตวั อยา่ ง ถา้ นอ้ งๆ ทีเ่ ป็นเจ้าของบริษทั สนใจ อยากจะไปดูงานทนี่ ่าน ทอี่ ุดร เด๋ยี วติดตอ่ คุณชายดิศนัดดาฯ นะครับ! แล้วก็ ผอ.การัณย์ (ผู้อำนวยการสถาบันปิดทองหลังพระฯ) … ผอ.การัณย์ ยืนข้ึนหน่อยครับ! ... ผอ.การัณย์ น่ีต้องปรบมือให้เลยครับ! เราคิดว่าจะต้องม ี ตัวเชือ่ ม เปน็ ตวั วงิ่ … ก็พอดี ท่านเปน็ ผวู้ ่าอยู่ทชี่ ุมพร เรากบ็ อกวา่ ผูว้ า่ มาช่วยกนั ทำงาน! … ทำอะไร? บอก ทำอย่างน้ี ปิดทองหลังพระช่วยคนจน … วันรุ่งข้ึนลาออกจากผู้ว่าเลย! … เราก็ตกใจ...เอ๊ะ! ทำไม? เขาบอกเขาพอแล้ว เป็นผู้ว่าพอแล้ว ต้องการจะมาวิ่งอย่างนี้ ทำปิดทองหลังพระ … เราก็ดีใจ คุณชายก็บ่นแล้วบ่นอีกว่า เกรงว่า ผอ.การัณย์ทำมากเกิน

54 “CSR ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง” ไมใ่ ช่ทำน้อยเกินนะ คือทำมากกว่า TOR เยอะแยะ … ก็เราทำแล้วมีความสขุ เพราะว่าไดเ้ ห็น ชัดเจนว่า ชาวบ้านดีขึ้นทุกครัวเรือน เป้าหมายอยู่ท่ี ชาวบ้านต้องดีขึ้นทุกครัวเรือนและทุกปี ด้วย อันนีเ้ ราไม่ไดบ้ อกว่าไปปลกู ต้นไมก้ ่ีตน้ ไม่ใช่ … เราไปปลกู ป่าชายเลน ไมใ่ ช่ … เราไป ทำใหค้ นไทยเขาดขี ึน้ มา กินดี อยู่ดี พอมี พอกนิ นน่ั คอื เปา้ หมายของเรา ช่วยกนั ครับ ดร.วริ ไท : ขอบคณุ ครับ ขอเรียนเชญิ คำถามถดั ไปครับ ถาม : คิดว่าวันนี้พวกเราได้ท้ังเรียนรู้ทฤษฎีอย่างลึกซ้ึงมากข้ึนนะครับ ยิ่งกว่าน้ันผมคิดว่า ตัวอย่างท่ีเราได้รับฟังวันนี้ เป็นตัวอย่างจริงซึ่งพิสูจน์ได้ และมีรูปแบบวิธีการทำงานที่ชัดเจน และผมเชื่อวา่ CSR Club วันน้ี เราก็คงจะมีสว่ นรว่ มที่จะช่วยทำให้กิจกรรมนี้ ขยาย สง่ ผลให้ กับคนไทย ชมุ ชนของเราใหฟ้ นื้ ขึ้น ดีข้ึน ไม่มากก็นอ้ ยนะครับ … แตป่ ระเดน็ ใหญ่ ผมเชอื่ วา่ เราจะทำอย่างไร มีวิธีการอย่างไร ท่ีจะทำให้ข้าราชการ ท้ังของรัฐและข้าราชการการเมือง ซ่ึงมีหน้าท่ีโดยตรง ได้เข้าใจแล้วทำแบบน้ี ... ทำตามนี้ ผมเช่ือว่า Impact มันจะสูงกว่า อยา่ งมหาศาล … ขอฝากประเดน็ ครับ ขอบคณุ ครบั ดร.จริ ายุ : สงิ่ ทผี่ มคดิ วา่ อยากจะเรยี นใหท้ า่ นทราบ อยากจะขออา้ งถงึ ... หวงั วา่ อา้ งถงึ แลว้ จะไมท่ ำใหท้ า่ นเสียหายนะครับ ... คือ ทา่ นปลดั สำนักนายกฯ ซ่ึงรว่ มอยู่ในคณะกรรมการ ของเราท่สี ถาบัน … คณะกรรมการมปี ลดั กระทรวงเข้ามาอยู่ ๔ กระทรวง แล้วกม็ ที ี่เรยี กว่า นายกสมาคม ท่ีเป็นองค์กรชุมชน ๕ องค์กร ท่านหนึ่งก็อยู่ในที่น้ี ท่านประธานสมาคมกำนัน ผใู้ หญบ่ า้ น ชว่ ยลกุ ขนึ้ ใหค้ นอน่ื เหน็ ดว้ ยครบั กอ็ ยรู่ ว่ มมากบั เราโดยตลอด … เรากป็ ระชมุ กนั มา แต่ส่ิงหนึ่งท่ีจะนำมาตอบท่านได้ คือ ท่านปลัดสำนักนายกฯ บอกว่า “ผมก็ใกล้เกษียณเต็มที แล้ว แล้วผมก็คิดว่า ผมจะเกษียณไปด้วยความผิดหวังว่าข้าราชการจะไม่สามารถมาทำงาน ร่วมกันเพอื่ ประโยชน์ โดยเฉพาะอยา่ งย่ิงผูท้ ่ยี ากจน แตว่ ่าหลังจากมาทำงานในโครงการปิดทอง หลังพระฯ ผมเร่ิมมีความหวัง” เพราะฉะนั้น ผมคิดว่าท่านผู้บริหารระดับสูงท่ีเป็นปลัดสำนัก นายกฯ ท่านสารภาพว่า ท่านนึกว่าท่านจะต้องเกษียณไปด้วยความผิดหวัง ขณะนี้หลังจาก เห็นการปฏิบัติงานของข้าราชการท่ีมาทำงานร่วมกันในโครงการปิดทองหลังพระฯ ท่านมี ความหวังแล้ววา่ จะมคี วามเป็นไปไดว้ ่าจะเปน็ ไปอยา่ งทท่ี ่านต้องการครับ

“CSR ตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง” 55 ดร.วิรไท : จะขออนุญาตเรียนเสริม ประเด็นท่ีจะเป็นรูปธรรม ประเด็นหน่ึง ในประเด็น เรื่องการทำงานกับหน่วยงานราชการของมูลนิธิปิดทองหลังพระฯ คุณชายดิศนัดดาฯ ท่านได้ ทำ MoU กับกระทรวงทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อม และกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ในการทำงานร่วมกัน … คือมีปัญหาว่าชาวบ้านไม่มีเอกสารสิทธ์ิในท่ีดินทำกิน เป็นปัญหา อย่างที่เรารู้กัน ปัญหาใหญ่ในประเทศไทยทุกวันน้ีว่าข้าราชการก็ต้องยึดตามกรอบกฎหมาย หลายๆ ครั้งชาวบ้านก็ถูกรังแก ด้วยความที่ไม่มีเอกสารสิทธิ์ ชาวบ้านก็ไม่กล้าจะลงทุนใน แปลงที่ดินของตัวเอง เพราะไม่รู้ว่าเม่ือไหร่จะถูกไล่ที่ ถูกยึดท่ีคืน ... แต่การท่ีมูลนิธิปิดทอง หลงั พระฯ เขา้ ไปชว่ ยเปน็ ตวั กลางในการประสาน และทำให้เหน็ ว่า ถา้ เราทำงานด้วยกนั ก็จะ สามารถ Win-Win ได้ ราชการกับชาวบา้ นกถ็ อยคนละก้าว ... อาจจะมีที่นาอยูส่ กั ๓ - ๔ แปลง ก็ใช้แค่แปลงเดยี วใหเ้ กดิ ผลติ ผลโดยใช้องค์ความรู้ของโครงการพระราชดำริ เอาท่ีสว่ น ท่ีเหลือคืนเป็นป่า ราชการก็ถอยก้าวหน่ึง เพ่ือที่จะอยู่ได้กับชาวบ้าน แทนท่ีจะไปเอาผิดกับ ชาวบา้ น ... การทำแบบน้ีเป็น Win-Win รฐั บาลกไ็ ด้ป่าคนื ด้วย คนื มาเปน็ ป่าให้กับประเทศ เพราะฉะนั้นในส่วนนี้จะเห็นชัดเป็นรูปธรรมว่า มูลนิธิปิดทองหลังพระฯ ได้เข้าไปเป็นตัวเช่ือม กับทางราชการ เปลี่ยนทัศนคติวิธีคิดของราชการ เพ่ือให้ประเทศดีข้ึน เป็น Win-Win Solution นเี่ ป็นหนง่ึ ตัวอย่างทีเ่ ปน็ รปู ธรรมครบั ดร.จิรายุ : ผมเพิ่มอีกนิดหน่ึงว่า เม่ือเช้านี้ผมได้มีโอกาสคุยกับ ดร.บวรศักดิ์ (อุวรรโณ) ที่เป็นเลขาธิการสถาบันพระปกเกล้า ... เม่ือก้ีผมได้เรียนว่า เวลาขับเคลื่อน เราก็แบ่งกลุ่ม เป้าหมายออกเป็นหลายๆ กลุ่ม เพราะฉะนั้นกลุ่มข้าราชการกับกลุ่มการเมือง เราได้ขอให้ สถาบันพระปกเกล้า เป็นหลักในการท่ีจะขับเคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และการ บรหิ ารในภาคการเมอื ง ใหเ้ กดิ ผลขึน้ อย่างที่เราคยุ กนั วันนี้ ... ตรงนีเ้ รากม็ ีความหวงั เขากท็ ำ เยอะทีเดียว ทำการฝึกอบรม มีหลักสูตร มีอะไรต่างๆ ที่สถาบันพระปกเกล้า แล้วย่ิงเรามี Materials ของความสำเรจ็ ท่เี ปน็ รูปธรรม ... ผมคิดว่าโดยสามัญสำนึกหรอื จิตวิทยา คนมักจะ ทำตามอย่างสิ่งที่สำเร็จ เพราะคนใฝ่ดีอยู่แล้ว ผมเชื่อว่าคนใฝ่ดี คนอยากจะทำตามกรณีท่ี ประสบความสำเรจ็ อยูแ่ ลว้ … ทแี่ ล้วมา คนอาจจะทำกันนอ้ ย … ก็อาจจะเปน็ เพราะวา่ ทำไป ก็เชยเปล่าๆ ยังไงก็ไม่สำเร็จ … ผมว่าย่ิงเราช่วยกันทำให้ความสำเร็จมีมากขึ้นไปเร่ือยๆ โดยไม่ใจร้อนจนเกินไปนะครับ แล้วก็ช่วยกันทำให้เกิดความสำเร็จแผ่ขยายไปพื้นท่ีต่างๆ เร่ือยๆ … ผมเริ่มเห็นกระบวนการอันน้เี กดิ ข้ึนแล้วครับ

56 “CSR ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง” ถาม : ขอเรียนถามว่าท่ีน่าน หนุ่มสาวจะอยู่ในท้องถิ่น อยากจะทราบว่ามีความเป็นอยู่ อย่างไร หรืองานอะไร ท่ีจะทำให้หนุ่มสาวเหล่านั้นเปล่ียนใจ แล้วก็อยู่ในท้องถ่ินแทนท่ีจะมา อยใู่ นเมอื งครบั ดร.จิรายุ : อันนี้ต้องขอให้คุณชายตอบนะครับ คือ มันต้องได้ความรู้สึกจากคนท่ี พดู กับหนุ่มสาวเหลา่ นี้จริงๆ โดยเฉพาะคนที่กลบั ไป … คนท่เี คยมาทำงานกรงุ เทพฯ แล้วกลบั ไป … เชิญคุณชายลองเล่าให้พวกเราฟงั หนอ่ ยสคิ รบั ม.ร.ว.ดิศนัดดา : ผมขออารัมภบทเลยนะครับ ท่านองคมนตรีครับ ท่ีท่านพูดเม่ือก ้ี ท่ีตอบคุณหญิงชฎานะครับ สิ่งสำคัญท่ีสุด ก็คือ Database ที่ท่านองคมนตรีท่านบอก เราต้องไปศึกษาจากเขา … อันน้ีผมไปเองเลย ผมลงลุยอยู่คลุกกับดิน เสร็จแล้วก็คุยกับ ชาวบ้าน ศึกษาจากชาวบ้าน อันนี้ข้อแรกเลย คือ Database แล้วต้องเก็บให้ละเอียด ทกุ หลังคาเรือน ทกุ คน จนเรารเู้ ลยวา่ ใครมหี น้ีเทา่ ไร … ถ้าคุณไม่แน่จริง ไมม่ ีชาวบ้านที่ไหน บอกให้คณุ รู้วา่ เขาเป็นหน้ีเท่าไร? เป็นหน้กี ่กี องทนุ ? ... อย่างทน่ี ำ้ ป้าก (จ.น่าน) หม่บู า้ นเดยี ว ๑๘ ครอบครัว มีหน้ีอยู่ ๑๐ ล้านบาท มี ๑๗ กองทุนครับ กองทุนสุดท้ายกองทุนที่ ๑๗ นะครับ ๑.๗ ล้านบาท ดอกเบ้ียเดือนละ ๒๐ เปอร์เซ็นต์ครับ … ถ้าท่านไม่รู้แบบนี้ จะแก้ เกาถูกท่ีคันได้อย่างไร? น่ีคือประเด็น ... เพราะฉะนั้น สำคัญท่ีสุดต้องรู้ข้อมูลจริงครับ ไมม่ ีเทจ็ … เทจ็ จรงิ ใช้ไมไ่ ด้ … ต้องจริงอยา่ งเดียว No เท็จนะครับ! กลบั มายอ้ นถงึ ประเดน็ ทวี่ า่ ทำไมชาวบา้ นกลบั ไปทำงานทบี่ า้ น ... ถา้ เขาทำงานอยทู่ นี่ ่ี … ยกตัวอย่างผู้หญิงคนหน่ึง - บอกได้เลยว่าเป็นลูกสาวของหมอน้อง - หมอน้องเป็น เลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทยภาค ๔ นะครับ - ลูกหมอน้องทำงานอยู่ กรงุ เทพฯ ไดเ้ งนิ เดอื นหมนื่ สอง … ไมท่ ราบโรงงานทา่ นหรอื เปลา่ ? ทำรองเทา้ ครบั ไดห้ มนื่ สอง ครบั แต่ทิ้งลูกสองคนให้หมอนอ้ งเลย้ี ง อยพู่ น้ื ที่ลกึ ทสี่ ดุ เลย ติดลาวเลย ท่ีพรรคคอมมิวนิสต์ แห่งประเทศไทยฐานสุดท้าย … ผมกเ็ จอลกู สาวเขา ถามวา่ อยากกลบั บา้ นมาทำงานที่บา้ นไหม เพราะว่าลูกก็อยู่ท่ีบ้านน่ะ ก็ถามว่าคุณมาไหม? กลับมาทำงานที่บ้านไหม? ตกลงมา

“CSR ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง” 57 นะครับ ... แต่ผมไม่ให้คุณนะ หมื่นสอง … คุณจะเอาเงินเดือนเท่าไร? ... พอดีกำนันนั่ง อยดู่ ้วย กำนันเขาได้ ๗,๕๐๐ ... ดังนั้น กำนันเขากเ็ ลยบอกผูห้ ญงิ คนนบ้ี อกว่า ๖,๐๐๐ หรอื ๗,๐๐๐ เพราะมากกว่าเขาไม่ได้ กำนันเขาไม่ยอม ... ก็โชคดีของผม ใช่ไหม? แกก็บอกว่า อยากได้ ๗,๐๐๐ บาท ก็เลยบอกมาจบั มอื กบั ผม มาทำงานกบั ผมเลย นค่ี รับ ๗,๐๐๐ บาท นี่นะครับ ท่านองคมนตรีครับ เขามีเงินเก็บเดือนละ ๕,๐๐๐ บาท whereas หม่ืนสอง ท่กี รงุ เทพนี่ ไมไ่ ด้อะไรเลย … ถามว่าอยา่ งน้แี ล้วใครบ้างไม่อยากกลับไปอยู่กบั ครอบครัว … ดร.วริ ไท : เราอาจจะมีเวลาไดอ้ กี ประมาณ ๑-๒ คำถามนะครับ ขอเรยี นเชิญครับ ถาม : ขออนุญาตครับ ขอกราบเรียนว่าวันนี้ ผมคิดว่าเป็นมงคลมากของพวกเราท่ีนี่ นะครับ เพราะว่าหน่วยงานเอกชนสว่ นใหญเ่ วลาทำ CSR เราจะนึกถงึ เรือ่ งของการปลกู ป่า ... แต่วนั นท้ี ่ที ่านองคมนตรี ทา่ น ดร.จริ ายุ แลว้ ก็คุณชายกรุณามาพูด ผมคดิ ว่าเปน็ การยกระดับ เรอ่ื งของ CSR โดยเฉพาะในเร่อื งของธรุ กิจวา่ ไมใ่ ชเ่ ปน็ เร่ืองของการไปทำอะไรไกลตวั ... ประเด็นสำคัญที่ผมคิดว่าเราจะสามารถเรียนรู้จากมูลนิธิได้มากท่ีสุด คือ กระบวนการเข้าไป มีส่วนร่วมเรียนรู้กับชาวบ้าน และส่ิงที่ผมคิดว่าจะได้มากที่สุดคือ ภูมิปัญญาท้องถ่ิน- วัฒนธรรม เพราะว่าเรามีความจำเป็นต้องส่งเสริมเร่ืองของ สันติวัฒนธรรม ซ่ึงตอนนี้สังคม ไทยมีความแตกต่างและแตกแยกมาก ... คิดว่าโมเดลนี้เป็นส่ิงที่ดีมาก และก็ได้เรียนรู้จาก ระดับของจริง บรมครูนะครับ ... ประเด็นที่ผมอยากจะขอกราบเรียนถาม เม่ือสักครู่ จากที่ ผมดเู อกสารทว่ั ประเทศเหมอื นกนั จะเห็นว่ามอี ย่เู พียง ๒ จังหวดั คือ นา่ น และอุบล ทีค่ น เมืองจะมีจิตอาสาสูงนะครับ แต่จังหวัดอื่นไม่ค่อยเห็นเท่าไร ... ประเด็นที่ผมขอเรียนถามคือ เราจะสามารถถอดโมเดลเหล่าน้ี แล้วจะกระจายใหม้ คี วามเชื่อมโยงได้อย่างไร ทั้งในสว่ นของ ภาคธุรกิจ ในสว่ นของภาครฐั แล้วก็ประเด็นทีส่ ำคัญ ผมเองสวมหมวก สกอ.๔ ดว้ ย กำลงั จะ มีวิชาเรียนทางด้านเศรษฐกิจพอเพียง ตอนน้ีติดปัญหาเรื่องการให้ ๓ หน่วยกิต อย่างเดียว ... ประเด็นก็คือว่าอยากได้โมเดลท่ีประสบความสำเร็จแล้วจากโครงการ เราจะถอดบทเรียน แล้วขยายให้ไดเ้ ร็วอยา่ งไรครบั ? ๔ สำนกั งานคณะกรรมการอดุ มศกึ ษาแหง่ ชาติ

58 “CSR ตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง” ดร.จริ ายุ : ผมเริ่มนะครับ … แต่ท่านอ่ืนอาจจะ … คุณชายอาจจะต่อ … กอ็ ย่างที่ผมเรียน เม่ือก้ีนี้ ระหว่างท่ีเรียนรู้และประสบความสำเร็จที่น่าน โดยการติดตามผลอยู่ตลอดเวลานี่ พวกเราทุกคนท่ีอยู่ในคณะกรรมการก็ใจร้อนมาก อยากท่ีจะทำเหมือนอย่างที่คุณดนัย (จันทร์เจ้าฉาย) พูดนี่แหละ คืออยากขยายออกไปให้มากท่ีสุดโดยเร็ว แต่กำลังที่เราจะทำได้ นัน้ … ผมคิดวา่ เราตอ้ งระมัดระวงั มิฉะนน้ั แล้ว โอกาสของความสำเรจ็ จะมีนอ้ ยลง … แตเ่ รา ไมห่ วงนะครับหลกั การ - ปัจจัยแห่งความสำเรจ็ ทคี่ ุณหญิงชฎาถาม ... เราพร้อมทจ่ี ะบอก- เรียนคนอื่น … แต่กำลังท่ีเราจะไปทำเองนั้น ยังมีไม่มากพอ … ขอเรียนอย่างน้ีครับว่า จากความพร้อม และ Leadership ของชุมชนท่ีอยากจะพัฒนา ที่เราจะไปร่วมพัฒนา โดยทา่ น ผอ.การณั ย์ ทีจ่ ะต้องวิง่ ไปทุกๆ จดุ ซึง่ ขณะนี้ไดว้ ่งิ ไปแลว้ และรายงานเราแลว้ ... กค็ อื ๑๘ หมูบ่ ้าน ๑๐ จังหวดั วงิ่ เต็มกำลงั … แต่ถา้ เมื่อไหรท่ ี่ทา่ นทม่ี าฟังในท่นี ้ี มาร่วมกัน มากลายเปน็ บุคลากร เปน็ วทิ ยากร ซงึ่ ทา่ นมศี กั ยภาพมากมาย … ถา้ เราไดส้ ง่ิ ตา่ งๆ เหลา่ นม้ี า พรอ้ มกบั แรงบนั ดาลใจจากความสำเรจ็ ตา่ งๆ … ผมวา่ มบี างคนพูดบอกว่า ๓ ปี ก็คดิ ว่าอาจจะ ไปไดม้ ากทเี ดยี ว พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยูห่ ัวรับสั่งเรอ่ื งเศรษฐกิจพอเพียง วา่ ขอใหส้ ามารถ เอาไปใช้ได้สัก ๕๐ หรือ ๒๕ เปอรเ์ ซ็นต์ กน็ า่ พอใจแลว้ … เพราะฉะนั้น อนั นีเ้ ปน็ เรือ่ งท่ีว่า เราตัง้ ใจทีจ่ ะขยายแน่นอน แตต่ ้องทำอยา่ งระมัดระวงั ตามกำลังทเี่ ราจะสามารถทำไดค้ รบั องคมนตรเี กษม : ผมไม่อยากใหพ้ วกเราไดค้ วามรสู้ ึกวา่ การจะยกเศรษฐานะ และสังคม ฐานะของชมุ ชน ที่อยใู่ นระดบั ๒๐ เปอร์เซ็นตล์ า่ ง จำเปน็ ตอ้ งใชโ้ มเดลของพวกเราอยา่ งเดียว นะครับ … มีโมเดลอน่ื อกี เยอะนะครบั เช่น มหาวทิ ยาลัยหอการค้าไทย เขาไปเอาหมบู่ ้านหนง่ึ ซ่ึงปลูกข้าวหอมมะลอิ ยทู่ ่ีศรีสะเกษ ทกุ ครัวเรอื นเป็นหนหี้ มด แล้วเป็นหนอ้ี ย่างท่เี รยี กว่าอตุ ลดุ เลย เพราะว่าพอปลูกข้าวหอมได้ ก็เอาไปขอให้โรงสีซ้ือ โรงสีก็กดราคาให้เหลือน้อยที่สุด แล้วเวลาจะทำต่อไป ก็ต้องไปขอกู้หน้ียืมสินจากโรงสี ก็ยิ่งหนักไปเรื่อย … เขาก็เข้าไปตัด วงจร เข้าไปคยุ กบั ชาวบ้าน รว่ มมือกันแลว้ กต็ ัดวงจร! ... ขณะน้ที ุกคนไม่เป็นหนี้ ไปหาความรู้ มาแล้วขายได้ ขณะน้ีทุกคนเป็นอิสระแก่ตัวเอง ... คำว่า อิสระ สำคัญที่สุด คนไทยต้องมี อสิ ระ เปน็ ทาสของหน้ี นี่ไม่ไหว … มนั ตอ้ งเปน็ อสิ ระ เป็นอสิ ระทางเศรษฐกจิ อสิ ระทางสังคม … นส่ี ำคัญมาก … อีกหม่บู ้านหนึง่ อยู่ท่ีสุพรรณ อยูใ่ นเขต Irrigation Area เขตชลประทาน

“CSR ตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง” 59 ก็จนมาก เป็นชาวนา แล้วก็เป็นหน้ีเขาหมด มีอาจารย์กลุ่มหน่ึงซึ่งหวังดีมาก ก็ลงไปคุยกับ ชาวบ้านว่า การทำนาต้องมี Management System ต้องทำบัญชีรายรับรายจ่าย ต้องรู้จัก วางแผน ต้องรู้จกั การตลาด ตอ้ งรู้จกั เลอื กพันธ์ุ ต้องรู้จักเลือกใช้ปุ๋ย ถา้ เราเดนิ เข้าไป เขา้ ไป พูดน่ี … ชาวบ้านไล่ออกจากหมู่บ้าน … บอกพูดเพ้อเจ้อ นักวิชาการพูดเพ้อเจ้อ … ปู่ย่า ตายาย ทำนาไม่เหน็ ต้องทำบัญชีรบั จา่ ย! ... แตข่ ณะนคี้ นกลุ่มนี้ ๑๗ ปีใหห้ ลัง เขาไป Suffer อยู่ ๑๗ ปี … ขณะนี้ คนกลุ่มนม้ี าเป็นวทิ ยากรในโครงการพระดาบสสญั จร … มอี ยคู่ รอบครวั หนึง่ มีที่ ๒๕ ไร่ ทำนาปีละ ๒ ครงั้ เอาบัญชีมาใหผ้ มดู… รายรับรายจ่าย ขายข้าวแตล่ ะครั้ง ไดก้ ำไร ๕ แสน สองครงั้ ได้ล้านนึง ลกู ไปเรียน ปวช. ปวส. ขณะนี้กลับมาทำงานในหมูบ่ า้ น กลับมาทำนา แล้วนาสวยมาก … ผมคิดว่ามันมีหลายโมเดล แต่อันนี้เป็นโมเดลที่มีน้ำท่าพร้อม ... ที่สุพรรณนี่ น้ำท่า เขาพรอ้ ม ... แตโ่ มเดลที่เราไปเลอื ก คณุ ชายไปเลือกเปน็ โมเดลบนดอย ซ่งึ มันยากกวา่ ซง่ึ ก็ ต้องใช้อย่างท่ีเราว่า ตัว Locality จะเป็นตัวกำหนดว่า เราจะเอาความรู้อะไรไปใส่ใน Locality นนั้ ... ก็ตอบคำถามของคณุ ดนัย จันทรเ์ จ้าฉาย กค็ ือว่า ปิดทองหลังพระฯ กจ็ ะเปน็ รปู แบบของการทำงานอันหนงึ่ ทีเ่ ราออกแบบมา แล้วเราไดป้ ระสบการณ์มา ๒-๓ ปีแล้ว แล้วก็ ประสบผลสำเร็จ แล้วเชื่อวา่ มีอีกหลายรูปแบบ แลว้ กอ็ ยากจะมาเชญิ ชวนพวกเรา ให้มาชว่ ยกัน ท่านทงั้ หลายอาจจะปรับปรงุ รูปแบบไป ตามลักษณะของหมู่บา้ น แบบไหนกไ็ ด้ บริษทั ก็อาจจะ เลือกหมู่บ้านหนึ่งแล้วก็ทำงานกับชาวบ้าน … จากองค์ความรู้ที่มีอยู่ ถ้าจะให้พวกเราให้คำ ปรกึ ษาอยา่ งไร ผมว่าพวกเราพร้อมนะครบั ขอบคุณครบั ดร.วริ ไท : ขอเชิญคำถามสุดทา้ ยนะครับ เรยี นเชญิ ครบั ถาม : คำถามน้ีอาจจะเป็นคำถามที่ฟังแล้ว ทุกคนอาจจะอึ้งไปเล็กน้อยนะคะ แต่มามองดู แล้ว ถ้าสมมุติว่าเรามองว่ามีหมู่บ้าน หรือมีชุมชนเสื้อแดง … ซ่ึงตอนน้ีมีหมู่บ้านเส้ือแดงอยู่ มาก ท้ังโหยหาความสมานฉันท์ และรังเกียจความเหล่ือมล้ำ … ตรงนี้ ถ้าสมมุติว่าเราจะมี โมเดลท่ีจะเข้าไปเพื่อทำให้เขาเกิดความรู้สึกว่าเขาสามารถจะอยู่ได้ด้วยตัวเองได้ คือไม่ได้

60 “CSR ตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง” จำเป็นจะต้องไปทำ หรือว่าออกมาพูดว่า ลดความเหลื่อมล้ำ! ลดความเหลื่อมล้ำ! โดยไม่ทำ อะไร มันก็จะไม่เกิดอะไรที่เป็นผลท่ีดีนะคะ … ตรงนี้อยากจะเรียนถามว่า มีความเป็นไปได้ ไหมคะท่ีจะนำเรื่องของโครงการปิดทองหลังพระฯ เข้าในหมู่บ้านเหล่านี้ เพื่ออย่างน้อยก็มี Pilot Projcet สัก Project หนึ่ง ขอบคณุ คะ่ ม.ร.ว.ดศิ นดั ดา : ขออนญุ าตตอบแทนทา่ นองคมนตรีเกษม กับท่าน ดร.จริ ายุ ดีกวา่ … ผมอยูต่ ิดกับดิน ... ถ้าทา่ นสังเกตดู ที่ปิดทองหลงั พระฯ ไปทำ คอื ท่นี า่ น ทีอ่ ุดรนะ เป็นพ้นื ที่ ของแดงไหม? น่านก็แดงไหม? แล้วมันยังไงครับ? เลือดผมก็แดง - ไม่ใช่น้ำเงินนะครับ … ดังนนั้ ทางปดิ ทองหลังพระฯ เราไมเ่ กย่ี วขอ้ งกับสี! ไม่มีเร่อื งสเี ข้าไปเกยี่ วข้องเลยนะครับ … ทำไมไม่มีเร่อื งสีมาเกี่ยวขอ้ ง ทกุ คนเคยรเู้ รอื่ งความเหลือ่ มล้ำทางสังคมนะครับ อยา่ งพวกท่าน ทอ่ี ยใู่ นท่ีน้ี รวมทง้ั ผมดว้ ย เป็นผทู้ ่มี ีโชคดี ไดม้ าอยู่แบบน้ี ... แตต่ อนนท้ี ผี่ มมาฟัง ผมกอ็ ยาก มาฟัง เพราะวา่ ท่านอธบิ ายมา ผมยังไดเ้ รยี นร้เู ยอะมากเลยวันน้ี กจ็ ะไปปรับใช้ต่อไป ... แต่ ทมี่ าอยู่ในขอบขา่ ยของท่านท่นี ่ังอยู่ในวันน้ี ... ทา่ นมีเจตนาที่จะทำ CSR แต่ CSR ทท่ี ่านทำอยู่ น่ี เป็น CSR มาจากจิตวิญญาณหรือเปล่า ... ขอโทษนะครับ! ไม่รู้ว่าผมพูดผิดพูดถูก! ไม่ร้นู ะ! แตผ่ มพดู จากใจ! ที่บอกวา่ Caring and Sharing อะไรทพ่ี ดู มาเม่ือกนี้ ี้ … อันนี้ผม คิดว่า เรามาอยู่ในกลุ่มก้อนเดียวกันแล้วนะครับ แล้วคิดว่าเราจะทำอย่างไร ตามกำลังความ สามารถของเราแตล่ ะคน ที่จะสามารถทำได้ … ผมถึงไดม้ าวนั นี้ … ผมสนใจวิธกี าร เราเรียนรู้จากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระนางเจ้าฯ สมเด็จย่า สมเด็จ พระเทพรตั นฯ ต่างๆ นานา ที่ท่านทรงทำมา … ถามวา่ โครงการพระราชดำริ โครงการตา่ งๆ นานา ทา่ นมีพระราชดำรขิ น้ึ มา ๔ พันกว่าโครงการ … เพ่อื ใครครับ? ถ้าไมใ่ ชเ่ พอ่ื ประชาชน คนไทย - แลว้ เพ่ือใคร? แล้วเราเอง กอ็ ยใู่ นวสิ ัยท่ีจะสามารถช่วยท่านได้ … แลว้ ทา่ นเด๋ยี วนี้ ๘๔ พรรษาปีน้ี ไม่ไดท้ รงงานมากๆ น่ี … จนเดยี๋ วนีค้ นลมื … คนลืมทา่ น … ดงั นน้ั ถงึ บอก ... อำมาตยก์ ด็ ี ไพรก่ ด็ ี เลือกเกิดไมไ่ ด้ครบั … แต่ผมทำเพือ่ สังคม ผมทำงานเป็นไพร่ เพราะ ฉะนั้นท่านมาลงพื้นท่ีกับผมสิครับ … ผมอยู่กับดินกินกับทรายครับ ผมไปท่ีไหนก็กางเต้นท์ นอนท่ีนั่น ไม่ได้ไปเดือดร้อนใครเขาทั้งนั้นนะครับ ... จนพระท่านบอกว่า ให้มาอยู่ที่กุฏิท่าน แล้วท่านก็ไปอยู่อีกวดั หนึ่ง … เรามหี ้องนอน หอ้ งน้ำใช้ ก็สบายขึ้น … ท่านองคมนตรีไปมาแล้ว

“CSR ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง” 61 ต่างๆ นานา ผมถงึ บอก ... เรื่องนีเ้ ราต้องมาเปิดใจพดู กนั สิครับ … เราต้อง Close the gap between the regions! อันนเี้ ป็นสงิ่ ที่ปดิ ทองหลงั พระฯ ลงไปทำจริงๆ และจับต้องได้ … ผมอยากจะขอให้คณุ ดูการวัดผล มี Business People ตอ้ งพูดเรือ่ งการวดั ผล ลงทุน บาทหนงึ่ ชาวบา้ นได้อะไร? ทที่ า่ น ดร.จิรายุ พูดเม่อื กนี้ วี้ า่ บาทหน่งึ นี่ ชาวบ้านไดอ้ ะไร? ... ดงั นั้น ดูทบี่ า้ นน้ำปา้ กนี่นะครับ ผมใช้เงินไปทำท่ีนัน่ นี่ … ผมขอคณะกรรมการ ต่างๆ นานา เช่น ใส่เงินเข้าไปทำฝาย ประมาณ ๒ ล้าน ๔ แสนบาท นะครับ … แต่มันเป็นฝายจริงๆ ฝาย ๕๑๘ ลกู บาศก์เมตร ผมกใ็ ห้ Break down ลงมาวา่ จรงิ ๆ มนั เป็นฝายทใ่ี ช้คอนกรตี กับเหล็ก และปูนต่างๆ นานา ท่ีใส่เข้าไปน่ีเท่าไร ... มันออกมานี่นะครับ ตกประมาณ ๕๐๐,๐๐๐ บาท ฝายลุงก่ำนะ … ๕๑๘ ลกู บาศก์เมตร แต่ตอ้ งเดินทอ่ นำ้ ๘ นว้ิ PVC … ใคร ขายบา้ ง เอา้ ! ท่อหนง่ึ เทา่ ไรครับ? ทอ่ อนั น้ีนะครับ ๘ น้วิ PVC ๒,๔๐๐ บาท … แต่ถ้าทำ ตามกฎระเบียบของทางราชการ การจัดซ้ือต้องมี ๓ รายประมูลกัน แต่ผมได้ลดจากปูน ซเิ มนตไ์ ทย ๓๐ เปอรเ์ ซน็ ต์ ใครจะสผู้ ม? แลว้ ทำไมจะตอ้ งเอากฎเกณฑอ์ นั นมี้ าใช?้ … ถงึ บอก เมื่อกี้พูดถึงข้าราชการนี่นะครับ เรากำลังเปลี่ยน Mindset ข้าราชการ โดยเอา Outcome เป็นทต่ี งั้ ไม่ใช่ Input กบั Output เป็นทตี่ ั้ง … แต่ Outcome เปน็ ท่ตี ้งั ... น่ันแหละสิง่ ที่ ทา่ นนักเศรษฐกิจทัง้ หลายท่ีนั่งอยใู่ นท่ีน้ี พอใจ คอื หน่ึงบาทใสล่ งไป ชาวบา้ นไดก้ ่ตี งั ค?์ ดังน้ัน สรุปงา่ ยๆ ครบั อยา่ งทเ่ี ม่อื ก้ีท่ีท่านองคมนตรพี ูด ที่ทำไปท่ีอุดร เราลงทุนไป ๔ ลา้ น ... ต้งั งบไว้ ๘ ลา้ น แต่ใช้ ๔ ลา้ นกว่า ๕ ล้าน ... ชาวบา้ นเคยไดอ้ ยู่ ๓ ล้านบาท แต่ ทำกับเราแค่ปีเดยี วนะครับ เก็บเกี่ยวคราวนีเ้ สรจ็ ชาวบา้ นได้ ๑๓ ลา้ นบาท จาก ๓ ลา้ นเดมิ ท้ังปีนะครบั … แค่ทำขา้ วคราวน้แี ล้วฝนไม่ทิ้งชว่ ง เพราะท้ิงช่วง แต่เราก็มีนำ้ ให้เขา ทำใหข้ า้ ว น้ันไม่เหลืองไม่ลีบ มันได้เต็มที่ จาก ๓๐ ถัง กลายเป็น ๕๐ - ๖๐ ถัง ขึ้นมาสองเท่า … ดงั นน้ั รายได้แค่นีเ้ ขาจะไดจ้ าก ๓ ลา้ น เปน็ ๑๓ ลา้ น เราลงทนุ ท่ี ๕ ลา้ น … อา้ ว! ใหเ้ ตม็ ที่ เลย ๕ ลา้ น แตช่ าวบา้ นได้ ๑๐ ลา้ น Return On Investment๕ เทา่ ไรครับ? ผมถามวา่ ใคร ทำไดบ้ า้ ง? แบงคท์ ำได้ไหม? ขอโทษนะ! … ผมก็เป็นกรรมการแบงค์เหมือนกัน! น่ี แบงค์ยัง ๕ Return On Investment (ROI) คอื อัตราผลตอบแทนตอ่ สนิ ทรัพยร์ วม เป็นดัชนที ่ีใช้วัดศกั ยภาพของ กิจการ ในการทำกำไรตอ่ การลงทนุ ในสนิ ทรพั ยร์ วม ผลลพั ธท์ อ่ี อกมาจะตอ้ งแปลงเปน็ % (ทำกำไรไดก้ ่ี % ตอ่ การลงทนุ ๑๐๐ บาทในสนิ ทรพั ย)์

62 “CSR ตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง” ทำไมไ่ ด้เลย! น่คี รับ ผมถงึ บอกวา่ การวัดผล … ตอ้ งวัดอย่างทที่ ่านองคมนตรีพูด วัดผลตลอด เวลา … อันนี้ ผมคดิ วา่ ส่งิ ท่ผี มต้องขยายความให้ทา่ นฟัง คือว่า ถา้ ทา่ นทำรว่ มกบั เรา ทกุ เม็ด บาท ทา่ นจะรูว้ ่ามนั ใช้อยา่ งไร แลว้ ชาวบา้ นไดอ้ ะไร อันน้ีที่ของผมแตกต่างจากทอี่ นื่ เพราะผม ใช้ Business Thinking มาทำเป็น Business for Social อันน้ีฝากไว้และเสริมท่านนิดหนึ่ง ในเร่ืองน้นี ะครับ แตก่ ่อนจบผมขออีกนิดหน่ึง …. ดร.วิรไท : เชญิ คุณชายครับ ม.ร.ว.ดิศนัดดา : ถ้างั้น ผมขอฝากไว้ ตอนน้ี ผมคิดมากที่สุดก็คือ เร่ืองน้ำ น้ำใน ประเทศไทยเก็บได้ทง้ั หมด ๓๐ กว่าเขือ่ นนะครบั เข่อื นภมู ิพล เข่อื นสิรกิ ิติ์ เข่ือนอะไรกต็ าม ทีม่ อี ยู่ ๓๐ กว่าเขื่อน เกบ็ ได้ ๖๙,๐๐๐ ลา้ นลกู บาศกเ์ มตร … อ้าว! คิดซะว่า ๗๐,๐๐๐ ลา้ น ลูกบาศก์เมตร แต่ถ้าถัวเฉลี่ยน้ำฝนที่ตกลงมาในประเทศไทย ย้อนหลัง ๕๐ ปีเฉล่ีย ๗๐๐,๐๐๐ ล้านลูกบาศก์เมตรต่อปี ... ดังนั้น รัฐบาลทุกรัฐบาลที่ทำมาไม่เคยเห็นหัวน้ำเลย เก็บได้แค่ ๑๐ เปอร์เซ็นต์ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ท่านมีพระราชดำรัสเรื่องน้ำ แล้ว รับส่ังอีกต่างๆ นานา … อันน้ีปิดทองหลังพระฯ กำลังดำเนินการเรื่องน้ำ ไปพูดกับอธิบดี กรมชลประทานเลยครบั เขาเองไมส่ ามารถทำได้ เพราะชาวบา้ นไมเ่ อาดว้ ย แตป่ ดิ ทองหลงั พระฯ ถนดั เรื่องชาวบ้าน ... และชาวบา้ นเอากบั ปดิ ทองหลังพระฯ!! ดังน้ัน เขื่อนต่างๆ มันถึงเกิดข้ึนไม่ได้ … เข่ือนใหญ่นะครับ … แต่เราไม่ทำ ... พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวท่านมีพระราชดำรัสว่าอย่างไร? แก้มลิง! แล้วใครจะรู้ดีกว่า ชาวบ้านว่าเวลาน้ำท่วม มันท่วมที่ไหนก่อน? ท่วมหมู่บ้านไหนก่อน? แล้วมันไหลไปยังไงๆๆ … เห็นไหมครับ ท่ีพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวท่านทรงหนีบแผนที่ไปกับท่าน แล้วท่านไป ประทับน่ังยองๆ ไปประทับนั่งกับพื้น คุยกับชาวบ้านว่าน้ำมันไหลมาอย่างไร? ท่าน double check เกยี่ วกบั แผนท่ี! ท่านเองยงั ต้องศึกษาจากชมุ ชนเลย! ทำไมพวกท่านไมด่ ูรูป ... ดูรปู ว่า เวลาพระเจ้าอยู่หัวประทับอยู่กับพื้นแล้วคุยกับชาวบ้านน่ี … ทำไมไม่แปลล่ะครับว่า ทำไม

“CSR ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง” 63 พระองค์ท่านทำ? แล้วพระองค์ท่านทำอะไร? พระองค์ท่านมีเหตุมีผลนะครับ … อันนี้ผมก็ เรยี นรจู้ ากพระองค์ทา่ น โดยที่ไม่ได้ทูลถาม เพราะผมไมใ่ ชค่ นในวงั … แต่อยา่ งไรก็ตาม เราก็ เรียนรู้อย่างน้ี เราก็ลงไปท่ีชุมชน พยายามคิดว่าจะทำอย่างไร? น้ำในภาคอีสานปีหนึ่ง ๗๐๐,๐๐๐ ล้านลูกบาศก์เมตร … ฝน ๒๓๘,๐๐๐ ล้านลูกบาศกเ์ มตร ตกทอี่ ีสาน แตเ่ กบ็ ได้แค่ ๒.๗ เปอร์เซน็ ต์ … ถา้ ท่านอยากจะทำอะไรนะครับ… พลิกแผน่ ดนิ ใหม้ ีน้ำ และอย่าให้น้ำทว่ ม นะครับ ให้น้ำลงแม่น้ำโขง ชี มูล และแม่น้ำสาละวิน และแม่น้ำเจ้าพระยา ช้าที่สุด โดย ประเทศไทยน้ำไมท่ ่วม ... เม่อื น้ันครับ อกี ๓๐ ปขี ้างหนา้ ประเทศไทยจะเปน็ มหาอำนาจครับ ดร.วิรไท : คิดว่าคุณชายได้กรุณาให้การบ้าน แล้วก็ได้สรุปให้เราเห็นถึงปัญหาสำคัญมาก ของประเทศไทยนะครับ ที่พวกเราควรจะต้องมาร่วมกันเพ่ือให้เกิดพลังขึ้น ในการท่ีจะลด Gap ลดความเหลื่อมล้ำของคนในประเทศไทย ท่านวิทยากรได้ช้ีให้เราเห็นว่า ธุรกิจ ไม่สามารถอย่ไู ด้ ถ้าสังคมไทยไมส่ ามารถอยู่ได้ ปญั หาตา่ งๆ ถา้ พวกเราไมช่ ว่ ยกันแก้ ก็จะมี แต่ทำให้สังคมไทย เศรษฐกิจไทย เปราะบางมากขึ้นไปเร่ือยๆ นะครับ … คิดว่าวันนี้เราได้ ความรู้ท่ีเป็นประโยชน์มากจากบรมครูท้ัง ๓ ท่านนะครับ ทั้งในเรื่องของปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง การพัฒนาตามแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว แล้วก็ บทบาทท่ี CSR Club บริษัทจดทะเบียน ได้เข้าไปมีส่วนช่วยในการตอกเสาเข็มของประเทศ ไทยใหม้ ัน่ คงยงิ่ ขึ้นครบั ท้ายทสี่ ดุ น้ผี มขอเสียงปรบมอื ให้กับวิทยากรของพวกเราทัง้ หมดนะครับ ถอดเทปโดย พุทธิดา เชย่ี วชาญพานชิ ย์ ปรบั ปรุงแก้ไข โดย ดร. ปรยี านุช พิบูลสราวุธ

64 “CSR ตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง” “CSR ตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง” ISBN 978-974-8259-48-2 ปที ี่พิมพ์ ๒๕๕๕ จำนวนที่พิมพ์ ๒,๐๐๐ เลม่ สนบั สนุนการจัดพมิ พ์โดย ออกแบบและจดั พมิ พโ์ ดย บริษัท ดาวฤกษ์ คอมมนู ิเคชั่นส์ จำกัด (หนง่ึ ในกลุ่มบริษัททีม) ๑๕๑ อาคารทีม ถนนนวลจันทร์ แขวงนวลจันทร์ เขตบงึ กุม่ กรุงเทพฯ ๑๐๒๓๐ โทรศพั ท์ ๐ ๒๕๐๙ ๙๐๙๑ - ๒