โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

ล

โรคตดิ ตอ่ ทางเพศสมั พันธค์ ืออะไร โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์เป็นโรคที่ติดต่อจากบุคคลหน่ึงไปยังบุคคล หนึ่งผ่านการมีเพศสัมพันธ์ โรคที่เกิดจากการมีเพศสัมพันธ์อันตรายกว่าที่คิด ไม่เพียงแต่ส่งผลเสียต่อตนเองและคู่นอนเท่าน้ัน หากมีฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งมีเพศสัมพันธ์ กับหลายคนจะทาให้โรคต่าง ๆ แพร่ไปสู่บุคคลอื่นได้ ถ้าผู้ติดเช้ือรายใหม่ ไปมีเพศสัมพันธ์กับคู่รัก หรือกับคนอ่ืนๆ อีกก็จะทาให้เช่ือแพร่ระบาดออกไปไม่รู้จบ สุดท้ายกก็ ลายเป็นปญั หาระดับสงั คมและเศรษฐกิจ

สาเหตขุ องโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ การมีเพศสัมพันธ์เป็นกลไกสาคัญที่ทาให้เกิด การแพร่เชอื้ ต่อกันไมเ่ พยี งเทา่ นนั้ การใหเ้ ลือด หรือการใช้เข็มฉีด ยารว่ มกนั การใชเ้ ข็มสักผิวหนังร่วมกัน การติดเช้ือจากมารดาสู่ ทารกในครรภ์ก็มีส่วนทาให้แพร่เชื้อได้ด้วยเพราะเช้ือโรคบาง ประเภทสามารถแพร่ระบาดผ่านวิธีเหล่าน้ีได้โดยไม่มีกิจกรรม ทางเพศ เช่น ไวรสั ตับอักเสบ เอ ไวรสั ตับอกั เสบ บี เป็นต้น

เช้อื โรคที่กอ่ ให้เกิดโรคตดิ ต่อทางเพศสมั พันธ์ 1.เชอื้ ไวรัส ตวั การทสี่ าคัญคือ Human papillomavirus (HPV)/ เป็นเช้ือท่นี าพาโรคมะเร็งปาดมดลกู และหดู เชอ้ื เอดส์ ไวรสั ตับ อักเสบบี เรมิ หูดหงอนไก่ เป็นตน้ 2.เช้อื แบคทีเรยี ไดแ้ ก่ กลุม่ โกโนเรีย ซิฟลิ สิ คลาไมเดยี เปน็ ทีม่ าของ กลมุ่ โรคหนองใน ท้งั หนองในแทแ้ ละหนองในเทยี ม 3.เชื้อรา เชน่ เช้ือรา Candidiasis 4.พยาธิ เชน่ พยาธิชนิดทรโิ คโมแนส (Trichomonas vaginalis)

10 โรคตดิ ต่อทางเพศสัมพนั ธท์ ี่มกั พบบอ่ ย

โรคเอดส์ (AIDS) โรคเอดส์เกดิ จากการรับเช้อื Human immunodeficiency virus หรือ HIV เขา้ ไปทาลายเม็ดเลือดขาวทเ่ี ปน็ แหล่งสรา้ ง ภมู คิ ้มุ กนั โรค ภมู คิ มุ้ กันโรคจงึ ลดน้อยลงไปเร่อื ยๆ ทาใหเ้ ช้อื โรค ฉวยโอกาสแทรกซอ้ นเขา้ สู่รา่ งกายไดง้ ่ายขน้ึ เชน่ มะเรง็ วณั โรค สาเหตกุ ารเสยี ชีวติ กม็ กั เกิดขึ้นจากโรคติดเชือ้ ฉวยโอกาสตา่ งๆ เหล่านี้ ทจ่ี ะทาใหอ้ าการรนุ แรง และเสียชีวิตอยา่ งรวดเร็ว

อาการโรคเอดส์ ระยะแรกของโรคเอดส์ ระยะท่ี 1: การติดเชอ้ื เอชไอวี ไมม่ ีอาการ ไมจ่ ดั เปน็ โรคเอดส์ หลงั การมมี เี พศ สัมพันธุ์ 3-4เดือน จะเข้าข่ายเฝ้าระวงั เร่มิ แสดงอาการมีไขร้ อ้ นๆหนาวๆ

ระยะทส่ี องของโรคเอดส์ ระยะที่ 2: มีการแสดงออกทางเยอื่ บเุ มอื ก และการตดิ เชือ้ ในทางเดิน หายใจสว่ นบนเปน็ ซ้า

ระยะทส่ี ามของโรคเอดส์ ระยะท3่ี ระยะสดุ ทา้ ยของการติดเชอ้ื เอชไอวีเป็นชว่ งทรี่ า่ งกายได้รบั ความ ทุกขท์ รมานมากทเี ดยี วเนอื่ งจากภูมคิ ุม้ กันตา่ งๆในร่างกายถกู ทาลายไปจน หมดสิ้น

เรมิ ทอี่ วัยวะเพศ เกิดจากเชื้อไวรัส Herpes simplex virus อาการท่ีมัก พบคือ ปวดแสบบรเิ วณขา กน้ หรืออวยั วะเพศ มีผน่ื เปน็ ตุม่ น้าใส แผลหายได้เองใน 23 สัปดาห์ แต่เชื้อไวรัส herpes simplex virus จะสะสมในปมเส้นประสาท เม่ือมีปัจจัยมากระตุ้น เช่น ร่างกายอ่อนแอ พักผ่อนน้อย เครียด แสงแดดที่ร้อนมากๆ มีบาดแผลถลอก ฯลฯ เช้ือไวรัสนี้จะเคล่ือนจากปมประสาทมา ตามเส้นประสาทจนถึงปลายประสาทและเกิดโรคเริมซ้าบริเวณ เดมิ อีกคร้ัง



แผลรมิ อ่อน เกิดจากเชื้อ Haemophilus ducreyi อาการที่พบ คือ เกิดแผลบริเวณอวัยวะเพศ แผลมักมีลักษณะเฉพาะ คือ แผล ค่อนข้างเจ็บมาก มีหนองที่ก้นแผล มีเลือดออกง่าย มักมีหลายๆ แผลพร้อมกัน บางรายต่อมน้าเหลืองท่ีขาหนีบจะบวมและเป็นฝี เม่ือฝีแตกจะเป็นแผล บางคนมีต่อมน้าเหลืองท่ีขาหนีบ หรือที่ ชาวบ้านเรียกไข่ดันบวม หากไม่รักษาหนองจะแตกออกจากต่อม นา้ เหลือง



หนองใน เกิดจากเชอ้ื แบคทีเรยี ชื่อ Neisseria gonorrhoea สาหรับ โรคหนองใน สามารถเกดิ ขึน้ ได้ทง้ั ผู้หญิงและผู้ชาย • เพศชาย มกั จะพบอาการแสบเวลาปัสสาวะ ปสั สาวะขดั มีหนองไหล ออกมาจากท่อปัสสาวะ ในระยะแรกจะพบเป็นมูกใส ๆ แต่หลงั จาก นนั้ จะเป็นหนองสีเหลืองข้น และมอี าการปวดและบวมทอ่ี ัณฑะ มี อาการอัณฑะอักเสบ • สาหรบั เพศหญิง จะพบอาการตกขาวผิดปกติ เช่น ตกขาวมาก มี หนองสีเหลือง มกี ล่นิ เหม็น มอี าการขัดเบา และแสบเวลาปัสสาวะ ปวดท้องนอ้ ย ปสั สาวะขุ่น มีเลือดออกกะปรบิ กะปรอยระหว่างมรี อบ เดอื น เป็นตน้



หูดขา้ วสกุ เกิดจากเช้ือไวรัสกลุ่ม poxviridae การติดเชื้อจะ เกิดขึ้นเฉพาะผิวหนังชั้นนอกด้วยการมีเพศสัมพันธ์ การ สัมผัสทางผิวหนัง ไม่มีการเข้าสู่ร่างกายทางกระแสเลือด หรือระบบประสาท ส่วนใหญ่มักเป็นหูดข้าวสุกบริเวณ อวัยวะเพศ หูดจะมีลักษณะเร่ิมจากจุดสีแดงก่อน แล้ว เป้นตุ่มเล็กๆ สีแดง และอาจมุีต่มคล้ายสารสีขาวอยู่ข้าง ใน คล้ายเม็ดวิวอักเสบ หากบีบออกมาจะมีสารสีขาวข้น ไหลออกมาคลา้ ยเมด็ ขา้ วสุกจงึ เป็นท่มี าของชื่อโรค



หดู หงอนไก่ เกิดจากไวรัส Human papilloma virus (HPV) ชนิดความ เสี่ยงตา่ ซึง่ ไม่กอ่ ให้เกิดมะเร็ง พบได้ทั้งชายและหญิงโดยหูดหงอนไก่ มักจะข้ึนตามอับช้ืน เช่น บริเวณใต้หนังหุ้มปลายอวัยวะเพศ ชาย บางรายท่ีติดเช้ืออาจไม่มีอาการแสดง หรือบางรายมีลักษณะ เปน็ ต่งิ เนื้ออ่อนๆ สีชมพูคล้ายหงอนไก่ บางรายก็ก้อนโตมากจนอุด ก้ันช่องคลอด ท่อปัสสาวะ หรือทวารหนัก หรือบางรายมีเลือดออก การเป็นหูดหงอนไก่ระหว่างต้ังครรภ์จะทาให้หูดโตเร็วกว่าปกติ ถ้าไม่รีบรักษาหูหงอนไก่อาจขัดขวางการคลอดได้จนต้องผ่า คลอด นอกจากนี้ทารกยังอาจติดเชื้อน้ีได้ระหว่างการคลอดเชื้อจะ ไปอยู่บริเวณคอหอยและหลอดลมส่งผลต่อการหายใจของทารก จนอาจเสยี ชีวิตได้

หดู หงอนไก่ในผ้ชู าย

หดู หงอนไก่ในผหู้ ญงิ

หดิ เกิดจากตัวไร มีขนาดเล็กมากเพียง 0.4 มิลลิเมตร อาศัย อยู่บนผิวหนังช้ันกาพร้า รวมท้ังสืบพันธ์วางไข่ หิดติดเช้ือโดย การสัมผสั หรืออยู่ใกล้ชิดกบั ผ้ปู ว่ ยโดยตรง รวมท้ังเสื้อผ้า ผ้าปูที่ นอน หิดมักพบตามง่ามน้ิวมือ ข้อศอก รักแร้ รอบหัวนม รอบ สะดือ อวัยวะเพศ ข้อเท้า หลังเท้า ก้น ผ่ืนหิดจะกระจายตาม ร่างกายและคนั มาก



ซิฟลิ ิส (Syphilis) เกิดจากการติดเช้ือ Spirochete การได้รับเช้ือครั้งแรกจะมี แผลท่ีบริเวณอวัยวะเพศโดยจะอยู่ในร่างกายผู้ป่วย แตกต่างจาก แผลริมอ่อน แผลซิฟิลิสสามารถอยู่ในร่างกายได้นานหลาย ปี หากกาเริบอาจเป็นซิฟิลิสระบบหัวใจและหลอดเลือด ซิฟิลิส ระบบประสาท ซิฟิลิสสมอง เป็นต้น นอกจากนี้หากมีเชื้อซิฟิลิส ระหว่างตง้ั ครรภย์ งั สามารถ่ายทอดสู่ลูกได้ หรือท่ีเรียกว่า ซิฟิลิสแต่ กาเนิด









โลน โรคนี้เกิดจากแมลงตัวเลก็ ๆ ขนาดประมาณ 2 มิลลเิ มตร มีรปู ร่าง คล้ายปู ชอบอาศัยและวางไข่บริเวณที่มีขนหยาบ เช่น อวัยวะ เพศ รักแร้ ท้อง หน้าอก เครา ชอบดูดเลือดมนุษย์เป็นอาหาร ติด เช้ือโลนได้ง่ายจากการท่ีอยุ่ใกล้ชิดกัน เช่น นอนบนเตียงเดียวกัน ใช้ กางเกงในรว่ มกัน หลงั ตดิ เช้อื อาการอาจไม่ปรากฎเด่นชดั นอกจากการ สังเกตเห็นไข่โลนตามขน ของร่างกาย จากน้ันจึงมีอาการคันอย่าง รนุ แรง



พยาธิช่องคลอด เป็นโรคท่ีเกิดจากเช้ือโปรโตซัว เกิดได้ท้ังในผู้หญิงและผู้ชาย ติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ในผหู้ ญิงเชอ้ื จะอาศัยอยู่ในช่องคลอด อวัยวะเพศ ทอ่ ปสั สาวะ ผูป้ ว่ ยจะมีอาการตกขาวผดิ ปกติ มีสเี ขยี วขนุ่ หรอื เหลอื งเข้ม มีฟองอากาศและมีกล่ินเหม็น เกิดการระคายเคืองบริเวณอวัยวะเพศ เจ็บปวดขณะมีเพศสัมพันธ์ คันและแสบปากช่องคลอด ส่วนผู้ชาย เชื้อ จะอาศัยอยู่ท่ีท่อปัสสาวะและต่อมลูกหมาก มักไม่แสดงอาการ แต่อาจ ระคายเคอื งทอ่ี วยั วะเพศ หรือแสบขัด ในหญิงตงั้ ครรภ์ การติดเช้ือนี้อาจ เส่ียงต่อการคลอดก่อนกาหนด และเด็กท่ีเกิดอาจมีน้าหนักต่าหว่าเกณฑ์ มาตรฐาน



วธิ ีการป้องกนั โรคติดต่อทางเพศสมั พนั ธ์ • ไม่มพี ฤติกรรมเปลย่ี นคนู่ อน คอื การมสี ามี หรือภรรยาคนเดียว ซึ่งเป็นสิง่ สาคญั ที่สุดของการ ป้องกนั ไม่ใหเ้ กดิ โรคตดิ ตอ่ ทางเพศ • ใชถ้ ุงยางอนามัยทกุ ครัง้ ที่มเี พศสมั พันธจ์ ะชว่ ยปอ้ งกันการติดเชอื้ ไดม้ าก • ใชถ้ งุ ยางอนามัยใหถ้ กู วธิ ี • หลกี เลยี่ งการรว่ มเพศขณะมปี ระจาเดือน เพราะจะทาให้เกิดโรคติดต่อไดง้ ่ายกว่าปกติ • ไม่ควรมีเพศสมั พนั ธท์ างทวารหนักเพราะเส่ยี งต่อการติดเชอื้ เรว็ กวา่ ปกติ หากจาเป็นให้สวม ถงุ ยางอนามัย • รักษาความสะอาดของร่างกายและอวัยวะเพศอย่างสมา่ เสมอ • ตรวจสุขภาพประจาปเี ป็นประจา • ฉดี วคั ซนี ป้องกนั เช่น วัคซีนป้องกันไวรัสตบั อักเสบบี วคั ซีนปอ้ งกนั ไวรสั HPV

ถงุ ยางอนามยั ใช้อยา่ งไร ถูกวิธี • ฉีกซอง ระวงั อย่าให้เลบ็ สะกดิ ถุงยาง • บบี ปลายถงุ ยางไลล่ มกอ่ นใสเ่ สมอ หากปลอ่ ยใหม้ ฟี องอากาศทีป่ ลาย ถุง จะทาใหถ้ งุ ยางแตกขณะรว่ มเพศ • สวมถงุ ยางขณะท่อี วัยวะเพศแข็งตัว บีบปลายถงุ ยางขณะสวมแลว้ รูด ใหส้ ุดโคน • เมือ่ เสร็จกจิ ให้รีบถอดอวัยวะเพศออก ขณะท่อี วัยวะเพศแขง็ ตวั อยู่ โดยใชน้ ิ้วสอดเข้าในขอบถุงยางแลว้ รดู ออก • ระหวา่ งใช้ ถา้ ลน่ื หลดุ หรือแตก ตอ้ งเปล่ียนอนั ใหม่ทนั ที และทงิ้ ในถงั ขยะท่มี ิดชิด

ถา้ สงสยั ...รบี ไปรักษา... หากมอี าการตอ่ ไปน้ี คณุ อาจติดโรคทางเพศสมั พนั ธ์ • ผชู้ าย ปัสสาวะแสบขัด ขาหนีบบวม หรือเป็นฝีเจ็บปวดอวยั วะเพศ มผี น่ื ตมุ่ แผล บรเิ วณอวยั วะเพศ มเี มือกใส หรอื หนองไหลออกมา • ผู้หญงิ เจ็บ เสียวท้องนอ้ ย ขาหนีบบวม หรือเป็นฝี เจบ็ ปวด คัน อวัยวะเพศ มผี ื่น ต่มุ แผลบรเิ วณอวยั วะเพศ มีตกขาวสีเหลือง มี กลิน่ เหม็น

ขอบคุณครบั