จดหมายข่าวชุมชนคนรักสุขภาพ ฉบับสร้างสุข

จดหมายข่าวชมุ ชนคนรกั สุขภาพ ฉบับ ปที ี่ 17 ฉบบั ท่ี 236 มิถนุ ายน 2564 รู้สูโ้ ควิด-19 แจก เจาะลึกคูม่ ือวคั ซีน ฟรี! เจาะลกึ คมู่ อื วัคซนี เตรยี มตัวกอ่ นฉีด ยกระดบั การสอื่ สารสร้างสขุ ภาพ รูจ้ ักผบู้ ุกช่วยชุมชนยามวกิ ฤต สํานักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)















คำ�แนะนำ�ในการฉีดวัคซีน ระหว่างรอรับการฉีดวัคซีน เว้นระยะห่าง สวมหน้ากากอนามัย พกเจลแอลกอฮอล์ ในวันท่ีฉีด วัคซีนควรดื่มนำ้�อย่างน้อย 500-1,000 มิลลิลิตร เลือกฉีดแขนข้างท่ีไม่ถนัด หลังจากฉีดหลีกเล่ียงการใช้แขนด้านท่ีฉีดวัคซีน ไมย่ กของหนกั ถา้ มไี ขห้ รอื ปวดเมอ่ื ยมากจนทนไมไ่ หว สามารถทานยาพาราเซตามอลขนาด 500 มลิ ลกิ รมั ครงั้ ละ 1 เมด็ ทานซ�้ำ ได้ ถ้าจ�ำ เป็นแตใ่ หห้ ่าง 6 ช่ัวโมง อาการไมพ่ งึ ประสงค์หลังฉีดวัคซีน เป็นอาการทส่ี ามารถเกิดขนึ้ ได้ สว่ นใหญ่มกั ไมร่ นุ แรงและหายไดเ้ องในระยะเวลาไมน่ าน อาการไม่พึงประสงค์ทัว่ ไป หรือ ไม่ร้ายแรง • ไข้ต�ำ่ หรอื ปวดศีรษะ ปวด / บวม / แดง / คัน บริเวณทฉี่ ีด • อ่อนเพลยี ไมม่ แี รง ไมส่ บายตวั ปวดเมอ่ื ย • คลนื่ ไส้ อาเจียน ไมเ่ กิน 5 คร้งั ผ่นื แดงเลก็ นอ้ ย • อาการอ่ืน เช่น ทอ้ งเสีย อาการมกั หายเองใน 1-2 วนั อาการไมพ่ ึงประสงค์ ต้องรีบพบแพทย์ • ไขส้ งู หนาวสน่ั ปวดศีรษะรนุ แรง เหนือ่ ย แน่นหนา้ อก หายใจไมส่ ะดวก • อาเจยี นมากว่า 5 คร้ัง ผื่นข้นึ ทงั้ ตวั ผวิ หนงั ลอก • มีจำ�้ เลือดออกจำ�นวนมาก ใบหนา้ เบยี้ ว หรือ ปากเบี้ยว • แขนขาออ่ นแรง กล้ามเนอื้ ออ่ นแรง ชกั หรือ หมดสติ *หากมอี าการในกลมุ่ นคี้ วรไปพบแพทย์ทนั ที อาการทเ่ี กดิ ขน้ึ หลงั ฉดี วคั ซนี เปน็ สญั ญาณวา่ รา่ งกายก�ำ ลงั ถกู องค์การอนามัยโลกเรียกว่า เป็นปฏิกิริยาของ ร่างกายเกิดจากการรับวัคซีน ซึ่งหายเองได้ เป็นอาการ วคั ซนี กระตุน้ ให้สรา้ งภูมิคุ้มกนั เพื่อปอ้ งกนั การเจบ็ ปว่ ยหรือเสยี ชวี ิต ช่ัวคราว เพียงให้ข้อแนะนำ�สังเกตอาการ หากอาการ คนทว่ั ไปมกั เขา้ ใจผดิ เรยี ก “อาการไมพ่ งึ ประสงค”์ วา่ “อาการแพว้ คั ซนี ” ไมไ่ ดด้ ีขน้ึ กใ็ ห้การรกั ษาตามอาการ แต่ทางการแพทย์ อาการแพ้วัคซีนเกิดจากร่างกายท่ีตอบสนองทาง ส่วนภาวะล่ิมเลือดอุดตันมีความสัมพันธ์กับ วัคซีนส่วนใหญ่เกิดกับวัคซีนชนิดใหม่ ๆ ท้ัง  วัคซีนจาก ภูมิคุ้มกันต่อวัคซีนมากกว่าปกติ ซึ่งนับได้ว่าอาการแพ้เป็นส่วนหนึ่ง ไวรลั เวกเตอร์ ทง้ั แอสตรา้ เซนเนกา้ และ จอหน์ สนั แอนด์ จอหน์ สนั รวมถงึ  วคั ซนี   mRNA ของไฟเซอร์ โมเดอรน์ า ของอาการไม่พงึ ประสงค์หลงั ไดร้ บั วคั ซีน โดยแต่ละชนิดมีอัตราการเกิดล่ิมเลือดอุดตันที่แตกต่าง ของแอสตร้าฯ เกิดข้ึนได้ 4 ในล้านการฉีด, จอห์นสัน วัคซีนแต่ละชนิดมีโอกาสเกิดอาการไม่พึงประสงค์ต่างกัน แอนด์จอห์นสัน อยู่ท่ี 1 ในล้านการฉีด, ไฟเซอร์ และ โมเดอรน์ า อยทู่ ี่ 1 กวา่ ในลา้ นการฉีด แต่วัคซีนที่ได้รับการขึ้นทะเบียนรับรองจากหน่วยงานท่ีเก่ียวข้อง ทั้งน้ี จะพบว่าส่วนใหญ่อัตราการเกิดหลักหน่วย ต่อหลักล้านการฉีด ส่วนในไทยยังไม่พบภาวะลิ่มเลือด ถือว่าผ่านการพิสูจน์ว่ามีประโยชน์มากกว่าโทษ และไม่ก่อให้เกิดผล อุดตัน ในการฉีดกว่า 1 แสนโดสของแอสตร้าเซนเนก้า พร้อมย้ำ�เรื่องการกลายพันธุ์เป็นธรรมชาติของไวรัส ข้างเคียงรุนแรง ซ่ึงความเครียด ความกังวล ความกลัว อาจส่งผล ที่จะต้องพัฒนา พบในการระบาดจำ�นวนมากรุนแรง อย่างต่อเน่ือง และกลายพนั ธุ์จะเปน็ ปญั หาเมอ่ื วคั ซีนไม่ ต่ออาการข้างเคยี งทีไ่ ม่เกย่ี วกบั วคั ซนี ได้ สามารถครอบคลุมได้ ดังน้ันฉีดวัคซีนยังต้องควบคู่กับ การป้องกันโรคส่วนบุคคล ทั้งการสวมหน้ากากอนามัย ในอดีตพบว่า วัคซีนโปลิโอมีความเส่ียง ทำ�ให้เกิดอัมพาต หมน่ั ลา้ งมอื เว้นระยะห่าง ในอัตรา 1 ต่อ 5 แสนคน ส่วนวัคซีนโควิด-19 ทำ�ให้เกิดข้างเคียง ใน 2 ลกั ษณะ 1. ลักษณะอาการข้างเคียงท่ัวไป มีไข้ ปวด บวมแดง คล่ืนไส้ ปวดศีรษะ ทุกอย่างหายไดใ้ น 24-72 ชม. 2. ลกั ษณะอาการขา้ งเคยี งชนดิ รนุ แรง อาทิ กลา้ มเนอ้ื ออ่ นแรง เหนอ่ื ย แนน่ หนา้ อก หายใจไมอ่ อก ฯลฯ ใหร้ บี แจง้ แพทย์ ซง่ึ เกอื บครง่ึ ของคนท่ีมีอาการสามารถหายเองได้ไม่ต้องให้การรักษา และเมื่อทำ� การเอกซเรย์สมองก็ไม่พบพยาธิสภาพหรือรอยโรค ท่ีทำ�ให้แขนขา อ่อนแรงหรืออัมพฤกษ์อัมพาต นิตยสารสรา้ งสุข 9

นพ.นคร เปรมศรี ผอู้ ํานวยการสถาบนั วคั ซนี แหง่ ชาติ กระบวนการทดสอบวัคซีนโควิด-19 หลังจากทดสอบในห้องปฏิบัติการ จะทาำ การทดสอบในสตั วท์ ดลองเพอ่ื ศกึ ษาการกระตนุ้ ภมู คิ มุ้ กนั และความปลอดภยั ของวคั ซนี เมอ่ื พบวา่ วคั ซนี มคี วามปลอดภยั จงึ ทาำ การทดสอบตอ่ ในมนษุ ย์ 3 ระยะ เพื่อศึกษาประสิทธิผลของวัคซีน ซ่ึงจำานวนอาสาสมัครในการทดสอบวัคซีน แตล่ ะชนดิ อาจแตกตา่ งกนั โดยในการทดสอบจะเปรยี บเทยี บผลระหวา่ งกลมุ่ ทไ่ี ดร้ บั วคั ซีนและไม่ไดร้ บั วคั ซีน ทั้งนี้ องค์การอนามยั โลกให้คาำ แนะนาำ วา่ วัคซีนทีจ่ ะสามารถ นาำ มาใชไ้ ด้ตอ้ งผา่ นการทดสอบในมนุษยร์ ะยะท่ี 3 และมีประสิทธิผลจากการทดสอบมากกวา่ 50% โดยวัคซนี ต้องมคี วามปลอดภยั เป็นที่ยอมรับ และไม่ก่อใหเ้ กดิ อาการรนุ แรง “เปรียบการฉีดวัคซีนเหมือนกับการสวมเข็มขัดนิรภัยเปนเคร่ืองปองกัน แต่ปจจัยของการเกิดอุบัติเหตุยังมาจากความเร็ว ได้อกี ด้วย ดงั นั้นหากเราไปอย่ใู นสถานทเี่ สย่ี งทีม่ เี ชือ้ มาก พบเชือ้ ได้บ่อย เปรียบไดก้ ับความเร็ว ก็มโี อกาสตดิ เช้อื ได้ เชน่ การทดลอง วคั ซนี ในบคุ ลากรทางการแพทยข์ องบราซลิ ทม่ี กี ารระบาดรนุ แรง ฉดี วคั ซนี ซโิ นแวคแลว้ พบการตดิ เชอ้ื โดยวคั ซนี ใหป้ ระสทิ ธผิ ล 50% แตเ่ มอ่ื ไปทดลองทต่ี รุ กกี ลบั ใหผ้ ลดี 80% จะบอกวา่ ประสทิ ธภิ าพตา่ งกนั เหรอ กไ็ มใ่ ช่ ฉะนน้ั จะมองแตต่ วั เลข โดยไมด่ ปู จ จยั แวดลอ้ ม หรอื รายละเอียดไม่ได”้ นพ.นคร อธิบายในส่วนของประสิทธิภาพวคั ซนี ถาม การแพว้ ัคซีนโควิด ถาม ขอ้ ควรระวัง มีโอกาสมากนอ้ ยแค่ไหน? ในการฉดี วัคซีนมีอะไรบา้ ง? ตอบ ตอบ อาการแพร้ ุนแรง ควรฉดี ในสถานพยาบาล พบนอ้ ยกว่า 5 คน หรอื สถานท่ฉี ดี วัคซีน ต่อการฉดี ลา้ นโดส ท่ีมคี วามพรอ้ มรบั มอื หากแพ้ทางโรงพยาบาล อาการแพ้รนุ แรง เตรยี มพร้อมดแู ลรกั ษา และควรเฝา้ ระวงั หลงั ฉดี อยา่ งเตม็ ที่ อย่างน้อย 30 นาที ถาม ทำไมคนมโี รคประจำตวั ถาม สามารถฉีดวคั ซีนอืน่ เช่น ต้องฉีดวัคซีนก่อน? ไขห้ วัดใหญ่ คอตบี บาดทะยัก หัดเยอรมัน ในระยะใกล้เคียง ตอบ วคั ซีนโควิดไดห้ รอื ไม่? ฉดี กอ่ นป้องกนั ได้ก่อน ตอบ แม้มคี นไดร้ บั วัคซนี แล้ว แนะนำให้ฉีดห่างกนั การแพรเ่ ช้ือยงั มีอยู่ อย่างนอ้ ย 4 สปั ดาห์ โดยเฉพาะคนทม่ี ีโรคประจำตัว หากตดิ เชื้อเสย่ี งป่วยหนกั 10 นิตยสารสรา้ งสขุ













นกั ไวรสั วทิ ยา ระบชุ ดั วา่ สถานการณก์ ารระบาดใหญ่ “เราไมอ่ าจจะเอาชวี ติ ผคู้ นมาเปน็ เดมิ พนั ดว้ ยการตง้ั ความหวงั โควดิ -19 ขณะนรี้ นุ แรงกวา่ ทเี่ คยเปน็ มา ยงิ่ มกี ารกลายพนั ธ์ุ ทจ่ี ะเหน็ การฟน้ื ตวั จากวกิ ฤตโควดิ ทว่ั โลก โดยฝากความหวงั ไวว้ คั ซนี หลายสายพันธุ์ ก็ยิ่งเพิ่มความเส่ียงมากกว่าเดิม แต่หาก ที่ยังไม่แน่นอน เพราะไม่รู้ว่าจะสู้กับสายพันธ์ุกลายพันธ์ุได้หมด ท่ัวโลกจัดการสถานการณ์ได้ดี ก็อาจจะพอช่วยรักษาชีวิต หรอื ไม่ แถมปรมิ าณการผลติ วคั ซนี ทก่ี ย็ งั ไมแ่ นไ่ มน่ อนอกี เชน่ กนั ” คนจำ�นวนมากไว้ได้ในชว่ งปีนบั จากน้ี นพ.ทอม กลา่ ว แมห้ ลายประเทศอยา่ ง อสิ ราเอล องั กฤษ และสหรฐั ฯ ก้าวหน้าเรื่องการฉีดวัคซีนป้องกันโควิด-19 อย่างมาก สง่ิ ทผ่ี เู้ ชย่ี วชาญเรยี กรอ้ ง คอื การถา่ ยทอดเทคโนโลยกี ารผลติ แตข่ ณะเดยี วกนั อกี หลายประเทศทว่ั โลกกย็ งั ชา้ และลา้ หลงั วัคซีนต้านโควิดให้ประเทศอื่น ๆ ทว่ั โลก เพือ่ เพมิ่ ขดี ความสามารถ หากทุกประเทศมีโอกาสได้ฉีดวัคซีนเหมือนกันก็ยังต้องใช้ ในการผลิตวัคซีนมากข้ึนและท่ัวถึง โดยรัฐบาลสหรัฐฯ ภายใต้ เวลาอกี หลายเดอื นในการควบคมุ การระบาดไดอ้ ยา่ งจรงิ จงั การน�ำ ของประธานาธบิ ดี โจ ไบเดน ก็ควรมบี ทบาทสำ�คัญในการ แตค่ วามเปน็ จรงิ วคั ซนี ยงั ไมไ่ ดเ้ พยี งพอกบั ประชากรทวั่ โลก สนับสนุนให้เกิดความร่วมมือกันในระดับโลกในเร่ืองวัคซีนนี้ด้วย ขณะทไ่ี วรสั กลายพนั ธอ์ุ ยา่ งตอ่ เนอ่ื ง แขง็ แรงขน้ึ ความสามารถ เช่นกัน จริงอยู่ว่า การพัฒนาวัคซีนโมเดอร์นา ใช้เงินภาษีจาก แพร่เช้ือมีมากขึ้น นั่นเป็นเหตุผลว่า “ความร่วมมือกัน ประชาชนผู้จ่ายภาษีในสหรัฐฯ แต่หากไม่แบ่งปันเทคโนโลยีกัน ในระดับโลกจึงเป็นส่ิงสำ�คัญย่ิงท่ีจะทำ�ให้โลกท้ังโลก ท่ีสุดแล้ว ประชากรสหรัฐฯ ก็ยังเส่ียงกับไวรัสกลายพันธ์ุท่ีเกิดข้ึน สามารถรบชนะในการทำ�สงครามกับโรคระบาดโควิด-19 ในมมุ ตา่ ง ๆ ของโลก เชน่ ไวรสั กลายพนั ธส์ุ ายพนั ธอ์ุ งั กฤษ (B.1.1.7) ครงั้ นี”้ ท่ขี ้ามไประบาดในสหรฐั ฯ เกินคร่ึงของผตู้ ิดเชอ้ื นพ.ทอม ฟรเี ดน ยงั ไดย้ �ำ้ เตอื นวา่ ตอ้ งไมล่ มื ขอ้ เทจ็ จรงิ แม้ว่าประชากรวัยผู้ใหญ่สหรัฐฯกว่าครึ่ง จะฉีดวัคซีนแล้ว ด้วยว่า ต่อให้มีวัคซีนเพียงพอก็ต้องใช้เวลานานพอสมควร นพ.ทอม วิเคราะหว์ ่า ความเส่ยี งที่จะมกี ารระบาดระลอกใหม่กย็ ัง กวา่ จะเกดิ ประสทิ ธภิ าพปอ้ งกนั โรค และยงั ไมม่ วี คั ซนี ชนดิ ไหน มีอยู่ เพราะคนอีกไม่น้อยที่ยังไม่ได้ฉีดวัคซีน เมื่อย้อนดูบทเรียน ช่วยกลุ่มคนที่ได้รับเชื้อแล้วได้ ทำ�ให้ยังต้องมุ่งเน้นป้องกัน การระบาดใหญข่ องไวรสั ไขห้ วดั สเปนในปี 2461 กพ็ บวา่ การระบาด ไม่ให้ติดเชื้อด้วยการสวมหน้ากาก เว้นระยะห่างทางสังคม ระลอกสอง มผี เู้ สยี ชวี ติ มากกวา่ ระลอกแรก เมอ่ื น�ำ มาเปรยี บเทยี บ และลดการเดนิ ทาง พรอ้ มกนั นนั้ เมอ่ื พจิ ารณาสถานการณ์ กบั สถานการณป์ จั จบุ นั กย็ นื ยนั ไดว้ า่ ไวรสั โคโรนา 2019 ก�ำ ลงั ปรบั ตวั ผลติ วคั ซนี โควดิ -19 พบวา่ ปที ผ่ี า่ นมาผลติ วคั ซนี พลาดเปา้ ท�ำ ให้มีผ้เู สียชวี ิตและแพร่กระจายเช้ือไดร้ วดเร็วมากกวา่ เดิม ไปถงึ 96% ท�ำ ให้มีวัคซนี ทผี่ ลิตไดเ้ ป็น 1 ใน 4 ของวัคซีน ปีก่อน มีผู้เสียชีวิตจากโควิดทั่วโลกประมาณ 1.8 ล้านคน ที่คาดการณ์ไว้ว่าจำ�เป็นต้องได้ใช้ในปีนี้ ยังมีส่ิงที่ไม่ได้ และยอดผู้เสียชีวิตในปีน้ีคาดกันว่าอาจมากกว่าปีที่แล้ว แต่ยังมี คาดการณ์ คือ การกลายพันธ์ุเกิดข้ึนเป็นระยะ ทำ�ให้ ทางเล่ียงได้ โดยเน้นฉีดวัคซีน ให้บุคลากรทางการแพทย์ และ ประสิทธิภาพของวัคซีนที่มีลดลง และต้องฉีดกระตุ้นเพ่ิม สนบั สนนุ ใหท้ กุ คนสวมหนา้ กากกนั เปน็ ปกติ เวน้ ระยะหา่ งทางสงั คม ให้ครอบคลุมการกลายพนั ธ์ุด้วย ต่อไป จนกว่าจะมีการฉีดวัคซีนได้ในระดับท่ีเพียงพอ ทุกประเทศ ทั่วโลกถึงจะผ่านพ้นวิกฤตไปไดด้ ้วยกนั ทง้ั หมด นิตยสารสรา้ งสุข 17

สขุ ไร้ควัน นิวซีแลนด์ ตั้งเปา้ เปน็ ประเทศปลอดบุหรี่ในอีก 4 ปี นวิ ซแี ลนด์ เปน็ หนง่ึ ในประเทศทป่ี ระกาศแผนเปน็ “ประเทศปลอดบหุ ร”่ี ภายในปี 2568 เรม่ิ จากประกาศไมข่ ายบหุ รใ่ี หผ้ ทู้ เ่ี กดิ หลงั ปี 2547 และถอื เปน็ เรอ่ื งผดิ กฎหมาย เทา่ กบั ประชากรยคุ ใหมใ่ นนวิ ซแี ลนดจ์ ะเปน็ คนรนุ่ ทป่ี ลอดจาก ควันบุหรี่ไปในท่ีสุด เน่ืองจากบุหร่ีกําลังจะกลายเป็นส่ิงผิดกฎหมายไปแล้ว สําหรบั คนรุ่นนี้ ขณะเดียวกันกําลังอยู่ระหว่างพิจารณา เสนอให้มีการลดปริมาณ สารนิโคติน ท่อี นญุ าตตามกฎหมายใหผ้ สมลงไปในบุหร่ี และผลิตภัณฑย์ าสบู อน่ื ๆ ได้ ซง่ึ เชอ่ื วา่ จะมผี ลลดการตดิ บหุ รล่ี งได้ อกี ทง้ั อาจกาํ หนดใหจ้ าํ กดั ราคา ขน้ั ตา่ํ ของสนิ คา้ กลมุ่ ผลิตภัณฑย์ าสูบ เพ่อื ปอ้ งกนั ไม่ใหบ้ รษิ ัทบหุ ร่ีนํากลยุทธ์เรอ่ื งราคามาล่อใจผู้บรโิ ภค อกี ท้ังยงั อาจมีการเสนอ ให้จํากดั โซนสถานท่ีจัดจําหนา่ ยยาสูบและบหุ ร่ีอีกด้วย ทง้ั น้ี กระทรวงสาธารณสขุ นวิ ซแี ลนด์ ชแ้ี จง้ วา่ เหตทุ ต่ี อ้ งมมี าตรการเดด็ ขาดกบั บหุ รแ่ี ละยาสบู นน้ั เพราะวา่ แตล่ ะปมี ปี ระชากร เสยี ชวี ติ ดว้ ยสาเหตทุ เ่ี กย่ี วกบั การสบู บหุ ร่ี ราว 4,500 คน ถอื เปน็ จาํ นวนไมน่ อ้ ยสาํ หรบั ประเทศทม่ี ปี ระชากรไมม่ ากอยา่ งนวิ ซแี ลนด์ โดยทนั ทที ่รี ฐั บาลไดอ้ อกประกาศแผนนําประเทศไปสู่การปลอดบุหร่ีภายในปี 2568 ก็ได้รบั เสียงตอบรบั และช่นื ชมอยา่ งมากมาย จากฟากของคนทาํ งานต่อต้านการสูบบุหร่ี ซง่ึ รวมถงึ สมาคมโรคมะเรง็ นิวซีแลนดด์ ว้ ย รฐั มชิ ิแกน ฟ้องชนะบรษิ ทั บหุ ร่ี 4.1 พันลา้ นบาท ดาน่า เนลสัน อัยการสูงสุดรัฐมิชิแกน สหรัฐฯ ประกาศ เมื่อเร็ว ๆ น้ีว่า รัฐมิชิแกน จะได้รับเงินชดเชยจากการชนะคดีฟ้อง บรษิ ัทบุหร่รี ายสําคญั ๆ จากปี 2541 ซึ่งลงทา้ ยดว้ ยการเซน็ สัญญา ยอมความกัน โดยบริษัทบุหร่ีเหล่าน้ีสัญญาจะจ่ายค่าเสียหายเป็น งวด ๆ ไปจนครบ โดยจํานวนเงินงวดล่าสุดท่ีรัฐมิชิแกนกําลังจะได้ รบั นน้ั มากถึง 4.1 ล้านบาท หากนับรวมตั้งแต่มีการทําสัญญายอมความกันมาจนถึงก่อน ที่จะได้รับเงินงวดใหม่นี้ รัฐมิชิแกนก็ได้รับเงินชดเชยไปแล้วรวมกว่า 1.9 แสนลา้ นบาท เข้าไปแล้ว อนงึ่ ก่อนท่ีจะมาถงึ การเซน็ สัญญายอมความกันระหว่างรัฐท้ังหมด 46 รฐั เขตโคลมั เบีย เครือรฐั เปอรโ์ ตริโก และอกี 4 ดินแดนของสหรฐั ฯ นน้ั ในปี 2538 รฐั มิชแิ กนร่วมกบั รฐั ต่างๆ เหล่าน้ี ฟอ้ งคดีบรษิ ทั บหุ รี่ ในขอ้ หาจงใจสร้างความเข้าใจผิดต่อสาธารณะเกี่ยวกบั อันตรายของยาสบู และชนะคดีไปในอีก 3 ปีให้หลัง ทง้ั น้ี ในสญั ญายอมความกนั นอกจากทบ่ี รษิ ทั บหุ รจ่ี ะยอมจา่ ยคา่ เสยี หายจาํ นวนมหาศาลแลว้ ยงั สญั ญาทจ่ี ะจา่ ย เงินอุดหนุนการจัดตั้งมูลนิธิระดับชาติเพื่อมุ่งส่งเสริมการให้การศึกษาประชาชนเกี่ยวกับอันตรายของบุหร่ีที่ถูกต้องด้วย และยงั สญั ญาจะปฏบิ ตั ติ ามมาตรการจาํ กดั โฆษณา การทาํ การตลาดและการสง่ เสรมิ การขายของบหุ ร่ี และผลติ ภณั ฑย์ าสบู ในรูปแบบอนื่ ๆ อีกด้วย 18 นติ ยสารสรา้ งสุข