ความว่า “ท่านไมก่ ลัวความยากจนหรือ ? ทา่ นได้ตอบวา่ ฉัน จะกลวั ความยากจนได้อย่างไร ทั้งๆ ที่นายของฉนั (อัลลอ ฮฺ) เป็นผ้คู รอบครองชน้ั ฟา้ ทัง้ หลาย ครอบครองแผ่นดิน และส่งิ ท่อี ยูร่ ะหว่างท้ังสองรวมถงึ สิ่งที่อยใู่ ต้พ้นื ดิน ?” (2 : 180) 105. ทา่ นอลั -ฟุฎ็อยลฺ บิน อิยาฎ เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ได้กลา่ ว วา่ )181 :2( أَ ْنص ُل ال سُّ ْني ِد ال ِر َضا َع ِن ا َّال ِا َع الَّ َ َج ّالَل ความวา่ “แก่นแท้ของความสมถะ คอื การพอใจในอัลลอฮฺ อซั ซะวะญัลลา” (2 : 181) 106. ทา่ นอัมมารฺ เราะหิมะฮุลลอฮฺ ได้กล่าววา่ )181 :2( . َ َ َ ةِااْن ِعتَا َ ِة ُش ُغ ًلا، ً ِ َ َ َ ةِاَنْ َل ِقي ِن،َ َ ةِالْن َم ْنٌ ِت َا ِع ً ا ความวา่ “เพยี งพอแลว้ ทจ่ี ะให้ความตายเป็นข้อตกั เตือน ให้ ความเช่อื มั่น(ยะกนี )เปน็ ความร่ารวย และการทาอบิ าดะฮฺ เปน็ ภารกิจทต่ี อ้ งงว่ นอยู่กบั มัน” (2 : 181) 51
107. ทา่ นวฮุ ัยบฺ บนิ อัล-วรั ดฺ เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ไดก้ ลา่ วว่า َ َ َ ْنف َر َح ةِ َما حَا َا ِمونْ ًَا،ال ُّس نْي ُد ِفي اّدسُّل نّْ َيا أَ ْنن َ حَ نْ َ َ َ َما فَا َت ِموْن ًَا )183 :2( ความวา่ “ความสมถะในโลกน้ี คอื การที่ท่านไมโ่ ศกเศร้าต่อ ส่ิงท่ขี าดหายไป และไมด่ ีใจตอ่ สงิ่ ทที่ ่านได้รบั (หมายถึงไม่ เศร้าใจหรอื ดีใจจนเกินเหตจุ นลมื ว่าท้ังสิง่ ดีและไมด่ นี ัน้ ล้วน มาจากอัลลอฮฺ)” (2 : 183) 108. ทา่ นอบู สลุ ัยมาน เราะหมิ ะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ล่าววา่ )198 :2( ال ُّس نْي ُد حَ نْر ُا َما ي َ ْن َغ ُل َع ِن ا َاّل ِا ความว่า “ความสมถะ คือ การละทิ้งจากสิ่งทท่ี าใหห้ นั ห่าง จากอัลลอฮฺ” (2 : 198) 109. ท่านอัล-หะสัน อลั -บศั รยี ์ เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ได้กล่าววา่ )272:2( .ِ ٌُ ْالنْ ُم َصافَ َ ُث حَ ِ ُد ِفي الن ความว่า “การจบั มอื กนั เปน็ การเพ่ิมความรกั ใครก่ ัน” (2 : 272) 52
110. ท่านคอ็ บบาบ บนิ อลั -อะร็อต เราะฎิยลั ลอฮอุ ันฮุ ได้ กลา่ วแกช่ ายคนหน่ึงว่า ِ ََلْن ِى َ َ ِِ ََلْن ِى ب اَ ْنن َهلَّا َ َ سُّب أ ٌَ ُي ٍا ْن َخَ َق َّلار َب َ َا ْنعلَ ْن ،ا لاَّ ِا َما ا نْ َخ َط ْنع َج ِ َ َق اَلّر ْنب )342:2( .ِم نْن َ َ ِم ِى ความว่า “จงใกลช้ ดิ กบั อลั ลอฮฺเท่าท่มี ีความสามารถเถิด พงึ ทราบวา่ ทา่ นไม่มีทางใกลช้ ิดกบั พระองค์ดว้ ยสงิ่ ใดอนั เปน็ ทร่ี ักยิ่งสาหรบั พระองค์มากย่งิ กว่าคาพดู ของพระองค์ (หมายถงึ การอา่ นอัลกุรอาน)” (2 : 342) 111. ท่านอษุ มาน บนิ อฟั ฟาน เราะฎยิ ลั ลอฮุอันฮุ ไดก้ ลา่ ว ว่า )342:2( .لَ ْنٌ ُ ًِ َر ْنت ُقلٌُ ُ ُك نْ َما َش ِت ْنعخُ ْن ِم ْنن َ َ ِ َ ِ ُك ْن ความว่า “หากหัวใจของพวกทา่ นมีความบริสทุ ธแ์ิ ลว้ ทา่ น ย่อมไมม่ ที างร้สู ึกพอต่อคาพูดของพระเจา้ ของพวกท่าน (หมายถึงอัลกรุ อาน) อย่างแน่นอน” (2 : 342) 112. ท่านอบิ นุ มสั อูด เราะฎยิ ัลลอฮุอนั ฮุ ได้กลา่ ววา่ )343 :2( .ُ َ ٌ ُ َ ااْن ُق ْنر َ َ َ َ َّالب ا َالّ َا أ َن َّالب َ أ َم نْن 53
ความว่า “ผใู้ ดทร่ี ักอลั กรุ อาน เขาย่อมรักอลั ลอฮฺและเราะสลู ของพระองค์” (2 : 343) 113. ท่านอิบนุ เราะญับ เราะหิมะฮุลลอฮฺ ไดก้ ล่าวว่า ِ نْن: َ َقا َل،ِ فَ ٌَ َض َ اانْ َقلَ َ ِم نْن يَ ِد، ٍ َ َ َ َن َب نْع ُ ال اَلّللَ ِ َجالِ ًلا يَ ْنك ُخ ُب ِفي ُم ْنص )360 :2( . ُ ّلاَ َ َق َ َمّ ِيخًا، َف ٌَا َّال ِا ِهَالّ ُى لَ َم ْنٌ ٌت َ ّ ِي ٌب،َ َن َم ْنٌحُ ُك ْن َي َ َا ความว่า “ชาวสะลฟั ท่านหนงึ่ กาลงั น่งั เขียนหนงั สือ เขาก็ได้ วางปากกาลง แล้วกล่าววา่ ถา้ การเสียชีวติ ของพวกทา่ น(มี ความงา่ ยดาย)เหมือนการวางปากกาน้ี ขอสาบานต่ออัลลอ ฮฺยอ่ มเป็นการเสยี ชีวิตท่ียอดเย่ยี มท่ีสุด แลว้ เขาก็ลม้ ลงและ เสยี ชีวติ ไป” (2 : 360) 114. ทา่ นอบิ นุ เราะญบั เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ได้กล่าววา่ ، َ َ َا َ يَ َديْن ِى يَ ْند ُعٌ ا اَّل َا،ِ فَ ٌَ َض َ اانْ َقلَ َ ِم ْنن يَ ِد،َ َ َن َخ ُر َجالِ ًلا يَ ْنك ُخ ُب ال نْحَ ِدي َد )360 :2( .َا َما َت ความวา่ “ชาวสะลฟั อีกท่านหน่งึ กาลงั นงั่ เขียนหะดษี แลว้ วาง ปากกาจากมือ พร้อมกับไดย้ กมือขอดุอาอ์ต่ออลั ลอฮฺ หลังจากนัน้ เขาก็ไดเ้ สยี ชีวิตไป” (2 : 360) 54
115. ท่านอัล-หะสัน อลั -บศั รยี ์ เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ได้กล่าววา่ . َلِل الَّوا ِا َش ْن ٌن، َ ُ َش نْ ٌن، َ َ ُ َوا ِف ُ ِفي ِع ِ َيا،النْ ُم نْ ِم ُن َ اْن َغ ِر ِب َ َ نْ َ ُ ِم ْنن ُذلِ ًَا )379 :2( ความว่า “ผศู้ รทั ธาเปรียบดั่งคนแปลกหน้า เขาจะไม่เสยี ใจ ตอ่ ความตา่ ต้อย และจะไม่แขง่ ขันเพอ่ื ให้ไดเ้ ชิดหนา้ ชูตา เขาถือว่าตนเองยอ่ มมหี นา้ ที่ และคนอน่ื กม็ ีหนา้ ทีต่ า่ งหาก ของพวกเขาเช่นกัน” (2 : 379) 116. ทา่ นอลั -หะสนั อัล-บศั รยี ์ เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ได้กลา่ วแก่ ตวั เองว่า )382 :2( . ِ ُ ُ لاَّ َما َم َ يَ نٌْ ٌ َم َ َب نْع،ِ ّلاَ َما أَهْن ِج َيلَاّا ٌ ََمنْ ُمٌ َع ٌث ความวา่ “แทจ้ ริง เจา้ นนั่ คอื การรวมกันของวนั คืนจานวน หนึง่ เม่ือวันหน่ึงได้จากไป กเ็ หมอื นกับส่วนหน่ึงของตัว ท่านไดจ้ ากไปด้วย” (2 : 382) 117. ท่านบกั รฺ อัล-มุซะนีย์ เราะหมิ ะฮลุ ลอฮฺ ได้กลา่ วว่า َ ِ َ أُ َص ِ اَ َع:َا ُق ْنل َُص َلاح نْ َت أَ نْن أ )386 :2( .َ ْن َ َيا َ َ َونْ َف َع َ ِ َذا 55
ความว่า “ถ้าทา่ นต้องการให้การละหมาดกอ่ ประโยชนต์ อ่ ตวั ท่าน ก็จงกล่าวเถิดวา่ ฉันน่าจะไม่ไดล้ ะหมาดหลังจากน้ีอีก แลว้ ” ( 2 : 386) 118. ท่านมะอรฺ ูฟ เราะหมิ ะฮลุ ลอฮฺ ได้กลา่ ววา่ فَ ِهاَّل ُى،ُ ٌ ِل ا ْنِ َل َم ِل َص َلا ًة أُ ْنخ َرى؟ ِ َأَهْن َج ُ َ ِد ُث َ نْف َل َ َهّلَا َ حُ َص َ ُعٌ ُذ ةِا اّلَ ِا ِم ْنن )386 :2( .َ ْنموَ ُ َخ نْ َ اانْ َع َم ِل ความวา่ “ตัวทา่ นพดู กบั ตวั เองว่าจะละหมาดเวลาอ่นื อกี หรือ ? เราขอความค้มุ ครองต่ออัลลอฮจฺ ากความหวงั อนั ยาวไกล ด้วยเถดิ เพราะมันย่อมปดิ กน้ั จากการทางานใหด้ เี ตม็ ความสามารถ” ( 2 : 386) 119. ท่านบกั รฺ อลั -มุซะนยี ์ เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ได้กลา่ วว่า َ ََ يَ ْنٌ َ ل اَ َع َالّل ُى يَا نْب َن:َ ُقٌ ُل َلّا َ أَ ْنخ َر َج ُى )392 :2( .َب ْنع ِدي ِ ا ْنخَ ِو ْنم،َ َ ْن َخ ِو ْنم ِ اَ َع لَّال ُى ِ اّدّسُل نّْيَا ِ ا اَلّ ُا ََلْنلَ ٍث ِ َلّا ٍ ٌَْما ِم ْنن يَ ن َ َََلنْلَ َث ل َ َ َا ُوَا َ َ .َب نْع ِدي ا ْنب َن:ِي ความว่า “ไมม่ วี ันใดทเ่ี กดิ ขึน้ ใหม่บนโลกน้ี นอกจากมันจะ กลา่ วว่า โอ้มนษุ ย์เอ๋ย ท่านจงฉกฉวยโอกาสจากฉันเถดิ บางทมี นั อาจจะไม่มวี นั ต่อไปสาหรับท่านแลว้ หลงั จากฉนั 56
และไม่มีคนื ใดนอกจากมันจะเรียกขานว่า โอ้มนุษย์เอ๋ย ท่านจงฉกฉวยโอกาสของฉนั เถดิ บางทมี ันอาจจะไม่มคี ืน ต่อไปสาหรับท่านแลว้ หลงั จากฉัน” (2 : 392) 120. ทา่ นอัล-หะสนั อลั -บศั รีย์ เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ได้กลา่ ววา่ َ ْن ِ ُ ا ِم َن أ . نْغ ِف َ َرِ ُة،ُ َ ُْنر ِقِ ُل ُاكلنْ ْن َم َ َ َن ،ْن َ َم ٌَااِ ِد ُا ََ ،ْن ،ْن ُُأبَّ نُْيوٌَحَِما ُك ْن ِخ ْنغ َفا ِ ِفي ِا ،ْنْ ٌَاقِ ُك ن َ ِ ُ ِهاَّل ُك نْ َما حَ نْد َف ُوْنخ ََْمَالِ ِل ُك ن َِ أ َم )399 :2( ความว่า “จงหมนั่ ขออภยั โทษทัง้ ในบา้ นของท่าน บนโตะ๊ อาหาร บนเสน้ ทางทพี่ วกทา่ นก้าวเดนิ ในท้องตลาด(ทีเ่ ข้า ไปจับจา่ ยซอ้ื ของ) และที่พวกทา่ นรวมตัวชุมนมุ กนั ณ แหง่ หนใดก็ตามเถิด เพราะแท้จริง พวกท่านไม่สามารถรไู้ ด้เลย ว่าการใหอ้ ภัยโทษนน้ั จะลงมาเมอื่ ใด?” (2 : 399) 121. ท่านเกาะตาดะฮฺ เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ไดก้ ลา่ วว่า َأَ َّالما، فَا ُّسهٌُ ُب: ْ َف َ َاّلما َا ُا ُا ن،ِْ لَاّن َي َا اانْ ُق نْر َن يَ ُد ُاسّ ُك ْن َ َ َااِ ُك نْ َ َ َااِ ُك ن )415 :2( .ُ َفا ِ ْن ِخ ْنغ َفا:َ َا ُا ُا ْن 57
ความว่า “แทจ้ รงิ อลั กรุ อานไดช้ ี้นาพวกท่านถงึ โรคและยา บาบัดโรค สิ่งที่เป็นโรค คอื ความผิดบาป ส่วนยา บาบดั รกั ษา คือ การขออภยั โทษ” (2 : 415) 122. ทา่ นหญิงอาอิชะฮฺ เราะฎิยัลลอฮุอนั ฮา ได้กลา่ ววา่ )415 :2( .ُ ٌ َو لِ َم نْن َ َج َد ِفي َص ِ ّي َف ِخ ِى ا نْ ِخ ْنغ َفا ًا َ ِر ًا ความว่า “จาเริญเถดิ สาหรบั ผทู้ ่พี บวา่ บัญชีของเขาเตม็ ไป ดว้ ยการขออภยั โทษอยา่ งมากมาย” (2 : 415) 123. ท่านเราะบาหฺ อลั -กอ็ ยสีย์ เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ไดก้ ลา่ วว่า َ ْن ََأ )415 :2( .َم لّاَر ٍة ِ أا ِمااَ َث َذهْن ٍب ِ ُ ْن َخ ْنغ َف ْنر ُت ا لَاّ َا ِا قَ ِد ا،نْتًا َ ُعٌ َن َذ ْن ٌ ِ َّ ِي ความวา่ “คร้งั หนงึ่ ฉันพบวา่ ตัวเองมีบาปมากกวา่ สส่ี ิบบาป ซ่งึ ฉันไดข้ ออภัยโทษตอ่ อลั ลอฮฺในทุกๆ บาปหนง่ึ แสนครง้ั ” (2 : 415) 124. ท่านอิบนเุ ราะญับ เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ได้กลา่ ววา่ ِ ًااْن َف ْن ،اانْ َقلْن ِب اَفلْنِ ًَ َالّنٌَ ِقىلاَلّ ََثاانْااَْنغ ِغ َ َ َض ْنع ، ِ اّن َّلال نْف َ َاهنْ ِك َلا، . َ َِذل َ ُق ّلَاٌ َة ا ِا حٌُ ِج ُب اانِْ ِاَّلغق ََث َا ِا حٌُ ِج ُب )469 :2( ِض لَاّد َ َ نْ َ ُة،ِب َ 58
ความวา่ “แทจ้ ริง การกินอาหารแต่เพยี งเลก็ น้อยนนั้ จะทา ให้หัวใจมคี วามออ่ นโยน ความจาดี ลดความตอ้ งการ ของนัฟซู ทาให้อารมณ์ใฝต่ ่าและความโกรธลดลง ส่วนการ กินอาหารมากย่อมให้ผลตรงกนั ข้าม” (2 : 469) 125. ทา่ นอมั รฺ บนิ กอ็ ยสฺ เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ล่าวว่า )471 :2( ِيَّالا ُا ْن َاْْن ِل نْطوَ َث َف ِ اّلَ ًَا ُ َق ِِس ااْن َقلْن َب ความวา่ “พวกทา่ นจงระวังการกนิ อย่างตะกละ เพราะมนั จะ ทาใหห้ ัวใจมคี วามแข็งกระด้าง” ( 2 : 471) 126. ทา่ นอับดุลอะซีซ บนิ อบี เราวาดฺ เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ได้ กล่าวว่า )472:2( .ا نْاَ نْ َا ِت َ ِق ّلاَل ُث اا ّلَاط ْنع ِ َع نٌْ ٌن ِ ِ اا َلاّ َ ّسُل ََ ความวา่ “การกินอาหารแต่เพียงเล็กน้อยมีสว่ นช่วยในการ รีบเรง่ ไปสกู่ ารทาความดี” ( 2 : 472) 127. ทา่ นอบิ นุ เราะญบั เราะหมิ ะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ลา่ ววา่ 59
َ َ َّلا َلنْ ُج َ :ُ َ لنْ ُم َا نْلَق ِلا َُل،َُاُةلِ ِىا أَ ْنص ِ َب نْع ََ َ اا لَّاط َعا ََ)اع ََقرا ََل4،ال7َ الَّم2َُ ل:ن2ِأَ َل نْ(ن.َأَيََق ْن ْننٌْ ََُخلَ ِلطّا؟يل َ!نْح أ ََ ا اَّل ِا ا َن ُ تْن :ال ْنحَ َل ُن َ اَلّ َ ي َ ْنل َخ ِطّي َ أَ نْن ْن َ ความวา่ “ท่านอลั -หะสัน อัล-บศั รีย์กลา่ วขณะนาอาหารมา ใหส้ หายของท่าน แตเ่ ขากลับตอบทา่ นวา่ ฉันกินอาหาร แลว้ และฉนั ไมส่ ามารถที่จะกนิ ตอ่ ไปไดอ้ ีก ทา่ นอลั -หะสัน จงึ กลา่ วว่า สุบหานัลลอฮฺ...ผศู้ รัทธาเขากนิ อาหารกระท่ังไม่ สามารถกนิ ตอ่ ไปได้อีกกระนัน้ หรือ ?” (2 : 472) 128. ท่านอบู อมิ รอน อลั -เญานีย์ เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ได้กล่าว วา่ َفلْنّ ُي ِق اَّلل،َ َقلْنتُ ُى َ ّاَلب أَ نْن َ أ )472:2( .ُ ْنع َم ُى ٌُوَ َّال َم نْن ความว่า “ผใู้ ดทช่ี น่ื ชอบทจ่ี ะให้หวั ใจของเขามรี ศั มี กจ็ งกนิ อาหารแต่เพียงเล็กนอ้ ยเทา่ นน้ั ” ( 2 : 472) 129. ชาวสะลฟั บางท่าน เราะหิมะฮุลลอฮฺ ได้กลา่ วว่า )490:2( ٍ َاانْ َقلْن َب اَ نْ َ ِ َا ِش،ُخ ُ ٌ ُ اّن ِل َفا ِ أَ ْنن حَ َرى ا نْ َ َل َد َخا ِش ًعا 60
ความวา่ “ความนอบนอ้ ม (คุชอู ฺ) จอมปลอม คือ การท่ีทา่ น เห็นร่างกายมีความนอบน้อม แตห่ วั ใจหามีความนอบนอ้ ม ไม”่ (2 : 490) 130. ทา่ นอลั -หะสนั อลั -บศั รีย์ เราะหมิ ะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ลา่ วว่า )492:2( . ٌ ِ َا ًُ ٌَ ُموَاف، َ َم نْن لَ نْ َ َ ِ اّن ِل َفا ความวา่ “คนทีไ่ มห่ วนั่ เกรงต่อความกลบั กลอก เขากค็ ือคนที่ กลบั กลอกน้ันเอง” ( 2 : 492) 131. ท่านอลั -หะสัน อัล-บศั รีย์ เราะหมิ ะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ลา่ ววา่ )497:2( .ِ لّاَن حَ ٌَ ُّس َ ااْن َعتْن ِد َ َ َ ِ ِى أَ نْن َ ْنعلَ َ أَ َاّلن ا َّال َا ُي ٌَ ذِ َقخُ ُى ความว่า “การมอบหมายของบ่าวตอ่ พระเจ้าของเขาคอื การ ทีเ่ ขารู้วา่ อลั ลอฮนฺ ัน้ คือผู้ที่เขาม่ันใจ ” (2 : 497) 132. ทา่ นกะอบั เราะฎิยลั ลอฮุอันฮุ ได้กลา่ วว่า َ ةَ ِر،ْن َر ا ّاَل ِا ْن أ )515 :2( ِ َ ِم َن اّن ِل َفا ِذ َ َ َم نْن ความวา่ “คนทห่ี มั่นราลึกถงึ อลั ลอฮฺ เขาย่อมปลอดภัยจาก สภาพของการกลบั กลอก” ( 2 : 515) 61
133. ท่านฟัตหฺ อัล-เมาศลิ ีย์ เราะหมิ ะฮลุ ลอฮฺ ได้กล่าวว่า )516 :2( النْ ُم ِ سُّب ِ اَّل ِا َ َ نْغ ُف ُل َ ْنن ِذ ْن ِر ا َّال ِا َ ْنر َف َث َ نْي ٍن ความว่า “คนท่รี กั อัลลอฮฺ ยอ่ มไม่ลืมการราลกึ ถึงพระองคแ์ ม้ เพยี งชั่วพริบตาเดียว” الحمد، ص تى ل ص ا﵀ ه ّيوا محمد،ا﵀ أعل ةالصٌاب .﵀ ب ااعالمين 62
Search