ข้อคิดจากบรรดาผู้ทรงคุณธรรม

ขอ้ คิดจากบรรดาผูท้ รงคุณธรรม ] ไทย – Thai – ‫[ حايلاهدي‬ แวมูฮมั หมดั ซาบรี แวยะโก๊ะ ตรวจทานโดย : ซฟุ อมั อษุ มาน 2012 - 1433

‫﴿ مقخطفات من أقٌال الصالحين ﴾‬ ‫« ةاللغث التايلاهديث »‬ ‫محمد صبري يعقٌب‬ ‫مراجعث‪ :‬صافي عرمان‬ ‫‪2012 - 1433‬‬

ดว้ ยพระนามของอัลลอฮฺ ผทู้ รงเมตตา ปรานียง่ิ เสมอ ข้อคดิ จากบรรดาผู้ทรงคุณธรรม ในหนงั สือญามิอฺ อัล-อลุ มู วัล-หกิ ัม คานาของผูเ้ รยี บเรยี ง ดว้ ยพระนามของอัลลอฮฺ ผู้ทรงเมตตา กรณุ าปรานียง่ิ มวลการสรรเสริญเป็นของอลั ลอฮผฺ ้ทู รงประทานคัมภรี ์แก่ บา่ วของพระองค์และพระองคม์ ไิ ดท้ รงทาให้มันมีการบิดเบือนแต่ อยา่ งใด (อัล-กะฮฺฟิ : 1) หนังสอื “สาส์นแห่งธรรม” เล่มบางเลม่ น้ีเปน็ การคัดสรร ข้อคิดต่างๆ รวมถึงถ้อยคานะศีหะฮฺจากเหล่าสะลัฟ อัศศอลิหฺ ที่ ท่านอบิ นเุ ราะญบั อัลหมั บะลีย์ เราะหมิ ะฮลุ ลอฮฺ ได้รวบรวมไว้ ในหนังสอื “ญามิอฺ อัลอลุ ูม วัลหิกัม ” ซ่งึ มีอยู่ไม่ตา่ กวา่ 400 ถ้อยคา อย่างไรกต็ าม ด้วยกับขอ้ จากดั บางประการของจานวน หน้ากระดาษและเวลาที่มีอยู่ จงึ ทาให้หนงั สอื เลม่ บางท่ีท่านกาลัง อา่ นอยู่นไี้ ดค้ ดั สรรใหไ้ ด้สัมผสั กบั ถ้อยคาอันล้าค่าเพียงแค่ 133 เทา่ น้ัน ซงึ่ เนื้อหาเปน็ การถ่ายทอดถ้อยคาของเหลา่ คนดี ของอัลลอฮฺ ทไ่ี ดท้ าความเขา้ ใจตัวบทหะดษี ทีเ่ ปน็ ประหนึง่ 3

สารานุกรมความร้แู ละปรชั ญาของท่านนบมี หุ มั มดั ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะสลั ลัม และนาไปสูว่ ถิ ีปฏบิ ตั ิของพวกเขา แล้วได้ ถา่ ยทอดถ้อยคาอันล้าค่าเหล่านน้ั ใหเ้ ราได้เรยี นรู้ และเป็นตวั ชว่ ย ในการแนะนาหนทางทจ่ี ะได้ลิ้มรสความหอมหวานของอหี ม่าน และสรา้ งสรรค์ชวี ิตให้ดีงาม โดยตวั บทของถ้อยคาทงั้ หลายท่รี ะบุ ในหนงั สือเลม่ นี้ จะเรยี งลาดบั ตามหน้าหนงั สือ “ญามอิ ฺ อัลอุลูม วัลหกิ มั ” ซ่ึงได้ยดึ ฉบบั ทผ่ี ่านการตรวจทานโดยชัยคฺ ชอุ ยั บฺ อัล-อัร นาอูฏ และได้รบั การตีพมิ พโ์ ดยสานกั พมิ พม์ ุอัสสะสะฮฺ อัรริ สาละฮฺ เมืองเบรุต ประเทศเลบานอน ตพี ิมพค์ ร้งั ท่ี 7 ปีทีพ่ มิ พ์ ฮ. ศ. 1422 - ค.ศ. 2001 ขออลั ลอฮฺ โปรดให้อภัยในความผดิ พลาดตา่ ง ๆ และขอ ความโปรดปรานและความดีงามจากพระองค์ จงประสบแด่บิดา มารดาและญาตพิ ่นี ้องของผม แด่ทา่ นอิบนเุ ราะญบั อัลหัมบะลยี ์ เราะหิมะฮุลลอฮฺ เจา้ ของตน้ ฉบับหนังสือเลม่ น้ี แด่อาจารยน์ าอมี วงศเ์ สงยี่ ม ที่ได้ใหค้ าแนะนาและตรวจทานเนอื้ หาการแปล ขออัลลอฮฺ ใหเ้ ราไดร้ ับความเมตตาและความคุ้มครองให้ รอดพน้ จากการลงโทษในวนั ที่ไมม่ ีผู้ค้มุ ครองใดทจ่ี ะดียิง่ กว่า พระองค์ และทรงคดั เลือกเราใหไ้ ดอ้ ยู่ภายใตร้ ม่ เงาของผูเ้ ปน็ ทีร่ ัก 4

ยิ่งของเรา และเขา้ สสู่ วรรค์อนั บรมสุขของพระองคไ์ ดอ้ ยา่ ง งา่ ยดายด้วยเถิด อามนี ยารอ็ บบลั อาละมนี อบูอบิ านะฮฺ ฟติ ยะตลุ ฮกั (Waemuhammadsabri Waeyakoh) ญุมาดา อัษ-ษานยี ะฮฺ 1433 / พฤษภาคม 2555 5

1. ท่านอบิ นมุ ัสอดู เราะฎยิ ลั ลอฮุอนั ฮุ ไดก้ ลา่ วว่า ‫َونْ َف ُ قَ نٌْ ٌل ِ لَّا‬ َ َ ‫َوْن َف ُ قَ نٌْ ٌل‬ ََ ‫َّلا‬ ََ ‫َوْن َف ُ َق نٌْ ٌل‬ ‫ ُّس َل ََّالو َث‬،‫َةِا ََاع ََم ٍلال‬ َ ‫َ َم ٌل‬ ،‫ةِ ِنّ َّلاي ٍث‬ ِ ‫َ َم ٌل‬ )70 :1( ََ ‫َاّل‬ ‫ةِ َما‬ ِ ‫ِّ اّلَي ٌث‬ ความว่า “คาพดู หน่ึงยอ่ มไม่มปี ระโยชนห์ ากไมม่ ีการปฏิบตั ิ คาพูดและการปฏิบตั ิก็ย่อมไม่มีประโยชนห์ ากไม่มกี าร เจตนา และคาพูด การปฏิบัตแิ ละการตง้ั เจตนา ก็ย่อมไมม่ ี ประโยชน์หากมนั ไม่สอดคล้องกบั แบบฉบบั ของทา่ นนบี ” (1 : 70) 2. ทา่ นดาวดู อัฏ-ฏออยี ์ เราะหมิ ะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ลา่ วว่า :1( ‫ َ َ َفا َا ةِ ًَا َخ نْ ًا َ ِ نْن لَ نْ َونْ َص ْنب‬،‫َأَيْن ُج ا نْاَ نْ َ ُ ّلاَ ُى ِ َاّل َما َ ْن َم ُع ُى ُ ْنل ُن اّنلِّ َالّي ِث‬ )70 ความวา่ “ฉนั เห็นวา่ ทกุ ความดีงามน้ันมาจากการเจตนาท่ีดี และเพียงพอแลว้ ท่ีทา่ นจะได้รับความดีงาม แมว้ ่าทา่ นยังไม่ ปฏิบตั มิ ันกต็ าม” (1 : 70) 3. ทา่ นดาวูด เราะหมิ ะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ลา่ ววา่ ‫أََا ْنانْص ِب ِل ُّسر ِى‬ َ ‫لَ َر لَاّحنْ ُى‬ ‫َ َعلالَّ َق ْنج‬ ٌ‫َلَ ْن‬ ِ ‫يَ ْنٌ ًما هِ َلاّخُ ُى‬ ،‫ُ ِب اّدسُّل ْنّ َيا‬ ِ ‫َ ِّي ُ َج ٌَا ِ ِ ِى‬ ،‫ِي َلاّم ُث ال اَّلتيِِِق‬ )70 :1( 6

ความว่า “คณุ ธรรมความดงี ามคอื พลงั ของผู้ยาเกรง หาก ร่างกายทกุ ส่วนของเขาได้พร้อมใจกันหลงใหลใน (ความ เพริดแพร้วของ )โลกดุนยาแลว้ ไซร้ การเจตนาของเขา นัน่ เองทีจ่ ะดึงเขาคืนส่สู ภาพเดิม (สภาพของผู้ยาเกรง )ในวัน ใดวนั หนึง่ ” (1 : 70) 4. ท่านสุฟยาน อัษ-เษารยี ์ เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ไดก้ ลา่ วว่า َ ‫َ نْ ُج َش ْنئًا أَ َش َّالد‬ )70:1( ‫َ َ اَّل‬ ‫َونْ َق ِل ُب‬ ‫الَّ ًَا‬ ‫ِِل‬ ‫َالّ ِِت؛‬ ِ‫ه‬ ‫ِم ْنن‬ ّ‫لَا‬ َ َ َ ‫َما‬ ความว่า “ฉนั ไม่เคยเยยี วยาสิง่ ใดทย่ี ากยง่ิ สาหรับฉัน มากไป กว่าการปรบั เจตนาของฉันใหบ้ ริสทุ ธ์ิ เพราะการเจตนาของ ฉนั นน้ั มักจะพลิกผนั ไปมาเสมอ” (1 : 70) 5. ทา่ นยูสุฟ บินอสั บาฏ เราะหิมะฮุลลอฮฺ ไดก้ ลา่ วว่า )70:1( ِ ‫َ نْ ِلّي ُي اّن ِلّ الَّي ِث ِم ْنن فَ َلا ِ َيا أَ َش ُّسد َ َ ااْن َعا ِم ِلي َن ِم نْن ُ ٌ ِل ا ِ نْج ِخ ًَا‬ ความว่า “การทาใหเ้ จตนามคี วามบริสุทธ์ิจากความชว่ั รา้ ย ของมนั นั้น ยากยิ่งกวา่ การท่ผี คู้ นไดท้ าการงานด้วยความ จริงจังในระยะเวลาท่ียาวนานเสียอีก” (1 : 70) 6. ท่านมุฏอ็ รรฟิ บินอับดิลลอฮฺ เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ล่าววา่ 7

)71 :1( ‫َص َلا ُح اانْ َقلنْ ِب ةِ َص َلا ِح اانْ َع َم ِل َ َص َلا ُح اانْ َع َم ِل ةِ َص َلا ِح اّن ِلّ َّلاي ِث‬ ความวา่ “การท่ีหัวใจจะดีกด็ ว้ ยกบั การมีการงานท่ดี ี และการ ท่กี ารงานจะดกี ็ดว้ ยกับการมเี จตนาท่ดี ี” (1 : 71) 7. ท่านอบิ นลิ มบุ ารอ็ ก เราะหิมะฮุลลอฮฺ ไดก้ ล่าวว่า )71 :1( ‫ َ ُ َّلاب َ َم ٍل َ ِت ٍ حُ َص ِغ ُر ُ اّنلِّ الَّي ُث‬،‫ُ لَّاب َ َم ٍل َص ِغ ٍ ُ َع ِ ُم ُى اّن ِلّ َّالي ُث‬ ความว่า “บางทีการงานท่ีเลก็ น้อยอาจกลายเป็นการงานที่ ยงิ่ ใหญ่ไดด้ ว้ ยกับการเจตนา และบางทีการงานท่ีย่งิ ใหญก่ ็ อาจกลายเป็นการงานทีเ่ ล็กนอ้ ยได้ด้วยการเจตนา” (1 : 71) 8. ทา่ นอลั -ฟฎุ อ็ ยลฺ บนิ อิยาฎ เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ลา่ วว่า )71 :1( َ َ‫ِ لاَّ َما يُ ِر ُد ا لَاّ ُا َع اّلَ َ َج لَّال ِموْن َ هِ الَّخَ َ َ ِ َا َح‬ ความวา่ “แทจ้ รงิ สง่ิ ทอ่ี ัลลอฮฺทรงประสงคจ์ ากตัวของทา่ น นั้นคือการ เจตนาและความปรารถนาของทา่ น” (1 : 71) 9. ท่านยสู ุฟ บนิ อสั บาฏ เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ได้กล่าวว่า )71 :1( ‫ِيرَا ُ ا ّلَا ِا َع َالّ َ َج لاَّل أَفنْ َ ُل ِم َن اانْ َقخْن ِل ِفي َ ِّي ِل ِى‬ 8

ความวา่ “การมคี วามบรสิ ทุ ธ์ใิ จต่ออลั ลอฮฺ อซั ซะวะญลั ลา น้ัน มีความประเสริฐยิ่งกวา่ การตายในหนทางของพระองค์ เสยี อีก” (1 : 71) 10. ท่านอมุ รั บนิ -อัลคอ็ ฎฎอบ เราะฎยิ ลั ลอฮอุ นั ฮุ ไดก้ ล่าว วา่ ُ َ ٌَ ْ‫ َالن‬،‫ا َّلا ُا َع لَّا َ َج لَّال‬ َ َ ْ‫ن‬ ْ‫أَفن‬ ‫أ‬ ‫اِل‬ ،‫َ َج لّاَل‬ ‫َ الَّر َ ا اَّل ُا َع ّاَل‬ ‫َ اَلّما‬ َ َ َ ‫ا نْا‬ ‫َما‬ ‫َا ُا‬ ‫ْن َما ِل‬ ‫ُل‬ َ )71 :1( ‫َ ِص ْند ُ اّن ِلّ اَّلي َث ِاّي َما ِعونْ َد ا َّال ِا َع ّلَا َ َج اَّلل‬ ความวา่ “การงานท่ดี ยี ิง่ คอื การปฏบิ ตั ใิ นสิ่งทอี่ ัลลอฮฺ อัซซะ วะญลั ลา ไดบ้ งั คบั ใหป้ ฏบิ ตั ิ การรักษาตัวเองให้ออกหา่ ง จากสิ่งทีอ่ ัลลอฮฺ อัซซะวะญลั ลา ทรงหา้ ม และการเชื่อมัน่ อยา่ งสจั จริงในส่งิ ทมี่ อี ยู่ ณ ท่อี ลั ลอฮฺ อัซซะวะญัลลา ” (1 : 71) 11. ผรู้ ู้บางทา่ น เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ไดก้ ล่าวว่า ‫ْن‬ )72 :1( ‫َال لَّاص َلا ِة‬ ِ ٌْ‫َخَ َفا َضلٌُا ةِال َّالص ن‬ ‫َلَ ْن‬ ‫ةِاْ ِل‬ ‫َ َفا َضلٌُا‬ ،‫َا ِت‬ ‫َا‬ ‫ِ اَلّ َما‬ ความว่า “แท้จรงิ ระดับความประเสริฐของผูค้ นนัน้ ขึ้นอยู่กับ ความปรารถนา(วา่ ใครมคี วามบรสิ ทุ ธิ์มากกว่า ) ไมไ่ ดข้ นึ้ อยู่ 9

กบั การถือศลี อดหรอื การละหมาด (ทีเ่ ขาไดท้ า)เท่านัน้ ” (1 : 72) 12. ทา่ นอิบนุมัสอดู เราะฎิยัลลอฮอุ ันฮุ ไดก้ ลา่ ววา่ َ ،‫اانْ ُف َق ًَا َا‬ ‫ِلٌُا‬ َ :‫َ َلا ٍث‬ ‫نْ ْن‬ ‫َ َع ّللاَ ُمٌا‬ َ ‫ِل َت نْْ ِص ُفٌا‬ ‫ْن‬ ‫أ‬ ‫ةِ ِى‬ ‫ِل ُت َجا‬ ْ‫ن‬ ‫أ‬ ،‫ال سُّل َف ًَا َا‬ ‫ِل ُت َما ُ ا ةِ ِى‬ ‫ِ ََلْن ُك‬ ِ َ ‫اا ِعل‬ ‫ةِ ِى‬ َ ‫ِهلَاّ ُى َتْن‬ ‫َف‬ ْ‫ةِ َق نٌْ ِا ُك ن‬ ‫ َا نْب َخ ُغٌا‬،ْ‫ن‬ ،‫َفِ نْع ِل ُك ْن َما ِعوْن َد ا َّال ِا‬ ‫ُ ُجٌ َ اّن َلّالا ِا‬ )78 :1( ُ ‫َ َ نْ َي ُب َما ِ ٌَا‬ ความวา่ “พวกท่านอย่าศึกษาหาความรู้เพ่อื 3 ประการน้ี 1- เพอ่ื ถกเถียงกับผ้โู งเ่ ขลา (คนท่วั ไปท่ีไมม่ ีความรู้ ) 2- เพื่อ โตเ้ ถียงกบั ผรู้ ู้ 3- เพ่ือใหค้ นอน่ื สนใจพวกท่าน (หมายถึงหา ผลประโยชนก์ ับคนอื่นด้วยความรทู้ ่มี อี ยู่ ) แตจ่ งแสวงหา ความโปรดปราน ณ ทอ่ี ัลลอฮฺดว้ ยคาพูดและการกระทาของ พวกท่านเถิด เพราะนั่นคอื สิง่ ท่ีจีรงั และถาวรยงิ่ กวา่ ส่วนส่งิ อื่นน้ันยอ่ มมลายหายไป” (1 : 78) 13. ท่านสะฮ์ลฺ บิน อบั ดลุ ลอฮฺ อัต-ตุสตะรยี ์ เราะหมิ ะฮลุ ลอ ฮฺ ไดก้ ลา่ วว่า )84 :1( ‫ ِِ َلهّالَ ُى اَ ْن َ لَ ًَا ِاّي ِى هَ ِصّي ٌب‬،‫اَ نْ َ َ َ اّن َاّلل نْف ِ َ نْ ٌا أَ َش لَّا ِم َن ا نْْ ِل ْنخ َلا ِص‬ 10

ความว่า “ไมม่ ีสิง่ ใดเป็นเรือ่ งยากลาบากสาหรบั จติ ใจยง่ิ กว่า “ความอคิ ลาศ ” เพราะจติ ใจไม่มสี ิทธ์ิ (ไมม่ ีอานาจในการ ควบคุม)ใดๆ เลยตอ่ มนั ” (1 : 84) 14. ทา่ นยสู ฟุ บินอลั -หสุ ัยนฺ อัร-รอซยี ์ เราะหิมะฮุลลอฮฺ ได้ กล่าวว่า ‫ َ َ َهَّال ُى‬،‫َ ْنن َقلنْ ِِب‬ ‫َ َ نْ أَ نْجخَ ًِ ُد ِفي ِ ْن َقا ِا ال ِر َا ِا‬ ،‫أَ َع ُّس َ نْ ٍا ِفي اّدسُّل ْنّيَا ا ْنْ ِل ْنخ َلا ُص‬ )84 :1( ‫يَنْنتُ ُج ِاّي ِى َ َ لَ ْنٌ ٍن َخ َر‬ ความวา่ “สิ่งท่หี นักอึง้ ที่สุดในโลกนี้คอื “ความอิคลาศ” กมี่ าก น้อยแลว้ ท่ฉี ันพยายามขจัดความโอ้อวดออกจากหวั ใจของ ฉัน แตเ่ หมอื นกับว่ามนั ไดผ้ ุดออกมาในรูปแบบอน่ื อกี ” (1 : 84) 15. ท่านอบิ นุ อยุ ัยนะฮฺ เราะหมิ ะฮลุ ลอฮฺ ได้กล่าวว่า ดุอาอ์ บางบทของท่าน มฏุ ็อรรฟิ บนิ อบั ดลิ ลอฮฺ เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ นัน่ คอื ‫َج َعلنْ ُخ ُى‬ َ‫َأ‬ َ ‫ُتنْ ُج ِ ََلْن‬ ‫ ِف ُُر اَّل َالَ ِْنم اّلَمأَا‬،‫ِ َ ْنفأَ ِنِْ َخسنْغ‬ ِ ‫ال َللّا ًُ اَّل‬ ، َ ًَ ‫َ نْج‬ ‫ِم َّالما‬ ‫خَ نْأَغ َِف نُْر َُات‬ ْ‫ن‬ َ ،‫ِاّي ِى‬ َ ‫ ُ اَّل ُع ْند ُت‬،‫ِمونْ ُى‬ ،‫ِ لَ َ ةِ ِى‬ ‫َقلنْ ِِب ِموْن ُى َما قَ نْد‬ َ َ َ َ‫ل‬ ‫ةِ ِى‬ ِ ‫َ ْنم ُج‬ ‫َأَ نْ َخ نْغ ِف ُر َا ِم الَّما‬ :1( ‫َع ِل نْم َج‬ َ َ‫فَ َ اا‬ )84 11

ความว่า “โอ้อลั ลอฮฺ ฉนั ขออภัยโทษตอ่ พระองค์ในความผดิ ทีฉ่ นั เคยสานกึ ต่อพระองค์ แต่แล้วฉนั ก็ไดท้ ามนั อีก และฉัน ขออภัยโทษต่อพระองคใ์ นสิง่ ทีฉ่ นั บังคับตัวเองให้ทามันเพอื่ พระองค์ แล้วฉันก็ทามนั เพอ่ื พระองคไ์ มส่ มบูรณ์ และฉนั ขอ อภยั โทษตอ่ พระองค์ในสง่ิ ที่ฉนั ตั้งใจจะทาเพือ่ แสวงหา ความโปรดปรานของพระองค์ แต่แลว้ กม็ สี ง่ิ ท่ีมาปนเป (ความตั้งใจน้ัน )ในหวั ใจของฉนั ในสิง่ ท่ีพระองค์ทรงรดู้ ียิ่ง ” (1 : 84) 16. ท่านอบิ นุเราะญับ เราะหิมะฮุลลอฮฺ ไดก้ ล่าววา่ ‫ْن َ ٌَا ِ ِح‬ َ ُ ‫ لَ ِ َ ِمونْ ُى َض نْع‬،‫ا نْْ ِلي َما ُن اْنْ َلا ِ ُن‬ َ ‫َ َ نْ َب َهَّال ُى َم َ َض ُع‬ ‫ا‬ ‫نْ َما ِل‬ ‫أ‬ )111 :1( ‫اا َلّا ا ِي َر ِة أَيْن ً ا‬ ความว่า “ไม่ต้องสงสยั ว่า เมือ่ ความศรัทธาภายในจติ ใจได้ อ่อนแอลง การงานของรา่ งกายกจ็ ะออ่ นแอตามไปดว้ ย” (1 : 111) 17. ท่านอิบนุเราะญบั เราะหิมะฮุลลอฮฺ ได้กลา่ วว่า ‫َ َهالَّ ُى‬ ،‫َالْن ُم َرا َق َت ِث‬ ِ ٌ ُ ُ‫َ ْنج ِى ال ْنح‬ ‫َ ْنع ُت َد النْ ُم نْ ِم ُن‬ ‫نْ َلا َن ُي ٌَ أَ نْن‬ ‫ْن‬ ََ ‫َ اّلَ ُى ِفي اّدُّسل ْنّيَا‬ ‫اْ ِل‬ )126 :1( ‫يَ َرا ُ ةِ َقلْن ِت ِى َ َونْ ُ ُر ِ ََلْن ِى ِفي َا ِل ِعتَا َحِ ِى‬ 12

ความวา่ “อัล-อิหสฺ าน คือ การที่ผูศ้ รทั ธาไดอ้ ิบาดะฮฺต่อพระ เจา้ ของเขาในดนุ ยาด้วยความต้งั ใจและรถู้ งึ การสอดส่อง (ของพระองค์) เสมือนว่าเขาได้เหน็ พระองค์ดว้ ยกับหวั ใจ ของเขา และกาลงั มองไปยังพระองค์ขณะท่ที าอบิ าดะฮฺ” (1 : 126) 18. ผ้รู บู้ างท่าน เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ล่าวว่า )129 :1( َ ‫احَلاّ ِ ا َالّ َا أَ ْنن يَ ُكٌ َن أَ ْني ٌَ َن اّن ّالَلا ِا ِر َن ِ ََلْن‬ ความวา่ “จงยาเกรงต่ออัลลอฮฺเถดิ อย่าทาเหมือนกับว่า พระองคค์ ือผูท้ ่ีมีคา่ เล็กนอ้ ยทสี่ ุดในบรรดาผูท้ ่กี าลังมองทา่ น อย”ู่ (1 : 129) 19.ผู้รู้บางท่าน เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ล่าววา่ )129 :1( َ ْ‫ َا نْ خَ نْ ِ ِموْن ُى َ َ قَ نْد ِ قُ ْنر ِ ِى ِمون‬، َ ْ‫َخ ِ ا الَّ َا َ َ َق ْند ِ ُق ْند َحِ ِى َعلَّين‬ ความวา่ “จง (พยายาม) เกรงกลวั ตอ่ อัลลอฮฺ เท่ากบั ที่ พระองคม์ อี านาจเหนือท่าน และจง (พยายาม) ละอายต่อ พระองค์เท่ากบั ท่พี ระองคม์ ีความใกล้ชดิ กับท่าน” (1 : 129) 20. ท่านอบิ นุเราะญบั เราะหิมะฮุลลอฮฺ ได้กลา่ วว่า 13

‫َلا ِع ِى‬ ِ ‫ َا‬،ُ ‫ا الَّ ِا ِيَلّاا‬ ‫ا ِ ُم َ ا َي َد ِة‬ َ ْ‫اانْ َعتنْ ُد َ َ ا نْ ِخ ن‬ ‫َ ْنع َم َل‬ ‫ َ ُي ٌَ أَ ْنن‬،‫َم َقا ُ ا ْنْ ِل نْخ َلا ِص‬ ‫ُ نْ ِل ٌي‬ ِ ٌَ ًُ ‫ َا‬،‫َعلَّينْ ِى‬ ‫َ َم ِل ِى َ َع ِم َل‬ ‫ا‬ ‫َ ااْن َعتنْ ُد َي َا ِفي‬ َ ‫نْ خَ ْن‬ ‫ِ َذا ا‬ َ‫ ف‬،‫ِ ِى ِموْن ُى‬ ‫يْن ِىِِ َل َ ّالَنُق ْنرا‬،َّ‫ِ َاَّلع ِال‬ َ ‫َ نْ ِ ا اَّل ِا‬ َ ‫ِ لنْ ِت َفا ِت‬ ‫َ َم ِل ِى َ نْم َو ُع ُى ِم َن‬ ‫َ ِفي‬ ِ‫ُ َذل‬ َ ‫ْن ِخ ْن َ ا‬ ‫َا َحِ ِى‬ ِ )129 :1( ‫ةِااْن َع َم ِل‬ ความวา่ “สถานะของ “อัล-อคิ ลาศ” คือ การท่บี ่าวคนหนึ่งได้ ทาอะมัลดว้ ยความรสู้ ึกว่าอลั ลอฮทฺ รงมองดเู ขา ทรงรับรู้ถึง สงิ่ ที่เขาได้กระทา และทรงใกล้ชิดกบั เขา ดงั น้ันเมอ่ื บ่าวคน หนงึ่ มคี วามรู้สกึ เชน่ นใ้ี นอะมลั ของเขาและได้คงอยใู่ นสภาพ นัน้ เขาก็คอื ผู้ทบี่ ริสทุ ธ์ิใจตอ่ อลั ลอฮฺ เพราะการท่ีเขาอยใู่ น สภาพนน้ั ขณะทาอะมลั มันจะยบั ยง้ั เขามใิ ห้หนั ไปสนใจส่ิง อื่นนอกจากอัลลอฮฺ รวมถงึ ความปรารถนาของเขา (ต่อ ความโปรดปรานของอัลลอฮฺ) ในการทาอะมัลน้ันๆ” ( 1 : 129) 21. ท่านอิบนุ เราะญับ เราะหิมะฮุลลอฮฺ ได้กลา่ วว่า ‫َ ُي ٌَ أَ نْن‬ ،‫ِ ََّال ِاااْنةِ َغَقّيْنلنْ ِتُ ِبى‬ ‫َ نْع َم َل ااْن َعتْن ُد َ َ ُم ْنقخَ َ ُم‬ ‫ َ ُي ٌَ أَ نْن‬،‫َم َقا ُ النْ ُم َ ا َي َد ِة‬ .‫َ انْ ِعّيَا ِن‬ ‫ا َي َدحِ ِى‬ َ ،‫َوْن ُف َ اْنْ َل ِص َ ُة ِفي اانْ ِع نْر َفا ِن‬ ‫َالّ يَ ِص‬ َ )129 :1( ‫ْن َلا ِن‬ َ‫ نْْ ِل‬،‫اُيانْ ٌََقلنْ َ ُ ِقبّيةَِقا ُثْنْ ِل َيم ََقماا ِ ِنا‬ َ ٌ‫يَ َ َو لَّا‬ ‫ا‬ َ ‫َ َي‬ 14

ความวา่ “สถานะของ “อัล-มชุ าฮะดะฮ”ฺ นน้ั คอื การทบี่ ่าวคน หนง่ึ ไดท้ าอะมลั ในสภาพทีเ่ ขาได้มองดอู ัลลอฮดฺ ว้ ยกับหวั ใจ ของเขา โดยทีเ่ ขาไดจ้ ดุ ประกายหัวใจด้วยกับความศรัทธา และฝา่ ฟันมติ ขิ องการมองเหน็ กระทงั่ สิ่งทเ่ี ร้นลับน้นั กลายเป็นสิ่งท่ปี ระจักษป์ ระหน่งึ เหน็ ไดด้ ้วยตาเปล่า และ เชน่ น้ีเองคือสถานะอันเทยี่ งแท้ของ “อัล-อิหฺสาน” ( 1 : 129) 22. ท่านมุสลิม บิน อาบิด เราะหมิ ะฮลุ ลอฮฺ ได้กล่าวว่า ‫ُد النْ ُم ِطّي ُعٌ َن‬ ‫ َما‬:‫َقَا َل‬ ،‫َ الَّ أَ ُمٌ َت‬ ‫بأَ أََمنْاْن َ َب ََرخ َِِمرف َيْنجن اُُجص ْناَُدِلمْن ٌَْننِِة ِةَيةِا نُِْماوَ َاأَأَ َةََجَلّااًد ِةاِفي‬،‫نْااَّ َدمسُّلَاّلا ٌَْنّاَعَياُِث‬ َ ٌْ‫لَ ن‬ ‫ِ اَلّ ِا‬ ‫ْن ِفي ا ْنا ِخ َر ِة‬ َ َ َ َ ،ْ‫ّيِ ِد ِي ن‬ ‫ا‬ ‫َ اَّل ًة‬ ‫ِم ْنن‬ ِ ‫ْن َل ُب‬ ‫أ‬ ‫قُلٌُ ِ ًِ نْ ِم َن‬ َ ‫ِفي‬ ِ ‫َع‬ ًُ َ‫ل‬ ِ ‫ّي‬ ‫ ُ ّلاَ ُ ِ َ َعلَّينْ ِى‬،‫اّن َّلال َ ِر ِ ََلْن ِى‬ )133 :1( ความว่า “ถ้าไมเ่ พราะละหมาดญะมาอะฮฺแล้วไซร้ ฉันจะไม่ ออกจากประตบู ้านหลงั นเี้ ป็นอนั ขาดจนฉนั เสียชีวติ ไปเลย” ทา่ นไดก้ ล่าวอีกวา่ ท่านจะไมพ่ บผทู้ ่ยี าเกรงต่ออัลลอฮคฺ นใด ท่จี ะลมิ้ รสแหง่ ความหอมหวานในโลกนยี้ ่ิงกวา่ ผ้ทู ีอ่ ยู่ลาพงั และเฝ้าวงิ วอนต่อพระองค์ และฉนั คดิ วา่ สาหรับพวกเขา แลว้ ในวนั อาคิเราะฮฺจะไมม่ ีการตอบแทนใดทีย่ ิง่ ใหญ่ และ 15

เป็นท่ีอ่มิ เอบิ ใจมากไปกวา่ การไดม้ องไปยังพระพกั ตข์ อง พระองค์” หลงั จากนนั้ ท่านก็เป็นลมหมดสตลิ ง (1 : 133) 23. ทา่ นอบิ รอฮีม บิน อดั ฮัม เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ได้กลา่ ววา่ ََ‫أ‬،‫ٍرّرلِاةِع َلاَّوَلاّْنقَُصلَحنَْدانْونْمِتْناِر َاََِ َِجن‬،‫اْنا ََع ِلاَِنَُْكَطااٌََ َل َْننُْلحَلناَ َخِت ْنِّْنين ِِِذ ُّلَاَِِفْنَتبياُراِ َلَذَنْشاِنَْلِْنفٌَََتاَّلْنٌلْنيَِِا َِىةَاا‬،‫وْنَِجََد ََِاَاَََق‬،ََ‫ ِلطَِشفَلَّاََّالا ِنٌْاص َاُقذَاّلِِاطفََّ َيِيّلاَ ُ ِوْنَِِعب‬،‫انَْاعناحََنْ َّنلاََْرشَط ِنُْوْنَجعَئًبنَاقَاٌِا‬،ً‫َاِّأَداَالِّملْنحَُ ََْنْننَِفاذَِجااِيَالرنَِْ َمِالََّاَجتع ِِتَالٍََّينْاَلأَاَْن‬،ََِ‫أََََََأَجنَْشْنًََّلَاٌ نْانٌٍْل‬ ِ ‫َ َ ْنق ِل َ َ َ ِّي‬ ‫لي‬،َِ‫انْْنْقَ َأََلعلْنانْ ِتَ ِل ِِف‬،‫ِأَْنَمنَْ َحَ ِ الَّتفالُخينْ ِمَُمى َاَ ِننِْفا ٍيراا‬ )133 :1( ความวา่ “ตาแหนง่ อันสูงสง่ ที่สดุ คอื การอุทศิ และการสรา้ ง ความคุน้ เคยตอ่ พระเจา้ ด้วยกับหวั ใจ ความนึกคิด และ รา่ งกายทุกสว่ นของทา่ น จนกระท่งั ทา่ นจะไมห่ วังตอ่ ผใู้ ดเว้น แต่ต่อพระเจา้ ของท่าน และจะไม่กลัวส่ิงใดเว้นแตต่ อ่ ความผิดของทา่ น และได้ปลูกฝังความรกั ตอ่ พระองค์ใน หวั ใจของทา่ น จนกระท่ังไมม่ ีส่งิ ใดท่ีจะมีอทิ ธพิ ลต่อมนั ได้ อีก เมือ่ ทา่ นอยู่ในสภาพเช่นนน้ั ทา่ นกจ็ ะไมส่ นอกี เลยว่า ทา่ นจะอยู่บนแผน่ ดนิ หรือผืนนา้ อยู่กลางทรี่ าบหรอื บนภเู ขา ความคนึงหาของทา่ นทีจ่ ะพบผ้เู ป็นทรี่ ัก (อลั ลอฮ)ฺ ย่อมมีย่ิง 16

กวา่ ความคนึงหาของผกู้ ระหายต่อนา้ อนั เยน็ สดช่ืน มากกวา่ ความปรารถนาของผหู้ ิวโหยตอ่ อาหารท่ีเอรด็ อร่อย และ สาหรับท่านแล้วการราลกึ ถึงอัลลอฮฺนนั้ มคี วามหอมหวานย่งิ กวา่ นา้ ผ้ึง หอมหวานยิง่ กวา่ นา้ บรสิ ทุ ธิ์ในขณะท่หี ิวกระหาย ในวันทรี่ ้อนจดั เสียอกี ” (1 : 133) 24. ท่านมะอรฺ ฟู เราะหมิ ะฮลุ ลอฮฺ ได้กล่าวแกช่ ายคนหนึ่งวา่ )134 :1( ‫ َأَهِ َل َ َ َم نٌْ ِض َ َش ْن ٌَا َا‬، َ ‫حَ ٌَ ّالَ ْن َ َ ا اّلَ ِا َ لاَّ يَ ُكٌ َن َج ِل َل‬ ความวา่ “จงมอบหมายต่ออัลลอฮฺ กระทงั่ พระองค์ทรงเป็นผู้ อยรู่ ่วมกับทา่ น เป็นทค่ี ุ้นเคยของท่าน และเป็นผ้ทู ี่ทา่ นจะ ปรับทุกข์ด้วย” (1 : 134) 25. ท่าน ซุน-นนู เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ได้กล่าววา่ ْ‫ن‬ :‫اَلّ َقا َل‬ ٌْ‫َ َ ي َ ْنل َخ ن‬ َ‫ِم نْن َع َلا َم ِث الْن ُم ِ ِتي َن ِ لاَّ ِا أَ ْنن َ ي‬ ‫ِ َذا‬ ‫ِفي ُص ُد‬ ُ ،‫َم َع ُى‬ ‫ُ ٌا‬ ِ ‫ِِ َل ّاَلن ا اَّل َا‬ ،ُ ‫بِ ِل ٌَا‬ ‫َ ُلٌا‬ ِ ‫أَ َج سُّل‬ َ ‫َ َعا‬ ،‫ةِا لَاّ ِا‬ َ ِ َ ، َ ‫َ َعا‬ :1‫ا َاْن َعا َِك ِاَني َانانْأََق ْنلنْن َُُبِي ُّستٌ ُا ُسِّب ٌَاا ُ َّلا(ِا‬ ‫أ‬ )134 ความวา่ “เคร่อื งหมายบางประการของผู้ท่ีรักอลั ลอฮฺ คือ พวกเขาจะไมส่ รา้ งความคุ้นเคยต่อส่งิ ใดอ่นื จากพระองค์ และจะไมร่ ู้สึกวา้ เหวต่ อ่ พระองค์ ทา่ นได้กลา่ วอีกว่า เมื่อ 17

หวั ใจไดม้ คี วามรักต่ออัลลอฮมฺ นั ก็จะมคี วามคุน้ เคยกบั พระองค์ เพราะอัลลอฮไฺ ดท้ าให้หัวใจของผู้รจู้ กั พระองค์นัน้ สงู ส่งกว่าการทพี่ วกเขาจะรักผอู้ ืน่ นอกจากพระองค์ได้” ( 1 : 134) 26. ท่านอบิ นุเราะญบั เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ได้กล่าววา่ ‫ ِع ِونْ الَّم َاد‬،‫َُعلٌَّينَْا ًَاا اْناَّنا َّلالحِا َم ُ ِثا‬ َ‫بُلنْل َفََ ِخ َِلنْا َمَ ََنْالَلاٍثنْأَص نْةَاْنَلَيا ُِْنثِلصوَلَِافٍثُّثني َاّلللِاالْن ِ َعْنِاَختْن ِفَِرِّاَّليدِ ُث‬،ِِ‫ٌ)ََاِاّقَخَِيحَْنْنغد ٍِل َ ُُكَ نْعبٌَ َم نُْ ُن ٌَِلعبِلَّاَذَيْنلللِ َِّالىَتر َ ُجح‬1َ‫لل‬7ُّ‫س‬،ٍ ِِ‫ل‬2‫ْنَاَ َنْاَمل‬:‫ ََث‬1‫َثاًحِِث(اََم‬،‫اا َِلمنِْأَخ َنْمنْاَنَالَّانْنٌحصِاَِِمجَتخِ ِل‬ ُ ‫َ ّلاَط ِل‬ ‫حٌُ ِج ُب‬ ‫ةَا ِ ِو ِى َخ نْصلَ ٌث َخ ِفّ َالّي ٌث ِم نْن‬ ‫ َا ُخٌ ِج ُب َ ُ ُ ْنل َن‬،ِ ‫ُ ُم ِر‬ ความวา่ “จุดจบของชวี ติ ทีเ่ ลวรา้ ยอาจเกิดจากความชว่ั ซ่อน เร้นทีแ่ ฝงอยู่ในจติ ใจของบา่ วคนหนง่ึ ซงึ่ คนอื่นไม่เคยเหน็ มนั อาจเป็นการงานทเี่ ลวทรามหรอื อะไรเยีย่ งนั้น ซงึ่ ลักษณะ นิสยั ท่ีถกู ซอ่ นไวน้ ้ีเองทีท่ าใหเ้ ขามจี ดุ จบของชีวติ ทเ่ี ลวรา้ ย เชน่ เดียวกนั คนคนหนึ่งอาจจะมีพฤติกรรมของชาวนรก แต่ ในจติ ใจของเขาน้นั มลี ักษณะนสิ ยั ที่ดงี ามแฝงอยู่ และ ลักษณะนิสัยดงั กลา่ วสามารถมีอิทธพิ ลเหนือเขาในชว่ ง สุดท้ายของชีวติ และทาใหเ้ ขามจี ุดจบของชวี ติ ทีด่ ี” (1 : 172) 18

27. ท่านอับดุลอะซซี บนิ อบี เราวาด เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ได้ กลา่ ววา่ َ ‫ا لَاّا ِِت‬ ‫أ‬ )173 :1( ‫ْن َق َعخنْ ُى‬ َ ِ ‫ َف ِ َّلا ًَا‬،‫ُسّهٌُ َب‬ ‫ا لَاّ ُقٌا ا‬ ความวา่ “จงเฝา้ ระวงั ต่อความผิดบาป เพราะมันจะสร้าง ความเสยี หาย(ในชว่ งสดุ ท้ายของชีวติ )แกเ่ ขาได้” ( 1 : 173) 28. ท่านอบิ นเุ ราะญบั เราะหมิ ะฮลุ ลอฮฺ ได้กล่าววา่ َ‫ َ ِم ْنع ُج َ ُ ٌ َل ا ّاَل ِا َص ّال‬:‫ فَ ُلئِ َل َ نْن َذلِ َ َا َقا َل‬،‫ةَ َكٍ َب نْع ُ ال اَلّص َ اةَ ِث ِعوْن َد َم ْنٌحِ ِى‬ َ :‫ َا َقا َل‬،‫َخلنْ َق ُى َقتْن َ َخ ْني ِن‬ َ ‫ا َلاّ َا َ َعا َ َق َت‬ « :‫َ َ لّالَ َ َ ُقٌ ُل‬ ‫ا َّلا ُا َعلَّيْن ِى‬ ‫ِفي‬ ‫ِا‬ ُ ‫َي‬ )173 :1( ‫َ َخ ْني ِن ُونْ ُج؟‬ ‫نْ ِي ِفي أَ ِي اانْ َقتْن‬ ‫ِ الَّ َن‬ َ َ »ِ ‫َ ِا ِفي اّن َاّللا‬ ُ ‫ َ َي‬،‫ا نْ َ ّلاَو ِث‬ ‫أ‬ ความวา่ เศาะหาบะฮทฺ า่ นหนง่ึ ไดร้ อ้ งไหใ้ นขณะที่ใกล้ เสยี ชีวิต มีคนถามวา่ ทาไม? ทา่ นจงึ ตอบว่า ฉันไดย้ นิ ท่าน เราะสูลลุ ลอฮฺ ศอ็ ลลลั ลอฮุ อะลยั ฮิ วะสลั ลัม กลา่ วว่า “แท้จริง อลั ลอฮไฺ ดก้ าหนดปวงบา่ วของพระองค์เปน็ สอง พวก โดยตรสั ว่า กลุม่ นี้เปน็ ชาวสวรรคแ์ ละกลุ่มนเี้ ป็นชาว นรก” และฉนั ก็ไม่รวู้ ่าตวั ฉันอย่ใู นกลุ่มไหน ? (1 : 173) 29. ทา่ นอบิ นเุ ราะญบั เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ได้กล่าวว่า 19

‫ أَ َخا ُ أَ ْنن‬:‫َ َ ُقٌ ُل‬ ِ ‫َتْن‬ ‫َن‬ َ َ‫ف‬ ، ِ ‫ نْاَأَ ٌَا َخِّاي‬:‫َِ ُقٌ َ ُال‬ ِ‫ال اَّلل ٌَاة‬ ‫نْ خَ سُّد قَلَ ُق ُى ِم َن‬ َ ‫ُ نْفّيَا ُن ي‬ ‫َ َن‬ َ ‫ا نْْ ِلي َما َن ِعونْ َد النْ َم نٌْ ِت‬ ‫لَ َب‬ ُ ‫أَ نْن‬ ُ َ ، ِ ‫َتْن‬ َ ،‫ِ َخا ِب َش ِقّ ًيا‬ ْ‫ن‬ ُ ‫ٌُ َن‬ َ ‫ْن‬ ‫أ‬ ‫اا‬ ِ ‫أ‬ ‫ِفي‬ ‫أ‬ )173 :1( ความวา่ “ทา่ นสฟุ ยาน อัษ-เษารีย์ เป็นผู้ที่มีความวติ กกังวล อยา่ งยิง่ ในสิ่งท่ีไดท้ าไปและการงานทเี่ ป็นบนั้ ปลายของชวี ติ ซง่ึ ทา่ นเคยรอ้ งไห้และกลา่ ววา่ ฉนั เกรงวา่ ตัวฉนั จะถูกบนั ทกึ ในบัญชวี ่าเปน็ คนชว่ั แล้วท่านก็ร้องไหแ้ ละกลา่ วต่อว่า ฉัน กลัวว่าอหี มา่ นของฉนั จะสญู เสยี ไปในชว่ งท่ีเสยี ชีวติ ” ( 1 : 173) 30. ทา่ นอบิ นุเราะญบั เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ได้กล่าววา่ ‫ قَ نْد‬،‫ يَا َ ِب‬:‫َ َ ُقٌ ُل‬ ‫ُ ٌ َل ََلنْ ِل ِى‬ ‫َع ِل نْم َج‬ )174 :1( ‫َمالِ ٍ ؟‬ ،‫لِحنّْ َي ِخ ِى‬ َ َ‫ا‬ ً ‫قَأَاةِ ِي‬ ِ ‫ َف‬،ِ ‫اّن لَّالا‬ ُ ٌ‫ٍ َ ُق‬ ‫ْنب ُن ِي َوا‬ ُ ِ‫َ َ َن َمال‬ ‫نْ ِن َم ْن ِ ُل‬ َ ‫اّد لّاَلا‬ ‫َ ا ِا ِن‬ ‫ْن َ َلّاو ِث ِم نْن‬ ‫َ ا ِا َن ا‬ ความวา่ “ทา่ นมาลิก บิน ดนี ารฺ เคยยืนตลอดท้งั คนื พร้อมกับ จบั เคราของท่าน แลว้ กล่าวว่า โอพ้ ระเจา้ ของฉนั พระองค์ ทรงรู้ดยี ง่ิ วา่ ผู้ใดจะไดพ้ านกั ในสวรรค์และผใู้ ดจะไดพ้ านกั ในนรก แล้วตวั ของมาลกิ เล่าจะอยู่ ณ ท่ีใดของทพี่ านกั ทงั้ สอง ?” (1 : 174) 20

31. ท่านอบูอัด-ดรั ดาอ์ ไดก้ ลา่ วว่า ‫ٌ َن‬،‫َ ََّالخخيِ نَِْقّ َياَث لاَّأَ َا نْناانْيَ َعتْن ُكُد‬ ‫ال ّلَات نْق ٌَى أَ ْنن‬ ،‫َهلاَّ ُى َ َلا ٌل‬ ‫َما‬ َ ‫َ ْن ُ َا َب ْنع‬ ‫َ َ َّلا‬ ،‫َاّل ٍة‬ ‫َذ‬ ‫ِم نْن ِمرنْ َقا ِل‬ ‫َ َّلاخ ِقّيَ ُى‬ َّ‫لا‬ َ ُ ‫َ َما‬ )209:1( ‫ال ْنحَ َرا‬ ‫َ نْي َن‬ َ ‫َجاةًا ةَ نْوَ ُى‬ ،‫َرا ًما‬ ‫يَ َرى‬ ِ ِ َ ความวา่ “การมคี วามยาเกรงท่สี มบรู ณ์ คอื การท่ีบา่ วคนหนึง่ ได้ยาเกรงตอ่ อัลลอฮฺ กระท่งั เขาไดย้ าเกรงต่อพระองคใ์ นสิง่ ท่ีมนั เล็กนอ้ ยแมเ้ พยี งเท่าผงธุลี ขนาดท่ีเขาได้ละท้ิงบางส่งิ บางอย่างทเ่ี ขาเห็นวา่ มันหะลาล เพราะเกรงว่ามนั จะเป็นสิ่ง ทหี่ ะรอม เพอ่ื เปน็ ส่งิ ทีป่ ิดก้นั ระหว่างตัวเขากบั ส่งิ ท่ีหะรอม” ( 1 : 209) 32. ท่านอัล-หะสนั อัล-บัศรีย์ เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ล่าวว่า )209:1( ِ ‫َما َااَ ِج ال َّالت ْنق ٌَى ةِالْن ُم َّالخ ِقي َن َ لَّا حَ َر ٌُا َ ِر ًا ِم َن ال نْحَ َلا ِل َ َا َف َث ال نْحَ َرا‬ ความวา่ “ความยาเกรงจะคงอยูพ่ ร้อมกับผูย้ าเกรง กระทั่ง พวกเขาไดล้ ะทิ้งส่วนมากจากสงิ่ ทหี่ ะลาลเพราะเกรงว่าจะ ตกไปทาสง่ิ ท่หี ะรอม(คือเกรงวา่ การทาส่ิงหะลาลบอ่ ยๆ จะ นาสูก่ ารทาส่งิ ท่หี ะรอมในภายหลัง)” ( 1 : 209) 33. ท่านสุฟยาน อษั -เษารยี ์ เราะหมิ ะฮลุ ลอฮฺ ได้กลา่ วว่า َ َ ‫النْ ُم الَّخ ِقي َن‬ )209:1( َ ‫ُ لَاّخ‬ ‫لَّا َق ْنٌا َما‬ ‫ا‬ ُ ًُ ‫َّلا‬ ‫ِِل‬ ‫سُّمٌا‬ ُ ‫ِ الَّ َما‬ 21

ความว่า “แทจ้ ริง สาเหตุที่พวกเขาถูกขนานนามว่า “บรรดาผู้ ยาเกรง” ก็เพราะพวกเขามีความระวงั ป้องกนั แม้ส่งิ ทีไ่ ม่ จาเป็นตอ้ งระวงั ” (1 : 209) 34. ท่านสุฟยาน บนิ อยุ ัยนะฮฺ เราะหมิ ะฮลุ ลอฮฺ ได้กล่าววา่ ،‫َا ِج ًا ِم َن ال ْنحَ َلا ِل‬ ِ ‫َ َ ْني َن ال ْنحَ َرا‬ ‫َ ِقّي َق َث ا نْْ ِلي َما ِن َ اّلَ َ ْن َع َل ةَ نْوَ ُى‬ ‫َ يُ ِصّي ُب َ تنْ ٌد‬ )209:1( ‫َ َما َ َ اةَ َى ِموْن ُى‬ ْ‫ن‬ َ ْ‫ن‬ ‫اْ ِل‬ َ ‫يَ َد‬ ‫لَّا‬ َ َ ความว่า “บา่ วคนหน่งึ จะไม่บรรลุถงึ แกน่ แท้ของอหี มา่ น จนกวา่ เขาจะได้สร้างให้มีส่ิงก้นั ระหว่างตัวเขากบั ส่ิงทห่ี ะ รอมน้นั ดว้ ยสิ่งกัน้ ที่หะลาล และจนกวา่ เขาจะละท้ิงความผดิ และส่งิ ท่มี ันมคี วามคลมุ เครอื ” (1 : 209) 35. ทา่ นอิบนุเราะญับ เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ไดก้ ล่าวว่า ‫َا ْنج ِخ َواةَ ُى الْن ُم َ لاَّر َما ِت‬ ‫ااْن َعتْن ِد ِِبَ ٌَا‬ ‫أَ لاَّن َص َلا َح َ َر‬ ‫َا ِ َقا َا ُ لِل سُّ َت ًَا ِت‬ ‫ اَ نْ َ ِاّي ِى‬،‫قَلنْ ُت ُى َ ِلّي ًما‬ ،‫ِ ِى‬ ِ ‫ فَ ِ َذا‬.‫َ ِث قَلْن ِت ِى‬ ‫ِت‬ َ ‫ِ َ َل َب َص َلا ِح‬ ‫َ َن‬ ‫َ َر‬ ‫َمَحَ َاّلت ُث‬ ‫مَحَ َالّت ُث ا َّلا ِا‬ ‫لَّا‬ ٌُ‫َ َخ نْ ّيَ ُث النْ ٌُق‬ ‫َصلَ َ نْج َ َر َ ُت‬ ِ ‫َ ا نْج ِخوَا ُب النْ ُم‬ ‫ٍّر لِل ّسُ َت ًَا ِت َ َ ًا‬ ،‫ِ ِاّي َما يَ نْك َر ُي ُى‬ ‫ِ ْنن َ َن ااْن َقلْن ُب‬ ‫ا اَّل ِا‬ ‫ّيَ ُث‬ ْ‫ن‬ ‫َ َخ‬ ،‫َما ُُ ِي سُّت ُى ا َّلا ُا‬ ،ُ ‫َعلَّيْن ِى ا ِتَا ُ َي ٌَا‬ ٌَ َ‫ َح‬،‫َ لَّار َما ِت ُ ِ ًَا‬ ِ‫نْن َذل‬ ََ ََ َ ٌْ‫ َق ِد ا نْ خَ ن‬،‫فَا ِ ًدا‬ َ ،‫ِ ًَا‬ ُ ٌ‫ا ِم ْنََن ٌَاالْنِ ٌُ ِقُح‬ ‫النْ ُم‬ ‫ِفي‬ ِ َ .‫َ اّلَر َما ِت‬ 22

ُِ َ ‫َا نْتَ َع َر نْج‬ ،‫ُ ِ ًَا‬ )‫ح‬2ِ 1ِ 0‫ٌا‬:َ 1َ ‫َا َراْن ََقلْن ُتِبا( ْن‬ ‫فَ َل َد ْنت‬ ،‫َلَ نٌْ َ ِر َي ُى ا اَّل ُا‬ ،‫ُُ ِي سُّت ُى‬ ‫َ َ لَ ُب َما‬ ِ ‫ِتَا ِ َي ٌَى‬ ‫َ ِت ًَا ِت ِ َ َل ِب ا‬ ‫َالْن ُم ْن‬ ‫النْ َم َعا ِا‬ ความวา่ “แท้จริง การเคล่ือนไหวอวัยวะรา่ งกายของบ่าวคน หนงึ่ จะดี หลีกห่างจากสิง่ ท่ีหะรอม และเฝ้าระวงั จากส่ิงที่ คลมุ เครอื ไดน้ ัน้ ก็ข้นึ อยกู่ ับหัวใจท่ีดี ดงั นน้ั หากหัวใจของ เขาบรสิ ทุ ธิ์ ไม่มีส่งิ ใดนอกจากความรกั ตอ่ อลั ลอฮฺ รกั ตอ่ ส่ิง ท่ีพระองคร์ กั กลวั อัลลอฮฺ และเกรงวา่ จะตกไปทาสิง่ ที่ พระองคไ์ ม่ชอบ อวัยวะท้งั หมดของร่างกายก็จะดีไปดว้ ย และเป็นเหตใุ หอ้ อกห่างจากสิ่งตอ้ งห้ามทุกประการ รวมถงึ ส่งิ ทคี่ ลมุ เครือท้ังหลายเพราะเกรงวา่ จะพลาดไปทาสิง่ ทีห่ ะ รอม แต่หากหัวใจไมด่ ี ถูกครอบงาดว้ ยอารมณใ์ ฝต่ า่ ให้ ปฏิบตั ิตามต้องการ แมเ้ ป็นสิ่งที่อัลลอฮไฺ ม่ชอบกต็ าม อวยั วะทงั้ หมดของร่างกายก็จะไมด่ ี และเป็นต้นกาเนิดของ การฝ่าฝนื และส่ิงที่คลุมเครอื ท้ังหลายตามปริมาณท่หี วั ใจได้ ปฏบิ ตั ิตามอารมณใ์ ฝต่ า่ ” (1 : 210) 36. ทา่ นอบิ นุเราะญบั เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ไดก้ ล่าวว่า 23

‫َ هَ ْنج‬ ‫َصال ِحًا‬ ُ ‫َ َن النْ َم ِل‬ ‫ َف ِ ْنن‬...ُ ُ ٌُ‫ا ِا ُجو‬ َ ‫َ ِقّ َّالي ُث ا ْنِ َل نْع‬ َ ،‫ُ ا نِْ َل نْع َ ا ِا‬ ‫اانْ َقلنْ ُب َم ِل‬ ُ ‫َوْن َف‬ َ َ ،‫َد ًة‬ ِ ‫الْن َم َراةَ ِث َفا‬ ِ ِ ًَ ِ‫َ هَ نْج ُج ُوٌ ُ ُ ة‬ ‫َ َن َفا ِ ًدا‬ ٌ‫َي ِ ِ ا نْ ُ ُو‬ )210:1( ُ ‫َ ِ نْن‬ ،‫َصالِحَ ًث‬ ُ ِ ‫ِعونْ َد ا اَّل ِا‬ ‫ال لّاَل ِلّي‬ ‫اانْ َقلْن ُب‬ ‫َّلا‬ ความว่า “หัวใจคอื พระราชาผบู้ งั คับบัญชาอวยั วะต่างๆ ส่วน อวยั วะเปรยี บเสมอื นเป็นทหารของมนั ดงั นน้ั เม่อื ผูบ้ งั คบั บญั ชาดยี อ่ มทาใหเ้ หลา่ ทหารดตี ามไปดว้ ย แต่ถา้ ผู้บังคบั บัญชาไมด่ ี กย็ ่อมทาใหเ้ หลา่ ทหารไม่ดตี ามไปด้วย และไม่มีส่ิงใดทีจ่ ะยังประโยชน์ ณ ทอ่ี ลั ลอฮฺ เวน้ แตห่ วั ใจที่ บรสิ ทุ ธเิ์ ท่าน้นั ” (1 : 210) 37. ท่านอิบนุเราะญับ เราะหิมะฮุลลอฮฺ ได้กล่าวว่า ‫ َ ُي ٌَ ااْن َقلْن ُب ا َالّ ِي‬،‫ ُي ٌَ ال اَّللالِ ُ ِم َن ا نْافَا ِت َالنْ َم نْ ُر َيا ِت ُ ِ ًَا‬: ُ ‫َفاانْ َقلْن ُب ال لَاّل ِلّي‬ :1( ‫ َ َخ نْ ّيَ ِث َما ُتَا ِع ُد ِموْن ُى‬،‫ َ َخ نْ ّيَ ِث ا َّال ِا‬،‫اَ نْ َ ِاّي ِى ِ ٌَى مَحَ َّالت ِث ا اّلَ ِا َ َما ُُ ِي سُّت ُى ا ّالَ ُا‬ )211 ความวา่ “หัวใจทีบ่ ริสุทธ์ิ คอื หัวใจทป่ี ราศจากโรคและสิ่งที่ โสมมทกุ ประการ คือหวั ใจท่ไี ม่มีสงิ่ ใดเวน้ แต่ความรกั ตอ่ อลั ลอฮฺ และช่ืนชอบในสงิ่ ทพี่ ระองค์ทรงช่ืนชอบ รวมท้ัง มีความเกรงกลัวต่อพระองคแ์ ละเกรงกลัวในสง่ิ ท่ีทาให้เขา ออกหา่ งจากพระองค์ ” (1 : 211) 24

38. ทา่ นอิบนเุ ราะญับ เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ไดก้ ล่าวว่า َ )211 :1( ‫ةِا ْن ِخ َقا َم ِث ااْن َقلنْ ِب‬ ‫ّلَا‬ َ ‫نْ َما َل َج ٌَا‬ ‫أ‬ ِ ُ ‫َ ْنلخَ ِقّي‬ ‫ِ ِى‬ ‫ِ الَّن‬ ‫َف‬ ِ ความวา่ “แทจ้ ริง การงานของร่างกายจะไมส่ ามารถยนื หยดั และมน่ั คงได้ เว้นแต่ด้วยกับการยนื หยดั และมน่ั คงของ หัวใจ” (1 : 211) 39. ท่านอลั -หะสัน อัล-บัศรยี ์ เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ได้กลา่ วว่า )211 :1( ْ‫ااْن ِعتَا ِ َص َلا ُح قُلٌُ ِ ًِ ن‬ َ َ‫َا ِ قَلْنت‬ ِ ‫َا َج َث ا الَّ ِا‬ ‫َ ؛ َف ِ لّاَن‬ ความวา่ “จงเยยี วยาหวั ใจของทา่ นเถิด เพราะแท้จริงแลว้ สง่ิ ทอ่ี ัลลอฮทฺ รงประสงค์จากปวงบ่าวกค็ ือ การท่พี วกเขามี หวั ใจท่ดี ”ี (1 : 211) 40. ท่านอบิ นเุ ราะญบั เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ได้กลา่ วว่า ‫َف َلا َص َلا َح لِلنْ ُقلٌُ ِب‬ ‫َ َخ نْ َخُ ُى‬ ‫َمَحَ لَّاتخُ ُى‬ ‫َم ُخ ُى‬ ََ َ ‫ا لّاَ ِا‬ ‫ِمَم ْنْنعن ِر َذَفلِ ُث‬ ‫ّاَل ي َ نْلخَ ِق الَّر ِاّي ًَا‬ َ ٌَ ‫َ َم ًَا َبخُ ُى َ َ َجا ُا ُ َال َّلات‬ )211 :1( َ َ ‫ َ َ ْنم َخ ِل‬،‫َعلَّينْ ِى‬ ُ ‫ُّس‬ ความวา่ “หวั ใจจะดไี มไ่ ด้ จนกว่าจะถกู จารกึ ด้วยการ รจู้ ักอลั ลอฮฺ ความยิง่ ใหญ่ของพระองค์ ความรกั ต่อพระองค์ ความเกรงกลัวตอ่ พระองค์ การวอนขอต่อพระองค์ การเฝ้า 25

หวงั ต่อพระองค์ และการมอบหมายตอ่ พระองค์ และเตม็ เปยี่ มดว้ ยกับสงิ่ เหลา่ น้ี” (1 : 211) 41. ท่านอิบนเุ ราะญับ เราะหิมะฮุลลอฮฺ ได้กล่าวว่า ‫َ ْن‬ ‫ُ ِ سُّت ُى‬ ‫ِلَ ًُ ًَا ا الَّ ِي حَ نْلَ ًُ ُى‬ ‫َف َلا َص َلا َح لِلنْ ُقلٌُ ِب َ اَّل يَ ُكٌ َن‬ ‫َ ا ُ ُي ٌَ ا ّلاَ َا‬ َ َ ‫َ َ نْع ِرفُ ُى‬ )211 :1( ُ َ َ َ َ ُ ‫َ نْ َد‬ ِ ความวา่ “หวั ใจจะไมด่ ี จนกวา่ พระเจ้าทมี่ นั ให้การสักการะ ท่ี มันไดร้ ้จู กั ทีม่ ันได้ให้ความรัก และท่ีมนั ไดย้ าเกรง คืออลั ลอ ฮฺเพยี งพระองคเ์ ดยี วโดยไมม่ ภี าคใี ดๆ สาหรบั พระองค์” (1 : 211) 42. ท่านอบิ นเุ ราะญับ เราะหมิ ะฮลุ ลอฮฺ ได้กลา่ ววา่ )212:1( ‫ َ ُ ْنغ َ َما ُُ ِي سُّت ُى ُمخَا َب َع ٌث لِلنْ ًَ ٌَى‬،‫أَ ّلَان مَحَ ّاَلت َث َما يَ ْنك َر ُي ُى ا اَّل ُا‬ ความวา่ “แทจ้ รงิ การช่นื ชอบในสง่ิ ทอี่ ลั ลอฮทฺ รงมิชอบ และ การรงั เกียจในสิ่งท่ีพระองค์ทรงชื่นชอบ คอื การคลอ้ ยตาม อารมณใ์ ฝต่ า่ ” (1 : 212) 43. ทา่ นอัล-หะสนั อัล-บศั รยี ์ เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ล่าววา่ )212:1( ‫ا نْعلَ نْ َهّلاَ َ اَ ْنن ُ ِ لَاّب ا لَاّ َا َ لاَّ ُ ِ لَّاب َ ا َ خَ ُى‬ 26

ความว่า “พงึ ทราบเถิด ทา่ นไมไ่ ดร้ กั ต่ออัลลอฮอฺ ย่างแท้จรงิ จนกวา่ ท่านจะรกั ในการปฏิบัตติ ามคาส่งั ของพระองค์” (1 : 212) 44. ทา่ น ซุน-นูน เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ถูกถามวา่ ُ )213 :1( ‫ُ ُى ِعوْن َد َا أَ َم الَّر ِم َن ال َالّص ْنب ِر‬ :‫َِ ِّب؟ قَا َل‬ ‫أ‬ ‫ُتْن ِغ‬ ‫َ َن َما‬ ‫ِ َذا‬ ‫ِ ُسّب‬ َ ‫َم‬ ความวา่ “เมอื่ ใดทฉี่ ันรักพระเจา้ ของฉัน(อยา่ งแท้จรงิ ) ทา่ น ได้ตอบวา่ เม่อื สิ่งทพี่ ระองคท์ รงมิชอบเป็นสิง่ ที่ข่ืนขม สาหรับตวั ทา่ นยงิ่ กวา่ ความอดทน” ( 1 : 213) 45. ทา่ นบชิ รฺ บิน อัส-สิรรยี ์ เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ลา่ วว่า )213 :1( َ ‫اَ نْ َ ِم نْن أَ نْع َلا ِ ال نْحُ ِب أَ نْن ُ ِ اَّلب َما ُتْن ِغ ُ ُى َ ِت ُت‬ ความวา่ “ไม่ใชเ่ ครือ่ งหมายแหง่ ความรัก การท่ีทา่ นไดร้ กั ใน ส่ิงที่คนรกั ของทา่ นรังเกยี จ” ( 1 : 213) 46. ท่านอบูยะอกฺ ูบ อัน-นฮั รฺ อ่ ํรู ยี ์ เราะหมิ ะฮลุ ลอฮฺ ได้ กล่าววา่ 27

)213 :1( ‫ فَ َد َع ٌَا ُ ةَا ِ ٌل‬،ِ ‫ َلَ نْ يُ ٌَا ِف ِ ا لَّا َا ِفي أَ نْم ِر‬،‫ُ ُسّ َم ِن ا الَّ َ مَحَ لّاَت َث ا الَّ ِا َع اَّل َ َج لَاّل‬ ความวา่ “ทุกคนทอี่ า้ งวา่ รักอลั ลอฮฺ อซั ซะวะญัลลา แตม่ ิได้ ปฏบิ ตั สิ ิ่งที่สอดคล้องกับคาส่งั ใช้ของพระองค์ การกลา่ วอา้ ง เชน่ นัน้ ถอื ว่าโมฆะ” (1 : 213) 47. ทา่ นยะหฺยา บนิ มุอาซ เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ได้กลา่ ววา่ )213 :1( ُ َ ‫اَ ْن َ ةِ َصا ِ ٍ َم ِن ا اَّل َ مَحَ اَّلت َث ا اَّل ِا َلَ ْن َُينْ َف نْ ُ ُد‬ ความวา่ “ไมใ่ ชค่ นท่ีอา้ งวา่ รักอัลลอฮอฺ ย่างสจั จรงิ การท่เี ขา ไม่ได้รกั ษาขอบเขตของพระองค์” (1 : 213) 48. ทา่ นอบิ นุเราะญับ เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ได้กล่าววา่ ِ‫ةِ ُحَ َفل‬،‫ْنااَاْنٌَ َاْنعَتنٌَِْاِِد ِح‬ ‫َ ُم َل ِي َما ُن‬ ‫ َجَ)اصيُ ََقِلر َاْند اَلُّمدُاح‬2ْ‫ َِماان‬1‫ّلاَبلّاَف‬3ِِ‫َاَ َ ُة‬:ْ‫اًلن‬1َ ‫(ُّسََق‬،‫ليَِاَنْحًََقاَفلْنلْن نْاََكَل ِْنَارُب ََُي ََُِمىعا نْنَنِْا ْنِّجَي ٌَْنَِىِناص َِلََِلَالّ نِْاح َِيمَِاحََِّ َيَذا ِاَالّاقََّي ُةْنَِرىنَ َاهَ َِذ ّاَللِِ ْنَِاتجضَااَ ُُِاْن‬،‫اُااا‬،‫أأَََِاَّالَّاْنيانن ََمنِييَاُ ًالاَّريااُْن َُِقرك َلنٌَْ َُ َداَرُنَُبِ ِاموً َِاَّلامّاَلتص‬ َ َ ‫َ َ َّلاما َ ْن‬ ‫َ َر َ ِت ا‬ ‫ِ لَّا َذا‬ ‫ُ لَ نْ حَنْنتَ ِع ِد‬ ،‫يَ نْك َر ُي ُى‬ ِ ความว่า “แทจ้ ริง ทุกการเคลื่อนไหวของหวั ใจและอวัยวะ ต่างๆ ของรา่ งกาย ถ้าทง้ั หมดเปน็ ไปเพอ่ื อลั ลอฮแฺ ล้ว อหี มา่ นของบา่ วคนหนึง่ ย่อมสมบูรณ์ท้งั ภายนอกและภายใน และ หากการเคลือ่ นไหวของหัวใจดกี ็จะทาให้การเคล่อื นไหวของ 28

รา่ งกายดตี ามไปดว้ ย ดงั นน้ั เมื่อใดหวั ใจดี ไม่มีสง่ิ ใดอย่ใู น มันเวน้ แต่ความปรารถนาที่มตี อ่ อัลลอฮแฺ ละปรารถนาในสิง่ ทพ่ี ระองค์ปรารถจากตวั เขา อวัยวะตา่ งๆ กจ็ ะไมป่ ฏิบัติส่งิ ใดเว้นแต่เป็นสิ่งทอ่ี ลั ลอฮฺปรารถนา และรบี ไปสูส่ ง่ิ ที่ พระองค์ทรงพอใจ ยับยัง้ จากสิง่ ทพ่ี ระองคร์ ังเกียจ และจาก สิ่งทีเ่ กรงวา่ พระองค์จะรงั เกยี จหากไม่มั่นใจ (ว่าพระองค์ รงั เกียจหรอื ไม่) ในสงิ่ นนั้ ” (1 : 213) 49. ทา่ นอัล-หะสนั อัล-บศั รยี ์ เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ล่าววา่ ََ َ َ ، ِ ‫ةِ ِل َلا‬ ‫َ َ َط ْنق ُج‬ ‫َ ُخ ُى‬ ،‫بِّيَ ِدي‬ ‫ةِ َط ْن ُج‬ ‫َ َ َم نْع ِصّيَ ٍث؟‬ َ ‫َر َ نْ َت‬،َ ‫ِ(نْن َمقَا ََد ِهََ َ ْنجنْر ََُمت نَّْلاع) ِصةِّأََيَت ْنًث َُْحَ ََِصر َالّخي‬ ‫َما َ َ ْن ُج‬ ‫هَ ْنج َ ا‬ َ ‫َف ِ ْنن‬ ‫ْن‬ ‫أ‬ ‫َ ا َع ٍث‬ َ َ ‫َ ًَ نْ ُج‬ ،‫َ َق لَّاد َم ْنج‬ )213 :1( َ ความวา่ “ฉนั ไมเ่ คยใช้สายตามองสิ่งใด ไม่เคยใช้ล้ินพดู สิง่ ใด ไมเ่ คยใชม้ ือจบั ส่งิ ใด ไมเ่ คยใช้เท้าก้าวไป จนกว่าฉันจะมอง ดูก่อนวา่ มันเป็นการเช่ือฟังอลั ลอฮหฺ รือการฝ่าฝืนพระองค์? หากเปน็ การเช่อื ฟงั กจ็ ะทามัน แตห่ ากเปน็ การฝ่าฝนื กจ็ ะละ ทิ้งมัน” ( 1 : 213) 50. ทา่ นอลั -ฟุฎ็อยลฺ บิน อยิ าฎ เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ได้กล่าววา่ 29

‫َا ْنا َخ ُر‬ ،َ ‫َ ُد ُي َما ُُ ِي ُسّت‬ َ ‫ُوْنَ تنَْجَداأَ ِ ْنن‬ َ َ‫َ َن ل‬ ‫حَ َرى ِ َذا‬ َ َ ، ِ ٌ‫َ ُل ِم َن ا ْناَ ْن‬ ْ‫ال نْحُ ُّسب أَفن‬ ‫َا ّلاَ ِي‬ ‫أ‬ ‫أ‬ ‫َّال‬ ،‫َ َغاِتًا لِحُ ِت ِى ِيلَّاا َا‬ ‫َشا ِي ًدا‬ َ ُ ‫ِمونْ ًُ َما َونْ َص‬ ‫ِ أَي نْنُُ َِي سُّتوْن ََص‬ ‫ َفا‬، َ ُ‫َ َاف‬ َ ُ ‫َ َ ُغ سُّ َ ِ َذا ِتنْ َج َ َ َوْن َص‬ ُ ‫لِ َما َ َا‬ ‫َ َ ِ َذا َش ًِ ْند َت‬ َ ‫َع‬ َ ‫َ َا ُف‬ )219 :1( ความว่า “ความรักยอ่ มดกี วา่ ความกลวั ทา่ นไมเ่ หน็ หรอก หรือว่า หากท่านมีบ่าวสองคน บา่ วคนหน่ึงรักทา่ นและอกี คนกลวั ทา่ น สาหรับบา่ วทร่ี กั ทา่ นเขาก็จะซ่อื สตั ย์ต่อทา่ นทงั้ ตอ่ หน้าท่านและลบั หลงั เพราะเขารักทา่ น แตส่ าหรับบา่ วท่ี กลวั ทา่ น บางทีเขาอาจจะซอื่ สัตยต์ อ่ ทา่ นเมอ่ื อยู่ต่อหน้า ทา่ นเพราะกลัวท่าน และเขาอาจจะทรยศตอ่ ท่านตอนท่าน ไมอ่ ยู่และจะไมซ่ ื่อสตั ยต์ อ่ ทา่ น” (1 : 219) 51. ท่านอัล-หะสนั อัล-บัศรีย์ เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ล่าวว่า ُ ‫َ لاَّ حَ ْن ُم َر ُ ةِ َما َ ْنع ِج‬ َ َ ُ‫ِهّلاَ َ اَ نْن َتْنل‬ )224:1( ‫َ وْن ُى‬ َ ‫ِِل ِخّي‬ َ ‫َ ِخ‬ ‫هَ ِصّي‬ ‫اَّل‬ َ ความว่า “ทา่ นไมส่ ามารถบรรลถุ ึงแกน่ แทข้ องการตกั เตอื น ตอ่ พ่นี ้องของทา่ น จนกว่าท่านจะชวนให้เขาทาสง่ิ ทท่ี า่ นทา ไม่ได้” ( 1 : 224) 52. ทา่ นมะอมฺ ัรฺ เราะหิมะฮุลลอฮฺ ได้กล่าววา่ 30

)225:1( َ ‫أَهنْ َص ُ اّن الَّلا ِا لَ َ َم نْن َخا َ ا َّلا َا ِاّي‬ ความว่า “ผู้ทจี่ รงิ ใจทส่ี ดุ กบั ทา่ น คอื คนทีก่ ลวั อัลลอฮใฺ นการ ปฏบิ ัตหิ รอื แสดงพฤตกิ รรมตา่ งๆ กบั ทา่ น” (1 : 225) 53. ชาวสะลฟั บางทา่ น เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ได้กล่าววา่ ‫ َ َم ْنن َ َ َ ُى َ َ ُ ُا ِا اّن َّلالا ِا‬،‫ فَ ِ َ هَ ِصّي َ ٌث‬،‫َم نْن َ َ َ أَ َخا ُ ِاّي َما ةَ نْ َو ُى َ َ ْنوَ ُى‬ )225:1( ‫فَ ِ لَاّ َما َ ّلاَ َ ُى‬ ความวา่ “ผใู้ ดตักเตอื นพ่นี อ้ งของเขาตวั ต่อตวั นั้นคือการนะศี หะฮ(ฺ ทแี่ ท้จริง) และผู้ใดตักเตอื นพน่ี ้องของเขาตอ่ หน้าผู้คน นั้นคอื การต่อว่าเขา” (1 : 225) 54. ท่านอัล-ฟฎุ อ็ ยลฺ บนิ อิยาฎ เราะหิมะฮุลลอฮฺ ไดก้ ลา่ วว่า )225:1( ُ ِ ‫ َاانْ َفا ِج ُر َ ْنً ِخ ُ َ ُ َع‬، ُ ‫الْن ُم ْن ِم ُن ي َ نْل ُ ُ َ َونْ َص‬ ความวา่ “ผู้ศรัทธาจะปิดบังและตักเตอื น สว่ นคนชวั่ จะ เปดิ เผยและแฉ” (1 : 225) 55. ท่านอบิ นุเราะญับ เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ได้กลา่ ววา่ 31

‫د‬،َّ‫نفيا َف ِالَّ ِ َاَّلاَخنا َةِا َِعى َّالااََاانْ َعَ َ َِعاةُ َِ ال‬،ِ‫ال َ اّلَفَا ُِا ِل اَّل‬،ُّ‫َ ِيُفْنفَيّ ُيِع َواًُل ُى ْن س‬ ‫أَ ْنن‬ ‫ةُ َّلاد‬ َ ْ‫ِ ََلْن ِى النْ ُم ْنل ِل ُمٌ َن ِفي ِي ِو ًِ ن‬ ‫َ ِّي َ َما َُيْن َخا ُج‬ ‫أَ لّاَن‬ َ ‫ َف َلا َا َج َث َب نْع َد َي َا‬،‫َ وْن ُى‬ ُ ُ ٌ ُ َ َ ِ‫ُ َذل‬ ِ‫َ ُتَل‬ ‫َ ٍد‬ ‫ِِل‬ ‫ُ ةِ َم َصا ِا ِ ِع َتا‬ َ‫أَ نْعل‬ َ ْ‫ن‬ ًُ ‫َ ُخ‬ ‫ َا َما َ َن ِاّي ِى ِي َدا‬،‫ِ ِ ِمونْ ًُ ْن‬ ‫َّ ِيوَ ُى لَ ًُ ُ اةنْ ِخ َدا ًا‬ ُ‫أَ نْن ي‬ )243:1( ‫ُ َا ٍل‬ ‫َ ْن‬ ‫ِم ْنن‬ ِ ความวา่ “ทุกสงิ่ ทผี่ ูศ้ รัทธาต้องการ(ร)ู้ ในเรื่องราวศาสนานัน้ อลั ลอฮฺได้ช้แี จงไว้หมดแลว้ ในอัลกรุ อาน และทา่ นเราะสู ลุลลอฮกฺ ไ็ ด้เผยแพรไ่ วห้ มดแลว้ เชน่ เดยี วกัน หลังจากนน้ั จงึ ไมม่ ีความจาเป็นต้องถาม เพราะอัลลอฮทฺ รงรอบรถู้ ึง ประโยชนข์ องปวงบา่ วมากกว่าตัวพวกเขาเอง หากสิ่งใดคือ ทางนา และเปน็ ประโยชนต์ อ่ พวกเขา จาเปน็ ที่อลั ลอฮฺ ตะ อาลา จะอธบิ ายมันต่อพวกเขาตั้งแต่แรกโดยไมต่ อ้ งถาม” (1 : 243) 56. ทา่ นอบิ นอุ มุ รั ฺ เราะฎยิ ลั ลอฮุอันฮุ ได้กล่าวว่า )245:1( ‫ فَ ِ ِ َ ِم نْع ُج ُ َم َر اَ َع َن ال لّاَلااِ َل َ لَاّما لَ نْ يَ ُك ْنن‬،‫َ َ نْل َلٌُا َ ّاَلما لَ نْ يَ ُك نْن‬ ความว่า “พวกท่านอยา่ ได้ถามในส่ิงทมี่ ันยังไมเ่ กิดขึน้ เพราะ ฉันไดย้ ินทา่ นอมุ รั ฺ บนิ อัล-ค็อฎฎอบประณามคนทีถ่ ามในสิง่ ทย่ี ังไมเ่ กิดขึ้น” ( 1 : 245) 32

57. ทา่ นอัล-เอาซาอีย์ เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ลา่ วว่า ‫ َفلَ َق نْد‬، َ ‫ أَاْن َ َ َ لِ َلاهِ ِى النْ َم َغا َِل‬، ِ ‫ ُ) ةَ َر َ َث ااْن ِعلْن‬2‫ َد‬4‫تْن‬7َ :1َ (‫ِ َأََالّننْخُا ًُ اّلَ ْن َاأَ َِق اَلَّذلا اّأَن َّلالَاا َِاأَ نِْنعلنًُُْميْنا ِر‬ ความว่า “เมอ่ื อัลลอฮทฺ รงประสงค์ท่ีจะไม่ให้บ่าวของพระองค์ ได้รับความจาเรญิ ในความรู้ พระองคก์ จ็ ะทรงใหล้ ้ินของเขา มีความผิดด้วยกับการไถถ่ าม ซึง่ ฉันเหน็ วา่ พวกเขาเหล่านนั้ เปน็ คนที่มีความรู้นอ้ ยที่สุด” (1 : 247) 58. ทา่ นมาลิก เราะหมิ ะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ล่าวว่า )248 :1( ‫الْن ِم َرا ُا َا نِْ َدا ُل ِفي ااْن ِعلنْ ِ يَ نْ َي ُب ةِ ُوٌ ِ ااْن ِعلْن ِ ِم نْن َقلنْ ِب ال لاَّر ُج ِل‬ ความวา่ “การทะเลาะและโตเ้ ถียงในความรู้น้ัน จะทาให้รัศมี ของความร้หู ลุดหายไปจากหัวใจของคนคนหนง่ึ ” (1 : 248) 59. ทา่ นมาลกิ เราะหมิ ะฮลุ ลอฮฺ ได้กล่าวว่า ،‫ُ َق ِِس ااْن َقلنْ َب‬ ْ‫ْن ن‬ ‫الْن ِم َرا ُا‬ )248 :1( ‫اَلّ نْغ َن‬ ‫َ ُ َذِ ُر ال‬ ِ ‫اا ِعل‬ ‫ِفي‬ ความวา่ “การโตเ้ ถยี งในความรนู้ น้ั จะทาให้หัวใจมคี วามแข็ง กระด้าง และจะสรา้ งความบาดหมางระหว่างกนั ” (1 : 248) 33

60. ทา่ นอมิ ามอะหมฺ ัด เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ได้กล่าวว่า َّ‫لا‬ ‫ُ ًَا‬ ‫ فَ َلا‬،‫َأَ اّلَما النْ َم َعا ِا‬ ،‫َاانْ َفا ِج ُر‬ ‫َ نْع َملُ ًَا اانْ َب ُسّر‬ ‫نْ َما ُل اانْ ِب ِر‬ َ )252:1( ٌ ‫ِص ِدي‬ ِ ُ ‫َ ْن‬ ‫أ‬ ความวา่ “การงานทีด่ ที ง้ั คนดีและคนชั่วก็ปฏบิ ตั ิ แต่การงานท่ี ฝ่าฝืน ไมม่ ีใครทีจ่ ะละทิ้งมันไดเ้ ว้นแตค่ นทม่ี คี วามสจั จริง เท่าน้นั ” (1 : 252) 61. ท่านอัล-หะสัน อลั -บศั รีย์ เราะหมิ ะฮลุ ลอฮฺ ได้กลา่ วว่า )253 :1( ‫َما َ َت َد اانْ َعاةِ ُد َن بِ َ ْن ٍا أَفْن َ َل ِم ْنن حَ نْر ِا َما َ ًَا ُي ُ ا َّال ُا َ وْن ُى‬ ความวา่ “บรรดาคนเคร่งครดั จะไมป่ ฏบิ ัติอิบาดะฮใฺ ดท่ีดไี ป กวา่ การละทง้ิ ในส่งิ ท่ีอลั ลอฮทฺ รงหา้ มพวกเขา” ( 1 : 253) 62. ท่านมยั มนู บนิ มิฮฺรอน เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ไดก้ ล่าววา่ ‫ َأَفْن َ ُل ِمونْ ُى أَ ْنن يَ ْن ُ َر ا َلاّ َا ااْن َعتْن ُد ِعوْن َد النْ َم نْع ِصّ َي ِث‬،‫ِذ نْ ُر ا لَّا ِا ةِاللِ َلا ِن َ َل ٌن‬ )253 :1( .‫َاّ ُي نْم ِل َ َ ونْ ًَا‬ ความว่า “การราลกึ ถงึ อัลลอฮดฺ ว้ ยล้นิ เปน็ ส่ิงดงี าม แตส่ ิ่งท่ี ดกี วา่ นัน้ คอื การที่บา่ วคนหน่งึ ไดร้ าลึกถงึ อัลลอฮใฺ นขณะท่ี เขาจะทาความชัว่ แลว้ เขากย็ ับย้งั ตนไมล่ งมือกระทามนั ” ( 1 : 253) 34

63. ท่านวะฮับ บิน อัล-วรั ดฺ เราะหิมะฮุลลอฮฺ ได้กลา่ วว่า ‫َ َلا ٌل‬ َ‫ل‬ ٌ‫لَ ْن‬ َ ‫َوْن ُ َر َما يَ نْد ُخ ُل َب نْط َو‬ َّ‫َ ْن ٌا َ ال‬ َ ‫َوْن َف نْع‬ ْ‫ن‬ ‫َ ِث‬ ِ ‫ال الَّلا‬ ِ ِ ‫َ َي‬ ‫ُق نْم َج َم َقا‬ )263 :1( .ٌ ‫َ َرا‬ ‫ْن‬ َ ‫أ‬ ความวา่ “แม้ว่าทา่ นไดอ้ ย่ใู นสถานะท่ีสูงสง่ เช่นนี้ ก็ไมม่ ี ประโยชน์อันใด จนกวา่ ทา่ นจะให้ความสาคัญต่อสิ่งท่จี ะเข้า ไปในท้องของท่านวา่ มันหะลาลหรอื หะรอม” (1 : 263) 64. ท่านสะอดั บนิ อบี วกั กอศ เราะฎิยัลลอฮุอนั ฮุ ถูกถาม ว่า .َ‫ّلاَ ِم اْنن لَاّأَ ُاْن َنَعلََّينْخ َِىر َجَ َ نْجّللا‬ ‫لاَّ َب ْني َِنأَهَأَا ْن َص‬ ‫ َما‬:‫َ؟ َا َقا َل‬ ‫ٌ ِل ا لّاَ ِا َص‬ ُ َ ‫ا ِب‬ َ ‫َ ْنع ٌَحُ َ ِم نْن‬ ‫ُ نْل َخ َجا ُب‬ )275 :1( ،‫ْن َن ََ ِمّيئُ ًَا‬ َ ‫ٌ ِم ْنن‬ ِ ‫فَ ِ اُ ْنق َم ًث‬ َ ِ ‫َ َا نْع ُج‬ َ ‫أ‬ ِ‫ل‬ ความว่า ทาไมการวิงวอนของท่านถงึ ถูกตอบรบั มากกวา่ เศาะหาบะฮขฺ องทา่ นเราะสลู ุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะสลั ลัม ท่านอืน่ ? ท่านไดต้ อบว่า “ฉนั ไม่เคยนาอาหารคา ใดเขา้ ปากฉัน เวน้ แตฉ่ ันตอ้ งรวู้ ่ามันมาจากไหน และจาก แหลง่ ใด” (1 : 275) 65. ท่านวะฮับ บิน มุนับบิฮฺ เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ไดก้ ลา่ ววา่ 35

)275 :1( .‫ فَلْنّ ُي ِط ْنب ُ نْع َم َخ ُى‬،‫َم نْن َ ّاَل ُ أَ نْن ي َ ْنلخَ ِجّي َب ا ّاَل ُا َ َع نٌْحَ ُى‬ ความว่า “ผใู้ ดทป่ี รารถนาใหก้ ารวงิ วอนของเขาเปน็ ที่ตอบ รับจากอัลลอฮฺ ก็จงคัดสรรอาหารทดี่ สี าหรับตัวเขา(ที่มันหะ ลาล)” (1 : 275) 66. ทา่ นวะฮบั บิน มุนบั บิฮฺ เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ได้กล่าวว่า )276 :1( ‫ َ َم َر ِل ا لاَّ ِي يَ ْنر ِ ةِ َغ نْ ِ َحَ ٍر‬،‫َم َر ُل ا لَّا ِي يَ نْد ُعٌ ةِ َغ ْن ِ َ َم ٍل‬ ความวา่ “อุปมาผู้ทว่ี งิ วอนขอโดยปราศจากการทาอะมัล อุปไมยผูท้ ี่ยงิ ธนโู ดยปราศจากสายธนู” (1 : 276) 67. ท่านอบู ซัรฺ เราะฎยิ ัลลอฮุอันฮุ ไดก้ ล่าวว่า )276 :1( . ِ ْ‫يَ نْك ِ َم َ اانْ ِب ِر ِم َن اّدّسُل َ ِا ِمرنْ ُل َما يَ ْنك ِ اا ّالَط َعا َ ِم َن الْن ِملن‬ ความวา่ “การทาความดีต้องการดุอาอ์ใหเ้ พยี งพอเท่าๆ กับ การท่อี าหารต้องการเกลอื ” (1 : 276) 68. ท่านอิบนุ เราะญับ เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ได้กลา่ วว่า )280:1( ‫فَ ِ لّاَن ال ْنحَ َلا َل الْن َم نْ َ َ َُيْن ُص ُل لِ ُم ْن ِم ٍن ِفي قَلنْ ِت ِى ِمونْ ُى َ ْن ٌب‬ ความว่า “สิ่งทห่ี ะลาลจริงๆ นัน้ จะไมเ่ กิดขึ้นในหวั ใจผู้ ศรัทธาทมี่ ีความรสู้ กึ เคลือบแคลงในหวั ใจ” (1 : 280) 36

69. ท่านหัสสาน บนิ อบี สนิ าน เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ไดก้ ล่าวว่า )280: 1( ‫ فَ َد ْنع ُى‬،‫ ِ َذا َاةَ َ َ نْ ٌا‬، ِ َ ٌَ ‫َما َ نْ ٌا أَ ْني ٌَ ُن ِم َن الْن‬ ความวา่ “ไม่มสี ิ่งใดท่จี ะมีความงา่ ยดายไปกวา่ การรักษา ตัวเองให้อยู่ในกรอบของอัลลอฮฺ(วะเราะอฺ) เมอ่ื ท่านรู้สกึ เคลอื บแคลงใจตอ่ สง่ิ ใด ก็จงท้ิงมันเสยี (1 : 280) 70. ท่านอบิ นุ เราะญบั เราะหิมะฮุลลอฮฺ ไดก้ ลา่ ววา่ )284 :1( ‫ َ َ َ نْط َم ِ ُّس ِ ََلْن ِى‬،‫ َال لاَّ الَّل حَ نْرحَا ُب ةِ ِى‬،‫أَ ّلَان ا نْاَ نْ َ َ نْط َم ِ سُّ ةِ ِى اانْ ُقلٌُ ُب‬ ความวา่ “แทจ้ รงิ ความดีงามนน้ั จะเป็นทีส่ งบสขุ ของหวั ใจ ส่วนความชวั่ รา้ ยนั้นจะสร้างความเคลอื บแคลงใจตอ่ มนั และมันจะไมม่ คี วามสงบสขุ ใดๆ เลย” (1 : 284) 71. ท่านอิบนุ เราะญบั เราะหมิ ะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ลา่ ววา่ ،‫َ ْن ُص َل ةِ ِى ال ِر َت ُث‬ ‫َهلاَّ ُى‬ َ ْ‫اان‬ ‫ َ َع َلا َم ُث‬،‫سُّ ةِ ِى ااْن ُقلٌُ ُب‬ ‫َ َع َلا َم ُث ال ِص ْند ِ َهلاَّ ُى‬ ‫ِ ِب‬ )285 :1( .‫ةَ نْل َوْن ِف ُر ِموْن ُى‬ ِ ‫َ ْنط َم‬ ‫َف َلا َ ْنل ُك ُن اانْ ُقلٌُ ُب‬ ،‫ِ ََلنْ ِى‬ ความวา่ “สญั ญาณแห่งความสัจจรงิ คือการที่หวั ใจมีความ สงบ ส่วนสญั ญาณแห่งความมดเท็จคือความสงสยั โดยที่ 37

หัวใจจะไมส่ งบนิ่งกบั มนั ทวา่ จะหลกี หนอี อกจากมันดว้ ยซา้ ” ( 1 : 285) 72. ผรู้ ้บู างท่าน เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ได้กลา่ วว่า )290:1( . َ ْ‫ فَا نْذ ُ نْر َ َ َر ُ ِ ََلن‬،‫ َ ِ َذا َ َ َّلاج‬، َ َ‫ َفا ْنذ ُ نْر َ نْم َ ا َاّل ِا ل‬،‫ِ َذا حَ َك لّالَ نْم َج‬ ความว่า “เมอื่ ท่านพูดก็จงราลึกเถดิ ว่าอลั ลอฮฺทรงไดย้ นิ ท่าน และเมอ่ื ท่านน่ิงเงียบกจ็ งราลึกเถิดวา่ พระองค์กาลงั มองดู ทา่ นอย”ู่ (1 : 290) 73. ท่านอมุ ัรฺ บนิ อบั ดุลอะซซี เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ไดก้ ล่าวว่า َّ‫لا‬ َ ‫َ َ َم ُى ِم نْن‬ )291 :1( .‫ِاّي َما َ نْع ِوّي ِى‬ ِ ‫ُم ُى‬ َ ‫ َق َلّال‬،‫َ َم ِل ِى‬ ‫َم نْن َع ّالَد‬ ความวา่ “ใครทนี่ ับว่าคาพดู ของตนเป็นส่วนหน่งึ จากการ กระทา เขาย่อมต้องพดู น้อยเวน้ แตส่ ่งิ ทเี่ ปน็ ประโยชนต์ ่อตวั เขาเทา่ น้ัน” (1 : 291) 74. ท่านอัล-หะสัน อลั -บัศรีย์ เราะหมิ ะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ล่าวว่า :1 ( .‫ أَ نْن َ نْ َع َل ُش ْنغلَ ُى ِاّي َما َ َ ْنع ِوّي ِى‬،‫ِم نْن َع َلا َم ِث ِ نْع َرا ِ ا لاَّ ِا َ َعا َ َع ِن اانْ َعتْن ِد‬ )294 38

ความว่า “หน่งึ ในสัญญาณการอลั ลอฮไฺ มส่ นใจตอ่ บา่ วคน หนึ่ง คอื พระองค์จะให้เขาหมกหมุน่ กับสง่ิ ที่ไม่ก่อ ประโยชน์ต่อตวั เขา” ( 1 : 294) 75. ท่านอับดุลลอฮฺ บิน เราะวาหะฮฺ และทา่ นอบู อัดดัรดาอ์ เราะฎิยลั ลอฮอุ นั ฮุมา ไดก้ ล่าววา่ )303 :1( .‫َ َ نْلَ ُع ُى حَا َ ًة أُ ْنخ َرى‬ ْ‫ن‬ ْ‫يَلن‬ ،‫انْ َق ِمّي ِي‬ ‫ا ْنْ ِلي َما ُن‬ ،‫َ ًة‬ ‫حَا‬ ‫نْ َلا ُن‬ ‫اْ ِل‬ ‫َ ُل ُى‬ َ ความวา่ “ความศรัทธานั้นเปรียบดัง่ เสอ้ื ผา้ บางทีคนกส็ วม ใสแ่ ละบางทคี นกถ็ อดมันไป” (1 : 303) 76. ทา่ นอลั -ฟุฎ็อยลฺ บิน อยิ าฎ เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ล่าวว่า ‫َأَهنْ َج‬ َ ْ‫َّين‬ َ َ‫يَ ُكٌ َن اّن ّاَللا ُا ِمرْنل‬ ‫ِ ُ ِنْن ّسُ ُبونْأَ َنْنجيَ ُ ِ ُكّسُبٌهُأٌَاْنن‬ ،َ ِ ‫َ َث لِ َر‬ ‫اّن لَّال ِصّي‬ ‫َالّيْن َج‬ ‫أ‬ ‫َا َما‬ ، َ )309 :1( .! ‫ُ هَ َ ؟‬ ความว่า “ถ้าท่านช่ืนชอบให้ผูค้ นเปน็ เหมอื นตัวท่าน นั่นกย็ งั ถอื ว่าทา่ นไมไ่ ด้จรงิ ใจในการนะศหี ะฮฺเพ่อื อัลลอฮฺอีก แลว้ (ลองคิดดวู า่ )มนั จะแยข่ นาดไหน ถ้าหากวา่ ท่านชืน่ ชอบ เพยี งแค่ ใหค้ นอืน่ มีสถานะท่ีต่ากวา่ ทา่ น?!” ( 1 : 309) 77. ท่านอนั -นะเคาะอยี ์ เราะหมิ ะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ล่าวว่า 39

)339 :1( . ِ َ َ ‫َ ْنًلَ ُ اّن ّلَالا ُا ِفي فُ ُ ٌ ِل الْن َما ِل َااْن‬ ความว่า “มนษุ ย์จะประสบกับความพนิ าศด้วยกบั ความ มากมายของทรพั ย์สินและคาพูด” (1 : 339) 78. อิบนุ เราะญบั เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ลา่ วว่า )339 :1( ‫َا َج َث ِ ََلنْ ِى يٌُ ِج ُب قَ َلا َ َة اانْ َقلنْ ِب‬ َ ‫َلّا‬ ْ‫ن‬ ‫نْ َرا‬ ‫ْن‬ ‫ِ ا ِي‬ ََ ‫اا‬ ‫ِم َن‬ َ ‫اْ ِل‬ ‫ِ َّلان‬ ‫َف‬ ความวา่ “การพดู มากโดยไมจ่ าเปน็ นนั้ จะส่งผลให้หัวใจมี ความแขง็ กระดา้ ง” (1 : 339) 79. ท่าน อมุ รั ฺ เราะหิมะฮุลลอฮฺ ไดก้ ล่าววา่ ،‫ َ َم نْن َ ُ َ نْت ُذهٌُ ُ ُى‬،‫ َ ُ َ ْنت ُذهٌُ ُ ُى‬،‫ َ َم نْن َ ُ َ َ نْق ُط ُى‬،‫ َ ُ َ َ ْنق ُط ُى‬،‫َم نْن َ ُ َ َ َ ُم ُى‬ َ َ )339 :1( ْ‫ن‬ ‫أ‬ ُ ‫اّن َّاللا‬ ‫َ هَ ِج‬ ความว่า “คนท่พี ูดมากย่อมผดิ มาก คนผดิ มากกบ็ าปมาก และคนที่บาปมากนรกย่อมคู่ควรแก่เขา” (1 : 339) 80. ทา่ นอิบนมุ สั อูด เราะฎิยลั ลอฮอุ นั ฮุ ได้กล่าวว่า )340:1( ‫ِ نْج ٍن ِم َن اللِ َلا ِن‬ َ َ ْ‫ن‬ ‫َّال‬ ََِ َ ‫َا ّلَا ِا ا لّاَ ِي‬ ‫ةِ ُطٌ ِل‬ ّ‫ُس‬ َ ‫أ‬ ِ ‫ْن‬ ‫اِل‬ ََ ‫ َما‬،ٌَ ‫ُي‬ ِ ความว่า “ขอสาบานตอ่ อลั ลอฮฺ ผู้ทีไ่ ม่มพี ระเจ้าอนื่ ใดอ่ืนจาก พระองค์ ไม่มสี ่ิงใดบนโลกนีท้ ่ตี ้องควบคมุ ใหด้ ีประหนงึ่ การ ขงั ลมื มากไปกวา่ ลิ้น” (1 : 340) 40

81. ท่านญะอฟฺ ัรฺ บนิ มหุ มั มัด เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ได้กล่าววา่ )363 :1( . ‫اانْ َغ َ ُب ِم نْف َخا ُح ُ ِ َ ٍّر‬ ความวา่ “ความโกรธ คือ กญุ แจไขสทู่ กุ ความชว่ั รา้ ย ” (1 : 363) 82. ท่านอุมรั บนิ อบั ดิลอะซีซ เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ได้กล่าวว่า )368 :1( . ِ ‫ َاا لَّاط َم‬،‫ َااْن َغ َ ِب‬،‫َق نْد أَفْنلَ َ َم ْنن ُع ِص َ ِم َن الْن ًَ ٌَى‬ ความวา่ “ผู้ท่ีได้รับความคุ้มครองใหพ้ น้ จากอารมณใ์ ฝต่ า่ ความโกรธ และความโลภมาก ย่อมได้รบั ชยั ชนะอย่าง แน่นอน” ( 1 : 368) 83. ทา่ นฏ็อลกฺ บนิ หะบีบ เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ได้กลา่ วว่า ‫َأَ ْنن‬ ‫أَ ْنن‬ ‫َ نْ ُ َا َم نْع ِصّيَ َث‬ ،‫ا اَّل ِا‬ ‫ذَ ٌَا َب‬ ٌ‫حَ) ْنر ُج‬4،0‫لَّا ِا‬0:‫ا‬1(‫ َن‬.‫ُا لَاّ ِا ِع َقَاَ َبهُ اٌ ٍ الَّ ِاِم‬ ‫َ نْعِم َمَنَلاةِ َّلا َِاطا َ َعَاِث‬ ٌُ‫ه‬ ‫ال َاّلت ْنق ٌَى‬ َ َ ‫ا لَّا ِا‬ ٍ ความวา่ “ความยาเกรง คอื การท่ีทา่ นไดป้ ฏิบตั ติ ามคาสง่ั ของอลั ลอฮดฺ ้วยกับข้อช้ีนาของพระองค์ โดยหวงั ผลบุญจาก พระองค์ และคอื การท่ีทา่ นได้ละทง้ิ การฝ่าฝืนตอ่ อัลลอฮฺ 41

ด้วยกับข้อช้ีนาของพระองคโ์ ดยเกรงกลวั การลงโทษของ พระองค์” (1 : 400) 84. ท่านอชั -ชาฟิอีย์ เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ได้กลา่ วว่า ِ َ‫َ َ ِ َم ُث ال ْنح‬ ،‫ُ ِفي َخلْن ٌَ ٍة‬ َ ٌَ ‫َالْن‬ ،‫نْ ٌُ ُ ِم نْن ِق لالَّ ٍث‬ ‫ ا‬:‫أَ َع سُّ ا ْنِ َل نْشّيَا ِا ذَ َلاذَ ٌث‬ َ ‫ِعونْ َد َم ْنن يُ ْنر‬ َ ُ ‫ُ َا‬ ‫أ‬ )408 :1 ( ْ‫ن‬ ความว่า “สิง่ ท่หี นกั หนาทสี่ ุดมอี ยู่ 3 ประการ ได้แก่ 1.ความ ใจบุญขณะทยี่ ากจน 2.มีความวะเราะอฺ(ยาเกรง)ขณะอยู่ ตามลาพัง 3.การพดู ความจริงต่อผูท้ ่ีทา่ นตอ้ งขอความ ช่วยเหลือหรอื ตอ่ คนทีท่ ่านเกรงกลัว” (1 : 408) 85. ท่านอิบนุ เราะญับ เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ได้กล่าววา่ َ ْ‫ِ ََلن‬ ‫أَ لاَّن‬ ‫ قَا َل ةِ ِعلنْ ِم‬،‫اْنْ َل َْ ِص‬ ‫ا نْ ُوَّينْ ُد‬ ُ َ‫ْن ت‬ ‫أ‬ َ ‫َ َ َر ا ّالَ ِا‬ َ ِ َ َ َ ‫ي ُ ْنلخَ َعا ُن‬ َ ِ‫ة‬ َ ِ ‫ِر َا‬ ‫َ ُ ِئ َل‬ )409:1( ُ ‫َونْ ُ ُر‬ ‫َما‬ َ ‫ِم ْنن‬ َ ความวา่ “มคี นถามท่านอลั -ํุนยั ดฺ วา่ อะไรทช่ี ว่ ยให้ท่าน สามารถลดสายตาลงต่าได้(ไมม่ องส่ิงทีห่ ะรอม)? ท่านได้ กล่าววา่ การที่ทา่ นตระหนักว่าอัลลอฮฺนั้นมองมายงั ท่าน ก่อนทส่ี ายตาของทา่ นจะมองไปยังสิ่งน้นั เสยี อีก” (1 : 409) 42

86. ท่านอบู สุลยั มาน เราะหิมะฮุลลอฮฺ ได้กล่าวว่า ‫ َ َا َ َ ةِاانْ َق ِتّي ِ َم نْن ُي ٌَ أَقنْ َر ُب ِ ََلْن ِى ِم ْنن‬،‫َ َم ِل ِى‬ َ ‫ِ لَّان ا نْاَا ِ َ َم نْن أَةْن َدى لِل الَّوا ِا َصا ِا‬ )411 :1( ‫َ تْن ِل الْن ٌَ ِ ِد‬ ความว่า “คนท่ีขาดทุน คือ คนทีเ่ ปิดเผยความดีของตนให้ คนอน่ื เห็น แต่กลบั เปดิ เผยความเลวทรามตอ่ ผทู้ ใี่ กลช้ ดิ เขา ยง่ิ กวา่ เสน้ เลือดชวี ิตของเขาเสียอีก” (1 : 411) 87. ทา่ นมาลิก บิน ดนี ารฺ เราะหมิ ะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ล่าวว่า )424:1( َ ِ‫اْنْ ُل َ ُا َ َ ا ْناَ ِطّيئَ ِث َُيُ ُّس ا نْاَ َطايَا َ َما َُ ُي ُّس ال ِر ُ الْن ٌَ َ َ اَنْلَاب‬ ความว่า “การร่าไหต้ อ่ ความผิดทาให้ความผิดบาปได้หลุด ร่วง ดัง่ การหลดุ ร่วงของใบไมแ้ ห้งที่ถูกลมพัดไป” ( 1 : 424) 88. ท่านอิบนุ มสั อูด เราะฎิยัลลอฮุอนั ฮุ ได้กล่าวว่า ‫َ ِ َلّان ااْن َفا ِج َر يَ َرى‬ ،‫َعلَّيْن ِى‬ ‫أَ ْنن َ َق‬ ‫ِفَايَقاأَ َلْنصةِ ِ ِلى‬ ‫َ َهّلاَ ُى‬ ‫ِ اَلّن النْ ُم‬ َ )437 ُ ‫َ َا‬ ‫َيَجتََ ٍلَا‬ ‫أَهْن ِف ِى‬ ‫ْن ِم َن يَ َرى ُذهٌُ َ ُى‬ ‫ُذهٌُ َ ُى‬ :1( َ َ َ ‫َ ُةَا ٍب َ ا‬ ความวา่ “ผู้ศรัทธาน้ันเหน็ ความผดิ ของตวั เอง ราวกบั ว่าเขา กาลังนั่งอยู่เชงิ เขาโดยเกรงว่ามนั อาจจะถล่มลงมาทับเขาได้ ทุกเมอ่ื ในขณะที่คนช่วั จะเหน็ ความผิดของตวั เองราวกับว่า 43

มันเปน็ แคแ่ มลงวนั ตวั หนึง่ ทีบ่ นิ มาเกาะอยู่บนจมกู ของเขา เขาเพียงแคเ่ อามอื ปดั มันใหบ้ นิ หนไี ปเท่าน้นั ” ( 1 : 437) 89. ท่านอิบนุ เอานฺ เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ได้กลา่ วว่า َ ٌُ‫حَ ْن َم ْنن ُذه‬ ََ َ َ َ َ ،‫ةِ َك ْن َ ِة ااْن َع َم ِل‬ َ َ ّ‫ فَ ِهَال‬، َ ، ‫ْن‬ ‫أ‬ َ ْ‫ُ نْق َت ُل ِمون‬ ‫ِ َيَملَأ‬ ‫حَ نْد‬ ، َ َ‫ِهاَّل‬ َ‫ف‬ ْ‫ِي ُا ِف َر ْنت َ ون‬ ‫حَ ِر ْن‬ َ ‫َ َم ِغّي ٌب‬ ‫ِ َّالن‬ ‫ْن‬ ‫أ‬ َ ‫حَ ْند‬ )438 :1( ‫َ ُ َّال ُى‬ ْ‫َ ون‬ َ ความวา่ “อย่าได้มั่นใจในความมากมายของอะมัลทีไ่ ดท้ า เพราะท่านไม่สามารถร้ไู ดเ้ ลยวา่ มันจะถูกตอบรบั หรือไม่ และอย่าได้ร้สู ึกปลอดภยั จากความผิดบาปของตัวเอง เพราะตวั ท่านไมส่ ามารถรไู้ ด้เลยวา่ มันจะถกู ลบล้างไป หรือไม่ อะมลั ทง้ั หมดของทา่ นลว้ นเปน็ สงิ่ ที่เรน้ ลับจากตัว ท่าน” (1 : 438) 90. ท่านเกาะตาดะฮฺ เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ลา่ ววา่ ،‫ُ ْنغلَ ُب‬ َ ‫ا لاّاَ ِِت‬ ‫اانْ ِف َئ ُث‬ ‫ َا َم َع ُى‬،‫َم َع ُى‬ ‫ا َالّ ُا‬ ‫يََّلا ُك ِ َن‬ ‫لْن ًَ َا َِم نْني‬،‫ َع َُىا‬،‫َ ِالَّخ ُِااا ّلاََّال َِاييَ َ ُك َ ْننَوا َُم‬ ‫َم نْن‬ )471 :1( .‫ّسُل‬ ِ َ‫ي‬ ‫ا ِي‬ ‫َال نْحَا‬ ความว่า “คนที่ยาเกรงตอ่ อลั ลอฮพฺ ระองค์ก็จะทรงรว่ มกับ เขา และคนที่อลั ลอฮฺทรงอยู่รว่ มกับเขากย็ อ่ มมีกลมุ่ ผทู้ ่ไี ม่มี วนั ปราชยั คอยคุม้ ครอง ผู้รักษาความปลอดภัยท่ไี มม่ วี นั หลับ และผู้นาทางท่ีจะไมห่ ลงทาง” (1 : 471) 44

91. ทา่ นอบู อัด-ดัรดาอ์ เราะฎิยัลลอฮอุ ันฮุ ได้กลา่ วว่า )476 :1( . َ ِ‫ا ْن ُ ا اَّل َا ِفي يَ نٌْ ِ َ َّالااِ َ اَ َعلالَّ ُى أَ نْن ي َ نْل َخ ِجّي َب لَ َ ِفي يَ ْنٌ ِ َ لاَّاا‬ ความวา่ “จงขอดุอาอ์ต่ออลั ลอฮใฺ นวันทท่ี า่ นสขุ สบาย เพอ่ื วา่ พระองคจ์ ะทรงตอบรบั ดอุ าอฺของทา่ นในวนั ท่ีท่าน เดอื ดร้อน” (1 : 476) 92. ชาวสะลัฟบางทา่ น เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ได้กล่าวว่า َ ‫ َ َع ِجتْن ُج لِ َم نْن َ نْع ِرفُ َ َّيْن‬،‫يَا َ ِب َع ِجتْن ُج لِ َم نْن َ ْنع ِرفُ َ َّينْ َ يَ نْر ُجٌ َ نْ َ َا‬ )482 :1( .‫ي َ ْنل َخ ِعي ُن ةِ َغ ْن ِ َا‬ ความวา่ “โอ้อัลลอฮฺ ฉนั แปลกใจตอ่ คนทรี่ ูจ้ ักพระองค์ เขา ไปวอนขอตอ่ ผอู้ ื่นได้อย่างไร ฉันแปลกใจตอ่ คนท่รี ูจ้ กั พระองคเ์ ขาไปขอความชว่ ยเหลอื ตอ่ ผ้อู ื่นไดอ้ ยา่ งไร” (1 : 482) 93. ท่านอบิ นุ อับบาส เราะฎยิ ลั ลอฮุอนั ฮุมา ได้กลา่ ววา่ )499:1( ‫ حَ ِت َع ُى ا نْا َخ ُر‬،‫ فَ ِ َذا هُ ِ َ ال ْنحَّ َيا ُا‬،‫ال نْحَّ َيا ُا َا نْْ ِلي َما ُن ِفي َق َر ٍن‬ 45

ความวา่ “ความละอายและความศรทั ธาเปน็ ของคกู่ นั เมือ่ ความละอายหายไป ความศรทั ธากจ็ ะตามไปด้วย” (1 : 499) 94. ชาวสะลัฟบางท่าน เราะหิมะฮุลลอฮฺ ได้กล่าวว่า ‫ أَ ْنن َ َ ْنع َم َل ِفي ال ِ ِل َش نْئًا َ ْنلخَ ْن ِ ِمونْ ُى ِفي ااْن َع َلا ِّيَ ِث‬:‫َقَ نْد ُ ِئ َل َع ِن النْ ُم ُر َا ِة َا َقا َل‬ )503 :1( ความว่า “มีคนถามถึงความหมายของ มรุ อู ะฮฺ (บุคลิกภาพที่ สูงสง่ ของมอุ ์มิน) ท่านไดต้ อบว่า คอื การท่ีว่า แม้ทา่ นจะอยู่ ในท่ลี บั ก็ตาม ท่านก็ไมก่ ล้ากระทาสง่ิ ทท่ี า่ นละอายจะทามัน ตอนทที่ า่ นอยใู่ นที่เปิดเผย” (1 : 503) 95. ทา่ นอิบนุ เราะญับ เราะหิมะฮุลลอฮฺ ได้กล่าววา่ ‫ا‬،‫ ِ لاَّم‬،َِ‫َرنِْا َلَ ِ ِنْع نْجَ َلااِا‬،‫ْ َُِل)ِخ نِْعىا‬5‫ِْنلا ْن‬1َ ‫م‬2َ‫ َخ‬،:ٌَ‫ِى‬1‫يََاَبَعُ َلَ َّ(ينُْي‬،ْ‫ُجنْعوُفَِر ٌَِفَاُالَّ ِنلثُ َّلاتااٌََاْنُّسّلَاََقِِا َلن‬،‫م‬،َ‫خَ ُ َقَب َااَُمَ َََع ْنِخجاِ ِى ِى‬،‫ااْناِاََق َِىنلْْن‬،‫حالْنَخ َمَقَُِلا ُّس ًَََُاَاج‬،ْ‫اا ََا ِْنَْنم َََخََاٌ َاقَاِحِاَ ِىُ ن‬ ،‫َمَحَ لاَّت ِخ ِى‬ ْ‫ن‬ ،‫َ َم ًَاةَ ِخ ِى‬ ‫خَ َقا َم ِج‬ ‫ َف ِ َذا‬،ُ ُ ‫ ا‬،ُ ‫ِ ٌَا‬ َ ٌُ‫ِ َ ُجو‬ ความวา่ “เมื่อใดก็ตามทีห่ วั ใจยนื หยดั ตอ่ การรจู้ กั อลั ลอฮฺ ต่อการเกรงกลวั การให้เกียรติ ความหวาดหวนั่ ความรัก ความหวัง การปรารถนา การวงิ วอน การมอบหมายตอ่ พระองคร์ วมถึงการผินหลังให้ส่ิงอนื่ นอกจากพระองค์แลว้ 46

อวยั วะทกุ สว่ นของรา่ งกายกจ็ ะปฏิบตั ิตามคาสง่ั ของ พระองค์ เพราะหวั ใจคือผบู้ ังคบั บญั ชาของอวยั วะตา่ งๆ สว่ นอวยั วะเปรยี บเสมือนเป็นทหารของผ้บู งั คบั บัญชา ดงั นน้ั เมอื่ ผบู้ ังคับบัญชาได้ยืนหยัดมัน่ คงแลว้ ย่อมทาให้ เหลา่ ทหารและบรวิ ารของมันยืนหยัดและมั่นคงตามไป ดว้ ย” (1 : 512) 96. ทา่ นอิบนุ มัสอูด เราะฎยิ ัลลอฮุอันฮุ ได้กลา่ วว่า ،‫نْ َ َاّلو ِث‬ َ ُ َ ‫ َقا‬،‫ َا َم نْن َج َعلَ ُى أَ َما َم ُى‬، ٌ ‫ِ ٌل ُم َص اَّلد‬ ٌ ‫ااْن ُق نْر ُن َشافِ ٌ ُم َ الَّف‬ ‫َ ِم ْنن‬ ‫ا‬ ِ َ ‫َ َما‬ َ ‫َج َعلَ ُى َخلْن‬ ِ ) 26: 2( .ِ ‫اّن ّاَللا‬ َُ ‫ قَا‬،ِ ‫َا ْنً ِر‬ ความวา่ “อัลกุรอาน คอื ผ้ชู ่วยเหลือและผทู้ ไี่ ดร้ บั อนญุ าตให้ ชว่ ยเหลือ และเปน็ ทนายท่เี ช่อื ถอื ได้ ผ้ใู ดท่ใี ห้อัลกรุ อาน เปน็ ผู้นาเขา อลั กุรอานย่อมนาทางไปสูส่ วนสวรรค์ ส่วน ผใู้ ดท้งิ อัลกรุ อานไวเ้ บ้ืองหลัง อลั กรุ อานกจ็ ะดงึ เขาไปสไู่ ฟ นรก” (2 : 26) 97. ทา่ นอบิ นุ เราะญบั เราะหมิ ะฮุลลอฮฺ ได้กลา่ วว่า َ‫ا‬ :‫ َ)ُقٌ ُل‬3َ 0،:2ِ(ْ‫تن‬.َ‫نْ ُ أَ ِجال ْند َالّلأُلَ ْنِخ َرى‬ ‫ ِ َذا‬،‫َا ِ َد ٌة‬ ٌ ‫َ ْنف‬ ِ ‫ ِ ّلَا َما‬،‫َ ْنف َلا ِن‬ ِ َ ‫ْن‬ ‫َ َ َن َب ْنع‬ َ‫َذ َي َت نْج ل‬ 47

ความวา่ “ชาวสะลฟั บางท่านได้รอ้ งไหแ้ ล้วได้กล่าวว่า ฉนั ไมไ่ ด้มสี องชวี ติ ชวี ติ ของฉันมีเพยี งหนงึ่ เดยี ว หากมนั ได้ ล่วงลบั ไปฉนั กจ็ ะไม่อาจพบชีวิตอื่นอีก” (2 : 30) 98. ทา่ นบกั รฺ อัล-มซุ ะนีย์ เราะหิมะฮุลลอฮฺ ได้กลา่ วว่า ‫َعلَّيْن‬ َ َ‫َ ْنعل‬ ‫أَ نْن‬ َ :2( . َ ْ‫َ ّينْنَّين‬ ‫ْن‬ ‫ َا َغ ِم‬، َ ‫ا لَاّ ُا‬ َ ‫نْ َع‬ ‫أ‬ ‫َما‬ َ ‫قَ ْند‬ َ ‫نْ َت‬ َ ‫أ‬ ‫ِ نْن‬ ،َ َ ‫يَا ا ْنب َن‬ )76 ความว่า “โอม้ นุษยเ์ อย๋ หากทา่ นอยากรวู้ ่าอัลลอฮฺทรงให้ ความโปรดปรานแก่ตวั ทา่ นมากนอ้ ยเพียงใด ให้ลอง หลบั ตาท้งั สองของทา่ นเถิด” (2 : 76) 99. ทา่ นกะอบั เราะฎิยัลลอฮุอันฮุ ไดก้ ลา่ วว่า ِ ‫َ سُّب ِ َ َاّل ِم ْنن أَ نْن أَحَ َص لَاّد َ ةِ ٌَ ْن‬ َ ‫َِ َل ْنن أَةْن ِك ََ ِم ْنن َخ‬ )92:2( .‫َذ َي ًتا‬ ‫أ‬ ‫ا لاَّ ِا‬ ‫ّيَ ِث‬ ْ‫ن‬ ความว่า “การทฉี่ นั ไดร้ า่ ไห้เนื่องด้วยเกรงกลวั ต่ออลั ลอฮฺ เป็นทร่ี กั สาหรบั ฉนั ย่ิงกวา่ การท่ีได้บริจาคทองคาเท่ากบั นา้ หนักตวั ฉนั เสยี อกี ” (2 : 92) 100. ทา่ นอัล-หะสัน อัล-บศั รีย์ เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ลา่ วว่า 48

:2( .‫َ لاَّف ْنج‬ ‫ َ ِ َذا َ َّلا‬،‫ َجوَ نْج‬،‫َ َ ا نِْ َل نْع َ ا ِا َش نْئًا‬ َ ‫ فَ ِ َذا َج‬،‫ُ اْْن َل َد ِن‬ َ ‫اللِ َلا ُن‬ ‫أ ِم‬ )148 ความว่า “ลน้ิ คอื ผู้ควบคุมรา่ งกาย ดงั น้นั หากมนั ได้ไปละเมดิ ตอ่ อวยั วะต่างๆ กเ็ ท่ากับรา่ งกายได้ละเมดิ ด้วย แต่หากมนั ถูกรักษาไวไ้ มล่ ะเมิด อวยั วะต่างๆ ก็จะถกู รกั ษาเช่นกัน” ( 2 : 148) 101. ท่านยะหยฺ า บนิ อบี กะษรี ฺ เราะหมิ ะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ล่าวว่า ََ ‫َ ُج ٍل ِ لاَّ َع َرفنْ ُج َذلِ َ ِفي َ ااِ ِر‬ ُ ‫َما َصلُ َ َموْن ِط‬ ، ّ‫َ ُج ٍل َق ُس‬ ُ ‫َف َل َد َمونْ ِط‬ ،‫َ َم ِل ِى‬ )148 :2( .‫ِفي َ ااِ ِر َ َم ِل ِى‬ ِ‫َع َرفنْ ُج َذل‬ َّ‫ال‬ َ ِ ความวา่ “ไมม่ ีคาพูดทด่ี ีของคนใด นอกจากฉันรไู้ ด้จากการ กระทาของเขา และไมม่ ีคาพดู ท่ีไมด่ ขี องคนใด นอกจากฉัน รไู้ ดจ้ ากการกระทาของเขาเช่นกนั ” ( 2 : 148) 102. ท่านยูนสุ บิน อุบยั ดฺ เราะหิมะฮลุ ลอฮฺ ไดก้ ลา่ วว่า .‫َأَينْ ُج َذلِ َ َص َلا ًا ِفي َ ااِ ِر َ َم ِل ِى‬ َّ‫ال‬ َ ‫َأَينْ ُج‬ ِ ‫ةَا ٍل‬ ََ ‫ِمونْ ُى‬ ‫لِ َلاهُ ُى‬ ‫َ ًدا‬ ‫أ‬ ‫َما‬ )149 :2( 49

ความว่า “ฉันไม่เคยเหน็ คนใดทล่ี ิน้ ของเขาอยูภ่ ายใตค้ วาม ตระหนักคดิ อยู่เสมอ นอกจากฉันจะเหน็ ว่าการงานของเขา ทงั้ หมดจะดีตามไปด้วย” ( 2 : 149) 103. ท่านอลั -หะสัน อลั -บัศรยี ์ เราะหิมะฮุลลอฮฺ ได้กล่าววา่ َ ‫أَ نْن‬ ‫َ َج لاَّل‬ َ‫ةِ َما ِفي يَ ِد ا لَّا ِا َع ّال‬ َ ْ‫ِمون‬ َ َ ‫ْن‬ ‫أ‬ ‫يَ ِد َا‬ ‫ِفي‬ ‫ةِ َما‬ ‫حَ ُكٌ َن‬ َ ‫يَ ِقّي ِو‬ ِ ‫ِ ّالَن ِم نْن َض نْع‬ )180 :2( ความวา่ “ในจานวนสงิ่ ท่ถี ือว่าเปน็ ความออ่ นแอในการ เชือ่ ม่ันของทา่ น กค็ ือ การทที่ า่ นเช่อื มน่ั ตอ่ สิง่ ทมี่ อี ยใู่ น ครอบครองของท่านมากกวา่ สงิ่ ทีม่ อี ยู่ ณ ที่อลั ลอฮฺ อซั ซะ วะญัลลา” (2 : 180) 104. มีคนถามท่านอบู หาซมิ อซั -ซาฮดิ เราะหมิ ะฮลุ ลอฮฺ วา่ ‫َ ُ َما ِفي ال اّلَل َما َا ِت‬ ‫ أَهَا أَ َخا ُ ااْن َف نْق َر َ َم نٌْ َ َي‬:‫أَ َما َ َا ُ اانْ َف ْنق َر؟ َا َقا َل‬ ‫َ َما ِفي‬ )180 :2( ! ‫َ َما ةَ نْ َو ًُ َما َ َما َ نْ َج اا لاَّ َى؟‬ َ ‫ْن‬ ‫اِل‬ ِ ‫ْن‬ 50