กล้วยกินได้ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AAB) ‘Kluai Nam Chiang Rai’ ปลายใบ ลกั ษณะวสิ ยั รอ่ งก้านใบ ปนทโ่ี คนกา้ นใบ ปลี กาบปลี ดอก หวีดิบดา้ นนอกแกนเครือ หวสี ุกด้านในแกนเครอื เครอื ผลดิบผ่าตามขวาง ผลสุกผา่ ตามยาว กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 147

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561 กล้วยน้�าพัทลุง ลา� ตน้ เทยี ม ก่งึ ต้ังตรง อก ชมพหู รือ 1) ลกั ษณะวสิ ัย 3.9 เมตร 1) สพี น้ื กลีบรวมเชงิ ประกอบ ชมพูแกมมว่ ง 2) ความสงู 66 เซนติเมตร 3) เส้นรอบวง เขียวแกมเหลือง 2) สพี ูกลบี รวมเชิงประกอบ เหลอื ง 4) สี ไม่มี 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ร่วงก่อนใบประดับ 5) ไข 4) สีดอกเพศผู้ ชมพูหรอื ไม่มี ชมพูแกมม่วง ใบ ไมม่ ี 5) ลักษณะก้านเกสรเพศเมีย 1) ปนที่โคนกา้ นใบ เปดิ /ขอบโคง้ เขา้ 6) สยี อดเกสรเพศเมยี โค้งบรเิ วณโคน 2) สีของปน เขยี ว 7) สีโคนรังไข่ เหลือง 3) ร่องกา้ นใบ เขียว ผล ครมี 4) สีขอบกา้ นใบ ดา้ นหนึง่ มนดา้ นหนงึ่ สอบเรียว 1) จ�านวนหวี 5) สีแผ่นใบด้านบน 2) จา� นวนผลตอ่ หวี 8 6) รปู รา่ งโคนใบ ไมม่ ีขน 3) รูปร่างผลกล้วย 16 ทา� มมุ เลก็ น้อย 4) รปู รา่ งผลผา่ ตามขวาง โค้งเล็กนอ้ ย ชอ่ อก ปลี แนน่ เปน็ เหลยี่ ม 1) ขนบนก้านชอ่ ดอก ตรงลงข้างลา่ ง 5) รูปรา่ งปลายผล เลก็ น้อย 2) ตา� แหนง่ เครอื กลว้ ย ผอม (0.31) 6) ซากดอกติดที่ปลายผล 3) การปรากฏของเครือ (0.25) ปลายทู่ 4) ต�าแหนง่ ก้านดอกเพศผู้ 7) การเชอ่ื มกา้ นผล มีก้านเกสร 5) รปู รา่ งปลีกลว้ ย มน 8) สีเปลอื กผลดิบ เพศเมยี ตดิ อยู่ 6) ไหล่กาบปลี ซ้อนทับกันบางส่วน 9) สีเปลือกผลสกุ แดงแกมมว่ ง 10) สเี นื้อผลดิบ เช่อื มกนั บางส่วน กาบปลี แดง 11) สีเนอื้ ผลสุก เขียว 1) ปลายกาบปลี เดน่ ชดั มาก 12) รสชาติ เหลืองออ่ น 2) การหุ้มกาบปลี มว้ น 13) จ�านวนเมลด็ /ผล ครีม 3) สกี าบปลีดา้ นนอก มีไขมาก ครมี 4) สีกาบปลดี ้านใน หวานนอ้ ยหรือจดื 5) รอยแผลกาบปลี ไมม่ ี 6) ลักษณะของกาบปลี 7) ไขบนกาบปลี กลว้ ยนา�้ พทั ลงุ เปน็ กลว้ ยกลมุ่ จโี นม AAB ลา� ตน้ เทยี ม สงู ประมาณ 3.9 เมตร สเี ขยี วแกมเหลอื ง ไมม่ ปี น เส้นรอบวง ยาวประมาณ 66 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 44 เซนตเิ มตร สีเขยี ว เปน็ รอ่ งเปิด ขอบโค้ง เขา้ ไม่มคี รบี ใบอ่อนท่ยี งั ม้วนอยู่สเี ขยี ว เม่อื คล่ีกางออกเตม็ ทส่ี ีเขยี วเปน็ มัน แผ่นใบเป็นคล่นื กว้างประมาณ 55 เซนติเมตร ยาวประมาณ 188 เซนติเมตร ปลายใบมนเล็กน้อย โคนใบด้านหน่ึงมนด้านหน่ึงสอบเรียว ก้านช่อดอกไม่มีขน สีเขียว กว้างประมาณ 4.6 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีแดงแกมม่วง ซ้อนทับกัน บางสว่ น ปลายมว้ นขน้ึ ดา้ นในสแี ดง มรี อ่ งปานกลาง ไหลก่ าบปลกี วา้ งปานกลาง เครอื รปู ทรงกระบอก มี 8 หวี ผลโค้งเล็กน้อย พบซากก้านยอดเกสรเพศเมียติดที่ปลายผล ก้านผลเรียบ เช่ือมกันบางส่วน ไม่มีขน ผลดิบ สเี ขียว เนอื้ ผลสคี รมี ผลสกุ ผิวผลเปน็ สเี หลืองอ่อน เนอื้ ผลสคี รีม แน่น รสหวานนอ้ ยหรือจืด ไมม่ เี มลด็ 148 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AAB) ‘Kluai Nam Phatthalung’ ปลายใบ ลกั ษณะวสิ ยั รอ่ งก้านใบ ปนที่โคนกา้ นใบ ปลี กาบปลี ดอก หวดี ิบดา้ นนอกแกนเครอื หวสี กุ ดา้ นในแกนเครอื เครือ ผลดบิ ผ่าตามขวาง ผลสุกผ่าตามยาว กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 149

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561 กล้วยน้�าว้าขาวแพร่ ลา� ตน้ เทยี ม กึ่งตง้ั ตรง อก ชมพหู รอื 1) ลกั ษณะวิสัย 2.5 เมตร 1) สีพืน้ กลบี รวมเชงิ ประกอบ ชมพแู กมม่วง 2) ความสงู 68.5 เซนตเิ มตร 3) เส้นรอบวง เขียว 2) สีพูกลีบรวมเชงิ ประกอบ เหลอื ง 4) สี ไม่มี 3) ลักษณะดอกเพศผู้ รว่ งพร้อม 5) ไข ใบประดับ ไมม่ ี 4) สดี อกเพศผู้ ใบ ไมม่ ี ชมพูหรอื 1) ปนท่โี คนกา้ นใบ เปดิ /ขอบตรง 5) ลกั ษณะกา้ นเกสรเพศเมีย ชมพแู กมมว่ ง 2) สขี องปน เหลอื ง 6) สียอดเกสรเพศเมีย 3) ร่องกา้ นใบ เขียว 7) สีโคนรังไข่ ตรง 4) สีขอบกา้ นใบ มนทงั้ สองดา้ น ผล เหลือง 5) สแี ผ่นใบดา้ นบน 1) จ�านวนหวี ขาว 6) รูปร่างโคนใบ ไม่มขี น 2) จ�านวนผลตอ่ หวี ห้อยลงในแนวต้ังฉาก 3) รูปร่างผลกลว้ ย 8 ช่อ อก ปลี แน่น 4) รูปรา่ งผลผ่าตามขวาง 18 1) ขนบนก้านช่อดอก ตรงลงข้างล่าง โค้งเล็กนอ้ ย 2) ตา� แหน่งเครอื กลว้ ย ผอม (0.4) 5) รูปรา่ งปลายผล เปน็ เหล่ียม 3) การปรากฏของเครือ (0.02) 6) ซากดอกตดิ ทปี่ ลายผล เล็กนอ้ ย 4) ตา� แหน่งกา้ นดอกเพศผู้ 5) รูปรา่ งปลกี ลว้ ย ปานกลาง 7) การเชอื่ มก้านผล ปลายทู่ 6) ไหล่กาบปลี ซอ้ นทับกนั บางส่วน 8) สเี ปลือกผลดบิ มกี ้านเกสร แดงแกมมว่ ง 9) สเี ปลือกผลสุก เพศเมียติดอยู่ กาบปลี ส้มแกมแดง 10) สเี น้ือผลดบิ 1) ปลายกาบปลี เดน่ ชดั มาก 11) สีเนื้อผลสุก เช่ือมกนั บางส่วน 2) การหมุ้ กาบปลี ม้วน 12) รสชาติ เขียว 3) สีกาบปลีดา้ นนอก มไี ขมาก 13) จา� นวนเมล็ด/ผล เหลือง 4) สกี าบปลีด้านใน ครีม 5) รอยแผลกาบปลี ขาว 6) ลกั ษณะของกาบปลี หวานนอ้ ยหรือจดื 7) ไขบนกาบปลี ไม่มี กล้วยน้�าว้าขาวแพร่เป็นกล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 2.5 เมตร สีเขียว ไม่มีปน เส้นรอบวง ยาวประมาณ 68.5 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 30 เซนติเมตร สีเหลือง เป็นร่องเปิด ขอบตรง ไมม่ คี รบี ใบออ่ นทย่ี งั มว้ นอยสู่ เี ขยี ว เมอ่ื คลก่ี างออกเตม็ ทสี่ เี ขยี วเปน็ มนั แผน่ ใบเปน็ คลน่ื กวา้ งประมาณ 68 เซนติเมตร ยาวประมาณ 141 เซนติเมตร ปลายใบมนเล็กน้อย โคนใบกลมท้ังสองด้าน ก้านช่อดอก ไมม่ ีขน สีเขยี ว กวา้ งประมาณ 2.8 เซนตเิ มตร ปลีรปู หอก กาบปลีสีแดงแกมม่วง ซ้อนทับกนั บางสว่ น ปลาย มว้ นขนึ้ ดา้ นในสสี ม้ แกมแดง มรี อ่ งลกึ ไหลก่ าบปลแี คบ เครอื รปู ทรงกระบอก มี 8 หวี ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย พบซาก กา้ นยอดเกสรเพศเมยี ตดิ ทป่ี ลายผล กา้ นผลเรยี บ เชอ่ื มกนั บางสว่ น ไมม่ ขี น ผลดบิ สเี ขยี ว เนอ้ื ผลสคี รมี ผลสกุ ผิวผลเปน็ สีเหลอื ง เน้ือผลสีขาว แนน่ รสหวานนอ้ ยหรือจดื ไมม่ เี มล็ด 150 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Namwa Khao Phrae’ ปลายใบ ลกั ษณะวิสัย ร่องกา้ นใบ ปนทโี่ คนกา้ นใบ ปลี กาบปลี ดอก หวีดบิ ด้านนอกแกนเครอื หวีสกุ ดา้ นในแกนเครอื เครือ ผลดิบผา่ ตามขวาง ผลสกุ ผา่ ตามยาว กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 151

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561 กล้วยน�้าว้าครั่ง ลา� ต้นเทียม ตั้งตรง อก ชมพูหรือ 1) ลักษณะวิสยั 4.2 เมตร 1) สพี ้ืนกลีบรวมเชิงประกอบ ชมพูแกมม่วง 2) ความสูง 63.5 เซนติเมตร 3) เส้นรอบวง เขียว 2) สีพูกลีบรวมเชงิ ประกอบ เหลอื ง 4) สี ไม่มี 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ รว่ งหลงั ใบประดบั 5) ไข 4) สดี อกเพศผู้ ชมพู 20% 5) ลักษณะก้านเกสรเพศเมยี – ใบ นา�้ ตาล 6) สียอดเกสรเพศเมีย เหลอื ง 1) ปนทีโ่ คนกา้ นใบ เปิด/ขอบโคง้ เข้า 7) สีโคนรังไข่ ขาว 2) สขี องปน เขียวออ่ น 3) รอ่ งก้านใบ เขียวอ่อน ผล 4 4) สีขอบกา้ นใบ มนทัง้ สองด้าน 1) จา� นวนหวี 5) สีแผน่ ใบดา้ นบน 2) จา� นวนผลตอ่ หวี 16 6) รปู ร่างโคนใบ ไม่มีขน 3) รปู รา่ งผลกล้วย ตรง ทา� มุมเลก็ น้อย 4) รปู ร่างผลผ่าตามขวาง เปน็ เหล่ียมชดั เจน ชอ่ อก ปลี แน่น 5) รปู ร่างปลายผล ปลายทู่ 1) ขนบนก้านช่อดอก ตรงลงขา้ งลา่ ง 6) ซากดอกติดทปี่ ลายผล มกี า้ นเกสร 2) ต�าแหนง่ เครอื กลว้ ย ผอม (0.34) เพศเมยี ตดิ อยู่ 3) การปรากฏของเครอื (0.20) 7) การเชอื่ มก้านผล 4) ตา� แหนง่ กา้ นดอกเพศผู้ 8) สเี ปลอื กผลดิบ เช่อื มกนั บางสว่ น 5) รูปรา่ งปลีกลว้ ย มน 9) สีเปลอื กผลสกุ เขยี วอ่อน 6) ไหล่กาบปลี ซอ้ นทับกนั บางส่วน 10) สีเนือ้ ผลดิบ งาชา้ ง แดงแกมม่วง 11) สเี นือ้ ผลสกุ เหลอื ง กาบปลี แดง 12) รสชาติ ขาว 1) ปลายกาบปลี เด่นชดั มาก 13) จ�านวนเมล็ด/ผล หวาน 2) การหมุ้ กาบปลี มว้ น ไม่มี 3) สกี าบปลดี ้านนอก มีไขมาก 4) สีกาบปลีด้านใน 5) รอยแผลกาบปลี 6) ลกั ษณะของกาบปลี 7) ไขบนกาบปลี กล้วยน้�าว้าครัง่ เป็นกล้วยกลุ่มจโี นม ABB ล�าต้นเทยี ม สูงประมาณ 4.2 เมตร สีเขียว มปี นสนี ้�าตาล เล็กน้อย เส้นรอบวง ยาวประมาณ 63.5 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 52 เซนติเมตร สีเขียวอ่อน เป็นร่องเปิด ขอบโค้งเข้า มีครีบ ใบอ่อนที่ยังม้วนอยู่สีเขียว เมื่อคลี่กางออกเต็มที่สีเขียวอ่อนเป็นมัน แผ่นใบ เป็นคลื่น กว้างประมาณ 58 เซนติเมตร ยาวประมาณ 205 เซนติเมตร ปลายใบมน โคนใบกลมท้ังสองด้าน ก้านช่อดอกไม่มีขน สีเขียว กว้างประมาณ 2 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีแดงแกมม่วง ซ้อนทับกัน บางส่วน ปลายม้วนขึ้น ด้านในสีแดง มีร่องลึก ไหล่กาบปลีกว้างปานกลาง เครือรูปทรงกระบอก มี 4 หวี ผลตรง พบซากกา้ นยอดเกสรเพศเมยี ตดิ ที่ปลายผล ก้านผลเรยี บ เช่ือมกนั บางสว่ น ไม่มีขน ผลดิบสีเขยี วออ่ น เนื้อผลสงี าชา้ ง ผลสุกผิวผลเป็นสีเหลือง เน้ือผลสีขาว แน่น รสหวาน ไมม่ ีเมล็ด 152 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Namwa Khrang’ ปลายใบ ลกั ษณะวสิ ยั รอ่ งกา้ นใบ ปนที่โคนกา้ นใบ ปลี กาบปลี ดอก หวีดิบด้านนอกแกนเครอื หวสี ุกดา้ นในแกนเครอื เครอื ผลดิบผ่าตามขวาง ผลสกุ ผ่าตามยาว กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 153

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561 กล้วยน�้าว้าแดงนครพนม ลา� ต้นเทยี ม ตัง้ ตรง อก ชมพหู รือ 1) ลกั ษณะวสิ ยั 4.45 เมตร 1) สีพื้นกลีบรวมเชงิ ประกอบ ชมพูแกมมว่ ง 2) ความสงู 89 เซนติเมตร 3) เสน้ รอบวง เขียวปานกลาง 2) สีพูกลีบรวมเชงิ ประกอบ เหลือง 4) สี มี 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ร่วงพร้อม 5) ไข ใบประดับ ไมม่ ี 4) สีดอกเพศผู้ ใบ ไมม่ ี 5) ลักษณะกา้ นเกสรเพศเมีย เหลือง 1) ปนทโี่ คนก้านใบ เปิด/ขอบตรง 6) สยี อดเกสรเพศเมีย – 2) สขี องปน เขียว 7) สโี คนรังไข่ เหลอื ง 3) รอ่ งก้านใบ เขยี ว – 4) สีขอบก้านใบ ดา้ นหนง่ึ มนอกี ดา้ นหนงึ่ สอบเรยี ว ผล 5) สแี ผ่นใบดา้ นบน 1) จา� นวนหวี 13 6) รูปรา่ งโคนใบ ไม่มีขน 2) จ�านวนผลต่อหวี – 3) รูปรา่ งผลกล้วย 18 ชอ่ อก ปลี แน่น 4) รปู รา่ งผลผ่าตามขวาง โคง้ เลก็ น้อย 1) ขนบนกา้ นชอ่ ดอก ตรงลงขา้ งล่าง 5) รปู ร่างปลายผล กลม 2) ต�าแหนง่ เครือกล้วย ผอม (0.40) 6) ซากดอกติดทปี่ ลายผล คอขวด 3) การปรากฏของเครอื (0.24) มีก้านเกสร 4) ต�าแหน่งก้านดอกเพศผู้ 7) การเชื่อมกา้ นผล เพศเมียติดอยู่ 5) รูปร่างปลกี ลว้ ย ปานกลาง 8) สเี ปลอื กผลดิบ 6) ไหลก่ าบปลี ซ้อนทบั กนั บางส่วน 9) สเี ปลอื กผลสุก เชือ่ มกนั บางส่วน ม่วง 10) สีเนือ้ ผลดิบ เขียว กาบปลี ส้มแกมแดง 11) สีเนอื้ ผลสกุ เหลือง 1) ปลายกาบปลี เดน่ ชัดมาก 12) รสชาติ งาชา้ ง 2) การหมุ้ กาบปลี มว้ น 13) จ�านวนเมลด็ /ผล ครีม 3) สกี าบปลีด้านนอก มไี ขนอ้ ย หวาน 4) สกี าบปลดี ้านใน ไม่มี 5) รอยแผลกาบปลี 6) ลกั ษณะของกาบปลี 7) ไขบนกาบปลี กล้วยน้�าว้าแดงนครพนมเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 4.45 เมตร สีเขียว ปานกลาง ไม่มีปน เส้นรอบวง ยาวประมาณ 89 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 50 เซนติเมตร สีเขียว เป็นร่องเปิด ขอบตรง ไม่มีครีบ ใบอ่อนที่ยังม้วนอยู่สีเขียว เม่ือคลี่กางออกเต็มท่ีสีเขียวเป็นมัน แผ่นใบเป็น คลื่น กวา้ งประมาณ 73 เซนติเมตร ยาวประมาณ 335 เซนติเมตร ปลายใบมนเลก็ นอ้ ย โคนใบด้านหนึ่งมน อีกด้านหน่ึงสอบเรียว ก้านช่อดอกไม่มีขน สีเขียว กว้างประมาณ 2.6 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีม่วง ซ้อนทับกันบางส่วน ปลายม้วนขึ้น ด้านในสีส้มแกมแดง มีร่องลึก ไหล่กาบปลีกว้าง เครือรูปทรงกระบอก มี 13 หวี ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย พบซากกา้ นยอดเกสรเพศเมยี ตดิ ทป่ี ลายผล กา้ นผลเรยี บ เชอ่ื มกนั บางสว่ น ไมม่ ขี น ผลดิบสเี ขยี ว เนอ้ื ผลงาช้าง ผลสกุ ผิวผลเปน็ สีเหลอื ง เนือ้ ผลสีครมี นุม่ รสหวาน ไม่มีเมล็ด 154 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Namwa Daeng Nakhon Phanom’ ปลายใบ ลกั ษณะวสิ ยั รอ่ งก้านใบ ปนท่โี คนกา้ นใบ ปลี กาบปลี ดอก หวีดิบด้านนอกแกนเครอื หวีสุกดา้ นในแกนเครือ เครือ ผลดบิ ผา่ ตามขวาง ผลสุกผ่าตามยาว กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 155

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561 กล้วยน�้าว้าด�า ล�าตน้ เทียม ตัง้ ตรง อก ชมพูหรือ 1) ลักษณะวสิ ยั 3.5 เมตร 1) สีพืน้ กลีบรวมเชงิ ประกอบ ชมพูแกมมว่ ง 2) ความสงู 51 เซนติเมตร 3) เส้นรอบวง เขยี วปานกลาง 2) สีพูกลีบรวมเชิงประกอบ เหลอื ง 4) สี มี 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ รว่ งหลงั ใบประดบั 5) ไข 4) สดี อกเพศผู้ ชมพหู รือ 50% ชมพแู กมมว่ ง ใบ น้�าตาลแกมด�า 5) ลกั ษณะกา้ นเกสรเพศเมีย 1) ปนทีโ่ คนก้านใบ เปิด/ขอบโค้งเข้า 6) สียอดเกสรเพศเมีย – 2) สขี องปน เหลอื ง 7) สีโคนรงั ไข่ เหลอื ง 3) ร่องกา้ นใบ เขียวเขม้ ผล ครมี 4) สขี อบก้านใบ มนท้ังสองดา้ น 1) จา� นวนหวี 5) สีแผ่นใบดา้ นบน 2) จ�านวนผลต่อหวี 5 6) รปู รา่ งโคนใบ ไม่มีขน 3) รปู รา่ งผลกล้วย 13 หอ้ ยลงในแนวตั้งฉาก 4) รปู รา่ งผลผ่าตามขวาง ชอ่ อก ปลี – 5) รปู รา่ งปลายผล โคง้ เล็กนอ้ ย 1) ขนบนกา้ นช่อดอก ตรงลงขา้ งล่าง 6) ซากดอกติดท่ปี ลายผล เป็นเหลี่ยมชดั เจน 2) ตา� แหนง่ เครอื กลว้ ย ผอม (0.38) ปลายทู่ 3) การปรากฏของเครือ (0.31) 7) การเชอ่ื มก้านผล มีก้านเกสร 4) ต�าแหน่งก้านดอกเพศผู้ 8) สเี ปลอื กผลดิบ เพศเมยี ตดิ อยู่ 5) รูปรา่ งปลีกล้วย ปานกลาง 6) ไหล่กาบปลี ซอ้ นทับกันบางส่วน 9) สเี ปลือกผลสุก เชอ่ื มกนั บางส่วน แดงแกมม่วง 10) สเี น้อื ผลดบิ นา้� ตาลหรอื กาบปลี สม้ แกมแดง 11) สเี นอื้ ผลสุก น้า� ตาลแดง 1) ปลายกาบปลี เด่นชัดมาก 12) รสชาติ 2) การหุ้มกาบปลี มว้ น 13) จา� นวนเมล็ด/ผล นา�้ ตาล 3) สีกาบปลดี ้านนอก มไี ขปานกลาง ขาว 4) สีกาบปลีด้านใน เหลอื ง 5) รอยแผลกาบปลี หวาน 6) ลกั ษณะของกาบปลี ไมม่ ี 7) ไขบนกาบปลี กล้วยน้�าว้าด�าเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 3.5 เมตร สีเขียวปานกลาง มีปน สีนา�้ ตาลแกมด�ามาก เสน้ รอบวง ยาวประมาณ 51 เซนตเิ มตร ก้านใบ ยาวประมาณ 47 เซนตเิ มตร สีเหลอื ง เป็นร่องเปดิ ขอบโค้งเข้า มคี รบี ใบออ่ นทยี่ ังม้วนอย่สู ีเขียว เม่อื คลก่ี างออกเต็มท่ีสเี ขียวเข้ม ผิวใบดา้ น แผ่นใบ เป็นคล่ืน กว้างประมาณ 60 เซนติเมตร ยาวประมาณ 191 เซนติเมตร ปลายใบมน โคนใบมนท้ังสองด้าน กา้ นชอ่ ดอกไมม่ ขี น สเี ขยี ว กวา้ งประมาณ 2.5 เซนตเิ มตร ปลรี ปู หอก กาบปลสี แี ดงแกมมว่ ง ซอ้ นทบั กนั บางสว่ น ปลายมว้ นขนึ้ ดา้ นในสสี ม้ แกมแดง มรี อ่ งปานกลาง ไหลก่ าบปลกี วา้ งปานกลาง เครอื รปู ทรงกระบอก มี 5 หวี ผลโค้งเล็กน้อย พบซากก้านยอดเกสรเพศเมียติดที่ปลายผล ก้านผลเรียบ เชื่อมกันบางส่วน ไม่มีขน ผลดิบ สีน�้าตาล หรือนา้� ตาลแดง เนือ้ ผลสีขาว ผลสกุ ผิวผลเป็นสีน�า้ ตาล เนื้อผลสเี หลอื ง แนน่ รสหวาน ไม่มีเมล็ด 156 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Namwa Dam’ ปลายใบ ลกั ษณะวิสัย ร่องก้านใบ ปนที่โคนกา้ นใบ ปลี กาบปลี ดอก หวีดิบด้านนอกแกนเครอื หวีสกุ ด้านในแกนเครอื เครือ ผลดบิ ผ่าตามขวาง ผลสกุ ผา่ ตามยาว กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 157

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561 กล้วยน�้าว้านครศรีธรรมราช ลา� ตน้ เทียม โค้งลง อก ชมพูหรอื 1) ลกั ษณะวิสยั 3.9 เมตร 1) สีพนื้ กลบี รวมเชงิ ประกอบ ชมพูแกมมว่ ง 2) ความสูง 49 เซนติเมตร 3) เส้นรอบวง แดงแกมม่วง 2) สีพูกลีบรวมเชิงประกอบ ขาว 4) สี ไมม่ ี 3) ลักษณะดอกเพศผู้ รว่ งพรอ้ ม 5) ไข ใบประดับ 20% 4) สดี อกเพศผู้ ใบ น�า้ ตาลแกมดา� ชมพหู รือ 1) ปนที่โคนกา้ นใบ เปิด/ขอบปดิ 5) ลักษณะก้านเกสรเพศเมีย ชมพแู กมมว่ ง 2) สีของปน เขยี ว 6) สียอดเกสรเพศเมยี 3) รอ่ งกา้ นใบ เขยี ว 7) สีโคนรงั ไข่ ตรง 4) สีขอบก้านใบ ดา้ นหนง่ึ มนอกี ดา้ นหนงึ่ สอบเรยี ว ผล เหลอื ง 5) สแี ผ่นใบด้านบน 1) จ�านวนหวี ครีม 6) รปู รา่ งโคนใบ ไม่มีขน 2) จ�านวนผลตอ่ หวี หอ้ ยลงในแนวตง้ั ฉาก 3) รปู ร่างผลกล้วย 5 ชอ่ อก ปลี แน่น 4) รูปรา่ งผลผา่ ตามขวาง 12 1) ขนบนก้านชอ่ ดอก ตรงลงข้างล่าง 5) รูปรา่ งปลายผล 2) ต�าแหน่งเครือกลว้ ย ผอม (0.29) 6) ซากดอกติดทป่ี ลายผล โค้งเล็กน้อย 3) การปรากฏของเครอื (0.26) กลม 4) ต�าแหน่งก้านดอกเพศผู้ 7) การเชื่อมก้านผล ปลายทู่ 5) รปู ร่างปลกี ล้วย ปานกลาง 8) สเี ปลอื กผลดบิ มีสว่ นฐานของ 6) ไหลก่ าบปลี ซอ้ นทับกนั บางส่วน 9) สเี ปลอื กผลสกุ กา้ นเกสรเพศเมีย แดงแกมมว่ ง 10) สเี นอ้ื ผลดบิ ย่นื ออกมา กาบปลี ชมพูแกมม่วง 11) สเี น้ือผลสุก 1) ปลายกาบปลี เดน่ ชัดมาก 12) รสชาติ เช่ือมกันบางสว่ น 2) การห้มุ กาบปลี ม้วน 13) จ�านวนเมล็ด/ผล เขยี ว 3) สีกาบปลีดา้ นนอก มีไขปานกลาง เหลือง 4) สีกาบปลดี า้ นใน งาชา้ ง 5) รอยแผลกาบปลี ขาว 6) ลักษณะของกาบปลี หวานนอ้ ยหรือจืด 7) ไขบนกาบปลี ไมม่ ี กลว้ ยนา�้ วา้ นครศรธี รรมราชเปน็ กลว้ ยกลมุ่ จโี นม ABB ลา� ตน้ เทยี ม สงู ประมาณ 3.9 เมตร สแี ดงแกมมว่ ง มีปนสนี �า้ ตาลแกมดา� เสน้ รอบวง ยาวประมาณ 49 เซนติเมตร กา้ นใบ ยาวประมาณ 47 เซนติเมตร สเี ขียว เปน็ ร่องเปดิ ขอบปิด ไม่มีครีบ ใบออ่ นท่ียังมว้ นอย่สู เี ขยี ว เมือ่ คลี่กางออกเตม็ ทีส่ ีเขียวเปน็ มนั แผ่นใบเป็นคลื่น กว้างประมาน 36 เซนติเมตร ยาวประมาณ 153 เซนติเมตร ปลายใบมน โคนใบด้านหนึ่งมนอีกด้านหนึ่ง สอบเรยี ว กา้ นชอ่ ดอกไมม่ ขี น สเี ขยี ว กวา้ งประมาณ 3.5 เซนตเิ มตร ปลรี ปู หอก กาบปลสี แี ดงแกมมว่ ง ซอ้ นทบั กนั บางส่วน ปลายม้วนข้ึน ด้านในสีชมพูแกมม่วง มีร่องปานกลาง ไหล่กาบปลีปานกลาง เครือรูปทรงกะบอก มี 5 หวี ผลโค้งเล็กน้อย พบซากก้านเกสรเพศเมียท่ีปลายผล ก้านผลเรียบ เชื่อมกันบางส่วน ไม่มีขน ผลดิบ สเี ขยี ว เนอ้ื ผลสงี าชา้ ง ผลสกุ ผวิ ผลเป็นสีเหลอื ง เนอ้ื ผลสขี าว แน่น รสหวานน้อยหรือจดื ไมม่ ีเมลด็ 158 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Namwa Nakhon Si Thammarat’ ปลายใบ ลกั ษณะวสิ ัย รอ่ งกา้ นใบ ปนทโ่ี คนก้านใบ ปลี กาบปลี ดอก หวีดิบด้านนอกแกนเครอื หวสี กุ ดา้ นในแกนเครือ เครือ ผลดิบผ่าตามขวาง ผลสกุ ผ่าตามยาว กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 159

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561 กล้วยน�้าว้านวลจันทร์ ล�าต้นเทียม ตงั้ ตรง อก ชมพหู รอื 1) ลักษณะวิสยั 3.4 เมตร 1) สีพ้นื กลบี รวมเชิงประกอบ ชมพูแกมม่วง 2) ความสูง 54 เซนตเิ มตร 3) เส้นรอบวง เขยี วปานกลาง 2) สพี กู ลีบรวมเชงิ ประกอบ เหลือง 4) สี มี 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ร่วงพร้อม 5) ไข ใบประดบั ไม่มี 4) สีดอกเพศผู้ ใบ ไมม่ ี ชมพูหรอื 1) ปนทโ่ี คนก้านใบ เปิด/ขอบตรง 5) ลกั ษณะก้านเกสรเพศเมยี ชมพแู กมม่วง 2) สีของปน เขียว 6) สยี อดเกสรเพศเมยี 3) ร่องก้านใบ เขียว 7) สโี คนรังไข่ – 4) สีขอบกา้ นใบ ดา้ นหนง่ึ มนอกี ดา้ นหนง่ึ สอบเรยี ว ผล เหลอื ง 5) สแี ผ่นใบดา้ นบน 1) จา� นวนหวี ครมี 6) รปู ร่างโคนใบ ไมม่ ขี น 2) จา� นวนผลตอ่ หวี หอ้ ยลงในแนวตงั้ ฉาก 3) รปู ร่างผลกลว้ ย 6 ช่อ อก ปลี โปร่ง 4) รปู รา่ งผลผา่ ตามขวาง 12 1) ขนบนกา้ นชอ่ ดอก ตรงลงข้างลา่ ง 5) รปู ร่างปลายผล 2) ต�าแหนง่ เครอื กลว้ ย ผอม (0.37) 6) ซากดอกตดิ ท่ปี ลายผล โค้งเล็กน้อย 3) การปรากฏของเครือ (0.23) กลม 4) ต�าแหน่งก้านดอกเพศผู้ 7) การเชอื่ มก้านผล ปลายทู่ 5) รูปร่างปลีกล้วย ปานกลาง 8) สเี ปลอื กผลดิบ มีก้านเกสร 6) ไหล่กาบปลี ซอ้ นทับกันบางสว่ น 9) สีเปลือกผลสกุ เพศเมยี ตดิ อยู่ แดงแกมม่วง 10) สีเนอื้ ผลดบิ กาบปลี ส้มแกมแดง 11) สเี นอ้ื ผลสกุ เชอ่ื มกนั บางสว่ น 1) ปลายกาบปลี เดน่ ชัดมาก 12) รสชาติ เขียว 2) การหมุ้ กาบปลี มว้ น 13) จ�านวนเมล็ด/ผล เหลืองอ่อน 3) สีกาบปลดี า้ นนอก มีไขปานกลาง ขาว 4) สีกาบปลดี ้านใน ครมี 5) รอยแผลกาบปลี หวาน 6) ลักษณะของกาบปลี ไม่มี 7) ไขบนกาบปลี กลว้ ยน้�าวา้ นวลจนั ทร์เปน็ กลว้ ยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทยี ม สูงประมาณ 3.4 เมตร สเี ขยี วปานกลาง ไม่มีปน เส้นรอบวง ยาวประมาณ 54 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 4.2 เซนติเมตร สีเขียว เป็นร่องเปิด ขอบตรง ไมม่ คี รบี ใบออ่ นทยี่ งั มว้ นอยสู่ เี ขยี ว เมอ่ื คลกี่ างออกเตม็ ทส่ี เี ขยี วเปน็ มนั แผน่ ใบเปน็ คลนื่ กวา้ งประมาณ 55 เซนติเมตร ยาวประมาณ 74 เซนติเมตร ปลายใบมนเล็กน้อย โคนใบด้านหนึ่งมนอีกด้านหนึ่งเรียวแหลม กา้ นชอ่ ดอกไมม่ ขี น สเี ขยี วแกมมว่ ง กวา้ งประมาณ 3 เซนตเิ มตร ปลรี ปู หอก กาบปลสี แี ดงแกมมว่ ง ซอ้ นทบั กนั บางส่วน ปลายม้วนขนึ้ ดา้ นในสสี ้มแกมแดง มรี อ่ งปานกลาง ไหลก่ าบปลีแคบ เครือรูปทรงกระบอก มี 8 หวี ผลโค้งเล็กน้อย พบซากก้านเกสรเพศเมียติดอยู่ท่ีปลายผล ก้านผลเรียบ เช่ือมกันบางส่วน ไม่มีขน ผลดิบ สีเขียว เนอื้ ผลสีขาวสุกผวิ ผลเปน็ สีเหลืองอ่อน เน้ือผลสคี รีม แน่น รสชาติหวาน ไมม่ เี มลด็ 160 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Namwa Nuan Chan’ ปลายใบ ลกั ษณะวิสยั ร่องก้านใบ ปนทโ่ี คนกา้ นใบ ปลี กาบปลี ดอก หวดี บิ ด้านนอกแกนเครอื หวีสกุ ดา้ นในแกนเครอื เครอื ผลดิบผ่าตามขวาง ผลสุกผา่ ตามยาว กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 161

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561 กล้วยน�้าว้าปากช่อง 50 ล�าต้นเทียม ต้งั ตรง อก ขาว 1) ลักษณะวสิ ยั 4.8 เมตร 1) สพี น้ื กลบี รวมเชิงประกอบ เหลอื ง 2) ความสูง 87 เซนตเิ มตร 2) สพี ูกลบี รวมเชิงประกอบ รว่ งพรอ้ ม 3) เสน้ รอบวง เขยี ว 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ใบประดบั 4) สี มี 5) ไข 4) สีดอกเพศผู้ เหลือง ไม่มี 5) ลกั ษณะกา้ นเกสรเพศเมีย ตรง ใบ ไม่มี 6) สียอดเกสรเพศเมยี เหลอื ง 1) ปนทีโ่ คนกา้ นใบ เปดิ /ขอบโค้งเขา้ 7) สโี คนรังไข่ ขาว 2) สขี องปน เขียว 3) ร่องก้านใบ เขียว ผล 13 4) สีขอบก้านใบ ดา้ นหนง่ึ มนอกี ดา้ นหนงึ่ สอบเรยี ว 1) จ�านวนหวี 5) สแี ผน่ ใบดา้ นบน 2) จ�านวนผลต่อหวี 18 6) รปู ร่างโคนใบ ไม่มีขน 3) รปู รา่ งผลกล้วย โค้งเลก็ น้อย ห้อยลงในแนวตั้งฉาก 4) รปู ร่างผลผ่าตามขวาง เหล่ียมเล็กนอ้ ย ช่อ อก ปลี แน่น 5) รูปร่างปลายผล คอขวด 1) ขนบนก้านชอ่ ดอก ตรงลงข้างลา่ ง 6) ซากดอกติดทีป่ ลายผล มีก้านเกสร 2) ต�าแหน่งเครอื กล้วย ผอม (0.37) เพศเมยี ตดิ อยู่ 3) การปรากฏของเครือ (0.31) 7) การเช่ือมก้านผล 4) ตา� แหนง่ ก้านดอกเพศผู้ 8) สีเปลือกผลดบิ ไมเ่ ชอ่ื มกัน 5) รปู ร่างปลีกล้วย ปานกลาง 9) สีเปลือกผลสุก เขียวออ่ น 6) ไหลก่ าบปลี ซอ้ นทับกันบางส่วน 10) สีเนื้อผลดิบ เหลือง แดงแกมม่วง 11) สีเน้อื ผลสกุ งาชา้ ง กาบปลี ส้มแกมแดง 12) รสชาติ ครมี 1) ปลายกาบปลี เด่นชดั มาก 13) จ�านวนเมล็ด/ผล หวาน 2) การห้มุ กาบปลี ม้วน ไมม่ ี 3) สีกาบปลีดา้ นนอก มีไขปานกลาง 4) สีกาบปลีด้านใน 5) รอยแผลกาบปลี 6) ลกั ษณะของกาบปลี 7) ไขบนกาบปลี กลว้ ยนา้� วา้ ปากชอ่ ง 50 เปน็ กลว้ ยกลมุ่ จโี นม ABB ลา� ตน้ เทยี ม สงู ประมาณ 4.8 เมตร สเี ขยี ว ไมม่ ปี น เสน้ รอบวง ยาวประมาณ 87 เซนตเิ มตร กา้ นใบ ยาวประมาณ 75 เซนตเิ มตร สเี ขยี ว เปน็ รอ่ งเปดิ ขอบโคง้ เขา้ มีครีบ ใบอ่อนที่ยังม้วนอยู่สีเขียว เม่ือคล่ีกางออกเต็มที่สีเขียวเป็นมัน แผ่นใบเป็นคลื่น กว้างประมาณ 79 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 289 เซนตเิ มตร ปลายใบมนเลก็ นอ้ ย โคนใบดา้ นหนง่ึ มนอกี ดา้ นหนง่ึ สอบเรยี ว กา้ นชอ่ ดอกไมม่ ขี น สเี ขยี ว กวา้ งประมาณ 3 เซนตเิ มตร ปลรี ปู หอก กาบปลสี แี ดงแกมมว่ ง ซอ้ นทบั กนั บางสว่ น ปลายม้วนขึ้น ด้านในสีส้มแกมแดง มีร่องปานกลาง ไหล่กาบปลีกว้าง เครือรูปทรงกระบอก มี 13 หวี ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย พบซากกา้ นยอดเกสรเพศเมยี ตดิ ทป่ี ลายผล กา้ นผลเรยี บ ไมเ่ ชอ่ื มกนั ไมม่ ขี น ผลดบิ สเี ขยี วออ่ น เน้อื ผลสงี าช้าง ผลสุกผวิ ผลเปน็ สเี หลอื ง เน้ือผลสคี รีม นมุ่ รสชาติหวาน ไมม่ เี มล็ด 162 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Namwa Pak Chong 50’ ปลายใบ ลกั ษณะวิสยั ร่องกา้ นใบ ปนทโ่ี คนกา้ นใบ ปลี กาบปลี ดอก หวดี บิ ด้านนอกแกนเครือ หวสี กุ ดา้ นในแกนเครือ เครือ ผลดบิ ผ่าตามขวาง ผลสกุ ผ่าตามยาว กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 163

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561 กล้วยน�้าว้าเพชรบุรี ลา� ตน้ เทยี ม ต้งั ตรง อก ครมี 1) ลักษณะวิสยั 4.5 เมตร 1) สีพนื้ กลีบรวมเชงิ ประกอบ เหลอื ง 2) ความสงู 69 เซนตเิ มตร 2) สพี กู ลบี รวมเชิงประกอบ ร่วงพร้อม 3) เส้นรอบวง เขยี วปานกลาง 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ใบประดบั 4) สี มี 5) ไข 4) สีดอกเพศผู้ เหลือง ไมม่ ี 5) ลกั ษณะกา้ นเกสรเพศเมีย ตรง ใบ ไม่มี 6) สยี อดเกสรเพศเมยี เหลือง 1) ปนทีโ่ คนก้านใบ เปดิ /ขอบปิด 7) สีโคนรงั ไข่ ขาว 2) สีของปน เขยี ว 3) รอ่ งกา้ นใบ เขยี ว ผล 8 4) สีขอบก้าบใบ มนทั้งสองด้าน 1) จา� นวนหวี 16 5) สีแผน่ ใบดา้ นบน 2) จา� นวนผลต่อหวี โค้งเลก็ นอ้ ย 6) รูปร่างโคนใบ ไม่มขี น 3) รปู ร่างผลกลว้ ย เป็นเหลีย่ ม ห้อยลงในแนวตง้ั ฉาก 4) รปู ร่างผลผ่าตามขวาง เลก็ นอ้ ย ชอ่ อก ปลี โปร่ง 1) ขนบนกา้ นช่อดอก ตรงลงขา้ งลา่ ง 5) รูปรา่ งปลายผล คอขวด 2) ตา� แหนง่ เครอื กล้วย ผอม (0.38) 6) ซากดอกติดที่ปลายผล มกี ้านเกสร 3) การปรากฏของเครือ (0.32) เพศเมียติดอยู่ 4) ต�าแหนง่ ก้านดอกเพศ 7) การเช่อื มกา้ นผล 5) รปู รา่ งปลกี ล้วย แหลม 8) สเี ปลอื กผลดบิ เชือ่ มกันบางส่วน 6) ไหล่กาบปลี ซ้อนทบั กันบางสว่ น 9) สเี ปลอื กผลสกุ เขยี ว แดงแกมม่วง 10) สเี นอ้ื ผลดิบ เหลือง กาบปลี ส้มแกมแดง 11) สีเนอ้ื ผลสกุ ครีม 1) ปลายกาบปลี เด่นชัดมาก 12) รสชาติ ครีม 2) การหมุ้ กาบปลี มว้ น 13) จา� นวนเมลด็ /ผล หวาน 3) สีกาบปลดี า้ นนอก มีไขปานกลาง ไม่มี 4) สีกาบปลีด้านใน 5) รอยแผลกาบปลี 6) ลกั ษณะของกาบปลี 7) ไขบนกาบปลี กล้วยน�้าว้าเพชรบุรีเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 4.5 เมตร สีเขียวปานกลาง ไม่มีปน เส้นรอบวง ยาวประมาณ 69 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 85 เซนติเมตร สีเขียว เป็นร่องเปิด ขอบปิด ไม่มีครีบ ใบอ่อนท่ียังม้วนอยู่สีเขียว เมื่อคล่ีกางออกเต็มที่สีเขียวเป็นมัน แผ่นใบเป็นคล่ืน กว้าง ประมาณ 60 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 230 เซนตเิ มตร ปลายใบมนเลก็ นอ้ ย โคนใบมนทง้ั สองดา้ น กา้ นชอ่ ดอก ไม่มีขน สีเขียวอ่อน กว้างประมาณ 5 เซนติเมตร ปลีรูปคล้ายลูกข่าง กาบปลีสีแดงแกมม่วง ซ้อนทับกัน บางส่วน ปลายม้วนขึ้น ด้านในสีส้มแกมแดง มีร่องลึก ไหล่กาบปลีกว้าง เครือรูปทรงกระบอก มี 8 หวี ผลโค้งเล็กน้อย พบซากก้านยอดเกสรเพศเมียติดที่ปลายผล ก้านผลไม่เรียบ เชื่อมกันบางส่วน มีขน ผลดิบ สเี ขียว เน้อื ผลสคี รีม ผลสกุ ผิวผลเปน็ สเี หลือง เนือ้ ผลสคี รมี นมุ่ รสหวาน ไม่มีเมล็ด 164 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Namwa Phetchaburi’ ปลายใบ ลักษณะวสิ ัย รอ่ งกา้ นใบ ปนทโ่ี คนกา้ นใบ ปลี กาบปลี ดอก หวดี ิบด้านนอกแกนเครือ หวสี ุกดา้ นในแกนเครอื เครอื ผลดบิ ผ่าตามขวาง ผลสกุ ผ่าตามยาว กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 165

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561 กล้วยน�้าว้าแพร่ ลา� ต้นเทยี ม กึง่ ตัง้ ตรง อก ครมี 1) ลักษณะวสิ ยั 2.4 เมตร 1) สีพื้นกลบี รวมเชิงประกอบ เหลอื ง 2) ความสงู 31 เซนติเมตร 2) สีพกู ลีบรวมเชงิ ประกอบ ร่วงหลังใบประดบั 3) เส้นรอบวง เขยี วแกมเหลอื ง 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ เหลือง 4) สี ไม่มี 4) สดี อกเพศผู้ โคง้ บรเิ วณโคน 5) ไข 5) ลกั ษณะก้านเกสรเพศเมีย เหลือง 20–50% 6) สียอดเกสรเพศเมยี ขาว ใบ น้า� ตาลเข้ม 7) สีโคนรังไข่ 1) ปนทโี่ คนก้านใบ เปิด/ขอบโคง้ เขา้ 8 2) สขี องปน ชมพแู กมม่วงถงึ แดง ผล 16 3) ร่องกา้ นใบ เขยี ว 1) จ�านวนหวี ตรง 4) สขี อบกา้ นใบ มนท้งั สองด้าน 2) จ�านวนผลตอ่ หวี เป็นเหลยี่ มชดั เจน 5) สีแผน่ ใบดา้ นบน 3) รปู รา่ งผลกลว้ ย ปลายทู่ 6) รปู รา่ งโคนใบ ไมม่ ขี น 4) รปู รา่ งผลผา่ ตามขวาง มีก้านเกสร ท�ามมุ เล็กนอ้ ย 5) รูปร่างปลายผล เพศเมียติดอยู่ ช่อ อก ปลี แนน่ 6) ซากดอกตดิ ท่ีปลายผล 1) ขนบนกา้ นชอ่ ดอก ตรงลงขา้ งลา่ ง เช่ือมกนั บางส่วน 2) ต�าแหน่งเครือกลว้ ย ผอม (0.44) 7) การเชือ่ มก้านผล เขยี ว 3) การปรากฏของเครอื (0.29) 8) สีเปลอื กผลดิบ เหลอื ง 4) ตา� แหน่งกา้ นดอกเพศผู้ 9) สีเปลอื กผลสกุ ส้ม 5) รปู รา่ งปลกี ล้วย ปานกลาง 10) สเี นื้อผลดบิ ขาว 6) ไหลก่ าบปลี ซ้อนทบั กันเล็กน้อย 11) สีเนือ้ ผลสกุ หวาน มว่ ง 12) รสชาติ ไมม่ ี กาบปลี เหลอื งหรอื เขยี ว 13) จ�านวนเมลด็ /ผล 1) ปลายกาบปลี ซอ้ นทับกนั เล็กน้อย 2) การหุ้มกาบปลี ม้วน 3) สีกาบปลดี า้ นนอก มีไขนอ้ ยมาก 4) สีกาบปลดี ้านใน 5) รอยแผลกาบปลี 6) ลักษณะของกาบปลี 7) ไขบนกาบปลี กล้วยน�้าว้าแพร่เป็นกล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 4 เมตร สีเขียว มีปนสีน�้าตาล แกมด�าเล็กน้อย เส้นรอบวง ยาวประมาณ 55 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 45 เซนติเมตร สีเขียว เป็นร่องเปิด ขอบโค้งเข้า ไม่มีครีบ ใบอ่อนท่ียังม้วนอยู่สีเขียว เมื่อคลี่กางออกเต็มท่ีสีเขียวเป็นมัน แผ่นใบ เป็นคล่ืน กว้างประมาณ 60 เซนติเมตร ยาวประมาณ 173 เซนติเมตร ปลายใบมน โคนใบมนท้ังสองด้าน ก้านช่อดอกไม่มีขน สีเขียว กว้างประมาณ 12 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีแดงแกมม่วง ซ้อนทับกัน เลก็ นอ้ ย ปลายมว้ นขนึ้ ดา้ นในสสี ม้ แกมแดง มรี อ่ งปานกลาง ไหลก่ าบปลกี วา้ ง เครอื รปู ทรงกระบอก มี 7 หวี ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย พบซากกา้ นเกสรเพศเมยี ตดิ อยทู่ ปี่ ลายผล กา้ นผลเรยี บ เชอ่ื มกนั บางสว่ น ไมม่ ขี น ผลดบิ สเี ขยี ว เนอ้ื ผลสคี รมี ผลสุกผวิ ผลเป็นสีเหลอื งอ่อน เนอื้ ผลสีขาว แนน่ รสหวาน ไมม่ ีเมลด็ 166 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Namwa Phrae’ ปลายใบ ลกั ษณะวิสัย รอ่ งก้านใบ ปนทโี่ คนกา้ นใบ ปลี กาบปลี ดอก หวดี บิ ด้านนอกแกนเครอื หวีสุกดา้ นในแกนเครอื เครือ ผลดบิ ผ่าตามขวาง ผลสุกผา่ ตามยาว กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 167

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561 กล้วยน้�าว้ามะลิอ่อง ล�าต้นเทยี ม ต้งั ตรง อก ชมพูหรือ 1) ลักษณะวิสัย 3.8 เมตร 1) สพี ืน้ กลบี รวมเชงิ ประกอบ ชมพูแกมมว่ ง 2) ความสงู 68 เซนติเมตร 3) เสน้ รอบวง เขยี วปานกลาง 2) สีพูกลบี รวมเชงิ ประกอบ เหลอื ง 4) สี มี 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ รว่ งหลงั ใบประดับ 5) ไข 4) สีดอกเพศผู้ ชมพูหรอื 20% ชมพแู กมม่วง ใบ นา�้ ตาล 5) ลักษณะก้านเกสรเพศเมยี 1) ปนท่โี คนกา้ นใบ เปดิ /ขอบโคง้ เข้า 6) สียอดเกสรเพศเมีย ตรง 2) สีของปน เขยี วปานกลาง 7) สีโคนรงั ไข่ เหลือง 3) รอ่ งก้านใบ เขียว ขาว 4) สีขอบก้านใบ ดา้ นหนง่ึ มนอกี ดา้ นหนงึ่ สอบเรยี ว ผล 5) สีแผ่นใบด้านบน 1) จา� นวนหวี 9 6) รปู รา่ งโคนใบ ไม่มีขน 2) จ�านวนผลตอ่ หวี หอ้ ยลงในแนวต้งั ฉาก 3) รูปรา่ งผลกลว้ ย 16 ชอ่ อก ปลี โปรง่ 4) รูปร่างผลผา่ ตามขวาง โค้งเลก็ น้อย 1) ขนบนกา้ นชอ่ ดอก ตรงลงข้างลา่ ง 5) รปู รา่ งปลายผล กลม 2) ต�าแหน่งเครือกลว้ ย ผอม (0.37) 6) ซากดอกติดท่ีปลายผล คอขวด 3) การปรากฏของเครอื (0.25) มีก้านเกสร 4) ต�าแหนง่ ก้านดอกเพศผู้ 7) การเชื่อมก้านผล เพศเมียตดิ อยู่ 5) รูปรา่ งปลีกลว้ ย ปานกลาง 8) สีเปลอื กผลดบิ 6) ไหล่กาบปลี ซอ้ นทบั กนั บางส่วน 9) สเี ปลอื กผลสกุ เชอื่ มกนั บางสว่ น แดงแกมมว่ ง 10) สเี นื้อผลดิบ เขียว กาบปลี ส้มแกมแดง 11) สเี นอ้ื ผลสกุ เหลือง 1) ปลายกาบปลี เด่นชัดมาก 12) รสชาติ ครีม 2) การหุ้มกาบปลี ม้วน 13) จา� นวนเมล็ด/ผล ขาว 3) สกี าบปลีด้านนอก มไี ขปานกลาง หวาน 4) สกี าบปลดี ้านใน ไมม่ ี 5) รอยแผลกาบปลี 6) ลักษณะของกาบปลี 7) ไขบนกาบปลี กล้วยน�้าว้ามะลิอ่องเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 38 เมตร สีเขียวปานกลาง มปี นสีน�้าตาลเลก็ น้อย เสน้ รอบวง ยาวประมาณ 68 เซนติเมตร กา้ นใบ ยาวประมาณ 35 เซนตเิ มตร สีเขียว ปานกลาง เป็นร่องเปิด ขอบโค้งเข้า มีครีบ ใบอ่อนท่ียังม้วนอยู่สีเขียว เม่ือคล่ีกางออกเต็มท่ีสีเขียวเป็นมัน แผน่ ใบเปน็ คล่นื กวา้ งประมาณ 69 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 208 เซนตเิ มตร ปลายใบมนเล็กนอ้ ย โคนใบ ดา้ นหนงึ่ มนอกี ดา้ นหนงึ่ สอบเรยี ว กา้ นชอ่ ดอกไมม่ ขี น สเี ขยี ว กวา้ งประมาณ 3.8 เซนตเิ มตร ปลรี ปู ปานกลาง กาบปลสี แี ดงแกมมว่ ง ซอ้ นทบั กนั บางสว่ น ปลายมว้ นขน้ึ ดา้ นในสสี ม้ แกมแดง มรี อ่ งลกึ ไหลก่ าบปลแี คบ เครอื รูปทรงกระบอก มี 9 หวี ผลโค้งเล็กน้อย พบซากก้านเกสรเพศเมียติดอยู่ท่ีปลายผล ก้านผลเรียบ เชื่อมกัน บางส่วน ไม่มขี น ผลดบิ สีเขียว เนอื้ ผลสคี รีม ผลสกุ ผิวผลเปน็ สเี หลืองเนอ้ื ผลสีขาว แนน่ รสหวาน ไมม่ เี มลด็ 168 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Namwa Maliong’ ปลายใบ ลกั ษณะวิสยั ร่องกา้ นใบ ปนทโ่ี คนกา้ นใบ ปลี กาบปลี ดอก หวีดบิ ด้านนอกแกนเครือ หวสี กุ ดา้ นในแกนเครอื เครือ ผลดิบผา่ ตามขวาง ผลสุกผ่าตามยาว กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 169

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561 กล้วยน้�าว้าสุโขทัย 3 ลา� ต้นเทียม กึง่ ตั้งตรง อก ชมพแู กมมว่ ง 1) ลักษณะวิสัย 4.5 เมตร 1) สพี น้ื กลบี รวมเชงิ ประกอบ เหลอื ง 2) ความสูง 61 เซนตเิ มตร 2) สีพูกลีบรวมเชงิ ประกอบ ร่วงพรอ้ ม 3) เส้นรอบวง เขยี ว 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ ใบประดับ 4) สี มี 5) ไข 4) สีดอกเพศผู้ แดงแกมมว่ ง 20% 5) ลักษณะก้านเกสรเพศเมยี โคง้ ใต้ยอดเกสร ใบ น�า้ ตาลแกมแดง เพศเมีย 1) ปนทโ่ี คนกา้ นใบ เปดิ /ขอบปิด 6) สยี อดเกสรเพศเมยี 2) สีของปน เขยี ว 7) สีโคนรงั ไข่ เหลอื ง 3) รอ่ งก้านใบ เขียว ผล ครีม 4) สขี อบก้านใบ มนทัง้ สองดา้ น 1) จา� นวนหวี 5) สแี ผ่นใบดา้ นบน 2) จ�านวนผลต่อหวี 10 6) รูปรา่ งโคนใบ ไมม่ ีขน 3) รปู รา่ งผลกล้วย 18 หอ้ ยลงในแนวตงั้ ฉาก 4) รูปรา่ งผลผ่าตามขวาง โคง้ เล็กนอ้ ย ช่อ อก ปลี แนน่ เป็นเหล่ียม 1) ขนบนก้านช่อดอก ตรงลงขา้ งลา่ ง 5) รปู รา่ งปลายผล เลก็ นอ้ ย 2) ต�าแหนง่ เครอื กลว้ ย ผอม (0.38) 6) ซากดอกตดิ ทีป่ ลายผล 3) การปรากฏของเครือ (0.28) คอขวด 4) ตา� แหนง่ ก้านดอกเพศผู้ 7) การเช่อื มก้านผล มกี ้านเกสร 5) รปู ร่างปลีกล้วย มน 8) สีเปลือกผลดิบ เพศเมยี ตดิ อยู่ 6) ไหลก่ าบปลี ซ้อนทับกนั บางส่วน 9) สีเปลือกผลสุก แดงแกมมว่ ง 10) สเี น้อื ผลดบิ เช่อื มกันบางสว่ น กาบปลี แดง 11) สีเนื้อผลสุก เขียว 1) ปลายกาบปลี เด่นชดั มาก 12) รสชาติ เหลืองออ่ น 2) การหุม้ กาบปลี ม้วน 13) จา� นวนเมล็ด/ผล ครีม 3) สกี าบปลีด้านนอก มีไขมาก ครีม 4) สกี าบปลีด้านใน หวาน 5) รอยแผลกาบปลี ไมม่ ี 6) ลกั ษณะของกาบปลี 7) ไขบนกาบปลี กล้วยน�้าว้าสุโขทัย 3 เป็นกล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 4.5 เมตร สีเขียว มีปน สีน้�าตาลแกมแดงเล็กน้อย เส้นรอบวง ยาวประมาณ 61 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 59 เซนติเมตร สีเขียว เป็นร่องเปิด ขอบปิด มีครีบ ใบอ่อนที่ยังม้วนอยู่สีเขียว เม่ือคล่ีกางออกเต็มที่สีเขียวเป็นมัน แผ่นใบ เป็นคล่ืน กว้างประมาณ 58 เซนติเมตร ยาวประมาณ 238 เซนติเมตร ปลายใบมนเล็กน้อย โคนใบมนทั้ง สองด้าน ก้านช่อดอกไม่มีขน สีเขียว กว้างประมาณ 3 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีแดงแกมม่วง ซ้อนทับกันบางส่วน ปลายม้วนขึน้ ดา้ นในสีแดง มีรอ่ งปานกลาง ไหลก่ าบปลปี านกลาง เครือรูปทรงกระบอก มี 10 หวี ผลโคง้ เล็กนอ้ ย พบซากก้านเกสรเพศเมยี ติดอยู่ทีป่ ลายผล กา้ นผลเรยี บ เชอื่ มกนั บางสว่ น ไม่มขี น ผลดบิ สีเขียว เนอื้ ผลสีครมี ผลสกุ ผิวผลเปน็ สีเหลอื งอ่อน เน้ือผลสีครมี น่มุ รสหวาน ไม่มีเมล็ด 170 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Namwa Sukhothai 3’ ปลายใบ ลักษณะวสิ ัย รอ่ งก้านใบ ปนทโ่ี คนกา้ นใบ ปลี กาบปลี ดอก หวีดิบด้านนอกแกนเครอื หวสี กุ ด้านในแกนเครือ เครือ ผลดิบผา่ ตามขวาง ผลสุกผ่าตามยาว กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 171

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561 กล้วยน�้าว้าสุโขทัย 4 ลา� ตน้ เทียม กงึ่ ตง้ั ตรง อก ชมพหู รือ 1) ลกั ษณะวสิ ัย 4.2 เมตร 1) สพี ื้นกลีบรวมเชงิ ประกอบ ชมพูแกมม่วง 2) ความสูง 60 เซนติเมตร 3) เส้นรอบวง เขียว 2) สพี ูกลีบรวมเชงิ ประกอบ เหลอื ง 4) สี มี 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ร่วงพรอ้ ม 5) ไข ใบประดับ ไม่มี 4) สีดอกเพศผู้ ใบ ไมม่ ี 5) ลกั ษณะก้านเกสรเพศเมีย เหลืองแกมชมพู 1) ปนทโ่ี คนกา้ นใบ เปดิ /ขอบโคง้ เข้า โค้งใต้ยอดเกสร 2) สีของปน เขียว 6) สียอดเกสรเพศเมยี เพศเมยี 3) รอ่ งก้านใบ เขยี ว 7) สโี คนรังไข่ 4) สขี อบก้านใบ มนทั้งสองด้าน ผล เหลือง 5) สีแผน่ ใบด้านบน 1) จ�านวนหวี ครีม 6) รูปรา่ งโคนใบ ไมม่ ีขน 2) จ�านวนผลตอ่ หวี ทา� มมุ เลก็ น้อย 3) รปู รา่ งผลกลว้ ย 12 ช่อ อก ปลี แน่น 4) รปู ร่างผลผ่าตามขวาง 1) ขนบนก้านชอ่ ดอก ตรงลงข้างลา่ ง 5) รปู ร่างปลายผล 16 2) ต�าแหน่งเครือกล้วย ผอม (0.39) 6) ซากดอกตดิ ทีป่ ลายผล โค้งเล็กน้อย 3) การปรากฏของเครอื (0.26) กลม 4) ตา� แหนง่ ก้านดอกเพศผู้ 7) การเช่ือมกา้ นผล คอขวด 5) รูปรา่ งปลกี ล้วย มน 8) สเี ปลอื กผลดิบ มีก้านเกสร 6) ไหล่กาบปลี ซ้อนทับกนั บางส่วน 9) สีเปลอื กผลสกุ เพศเมยี ตดิ อยู่ สม้ แกมแดง 10) สีเน้อื ผลดบิ กาบปลี แดง 11) สีเน้ือผลสกุ เชือ่ มกันบางสว่ น 1) ปลายกาบปลี เดน่ ชดั มาก 12) รสชาติ เขียวออ่ น 2) การห้มุ กาบปลี มว้ น 13) จา� นวนเมล็ด/ผล เหลืองอ่อน 3) สกี าบปลีดา้ นนอก มีไขมาก ขาว 4) สกี าบปลดี า้ นใน ครมี 5) รอยแผลกาบปลี หวาน 6) ลกั ษณะของกาบปลี ไมม่ ี 7) ไขบนกาบปลี กลว้ ยนา้� วา้ สุโขทัย 4 เป็นกล้วยกลมุ่ จโี นม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 4.2 เมตร สเี ขียว ไมม่ ปี น เสน้ รอบวง ยาวประมาณ 60 เซนตเิ มตร กา้ นใบ ยาวประมาณ 60 เซนตเิ มตร สเี ขยี ว เปน็ รอ่ งเปดิ ขอบโคง้ เขา้ ไม่มีครีบ ใบอ่อนที่ยังม้วนอยู่สีเขียว เมื่อคลี่กางออกเต็มที่สีเขียวเป็นมัน แผ่นใบเป็นคลื่น กว้างประมาณ 58 เซนติเมตร ยาวประมาณ 191 เซนติเมตร ปลายใบมนเลก็ น้อย โคนใบมนทง้ั สองด้าน กา้ นชอ่ ดอกไมม่ ขี น สีเขียว กว้างประมาณ 3 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีส้มแกมแดง ซ้อนทับกันบางส่วน ปลายม้วนขึ้น ด้านในสีแดง มีร่องปานกลาง ไหล่กาบปลีกว้าง เครือรูปทรงกระบอก มี 12 หวี ผลโค้งเล็กน้อย พบซาก ก้านเกสรเพศเมียติดอยู่ท่ีปลายผล ก้านผลเรียบ เช่ือมกันบางส่วน ไม่มีขน ผลดิบสีเขียวอ่อน เนื้อผลสีขาว ผลสกุ ผวิ ผลเป็นสีเหลอื งออ่ น เนื้อผลสคี รีม นุม่ รสหวาน ไม่มเี มลด็ 172 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Namwa Sukhothai 4’ ปลายใบ ลักษณะวสิ ัย รอ่ งก้านใบ ปนทโ่ี คนกา้ นใบ ปลี กาบปลี ดอก หวีดิบด้านนอกแกนเครอื หวสี กุ ด้านในแกนเครือ เครือ ผลดิบผา่ ตามขวาง ผลสุกผ่าตามยาว กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 173

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561 กล้วยน�้าว้าสุโขทัย 6 ล�าตน้ เทยี ม กึ่งตัง้ ตรง อก ชมพหู รือ 1) ลักษณะวิสยั 4.2 เมตร 1) สพี ื้นกลีบรวมเชิงประกอบ ชมพูแกมม่วง 2) ความสงู 59 เซนตเิ มตร 3) เสน้ รอบวง เขียวอ่อน 2) สีพูกลีบรวมเชงิ ประกอบ เหลือง 4) สี มี 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ร่วงพร้อม 5) ไข ใบประดับ 20% 4) สีดอกเพศผู้ ใบ น�า้ ตาลแกมแดง 5) ลักษณะก้านเกสรเพศเมยี เหลืองแกมชมพู 1) ปนทีโ่ คนกา้ นใบ เปิด/ขอบปดิ 6) สยี อดเกสรเพศเมยี ตรง 2) สีของปน เขยี ว 7) สีโคนรังไข่ ครีม 3) รอ่ งกา้ นใบ เขยี ว ครมี 4) สีขอบก้านใบ มนทั้งสองดา้ น ผล 5) สแี ผน่ ใบด้านบน 1) จ�านวนหวี 12 6) รปู ร่างโคนใบ ไมม่ ขี น 2) จา� นวนผลต่อหวี หอ้ ยลงในแนวตั้งฉาก 3) รูปรา่ งผลกล้วย 14 ช่อ อก ปลี แน่น 4) รปู ร่างผลผา่ ตามขวาง 1) ขนบนกา้ นช่อดอก ตรงลงข้างลา่ ง 5) รูปรา่ งปลายผล โค้งเลก็ นอ้ ย 2) ต�าแหนง่ เครือกลว้ ย ผอม (0.33) 6) ซากดอกตดิ ทปี่ ลายผล เหล่ยี มเล็กน้อย 3) การปรากฏของเครอื (0.23) คอขวด 4) ตา� แหนง่ ก้านดอกเพศผู้ 7) การเชอ่ื มกา้ นผล มกี า้ นเกสร 5) รูปร่างปลีกล้วย มน 8) สเี ปลือกผลดิบ เพศเมียติดอยู่ 6) ไหล่กาบปลี ซ้อนทับกนั บางส่วน 9) สเี ปลอื กผลสกุ ส้มแกมแดง 10) สเี นอื้ ผลดิบ เช่ือมกันบางส่วน กาบปลี แดง 11) สีเน้ือผลสุก เขยี วอ่อน 1) ปลายกาบปลี เดน่ ชดั มาก 12) รสชาติ เหลอื งออ่ น 2) การหุ้มกาบปลี มว้ น 13) จา� นวนเมลด็ /ผล ครมี 3) สีกาบปลดี า้ นนอก มีไขมาก ครมี 4) สีกาบปลีด้านใน หวาน 5) รอยแผลกาบปลี ไม่มี 6) ลักษณะของกาบปลี 7) ไขบนกาบปลี กล้วยน้�าวา้ สุโขทยั 6 เป็นกล้วยกลมุ่ จีโนม ABB ลา� ตน้ เทยี ม สูงประมาณ 4.2 เมตร สเี ขยี วออ่ น มปี น สีน้�าตาลแกมแดงเล็กน้อย เส้นรอบวง ยาวประมาณ 59 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 55 เซนติเมตร สีเขยี ว เป็นรอ่ งเปิด ขอบปดิ ไมม่ คี รบี ใบอ่อนท่ียังมว้ นอยู่สีเขียว เมอื่ คลก่ี างออกเต็มทสี่ ีเขยี วเป็นมนั แผน่ ใบ เป็นคล่ืน กว้างประมาณ 53 เซนติเมตร ยาวประมาณ 187 เซนติเมตร ปลายใบมนเล็กน้อย โคนใบมนทั้ง สองดา้ น กา้ นชอ่ ดอกไมม่ ขี น สเี ขยี ว กวา้ งประมาณ 3 เซนตเิ มตร ปลรี ปู หอก กาบปลสี สี ม้ แกมแดง ซอ้ นทบั กนั บางส่วน ปลายม้วนขึ้น ด้านในสีแดง มีร่องปานกลาง ไหล่กาบปลีกว้างปานกลาง เครือรูปทรงกระบอก มี 12 หวี ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย พบซากกา้ นเกสรเพศเมยี ตดิ อยทู่ ปี่ ลายผล กา้ นผลเรยี บ เชอ่ื มกนั บางสว่ น ไมม่ ขี น ผลดิบสเี ขยี วออ่ น เนื้อผลสีครมี ผลสกุ ผิวผลเปน็ สเี หลืองออ่ น เนื้อผลสคี รมี น่มุ รสหวาน ไม่มีเมล็ด 174 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AAB) ‘Kluai Namwa Sukhothai 6’ ปลายใบ ลักษณะวสิ ัย รอ่ งก้านใบ ปนทโ่ี คนกา้ นใบ ปลี กาบปลี ดอก หวีดิบด้านนอกแกนเครอื หวสี กุ ด้านในแกนเครือ เครือ ผลดิบผา่ ตามขวาง ผลสุกผ่าตามยาว กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 175

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561 กล้วยน้�าว้าสุโขทัย 7 ล�าตน้ เทียม กึ่งต้งั ตรง อก ชมพหู รอื 1) ลกั ษณะวสิ ัย 4.2 เมตร 1) สพี ื้นกลบี รวมเชงิ ประกอบ ชมพูแกมมว่ ง 2) ความสงู 56 เซนติเมตร 3) เส้นรอบวง เขยี วอ่อน 2) สีพูกลบี รวมเชิงประกอบ เหลอื ง 4) สี มี 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ ร่วงพร้อม 5) ไข ใบประดับ 20% 4) สีดอกเพศผู้ ใบ น�้าตาลแกมแดง 5) ลกั ษณะก้านเกสรเพศเมีย เหลอื งแกมชมพู 1) ปนทโ่ี คนก้านใบ ปดิ 6) สยี อดเกสรเพศเมีย ตรง 2) สขี องปน เขียว 7) สีโคนรงั ไข่ เหลือง 3) ร่องก้านใบ เขียว ครีม 4) สีขอบกา้ นใบ มนทัง้ สองด้าน ผล 5) สแี ผน่ ใบด้านบน 1) จา� นวนหวี 10 6) รปู ร่างโคนใบ ไม่มีขน 2) จา� นวนผลตอ่ หวี 18 ห้อยลงในแนวตั้งฉาก 3) รปู ร่างผลกลว้ ย โค้งเลก็ นอ้ ย ชอ่ อก ปลี แน่น 4) รูปรา่ งผลผ่าตามขวาง เหลย่ี มเลก็ น้อย 1) ขนบนกา้ นช่อดอก ตรงลงขา้ งล่าง 5) รปู รา่ งปลายผล คอขวด 2) ตา� แหนง่ เครอื กล้วย ผอม (0.40) 6) ซากดอกตดิ ทีป่ ลายผล มีก้านเกสร 3) การปรากฏของเครือ (0.25) เพศเมยี ตดิ อยู่ 4) ต�าแหนง่ กา้ นดอกเพศผู้ 7) การเช่อื มก้านผล 5) รปู ร่างปลีกลว้ ย มน 8) สีเปลือกผลดบิ เชือ่ มกนั บางสว่ น 6) ไหล่กาบปลี ซอ้ นทับกันบางส่วน 9) สเี ปลอื กผลสกุ เขียวออ่ น สม้ แกมแดง 10) สีเนื้อผลดิบ เหลอื ง กาบปลี แดง 11) สเี นอ้ื ผลสุก ครีม 1) ปลายกาบปลี เดน่ ชัดมาก 12) รสชาติ ขาว 2) การหุ้มกาบปลี ม้วน 13) จา� นวนเมล็ด/ผล หวาน 3) สีกาบปลีด้านนอก มีไขมาก ไม่มี 4) สีกาบปลีด้านใน 5) รอยแผลกาบปลี 6) ลักษณะของกาบปลี 7) ไขบนกาบปลี กลว้ ยนา�้ วา้ สโุ ขทยั 7 เปน็ กลว้ ยกลมุ่ จโี นม ABB ลา� ตน้ เทยี ม สงู ประมาณ 4.2 เมตร สนี า้� ตาลแกมแดง เล็กน้อย เสน้ รอบวง ยาวประมาณ 56 เซนติเมตร กา้ นใบ ยาวประมาณ 58 เซนตเิ มตร สเี ขยี ว เปน็ รอ่ งปิด ไม่มีครีบ ใบอ่อนท่ียังม้วนอยู่สีเขียว เม่ือคล่ีกางออกเต็มท่ีสีเขียวเป็นมัน แผ่นใบเป็นคลื่น กว้างประมาณ 52 เซนติเมตร ยาวประมาณ 195 เซนตเิ มตร ปลายใบมน โคนใบมนทั้งสองด้าน ก้านชอ่ ดอกไม่มขี น สีเขียว กว้างประมาณ 2.3 เซนตเิ มตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีสม้ แกมแดง ซ้อนทบั กนั บางสว่ น ปลายมว้ นขึน้ ด้านใน สแี ดง มรี อ่ งปานกลาง ไหลก่ าบปลปี านกลาง เครอื รปู ทรงกระบอก มี 10 หวี ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย พบซากกา้ นเกสร เพศเมยี ตดิ อยทู่ ปี่ ลายผล กา้ นผลเรยี บ เชอ่ื มกนั บางสว่ น ไมม่ ขี น ผลดบิ สเี ขยี วออ่ น เนอ้ื ผลสคี รมี ผลสกุ ผวิ ผล เปน็ สีเหลือง เนอ้ื ผลสขี าว นุ่ม รสหวาน ไม่มีเมลด็ 176 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AAB) ‘Kluai Namwa Sukhothai 7’ ปลายใบ ลกั ษณะวสิ ยั ร่องกา้ นใบ ปนทโี่ คนกา้ นใบ ปลี กาบปลี ดอก หวดี ิบด้านนอกแกนเครอื หวดี บิ ดา้ นในแกนเครอื เครือ ผลดบิ ผ่าตามขวาง กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 177

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561 กล้วยน�้าว้าอุบล ลา� ตน้ เทยี ม ตั้งตรง อก – 1) ลักษณะวิสยั 3.45 เมตร 1) สีพนื้ กลีบรวมเชิงประกอบ เหลือง 2) ความสงู 85 เซนติเมตร 2) สีพกู ลีบรวมเชงิ ประกอบ ร่วงพรอ้ ม 3) เสน้ รอบวง เขียวปานกลาง 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ใบประดับ 4) สี มี 5) ไข 4) สีดอกเพศผู้ เหลือง ไมม่ ี 5) ลกั ษณะก้านเกสรเพศเมีย ตรง ใบ ไม่มี 6) สียอดเกสรเพศเมีย เหลอื ง 1) ปนทโี่ คนก้านใบ เปดิ /ขอบตรง 7) สโี คนรงั ไข่ ขาว 2) สขี องปน เขียว 3) รอ่ งกา้ นใบ เขียว ผล 6 4) สขี อบก้านใบ ดา้ นหนงึ่ มนอกี ดา้ นหนงึ่ สอบเรยี ว 1) จ�านวนหวี 14 5) สีแผ่นใบด้านบน 2) จา� นวนผลตอ่ หวี 6) รูปรา่ งโคนใบ ไมม่ ขี น 3) รปู ร่างผลกลว้ ย โคง้ เล็กนอ้ ย ท�ามุมเลก็ นอ้ ย 4) รปู รา่ งผลผา่ ตามขวาง กลม ช่อ อก ปลี แนน่ 5) รปู ร่างปลายผล คอขวด 1) ขนบนก้านชอ่ ดอก ตรงลงข้างล่าง 6) ซากดอกติดท่ปี ลายผล มกี า้ นเกสร 2) ต�าแหน่งเครอื กลว้ ย ผอม (0.35) เพศเมียติดอยู่ 3) การปรากฏของเครือ (0.32) 7) การเชื่อมกา้ นผล 4) ตา� แหนง่ ก้านดอกเพศผู้ 8) สเี ปลือกผลดิบ เชอ่ื มกนั บางสว่ น 5) รปู ร่างปลีกล้วย ปานกลาง 9) สีเปลอื กผลสุก เขียว 6) ไหล่กาบปลี ซ้อนทบั กนั บางส่วน 10) สีเนื้อผลดบิ เหลอื ง ม่วง 11) สเี น้ือผลสุก ครีม กาบปลี ส้มแกมแดง 12) รสชาติ ครมี 1) ปลายกาบปลี เด่นชดั มาก 13) จา� นวนเมลด็ /ผล หวาน 2) การหมุ้ กาบปลี ม้วน ไมม่ ี 3) สีกาบปลดี ้านนอก มีไขน้อย 4) สกี าบปลีด้านใน 5) รอยแผลกาบปลี 6) ลักษณะของกาบปลี 7) ไขบนกาบปลี กล้วยน�้าว้าอุบลเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 3.45 เมตร สีเขียวปานกลาง ไม่มีปน เส้นรอบวง ยาวประมาณ 85 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 80 เซนติเมตร สีเขียว เป็นร่องเปิด ขอบตรง ไมม่ คี รบี ใบออ่ นทยี่ งั มว้ นอยสู่ เี ขยี ว เมอื่ คลกี่ างออกเตม็ ทสี่ เี ขยี วเปน็ มนั แผน่ ใบเปน็ คลน่ื กวา้ งประมาณ 61 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 228 เซนตเิ มตร ปลายใบมนเลก็ นอ้ ย โคนใบดา้ นหนง่ึ มนอกี ดา้ นหนง่ึ สอบเรยี ว ก้านช่อดอกไม่มีขน สีเขียว กว้างประมาณ 2.9 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีม่วง ซ้อนทับกันบางส่วน ปลายม้วนขึ้น ด้านในสีส้มปนแดง มีร่องปานกลาง ไหล่กาบปลีกว้าง เครือรูปทรงกระบอก มี 6 หวี ผลโค้ง เล็กน้อย พบซากก้านเกสรเพศเมียติดอยู่ที่ปลายผล ก้านผลเรียบ เชื่อมกันบางส่วน ไม่มีขน ผลดิบสีเขียว เนือ้ ผลสีครมี ผลสุกผวิ ผลเป็นสเี หลือง เน้อื ผลสคี รีม นุม่ รสหวาน ไม่มเี มล็ด 178 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Namwa Ubon’ ปลายใบ ลกั ษณะวิสัย รอ่ งกา้ นใบ ปนท่โี คนกา้ นใบ ปลี กาบปลี ดอก หวดี ิบด้านนอกแกนเครือ หวีสกุ ดา้ นในแกนเครอื เครือ ผลดิบผา่ ตามขวาง ผลสกุ ผา่ ตามยาว กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 179

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561 กล้วยบางคณทีใน ล�าตน้ เทยี ม ตั้งตรง อก ขาว 1) ลกั ษณะวสิ ัย 2.4 เมตร 1) สีพนื้ กลีบรวมเชงิ ประกอบ เหลือง 2) ความสงู 52 เซนตเิ มตร 2) สพี กู ลบี รวมเชิงประกอบ รว่ งพร้อม 3) เสน้ รอบวง เขยี วปานกลาง 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ใบประดบั 4) สี มี 5) ไข 4) สีดอกเพศผู้ ครีม ไมม่ ี 5) ลกั ษณะก้านเกสรเพศเมยี ตรง ใบ ไม่มี 6) สยี อดเกสรเพศเมยี เหลือง 1) ปนท่ีโคนก้านใบ เปิด/ขอบตรง 7) สโี คนรงั ไข่ ขาว 2) สีของปน เขยี ง 3) ร่องกา้ นใบ เขียว ผล 10 4) สีขอบกา้ นใบ ดา้ นหนงึ่ มนอกี ดา้ นหนงึ่ สอบเรยี ว 1) จา� นวนหวี 17 5) สแี ผ่นใบด้านบน 2) จา� นวนผลตอ่ หวี โคง้ เล็กน้อย 6) รูปร่างโคนใบ ไมม่ ขี น 3) รูปรา่ งผลกลว้ ย เหล่ยี มบางส่วน ห้อยลงในแนวต้งั ฉาก 4) รปู รา่ งผลผ่าตามขวาง คอขวด ช่อ อก ปลี แนน่ 5) รปู รา่ งปลายผล มีกา้ นเกสร 1) ขนบนกา้ นชอ่ ดอก มีส่วนโค้ง 6) ซากดอกติดทีป่ ลายผล เพศเมียติดอยู่ 2) ตา� แหนง่ เครือกลว้ ย ผอม (0.32) 3) การปรากฏของเครือ (0.22) 7) การเช่อื มก้านผล เช่ือมกันบางส่วน 4) ต�าแหนง่ กา้ นดอกเพศผู้ 8) สเี ปลือกผลดิบ เขยี ว 5) รปู รา่ งปลกี ลว้ ย มน 9) สเี ปลือกผลสุก ครีม 6) ไหล่กาบปลี ซ้อนทบั กันบางสว่ น 10) สเี นอื้ ผลดบิ เหลือง ม่วง 11) สเี นอ้ื ผลสุก ครีม กาบปลี สม้ แกมแดง 12) รสชาติ หวาน 1) ปลายกาบปลี เด่นชดั มาก 13) จ�านวนเมล็ด/ผล ไม่มี 2) การหุ้มกาบปลี ม้วน 3) สีกาบปลดี ้านนอก มไี ขปานกลาง 4) สีกาบปลดี า้ นใน 5) รอยแผลกาบปลี 6) ลกั ษณะของกาบปลี 7) ไขบนกาบปลี กล้วยบางคณทีในเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 2.4 เมตร สีเขียวปานกลาง ไม่มีปน เส้นรอบวง ยาวประมาณ 52 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 71 เซนติเมตร สีเขียว เป็นร่องเปิด ขอบตรง ไม่มีครีบ ใบอ่อนท่ียังม้วนอยู่สีเขียว เม่ือคลี่กางออกเต็มท่ีสีเขียวเป็นมัน แผ่นใบเป็นคล่ืน กว้าง ประมาณ 47 เซนติเมตร ยาวประมาณ 215 เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบด้านหน่ึงมนอีกด้านหน่ึง สอบเรียว ก้านช่อดอกไม่มีขน สีเขียว กว้างประมาณ 2.2 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีม่วง ซ้อนทับกัน บางสว่ น ปลายมว้ นขน้ึ ดา้ นในสสี ม้ แกมแดง มรี อ่ งปานกลาง ไหลก่ าบปลแี คบ เครอื รปู ทรงกระบอก มี 10 หวี ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย พบซากกา้ นเกสรเพศเมยี ตดิ อยทู่ ป่ี ลายผล กา้ นผลเรยี บ เชอื่ มกนั บางสว่ น ไมม่ ขี น ผลดบิ สเี ขยี ว เนอ้ื ผลสคี รีม ผลสุกผิวผลเปน็ สเี หลือง เนือ้ ผลสคี รมี แน่น รสหวาน ไมม่ เี มล็ด 180 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Bang Khonthi Nai’ ปลายใบ ลักษณะวิสยั ร่องกา้ นใบ ปนที่โคนกา้ นใบ ปลี กาบปลี ดอก หวีดิบดา้ นนอกแกนเครือ หวสี กุ ดา้ นในแกนเครือ เครือ ผลดิบผา่ ตามขวาง ผลสุกผ่าตามยาว กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 181

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561 กล้วยเปร้ียวบ้านไร่ ลา� ตน้ เทียม ตง้ั ตรง อก ครีมแกมม่วง 1) ลกั ษณะวสิ ยั 3.1 เมตร 1) สพี ื้นกลีบรวมเชิงประกอบ ครีม 2) ความสงู 45 เซนตเิ มตร 2) สีพูกลบี รวมเชิงประกอบ ร่วงพร้อม 3) เสน้ รอบวง เขยี วแกมเหลือง 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ใบประดบั 4) สี มี 5) ไข 4) สีดอกเพศผู้ เหลอื ง 20% 5) ลักษณะกา้ นเกสรเพศเมีย ตรง ใบ น�า้ ตาลแกมด�า 6) สียอดเกสรเพศเมีย เหลือง 1) ปนทโี่ คนกา้ นใบ เปิด/ขอบตรง 7) สีโคนรังไข่ ขาว 2) สขี องปน เขียว 3) ร่องก้านใบ เขียวเขม้ ผล 8 4) สีขอบกา้ นใบ ดา้ นหนงึ่ มนด้านหน่ึงสอบเรียว 1) จา� นวนหวี 15 5) สีแผ่นใบดา้ นบน 2) จา� นวนผลต่อหวี โคง้ เล็กน้อย 6) รปู รา่ งโคนใบ ไมม่ ีขน 3) รูปรา่ งผลกลว้ ย กลม ทา� มุมเลก็ นอ้ ย 4) รปู ร่างผลผา่ ตามขวาง ปลายทู่ ช่อ อก ปลี แนน่ มาก 5) รปู ร่างปลายผล ไม่มี 1) ขนบนกา้ นชอ่ ดอก ทา� มมุ เลก็ น้อย 6) ซากดอกตดิ ที่ปลายผล เชือ่ มกันบางส่วน 2) ต�าแหน่งเครอื กล้วย ผอม (0.46) 7) การเชือ่ มก้านผล เขยี วอ่อน 3) การปรากฏของเครือ (0.38) 8) สีเปลือกผลดิบ เหลอื ง 4) ต�าแหนง่ กา้ นดอกเพศผู้ 9) สเี ปลือกผลสกุ งาช้าง 5) รูปรา่ งปลกี ล้วย มน 10) สเี น้อื ผลดิบ งาชา้ ง 6) ไหล่กาบปลี ซ้อนทับกันสนิท 11) สีเน้ือผลสุก ฝาด แดงแกมม่วง 12) รสชาติ ไมม่ ี กาบปลี ส้มแกมแดง 13) จา� นวนเมล็ด/ผล 1) ปลายกาบปลี เด่นชัดมาก 2) การหุ้มกาบปลี มว้ น 3) สกี าบปลดี า้ นนอก มีไขมาก 4) สีกาบปลีดา้ นใน 5) รอยแผลกาบปลี 6) ลกั ษณะของกาบปลี 7) ไขบนกาบปลี กล้วยเปร้ียวบ้านไร่เป็นกล้วยกลุ่มจีโนม AAB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 3.1 เมตร สีเขียวแกมเหลือง มีปนสีน�้าตาลแกมด�า เส้นรอบวง ยาวประมาณ 45 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 43 เซนติเมตร สีเขียว เป็นร่องเปิด ขอบตรง มีครีบ ใบอ่อนท่ียังม้วนอยู่สีเขียวแกมม่วง เมื่อคลี่กางออกเต็มท่ีสีเขียวเข้มเป็นมัน แผน่ ใบเปน็ คลน่ื กวา้ งประมาณ 68.5 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 202 เซนตเิ มตร ปลายใบมน โคนใบดา้ นหนงึ่ มน ดา้ นหนง่ึ สอบเรยี ว กา้ นชอ่ ดอกไมม่ ขี น สเี ขยี ว กวา้ งประมาณ 2.4 เซนตเิ มตร ปลรี ปู หอก กาบปลสี แี ดงแกมมว่ ง ซอ้ นทับกนั สนิท ปลายมว้ นข้นึ ดา้ นในสสี ม้ แกมแดง มรี ่องปานกลาง ไหลก่ าบปลีกว้าง เครือรูปทรงกระบอก มี 8 หวี ผลโค้งเลก็ นอ้ ย ไมพ่ บซากก้านเกสรเพศเมียติดอยทู่ ป่ี ลายผล ก้านผลเรียบ เชื่อมกนั บางสว่ น ไมม่ ขี น ผลดบิ สเี ขียวอ่อน เนอ้ื ผลสีงาชา้ ง ผลสกุ ผิวผลเป็นสเี หลอื ง เนือ้ ผลสีงาชา้ ง แน่น รสฝาด ไม่มีเมล็ด 182 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AAB) ‘Kluai Priao Ban Rai’ ปลายใบ ลักษณะวสิ ยั ร่องกา้ นใบ ปนทโ่ี คนกา้ นใบ ปลี กาบปลี ดอก หวีดบิ ด้านนอกแกนเครอื หวสี ุกดา้ นในแกนเครือ เครอื ผลดบิ ผา่ ตามขวาง ผลสุกผ่าตามยาว กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 183

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561 กล้วยพระยาเสวย ล�าต้นเทียม กง่ึ ตงั้ ตรง อก ครีม 1) ลกั ษณะวิสัย 3.65 เมตร 1) สพี น้ื กลบี รวมเชิงประกอบ เหลือง 2) ความสูง 58 เซนติเมตร 2) สพี กู ลีบรวมเชิงประกอบ ร่วงพรอ้ ม 3) เส้นรอบวง เขียวปานกลาง 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ใบประดับ 4) สี มี 5) ไข 4) สดี อกเพศผู้ ชมพูหรอื 20% ชมพแู กมมว่ ง ใบ น้�าตาลแกมดา� 5) ลักษณะก้านเกสรเพศเมีย 1) ปนท่ีโคนก้านใบ เปิด/ขอบโค้งเข้า 6) สียอดเกสรเพศเมีย ตรง 2) สขี องปน ชมพูแกมม่วงถงึ แดง 7) สีโคนรงั ไข่ เหลือง 3) รอ่ งกา้ นใบ เขยี ว ขาว 4) สีขอบกา้ นใบ สอบเรยี วทั้งสองดา้ น ผล 5) สีแผ่นใบดา้ นบน 1) จ�านวนหวี 6 6) รูปรา่ งโคนใบ ไมม่ ขี น 2) จ�านวนผลตอ่ หวี 14 ท�ามมุ 45 องศา 3) รูปร่างผลกล้วย ชอ่ อก ปลี โปร่ง 4) รปู รา่ งผลผา่ ตามขวาง โค้งเล็กนอ้ ย 1) ขนบนกา้ นชอ่ ดอก ท�ามุมเลก็ นอ้ ย 5) รูปรา่ งปลายผล เหลีย่ มเล็กนอ้ ย 2) ตา� แหนง่ เครือกล้วย ปานกลาง (0.46 6) ซากดอกติดที่ปลายผล คอขวด 3) การปรากฏของเครือ (0.32) มกี า้ นเกสร 4) ตา� แหนง่ ก้านดอกเพศผู้ 7) การเชือ่ มกา้ นผล เพศเมียตดิ อยู่ 5) รูปรา่ งปลกี ล้วย แหลม 8) สีเปลอื กผลดบิ 6) ไหล่กาบปลี ซ้อนทับกันบางสว่ น 9) สีเปลอื กผลสกุ เช่ือมกนั บางสว่ น แดงแกมม่วง 10) สีเนอ้ื ผลดบิ เขยี ว กาบปลี สม้ 11) สเี นื้อผลสุก เหลือง 1) ปลายกาบปลี เด่นชดั มาก 12) รสชาติ ครีม 2) การหุม้ กาบปลี มว้ น 13) จา� นวนเมลด็ /ผล สม้ แกมชมพู 3) สีกาบปลีด้านนอก มไี ขนอ้ ย ฝาด 4) สกี าบปลีด้านใน ไม่มี 5) รอยแผลกาบปลี 6) ลกั ษณะของกาบปลี 7) ไขบนกาบปลี กล้วยพระยาเสวยเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 3.65 เมตร สีเขียวปานกลาง มปี นสนี ้�าตาลเล็กนอ้ ย เส้นรอบวง ยาวประมาณ 58 เซนตเิ มตร ก้านใบ ยาวประมาณ 36 เซนตเิ มตร สีเขียว เปน็ รอ่ งเปดิ ขอบโคง้ เขา้ มคี รบี ใบออ่ นทย่ี งั มว้ นอยสู่ เี ขยี ว เมอ่ื คลกี่ างออกเตม็ ทส่ี เี ขยี วเปน็ มนั แผน่ ใบเปน็ คลน่ื กวา้ งประมาณ 75 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 229 เซนตเิ มตร ปลายใบมน โคนใบสอบเรยี วท้ังสองด้าน ก้าน ช่อดอกไม่มีขน สีเขียวเข้ม กว้างประมาณ 1.2 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีแดงแกมม่วง ซ้อนทับกัน บางส่วน ปลายม้วนขึ้น ด้านในสีส้มแกมแดง มีร่องลึก ไหล่กาบปลีกว้าง เครือรูปทรงกระบอก มี 6 หวี ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย พบซากกา้ นเกสรเพศเมยี ตดิ อยทู่ ป่ี ลายผล กา้ นผลเรยี บ เชอ่ื มกนั บางสว่ น ไมม่ ขี น ผลดบิ สเี ขยี ว เนอื้ ผลสคี รีม ผลสุกผวิ ผลเปน็ สีเหลือง เนือ้ ผลสสี ้มแกมชมพู แน่น รสฝาด ไม่มเี มล็ด 184 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Phraya Sawoei’ ปลายใบ ลักษณะวสิ ัย รอ่ งกา้ นใบ ปนทโี่ คนก้านใบ ปลี กาบปลี ดอก หวดี ิบดา้ นนอกแกนเครือ หวีสุกด้านในแกนเครือ เครือ ผลดิบผา่ ตามขวาง ผลสกุ ผ่าตามยาว กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 185

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561 กล้วยพาโลกาฬสินธุ์ ล�าตน้ เทียม โคง้ ลง อก ชมพูหรือ 1) ลกั ษณะวิสยั 4 เมตร 1) สพี น้ื กลีบรวมเชิงประกอบ ชมพแู กมมว่ ง 2) ความสงู 55 เซนตเิ มตร 3) เส้นรอบวง เขียวแกมแดง 2) สีพูกลีบรวมเชงิ ประกอบ ขาว 4) สี มี 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ รว่ งพร้อมใบ 5) ไข ประดบั 20% 4) สีดอกเพศผู้ ใบ น�า้ ตาลแกมดา� ชมพูหรือ 1) ปนทีโ่ คนกา้ นใบ เปดิ /ขอบปดิ 5) ลกั ษณะก้านเกสรเพศเมยี ชมพูแกมม่วง 2) สีของปน เขยี ว 6) สียอดเกสรเพศเมีย 3) รอ่ งกา้ นใบ เขียวอ่อน 7) สโี คนรงั ไข่ ตรง 4) สขี อบกา้ นใบ มนท้ังสองด้าน ผล เหลือง 5) สแี ผ่นใบดา้ นบน 1) จา� นวนหวี ครีม 6) รูปร่างโคนใบ ไมม่ ีขน 2) จ�านวนผลตอ่ หวี หอ้ ยลงในแนวตงั้ ฉาก 3) รูปร่างผลกล้วย 6 ชอ่ อก ปลี แน่น 4) รปู รา่ งผลผ่าตามขวาง 10 1) ขนบนกา้ นช่อดอก ตรงลงข้างลา่ ง 5) รูปร่างปลายผล โค้งเลก็ นอ้ ย 2) ต�าแหนง่ เครอื กล้วย ผอม (0.38) 6) ซากดอกตดิ ท่ีปลายผล กลม 3) การปรากฏของเครือ (0.30) ปลายทู่ 4) ตา� แหน่งกา้ นดอกเพศผู้ 7) การเช่ือมก้านผล มสี ว่ นฐานของ 5) รปู รา่ งปลีกล้วย ปานกลาง 8) สีเปลอื กผลดบิ ก้านเกสรเพศเมยี 6) ไหลก่ าบปลี ซ้อนทับกนั บางสว่ น 9) สีเปลอื กผลสุก ย่นื ออกมา แดงแกมมว่ ง 10) สเี น้ือผลดิบ กาบปลี ชมพแู กมม่วง 11) สเี น้อื ผลสกุ เช่ือมกนั บางสว่ น 1) ปลายกาบปลี เดน่ ชัดมาก 12) รสชาติ เขยี ว 2) การหุ้มกาบปลี มว้ น 13) จา� นวนเมล็ด/ผล เหลอื ง 3) สีกาบปลีดา้ นนอก มีไขปานกลาง ขาว 4) สีกาบปลดี า้ นใน ครีม 5) รอยแผลกาบปลี หวาน 6) ลกั ษณะของกาบปลี ไม่มี 7) ไขบนกาบปลี กล้วยพาโลกาฬสินธุ์เป็นกล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 4 เมตร มีสีเขียวแกมแดง มีปนสีน�้าตาลแกมด�า เส้นรอบวง ยาวประมาณ 55 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 59 เซนติเมตร สีเขียว เป็นร่องเปิด ขอบปิด ไม่มีครีบ ใบอ่อนท่ียังม้วนอยู่สีเขียว เมื่อคล่ีกางออกเต็มท่ีสีเขียวอ่อนเป็นมัน แผ่นใบ เป็นคลื่น กว้างประมาณ 37 เซนติเมตร ยาวประมาณ 173 เซนติเมตร ปลายใบมนเล็กน้อย โคนใบมนท้ัง สองด้าน ก้านช่อดอกไม่มีขน สีเขียว กว้างประมาณ 3.2 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีแดงแกมม่วง ซ้อนทับกันบางส่วน ปลายม้วนข้ึน ด้านในสีชมพูแกมม่วง มีร่องปานกลาง ไหล่กาบปลีปานกลาง เครือ รปู ทรงกะบอก มี 6 หวี ผลโคง้ เล็กน้อย พบซากก้านเกสรเพศเมยี ทปี่ ลายผล กา้ นผลเรยี บ เชือ่ มกันบางสว่ น ไมม่ ีขน ผลดิบสเี ขียว เนือ้ ผลสีขาว ผลสุกผวิ ผลเป็นสีเหลือง เนือ้ ผลสคี รีม แนน่ รสหวาน ไม่มเี มล็ด 186 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Phalo Kalasin’ ปลายใบ ลกั ษณะวสิ ยั รอ่ งกา้ นใบ ปนที่โคนก้านใบ ปลี กาบปลี ดอก หวีดบิ ดา้ นนอกแกนเครือ หวสี ุกดา้ นในแกนเครือ เครอื ผลดบิ ผ่าตามขวาง ผลสุกผ่าตามยาว กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 187

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561 กล้วยร้อยหวี ลา� ต้นเทยี ม กง่ึ ต้งั ตรง อก ครมี 1) ลกั ษณะวิสัย 3.15 เมตร 1) สีพื้นกลบี รวมเชิงประกอบ เหลอื ง 2) ความสงู 60 เซนตเิ มตร 2) สพี กู ลีบรวมเชงิ ประกอบ ร่วงพรอ้ ม 3) เส้นรอบวง เขียวแกมเหลอื ง 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ ใบประดบั 4) สี มี ชมพูหรอื 5) ไข 4) สดี อกเพศผู้ ชมพูแกมมว่ ง 20% ตรง ใบ นา้� ตาล 5) ลักษณะกา้ นเกสรเพศเมยี เหลอื ง 1) ปนทโ่ี คนก้านใบ เปดิ /กว้าง 6) สียอดเกสรเพศเมยี ขาว 2) สีของปน เขียว 7) สีโคนรงั ไข่ 3) ร่องก้านใบ เขยี วเข้ม ผล 41 4) สขี อบกา้ นใบ มนท้ังสองดา้ น 1) จา� นวนหวี 5) สแี ผ่นใบด้านบน 2) จา� นวนผลต่อหวี 14 6) รปู ร่างโคนใบ มีขนมาก/ขนสั้น 3) รปู ร่างผลกล้วย ทา� มมุ 45 องศา 4) รปู ร่างผลผ่าตามขวาง โคง้ เล็กนอ้ ย ชอ่ อก ปลี แนน่ มาก 5) รูปรา่ งปลายผล เปน็ เหลี่ยมชัดเจน 1) ขนบนกา้ นช่อดอก ตรงลงขา้ งลา่ ง 6) ซากดอกตดิ ท่ปี ลายผล ปลายทู่ 2) ตา� แหน่งเครอื กล้วย ผอม (0.36) มสี ว่ นฐานของ 3) การปรากฏของเครอื (0.39) 7) การเช่อื มก้านผล ก้านเกสรเพศเมีย 4) ต�าแหน่งก้านดอกเพศผู้ 8) สีเปลอื กผลดิบ ยน่ื ออกมา 5) รปู ร่างปลีกลว้ ย มน 9) สเี ปลือกผลสกุ 6) ไหล่กาบปลี ซอ้ นทบั กนั บางสว่ น 10) สเี นือ้ ผลดิบ เชอ่ื มกนั บางสว่ น แดงแกมมว่ ง 11) สีเนอื้ ผลสกุ เขยี ว กาบปลี ส้มแกมแดง 12) รสชาติ เหลือง 1) ปลายกาบปลี เดน่ ชดั มาก 13) จ�านวนเมล็ด/ผล ขาว 2) การหมุ้ กาบปลี ม้วน เหลือง 3) สกี าบปลีด้านนอก มีไขปานกลาง หวาน 4) สีกาบปลีดา้ นใน ไมม่ ี 5) รอยแผลกาบปลี 6) ลกั ษณะของกาบปลี 7) ไขบนกาบปลี กล้วยร้อยหวีเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม AAB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 3.15 เมตร สีเขียวแกมเหลือง มีปน สนี �า้ ตาล เส้นรอบวง ยาวประมาณ 60 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 46 เซนติเมตร สีเขียว เปน็ รอ่ งเปิด ขอบกว้าง มีครีบ ใบอ่อนท่ียังม้วนอยู่สีเขียว เม่ือคลี่กางออกเต็มท่ีสีเขียวเข้มเป็นมัน แผ่นใบเป็นคล่ืน กว้าง ประมาณ 69.5 เซนติเมตร ยาวประมาณ 212 เซนติเมตร ปลายใบมน โคนใบมนทั้งสองด้าน ก้านช่อดอก มีขนมากหรือขนสั้น สีเขียวอ่อน กว้างประมาณ 4.15 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีแดงแกมม่วง ซอ้ นทบั กนั บางสว่ น ปลายมว้ นขน้ึ ดา้ นในสสี ม้ แกมแดง มรี อ่ งปานกลาง ไหลก่ าบปลแี คบ เครอื รปู ทรงกระบอก มี 41 หวี ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย พบซากกา้ นเกสรเพศเมยี ทป่ี ลายผล กา้ นผลเรยี บ เชอ่ื มกนั บางสว่ น ไมม่ ขี น ผลดบิ สีเขียว เนื้อผลสขี าว ผลสกุ ผวิ ผลเปน็ สีเหลอื ง เน้อื ผลสีเหลือง นมุ่ รสหวาน ไม่มีเมลด็ 188 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AAB) ‘Kluai Roi Wi’ ปลายใบ ลกั ษณะวสิ ยั ร่องก้านใบ ปนที่โคนกา้ นใบ ปลี กาบปลี ดอก หวดี บิ ดา้ นนอกแกนเครอื หวีสกุ ด้านในแกนเครอื เครอื ผลดบิ ผา่ ตามขวาง ผลสุกผา่ ตามยาว กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 189

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561 กล้วยลังกานครสวรรค์ ล�าต้นเทียม ก่ึงต้ังตรง อก ครีม 1) ลักษณะวิสัย 4 เมตร 1) สพี นื้ กลบี รวมเชิงประกอบ เหลือง 2) ความสูง 62 เซนตเิ มตร 2) สีพูกลีบรวมเชงิ ประกอบ ร่วงพรอ้ มใบ 3) เส้นรอบวง เขียวแกมแดง 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ประดบั 4) สี มี 5) ไข 4) สดี อกเพศผู้ เหลอื ง 20% 5) ลักษณะก้านเกสรเพศเมีย โค้งบริเวณโคน ใบ นา�้ ตาลแกมดา� 6) สยี อดเกสรเพศเมยี เหลือง 1) ปนทโ่ี คนกา้ นใบ เปดิ /ขอบโคง้ เข้า 7) สโี คนรังไข่ ขาว 2) สีของปน ชมพูแกมม่วงถึงแดง 3) ร่องกา้ นใบ เขยี วเขม้ ผล 11 4) สขี อบกา้ นใบ ดา้ นหนงึ่ มนอกี ดา้ นหนง่ึ สอบเรยี ว 1) จา� นวนหวี 5) สแี ผ่นใบดา้ นบน 2) จา� นวนผลตอ่ หวี 16 6) รูปรา่ งโคนใบ มขี นเลก็ นอ้ ย 3) รูปร่างผลกลว้ ย โคง้ เลก็ น้อย ทา� มมุ เลก็ น้อย 4) รูปรา่ งผลผ่าตามขวาง กลม ชอ่ อก ปลี แนน่ 5) รปู รา่ งปลายผล ปลายทู่ 1) ขนบนกา้ นช่อดอก ตรงลงข้างล่าง 6) ซากดอกติดทปี่ ลายผล ไม่มี 2) ต�าแหน่งเครอื กลว้ ย ผอม (0.44) 7) การเช่อื มกา้ นผล เชอ่ื มกนั บางส่วน 3) การปรากฏของเครอื (0.34) 8) สีเปลอื กผลดบิ เขียว 4) ตา� แหน่งกา้ นดอกเพศผู้ 9) สเี ปลอื กผลสกุ เหลอื งออ่ น 5) รปู รา่ งปลีกลว้ ย ปานกลาง 10) สีเนื้อผลดบิ ขาว 6) ไหล่กาบปลี ซ้อนทบั กันบางส่วน 11) สีเนื้อผลสกุ งาช้าง ม่วงเข้มเกือบด�า 12) รสชาติ หวานอมเปรยี้ ว กาบปลี ชมพูแกมม่วง 13) จ�านวนเมลด็ /ผล ไม่มี 1) ปลายกาบปลี เด่นชัดมาก 2) การหุ้มกาบปลี ม้วน 3) สกี าบปลดี า้ นนอก มไี ขมาก 4) สีกาบปลดี ้านใน 5) รอยแผลกาบปลี 6) ลกั ษณะของกาบปลี 7) ไขบนกาบปลี กลว้ ยลงั กานครสวรรคเ์ ปน็ กลว้ ยกลมุ่ จโี นม AAB ลา� ตน้ เทยี ม สงู ประมาณ 4 เมตร สเี ขยี วแกมแดง มปี น สนี า้� ตาลแกมดา� เสน้ รอบวง ยาวประมาณ 62 เซนตเิ มตร กา้ นใบ ยาวประมาณ 65 เซนตเิ มตร สชี มพแู กมมว่ ง ถึงแดง เป็นรอ่ งเปิด ขอบโค้งเขา้ ไมม่ คี รบี ใบออ่ นที่ยงั มว้ นอยู่สีม่วงแดง เมอ่ื คลี่กางออกเตม็ ท่สี ีเขียวเขม้ ด้าน แผน่ ใบเปน็ คลน่ื กวา้ งประมาณ 66 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 237 เซนตเิ มตร ปลายใบมน โคนใบดา้ นหนงึ่ มน อกี ดา้ นหนงึ่ สอบเรยี ว กา้ นชอ่ ดอกมขี น สเี ขยี ว กวา้ งประมาณ 4.9 เซนตเิ มตร ปลรี ปู ปานกลาง กาบปลสี มี ว่ งเขม้ เกือบด�า ซ้อนทับกันบางส่วน ปลายม้วนข้ึน ด้านในสีชมพูแกมม่วง มีร่องปานกลาง ไหล่กาบปลีแคบ เครือ รปู ทรงกะบอก มี 11 หวี ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย ไมพ่ บซากดอกตดิ ทปี่ ลายผล กา้ นผลไมเ่ รยี บ เชอ่ื มกนั บางสว่ น มขี น ผลดบิ สีเขียว เนือ้ ผลสขี าว ผลสกุ ผวิ ผลเป็นสเี หลืองอ่อน เนื้อผลสงี าชา้ ง นุ่ม รสหวานอมเปรยี้ ว ไมม่ ีเมลด็ 190 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AAB) ‘Kluai Langka Nakhon Sawan’ ปลายใบ ลกั ษณะวิสัย รอ่ งก้านใบ ปนที่โคนกา้ นใบ ปลี กาบปลี ดอก หวดี บิ ด้านนอกแกนเครือ หวสี ุกด้านในแกนเครอื เครือ ผลดบิ ผา่ ตามขวาง ผลสกุ ผา่ ตามยาว กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 191

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561 กล้วยเล็บช้างกุด ล�าตน้ เทยี ม ก่งึ ตั้งตรง อก ชมพหู รอื 1) ลักษณะวิสัย 4.1 เมตร 1) สพี ืน้ กลบี รวมเชงิ ประกอบ ชมพแู กมมว่ ง 2) ความสูง 70 เซนตเิ มตร 3) เส้นรอบวง เขียวอ่อน 2) สพี ูกลีบรวมเชงิ ประกอบ เหลอื ง 4) สี มี 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ ร่วงพร้อม 5) ไข ใบประดบั 20% 4) สีดอกเพศผู้ ใบ น้า� ตาลแกมด�า 5) ลกั ษณะกา้ นเกสรเพศเมีย ครีม 1) ปนทโ่ี คนก้านใบ เปิด/ขอบโคง้ เขา้ 6) สยี อดเกสรเพศเมยี ตรง 2) สีของปน เขยี วออ่ น 7) สโี คนรังไข่ ครีม 3) ร่องกา้ นใบ เขยี ว ครมี ชมพู 4) สีขอบก้านใบ มนท้งั สองด้าน ผล 5) สแี ผ่นใบดา้ นบน 1) จา� นวนหวี 7 6) รปู ร่างโคนใบ ไม่มขี น 2) จา� นวนผลต่อหวี 16 ท�ามุมเลก็ น้อย 3) รปู รา่ งผลกลว้ ย ตรง ชอ่ อก ปลี แนน่ 4) รปู ร่างผลผา่ ตามขวาง เปน็ เหลี่ยมชดั เจน 1) ขนบนกา้ นช่อดอก ตรงลงข้างลา่ ง 5) รูปรา่ งปลายผล คอขวด 2) ต�าแหน่งเครอื กล้วย ผอม (0.35) 6) ซากดอกติดทปี่ ลายผล มกี า้ นเกสร 3) การปรากฏของเครอื (0.26) เพศเมยี ติดอยู่ 4) ตา� แหน่งกา้ นดอกเพศผู้ 7) การเชือ่ มก้านผล 5) รูปรา่ งปลกี ลว้ ย มนและแตกออก 8) สีเปลือกผลดบิ เชอ่ื มกันบางสว่ น 6) ไหลก่ าบปลี ซ้อนทับกนั บางสว่ น 9) สเี ปลือกผลสุก เขยี วปานกลาง แดงแกมม่วง 10) สเี น้อื ผลดบิ เหลือง กาบปลี แดง 11) สีเนือ้ ผลสกุ ขาว 1) ปลายกาบปลี เด่นชดั มาก 12) รสชาติ ครมี 2) การหุ้มกาบปลี ไมม่ ว้ น 13) จา� นวนเมลด็ /ผล หวานนอ้ ยหรอื จืด 3) สกี าบปลีดา้ นนอก มไี ขมาก ไมม่ ี 4) สกี าบปลีดา้ นใน 5) รอยแผลกาบปลี 6) ลกั ษณะของกาบปลี 7) ไขบนกาบปลี กลว้ ยเลบ็ ชา้ งกดุ เปน็ กลว้ ยกลมุ่ จโี นม BBB ลา� ตน้ เทยี ม สงู ประมาณ 4.1 เมตร สเี ขยี วออ่ น มปี นสนี า้� ตาล แกมด�าเล็กน้อย เส้นรอบวง ยาวประมาณ 70 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 60 เซนติเมตร สีเขียวอ่อน เปน็ รอ่ งเปดิ ขอบโคง้ เขา้ ไมม่ คี รบี ใบออ่ นทยี่ งั มว้ นอยสู่ เี ขยี ว เมอื่ คลก่ี างออกเตม็ ทส่ี เี ขยี วเปน็ มนั แผน่ ใบเปน็ คลนื่ กวา้ งประมาณ 60 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 214 เซนติเมตร ปลายใบมน โคนใบมนทั้งสองด้าน ก้านชอ่ ดอก ไม่มีขน มีปนสีม่วงแกมน้�าตาลถึงม่วงด�า กว้างประมาณ 3.4 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีแดงแกมม่วง ซ้อนทับกันบางส่วน ปลายไม่ม้วนข้ึน ด้านในสีแดง มีร่องปานกลาง ไหล่กาบปลีแคบ เครือรูปทรงกระบอก มี 7 หวี ผลตรง พบซากก้านเกสรเพศเมยี ตดิ อยู่ตดิ ทีป่ ลายผล กา้ นผลเรยี บ เชื่อมกนั บางสว่ น ไม่มขี น ผลดบิ สเี ขียวปานกลาง เนอื้ ผลสขี าว ผลสุกผิวผลเปน็ สเี หลืองเนือ้ ผลสคี รมี แน่น รสหวานน้อยหรือจืด ไมม่ เี มลด็ 192 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (BBB) ‘Kluai Lep Chang Kut’ ปลายใบ ลกั ษณะวิสัย ร่องก้านใบ ปนทีโ่ คนกา้ นใบ ปลี กาบปลี ดอก หวดี บิ ด้านนอกแกนเครอื หวีสกุ ดา้ นในแกนเครอื เครือ ผลดบิ ผา่ ตามขวาง ผลสกุ ผา่ ตามยาว กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 193

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561 กล้วยเล็บมือนาง ลา� ตน้ เทียม ตง้ั ตรง อก ครมี 1) ลักษณะวสิ ัย 3 เมตร 1) สพี นื้ กลบี รวมเชิงประกอบ เหลอื ง 2) ความสูง 36 เซนตเิ มตร 2) สพี กู ลีบรวมเชงิ ประกอบ รว่ งหลงั ใบประดบั 3) เส้นรอบวง เขียว 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ ชมพูหรอื 4) สี มี 4) สีดอกเพศผู้ ชมพูแกมม่วง 5) ไข 20–50% 5) ลกั ษณะก้านเกสรเพศเมีย ตรง ใบ น้�าตาล 6) สยี อดเกสรเพศเมีย เหลือง 1) ปนทโี่ คนกา้ นใบ เปิด/ขอบกวา้ ง 7) สีโคนรังไข่ ขาว 2) สีของปน เขยี ว 3) ร่องกา้ นใบ เขียวออ่ น ผล 7 4) สีขอบกา้ นใบ ดา้ นหนงึ่ มนอกี ดา้ นหนง่ึ สอบเรยี ว 1) จ�านวนหวี 14 5) สีแผน่ ใบด้านบน 2) จา� นวนผลตอ่ หวี 6) รูปร่างโคนใบ มีขนเล็กน้อย 3) รปู รา่ งผลกล้วย โค้งเลก็ นอ้ ย หอ้ ยลงในแนวต้งั ฉาก 4) รปู รา่ งผลผ่าตามขวาง กลม ช่อ อก ปลี โปรง่ 5) รูปร่างปลายผล คอขวด 1) ขนบนกา้ นชอ่ ดอก ท�ามุมเลก็ นอ้ ย 6) ซากดอกติดที่ปลายผล มีก้านเกสร 2) ตา� แหนง่ เครือกลว้ ย ผอม (0.39) เพศเมียตดิ อยู่ 3) การปรากฏของเครอื (0.34) 7) การเชอื่ มก้านผล 4) ต�าแหนง่ ก้านดอกเพศผู้ 8) สีเปลอื กผลดิบ เชื่อมกันบางสว่ น 5) รปู ร่างปลกี ลว้ ย ปานกลาง 9) สเี ปลอื กผลสกุ เขยี ว 6) ไหล่กาบปลี ซอ้ นทับกนั บางสว่ น 10) สเี นือ้ ผลดิบ เหลอื ง ม่วง 11) สเี นื้อผลสุก ครมี กาบปลี สม้ แกมแดง 12) รสชาติ ขาว 1) ปลายกาบปลี เด่นชดั มาก 13) จา� นวนเมล็ด/ผล หวาน 2) การหมุ้ กาบปลี มว้ น ไมม่ ี 3) สีกาบปลีดา้ นนอก มีน้อยมากหรือไมม่ ี 4) สกี าบปลดี า้ นใน 5) รอยแผลกาบปลี 6) ลักษณะของกาบปลี 7) ไขบนกาบปลี กล้วยเล็บมือนางเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม AA ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 3 เมตร สีเขียว มีปนสีน้�าตาล ปานกลาง เสน้ รอบวง ยาวประมาณ 36 เซนตเิ มตร กา้ นใบ ยาวประมาณ 15 เซนตเิ มตร สเี ขยี ว เปน็ รอ่ งเปดิ ขอบกว้าง มีครีบ ใบอ่อนที่ยังม้วนอยู่สีเขียว เมื่อคล่ีกางออกเต็มท่ีสีเขียวอ่อนเป็นมัน แผ่นใบเป็นคลื่น กว้าง ประมาณ 18.5 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 223 เซนตเิ มตร ปลายใบมน โคนใบดา้ นหนงึ่ มนอกี ดา้ นหนงึ่ สอบเรยี ว กา้ นชอ่ ดอกมขี นเลก็ นอ้ ย สเี ขยี ว กวา้ งประมาณ 2.1 เซนตเิ มตร ปลรี ปู หอก กาบปลสี มี ว่ ง ซอ้ นทบั กนั บางสว่ น ปลายมว้ นข้ึน ดา้ นในสสี ม้ แกมแดง มีรอ่ งเลก็ นอ้ ยหรือไมม่ ี ไหลก่ าบปลกี วา้ งปานกลาง เครอื รปู ทรงกระบอก มี 7 หวี ผลโค้งเล็กน้อย พบซากก้านเกสรเพศเมียติดอยู่ท่ีปลายผล ก้านผลไม่เรียบ เชื่อมกันบางส่วน มีขน ผลดบิ สีเขยี ว เนื้อผลสีครมี ผลสกุ ผิวผลเปน็ สีเหลือง เนือ้ ผลสขี าว แนน่ รสหวาน ไม่มเี มล็ด 194 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AA) ‘Kluai Lep Mue Nang’ ปลายใบ ลกั ษณะวิสัย ร่องก้านใบ ปนทโี่ คนกา้ นใบ ปลี กาบปลี ดอก หวดี บิ ดา้ นนอกแกนเครอื หวสี ุกด้านในแกนเครือ เครอื ผลดบิ ผา่ ตามขวาง กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 195

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561 กล้วยลูกไส้ด�าก�าแพงเพชร ล�าต้นเทยี ม ต้ังตรง อก ชมพูหรอื 1) ลักษณะวิสัย 4.5 เมตร 1) สีพนื้ กลบี รวมเชงิ ประกอบ ชมพแู กมม่วง 2) ความสงู 66 เซนติเมตร 3) เสน้ รอบวง เขียวปานกลาง 2) สพี ูกลบี รวมเชิงประกอบ เหลอื ง 4) สี มี 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ร่วงหลงั ใบประดับ 5) ไข 4) สดี อกเพศผู้ ชมพูหรือ ไมม่ ี ชมพูแกมมว่ ง ใบ ไม่มี 5) ลกั ษณะกา้ นเกสรเพศเมีย 1) ปนทโ่ี คนกา้ นใบ เปิด/ขอบโค้งเขา้ 6) สียอดเกสรเพศเมีย ตรง 2) สขี องปน เหลือง 7) สีโคนรงั ไข่ เหลอื ง 3) รอ่ งก้านใบ เขยี วเข้ม ขาว 4) สขี อบกา้ นใบ ด้านหนึ่งมนดา้ นหนึง่ สอบเรียว ผล 5) สแี ผ่นใบด้านบน 1) จา� นวนหวี 8 6) รูปร่างโคนใบ ไม่มขี น 2) จ�านวนผลต่อหวี 16 ห้อยลงในแนวตัง้ ฉาก 3) รปู ร่างผลกล้วย โค้งเลก็ น้อย ชอ่ อก ปลี โปร่ง 4) รูปรา่ งผลผา่ ตามขวาง กลม 1) ขนบนกา้ นชอ่ ดอก ตรงลงข้างล่าง 5) รปู รา่ งปลายผล แหลม 2) ต�าแหน่งเครือกล้วย ผอม (0.38) 6) ซากดอกตดิ ท่ีปลายผล มกี ้านเกสร 3) การปรากฏของเครอื (0.32) เพศเมยี ติดอยู่ 4) ตา� แหนง่ ก้านดอกเพศผู้ 7) การเช่ือมกา้ นผล 5) รปู ร่างปลกี ลว้ ย ปานกลาง 8) สเี ปลือกผลดิบ เช่ือมกนั บางส่วน 6) ไหลก่ าบปลี ซ้อนทับกันบางสว่ น 9) สีเปลอื กผลสุก เขียว แดงแกมม่วง 10) สเี น้ือผลดบิ เหลอื ง กาบปลี สม้ แกมแดง 11) สีเนอ้ื ผลสกุ งาชา้ ง 1) ปลายกาบปลี เดน่ ชดั มาก 12) รสชาติ ครมี 2) การหุ้มกาบปลี มว้ น 13) จา� นวนเมล็ด/ผล หวานอมเปรี้ยว 3) สีกาบปลีด้านนอก มีไขปานกลาง 1 เมลด็ 4) สีกาบปลีดา้ นใน 5) รอยแผลกาบปลี 6) ลักษณะของกาบปลี 7) ไขบนกาบปลี กล้วยลูกไส้ด�าก�าแพงเพชรเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 4.5 เมตร สีเขียว ปานกลาง ไมม่ ปี น เส้นรอบวง ยาวประมาณ 66 เซนตเิ มตร ก้านใบ ยาวประมาณ 61 เซนตเิ มตร สีเหลือง เป็นร่องเปิด ขอบโค้งเข้า มีครีบ ใบอ่อนที่ยังม้วนอยู่สีเขียว เมื่อคลี่กางออกเต็มที่สีเขียวเข้มเป็นมัน แผ่นใบ เปน็ คลนื่ กวา้ งประมาณ 60 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 225 เซนตเิ มตร ปลายใบมน โคนใบดา้ นหนงึ่ มนดา้ นหนงึ่ สอบเรียว ก้านช่อดอกไม่มีขน สีเขียว กว้างประมาณ 3.1 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีแดงแกมม่วง ซ้อนทับกันบางส่วน ปลายมว้ นขึ้น ดา้ นในสสี ม้ แกมแดง มรี อ่ งลึก ไหลก่ าบปลปี านกลาง เครอื รูปทรงกระบอก มี 8 หวี ผลโคง้ เล็กนอ้ ย พบซากก้านเกสรเพศเมียตดิ อย่ทู ่ีปลายผล กา้ นผลเรียบ เช่อื มกันบางสว่ น ไม่มขี น ผลดิบสีเขยี ว เน้อื ผลสีงาช้าง ผลสกุ ผิวผลเป็นสีเหลอื ง เน้ือผลสีครมี นุ่ม รสชาติหวานอมเปรีย้ ว 1 เมล็ด 196 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร