Teknoloji ve Tasarım Dersi - 8.Sınıf Ders Notları

TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ 8. SINIF ÖĞRENCİLERİ İÇİN DERS NOTLARI Sorumlu olduğunuz konular: İnovatif Düşüncenin Geliştirilmesi ve Fikirlerin Korunması Bilgisayar Destekli Tasarım ve Akıllı Ürünler Tanıtım ve Pazarlama Görsel İletişim Tasarımı Ürün Geliştirme(Ergonomi-Antropometri) Mühendislik ve Tasarım Not: Ürün Dosyanızı güncel tutunuz. Dosya kontrolü daha sonraki bir zamanda yapılacaktır. Hazırlayan Öğretmenler: Sait MALAY- Melih KARAATLI

İNOVASYON KONUSU ÖĞRENCİ DERS NOTLARI İNOVASYON:Bir fikri mal veya hizmete dönüştürerek pazarlanabilir hâle getirmektir.Yani para kazandıran yaratıcılık ve yenilik olarak da tanımlayabiliriz. Ürün İnovasyonu:Firmalar ürün inovasyonu yapmak için iki yöntem kullanırlar.Bunlar; 1-Farklı ve yeni bir ürün geliştirerek 2-Var olan bir üründe değişiklik, farklılık ve yenilik yaparak Hizmet İnovasyonu:Firmalar ya da kurumlar hizmetlerinde inovasyonu aşağıda ki üç şekilde yaparlar. 1-Yeni veya önemli ölçüde değiştirilmiş bir hizmet yaklaşımı 2-Hizmetin sunum ve dağıtım sistemindeki farklılık 3-Hizmetin sunulmasında yeni teknolojilerin kullanılması Pazarlama İnovasyonu:Firmaların ürün tasarımında veya paketlemede yeni pazarlama yöntemlerinin ve yeni pazarlama kanallarının geliştirilmesi, yeni ambalaj ve boyutlama gibi yeniliklerin geliştirilip kullanıcıya sunmaları pazarlama inovasyonudur. Organizasyonel İnovasyon:Firmaların, kurumların diğer firma ve kurumlarla rekabet gücünü arttırmak ve mevcut olanı korumak için yeni çalışma ve iş yapış yöntemlerini geliştirilmesidir. İNOVATİF DÜŞÜNCE: Var olan problemleri yeni fikirler ile birleştirerek, o problemleri çözümlemek amaçlı yapılan çalışmalardır.İnovatif kelimesinin dilimizde tam olarak karşılığı “yenilikçi ” anlamına gelmektedir. İNOVATİF DÜŞÜNCE= MALİ KAZANÇ SAĞLAYAN YENİLİKÇİ DÜŞÜNCE

FİKRİ VE SINAİ MÜLKİYET HAKLARI ÖĞRENCİ DERS NOTU (PATENT,FAYDALI MODEL,MARKA,ENDÜSTRİYEL TASARIM ) (DEFTERİNİZDE EKSİK VARSA BURADAKİ BİLGİLERDEN TAMAMLAYINIZ) FİKRİ VE SINAİ MÜLKİYET HAKLARI 2 BAŞLIK ALTINDA İNCELENİR. 1-Fikri Mülkiyet (Eser Hakları) 2-Sınai Mülkiyet (Ürün Hakları) FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI Fikri mülkiyet; Edebiyat, sanat, müzik, mimari, bilgisayar oyunları, web siteleri vb. gibi eserler üzerinden sahip olunabilecek haklardır.Fikri mülkiyetler telif hakkı ile yasal koruma altına alınırlar. Telif Hakkı :Kişinin her türlü fikri emeği ile meydana getirdiği ürünler üzerinde hukuken sağlanan haklardır.Koruma süresi, eser sahibi yaşadığı sürece ve ölümünden itibaren 70 yıldır. SINAİ MÜLKİYET HAKLARI Sınaî Mülkiyet sanayide ve tarımdaki buluşların, yeniliklerin, yeni tasarımların ve özgün çalışmaların ilk uygulayıcıları adına; ilk uygulayıcıların ürünü üretme ve satma hakkına belirli bir süre sahip olmalarını sağlayan gayri maddi bir haktır. Sınai Mülkiyet Hakları 1- PATENT, 2-FAYDALI MODELLER, 3-MARKA 4- ENDÜSTRİYEL TASARIMLARI kapsamaktadır. PATENT:Buluş sahibine, buluşunun kullanımına ilişkin belirli bir süre boyunca haklar sağlayan ve devlet tarafından verilen bir belgedir. Bir buluşun patent alabilmesi için şu üç ana kriteri sağlaması gerekir. 1- YENİLİK 2- TEKNİĞİN BİLİNEN DURUMUNUN AŞILMASI (BULUŞ BASAMAĞI) 3- SANAYİYE UYGULANABİLİRLİK FAYDALI MODEL: Dünya çapında yeni olan ve sanayiye uygulanabilen buluşların sahiplerine koruma sağlayan bir belgedir.Bir buluşun faydalı model belgesi alabilmesi için şu iki kriteri sağlaması gerekir. 1- YENİLİK 2- SANAYİYE UYGULANABİLİRLİK PATENT İLE FAYDALI MODEL ARASINDA Kİ FARKLAR PATENT VERİLEMEYECEK KONULAR • Keşifler, bilimsel teoriler, matematik metotları • Zihnî, ticari ve oyun faaliyetlerine ilişkin plan, usul ve kurallar • Edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri,bilgisayar yazılımları • Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller • İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak cerrahi ve tedavi usulleri ile insan, hayvan vücudu ile ilgili teşhis usulleri MARKA : Marka, bir ürünün veya hizmetin diğer ürün ve hizmetlerden ayrılmasını sağlayan sözcük, ad, sembol ve işaretler bütünüdür.

MARKA KORUMASI: Marka Tescili: Marka haklarının başvuru yapan kişi adına kayıt altına alınmasına marka tescili denir. Tescilli bir marka başkasına devredilebilir, miras yoluyla intikal edebilir, kullanma hakkı lisans kâbusu olabilir, rehin verilebilir veya teminat olarak gösterilebilir. Tescilli olmayan markalar, markaların tescili ve korunması hakkındaki yasalarla getirilen haklardan ve korumalardan yararlanamazlar. Bir işletme birden fazla sayıda tescilli markaya sahip olabilir. Tescil edilen bir marka başvuru tarihinden itibaren on yıl süre ile korumadan yararlanır. Onar yıllık sürelerle yenilenmek suretiyle tescilli bir markanın sınırsız bir süre ile korunması mümkündür ENDÜSTRİYEL TASARIM : Endüstriyel tasarım, bir ürünün tümü veya bir parçası veya üzerindeki süslemenin, çizgi, şekil, biçim, renk, doku, malzeme veya esneklik gibi insan duyuları ile algılanan çeşitli unsur veya özelliklerinin oluşturduğu bütündür. COĞRAFİ İŞARET : Bir niteliği ve ünü olan diğer özellikleri itibariyle kökenin bulunduğu bir yöre, alan, bölge ve ülke ile özdeşleşmiş bir ürünü göster en ad veya işaretlere coğrafi işaret denir. Antep baklavası, Sivas kangalı, Van kedisi, Malatya kayısısı vb… COĞRAFİ İŞARET KORUMASI: Coğrafi işaret tescili ilk olarak coğrafi işarete konu olan ürünün kalitesinin korunması ve bilinen özellikte üretimin sağlanması amacıyla yapılır.Coğrafi işaret tescilinin asıl amacı ise belirli bir ibarenin ön plana çıkarılarak kalitesinin ve özelliğinin vurgulanması ile coğrafi konumunun önemini ortaya koymaktır. Kaymağın Afyon, leblebinin Çorum, pastırmanın Kayseri ile özdeşleşmesi gibidir.

TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM VE AKILLI ÜRÜNLER ÖĞRENCİ DERS DEFTERİ NOTLARI ÜÇ BOYUT(3B) NEDİR? En, boy ve derinliği ifade eder. Daha teknik bir izah ile; x, y ve z eksenlerinde belli bir boyuta sahip cisimler üç boyutludur. Yani kısaca eni(genişliği), boyu(yüksekliği) ve derinliği olan cisimler üç boyutludur diyebiliriz. 3 Dimension(ingilizce)=> 3 Boyut y ekseni y ekseni 2 Boyut 3 Boyut x ekseni x ekseni Z ekseni(derinlik) PERSPEKTİF NEDİR?: Perspektif, iki boyutlu yüzeye üç boyutlu görsel etki kazandırmak için nesnenin ve mekanın görünümünün belirli teknikler kullanarak kağıda aktarımıdır. ÜÇ BOYUTLU ÇİZİM NEDİR ? Üç boyutlu çizim; el ile ya da bilgisayar desteği ile, bunun için özel olarak yazılmış programlar ile eni, boyu ve derinliği olan cisimlerin modellenmesine denir. Üç boyutlu çizim; el ile ya da bilgisayar desteği ile, bunun için özel olarak yazılmış programlar ile eni, boyu ve derinliği olan cisimlerin modellenmesine denir. ÜÇ BOYUTLU ÇİZİM PROGRAMLARI: Günümüzde üç boyutlu çizimler daha çok bilgisayar ortamında ilgili programlar ile yapılmaktadır. CAD kelimesinin açınımı Computer Aided Drafting and Design’dir. Dilimizde karşılığı ise Bilgisayar Destekli Tasarım’dır(BDT).Bilgisayarlı çizim programlarıyla kolay,çeşitli,kaliteli,doğru ve çok hızlı üç boyutlu çizim ve tasarımlar yapılabilir.

3D YAZICILAR : Üç boyutlu olarak çizimi yapılmış cisimleri, elinizle tutabileceğiniz plastik vb. gerçek nesnelere dönüştüren makinelerdir. 3D YAZICILARIN KULLANIM ALANLARI : Medikal, tasarım, eğitim, havacılık, kuyumculuk, sanat, mimari, moda tasarım, ve mimari gibi bir çok alanda kullanılmaktadır. SENSÖRLER(ALGILAYICILAR): Günlük hayatta ısı, ışık, ses,hareket, uzaklık, yakınlık, basınç gibi etkileri duyu organlarımızla algılarız. Bu fiziksel değişkenleri insanlar gibi algılayan cihazlara sensör denir. Sensörler fiziksel etkileri algılayarak ve ölçerek onu elektriksel sinyallere çevirirler. SENSÖR ÇEŞİTLERİ : 1- LDR (IŞIK ) SENSÖRLERİ 2- HAREKET SENSÖRLERİ 3- MESAFE SENSÖRLERİ 4- NEM SENSÖRLERİ 5- GAZ SENSÖRLERİ 6- BASINÇ SENSÖRLERİ SENSÖR NERELERDE KULLANILIR Güvenlik ve Hırsız Sistemlerinde kullanılan Hareket Sensörleri,Yangın ve duman için ikaz ve ihbar sensörleri, Otomatik Kapılar için Yaklaşım Sensörleri,Park ve yanaşma sensörleri,Isı ve Işık Sensörleri Elektronik Teraziler için baskı, basınç ve gerilme sensörleri v.b İNTERNETE BAĞLI TEKNOLOJİK ARAÇLAR İnternete bağlı araç deyince aklınıza nesnelerin interneti gelir.Nesnelerin interneti her nesnenin bir şekilde internete erişip, diğer cihazlarla iletişim halinde olmasıdır.Taşıt tanıma sistemleri,ATM ler, navigasyonlar,ev otomasyon sistemleri, Modemler, Akıllı evler, akıllı arabalar ve daha birçok örnek verebiliriz. AKILLI ÜRÜNLER Eskiden yalnızca mekanik ve elektrik parçalardan oluşan ürünler; sensörler, veri depolama, mikroişlemciler, yazılım ve farklı bağlantılardan oluşan karmaşık sistemler haline geldi. Wifi bağlantılarının oluşturduğu ağ ortamlarının imkanlarının mümkün kıldığı bu ürünlere Akıllı Ürünler deniyor. Herşey akıllı olmaya başladığı günümüzde, akıllı ürünler kesinlikle hayatımızı kolaylaştırıyorlar: akıllı şehirler, akıllı evler, akıllı ev aletleri, akıllı telefonlar, akıllı saatler ve bunlar gibi bir çok akıllı ürün hayatımızda büyük rol oynuyor.

TANITIM VE PAZARLAMA Konusu Ders Notları Tanıtım : Bir firmanın ürettiği ürün ve hizmetlerini, onların özelliklerini, kurumsal kimliğini, üretim biçimini, teknolojisini, ürettiği unsurlara yüklediği duygusal bağlarla birlikte, geniş halk kitlelerine, onların bütün bunları sahiplenmesini, benimsemesini, istemesini sağlayacak şekilde anlatmasıdır. Pazarlama: Bir ürün ya da hizmeti, doğru hedef kitleye, doğru mesajlarla, doğru kanallardan tanıtabilmektir. Marka: Bir işletmenin tüm varlıklarını temsil eden, benzer mal ve hizmetlerini diğer işletmelerin mal ve hizmetlerinden farklı kılmak için kullanılan AYIRT EDİCİ İŞARETTİR. LOGO: Bir kuruluşu veya ürünü tanınabilir ve ayırt edici yapan, stilize edilmiş isim veya benzersiz bir sembol olarak gösteren grafik tasarım ürünüdür. AMBLEM: Bir malın ya da bir firmanın ayırt edici simgesi, çizgi ve resimle yapılan işaretlerdir. SLOGAN: Slogan, bir kişi veya kuruluşun marka değeri oluşturmaya yönelik mesajıdır. AFİŞ: Görsel iletişim kurmak amacıyla sosyal konulara dikkat çekmek veya farkındalık oluşturmanın yanında bir ürünü tanıtmak veya pazarlamak, bir etkinliği duyurmak veya bilgi vermek için de tasarlanırlar. * Sayfa tasarımcısı sayfayı düzenlerken, sayfa içeriğinde yer alan bilgileri olabildiğince anlaşılır, okuma rahatlığı sağlayacak şekilde akıcı bir üslupla okura ulaştıracak olan mizanpajı yapar.

ÜRÜN GELİŞTİRME (ERGONOMİ ve ATROPOMETRİ) Ders Notları ERGONOMİ: İnsanların yaptıkları işte kullandıkları aletler , kullandıkları eşyalar, çalıştıkları ortam arasında uygunluk olmasıdır. Eğer bu uygunluk sağlanırsa ; 1- Kişiler üzerinden stres kalkar 2- Daha rahat olurlar 3- İşlerini daha hızlı ve kolay yaparlar 4- İş kazaları minimum olur ANTROPOMETRİ; İnsan vücut ölçülerinin belirlenmesi ve uygulanması ile uğraşan bir bilim dalıdır. Örnek verirsek sandalye ortalama bir insanın diz yüksekliğine, araba direksiyonu ortalama bir insanın omuz genişliğine , evimizde ki kapılar ortalama bir insanın boyu ölçü alınarak aynı boyutlarda üretilmiştir.İşte bu standart ölçü birliğine antropometri diyoruz. Bu kabuller eşyaların ve mekânların tasarlanmasını kolaylaştırmakta, eşyaların birbirleri ile uyumunu sağlamaktadır. ÜRÜN GELİŞTİRME: Yeni bir ürün, var olan ya da öngörülen bir ihtiyacın karşılanması amacıyla tasarlanır. Mevcut bir ürünün geliştirilmesi süreci ise kullanım sırasında yaşanan verimsizliğin veya kulanım zorluğunun giderilmesi ile ilgilidir. Geliştirilen ürün bir öncekine göre daha kolay kullanılmalı, yaygınlaşan malzeme ve teknolojilerden faydalanmalı, verimli olmalı, beğeni ve istekleri karşılamalıdır. Bu etkinliğin sonunda hazırlayıp ürün dosyanıza eklemeni gerekn 2 adet form vardır. Bunlar; 1- 5 adet ergonmik problemin A-4’e listelenmesi, 2- 5 problem içinden seçilen bir probleme ait *Problem *Çözüm *Çizim(Antropometrik ölçüler belirtilerek) bilgilerinin A-4’e aktarılması . MÜHENDİSLİK TASARIMI ÖĞRENCİ DERS NOTU Mühendis, bilim insanlarının ürettiği teorik bilgiyi tekniker ve teknisyenlerin uygulayabileceği pratik bilgiye dönüştüren kişidir. Mühendislik, Bir ürünün hem son teknolojiye uygun, hem de düşük maliyetli(ekonomik) olarak üretilmesi için yapılan sistemli çalışmadır.

TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ 8.SINIF ÇALIŞMA SORULARI 1-Zaten var olan bir ürün veya hizmetin daha 8-Bir işletmenin mal ve hizmetini diğerlerinden güzel, daha kullanışlı hale getirmeyi amaçlayan, ayıran her türlü işarete denir. (Sayılar, şekiller kar getiren yeniliğe…………………denir. vb.) A) Marka B) Ürün C) İnovasyon D) Hizmet A) Ürün B) Sembol C) Marka D) Tasarım 2-Bir firmanın, yıkandığında buruşmayan, dolayısıyla da ütü gerektirmeyen kumaş 9-Sanayide(Endüstri) üretilen bir nesnenin, diğerlerinden farklı olan dış görünümlerinin geliştirmesi ve diğer kumaşlara göre daha çok koruma altına alınmasına yarar. Bir başka deyişle ürünün estetik görünüşünü başka firmaların kar sağlamasına ………………….İnovasyonu denir. kullanamamasını amaçlayan belgedir. A) Marka Tescili A) Ürün B) Hizmet B) Patent Belgesi C) Endüstriyel Tasarım Belgesi C)Pazarlama D)Organizasyonel D) İnovasyon Belgesi 3-Bir makarna firmasının, ürünün paketini daha göz alıcı hale getirmesi nedeniyle üründe satış patlaması yaşaması hangi inovasyon türüne örnektir? A)Ürün B) Hizmet 10- Ülkemizde patent belgesi tescili için başvuru C)Pazarlama D) Organizasyonel yapmamız gereken kurumun adı nedir? A) Belediye B)Valilik 4-Bir hastanenin, hastaların tahlil sonuçlarına C)Türk Patent ve Marka Kurumu D)Ticaret Odası internet üzerinden ulaşabilmelerini sağlaması 11- Aşağıdakilerden hangisi patent almak için hangi inovasyon türüne örnektir? gerekli şartlardan değildir? A)Ürün B) Hizmet A)Yenilik C)Pazarlama D) Organizasyonel B)Buluş(Varolan tekniği aşması) C) Sanayiye Uygunluk 5-1989’da Robert Plath’ın tekerlekli bavulu D) Güzel görünüm geliştirmesi hangi inovasyon türüne örnektir? A)Ürün B) Hizmet 12-Kişilerin ve kurumların geliştirmiş oldukları, sanayide üretilebilecek durumdaki icatlara, C)Pazarlama D) Organizasyonel üretim ve satış hakkı sağlayan belgedir. Patentle benzer özellikler göstermekle birlikte, koruma 6-Bir şirketin, daha verimli işler üretebilecekleri süresi daha kısadır(10 yıl). Başvuru maliyeti patente göre hem daha ucuzdur hem de daha düşüncesiyle, çalışanlarına daha güzel bir kısa sürede alınabilir. A) Patent Belgesi B) Faydalı Model Belgesi çalışma ortamı sağlaması, onların mutlu ve C) Endüstriyel Tasarım Tescili D) Fikri Mülkiyet Hakkı huzurlu olmasını istemesi ve onların üretime teşvik edecek ortamlar sağlaması hangi inovasyon türüne örnektir? A)Ürün B) Hizmet C)Pazarlama D) Organizasyonel 7-Buluş sahibine, bulduğu ürünü belirli bir süre üretme, kullanmaveya satma hakkı sağlayan belgeye ………………….denir. A)Patent Belgesi B) Marka Tescili Belgesi C) TPE Belgesi D) İnovasyon Belgesi