Thai Dance

THAI DANCE By. Napasavan Saibourban

ทศกณั ฑ์ ลกั ษณะหวั โขน ทำเป็นหนำ้ ยกั ษ์ 3 ชน้ั คอื ชน้ั แรกมหี นำ้ ปกติ 1 หนำ้ และมหี นำ้ เลก็ ๆเรียงกนั 3 หนำ้ ตรงทำ้ ยทอย ชนั้ ท่ี 2 ทำเป็นหนำ้ เลก็ ๆ 4 หนำ้ เรียง 4 ดำ้ น ชนั้ ท่ี 3ทำเป็นหนำ้ พรหมดำ้ นหนำ้ หนำ้ ยกั ษด์ ำ้ นหลงั ปำกแสยะตำโพลง สวมมงกุฏยอดชยั หนำ้ทศกณั ฐม์ ี 3 สี คอื ปกตใิ ชห้ นำ้ สเี ขยี ว ตอนนงั่ เมอื งใชห้ นำ้ สที อง และมที ำหนำ้ สนี ำ้ รกั ซง่ึ ยงั ไมม่ ีปรำกฎใชใ้ นกำรแสดง ทศกณั ฐม์ กี ำยสเี ขยี ว 10 พกั ตร์ 20 กร เป็นโอรสองคท์ ่ี 1 ของทำ้ วลสัเตียนกบั นำงรชั ฎำ นบั เป็นกษตั ริยก์ รุงลงกำองคท์ ่ี 3 มมี เหสี คือ นำงมณโฑ กบั นำงกำลอคั คีและนำงสนมอีกเป็นจำนวนมำก มโี อรส 1,015 มธี ิดำ 2 อุปนิสยั ไม่ตง้ั อยู่ในทศพิธรำชธรรมหยำบชำ้ สำมำรถถอดจติ ออกจำกตนได้ ใครฆ่ำไม่ตำย ทำใหป้ ระพฤตติ นไม่ถกู ตอ้ ง ไปลกั นำงสีดำมเหสขี องพระรำมมำ จงึ เป็นตน้ เหตแุ ห่งศึกกรุงลงกำ ทำใหพ้ น่ี อ้ งเผำ่ พงศย์ กั ษล์ ม้ ตำยเป็นอนัมำก ในทส่ี ุดกต็ ำยดว้ ยลูกศรของพระรำม โดยหนุมำนขโมยกลอ่ งดวงใจไปได้

พเิ ภก ลกั ษณะหวั โขน หนำ้ ยกั ษส์ เี ขยี ว ปำกแสยะตำจระเข้ สำวมมงกุฏนำ้ เตำ้ กลม กำยสีเขยี ว 1 พกั ตร์ 2 กร เป็นนอ้ งร่วมบิดำมำรดำกบัทศกณั ฐ์ ประวตั ิกลำ่ ววำ่ ชำตกิ ่อนเป็นเวสสุญำณเทพบตุ รมำจุติของพระเป็นเจำ้ เพอ่ื ใหเ้ ป็นไสศ้ ึก รูเ้ ลห่ ก์ ลของพวกยกั ษ์ เปิดเผยใหแ้ ก่พระรำม ทศกญั ฐ์ขบั ออกจำกเมอื งเพรำะแนะนำใหส้ ่งนำงสดี ำคืน จึงสมคั รไปอยู่กับพระรำมดว้ ยตรวจดวงชะตำตนเองว่ำ พระรำมจะเป็นผูอ้ ุปถมั ภ์ มบี ทบำทและปฎบิ ตั ิหนำ้ ท่อี นั เป็นประโยชนใ์ นกำรสงครำม เช่น กำรหำฤกษย์ ำม กำรทำนำยฝนับอกวธิ ีกำรแกก้ ลอบุ ำย กำรใชอ้ ำวุธและควำมลบั ต่ำงๆ เพอ่ื ชยั ชนะ เสร็จศึกลงกำไดเ้ป็นเจำ้ ลงกำ มนี ำมวำ่ ทำ้ วทศคิริวงศ์ ต่อมำเกิดกบฏในกรุงลงกำ ถูกจองจำ ไดร้ บั ควำมช่วยเหลอื จำกพระรำม และหนุมำน

สำมนักขำ ลกั ษณะหวั โขน หนำ้ ยกั ษส์ ีเขียวสด ปำกแสยะตำจะเข้ บำงแห่งว่ำตำโพลง หวั โลน้ สวมกะบงั หนำ้ มที ง้ั แบบท่มี ีจอนหู และไมม่ จี อนหู ไมส่ วมมงกุฎ นอกจำกน้ียงั มที ำเป็นหนำ้ สที องอีกแบบหน่ึง กำยสเี ขยี วสด 1 หนำ้ 2 มอื เป็นนอ้ งสำวคนสุดทอ้ งของทศกณั ฐ์ มีภสั ดำช่ือชิวหำ มบี ุตรช่ือกุมภกำศ ออกเท่ียวป่ำเพ่อื หำคู่หลงั จำกชิวหำถูกทศกณั ฐ์ขวำ้ งจกั รตดั ส้นิ ขำด ครงั้ ท่แี ลบล้นิ ปิดเมอื งลงกำหลงรกั พระรำม จงึ คิดฆ่ำนำงสีดำ ถูกพระลกั ษมณ์ตดั ตีน ตดั มือขำด จึงนำควำมไปฟ้ องพญำขรพ่ีชำยโดยบิดเบือนควำมจริง เป็นเหตุใหพ้ ญำขรตอ้ งยกทพั ไปรบกับพระรำม และตำมดว้ ยศรพระรำม ตำมดว้ ยพญำทูษณ์ พญำตรีเศีนรตำมลำดบั ต่อมำไปฟ้องทศกณั ฐ์ ชมโฉมนำงสีดำและยุยงทศกณั ฐ์ใหไ้ ปลกั พำนำงสีดำ อนั เป็นตน้ เหตุแห่งศึกกรุงลงกำ เป็นสงครำมลำ้ งเผ่ำพนั ธุ์อสูร

อนิ ทรชิต ลกั ษณะหวั โขน หนำ้ ยกั ษส์ เี ขยี ว ปำกขบตำโพลงเข้ยี วคุด(ดอกมะล)ิ สวยมชฎำมนุษย์ หรอื ชฎำยดิ กำบไผ่เดนิ หนแบบพระอนิ ทร์ จอนหูมี 2 แบบ คือ จอนหูแบบมนุษย์ และจอนหูแบบยกั ษ์ นอกจำกน้ียงั มที ำเป็่นหนำ้ สที องอกี แบบหน่ึง และในตอนเป็นเดก็ สวมกะบงั หนำ้ มเี ก้ยี วรดั จุก กำยสีเขียว 1 พกั ตร์ 2 กร เป็นโอรสทศกณั ฐ์ กบั นำงมณโฑ มีมเหสีช่ือช่ือนำงสุวรรณกนั ยุมำ มบี ุตรช่อื ยำมลวิ นั และกนั ยุเวก อทิ รชิตเดมิ ช่อื รณพกั ตร์ เมอ่ืรบชนะพระอนิ ทร์ ทศกณั ฐจ์ ึงตงั้ ช่ือใหว้ ่ำอทิ รชิต ไดร้ บั พรจำกพระเป็นเจำ้ 3องค์ คือ พระอิศวร พระพรหม และพระนำรำยณ์ มีอิทธิฤทธ์ิมำก รบกบัพระรำมหลำยครงั้ หลำยหน ตำยดว้ ยศรพระลกั ษมณ์ท่เี นินเขำจกั รวำล ตอนตำยองคตตอ้ งนำพำนจำกพระพรหมธำดำมำรองรบั เศียรอทิ รชติ เพอ่ื มิใหต้ กพ้นื เพรำะเกดิ ไฟไหมท้ วั่ ทงั้ จกั วำล

ไมยรำพณ์ ลกั ษณะหวั โขน หนำ้ ยกั ษม์ สี มี ว่ งอ่อน ปำกขบตำจระเข้ สำวมงกฎุ กระหนก แต่บำงตำรำวำ่ เป็นมงกฎุ หำงไก่ กำยสีมว่ งอ่อน มี 1 พกั ตร์ 2 กร เป็นโอรสทำ้ วมหำยมยกั ษ์ กบั นำงจนั ทรประภำ นอ้ งชำยของนำงพริ ำกวน ครองกรุงบำดำลต่อจำกทำ้ วมหำยมยกั ษ์ มเี วทมนตรส์ ะกดทพั จบั ตวั พระรำมไปไวใ้ นเมอื งบำดำล หนุมำนตำมไปช่วยพระรำมฆ่ำไมยรำพณต์ ำย

กมุ ภกรรณ ลกั ษณะหวั โขน ทำเป็นหนำ้ ยกั ษ์ 4 หนำ้ เพอ่ื ให้ต่ำงกบั เสนำยกั ษ์ คือเป็นหนำ้ ปกิต 1 หนำ้ และเป็นหนำ้ เล็กๆ 3 หนำ้เรยี งกนั อยู่ตรงทำ้ ยทอย ปำกแสยะตำโพลง หวั โลน้ สวมกะบงั หนำ้ ไม่มีมงกุฎ หนำ้ มี 2 สี คือ หนำ้ สีเขียว กบั หนำ้ สีทอง กำยสีเขียว 1พกั ตร์ 2 กร เป็นนอ้ งร่วมบดิ ำมำรดำเดยี วกบั ทศกณั ฐ์ ไดเ้ ป็นอุปรำชเมอื งลงกำ มเหสชี อ่ื นำงจนั ทวดี สนมเอกช่อื นำงคนั ธมำลี มีอปุ นิสยั ตงั้มนั่ อยูใ่ นสจั ธรรม แต่จำใจช่วยรบกบั พระรำมเพอ่ื สนองคุณทศกณั ฐ์ มีหอกโมขศกั ด์ิเป็นอำวุธวิเศษ รบกบั พระรำมหลำยครงั้ และในท่ีสุดตำยดว้ ยศรของพระรำม

หนุมำน ลกั ษณะหวั โขน หนำ้ วำนรปำกอำ้ สีขำวผ่อง หสัโลน้ สวมมำลยั ทอง มเี ข้ยี วแกอ้ ยู่กลำงเพดำนปำก นอกจำกน้ียงั มกี ำรทำหวั โขนหนำ้ หนุมำนอกี หลำยแบบ คือ ตอนแผลงฤทธ์มิ ี 4 หนำ้ เป็นหนำ้ ปกติ 1 หนำ้ และมหี นำ้ เลก็ 3 หนำ้ ท่ดี ำ้ นหลงั ตอนทรงเคร่ืองสวมชฏำยอดกำบไผ่เดินหนของอิทรชิต ตอนครองเมอื งสวมมงกุฎยอดชนั ตอนออกบวชสวมมงกุฎยอดฤำษี นอกน้ีจำกน้ียงั มีกำรทำหนำ้ หนุมำนเป็นหนำ้ มกุ อกี ดว้ ย

องคต ลกั ษณะหวั โขน หนำ้ วำนรปำกหบุ สนั ฐำนคลำ้ ยแพะสีเขยี วมรกต หรือสีเขยี วกลำง สวมมงกุฎสำมกลบี องคตเป็นบุตรพญำพำลี กบั นำงมณโฑ ฤำษีองั คตทำพิธีผ่ำตดั ออกจำกครรภ์นำงมณโฑ แลว้ ไปใส่ในทอ้ งแพะ

สุครีพ ลกั ษณะหวั โขน หนำ้ วำนรปำกอำ้ สีแดงเสน หรือสีแดงชำด สวมชฎำยอดบดั ตำมประวตั ิกล่ำวว่ำเป็นโอรสของพระอำทติ ย์ กบั นำงกำลอจั นำ ตอ้ งคำสำปจำกฤำษโี คดมเช่นเดยี วกบั พญำกำกำศ บทบำทสำคญั คือ อำสำทำใหเ้ขำพระสุเมรุซง่ึ เอยี งดว้ ยรำมสูรจบั อรชนุ ฟำด ใหต้ ง้ั ตรงดงั เดมิ

ชมพูพำน ลกั ษณะหวั โขน หนำ้ วำนรปำกอำ้ สหี งชำด สวมชฎำยอกชยั เป็นบุตรบุญธรรมของพำลี สุครีพพำไปถวำยตวั ต่อพระรำมมคี วำมรูท้ ำงตำรำยำ เป็นแพทยป์ ระจำกองทพั พระรำม เม่อืเสร็จศึกสงครำม ไดค้ วำมชอบเป็นเจำ้ เมืองปำงตำล และเป็นฑูตสอ่ื สำรในศึกพระพรตกบั ทำ้ วทศพนิ

นิลนนท์ ลกั ษณะหวั โขน หนำ้ วำนรปำกอำ้ สหี งสบำท หรอื สีหงเสนเจอื เหลอื ง หวั โลน้ สวมมำลยั ทอง ประวตั กิ ลำ่ ววำ่ พญำวำนรน้ีเป็นบตุ รพระเพลงิ มบี ทบำททำลำยพธิ ที ศกณั ฐต์ ง้ั อโุ มงคร์ ่วมกบั สุครีพแลหนุมำน เสรจ็ ศกึ เมอื งลงกำ ไดเ้ป็นอปุ รำชเมอื งชมพู เมอ่ื ครง้ั ศึกพระพรตรบทำ้ วจกั รวรรดิ นิลนนทเ์ ป็นทูตสอ่ื สำรเพอ่ื ใหย้ อมอ่อนนอ้ มกำรเจรจำควำมครงั้ น้ี นลิ นนทไ์ ดท้ ำกำรหกั ยอดปรำสำทนำไปถวำยพระพรต

สุรกำนต์ ลกั ษณะหวั โขน หนำ้ วำนรปำกอำ้ สีเหลอื งจำปำหรอื สแี ดงชำด หวั โลน้ สวมมำลยั รกั รอ้ ย เป็นเสนำวำนรสบิ แปดมงกุฎท่ีแบ่งภำคมำจำกพระมหำชยั อยู่ฝ่ ำยเมืองขีดขิน เม่ือเสร็จศึกกรุงลงกำ ไดค้ รองเมอื งโรมคลั

อสุรผดั ลกั ษณะหวั โขน หนำ้ วำนรปำกอำ้ สเี ลอ่ื มประภสั สรหวั โลน้ สวมกระบงั หนำ้ ผมเป็นยกั ษ์ อสุรผดั กำยสเี ลอ่ื มประภสั สรหรือสขี ำวใส ตวั และผมเป็นยกั ษ์ หนำ้ เป็นลงิ เป็นบตุ รหนุมำนกบั นำงเบญกำย เมอ่ื เกดิ กบฏในกรุงลงกำ อสุรผดั ตำมหำหนุมำนเพอ่ื แจง้ ขำ่ วเมอ่ื เสร็จศึกพระรำมใหศ้ กั ด์เิ ป็นพญำมำรนุรำช อปุ รำชเมอื งลงกำ

THANK YOU