คู่มือการใช้งานลิขสิทธิ์ที่เป็นธรรม

1 10 คำถำมลขิ สิทธ์ิ 1. ลิขสทิ ธค์ิ ุ้มครองอะไรบำ้ ง มีอะไรทเ่ี รำสำมำรถเอำมำใชไ้ ด้โดยไมต่ ้องขออนญุ ำตหรือไม่ ตอบ ลิขสิทธ์ิคุ้มครองงานสร้างสรรค์ เช่น บทความ หนังสือ ซอฟต์แวร์ เพลง รูปภาพ ภาพวาด ภาพถ่าย ภาพข่าว ภาพยนตร์ ละคร เป็นต้น แต่ข้อเท็จจริงต่างๆ รวมทั้งข่าวประจาวันท่ัวไปในส่วนของข้อเท็จจริง ท่ีรายงานเพียงแค่ว่า ใคร ทาอะไร ท่ีไหน อย่างไร ไม่เข้าข่ายงานอันมีลิขสิทธิ์ เราจึงสามารถเอามาใช้ได้ โดยไมต่ อ้ งขออนญุ าต 2. เรำสำมำรถดำวน์โหลดภำพยนตร์หรอื เพลงจำกอนิ เทอรเ์ น็ตมำฟงั และแชรต์ อ่ ใหเ้ พ่ือนได้ไหม ตอบ การดาวน์โหลดถือเป็นการทาซ้าท่ีต้องได้รับอนุญาตจากเจ้าของลิขสิทธ์ิ กรณีเว็บไซต์ลิขสิทธิ์ที่ เจ้าของลิขสิทธิ์อนุญาตให้ดาวน์โหลดไดฟ้ รี กส็ ามารถดาวน์โหลดได้ แต่ไมส่ ามารถแชรต์ อ่ ได้ ส่วนกรณี เว็บไซต์ท่ีใหบ้ ริการโดยเก็บค่าใชจ้ ่ายในการดาวนโ์ หลด เมอื่ ผใู้ ช้เสียคา่ บรกิ ารแล้ว จงึ จะดาวน์โหลดมา เพอื่ รับชมหรอื รบั ฟงั ได้ แตไ่ มส่ ามารถแชร์ตอ่ ได้เช่นกัน 3. กำรกอ๊ ปปบี้ ทควำมหรือรูปภำพจำกเว็บไซต์มำใส่เฟสบุ๊คของเรำหรอื แชร์ตอ่ ทำงไลน์ ทำไดห้ รือไม่ ตอบ บทความหรอื รูปภาพเป็นงานลิขสิทธ์ิ การนามาใช้ ไม่ว่าจะเป็นการก๊อปป้ีหรือแชร์ต่อ ควรพิจารณา ประกอบกับเง่ือนไขการอนุญาตให้ใช้เน้ือหาของเว็บไซต์น้ันๆ ว่าจะทาได้มากน้อยเพียงใด อย่างไรก็ตาม ถ้านามาใช้ในปริมาณน้อย เช่น 1 ถึง 2 ภาพท่ีไม่ได้มีมูลค่าทางเศรษฐกิจ (economic value) อย่างมี นัยสาคัญและไม่ได้เป็นการใช้เพ่ือประโยชน์ทางการค้าหรือหากาไรโดยมีการแสดงท่ีมาของบทความ หรอื รูปภาพ กอ็ าจถอื วา่ เป็นการใช้งานลิขสิทธทิ์ ี่เปน็ ธรรม (fair use) ไมเ่ ป็นการละเมดิ ลิขสทิ ธิ์ 4. กำรนำงำนมำใช้และเผยแพร่โดยอ้ำงอิงท่ีมำหรือให้เครดิตผู้สร้ำงสรรค์เพียงพอหรือไม่ที่จะไม่ถือ เป็นกำรละเมิดลขิ สิทธิ์ ตอบ การนางานมาใช้และเผยแพร่ ต้องอ้างอิงที่มาหรือให้เครดิตเสมอ จงึ จะไม่ถือเป็นการละเมิดลิขสิทธ์ิ และต้องเป็นกรณี ท่ีไม่ขัดต่อการแส วงหาประโยช น์จากงานลิ ขสิทธ์ิ ตามปกติของเจ้าของลิขสิ ทธ์ิ รวมท้ังต้องไม่กระทบกระเทือนถงึ สทิ ธิของเจ้าของลิขสิทธ์ิเกนิ สมควรด้วย

2 5. กำรแฮ็กหรือหลบเล่ียงมำตรกำรทำงเทคโนโลยีเพ่ือเข้ำถึงงำนลิขสิทธ์ิ เช่น รูปภำพหรือคลิปวีดิโอ บนอินเทอร์เน็ต และลบลำยนำดิจิทัลออก และปรับแต่งรูปภำพหรือคลิปวีดิโอและโพสต์ไว้บน เวบ็ ไซตข์ องเรำ มคี วำมผิดอย่ำงไร และมโี ทษเทำ่ ใด ตอบ การแฮ็กหรือหลบเลี่ยงมาตรการทางเทคโนโลยีเพื่อเข้าถงึ งานลิขสิทธ์ิโดยรู้อยู่แล้วว่าการกระทา ดังกล่าวอาจจูงใจหรือก่อให้เกิดการละเมิดลิขสิทธ์ิหรือสิทธิของนักแสดง ถือว่ามีความผิดฐานละเมิด มาตรการทางเทคโนโลยี และหากทาการลบลายน้าดิจิทัลออกโดยรู้อยู่แล้วว่าการกระทานั้นอาจจูงใจ ให้เกดิ ก่อให้เกดิ ให้ความสะดวก หรือปกปิดการละเมิดลิขสิทธ์ิ ถือว่ามีความผดิ ฐานละเมิดข้อมูลการ บริหารสิทธิ ส่วนการปรบั แต่งรูปภาพหรือคลิปวีดิโอของผู้อื่นและโพสต์ไว้บนเว็บไซต์ของเราโดยไม่ได้ รับอนุญาตจากเจ้าของลิขสิทธ์ินั้น มีความผดิ ฐานละเมิดลิขสิทธิ์โดยการดัดแปลงและเผยแพร่งานลิขสิทธ์ิ นัน้ ตอ่ สาธารณชน โทษฐานละเมิดลิขสทิ ธิ์ ปรับ 20,000 บาท ถงึ 200,000 บาท เพ่อื การคา้ ปรบั 100,000 บาท ถงึ 800,000 บาท หรอื จาคกุ 6 เดอื น ถงึ 4 ปี หรือท้ังจาท้ังปรบั โทษฐานละเมดิ ขอ้ มลู การบริหารสทิ ธิและมาตรการทางเทคโนโลยี ปรับ 10,000 บาท ถงึ 100,000 บาท เพือ่ การคา้ ปรับ 50,000 บาท ถงึ 400,000 บาท หรอื จาคกุ 3 เดอื น ถึง 2 ปี หรือทง้ั จาท้งั ปรบั 6. กำรก๊อปป้ีภำพหรอื บทควำมจำกอินเทอร์เน็ตมำใช้ในลักษณะอย่ำงไรจึงจะต้องขออนุญำตเจำ้ ของ ลิขสิทธิ์ และอย่ำงไรจงึ ไม่ตอ้ งขออนุญำต ตอบ กรณีที่ต้องขออนุญาตเจ้าของลิขสิทธ์ิ เช่น การนาภาพหรือบทความนั้นไปใช้ในเชิงพาณิชย์ เป็นต้น กรณีที่ไม่ต้องขออนุญาตเจ้าของลิขสิทธิ์ ต้องเป็นการใช้ในปริมาณพอสมควร เช่น นามาใช้ในการวิจัย หรือศึกษางานซ่ึงไม่ใช่เพ่ือหากาไร ใช้เพื่อประโยชน์ของตนเองหรือเพื่อประโยชน์ของตนเองและบุคคล อื่นในครอบครัวหรือญาติสนิท ใช้ในการติชม วิจารณ์ หรือแนะนาผลงานโดยมีการรับรู้ถึงความเป็น เจ้าของลิขสิทธิ์ในงานน้ัน ใช้ในการเสนอข่าวทางส่ือสารมวลชนโดยมีการรับรู้ความเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ ในงานนนั้ และใช้ในการเรียนการสอน เปน็ ตน้ 7. กำรทำบล็อก (Blog) แล้วนำคลปิ วดี ิโอของยทู ปู มำเผยแพร่ทีบ่ ลอ็ กของเรำ (embed) ถอื เปน็ กำร ละเมิดลิขสิทธห์ิ รอื ไม่ ตอบ ถ้าเจ้าของคลิปวีดิโอบนยูทูปเผยแพร่คลิปวีดิโอนั้นในลักษณะ Public จะถือว่าเจ้าของลิขสิทธิ์ อนุญาตให้สาธารณชนท่ัวไปเข้าถึงงานดังกล่าวได้ เพราะฉะน้ัน การทาบล็อกแล้วนาคลิปวีดิโอซ่ึงเผยแพร่ บนยูทูปมาไว้ท่ี blog ของเราในลักษณะของการฝังโค้ด (embed) จึงอาจไม่เข้าข่ายละเมิดเช่นเดียวกับ การ share link ของคลิปวีดิโอดังกล่าว เน่ืองจากการ embed หรือการ share link เป็นการอ้างอิง กลับไปยงั คลิปวดี โิ อของเจ้าของลิขสิทธิ์ สาหรับการดาวน์โหลด (download) คลิปวีดิโอและอัพโหลด (upload) ขึ้นใหม่ใน blog เป็นการทาซ้า และเผยแพร่งานลิขสิทธิ์ใน blog จงึ จาเปน็ ต้องได้รับอนญุ าตจากเจ้าของลิขสิทธ์กิ ่อน

3 8. หำกซือซีดภี ำพยนตร์ ซีดีเพลง หรือรูปภำพมำอย่ำงถูกต้อง เมื่อใช้แล้วจะนำออกขำยต่อได้หรือไม่ กรณซี อื โดยดำวน์โหลดซอฟตแ์ วร์ ภำพยนตร์ เพลงจำกเว็บไซต์ จะขำยต่อไดห้ รือไม่ ตอบ การซื้อซดี ีภาพยนตร์ ซีดีเพลงหรือรปู ภาพ ผู้ซ้ือได้มาซง่ึ กรรมสิทธิ์ในแผ่นซดี ีภาพยนตร์ ซดี ีเพลง หรือรูปภาพน้ัน จึงสามารถนาออกขายต่อได้ (กรณีซีดีภาพยนตร์ จะต้องได้รับใบอนุญาตตาม พระราชบัญญัติภาพยนตรแ์ ละวีดิทัศน์ พ.ศ. 2551) แต่ผู้ซื้อไม่สามารถทาสาเนางานเพื่อนาออกขายได้ เนื่องจากสิทธใิ นการทาซ้าและการนาออกเผยแพร่ต่อสาธารณชนเป็นสิทธิแต่เพียงผู้เดียวของเจ้าของ ลิขสิทธิ์ สาหรับกรณีการซ้ือมาโดยวิธีการดาวน์โหลดน้ัน เป็นการที่เจ้าของลิขสิทธ์ิอนุญาตให้ใช้สิทธิ (License) ดงั นน้ั ไมส่ ามารถนาไฟล์งานดังกล่าวออกขายตอ่ ได้ 9. ผู้ให้บริกำรทำงอินเทอร์เน็ต (ISPs) เช่น YouTube Google True DTAC จะมีควำมผิดฐำน ละเมดิ ลิขสทิ ธดิ์ ว้ ยหรอื ไม่ หำกผใู้ ช้บริกำรอินเทอรเ์ น็ตอพั โหลดหนงั หรือเพลงละเมิดลขิ สิทธิ์ ตอบ ผู้ให้บริการทางอินเทอร์เน็ต (ISPs) ไม่ต้องรับผิดฐานละเมิดลิขสิทธ์ิหากให้ความร่วมมือกับ เจ้าของลิขสิทธ์ิในการนางานละเมดิ ออกจากเว็บไซต์ตามคาส่ังศาล 10. จะทำอย่ำงไรเมื่อมคี นนำงำนลิขสทิ ธ์ิของเรำไปใช้โดยไมไ่ ดร้ ับอนญุ ำต ตอบ เมื่อพบว่ามีการละเมิดเกิดข้ึน เจ้าของลิขสิทธ์ิอาจแจ้งเตือนให้ผู้กระทาละเมิดหยุดการกระทา ดังกล่าว หรือเจ้าของลิขสิทธ์ิอาจไปแจ้งความร้องทุกข์ต่อเจ้าพนักงานตารวจหรือฟ้องร้องเป็นคดีต่อศาล หรอื อาจขอใหม้ ีการไกลเ่ กลี่ยระงับข้อพิพาทโดยใช้บริการไกล่เกลยี่ ของกรมทรัพยส์ ินทางปัญญาหรือศาล