หน่วยการเรียนรู้ทที่ 4 เรื่องการตั้งครรภ์ (PPT)

หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 4 การตั้งครรภ์ By AJ.Hongsavadee Yothathathip

CONTENT -Female reproductive system -Fertilization Implantation process -Growth and development of the fetus -Fetal physiology -Development of the Placenta, amniotic, Umbilical cord -Factors influence the development and growth of the fetus

Anatomy and physiology of the reproductive System of female divided into 2 parts. 1. External Sex Organs (Vulva) 2. Internal Sex Organs (Uterus)

https://www.youtube.com/watch?v=ZZEsPUQ1gG4 1. External Sex Organs (Vulva) 1. Pubis & Mons Pubis 2. Labia major 3. Labia minor 4. Clitoris 5. Vestibular or Bartholin glands 6. Hymen

2. Internal Sex Organs (Uterus) https://byjus.com/biology/female-reproductive-system/ 1. Vagina (ช่องคลอด) 2. Cervix (ปากมดลกู ) 3. Endometrium (ผนังมดลูก) 4. Ovary (รงั ไข่) 5. Fimbriae (ปลายท่อนาไข)่ 6. Fallopian tube (ทอ่ นาไข)่ 7. Uterus (มดลกู )

Function Internal Sex Organs 1. Vagina (ช่องคลอด) : muscular and elastic tube long 10 cm. that connects cervix external cervix. Delivers sperm to the uterus and fallopian tubes. 2. Cervix (ปากมดลูก) : Prepare sperms for fertilization, Dilates several folds during child birth, long 3 cm. before pregnancy.

3. Endometrium (ผนังมดลูกสาหรับฝงั ตวั ของตวั ออ่ น) - Thin layer - Thickest layer - epithelial cell that - smooth muscle very cover the uterus importion role in chid birth - Inner muscle - Influence from estrogen and progesterone stimulate the lining of the uterus to support embryo.

4. Ovary (รงั ไข่) I. Size 4 cm. X 3 cm. X 2 cm. II. 2 mains functions - female egg – oocyte - female reproductive hormones (Estrogen & Progesterone)

5. Fimbriae (ปลายทอ่ นาไข่) & 6. Fallopian tube (ทอ่ นาไข)่ Isthmus: joint of to uterus Ampulla : part of fertilization Fimbriae: Finger like projections receive Oocyte

7. Uterus (มดลกู ) Cornu Fundus Fertilized EGG implantations in Body the uterus and grows through Cavity series of stages into a fetus Size 7.5 cm. Long 5 cm. Broad 2.5 cm. Thick

Bony pelvis

- Sacral promontory : Used as a landmark for prenatal pelvic examination - Sacral foramen Is the outlet of the 4 sacral nerves. - Coccyx Coccyx is able to deflect about 1-2 cm. back during child brith

Pelvic joints - Sacroiliac joints Dorsal posture lithotomy Increase the diameter of pelvic outlet is 1.5-2 cm. - Symphysis pubis - Sacrococcygeal joint

Pelvic component 1. False pelvis : Above the linea terminalis 2. True pelvis : Below the linea terminalis 2.1 pelvic inlet (ชอ่ งทางเขา้ ) 2.2 greatest pelvic dimension 2.3 mid pelvis (ชอ่ งกลาง) 2.4 pelvic outlet (ชอ่ งทางออก) ทม่ี า https://meded.psu.ac.th/binla/class05/388_561/Pelvic_Anatomy/index3.html

Pelvic Shapes เรียงลาดบั ความเหมาะสมสาหรับการคลอดทางชอ่ งคลอด

Pregnancy (การตง้ั ครรภ์ ) Gestation in singleton pregnancies lasts an average of 40 weeks (280 days) from the first day of the last menstrual period to the estimated date of delivery.

การเขยี นประวตั ิการตั้งครรภ์ แบบท่ี 1 G2P1-0-0-1 แบบที่ 2 G5P3A1L3 G (Gravida) จานวนคร้ังของการต้งั ครรภ์ (Gravida-Para-Abortion-Living) P (Para) จานวนคร้ังที่ผ่านการคลอด ตามหลัง P 1 จานวนครั้งคลอดครบกาหนด G (Gravida) จานวนคร้งั ของการตง้ั ครรภ์ P (Para) จานวนครง้ั ทผ่ี ่านการคลอด P 2 จานวนคร้งั คลอดก่อนกาหนด A (Abortion) จานวนครั้งของการแทง้ P 3 จานวนครั้งของการแท้ง L (Living) จานวนบตุ รทีม่ ชี ีวิตอยู่ในปัจจบุ นั P 4 จานวนบตุ รที่มชี ีวติ อยใู่ นปัจจบุ ัน

Ovulation process (กระบวนการตกไข)่ Can be divided into 3 phases: 1. Follicular phase (ระยะก่อนตกไข่): Hypothalamus จะสร้าง gonadotropin releasing hormone (GnRH)  ++ anterior pituitary gland  หลง่ั follicle stimulating hormone (FSH) ++ ไข่ follicle  follicle โตขน้ึ ) สร้าง Estrogen Hormone  สร้างเยอ่ื บุภายใน มดลูกทาใหผ้ นงั มดลูกหนาตัวขึน้

2. Ovulation phase (ระยะตกไข)่ : Follicle เจริญเต็มที่ เรียกว่า Graafian follicle ทาให้ในกระแสเลือดมี Estrogen Hormone สูงไปกระตุ้น pituitary gland ให้หล่ัง Luteinizing hormone (LH) กระตุ้นให้เกิดการ ตกไข่ (Ovulation) เหลอื เปลอื กของ Follicle ไว้ 3. Luteal phase (ระยะหลังตกไข่): เปลือกของ Follicle กลายเป็น Corpus luteum สร้าง Progesterone hormone ไป ยับย้ัง LH เพ่ือไม่ให้ตกไข่อีกและกระตุ้นผนังมดลูกให้หนาข้ึนคงสภาพเหมาะสมแก่การฝังตัว อ่อน การปฏิสนธิไม่เกดิ ข้ึน Corpus luteum จะฝ่อลงทาให้Progesterone hormone ลดต่าไป ดว้ ย จึงไม่มีเลือดมาเล้ียงผนงั มดลูก ทาให้ผนังมดลกู หลุดลอกและสลายกลายเป็นประจาเดอื น



Fertilization (การปฏสิ นธิ) Spermatozoon + Ovum  Sperm เจาะ Corona radiate และ zona pellucida โดยปล่อย acrosomal enzyme ปฏกิ ิรยิ าของ enzyme ทาให้ zona pellucida ปดิ กนั้ Sperm ตวั อ่นื  Head Sperm หลุดจาก Tail เขา้ ไปใน Cytoplasma Ovum  ลดโครโมโซมลงครึง่ หนึ่ง (ปกติ 46 โครโมโซม)  Sperm nucleus (23) + Egg nucleus (23)  Zygote nucleus (46 โครโมโซม)  ใช้เวลา 1 ชว่ั โมง หรือไมเ่ กิน 4 ช่ัวโมงในการ Fertilization ท่ี Ampulla



Growth and development of the fetus Fertilization >>>> Term (40 Weeks) 1 2 3 Pre-embryonic stage Embryonic stage Fetal stage Fertilization 3 weeks 9 weeks 2 weeks 8 weeks 40 weeks

1. Pre-embryonic stage(Fertilization-2 weeks) DAY 1 Fertilization เกิดข้ึนที่ท่อนาไข่ส่วนทกี่ ว้างทส่ี ดุ เรียกวา่ Ampulla part DAY 2 Zygote แบ่งตัวแบบทวีคณู 1-cell stage >> 2-cell stage >> 4-cell stage >> 8-cell stage (8 Blastomeres) Change to Cleavage

1. Pre-embryonic stage DAY 3 Cleavage แบ่งตัวแบบทวคี ณู 8-cell stage >> 16-cell stage Change to Morula DAY 4 Morula แบ่งตัวแบบทวคี ูณ Blastomeres มากถูกเบยี ดดว้ ย Intracellular fluid Change to Blastocyst

1. Pre-embryonic stage (Fertilization-2 weeks)

การแบง่ เซลลห์ ลัง Fertilization

DAY 5 Implantation (การฝังตัว) Embryonic pole หรือ Inner cell mass เซลลร์ อบนอก (Trophoblast) ชอ่ งวา่ งตรงกลาง (Blastocyst cavity) Blastocyst

Blastocyst Inner cell mass Trophoblast ทารก (Fetus) รก (Placenta) เยื่อห้มุ ทารกชั้นใน(Amnion) เยอ่ื หุ้มทารกชนั้ นอก (Chrion)

DAY 6-7 Implantation in Endometrium complete in 2 weeks. implantation bleeding) เลือดลา้ งหนา้ เดก็

DAY 12 1. Pre-embryonic stage แหลง่ สะสมอาหารสาหรบั ตวั ออ่ น Primitive Yoke sac

DAY 13 DAY 14

2. Embryonic stage (3-8 weeks) 3 weeks Trilarminar germ disc Ectoderm Mesoderm Endoderm ระยะนีจ้ ะมกี ารขาดประจาเดอื น และมกี ารพฒั นาของ Trilarminar germ disc อยา่ งรวดเรว็

1. Ectoderm layer : ระบบประสาทและเส้นประสาทต่างๆ ผวิ หนงั ขน ผม เล็บ ตา 2. Mesoderm layer : ระบบกลา้ มเนอื้ ระบบกระดูกและขอ้ ระบบหลอดเลือดและหัวใจ ระบบขับถ่าย (ไต) และระบบ สบื พนั ธุ์ 3. Endoderm layer : เย่อื บทุ างเดนิ อาหาร สาไส้ ทางเดนิ หายใจ ต่อมไทรอย์ กระเพาะและท่อปสั สาวะ

2. Embryonic stage (3-8 weeks) 3 weeks 1. Ectoderm layer จะเจริญเปน็ ระบบประสาทส่วนกลาง คือ สมอง ก้านสมอง และไขสันหลัง และผวิ หนัง 2. Mesoderm layer จะเจริญเป็นระบบหลอดเลอื ดและหวั ใจ (เปน็ ระบบแรก ทางาน) 3. Endoderm layer เรมิ่ มีการเปล่ียนแปลงไปเป็นอวยั วะภายใน

2. Embryonic stage (3-8 weeks) 4 weeks 1. Ectoderm layer ระบบประสาทรวดเร็วทาให้ตัวอ่อนตัวอ่อนโค้งคล้ายรปู ตัวซี (c-shaped) neural tube ปดิ ทัง้ หมด มีการเจริญของตา หู ปาก ตมุ่ แขนขา 2. Mesoderm layer เหน็ หวั ใจชัดมากข้นึ มกี ารเจรญิ ของกลา้ มเน้ือ กระดูกสนั หลัง 3. Endoderm layer เจริญเป็นระบบทางเดนิ อาหาร ทางเดินหายใจ

2. Embryonic stage (3-8 weeks) 5 weeks สรา้ งเส้นประสาทในสมอง (carnial nerve) ตมุ่ แขนขา และหูยาวข้ึน 6 weeks ศรี ษะโตกว่าลาตวั แยกมือแยกนิว้ ได้ เห็นใบหชู ัด มกี ารเจรญิ เติบโตของ อวัยวะภายในรวดเรว็ หวั ใจแบ่งห้องเรียบร้อย เร่มิ มชี ่องปาก จมูก และ รมิ ฝปี าก

2. Embryonic stage (3-8 weeks) 7 weeks การเจริญของเบา้ ตา ล้นิ เพดาน ปาก อวัยวะในทางเดินอาหารแยก ชัดเจน มีความแตกตา่ งของรังไขแ่ ละอณั ฑะ ยังไมส่ ามารถแยกเพศได้ 8 weeks อวยั วะครบทกุ สว่ น อวยั วะบนใบหนา้ ชัดขึ้น สายสะดอื เจรญิ สมบรู ณ์ ทางานได้ ทารกเรมิ่ เคลือ่ นไหว

2. Embryonic stage (3-8 weeks)

Embryonic stage (3-8 weeks) อวัยวะครบท้ังหมดแต่ยังเจริญ ไม่สมบูรณ์ หากได้รับสารก่อให้เกิด ความผิดปกติ (Teratogens) ระยะน้ี ทาให้ทารกในครรภ์เกิดความพิการ แต่กาเนิดได้มากกวา่ ระยะอนื่ ๆ

3. Fetal stage (9-40 weeks) H= 9-16 cm W= 120 g. 9-12 weeks ขนออ่ น (lanugo hair) ขน้ึ แยกเพศได้ชัดเจน(U/S เหน็ ไม่ชดั ) ถ่ายขเ้ี ทา (Meconium) กลืนนา้ ครา่ quickening (16 wks ใน G2) H= 5-8 cm W= 45 g. 13-16 weeks ปอดเรม่ิ ทางานบางสว่ น ทางเดนิ อาหารสมบรู ณ์ เล็บเรมิ่ งอก อวัยวะสบื พนั ธภ์ ายนอกเรม่ิ ชัด

3. Fetal stage (9-40 weeks) 17-20 weeks 21-24 weeks 25-28 weeks 29-32 weeks H= 17-19 cm H= 34 cm H= 37 cm H= 42 cm W= 400 g. W= 600 g. W= 1,100 g. W= 2,000 g. Vernix caseosa Vernix caseosa มาก ปอดเร่ิมแลกเปลย่ี น lanugo hair &Vernix lanugo hair ปกคลมุ alveoli ของปอดทางาน กา๊ ซ caseosa เริ่มบางลง เส้นผม ค้วิ ขึน้ ได้บ้าง ลูกอัณฑะลงถุง ฟังเสียงหวั ใจดว้ ยหูฟงั มีรีเฟลกซ์กามอื สะสมเหล็ก แคลเซียม ได้ และฟอสฟอรสั

3. Fetal stage (9-40 weeks) H= 48-52 cm 33-36 weeks W= 3,000 - 3,500 g. เส้นรอบศีรษะโตกวา่ รอบอก เล็บมือและเทา้ ยาว Labia majora คลมุ Labia minora รอ้ ง ลมื ตา เคล่อื นไหว ไดด้ ี H= 47bcm 37-40 weeks W= 2,500 g. ปอดเจริญเตม็ ท่ี (Surfactant) ผวิ หนงั เต่งตึง ไขมนั ใตผ้ ิวหนงั มาก

THANK YOU From : AJ. หงษาวดี โยธาทพิ ย ์ Tell. 088-7517412 Email : [email protected]

สรรี วทิ ยาของทารกในครรภ์และพฒั นาการของระบบตา่ งๆ ในรา่ งกายทารก 1. Cardiovascular system

1. Cardiovascular system

สรีรวิทยาของทารกในครรภ์และพัฒนาการของระบบตา่ งๆ ในรา่ งกายทารก 2. Respiratory system  ปอดเร่มิ สรา้ งอายคุ รรภ์ 4 สัปดาห์  ถงุ ลม (alveoli) เพยี งพอในการแลกเปล่ยี นก๊าซอายคุ รรภ์ 32-36 สัปดาห์  สร้าง surfactant อายุครรภ์ 20 สัปดาห์ 1. ชว่ ยลดแรงตงึ ผิว ถงุ ลมคงตัวอยู่ได้โดยไมแ่ ฟบ 2. ชว่ ยลดแรงในการใชห้ ายใจในทารกได้ สมบูรณเ์ มอื่ อายคุ รรภ์ 35 สปั ดาห์ หากตรวจหา lecithin ตอ่ sphingomyelin มากกว่า 2 (L/S > 2) แสดงวา่ ปอดเจรญิ เต็มที่  ในครรภป์ อดไมท่ าหน้าแลกเปลี่ยนก๊าซเนื่องจากใน alveoli มี Lung fluid อยู่ เต็ม เพื่อช่วยให้ถงุ ลมขยายตัวไดต้ ามปกติ

สรีรวิทยาของทารกในครรภ์และพฒั นาการของระบบตา่ งๆ ในร่างกายทารก 3. Hematologic system  เมด็ เลอื ดระยะแรกสร้างจากตบั และม้าม ระยะหลังจากไขกระดูก  เป็น hemoglobin ชนดิ F ขนสง่ O2 ไดน้ ้อย จงึ มี hemoglobin สูงกวา่ ผ้ใู หญ่  เลอื ดแขง็ ตัวชา้ >> ตบั ไมส่ รา้ งวิตามิน K >> คลอดฉดี ฉีดวติ ามิน K ทกุ ราย 4. Gastrointestinal system  พฒั นามลี าไสใ้ นสัปดาห์ที่ 4 จนถึงสัปดาหท์ ่ี 20  ดูดกลนื นา้ คร่าในสปั ดาห์ที่ 12  ถา่ ยขี้เทาไดใ้ นสปั ดาห์ท่ี 16  หากมปี ญั หาการดูดกลนื เกดิ polyhydramnios ได้

สรีรวิทยาของทารกในครรภ์และพฒั นาการของระบบตา่ งๆ ในรา่ งกายทารก 5. Nervous system  พฒั นาเปน็ สมอง (brain) ไขสนั หลงั (spinal cord) และเซลลป์ ระสาทในสัปดาหท์ ี่ 3  เซลล์ประสาทจะเจรญิ อย่างมากและรวดเรว็ ตอ่ ไปจนอายุ 2 ปี 6. Skeletal and muscular system  พัฒนาจาก Mesoderm  มีการสะสม Calcium ในสัปดาหท์ ่ี 20  เคลอ่ื นไหวได้มากข้นึ  ครรภแ์ รกรสู้ ึกทารกดน้ิ สปั ดาหท์ ่ี 18-20 รสู้ กึ ทารกดิน้  ครรภห์ ลัง ร้สู ึกทารกดนิ้ สปั ดาห์ท่ี 16-18 รสู้ กึ ทารกดิน้

สรีรวทิ ยาของทารกในครรภ์และพัฒนาการของระบบตา่ งๆ ในรา่ งกายทารก 7. Urinary system  เร่ิมเหน็ ไตและขับถา่ ยปสั สาวะในสัปดาหท์ ่ี 5  ขับปสั สาวะได้10 มล./ชม. ในสปั ดาห์ที่ 30  หากมีความผดิ ปกติของทางเดินปัสสาวะอาจเกิดภาวะ Oligohydramnios 8. Repoductive system  แยกเพศไดช้ ัดเจนในสปั ดาห์ท่ี 16  Y Chromosome พัฒนาการสร้าง testis  X Chromosome พฒั นาการสร้าง ovary