SÁCH EBOOK GIÁO DỤC CÔNG DÂN 11

iiiT− LIÖU tham kh¶o 1. V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toμn quèc lÇn thø X \"Ng¨n chÆn c¸c hμnh vi huû ho¹i vμ g©y « nhiÔm m«i tr−êng, kh¾c phôc t×nh tr¹ng xuèng cÊp m«i tr−êng ë c¸c khu vùc s«ng, ®« thÞ, khu c«ng nghiÖp, lμng nghÒ, n¬i ®«ng d©n c− vμ cã nhiÒu ho¹t ®éng kinh tÕ. Tõng b−íc sö dông c«ng nghÖ s¹ch, n¨ng l−îng s¹ch.\"(1) 2. LuËt B¶o vÖ m«i tr−êng (n¨m 2014) Gi¶i thÝch tõ ng÷ (theo §iÒu 3)  M«i tr−êng lμ hÖ thèng c¸c yÕu tè vËt chÊt tù nhiªn vμ nh©n t¹o cã t¸c ®éng ®èi víi sù tån t¹i vμ ph¸t triÓn cña con ng−êi vμ sinh vËt.  Ho¹t ®éng b¶o vÖ m«i tr−êng lμ ho¹t ®éng gi÷ g×n, phßng ngõa, h¹n chÕ c¸c t¸c ®éng xÊu ®Õn m«i tr−êng ; øng phã sù cè m«i tr−êng ; kh¾c phôc « nhiÔm, suy tho¸i, c¶i thiÖn, phôc håi m«i tr−êng ; khai th¸c, sö dông hîp lÝ tμi nguyªn thiªn nhiªn nh»m gi÷ m«i tr−êng trong lμnh.  ¤ nhiÔm m«i tr−êng lμ sù biÕn ®æi cña c¸c thμnh phÇn m«i tr−êng kh«ng phï hîp víi quy chuÈn kÜ thuËt m«i tr−êng vμ tiªu chuÈn m«i tr−êng g©y ¶nh h−ëng xÊu ®Õn con ng−êi vμ sinh vËt.  Suy tho¸i m«i tr−êng lμ sù suy gi¶m vÒ chÊt l−îng vμ sè l−îng cña thμnh phÇn m«i tr−êng, g©y ¶nh h−ëng xÊu ®Õn con ng−êi vμ sinh vËt.  Sù cè m«i tr−êng lμ sù cè x¶y ra trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña con ng−êi hoÆc biÕn ®æi cña tù nhiªn, g©y « nhiÔm, suy tho¸i hoÆc biÕn ®æi m«i tr−êng nghiªm träng. 3. Tuyªn ng«n RIO vÒ m«i tr−êng vμ ph¸t triÓn (Héi nghÞ cña Liªn hîp quèc vÒ M«i tr−êng vµ Ph¸t triÓn häp t¹i Ri-« ®¬ Gia-nª-r« tõ 3 14/6/1992) : §iÒu 2 : \"Theo HiÕn ch−¬ng Liªn hîp quèc vμ c¸c nguyªn t¾c cña LuËt ph¸p Quèc tÕ, c¸c quèc gia cã toμn quyÒn khai th¸c c¸c tμi nguyªn (1) §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam : V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toμn quèc lÇn thø X, S®d, tr. 94. 100

riªng cña hä phï hîp víi ®−êng lèi m«i tr−êng vμ ph¸t triÓn cña chÝnh m×nh. Hä cã nghÜa vô sao cho nh÷ng ho¹t ®éng trong giíi h¹n chñ quyÒn hoÆc d−íi sù kiÓm tra cña hä kh«ng g©y ra nh÷ng tæn thÊt cho m«i tr−êng cña c¸c quèc gia kh¸c trong c¸c l·nh phËn quèc tÕ\". ivC©U HáI Vμ BμI TËP 1. Nªu t×nh h×nh m«i tr−êng ë n−íc ta hiÖn nay vμ nhËn xÐt. 2. Nªu môc tiªu, ph−¬ng h−íng c¬ b¶n nh»m sö dông hîp lÝ tμi nguyªn vμ b¶o vÖ m«i tr−êng. 3. Gi¶ sö cã mét ®μn voi rõng trong qu¸ tr×nh di chuyÓn chç ë ®· tμn ph¸ nhiÒu v−ên t−îc, hoa mμu, nguy hiÓm h¬n chóng ®· giÉm chÕt vμ lμm träng th−¬ng nhiÒu ng−êi. Theo em, t×nh huèng trªn nªn xö lÝ nh− thÕ nμo ? 4. Tr¸ch nhiÖm cña em ®èi víi viÖc b¶o vÖ tμi nguyªn, m«i tr−êng nh− thÕ nμo ? 5. H·y kÓ vÒ ho¹t ®éng b¶o vÖ tμi nguyªn, m«i tr−êng mμ em biÕt hoÆc trùc tiÕp tham gia vμ cho biÕt ý nghÜa cña ho¹t ®éng ®ã ®èi víi b¶n th©n. Bμi 13 ChÝnh s¸ch gi¸o dôc vμ ®μo t¹o, khoa häc vμ c«ng nghÖ, v¨n ho¸ iMë §ÇU BμI HäC B¸c Hå nãi : Mét d©n téc dèt lμ mét d©n téc yÕu. ThËt vËy, mét d©n téc mμ d©n trÝ thÊp kÐm th× khã cã thÓ cã ®iÒu kiÖn ®Ó tiÕp thu vμ ph¸t 101

huy tinh hoa v¨n ho¸, khoa häc vμ c«ng nghÖ míi cña nh©n lo¹i. ë n−íc ta hiÖn nay, gi¸o dôc vμ ®μo t¹o, khoa häc vμ c«ng nghÖ, x©y dùng nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn, ®Ëm ®μ b¶n s¾c d©n téc lμ c¸c nhiÖm vô quan träng nh»m ph¸t triÓn nh©n tè con ng−êi víi t− c¸ch võa lμ môc tiªu võa lμ ®éng lùc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña ®Êt n−íc. Häc xong bμi nμy, häc sinh cÇn :  Nªu ®−îc nhiÖm vô cña gi¸o dôc vμ ®μo t¹o, khoa häc vμ c«ng nghÖ, v¨n ho¸ ë n−íc ta hiÖn nay.  Nªu ®−îc ph−¬ng h−íng c¬ b¶n nh»m ph¸t triÓn c¸c lÜnh vùc gi¸o dôc vμ ®μo t¹o, khoa häc vμ c«ng nghÖ, v¨n ho¸ ë n−íc ta hiÖn nay.  HiÓu ®−îc tr¸ch nhiÖm cña c«ng d©n trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch gi¸o dôc vμ ®μo t¹o, khoa häc vμ c«ng nghÖ, chÝnh s¸ch v¨n ho¸ cña Nhμ n−íc.  BiÕt tham gia tuyªn truyÒn vμ thùc hiÖn chÝnh s¸ch gi¸o dôc vμ ®μo t¹o, khoa häc vμ c«ng nghÖ, chÝnh s¸ch v¨n ho¸ phï hîp víi kh¶ n¨ng cña b¶n th©n. iiNéI DUNG BμI HäC 1. ChÝnh s¸ch gi¸o dôc vμ ®μo t¹o a) NhiÖm vô cña gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Theo em, gi¸o dôc vµ ®µo t¹o cã nhiÖm vô g× ? Gi¸o dôc vμ ®μo t¹o cã vai trß quan träng trong viÖc gi÷ g×n, ph¸t triÓn vμ truyÒn b¸ v¨n minh nh©n lo¹i, lμ mét trong nh÷ng ®éng lùc quan träng thóc ®Èy sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, lμ ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t huy nguån lùc con ng−êi. ChÝnh v× vËy, gi¸o dôc vμ ®μo t¹o ®−îc coi lμ quèc s¸ch hμng ®Çu, cã nhiÖm vô : n©ng cao d©n trÝ, ®μo t¹o nh©n lùc vμ båi d−ìng nh©n tμi nh»m ph¸t triÓn tiÒm n¨ng trÝ tuÖ, cung cÊp cho ®Êt n−íc nguån lao ®éng cã chÊt l−îng cao. b) Ph−¬ng h−íng c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓn gi¸o dôc vµ ®µo t¹o §Ó thùc hiÖn nhiÖm vô trªn, sù nghiÖp gi¸o dôc vμ ®μo t¹o ë n−íc ta cÇn ph¸t triÓn theo ph−¬ng h−íng sau : 102

 N©ng cao chÊt l−îng, hiÖu qu¶ gi¸o dôc vμ ®μo t¹o. §©y lμ ®ßi hái kh¸ch quan cña ®Êt n−íc. Muèn vËy, chóng ta ph¶i thùc hiÖn gi¸o dôc toμn diÖn, ®æi míi néi dung, ph−¬ng ph¸p d¹y häc ; c¬ cÊu tæ chøc, c¬ chÕ qu¶n lÝ, cã chÝnh s¸ch ®óng ®¾n trong viÖc ph¸t hiÖn, ®μo t¹o, båi d−ìng, sö dông nh©n tμi.  Më réng quy m« gi¸o dôc. Trªn c¬ së chÊt l−îng vμ hiÖu qu¶, g¾n víi yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ  x· héi, Nhμ n−íc më réng quy m« gi¸o dôc tõ gi¸o dôc mÇm non ®Õn gi¸o dôc ®¹i häc, t¨ng nhanh d¹y nghÒ vμ trung cÊp chuyªn nghiÖp.  −u tiªn ®Çu t− cho gi¸o dôc. Nhμ n−íc huy ®éng mäi nguån lùc ®Ó ph¸t triÓn gi¸o dôc vμ ®μo t¹o, x©y dùng c¬ së vËt chÊt cho c¸c tr−êng häc, thùc hiÖn chuÈn ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ nhμ tr−êng. DiÔu hµnh cña ngµnh Gi¸o dôc vµ §µo t¹o ¶nh : SÜ Minh – NghÖ An (TËp ¶nh dù thi cña NXBGD)  Thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi trong gi¸o dôc. §©y lμ vÊn ®Ò mang ý nghÜa nh©n v¨n s©u s¾c cña sù nghiÖp gi¸o dôc n−íc ta, b¶o ®¶m häc tËp lμ quyÒn vμ nghÜa vô cña c«ng d©n, t¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó ng−êi nghÌo cã c¬ héi ®−îc häc tËp, ng−êi giái ®−îc ph¸t huy tμi n¨ng. 103

 X· héi ho¸ sù nghiÖp gi¸o dôc. Ph¸t triÓn gi¸o dôc lμ sù nghiÖp cña Nhμ n−íc vμ cña toμn d©n, v× vËy cÇn ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh tr−êng vμ c¸c h×nh thøc gi¸o dôc, x©y dùng x· héi häc tËp ®¸p øng nhu cÇu häc th−êng xuyªn, häc suèt ®êi cña nh©n d©n.  T¨ng c−êng hîp t¸c quèc tÕ vÒ gi¸o dôc vμ ®μo t¹o. TiÕp cËn chuÈn mùc gi¸o dôc tiªn tiÕn cña thÕ giíi phï hîp víi yªu cÇu ph¸t triÓn cña n−íc ta, tham gia ®μo t¹o nh©n lùc khu vùc vμ thÕ giíi. Thùc hiÖn nh÷ng ph−¬ng h−íng c¬ b¶n trªn sÏ gãp phÇn vμo viÖc ®μo t¹o con ng−êi ViÖt Nam ph¸t triÓn toμn diÖn, ®¸p øng yªu cÇu cña sù nghiÖp x©y dùng vμ b¶o vÖ Tæ quèc. 2. ChÝnh s¸ch khoa häc vμ c«ng nghÖ a) NhiÖm vô cña khoa häc vµ c«ng nghÖ Theo em, khoa häc vµ c«ng nghÖ cã nhiÖm vô nh− thÕ nµo trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc ? Kinh nghiÖm cho thÊy, c¸c n−íc ph¸t triÓn nhanh, giμu cã, nÒn kinh tÕ cã søc c¹nh tranh m¹nh mÏ lμ nhê nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ tÇm quan träng vμ sö dông ®−îc nh÷ng thμnh tùu cña khoa häc vμ c«ng nghÖ. Tõ mét nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn ®ang thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ trong bèi c¶nh kinh tÕ tri thøc cã vai trß ngμy cμng næi bËt, n−íc ta coi khoa häc vμ c«ng nghÖ lμ quèc s¸ch hμng ®Çu, lμ ®éng lùc thóc ®Èy sù nghiÖp ph¸t triÓn ®Êt n−íc. §Ó gãp phÇn thùc hiÖn th¾ng lîi sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc, khoa häc vμ c«ng nghÖ cã nhiÖm vô : gi¶i ®¸p kÞp thêi nh÷ng vÊn ®Ò lÝ luËn vμ thùc tiÔn do cuéc sèng ®Æt ra ; cung cÊp luËn cø khoa häc cho viÖc ho¹ch ®Þnh ®−êng lèi, chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vμ Nhμ n−íc ; ®æi míi vμ n©ng cao tr×nh ®é c«ng nghÖ trong toμn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n ; n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lÝ, hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng khoa häc vμ c«ng nghÖ. b) Ph−¬ng h−íng c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓn khoa häc vµ c«ng nghÖ §Ó thùc hiÖn nhiÖm vô trªn, khoa häc vµ c«ng nghÖ cÇn ph¸t triÓn theo nh÷ng ph−¬ng h−íng c¬ b¶n nµo ? 104

 §æi míi c¬ chÕ qu¶n lÝ khoa häc vμ c«ng nghÖ nh»m khai th¸c mäi tiÒm n¨ng s¸ng t¹o trong nghiªn cøu khoa häc, lÝ luËn. Nhμ n−íc ®Çu t− ng©n s¸ch vμo c¸c ch−¬ng tr×nh nghiªn cøu quèc gia ®¹t tr×nh ®é khu vùc vμ thÕ giíi ; huy ®éng c¸c nguån lùc ®Ó ®i nhanh vμo mét sè lÜnh vùc sö dông c«ng nghÖ cao, c«ng nghÖ tiªn tiÕn.  T¹o thÞ tr−êng cho khoa häc vμ c«ng nghÖ. §Ó cã thÞ tr−êng khoa häc vμ c«ng nghÖ, n−íc ta ph¶i t¹o ra mét m«i tr−êng c¹nh tranh b×nh ®¼ng, thóc ®Èy viÖc ¸p dông tiÕn bé khoa häc vμ c«ng nghÖ, ®æi míi c«ng nghÖ, hoμn thiÖn c¬ së ph¸p lÝ vμ n©ng cao hiÖu lùc thi hμnh ph¸p luËt vÒ së h÷u trÝ tuÖ, träng dông nh©n tμi.  X©y dùng tiÒm lùc khoa häc vμ c«ng nghÖ, tËp trung nghiªn cøu c¬ b¶n ®Þnh h−íng øng dông. Nhμ n−íc coi träng viÖc n©ng cao chÊt l−îng, t¨ng thªm sè l−îng ®éi ngò c¸n bé khoa häc ; t¨ng c−êng c¬ së vËt chÊt  kÜ thuËt ; ®Èy m¹nh hîp t¸c quèc tÕ trong nghiªn cøu khoa häc vμ c«ng nghÖ.  TËp trung vμo c¸c nhiÖm vô träng t©m, ®Èy m¹nh nghiªn cøu c¸c lÜnh vùc khoa häc x· héi, øng dông, chuyÓn giao c«ng nghÖ phôc vô ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n, ph¸t triÓn c«ng nghÖ th«ng tin, c«ng nghÖ sinh häc vμ c«ng nghÖ vËt liÖu míi. Thùc hiÖn nh÷ng ph−¬ng h−íng c¬ b¶n trªn sÏ n©ng cao n¨ng lùc vμ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng khoa häc vμ c«ng nghÖ n−íc ta, ®ång thêi ®Èy m¹nh héi nhËp quèc tÕ trong lÜnh vùc nμy. 3. ChÝnh s¸ch v¨n ho¸ a) NhiÖm vô cña v¨n ho¸ Theo em, v¨n ho¸ cã nhiÖm vô nh− thÕ nµo ? V¨n ho¸ lμ nÒn t¶ng tinh thÇn cña x· héi, võa lμ môc tiªu võa lμ ®éng lùc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ  x· héi. V¨n ho¸ kh¬i dËy tiÒm n¨ng, ph¸t huy søc s¸ng t¹o cña con ng−êi, t¹o ra sù ph¸t triÓn hμi hoμ gi÷a ®êi sèng vËt chÊt vμ tinh thÇn. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cña sù nghiÖp c¸ch m¹ng n−íc ta, nhiÖm vô cña v¨n ho¸ lμ : x©y dùng nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn, ®Ëm ®μ b¶n s¾c d©n téc ; 105

x©y dùng con ng−êi ViÖt Nam ph¸t triÓn toμn diÖn vÒ chÝnh trÞ, t− t−ëng, trÝ tuÖ, ®¹o ®øc, thÓ chÊt, n¨ng lùc s¸ng t¹o. VËy, thÕ nµo lµ nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn, ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc ? NÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn thÓ hiÖn tinh thÇn yªu n−íc vμ tiÕn bé mμ néi dung cèt lâi lμ lÝ t−ëng ®éc lËp d©n téc vμ chñ nghÜa x· héi theo chñ nghÜa M¸c – Lª-nin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh, nh»m môc tiªu tÊt c¶ v× con ng−êi, v× h¹nh phóc vμ sù ph¸t triÓn phong phó, tù do, toμn diÖn cña con ng−êi trong mèi quan hÖ hμi hoμ gi÷a c¸ nh©n vμ céng ®ång, gi÷a x· héi vμ tù nhiªn. NÒn v¨n ho¸ ®Ëm ®μ b¶n s¾c d©n téc lμ nÒn v¨n ho¸ chøa ®ùng nh÷ng yÕu tè t¹o ra søc sèng, b¶n lÜnh d©n téc, bao gåm nh÷ng gi¸ trÞ bÒn v÷ng, nh÷ng tinh hoa cña d©n téc ViÖt Nam ®−îc hun ®óc qua hμng ngh×n n¨m lÞch sö dùng n−íc vμ gi÷ n−íc. §ã lμ lßng yªu n−íc nång nμn, ý chÝ tù c−êng cña d©n téc, tinh thÇn ®oμn kÕt, ý thøc céng ®ång g¾n kÕt c¸ nh©n – gia ®×nh – x· héi – Tæ quèc ; lßng nh©n ¸i, khoan dung, träng nghÜa t×nh, ®¹o lÝ, ®øc tÝnh cÇn cï, s¸ng t¹o trong lao ®éng, tinh tÕ trong øng xö, gi¶n dÞ trong lèi sèng. b) Ph−¬ng h−íng c¬ b¶n ®Ó x©y dùng nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn, ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc §Ó x©y dùng nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn, ®Ëm ®μ b¶n s¾c d©n téc, ®¸p øng yªu cÇu cña x· héi vμ con ng−êi trong ®iÒu kiÖn ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vμ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, chóng ta cÇn ph¶i :  Lμm cho chñ nghÜa M¸c  Lª-nin vμ t− t−ëng Hå ChÝ Minh gi÷ vai trß chñ ®¹o trong ®êi sèng tinh thÇn cña nh©n d©n. Chñ nghÜa M¸c  Lª-nin gióp ta cã nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ tù nhiªn, x· héi vμ t− duy ®Ó x©y dùng x· héi míi. T− t−ëng Hå ChÝ Minh lμ sù vËn dông s¸ng t¹o chñ nghÜa M¸cLª-nin vμo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña n−íc ta vμ ®· trë thμnh nh÷ng gi¸ trÞ tinh thÇn, tμi s¶n quý b¸u cña d©n téc ta. Nh÷ng gi¸ trÞ Êy ®· vμ ®ang cæ vò d©n téc ta trong c«ng cuéc x©y dùng, b¶o vÖ Tæ quèc vμ x©y dùng nÒn v¨n ho¸ míi.  KÕ thõa, ph¸t huy nh÷ng di s¶n vμ truyÒn thèng v¨n ho¸ cña d©n téc. §ång thêi víi viÖc kÕ thõa, ph¸t huy nh÷ng gi¸ trÞ tinh thÇn, ®¹o 106

®øc, thÈm mÜ, v¨n ho¸, nghÖ thuËt, thuÇn phong mÜ tôc cña d©n téc, §¶ng, Nhμ n−íc ta coi träng viÖc b¶o tån, t«n t¹o c¸c di tÝch lÞch sö, di s¶n v¨n ho¸ vμ danh lam th¾ng c¶nh cña ®Êt n−íc.  TiÕp thu tinh hoa v¨n ho¸ nh©n lo¹i. §ã lμ tiÕp thu nh÷ng t− t−ëng tiÕn bé, nh©n ®¹o, nh÷ng thμnh tùu trªn c¸c lÜnh vùc cña nh©n lo¹i ®Ó lμm giμu cho trÝ tuÖ, t©m hån ng−êi ViÖt Nam. Trong ®iÒu kiÖn më réng giao l−u quèc tÕ, chóng ta ph¶i ng¨n chÆn sù x©m nhËp cña c¸c v¨n ho¸ phÈm ®éc h¹i, tÖ sïng b¸i ®ång tiÒn, coi th−êng ®¹o lÝ, c¸c gi¸ trÞ nh©n v¨n vμ kiªn quyÕt chèng c¸c hñ tôc, bμi trõ mª tÝn dÞ ®oan.  N©ng cao hiÓu biÕt vμ møc h−ëng thô v¨n ho¸, ph¸t huy tiÒm n¨ng s¸ng t¹o v¨n ho¸ cña nh©n d©n, b¶o ®¶m d©n chñ, tù do cho mäi s¸ng t¹o v¨n ho¸, v¨n häc nghÖ thuËt, cæ vò c¸i ®óng, c¸i ®Ñp, phª ph¸n c¸i ¸c, c¸i thÊp hÌn ; nªu cao tr¸ch nhiÖm cña gia ®×nh trong viÖc x©y dùng lèi sèng míi. Thùc hiÖn nh÷ng ph−¬ng h−íng c¬ b¶n trªn, chóng ta sÏ tõng b−íc x©y dùng ®−îc nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn, b¶o vÖ vμ ph¸t huy b¶n s¾c d©n téc trong thêi k× c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, héi nhËp quèc tÕ. 4. Tr¸ch nhiÖm c«ng d©n ®èi víi chÝnh s¸ch gi¸o dôc vμ ®μo t¹o, khoa häc vμ c«ng nghÖ, v¨n ho¸ §Ó ®−a n−íc ta tõ t×nh tr¹ng lμ mét n−íc kÐm ph¸t triÓn trë thμnh mét quèc gia giμu m¹nh, v¨n minh, mäi ng−êi d©n cã cuéc sèng h¹nh phóc, mçi c«ng d©n cÇn ph¶i :  Tin t−ëng vμ chÊp hμnh ®óng chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vμ Nhμ n−íc vÒ gi¸o dôc vμ ®μo t¹o, khoa häc vμ c«ng nghÖ, v¨n ho¸.  Th−êng xuyªn n©ng cao tr×nh ®é häc vÊn, coi träng viÖc tiÕp thu tinh hoa v¨n ho¸ nh©n lo¹i.  Ra søc trau dåi phÈm chÊt ®¹o ®øc, chiÕm lÜnh kiÕn thøc khoa häc  kÜ thuËt hiÖn ®¹i ®Ó thùc hiÖn −íc m¬ lμm cho ®Êt n−íc ngμy cμng giμu m¹nh.  Cã quan hÖ tèt ®Ñp víi mäi ng−êi xung quanh, biÕt phª ph¸n nh÷ng thãi h−, tËt xÊu trong x· héi. 107

iiiT− LIÖU tham kh¶o 1. LuËt Gi¸o dôc n¨m 2005 (Söa ®æi, bæ sung n¨m 2009) §iÒu 10. QuyÒn vμ nghÜa vô häc tËp cña c«ng d©n Häc tËp lμ quyÒn vμ nghÜa vô cña c«ng d©n. Mäi c«ng d©n kh«ng ph©n biÖt d©n téc, t«n gi¸o, tÝn ng−ìng, nam n÷, nguån gèc gia ®×nh, ®Þa vÞ x· héi, hoμn c¶nh kinh tÕ ®Òu b×nh ®¼ng vÒ c¬ héi häc tËp. Nhμ n−íc thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi trong gi¸o dôc, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ai còng ®−îc häc hμnh. Nhμ n−íc vμ céng ®ång gióp ®ì ®Ó ng−êi nghÌo ®−îc häc tËp, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó nh÷ng ng−êi cã n¨ng khiÕu ph¸t triÓn tμi n¨ng. Nhμ n−íc −u tiªn, t¹o ®iÒu kiÖn cho con em d©n téc thiÓu sè, con em gia ®×nh ë vïng cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ  x· héi ®Æc biÖt khã kh¨n, ®èi t−îng ®−îc h−ëng chÝnh s¸ch −u ®·i, ng−êi tμn tËt, khuyÕt tËt vμ ®èi t−îng ®−îc h−ëng chÝnh s¸ch x· héi kh¸c thùc hiÖn quyÒn vμ nghÜa vô häc tËp cña m×nh. 2. LuËt Khoa häc vμ c«ng nghÖ (n¨m 2013) Gi¶i thÝch tõ ng÷ (theo §iÒu 3)  Khoa häc lμ hÖ thèng tri thøc vÒ b¶n chÊt, quy luËt tån t¹i vμ ph¸t triÓn cña sù vËt, hiÖn t−îng tù nhiªn, x· héi vμ t− duy.  C«ng nghÖ lμ gi¶i ph¸p, quy tr×nh, bÝ quyÕt kÜ thuËt cã kÌm theo hoÆc kh«ng kÌm theo c«ng cô, ph−¬ng tiÖn dïng ®Ó biÕn ®æi nguån lùc thμnh s¶n phÈm.  Ho¹t ®éng khoa häc vμ c«ng nghÖ lμ ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc, nghiªn cøu vμ triÓn khai thùc nghiÖm, ph¸t triÓn c«ng nghÖ, øng dông c«ng nghÖ, dÞch vô khoa häc vμ c«ng nghÖ, ph¸t huy s¸ng kiÕn vμ ho¹t ®éng s¸ng t¹o kh¸c nh»m ph¸t triÓn khoa häc vμ c«ng nghÖ. 108

3. VÒ ph¸t triÓn v¨n ho¸ \"TiÕp tôc ®Çu t− cho viÖc b¶o tån, t«n t¹o c¸c di tÝch lÞch sö c¸ch m¹ng, kh¸ng chiÕn, c¸c di s¶n v¨n ho¸ vËt thÓ vμ phi vËt thÓ cña d©n téc, c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸, nghÖ thuËt, ng«n ng÷, thuÇn phong mÜ tôc cña céng ®ång c¸c d©n téc. B¶o tån vμ ph¸t huy v¨n ho¸, v¨n nghÖ d©n gian. KÕt hîp hμi hoμ viÖc b¶o vÖ, ph¸t huy c¸c di s¶n v¨n ho¸ víi c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn kinh tÕ, du lÞch.\"(1) ivC©U HáI Vμ BμI TËP 1. Nªu nhiÖm vô cña sù nghiÖp gi¸o dôc vμ ®μo t¹o ë n−íc ta hiÖn nay. H·y nªu mét ho¹t ®éng nh»m thùc hiÖn chÝnh s¸ch gi¸o dôc vμ ®μo t¹o mμ em biÕt hoÆc tham gia. 2. Tr×nh bμy ph−¬ng h−íng c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓn gi¸o dôc vμ ®μo t¹o. 3. Khoa häc vμ c«ng nghÖ cã nhiÖm vô nh− thÕ nμo ? LÊy vÝ dô vÒ viÖc ¸p dông thμnh tùu khoa häc vμ c«ng nghÖ vμo s¶n xuÊt hoÆc s¸ng kiÕn khoa häc – kÜ thuËt mμ em biÕt. 4. Nh÷ng ph−¬ng h−íng c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓn khoa häc vμ c«ng nghÖ lμ g× ? 5. NhiÖm vô cña v¨n ho¸ lμ g× ? Em hiÓu nh− thÕ nμo lμ nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn, ®Ëm ®μ b¶n s¾c d©n téc ? 6. Tr×nh bμy ph−¬ng h−íng c¬ b¶n ®Ó x©y dùng nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn, ®Ëm ®μ b¶n s¾c d©n téc. Em h·y nªu mét vÝ dô vÒ ho¹t ®éng nh»m gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ë ®Þa ph−¬ng em. 7. Em suy nghÜ nh− thÕ nμo vÒ tr¸ch nhiÖm cña m×nh ®èi víi c¸c chÝnh s¸ch gi¸o dôc vμ ®μo t¹o, khoa häc vμ c«ng nghÖ, v¨n ho¸ ? 8. Em h·y s−u tÇm mét sè c©u nãi, c©u th¬, hoÆc ca dao, tôc ng÷ nãi vÒ truyÒn thèng hiÕu häc vμ nh÷ng nÐt ®Ñp trong ®êi sèng v¨n ho¸ cña ng−êi ViÖt Nam. (1) §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam : V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toμn quèc lÇn thø X, S®d, tr. 107. 109

Bμi 14 CHÝNH S¸CH quèc phßng vμ an ninh iMë §ÇU BμI HäC LÞch sö ®· chøng minh r»ng dùng n−íc g¾n liÒn víi gi÷ n−íc lμ quy luËt tån t¹i vμ ph¸t triÓn cña d©n téc ta. Ngμy nay, tuy nh©n d©n ta ®ang x©y dùng ®Êt n−íc trong hoμ b×nh, nh−ng c¸c thÕ lùc thï ®Þch vÉn lu«n dïng mäi ©m m−u, thñ ®o¹n tinh vi ®Ó ph¸ ho¹i c«ng cuéc x©y dùng vμ b¶o vÖ Tæ quèc cña chóng ta. VËy quèc phßng vμ an ninh cã vai trß, nhiÖm vô g× ? Chóng ta ph¶i lμm thÕ nμo ®Ó t¨ng c−êng quèc phßng vμ an ninh trong ®iÒu kiÖn míi ? Häc xong bμi nμy, häc sinh cÇn :  Nªu ®−îc vai trß, nhiÖm vô cña quèc phßng vμ an ninh.  Nªu ®−îc nh÷ng ph−¬ng h−íng c¬ b¶n nh»m t¨ng c−êng quèc phßng vμ an ninh ë n−íc ta hiÖn nay.  HiÓu ®−îc tr¸ch nhiÖm c«ng d©n trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch quèc phßng vμ an ninh.  BiÕt tham gia tuyªn truyÒn vμ thùc hiÖn chÝnh s¸ch quèc phßng vμ an ninh phï hîp víi kh¶ n¨ng cña b¶n th©n.  Tin t−ëng, ñng hé chÝnh s¸ch quèc phßng vμ an ninh cña Nhμ n−íc, s½n sμng tham gia gi÷ g×n trËt tù an ninh vμ b¶o vÖ Tæ quèc. iiNéI DUNG BμI HäC 1. Vai trß vμ nhiÖm vô cña quèc phßng vμ an ninh a) Vai trß cña quèc phßng vµ an ninh Em suy nghÜ nh− thÕ nµo vÒ tÇm quan träng cña quèc phßng vµ an ninh trong t×nh h×nh hiÖn nay ? 110

Tr−íc ®©y, trong chiÕn tranh, c¶ n−íc h−íng vμo nhiÖm vô ®¸nh th¾ng kÎ thï x©m l−îc ®Ó giμnh ®éc lËp, tù do. Ngμy nay, trong hoμ b×nh, nhiÖm vô hμng ®Çu cña d©n téc lμ x©y dùng chñ nghÜa x· héi, nh−ng kh«ng ®−îc l¬i láng nhiÖm vô b¶o vÖ v÷ng ch¾c Tæ quèc. Bëi v×, c¸c thÕ lùc thï ®Þch vÉn thùc hiÖn ©m m−u \"diÔn biÕn hoμ b×nh\", g©y rèi, t×m mäi c¬ héi ®Ó g©y b¹o lo¹n, lËt ®æ vμ can thiÖp vò trang. MÆt kh¸c, trong thêi k× më cöa, bªn c¹nh nh÷ng mÆt tÝch cùc, ë n−íc ta cßn cã nh÷ng biÓu hiÖn tiªu cùc ¶nh h−ëng ®Õn mäi mÆt cña ®êi sèng x· héi. V× vËy, quèc phßng vμ an ninh cã vai trß trùc tiÕp gi÷ g×n vμ b¶o vÖ v÷ng ch¾c Tæ quèc ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa. b) NhiÖm vô cña quèc phßng vµ an ninh §Ó thùc hiÖn vai trß cña m×nh, quèc phßng vµ an ninh cã nhiÖm vô nh− thÕ nµo ? Quèc phßng vμ an ninh g¾n bã chÆt chÏ vμ hç trî nhau cïng thùc hiÖn nhiÖm vô : x©y dùng nÒn quèc phßng toμn d©n vμ an ninh nh©n d©n v÷ng m¹nh toμn diÖn ; b¶o vÖ v÷ng ch¾c ®éc lËp, chñ quyÒn, thèng nhÊt, toμn vÑn l·nh thæ cña Tæ quèc, b¶o vÖ §¶ng, Nhμ n−íc, nh©n d©n vμ chÕ ®é x· héi chñ nghÜa ; b¶o vÖ an ninh chÝnh trÞ, an ninh kinh tÕ, v¨n ho¸ t− t−ëng vμ an ninh x· héi ; duy tr× trËt tù, kØ c−¬ng, an toμn x· héi ; gãp phÇn gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ cña ®Êt n−íc, ng¨n chÆn, ®Èy lïi vμ lμm thÊt b¹i mäi ©m m−u, ho¹t ®éng chèng ph¸ cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch, kh«ng ®Ó bÞ ®éng, bÊt ngê. Coi träng nhiÖm vô b¶o ®¶m an ninh chÝnh trÞ néi bé. Nh− vËy, b¶o vÖ Tæ quèc cã néi dung rÊt réng, toμn diÖn. §ã lμ nhiÖm vô träng yÕu th−êng xuyªn cña §¶ng, Nhμ n−íc vμ cña toμn d©n, trong ®ã Qu©n ®éi nh©n d©n vμ C«ng an nh©n d©n lμ lùc l−îng nßng cèt. 2. Nh÷ng ph−¬ng h−íng c¬ b¶n nh»m t¨ng c−êng quèc phßng vμ an ninh §Ó thùc hiÖn nhiÖm vô b¶o vÖ Tæ quèc, chóng ta cÇn ph¶i thùc hiÖn nh÷ng ph−¬ng h−íng c¬ b¶n sau :  Ph¸t huy søc m¹nh tæng hîp cña khèi ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc, cña hÖ thèng chÝnh trÞ d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng. NÒn quèc phßng vμ an ninh cña n−íc ta lμ nÒn quèc phßng toμn d©n vμ an ninh nh©n d©n, b¶o vÖ lîi Ých cña nh©n d©n nªn ph¸t huy ®−îc søc m¹nh 111

tæng hîp cña d©n téc vμ søc m¹nh thêi ®¹i. Søc m¹nh tæng hîp do nhiÒu yÕu tè t¹o nªn, nh−ng yÕu tè cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh lμ søc m¹nh d©n téc, con ng−êi, chÝnh trÞ, tinh thÇn mμ biÓu hiÖn tËp trung ë søc m¹nh cña khèi ®oμn kÕt toμn d©n, cña c¶ hÖ thèng chÝnh trÞ d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng. TuÇn tra, kiÓm so¸t trªn biÓn ¶nh : TTXVN  KÕt hîp søc m¹nh d©n téc víi søc m¹nh thêi ®¹i. Søc m¹nh d©n téc bao gåm nh÷ng truyÒn thèng tèt ®Ñp, søc m¹nh cña v¨n ho¸ tinh thÇn vμ søc m¹nh vËt chÊt cña d©n téc. Søc m¹nh thêi ®¹i lμ søc m¹nh cña khoa häc vμ c«ng nghÖ, søc m¹nh cña c¸c lùc l−îng tiÕn bé vμ c¸ch m¹ng trªn thÕ giíi.  KÕt hîp quèc phßng víi an ninh. §ã lμ kÕt hîp søc m¹nh cña lùc l−îng vμ thÕ trËn quèc phßng víi søc m¹nh cña lùc l−îng vμ thÕ trËn an ninh. Lùc l−îng quèc phßng toμn d©n vμ an ninh nh©n d©n bao gåm con ng−êi, ph−¬ng tiÖn vËt chÊt vμ c¸c kh¶ n¨ng kh¸c cña d©n téc. ThÕ trËn quèc phßng vμ an ninh nh©n d©n lμ viÖc tæ chøc hîp lÝ lùc l−îng trªn ®Þa bμn cña c¶ n−íc, trong tõng ®Þa ph−¬ng.  KÕt hîp kinh tÕ  x· héi víi quèc phßng vμ an ninh. 112

T¹i sao ph¶i kÕt hîp kinh tÕ víi quèc phßng vµ an ninh ? KÕt hîp kinh tÕ – x· héi víi quèc phßng vµ an ninh lµ nh− thÕ nµo ? Thùc hiÖn ®ång thêi hai nhiÖm vô chiÕn l−îc x©y dùng vμ b¶o vÖ Tæ quèc tÊt yÕu ph¶i kÕt hîp gi÷a kinh tÕ víi quèc phßng vμ an ninh. ChiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ  x· héi ph¶i g¾n víi chiÕn l−îc quèc phßng vμ an ninh, chiÕn l−îc quèc phßng vμ an ninh phôc vô cho chiÕn l−îc kinh tÕ  x· héi. Trong t×nh h×nh hiÖn nay, viÖc x©y dùng Qu©n ®éi nh©n d©n vμ C«ng an nh©n d©n trë thμnh lùc l−îng chÝnh quy, tinh nhuÖ, tõng b−íc hiÖn ®¹i ; ®ång thêi t¨ng c−êng sù l·nh ®¹o tuyÖt ®èi, trùc tiÕp vÒ mäi mÆt cña §¶ng ®èi víi Qu©n ®éi nh©n d©n vμ C«ng an nh©n d©n, ®èi víi sù nghiÖp quèc phßng vμ an ninh lμ mét ®ßi hái kh¸ch quan cña n−íc ta. 3. Tr¸ch nhiÖm cña c«ng d©n ®èi víi chÝnh s¸ch quèc phßng vμ an ninh Sù nghiÖp b¶o vÖ Tæ quèc lμ cña toμn §¶ng, toμn qu©n vμ toμn d©n ta. V× vËy, c«ng d©n cã tr¸ch nhiÖm trong viÖc tham gia c¸c ho¹t ®éng quèc phßng vμ an ninh. §ã lμ :  Tin t−ëng vμo chÝnh s¸ch quèc phßng vμ an ninh cña §¶ng vμ Nhμ n−íc.  Th−êng xuyªn nªu cao tinh thÇn c¶nh gi¸c tr−íc mäi ©m m−u, thñ ®o¹n tinh vi cña kÎ thï.  ChÊp hμnh ph¸p luËt vÒ quèc phßng vμ an ninh, gi÷ g×n trËt tù, an ninh quèc gia.  S½n sμng thùc hiÖn nghÜa vô qu©n sù.  TÝch cùc tham gia vμo c¸c ho¹t ®éng trªn lÜnh vùc quèc phßng vμ an ninh t¹i n¬i c− tró. iiiT− LIÖU tham kh¶o 1. \"Søc m¹nh b¶o vÖ Tæ quèc lμ søc m¹nh tæng hîp cña khèi ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n, cña c¶ hÖ thèng chÝnh trÞ d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, kÕt hîp søc m¹nh d©n téc víi søc m¹nh thêi ®¹i, søc m¹nh cña lùc l−îng vμ thÕ trËn quèc phßng toμn d©n víi søc m¹nh cña lùc l−îng vμ thÕ trËn an ninh nh©n d©n.\"(1) (1) §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam :V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toμn quèc lÇn thø IX, S®d, tr. 40. 113

2. “Gi÷ v÷ng an ninh néi ®Þa; gi¶i quyÕt kÞp thêi c¸c m©u thuÉn, tranh chÊp trong nh©n d©n ; x©y dùng \"thÕ trËn lßng d©n\" lμm nÒn t¶ng ph¸t huy søc m¹nh tæng hîp cña toμn d©n téc, trong ®ã Qu©n ®éi nh©n d©n vμ C«ng an nh©n d©n lμ nßng cèt.”(1) ivC©U HáI Vμ BμI TËP 1. Tr×nh bμy nhiÖm vô cña quèc phßng vμ an ninh trong giai ®o¹n hiÖn nay ? Theo em t¹i sao ph¶i t¨ng c−êng quèc phßng vμ an ninh ? 2. Nªu nh÷ng ph−¬ng h−íng c¬ b¶n nh»m t¨ng c−êng quèc phßng vμ an ninh. 3. Em suy nghÜ nh− thÕ nμo vÒ tr¸ch nhiÖm cña c«ng d©n ®èi víi chÝnh s¸ch quèc phßng vμ an ninh ? 4. LÊy vÝ dô vÒ c¸ nh©n hay tËp thÓ tiªu biÓu trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch quèc phßng vμ an ninh. 5. T¨ng c−êng quèc phßng, gi÷ v÷ng an ninh quèc gia vμ toμn vÑn l·nh thæ lμ nhiÖm vô träng yÕu th−êng xuyªn cña §¶ng, Nhμ n−íc vμ cña toμn d©n, trong ®ã lùc l−îng nßng cèt lμ : a) Toμn d©n b) Qu©n ®éi nh©n d©n c) C«ng an nh©n d©n d) Qu©n ®éi nh©n d©n vμ C«ng an nh©n d©n. Em h·y lùa chän ph−¬ng ¸n ®óng nhÊt. Bμi 15 CHÝNH S¸CH ®èi ngo¹i iMë §ÇU BμI HäC Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña c¸ch m¹ng, §¶ng vμ Nhμ n−íc lu«n kÕt hîp søc m¹nh d©n téc víi søc m¹nh thêi ®¹i, ®oμn kÕt d©n téc víi (1) §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam : V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toμn quèc lÇn thø X, S®d, tr. 109. 114

®oμn kÕt quèc tÕ nªn ®· giμnh ®−îc nh÷ng th¾ng lîi to lín. HiÖn nay, trong xu thÕ hoμ b×nh, hîp t¸c, ph¸t triÓn, §¶ng vμ Nhμ n−íc ta ®ang thùc hiÖn ®−êng lèi ®æi míi, më cöa ®Ó ph¸t triÓn ®Êt n−íc. VËy §¶ng vµ Nhµ n−íc ta ®· ®Ò ra chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i nh− thÕ nµo ®Ó phôc vô ®¾c lùc cho sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc ? Häc xong bμi nμy, häc sinh cÇn :  HiÓu ®−îc vai trß, nhiÖm vô, nguyªn t¾c vμ nh÷ng ph−¬ng h−íng c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i.  BiÕt vËn dông chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i trong ho¹t ®éng cña m×nh.  X¸c ®Þnh ®−îc tr¸ch nhiÖm c«ng d©n ®èi víi chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña §¶ng vμ Nhμ n−íc ta. iiNéI DUNG BμI HäC 1. Vai trß, nhiÖm vô cña chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i Trong xu thÕ hiÖn nay, chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i ë n−íc ta cã vai trß, nhiÖm vô g× ? N−íc ta lμ mét bé phËn cña thÕ giíi, vËn ®éng trong bèi c¶nh chung cña thÕ giíi. V× vËy, chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cã vai trß : chñ ®éng t¹o ra mèi quan hÖ quèc tÕ thuËn lîi ®Ó ®−a n−íc ta héi nhËp víi thÕ giíi ; gãp phÇn t¹o ra ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn ®Êt n−íc, n©ng cao vÞ thÕ n−íc ta trªn tr−êng quèc tÕ. ChÝnh v× vËy, nhiÖm vô cña chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i ë n−íc ta lμ : Gi÷ v÷ng m«i tr−êng hoμ b×nh, t¹o c¸c ®iÒu kiÖn quèc tÕ thuËn lîi cho c«ng cuéc ®æi míi, ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi, c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc, x©y dùng vμ b¶o vÖ Tæ quèc, ®ång thêi gãp phÇn tÝch cùc vμo cuéc ®Êu tranh chung cña nh©n d©n thÕ giíi v× hoμ b×nh, ®éc lËp d©n téc, d©n chñ vμ tiÕn bé x· héi. 2. Nguyªn t¾c cña chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i ChÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña §¶ng vμ Nhμ n−íc ta ®−îc thùc hiÖn theo nh÷ng nguyªn t¾c sau : 115

 T«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn vμ toμn vÑn l·nh thæ, kh«ng can thiÖp vμo c«ng viÖc néi bé cña nhau. Nguyªn t¾c nμy ®ßi hái n−íc ta t«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn vμ toμn vÑn l·nh thæ cña n−íc kh¸c, ®ång thêi nªu cao tinh thÇn ®éc lËp tù chñ trong quan hÖ quèc tÕ vμ lμm thÊt b¹i nh÷ng hμnh ®éng can thiÖp cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch vμo c«ng viÖc néi bé n−íc ta. Chñ tÞch n−íc NguyÔn Minh TriÕt, Chñ tÞch Héi nghÞ APEC XIV ®äc Tuyªn bè chung ¶nh : TTXVN  T«n träng lÉn nhau, b×nh ®¼ng vμ cïng cã lîi. C¸c n−íc trªn thÕ giíi dï lín hay nhá ®Òu cã quyÒn sèng, quyÒn tù do, m−u cÇu h¹nh phóc, ph¸t triÓn. Nguyªn t¾c nμy yªu cÇu n−íc ta t«n träng quyÒn cña c¸c n−íc vμ ®ßi hái c¸c n−íc t«n träng quyÒn b×nh ®¼ng cña ViÖt Nam. §ång thêi, c¸c n−íc t«n träng lîi Ých chÝnh ®¸ng cña nhau, hîp t¸c cïng cã lîi. 3. Ph−¬ng h−íng c¬ b¶n ®Ó thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i Thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i réng më, ®a ph−¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ c¸c quan hÖ quèc tÕ vμ xuÊt ph¸t tõ xu thÕ hoμ b×nh, hîp t¸c, ph¸t triÓn trªn thÕ giíi, ph−¬ng h−íng c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i ë n−íc ta lμ : 116

 Chñ ®éng vμ tÝch cùc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ®ång thêi më réng hîp t¸c quèc tÕ trªn c¸c lÜnh vùc kh¸c. ViÖt Nam lμ b¹n, ®èi t¸c tin cËy cña c¸c n−íc trong céng ®ång quèc tÕ, tham gia tÝch cùc vμo tiÕn tr×nh hîp t¸c quèc tÕ vμ khu vùc. Cñng cè vμ t¨ng c−êng quan hÖ víi c¸c ®¶ng céng s¶n, c«ng nh©n, ®¶ng c¸nh t¶, c¸c phong trμo ®éc lËp d©n téc, c¸ch m¹ng vμ tiÕn bé trªn thÕ giíi, më réng quan hÖ víi c¸c ®¶ng cÇm quyÒn.  Ph¸t triÓn c«ng t¸c ®èi ngo¹i nh©n d©n. TÝch cùc tham gia vμo c¸c diÔn ®μn vμ ho¹t ®éng cña nh©n d©n thÕ giíi, gãp phÇn vμo cuéc ®Êu tranh chung v× hoμ b×nh, d©n chñ vμ tiÕn bé x· héi.  Chñ ®éng tham gia vμo cuéc ®Êu tranh chung v× quyÒn con ng−êi. S½n sμng ®èi tho¹i víi c¸c n−íc, c¸c tæ chøc quèc tÕ vμ khu vùc cã liªn quan vÒ vÊn ®Ò nh©n quyÒn. Kiªn quyÕt lμm thÊt b¹i c¸c ©m m−u, hμnh ®éng can thiÖp vμo c«ng viÖc néi bé, x©m ph¹m ®éc lËp, chñ quyÒn, toμn vÑn l·nh thæ, an ninh vμ æn ®Þnh chÝnh trÞ cña ViÖt Nam.  §Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i. §©y lμ mét ®ßi hái kh¸ch quan cña sù nghiÖp ®æi míi toμn diÖn ®Êt n−íc nh»m ph¸t huy néi lùc, n©ng cao hiÖu qu¶ hîp t¸c quèc tÕ, thùc hiÖn th¾ng lîi sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. Víi tinh thÇn ViÖt Nam lμ b¹n, ®èi t¸c tin cËy cña c¸c n−íc trong céng ®ång quèc tÕ, tham gia tÝch cùc vμo tiÕn tr×nh hîp t¸c quèc tÕ vμ khu vùc, n−íc ta sÏ ngμy cμng cã nhiÒu bÌ b¹n, tranh thñ ®−îc nhiÒu nguån lùc ®Ó x©y dùng vμ b¶o vÖ Tæ quèc. 4. Tr¸ch nhiÖm cña c«ng d©n ®èi víi chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i §Ó tÝch cùc gãp phÇn vμo viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña §¶ng vμ Nhμ n−íc, mçi c«ng d©n cÇn ph¶i :  Tin t−ëng vμ chÊp hμnh nghiªm tóc chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña §¶ng vμ Nhμ n−íc.  Lu«n lu«n quan t©m ®Õn t×nh h×nh thÕ giíi vμ vai trß cña n−íc ta trªn tr−êng quèc tÕ.  ChuÈn bÞ nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó tham gia vμo c¸c c«ng viÖc liªn quan ®Õn ®èi ngo¹i nh− rÌn luyÖn nghÒ, n©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸ vμ kh¶ n¨ng giao tiÕp b»ng ngo¹i ng÷… 117

 Khi quan hÖ víi c¸c ®èi t¸c n−íc ngoμi cÇn thÓ hiÖn ý thøc d©n téc vμ ph¸t huy nh÷ng nÐt ®Ñp trong truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n téc, cã th¸i ®é h÷u nghÞ, ®oμn kÕt, lÞch sù, tÕ nhÞ. III  T− liÖu tham kh¶o 1. “Chñ ®éng vμ tÝch cùc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ theo lé tr×nh, phï hîp víi chiÕn l−îc ph¸t triÓn ®Êt n−íc tõ nay ®Õn n¨m 2010 vμ tÇm nh×n ®Õn n¨m 2020. ChuÈn bÞ tèt c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó kÝ kÕt c¸c hiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i tù do song ph−¬ng vμ ®a ph−¬ng.\"(1) 2. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh nãi : \"ThÕ giíi hoμ b×nh cã thÓ thùc hiÖn nÕu c¸c n−íc trªn thÕ giíi, nhÊt lμ nh÷ng n−íc lín, ®Òu s½n sμng gi¶i quyÕt nh÷ng xÝch mÝch gi÷a c¸c n−íc b»ng th−¬ng l−îng\". (2) ivC©U HáI Vμ BμI TËP 1. Tr×nh bμy vai trß, nhiÖm vô cña chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i. 2. Em h·y ph©n tÝch nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n trong chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña n−íc ta hiÖn nay. 3. Tr×nh bμy nh÷ng ph−¬ng h−íng c¬ b¶n ®Ó thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña Nhμ n−íc ta. 4. Em nhËn thøc nh− thÕ nμo vÒ chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i vμ cÇn lμm g× ®Ó thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i ? 5. Em h·y cho biÕt : HiÖn nay, n−íc ta cã quan hÖ víi bao nhiªu n−íc trªn thÕ giíi ? Nªu mét sè tæ chøc quèc tÕ toμn cÇu vμ khu vùc mμ n−íc ta cã quan hÖ hîp t¸c trªn c¸c lÜnh vùc mμ em biÕt. 6. H·y nªu mét sè thμnh tùu næi bËt vÒ ngo¹i giao cña n−íc ta trong n¨m võa qua. (1) §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam : V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toμn quèc lÇn thø X, S®d, tr. 114. (2) Hå ChÝ Minh : Toμn tËp, S®d, 2000, tËp 7, tr. 281. 118

Môc lôc Trang PhÇn mét 4 C«ng d©n víi kinh tÕ 13 27 Bμi 1. C«ng d©n víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ 36 Bμi 2. Hµng ho¸ - tiÒn tÖ - thÞ tr−êng 43 Bμi 3. Quy luËt gi¸ trÞ trong s¶n xuÊt vµ l−u th«ng hµng ho¸ 48 Bμi 4. C¹nh tranh trong s¶n xuÊt vµ l−u th«ng hµng ho¸ 56 Bμi 5. Cung - cÇu trong s¶n xuÊt vµ l−u th«ng hµng ho¸ Bμi 6. C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc 67 Bμi 7. Thùc hiÖn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn 73 81 vµ t¨ng c−êng vai trß qu¶n lÝ kinh tÕ cña Nhµ n−íc 90 95 PhÇn hai 101 C«ng d©n víi c¸c vÊn ®Ò chÝnh trÞ - x· héi 110 114 Bμi 8. Chñ nghÜa x· héi Bμi 9. Nhµ n−íc x· héi chñ nghÜa Bμi 10. NÒn d©n chñ x· héi chñ nghÜa Bμi 11. ChÝnh s¸ch d©n sè vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm Bμi 12. ChÝnh s¸ch tµi nguyªn vµ b¶o vÖ m«i tr−êng Bμi 13. ChÝnh s¸ch gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, khoa häc vµ c«ng nghÖ, v¨n ho¸ Bμi 14. ChÝnh s¸ch quèc phßng vµ an ninh Bμi 15. ChÝnh s¸ch ®èi ngo¹i 119

ChÞu tr¸ch nhiÖm xuÊt b¶n : Chñ tÞch Héi ®ång Thµnh viªn nguyÔn ®øc th¸i Tæng Gi¸m ®èc hoµng lª b¸ch ChÞu tr¸ch nhiÖm néi dung : Tæng biªn tËp phan xu©n thµnh Biªn tËp lÇn ®Çu : ph¹m quúnh – NguyÔn v¨n luü Biªn tËp t¸i b¶n : hoµng kim liªn ThiÕt kÕ s¸ch : nguyÔn kim toµn – ®inh thÞ xu©n dung Tr×nh bµy b×a : M¹nh døa Söa b¶n in : hoµng kim liªn ChÕ b¶n : c«ng ty cp dÞch vô xuÊt b¶n gi¸o dôc hµ néi gi¸o dôc c«ng d©n 11 M· sè : CH117T0 In........... b¶n (Q§ in sè : …….), khæ 17  24 cm. §¬n vÞ in : ................ ®Þa chØ ................ C¬ së in : ................. ®Þa chØ ............... Sè §KXB : 012020/CXBIPH/607869/GD Sè Q§XB : …../Q§-GD ngµy … th¸ng … n¨m .… In xong vµ nép l−u chiÓu th¸ng ..... n¨m ….. M· sè ISBN : 978-604-0-18886-1 120