ภูมิปัญญาท้องถิ่น ตำบลปง อำเภอปง จังหวัดพะเยา นายไทย ทิพย์เนตร

ขอ้ มูลภูมิปัญญาท้องถิน่ ตำบลปง อำเภอปง จงั หวัดพะเยา ช่ือภมู ิปัญญา คณะซอแสงไทย แสงแกว้ สาขาคลังภมู ิปญั ญา วฒั นธรรม สาขาของภูมปิ ญั ญาทอ้ งถ่นิ ดนตรี ขอ้ มูลพ้นื ฐาน รายบุคคล เจา้ ของภมู ปิ ญั ญาท้อถน่ิ /บุคคลคลังปญั ญา 1.ประวตั ิส่วนตวั ช่อื -นามสกุล นาย ไทย ทิพยเ์ นตร วัน/เดอื น/ปี เกดิ วันท่ี 29 พฤศจิกายน 2500 อายุ 63 ปี ภูมิลำเนาเกิด จังหวัดพะเยา ทอ่ี ยู่ 65/1 หมู่ 12 ตำบลปง อำเภอปง จังหวดั พะเยา รหัสไปรษณีย์ 56140 โทรศัพท์ 081-9801230 ไลน์ (Id) 0819801230 เฟซบ๊คุ คณะซอแสงไทย สายทพิ ย์ 2. ประวัติการศึกษา - จบระดบั มธั ยมศึกษาตอนต้น จาก กศน.อำเภอปง จังหวัดพะเยา 3. ประวตั กิ ารทำงาน - อาชีพส่วนตัว เกษตรกร - อาชีพด้านศลิ ปะ การแสดงพ้ืนบ้าน ขบั ร้องเพลงซอ 4. การสร้างสรรค์ผลงาน - แรงบันดาลใจ หรอื ความคดิ สรา้ งสรรค์ผลงานศลิ ปะ ย้อนกลับไปเมื่อสมัยตอนเป็นเด็ก ฐานะทางบ้านยากจน พี่น้องหลายคน ทำให้ต้องหาอาชีพเสริม นอกเหนือจากชว่ ยพอ่ แม่ทำการเกษตร วันหนึ่งมโี อกาสได้ไปงานวดั ไปนัง่ ฟงั การขบั ซอพ้นื เมือง เกดิ ความชอบ และสนใจอยากเรียนรู้การขับร้องซอพื้นเมือง อยากเป็นศิลปินซอพื้นเมือง จึงขอพ่อครูพร ช่วยสอนการขับซอ

พื้นเมือง ซึ่งเป็นครูสอนการขับซอพื้นเมืองในสมัยนั้น และมีความคิดว่าตนเองต้องได้เป็นศิลปินซอพื้นเมือง เพื่อให้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น ครอบครัวจะได้ไม่ต้องลำบาก และอยากสืบสานวัฒนธรรมซอพื้นเมือง โดยการ ถา่ ยทอดความรูป้ ระสบการณ์ เทคนคิ การซอพนื้ เมอื งใหก้ บั ลกู หลาน จากรนุ่ สู่รนุ่ ใหส้ บื ทอดตอ่ ไป - กระบวนการ / ข้ันตอนการสรา้ งสรรค์ผลงาน การสร้างสรรค์ผลงานการขับซอพื้นเมือง เริ่มต้นจากการจดบันทึกเรื่องราว ถ้อยคำที่ประทับใจ ต่างๆ มาจดบันทึกไว้เป็นบทกลอนหรือทำนองซอ เช่น งานปอยหลวง บวชนาค ขึ้นบ้านใหม่ ปอยเข้าสังข์ รดน้ำดำหัวผู้สูงอายุ เพื่อนำไปเผยแพร่ให้กับผู้ทีส่ นใจต่อไป จึงได้ไปติดต่อคณะครู โรงเรียนบ้านบุญเรือง ช่วย ประชาสัมพันธ์ หากเด็กนักเรียนคนไหนสนใจขับซอพื้นเมือง ให้ไปฝึกขับซอที่บ้าน โดยสอนให้ฟรี ไม่จำกัด จำนวนผู้เรยี น ไมจ่ ำกดั อายผุ ู้เรียน ในการสอนการขับซอพืน้ เมืองนั้น ไดเ้ ลือกเรื่องท่ีเคยรวบรวมเร่ืองราวต่างๆ ที่เคยบันทึกไว้ มาสอนเด็กๆ คัดออกมาเป็นเรื่อง แล้วค่อยๆ สอนให้เด็กๆ ฝึกขับซอพื้นเมือง และฝึกสอนการ ฟ้อนแง้น มีเด็กๆ มาเรียนประจำ 23 คน ซึ่งสามารถขับซอพื้นเมืองขั้นพื้นฐานได้ทุกคน และมีคนที่เรียนแล้ว ชำนาญการซอพนื้ เมือง จนได้ไปประกวดการขบั ซอพ้นื เมืองหลายเวที พร้อมทั้งไดร้ ับรางวลั มาด้วย - คณุ ค่าของงานศิลปะที่สรา้ งสรรค์ขน้ึ และความมีเอกลกั ษณ์เฉพาะท่ีโดดเดน่ การแสดงขับซอพื้นเมืองของคณะซอแสงแก้ว แสงไทยนั้น มีรูปแบบการขับซอทำนองครบถ้วน ตามหลักการขับซอพื้นเมือง เช่น ซอล่องน่านมีน่านหนึ่ง น่านรับแรง ซอพม่า ซอดาดแป่ ซอเสเลเมา ซอปั่น- ฝา้ ย ซอนา่ นสาม ในการแสดงขับซอพื้นเมืองแตล่ ะครง้ั นั้น คณะไดม้ กี ารฝึกสอน สรา้ งจติ สำนกึ รักในการขับซอ พื้นเมือง ให้กับสมาชิกในคณะซึ่งมีทั้งเด็กและผู้ใหญ่ ให้มีความรักความสามัคคี เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ต่อกัน มีการ วางแผนและแบ่งหนา้ ท่ีกนั อย่างชัดเจน จึงทำให้การแสดงการขับซอพื้นเมืองแตล่ ะครั้งเป็นไปดว้ ยความราบร่ืน ประกอบกับบุคลิกสว่ นตวั ของสมาชิกแต่ละคนอธั ยาศยั ดี จึงทำให้คณะซอแสงแก้ว แสงไทย เป็นที่นิยมของคน ท่วั ไป 5. การถ่ายทอดและเผยแพรข่ อ้ มลู ผลงานศิลปะ คณะซอแสงไทย แสงแกว้ มกี ารรบั งานขับซอพ้นื เมืองอย่างต่อเนื่อง เชน่ งานปอยหลวง บวชนาค ขึ้น บ้านใหม่ ปอยเข้าสังข์ รดน้ำดำหัวผู้สูงอายุ และได้มีการเผยแพร่กิจกรรมทางสื่อออนไลน์ เช่น เฟสบุค ไลน์ เป็นตน้ การเผยแพร่กจิ กรรม แพรภ่ าพสด ทางเฟสบุค คณะซอแสงไทย สายทิพย์

https://www.youtube.com/watch?v=D7vcST0X2O0 วันที่ 12 พฤษภาคม 2557 \"ซอพื้นเมือง คณะแสงไทย แสงแก้ว สายทิพย์ อ.ปงจ.พะเยา\"โครงการ รากวัฒนธรรม \"ของดีบ้านฉัน\" ระดับจังหวัดพะเยา เน่ืองในประเพณีไหว้สาพระเจ้าตนหลวง หรือ งานแปดเป็ง ณ วดั พระเจ้าตนหลวง https://www.youtube.com/watch?v=8dsk7AbKyUM ซอเทดิ พระเกียรติพระบามสมเดจ็ พระเจา้ อย่หู วั รชั กาลท่ี 9 – ซอลอ่ งนา่ นคณะแสงไทย สายทพิ ย์ เมื่อวนั ท่ี 5 ธันวาคม พ.ศ.2559 และออกอากาศทางสถานีวิทยุโทรทศั นช์ ุมชนช่องพะเยาทวี ี

https://www.youtube.com/watch?v=rmcP60Wuq-E วันท่ี 8 ก.ค. 2560 ประกวดการขบั ซอลา้ นนา ครั้งที่ 2 รอบชิงชนะเลศิ ซอปนิ - คณะแสงไทย ศนู ย์การเรยี นรพู้ ่อครไู ทย ไดร้ ับรางวัลขนะเลิศอนั ดบั 1 https://www.youtube.com/watch?v=Mu4Q04kjNUA วันท่ี 29 ม.ค. 2560 ซอล่องนา่ น ดาปอยบวชพระ บ้านแฮะ ปง พะเยา ตอนท่ี 1/2

6. การทำคณุ ประโยชน์เพื่อสงั คม คณะซอแสงไทย แสงแก้ว มีความเป็นอยู่ที่เรียบง่าย ยึดหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในการดำเนิน ชวี ิต มีจติ สาธารณะชอบชว่ ยเหลือผูอ้ ่ืน จงึ ไดท้ ำประโยชน์แก่สังคม ดังนี้ - สอนการขบั ซอพื้นเมืองฟรี ให้แก่ เด็กนกั เรยี นโรงเรียนบ้านบุญเรือง ผู้สงู อายุบ้านดู่ และผู้ที่สนใจ ท่ัวไป - แสดงการซอพื้นเมือง โดยไม่คิดค่าตอบแทน ในงานปอยหลวงต่าง ๆ เช่น การทอดผ้าป่า การ ฉลองวิหาร กิจกรรมรดน้ำดำหวั ผสู้ งู อายุ งานบวชนาค เป็นต้น ภาพกิจกรรมทำคณุ ประโยชนเ์ พ่ือสงั คม

ภาพกจิ กรรมทำคณุ ประโยชนเ์ พื่อสงั คม

7. ชีวติ ปัจจุบนั ปัจจุบันคณะซอแสงแก้ว แสงไทย ก็ยังรับงานซอพื้นเมืองเหมือนเดิม และยังคงสร้างสรรค์ผลงานโดย การพัฒนาสมาชิกในคณะ ด้านการเพิ่มทักษะขับซอพื้นเมืองให้ดียิ่งขึ้นอยู่เสมอ และปรับเนื้อหาบทกลอนซอ ให้เข้ากับสถานการณ์ในปัจจุบัน อีกทั้งยังคงสอนการขับซอให้กับผู้ที่สนใจ เพื่อเป็นการสืบสานการขับซอ พื้นเมอื งต่อไป 8. ผลงานดเี ด่นทีน่ ำเสนอ - ชอื่ ผลงาน การประกวดขับซอลา้ นนา ประเภท ซอปิน - เทคนิคการสร้างผลงาน - สรา้ งจติ สำนึกทีด่ แี ละรักในการขับซอพ้ืนบา้ น เพอ่ื สืบสานการขบั ซอพน้ื บา้ นตอ่ ไปในอนาคต - เทคนิคการสอนขบั ซอพ้ืนบ้าน ใชว้ ิธีการทบทวนและฝึกบ่อย ๆ เพือ่ ฝึกความจำจะได้ไม่ลืม และเน้น การกำหนดลมหายใจในการเปล่งเสยี งออกมา เพอ่ื ไม่ให้จังหวะการขบั ซอตดิ ขดั - เทคนคิ ทใ่ี ช้ในการสอนฟ้อนแง้น คอื ค่อย ๆ ฝึกการวางทา่ การฟ้อนแตล่ ะท่า อย่างชา้ ๆ แต่สวยงาม อกี ทง้ั เนน้ จังหวะในการฟ้อนใหเ้ ข้ากับดนตรี ฝึกบ่อย ๆ จนชำนาญ

- ระยะเวลาการสร้างผลงาน เริ่มสอนการขับซอพื้นเมือง และการฟ้อนแง้นให้กับสมาชิกที่ประกวดขับซอ ล้านนา ตง้ั แตต่ ้นปี 2559 เป็นต้นมา - สถานทปี่ ระกวดการแสดง ศนู ย์ประชมุ และแสดงสินคา้ นานาชาติ เชียงใหม่ สถานท่ตี งั้ คณะซอแสงไทย แสงทิพย์ 65/1 หมู่ 12 ตำบลปง อำเภอปง จังหวัดพะเยา รหสั ไปรษณยี ์ 56140