ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ - ΤΕΥΧΟΣ 8ο

ISSN: 2459-4253 2©2018, ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ Ηλεκτρονική διεύθυνση περιοδικού: http://schoolpress.sch.gr/peirkmania/ ΤΕΥΧΟΣ 8ΟΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥΔιευθυντής: Μανόλης ΚαρτσωνάκηςΙ. Κορνάρου, Εσταυρωμένος, 71503 Ηράκλειο ΚρήτηςΤηλ.: 2810-260663 • Fax: 2810-252298Web site: http://gympira.datacenter.uoc.gr • e-mail: [email protected]ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣΒάλια Πιτερού • Ασημένια Χαρκιωτάκη • Νίκος Ψαρουδάκης • Χαρά ΜαρκάκηΜΙΚΡΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ «ΕΝ ΤΑΞΕΙ»Αντώνης Αγγελιδάκης • Δανάη Αδαμάκη • Μωυσής Αμπουσαχίν • Μιχάλης Βρέντζος• Άννα Γιαλιτάκη • Μαρία Γιαννακάκη • Ευγενία Δρετάκη • Αναστασία Ζωάκη •Μιχαέλα Κακουλάκη • Παύλος Καλφόγλου • Αφροδίτη Κανάκη • ΙωάνναΚαραμήτρου • Μιχάλης Κασωτάκης • Μάρα Κοκολάκη • Νίκος Κουβιδάκης •Εριέττα Κουρούκλη • Νεφέλη Κουρουπάκη • Λίνα Κυριακάκη • Εύα Μακρή •Ηλιάνα Μακρή • Στέλλα Μανωλίτση • Κατερίνα Μαρή • Ελεάνα Μαρινάκη • ΜάνοςΜαστρονικόλας • Σοφία Μεταξά • Πόπη Μπαντουβάκη • Μαρινέλλα Μποτσάκη •Μάγια Παπαδοπούλου • Γρηγόρης Παπαδοσπυριδάκης • Ιωάννα Παπασπηλίου •Μαριλίν Πεδιαδιτάκη • Μενέλαος Πρασανάκης • Ελένη Στεφανάκη • Αυγή Συνάνη •Νίκος Σωμαράκης • Αναστασία Τριανταφυλλίδη • Ρομπέρτο Τσούρρη • ΑθανασίαΦαφαλάκηΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑΛίνα Κυριακάκη • Εύα Μακρή • Στέλλα ΜανωλίτσηΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑΑναστασία ΖωάκηΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥΛίνα Κυριακάκη • Εύα Μακρή • Μάνος ΜαστρονικόλαςΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ FLIP BOOKΠαύλος Καλφόγλου • Μενέλαος ΠρασανάκηςΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣΧαρά Μαρκάκη (Υποδιευθύντρια) [εκδηλώσεις σχολείου] • Μάρα Κοκολάκη • ΛίναΚυριακάκη • Εύα Μακρή • Στέλλα Μανωλίτση • Πόπη ΜπαντουβάκηΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗΆννα Γιαλιτάκη • Αφροδίτη Κανάκη • Εριέττα Κουρούκλη • Λίνα Κυριακάκη • Εύα Μακρή •Στέλλα Μανωλίτση • Μιχάλης ΠεδιαδιτάκηςΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 3

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑE D I T O R I A L..............................................................................................................................5Οι πρώτοι και οι τελευταίοι παλμοί συναισθημάτων γραμμένοι στα θρανία ..............................................6 Λίγα λόγια από τον Διευθυντή ...............................................................................................................7 Ξεκινώντας το Γυμνάσιο....................................................................................................................... 8 Αποχαιρετώντας το Γυμνάσιο ............................................................................................................. 11Φιλία....................................................................................................................................................... 16Περήφανα φτερουγίσματα ....................................................................................................................... 16Αγώνας χρόνου ....................................................................................................................................... 17Διαδίκτυο: ο καλύτερος φίλος των εφήβων; Μια έρευνα που σοκάρει .................................................... 18Χρησιμοποίησε εσύ το Διαδίκτυο και όχι το Διαδίκτυο εσένα.................................................................. 21Μόνη....................................................................................................................................................... 25Με αντίπαλο τον εαυτό μου ..................................................................................................................... 26Τι λαχταρώ;............................................................................................................................................. 29Είμαστε στο ΕΜΕΙΣ και όχι στο ΕΓΩ ..................................................................................................... 30Εγωιστές….............................................................................................................................................. 32Ο χρόνος … ............................................................................................................................................ 33Η στιγμή .................................................................................................................................................. 34Αφιέρωμα στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ................................................................................................... 35 ΒΟΡΙΖΑ: ένα χωριό αγωνιστών ......................................................................................................... 36 Οι λέξεις γίναν άνθρωποι και οι άνθρωποι αναμνήσεις...................................................................... 38 Μια αυτοθυσία σ΄ εκείνα τα δύσκολα χρόνια ...................................................................................... 40 Ο παππούς, το σπίτι και ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος............................................................................ 41 Το τελευταίο σημείωμα ....................................................................................................................... 43Μην κλαις… ............................................................................................................................................ 44Το σακί με τα φλουριά............................................................................................................................. 45Αναζητώντας τα νοήματα ........................................................................................................................ 46Οι «μεταλλικές» αποχρώσεις της ρομποτικής.......................................................................................... 47Η επιστήμη και ο επιστήμονας................................................................................................................. 51Θύελλα συναισθημάτων ......................................................................................................................... 52Άσε με να ζήσω ....................................................................................................................................... 53Survivors στους πνεύμονες της Γης ......................................................................................................... 54Είτε εδώ είτε εκεί .................................................................................................................................... 59Μια συνέντευξη που στάζει μέλι .............................................................................................................. 60Το νόημα του παραμυθιού ....................................................................................................................... 63Το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο … και η μόδα από την ντουλάπα! ...................................................... 64Ξενάγηση στον φωτο-καταπληκτικό κόσμο των στιγμών......................................................................... 66ΕΝΑ «ΝΟΣΤΙΜΟ» ΤΑΞΙΔΙ… ................................................................................................................. 67 ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΗ ....................................................................................................................................... 68 ΑΡΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΗ ...................................................................................................................................... 69 ΒΕΛΓΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΗ .......................................................................................................................................... 70 ΡΩΣΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΗ ............................................................................................................................................ 71 ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΗ ....................................................................................................................................... 72Διαβάσαμε και σας προτείνουμε.............................................................................................................. 74 ΟΛΙΒΕΡ ΤΟΥΙΣΤ ................................................................................................................................................ 74 ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΕΤΡΑΔΙΟ .................................................................................................................................. 75 ΧΙΟΝΙ ΣΑΝ ΣΤΑΧΤΗ.......................................................................................................................................... 76Κινηματογράφος...................................................................................................................................... 78 Lego NINJAGO the movie................................................................................................................................... 78 STAR WARS: THE LAST JEDI ........................................................................................................................... 79 JUMANJI: WELCOME TO THE JUNGLE......................................................................................................... 80ΓΡΙΦΟΙ................................................................................................................................................... 83ΑΝΕΚΔΟΤΑ ............................................................................................................................................ 83ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 4

EDITORIAL Αγαπητοί αναγνώστες, Φέτος διανύουμε την 5η χρονιά έκδοσης του περιοδικού μας. Είναι σπουδαίοπως και παιδιά και εκπαιδευτικοί επιδίδονται με μεράκι σε αυτό το δημιουργικόεγχείρημα. Κάθε χρόνο κερδίζουμε σε εμπειρία και γνώση, πράγμα που μας οδηγεί στηναυτοκριτική και στην προσπάθεια για διαρκή βελτίωση. Τα παιδιά - αλλά και οι εκπαιδευτικοί - ξεχνούν την ύλη των μαθημάτων, ταδιαγωνίσματα, τις «μαθητικές υποχρεώσεις», και καταπιάνονται με άρθρα,συνεντεύξεις, ποίηση, εκφράζοντας τις ευαισθησίες, τους προβληματισμούς και ταόνειρά τους. Έτσι, το περιοδικό μας αποτελεί έναν δίαυλο προκειμένου να επικοινωνήσουνοι μαθητές τις ανησυχίες, τις σκέψεις και τις ελπίδες τους. Οι φετινοί επίδοξοιδημοσιογράφοι μας είναι παιδιά με πολλή όρεξη, με ενδιαφέρουσες και πρωτότυπεςιδέες, και με τον ενθουσιασμό της ηλικίας που δύσκολα τιθασεύεται - ευτυχώςβέβαια. Στο τεύχος αυτό θα διαβάσετε για τα συναισθήματα των μαθητών που ήρθανγια πρώτη φορά στο γυμνάσιο αλλά και τα συναισθήματα των παιδιών που τοαποχαιρέτησαν. Θα συναγάγετε τα δικά σας συμπεράσματα από την έρευνα πουδιεξήγαγαν οι μαθητές για το διαδίκτυο και που μάλλον θα σας ταρακουνήσει. Θαμάθετε περισσότερα απ’ όσα νομίζετε ότι ξέρετε για τον διαδικτυακό εκφοβισμό καιγια το πώς θα προστατευτείτε. Θα προβληματιστείτε με άρθρα και ποιήματα πουέχουν ως θέμα τις εσωτερικές συγκρούσεις των εφήβων. Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναιτο αφιέρωμα στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο με αυθεντικές μαρτυρίες και φωτογραφικόυλικό, καθώς και οι συνεντεύξεις με θέματα όπως η ρομποτική, η φωτογραφία, έναταξίδι στον Αμαζόνιο και η μελισσοκομία. Θα σας ταξιδέψουμε και σε νοστιμιές απ’όλο τον κόσμο με συνταγές για κάθε ουρανίσκο. Θα σας προτείνουμε ταινίες καιβιβλία για μικρούς και μεγάλους. Ευφάνταστα είναι και τα παραμύθια και διηγήματαπου θα διαβάσετε, ενώ ένα ευχάριστο διάλειμμα στην καθημερινή ρουτίνα θααποτελέσουν κάποια περίεργα του κόσμου μας που θα σας εκπλήξουν, οι γρίφοι καιτα ανέκδοτα. Ελπίζουμε πραγματικά να γίνει το περιοδικό μας βήμα πολιτισμού, γνώσης,κοινωνικής ευαισθησίας, δημιουργικότητας. Οι υπεύθυνοι καθηγητές Βάλια Πιτερού Ασημένια Χαρκιωτάκη Νίκος Ψαρουδάκης Χαρά ΜαρκάκηΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 5

Οι πρώτοι και οι τελευταίοι παλμοί συναισθημάτων γραμμένοι στα θρανία Όσο η ζωή μας κυματίζει σαν τη θάλασσα κι όσο εμείςκοπιάζουμε στη δική μας βάρκα να φτάσουμε στον προορισμό μας,ερχόμαστε αντιμέτωποι με φουρτούνες αλλά και όμορφα τοπία πουμας μαγεύουν. Η διαδρομή μας δεν θα ήταν εύκολη, αν δίπλα μαςδεν ήταν οι συνοδοιπόροι μας, που μας βοηθούν σε κάθε μας βήμα.Και μοιάζουν με ταξιδιώτες οι μαθητές που με αγωνία και επιμονήαρχίζουν το ταξίδι τους, ενώ άλλοι συνταξιδιώτες τους φτάνουν στονπροορισμό τους φορτωμένοι με αναμνήσεις και εμπειρίες, που σαντο μολύβι που έγραφε στα μπλε τετράδια τους, είναι γραμμένεςβαθιά στην ψυχή τους.Σχέδιο: Λίνα Κυριακάκη Γ2 6 ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ

Λίγα λόγια από τον Διευθυντή Αγαπητοί μαθητές, Σας καλωσορίζω σε ένα ακόμα εξαιρετικό τεύχος του περιοδικού τουσχολείου μας! Τα τελευταία χρόνια τείνει να γίνει παράδοση η παρουσίαση των τευχών τουπεριοδικού μας και πολλοί το περιμένουν και μας πιέζουν ευχάριστα για τηνκυκλοφορία του. Το Πειραματικό Γυμνάσιο Ηρακλείου προσφέρει, πέρα από τα μαθήματα τουαναλυτικού προγράμματος, μια σειρά από ευκαιρίες και δραστηριότητες με σκοπότην όσο το δυνατό πληρέστερη ανάπτυξη δεξιοτήτων και ικανοτήτων των μαθητώντου. Οι μαθητές και οι μαθήτριες των μεγαλύτερων τάξεων μάς ξέρουν, μάςβλέπουν ότι όλοι μας εργαζόμαστε με ενθουσιασμό και διάθεση, ώστε να τους/τιςβοηθήσουμε να εντάσσονται με ενεργητικό τρόπο στη σχολική κοινότητά μας και ναυπηρετούν τους στόχους που τίθενται, να αγωνίζονται για την προσωπική τουςανάπτυξη και την ανίχνευση των ικανοτήτων τους, αναδεικνύοντας αρχές και αξίεςπου θα πρέπει να τους/τις συνοδεύουν στη ζωή τους, να συμμετέχουν με επιτυχίαστην ακαδημαϊκή προετοιμασία, στον αθλητισμό, τη μουσική και τις εικαστικέςτέχνες: με άλλα λόγια να αναζητούν διαρκώς και να βρουν τα σημεία που συνδέουντη μάθηση με τις ανάγκες της καθημερινής ζωής τους. Τώρα είναι η ώρα να απευθυνθούμε και στους νέους μαθητές μας, της Α΄τάξης, και να τους πούμε ότι βρίσκονται σε ένα σχολείο που έχει σκοπό να μάθουν οιμαθητές του για τους άλλους και τον κόσμο γύρω τους, αλλά και να κατανοήσουν τονεαυτό τους και ότι μπορούν να κάνουν τη διαφορά, όπου και αν βρίσκονται, ναγαλουχήσει τις ικανότητες τους, για να αλληλεπιδρούν αποτελεσματικά με τουςάλλους, αλλά και να δρουν ανεξάρτητα με εμπιστοσύνη στον εαυτό τους∙ νααποκτήσουν την αγάπη για τη μάθηση, να αναπτύξουν τις γνώσεις, τις δεξιότητες καιτις αξίες, για να επικοινωνούν, να βρίσκουν λύσεις και να καινοτομούν, ναενισχύσουν την κριτική σκέψη τους, την επινοητικότητα και τη δημιουργικότητάτους. Είστε σε ένα σχολείο με λαμπρή ιστορία, συναρπαστικό παρόν και πολλάυποσχόμενο μέλλον! Ζήστε το!!! Μανόλης Καρτσωνάκης Διευθυντής Πειραματικού Γυμνασίου Ηρακλείου.ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 7

Οι πρώτοι και οι τελευταίοι παλμοί συναισθημάτων γραμμένοι στα θρανία Ξεκινώντας το Γυμνάσιο Αξιότιμοι καθηγητές, Θέλω τόσα πολλά να πω που δεν ξέρω από πού να αρχίσω. Θυμάμαι κάποιεςαπό τις σκέψεις και τα συναισθήματα που είχα, όταν βρέθηκα για πρώτη φορά στοΓυμνάσιο. Η μετάβαση αυτή με βρήκε με ανάμεικτα συναισθήματα. Ένιωθα χαρά καιενθουσιασμό για το καινούριο περιβάλλον, καθώς και ανυπομονησία για τα μυστήριατου μέλλοντος. Παράλληλα όμως με είχε κυριεύσει φόβος για το άγνωστο, άγχος καινευρικότητα, αλλά κυρίως μελαγχολία. Ουσιαστικά ένιωθα σαν να έχανα ένα κομμάτιτης ζωής μου, και μαζί του τους παλιούς μου φίλους και όλη την παιδική μου ηλικία:την ανεμελιά, τον αυθορμητισμό μου. Έπρεπε να πω «Αντίο» στην παιδικότητά μουκαι να κάνω ένα τολμηρό βήμα προς την ωριμότητα. Στο Γυμνάσιο χρειάστηκε ναπροσαρμοστώ στα νέα δεδομένα, στο νέο περιβάλλον, γνωρίζοντας άγνωστουςσυμμαθητές και καθηγητές. Οι ρυθμοί του Γυμνασίου είναι πιο γρήγοροι, ταμαθήματα, οι εργασίες και οι απαιτήσεις πολλαπλασιάστηκαν, και τα περιθώρια τουελεύθερου χρόνου μου στένεψαν. Θα ήθελα στο Γυμνάσιο να μπορέσω να οικοδομήσω μια σωστή,ισορροπημένη προσωπικότητα, και να αποκτήσω εσωτερική γαλήνη, χωρίς να μεκαταβάλλει το άγχος. Επίσης, να αποκτήσω ισχυρές βάσεις για το μέλλον, να έχω τααπαραίτητα εφόδια για το Λύκειο. Θέλω να κάνω περήφανο τον εαυτό μου καιθέτοντας στόχους να γίνομαι ολοένα και καλύτερη. Εύχομαι η ζωή μου στο Γυμνάσιο να είναι γεμάτη χαρές. Να διευρύνω τιςγνώσεις μου και να ανοίξω τους ορίζοντές μου. Να αναπτύξω τις ικανότητες μου, νααποκτήσω οράματα, στόχους για τη ζωή μου και για τον επαγγελματικόπροσανατολισμό μου. Πιστεύω ότι το Γυμνάσιο θα με ωθήσει, ώστε να καταφέρω νακάνω τα όνειρά μου πραγματικότητα. Με απέραντη εκτίμηση Ηλιάνα Μιχαέλα Μακρή (Α2)ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ Γράφτηκε στο πλαίσιο του μαθήματος της Γλωσσικής Διδασκαλίας με υπεύθυνη καθηγήτρια την κ. Διονυσία Μαράκη. 8

Οι πρώτοι και οι τελευταίοι παλμοί συναισθημάτων γραμμένοι στα θρανία Ξεκινώντας το Γυμνάσιο Ηράκλειο, 18 Οκτωβρίου 2017 Αξιότιμοι κύριοι καθηγητές, Ως μαθήτρια της Α΄ τάξης του Γυμνασίου, αισθάνομαι την ανάγκη ναμοιραστώ μαζί σας τον ενθουσιασμό και τη χαρά που νιώθω αυτές τις λίγες μέρες πουβρίσκομαι κοντά σας. Το Γυμνάσιο είναι πολύ διαφορετικό από το Δημοτικό. Συνειδητοποίησα απότις πρώτες μέρες ότι το διάβασμα είναι πιο απαιτητικό. Ωστόσο αξίζει τον κόπο,επειδή μαθαίνεις πολύ ενδιαφέροντα πράγματα. Η εναλλαγή των καθηγητών σε κάθεμάθημα το κάνει πιο ελκυστικό και συναρπαστικό. Τις πρώτες μέρες ήμουν πολύαγχωμένη για την απόδοσή μου στα μαθήματα, καθώς και λυπημένη, αφούαποχωρίστηκα τους παλιούς μου συμμαθητές. Ωστόσο στο νέο μου τμήμα γνώρισακαινούρια παιδιά, πολύ φιλικά και αστεία. Ακόμα, η μετάβαση μου στην επόμενηβαθμίδα εκπαίδευσης με κάνει να νιώθω πιο ώριμη και δυνατή. Καταλαβαίνω ότι οι καθηγητές και το οικογενειακό μου περιβάλλονπροσδοκούν πολλά από εμένα ως μαθήτρια του Γυμνασίου. Ταυτόχρονα, κι εγώπεριμένω από εμένα αυτά τα τρία χρόνια να αποκτήσω γνώσεις και να καλλιεργήσωαρχές και αξίες, ώστε να αναπτύξω σωστά και ολοκληρωμένα την προσωπικότητάμου. Προσδοκώ από τους καθηγητές μου πραγματικό ενδιαφέρον και μετάδοσηγνώσεων με προθυμία. Τέλος, θα νιώσω κερδισμένη, αν αποκτήσω αληθινούς φίλους,πραγματικό θησαυρό για μια ζωή. Σας ευχαριστώ για τον χρόνο που αφιερώσατε για την ανάγνωση τηςεπιστολής μου. Με εκτίμηση, Ιωάννα Παπασπηλίου (Α4)ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ Γράφτηκε στο πλαίσιο του μαθήματος της Γλωσσικής Διδασκαλίας με υπεύθυνη καθηγήτρια την κ. Διονυσία Μαράκη. 9

Οι πρώτοι και οι τελευταίοι παλμοί συναισθημάτων γραμμένοι στα θρανία Ξεκινώντας το Γυμνάσιο Αξιότιμοι καθηγητές, Ονομάζομαι Αθανασία Φαφαλάκη και είμαι 12 ετών. Με όλο το θάρρος καιτον σεβασμό, σας γράφω αυτή την επιστολή, για να σας περιγράψω τις σκέψεις καινα μοιραστώ μαζί σας τα συναισθήματά μου για τη μετάβασή μου στο γυμνάσιο.Επίσης, πρόκειται να σας εκμυστηρευτώ τις προσδοκίες που έχω από τη φοίτησή μουσ’ αυτό. Την πρώτη μέρα που μπήκα στο γυμνάσιο παρατήρησα δίπλα μου παιδιάτρομαγμένα. Κάποια είχαν βρει ήδη την παρέα τους, ενώ εγώ ήμουν φοβισμένη καιαγχωμένη για το τι θα συμβεί κατά τη νέα σχολική χρονιά. Δηλαδή φέτος ξεκίνησααπ’ την αρχή, όπως την πρώτη φορά που πήγα σχολείο. Καινούργιοι καθηγητές,καινούριες παρέες, νέοι φίλοι, ακόμα και καινούριο κτήριο. Είμαι πολύ περίεργη ναγνωρίσω τους καθηγητές μου. Μήπως είναι πολύ αυστηροί; Θα είναι φιλικοί μαζί μουή απότομοι και νευρικοί; Όλα αυτά τα ερωτήματα είχα στο μυαλό μου μέχρι που ήρθεη ώρα να μπω στη νέα μου τάξη. Βρήκα ένα θρανίο στη δεύτερη σειρά και κάθισαμόνη μου, διότι δεν ήξερα κανέναν. Τα περισσότερα παιδιά κάθονταν με τον φίλοτους ή τη φίλη τους. Γι΄ αυτό στεναχωρήθηκα λίγο. Ευτυχώς η υπεύθυνη της τάξηςμας, κ. Μαράκη, με έκανε να νιώσω άνετα, οπότε δεν με ένοιαξε και πολύ που ήμουνμόνη. Μας εξήγησε γενικά πώς λειτουργεί το σχολείο και επιπλέον μας περιέγραψεμε λίγα λόγια το κτήριο εξωτερικά και εσωτερικά. Με τον καιρό τα συναισθήματα του φόβου και του άγχους ανήκαν πλέον στοπαρελθόν. Τώρα πια στην καρδιά μου είχαν αντικατασταθεί με συναισθήματαανακούφισης, χαράς, ψυχικής ηρεμίας που συνδυάζονται με προσδοκίες και όνειρα.Επιθυμώ οι φιλίες με τους νέους φίλους μου να κρατήσουν για πάντα. Εκτός απ’αυτό, θέλω να γνωρίσω καλύτερα τους καθηγητές μου και να με γνωρίσουν κιεκείνοι. Επίσης, για φέτος, προσδοκώ να τελειώσω την τάξη με έναν πολύ καλόβαθμό και να συνεχίσω να περνώ όμορφα σε αυτό το σχολείο. Όλα αυτά ελπίζω να πραγματοποιηθούν. Πιστεύω πως, αν προσπαθήσω λίγο,θα τα καταφέρω. Ευχαριστώ πολύ που διαβάσατε τις εντυπώσεις μου και τασυναισθήματά μου για το νέο σχολείο μου! Με εκτίμηση, Αθανασία Φαφαλάκη (Α3)ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ Γράφτηκε στο πλαίσιο του μαθήματος της Γλωσσικής Διδασκαλίας με υπεύθυνη καθηγήτρια την κ. Διονυσία Μαράκη. 10

Οι πρώτοι και οι τελευταίοι παλμοί συναισθημάτων γραμμένοι στα θρανία Αποχαιρετώντας το Γυμνάσιο του Αντώνη Αγγελιδάκη (Π.Γ.Λ.Η.) Πρώτη μέρα στο Γυμνάσιο. Σχεδόν όλοι νομίζαμε ότι δεν ήταν μεγάλη αλλαγή. «Απλά οι βαθμοί είναι μέχρι το 20, έχουμε διαφορετικό καθηγητή για κάθεμάθημα και στο τέλος της χρονιάς γράφουμε εξετάσεις». Έτσι είχα απαντήσει στηθεία μου, όταν με ρώτησε αν πιστεύω ότι έχει διαφορά το Δημοτικό από το Γυμνάσιο. Οι περισσότεροι πέρασαν την πόρτα του Γυμνασίου τον Σεπτέμβρη έχονταςακόμη στο μυαλό τους αναμνήσεις από το Δημοτικό. Θυμάμαι ακόμη ότι στη γιορτήτου Δημοτικού το καλοκαίρι όλοι κλαίγαμε που θα φεύγαμε. Ξεχάστηκε όμωςγρήγορα. Το Γυμνάσιο φρόντισε να καλύψει το κενό - και με το παραπάνω. Τα τρία χρόνια του Γυμνασίου είναι τα καλύτερα. Και αν εσύ που διαβάζειςτώρα αυτό το άρθρο είσαι απορημένος, θα με καταλάβεις, όταν τελειώσεις τοΓυμνάσιο. Έτσι έγινε και μ’ εμένα, με όλη την παρέα μου, και πιστεύω με τουςπερισσότερους. Μπορεί τα πράγματα στο Λύκειο να είναι πιο «χαλαρά» -έως τώρατουλάχιστον-, αλλά τίποτα δεν μπορεί να συγκριθεί με τις εμπειρίες που αποκομίζεικανείς από το Γυμνάσιο. Το Γυμνάσιο είναι εκείνο που σου μαθαίνει πραγματικά πώςνα συμπεριφέρεσαι στους μεγαλύτερους, σου μαθαίνει τρόπους να προσαρμόζεσαι σεδιάφορες καταστάσεις και να καταλαβαίνεις τα «κουμπιά» του άλλου, ώστε να μην«σε βάλει στο μάτι»(!). Φίλοι μου, το Γυμνάσιο είναι μια εμπειρία, την οποία θα πρέπει να ζήσεικανείς πραγματικά και να μην την αφήσει να περάσει ανεκμετάλλευτη.ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ Σχέδιο: Στέλλα Μανωλίτση Γ3 11

Οι πρώτοι και οι τελευταίοι παλμοί συναισθημάτων γραμμένοι στα θρανία Αποχαιρετώντας το Γυμνάσιο του Μωυσή Αμπουσαχίν (Π.Γ.Λ.Η.) Προτού ξεκινήσω να αναφέρω το τι αποκόμισα από το Γυμνάσιο, οφείλω ναμεταδώσω ένα μήνυμα σε εσένα, που τώρα βρίσκεσαι στο σχολείο, όπου κάποτεφοιτούσα κι εγώ. Οι τρεις αυτές χρονιές σηματοδοτούν τη δική σου προεφηβεία,γεγονός που σημαίνει ότι έχεις ακόμη να αντιμετωπίσεις πολλά. Όσο βιώνειςκαταστάσεις και συναισθήματα έντονα, θυμήσου να αντιμετωπίζεις τη ζωή σου μεχαρά και χαμόγελο, που αρμόζουν σε αυτό που ονομάζουμε «παιδική ηλικία». Αςτοποθετήσουμε τις τυπικότητες και τα πρέπει στην άκρη, χωρίς όμως να μείνουνπαραμελημένα στο τέλος. Και αυτό γιατί, ως γνωστόν, χτίζεις το μέλλον σου απόνωρίς. Θα χρειαστείς δύναμη, για να αντιμετωπίσεις ό,τι χειρότερο σε βρει σταεπόμενα τρία σου χρόνια στο Λύκειο. Και τη δύναμη αυτή θα τη βρεις ανενστερνιστείς τα αισθήματα που θα αναδείξουν το μεγαλείο της προσωπικότητας καιτου χαρακτήρα που κρύβεις/δείχνεις. Αναφέρομαι σαφώς στα βαθύτερασυναισθήματα που κρύβονται μέσα σου, τα οποία εσύ και οι φίλοι σου μπορείτε να ταωθήσετε προς την επιφάνεια. Η χαρά, η αγαλλίαση, η ελπίδα, το θάρρος είναι αισθήματα αληθινά, που σεαγγίζουν και σου δίνουν δύναμη μέχρι το κάθε τέλος που θέτεις στη ζωή σου.Βασισμένος σε αυτά, βάζεις νέους στόχους, φτάνεις στο τέλος τους, και πάλι ξανάαπό την αρχή. Βρες τον τρόπο να φτάσεις στις Ιθάκες σου. Όταν τελειώσεις τοΓυμνάσιο, θα νιώσεις ότι έχεις αλλάξει. Κάθε φορά που θα το νιώθεις, θα είναι προςτο καλύτερο. Θα ζητηθεί να περιγράψεις κι εσύ κάποτε τις εμπειρίες σου από το Γυμνάσιο.Το τι αποκόμισες. Τι σου έμεινε. Δεν αναφέρομαι στις γνώσεις που κέρδισες, σπάνιαθα περισσέψουν αρκετές μετά από το τρίμηνο του καλοκαιριού, όταν ξεκινήσει τοΛύκειο. Ελπίζω ότι θα ονομάσεις με ειλικρίνεια μια σειρά από αναμνήσεις, νιώθονταςπερηφάνια πολλή. Αυτά είναι ό,τι συνειδητοποίησα με το τέλος του. Αλλά και ό,τιπροσπαθώ να μεταδώσω σε εσένα τη στιγμή αυτή. Θυμάμαι ακριβώς τη μέρα που πρωτο-πάτησα το πόδι μου στο Γυμνάσιο,έναν χώρο άγνωστο για εμένα και άλλα ενενήντα πέντε παιδιά. Όλα τα αυτοκίνηταείχαν στενέψει τον δρόμο στο μισό του. Κάθε φορά που κάποιος γονέας ή κάποιοπαιδί έκλεινε την πόρτα του αμαξιού, μου δημιουργούσε ένα τρελό άγχος. Άγχος γιατο τι θα ακολουθήσει στη συνέχεια, τι έκβαση θα πάρει η ιστορία μου, πώς θα τηναλλάξω, ώστε να έχει το επιθυμητό για μένα τέλος. Η μετάβαση από το Δημοτικόπρος το Γυμνάσιο ήταν ομαλή. Είχα αναπτύξει την απαραίτητη «αναισθησία», ώστενα βιώσω την αλλαγή ψύχραιμα. Βέβαια, για να γίνω πιο σαφής, έτσι πίστευα. ΓιατίΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 12

μόλις πέρασα την είσοδο, σκούντηξα έναν φίλο μου λέγοντας «Να τους πω να μαςγυρίσουν πίσω στο Δημοτικό;». Τα χρόνια πέρασαν τόσο γρήγορα και για την ακρίβεια δεν κατάλαβα πώς.Έγιναν τόσα πολλά σε ένα τόσο μικρό χρονικό διάστημα, το επίπεδο του σασπένςδεχόταν αυξομειώσεις συνέχεια. Όπως βλέπω τα πράγματα τώρα, το Γυμνάσιο ήτανκάτι λιγότερο και από τις διακοπές των Χριστουγέννων, απλά με περισσότεραμελομακάρονα. Το μάθημα και οι καθηγητές δεν μπορούν να συγκριθούν εύκολα μεκάτι ανάλογο. Η σχέση μεταξύ μαθητών και καθηγητή ήταν τέτοια, που μπορώ να πωότι μου έχουν λείψει μέχρι και οι ωριαίες αποβολές. Όσο τρελό και αν ακούγεταιαυτό. Η πιο δυνατή στιγμή του τέλους ήταν το τραγούδι των Συμμαθητών,αφιερωμένο στην περσινή τρίτη τάξη, στη γιορτή του Ιουνίου, συνοδευόμενο απόεικόνες και εμπειρίες. Πιστεύω τραγουδούσα σαν μανιακός παράφωνος. Δεν ήθελανα αποχωριστώ την τότε κατάσταση. Προτιμούσα να τη συνεχίσω όσο γίνεται, μενέους στόχους κάθε φορά. Συνειδητοποίησα ότι ήταν πολύ απότομος για μένα οαποχωρισμός, δεν το είχα αντιληφθεί έως τότε πως όλοι κάποτε θα μεγαλώσουμε.Πριν από αυτό, ήθελα να φύγω επειγόντως για το Λύκειο. Τώρα θέλω επειγόντως ναεπιστρέψω πίσω. Δεν θέλω, ωστόσο, να δημιουργήσεις μια λανθασμένη άποψη ότι τοΛύκειο είναι μια φρίκη. Το αντίθετο. Είναι απλώς συνδεδεμένο με εμπειρίες και νέεςπεριπέτειες. Ποιος ξέρει πώς θα συνεχιστεί άραγε η ιστορία μου εδώ, εδώ πουβρίσκομαι τώρα, πάνω από κάτι σκάλες που μας χωρίζουν; Για την ώρα, μόλιςάρχισε. Εύχομαι το ταξίδι σου στο Γυμνάσιο να είναι υπέροχο. Να θυμάσαι ότιμπορείς να νικήσεις κάθε στεναχώρια ή πίεση. Οι φίλοι και οι παρέες σου, όλοι θαείναι εκεί για σένα. Σε στιγμές ευχάριστες και δύσκολες. Αυτό που έχεις να κάνειςεσύ, είναι όλες να γίνουν απλώς ευχάριστες. Να θυμάσαι, οφείλεις να αντιμετωπίσειςτη ζωή με χαμόγελο. Αν υπήρχε λίγο παραπάνω χαμόγελο, πολλά περισσότεραπροβλήματα θα είχαν λυθεί. Το Γυμνάσιο είναι ανέμελο. Ευχαριστήσου το δίχωςόρια. Καθόρισέ τα μετά.Σχέδιο: Στέλλα Μανωλίτση Γ3 13ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ

Οι πρώτοι και οι τελευταίοι παλμοί συναισθημάτων γραμμένοι στα θρανία Αποχαιρετώντας το Γυμνάσιο του Μιχάλη Βρέντζου (Α4, Π.Γ.Λ.Η.) Είμαστε πια στο Λύκειο. Δεν το πιστεύω!! Το μακρινό όνειρο έγινεπραγματικότητα!! Μαζί του αποχαιρετήσαμε την ξένοιαστη παιδική μας ηλικία και τοκαλό μας το σχολείο, το Γυμνάσιο. Πέρασαν κιόλας τρία χρόνια!! Τόσο γρήγορα, ματόσο γρήγορα που δεν το κατάλαβα!! Σαν χτες ήταν που δώσαμε εξετάσεις για τοΠειραματικό Γυμνάσιο - τότε βέβαια δεν υπήρχε κλήρωση - και με ιδιαίτερη αγωνίαπεριμέναμε όλοι μας τ’ αποτελέσματα!! Θυμάμαι πώς χτυπούσε η καρδιά μου!! Οσυναγωνισμός – βλέπετε – ήταν μεγάλος!! Όλοι οι καλοί μαθητές επιθυμούσανδιακαώς να φοιτήσουν σ’ αυτό το σχολείο!! Και κάποτε βγήκαν τα πολυαναμενόμενααποτελέσματα!! Ευτυχώς ήμουν μέσα!! Κάτω από τη μέση, όμως ήμουν μέσα!! Καιδικαιώθηκα για την επιλογή μου αυτή, που τη συστήνω ανεπιφύλακτα σε κάθε καλόμαθητή του Δημοτικού!!! Το σχολείο, αν και σκληρό και ιδιαίτερα απαιτητικό, πρέπει να παραδεχτούμεότι μας έδωσε ποιοτική παιδεία, που μας έκανε να ξεχωρίζουμε από συνομηλίκουςμας μαθητές άλλων γυμνασίων της πόλης. Μεγάλη η συμβολή των καθηγητών μας,καλών και ιδιαίτερα ευσυνείδητων ανθρώπων που στέκονταν συνέχεια δίπλα μας!!Πώς να ξεχάσω τον μαθηματικό, τον κ. Σπανουδάκη, με τα πρόσθετα φυλλάδια μεαπαιτητικές ασκήσεις που συχνά μας μοίραζε και την επιμονή του να συμμετέχουμεστους διαγωνισμούς της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας. Κάποτε πήρα κι εγώέναν έπαινο, νομίζω στη δευτέρα τάξη!! Τι να πω ακόμα για τις εξαιρετικέςφιλολόγους μας, τις κυρίες Ασπράκη, Σφακιανάκη & Σωτηροπούλου, πουαφοσιώθηκαν στο να μας μάθουν να χειριζόμαστε σωστά τη γλώσσα, εφόδιο απόλυτααπαραίτητο στη μελλοντική μας ζωή !! Όσο για τον κ. Καρτσωνάκη, τον μετέπειταΔιευθυντή μας και παλιό μας καθηγητή στην Πρώτη Τάξη στο μάθημα τηςΤεχνολογίας, δεν μπορώ να ξεχάσω την άψογη συμπεριφορά του μέσα και έξω απότη σχολική αίθουσα. Από τους υπόλοιπους - όλους αξιόλογους, πρέπει να παραδεχτώ- ξεχωρίζω την κυρία Πιτερού, υπεύθυνη έκδοσης του περιοδικού του Σχολείου πουπάντα μας ενθάρρυνε να ξεπερνάμε τις φοβίες μας και να γράφουμε άρθραπροβάλλοντας τον εαυτό μας!! Πέρα απ’ τους καθηγητές μας όμως, στο Γυμνάσιο γνώρισα μια παρέαυπέροχων και σωστών παιδιών, άριστων μαθητών, τη φιλία των οποίων ελπίζω καιπροσπαθώ με νύχια και με δόντια να κρατήσω!! Σκεφθείτε μόνον ότι 52 μαθητές αποφοίτησαν με άριστα – πρωτοφανήςαριθμός για τα ελληνικά σχολικά δεδομένα – κι ανάμεσά τους πρώτος ο κολλητόςμου ο Αντώνης, γιος μιας ιδιαίτερα αξιόλογης καθηγήτριας του Σχολείου!!ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 14

Μια υπέροχη σχολική εκδρομή στο τέλος της σχολικής χρονιάς στη ΒόρειαΕλλάδα, ιδιαίτερα εύστοχη σε επίπεδο γνώσης και ψυχαγωγίας, σφράγισε για πάντατα γυμνασιακά μας χρόνια και την ξένοιαστη παιδική μας ηλικία!! Τέρμα οιπλακίτσες & τα καλαμπούρια!! Τώρα πια στην εφηβεία, προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε τις αυξημένεςαπαιτήσεις του Πειραματικού Λυκείου. Το καλό κι αγαπημένο μας Γυμνάσιο όμως,φρόντισε να μας εφοδιάσει με τ’ απαραίτητα «όπλα». Έτσι δεν τρομάζουμε, παρόλοπου στο βάθος αρχίζει ν’ αχνοφαίνεται το λούκι των Πανελλαδικών Εξετάσεων και ηαγωνία για την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο!! Σχέδιο: Μιχάλης Πεδιαδιτάκης Γ2ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 15

ΦιλίαΠοίηση: Μαρία Κουγιού-Κογιού (Β1) Φιλία μια σχέση δυνατή μια σχέση πολύ ξεχωριστή με ανθρώπους δίπλα σου που είναι αληθινοί Φιλία σημαίνει ευγένεια σημαίνει ενδιαφέρον ενθάρρυνση στα δύσκολα χωρίς καθόλου συμφέρον Ο φίλος στα δύσκολα φαίνεται να σου κρατά το χέρι με καλοσύνη μεγάλη σαν πέλαγος εκεί θα περιμένει Ευχή δική μου δυνατή και μέσα από την καρδιά μου, η φιλία και η καλή καρδιά να μείνει στην καρδιά μου.Περήφανα φτερουγίσματαΠοίηση: Μανώλης Βιτώρος (Β1)Όμορφη κι ηλιόλουστηξεκίνησε η μέρασαν αετός περήφανοςθα φτάσω πέρα ως πέρα. Φωτογραφία: Εύα Μακρή Γ2ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ Γράφτηκαν στο πλαίσιο του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας με υπεύθυνη καθηγήτρια την κ. Γαβριέλλα Ασπράκη. 16

Αγώνας χρόνου Σχέδιο: Αφροδίτη ΚανάκηΠοίηση: Αφροδίτη Κανάκη (Β2)7 το πρωί, ο ύπνος δεν μου αρκεί,διάβασμα, βιβλία, τσάντα σαν μια φυλακή,τρέχω να κρυφτώ, δεν ξέρω τι να πωαδιάβαστη και πάλι είμαι εγώ…Όλη την ημέρα τρέχω πάνω κάτω,σχολείο, χορός και ό,τι άλλο βρω,δεν βρίσκω ησυχία, για να ξεκουραστώ,πρωινό δεν υπάρχει ...Πάνω κάτω σαν τον Βέγγοτρέχω να προλάβω,τα τόσα πράγματα που έχωεγώ εδώ να κάνω.Στο σχολείο οι δάσκαλοιμού φωνάζουν, μού φέρνουν ζάλη …Μα ένα πρόγραμμα σωστόεγώ να φτιάξω δεν μπορώ;Ούτε χρόνος να αναπνεύσω,δεν μου μένει ούτε λεπτό,αχ, πιο γρήγορα, θα πέσω,πρέπει να ξεκουραστώωω!Λίγο ελεύθερο χρόνο μοναχά ζητώ…ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ Γράφτηκε στο πλαίσιο του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας με υπεύθυνη καθηγήτρια την κ. Γαβριέλλα Ασπράκη. 17

Διαδίκτυο: ο καλύτερος φίλος των εφήβων; Μια έρευνα που σοκάρει Όλοι έχουμε βρεθεί στον μεγάλο κόσμο του διαδικτύου, ο οποίος κρύβειπολλές παγίδες. Σκεφτήκαμε να ταξιδέψουμε στα σοκάκια αυτού του κόσμου και ναμοιραστούμε μαζί σας το υπέροχο ταξίδι μας! Αν και ο δρόμος είχε πολλές λακούβες,εμείς είμαστε σήμερα εδώ και σας ενημερώνουμε σχετικά με την έρευνά μας! Παρακάτω μπορούμε να διαβάσουμε τα αποτελέσματα μιας στατιστικήςέρευνας με θέμα: Πώς αξιοποιούν τα παιδιά τον ελεύθερό τους χρόνο; Εξάρτηση των παιδιών από τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και το διαδίκτυο.Η έρευνα διεξήχθη στο σχολείο μας (στο σύνολο των μαθητών των τριών τάξεων τουγυμνασίου) και τα αποτελέσματά της αποτυπώνονται σε μορφή διαγραμμάτων αλλάκαι πιτών (σε ποσοστά επί τις 100). Ακολούθως, σχολιάζουμε αυτά τα αξιόλογααποτελέσματα. Αποτελέσματα με ποσοστά από τις απάντησεις όλων των παιδιών τουσχολείου: (έχουν επιλεγεί μόνο οι πολύ σημαντικές ερωτήσεις με τις απαντήσεις) Περνάτε το μεγαλύτερο μέρος του ελεύθερου χρόνου σας παίζοντας videogames; ΑΓΟΡΙΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ 24,4% ΝΑΙ 2% ΝΑΙ75,6% ΌΧΙ ΌΧΙ 98% Από τα αποτελέσματα αυτής της ερώτησης διαπιστώνουμε ότι οιαπαντήσεις των αγοριών είναι ποικίλες σε αντίθεση με τις απαντήσεις των κοριτσιών.Πιο συγκεκριμένα, βλέπουμε ότι τα περισσότερα αγόρια έχουν απαντήσει «όχι» καιένα αξιοπρόσεκτο ποσοστό, περίπου το 1/4, έχει απαντήσει «ναι». Αντίθετα, μόλις τοΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 18

2% των κοριτσιών έχει απαντήσει «ναι» !!! Εδώ επιβεβαιώνεται για άλλη μια φορά ηπεποίθηση που έχουμε ότι τα περισσότερα αγόρια ασχολούνται με τα ηλεκτρονικά,ενώ τα κορίτσια τα αντιπαθούν.  Έχετε Facebook ή κάποιο άλλο μέσο κοινωνικής δικτύωσης; Στην ερώτηση αυτή τα αποτελέσματα τόσο των αγοριών όσο και τωνκοριτσιών ήταν αναμενόμενα, καθώς παρατηρούμε ότι στη σημερινή εποχή οιπερισσότεροι έφηβοι ασχολούνται σε μεγάλο βαθμό με το Facebook ή με κάποιοάλλο μέσο κοινωνικής δικτύωσης. Ως υποερώτημα της παραπάνω ερώτησης ήταν το πόσο συχνάχρησιμοποιούν τα παιδιά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τα αποτελέσματα ήτανσυγκλονιστικά, καθώς το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών απάντησε ότι ταχρησιμοποιεί καθημερινά!!! Πόση ώρα από τον ελεύθερό σας χρόνο παίζετε στον υπολογιστή ή σε κάποια άλλη ηλεκτρονική συσκευή; Σε αυτή την ερώτηση οι απαντήσεις δεν ήταν ακραίες ούτε από τα κορίτσιαούτε από τα αγόρια. ΑΓΟΡΙΑ 1h-2h 7% ΚΟΡΙΤΣΙΑ 1h-2h 2h-3h 10% 2h-3h 8% 3h-4h 57% 3h-4h13% 4h+ 26% 4h+ 52%27%ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 19

Όμως, παρόλο που οι απαντήσεις ήταν μέσα σε λογικά πλαίσια, απόμια άλλη ερώτηση διαπιστώθηκε ότι τα παιδιά αξιοποιούν τον χρόνο τους στονυπολογιστή για ψυχαγωγία, δηλαδή για να παίξουν ένα παιχνίδι ή για να δουν έναvideo, και όχι τόσο για την προετοιμασία κάποιας εργασίας για το σχολείο. Επίσης, από τις απαντήσεις των περισσότερων παιδιών διαπιστώθηκεότι η ζωή τους θα άλλαζε ελάχιστα χωρίς τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και το διαδίκτυο,αλλά υπήρχαν και παιδιά που δήλωσαν ότι θα ήταν μεγάλη η αλλαγή για αυτούςχωρίς τα ηλεκτρονικά. Αυτό επιβεβαιώθηκε και από τις απαντήσεις στην ερώτηση Θεωρείςτον εαυτό σου εθισμένο στο διαδίκτυο; Πιο συγκεκριμένα, τα περισσότερα παιδιάαπάντησαν «λίγο» ή «καθόλου», ενώ ελάχιστα σημείωσαν την απάντηση «αρκετά». Τέλος, στην ερώτηση Πώς θα προτιμούσατε να αξιοποιείτε τονελεύθερό σας χρόνο; οι απαντήσεις ήταν ικανοποιητικές. Πιο συγκεκριμένα, από τιςπιθανές απαντήσεις α. παίζοντας στον υπολογιστή, β. βγαίνοντας βόλτα με τουςφίλους σας και γ. διαβάζοντας ένα βιβλίο, οι περισσότεροι μαθητές απάντησαν ότιπροτιμούν να περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους με τους φίλους τους. Από αυτόσυμπεραίνουμε ότι η τεχνολογία δεν έχει, τουλάχιστον ακόμη, επιδράσει αρνητικά σεμεγάλο βαθμό, επειδή τα παιδιά δεν παραμελούν τους φίλους τους εξαιτίας της.Ευτυχώς, ελάχιστοι μαθητές απάντησαν ότι προτιμούν τα ηλεκτρονικά παιχνίδια.Δυστυχώς όμως, ένα μηδαμινό ποσοστό των μαθητών απάντησε ότι προτιμάει ναδιαβάσει ένα βιβλίο. Παύλος Καλφόγλου Γ1 Μενέλαος Πρασανάκης Γ2 Μιχάλης Κασωτάκης Γ2ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 20

Χρησιμοποίησε εσύ το Διαδίκτυο και όχι το Διαδίκτυο εσένα ΕΘΙΣΜΟΣ… ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ: Είναι η υπερβολική ενασχόληση με το διαδίκτυο που έχειως αποτέλεσμα την παραμέληση των μαθημάτων του σχολείου καιτων μελών της οικογένειας. Τι μπορώ να κάνω, για να περιορίσω τη χρήση του διαδικτύου;  Ζήτα βοήθεια από άτομα που εμπιστεύεσαι για την αντιμετώπιση του εθισμού.  Βρες ένα άθλημα που σε ενδιαφέρει, για να γεμίσεις τον ελεύθερό σου χρόνο.  Θέσε ως στόχο την απεξάρτησή σου από το διαδίκτυο.  Αντικατάστησε τον χρόνο που αφιερώνεις στο διαδίκτυο με τις φιλίες σου. Tι μπορώ να κάνω ως γονέας, εάν το παιδί μου αντιμετωπίζει πρόβλημα με τη χρήση του υπολογιστή; Να μην χρησιμοποιούμε την πρόσβαση στο διαδίκτυο ως ανταμοιβή. Να μην απαγορεύουμε την πρόσβαση στο διαδίκτυο ως τιμωρία. Καθώς οι γονείς αποτελούμε πρότυπο για τα παιδιά, να μειώσουμε τις δικές μας διαδικτυακές συνήθειες. Οι υπολογιστές να βρίσκονται σε κοινόχρηστους χώρους (π.χ. σαλόνι), ώστε να επιβλέπουμε τις ώρες που δαπανούν. Να εγκαταστήσουμε φίλτρα γονικού ελέγχου. Τα φίλτρα δεν αφορούν μόνο στο μπλοκάρισμα ή στο κλείδωμα ακατάλληλου υλικού, αλλά αποτελούν κι ένα εργαλείο που μπορεί να βοηθήσει στη θέσπιση συγκεκριμένων ορίων, καθώς τα παιδιά αναπτύσσονται και μεγαλώνουν.ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 21

ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ Τι σημαίνει διαδικτυακός εκφοβισμός; Ο διαδικτυακός εκφοβισμός (Cyberbullying) συμβαίνει, όταν ένα παιδί ή ένας έφηβος δέχεται από κάποιον ή κάποιους, ανώνυμα ή επώνυμα, απειλές, ή παρενοχλείται, ταπεινώνεται, εξευτελίζεται, συνήθως με επαναλαμβανόμενο τρόπο, μέσω του διαδικτύου ή των κινητών τηλεφώνων. Συνέπειες διαδικτυακού εκφοβισμού σε παιδιά και εφήβους Κατάθλιψη Αυτοκαταστροφική ή αυτοκτονική συμπεριφορά Χαμηλή αυτοεκτίμηση Κακή επίδοση στο σχολείο Κοινωνική απομόνωση Αποχή από το σχολείο και τις παρέες συνομηλίκων τουςΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 22

Τι μπορούμε να κάνουμε, προκειμένου να προστατευτούμε; Δεν δίνουμε ποτέ τους κωδικούς μας σε κανέναν ούτε στους καλύτερους φίλους μας. Δεν στέλνουμε μηνύματα, όταν είμαστε θυμωμένοι. Είναι δύσκολο να πάρουμε πίσω αυτά που έχουμε πει πάνω στον θυμό μας. Όταν κάτι δεν μας φαίνεται σωστό σε έναν ιστοχώρο ή σε μια συνομιλία, τότε κατά πάσα πιθανότητα δεν είναι. Γι’ αυτό, αν αισθανθούμε άσχημα, ας βγούμε αμέσως από τον ιστοχώρο ή ας διακόψουμε αμέσως τη συνομιλία. Ας συνειδητοποιήσουμε ότι η διαδικτυακή επικοινωνία δεν είναι πάντα ιδιωτική, καθώς οι άλλοι μπορούν να αντιγράψουν, να εκτυπώσουν και να μοιραστούν με άλλους τα λεγόμενά μας ή τις φωτογραφίες μας. Δεν προωθούμε μηνύματα ή εικόνες και φωτογραφίες που θα μπορούσαν να πληγώσουν τα συναισθήματα κάποιου. Έχουμε στο μυαλό μας ότι, εάν κάποιος μας στείλει ένα μήνυμα και το προωθήσουμε ή γελάσουμε με αυτό, στην ουσία γινόμαστε και εμείς μέρος του εκφοβισμού. Εάν δούμε ότι κάποιος φίλος, γνωστός ή συμμαθητής μας είναι θύμα διαδικτυακού εκφοβισμού, θα ήταν σωστό να τον υποστηρίξουμε και να καταγγείλουμε το περιστατικό. Άλλωστε, το ίδιο θα θέλαμε κι εμείς από τους άλλους, αν βρισκόμασταν σε μια ανάλογη θέση. Ας μην ξεχνάμε ότι οι αντιδράσεις των ανθρώπων, που γίνονται μάρτυρες ενός τέτοιου γεγονότος, είναι σημαντικές, για να κλείσει αυτός ο κύκλος του εκφοβισμού.Θυμάμαι ότι ούτε είμαι ούτε πρέπει να είμαι μόνη/μόνος, εάν συμβεί κάτι τέτοιο. Οι άνθρωποι που με αγαπούν οφείλουν και μπορούν να με βοηθήσουν!ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 23

Μπορείτε να απευθυνθείτε σε εξειδικευμένους φορείς και ειδικούς όπως: στη γραμμή βοήθειας του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου (τηλ. 210-6007686, [email protected], www.help-line.gr), όπου ανώνυμα μπορείτε να μιλήσετε για αυτό που σας συμβαίνει, και στη γραμμή καταγγελιών Safe Line (www.safeline.gr), όπου επίσης ανώνυμα μπορείτε να καταγγείλετε παράνομο και επιβλαβές περιεχόμενο στο διαδίκτυο. Μαρινέλλα Μποτσάκη Β2 Ελένη Στεφανάκη Β3Σχέδιο: Εριέττα Κουρούκλη Β2 24ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ

ΜόνηΠοίηση: Εύα Μακρή (Γ2)Κι ενώ τα δάκρυακυλούν στα μάτια της,εκείνη με λυγμούςεκλιπαρεί για βοήθεια.Οι παλμοί της ανέβηκαν,ο σφυγμός της διασκελίζεται ταχύτατα,τα μάτια της έγιναν ωκεανοίπου πνίγηκε μέσα.Κατάλαβε πως έμεινε μόνη.ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ Σχέδιο: Εύα Μακρή Γ2 25

Με αντίπαλο τον εαυτό μου Ο αθλητισμός είναι για μένααλλά και για πολλά άλλα παιδιά τηςηλικίας μου πολύ σημαντικό κομμάτιτης ζωής μας. Πιστεύω ότι μαςπροσφέρει πολλά και πως μας έχειβοηθήσει ως άτομα και ωςπροσωπικότητες. Εγώ προσωπικά νιώθωευλογημένη, όταν βρίσκομαι στοστάδιο. Συναισθήματα χαράς μεκατακλύζουν. Το σώμα μουβρίσκεται σε εγρήγορση,διατεθειμένο και πανέτοιμο νααντιδράσει σε κάθε ερέθισμα,διατεθειμένο να υπακούσει τιςδιαταγές μου, διατεθειμένο ναξεπεράσει τα όρια του. Αυτή η γλυκιάκούραση, εκείνα τα επώδυναδευτερόλεπτα και λεπτά, μου υπενθυμίζουν ότι έχω επιλέξει να το κάνω σωστά. Θέλωνα είμαι σωστή με τον εαυτό μου και να ικανοποιώ τις προσδοκίες μου. Θέλω οιστόχοι μου να επιτευχθούν και οι επόμενοι στόχοι να είναι μια ακόμη μεγαλύτερηπρόκληση, την οποία θα κληθώ να φέρω εις πέρας. Έτσι είμαι εγώ. Ο αθλητισμός απαιτεί θέληση και αυτοσυγκράτηση. Χρειάζεται μια τρελήεπιθυμία για εκτόνωση και, το κυριότερο, στόχους και όνειρα. Όταν αθλούμαι, καταφέρνω να προσεγγίζω ολοένα καλύτερα τον χαρακτήραμου. Μέσα από κάθε στόχο και κάθε επίπονη άσκηση, έρχεται στην επιφάνεια έναςδιάλογος με τον εαυτό μου και το σώμα μου. Το σώμα μου δεν αντέχει, αρνείται νασυνεργαστεί, με προκαλεί να καταφύγω στην εύκολη λύση της παραίτησης. Κάποιεςφορές υποκύπτω. Κάποιες φορές επιμένω. Αλλά κάθε φορά που αυτός ο «διάλογος»λαμβάνει χώρα, καλούμαι να αντιμετωπίσω τον αληθινό μου εαυτό. Εκείνη τη δυνατήκαι πανίσχυρη θέληση παραίτησης και ξεκούρασης. Εκείνη τη θέληση, με την οποίαθα κριθεί η αυτοπειθαρχία του καθενός. Και έρχονται στιγμές, που συλλαμβάνω τον εαυτό μου να αναρωτιέται:«Γιατί είμαι τόσο αυστηρή με τον εαυτό μου; Γιατί δεν ξεκουράζομαι, γιατί επιμένωμε τον στίβο, γιατί δεν τα παρατάω;» Το παραδέχομαι, έχω σκεφτεί να πάψω ναπροσπαθώ. Υπήρξαν στιγμές στις οποίες δεν έβρισκα πια νόημα να ακολουθήσω αυτότο άθλημα. Μα τώρα μπορώ να απαντήσω με σιγουριά σε αυτά τα ερωτήματα. Όσο επώδυνος κι αν είναι ο στίβος, αποτελεί την κύρια πηγή ευχαρίστησηςκαι εκτόνωσης. Ο στίβος με έκανε να βάλω τον εαυτό μου σε πρόγραμμα, έμαθα ότιμπορώ να ξεπεράσω τον εαυτό μου σε πολλούς τομείς, πέρα από τις προσδοκίες μου.ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 26

Απέκτησα αυτό το πείσμα και τη θέληση να συνεχίζω να προσπαθώ μέχρι νατα καταφέρω. Ο στίβος έχει αλλάξει τη ζωή μου. Προτού αρχίσω να αθλούμαι, ήμουνανασφαλής, χωρίς ιδιαίτερα μεγάλους στόχους, όχι τόσο κοινωνική, φοβόμουν τοάγνωστο … Ήθελα να πετύχω κάποια πράγματα, αλλά δεν είχα τη δυνατότητα ναπρογραμματίσω και να διαχειριστώ έξυπνα τον χρόνο μου, ούτε είχα τον απαραίτητοαυτοέλεγχο ή την υπομονή, για να επιτευχθούν οι επιθυμίες και οι στόχοι μου. Όταν όμως, κατά τύχη, άρχισα να ασχολούμαι με τον στίβο, όλα σταδιακάάλλαξαν. Δεν ήμουν εκείνη που φαινόμουν ότι ήμουν κάποτε. Τώρα ξέρω ότι μπορώνα είμαι ο εαυτός μου, χωρίς να με νοιάζει ιδιαίτερα αν δεν αρέσω σε κάποιους. Κιαυτό γιατί έμαθα ότι χωρίς θέληση, θάρρος και πείσμα, δεν μπορώ να καταφέρωτίποτα. Έμαθα ότι χωρίς εξάσκηση, υπομονή και επιμονή δεν μπορώ να προχωρήσωπαραπέρα. Έμαθα να βελτιώνομαι, να μην με ενδιαφέρει αν κάποιος άλλος με έχειξεπεράσει. Το μόνο που θέλω είναι να ξεπεράσω τον εαυτό μου και, όταν τοκαταφέρω αυτό, πλησιάζω όλο και πιο κοντά στον αληθινό σκοπό. Στους αγώνες βρίσκομαι αντιμέτωπη με τον εαυτό μου. Όταν ετοιμάζομαινα τρέξω σε αγώνα δρόμου, τα κορίτσια στους διπλανούς διαδρόμους φαντάζουναόρατα. Συναισθήματα ανάμεικτα έρχονται στην επιφάνεια και μια έκρηξη πάθους με καταλαμβάνει. Είμαι εγώ και εγώ. Σε ένα γεμάτο στάδιο, με ανθρώπους που πρόκειται να παρακολουθήσουν την κούρσα, με έξαψη και αγωνία, λίγο πριν από την εντολή του αφέτη, διανύω τα πιο μοναχικά, αγχωτικά και βασανιστικά λεπτά της ζωής μου. Με την εντολή του αφέτη «Λάβετε θέσεις» έχω ξεχάσει τα πάντα. Συγκεντρώνομαι στον στόχο μου. Επικρατεί σιωπή, ένα βουητό σύγχυσης που περιμένει να αντιδράσει γρήγορα στο ερέθισμα που ενδέχεται να δεχτεί.Προσεύχομαι μέσα μου να μην απογοητεύσω τον εαυτό μου, και ουρλιάζω -χωρίς ναακουστώ-: ΝΙΚΗΗΗΗ!!! Είναι ένας τρόπος γιορτής των παλμών της καρδιάς, η οποία έχει τρελαθείστους χτύπους, θαρρείς και θα είναι οι τελευταίοι της. Με την εντολή «έτοιμοι» ανατριχιάζω. Ακούγεται εκείνη η ριπή, κι εγώ πλέονβρίσκομαι μέτρα μακριά από εκεί όπου βρισκόμουν ένα δευτερόλεπτο πριν.Καλούμαι να τερματίσω και υπενθυμίζω στον εαυτό μου ότι ΜΠΟΡΩ. Ταχειροκροτήματα, τα επιφωνήματα και οι επιδοκιμασίες δεν φτάνουν ποτέ στα αφτιάμου. Το μόνο που μπορώ να ακούσω είναι μια απέραντη βουή και η φωνή τηςθέλησής μου που μου υπενθυμίζει αδιάκοπα ότι αξίζω, ότι μπορώ.ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 27

Παλεύω με την αντοχή μου, τις γνώσεις μου, το σώμα μου, το πνεύμα μου καιτον χαρακτήρα μου, και μέσα σε δέκα ή και λιγότερα δευτερόλεπτα έχω αναδειχθείνικήτρια, όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα. Ίσως όχι ανάμεσα στους άλλους, αλλάνικήτρια από το κομμάτι του εαυτού μου που θα με αποθάρρυνε, που θα μου έλεγεότι δεν μπορώ, που θα με απέκλειε απ’ ό,τι ποθώ, εκείνο το κομμάτι που βγαίνει στηνεπιφάνεια κάθε φορά που αποφασίζω να παραιτηθώ. Ίσως να διακριθώ, ίσως όχι, αλλά αυτό ποτέ δεν καθορίζει και δεν κρίνει τηνπροσπάθεια που έχω καταβάλει. Απλά μου θυμίζει πως έχω δρόμο ακόμα να διανύσωκαι γι΄ αυτό πρέπει να συνεχίσω με ατελείωτη επιμονή και θέληση για μια καλύτερηεπίδοση, για έναν καλύτερο βαθμό, για έναν έπαινο, για ένα βραβείο ή μετάλλιο. Ο στίβος με έφερε σε θέση να κρίνω τις επιλογές μου και να εξασκώ τιςικανότητές μου. Με έκανε να καταλάβω ότι το ποια είμαι κρίνεται ακόμα και από τιςπιο ανούσιες ή μικρές επιλογές μου, ενώ εκείνες είναι που χαρακτηρίζουν τηνπροσωπικότητά μου, ακόμη περισσότερο και από τις ικανότητές μου. Έχω καταλάβει πια ποια είμαι και τι θέλω. Συνεχώς ανακαλύπτω καινούριεςπτυχές του χαρακτήρα μου, αδυναμίες που απέρριπτα, δυνατότητες που φοβόμουν νααναδείξω. Εγώ είμαι ο μοναδικός μου αντίπαλος. Εγώ ορίζω το τι θέλω και τι μουεπιτρέπω να μπορώ. Μέσα σε αυτόν τον στίβο μάχης που λέγεται Ζωή πρέπει να πετύχω τομέγιστο των δυνατοτήτων μου και πάντα να επιδιώκω την ευτυχία μου και τηνεπίτευξη των στόχων μου. Αν σταματήσω να τρέχω, θα «χάσω». Θα καταθέσω ταόπλα. Και όμως εγώ θέλω ακριβώς το αντίθετο. Θέλω να είμαι μια έντιμηαγωνίστρια, η οποία θα διακριθεί στον δύσβατο αγώνα της ζωής.ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ Εύα Μακρή Γ2 28

Τι λαχταρώ;Ποίηση: Εύα Μακρή (Γ2)Πού βρίσκεταιαυτό για το οποίο αγωνιζόμαστεκαι προς τα πούοδεύουμε;Έρχονται στιγμές,που δεν ξέρω τι θέλω.Έρχονται δευτερόλεπτα,που είμαι βέβαιη πως ξέρω.Κι όμως κάθε μέρααναζητώ εκείνη την επιθυμία.Τη βαθιά μου λαχτάρα.Τον στόχο μου.Αυτόν που συνεχώς ανανεώνω.Εκείνον που φορτώνωτα απωθημένα μου.ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ Φωτογραφία: Εύα Μακρή Γ2 29

Είμαστε στο ΕΜΕΙΣ και όχι στο ΕΓΩ Η νεολαία στις μέρες μας δεν έχει ζήσει σε συνθήκες πολέμου. Οιπερισσότεροι θεωρούν ότι η ειρήνη είναι φυσική κατάσταση. Κι όμως, η ειρήνη καιπόσο μάλλον η διατήρηση της, είναι ένα αρκετά πολύπτυχο ζήτημα. Οι νέοι δεν έχουν ζήσει τη φρίκη της ισοπέδωσης της ειρήνης, τον ανελέητοπόλεμο. Δεν έχουν γράψει τραγούδια, ποιήματα, συνθήματα στους τοίχους, για ναεκφράσουν τον πόθο τους για την ειρήνη. Δεν έχουν αντιμετωπίσει τη σκληρότητατης ζωής, τη βάρβαρη και γυμνή αλήθεια και το άδικο που κατακλύζει την οικουμένη.Αφού η ειρήνη θεωρείται πλέον δεδομένη. Και όμως, η ειρήνη είναι θέμα ανατροφής,παιδείας και σεβασμού. Ο άνθρωπος καθημερινά προετοιμάζει τον «πόλεμο». Όλα ξεκινούν από τηνοικογένεια. Όταν ένας νέος άνθρωπος διαμορφώνει τον χαρακτήρα του, γίνεταιδέκτης όλων των ερεθισμάτων και των συμπεριφορών από το οικείο περιβάλλον.Όταν λοιπόν ένα μικρό παιδί δέχεται πράξεις βίας από τους γονείς του ή γίνεταιμάρτυρας βίαιων πράξεων μεταξύ των δύο γονέων, τότε αυτόματα θεωρεί ως μόνοτρόπο αντιμετώπισης των άλλων και διεκδίκησης του δίκιου του τη χρήση βίας. Έτσι, όταν αυτό το παιδί πάει σχολείο, εξασκεί αυτό που έμαθε σπίτι του,εκφοβίζει τους συμμαθητές του, γίνεται ο φόβος και ο τρόμος. Όταν οι πράξεις αυτούτου παιδιού προς τα άλλα δεν ευαισθητοποιούν τους υπόλοιπους ‘αδιάφορους’μαθητές, οι πράξεις αυτές ενθαρρύνονται, δεν καταστέλλονται και ούτε τιμωρούνται. Το γεγονός αυτό -ότι τις περισσότερες φορές στο σχολείο δενυπερασπίζονται τα δικαιώματα των αδυνάτων- αποτελεί ένα από τα θέματα πουχρειάζεται να γίνουν αντιληπτά, και αποτελεί επιτακτική ανάγκη να ληφθούν μέτραπρόληψης και αντιμετώπισης των φαινομένων αυτών στο σχολείο, μιας καιεπηρεάζονται οι αντιλήψεις και συμπεριφορές των μελλοντικών πολιτών. Όταν οικαθηγητές δεν είναι αντικειμενικοί είτε είναι αδιάφοροι, απόμακροι ή διδάσκουνμεροληπτικά, τότε τα περισσότερα παιδιά -τα οποία συνεχώς διαμορφώνουν τονχαρακτήρα και την προσωπικότητα τους-, ενδέχεται να συμφωνήσουν, ναπαραποιήσουν ή να απλοποιήσουν αντιλήψεις των δασκάλων/καθηγητών και ναβρουν πρόφαση να φτάσουν σε ακραίες συμπεριφορές ή στάσεις βίας ή ρατσισμού. Όταν οι μαθητές δεν φροντίζουν να μάθουν την ιστορία του πολιτισμούτους, τότε χάνουν ένα μέρος της ταυτότητάς τους. Όταν δεν κάνουν παρέα μεσυγκεκριμένα «στοχοποιημένα» άτομα, τότε γίνονται οι ίδιοι ρατσιστές. Ότανχλευάζουν τις συμφορές των άλλων, γίνονται αλαζόνες και υπερόπτες, ενώ, όταν ηάποψη τους διαφέρει, δεν τολμούν να την εκφράσουν και έτσι δημιουργείται ηανελευθερία έκφρασης των απόψεων και των ιδεών.ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 30

Όλα αυτά, ρατσισμός, ανελευθερία έκφρασης, αδιαφορία ή υπεροψία,δομούν μια εχθρότητα και βοηθούν στην αποξένωση του ενός συνανθρώπου με τονάλλον. Εκτός από την οικογένεια και το σχολείο, σε έλλειψη ειρήνης, μπορεί ναοδηγήσει η διαρκώς αυξανόμενη δημιουργία φτώχειας και ανεργίας, η καταπάτησητων δικαιωμάτων, μα κυρίως η έλλειψη συλλογικότητας και η ενίσχυση του «εγώ». Ιδιαίτερα στις μέρες μας, λόγω της οικονομικής κρίσης, όλοι σκέφτονται καιανησυχούν για τον εαυτό τους και για κανέναν άλλον. Οι περισσότερες σχέσειςμεταξύ ανθρώπων είναι επιφανειακές, χωρίς βάθος. Μπορεί να φαίνονται όλα στηναρχή ιδανικά, αλλά με την πιο απλή αφορμή ή με το παραμικρό ατομικό συμφέρον,μια φιλία ή σχέση διακόπτεται. Ο καθένας ενδιαφέρεται μόνο για το ατομικό ή τοοικογενειακό του καλό και όχι για το συλλογικό καλό και για τα κοινωνικά ιδεώδη.Όλα αυτά μπορεί να οδηγήσουν σε έναν «εμφύλιο πόλεμο», σε έναν κοινωνικόαλληλοσπαραγμό μέσα στα θεμέλια της κοινωνίας μας. Καταλυτικός παράγοντας στην προσπάθεια διατήρησης των ειρηνικώνσυνθηκών αποτελεί η εκπαίδευση. Η κατάλληλη ανατροφή από την οικογένεια και ησωστή παιδεία στα σχολεία, η οποία θα εστιάζει στις αρχές του αλληλοσεβασμού,στην αξία της αλληλεγγύης, του σεβασμού στη διαφορετικότητα και στις αρχές τηςδικαιοσύνης, θα μεταλαμπαδεύσει αυτές τις αξίες στα παιδιά και στους εφήβους, κάτιπου θα συμβάλει σημαντικά στη θετική εξέλιξη της πορείας τους, την εδραίωση τηςειρήνης και την επικράτηση αρχών αρμονίας, ισορροπίας και ειρήνης στη ζωή τους. Όπως έλεγε και ο Μακρυγιάννης, για να πάει μπροστά ο τόπος, πρέπει να«είμαστε στο ΕΜΕΙΣ και όχι στο ΕΓΩ» … Εύα Μακρή Γ2ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ Φωτογραφία: Λίνα Κυριακάκη Γ2 31

Εγωιστές… Ποίηση: Εριέττα Κουρούκλη (Β2)Κι όταν κλειστείς στις φυλακέςτου εαυτού σου,εκεί που ο άνθρωπος χάνει τον νουκι ο νους το νόημά του,εκεί που βάρκες εξυμνούνσε λιμάνι ερημωμένοτις φουρτούνες της ζωής,εσύ την πλάτη να γυρίσειςκαι πίσω να κοιτάξεις,με τα ίδια μάτια πουπεριφρονούσες πριν τον παντοδύναμο ουρανό.Να δεις ό,τι δεν έκανες,ό,τι δεν δέχθηκες,ό,τι στον δρόμο σου έφερε η ζωή κιεσύ διαλέγεις άλλο δρόμο τώρα.Εν τέλει,αν έχεις πείσμα στο κεφάλιδυνατή καρδιά,σπάσε τα κάγκελα κιέλα κοντά μας πάλι.Αν όμωςείσαι δειλός και φοβάσαι τον καθρέπτητον κόπο αυτόν μην κάνεις.Μείνε εκεί …Ο κόσμος πρέπει να προστατευτείαπό άχρηστες προσωπικότητες. Φωτογραφία: Εύα Μακρή Γ2ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ Γράφτηκε στο πλαίσιο του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας με υπεύθυνη καθηγήτρια την κ. Γαβριέλλα Ασπράκη. 32

Ο χρόνος … Ο χρόνος κυλά κι εμείς μεγαλώνουμε και χανόμαστε σε αυτόν τονκόσμο ψάχνοντας ποιοι πραγματικά είμαστε! Κι όσο κρυβόμαστε απ΄ ταμάτια των ανθρώπων, οι ψυχές μας πληγώνονται κι αλλάζουν. Όμωςμαθαίνουν. Κι αν μπορούσαμε να σταματήσουμε τον χρόνο; Τότε, τι θαγινόταν; Ο χρόνος είναι ο φίλος αλλά και ο μεγαλύτερος εχθρός μας. Μαςκλέβει ανθρώπους, αναμνήσεις, και συνεχίζει να περνάει. Δεν τον νοιάζειτίποτα! Όμως κάποιες φορές είναι και συνοδοιπόρος μας. Κυλά γρήγορα,για να ευχαριστήσει τις καρδιές μας. Πάντως μπορούμε να πούμε πωςτηρεί πιστά το πρόγραμμά του, δεν πάει ούτε ένα λεπτό μετά, ούτε έναλεπτό πίσω! Αναστασία Ζωάκη Α1ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 33

Η στιγμήΠοίηση: Εύα Μακρή (Γ2)Μπορεί να επιδιώκωτο τέλειο, το προσχεδιασμένο,μα αυτό που μένειείναι το χρώμα της στιγμής.Είναι εκείνεςοι λεπτομερείς ατέλειεςπου κάνουν κάθε γέλιο,κάθε δάκρυ ξεχωριστό.Είναι το απροσδόκητοπου μας φέρνεικαι παίρνειπράγματα που αγαπάμε.Είναι η στιγμή που φεύγει …Είναι ο χρόνος που περνά …Σε αυτό το ποτάμι που κυλά.ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ Σχέδιο: Εύα Μακρή Γ2 34

Αφιέρωμα στον Β΄ Παγκόσμιο ΠόλεμοΑυθεντικές μαρτυρίες:Οι παππούδες μας θυμούνται … εμείς μαθαίνουμε Τα λόγια της κυλούσαν και η καρδιά μου χτυπούσε δυνατά.Ήθελα να την πάρω αγκαλιά, όμως τα χέρια μου αδυνατούσαν.Ήταν ιδρωμένα και η ψυχή μου γεμάτη αγωνία. Ξαφνικά ταξίδεψασε εκείνες τις εποχές. Τα μάτια μου είχαν γουρλώσει και κύλησεένα δάκρυ από αυτά. Η συγκίνηση με είχε κυριεύσει και ήμουνέτοιμη να ακούσω κάθε λεπτομέρεια. Φωτογραφικό αρχείο: οικογένεια Χανιωτάκη – Οικονόμου Layout: Λίνα Κυριακάκη Γ2ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 35

Αφιέρωμα στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ΒΟΡΙΖΑ: ένα χωριό αγωνιστών αυθεντική μαρτυρία Τα Βορίζα ήταν ακόμη ένα χωριό της Κρήτης που υπέφερε από την καταπίεσητου γερμανικού στρατού. Γνωστό και ως χώρος θυσίας πολλών ανταρτών, το χωριόαυτό αποτελεί πηγή τιμής και γενναιότητας για τους σημερινούς κατοίκους του. ΟιΒοριζανοί έλαβαν μέρος στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και στη Μάχη τηςΚρήτης, με αποκορύφωμα την αντίστασή τους κατά τη Γερμανική κατοχή. Κατά τη Γερμανική κατοχή, προτού πραγματοποιηθεί η τελική εισβολή τωνΓερμανών στο χωριό, ερχόταν τακτικά ο γερμανικός στρατός, αναπόφευκτα. Παρόλοπου αρκετοί κάτοικοι ήταν ενημερωμένοι για τη συμφορά που τους περίμενε, ηαιματοχυσία δεν άργησε να λάβει χώρα. Οι κάτοικοι που έπεφταν στα χέρια τωνΓερμανών είχαν να αντιμετωπίσουν σκληρά βασανιστήρια, ενώ άλλοι απέφευγαν ναέρθουν αντιμέτωποι με τον εχθρό, καθώς προλάβαιναν να κρυφτούν. Η ημέρα που όλοι φοβούνταν δεν άργησε να ξημερώσει. Στις 26 Αυγούστου1943 τα χαράματα, ο γερμανικός στρατός εισέβαλε στα Βορίζα και με βίαιο τρόποανάγκασε τους κατοίκους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να συγκεντρωθούνστην πλατεία του χωριού, έξω απότην εκκλησία. Αρκετοί πάρθηκανόμηροι και καταδικάστηκαν σεθάνατο. Οι υπόλοιποι πουγλίτωσαν, με εντολή του Γερμανούαρχιστράτηγου, μάζεψαν όσα πιοπολλά πράγματα μπορούσαν νακουβαλήσουν. Η άφιξη τωνχωριανών κατέληξε σε ένα ύψωμακοντά στο χωριό. Λίγο αργότερα,βοηθούμενοι από τον ΓερμανικόΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 36

στρατό, οι χωριανοί κρύφτηκαν στα πλατάνια ενός κοντινού ποταμού μέχρι ναολοκληρωθεί ο βομβαρδισμός του χωριού. Η εικόνα των φλεγόμενων Βορίζωνσυγκίνησε μεγάλο αριθμό κατοίκων, οι οποίοι έζησαν τη φριχτή καταστροφή τηςπατρίδας τους. Το ίδιο συγκινητική ήταν και η μάχη στο Τραχήλι, ένα βουνό πάνω από ταΒορίζα, η οποία προκάλεσε τον βομβαρδισμό του χωριού και έμεινε στην ιστορία ως«Ανταρτοπόλεμος». Παραλαβές υλικού από υποβρύχια, σαμποτάζ σεαυτοκινητοπομπές και σε αποθήκες πυρομαχικών, συμπλοκές και μάχες τουΨηλορείτη, με κορυφαία τη μάχη στο Τραχήλι στις 15 Αυγούστου του 1943, καθώςκαι η δολοφονία του αρχιστράτηγου Γερμανού Μποδία είναι κάποιες από τις αιτίεςγια την πυρπόληση του χωριού. Την ημέρα της μάχης και της πυρπόλησης του χωριού έγιναν συλλήψειςανθρώπων που δεν γύρισαν ποτέ, έγιναν εκτελέσεις. Η εκδικητικότητα των Ναζί ήτανπρωτοφανής, επειδή είχαν δεκάδες νεκρούς και τραυματίες στην παραπάνω μάχη, ανκαι είχαν το πλεονέκτημα του κλοιού και την υπεροχή σε στρατό και οπλισμό (450πάνοπλοι Γερμανοί είχαν κυκλώσει, με ενέδρα, 22 αντάρτες, ενώ στην ευρύτερηπεριοχή βρίσκονταν 3.500 Γερμανοί). Μετά την πυρπόληση του χωριού, οι Βοριζανοί διασκορπίστηκαν σε άλλαχωριά του νομού Ηρακλείου. Όταν τελείωσε ο πόλεμος, οι περισσότεροι επέστρεψανκαι άρχισαν να χτίζουν ένα νέο χωριό (Νέα Βορίζα) σε μία άλλη τοποθεσία, κάτωαπό τη Μονή Βροντισίου. Όμως, σκοπιμότητες και γεγονότα σταμάτησαν τιςεργασίες οικοδόμησης και οι κάτοικοι ξανάχτισαν τα σπίτια τους πάνω στις στάχτεςτου καμένου χωριού τους. Ακούγοντας τις συγκινητικές αυτές αφηγήσεις από τη γιαγιά ΑνδρονίκηΦραγκιαδάκη και ξέροντας για τον θάνατο του παππού Διονύση Φραγκιαδάκη(Τσελεκοδιονύσης), αισθανθήκαμε νοσταλγία και περηφάνια για τους γενναίουςκατοίκους του χωριού, που έχασαν τη ζωή τους, για να ελευθερωθούν τα σημερινάΒορίζα. Η τιμή και η ανδρεία, που είχαν αυτοί οι θαρραλέοι αντάρτες, προσελκύει τοενδιαφέρον του οποιουδήποτε και η αποφασιστικότητά τους για τη «σωτηρία» του χωριού προκαλεί τον θαυμασμό μας. Μιχαέλα Κακουλάκη Γ1 Ιωάννα Καραμήτρου Γ1Πηγή: 37Κωνσταντίνος Γ. Καργάκης, «Τραχήλι», Ηράκλειο Αύγουστος 2008ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ

Αφιέρωμα στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο Οι λέξεις γίναν άνθρωποι και οι άνθρωποι αναμνήσεις αυθεντική μαρτυρία Ένα Σαββατοκύριακο σκέφτηκα να πάρω συνέντευξη από την προγιαγιά μου,που λέγεται Δέσποινα και μένει στο χωριό Κασσάνοι Πεδιάδος. Με ενδιαφέρονλοιπόν έκατσα κι άκουσα την ιστορία που είχε να μου πει … Ήταν 16 χρονών, όταν είχε πρωτογνωρίσει τον προπάππου μου κι εκείνος έφευγε για το μέτωπο. Τον είχαν καλέσει νωρίτερα. Είχαν περάσει πολλές μέρες από όταν έφυγε ο παππούς μου για το μέτωπο.Στις τελευταίες του επιστολές εκείνος τής έγραφε ότι είχε ακούσει βόμβες να πέφτουνκατά τη μεριά του χωριού και ρωτούσε τη γιαγιά μου εάν είναι καλά. Ήταν όντωςαλήθεια, οι βόμβες είχαν πέσει εκεί κοντά, αλλά όλοι ήταν καλά. Στο σπίτι της γιαγιάς μου όλα κυλούσαν ήρεμα, μέχρι που μια μέρα έναςσυγχωριανός τούς ενημέρωσε ότι περνούσαν οι Γερμανοί, για να πάρουν το λάδι καιτο σιτάρι από τα σπίτια. Η μαμά της γιαγιάς μου πήγε τρέχοντας στη σοφίτα κιέκρυψε ένα κλουβί με κουνέλια κάτω από το κλινοσκέπασμα του κρεβατιού, κιανακάτεψε τα σεντόνια με τις κουβέρτες, για να μην καταλάβουν οι Γερμανοί ότι κάτιέκρυβαν εκεί. Οι Γερμανοί μπήκαν μέσα στο σπίτι, κατευθύνθηκαν προς τη σοφίτα κι άδειασαν όλο το λάδι από το βαρέλι, χύνοντάς το σε ένα δικό τους, για να το πάρουν μαζί τους. Ο «αρχηγός» παρατήρησε ότι ένα κάδρο στον τοίχο έμοιαζε με μια πορτούλα. Διέταξε λοιπόν να βγάλουν το κάδρο από τον τοίχο και να δουν τι υπήρχε μέσα σε αυτόν. Μόλις έβγαλαν το κάδρο, αντίκρισαν μια εικόνα τυλιγμένη με χαρτιά. Ξετυλίγοντας τα χαρτιά, είδαν τηβασίλισσα Φρειδερίκη που ήταν Γερμανίδα. Τότε ο «αρχηγός» χτύπησε τη γιαγιά μουΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 38

στον ώμο και της είπε “Ausgezeichnet” (που στα ελληνικά σημαίνει «μπράβο») καιδιέταξε τους άλλους Γερμανούς να ξαναδειάσουν το λάδι μέσα στο βαρέλι. Επειδήείχε χαρεί που είδε την εικόνα της βασίλισσας Φρειδερίκης, είπε στους άλλουςΓερμανούς να φέρουν λίγο σιτάρι από αυτό που πήραν από τα άλλα σπίτια και νατους το δώσουν. Φυσικά η μαμά της γιαγιάς μου δεν το δέχτηκε κι εκείνοι το πήρανπίσω. Αυτή την ιστορία μού είπε η γιαγιά μου το Σαββατοκύριακο. Συγκινήθηκα πολύ, ένιωσα περήφανη για τον τόπο μου και πάνω από όλαπερήφανη για την προγιαγιά μου, καθώς εκείνη και η οικογένειά της δεν δέχτηκαν τοσιτάρι, παρόλο που ήταν μια περίοδος πείνας και φτώχειας. Ακόμα πιο περήφανηένιωσα για τον προπάππου μου που αγωνίστηκε με τόση αυταπάρνηση καιγενναιότητα για τον τόπο του κι ας μη ζει πια … Μάρα Κοκολάκη Β2Φωτογραφικό αρχείο: οικογένεια Χανιωτάκη – Οικονόμου 39ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ

Αφιέρωμα στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο Μια αυτοθυσία σ΄ εκείνα τα δύσκολα χρόνια αυθεντική μαρτυρία Η γιαγιά μου, ονομαζόμενη Γεωργία Ιατράκη, μου διηγήθηκε μία ιστορίασχετικά με ένα γεγονός που συνέβη στον προπάππου μου, ο οποίος αναγκάστηκε ναυποστεί τις κακουχίες κατά τη γερμανική κατοχή. Γι’ αυτό λοιπόν το γεγονόςπρόκειται να μιλήσω, για να βοηθήσω τους αναγνώστες να συνειδητοποιήσουν πώςβίωναν οι άνθρωποι όλες αυτές τις καταστάσεις. Το 1942 ένας κάτοικος της περιοχής «Πάνω Ασίτες», που λεγόταν ΖαχαρίαςΘεοχαράκης, μαρτύρησε στους Γερμανούς ποιοι άνθρωποι από αυτό το χωριόκρατούσαν όπλο, έτσι ώστε εκείνος να διατηρεί καλές σχέσεις μαζί τους, για να μηνκινδυνεύει από αυτούς. Ανάμεσα λοιπόν σε αυτούς τους ανθρώπους που πρόδωσεήταν και ο πατέρας της γιαγιάς μου, ο Ζαχαρίας Ιατράκης. Οι Γερμανοί, αφούοδήγησαν τον προπάππου μου σε ένα μέρος, τον ανάγκασαν να ομολογήσει πούβρίσκεται το πιστόλι του, για να τον ελευθερώσουν. Όμως εκείνος έλεγε την αλήθειαότι δηλαδή δεν κουβαλούσε κανένα όπλο. Τότε, αφού τον βασάνισαν με πολύ σκληρότρόπο, τον φυλάκισαν, με αποτέλεσμα η οικογένειά του να δυστυχεί, αφού νόμιζανότι δεν πρόκειται να ξανασμίξουν ποτέ ξανά. Επί δέκα συνεχόμενες μέρες τονκρατούσαν με βίαιο τρόπο! Του έδωσαν προθεσμία τρεις ημέρες, για να φανερώσειτο πιστόλι του, διαφορετικά θα τον σκότωναν τη 13η ημέρα. Τη δέκατη μέρακατηγορήθηκε και ο αδελφός του προπάππου μου για κτήση όπλου στο σπίτι του καιοι Γερμανοί τον απείλησαν πως, αν δεν παραδώσει το πιστόλι του, θα τονσκοτώσουν. Τότε ο αδερφός του, που ήξερε ήδη από την προγιαγιά μου για τονπροπάππου μου, αποφάσισε να παραδοθεί στους Γερμανούς, για να σώσει τον αδερφότου, αφού εκείνος είχε παιδιά που έπρεπε να αναθρέψει. Ύστερα από πολλάβασανιστήρια του αδελφού του, ο προπάππους μου αναγκάστηκε να ομολογήσει πωςείχε δώσει το πιστόλι σε έναν συγχωριανό του και δεν το είχε πια. Έτσι, ελευθέρωσανμόνο αυτόν. Τότε εκείνος ζήτησε από τον πρόεδρο του χωριού να του δώσει το όπλο,για να αφήσουν ελεύθερο και τον αδελφό του. Την επόμενη μέρα ο πρόεδροςπαρέδωσε το όπλο του και τότε αποφυλάκισαν και τον αδελφό του προπάππου μου.Έτσι επέστρεψε κι εκείνος στο χωριό. Από τότε όλα άλλαξαν προς το καλύτερο καισυνέχισαν με τον ίδιο απλό τρόπο τη ζωή τους! Η ιστορία αυτή είναι αρκετά συγκινητική και με έκανε να καταλάβω πόσοδύσκολη και σκληρή ήταν η ζωή τότε για τους ανθρώπους λόγω της αδίστακτηςσυμπεριφοράς των Γερμανών. Επίσης, μέσα από αυτή την εμπειρία του παππού μου,αναδεικνύονται ανθρώπινες αξίες όπως η αγάπη για τον συνάνθρωπο, η αλληλεγγύη,η ειλικρίνεια, η καλοσύνη και η αξία της οικογένειας. Νεφέλη Κουρουπάκη Β2ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 40

Αφιέρωμα στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο Ο παππούς, το σπίτι και ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος Ένα διήγημα από την Ελεάνα Μαρινάκη (Α2) Απέναντι απ’ το σπίτι μου υπάρχει ένα μικρό σπίτι, το οποίο την εποχή του Β΄Παγκόσμιου Πολέμου ήταν η κατοικία και το κρησφύγετο του παππού μου, όπουζούσε σε μικρότερη ηλικία και που καταπατήθηκε απ’ τους Γερμανούς. Τώρα είναι ετοιμόρροπο και ίσως στοιχειωμένο. Κάθε βράδυ το κοιτώ κιαναρωτιέμαι … Τι άραγε έγινε εκεί μέσα; Μια μέρα αποφάσισα να ρωτήσω τονπαππού μου. Έσυρε την καρέκλα και την άφησε δίπλα απ’ τη μεγάλη μπεζπολυθρόνα του κι άρχισε ν΄ αφηγείται … - Τώρα θα ταξιδέψουμε πίσω στο 1940 - στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.Ξυπνούσα σχεδόν κάθε μέρα από τον θόρυβο των όπλων. Κάθε μέρα διάβαζα ένακεφάλαιο από τα πολυδιαβασμένα και ελάχιστα βιβλία που είχαμε στο σπίτι, και τοαπόγευμα πήγαινα να παίξω με τους φίλους μου. Αυτό γινόταν κάθε μέρα επί έξιχρόνια. Όταν ξημέρωνε 10 Απριλίου 1941, ακούσαμε μια δυνατή σειρήνα που μουέπαιρνε τα αυτιά και σήμαινε πόλεμος. Ο πατέρας μου ανησύχησε και μετά το πρωινόμού ανακοίνωσε πως θα πηγαίναμε να μείνουμε στο μικρό υπόγειο του σπιτιού.Πήραμε τα απολύτως απαραίτητα (όσα δηλαδή χωρούσαν στις μικρές τσάντες μας),συνεννοήθηκε ο πατέρας με μια φιλική οικογένεια για το πού θα μέναμε, καιμετακομίσαμε στο υπόγειο του σπιτιού μας. Κυλούσαν οι μέρες σαν νερό, χωρίς νασυμβαίνει κάτι το ιδιαίτερο. Από τις 25 Μαΐου άλλαξαν όλα ριζικά στη ζωή μου. Ήταν βράδυ, όχι πολύ αργά∙ όμως είχε ήδη σκοτεινιάσει. Εγώ ζωγράφιζα στοντοίχο με ένα κάρβουνο, που είχα βρει πεταμένο σε μια γωνιά, και οι γονείς μουσυζητούσαν. Χτύπησε η πόρτα, οι γονείς μου σώπασαν και μου έκαναν νόημα να μηνκουνηθώ και να μη μιλήσω. Η πόρτα χτύπησε πολλές φορές … εμείς δεν δίναμεσημασία. Ακούστηκε μια απαλή, γλυκιά φωνή … - Κύριε Μάνο, κύριε Μάνο, η Ειρήνη είμαι, ανοίξτε μου! Ο πατέρας σηκώθηκε κι άνοιξε την πόρτα. Μπήκε μέσα η Ειρήνητρομοκρατημένη. - Κύριε Μάνο, με κυνηγάνε και με χτύπησαν στο χέρι. Ο πατέρας κοίταξε το χέρι της Ειρήνης και είπε στη μητέρα μου να φέρειεπιδέσμους και νερό. Της καθάρισε το χέρι απ’ τα αίματα και της το τύλιξε με ένακομμάτι πανί. Η Ειρήνη ήταν τόσο κουρασμένη που δεν πρόλαβε να μου πει τισυνέβη, γιατί την πήρε ο ύπνος και εμείς δεν θέλαμε να την ενοχλήσουμε. Το πρωί είχαμε όλοι ξυπνήσει εκτός από την Ειρήνη. Την παρατηρούσα,καθώς κοιμόταν. Ήταν πολύ όμορφη. Στο πρόσωπό της κυριαρχούσε γαλήνη.ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 41

Ξαφνικά άκουσα δυνατά χτυπήματα στην πόρτα και φωνές. Πάλι σωπάσαμε∙μα αυτή τη φορά έσπασαν την πόρτα για να μπουν. Ήταν δυο άντρες που φορούσανστρατιωτική στολή, κρατούσαν όπλα και φώναζαν εκνευρισμένοι σε μια άλλη γλώσσα που δεν γνώριζα. Θαρρώ πως ήταν γερμανικά, αλλά δεν είμαι σίγουρος, συνέχισε ο παππούς. Κοίταζαν παντού, ώσπου εντόπισαν την Ειρήνη που μόλις είχε ξυπνήσει. Έβαλαν ακόμα πιο δυνατές φωνές και την άρπαξαν με το ζόρι … Πήγαν να μας συλλάβουν όλους, όμως οι γονείς μου είχαν συνεννοηθεί για το τι θα κάναμε αν συνέβαινε κάτι τέτοιο. Εγώ με τη μητέρα φύγαμε, τα καταφέραμε∙ όμως ο πατέρας έμεινε πίσω. Μάθαμε πως τον δολοφόνησαν μετά από τέσσερις μέρες … Όσο για εμάς, μείναμε στη Λάρισα, όπου ζούσε ένας θείος μου, ενώ το σπίτι κάηκε, αφού ο πατέρας μου, προτού φύγει, έριξε κάτω το τραπέζι με τα κεριά. - Παππού, πρέπει να έζησες πολύ δύσκολα παιδικά χρόνια! - Επέζησα όμως και μου έχει μείνει όλη αυτή η δύναμη, όλες αυτές οιαναμνήσεις, οι εμπειρίες και οι ιστορίες που έχω να διηγούμαι σε εσένα! Αυτή είναι ηκαλύτερη ανταμοιβή!ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ Γράφτηκε στο πλαίσιο του μαθήματος της Γλωσσικής Διδασκαλίας με υπεύθυνη καθηγήτρια την κ. Διονυσία Μαράκη. 42

Αφιέρωμα στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο Το τελευταίο σημείωμα Η ταινία «Το τελευταίο σημείωμα» είναι μια παραγωγή του ΠαντελήΒούλγαρη. H πρώτη επίσημη προβολή πραγματοποιήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2017στην Αθήνα. Η ταινία αυτή βασίζεται σε αληθινά γεγονότα και είναι αφιερωμένηστους 200 αθώους Έλληνες συμπατριώτες μας που εκτελέστηκαν στην Καισαριανήτην 1η Μαΐου 1944. Η ταινία είναι η πραγματική ιστορία του 34χρονου Ναπολέοντα Σουκατζίδη.Ο πρωταγωνιστής της ταινίας, Αντρέας Κωνσταντίνου, υποδύεται τον ρόλο τουΝαπολέοντα, ενός κομμουνιστή, ο οποίος συνελήφθη, εξορίστηκε και τελικάπαραδόθηκε στους Γερμανούς μαζί με άλλους πολιτικούς κρατούμενους. Ήταν έναςαπό τους αθώους Έλληνες που εκτελέστηκαν. Ο Ναπολέοντας ήταν διερμηνέας στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου, δηλαδή ήταν παρών στις ανακρίσεις και μετέφραζε όσα έλεγε ο Γερμανός διοικητής του στρατοπέδου στους ανακρινόμενους, και το αντίθετο. Βρισκόμαστε στο τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οπότε ο πρωταγωνιστής μεταφέρεται στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Χαϊδαρίου τη χρονιά 1944. Όπως αναφέραμε παραπάνω, ο Ναπολέοντας δούλευε ως διερμηνέας του διοικητή Καρλ Φίσερ. Καθώς εξελίσσεται η ιστορία, μας δίνεται η δυνατότητα να δούμε πώς ζούσαν εκείνη την εποχή οι Έλληνες μέσα στο στρατόπεδο αλλά και εκτός αυτού. Το έργο επικεντρώνεται στην ιστορίατου Ναπολέοντα και καλύπτει ένα μικρό διάστημα πριν από την 1η Μαΐου 1944. Στηδιάρκεια του έργου βλέπουμε πώς οι φυλακισμένοι μάθαιναν τα νέα και τις εξελίξειςγια τον πόλεμο. Επίσης, παρακολουθούμε διάφορα απάνθρωπα βασανιστήρια καιεργασίες, τις οποίες επέβαλλαν οι Γερμανοί στους κρατούμενους. Ξαφνικά κάποιοιΈλληνες αγωνιστές (η ελληνική αντίσταση) δολοφονούν έναν Γερμανό διοικητή καιάλλους τρεις Γερμανούς στρατιώτες, καθώς αυτοί επέστρεφαν στο στρατόπεδο τηςΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 43

δικαιοδοσίας τους. Μετά από αυτό, άμεσα δίνεται διαταγή και ο Καρλ Φίσερ καλείταινα επιλέξει από το στρατόπεδό του (Χαϊδάρι) 200 Έλληνες συλληφθέντες γιαεκτέλεση (50 Έλληνες για καθένα Γερμανό που σκότωσαν οι αγωνιστές τηςελληνικής αντίστασης στο περιστατικό που αναφέρθηκε παραπάνω). Ο νεαρόςΝαπολέοντας είναι ένας από αυτούς. Το έργο τελειώνει με την εκτέλεση των 200αθώων.  Κάποιες σκηνές προκαλούν θλίψη, μελαγχολία και συγκίνηση στουςθεατές. Σε αυτό συμβάλλει αρκετά και η μουσική, καθώς και οι ήχοι πουπλαισιώνουν κάποιες σκηνές. Μάλιστα σε κάποια σημεία προκαλείται και ο θυμόςτων θεατών, καθώς βλέπουν τα βασανιστήρια και την απάνθρωπη συμπεριφορά τωνΓερμανών προς τους Έλληνες. Αυτές οι σκηνές δημιουργούν έντονα συναισθήματαστον θεατή και του δίνουν τη δυνατότητα να βιώσει αυτή την κατάσταση.  Τα γυρίσματα της ταινίας πραγματοποιήθηκαν στην Κρήτη.  Τα κουστούμια των ηθοποιών είναι προσαρμοσμένα σταενδυματολογικά δεδομένα της εποχής εκείνης. Παύλος Καλφόγλου Γ1Μην κλαις…Ποίηση: Εύα Μακρή (Γ2)Μην κλαις,έχεις εμάς.Μην ανησυχείς,όλα θα παν’ καλά.Εσύ ξέρεις την αλήθεια,αυτό αρκεί.Ασ΄ τους να κολάζονται στο ψέμα,στην καταδίκη τους αυτή.Καθάρματα, Σχέδιο: Εύα Μακρή Γ2σε κάνουν να κλαις.Αλήτες, 44χωρίς γνώση και αρχές.ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ

Το σακί με τα φλουριά Ένα παραμύθι από τον Νίκο Κουβιδάκη (Α1) Μια φορά και έναν καιρό ήταν ένας βοσκός που κάθε μέρα έπαιρνε το κοπάδιτου και πήγαινε να τo βοσκήσει πάνω στο βουνό. Ήταν τίμιος άνθρωπος, όμωςφτωχός και αγράμματος, και όλοι τον έκλεβαν χωρίς να το καταλαβαίνει. Κάθε βράδυγύριζε στο σπίτι του και η γυναίκα του φώναζε πως δεν έχουν λεφτά και πως όλοι τονκλέβουν. Ο βοσκός όμως δεν έλεγε τίποτα, παρά προσπαθούσε να παρηγορήσει αυτήκαι τα παιδιά του, που κάθε μέρα αδυνάτιζαν όλο και περισσότερο. Τα έβλεπε οβοσκός και δεν ήξερε τι να κάνει και στενοχωριόταν. Την άλλη ημέρα ο βοσκός, καθώς ανέβαινε το βουνό, τι να δει! Ένα σακί με χρυσά φλουριά! Το αφήνει όμως και σκέφτεται: «Μπορεί να είναι κάποιου που τα έχει μεγαλύτερη ανάγκη.» Όταν επιστρέφει στο σπίτι του αφηγείται στη γυναίκα του αυτό το περιστατικό. Οργισμένη εκείνη του απαντάει:«Βρε ευλογημένε άνθρωπε! Τρέξε τώρα, κι ας είναι βράδυ, να το πάρεις πίσω.» Τι να κάνει και ο βοσκός, τρέχει μέσα στη νύχτα να πάει να βρει το σακί με ταφλουριά. Το σακί προς μεγάλη του έκπληξη ήταν ακόμα εκεί. Το αρπάζει ο βοσκόςκαι ξεκινά για το σπίτι του. Στον δρόμο τον συναντά ένας μπατίρης και του λέει:«Δώστε μου κάτι, καλέ μου άνθρωπε, να ταΐσω την οικογένειά μου.»Ο βοσκός, μην μπορώντας να βλέπει τους ανθρώπους σε τέτοια κατάσταση, βάζει τοχέρι του μέσα στο σακί και του δίνει κάμποσα φλουριά. Πιο πέρα άλλος έναςμπατίρης έρχεται και του ζητά λίγα χρήματα. Του δίνει ο βοσκός. Αυτό έγινε πολλέςφορές ακόμα, μέχρι που ο βοσκός δεν είχε άλλα φλουριά. Γυρνάει στο σπίτι του ο βοσκός λυπημένος και τη στιγμή που ήταν έτοιμος ναανοίξει την πόρτα ακούει μια φωνή να του μιλάει:«Είσαι τίμιος άνθρωπος.»«Ποιος είναι;» ρωτάει ξαφνιασμένος ο βοσκός. «Να μη σε ενδιαφέρει αυτό. Αυτό που ενδιαφέρει και τους δυο μας είναι πωςείσαι ο πιο τίμιος από όλους που πέρασαν από αυτή τη δοκιμασία.»«Ποια δοκιμασία;», ρωτάει εντελώς μπερδεμένος ο βοσκός.ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 45

«Τη δοκιμασία των φλουριών. Ήσουν ο μόνος που δεν πήρε τα φλουριά και όταν σε ανάγκασε η γυναίκα σου να τα πάρεις, τα έδωσες όλα για καλό σκοπό.» «Πώς το ξέρεις;» «Ούτε αυτό πρέπει να σε ενδιαφέρει, αλλά πρέπει να σε ενδιαφέρει αυτό»: Καιτότε ένα σύννεφο εμφανίστηκε κι από μέσα του έπεσε ένα μεγαλύτερο σακί, και αυτόγεμάτο με φλουριά. Τα παίρνει ο βοσκός και τα πάει στη γυναίκα του, κι έζησαν αυτοί καλά καιεμείς καλύτερα. Σχέδιο: Λίνα Κυριακάκη Γ2 Γράφτηκε στο πλαίσιο του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας με υπεύθυνη καθηγήτρια την κ. Κωνσταντίνα Σωτηροπούλου.Αναζητώντας τα νοήματαΠοίηση: Εύα Μακρή (Γ2)Είναι και αυτά,τα αναπάντητα ερωτήματα.Είναι και αυτοί οι συλλογισμοί,που με προβληματίζουν.Ποιο το νόημα …;Γιατί…;Για ποιο λόγο;Τι θα γίνει μετά;Ερωτήματαπου ντρέπομαι να διατυπώσω.Λέξεις,αδύνατο να αρθρώσω.Κι αν τολμήσω, Σχέδιο: Εύα Μακρή Γ2αστείες ακούονται.Αν ερωτήσω,περισσότερο συγχύζομαι.ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 46

Οι «μεταλλικές» αποχρώσεις της ρομποτικής Οι άνθρωποι διέφυγαν από τον χώρο της επιστημονικής φαντασίας και τημετέτρεψαν σε μια τεχνολογική πραγματικότητα. Είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμεέναν άνθρωπο που ήλθε σε επαφή με την ανάπτυξη της τεχνολογίας. Για καλή μαςτύχη, ο άνθρωπος αυτός εργάζεται σε ένα από τα μεγαλύτερα ερευνητικά κέντραδιεθνώς. Ονομάζεται Δρ. Δημήτρης Τσακίρης και είναι Διευθυντής Ερευνών στοΙνστιτούτο Πληροφορικής - ΙΤΕ του Ηρακλείου Κρήτης. Θα μπορούσατε να μου πείτε μερικά πράγματα για το αντικείμενο με τοοποίο ασχολείστε;Ασχολούμαι με την έρευνα σε θέματα ρομποτικής, ιδίως με τον συσχετισμόμεθόδων από τις επιστήμες του μηχανικού και των υπολογιστών με αποτελέσματα τηςμελέτης των έμβιων οργανισμών από τις επιστήμες της ζωής. Αναζητώντας λύσεις σεδύσκολα προβλήματα της ρομποτικής, και έχοντας κατά νου τις επιστημονικέςπροκλήσεις σημαντικών εφαρμογών της σε διάφορους τομείς, διαπιστώθηκε ότι οιυπάρχουσες μέθοδοι δεν επαρκούν και απαιτούνται καινοτόμες μέθοδοι τόσο γιαπροβλήματα κίνησης των ρομπότ όσο και για προβλήματα αίσθησης, ελέγχου, σχεδιασμού, μάθησης ή αντίληψης. Έτσι, η ρομποτική στρέφεται συχνά στις επιστήμες που μελετούν έμβιους οργανισμούς, για να αντλήσει ιδέες και παραδειγματικές λύσεις, αξιοποιήσιμες σε αυτά τα προβλήματά της. Η βιολογία, οινευροεπιστήμες, η ψυχολογία, ακόμη και η κοινωνιολογία προσέφεραν καιπροσφέρουν μια πλούσια πηγή πληροφοριών και ιδεών για τη ρομποτική. Έναςιδιαίτερα συναρπαστικός νέος κλάδος της, αυτός της Βιο-ρομποτικής, έχειδημιουργηθεί από αυτή την αλληλεπίδραση. Η πρόοδος στις τεχνολογίες τωνυπολογιστών, των υλικών, των ηλεκτρονικών και των επικοινωνιών επιτρέπει στοννέο αυτό κλάδο να αξιοποιήσει τα αποτελέσματα, τουλάχιστον ορισμένα, τωνεπιστημών της ζωής. Το εργαστήριό μας στο Ινστιτούτο Πληροφορικής του ΙΤΕ, τοοποίο πρόσφατα επισκέφθηκε η Β΄ Γυμνασίου του Πειραματικού Γυμνασίου,συμβάλλει στην έρευνα που γίνεται παγκοσμίως σε αυτή την κατεύθυνση. Γιατί επιλέξατε την επιστήμη της ρομποτικής; Τι ήταν αυτό που σαςτράβηξε για να ασχοληθείτε με αυτό τον τομέα της επιστήμης; Μου προσέλκυσαν το ενδιαφέρον οι γρήγορες επιστημονικές και τεχνολογικέςεξελίξεις στον τομέα της ρομποτικής, που τη μετακινούσαν από τον χώρο τηςΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 47

επιστημονικής φαντασίας και τη μετέτρεπαν σε μια τεχνολογική πραγματικότητα, μεσημαντική επίδραση στη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων. Επίσης, μουπροσέλκυσαν το ενδιαφέρον τα σημαντικά επιστημονικά προβλήματα σε αυτό τοντομέα, που αποτελούσαν και αποτελούν μια πρόκληση με μεγάλη πρακτική σημασία,αν επιλυθούν. Πότε άρχισε να αναπτύσσεται η επιστήμη της ρομποτικής; Ποιος ήταναυτός που την προώθησε στον έξω κόσμο; Οι άνθρωποι, από τους αρχαίους χρόνους, οραματίζονταν αυτοκινούμενουςμηχανικούς βοηθούς, που θα εκτελούσαν πιστά τις εντολές τις οποίες θα τους έδιναν,και θα υποβοηθούσαν τις ποικίλες δραστηριότητές τους. Στα Ομηρικά έπη περιγράφονται τέτοιοι μηχανικοί βοηθοί, κατασκευασμένοιαπό τον θεό Ήφαιστο. Έτσι, η Ραψωδία Σ της Ιλιάδας περιλαμβάνει τηναναμφισβήτητα πρώτη στην ανθρώπινη ιστορία περιγραφή αυτού που, σε σύγχρονηορολογία, θα ονομάζαμε ένα πολύ-ρομποτικό σύστημα, αποτελούμενο από είκοσιαυτοκινούμενα τρίποδα ρομπότ με τροχούς, που υπηρετούσαν στα δείπνα των θεώντου Ολύμπου, ενώ, όταν τελείωναν, επέστρεφαν μόνα τους στο μέγαρο του Ηφαίστου(Σ373-377). Είναι επίσης πολύ γνωστός ο μύθος που αναφέρεται στον Τάλω, τον χάλκινογίγαντα που περιπολούσε τις ακτές της Κρήτης υπό τις διαταγές του Μίνωα, για νατην προφυλάσσει από τους εισβολείς. Ένα ανθρωπόμορφο ρομπότ, δηλαδή, γιααμυντικές εφαρμογές. Η πραγματική υλοποίηση τέτοιων συστημάτων ξεκίνησε πιθανώς από ταμηχανικά αυτόματα του Ήρωνος του Αλεξανδρέα περί το 100 π.Χ. Τότε είχαν τηδυνατότητα να επαναλάβουν κινήσεις προγραμματισμένες μέσω του μηχανικού τουςσχεδιασμού. Τέτοια μηχανικά αυτόματα, διαρκώς εξελισσόμενα, συνέχισαν ναεμφανίζονται την περίοδο του Βυζαντίου, της Αναγέννησης και μεταγενέστερα. Ωστόσο, τα ρομποτικά συστήματα, με τα χαρακτηριστικά που δίνουμε σήμεραστον όρο, δηλαδή κυρίως τη δυνατότητα προγραμματισμού της κίνησής τους χωρίςαλλαγές στη μηχανική δομή τους, πρωτοεγκαταστάθηκαν στη βιομηχανία τηνδεκαετία του 1960 από την αμερικανική εταιρεία Unimation. Μια πηγή έμπνευσης για τη ρομποτική είναι τα βιβλία και οι ταινίεςεπιστημονικής φαντασίας από συγγραφείς όπως ο Isaac Asimov και ο Arthur Clarke,που βοήθησαν στη διάδοση των ιδεών, των οραμάτων, αλλά και τωνπροβληματισμών σε σχέση με τα ρομπότ. Πώς μπορεί ο άνθρωπος να αξιοποιήσει στην καθημερινή του ζωή τηρομποτική; Ποια είναι τα οφέλη της και ποια τα μειονεκτήματά της; Ανθρώπινες δραστηριότητες που είναι δύσκολες, βαρετές, επικίνδυνες, πουαπαιτούν μεγάλη ακρίβεια ή δύναμη, καθώς και την έκθεση του ανθρώπου σε αντίξοαή ανθυγιεινά περιβάλλοντα, μπορούν να επωφεληθούν από τη χρήση ρομποτικώνσυστημάτων.ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 48

Ρομποτικά συστήματα χρησιμοποιούνται ευρέως στη βιομηχανία, για νααντικαταστήσουν τους ανθρώπους σε δύσκολες ή επικίνδυνες εργασίες μεταφοράςκαι κατεργασίας αντικειμένων, συγκόλλησης, βαφής, επιθεώρησης, κ.λπ. Πλήρωςαυτοματοποιημένα εργοστάσια και αποθηκευτικοί χώροι, που δουλεύουν όλο το24ωρο, σχεδόν χωρίς την παρουσία ανθρώπων, είναι ήδη σε λειτουργία. Ρομποτικάσυστήματα έχουν μπει στα σπίτια και στους χώρους δουλειάς, όπου εκτελούνεργασίες καθαρισμού, ακόμη και σε πισίνες, εποπτεύουν τους χώρους, μεταφέρουναντικείμενα, π.χ. την αλληλογραφία, βοηθούν τους ηλικιωμένους, και ακόμηχρησιμοποιούνται στην υποβοήθηση εκπαιδευτικών διαδικασιών ή και ως παιχνίδια.Ρομποτικοί βραχίονες αυξημένης ακρίβειας και αντίστοιχα εξελιγμένα ιατρικάεργαλεία χρησιμοποιούνται ήδη σε δύσκολες χειρουργικές επεμβάσεις σε συνδυασμόμε προχωρημένες απεικονιστικές τεχνικές. Ρομποτικοί βραχίονες και συστήματααυτοματισμού χρησιμοποιούνται επίσης ευρέως στα βιολογικά εργαστήρια, ώστε οιάνθρωποι να μην κινδυνεύουν να έρθουν σε επαφή με παθογόνους παράγοντες.Επιπλέον, ρομποτικά συστήματα χρησιμοποιούνται για την υποβοήθηση τηςαγροτικής παραγωγικής διαδικασίας και ιπτάμενα ρομπότ για την ανίχνευσηπυρκαγιών σε δάση. Ρομποτικά υποβρύχια διασχίζουν τις θάλασσες, συλλέγονταςδεδομένα για το περιβάλλον και τα ευαίσθητα θαλάσσια οικοσυστήματα, ακόμη καιαπό πολύ μεγάλα βάθη, ή υποβοηθούν τις υδατοκαλλιέργειες επιβλέποντας την καλήκατάσταση των υποθαλάσσιων εγκαταστάσεων. Ρομποτικά συστήματα έχουν αρχίσεινα χρησιμοποιούνται σε αμυντικές εφαρμογές αλλά και στην εξερεύνηση άλλωνπλανητών, όπως στον Άρη. Στη βιομηχανία, αυτά μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα και την ποσότητατων παραγόμενων προϊόντων, να μειώσουν το κόστος τους και να αυξήσουν τις ώρεςλειτουργίας ενός εργοστασίου. Από την άλλη πλευρά όμως, τα ρομποτικά συστήματαμπορεί να μη δουλέψουν σωστά ή και να γίνουν επικίνδυνα, αν υπάρχουν ατέλειεςστον σχεδιασμό ή στην κατασκευή τους, ή αν ο τρόπος χρήσης τους δεν είναι οενδεδειγμένος, π.χ. αν δεν λαμβάνονται υπόψη οι εγγενείς περιορισμοί στονσχεδιασμό και στην προδιαγεγραμμένη χρήση τους, όπως η περιορισμένη εμβέλειατων αισθητήρων τους ή η ενδεχόμενη απαίτηση να μην υπάρχουν εμπόδια ήάνθρωποι στον χώρο λειτουργίας τους. Επιπλέον, μειονεκτήματα μπορεί να είναι ησημαντική επένδυση που ίσως απαιτηθεί από μία επιχείρηση για να εξοπλισθεί μερομποτικά συστήματα και για να προσαρμόσει τους χώρους της κατάλληλα, αλλά καιο ενδεχόμενος περιορισμός των θέσεων εργασίας, αν κάποιοι εργαζόμενοιαντικατασταθούν από αυτά τα συστήματα. Επομένως, τα πλεονεκτήματα καιμειονεκτήματα της χρήσης τους πρέπει να σταθμιστούν προσεκτικά. Ποια είναι η άποψή σας για την ανάπτυξη των επιστημών σε μια Ελλάδατης οικονομικής κρίσης; Οι Έλληνες επιστήμονες στα πανεπιστήμια, ερευνητικά ιδρύματα καιεταιρείες της χώρας έχουν σημαντική δραστηριότητα και συμβολή στην πρόοδο τηςεπιστήμης διεθνώς. Παρά τα προβλήματα που σχετίζονται με την οικονομική κρίση,και που έχουν την εμφανή συνέπεια της αναγκαστικής μετακίνησης ενός σημαντικούαριθμού από αυτούς στο εξωτερικό, υπάρχουν σαφείς ενδείξεις για την ποιότητα καιτη σημασία των ερευνητικών αποτελεσμάτων που παράγονται στην Ελλάδα. ΗΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 49

ανάπτυξη της επιστήμης, της τεχνολογίας και της καινοτομίας, εκμεταλλευόμενη τουψηλό αυτό επίπεδο των Ελλήνων επιστημόνων, μπορεί να γίνει ένας μοχλός για ναβελτιώσει η χώρα την παραγωγικότητά της και να βοηθηθεί να ξεπεράσει τηνοικονομική κρίση. Πιστεύετε ότι η ρομποτική θα αναπτυχθεί ακόμη περισσότερο στο άμεσομέλλον; Τι πιστεύετε ότι θα αλλάξει στην επιστήμη της ρομποτικής; Η επιστήμη και οι εφαρμογές της ρομποτικής είναι σήμερα σε φάση ραγδαίαςανάπτυξης σε ερευνητικά κέντρα, πανεπιστήμια και εταιρείες υψηλής τεχνολογίας, σεόλο τον κόσμο, που αναμένεται, βέβαια, να συνεχίσει στο μέλλον. Η έμφαση της ρομποτικής στο μέλλον αναμένεται να μετακινηθεί σε ρομποτικά συστήματα που έχουν καλύτερες δυνατότητες ασφαλούς και αποτελεσματικής συνεργασίας με ανθρώπους, σε αντίθεση με την τωρινή πρακτική, π.χ. στη βιομηχανία, όπου τα ρομπότ και οι άνθρωποι εργάζονται σε ξεχωριστούς χώρους. Η μορφολογία των ρομποτικών συστημάτων πιθανώς θα αλλάξει δραματικά σε σχέση με τους σημερινούς ρομποτικούς βραχίονες. Θα έχουμε εξελιγμένα ανθρωπόμορφα ρομπότ ή άλλα ρομπότ εμπνευσμένα από τη μορφολογία της πληθώρας τωνέμβιων οργανισμών, ζώων που ζουν στην ξηρά, στο νερό ή πετούν, αλλά και φυτών,που καθένα θα είναι προσαρμοσμένο να δρα σε διάφορα περιβάλλοντα και να έχειδιαφορετικές ικανότητες και συμπεριφορές. Θα έχουμε, επιπλέον, ρομποτικάσυστήματα με σημαντικά βελτιωμένες αισθητηριακές και υπολογιστικές ικανότητες,καθώς και ικανότητες μάθησης. Τέλος, η ανθρωπότητα θα αρχίσει να μελετά σε μεγαλύτερο βάθος και νακατανοεί καλύτερα τα νομικά, οικονομικά, κοινωνικά και ηθικά θέματα που τίθενταιαπό τη συνύπαρξη των ανθρώπων με εξελιγμένα ρομποτικά συστήματα, και να τααντιμετωπίζει με πιο σωστό και ολοκληρωμένο τρόπο. Κύριε Τσακίρη, ευχαριστούμε πολύ για τον χρόνο που μας διαθέσατε και τιςτόσο ενδιαφέρουσες πληροφορίες που μας δώσατε. Στέλλα Μανωλίτση Γ3ΠΕΙΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ 50