E-book อาจารย์เกต

ชุดการเรียนรู้ด้วยตนเอง วชิ าภาษาไทย เรื่อง ชนิดของคา ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี ๕

คานา ชุดการเรียนรู้ดว้ ยตนเอง กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย เรื่องชนิดของคา ( คา บุพบท ) ช้นั ประถมศึกษาปี ที่ ๕ จดั ทาข้ึนเพื่อใชเ้ ป็ นสื่อประกอบการเรียนการสอนเร่ือง ชนิดและหน้าท่ีของคาเพื่อพฒั นาการเรียนการสอนให้ประสบผลสาเร็จ บรรลุจุดมงั่ หมาย ของหลกั สูตรใหน้ กั เรียนไดศ้ ึกษาเน้ือหาภายในเล่ม ชุดการเรียนรู้ดว้ ยตนเอง การจดั ทาชุดการเรียนรู้ดว้ ยตนเองประกอบดว้ ย คาแนะนาสาหรับครู คาแนะนา ในการเรียน สาระสาคญั จุดประสงค์การเรียนรู้ แบบทดสอบก่อนเรียน รายละเอียดของ เน้ือหาเรียงลาดบั จากง่ายไปหายาก แบบฝึกเสริมทกั ษะ และแบบทดสอบหลงั เรียน หวงั เป็ นอย่างยิ่งว่า ชุดการเรียนรู้ดว้ ยตนเองเล่มน้ีจะเป็ นประโยชน์การพฒั นา ผเู้ รียน และพฒั นาผูเ้ รียน และพฒั นาคุณภาพการจดั การเรียนรู้ของครูผูส้ อนกลุ่มสาระการ เรียนรู้ภาษาไทยเป็นอยา่ งดี ผจู้ ดั ทา นางสาวอฟั นนั ดือราแม ก

ชุดการเรียนรู้ด้วยตนเอง ชุดท่ี ๑ คาบุพบท ช้ันประถมศึกษาปี ที่ ๕ สาระที่ ๔ หลกั การใช้ภาษาไทย มาตรฐานการเรียนรู้ที่ ๔.๑ : เข้าใจธรรมชาติของภาษาและหลกั ภาษาไทย การ เปล่ียนแปลงของภาษาและพลงั ของภาษา ภูมิปัญญาทางภาษาและรักษาไทยไวส้ มบตั ิของ ชาติ มาตรฐานการเรียนรู้ช่วงน้ัน : รู้และเขา้ ใจชนิดและหนา้ ท่ีของคาในประโยค ชนิดของ ประโยค ข

จุดประสงค์การเรียนรู้ ๑. นกั เรียนสามารถอธิบายความหมายของคาบุพบทไดถ้ ูกตอ้ ง ๒. นกั เรียนสามารถจาแนกชนิดของคาบุพบทไดถ้ ูกตอ้ ง ๓. นกั เรียนสามารถบอกหนา้ ท่ีของคาบุพบทไดถ้ ูกตอ้ ง ๔. นกั เรียนสามารถนาคาบุพบทไปแต่งประโยคเพอ่ื การสื่อสารไดถ้ ูกตอ้ ง ๕. นกั เรียนสามารถนาเร่ืองของคาบุพบทไปใชใ้ นชีวติ ประจาวนั ไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง ๖. นกั เรียนสามารถทาแบบฝึกหดั ไดร้ ้อยละ ๗๐ ข้ึนไป ฃ

จุดประสงค์การเรียนรู้ ( ต่อ ) ๗. นกั เรียนสามารถทาแบบทดสอบหลงั เรียนผา่ นเกณฑร์ ้อยละ ๗๐ ข้ึนไป ๘. นกั เรียนสามารถปฏิบตั ิกิจกรรมตามข้นั ตอนไดอ้ ยา่ งมีวนิ ยั และมีความสุข ค

สารบญั เรื่อง หน้า คานา ก มาตรฐานการเรียนรู้ ข จุดประสงค์ ฃ สารบญั ฅ แบบทดสอบก่อนเรียน ๒ ชนิดของคา ๓ ใบความรู้ที่ ๑ ๗ ความหมาย ๘ แบบฝึกหดั ที่ ๑.๑ ใบความรู้ท่ี ๒ ๙ ชนิดของคา ๑๒ แบบฝึกหดั ที่ ๒.๒ ๑๔ แบบฝึกหดั ท่ี ๒.๓ ฅ

เร่ือง หน้า ใบความรู้ท่ี ๓ ๑๖ หนา้ ที่ของคาบุพบท ๑๙ แบบฝึกหดั ท่ี ๓.๑ ใบความรู้ที่ ๔ ๒๐ สรุปคาบุพบท ๒๒ แบบทดสอบหลงั เรียน ภาคผนวก ๒๗ เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน ๒๘ เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน ๒๙ เฉลยแบบฝึกหดั ท่ี ๑.๑ ๓๑ เฉลยแบบฝึกหดั ที่ ๒.๑ ๓๓ เฉลยแบบฝึกหดั ที่ ๒.๒ ๓๔ เฉลยแบบฝึกหดั ท่ี ๓.๑ ๓๕ อา้ งอิง ฆ

ก่อนท่ีเพื่อน ๆ จะศึกษา ชุดการเรียนรู้ดว้ ย ตนเอง เรื่องชนิดของ ชุดที่ ๑ คาบุพบท ขอใหน้ กั เรียน มาทาแบบทดสอบก่อนเรียน กนั ก่อน เพื่อใหท้ ราบวา่ เรามีความรู้พ้ืนฐาน มากนอ้ ยเพยี งใด ๑

แบบทดสอบก่อนเรียน ๑.คาบุพบทมีหนา้ ท่ีใด ก. ใชแ้ สดงอารมณ์ความรู้สึก ข. ใชข้ ยายความของคาท่ีตอ้ งการเปลี่ยนรูป ค. ใชข้ ยายความหมายของคาที่นาไปประกอบ ง. ใชเ้ ชื่อมคาใหม้ ีความหมายสมั พนั ธ์เป็นประโยคเดียวกนั ๒.คาวา่ “ จน ” ในขอ้ ใดเป็นบุพบท ก. เราจะรอจนเชา้ ข. เขาจนกจ็ ริงแต่ไม่โกง ค. เกิดเป็นคนอยา่ กลวั จน ง. คนจนไม่จาเป็นตอ้ งเลว ๒

๓. คาวา่ “ โดย ” ในขอ้ ใดเป็นบุพบท ก. รถโดยสาร ข. เขียนโดยกวี ค. ศึกษาโดยตรง ง. ทายาทโดยธรรม ๔. “ ผมู้ ีวาจาสตั ยย์ อ่ มไดร้ ับความเชื่อถือ_________ผอู้ ื่น ” ควรเติมคาใดที่เหมาะสมลงใน ช่องวา่ ง ก. แก่ ข. กบั ค. ต่อ ง. จาก ๕. คาวา่ “ ต่อ ” ในขอ้ ใดเป็นบุพบท ก. เขามาต่อวา่ ฉนั ข. เธอตอ้ งใหก้ ารต่อศาล ค. เร่ืองน้ีคิดวา่ เราเป็นต่อ ง. มารู้ตวั กต็ ่อเมื่อสายเสียแลว้ ๓

๖. คาวา่ “ บ่น ” ในขอ้ ใดเป็นคาต่างชนิดกบั คาอื่น ก. กินบนเรือน ข. ข้ีรดบนหลงั คา ค. ดาวบนฟ้า ง. อยขู่ า้ งบน ๗. ขอ้ ใดมีคาบุพบทที่แสดงความสมั พนั ธบ์ อกเวลา ก. เวลาในขวดแกว้ ข. วนั ท่ีตามปฏิทินคืออะไร ค. วนั น้นั เตม็ ไปดว้ ยความวนุ่ วาย ง. เขากลบั มาถึงเมืองไทยเมื่อเชา้ น้ี ๔

๘. ขอ้ ใดมีคาบุพบทบอกความเป็นเจา้ ของ ก. เส้ือของใครอยตู่ ู้ ข. ของบนโตะ๊ ของใครกนั ค. นกของฉนั หายไปจากกรง ง. อาหารจานน้ีเดก็ กินเท่าน้นั ๙. “ พวกเราแวะซ้ือขนมขา้ งทาง ” คาท่ีขีดเส้นใตเ้ ป็นคาบุพบทแสดงความสมั พนั ธใ์ ด ก. แสดงความสมั พนั ธเ์ ก่ียวกบั เวลา ข. แสดงความสมั พนั ธเ์ ก่ียวกบั สถานท่ี ค. แสดงความสมั พนั ธ์เกี่ยวกบั ผทู้ ี่ทางานร่วมกนั ง. แสดงความสมั พนั ธ์เกี่ยวกบั ความเป็นเจา้ ของ ๑๐. “ เขามีกาลงั ใจต่อสูโ้ รคร้ายเพราะคาพดู ของคุณ ” คาที่ขีดเส้นใตค้ าบุพบทบอกส่ิงใด ก. บอกสาเหตุ ข. บอกความมุ่งหมาย ค. บอกเครื่องมือท่ีใช้ ง. บอกผรู้ ับผลประโยชน์ ๕

ชนิดของคา นักเรียนคะ เรามารู้จกั ชนิดของคาใน ภาษาไทยกนั นะคะ คา คือ เสียงท่ีเปล่งออกมากี่คร้ังก็ไดจ้ ะตอ้ งมีความหมาย คาในภาษาไทยท่ีเราใช้ ในการฟัง พูด อ่าน และเขียน ในชีวิตประจาวนั การแบ่งคา หรือการจาแนกคา หรือปรัชญา ของคาน้นั ๆ จาแนกตามความหมายและหนา้ ที่ของคาได้ ๗ ชนิดดงั น้ี คานาม คาสรรพนาม คากริยา คาวเิ ศษณ์ คาบุพบท คาสนั ธาน คาอุทาน ๖

บทที่ ๑ ๗ ความหมาย คาบุพบท ( อ่านวา่ คา-บุบ-พะ-บด ) แปลว่า คา หน้าบท หมายถึง คาที่นา หน้า คานาม คาสรรพนาม คากริยาและคาวิเศษณ์ เพ่ือบอกตาแหน่งของคา และ แสดงความสัมพนั ธ์กันระหว่างคา หรือประโยคที่อยู่ หลงั บุพบทน้ัน เช่น กบั แก่ แต่ ต่อ เพื่อ โดย แห่ง ของ ดว้ ย บน ตาม เป็นตน้  ฉนั นง่ั บนโตะ๊ ( บน นาหนา้ คานาม โต๊ะ )  ฉนั มอบดอกไมใ้ หแ้ ก่เธอ ( แก่ นาหนา้ คาสรรพนาม เธอ )  เราไม่ควรกินขนมระหวา่ งเรียน ( ระหวา่ ง นาหนา้ คากริยา เรียน )  เธอทางานสาเร็จดว้ ยดี ( ดว้ ย นาหนา้ คาวเิ ศษณ์ )

แบบฝึ กหัดท่ี ๑.๑ คาส่ัง ใหน้ กั เรียนขีดเสน้ ใตค้ าบุพบทในประโยคต่อไปน้ี ๑. เขาเห็นกบั ตาวา่ เธอร้องให้ ๒. นกั เรียนวาดภาพดว้ ยดินสอสี ๓. เดก็ ๆ ยอมไปโรงเรียนโดยดี ๔. เราทุกคนควรกินเพ่ืออยู่ ไม่ใช่อยเู่ พอ่ื กิน ๕. ถา้ จะไปอยธุ ยาทางเรื่อ ตอ้ งออกจากบา้ นแต่เชา้ ๖. ศุภณฐั บุตรของนางจารึกเรียนเก่งมาก ๗. กรมพระยาดารงราชานุภาพเป็นบอดาแห่งประวตั ิศาสตร์ ๘. โรงเรียนเทศบาลเขาชยั สนต้งั อยใู่ กลอ้ าเภอชยั สน ๙. คุณพอ่ เล้ียงปลาสวยงามไวส้ าหรับชาย ๑๐. เขาทางานใกลเ้ สร็จแลว้ ๘

บทท่ี ๒ ชนิดของคาบุพบท คาบุพบทแบ่งออกเป็ น ๒ ชนิด ดงั นี้ ๑. คาบุพบทที่ไม่เชื่อมกบั คาอ่ืน แต่ใชน้ าหนา้ เพ่ือทกั ทาย หรือเรียกชวน ไดแ้ ก่ ดูแน่ะ ดูกร ดูก่อน ดูรา ขา้ แต่ เป็นตน้ ตัวอย่าง  ดูก่อน ภิกษุท้งั หลาย  ขา้ แต่ ท่านผเู้ จริญ โปรดฟังขา้ ก่อน ขอ้ สงั เกต ดูกร ดูก่อน ดูแน่ะ ดูรา ผใู้ หญใ่ ชพ้ ดู กบั ผนู้ อ้ ยหรือบุคคล ทวั่ ไปเสมอกนั ขา้ แต่ ผนู้ อ้ ยใชพ้ ดู กบั ผใู้ หญ่หรือบุคคลที่นบั ถือยกยอ่ ง ๙

๒. คาบุพบทที่เช่ือมกบั คาอ่ืน บุพบทท่ีนาหนา้ คานาม คาสรรพนาม คากริยา และ คาวเิ ศษณ์ ไดแ้ ก่ กบั แก่ ซ่ึงของ สาหรับ ดว้ ย โดย ที่ บน ใต้ ยงั เป็นตน้ ตวั อย่าง  คนเราตอ้ งอาศยั ซ่ึงกนั และกนั  นกั ท่องเท่ียวเดินทางไปยงั ภูกระดึง คาบุพบทที่เชื่อมกบั คาอ่ืน ยงั แบ่งออกเป็นชนิดต่าง ๆ ดงั น้ี ๒.๑ คาบุพบทบอกเวลา เช่น ต้งั แต่ จน จนกระทง่ั เม่ือ เป็นตน้ ตวั อย่าง  แม่มาหาฉนั เม่ือเชา้ น้ี  ชาวสวนรดน้าผกั จนกระทงั่ เที่ยง ๑๐

๒.๒ คาบุพบทบอกสถานท่ี เช่น ใกล้ ไกล ใน บน นอก เป็นตน้ ตวั อยา่ ง  เสืออยใู่ นป่ า  บา้ นของดวงดาวอยใู่ กลโ้ รงเรียนมาก ๒.๓ คาบุพบทบอกความเป็นเจา้ ของ เช่น แห่ง ของ เป็นตน้ ตวั อยา่ ง  สมุดเล่มน้ีเป็นของฉนั  ภูเกต็ เป็นเมืองแห่งความฝัน ๒.๔ คาบุพบทบอกความประสงค์ เช่น กบั แก่ แต่ ต่อ เพอ่ื สาหรับ โดย ท้งั เฉพาะ ตาม เป็นตน้ ตวั อยา่ ง  แพทยท์ างานหนกั เพ่ือคนไข้  ฉนั จะใหเ้ งินเพอ่ื คนลาบาก ๑๑

แบบฝึ กหัดที่ ๒.๑ คาสั่ง ใหน้ กั เรียนบอกชนิดของคาบุพบทใหถ้ ูกตอ้ ง ๑. ฉนั รอเธอต้งั แต่เชา้ ____________________________________________________ ๒. เครื่องบินบินอยเู่ หนือน่านน้าไทย__________________________________________ ๓. ประชาชนมาร่วมบริจาคโลหิตเม่ือสปั ดาห์ท่ีแลว้ ___________________________ ๔. คุณแม่กาลงั ซ้ือของในตลาด__________________________________________ ๕. พอ่ ต้งั กล่องรับน้ามนั ไวต้ ามชุมชน___________________________________________ ๖. เจา้ มอมนอนใตโ้ ต๊ะของมะลิเมื่อเชา้ น้ี_________________________ ๗. คุณครูใหส้ ่งการบา้ นภายในวนั น้ี___________________________ ๑๒

๘. คุณตาปลูกตน้ ไมอ้ ยขู่ า้ งร่ัว_________________________ ๙. เขาดูแลตน้ มะม่วงจนกระทง่ั ออกผลเตม็ ตน้ __________________ ๑๐. สถานที่แห่งน้ีเป็นที่พกั ผอ่ นหยอ่ นใจของทุกคน________________ ๑๓

แบบฝึ กหัดที่ ๒.๒ คาสง่ั ใหน้ กั เรียนเติมคาบุพบทใหถ้ ูกตอ้ ง ๑. ครูใหร้ างวลั ________________________นกั เรียนท่ีเรียนดี ๒. เขาทางาน__________________________ตวั ของเขาเอง ๓. แหวนวงน้ี_______________________ฉนั ๔. เขายน่ื คาร้อง_______________________ศาล ๕. อาหารน้ี___________________________ใส่บาตร ๖. นอ้ งไปซ้ือของ____________________แม่ ๗. เขาทางานอยวู่ ทิ ยกุ ระจายเสียง_________________ประเทศไทย ๑๔

๘. ฉนั ทาทุกอยา่ ง_______________________แม่ ๙. หนงั สือเล่มน้ี________________________ผม ๑๐. เขาแถลงข่าว_______________________ผสู้ ่ือข่าวในทาเนียบรัฐบาล ๑๕

บทที่ ๓ หน้าทขี่ องคาบุพบท คาบุพบททาหนา้ ท่ีต่าง ๆ กนั ดงั น้ี ๑. นาหน้าคานาม เช่น  สร้อยของคุณแม่ราคาแพงมาก  นกั เรียนอยใู่ นหอ้ งเรียน  คุณแม่ชอบกินส้มตากบั ขา้ วเหนียว ๑๖

๒. นาคาหน้าสรรพนาม เช่น  ครูใหห้ นงั สือแก่เขา เพ่อื เป็นรางวลั เรียนดี  ดินสอของฉนั อยทู่ ี่เขา  นกั เรียนอนุบาลอยากอยใู่ กลฉ้ นั  ปากกาตรานกของคุณอยใู่ นกระเป๋ าท่ีเขาช้ี ๓. นาหน้าคากริยา เช่น  พอ่ ทางานเพอื่ หาเล้ียงครอบครัว  สมชายทางานหามรุ่งหามค่าจนกระทงั่ ไม่สบาย  มนสั เกบ็ ขนมไวส้ าหรับรับประทาน ๑๗

๔. นาหน้าคาวเิ ศษณ์ เช่น  เขายนิ ยอมปฏิบตั ิโดยดี  ถา้ พดู กนั ตามความจริง เขาตอ้ งมาหาฉนั โดยเร็ว  วนั น้ีพไ่ี ก่ควรไปหาคุณพอ่ ๕. นาหน้าประโยคหรือข้อความ เช่น  มูลนิธิจดั อาหารแจกจ่ายใหแ้ ก่ประชาชน  สมหมายไม่สบายต้งั แต่เธอไปเที่ยวน้าตกกบั ครอบครัว  ท่านผอู้ านวยแจกรางวลั เฉพาะคนท่ีไดค้ ะแนนรวมท่ี ๑ เร็ว ๑๘

แบบฝึ กหัดท่ี ๓.๑ คาสั่ง ใหน้ กั เรียนเลือกคา เติมในช่องวา่ งใหถ้ ูกตอ้ ง เหนือ ของ จาก ใต้ ตาม แก่ ใกล้ โดย ใน เพ่ือ ๑. ตลาดอย_ู่ _______________โรงเรียนแค่น้ีเอง ๒. เขาทางานแบบมา__________________เมฆ ๓. บา้ น_________________สมจิตรหลงั ใหญม่ าก ๔. ขอใหเ้ ดินทาง___________________สวสั ดิภาพ ๕. พดู แลว้ เหมือนยกภูเขาออก_______________อก ๖. ยากเหมือนงมเขม็ _______________มหาสมุทร ๗. พอ่ แม่ทาทุกอยา่ ง_______________ลูก ๘. โบราณวา่ เดิน________________ผใู้ หญ่หมาไม่กดั ๙. อยา่ ใหค้ วามเห็น______________ตวั มาทาลายมิตรของเรา ๑o. สุนขั นอนอย_ู่ ___________________โต๊ะในหอ้ งอาหาร ๑๙

บทที่ ๔ สรุปคาบุพบท คาบุพบทมี ๒ ชนิด คือ ๑. คาบุพบทท่ีไม่เชื่อมกบั คาเชื่อม เช่น ขา้ แด่ ดูกร เป็นตน้ ๒. คาบุพบทท่ีเชื่อมกบั คาอ่ืน เช่น สาหรับ กบั แต่ แก่ ดว้ ย โดย เป็นตน้ หน้าทขี่ องคาบุพบท -นาหนา้ คานาม เช่น ปากกาของฉนั หาย -นาคาหนา้ สรรพนาม เช่น เขาชอบอยใู่ กลฉ้ นั -นาหนา้ คากริยา เช่น ฉนั กินเพื่ออยู่ -นาหนา้ คาวเิ ศษณ์ เช่น เขาใจร้ายสิ้นดี ๒๐

สรุป คาบุพบท คือ คาท่ีใชค้ านาหนา้ คานาม คาสรรพนาม คาวเิ ศษณ์ เพื่อให้ได้ ใจความชดั เจนและต่อเนื่องกนั ข้อสังเกต ในการใชค้ าบุพบท ตอ้ งเขา้ ใจใหด้ ีวา่ คาบุพบทตอ้ งนาคาหนา้ คาอื่น คือ คานาม คาสรรพนาน คากริยา คาวเิ ศษณ์ ๒๑

แบบทดสอบหลงั เรียน คาชี้แจง ใหน้ กั เรียนเลือกคาตอบท่ีถูกเพียงคาตอบเดียว ๑. คาวา่ “ โดย ” ในขอ้ ใดเป็นคาบุพบท ก. รถโดยสาร ข. เขียนโดยกวี ค. ศึกษาโยตรง ง. ทายาทโดยธรรม ๒. คาวา่ “ จน ” ในขอ้ ใดเป็นคาบุพบท ก. เราจะรอจนเชา้ ข. เขาจนกจ็ ริงใจแต่ไม่โกง ค. เกิดเป็นคนอยา่ กลวั จน ง. คนจนไม่จาเป็นตอ้ งเลว ๒๒

๓. คาบุพบทมีหนา้ ที่ใด ๒๓ ก. ใชแ้ สดงอารมณ์ความรู้สึก ข. ใชข้ ยายความคาของคาท่ีตอ้ งการเปลี่ยนรูป ค. ใชข้ ยายความหมายของคาที่นาไปประกอบ ง. ใชเ้ ช่ือมคาใหม้ ีความหมายสมั พนั ธ์เป็นประโยคดว้ ยกนั ๔. “ ผมู้ ีวาจาสตั ยย์ อ่ มไดร้ ับความน่าเชื่อถือ____________ผอู้ ่ืน ” ควรเติมคาใด ท่ีเหมาะสมลงในช่องวาง ก. แก่ ข. กบั ค. ต่อ ง. จาก ๕. “ เขามีกาลงั ใจต่อสู้โรคร้ายแรงเพราะคาพดู ทุกคน ” คาท่ีขีดเสน้ ใต้ เป็นคาบุพ บทบอกส่ิงใด ก. บอกสาเหตุ ข. บอกความมุ่งหมาย ค. บอกเครื่องมือท่ีใชค้ า ง. บอกผรู้ ับผลประโยชน์

๖. ขอ้ ใดมีคาบุพบทบอกความเป็นเจา้ ของ ก. เส้ือของใครอยใู่ นตู้ ข. ของโตะ๊ ของใครกนั ค. นกของฉนั หายไปไหน ง. อาหารจานน้ีเดก็ กินเท่าน้นั ๗. คาวา่ “ บน ” ในขอ้ ใดเป็นคาต่างชนิดกบั คาอื่น ก. กินบนเรือน ข. ข้ีรดบนหลงั คา ค. ดาวบนฟ้า ง. อยขู่ า้ งบน ๘. “ พวกเราแวะซ้ือขนมขา้ งทาง ” คาท่ีขีดเสน้ ใตเ้ ป็นคาบุพบทแสดงความสมั พนั ธ์ใด ก. แสดงความสมั พนั ธ์เกี่ยวกบั เวลา ข. แสดงความสมั พนั ธ์เก่ียวกบั สถานที่ ค. แสดงความสมั พนั ธ์เกี่ยวกบั ผทู้ ่ีทางานร่วมกนั ง. แสดงความสมั พนั ธ์เก่ียวกบั ความเป็นเจา้ ของ ๒๔

๙. ขอ้ ใดมีคาบุพบทท่ีแสดงความสมั พนั ธบ์ อกเวลา ก. เวลาในขวดแกว้ ข. วนั ที่ตามปฏิทินคืออะไร ค. วนั น้นั เตม็ ไปดว้ ยความวนุ่ วาย ง. เขากลบั มาถึงเมืองไทยเมื่อเชา้ น้ี ๑๐. คาวา่ “ ต่อ ” ในขอ้ ใดเป็นบุพบท ก. เขามาต่อวา่ ฉนั ข. เธอตอ้ งใหก้ ารต่อศาล ค. เร่ืองน้ีคิดวา่ เราเป็นต่อ ง. มารู้ตวั กต็ ่อเมื่อสายเสียแลว้ ๒๕

ภาคผนวก ๒๖

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน ๑. ค. ใชเ้ ช่ือมคาใหม้ ีความหมายสมั พนั ธ์เป็นประโยคเดียวกนั ๒. ก. เราจะรอจนเชา้ ๓. ข. เขียนโดยกวี ๔ ง. จาก ๕. ข. เธอตอ้ งใหก้ ารต่อศาล ๖. ง. อยขู่ า้ งบน ๗. ข. เขากลบั มาถึงไทยเมื่อเชา้ น้ี ๘. ก นกของฉนั หายไปจากกรง ๙. ข. แสดงความสมั พนั ธเ์ กี่ยวกบั สถานที่ ๑o. ข. บอกสาเหตุ ๒๗

แบบทดสอบหลงั เรียน ๒๘ ๑. ข. เขียนโดยกวี ๒. ก. เราจะรอจนเชา้ ๓. ง. ใชเ้ ชื่อมคาใหม้ ีความหมายสมั พนั ธเ์ ป็นประโยคเดียวกนั ๔. ง. จาก ๕. ก. บอกสาเหตุ ๖. ค. นกของฉนั หายไปไหน ๗. ง. อยขู่ า้ งบน ๘. ข. แสดงความสมั พนั ธเ์ กี่ยวกบั สถานท่ี ๙.ง. เขากลบั มาถึงไทยเชา้ น้ี ๑๐. ข. เธอตอ้ งใหก้ ารต่อศาล

เฉลยแบบฝึ กหัดที่ ๑.๑ คาส่ัง ใหน้ กั เรียนขีดเส้นใตค้ าบุพบทในประโยคต่อไปน้ี ๑. เขาเห็นกบั ตาวา่ เธอร้องให้ ๒. นกั เรียนวาดภาพดว้ ยดินสอสี ๓. เดก็ ๆ ยอมไปโรงเรียนโดยดี ๔. เราทุกคนควรกินเพอ่ื อยู่ ไม่ใช่อยเู่ พือ่ กิน ๕. ถา้ จะไปอยธุ ยาทางเรื่อ ตอ้ งออกจากบา้ นแต่เชา้ ๒๙

๖. ศุภณฐั บุตรของนางจารึกเรียนเก่งมาก ๗. กรมพระยาดารงราชานุภาพเป็นบิดาแห่งประวตั ิศาสตร์ ๘. โรงเรียนเทศบาลเขาชยั สนต้งั อยใู่ กลอ้ าเภอชยั สน ๙. คุณพอ่ เล้ียงปลาสวยงามไวส้ าหรับชาย ๑o. เขาทางานใกลเ้ สร็จแลว้ ๓๐

แบบฝึ กหัดท่ี ๒.๑ คาส่ัง ใหน้ กั เรียนบอกคาชนิดของคาบุพบทของคาท่ีขีดเสน้ ใตใ้ หถ้ ูกตอ้ ง ๑. ฉนั รอเธอต้งั แต่เชา้ บุพบทบอกเวลา บุพบทบอกเวลา ๒. เครื่องบินบินอยเู่ หนือน่านน้าไทย บุพบทบอกสถานที่ ๓. ประชาชนมาร่วมบริจาคโลหิตเม่ือสปั ดาห์ท่ีแลว้ ๔. คุณแม่กาลงั ซ้ือของในตลาด บุพบทบอกสถานที่ ๕. พอ่ ต้งั กล่องรับน้ามนั ไวต้ ามชุมชน บุพบทบอกสถานท่ี ๓๑

๖. เจา้ มอมนอนใตโ้ ตะ๊ ของมะลิเม่ือเชา้ น้ี บุพบทบอกเวลา ๗. คุณครูใหส้ ่งการบา้ นภายในวนั น้ี บุพบทบอกเวลา ๘. คุณตาปลูกตน้ ไมอ้ ยขู่ า้ งรั่ว บุพบทบอกสถานท่ี ๙. เขาดูแลตน้ มะม่วงจนกระทง่ั ออกผลเตม็ ตน้ บุพบทบอกเวลา ๑๐. สถานที่แห่งน้ีเป็นท่ีพกั ผอ่ นหยอ่ นใจของทกุ คน บุพบทบอกสถานท่ี ๓๒

เฉลยแบบฝึ กหัดที่ ๒.๒ คาส่ัง ใหน้ กั เรียนจบั คู่ความสมั พนั ธ์ของคาบุพบท ๑. ครูใหร้ างวลั แก่ นกั เรียนที่เรียนดี ๒. เขาทางาน เพอ่ื ตวั ของเขาเอง ๓. แหวนวงน้ี ของ ฉนั ๔. เขายน่ื คาร้อง กบั ศาล ๕. อาหารน้ี สาหรับ ใส่บาตร ๖. นอ้ งไปซ้ือของ กบั แม่ ๗. เขาทางานอยวู่ ทิ ยกุ ระจายเสียง แห่ง ประเทศไทย ๘. ฉนั ทาทุกอยา่ ง เพ่ือ แม่ ๙. หนงั สือเล่มน้ี ของ ผม ๑๐. เขาแถลงข่าว กบั ผสู้ ่ือข่าวในทาเนียบรัฐบาล ๓๓

เฉลยแบบฝึ กหัดที่ ๓.๑ คาสั่ง ใหน้ กั เรียนเลือกคา เติมในช่องวา่ งใหถ้ ูกตอ้ ง เหนือ ของ จาก ใต้ ตาม แก่ ใกล้ โดย ใน เพ่อื ๑. ตลาดอยู่ ใกล้ โรงเรียนแค่น้ีเอง ๒. เขาทางานแบบมา เหนือ เมฆ ๓. บา้ น ของ สมจิตรหลงั ใหญม่ าก ๔. ขอใหเ้ ดินทาง โดย สวสั ดิภาพ ๕. พดู แลว้ เหมือนยกภูเขาออก จาก อก ๖. ยากเหมือนงมเขม็ ใน มหาสมุทร ๗. พอ่ แม่ทาทุกอยา่ ง เพือ่ ลูก ๘. โบราณวา่ เดิน ตาม ผใู้ หญ่หมาไม่กดั ๙. อยา่ ใหค้ วามเห็น แก่ ตวั มาทาลายมิตรของเรา ๑๐. สุนขั นอนอยู่ ได้ โตะ๊ ในหอ้ งอาหาร ๓๔

อ้างองิ Anyflip.com ๓๕

ขอบคุณค่ะ เร่ือง คาบุพบท จดั ทาโดย นางสาวอฟั นนั ดือราแม ๖๒๐๖๘๑๐๐๔๔ สาขาการประถมศึกษา คณะศึกษาศาสตร์และศิลปะศาสตร์ เสนอ อาจารย์ ปิ ยวรรณ ขอจิตตเ์ มตต์ รายวชิ า ๖๐๗-๓๐๓ การวเิ คราะห์และการออกแบบส่ือการสอนสาหรับครูประถมศึกษา มหาวทิ ยาลยั หาดใหญ่