พระอัจฉริยภาพด้านการถ่ายภาพ

พระอจั ฉริยภาพ ดา้ นการถา่ ยภาพ

พระอจั ฉริยภาพด้านการถ่ายภาพของ พระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภูมพิ ลอดุลยเดช

สารบัญ หน้า เรื่อง 5 ที่มาของพระอจั ฉริยภาพดา้ นการถ่ายภาพ 10 ตวั อยา่ งภาพถา่ ยฝีพระหตั ถ์

ท่มี าของพระอจั ฉริยภาพด้านการถ่ายภาพ

พระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภมู ิพลอดุลยเดช รัชการที่ 9 ทรงโปรดปราน เกี่ยวกบั การถ่ายภาพอยา่ งมาก ตามที่ ประชาชนทวั่ ไปจะเห็นภาพของพระองคห์ อ้ ยกลอ้ งไวท้ ่ีพระศอ เสมอ พระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภมู ิพลอดุลยเดช ทรงเร่ิม ถ่ายภาพเม่ือมีพระชนมายเุ พียง 8 พรรษา เท่าน้นั สมเดจ็ พระราช ชนนีทรงไดซ้ ้ือกลอ้ งถา่ ยรูป Coronet Midget พระราชทานให้ พระองคท์ รงศึกษาวธิ ีการถา่ ยภาพดว้ ยพระองคเ์ อง และถามจาก ผรู้ ู้ ผชู้ านาญ

ในอดีตน้นั อุปกรณ์การถา่ ยภาพไม่เจริญเท่าปัจจุบนั ยงั คง เป็นกลอ้ งฟิ ลม์ ที่ไม่มีระบบอตั โนมตั ิ เวลาจะถา่ ยภาพแต่ละคร้ัง ตอ้ งปรับรูรับแสง ต้งั ความไวของชตั เตอร์ ซ่ึงเป็นเร่ืองยงุ่ ยาก มากสาหรับผทู้ ่ีเริ่มสนใจการถ่ายภาพ แตพ่ ระบาทสมเดจ็ พระ ปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงศึกษาจนสามารถใชก้ ลอ้ งได้ อยา่ งชานาญ ตอ่ มาจนถึงปัจจุบนั พระองคท์ รงกไ็ ดใ้ ชก้ ลอ้ งถ่ายรูป อีก หลายรุ่นหลายยห่ี อ้ อาทิเช่น กลอ้ งท่ีผลิตในเยอรมนั รัสเซีย และ ญ่ีป่ ุน

ในช่วงเวลาท่ีพระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภมู ิพลอดุลยเดช ทรงดารงพระยศเป็นพระอนุชา ทรงถ่ายภาพรามเกียรต์ิที่ผนงั พระ อุโบสถวดั พระศรีรัตนศาสดาราม หรือ วดั พระแกว้ และทรงพระ กรุณาโปรดเกลา้ ฯพระราชทานใหพ้ มิ พล์ งในหนงั สือพระราชทาน เพลิงศพ สมเดจ็ พระเจา้ บรมวงศเ์ ธอ กรมพระยาชยั นาทนเรนทร

นอกจากน้ี พระองคท์ ่านยงั ทาหนา้ ที่เสมือนช่างภาพส่วน พระองคใ์ นขณะตามเสดจ็ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั อานนั ท- มหิดลอีกดว้ ย เม่ือข้ึนครองราชสมบตั ิแลว้ กท็ รงโปรดถ่ายภาพสิ่ง ต่าง ๆ เป็นประจา ภาพถ่ายฝีพระหตั ถข์ องพระองคจ์ ะปรากฏบนปก นิตยสารต่าง ๆ เสมอ เช่น วารสารแสตนดาร์ดของพระวรวงศเ์ ธอ พระองคเ์ จา้ เปรมบุรฉตั ร ภาพถ่ายฝีพระหตั ถใ์ นพระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั ฯ รัชกาลท่ี 9 สามารถจาแนกไดเ้ ป็น 2 ประเภท หลกั ๆ ไดแ้ ก่ ภาพแนว จิตรศิลป์ และภาพแสดงพระปณิธานในการพฒั นาประเทศ

พระองค์เคยมพี ระราชดารัสอย่างพระอารมณ์ขนั แก่คนสนิทว่า “ฉันเป็นกษตั ริย์กจ็ ริง แต่ฉันกย็ งั มีอาชีพเป็นช่างภาพของ หนังสือพิมพ์แสตนดาร์ด ได้เงินเดือนเดือนละ 100 บาท ตงั้ หลาย ปี มาแล้ว จนบัดนีก้ เ็ ห็นเขายงั ไม่ขึน้ เงินเดือนให้สักที เขากค็ ง ถวายไว้เดือนละ 100 บาทอย่เู รื่อยมา”

ตวั อย่างภาพถ่ายฝี พระหัตถ์ พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภูมพิ ลอดุลยเดช

ฟ้ าสีฝ่ ุน อะไรๆดูจะกลายเป็นสีของฝ่ นุ ไปหมด เพราะถนนสายน้ียงั ไม่ไดร้ าดยาง ผวิ ถนนจึงมีแต่ดินลูกรังสีน้าตาลแดง พอรถผา่ นไปทีไรทาใหเ้ กิดละอองฝ่ นุ ฟ้ ุง ตลบ เป็นฝ่ นุ สีน้าตาลแดงฟ้ ุงกระจายไปทวั่ บริเวณน้นั แต่เหมือนกบั บงั เอิญแทๆ้ รถในบริเวณน้นั 5-6 คนั เป็นรถสีฟ้ าเหมือนกนั หมด สีฟ้ าจึงดูโดดเด่นในม่านสี ฝ่ นุ ยงิ่ มองไกลออกไปที่ทิวไมเ้ ขียวๆท้งั ทิวเขาสีน้าเงินและทอ้ งฟ้ าท่ีกาลงั โปร่งใส แลว้ ทุกอยา่ งกผ็ สมกบั สีของฝ่ นุ จนภาพน้ีท้งั ภาพดูฟ้ งุ ตลบไปดว้ ย ละอองฝ่ นุ จนเตม็ ทอ้ งฟ้ า เมื่อ พ.ศ.๒๕๒๕ขณะที่ขบวนเสดจ็ พระราชดาเนินผา่ นไปทางบา้ นแมส่ า ตาบลโป่ งแยง อาเภอแม่ริม จงั หวดั เชียงใหม่พอไดท้ อดพระเนตรเห็นม่านฝ่ นุ ตลบฟ้ ุงเป็นที่ตอ้ งพระราชหฤทยั ทรงวอ่ งไวทนั ต่อเหตุการณ์ ภาพอนั น่าต่ืนเตน้ ระทึกใจทรงบนั ทึกภาพไวท้ นั ที ภาพน้ีจึงปรากฏข้ึน เป็นภาพท่ีมีชีวติ มีศิลปะ เร้าใจใหอ้ ารมณ์ของผดู้ ู ใครดูภาพน้ีเมื่อใดเป็นตอ้ งไดเ้ ห็นฝ่ นุ ในภาพยงั ฟ้ ุงตลบ อยใู่ นจินตนาการตลอดเวลา “ฟ้ าสีฝ่ นุ ” ท้งั ดุท้งั สวยและน่ากลวั

สนุกซุกซน สนุกอยา่ งลกู แมว เห็นอะไรรอบตวั เป็นตอ้ งมอง ตอ้ งจอ้ งแลว้ ลองเข่ียดู พอรู้วา่ ไม่เป็นอนั ตราย จึงเขา้ ไปนงั่ ซุกอยใู่ กลๆ้ อยา่ งมีความสุข ความสุขของ ลกู แมว

ที่กองทพั เรืออนั เป็นสถานที่พระราชวงั เดิม วนั ท่ี 30 พฤษภาคม 2489 เสดจ็ ฯทอดพระเนตรนกั กีฬากระโดดน้าในแม่น้าเจา้ พระยา เป็นท่ีพอพระราช หฤทยั มาก จึงไดท้ รงบนั ทึกภาพไวห้ ลายภาพ ทุกภาพลว้ นแต่คมชดั และยงั ได้ เห็นกิริยาท่าทางอนั งามสง่าของนกั กีฬาท่ีกาลงั ลอยอยใู่ นอากาศ ท้งั น้ีกด็ ว้ ยทรง ใชพ้ ระปรีชาสามารถในการตดั สินพระราชหฤทยั ทรงเลือกความเร็วชตั เตอร์ให้ พอดีกบั อาการเคลื่อนไหวของนกั กีฬา ภาพจึงคมชดั เหมือนจบั วางอยา่ งท่ีเห็น กนั อยนู่ ้ี

ในฉลองพระองค์ชุดสีแสด พระอจั ฉริยภาพด้านการถา่ ยภาพ ทรงชุดสีแสดท้งั ฉลองพระองคแ์ ละพระมาลา ฉากดา้ นหนา้ จะเห็นดอกไม้ สีเหลืองวบู วาวคลา้ ยฝีแปรงระบายสีของจิตกร ที่เห็นดอกไมม้ วั พร่าแบบน้ีเป็น วิธีพิเศษที่ทรงใชด้ อกไมอ้ ยใู่ กลก้ ลอ้ งท้งั ทางขวาและซา้ ย ที่ฉากหลงั ไกลๆกว็ บู วาบรับฉากหนา้ จากน้นั ทรงเนน้ ใหเ้ ด่นชดั เฉพาะพระพกั ตร์และดอกไมท้ ี่ใกลพ้ ระวรกาย เพียงดอกเดียว ทีน้ีจะเห็นสีส่วนรวม(Tonality) ท้งั ภาพเป็นสีออกน้าตาล แสด สม้ และเหลือง เรียกตามวชิ าศิลปะวา่ ภาพวรรณะสีสดใส (Warm tone) พระ อารมณ์ของสมเดจ็ พระนางเจา้ ฯพระบรมราชินีนาถ สดชื่น ทรงแยม้ พระสรวล อยา่ งเบิกบานพระทยั สายพระเนตรน้นั ฉายแสงพระเมตตาปกเกลา้ ปก กระหม่อมบรรดาผทู้ ่ีจงรักภกั ดีและชื่นชมพระฉายาลกั ษณน์ ้ีเป็นอยา่ งพน้ ประมาณ



อ้างองิ นายกลอ้ งฟิ ลม์ กลอ้ งฟิ ลม์ ดีดี. (2016). พระอจั ฉริยภาพ ดา้ นการถา่ ยภาพของพระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหา ภูมิพลอดุลยเดช, สืบคน้ เมื่อ 17 มกราคม 2564. เวบ็ ไซต์ https://www.siamklongfilm.com/blogs/news/king-photography- skill มติชนออนไลน.์ (2559). มองผา่ นเลนส์ รัชกาลที่ 9 “ภาพถา่ ย” เพื่อ ทรงงาน (ชมภาพถ่ายฝีพระหตั ถใ์ นหลวงร.9), สืบคน้ เม่ือ 17 มกราคม 2564. เวบ็ ไซต์ https://www.matichon.co.th/court-news/news_389192