ความเชื่อในวรรณคดี

ความเชือในวรรณคดี เสนอ จัดทาํ โดย คุณครูสุภลักษณ พลเรือง นายกฤต พัฒนากุล เลขที 4 รายงานวิชาภาษาไทย เลขที 15 ชันมัธยมศึกษาปที 5 นายภูรนิ ทร์ พิมพ์ทวด เลขที 17 นายเพราพงศ์พันธุ์ เพิมปญญา ชันมัธยมศึกษาปที 5/1 โรงเรยี นราชสมี าวทิ ยาลยั สาํ นักงานเขตพนื ทีการศึกษามธั ยมศึกษา เขต 31 สาํ นักงานการศึกษาขนั พนื ฐาน กระทรวงศึกษาธกิ าร

คํานํา รายงานเร่ือง ความเช่ือในวรรณคดี เปนสวนหน่ึงในวิชาภาษาไทย ระดับช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 5 เพื่อใชศึกษาควบคูไปกับการเรียนเร่ืองราวในวรรณคดีตางๆ ในวิชาภาษาไทย ทางผูจัดทาํ ไดทาํ การ คนควาและศึกษาอยางละเอียดถี่ถวน เพื่อใหไดขอมูลท่ีมีความถูกตองและเปนประโยชนกับการเรียน ผูจัดทาํ หวังวา รายงานเลมน้ีจะเปนประโยชนกับผูอาน ผูที่ตองการศึกษาเรื่องน้ี นักเรียนนัก ศึกษา หรือบุคคลทั่วไป ไมมากก็นอย หากมีขอผิดพลาดประการใด ก็ขออภัยมา ณ ท่ีน้ีดวย ผูจัดทาํ 27 มกราคม 2563

สารบัญ บทนํา 1 ความเชอ่ื ในเรื่องกรรม บาปบญุ คุณโทษ 1 ความเชอ่ื ในเรือ่ งไสยศาสตร 2 ความเชื่อเรอ่ื งสัตวบ อกเหตุ 4 ความเชื่อเร่อื งการสั่นในอวัยวะในรางกาย 4 ความเช่ือเรอ่ื งการแตงกายประจําวนั 5 ความเชอ่ื เรื่องผีสางนางไมเ ทวดา 6 ความเชอ่ื เรอื่ งสตั ววเิ ศษ 7 ความเชอ่ื เรื่องโหราศาสตร 8 บรรณานุกรม 9 ภาคผนวก 10

1 บทนาํ ความเช่ือ ถือเปน ความคดิ ข้นั พนื้ ฐานอยา งหนึง่ ของมนุษย ในโลกน้มี ีท้งั ความเชอื่ ทพี่ ิสจู นไ ดห รือพิสจู นไมได เปนจรงิ หรือไมเ ปนจริง ความเชื่อถอื วา เปนสงิ่ ทีอ่ ยใู กลตวั กับเราอยตู ลอดเวลา เชน การคน ควาขอมูลทเ่ี ราตอ งอาศัย “ความนาเช่ือถือ” เปน ตวั ตดั สนิ ใจวาเราจะเชื่อหรอื ไมเ ชอื่ หรอื ภูติผปี ศาจ มนตดาํ ท่เี ราไมส ามารถมองเห็นได ไมร วู า มีอยูจริงหรือไม แตเราหลายๆ คนก็เลือกทจี่ ะ “เช่อื ” สง่ิ เหลาน้ี ความเช่อื หลายๆ ความเช่ือในวรรณคดีหลายๆ เรือ่ งมักจะมาจากศาสนาเปนสว นใหญ เพราะในอดตี คนไทยมี ความเลอ่ื มใสศรทั ธาในพระพทุ ธศาสนาเปน อยา งมาก ดงั นนั้ ความเช่อื ทีเ่ ราจะพบเจอไดท่วั ไป คือ ความเชอ่ื เรื่อง กรรม การทาํ ความดี-ความช่วั นรก-สวรรค รวมถึงความเช่ือในเรอื่ ง โชคดี ลางบอกเหตุ เปน ตน ความเชื่อในเร่อื งกรรม บาปบุญคณุ โทษ \"กรรม\" มีความหมายวา การกระทํา แตใ นทางพระพทุ ธศาสนา มีความหมายวา การกระทาํ ที่กระทําลงไปดว ย เจตนา มี 2 แบบคอื กรรมดี และ กรรมชว่ั โดยความเชือ่ เรื่องเหลา นีม้ กั จะเกยี่ วกับการกระทําท่ีจะมีผลกับเราใน อนาคต เชน หากเราทําดกี ็จะไดผ ลลพั ธท ่ีดีกลับคืน ใครทําไมด กี ็ถกู ลงโทษ หรือจะเปนในเร่อื งที่คนเราจะจดจาํ การก ระทาํ ของเราไว มากกวาหนาตาชือ่ เสยี งเกียรตยิ ศ ในตอนท่ีเราตายไป ในที่นี้ เรายกโคลงบางตอนของ ลลิ ติ พระลอ ดังน้ี ถึงกรรมจกั อยูได ฉนั ใด พระเอย กรรมบม ีมีใคร ฆาขา กศุ ลสงสนองไป ถึงที่ สขุ นา บาปสง จาํ ตกชา ชวยไดฉันใด ถอดความ : ใครทํากรรมใดไว ผลท่ีไดก็คงมาเมื่อถึงเวลาและไมสามารถแกไขได

2 สงิ่ ใดในโลกลว น อนจิ จัง คงแตบาปบุญยงั เท่ยี งแท คือเงาตดิ ตัวตรงั ตรึงแนน อยูน า ตามแตบญุ บาปแล กอเกอื้ รกั ษา ถอดความ : ทกุ อยางในโลกลวนไมมีความถาวร รา งกายเรากเ็ ชนกัน แตมีแคบาปบญุ คุณโทษ ทเี่ ราสรางเอาไวเ ทา นน้ั ทย่ี งั คงมคี วามคงทน เพราะเปน ส่ิงท่ีทําใหผ ูคนจดจาํ เราได ความเชือ่ ในเร่ืองไสยศาสตร \"ไสยศาสตร\" เปน สิ่งท่เี หนอื ธรรมชาติ อยนู อกเหนอื คําอธิบายทางวทิ ยาศาสตร แตค นไทยยงั คงมคี วามเชอื่ิ เรื่องเหลานี้ สว นใหญเรอื่ งพวกน้มี กั จะเก่ยี วขอ งกับ โชคลาภ พลังพเิ ศษ คาถาอาคม คาถาอาคม เจาอตุ สา หศึกษาวิชาการ เขียนอา นทอ งไดแ ลวไตถ าม ตํารบั ใหญพิชยั สงคราม สรู ยจนั ทรฤ กษยามก็รอบรู อยูยงคงกระพนั ลองหน ภาพยนตรผ กู ใชใหตอสู รักทงั้ เรยี นเสกเปา เปนเจา ชู ผกู จิตรหญงิ อยูไมเ คลื่อนคลาย ทา นขรวั หวั รอวาออแกว เร่อื งเจาชูร ูแลวตอ งมั่นหมาย เมียของเขาเจา อยาไดท าํ รา ย สาวแกแ มห มายเอาเถิดวา กจู ะใหว ิชาสารพดั ใหชะงัดเวทมนตรพระคาถา ทวงทีเอง็ จะดีดังจนิ ดา แลวคายชานหมากมาใหเ ณรกนิ เณรแกว รับแลวกนิ ชานหมาก ขรวั ตอยดวยสากแทบหวั บิ่น ไมแ ตกไมบบุ ดงั ทบุ หนิ ทา นขรวั หวั เราะด้นิ คากๆ ไป

3 เปน กลอนสวนหน่ึงจาก ขนุ ชา งขนุ แผน จะเหน็ ไดว า มกี ารกลา วถงึ การเรียนรูว ิชาอาคมอยาง อยยู งคงกระพนั และลอ งหน ในวรรคท่ี 5 ความฝน คนไทยเชอ่ื วา ฝน เปน ลางบอกเหตกุ ารณในอนาคต มที ้งั เหตุดแี ละเหตรุ าย ยกตัวอยางอยา งในเร่อื ง ขนุ ชา งขุนแผน ฝน วา พลัดไปในไพรเถ่ือน เลอ่ื นเปอนไมร ูทจี่ ะกลบั หลัง ลดเลย้ี วเทีย่ วหลงในดงรงั ยังมพี ยัคฆร า ยมาราวี ทง้ั สองมองหมอบอยรู มิ ทาง พอนางด้ันปา มาถึงที่ โดดตะครุบคาบคั้นในทนั ที แลว ฉุดคราพารไ่ี ปในไพร เปนตอนทน่ี างวนั ทองฝนวา ถกู เส้อื ลากเขา ไปในปา ซึง่ วนั ตอมานางก็ถกู ประหารชวี ติ

4 ความเช่ือเร่ืองสัตวบ อกเหตุ เปน ความเชอื่ ท่เี ห็นพฤตกิ รรมของสัตวก เ็ ปนลางบอกเหตไุ ดเชน เดยี วกบั ความฝน ยกตัวอยางกลอนในเรอ่ื ง ขนุ ชา งขุนแผน ดงั น้ี สิน้ ฝน ครัน้ ตื่นตกประหมา หวีดผวากอดผัวสะอื้นไห เลาความบอกผวั ดว ยกลัวภยั ประหลาดใจนองฝน พรน่ั อุรา ใตเตียงเสยี งหนูกก็ กุ กก แมงมมุ ทุมอกทร่ี ิมฝา ยงิ่ หวาดหว่ันพรน่ั ตัวกลวั มรณา ดงั วญิ ญานางจะพรากไปจากกาย ครานั้นขุนแผนแสนสนิท ฟง ความตามนิมติ ก็ใจหาย คร้ังน้ีนาจะมีอันตราย ฝน รายสาหัสตัดตาํ รา” เห็นไดวา แมงมุมทุมอก ก็คอื แมงมมุ ตีอก ซ่งึ เช่อื กนั วา เปน ลางรายอยางหน่ึง ความเชอ่ื เรือ่ งการสั่นในอวยั วะในรางกาย การสั่นในอวัยวะรา งกาย ถือวา ไมไดเ กิดขน้ึ กนั งา ยๆ กับทุกคน คนไทยจงึ เช่อื วา หากเกิดการสน่ั ท่ีบริเวณใด ก็จะเกิดเรือ่ งดี หรอื ไมด ใี นอนาคตขา งหนา ได อยา งเชน ตากระตกุ หขู ยบั เหมือนดงั กลอนนี้ หลงั ตาขวามีผูใหลาภ หลงั ตาซายผหู ญิงกลา วถงึ กงึ่ กลางตาจะมีคนมาสู ตาซา ยเบือ้ งตํ่าเขาจะหาความเอา จมกู จะมีคนหาความเอาไมด ี หขู วาจะไดยนิ ขา วรา ยมาบอก หูซายดจี ะไดล าภ คอขางขวาจะมีลูกชายอันพึงใจ คอขา งซายจะมลี กู หญงิ อันพึงใจ จะรกั ขาวของนักนา รักแรข างซายจะไดลาภ รักแรข า งขวาความจะมาถงึ หวั ใจเขาจะทาํ โทษ หลงั ตาจะไดเปนนอยกวา ทา น ปากขวาจะมลี าภ ปากลางจะมีทกุ ขเ พราะญาติ

5 ความเชอื่ เรอ่ื งการแตงกายประจําวนั คนไทยมีความเชอื่ เก่ยี วกับการแตงกายท่สี ง ผลตอ ความเปน สริ มิ งคล ในแตล ะวนั จึงมี สนี าํ โชค ทช่ี ว ยเสรมิ โขคลาภได โดยในแตละสจี ะมีความโชคด-ี โชครา ย ท่ีไมเหมอื นกัน ดังกลอนตัวอยา ง วนั อาทิตยสทิ ธิโชคโฉลกดี เอาเครือ่ งสแี ดงแรงเปน มงคล วนั จนั ทรน้ันควรสนี วลขาว จะยนื ยาวชนั ษาสถาผล อังคารมว งชว งงามสคี รามปน เปน มงคลขตั ยิ าไมร าคี วนั พธุ สดุ ดดี ว ยสแี สด กบั เหลอื งแปดปนประดับสลบั สี วันพฤหัสบดจี ัดเครือ่ งเขยี วเหลอื งดี วันศกุ รเ มฆหมอกออกสงคราม วนั เสารท รงดาํ จงึ ลา้ํ เลิศ แสนประเสริฐเส้ียนศกึ จะนึกขาม ท้งั พาชีขีข่ ับประดับงาม ใหต องตามสีสันจึงกนั ภยั

6 ความเชื่อเรื่องผีสางนางไมเทวดา ภตู ผิ ีปศาจ เทวดาเทพธิดา ถือเปน อกี สิง่ หน่งึ ท่ีเรายังหาคําตอบไมไ ดว า เปนเรื่องที่มอี ยจู ริงหรอื ไม แตคนเรายงั คงมคี วามเช่ือในเรือ่ งเหลานอ้ี ยู ดังในลิลติ พระลอตอนหนง่ึ ดงั น้ี ปรู าํ พงึ ถงึ เทพดา หากนั มาแตปา มาแตทา แตน ้าํ มาแตถ้ําคหู า ทกุ ทิศมานงั่ เฝา พระปู เจาทุกตาํ บล ตนบริพารทกุ หมู ตรวจตราอยูท กุ แหง ปู แตงพระพนสั บดี ศรพี รหมรกั ษ ยักษกมุ าร บริพารภูตปศ าจ ดาเดยี รดาษมหิมา นายกคนแลคน ตนเทพยผหู า วทาวผูหาญเรอื งฤทธ์ิชาญเหลือหลาย ต้งั เปนนายเปนมุล ตวั ขุนใหข ีช่ า ง บา งขเี่ สือขี่สหี  บา งข่หี มขี ีห่ มบู างขง่ี ูขีเ่ งือก ขี่มา เผือกผันผาย บา งข่ีควายข่แี รด แผดรองกองนา กลัว ภูตแปรตวั หลายหลากแปรเปนกากภาษา เปนหวั กาหวั แรง แสรง เปนหวั เสอื หวั ชาง เปนหัวกวางหัวฉมัน ตัวตางกันพนั ลึก ลคึกกมุ อาวธุ เคร่อื งจะยทุ ธยงยิ่ง เตน โลดวง่ิ ระเบง คุกเครงเสยี งคะครนื้ ฟน ไมไ หลห นิ ผา ดาษดากันผาดเผง รเรง รองกองกเู กรยี ง เสียงสเทือนธรณี เทยี บพลผีเสรจ็ สรรพ ปูก็บงั คับทกุ ประการ จง่ึ บอกสารอนั จะใช ใหท้ังยามนตรดล บอกทั้งกลอนั จะทํา ใหย ายําเขาเผือด มนตราเหอื ดหายศักด์ิ ใหอ ารักษเขาหนี ผีเขาแพแ ลวไส กูจึงจะใชสลาเหริ เดริ เวหาไปสู เชญิ พระภธู รทาว ชกั มาสสู องหยาว อยาคลาวคาํ กู ส่งั นี้

7 ความเชอ่ื เรื่องสตั ววเิ ศษ คนสมัยกอ นมีความเชื่อเรอ่ื งปา หิมพานต หรือ หิมวนั ต เปนปาในวรรณคดแี ละความเชอื่ ในเร่อื งไตรภูมิ ตามคติศาสนาพทุ ธและฮินดู มีความเชอื่ วา ปาหิมพานตตงั้ อยบู นเชิงเขาพระสเุ มรุ ปา หมิ พานตม ีเนือ้ ทปี่ ระมาณ 3,000 โยชน (1 โยชน เทา กับ 10 ไมล หรอื 16 กิโลเมตร) วดั โดยรอบได 9,000 โยชน ประดับดว ยยอด 84,000 ยอด ในปา หมิ พานตนี้เต็มไปดวยสตั วนานาชนดิ รูจกั ในนามของสัตวหมิ พานต ดังกลอนตัวอยา ง ชนชมช่ืนนานมา มโนราหกนิ รี อนิ เดยี -นครศรีฯ แลวแพรห ลายกระจายไป ทุกภาคถึงท่ัวกนั ท่สี ําคัญเมอื งเชยี งใหม ภิกษุหน่ึงประพันธไ ว “ปญญาสชาดก” บรรณ พระโพธสิ ตั วชนม “พระสุธนชาดก”สรรค เปน หลักฐานสําคญั ใหยนื ยงอยูคงกาล กลอนสวดกาพยทั้งหลาย แพรกระจายหลายถิน่ ฐาน วจิ ติ รพสิ ดาร อรรถรสบทภาษา เรอ่ื งเลามุขปาฐะ แปลกวาทะไปนานา จากปากตอ ปากมา โดยชาวบานสบื สานศลิ ป นทิ านอันระดา ทกุ ลลี าขาฯ เคยยิน ประมวลถว นระบลิ รอยคาํ กลอนทุมใจกรอง กราบครูคร้งั โบราณ ที่สืบสานกานทสนอง กาพย ฉันท ทกุ ครรลอง ผสู รางสรรคว รรณกรรม บดิ ามารดาเลา ทุกผูเฒา ขบั ลํานํา ครูพกั ลักจดจํา นอมบาํ บวงดวงวิญญาณ ครูตน แบบบทกลอน ทานสุนทรภอู าจารย จติ มัน่ หมายสบื สาน วรรณศลิ ปป น บรรยง “กวีรวมสมัย” ครูผูใหร กั ดํารง สบิ นิว้ กมกราบลง แดค ุณครทู ีบ่ ูชา ขอ คดิ จติ กุศล พระสุธน มโนราห หมายบุญคณุ ธรรมา ดลสขุ ศานตทุกทานเทอญ

8 ความเชอ่ื เรื่องโหราศาสตร โหราศาสตร (Astrology) เปน ศาสตรทเี่ กีย่ วขอ งกบั การทํานายอนาคต ปรากฏการณตา งๆ ของโลก หรือ โชคชะตาของมนษุ ย โดยอาศยั ตาํ แหนง ของดวงดาว ในเวลาที่เกดิ เหตกุ ารณตางๆ โดยไมมีกฏเกณฑท่แี นนอน บา งก็อา งวาใชบันทึกทาง สถิตสิ รา งเปนหลักเกณฑแ ละแนวโนมเพอื่ อธบิ ายโอกาสของการเกดิ เหตกุ ารณในอนาคต ทวา ในปจจุบนั ยงั ไมม ี โหราศาสตรใดเลยทสี่ ามารถผา นกระบวนการทดสอบทางสถติ อิ ยางท่ีกลาวอาง ดงั นน้ั โหราศาสตรจ ึงมักถูกกลา วหา จากนกั วทิ ยาศาสตรว าเปน สิ่งงมงาย เปน การใชค วามเชื่อนําเหตุผล ดังกลอนตวั อยาง มหาอุจจพระอาทติ ยทรงฤทธิก์ ลา มีวชิ าลํา้ เลิศประเสรฐิ สันต บริวารญาติมิตรสนทิ กัน อุดมครนั ทรพั ยสมบตั ิสวสั ดี มหาอุจจพ ระจนั ทรอันแจมใส จะไปไหนใชย วดยานฐานมากมี หางโรคภัยไมม ภี ัยทกุ ขเ ปน สุขี มหาอจุ จอังคารสาํ ราญใจ ยศศักดดิ์ ีคนรักมักบูชา ทรัพยสนิ เงินทองมองมูนเพมิ่ พนู มา มหาอุจจพระพุธปญญายศ จะโตใหญปรากฏดว ยยศถา ทัง้ ชา งมาขา คนลนคะแนน บุตรภรรยามากสนิ ท่ดี ินแดน มหาอุจจพ ฤหัสสวสั ดี ท้งั ชางมา ขาคนพลการ จะปรากฏเงินทองของแกวแหวน มหาอจุ จพระศุกรไ มทุกขใจ ลูกเมยี แนนไพรีไมมีทาน ท้งั เรอื กสวนไรนาพงษาดี มหาอุจจพ ระเสารมเี ชาวแลน จะมงั่ มียศศกั ดิ์เปนหลักฐาน อาํ นาจฤทธมิ ติ รสหายหลายตําบล เปนอาจารยวชิ าปญ ญาดี มหาอจุ จร าหผู เู รืองเดช มีโภไคใจบุญเปนขุนนาง รปู วไิ ลทรพั ยเ ลศิ ประเสริฐศรี จะเปน ที่พง่ึ พาประชาชน เปน ปก แผน ท่ีพระยาสถาผล มีขาคนสนิ ทรพั ยไ มอ บั ปาง แสนวเิ ศษคณุ สมบตั ิไมขัดขวาง โรคกห็ างไพรีไมม ีเอย

9 บรรณานกุ รม ก่งิ กาญจน สมจิตต.// (2558).//ความเชื่อทีพ่ บในวรรณคดี.//สืบคนเม่อื 2 มีนาคม 2564,/จาก/ https://kingkarnk288.wordpress.com/2015/08/23/ความเชอ่ื ที่พบในวรรณคดี

10 ภาคผนวก

11

12