5 ภาษาไทย ม.ต้น บทที่ 4 การเขียน

40 บทท่ี 4 การเขียน สาระสาํ คญั การเขยี น เปนทักษะสาํ คญั หนง่ึ ในทกั ษะท้งั สี่ของรายวิชาภาษาไทย คอื การฟง อา น เขียน และ พูด การเขยี นหนงั สอื ใหไ ดดีจะเปน พน้ื ฐานในการเรียนรู และการนาํ เสนอผลการเรียนรใู นเรอ่ื งตา ง ๆ ไดดี ทําใหความรูขยายไปอยา งกวางขวาง ผเู รยี นจึงควรไดรจู ักและฝกฝนการเขยี นประเภทตา ง ๆ ผลการเรียนทค่ี าดหวัง ผเู รียนสามารถ 1. เลอื กใชภ าษาในการนําเสนอตามรปู แบบของงานเขียนประเภทรอยแกว และ รอยกรอง ไดอ ยางสรางสรรค 2. ใชแผนภาพความคดิ จัดลาํ ดับความคดิ กอนการเขยี น 3. แตง บทรอ ยกรอง ประเภทกลอนสี่ กลอนสภุ าพ 4. เขียนบทรอ ยแกว ประเภทประวตั ติ นเอง อธบิ ายความ ยอ ความ ขา ว 5. เขยี นรายงานการคนควา สามารถอา งอิงแหลง ความรไู ดถกู ตอ ง 6. กรอกแบบรายการตา ง ๆ 7. ปฏิบัตติ นเปน ผมู มี ารยาทในการเขยี น และการจดบันทกึ อยา งสมา่ํ เสมอ ขอบขา ยเน้อื หา เรอ่ื งที่ 1 หลกั การเขยี น การใชภ าษาในการเขียน เรื่องที่ 2 หลกั การเขียนแผนภาพความคิด เร่ืองที่ 3 การเขยี นเรยี งความและยอ ความ เร่อื งท่ี 4 การเขยี นเพอื่ การสือ่ สาร เรอื่ งท่ี 5 การสรา งนิสัยรักการเขียนและการศึกษาคนควา

41 เรือ่ งท่ี 1 หลกั การเขียน การใชภาษาในการเขยี น หลักการเขียน การเขยี นเพื่อส่อื ความหมายใหผ ูอน่ื เขา ใจตามตอ งการน้นั มีความจําเปน ตองระมัดระวังใหม าก เก่ียวกับการใชภาษา ควรใชถ อยคําทค่ี นอาน อา นแลว เขาใจทันที เขียนดวยลายมอื ทช่ี ดั เจนอานงายเปน ระเบียบและผูเขียนจะตองใชภาษาใหถูกตองตามหลักการเขียน ใชคําใหเหมาะสมกับกาลเทศะและ บคุ คลดว ย จึงจะถือวาผเู ขยี นมหี ลักการใชภ าษาไดด มี ีประสิทธิภาพ การเขียนมหี ลกั ท่ีควรปฏบิ ตั ิดงั ตอ ไปน้ี 1. เขยี นใหชัดเจน อา นงาย เปนระเบยี บ 2. เขียนใหถูกตอ ง ตรงตามตวั สะกด การนั ต วรรณยุกต 3. ใชถ อ ยคาํ ท่ีสุภาพ เหมาะสมกับกาลเทศะ และบุคคล 4. ใชภ าษาทง่ี าย ๆ สน้ั ๆ กะทดั รดั สือ่ ความหมายเขา ใจไดด ี 5. ใชภาษาเขียนที่ดี ไมควรใชภาษาพดู ภาษาโฆษณาหรอื ภาษาทไ่ี มไ ดม าตรฐาน 6. ควรใชเ ครอื่ งหมายวรรคตอนใหถ ูกตอ ง เชน เวนวรรค ยอ หนา ฯลฯ 7. เขยี นใหสะอาด ตวั อยา ง ขอ ความการเขยี นชองซา ยมือมีขอบกพรองอยางไร พรอมขอ วิจารณ ขอความท่ีเขยี น ขอวจิ ารณ 1. ความรกั โคถกึ 1. เขียนไมช ดั เจน อา นเขา ใจยาก ควรเขียน ใหชดั เจนวา “ความรักเหมอื นโคถกึ ” 2. ชวี ิตของฉนั มีหมานาํ 2. ใชคําไมส ภุ าพในภาษาพดู สุนขั 3. หมอเด็กยงั ไวใ จไมไ ด 3. คําขีดเสน ใตเ ขา ใจยาก ควรเปน “หมอคนนัน้ ยงั เด็กอยยู งั ไวใ จไมไ ด 4. คนกินกลว ย แขกรอนจนตาเหลือก 4. แบงวรรคไมถูก ควรเปน “คนกนิ กลวยแขกรอ นจนตาเหลือก 5. นายมาเปน ไขโ ปง ดับอนาถ 5. ใชสาํ นวนส่ือมวลชน ควรแกไ ขเปน \"นายมาถกู ยิงถงึ แกก รรมแลว \"

42 การใชภ าษาในการเขียน การใชภาษาในการเขียน มีหลกั การเขยี น ดงั น้ี 1. เขียนใหอานงาย และเขาใจงาย 2. เขียนตรงตามตวั สะกด การนั ต วรรณยกุ ตใ หถูกตอ ง เชน พรามณ เขียนผิด ควรเปน พราหมณ โจษจรรย เขยี นผิด ควรเปน โจษจนั อฒั จรรย เขียนผิด ควรเปน อัฒจันทร หนา รัก เขียนผิด ควรเปน นารกั โนต เขยี นผดิ ควรเปน โนต 3. เขียนใหไดใ จความชดั เจน ไมวกวน เขาใจยาก เชน เขามารบั ประทานขาวเยน็ ควรแกเปน เขามารบั ประทานขา วมอ้ื เย็น ท่นี ีเ่ สมอ ทน่ี ่เี สมอ จะทําอะไรกท็ าํ เสียหมด ควรแกเปน จะทําอะไรก็เสียหายหมด คนนม้ี ือแขง็ เหลือเกิน ควรแกเปน คนนีม้ ือแข็งไมน ุม เลย 4. ใชภ าษางาย ๆ สน้ั กะทดั รดั ไดใ จความ ไมเขยี นเยน่ิ เยอ ฟมุ เฟอยเกินความจาํ เปน เชน รฐั บาลไดท าํ ความตกลงเร่อื งขายขา วกบั ประเทศในยุโรปแลว (ผิด) รฐั บาลตกลงเรื่องขายขาวกับประเทศในยุโรปแลว (ถกู ) การขัดแยง กนั และกนั จะนาํ มาซึง่ การแตกความสามัคคี (ผิด) การขดั แยง กันทาํ ใหแ ตกความสามัคคี (ถูก) ชาวนามกี ารตกลงกันเรื่องราคาขา วกบั โรงสีแลว (ผิด) ชาวนาตกลงเรือ่ งราคาขาวกบั โรงสีแลว (ถูก)

43 5. ใชภาษาใหถ ูกตองตามแบบแผน หลกี เลีย่ งใชคําหรอื สํานวนมาปะปนกับภาษาตางประเทศ หรอื ภาษาทีใ่ ชในส่ือมวลชน เชน เขามีสไตลใ นการพดู ท่เี อ็กไซตมาก (ไมด)ี เขามีลีลาในการพูดสนุกตน่ื เตนมาก (ด)ี เธอไปกรุงเทพฯ โดยรถทัวรป รับอากาศ (ไมด)ี เธอโดยสารรถประจาํ ทางปรบั อากาศไปกรงุ เทพฯ (ดี) กจิ การคา ของเธอเจง เพราะแชรล ม (ไมด )ี กจิ การคาเธอลมเพราะมปี ญ หาเงินนอกระบบ (ดี) 6. ใชถ อยคาํ ท่สี ุภาพไพเราะ เหมาะสม มีความหมายดี หรือใชภาษาเขียนปนภาษาพูด ฉนั ถูกหมาขบหลายแผล (ไมดี) ฉันถูกสุนัขกัดหลายแผล (ด)ี หมูทบ่ี านฉนั โปรดรําขาวมาก (ไมดี) หมทู ี่บานฉันชอบราํ ขา วมาก (ดี) พส่ี าวฉนั ออกลูกท่ีโรงพยาบาล (ไมดี) พ่สี าวฉนั คลอดลกู ท่ีโรงพยาบาล (ด)ี เรื่องท่ี 2 หลกั การเขียนแผนความคิด แผนภาพความคิด เปนการแสดงความรูความคิด โดยใชแผนภาพในการนําความรูหรือ ขอเท็จจรงิ มาจัดเปน ระบบ สรา งเปน ภาพหรือจดั ความคดิ รวบยอด นําหวั ขอเรอ่ื งใดเร่ืองหนง่ึ มาแยกเปน หัวขอ ยอยและนาํ มาจดั ลําดบั เปน แผนภาพ เชน เมือ่ ผเู รยี นอานหนังสือเรอื่ งใดเรอ่ื งหนง่ึ หรอื ฟง เรอ่ื งใด เร่อื งหนงึ่ มา กน็ ําขอ มลู ความรูเรื่องราวตา ง ๆ มาจดั เปน แผนภาพความคดิ เราอาจใชแ ผนภาพความคิด ในการเตรียมการอาน เตรียมการเขียน ใชพฒั นาความรูใ นการใหเ หตุผล ใชจ ัดขอบเขตสิ่งทีจ่ ะตอ งเขยี น หรอื ใชร วบรวมความรทู ีต่ อ งการ แนวคดิ เก่ยี วกบั แผนภาพความคดิ 1. เราใชแผนภาพความคิด เม่ือเราพบวาขอมูล ขาวสารตาง ๆ อยูกระจัดกระจาย นําขอมูล ตาง ๆ น้ันมาเช่อื มโยงเปน แผนภาพความคดิ ทาํ ใหเกิดความเขา ใจเปนความคิดรวบยอด

44 2. แผนภาพความคิดจะจัดความคดิ ใหเปนระบบ รวบรวมและจัดลาํ ดบั ขอเทจ็ จรงิ นํามาจัดให เปนหมวดหมู หรอื ทเ่ี รียกวา แผนภาพเปน ความคดิ รวบยอดทีช่ ัดเจนจนเกิดเปน ความรูใหม 3. การนําความคิดหรือขอเทจ็ จริงมาเขยี นเปนแผนภาพ จะทําใหจําเร่ืองราวตาง ๆ ไดงายข้ึน ดีกวาการอานตําราหลาย ๆ เรื่อง เพราะหนังสือบรรยายดวยตัวอักษร แตแผนภาพจัดเรื่องราวเปน เคร่ืองหมาย หรอื เปนภาพ ทาํ ใหจาํ เรือ่ งราวไดแ มนยาํ ข้นึ 4. แผนภาพความคิดจะใชภาษาผังท่ีเปนสัญลักษณและคําพูดมาสรางแผนภาพ ทําใหเกิด การเรยี นรูดว ยตนเอง เปนการเรยี นโดยยึดผเู รียนเปนสําคญั การจัดทําแผนภาพความคิด ผูเรียนจะตอง อาศยั การฟง การพดู การอาน การเขยี น และใชค วามคดิ รวบรวมความรู ขอเท็จจริง มาจัดทําแผนภาพ เปน การเสรมิ แรงการเรยี น ทาํ ใหก ารเรียนรูม ีความหมายมากข้ึน รปู แบบของแผนภาพความคดิ มี 4 รูปแบบ คอื 1. รูปแบบการจัดกลุม รูปแบบน้ีจะยึดความคิดเปนสําคัญ และจัดกลุมตามลําดับความคิด รวบยอด ยอยเปน แผนภาพ มกั เขียนเปน แผนภาพนิ่ง ตัวอยา งเรอื่ งส่งิ แวดลอม

45 2. รูปแบบความคิดรวบยอด รูปแบบน้ีจะมีความคิดหลักและมีขอเท็จจริงที่จัดแบงเปน ระดับช้ันมาสนับสนุนความคิดหลัก เชน การกลาวถึงลักษณะการบรรยาย การรวบรวมปญหา การแกป ญ หา การเปรยี บเทียบเปน รปู แบบความคดิ รวบยอด ดังตัวอยางตอไปน้ี การจัดความคดิ

46 3. รูปแบบการจัดลาํ ดับ รูปแบบการจัดลาํ ดับตามเหตุการณ การจัดลาํ ดับตาม กาลเวลา การจดั ลาํ ดับการกระทํากอนหลังหรือการจัดลาํ ดบั ตามกระบวนการ มีการเรมิ่ ตน และการสน้ิ สดุ ตวั อยางแผนภาพเสนตรงแสดงเหตกุ ารณ แผนภาพเสนโคง แสดงเหตุการณ

47 4. รปู แบบวงกลม รูปแบบนเ้ี ปน ชดุ เหตุการณภายใตกระบวนการไมมีจดุ เริ่มตน และจุดสิ้นสุด แตเปนเหตกุ ารณท่ีเปนลําดับตอ เน่อื งกนั ดงั ตวั อยา งเชน แผนภาพวงกลม ประโยชนของแผนภาพความคดิ 1. ชว ยบรู ณาการความรูเดมิ กบั ความรใู หม 2. ชวยพฒั นาความคดิ รวบยอดใหช ัดเจนขน้ึ 3. ชวยเนน องคป ระกอบลาํ ดบั ของเรื่อง 4. ชวยพัฒนาการอา น การเขียนและการคิด 5. ชวยวางแผนในการเขยี น และการปรับปรงุ การเขยี น 6. ชว ยวางแผนการสอนของครู โดยการสอนแบบบรู ณาการเนือ้ หา 7. ชวยในการอภิปราย 8. เปน เครอื่ งมอื ประเมินผล วธิ ีการสรา งแผนภาพความคดิ การสรางแผนภาพความคิด หรือการออกแบบแผนภาพความคิดเปนการสรางสรรคอยาง หนึ่ง ผูสรางแผนภาพความคิดอาจใชงานศิลปะเขามาชวย โดยวาดภาพประกอบใหแผนภาพ

48 ความคิดนาสนใจและทาํ ใหเห็นภาพของแผนภาพชัดเจนข้ึน การสรางแผนภาพความคิดจะนํามาใช ในการทาํ งานรวมกันรวมคิดรวมทํา รวมกันแลกเปลี่ยนความรูและประสบการณทําใหผูเรียนรูจัก การวางแผนงาน การกาํ หนดงานที่จะตองปฏิบัติ และเรยี นรกู ารทํางานรว มกับผูอ ่นื ขน้ั ตอนการสรางแผนภาพความคดิ มีดังนี้ 1. กาํ หนดช่อื เรอ่ื ง หรอื ความคิดรวบยอดสําคญั 2. ระดมสมองทเ่ี ก่ียวขอ งกบั ชอื่ เรื่อง หรือ ความคดิ รวบยอดสาํ คญั เปนคาํ หรอื วลีน้นั ๆ แลวจดบนั ทกึ ไว 3. นําคาํ หรอื วลีที่จดบันทึกทเี่ ก่ยี วเนื่องสมั พนั ธก นั มาจัดกลุม แลวตัง้ ช่ือกลุมคําเปนหัวขอยอย และเรยี งลําดับกลุมคาํ 4. ออกแบบแผนภาพความคิด โดยเขียนช่ือเรื่องไวกลางหนากระดาษ แลววางช่ือกลุมคํา หวั ขอ ยอ ย รอบชื่อเรอื่ ง นําคาํ ที่สนบั สนนุ วางรอบชื่อกลมุ คํา แลวใชเ สนโยงกลุมคําใหเห็นความสัมพันธ เสนโยงอาจเขียนคําอธิบายได กลมุ คําอาจแสดงดวยภาพประกอบ ตวั อยางเรือ่ งสิ่งมชี วี ติ ในบึง

49 สรุป แผนภาพความคิด เปนการแสดงความรู ความคิดโดยใชแผนภาพเปนวิธีการนําความรู หรือ ขอเทจ็ จริงมาจดั เปน ระบบสรางเปน ภาพ หรือจดั ความคิดรวบยอดนําหัวขอ เร่อื งใด เรื่องหน่งึ มาแยกเปน ขอ ยอ ย และนํามาจดั ลําดบั เปน แผนภาพ รูปแบบแผนภาพความคิด มี 4 รูปแบบ คือ (1) รูปแบบการจัดกลุม (2) รูปแบบความคิด รวบยอด (3) รูปแบบการจดั ลาํ ดบั (4) รปู แบบวงกลม เรือ่ งที่ 3 การเขยี นเรียงความและยอ ความ การเขียนเรียงความ คือ การนําเอาคํามาประกอบแตงเปนเรื่องราวอาจใชวิธีการเขียนหรือ การพูดก็ได การเขียนจดหมาย รายงาน ตอบคําถาม ขาว บทความ ฯลฯ อาศัยเรียงความเปนพ้ืนฐาน ท้ังนั้น ดังน้ันการเรียงความจึงมีความสําคัญ ชวยใหพูดหรือเขียนในรูปแบบตาง ๆ ไดดี นอกจากนี้ กอ นเรียงความเราตองคนควา รวบรวมความรู ความคดิ และนํามาจัดเปนระเบียบ จึงเทากับเปนการฝก สง่ิ เหลา นี้ใหก ับตนเองไดอ ยางดีอีกดว ย องคป ระกอบของเรียงความ การเรยี งความเรอื่ งหนงึ่ ประกอบดว ยสว นสําคญั 3 สว นคอื สว นนํา สว นเน้ือเรือ่ งและสวนทา ย หรอื สรุป สว นนํา เปน สวนที่แสดงประเด็นหลกั หรือจดุ ประสงคของเร่ือง สวนเนื้อเรื่อง เปนสวนขยาย โครงเร่ืองท่ีวางเอาไว สวนนี้จะประกอบดวยยอหนา สวนทาย เปนการเนนยํ้าประเด็นหลักหรือ จดุ ประสงค 1. การเขยี นสว นนํา ดังไดกลาวแลววาสวนนําเปนสวนที่แสดงประเด็นหลักหรือจุดประสงค ของเรื่อง ดังน้ันสวนนําจึงเปนการบอกผูอานถึงเนื้อหาท่ีนําเสนอและยังเปนการเราความสนใจให อยากอา นเรือ่ งจนจบ การเขียนสวนนําเพื่อเราความสนใจน้ันมีหลายวิธี ข้ึนอยูกับผูเขียนจะเลือกตาม ความเหมาะสม อาจนําดวยปญหาเรงดวน หรือหัวขอท่ีกําหนดเปนเร่ืองที่นาสนใจ การเลาเร่ืองท่ีจะ เขียน การยกคําพูดขอความ หรือสุภาษิตท่ีนาสนใจ บทรอยกรอง การอธิบายความเปนมาของเรื่อง การบอกจุดประสงคข องการเขยี น การใหค ําจาํ กัดความของคําสาํ คญั ของเร่ืองที่จะเขียน แรงบันดาลใจ ฯลฯ ดงั ตวั อยา ง เชน 1.1 นาํ ดว ยปญ หาเรง ดว น หรือหวั ขอ ทกี่ าํ ลังเปน เรื่องทน่ี า สนใจ เด๋ยี วนไี้ มว าจะเดนิ ไปทางไหน จะพบกลมุ สนทนากลุมยอ ย ๆ วสิ ชั ณากนั ดวยเรือ่ ง “วสิ ามัญ ฆาตกรรม” ในคดียาเสพติด บางก็วาเปนความชอบธรรม บางก็วารุนแรงเกินเหตุ หลายคนจึงตั้ง คําถามวา ถา ไมท ําวิสามัญฆาตกรรมกรณียาเสพติด แลว จะใชว ิธกี ารชอบธรรมอนั ใดทจ่ี ะลางบางผูค า หรือบอนทาํ ลายเหลานล้ี งไดใ นเวลารวดเรว็

50 1.2 นําดวยคาํ ถาม ถาถามหนุมสาวท้ังหลายวา “อยากสวย” “อยากหลอหรือไม” คาํ ตอบท่ีไดคงจะเปน คําตอบเดียวกันวา “อยาก” จากนั้นก็คงมีคาํ ถามตอไปวา แลวทําอยางไรจึงจะสวยจะหลอไดสมใจ ในเมื่อธรรมชาติของหลาย ๆ คนก็มิไดหลอมาตั้งแตเกิด จะตองพ่ึงพาเครื่องสําอาง หรือการ ทาํ ศัลยกรรมหรอื ไรแลว จึงจะสวยหลอแบบธรรมชาตไิ ดห รือไม ถา ได จะทําอยา งไร 1.3 นําดวยการเลาเรื่องท่ีจะเขียน งานมหกรรมหนังสือนานาชาติจัดข้ึนเปนประจําในวันพุธแรกของเดือนตุลาคมของ ทกุ ปท เี่ มอื งแฟรงเฟร ต ประเทศเยอรมนี สาํ หรับป พ.ศ. 2545 นับเปน ครงั้ ท่ี 53 1.4 นําดว ยการยกคําพดู ขอความ สุภาษิตที่นาสนใจ ในอดีตเมื่อกลาวถึงครูหรือคนหาคุณคาของครู หลายคนมักนึกถึงความเปรียบ ท้ังหลายทมี่ ักไดย นิ จนชินหู ไมว าจะเปนความเปรียบทว่ี า “ครคู ือเรือจาง” “ครูคือปูชนียบุคคล” หรือ “ครูคือผูใหแสงสวางทางปญ ญา” ฯลฯ ความเปรียบเหลา นี้แสดงใหเห็นถงึ คณุ คา ความเสยี สละและการ เปน นักพฒั นาของครู ในขณะท่ีปจจุบันทัศนคตใิ นการมองครูเปล่ียนไป หลายคนมองวาครูเปนแคผูท่ีมี อาชพี รบั จางสอนหนังสือเทา นัน้ เพราะครสู มยั นไี้ มไดอบรมความประพฤติใหแกผูเรียนควบคูไปกับการ ใหค วามรู ไมไดเปนตวั อยางท่ดี ีจะเรียกวา “แมพิมพของชาติ” อาชีพครูเปนอาชีพตกต่ํา และดูตอยต่ํา ในสายตาของคนทั่วไป ท้ัง ๆ ท่ีอาชีพน้ันเปนอาชีพที่ตองทําหนาท่ีในการพัฒนาคนท่ีจะไปเปนกําลัง สําคัญของการพัฒนาประเทศชาติตอไป จึงถึงเวลาแลวที่จะตองมีการทบทวนหนาท่ี คุณธรรมและ อุดมการณของความเปน ครกู นั เสยี ที 1.5 นําดว ยบทรอ ยกรอง “ความรักเปนเหมอื นโรคา บันดาลตาใหม ดื มน ไมยินและไมย ล อุปสรรคใดใด ความรักเหมือนโคถึก กําลงั คึกผขิ ังไว ก็จะโลดจากคอกไป บยอมอยู ณ ทขี่ ัง ถาปลอ ยไว ก็ดึงไปดวยคาํ สงั่ ยง่ิ หา มก็ย่งิ คลั่ง บหวนคดิ ถึงเจบ็ กาย” จากบทละครเรอ่ื ง “มัทนพาธา” ของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลา เจาอยหู ัว อธบิ ายความหมายของบทรอ ยกรอง ความรกั เปนอารมณธรรมชาติอยา งหน่ึงของมนษุ ย มที ัง้ ประโยชนแ ละเปนโทษในเวลาเดียวกัน ความรกั ที่อยูบนพ้ืนฐานของความบรสิ ุทธิ์ จรงิ ใจและความมเี หตผุ ล ยอ มนาํ พาเปน เจาของความรกั ไป ในทางท่ีถูกท่ีควร แตถา ความรกั น้นั เปนเพยี งอารมณอันเกดิ จากความหลงใหลในรูปกายภายนอก ความ ชืน่ ชมตามกระแสและความหลงผิด ความรักก็จะกอ ใหเกิดโทษ จึงเปนผูเปรียบเปรยวา \"ความรักทําให คนตาบอด\" ดวยพระราชนพิ นธของพระบาทของสมเด็จพระมงกฏุ เกลา เจาอยูหัวในเร่ืองมัทนพาธา ซ่ึงได

51 แสดงใหเห็นภาพของความลุมหลง อันเกิดจากความรักและทุกขสาหัสอันเกิดจากความรักไดเปนอยางดี สมกบั ชอ่ื เร่ือง มัทนพาธา ที่แปลวา ความบาดเจ็บแหงความรกั 1.6 นาํ ดว ยการอธิบายความเปน มาของเรือ่ ง เมอ่ื สัปดาหทแี่ ลว ขา พเจา ไดไ ปรว มงานพระราชทานเพลงิ ศพของผูใหญท า นหน่ึง ทานเปน อดีตรองผวู าราชการจงั หวัด จังหวดั หน่งึ ทางภาคเหนือ ศพของทา นไดรบั การบรรจุไวในโกศ ขาพเจาจึง ไดค นควาเร่ืองนมี้ าเปน ความรแู กผูสนใจท่ัวไป 1.7 นาํ ดว ยการบอกจดุ ประสงคของการเขยี น สามกก ที่ผูอานท้ังในประเทศจีนและในประเทศไทยรูจักกันดีน้ันเปนนวนิยาย สวนสามกกท่ีเปน ประวัติศาสตรมีคนรูนอ ยมาก แมแ ตค นจีนแผน ดนิ ใหญท่ีไดเ รยี นจบขั้นอุดมศึกษาแลว กม็ ีนอยคนมากทีร่ บู ทความเรื่องน้จี ึงขอเร่มิ ตนจากสามกก ที่เปน ประวตั ิศาสตร 2. การเขยี นสว นเนอื้ เรอ่ื ง เนอื้ เรื่องเปนสวนสาํ คัญทส่ี ุดของเรยี งความ เพราะเปนสวนท่ตี องแสดงความรู ความคิดเห็น ใหผูอานทราบตามโครงเรื่องที่วางไว เน้ือเร่ืองที่ตองแสดงออกถึงความรูความคิดเห็นอยางชัดเจน มีรายละเอียดที่เปนขอเท็จจริงและมีการอธบิ ายอยางเปนลําดับข้ัน มีการหยิบยกอทุ าหรณ ตัวอยาง ทฤษฎี สถิติ คํากลา วหลักปรชั ญา หรอื สภุ าษติ คําพงั เพย ฯลฯ สนบั สนุนความรคู วามคดิ เห็นนน้ั เน้ือเร่ืองประกอบดวยยอหนาตาง ๆ หลายยอหนาตามสาระสาํ คัญท่ีตองการกลาวคือ เปรยี บกันวา เน้ือเรือ่ งเหมอื นสวนลําตัวของคนทีป่ ระกอบดว ยอวยั วะตาง ๆ แตร วมกันแลวเปนตัวบุคคล ดงั นนั้ การเขียนเน้ือเรื่องถึงจะแตก แยกยอยออกไปอยางไร จะตองรักษาสาระสําคัญใหญของเร่ืองไว การแตกแยกยอ ยเปนเรอื่ ง ๆ ไป เพ่อื ประกอบสาระสาํ คัญใหญข องเรอ่ื งซ่ึงเปรยี บเหมือนตัวคนสมบูรณ ในแตละยอหนาประกอบดวยสวนที่เปนเนื้อหา คือ ความรูหรือความคิดเห็นที่ตองการแสดงออก การอธิบายและอทุ าหรณ คือ การอางตัวอยา ง ฯลฯ ท่สี นับสนุนใหเหน็ จรงิ เห็นจงั สว นสํานวนโวหารจะ ใชแ บบใดบา ง โปรดศึกษาเรื่องสาํ นวนโวหารในหวั ขอตอ ไปน้ี ตัวอยางการเขียนเนอ้ื เรอ่ื งแตละยอหนา “อํา” เปนเด็กชายตัวเล็ก ๆ อายุแค 12 ป คร้ังท่ีลืมตาดูโลกไดแค 3 เดือน แมก็ทอดทิ้งไป สวนพอนั้นไมเคยรกั และหวงใยอาํ เลย สง่ิ เดียวทีม่ ีคาที่สุดในชีวิตของพอ คือ เฮโรอนี ยา ลงุ ปา และอา ตอกย้ําใหอ าํ ฟง เสมอวา “อยา ทาํ ตัวเลว ๆ เหมือนพอแกที่ติดเฮโรอนี จนตาย” หรือ“กลวั แกจะเจริญรอย ตามพอเพราะเช้ือมันไมท้ิงแถ ติดคุกหัวโตเหมือนพอแก”คําพูดสารพัดที่อํารับฟงมาต้ังแตจําความได ซ่งึ อาํ พยายามคิดตามประสาเดก็ วา “เปนคําสั่งสอน”...หรือ “ประชดประชัน” กนั แน ช่ือเสยี งวงศตระกูลของอําถาเอยไปหลายคนคงรูจัก เพราะเปนพวกเศรษฐีท่ีคาขายเปนหลัก อยูในเขตอาํ เภอเมือง จังหวัดชลบรุ ี มาหลายช่ัวอายุคนแลว ปูกบั ยามีลูกทั้งหมด 9 คน ทกุ คนร่ําเรียน กนั สูง ๆ และออกมาประกอบธรุ กจิ รํา่ รวยเปนล่าํ เปนสนั ยกเวนพอ ของอํา ซึ่งไมยอมเรียน..ประพฤติตน เสียหาย....คบเพอื่ นชว่ั ...จนติดเฮโรอีน และฉดี เขา เสน จนตายคาเขม็ ผลาญเงนิ ปกู บั ยาไปมากมาย

52 ยังทําใหชื่อเสียงวงศตระกูลปนป ปูชํ้าใจจนตาย สวนยาอกตรมจมทุกขอยูจนทุกวันน้ี พวกลุง...ปา และอา ตางพากนั เกลียดพอมากและก็ลามมาถึง “อาํ ” ซึ่งเปรยี บเสมือน “ลกู ตุม” ถว งวงศต ระกูล คัดจากจันทิมา “ไอเลือดชั่ว” คอลัมน อนาคตไทย ฐานสัปดาหวิจารณ ฉบับท่ี 61 (71) วันที่ 9 - 15 มิ.ย. 37 หนา 88 ระดับมัธยมศึกษาตอนตน หลักสูตรการศึกษานอกโรงเรียน พ.ศ. 2530 จากเน้อื หาในยอ หนาตา ง ๆ ขางตน จะแบง เปน สวนตาง ๆ ไดด ังน้ี 1. สวนท่เี ปนเน้อื หา 2. สวนที่เปนการอธิบาย 3. สว นทเ่ี ปนอุทาหรณ หรือการอางอิง 4. สวนท่ีเปนตัวอยา ง 3. การเขียนสวนทา ยหรือสรปุ สวนทายหรือสวนสรุป หรือสวนปดเรื่อง เปนสวนท่ีมีความสัมพันธเก่ียวเน่ืองกับเนื้อหา สวนอ่ืน ๆ โดยตลอด และเปนสวนท่ีบอกผูอานวาเรื่องราวท่ีเสนอมาน้ันไดส้ินสุดลงแลว วิธีการเขียน สวนทายมดี ว ยกันหลายวิธี เชน เนนยํ้าประเด็นหลัก เสนอคําถามหรือขอผิด สรุปเรื่อง เสนอความคิด ของผูเขียน ขยายจุดประสงคของผูเขียน หรือสรุปดวยสุภาษิต คําคม สํานวนโวหาร คําพังเพย อางคําพดู ของบคุ คล อางทฤษฎีหลกั ภาษา หรือคาํ สอนและบทรอ ยกรอง ฯลฯ 3.1 เนนยาํ้ ประเด็นหลกั หนวยงานของเราจะทําหนาทเี่ ปนผูใหบ ริการที่รวดเรว็ ทซ่ี อื่ ตรง โปรง ใส ตรวจสอบได เชนน้ตี อไป แมก ารปฎริ ูประบบราชการจะสง ผลใหห นว ยงานของเรา ตองเปลย่ี นสังกัดไปอยางไรก็ตาม น่ันเพราะเราตระหนักในบทบาทของเราในฐานะ “ขาราชการ” แมวาปจจุบันเราจะถูกเรียกวา “เจาหนาท่ีของรัฐ” ก็ตาม 3.2 เสนอคาํ ถามหรือขอคดิ ใหผ อู านใชว ิจารณญาณ เคราะหกรรมทงั้ หลายอันเกดิ กับญาตพิ ่ีนอ งและลกู หลานของผูค นในบานเมืองของเรา อันเกิดจากความอํามหิตมักไดของผูคายาเสพติดเหลานี้ เปนส่ิงสมควรหรือไมกับคําวา “วิสามัญ ฆาตกรรม” ทานทีอ่ า นบทความน้ีจบลง คงมคี ําตอบใหก ับตัวเองแลว 3.3 สรปุ เรอ่ื ง การกินอาหารจืด รางกายไดรับเกลือเล็กนอย จะทําใหชีวิตจิตใจ ราเริงแจมใส น้ําหนักตัวมาก ๆ จะลดลง หวั ใจไมต อ งทําหนา ท่หี นกั ไตทําหนาทีไ่ ดดี ไมมีบวมตามอวยั วะตา ง ๆ และ เปนการปอ งกันโรคหวั ใจ โรคไต หลอดเลือดแขง็ ความดันโลหิตสงู ขอ อักเสบ แผลกระเพาะอาหารและ จะมีอายุยนื ดวย 3.4 เสนอความเห็นของผูเขยี น การปฏริ ปู กระบวนการเรียนการสอนประสบผลสาํ เรจ็ หรอื ไม คงไมใ ชแ คก ารเขารบั การอบรมเทคนคิ วิธีการสอนเพียงอยา งเดียว ยังขน้ึ อยกู บั องคป ระกอบอันสําคญั ยงิ่ กวาสง่ิ ใดคือ

53 ตวั ผสู อนมใี จและพรอมจะรับความเปลีย่ นแปลงทเี่ กิดขน้ึ พรอ ม ๆ กับความกระตอื รอื รนทจ่ี ะพฒั นา ตนเองเพ่ือกลมุ เปา หมาย คอื ผเู รยี น การปฏริ ูปกระบวนการเรยี นการสอนกจ็ ะประสบความสาํ เรจ็ ได 3.5 ขยายจดุ ประสงคข องผูเ รยี น ควบคกู บั บทรอ ยกรอง แมอาหารการกนิ และการออกกําลังกายจะทําใหคนเราสวยงามตามธรรมชาติอยูได นานแตว ันหนง่ึ เราก็คงหนีไมพ น วฏั จักรธรรมชาติ คือ การเกิด แก เจ็บและตาย รางกายและความงาม กค็ งตอ งเส่ือมส้ินไปตามกาลเวลา ฉะน้ันก็อยาไปยึดติดกบั ความสวยงามมากนัก แตควรยึดถือความงาม ของจิตใจเปน เร่อื งสําคญั เพราะสงิ่ ท่จี ะเหลอื อยูในโลกน้ีเมื่อความตายมาถงึ คือ ความดี ความชว่ั ของเรา เทานั้น ดังพระราชนิพนธของพระมหาสมณเจากรมพระปรมานุชิตชิโนรส ในเรื่องกฤษณาสอนนอง คําฉันทวา พฤษภกาษร อีกกญุ ชรอันปลดปลง โททนตเ สนง คง สาํ คญั หมายในกายมี นรชาตวิ างวาย มลายสิน้ ท้ังอนิ ทรีย สถติ ทว่ั แตชวั่ ดี ประดบั ไวในโลกา แนวทางการเขียนเรียงความ เมื่อไดศึกษาองคประกอบอันจะนําไปใชในการเขียนเรียงความแลว กอนที่จะลงมือเขียน เรยี งความผูเขยี นตองเลอื กเรือ่ งและประเภทของเรอ่ื งท่จี ะเขียน หลังจากน้ันจึงวางโครงเร่ืองใหชัดเจน เพ่ือเรียบเรียงเน้ือหา ซึ่งการเรียบเรียงเนื้อหานี้ตองอาศัยความสามารถในการเขียนยอหนาและการ เช่อื มโยงยอหนา ใหเ ปน เนือ้ หาเดียวกัน 1. การเลอื กเรอื่ ง ปญหาสาํ คญั ประการหนึง่ ของผเู ขยี นท่ีไมสามารถเริ่มตน เขียนได คือ ไมท ราบจะเขียนเรื่อง อะไร วิธีการแกปญ หาดงั กลา วคือ หัดเขยี นเร่ืองใกลตัวของผูเขียน หรือเรื่องที่ผูเขียนมีประสบการณดี รวมท้ังเรื่องท่ีผเู ขยี นมีความรเู ปน อยางดี หรอื เขียนเรอ่ื งท่สี นใจ เปนเรื่องราวหรือเหตุการณที่กําลงั อยูใน ความสนใจของบคุ คลทัว่ ไป นอกจากนผ้ี เู ขยี นอาจพิจารณาองคประกอบ 4 ประการ เพ่ือเปน แนวทางใน การตดั สนิ ใจเลอื กเรื่องท่ีจะเขียนดังตอไปน้ี 1.1 กลุมผูอาน ผูเขียนควรเลือกเขียนเร่ืองสําหรับกลุมผูอานเฉพาะและควรเปนกลุม ผูอานที่ผเู ขยี นรูจกั ดี ท้งั ในดา นการศึกษา ประสบการณ วยั ฐานะ ความสนใจและความเชอ่ื 1.2 ลักษณะเฉพาะของเร่ือง เร่ืองที่มีลักษณะพิเศษจึงดึงดูดใจใหผูอานสนใจ ลักษณะ พิเศษดงั กลาว ไดแ ก ความแปลกใหม ความถกู ตองแมนยาํ แสดงความมรี สชาติ 1.3 เวลา เรื่องท่ีจะเขียนหากเปนเร่ืองที่อยูในกาลสมัยหรือเปนปจจุบัน จะมีผูสนใจ อานมาก สวนเรื่องทพ่ี นสมยั จะมผี ูอา นนอย นอกจากนก้ี ารใหเวลาในการเขยี นของผูเ ขยี นก็เปนสิง่ สําคญั ถาผูเขียนมีเวลามาก ก็จะมีเวลาคนควาหาขอมูลเพ่ือการเขียนและการอางอิงไดมาก ถาผูเขียนมี เวลานอ ย การเขยี นดวยเวลาเรง รัดกอ็ าจทาํ ใหเ นือ้ หาขาดความสมบูรณด วยการอา งอิง

54 1.4 โอกาส การเขียนเร่ืองประเภทใดขึ้นอยกู ับโอกาสดว ย เชน ในโอกาสเทศกาลและวัน สาํ คัญทางราชการและทางศาสนา ก็เลือกเขียนเร่อื งทเี่ ก่ียวกบั โอกาสหรอื เทศกาลน้ัน ๆ เปน ตน 2. ประเภทของเร่ืองทจ่ี ะเขียน การแบงประเภทของเรอื่ งทีจ่ ะเขยี นน้ันพจิ ารณาจากจุดมงุ หมายในการเขียน ซ่ึงแบงไดเปน 3 ประเภท คือ 2.1 เรอื่ งที่เขยี นเพอ่ื ความรู เปนการถายทอดความรูและประสบการณ รวมทั้งหลักการ ตลอดจนขอเทจ็ จรงิ ตา ง ๆ ใชวิธเี ขยี นบอกเลาหรอื บรรยายรายละเอียด 2.2 เรื่องที่เขียนเพื่อความเขาใจ เปนการอธิบายใหผูอ่ืนเขาใจความรู หลักการหรือ ประสบการณตาง ๆ การเขียนเพอ่ื ความเขา ใจมักควบคูไปกบั การเขียนเพือ่ ใหเกดิ ความรู 2.3 การเขยี นเพือ่ โนมนา วใจ เปนการเขยี นเพอ่ื ใหผอู านเชื่อถือและยอมรับ เพื่อใหผูอาน ไดร บั อรรถรสทางใจ ใหส นุกสนาน เพลดิ เพลนิ ไปกับขอ เขียนนน้ั ๆ 3. การวางโครงเรอ่ื งกอ นเขียน การเขยี นเรียงความเปน การเสนอความคดิ ตอ ผูอาน ผเู ขยี นจงึ ตอ งรวบรวมเลือกสรรและจดั ระเบียบความคดิ แลวนํามาเรียบเรียงเปนโครงเรื่อง การรวบรวมความคิดอาจจะรวบรวมขอมูลจาก ประสบการณของผูเขียนเอง นําสวนท่ีเปนประสบการณตรงและประสบการณทางออม ซ่ึงเกิดจาก การฟง การอาน การพูดคุย ซักถาม เปนตน เมื่อไดขอมูลแลวก็นําขอมูลนั้นมาจัดระเบียบความคิด โดยจัดเรียงลําดับตามเวลา เหตุการณ ความสําคัญและเหตุผล แลวจึงเขียนเปนโครงเรื่อง เพ่ือเปน แนวทางใหงานเขียนอยูในกรอบ ไมออกนอกเรื่อง และสามารถนํามาเขียนขยายความเปนเนื้อเร่ืองที่ สมบูรณ เขียนช่ือเรื่องไวกลางหนากระดาษ เลือกหัวขอท่ีนาสนใจที่สุดเปนคํานํา และเลือกหัวขอ ท่นี าประทับใจที่สดุ เปนสรุป นอกน้ันเปนเนอ้ื เรอื่ ง 3.1 ชนดิ ของโครงเร่ือง การเขียนโครงเร่ืองนยิ มเขยี น 2 แบบ คอื โครงเร่อื งแบบหัวขอและโครงเรอื่ งแบบประโยค 3.1.1 โครงเรือ่ งแบบหัวขอ เขียนโดยใชค าํ หรอื วลีส้นั ๆ เพ่ือเสนอประเดน็ ความคิด 3.1.2 โครงเรอื่ งแบบประโยค เขียนเปนประโยคทส่ี มบรู ณ โครงเรือ่ งแบบน้ี มรี ายละเอียดทชี่ ดั เจนกวา โครงเรอื่ งแบบหัวขอ 3.2 ระบบในการเขียนโครงเรอื่ ง การแบงหัวขอ ในการวางโครงเรือ่ งอาจแบง เปน 2 ระบบ คือ 3.2.1 ระบบตวั เลขและตัวอกั ษร เปน ระบบท่ีนิยมใชกันท่ัวไป โดยกําหนดตัวเลข หรอื ประเด็นหลกั และตวั อกั ษรสาํ หรับประเดน็ รอง ดงั น้ี 1) ................................................................................................ (1) ........................................................................................ (2) ........................................................................................

55 2) ................................................................................................ (1) ........................................................................................ (2) ........................................................................................ 3.2.2 ระบบตวั เลข เปน การกาํ หนดตัวเลขหลักเดียวใหกับประเด็นหลักและตัวเลขสอง หลักและสามหลัก ใหกับประเด็นรอง ๆ ลงไป ดังน้ี 1) ................................................................................................ (1.1) ..................................................................................... (1.2) ..................................................................................... 2) ................................................................................................ (2.1) ..................................................................................... (2.2) ..................................................................................... 3.3 หลกั ในการวางโครงเรื่อง หลักในการวางโครงเร่ืองนั้นควรแยกประเด็นหลักและประเด็นยอจากกันใหชัดเจน โดยประเด็นหลักทุกขอควรมีความสําคัญเทากัน สวนประเด็นยอยจะเปนหัวขอท่ีสนับสนุนประเด็นหลัก ทง้ั น้ี ทุกประเด็นตอ งตอเนอื่ งและสอดคลอ งกนั จึงจะเปนโครงเรอื่ งที่ดี ตัวอยา งโครงเรอ่ื งแบบหัวขอ เรอื่ ง ปญ หาการติดยาเสพตดิ ของวยั รุนไทย 1. สาเหตขุ องการติดยาเสพติด ก. ตามเพอ่ื น ข. การหยารางของบดิ า มารดา ค. พอแมไมมเี วลาใหล กู ง. การบังคบั ขูเ ขญ็ 2. สภาพปญ หาของการตดิ ยาเสพตดิ ของวยั รนุ ไทย ก. จาํ นวนผตู ดิ ยา ข. การกอ อาชญากรรม ค. การคา ประเวณี 3. แนวทางการแกไ ขปญ หา ก. การสรา งภมู ิตานทานในครอบครวั ข. การสรา งชุมชนใหเขม แข็ง ค. กระบวนการบําบัดรกั ษาแบบผสมผสาน

56 ตวั อยางโครงเรอื่ งแบบประโยค เรื่อง ปญหาการตดิ ยาเสพติดของวยั รนุ ไทย 1. สาเหตขุ องการติดยาเสพตดิ มหี ลายสาเหตุท้ังสาเหตุทเี่ กิดจากตวั เองและจากส่ิงแวดลอม ก. เสพตามเพ่ือน เพราะความอยากลอง คิดวาลองครง้ั เดียวคงไมต ิด ข. บิดา มารดา หยารา งกนั ลูกตองอยกู ับฝายใดฝา ยหนึ่งทําใหร สู กึ วา เหว เหงา และเศราลึก ๆ ค. พอแมใหเ วลากับการทํางานหาเงินและการเขาสังคม ไมมเี วลาใหค รอบครวั ง. ในโรงเรยี นมีกลมุ นกั เรยี นทท่ี ้งั เสพและคา ยาเสพติดเอง ใชก าํ ลังขม ขูบีบบงั คับใหซอื้ ยา 2. สภาพปญหาของการตดิ ยาเสพตดิ ของวยั รนุ ไทย ก. จาํ นวนวัยรนุ ที่ติดยาเสพตดิ ในปจ จบุ นั มีจํานวนเพมิ่ ข้นึ อยา งรวดเร็ว ข. ปญ หาทตี่ ามมาของการตดิ ยาเสพติด คือ การกอ อาชญากรรมทกุ ประเภท ค. ในหมูวัยรนุ หญิงท่ีติดยาเสพตดิ มกั ตกเปน เหย่อื ของการคาประเวณใี นทส่ี ดุ 3. แนวทางการแกไ ขปญ หา ก. การใหความรกั ความอบอนุ และความเอ้ืออาทร รวมทงั้ การมเี วลาใหก บั คนใน ครอบครวั เปน ภูมติ านทานปญหายาเสพตดิ ไดอยา งดี ข. การทําใหค นในชุมชนรกั ชมุ ชน ชว ยเหลือแกป ญ หาในชมุ ชนจะเปน เกราะปองกันปญหา ยาเสพติดไดอ ยางดี เพราะเขารวมกนั สอดสอ งดแู ลปองกนั ชมุ ชนของตนเองจาก ยาเสพตดิ ค. สังคมใดทม่ี ผี ูค นสนใจใฝรู ใฝแสวงหาขอ มลู ขา วสาร ผูค นจะมีความรูเ พียงพอทจ่ี ะพาตวั ใหพน จากภัยคุกคามทุกรปู แบบดว ยปญ ญาความรทู ี่มี ง. กระบวนการบําบดั ผตู ิดยามิใหกลับมาติดใหม ทําไดดวยการใหการรักษาทางยาควบคู กบั การบาํ บดั ทางจติ ใจ ดว ยการใชการปฏิบตั ทิ างธรรม ซึ่งจะเปน ภูมติ านทานทางใจท่ถี าวร 4. การเขยี นยอหนา การยอ หนา เปน สง่ิ จาํ เปน อีกอยา งหน่ึง เพราะจะชวยใหผ อู า น อานเขา ใจงายและอา นไดเรว็ มชี องวางใหไ ดพ กั สายตา ผูเขียนเรยี งความไดดีตองรูหลักในการเขยี นยอ หนา และนํายอหนาแตละหนา มาเชอื่ มโยงใหสัมพันธก ัน ในยอหนา หน่ึง ๆ ตองมีสาระเพียงประการเดียว ถาจะข้ึนสาระสําคัญใหม ตองขึ้นยอหนาใหม ดังน้ัน การยอหนาจะมากหรือนอยขึ้นอยูกับสาระสําคัญที่ตองการเขียนถึง ในเน้อื เรื่อง แตอ ยางนอ ยการเขียนเรยี งความตอ งมี 3 ยอ หนา คือ ยอ หนาทเี่ ปนคํานาํ เน้ือเรือ่ งและสรปุ 4.1 สวนประกอบยอ หนา 1 ยอหนา ประกอบดวย ประโยคใจความสําคัญและประโยคขยายใจความสําคัญ หลาย ๆ ประโยค มาเรยี บเรียงตอ เนือ่ งกนั 4.2 ลักษณะของยอ หนาทดี่ ี ยอ หนาที่ดคี วรมลี กั ษณะ 3 ประการ คอื เอกภาพ สมั พันธภาพ และสารัตถภาพ 1. เอกภาพ คือ ความเปนอันหนึ่งอันเดียวกัน มีประโยคใจความสําคัญในยอหนา เพยี งหน่งึ สว นขยายหรือสนับสนุนตองกลา วถงึ ใจความสาํ คญั น้ัน ไมกลาวนอกเรอ่ื ง

57 2. สัมพันธภาพ คือ การเรียบเรียงขอความในยอหนาใหเกี่ยวเนื่องสัมพันธกัน มีการลําดบั ความอยา งมรี ะเบยี บ นอกจากน้ี ยังควรมีความสมั พันธก ับยอ หนา ทีม่ มี ากอนหรือยอ หนาที่ ตามมาดวย 3. สารัตถภาพ คือ การเนนความสาํ คัญของยอหนาแตละยอหนาและของเร่ือง ท้ังหมดโดยใชประโยคส้ัน ๆ สรุปกินความทั้งหมด อาจทาํ ไดโดยการนําประโยคใจความสําคัญมาไว ตอนตนหรือตอนทา ย ยอหนา หรือใชส รุปประโยคหรอื วลีทม่ี ีลกั ษณะซํ้า ๆ กัน 5. การเชอ่ื มโยงยอหนา การเชอื่ มโยงยอหนา ทําใหเกิดสัมพันธภาพระหวางยอหนา การเรียงความเรื่องหนึ่งยอม ประกอบดวยหลายยอหนา การเรียงลาํ ดับยอหนาตามความเหมาะสมจะทําใหขอความเก่ียวเนื่องเปน เร่ืองเดยี วกัน วิธีการเชื่อมโยงยอ หนาแตล ะยอ หนาก็เชน เดยี วกับการจดั ระเบยี บความคิดในการวางโครง เรื่อง ซึง่ มีดว ยกนั 3 วธิ ี คอื 5.1 การลาํ ดบั ยอ หนาตามเวลา อาจลาํ ดบั ตามเวลาในปฏิทนิ หรอื ตามเหตุการณท่เี กิดขึ้น กอ นไปยงั เหตุการณท ีเ่ กดิ ขึน้ ภายหลงั 5.2 การลําดับยอหนาตามสถานที่ เรียงลําดับขอมูลตามสถานท่ีหรือตามความเปนจริง ที่เกดิ ขนึ้ 5.3 การลําดบั ยอหนา ตามเหตผุ ล อาจเรยี งลาํ ดับจากเหตุไปหาผล หรอื ผลไปหาเหตุ 6. สํานวนภาษา 6.1 ใชภาษาใหถูกหลักภาษา เชน การใชลักษณะนาม ปากกาใชวา “ดาม” รถใชวา “คนั ” พระภิกษุใชวา “รูป” เปนตน นอกจากนี้ไมควรใชส าํ นวนภาษาตางประเทศ เชน ขณะท่ีขาพเจา จับรถไฟไปเชียงใหม ควรใชว า ขณะทข่ี า พเจา โดยสารรถไฟไปเชยี งใหม บดิ าของขา พเจา ถูกเชญิ ไปเปน วทิ ยากร ควรใช บดิ าของขาพเจา ไดร บั เชิญไปเปนวิทยากร 6.2 ไมค วรใชภ าษาพูด เชน ดจี ัง เมอ่ื ไหร ทาน ฯลฯ ควรใชภ าษาเขยี น ไดแก ดีมาก เม่ือไร รับประทาน 6.3 ไมควรใชภ าษาแสลง เชน พน ฝอย แจวอาว สดุ เหว่ยี ง ฯลฯ 6.4 ควรหลกี เลย่ี งการใชค ําศพั ทยากท่ีไมจ าํ เปน เชน ปริเวทนากร ฯลฯ ซ่ึงมีคําที่งายกวา ท่ีควรใชคือคําวา วิตก หรือใชคําที่ตนเองไมทราบความหมายท่ีแทจริง เชน บางคนใชคําวาใหญโต รโหฐาน คาํ วา รโหฐาน แปลวา ทล่ี ับ ทถ่ี ูกตองใช ใหญโ ตมโหฬาร เปน ตน 6.5 ใชค ําใหถ กู ตอ งตามกาลเทศะและบคุ คล เชน คาํ สุภาพ คําราชาศัพท เปนตน 6.6 ผูกประโยคใหก ระชับ รดั กุม เชน “ถาเจา เดินชาเชนน้ี เมื่อไรจะไปถึงท่ีที่จะไปสักที” ควรใชใหก ระชบั วา “ถาเจา เดินชาเชนนี้เมือ่ ไรจะไปถงึ ท่ีหมายสกั ท”ี หรอื ประโยควา “อนั ธรรมดาคนเรา เกดิ มาในโลกน้ี บา งกเ็ ปนคนดี บา งก็เปนคนช่วั ” ควรใชว า “คนเรายอ มมที งั้ ดแี ละช่ัว” เปน ตน

58 7. การใชห มายเลขกํากบั หวั ขอ ในเรยี งความจะไมใชหมายเลขกํากับ ถาจะกลาวแยกเปนขอ ๆ จะใชวา ประการท่ี 1........ประการที่ 2.............หรือประเภทที่ 1..............ประเภทท่ี 2.............แตจะไมใชเปน 1............2............เรียงลาํ ดับ แบบการเขียนทัว่ ไป 8. การแบง วรรคตอนและเครือ่ งหมายวรรคตอน เครือ่ งหมายวรรคตอน เชน มหัพภาค ( . ) อัฒภาค (; ) จลุ ภาค ( , ) น้นั ไทยเลียนแบบฝรั่งมา จะใชหรือไมใชก็ได ถาใชตองใชใหถูกตอง ถาไมใชก็ใชแบบไทยเดิม คือ การเวนวรรคตอนโดยเวน เปนวรรคใหญ วรรคนอย ตามลกั ษณะประโยคทใี่ ช 9. สาํ นวนกับโวหาร สํานวนกับโวหารเปนคาํ ท่ีมีความหมายอยา งเดียวกันนาํ มาซอ นกัน หมายถงึ ช้ันเชิง ในการเรยี บเรยี งถอ ยคาํ ในการเขียนเรียงความสํานวนโวหารที่ใชมี 5 แบบ คือ 9.1 แบบบรรยาย หรือที่เรียกกันวาบรรยายโวหาร เปนโวหารเชิงอธิบายหรือเลาเร่ือง อยางถ่ีถวนโวหารแบบนี้เหมาะสําหรับเขียนเร่ืองประเภทใหความรู เชน ประวัติ ตํานาน บันทึก เหตุการณ ฯลฯ ตัวอยา ง บรรยายโวหาร เชน “ขณะทเี่ ราขบั รถขึน้ เหนอื ไปนครวดั เราผา นบานเรอื นซ่ึงประดับดวยธงสีนํ้าเงินและสีแดง ไวนอกบา น เราไปหยุดที่หนา วดั ซึ่งประตทู างเขาตกแตง ดวยดอกไมและเครอื เถาไม ในเขตวัด พระสงฆ หม จวี รสสี ม สนทนาปราศรัยกบั ผคู นทไี่ ปนมัสการอยใู นปะราํ ไมปลูกขน้ึ เปนพิเศษ ความประสงคที่เราไป หยุดที่วัดก็เพื่อกอพระทรายอันเปนเร่ืองที่สําคัญท่ีสุดในวันขึ้นปใหมตามศรัทธาของพุทธศาสนิกชน การกอพระทรายเปนพิธีบุญ อธิษฐานขอพรอยางหนึ่ง งานเทศกาลน้ีเปนเวลาที่วัดทุก ๆ วัด จะตอง เก็บกวาดใหสะอาดท่ีสุด มีการสรงน้ําพระพุทธรูปเปนประจําปเพ่ือขอใหฝนตกโดยเร็ว” จาก สมโรจน สวัสดกิ ุล ณ อยธุ ยา “วันปใ หมท นี่ ครวัด” งานเทศกาลในเอเชีย เลม 1 โครงการความรวมมือทางดาน การพิมพ ชุดที่ 2 ศนู ยว ฒั นธรรมแหง เอเชียของยูเนสโก 9.2 แบบพรรณนา หรือที่เรียกวา พรรณนาโวหาร คือ โวหารที่กลาวเปนเรื่องราว อยา งละเอียดใหผ อู า นนกึ เห็นเปน ภาพ โดยใชถอ ยคาํ ที่ทําใหผ ูอา นเกิดภาพในใจ มโนภาพขนึ้ โวหาร แบบนี้สําหรบั ชมความงามของบา นเมือง สถานท่ี บุคคล เกยี รตคิ ณุ คุณความดีตาง ๆ ตลอดจนพรรณนา อานุภาพของกษตั รยิ และพรรณนาความรูส กึ ตา ง ๆ เชน รกั โกรธ แคน ริษยา โศกเศรา เปนตน ตัวอยา ง พรรณนาโวหาร เชน “เม่ือถึงตอนนํ้าต้ืนพวกฝพายตางชวยกันถอ ทางน้ําคอ ยกวางออกไปเปนหนองน้ําใหญ แตนาํ้ สงบนง่ิ นาประหลาด ปารนแนวไปจากริมหนองปลอยใหตนหญาสีเขียวจําพวกออคอยรับแสง สะทอนสีนาํ้ เงินแกจ ากทองฟา ปุยเมฆสีมวงลอยไปมาเหนือศีรษะทอดเงาลงมาใตใบบัวและดอกบัว สีเงิน เรือนเล็กหลงั หน่งึ สรางไวบนเสาสูง แลดูดําเม่ือมมาแตไกล ตัวเรือนมีตน ชะโอนสองตน ซึ่งดูเหมือนจะข้ึนอยูในราวปาเบอ้ื งหลัง เอนตนลงเหนือหลังคา ท้ังตนและใบคลายจะเปนสัญญาณ วามีความเศราโศกสุดประมาณ” จากทองสุก เกตุโรจน “ทะเลใน” แปลและเรยี บเรียงจากเรอื่ ง “The Lagoon” ของ Joseph Conrad การเขยี นแบบสรา งสรรค มหาวิทยาลัยรามคําแหง 2519

59 9.3 แบบอุปมา หรือท่ีเรียกวาอุปมาโวหาร คือ โวหารท่ียกเอาขอความมาเปรียบเทียบ เพือ่ ประกอบความใหเดน ชดั ขึน้ ในกรณีท่ีหาถอยคํามาอธิบายใหเขาใจไดยาก เชน เร่อื งท่เี ปน นามธรรม ท้ังหลาย การจะทําใหผอู า นเขา ใจเดน ชดั ควรนําสงิ่ ท่ีมีตัวตนหรอื สิง่ ทีค่ ิดวาผอู า นเคยพบมาเปรยี บเทียบ หรอื อาจนํากริ ยิ าอาการของสงิ่ ตา ง ๆ มาเปรยี บเทียบก็ได เชน เย็นเหมือนน้ําแข็ง ขาวเหมือนด่ังสําลี ไวเหมือนลิง บางทีอาจนําความรูสึกท่ีสัมผัสไดทางกายมาเปรียบเทียบเปนความรูสึกทางใจ เชน รอนใจดังไฟเผา รักเหมือนแกวตา เปนตน โวหารแบบน้ีมักใชแทรกอยูในโวหารแบบอ่ืน ตัวอยาง อุปมาโวหาร เชน ความสวยเหมอื นดอกไม เม่ือถงึ เวลาจะรว งโรยตามอายุขยั แตความดีเหมือนแผนดิน ตราบใดท่ีโลกดํารงอยู ผืนดินจะไมมีวันสูญหายไดเลย ความดีจึงเปนของคูโลก และถาวรกวาความสวย ควรหรอื ไมถ า เราจะหันมาเทิดทูนความดีมากกวาความสวย เราจะไดท ําแตสง่ิ ท่ถี กู เสยี ที 9.4 แบบสาธก หรือสาธกโวหาร สาธก หมายถึง ยกตัวอยางมาอางใหเห็น สาธกโวหาร จึงหมายถึงโวหารที่ยกตัวอยางมาประกอบอาง เพื่อใหผูอานเขาใจเรื่องไดชัดเจนขึ้น ตัวอยางที่ยกมา อาจจะเปนตัวอยา งบุคคล เหตุการณห รอื นทิ าน โวหารแบบน้ีมักแทรกอยูโวหารแบบอ่ืน เชนเดียวกับ อุปมาโวหาร ตวั อยาง สาธกโวหาร เชน “....พึงสังเกตการบูชาในทางทผ่ี ดิ ใหเ กดิ โทษ ดงั ตอไปน้ี ในสํานักอาจารยท ศิ าปาโมกข เมืองตักศิลา มีเด็กวัยรุนเปนลูกศิษยอยูหลายคน เรียนวิชา ตางกันตามแตเขาถนัด มีเด็กวัยรุนคนหน่ึงช่ือ สัญชีวะ อยูในหมูน้ันเรียนเวทยมนตเสกสัตวตาย ใหฟนคนื ชีพไดตามธรรมเนยี มการเรียนเวทยมนตตองเรียนผูกและเรียนแกไปดวยกัน แตเขาไมไดเรียน มนตแ ก” มาวันหนึ่ง สัญชีวะกับเพ่ือนหลายคนพากันเขาปาหาฟนตามเคย ไดพบเสือโครงตัวหน่ึง นอนตายอยู “น่ีแนะเพอ่ื น เสือตาย” สัญชีวะเอยขึ้น “ขาจะเสกมนตใหเสือตัวนี้ฟนคืนชีพข้ึนคอยดูนะ เพอื่ น” “แนเทียวหรอื ” เพอื่ นคนหนึง่ พูด “ลองปลกุ มันใหคืนชีพลุกขึ้นดูซิ ถาเธอสามารถ” แลวเพ่ือน ๆ คน อนื่ ๆ ปน ขึน้ ตนไมค อยดู “แนซ ีนา” สญั ชวี ะยืนยนั แลว เรม่ิ รายมนตเ สกลงทร่ี า งเสอื พอเจาเสือฟนคืนชีพขึ้นยืนรูสึกหิว มองเห็นสัญชีวะพอเปนอาหารแกหิวได จึงสะบัดแยกเข้ียวอวด สญั ชวี ะและคาํ รามว่ิงปราดเขา กัดกา นคอสัญชวี ะลม ตายลง เม่ืออาจารยไดทราบขาวก็สลดใจและอาลัยรักในลูกศิษยมาก จึงเปลงอุทานข้ึนวา “นี่แหละผลของการยกยองในทางท่ผี ดิ ผยู กยองคนเลวราย ยอมรบั นบั ถือเขาในทางมบิ ังควรตองไดรับ ทุกขถ งึ ตายเชน นีเ้ อง” จาก ฐะปะนีย นาครทรรพ การประพันธ ท 041 อักษรเจริญทศั น 2519 หนา 9 9.5 แบบเทศน หรือเทศนาโวหาร คอื โวหารท่ีอธิบายชี้แจงใหผูอานเชื่อถือตาม โดยยก เหตผุ ลขอ เท็จจรงิ อธิบายคณุ โทษ แนะนาํ สั่งสอน ตัวอยางเชน “คนคงแกเรียนยอมมีปรีชาญาณ ฉลาดคิด ฉลาดทํา ฉลาดพูดและมีความรูสึกสูง สาํ นกึ ในผดิ ชอบชั่วดี ไมก ลาทาํ ในส่ิงทผ่ี ิดทช่ี ั่ว เพราะรสู กึ ละอายขวยเขนิ แกใจและรูส ึกสะดุงหวาดกลัว ตอผลรายอันพึงจะไดร บั รสู ึกอ่ิมใจในความถูกตอง รสู ึกเสียใจในความผดิ พลาด และรูเทาความถูกตอง

60 นัน้ วา มไิ ดอยูท ่ีดวงดาวประจําตัว แตอยูท่ีการกระทําของตัวเอง พึงทราบวา ความฉลาดคิด ฉลาดทํา ฉลาดพูดและความรูสึกสงู ทําใหค ดิ ดี ท่ีจรงิ และคิดจริงท่ีดี ทาํ ดที จี่ ริง ทาํ จริงทีด่ ี และพดู ดีทจี่ รงิ พูดจรงิ ทด่ี ี นี่คือวิธีจรรยาของคนแกเรียน จากฐะปะนยี  นาครทรรพ การประพนั ธ ท 041 อักษรเจริญทัศน 2519 หนา 8 โวหารตา ง ๆ ดังกลาว เมือ่ ใชเขยี นเรียงความเรอื่ งหน่ึง ๆ ไมไ ดหมายความวาจะใชเพียงโวหาร ใดโวหารหนึ่งเพียงโวหารเดียว การเขียนจะใชหลาย ๆ แบบประกอบกันไป แลวแตความเหมาะสม ตามลกั ษณะเน้อื เรอ่ื งทีเ่ ขียน การเขยี นเรียงความเปน ศิลปะ หลกั การตา ง ๆ ทว่ี างไมไ ดเปน หลกั ตายตัว ตวั อยา ง คณติ ศาสตร วิทยาศาสตร ดังนั้น จึงเปนเพียงแนวปฏิบัติและขอเสนอแนะ ในการเขียนอาจพลิกแพลงได ตามความเหมาะสมที่เหน็ สมควร ตวั อยาง เรียงความเร่ือง สามเสา ครวั ไทยแตก อนครัง้ หุงขา วดว ยฟน นนั้ มีส่ิงสําคัญอยางหนึ่ง คือ กอนเสา เรายังหาครัวอยางน้ี ดไู ดในชนบท กอ นเสา น้นั อาจเปน ดนิ หรอื กอ นหนิ มสี ามกอนตัง้ ชนกันมีชองวางสําหรับใสฟน กอนเสา สามกอ นนี้เองเปน ท่ีสาํ หรับตั้งหมอ ขา วหมอ แกงอันเปนอาหารประจําชีวิตของคนไทย ดู ๆ ไปกอนเสา สามกอนน้ันก็เปนสัญลักษณของชาติไทย เพราะชาติไทยแตไหนแตไรก็ตั้งอยูบนกอนเสาสามกอนนั้น มีชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย พระพุทธศาสนาก็ประกอบดวยกอนเสาสามกอน คือ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ กอ นเสา สามกอนหรอื สามเสานี้ เม่ือคิดไปอีกทีก็เปนคติอันดีท่ีเรานาจะยึดเปนเคร่ืองเตือนใจ ภาษิตจีนมีวา คนเราจะมีชีวิตมั่นคง จะตองนั่งบนมาสามขา มาสามขาตามภาษิตจีนนั้น หมายถึง สง่ิ สาํ คัญสามอยา งท่พี ยงุ ชวี ิตเรา ส่งิ สําคญั นั้นจะเปนอะไรก็ไดแ ตตองมีสามขา ถามเี พียงสองชีวติ กย็ งั ขาดความม่ันคง ภาษิตจีนน้ีฟงคลาย ๆ “สามเสา” คือวาชีวิตของเราต้ังอยูบนกอนสามกอน จึงมี ความม่ันคง ก็กอนเสาทง้ั สามสาํ หรับชวี ิตนี้คอื อะไร ตา งคนอาจหากอนเสาท้ังสามสาํ หรบั ชีวติ ของตัวเองได บางทานอาจยึดพระไตรลักษณ คือ ความทุกข 1 ความไมเท่ียง 1 และความไมใชตัวของเรา 1 เปนการยึดเพื่อทาํ ใจมิใหชอกช้ําขุนมัวในยามท่ีตกทุกขไดยาก หรือจะใชเปนเครื่องเตอื นมใิ หเ กดิ ความทะเยอทะยานตน ทาํ ลายสนั ตสิ ขุ ของชวี ติ กไ็ ด บางคนยดึ ไตรสิกขาเปนกอนเสา ท้งั สามแหง การยัง มชี วี ิต คอื ศลี สมาธิ ปญ ญา เปนหลกั การเขียนยอความ คือ การเก็บใจความสําคัญของเรื่องที่อานหรือฟงมาเรียบเรียงใหม อยา งยอ ๆ โดยไมท าํ ใหส าระสาํ คัญของเร่ืองนั้นคลาดเคล่ือน หรือขาดหายไป การยอ ความเปนวธิ กี ารหนึ่งทีช่ ว ยใหเ ราบนั ทกึ เรอื่ งราวตา ง ๆ ที่ไดอานหรอื ฟงมาน้นั ไวโดยยอ ๆ โดยเก็บรวบรวมไวเพื่อมิใหหลงลืม หรือเพ่ือนําเรื่องที่บันทึกไวนั้นไปใชในโอกาสตาง ๆ นอกจากน้ัน การยอ ความยงั ชวยใหถายทอดเร่อื งราวตอ ไปยังผูอ นื่ ไดถ ูกตอ งรวดเร็วอีกดว ย

61 หลักการยอความ การยอความมีหลักการทวั่ ไป ดังตอไปนี้ 1. ยอ ความตามรูปแบบการยอความแบบตาง ๆ กาํ หนดไวใ นหัวขอ แบบการยอความ 2. อา นเร่ืองราวทีจ่ ะยออยา งนอ ย 2 เที่ยว เทีย่ วแรกจับใจความใหไดวา เรอื่ งอะไร หรอื ใครทํา อะไรที่ไหน อยางไร เท่ียวท่ีสองจับใจความใหละเอยี ดข้นึ และพิจารณาวา อะไรเปนใจความสําคัญ อะไร เปนใจความประกอบหรอื พลความ หรอื ขอความทเ่ี สริมแตงใจความสําคัญใหเดนชัด ชัดเจน อะไรเปน กลวิธีการแตง ถา จบั ใจความไมไดใ หอ า นอีกจนกวาจะสามารถจับใจความสําคญั ได 3. พจิ ารณาเก็บเฉพาะใจความสาํ คญั หรือเกบ็ ใจความประกอบท่ีจาํ เปน 4. นาํ เฉพาะใจความทเี่ ก็บไวม าเรียบเรยี งใหมด วยภาษาของตนเองตามรูปแบบทกี่ ําหนด 5. ความสั้นยาวของการยอความไมส ามารถกําหนดเปนอัตราสวนได ขนึ้ อยูกบั จุดประสงคของ การยอและลักษณะของเร่ืองที่ยอ ลักษณะของเรื่องก็คือ เร่ืองใดที่มีใจความประกอบมากถาเราเก็บ เฉพาะใจความสําคัญก็ยอไดส้ัน ถาเก็บใจความประกอบที่จําเปนดวย อัตราสวนความยาวจะเพิ่มข้ึน ดงั นน้ั จึงไมม ีเกณฑก าํ หนดเรือ่ งอตั ราสว นของยอความ 6. เปล่ยี นคําสรรพนามจากบุรุษที่ 1 บุรุษท่ี 2 เปนบุรุษท่ี 3 เพราะผูยอทําหนาที่เลาตอและ เครอ่ื งหมายใด ๆ ที่มีอยูในขอความเดิม จะไมใชในยอความ เชน มาลีพูดวา “พอมาแลว” เปลี่ยนเปน เธอพดู วาพอ มาแลว คอื ใหยอ รวมกนั ไป ไมแยกกลาวหรือขน้ึ บรรทดั ใหม 7. ใชถ อยคําภาษางาย ๆ ไดใจความชดั เจน เชน อันมวลบุปผามาลอี ยูในไพรสนฑเ ปลีย่ นเปน ดอกไมอยใู นปา แตถา มคี าํ ราชาศัพทยงั คงใชอยู 8. เลือกใชคําไดความหมายครอบคลุม เชน เพื่อกลาวถึงหนังสือพิมพ วิทยุ โทรทัศน ควรใช คําวา “สื่อสารมวลชน” แทน หรือเม่ือกลาวถึงสมุด ดินสอ ปากกา ยางลบ ไมบรรทัด ควรใชคําวา “เครือ่ งเขยี น” แทน เปนตน 9. ไมใชอ กั ษรยอ หรือคาํ ยอ เวน แตอ กั ษรยอ หรือคํายอนัน้ เปนท่เี ขาใจและยอมรับใชก ันท่ัวไป แลว เชน พ.ศ. ร.ส.พ. ส.ป.อ. ฯลฯ 10. ขอความที่ยอแลวใหเขียนตอเนื่องกันโดยใชคําเช่ือม เพื่อใหความกระชับไมเยิ่นเยอ แตขอ ความทไ่ี มสมั พันธกันใหย อ หนาเปนตอน ๆ 11. การยอความเปนรอยกรอง ก็ใชวิธีเดียวกับรอยแกว แตเปล่ียนขอความจากรอยกรอง เปนรอ ยแกวธรรมดากอน รูปแบบการเขียนยอความ เรือ่ งที่จะยอ มหี ลายรปู แบบ เชน บทความ จดหมาย โอวาท ฯลฯ แตละรปู แบบมีแบบ การขึ้นตนเฉพาะ ดงั ตอ ไปน้ี

62 1. แบบของบทความ สารคดี ตํานาน นทิ าน นยิ าย เรื่องสนั้ ฯลฯ ยอ (บทความ สารคดี ตํานาน นทิ าน นยิ าย เร่ืองสั้น) เรอื่ ง ........................................................ ของ ..................(ผแู ตง ) ..............................จาก........................(แหลง ท่มี า).................................ความวา (ขอ ความ)...................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... 2. แบบของจดหมาย สาสน หนังสือราชการ ยอ (จดหมาย สาสน หนังสอื ราชการ) ฉบบั ที่.............................ของ............................................ ..........................................................ลงวนั ท่ี ความวา ................................................................................ (ขอความ)...................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... 3. แบบของประกาศ แจง ความ แถลงการณ ระเบยี บคาํ สัง่ ฯลฯ ยอ (ประกาศ แจงความ แถลงการณ ระเบียบคําสงั่ ) เรือ่ ง ......................................................... ของ.........................................ลงวนั ท่ี .....................................................ความวา (ขอความ) .................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... 4. แบบของขา ว ยอ ขาวเรื่อง...................................................จาก........................................................................ ลงวนั ท.่ี .................................................ความวา........................................................................................ (ขอความ) .................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................

63 5. แบบของโอวาท คําปราศรัย สุนทรพจน ยอ (โอวาท คําปราศรยั สุนทรพจน) ของ................................แก. .............................................. .......................เนื่องใน......................(โอกาส)...................................................ที.่ ....................................... ณ วนั ที.่ .................................................................................ความวา (ขอ ความ) .................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... 6. แบบปาฐกถา คาํ สอน คําบรรยาย ถอยแถลง ยอ (ปาฐกถา คาํ สอน คําบรรยาย ถอยแถลง) ของ..................................................................... เรือ่ ง.....................................................................แก. ..........................................ท.ี่ .................................... ...........................ณ วันท.ี่ .........................................เวลา..................................ความวา (ขอ ความ) .................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... 7. แบบพระบรมราโชวาท เทศนา ยอ (พระบรมราโชวาท เทศนา) ใน..................................................................พระราชทานแก ...................................................................ใน..........................................ท่ี.............................................. ณ วันที.่ ....................................ความวา (ขอความ) .................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... 8. แบบทเ่ี ปน รอยกรอง ใหถ อดเปน รอ ยแกวกอ นแลว ยอ ตามรปู แบบ คอื ยอ กลอนสภุ าพ (หรอื รอ ยกรองแบบอน่ื ทยี่ อ ) เรอ่ื ง...................................................................... ตอน................................................................ความวา (ขอความ) .................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................

64 9. ความเรียงที่ตัดตอนมา ยอ เรอ่ื ง...............................ของ..............................คดั จากเรอื่ ง ................................................. ................................จากหนงั สือ........................................................................ความวา (ขอความ) .................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ขอ ความที่ยอถา เรอ่ื งเดิมไมมชี อ่ื เรอ่ื งใหต ง้ั ชือ่ เรอ่ื งใหต รงกับความสําคญั ของเรอ่ื งนัน้ ๆ ตวั อยา งยอ ความ (รอ ยแกว ) เรอ่ื ง เปรยี บเทยี บนามสกลุ กบั ช่อื แซ คนเรายังมีอยูเปนอันมาก ซึ่งยังมิไดสังเกตวา นามสกุลกับช่ือแซของจีนนั้นผิดกันอยางไร ผูท่ีแลดูแตเผิน ๆ หรือซ่ึงมิไดเอาใจใสสอบสวนในขอนี้ มักจะสําคัญวาเหมือนกันและมีพวกจีนพวก นิยมจีนพอใจจะกลา ววา การที่พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวทรงพระราชปรารภออกพระราชบัญญัติ นามสกุลข้ึนน้ัน โดยทรงพระราชนิยมตามประเพณีช่ือแซของจีน ซึ่งถาจะตรองดูก็จะเห็นวาคงจะไม เปน เชนนน้ั โดยเหตทุ จี่ ะอธบิ ายตอไปน้ี แซของจนี นัน้ ตรงกบั “แคลน” ของพวกสกอตคอื เปน คณะหรือพวก หรือถาจะเทียบทาง วัดกค็ ลายสํานกั เชน ที่เราไดย ินเขากลาว ๆ กันอยบู อ ย ๆ วา คนนั้นเปนสํานักวัดบวรนิเวศ คนน้ีเปน สํานักวัดโสมนัส ดังนี้เปนตัวอยาง สวนสกุลน้ันตรงกับคําอังกฤษวา “แฟมิลี่” ขอผิดกันอันสําคัญ ในระหวางแซกับนามสกุลน้ันก็คือ ผูรวมแซไมไดเปนญาติสายโลหิตกันก็ได แตสวนที่รวมสกุลน้ัน ถาไมไดเ ปนญาตสิ ายโลหิตตอ กันโดยแทแลว ก็รวมสกลุ กันไมไ ด นอกจากที่จะรับเปนบุตรบุญธรรมเปน พิเศษเทานั้น ตดั ตอนจากเร่ืองเปรียบเทียบนามสกุลกบั แซ จากหนงั สอื ปกิณกคดี พระราชนพิ นธ ของ พระบาทสมเดจ็ พระรามาธิบดศี รีสนิ ทรมหาวชิราวธุ พระมงกุฎเกลา เจาอยหู วั ศิลปบรรณาคาร 2515 หนา 75 - 76

65 การยอ ความจะเก็บเฉพาะใจความสําคญั และใจความประกอบทีจ่ าํ เปน บางสว นเพ่อื ใหใ จความ ยอ ความสมบรู ณ ยอ หนาท่ี 1 ใจความสาํ คัญวา “คนเรายงั มีอยเู ปน อันมาก ซ่งึ ยังมิไดส ังเกตวานามสกลุ กับ ช่อื แซของจีนน้นั ผดิ กนั อยางไร” นอกน้นั เปน ใจความประกอบ ใจความประกอบยอ หนานไ้ี มเ กบ็ เพราะเหน็ วาไมจาํ เปน เนื่องจากใจความสําคัญสมบูรณที่จะ นําไปยอไดอ ยูแลว ยอหนาท่ี 2 ใจความสําคญั “ขอผิดกนั อนั สําคญั ในระหวางแซกับนามสกุลน้ันก็คือ ผูรวมแซ ไมไดเปน ญาติสายโลหิตกนั กไ็ ด แตผ ูร ว มสกลุ นั้นถาไมไ ดเปน ญาตสิ ายโลหิตตอกนั โดยแทแ ลวกร็ ว มสกุล กันไมไ ด” ใจความประกอบท่ีจําเปนท่ีควรเก็บเพ่ือเสริมใจความสําคัญใหยอความไดใจความสมบูรณ ครบถว น คือ “แซข องจีนเปน คณะหรอื พวก หรอื ถา จะเทียบทางวดั ก็คลายสํานกั ” “..............นอกจากที่จะรับเปนบุตรบุญธรรมเปน พิเศษเทา นัน้ ” เมื่อไดศึกษาหลักการยออ่ืน ๆ ครบถวนกับดูรูปแบบการยอท่ีใชแลว นําใจความที่เก็บไวมา เรียบเรียงใหมดวยถอยคําของตนเอง รูปแบบการยอเปนความเรียงที่ตัดตอนมา ดังนั้น จึงเขียน ยอ ความไดดังน้ี ยอเร่ือง เปรียบเทยี บนามสกลุ กบั ชอ่ื แซ ของพระบาทสมเดจ็ พระมหารามาธิบดีศรสี ินทรมหา วชิราวธุ พระมงกฎุ เกลา เจาอยหู วั คัดจากเร่อื งเปรียบเทียบนามสกลุ กบั ชอ่ื แซ จากหนังสอื ปกณิ กคดี ความวา มคี นจาํ นวนมากไมไ ดส ังเกตวา นามสกุลกบั แซของจีนนั้นตางกัน ผูรวมแซของจีนไมไดเปนญาติ สายโลหติ กันก็ได แตเปนคณะหรือพวกเหมือนสํานักวัดหน่ึง สวนรวมสกุลตองเปนญาติสายโลหิตกัน โดยแทเ ทานัน้ หรือไมเ ชน นนั้ ก็ตองเปนบตุ รบุญธรรมทีร่ ับไวเ ปน พเิ ศษ ถาเปน การยอท่มี งุ เกบ็ เฉพาะใจความสําคัญ ขึ้นตน รูปแบบเหมือนกัน แตใจความจะส้ันเขา ดังน้ี มีคนจํานวนมากไมไดส งั เกตวานามสกุลกบั แซของจีนนน้ั ตา งกนั ผรู ว มแซของจนี ไมไ ดเปน ญาติ สายโลหิตกไ็ ด แตผูรวมสกุลตอ งเปน ญาติสายโลหิต หรือบตุ รบุญธรรมทีร่ ับไวเ ปน พเิ ศษเทาน้นั

66 ตวั อยา งยอ ความ (รอยกรอง) ทหารเอกสยามสูเศรษฐสงคราม กบั สทิ ธกิ ารจัดการศกึ ษาสาํ หรับประเทศ (กาพยฉบัง) “ถามหนอยเถิดหนูผเู พยี ร เสรจ็ จากโรงเรียน แลว เจา จักทาํ อะไร” “ฉนั เปนพอ คา กไ็ ด ใหเ ต่ยี หดั ให ตัง้ หา งอยางเถา แกฮ ง” ถามทวั่ ทกุ คนก็คง ใหค าํ ตอบลง รอยกันมพิ ลันสงสยั จากโรงเรยี นจนี จงไป ถามโรงเรยี นไทย จกั ไดค าํ ตอบนาน “ผมคิดเขาทําราชการ เชนทานขุนชาญ ลูกบานเดยี วกันม่ันหมาย” “หนูอยา นกึ วา งา ยดาย คดิ เขาคา ขาย พอคาคอยนา ม่งั มี” “ผมรักราชการงานดี ตาํ แหนง หนาที่ ยศศกั ด์บิ ัฎตรานา แสวง” “บัดยามสยามตองการแรง ไทยฉลาดทุกแขนง ท้ังนอกและในราชการ” “เศรษฐกิจกก็ ิจแกนสาร นกั เรียนรักงาน ควรเลอื กประกอบเหมอื นกัน” “ผมชอบราชการเทา น้ัน ตงั้ ใจหมายมน่ั แตจ ะเขารับราชการ” คาํ ตอบเชน นม้ี ีประมาณ กีส่ ว นรองวาน คาํ นึงจะพึงพิศวง นึกไปไมนา งวยงง การคาขายคง ไมคนุ ไมค อ ยเคยทํา เคยแตรงั เกียจดว ยซ้ํา นายไพรด ว ยชาํ นาญลวนงานเรยี ก “ราชการ” ........................................................ ครเู ทพ โคลงกลอนของครเู ทพ เลม 1 คุรุสภา 2515

67 ขอ ความที่ยอ ไดดงั นี้ ยอ กาพยฉ บงั เรื่องโครงกลอนของครเู ทพ ตอน ทหารเอกสยามสเู ศรษฐสงครามกับสทิ ธิการ จัดการศกึ ษาสําหรบั ประเทศ ความวา ถาถามนกั เรียนในโรงเรยี นจนี กับโรงเรยี นไทยวา เมอ่ื สําเร็จการศึกษาแลวจะไปประกอบอาชีพ อะไร นกั เรยี นในโรงเรียนจีนตอบวาจะไปเปนพอคา และนักเรียนในโรงเรียนไทยจะตอบวาจะทํางาน ราชการ คําตอบเชนน้ีเปนเพราะคนไทยไมคุนเคยและไมคอยเคยคาขายจึงไมเห็นความสําคัญทั้ง ๆ ท่ีเรือ่ งคาขายเปนเรื่องสําคัญที่ควรเลือกเปนอาชีพไดเหมือนกันและเหมาะสมกับประเทศไทยท่ีกําลัง ตอ งการคนฉลาดทํางานทุกประเภทไมใ ชเพยี งงานราชการเทา น้ัน สรุป ยอความเปนการเขียนแบบหน่งึ ทเ่ี กบ็ ใจความสําคัญของเร่ืองเดิมมาเขียนใหมใ หส ัน้ กวา เดิมเพื่อ สะดวกแกก ารเขาใจและการนําไปใช การยอ ความตองบอกลักษณะและท่ีมาของขอความที่จะยอและ ยอ ใหไ ดใ จความครบถวนใจความของขอความเดิม เรื่องท่ี 4 การเขียนเพอ่ื การสือ่ สาร 1. การเขยี นจดหมาย เปน การสอื่ สารโดยตรงระหวางบคุ คลหรอื ระหวา งหนว ยงานตาง ๆ ชวยทาํ ใหระยะทางไกลเปน ใกล เพราะไมวาบุคคลหรอื หนวยงานจะหา งไกลกันแคไหนกส็ ามารถใช จดหมายสง ขา วคราวและแจง ความประสงคไดตามความตองการ การสง สารหรอื ขอ ความในจดหมาย ตองเขยี นใหแ จม แจง ชัดเจนเพ่อื จะไดเขาใจตรงกนั ทัง้ สองฝาย องคประกอบและรปู แบบของจดหมาย ผูเรยี นคงเคยเขยี นจดหมายหรอื อานจดหมายมาบา งแลว คงจะสงั เกตเหน็ วาจดหมายน้นั ไมว า ประเภทใด จะตอ งประกอบดวยสงิ่ ตา ง ๆ ดงั น้ี 1. ทีอ่ ยูของผเู ขียน เรม่ิ กึ่งกลางหนากระดาษระหวางเสนคนั่ หนากบั รมิ ของขอบกระดาษ 2. วัน เดือน ป ที่เขียนจดหมาย ใหเย้อื งมาทางซายของตาํ แหนง ที่เขียนท่อี ยเู ล็กนอย 3. คาํ ขนึ้ ตน หา งจากขอบกระดาษดานซา ย 1 นว้ิ 4. เนื้อหา ขึ้นอยกู บั ยอ หนา ตามปกติ อาจจะอยหู า งจากขอบกระดาษดา นซาย 2 น้ิว 5. คาํ ลงทา ยอยูแ นวเดยี วกับท่อี ยขู องผเู ขยี น 6. ชือ่ ผเู ขียน อยูใตค าํ ลงทาย ลาํ้ เขา ไปเลก็ นอย

68 ตวั อยาง รปู แบบการเขียนจดหมายท่ัวไป สถานทเ่ี ขียนจดหมาย ............................. วนั ..........เดือน......................ป. .............. ระยะ 1 นิ้ว คําขน้ึ ตน ................................................................................................. ประมาณ 2 น้ิว เน้ือหา ................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. คาํ ลงทาย ............................................... ชื่อผเู ขียน ............................................... หลกั การทั่วไปในการเขยี นจดหมาย การเขียนจดหมายควรคาํ นึงถึงส่ิงตอ ไปนี้ 1. การใชถอยคํา จดหมายที่ดี ตองใชถอยคําในการเขียนใหถูกตองเหมาะสมกับประเภท ของจดหมายและผรู บั จดหมายดวย ไดแ ก จดหมายสวนตัว การเขียนจดหมายสวนตัวไมมีขอกําหนดเกี่ยวกับการใชคําข้ึนตนและ คําลงทายท่ีตายตัวเพียงแตเลือกใชใหเหมาะสมเทานั้น คําขึ้นตนและลงทายสําหรับบุคคลท่ัวไป มีแนวทางการเขยี นสําหรบั เปนตัวอยา งใหเลือกใช ดังน้ี บุคคลท่ีติดตอ คําขนึ้ ตน คําลงทาย ญาติผใู หญ เชน พอ แม กราบเทา............................ กราบเทา ดวยความเคารพ ปู ยา ตา ยาย ทเี่ คารพอยา งสงู อยางสงู หรือกราบมาดวยความ เคารพรกั อยา งยง่ิ ญาติลาํ ดับรองลงมา เชน กราบ....................ทเ่ี คารพ กราบมาดวยความเคารพ ลุง ปา นา อา หรอื กราบ......................... ดวยความเคารพ ทเ่ี คารพอยางสงู ดวยความเคารพอยางสงู

69 พหี่ รอื ญาติชัน้ พี่ พ่ี......................ทร่ี กั ดว ยความรัก ถึง....................ท่ีรกั หรือ รกั หรือคดิ ถงึ ครู อาจารยห รือ ....................เพอื่ นรกั หรือ หรือรกั และคิดถงึ ผูบ ังคบั บญั ชาระดับสูง ........................นอ งรัก กราบเรยี น...........ทเ่ี คารพ ดวยความเคารพอยางสงู อยา งสงู ผูบังคบั บญั ชาระดบั ใกลต วั เรียน................ท่เี คารพ ดวยความเคารพ ผเู ขียน 2. มารยาทในการเขียนจดหมาย 2.1 เลือกกระดาษ ซอง ท่ีสะอาดเรียบรอย หากเปนไปไดควรใชกระดาษท่ีทําข้ึน เพ่อื การเขยี นจดหมายโดยตรง แตถ าหาไมไดก็ควรใชกระดาษทม่ี สี สี ุภาพ กระดาษท่ใี ชเ ขียนควรเปน กระดาษเตม็ แผน ไมฉกี ขาด ไมย ยู ่ียบั เยนิ ไมสกปรก 2.2 ซองจดหมายทีด่ ที ี่สุด คอื ซองทีก่ ารส่ือสารแหง ประเทศไทยจัดทําข้นึ เพราะมีขนาด และคุณภาพไดมาตรฐาน ซองประเภทน้ีมีจําหนายตามที่ทําการไปรษณียโทรเลขทุกแหง ถาหาซอง จดหมายของการสอื่ สารแหงประเทศไทยไมไ ด ก็อาจเลอื กซ้ือซองทเี่ อกชนทําขึ้นจําหนาย ซ่ึงถาเปนใน กรณหี ลังนี้ควรเลือกซองทม่ี ีสสี ุภาพ ไมควรมลี วดลาย 2.3 ไมควรใชซองทมี่ ตี ราครุฑสง จดหมายที่มิใชหนังสอื ราชการ 2.4 ไมควรใชซองท่ีมีขอบซองเปนลายขาวแดงนาํ้ เงินสลับกัน ซึ่งเปนซองสาํ หรับสง จดหมายไปรษณยี อ ากาศไปยังตางประเทศ 2.5 เขยี นหนังสือใหช ดั เจน อานงา ย การเขยี นตัวอักษรคอนขา งโตและเวน ชองไฟคอ นขา ง หา งจะชวยใหจดหมายนั้นอา นงา ย 2.6 ไมควรเขียนดวยดินสอดาํ ดินสอสีตาง ๆ หรือหมึกสีแดง เพราะถือวาไม สุภาพ สีที่เหมาะสม คอื หมึกสีนํ้าเงนิ และสีดาํ 2.7 จะตองศึกษาใหถูกตองถองแทกอนวา ผูที่เราจะเขียนจดหมายไปถึงนั้นเปนใคร มีตําแหนงหนาที่อะไร การเขียนขอความในจดหมายก็ดี การจาหนาซองก็ดี จะตองระบุตาํ แหนง หนา ท่ชี ัน้ ยศของผูนั้นใหถูกตองและตองสะกดช่ือ นามสกุล ยศ ตาํ แหนงของผนู นั้ ใหถ ูกตอ งดว ย 2.8 เมอื่ เขียนจดหมายเสรจ็ แลว ตองพบั ใหเรียบรอ ยแลวบรรจซุ อง จา หนา ซองใหถูกตอง ครบถวน ปด ดวงตราไปรษณยี ากรใหค รบถวนตามราคาและถกู ตําแหนง กอนท่ีจะนําไปสง

70 2.9 เขยี นจา หนา ซองจดหมาย 2.9.1 เขียนช่ือ นามสกลุ ของผรู บั ใหถ กู ตอ ง ชดั เจน อานงา ย ถา ผูรบั เปนแพทย เปนอาจารย หรือตํารวจ ทหาร หรือคาํ นาํ หนานามแสดงเกียรติยศหรือฐานันดรศักด์ิ เชน บ.จ. ม.ร.ว. ม.ล. กใ็ ชถ อยคาํ พเิ ศษเหลา นัน้ นําหนาชอ่ื คาํ นาํ หนาชอื่ ควรเขียนเต็ม ไมควรใชคาํ ยอ ถา ทราบ ตําแหนง กร็ ะบุตําแหนง ลงไปดวย ในกรณีทไ่ี มท ราบรายละเอียดดงั กลา ว ควรใชคาํ วา คุณ นําหนา ชอ่ื ผรู บั ในการจาหนา ซองจดหมายน้ัน 2.9.2 ระบุสถานทข่ี องผรู ับใหถ ูกตอง ชัดเจนและมรี ายละเอยี ดพอท่บี รุ ุษไปรษณีย จะนําจดหมายไปสงไดไมผิดพลาด ระบุเลขท่ีบาน หางรานหรือสํานักงาน ซอย ตรอก ถนน หมูบาน ตําบล อําเภอ ในกรณีตางจังหวัด หรือแขวง เขต ในกรณีกรุงเทพมหานคร ที่สําคัญคือจะตองระบุ รหสั ไปรษณียใ หถ กู ตองทกุ ครัง้ จดหมายจะถงึ ผรู บั เร็วขน้ึ หมายเหตุ การส่ือสารแหงประเทศไทยไดจ ดั ทําเอกสารแสดงรหัสไปรษณยี ข องอําเภอ และจงั หวัดตาง ๆ สําหรับแจกจายใหประชาชน ทานจะติดตอขอรับไดจากท่ีทําการไปรษณียโทรเลข ทุกแหง 2.9.3 การจาหนา ซอง การสือ่ สารแหงประเทศไทย แนะนําใหเขียนนามและที่อยู พรอมดวยรหัสไปรษณียของผูสงไวท่ีมุมบนดานซายมือของซองและเขียนช่ือผูรับพรอมท่ีอยูและ รหัสไปรษณยี ใหไ วต รงกลาง ดังตัวอยาง ตัวอยางการเขียนจาหนาซองจดหมาย (ชอ่ื ทอ่ี ยูผูสง ) ท่ผี นึก นายวิศษิ ฎ ดรณุ วดั ตราไปรษณยี ากร 708/126 ถนนจรัสเมือง แขวงรองเมือง เขตปทุมวัน กรุงเทพฯ 1 03 3 0 (ชือ่ และทอ่ี ยขู องผูร ับ) นายสัญญา ทองสะพกั 364 ก 1 หมู 1 ถนนริมคลองรัดหลวง ตาํ บลตลาด อําเภอพระประแดง จังหวดั สมุทรปราการ รหสั ไปรษณีย 1 0 1 3 0

71 หมายเหตุ การสื่อสารแหงประเทศไทยมีบริการพิเศษตาง ๆ ท่ีจะชวยปองกันมิใหจดหมาย สูญหายหรือชวยใหจดหมายถึงมือผูรับไดรวดเร็ว ทันเวลา เชน บริการ EMS เปนตน ผูสนใจจะใช บริการตาง ๆ ดังกลาว จะตองไปติดตอที่ที่ทาํ การไปรษณียโทรเลขโดยตรง เพราะจะตองกรอกแบบ รายการบางอยาง การเขียนขอความในทํานองที่วา “ขอใหสงดวน” ลงบนซองจดหมายไมทําให จดหมายถงึ เร็วขนึ้ แตอยา งใด ประเภทของจดหมาย จดหมายแบง ออกเปน 4 ประเภท คือ จดหมายสวนตวั จดหมายกิจธุระ จดหมายธรุ กจิ และจดหมายราชการหรอื หนงั สอื ราชการ 1. จดหมายสวนตัว คือ จดหมายท่ีบุคคลซ่ึงรูจักคุยเคยกันติดตอกันดวยวัตถุประสงค ที่เปน การสวนตัว เชน เพอ่ื สง ขา วคราว ถามทกุ ขส ขุ เลาเรอื่ งราว ฯลฯ เปน การตดิ ตอ อยา งไมเปน ทางการ เชน จดหมายเลาเรอื่ งราวทุกขสขุ จดหมายแสดงความรูส กึ ยนิ ดี เสียใจ ขอบคณุ หรือขอโทษ ในกรณตี าง ๆ เปน ตน การเขียนจดหมายสวนตัวแมจะยินยอมใหใชถอยคําที่แสดงความสนิทสนมเปนกันเองได แตก็ควรระมัดระวังอยาใหผอู า นเขาใจผดิ และควรแสดงความสําราญมากกวา การพดู กันโดยปกติ จดหมายสว นตวั ทมี่ เี นอ้ื หาเปนการขอบคุณ หรือแสดงความยนิ ดีอาจเขียนลงในบัตรทอ่ี อกแบบ ไวอ ยางสวยงาม แทนการเขียนในกระดาษก็ได การเขียนจดหมายสวนตัว นิยมใหเขียนดวยลายมือท่อี า นงาย แสดงความต้ังใจเขียนไมนิยมใช การพมิ พดีดจดหมายหรอื จา หนาซองจดหมายสวนตัว ตวั อยา งจดหมายสว นตวั บรษิ ัทเกษตร จํากดั 4/21 สุขมุ วิท กรงุ เทพมหานคร 10110 12 เมษายน 2538 กราบเทา คุณพอคณุ แมที่เคารพอยางสงู ผมไดมารายงานตัวเขาทํางานที่บริษัทนี้เรียบรอยแลวตั้งแตวันที่ 10 บริษัทนี้มี สาํ นักงานใหญอยูตามท่ีอยูขางบนน้ี แตมีเรือนเพาะชําและสวนกลาไมขนาดใหญมากอยูที่เขตมีนบุรี ทกุ เชาพนักงานทุกคนจะตองมาลงเวลาปฏิบัติงานและรับทราบคําสั่ง หรือรับมอบหมายงาน จากน้ัน จึงแยกยายกันไปปฏิบัติงาน ผมไดร ับมอบหมายใหดแู ลสวนกลา ไมท ่เี ขตมีนบรุ ี ผมรบั ผดิ ชอบพน้ื ทีเ่ ขต 9 ซงึ่ เปนเขต เพาะเลย้ี งดูแลกลาไมไผ มีคนงานชว ยผมทํางาน 3 คน ทกุ คนเปน คนดแี ละขยนั งานท่ที ําจงึ เปน ไป ดวยดี ผมสขุ สบายดี เพราะท่ีพกั ซง่ึ อยชู ้นั บนของสาํ นกั งานบรษิ ัทซ่ึงบรษิ ัทจดั ให มีความสะอาดดี และกวางขวางพอสมควรทั้งอยูไมไกลยานขายอาหาร ผมจึงหาซื้ออาหารมารับประทานไดสะดวก นบั ไดวาผมไดท ํางานท่ดี ี และมที ีพ่ กั ท่สี ะดวกสบายทกุ ประการ

72 หวังวา คุณพอคุณแมและนองท้ังสองคงสบายดีเชนกัน ผมจะกลับมาเยี่ยมบานถามี วันหยดุ ติดตอ กันหลายวัน และจะเขยี นจดหมายมาอกี ในไมช า น้ี ดวยความเคารพอยางสงู เสมา ธรรมจกั รทอง 2. จดหมายกจิ ธรุ ะ คอื จดหมายติดตอระหวา งบคุ คลกบั บคุ คลหรอื บุคคลกับหนวยงาน ดว ยเรอื่ งท่ีมใิ ชเ ร่อื งสว นตัว แตเปนเรอ่ื งที่เก่ียวกับงาน เชน การสมัครงาน การติดตอ สอบถาม การขอความรว มมอื ฯลฯ ภาษาท่ีใชจึงตองสุภาพและกลา วถงึ แตธรุ ะเทา น้นั ไมมขี อ ความทแ่ี สดง ความสัมพันธเปน การสว นตวั ตอ กัน ตัวอยา งจดหมายกจิ ธรุ ะ โรงเรยี นลําปางกลั ยาณี ถนนพหลโยธนิ อ.เมอื ง จ.ลาํ ปาง 52000 24 กนั ยายน 2528 เรียน ผูจ ดั การวสั ดกุ ารศกึ ษา 1979 จํากดั ดวยทางโรงเรียนลาํ ปางกลั ยาณี มคี วามประสงคจะซ้อื สไลดประกอบการสอนวิชาภาษาไทย ระดับมธั ยมศึกษาตอนตน ตามรายการตอ ไปนี้ 1. ชุดความสนุกในวัดเบญจมบพติ ร จาํ นวน 1 ชุด 2. รามเกยี รตติ์ อนศึกไมยราพ จํานวน 1 ชุด 3. แมศรเี รือน จาํ นวน 1 ชุด 4. ขอคดิ จากการบวช จํานวน 1 ชดุ 5. หนังตะลงุ จํานวน 1 ชุด ตามรายการท่ีส่ังซื้อมาขางตน ดิฉันใครขอทราบวา รวมเปนเงินเทาไร จะลดไดก่ีเปอรเซ็นต และถาตกลงซื้อจะจัดสงทางไปรษณียไ ดหรอื ไม หวงั วา ทานคงจะแจง เก่ียวกบั รายละเอยี ดใหท ราบโดยดว น จึงขอขอบคุณมาในโอกาสนี้ ขอแสดงความนบั ถอื สมใจ หยงิ่ ศักดิ์ (น.ส.สมใจ หยง่ิ ศกั ด์)ิ ผชู วยพสั ดุหมวดวิชาภาษาไท

73 3. จดหมายธรุ กิจ คือ จดหมายติดตอในเร่อื งทเี่ กยี่ วกบั ธุรกจิ เชน การเสนอขายสนิ คา การขอทราบรายละเอียดเพมิ่ เตมิ เกี่ยวกบั สินคา หรือบรกิ าร การสงั่ ซ้ือสินคา การตดิ ตามทวงหน้ี ฯลฯ จดหมายกิจธุระและจดหมายธุรกิจ มีลักษณะการติดตอท่ีเปนทางการมากกวาจดหมาย สวนตัว จึงตองใชคําสุภาพ งาย และมีเน้ือความกะทัดรัด เขาใจไดตรงกันท้ังผูเขียนและผูอาน ในการใชภาษา เขียนใหถูกกับระดับของจดหมาย โดยท่ัวไปแลวถาเขียนจดหมายสวนตัวถึงบุคคลที่ สนิทสนมกัน ก็จะใชคําระดับที่ไมเปนทางการ แตถาเขียนจดหมายธุรกิจตาง ๆ ก็ใชคําระดับท่ีเปน ทางการ ตัวอยาง เปรียบเทียบคําเดิมท่เี ปนทางการกบั คาํ ระดับทีไ่ มเ ปน ทางการ ที่เปนทางการ ทไ่ี มเปนทางการ (สาํ หรบั เขยี นจดหมายธุรกิจและหนงั สอื ราชการ) (สําหรบั เขียนจดหมายสว นตวั ถงึ ผทู ี่คุนเคย) 1. เขาขบั ขีร่ ถจักรยานยนตไ ปชมภาพยนตร 1. เขาขีร่ ถเครอ่ื งไปดหู นงั 2. บดิ ามารดาตอ งการใหข าพเจามีอาชีพเปนแพทย 2. พอแมอ ยากใหฉนั เปน หมอ แตฉ นั อยากเปน แตขาพเจาตองการเปนครูชนบท ครบู า นนอก 3. หนงั สอื เลม น้คี งขายไดห มดในเวลาอนั รวดเร็ว 3. หนงั สือเลมนม้ี หี วงั ขายไดเ กล้ยี ง เพราะรวม เพราะรวบรวมวาทะสาํ คญั ๆ ของผูมีชื่อเสยี งไว ช่ือของคนดังไวหลายคน หลายคน

74 ตัวอยางจดหมายธรุ กจิ รา นบรรณพิภพ 42-44 ถนนบุญวาทย อ.เมอื ง จ.ลําปาง 5200 โทร. 054 218888 3 สงิ หาคม 2528 เรือ่ ง สงกระดาษอดั สาํ เนา เรยี น หวั หนา ฝา ยพัสดุ สํานักงานนาํ้ คางและเพือ่ น ตามท่สี ่งั กระดาษอัดสาํ เนาย่ีหอ ไดโต จาํ นวน 50 รีม น้ัน ทางรานไดจัดสงมาเรียบรอยแลว พรอมทั้งไดแ นบใบสงของมาดวย หากทางสาํ นกั งานของทา นไดร บั ส่ิงของดังกลาวครบถวนแลว กรุณาตอบใหทางรานทราบ ดว ย จะเปนพระคณุ อยา งสงู ขอแสดงความนบั ถอื ธาดา บรรณพภิ พ (นายธาดา บรรณพิภพ) ผจู ัดการ ตัวอยาง การจา หนา ซองจดหมายธรุ กิจ รานบรรณพิภพ 42-44 ถนนบญุ วาทย อ.เมอื ง จ.ลาํ ปาง 52000 โทร. 054 218888 เรียน หวั หนาฝา ยพัสดุ สาํ นักงานนํ้าคางและเพือ่ น สํานักงานน้ําคา งและเพื่อน ถนนเจริญประเทศ จงั หวัดลําปาง 52000

75 2. จดหมายราชการหรอื หนังสอื ราชการ คือ สวนทถ่ี ือเปนหลกั ฐานในราชการ ไดแก หนงั สอื ที่มีไปมาระหวางสวนราชการหรือหนังสอื ท่ีสวนราชการมีไปถึงหนวยงานอ่ืน ซ่ึงมิใชสวนราชการหรอื มไี ปถึงบุคคลภายนอก หรือหนังสอื ทหี่ นว ยงานอ่นื ซ่ึงมใิ ชส ว นราชการ หรือบุคคลภายนอกเขียนมาถึง สว นราชการ จดหมายราชการ ตอ งใชถอยคําและรูปแบบการเขยี นใหถูกตองตามระเบียบท่ีทางราชการ กาํ หนดไว ระเบียบดังกลาวเรยี กวา ระเบียบงานสารบรรณ รูปแบบหนังสือราชการจึงมีรูปแบบเฉพาะ ดงั น้ี 1. ตอ งใชกระดาษของทางราชการ เปนกระดาษตราครฑุ สขี าว 2. บอกลาํ ดับทกี่ ารออกหนงั สือของหนวยงานนั้น โดยใหลงรหัสพยัญชนะและเลขประจําตัว ของเจาของเรื่องทับเลขทะเบียนหนังสือสง เชน นร 0110/531 รหัสพยัญชนะ นร คือ สํานัก นายกรัฐมนตรี 0110 คือ เลขประจาํ ของเจา ของเรือ่ ง 531 คือ ทะเบยี นหนังสอื ที่สง ออก 3. สว นราชการของหนังสือ ใหลงชื่อสวนราชการ สถานที่ราชการ หรือคณะกรรมการ ซ่ึง เปนเจา ของหนงั สอื นน้ั และลงสถานท่ีตงั้ ไวดวย 4. วัน เดือน ป ใหลงตัวเลขบอกวันที่ ชื่อเต็มของเดือนและตัวเลขของปพุทธศักราช ที่ออกหนังสือ 5. เรอ่ื ง ใหล งเร่อื งยอ ที่เปน ใจความสน้ั ทสี่ ดุ ของหนงั สอื นน้ั 6. คําขน้ึ ตน ใหใ ชค ําข้นึ ตน ตามฐานะของผรู ับหนงั สอื ตามดวยตาํ แหนงของผูท่ีหนงั สอื น้นั มถี ึง 7. อา งถึง (ถา ม)ี ใหอ า งถึงหนงั สอื ทเ่ี คยมตี ิดตอกนั เฉพาะหนงั สือทส่ี ว นราชการผูร บั หนงั สอื นั้นไดร ับมากอ นแลว โดยใหล งชอ่ื สวนราชการของหนังสือ เลขทีอ่ อกหนังสอื วนั ท่ี เดือน ปพทุ ธศักราช ของหนังสอื 8. สง่ิ ทส่ี งมาดว ย (ถา ม)ี ใหลงชอ่ื ส่งิ ของหรอื เอกสารทสี่ ง ไปพรอ มกับหนังสือน้นั ถา ไมสง ไปใน ซองเดยี วกนั ใหแจง วา สง ไปโดยทางใด 9. ขอ ความ ใหล งสาระสาํ คัญของเรอ่ื งใหช ดั เจนและเขาใจงาย หากมีความประสงค หลายประการใหแยกเปนขอ ๆ 10. คาํ ลงทาย ใหใชค ําลงทา ยตามฐานะของผูร บั หนังสอื 11. ลงช่ือ ใหล งลายมือเจา ของหนงั สือและใหพิมพชอ่ื เตม็ ของเจา ของลายมือไวใ ตลายมือช่ือ 12. ตําแหนง ใหล งตาํ แหนง เจาของหนังสือ เชน อธบิ ดี ผูวาราชการจงั หวดั ผบู ัญชาการกองพล ฯลฯ 13. สวนราชการเจาของเรื่อง ใหล งชอ่ื สว นราชการเจาของเร่ืองหรือหนวยงานท่ีออกหนังสือ พมิ พไวมุมลางซา ยแนวเดียวกับตําแหนง ผูออกหนงั สือหรอื ตํา่ กวา 14. โทร. ใหลงหมายเลขโทรศพั ทข องหนว ยงานเจาของเร่อื ง

76 ตวั อยา งแบบจดหมายราชการ 1 ตราครุฑ 2 ท.ี่ ............ 3 ช่ือสวนราชการเจา ของหนังสอื 4 วนั .......เดอื น...................พ.ศ............. 5 เรื่อง................................. 6 เรียน หรอื กราบเรียน....................... 7 อางถึง..................................... (ถา ม)ี 8 ส่ิงที่สงมาดวย......................... (ถาม)ี 9 ขอ ความ .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................... สรปุ .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................... 10 คําลงทา ย............................................................ 11 ลายเซ็นต. ................................................ ชอ่ื ตัวบรรจง............................................... 12 ตาํ แหนง ................................. 13 สวนราชการเจาของเรื่อง........................................ 14 โทรศัพท (ถาม)ี .......................................................

77 ตัวอยางรปู แบบจดหมายราชการ 1 2 3 ที่ ศธ 0210.06/4 ศูนยเทคโนโลยที างการศกึ ษา กรมการศกึ ษานอกโรงเรียน 5 4 ถนนศรีอยธุ ยา กทม. 10400 เรือ่ ง ขอเชิญเปน วิทยากร 11 มกราคม 2554 6 เรยี น คณบดีคณะศกึ ษาศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร วิทยาเขตกําแพงแสน 7 89 ดวยศูนยเทคโนโลยีทางการศึกษา สาํ นักงาน กศน. กาํ ลังดําเนินการจัดและผลิตรายการ โทรทัศนเสริมหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาข้ันพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 วิชา วิทยาศาสตร ระดับมัธยมศึกษาตอนตนเพ่ือออกอากาศทางสถานีวิทยุโทรทัศนเพ่ือการศึกษา กระทรวงศึกษาธกิ าร (ETV) ศนู ยเทคโนโลยที างการศึกษาจงึ ขอเรยี นเชญิ อาจารยป ระสงค ตนั พิชยั อาจารยป ระจาํ ภาควชิ า อาชวี ศกึ ษา คณะศึกษาศาสตร ซึง่ เปนผมู คี วามรูแ ละประสบการณ เรอ่ื งเทคโนโลยใี นการขยายพนั ธพุ ืช เปนวิทยากร บรรยายเรื่องดังกลาว โดยจะบันทึกเทปในวันอังคาร ท่ี 31 มกราคม 2554 เวลา 10.00 - 11.00 น. จงึ เรยี นมาเพอ่ื ขอความอนุเคราะห และขอขอบคุณเปนอยา งสงู มา ณ โอกาสนี้ 10 ขอแสดงความนบั ถือ 11 รัชดา คลี่สุนทร (นางรัชดา คล่สี นุ ทร) 12 ผูอํานวยการศูนยเทคโนโลยีทางการศึกษา 13 ฝายรายการโทรทัศนเ พอ่ื การศึกษาตามหลกั สตู ร 14 โทร. 02-3545730-40

78 การเขียนขา ว ประกาศและแจง ความ การเขียนขา ว ประกาศและแจงความ เปนสว นหนึ่งของจดหมายราชการ หรือหนังสือราชการ ซงึ่ ก็คือ หนังสือที่ใชติดตอ กนั ระหวางเจาหนาท่ขี องรฐั กบั บุคคลภายนอกดวยเรอื่ งเกยี่ วกบั ราชการ จดหมายราชการแบง ไดเปน 5 ประเภท คือ 1. หนงั สอื ภายนอก 2. หนังสอื ภายใน 3. หนังสือประทบั ตราแทนการลงชือ่ 4. หนังสอื สัง่ การและโฆษณา 5. หนังสือที่เจาหนา ทีท่ ําขนึ้ หรือรบั ไวเปน หลักฐานในราชการ การเขียนขาว ประกาศและแจง ความ จัดอยใู นจดหมายราชการประเภทท่ี 4 คือ หนังสือสัง่ การ และโฆษณา ซึ่งแบงเปน 9 ประเภท คือ ขอบังคับ ระเบียบ คําสั่ง คําแนะนํา คําช้ีแจง ประกาศ แจงความ แถลงการณและขาว ในทีน่ ี้จะกลา วถึงการเขียนขาว ประกาศและแจงความ การเขยี นขา ว คือ บรรดาขอความทที่ างราชการเห็นสมควรเปด เผย เพอื่ แจง เหตกุ ารณท ่คี วรสนใจใหท ราบ แบบการเขยี นขาว ขาว..............................................ช่ือสวนราชการที่ออกขาว.................................................. เรอื่ ง ..................................................................................................................................................... ขอ ความทีเ่ ปนขาว ……………………………………………………………………….………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………….……… สวนราชการเจา หนา ที่ วนั เดอื น ป

79 การเขียนประกาศ คอื บรรดาขอ ความทที่ างราชการประกาศใหท ราบเพ่ือปฏบิ ตั ิ แบบประกาศ ประกาศ.....................................ช่ือสว นราชการท่อี อกประกาศ .................................................. เรอ่ื ง ........................................................................................................................................................... ประกาศและขอความทส่ี งั่ ใหป ฏิบัติ ............................................................................................. …………........................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................................... ประกาศ ณ วนั ท.ี่ ............................................... ลงช่อื .................................................... พมิ พช่อื เตม็ (ตาํ แหนง ) การเขียนแจง ความ คือ บรรดาขอ ความใด ๆ ท่ีทางราชการแจงใหทราบ แบบแจงความ แจง ความ..........................................ชอ่ื สวนราชการท่ีแจง ความ.............................................. เรื่อง ...................................................................................................................................................... ขอ ความท่ตี องการใหท ราบ .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................. แจงความ ณ วนั ท.่ี ................................................... ลงช่ือ........................................................ พิมพชือ่ เต็ม (ตาํ แหนง)

80 มารยาทในการเขยี น 1. ความรับผิดชอบ ไมวาจะเกิดผลดีหรือผลเสีย รวมท้ังขอบกพรองตาง ๆ ถือเปนมารยาท ทส่ี ําคญั ท่ีสุด 2. การตรวจสอบความถูกตอ ง เพ่อื ใหผอู า นไดอ า นงานเขยี นทถ่ี กู ตอง 3. การอางอิงแหลงขอมูล เพื่อใหเกียรติแกเจาของความคิดทอี่ างถึง 4. ความเท่ียงธรรม ตองคาํ นงึ ถึงเหตุมากกวาความรสู กึ สวนตน 5. ความสะอาดเรียบรอ ย เขยี นดวยลายมืออา นงา ย รวมทง้ั การเลอื กใชกระดาษและสีน้าํ หมึกดวย เรือ่ งท่ี 5 การสรา งนิสัยรกั การเขยี นและการศึกษาคนควา การเขยี นหนงั สือจรงิ ๆ เปนเร่อื งที่ไมย าก ถา ไดเขยี นบอย ๆ จะรสู ึกสนุกแตค นสวนใหญม กั มอง วาการเขียนเปนเรื่องยาก เปนเรื่องของคนที่มีพรสวรรคเทาน้ันจึงจะเขียนได อันที่จริงถาหากผูเรียน รกั ทีจ่ ะเขียนและเขียนใหไ ดดแี ลว ไมต องพึ่งพาพรสวรรคใด ๆ ท้ังส้ิน ในการเขียนพรแสวงตางหากท่ีจะ เปน พลังผลักดันเบ้ืองตนทจ่ี ะทําใหผูสนใจการเขียนหนังสือไดดี พรแสวงในที่น้ีก็คือ การหม่ันแสวงหา ความรูน ่ันเองประกอบกับมใี จรกั และมองเหน็ ประโยชนข องการเขยี น รวมทั้งการฝก ฝนการเขียนบอย ๆ จะทาํ ใหความชํานาญเกดิ ขึน้ ได หมนั่ แสวงหาความรู (พรแสวง) ในการเรม่ิ ตนของการเขียนอะไรกต็ าม ผเู ขียนจะเขียนไมออกถาไมตั้งเปาหมายในการเขียนไว ลว งหนาวา จะเขยี นอะไร เขยี นทาํ ไม เพราะการเขียนเรอ่ื ยเปอ ยไมทําใหงานเขียนนาอานและทําใหงาน ชน้ิ นั้นไมม คี ุณคา ที่ควร งานเขียนทีม่ ีคุณคา คือ งานเขียนทเ่ี ขยี นอยา งมีจุดหมาย มขี อมูลทนี่ า เชื่อถอื และ อางอิงไดซึ่งเกิดจากการขยันหมั่นคนควาขอมูลโดยเฉพาะในยุคขอมูลขาวสารไรพรมแดน ดังเชน ในปจจุบันการมีขอมูลยอมทําใหเปนผูที่ไดเปรียบผูอ่ืนเปนอันมาก เพราะยุคปจจุบันเปนยุค แหงการแขงขันกันในทกุ ทางโดยเฉพาะในทางเศรษฐกจิ ใครมีขอ มูลมากจะเปน ผไู ดเปรยี บคูแ ขงขันอ่ืน ๆ เพราะการนําขอมูลมาใชประโยชนไดเร็วกวานั่นเอง การหมั่นแสวงหาความรูเพ่ือสะสมขอมูลตาง ๆ ใหตัวเองมาก ๆ จึงเปนความไดเปรียบ และควรกระทําใหเปนนิสัยติดตัวไป เพราะการกระทําใด ๆ ถา ทําบอย ๆ ทาํ เปนประจําในวันหนึ่งกจ็ ะกลายเปน นิสัยและความเคยชนิ ท่ตี องทาํ ตอ ไป การคนควารวบรวมขอมูลเปนกิจกรรมท่ีจะทําใหเกิดความสนุกสนานทางวิชาการเพราะยิ่ง คน ควา กจ็ ะยิง่ ทาํ สงิ่ ทน่ี า สนใจมากขนึ้ ผทู ี่ฝก ตนใหเปน ผูใ ครร ูใ ครเรียน ชอบแสวงหาความรูจะมีความสุข มากเม่ือไดศึกษาคนควาและไดพบส่ิงแปลก ๆ ใหม ๆ ในภาษาไทยหรือในความรูแขนงอ่ืน ๆ บางคน เมือ่ คน ควาแลวจะรวบรวมไวอยา งเปนระบบ ซง่ึ จะใหประโยชนหลายประการดงั ตอ ไปนี้ 1. เปนการสนองความอยากรูอยากเห็น ใครรูใครเรียนของตนเอง กลาวคือ การเรียน ในช้นั เรยี น ผเู รียนจะรบั รหู รอื ทราบกฎเกณฑที่สําคัญและการยกตัวอยางเพียงเล็กนอย ผูเรียนอาจไม

81 เขาใจแจมแจงชัดเจนพอ การศึกษาคนควาเพ่ิมเติมจะทําใหไดขอมูลที่สนใจมากข้ึน ทําใหเกิดความ เขา ใจเน้ือหาท่เี รียนไดแจมชัดขึ้น 2. เปนการสะสมความรูใหเพิ่มพูนย่ิงข้ึน ในขณะท่ีผูเรียนอานหรือทาํ การบรรยาย เพ่ือหา ความรแู มจะชดั เจนดีแลว แตเ พื่อใหไ ดรบั ความรูกวา งขวางข้ึนจึงศึกษาคน ควา เพ่มิ เตมิ แลวเกบ็ รวบรวม สะสมความรไู ว 3. คนควา รวบรวมเพ่อื ใชอ างอิงในการจัดทํารายงานการคนควา ทางวิชาการ การอา งอิงความรู ในรายงานทางวิชาการ จะทําใหง านน้นั มีคุณคาเช่อื ถอื ยิง่ ขึ้นเปน การแสดงความสามารถ ความรอบรู และความอุตสาหะวิริยะของผูจัดทํารายงานนั้น การคนควาเพ่ือการอางอิงนี้ผูเรียนจะคนควาจาก แหลงวิชาการตาง ๆ ยิ่งคนก็ย่ิงพบสรรพวิทยาการตาง ๆ ทําใหเกิดความสุขสนุกสนาน เพราะไดพบ เนอื้ หาท่นี าสนใจเพ่ิมขนึ้ 4. ใชความรูที่ไดคนควารวบรวมไวสําหรับประกอบในการพูดและเขียน การรวบรวมมี ประโยชนเ พื่อประกอบการพดู และการเขียนใหมีน้าํ หนกั นา เช่ือถือยิ่งขึ้น เชน เม่ือจะกลาวถึงการพูด กอ็ าจยกคําประพันธท่ีแสดงแงคิดเก่ียวกบั การพดู ขนึ้ ประกอบดวย เชน ถึงบางพูดพูดดีเปน ศรศี กั ดิ์ มคี นรกั รสถอยอรอยจติ แมพูดช่ัวตวั ตายทาํ ลายมติ ร จะชอบผดิ ในมนษุ ยเ พราะพูดจา จะไดยากโหยหวิ เพราะชิวหา เปนมนษุ ยส ดุ นิยมทลี่ มปาก จะพดู จาจงพิเคราะหใ หเหมาะความ แมพดู ดมี คี นเขาเมตตา แตลมปากหวานหูมิรหู าย เจ็บจนตายนั่นเพราะเหน็บใหเจ็บใจ อนั ออ ยตาลหวานล้ินแลว ส้ินซาก แมเจบ็ อื่นหม่ืนแสนจะแคลนคลาย (สนุ ทรภู) 5. เพอ่ื ความจรรโลงใจของตนเอง การคน ควา หาความรแู ละเกบ็ รวบรวมและสะสมไว นับเปน ความสุขและเปนการสรา งความจรรโลงใจใหแ กตนเองเปน อยางยงิ่ เพราะผูเขียนบางคนเม่ือพบคําหรือ ขอ ความประจาํ ใด ๆ กม็ ักจะจดบันทึกไว โดยเฉพาะโคลงกลอนตา ง ๆ เชน ตวั อยา งการรวบรวมขอคดิ คําถามเกยี่ วกับความรัก ความรักเหมือนโรคา บันดาลตาใหมืดมน ไมยนิ และไมยล อุปสรรคคะใดใด ความรกั เหมอื นโคถึก กําลงั คกึ ผขิ ังไว ยอ มโลดจากคอกไป บยอมอยู ณ ที่ขงั (มัทนะพาธา)

ตราบขนุ ครี ีขน 82 รกั บหายตราบหาย ขาดสลาย แลแม สุรยิ ันจนั ทรข จาย หกฟา ไฟแลนลา งสห่ี ลา จากโลก ไปฤา หอ นรางอาลยั โอว าอนจิ จาความรกั ต้ังแตจ ะเชีย่ วเปนเกลยี วไป (นิราศนรินทร) เพ่ิงประจักษด ่ังสายนา้ํ ไหล รกั ชาติยอมสละแม ที่ไหนเลยจะไหลคนื มา รกั เกียรติจงเจตนพ ลี รกั ราชมงุ ภักดี (อเิ หนา) รักศาสนรานเศิกไส ชีวี ชพี ได รองบาท กอ เก้อื พระศาสนา (สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ) มใี จรกั การจะทาํ กิจกรรมใด ๆ ก็ตาม ถาจะใหไดผลดีจะตองมีใจรักในส่ิงนั้น เรียกวา มีความรัก ความพอใจท่ีจะเขียน หม่ันฝกฝนบอย ๆ มีความเขาใจที่จะเขียนใหไดดี และเม่ือเขียนแลวก็กลับมา ทบทวนพิจารณาถึงคุณคาและประโยชนทไ่ี ดจากการเขยี น และการจะเขียนใหผูอ่ืนอานพจิ ารณาดวย ใจเปนธรรมและดวยเหตุดว ยผล ท่เี รยี กวา ตอ งมีอิทธบิ าท 4 อนั เปนธรรมะของผูร ักความเจรญิ กาวหนา เปน เรือ่ งนํา น้นั คอื มีฉันทะ วริ ิยะ จติ ตะ และวมิ ังสา เหน็ ประโยชน การที่ผูเขียนจะเขียนหนังสือใหผูอื่นอานและอานสนุกหรืออานดวยความพอใจ ผูเขียน ตองตระหนักรใู นตนเองเสียกอ นวา เปนผูม ีความรูทางภาษาไทยเพียงพอท่ีจะกอใหเกิดประโยชนแกตน ในดา นตา ง ๆ เชน ชวยใหติดตอ ส่อื สารกับผอู ื่นไดอ ยา งมปี ระสิทธิภาพ มีความเชอ่ื มั่นในตนเอง สามารถ ใชความรูที่มีเพื่อประโยชนแกผูอื่นได และมีความพรอมที่จะขยายความรูหรือขอมูลท่ีสะสมในตนเอง ใหผูอื่นอานไดอันจะเปนชองทางของการแลกเปล่ียนขาวสารขอมูลระหวางกัน ซึ่งจะสงผลใหขอมูล ขา วสารและความรูตาง ๆ ท่ีมีขยายออกไปอยางกวางขวาง ทําใหความรูที่มีอยูในโลกไมสูญหายไปได งาย ๆ การกระทําใด ๆ ก็ตาม ในทางจิตวิทยากลาววา ถาทําซ้ํา ๆ ทําบอย ๆ การกระทํานั้น ๆ จะกลายเปนนสิ ยั การหม่นั ฝกฝนการเขียน ไมวาจะเขียนอะไรก็ตาม ก็ตองหม่ันฝกฝนใหเกิดเปนนิสัย ขนึ้ มาใหได อาจเร่ิมจากการฝกฝนบันทึกขอความ หรือเรื่องราวท่ีชื่นชอบหรือที่เปนความรู ฝกเขียน บันทกึ ประจาํ วนั ฝก เขียนเรียงความจากเร่ืองใกลตัว เร่ืองที่ตัวเรามีความรูมากที่สุด มีขอมูลมากท่ีสุด กอ น แลว คอ ย ๆ เขียนเร่ืองที่ไกลตัวออกไป โดยเขียนเร่ืองที่อยากเขียนกอนแลวขยายออกไปสูเร่ืองที่

83 เปน วทิ ยาการความรตู าง ๆ เพอ่ื เปนการสรา งความเชอื่ มัน่ ใหแกตนเองทลี ะนอ ย ถา ปฏบิ ตั ไิ ดเชน นจ้ี ะทํา ใหผูเ รยี นเกิดความรักในการเขยี นและการคนควาขนึ้ มาได การเขยี นแสดงความคดิ เห็น การเขียนแสดงความคิดเห็น หมายถึง การเขียนที่ประกอบดวยขอมูลอันเปนขอเท็จจริงกับ การแสดงความคดิ เหน็ ตอ เร่ืองใดเร่ืองหน่งึ ความคดิ เห็นควรจะมเี หตุผล และเปนไปในทางสรางสรรค หลกั การเขียนแสดงความคดิ เหน็ 1. การเลือกเร่ือง ผูเขียนควรเลือกเรื่องท่ีเปนที่สนใจของสังคมหรือเปนเร่ืองที่ทันสมัย อาจเก่ียวกบั เหตกุ ารณท างการเมือง เศรษฐกิจ สงั คม การศกึ ษา ศาสนา ศิลปะ วทิ ยาศาสตร หรือขา ว เหตุการณป ระจําวนั ท้ังนผ้ี เู ขียนควรมีความรแู ละความเขาใจเร่ืองที่ตนจะแสดงความคดิ เหน็ เปนอยา งดี เพ่อื จะแสดงความคดิ เหน็ ไดอ ยางลึกซง้ึ 2. การใหขอเท็จจริง ขอมูลที่เลือกมานั้นจะตองมีรายละเอียดตาง ๆ เชน ที่มาของเร่ือง ความสาํ คญั และเหตุการณ เปน ตน 3. แสดงความคิดเห็น ผเู ขยี นอาจแสดงความคิดเห็นตอ เรอื่ งท่จี ะเขยี นได 4 ลกั ษณะ คอื 3.1 การแสดงความคิดเหน็ ในลกั ษณะตั้งขอสงั เกต 3.2 การแสดงความคดิ เห็นเพอ่ื สนบั สนนุ ขอเทจ็ จรงิ 3.3 การแสดงความคิดเหน็ เพอ่ื โตแยง ขอ เทจ็ จรงิ 3.4 การแสดงความคิดเหน็ เพือ่ ประเมินคา 4. การเรยี บเรียง 4.1 การตัง้ ชือ่ ควรตัง้ ช่อื เร่อื งใหเรา ความสนใจผอู าน และสอดคลองกบั เน้ือหาทจี่ ะเขยี น 4.2 การเปด เรอ่ื ง ควรเปดเร่ืองใหนาสนใจชวนใหผ ูอานตดิ ตามเร่อื งตอ ไป 4.3 การลําดับเรื่อง ควรลาํ ดับใหม คี วามตอเนือ่ งสอดคลองกนั ตงั้ แตตน จนจบ ไมเ ขียนวกไปวนมา 4.4 การปด เรอื่ ง ใชห ลักการเดยี วกับการเขียนสรปุ และควรปด เรือ่ งใหผ ูอานประทบั ใจ 5. การใชภาษา ควรใชภาษาอยางสละสลวย ชัดเจน ไมเยิ่นเยอ ใชสาํ นวนโวหาร อยางเหมาะสมกับเรอ่ื ง ใชถอยคําท่ีส่ือสารความหมายไดตรงตามอารมณ และความรูสกึ ของผูเขียน ทัง้ นี้พึงหลกี เล่ียงการใชถอยคําทแี่ สดงอารมณร ุนแรง และควรใชถอ ยคําในเชงิ สรางสรรคดวย การเขียนโตแยง การเขียนโตแยง เปนการเขียนแสดงความคิดเห็นลักษณะหน่ึง โดยมุงที่จะโตแยงขอเท็จจริง หรอื เหตุการณที่เกิดขนึ้ ตลอดจนโตแยงความคดิ ของผอู น่ื ดว ยความคิดเห็นในการสรา งสรรค วิธีการเขียนโตแยง ตองต้ังประเด็นวาจะโตแยงในเร่ืองใดก็ช้ีใหเห็นจุดดอยของเรื่องท่ีจะ โตแยง น้นั พรอ มทง้ั หาเหตผุ ลมาสนบั สนนุ ความคดิ ของตนแลวเรยี บเรียงใหเ ปน ภาษาของตนทเ่ี ขาใจงา ย และใชค าํ ท่มี พี ลงั ในการกระตนุ ใหเ กดิ ความคิดเห็นคลอ ยตาม

84 ขอ ควรระวังในการเขียนโตแ ยง ไมควรเขียนใหเ กิดความแตกแยก ควรใชเ หตุผล และควรเขียน เชงิ สรา งสรรค มารยาทในการเขยี นโตแยง ตอ งจริงใจ ใชภ าษาสุภาพ การเขียนคาํ ขวญั คาํ ขวญั คือ ขอ ความส้ัน ๆ เขียนดว ยถอยคําท่ีเลือกสรรเปนพิเศษเพ่ือใหประทับใจผูฟง จูงใจ ใหคิดหรอื ปฏิบัติ เชน คําขวัญวันเด็ก พ.ศ. 2554 รอบคอบ รูคดิ มจี ิตสาธารณะ คําขวัญวันครู ยกยอ งพระคุณครู เชดิ ชคู วามเปนไทย คําขวัญของการสือ่ สารแหง ประเทศไทย จา หนาถว นถ่ี ไปรษณยี หางาย จดหมายถึงเร็ว คําขวัญโรงพยาบาลสมุทรสาคร บริการดจุ ญาตมิ ติ ร ทุกชีวติ มคี ณุ คา ประโยชนของคําขวญั คอื ใชเ ปนเคร่อื งเตอื นใจใหปฏิบัตติ าม องคประกอบของคาํ ขวัญ มี 3 สว น คอื 1. ความมงุ หมายหรอื แนวคิด 2. ขอ ความหรือเนือ้ หา 3. ศิลปะแหงการใชถ อยคํา องคประกอบทง้ั 3 สวนน้ี จะประสมกลมกลืนกนั ในตัวคําขวญั น้นั อยางเหมาะสม

85 ลักษณะของคาํ ขวัญที่ดี มีดงั ตอไปน้ี 1. มีเจตนาที่ดีตอผูฟง ผูปฏิบัติ หรือผลประโยชนของสวนรวม เชน คําขวัญ เชิญชวน งดการสบู บหุ ร่ี คาํ ขวญั เชญิ ชวนใหป ระหยดั นํา้ ประหยดั ไฟ ฯลฯ 2. มีเปาหมายชัดเจนเพียงเปาหมายเดียว เชน เพ่ือใหเคารพกฎจราจร เพ่ือใหชวยรักษา ความสะอาดของถนน ฯลฯ 3. มเี น้อื หาครอบคลมุ เปาหมาย 4. ไพเราะ สมั ผัสคลองจอง มีพลังโนม นา วใจผฟู ง ใหจาํ และปฏบิ ตั ิตาม ขนั้ ตอนในการเขียนคําขวญั คําขวญั ที่ดีตองเปนขอความส้ัน ๆ ไพเราะ มีพลังในการโนมนาว ใจผฟู งหรอื อานเขยี นครอบคลมุ เปาหมายทก่ี ําหนดไวอยา งชดั เจน มีขัน้ ตอนดงั น้ี ขนั้ เตรียม 1. กําหนดจดุ มุงหมายใหชัดเจนวา จะใหผ ูฟ งคดิ หรือปฏบิ ตั ิเรือ่ งอะไร อยางไร 2. กาํ หนดกลุม ผูใชคําขวัญวาเปนคนกลุมใด เชน คําขวัญสําหรับเด็ก ตองเขียนใหเขาใจงาย กวาคําขวัญสาํ หรับผใู หญ 3. ศกึ ษาหาความรเู กี่ยวกับเรื่องที่จะเขยี นคําขวญั ขั้นลงมือเขียน 1. เรยี บเรยี งขอ ความทจ่ี ะเปนรอ ยแกว ใหมีเน้อื หาครอบคลุมเปา หมายที่กาํ หนดไว 2. เรียบเรียงขอความในขอ 1 ใหเปนขอความท่ีมีสัมผัสและมีถอยคําที่มีพลังโนมนาวใจ โดยลองเขียนดูหลาย ๆ ขอความ แลวพิจารณาตัดขอความท่ีไมเหมาะสมออกไป จนเหลือขอความที่ พอใจประมาณ 3 - 4 ขอ ความ 3. เลือกขอ ความทดี่ ที ส่ี ุดเอาไวใ ช ขัน้ ตรวจทาน นําคําขวัญที่ไดมา พจิ ารณาตรวจทานการใชค ําทีถ่ ูกตอ งตามความหมายและ ความนยิ ม และการเขียนตัวสะกดการนั ต การเขียนคําโฆษณา การเขียนคําโฆษณา เปนการใชภาษาเพื่อทาํ ใหผูอานเกิดความสนใจส่ิงท่ีผูเขียนนําเสนอ การเขียนโฆษณามีกลวธิ ตี า ง ๆ ที่ควรศกึ ษา เพือ่ พฒั นาทักษะการคิดและการเขยี น เปนการเขียนทีใ่ ช ในวงการธุรกจิ การคา การใชถ อ ยคํามลี กั ษณะดึงดูดความสนใจจากผบู รโิ ภค เพอ่ื ใหจ ดจําสินคา ไดงาย ซง่ึ จําเปนกับกจิ การในการขยายตัวทางการคาของธรุ กจิ บริษทั นั้น ๆ จดุ ประสงคข องการเขียนคาํ โฆษณา 1. เพอ่ื ใหผ บู รโิ ภครจู กั สนิ คา หรอื บริการของบริษทั และสนใจอยากซ้อื มาใชหรอื อยากใชบ รกิ าร 2. เพ่ือเตือนใจผูบริโภคใหจดจาํ สินคาไดแมนยําทําใหยอดขายสินคาชนิดน้ัน ๆ อยูตัวหรือ เอาชนะคแู ขง ทางการคาได

86 กลวิธใี นการเขียนคําโฆษณา 1. การเนนความสาํ คญั เฉพาะบุคคล เชน “เอกลักษณส าํ หรบั บุรุษ”“นํา้ หอมประจํากาย สําหรบั ผูมรี สนิยม” การเขียนโฆษณาวธิ ีนี้เปน การสรา งความรูสกึ ใหผ บู รโิ ภคอยากเปนบุคคลเดน ทมี่ ี ความสําคัญ 2. การสรางความเปนพวกเดียวกัน การเขียนโฆษณาวิธีน้ีนิยมใชคําวา “เรา” เพ่ือสราง ความรสู ึกวาเปน พวกเดียวกนั เชน “เราหว งใยดวงใจดวงนอยของทาน” “เราสามารถชว ยทานได” 3. การสรางความกลวั การเขียนโฆษณาวธิ นี ใี้ ชไ ดผลกับผบู ริโภคที่ไมม ีความมนั่ ใจตนเองและ หว่ันเกรงเหตุการณในอนาคต เชน “ระวัง ยาลดความอวนท่ีทานใชอยู” “คุณกําลังตกอยูใน อันตราย” “บตุ รหลานของทานอยทู า มกลางพิษภยั ของโรคไขหวัดนก” 4. การเนน ความเปนชาตินยิ ม การเขียนโฆษณาวิธีนีเ้ ปนการสรา งความรสู ึกรกั ชาตใิ หเ กดิ ข้ึนใน สาํ นกึ ผูบริโภค เชน “ไทยทํา ไทยใช ไทยเจรญิ ” “ใชสนิ คาไทย เงนิ ตราไมร ัว่ ไหลไปตางประเทศ” 5. การใชอิทธิพลของกลุม การโฆษณาวิธีน้ใี ชห ลกั ธรรมชาติของมนุษย ซึ่งนิยมทําตามอยาง กันมาเปนจุดโฆษณา เชน “ใคร ๆ ก็นิยมใช.....” “ทุกสังคมตางช่ืนชอบ....” “นางงาม 9 ใน 10 คน ใช. ...” 6. การปดบังบางสวน การเขยี นโฆษณาวธิ ีนีจ้ ะไมแ จงความจริงท้ังหมด ภาษาท่ใี ชมีลักษณะไม ชัดเจนตองใหผูบริโภคเขาใจเอาเอง เชน “สบายไปลานเจ็ดเคล็ดลับในการดูแลบาน” “ดาวนนอย ผอ นนาน” 7. การเนน ประสาทสัมผัส การเขียนโฆษณาวิธีน้ใี ชหลักธรรมชาตขิ องมนษุ ยทพ่ี อใจในรปู รส กลิน่ เสียง และสมั ผัส จงึ ใชถอ ยคําท่สี ือ่ ความหมายเกยี่ วกบั ประสาทสมั ผัสซึ่งสว นใหญเ ปนคาํ กริยาหรือ คําวิเศษณ เชน “เคร่อื งดื่มคนรนุ ใหม สดใส ซาบซา ” “เพยี งคาํ เดยี ว เคยี้ วเพลินใจ” 8. การใชค าํ ภาษาตางประเทศ การเขียนโฆษณาวิธีใชหลักการตอบสนองคานิยมของคนไทย ที่นิยมใชภาษาตางประเทศในการสื่อสาร จึงนําคําภาษาตางประเทศมาใชเขียนคําโฆษณา เชน “สกินโลช่ัน เบา นมุ ขาว บริสทุ ธ”์ิ “แปง เดก็ สตู รผสมมลิ คโ ปรตนี ” 9. การใชภาษาแสลง หรือภาษาปาก การเขยี นโฆษณาวิธนี ี้ เปน การนําภาษาแสดงหรือภาษาปาก ซึ่งผูใชสินคากลุมนี้นิยมใชเพื่อสรางความรูสึกคุนเคย วางใจ เชน “หรอยยังไง ไปชิมเอง” “จะปวดเฮดทําไม ใชบ ริการเราดกี วา” 10. การกลาวเกินจริง การโฆษณาวิธีน้ีเนนความสนใจโดยไมคาํ นึงถึงหลักความจริงและ ผูบริโภคสวนใหญก็ยอมรับสินคาน้ัน โดยไมพยายามไตรตรองวาความเปนจริงเปนอยางไร เชน “คณุ ภาพลา นเปอรเ ซ็นต” “นาํ้ หอมทหี่ อมจนเทวดาตามต้ือ” นอกจากนี้ ยังพบวาภาษาโฆษณานิยมใชคําคลองจองและคําสั้น ๆ ท่ีสื่อความหมายชัดเจน เพ่อื ใหผ ูบริโภคจาํ สินคาไดขึ้นใจและนิยมใชส ินคาชนิดนั้น

87 การเขียนรายงานการคน ควา การเขียนรายงานเปนการเขียนเน้ือหาทางวิชาการท่ีไดศึกษาคนความาเปนอยางดี และเรียบเรียงอยางมรี ะเบียบแบบแผน ทาํ ใหเกิดความรสู กึ ความเขา ใจเร่ืองทศ่ี กึ ษาดยี ิ่งข้นึ สวนประกอบของรายงาน มี 3 สว น คอื 1. สวนนํา กลา วถึง วตั ถปุ ระสงค และขอบเขตรายงานเรื่องนี้ 2. สว นเนอ้ื เรอื่ ง กลา วถงึ สาระสําคัญของเรอ่ื งอยางละเอยี ด ทําใหผ ูอานมีความเขาใจวาใคร ทาํ อะไร ทไ่ี หน เมอ่ื ไร ทําไม และมขี นั้ ตอนในการทาํ อยา งไร 3. สวนสรุป กลาวถึง ผลของการดําเนินงาน รวมท้ังขอเสนอแนะ หรือ ความคิดเห็นท่ีเปน ผลจากการกระทาํ น้นั ดว ย ลกั ษณะของรายงานทดี่ ี 1. ขอมลู เชอื่ ถอื ได มีแหลงอางอิงชัดเจน 2. สอดคลอ งกบั จุดมงุ หมายทต่ี ้งั ไว 3. มรี ายละเอยี ดครบถว น 4. มกี ารใชต าราง แผนภมู ิ ภาพประกอบ ฯลฯ ทช่ี วยใหเขา ใจงา ย 5. มวี ธิ ีการเรียนท่ีนา อาน 6. เน้อื หาทนั สมัย ทนั เหตกุ ารณ ขั้นตอนในการเขียนรายงาน 1. เลือกเรอ่ื ง เปน เรื่องทผี่ ูเขยี นมคี วามรู หรอื สนใจเปนพเิ ศษ มีแหลง ขอ มลู เปน ประโยชนแกผูอา น 2. กําหนดจุดมุงหมายของรายงาน ตองกําหนดใหชัดเจนและสามารถเขียนใหเกิดผลตาม จุดมุง หมายได 3. กําหนดขอบเขตของเร่ือง โดยใหสมั ผัสกบั จดุ มงุ หมาย 4. ทําโครงเรื่อง เพ่ือชวยใหรายงานมีการจัดหัวขออยางเปนลําดับไมสับสน และมีประเด็น เนือ้ เรอื่ งท่ีจะเขียนครบถวน โครงเร่ืองจะประกอบดวย ความนํา หวั ขอ ใหญแ ละหัวขอ ยอ ย การแบงหัวขอมีหลัก ดังน้ี 1. เรยี งลาํ ดับหัวขอใหญ และจดั แบง หวั ขอใหดี อยา ใหม หี ัวขอยอยท่ีไมเก่ียวของเขาไปปะปน อยใู นหัวขอ ใหญ 2. การใชช่ือหัวขอยอย ไมควรยาวเกินไป ควรใชใหกะทัดรัด ใจความครอบคลุมเนื้อหา ตอนนน้ั ๆ โดยเฉพาะ 3. ไมค วรแบง เนอื้ เรือ่ งออกเปน หัวขอ ยอ ยๆ มากเกินไป 4. แตละหัวขอ ในโครงเร่ืองจะตองมีความสัมพันธตอเน่ืองกันโดยลําดับในการจัดเรียงลําดับ หวั ขอ อาจทําไดห ลายวิธี เชน เรยี งตามลําดบั เวลาหรอื ตามความสมั พนั ธระหวางหวั ขอ โดยดลู ักษณะ

88 ของเน้อื เรือ่ งเปนหลกั เชน การเขียนรายงานเรื่องประวัติการพัฒนาหมูบานเฉลิมพระเกียรติ ควรวาง โครงเรื่องตามลําดับ เวลา เพราะผลของการพัฒนาในระยะแรก มีสวนสําคัญเกี่ยวของกับการพัฒนา ในระยะหลัง เราอาจวางโครงเร่อื ง ดังน้ี 1. ความนาํ 2. สภาพทั่วไปของหมูบา นเฉลมิ พระเกียรติกอน พ.ศ. 2505 3. การพัฒนาหมูบานเฉลิมพระเกียรติ ระยะที่ 1 พ.ศ. 2505 – 2515 3.1 เปา หมายของการพฒั นา 3.2 วิธกี ารใช 3.3 ปญ หาและอุปสรรค 3.4 ผลการพัฒนาและผลกระทบ 4. การพฒั นาหมูบ านเฉลิมพระเกยี รติ ระยะท่ี 2 พ.ศ. 2515 – 2525 หวั ขอยอ ยเปน ลักษณะเดยี วกบั ขอ 3 5. การพฒั นาหมูบา นเฉลมิ พระเกยี รติ ระยะที่ 3 พ.ศ. 2525 – 2535 หัวขอ ยอ ยเปนลกั ษณะเดียวกบั ขอ 3 6. การพฒั นาหมบู า นเฉลมิ พระเกียรติ – สภาพปจจุบัน 6.1 เปา หมายของการพฒั นา 6.2 วธิ กี ารใช 6.3 ปญ หาอปุ สรรค 6.4 การคาดการณผลการพัฒนา 7. ขอ สรปุ การเรยี งเนื้อหา เมอ่ื ทาํ โครงเรื่องเรยี บรอยแลว ผเู ขียนจึงคนควา รวบรวมขอมูลจากแหลง ตาง ๆ แลวบนั ทึกไว จากนัน้ นาํ มาเรียบเรียงตามลําดับที่กําหนดไวในโครงเรื่อง โดยใชถอยคําสํานวน ของตัวเองใหมากท่ีสดุ ถา คดั ลอกขอความจากเอกสารหรอื หนงั สอื เลม ใดตองอา งถึงแหลง ทีม่ าดวย การกรอกแบบพิมพแ ละใบสมคั รงาน แบบรายการ แบบพมิ พ แบบฟอรม หมายถงึ เอกสารทท่ี ําขน้ึ โดยพิมพข อความไวบางสวนและ เวน ทว่ี า งไวบ างสวนสาํ หรับใหผ ูท เี่ กย่ี วของกรอกขอความลงไปในท่วี า ง ซ่งึ เวนไวน ัน้ ประโยชนของแบบรายการ มีดังน้ี 1. ประโยชนสําหรับผูกรอก แบบรายการชวยใหผูกรอกไมตองเขียนขอความท่ียืดยาวตาง ๆ ลงไปท้งั หมด จะเขยี นแตเฉพาะรายละเอียดทีผ่ จู ดั ทาํ แบบรายการตอ งการเทา นน้ั ทาํ ใหเกิดความสะดวก รวดเร็ว 2. ประโยชนสาํ หรับผูจัดทํา แบบรายงานชวยใหสามารถเก็บขอมูลท่ีตองการไดรวดเร็ว เปนระเบียบสะดวกทจ่ี ะนําขอ มลู น้ันกลบั มาใชอกี รวมทง้ั ใชเ ปนหลักฐานเอกสารไดด ว ย

89 ความสาํ คญั ของการกรอกแบบรายการ การกรอกแบบรายการมีความสําคัญมากเพราะแบบรายการใชเปนหลักฐานเอกสารได แบบรายการที่กรอกแลว มีผลผกู พันทางกฎหมาย ซ่ึงผูกรอกจะตองรับผิดชอบแบบรายการบางอยาง เชน สัญญาซ้ือขาย สัญญาคํ้าประกัน ฯลฯ อาจมีผลผกู พนั ตอทรพั ยสนิ เงนิ ทองจํานวนมาก ขอควรระวังในกรณีที่แบบรายการตองลงลายมือชื่อ หามลงนามในแบบรายการท่ีเขียนหรือ พิมพข อ ความไมครบถว น หรอื ขอ ความทย่ี ังไมเ ขา ใจชัดเจนเด็ดขาด ไมว าในเรื่องใด ๆ ตวั อยางการกรอกแบบรายการ 1. การกรอกแบบรายการ สําหรบั สง ธนาณตั ิ