ปลากัด

ปลากดั

ลกั ษณะ ครบี กน้ ยาวจรดครบี หาง หางแบนกลม มอี วยั วะชว่ ยหายใจ บนผวิ น้ำไดโ้ ดยใชป้ ากฮบุ อากาศโดยไมต่ อ้ งผา่ นเหงอื ก เหมอื นปลาทวั่ ไป เกล็ดสากเป็ นแบบทนี อยด์ ปกคลมุ จนถงึ หวั รมิ ฝี ปากหนา ตาโต ครบี อกคแู่ รกยาวใชส้ ำหรับสมั ผัส ปลา ตวั ผมู ้ สี นี ้ำตาลเหลอื บแดงและน้ำเงนิ หรอื เขยี ว ครบี สแี ดงและ มแี ถบสเี หลอื งประ ในขณะทป่ี ลาตวั เมยี สจี ะซดี ออ่ นและมี ขนาดลำตวั ทเี่ ล็กกวา่ มากจนเห็นไดช้ ดั ขนาดโตเต็มทป่ี ระมาณ 5 - 6 เซนตเิ มตร พบกระจายอยู่ ทวั่ ไปในแหลง่ น้ำนงิ่ ตนื้ ๆ ขนาดเล็กของทร่ี าบลมุ่ ทกุ ภาคสว่ น ในประเทศไทยเทา่ นัน้ สถานะปัจจบุ นั ในธรรมชาตถิ กู คกุ คาม จากสภาพแวดลอ้ มทเี่ ปลยี่ นไปและสารเคมที ตี่ กคา้ ง -------------------------------------------------------------------------

มพี ฤตกิ รรม มพี ฤตกิ รรมชอบอยตู่ วั เดยี วในอาณาบรเิ วณแคบ ๆ เพราะดรุ า้ ยกา้ วรา้ วมากในปลาชนดิ เดยี วกนั ตวั ผเู ้ มอ่ื พบกนั จะพองตวั พองเหงอื ก เบง่ สเี ขา้ กดั กนั ซงึ่ ในบางครัง้ อาจ กดั ไดจ้ นถงึ ตาย---------------------------------------------------------------- ----- ผสมพันธุ์ เมอื่ ผสมพันธุ์ ตวั ผจู ้ ะเป็ นฝ่ ายกอ่ หวอดตดิ กบั วสั ดตุ า่ ง ๆ เหนอื ผวิ น้ำ ไขใ่ ชเ้ วลาฟัก 2 วนั โดยทป่ี ลาตวั ผจู ้ ะเป็ นฝ่ าย ดแู ลไขแ่ ละตวั ออ่ นเอง โดยไมใ่ หป้ ลาตวั เมยี เขา้ มา เกยี่ วขอ้ ง ดว้ ย----------------------------------------------------------------------- ------

ปลากดั เป็ นปลาทชี่ าวไทยรจู ้ ักเป็ นอยา่ งดมี าแตโ่ บราณ โดยปลากดั สายพันธดุ์ งั้ เดมิ จากธรรมชาตมิ กั เรยี กตดิ ปากวา่ \"ปลา กดั ทงุ่ \" หรอื \"ปลากดั ลกู ทงุ่ \" หรอื \"ปลากดั ป่ า\" จากพฤตกิ รรมท่ี ชอบกดั กนั เองแบบนี้ ทำใหน้ ยิ มนำมาเลยี้ งใชส้ ำหรับกดั ตอ่ สกู ้ นั เป็ นการพนันชนดิ หนง่ึ ของชาวไทย และไดม้ กี ารพัฒนาสายพันธุ์ และความสามารถในชนั้ เชงิ การกดั จนถงึ ปัจจบุ นั จนเป็ นเอกลกั ษณอ์ ยา่ งหนง่ึ ของประเทศไทยและเป็ นทรี่ ับรขู ้ อง ชาวตา่ งชาตใิ นชอื่ \"Siamese fighting fish\" โดย ฮวิ จ์ แมคคอรม์ คิ ส มธิ มสี ว่ นสำคญั ทท่ี ำใหป้ ลากดั เป็ นทร่ี จู ้ ักกนั อยา่ งกวา้ งขวางในระดบั โลก โดยเขยี นบทความชอ่ื \"The Fighting Fish of Siam\" ลงใน วารสารโคเพยี ฉบบั ที่ 159, วารสารไซเอนซไ์ ดเจสต์ ฉบบั ท่ี 2 และ วารสารเนเชรัลฮสิ ทรี ฉบบั ท่ี 39 โดยบรรยายถงึ ลกั ษณะเฉพาะตวั ของ ปลากดั เชน่ การพองตวั ตอ่ ส,ู ้ การแขง่ ขนั พนันกดั ปลาในประเทศไทย รวมถงึ การเพราะพันธปุ์ ลากดั เพอื่ การเลย้ี งเพอ่ื การพนันและความสวย งามอกี ดว้ ย [2] นอกจากนแ้ี ลว้ ในภาพยนตรช์ ดุ เจมส์ บอนด์ ของฮอ

ลลวี ดู ้ เรอ่ื ง From Russia with Love ในปี พ.ศ. 2509 กไ็ ดม้ กี าร อา้ งองิ ถงึ ปลากดั ในเชงิ สญั ลกั ษณด์ ว้ ย ในปัจจบุ นั ปลากดั ภาคกลางไดถ้ กู พัฒนาสายพันธใุ์ หม้ ขี นาดใหญ่ ขนึ้ มสี สี นั ทสี่ วยงามและหลากหลายขน้ึ เรยี กวา่ \"ปลากดั หมอ้ \" นยิ ม เลยี้ งในภาชนะขนาดเล็กและแคบ เชน่ ขวดโหล, ขวดน้ำอดั ลม เป็ นตน้ อกี ทงั้ ยงั ไดพ้ ัฒนาสายพันธใุ์ นแงข่ องความเป็ นปลาสวยงาม อกี หลายสายพันธุ์ เชน่ \"ปลากดั จนี \" ทม่ี เี ครอื่ งครบี ยาว \"ปลากดั แฟนซ\"ี ทม่ี สี สี นั หลากหลายสวยงาม \"ปลากดั คราวนเ์ ทล\" หรอื \"ปลา กดั ฮารฟ์ มนู \" เป็ นตน้ ในปี พ.ศ. 2556 กรมสง่ เสรมิ วฒั นธรรม ไดข้ น้ึ ทะเบยี นปลากดั ให ้ เป็ นมรดกทางวฒั นธรรมของชาติ เชน่ เดยี วกบั ขา้ วหอมมะลิ หรอื ลำตดั ---------------------------------------------------------------------------------- ช่ือเรียกตามลักษณะตา่ งๆของปลากั ด

ปลากดั ป่ าหรอื ปลากดั ลกู ทงุ่ เป็ นปลากดั ทพ่ี บในแหลง่ น้ำธรรมชาติ ตามทอ้ งนา และหนองบงึ เป็ นปลาขนาดเล็กทไี่ มม่ ลี กั ษณะเดน่ มากนัก สว่ นมากครบี และหางมี สแี ดงเกอื บตลอด มปี ระสดี ำบา้ งเล็กนอ้ ย บางทอี าจมแี ตม้ สเี ขยี วออ่ น ๆ เรยี งตอ่ กนั เป็ นเสน้ สเี ขยี ว ๆ ทค่ี รบี หลงั เวลาถอดสี ทงั้ ตวั และครบี จะเป็ นสนี ้ำตาลดา้ น ๆ คลา้ ยใบหญา้ แหง้ ในปัจจบุ นั คำวา่ \"ปลาป่ า\" หมายความรวมถงึ ปลากดั พนื้ เมอื งภาคอสี าน ปลากดั พนื้ เมอื งภาคใต ้ และ ปลากดั ป่ ามหาชยั ดว้ ย ----------------------------------------------------------------------------------

ปลากดั จนี เป็ นชอื่ ทใ่ี ชเ้ รยี กปลากดั ครบี ยาวมาชา้ นาน เขา้ ใจวา่ อาจมา จากลกั ษณะครบี ทยี่ าวรยุ่ รา่ ยสฉี ูดฉาดเหมอื นงว้ิ จนี ปลากดั จนี เป็ นปลาทพ่ี ัฒนาสายพันธมุ์ าจากปลาลกู หมอ้ โดยผสมคดั พันธใุ์ ห ้ ไดล้ กั ษณะทมี่ คี รบี และหางยาวขนึ้ ความยาวของครบี หางสว่ น ใหญจ่ ะยาวเทา่ กบั หรอื มากกวา่ ความยาวของลำตวั และหวั รวมกนั และมกี ารพัฒนาใหไ้ ดส้ ใี หม่ ๆ และสวยงาม โดยนักเพาะเลยี้ ง ปลากดั ชาวไทย ซง่ึ ไดพ้ ัฒนาสายพันธสุ์ ำเร็จมาชา้ นาน กอ่ นท่ี ปลากดั จะถกู นำไปเลยี้ งในตา่ งประเทศ แตไ่ มม่ กี ารบนั ทกึ ไวว้ า่ การพัฒนาปลากดั สายพันธนุ์ เ้ี กดิ ขน้ึ ตงั้ แตเ่ มอื่ ใด ปลากดั ชนดิ นี้ เป็ นชนดิ ทน่ี ยิ มเลย้ี งเป็ นปลาสวยงามแพรห่ ลายไปทว่ั โลก และได ้ มกี ารนำไปพัฒนาสายพันธอุ์ ยา่ งตอ่ เนอื่ ง จนไดส้ ายพันธทุ์ มี่ ี ลกั ษณะใหม่ ๆ ออกมาอกี มากมาย -----------------------------------------------------------------------------

ปลาสงั กะสแี ละปลากดั ลกู หมอ้ เป็ นปลากดั ทน่ี ักเพาะพันธปุ์ ลาไดน้ ำมาคดั สายพันธุ์ โดยมงุ่ หวงั จะไดป้ ลาทกี่ ดั เกง่ จากบนั ทกึ คำบอกเลา่ ของหลวงอมั รนิ ทรส์ มบตั ิ (ครอบ สวุ รรณนคร) ซงึ่ เป็ นนักเลงปลาเกา่ เชอื่ วา่ ปลาสงั กะสแี ละปลา ลกู หมอ้ น่าจะไดร้ ับการพัฒนาขนึ้ เมอื่ พ.ศ. 2430 โดยทา่ นจำไดว้ า่ กอ่ นหนา้ นัน้ ยงั ตอ้ งจับปลาป่ ามากดั พนันกนั อยู่ ตอ่ มานักเลงปลาบาง คนกเ็ รมิ่ ใชว้ ธิ ไี ปขดุ ลว้ งเอาปลาป่ าทอี่ าศยั อยตู่ ามรปู ใู นฤดแู ลง้ มาขงั ไวใ้ นโอง่ และเลยี้ งดใู หอ้ าหาร พอถงึ ฤดฝู น กน็ ำมากดั พนันกบั ปลาป่ า ซง่ึ สว่ นใหญจ่ ะสปู ้ ลาขดุ ทนี่ ำมาเลย้ี งไวไ้ มไ่ ด ้ การเลน่ ปลาขดุ ยงั นยิ ม เลน่ กนั มาถงึ ประมาณ พ.ศ. 2496 หลงั จากนัน้ กม็ กี ารเกบ็ ปลาทก่ี ดั เกง่ เลย้ี งไวข้ า้ มปี และหาปลาป่ าตวั เมยี มาผสม ลกู ปลาทไ่ี ดจ้ ากการผสม ในชดุ แรกเรยี กวา่ \"ปลาสงั กะสสี แี ดง\" หรอื \"ปลากดั สงั กะส\"ี ปลา สงั กะสที เ่ี กง่ อดทน สวยงาม กจ็ ะถกู คดั ไวเ้ ป็ นพอ่ แมพ่ ันธุ์ เมอื่ ผสม ออกมาในชดุ ตอ่ ไป จะไดป้ ลาทเ่ี รยี กวา่ \"ปลาลกู หมอ้ \" หรอื \"ปลากดั หมอ้ \" ทเี่ รยี กวา่ ปลาสงั กะสี สนั นษิ ฐานวา่ น่าจะไดช้ อ่ื มาจากผวิ หนังที่ หนาแกรง่ ไมข่ าดงา่ ยเมอ่ื ถกู กดั เหมอื นปลาป่ า ปลาสงั กะสมี กั จะตวั ใหญ่ มสี สี นั ลกั ษณะตา่ งจากปลาป่ า แตส่ ว่ นมากมชี นั้ เชงิ และความ อดทนในการกดั สปู ้ ลาลกู หมอ้ ไมไ่ ด ้

สว่ นทเ่ี รยี กวา่ ปลาลกู หมอ้ นัน้ น่าจะมาจากการนำหมอ้ ดนิ มาใช ้ ในการเพาะและอนุบาลปลากดั ในระยะแรกๆ ปลาลกู หมอ้ จงึ เป็ นปลา สายพันธทุ์ สี่ รา้ งมาโดยนักเลงปลาทงั้ หลาย เพอ่ื ใหไ้ ดล้ กั ษณะทด่ี ี สำหรับการตอ่ สู ้ และมสี สี นั ทสี่ วยงามตามความพอใจของเจา้ ของ ปลาลกู หมอ้ มรี ปู รา่ งหนาใหญก่ วา่ ปลาป่ าและปลาสงั กะสี สว่ นมากสี จะเป็ นสนี ้ำเงนิ สแี ดง สเี ทา สเี ขยี ว สคี ราม หรอื สแี ดงปนน้ำเงนิ ครบี หางอาจเป็ นรปู มนป้าน หรอื รปู ใบโพธิ์ การเลน่ ปลากดั ในสมยั กอ่ นนัน้ ปลาลกู หมอ้ แบง่ ออกเป็ น 2 ประเภทคอื \"ลกู แท\"้ และ \"ลกู สบั \" ลกู แท ้ หมายถงึ ลกู ปลาทเ่ี กดิ จากพอ่ แมท่ มี่ าจากครอกเดยี วกนั สว่ นลกู สบั หมายถงึ ลกู ปลาทเ่ี กดิ จากพอ่ แมท่ ม่ี าจากตา่ งครอกกนั ---------------------------------------------------------------------------------- ปลากดั หางสามเหลยี่ มหรอื ปลากดั เดลตา (Delta) เป็ นปลาทพ่ี ัฒนาสายพันธมุ์ าจากปลากดั ครบี ยาว หรอื ปลากดั จนี โดย พัฒนาใหห้ างสนั้ เขา้ และแผก่ วา้ งออกไปเป็ นรปู สามเหลยี่ ม ขอบครบี หาง กางทำมมุ 45 - 60 องศา กบั โคนหาง และตอ่ มาไดพ้ ัฒนาใหค้ รบี แผอ่ อก ไปกวา้ งมากยง่ิ ขนึ้ เรยี ก \"ซเู ปอรเ์ ดลตา\" ซงึ่ มหี างแผก่ างใหญก่ วา่ ปกติ จน ขอบครบี หางดา้ นบนและลา่ งเกอื บเป็ นเสน้ ตรง กลนิ่ หอม

ปลากดั หางพระจนั ทรค์ รงึ่ ซกี หรอื ฮาลฟ์ มนู (Halfmoon) เป็ นปลากดั ทมี่ หี างแผเ่ ป็ นรปู ครง่ึ วงกลม โดยขอบครบี หางจะแผเ่ ป็ นแนว เสน้ ตรงเดยี วกนั เป็ นมมุ 180 องศา ไดม้ แี นวคดิ และความพยายามในการทจ่ี ะ พัฒนาปลากดั สายพันธนุ์ ต้ี งั้ แต่ พ.ศ. 2500 ในประเทศเยอรมนี แตเ่ พง่ิ ประสบ ผลสำเร็จเมอ่ื ราว พ.ศ. 2530 โดยนักเพาะเลย้ี งปลากดั ชาวฝร่ังเศสและชาว เยอรมนั ปลากดั หางพระจันทรค์ รง่ึ ซกี มลี กั ษณะทส่ี ำคญั คอื ครบี หางแผเ่ ป็ นรปู ครง่ึ วงกลม โดยขอบครบี ดา้ นหนา้ จะแผเ่ ป็ นแนวเสน้ ตรงเดยี วกนั เป็ นมมุ 180 องศา ครบี ดา้ นนอกเป็ นขอบเสน้ โคง้ ของครงึ่ วงกลม กา้ นครบี หางแตกแขนง 2 ครัง้ เป็ น 4 แขนง หรอื มากกวา่ ปลาทสี่ มบรู ณจ์ ะตอ้ งมลี ำตวั และครบี สมสว่ นกนั โดยลำตวั ตอ้ งไมเ่ ล็กเกนิ ไป ครบี หางแผต่ อ่ เนอ่ื งหรอื ซอ้ นทบั กบั ครบี หลงั และ ครบี กน้ จนเห็นเป็ นเนอื้ เดยี วกนั ขอบครบี หลงั โคง้ มนเป็ นสว่ นหนง่ึ ของวงกลม เสน้ ขอบครบี ทกุ ครบี โคง้ รับเป็ นเสน้ เดยี วกนั (ยกเวน้ ครบี อก) ปลายหางคทู่ แ่ี ยก เป็ น 2 แฉกจะตอ้ งซอ้ นทบั และโคง้ มนสวยงาม ปลากดั หางพระจันทรค์ รงึ่ ซกี ทแี่ ทจ้ รงิ จะตอ้ งมขี อบครบี หางแผท่ ำมมุ 180 องศา ไดต้ ลอดไป ถงึ แมป้ ลาจะ มอี ายมุ ากขน้ึ กต็ าม ---------------------------------------------------------------------------------------------

ปลากดั หางมงกฎุ หรอื ปลากดั คราวนเ์ ทล (Crowntail) เป็ นปลากดั ทไ่ี ดร้ ับการพัฒนาสายพันธขุ์ น้ึ ใน พ.ศ. 2543 โดยนักเพาะ เลย้ี งปลากดั ชาวอนิ โดนเี ซยี เป็ นปลากดั สายพันธใุ์ หมท่ มี่ หี างจักเป็ น หนามเหมอื นมงกฎุ และเป็ นสายพันธหุ์ นง่ึ ทไี่ ดร้ ับความนยิ มเลย้ี งกนั มาก ในปัจจบุ นั ลกั ษณะสำคญั ของปลากดั ชนดิ นคี้ อื กา้ นครบี จะโผลย่ าวออก ไปจากปลายหาง ลกั ษณะดเู หมอื นหนาม ซงึ่ อาจยาวหรอื สนั้ แตกตา่ งกนั ออกไป เชน่ เดยี วกบั ลกั ษณะการแยกของปลายหนาม และการแยกการเวา้ โคนหนามกม็ หี ลายรปู แบบ ปลากดั หางมงกฎุ ทสี่ มบรู ณจ์ ะมคี รบี หางแผ่ เต็มซอ้ นทบั ไดแ้ นวกบั ครบี อนื่ ๆ และสว่ นของหนามมกี ารจัดเรยี งในรปู แบบทสี่ วยงามสม่ำเสมอ --------------------------------------------------------------------------------------------- มาโดอ้ ยี ปิ แปรด แอดไป ● Mado Pleebut นอกจากทไี่ ดก้ ลา่ วมาแลว้ ยงั มปี ลากดั ประเภทอน่ื ๆ เชน่ \"ปลากดั เขมร\" ทใี่ ชเ้ รยี กปลากดั ทมี่ สี ลี ำตวั เป็ นสอี อ่ นหรอื เผอื ก และมคี รบี สแี ดง \"ปลากดั หางค\"ู่ ซงึ่ ครบี หางมลี กั ษณะเป็ น 2 แฉก อาจแยกกนั อยา่ ง เด็ดขาด หรอื ทตี่ รงโคนยงั เชอ่ื มตดิ กนั อยกู่ ไ็ ด ้ รวมทงั้ ปลากดั ทเี่ รยี กชอ่ื ตามรปู แบบสี เชน่ \"ปลากดั ลายหนิ ออ่ น\" และ \"ปลากดั ลายผเี สอ้ื \" ---------------------------------------------------------------------------------------

จัดทำโดย:ด.ช.ณัชธพงศ์ แซล่ ง้ิ P6S1 เลขท1่ี 0