SINGLE LINE DIAGRAM

โครงการจดั ทาํ คูม ือการเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปน แผนภาพเสน เดย่ี ว(Single Line Diagram) คํานํา ระบบไฟฟาภายในโรงงานอุตสาหกรรมเปนหัวใจสําคัญของขบวนการผลิตสินคาตางๆและอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นภายในโรงงานอุตสาหกรรมก็มีสาเหตุเกิดจากไฟฟาเปนลําดับตนๆของการเกิดอุบัติเหตุทั้งหมด ดังน้ัน การกําหนดมาตรการความปลอดภัยเก่ียวกับระบบไฟฟาภายในโรงงานอุตสาหกรรม จึงมีความสําคัญอยางยิ่งตอขบวนการผลิต ความปลอดภัยของพนักงาน ความปลอดภัยของโรงงาน ตลอดจนชุมชน และสภาพแวดลอ มรอบขางของโรงงานอุตสาหกรรม ใหมคี ุณภาพดยี งิ่ ข้นึ กรมโรงงานอุตสาหกรรม มีภาระหนาท่ี ความรับผิดชอบในการกํากับดูแล สงเสริม สนับสนุนผปู ระกอบการธรุ กิจอุตสาหกรรมใหสามารถแขง ขนั ได มีความปลอดภัยในการประกอบกิจการของโรงงานกรมโรงงานฯ จึงไดจดั ทําคูมือการเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสนเด่ียว ( Single Line Diagram )ซึ่งนําเสนอเนื้อหาเกี่ยวกับ สัญลักษณในการเขียนแบบ การเตรียมขอมูล และการเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสนเด่ียว ( Single Line Diagram ) โดยเน้ือหามุงเนนใหผูประกอบการสามารถนําไปปฏิบัติใชงานไดจริง เพื่อปรับปรุงแกไขแบบแปลน โดยแสดงเปนแผนภาพเสนเด่ียว ( Single LineDiagram ) ใหสอดคลอ งตามกฎกระทรวง สาํ นักเทคโนโลยคี วามปลอดภยั กรมโรงงานอุตสาหกรรม มถิ ุนายน 2551สํานกั เทคโนโลยีความปลอดภัย กรมโรงงานอุตสาหกรรม

โครงการจดั ทาํ คูมือการเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปน แผนภาพเสน เดย่ี ว (Single Line Diagram) สารบัญบทท่ี 1 สัญลักษณใ นการเขยี นแบบ หนา 1.1 บทนาํ 1-1 1.2 ขอบเขต 1-1 1.3 สญั ลักษณใ นการเขียนแบบ 1-1 1-1บทที่ 2 การจัดเตรยี มขอ มลู การเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปน แผนภาพเสนเด่ียว 2-1 2.1 ขอ มูลดา นระบบไฟฟา แรงสงู 2-1 2.2 ขอมูลดา นอปุ กรณไ ฟฟา (หมอ แปลงไฟฟาและอปุ กรณแรงตํา่ ) 2-7บทท่ี 3 ขน้ั ตอนการเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปน แผนภาพเสนเดย่ี ว 3-1 (Single Line Diagram) สาํ หรับโรงงานอตุ สาหกรรม 3-1 3.1 การแบงสวนการเขยี นแบบแปลนโดยแสดงแผนภาพเสน เดี่ยวบทท่ี 4 การจัดทําตารางโหลด (Load Schedule) 4-1 4.1 ประโยชนท ไี่ ดรบั จากการจัดทําตารางโหลด 4-1 4.2 ขัน้ ตอนการทาํ ตารางโหลด 4-1 4.3 ตัวอยางการจดั ทาํ ตารางโหลด 4-4บทที่ 5 ตัวอยา งในการเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสน เดยี่ ว 5-1สาํ นกั เทคโนโลยีความปลอดภยั กรมโรงงานอตุ สาหกรรม

โครงการจดั ทาํ คูมอื การเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสน เด่ยี ว (Single Line Diagram) สารบญั ตารางตารางท่ี 1.1 สัญลกั ษณใ นการเขยี นแบบไฟฟา หนาตารางท่ี 2.1 แสดงขอมลู ท่ีตอ งจัดเตรียมสําหรับหมอ แปลงไฟฟาตารางท่ี 4.1 แสดงตารางโหลด 1-3ตารางที่ 4.2 แสดงคา ตางๆในตารางโหลด 2-8 4-3 4-7สาํ นักเทคโนโลยีความปลอดภยั กรมโรงงานอตุ สาหกรรม

โครงการจดั ทาํ คูม อื การเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสนเดี่ยว (Single Line Diagram) สารบญั รูป หนารปู ท่ี 1.1 แสดงสญั ลกั ษณทางไฟฟาเพ่อื ใชแ ทนอปุ กรณไฟฟา ตาง ๆ 1-2รูปที่ 2.1 แสดงสายอะลมู เิ นยี มตีเกลยี วเปลอื ย (AAC) ระดับแรงดนั 69 kV 2-1รปู ที่ 2.2 แสดงสายหมุ ฉนวนแรงสงู 2 ชนั้ ไมเตม็ พิกดั (SAC) ระดับแรงดนั 24 kV. 2-2รปู ที่ 2.3 แสดงสาย Cross-linked Polyethylene (XLPE) 2-2รูปท่ี 2.4 แสดงสาย Cross-linked Polyethylene (XLPE) แบบสายใตดิน ระดับแรงดนั 24 kV 2-3รปู ท่ี 2.5 แสดง Drop fuse cutoutและตาํ แหนงติดต้ังใชงาน 2-4รูปที่ 2.6 แสดงลกั ษณะของ Power Fuse 2-4รปู ที่ 2.7 แสดงฟว ส และสวติ ชสาํ หรบั ตัดโหลด 2-5รปู ที่ 2.8 แสดงเซอรกติ เบรกเกอร ( Circuit Breaker) 2-5รปู ท่ี 2.9 แสดงสวติ ชแยกวงจร ( Isolating Switch , Disconnector ) 2-6รูปท่ี 2.10 แสดงกบั ดักเสิรจ ท่ีตดิ ตั้งใชง านและสัญลกั ษณ 2-7รูปที่ 2.11 แสดง Name Plate ของหมอแปลง 2-8รปู ที่ 2.12 แสดงสญั ลักษณของหมอ แปลง 2-9รปู ที่ 2.13 แสดงสายแรงต่าํ ในระบบจําหนายของการไฟฟาฯ 2-10รูปท2ี่ .14 แสดงสายแรงตาํ่ ภายในโรงงาน 2-11รปู ท่ี 2.15 แสดงการเดนิ สายรอ ยทอโลหะชนดิ EMT ภายในโรงงาน 2-12รูปท่ี 2.16 แสดงการตดิ ตัง้ รางเดินสาย 2-12รปู ท่ี 2.17 แสดงการเดนิ ในรางเคเบลิ แบบบันได 2-13รูปท2่ี .18 แสดงการเดนิ สายใน Cable Trench 2-14รูปท่ี 2.19 แสดงตูสวติ ชป ระธาน (Main Distribution Board (MDB)) 2-15รูปที่ 2.20 แสดงประเภทของเซอรก ิตเบรกเกอร 2-16รูปที่ 2.21 แสดงสญั ลกั ษณของเซอรก ิตเบรกเกอร 2-17รูปท่ี 2.22 แสดงเมนเซอรก ติ เบรกเกอรและตาํ แหนง ติด Name Plate 2-17รปู ที่ 2.23 แสดง Name Plateของเซอรก ิตเบรกเกอรเ พื่อพจิ ารณาคา ตา งๆ 2-18รูปที่ 2.24 แสดงฟว สแ รงตา่ํ 2-19รูปที่ 2.25 แสดงสญั ลกั ษณของฟว ส 2-19รูปที่ 2.26 แสดงฟวสโหลดเบรก 2-19สาํ นกั เทคโนโลยีความปลอดภัย กรมโรงงานอุตสาหกรรม

โครงการจดั ทาํ คูมอื การเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสน เดีย่ ว (Single Line Diagram) สารบัญรปู (ตอ ) หนารปู ท่ี 2.27 แสดงสญั ลกั ษณฟ วสโ หลดเบรก 2-20รปู ที่ 2.28 แสดงเซฟต้สี วติ ช 2-20รปู ท่ี 2.29 แสดงอุปกรณเครอื่ งมอื วดั 2-21รูปที่ 2.30 แสดงสญั ลกั ษณของเครอ่ื งมอื วดั แบบตา ง ๆ 2-21รูปท่ี 2.31 แสดงสัญลักษณและตาํ แหนง การติดต้ังเคร่อื งมอื วัดทางไฟฟา ตางๆ 2-22รูปท่ี 2.32 แสดงสญั ลกั ษณและตําแหนง การตดิ ตัง้ คาปาซเิ ตอร 2-23รปู ท่ี 2.33 แสดงชุดเคร่ืองกําเนิดไฟฟา 2-24รปู ที่ 2.34 แสดงระบบไฟฟาทม่ี ีชุดเคร่ืองกาํ เนิดไฟฟา พรอม Transfer Switch 2-24รูปท่ี 2.35 แสดงแผงสวติ ช (Distribution Board (DB)) 2-25รูปท่ี 2.36 แสดงสัญลกั ษณข องแผงสวติ ช 2-25รูปที่ 2.37 แสดงแผงยอ ย (Panelboard (PB)) 2-26รูปท่ี 2.38 แสดงสัญลักษณของแผงยอ ย 2-27รปู ท่ี 2.39 แสดงโหลดประเภทมอเตอรไฟฟา 2-28รูปที่ 2.40 แสดงสญั ลักษณโหลดมอเตอรไ ฟฟา 2-28รูปที่ 3.1 แสดงสวนประกอบการจา ยไฟฟา 3-1รปู ที3่ .2 แสดงสายไฟฟา แรงสูงแบบเดินสายอากาศและหมอแปลงไฟฟา 3-2รูปท่ี 3.3 แสดงแผนภาพเสน เด่ยี วของสายไฟฟาแรงสูงแบบเดินสายอากาศ 3-2 และหมอแปลงไฟฟารปู ท่ี 3.4 แสดงสายไฟฟาแรงสงู แบบเดินสายใตดนิ และหมอ แปลงไฟฟา 3-3รูปท่ี 3.5 แสดงแผนภาพเสน เด่ยี วของสายไฟฟา แรงสูงแบบเดนิ สายใตดิน และหมอแปลง 3-3 ไฟฟารูปท่ี 3.6 แสดงการเดินสายไฟฟาแรงต่าํ จากหมอ แปลงไฟฟา ไปตสู วติ ชประธาน 3-4รปู ที่ 3.7 แสดงแผนภาพเสนเดยี่ วของสายไฟฟาแรงตา่ํ จากหมอ แปลงไฟฟาไปตสู วิตชป ระธาน 3-5รูปท่ี 3.8 แสดงการเดินสายไฟฟาแรงตํ่าจากตสู วติ ชป ระธานไปแผงสวติ ซ(DB) หรือโหลดขนาด 3-6 ใหญรูปที่ 3.9 3-7รปู ท่ี 3.10 แสดงแผนภาพเสน เดี่ยวจากตสู วติ ซป ระธาน(MDB)ไปแผงสวติ ชหรือโหลดขนาดใหญ 3-8รปู ท่ี 3.11 3-8 แสดงการเดนิ สายไฟฟาแรงต่ําจากแผงสวติ ซ( DB)ไปโหลดหรือแผงยอ ย(PB) แสดงแผนภาพเสน เดีย่ วจากแผงสวิตซไ ปโหลดหรอื แผงยอ ย(PB)สาํ นกั เทคโนโลยคี วามปลอดภัย กรมโรงงานอุตสาหกรรม

โครงการจัดทําคมู อื การเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปน แผนภาพเสนเด่ยี ว (Single Line Diagram) สารบัญรูป(ตอ ) หนารปู ท่ี 4.1 แสดงแผงยอ ย (Panelboard (PB)) 4-2รูปที่ 4.2 4-5รปู ที่ 5.1 แสดงวงจรไฟฟา 5-1รปู ท่ี 5.2 5-3 แสดงแผนภาพเสน เด่ียวดา นระบบไฟฟา แรงสงู และหมอ แปลงไฟฟารปู ที่ 5.3 แสดงแผนภาพเสน เดี่ยวดา นไฟฟา แรงต่ําจากหมอแปลงไฟฟา และตสู วติ ซป ระธาน 5-5 (MDB)รูปท่ี 5.4 แสดงแผนภาพเสน เดี่ยวดา นไฟฟาแรงตํา่ จากตสู วติ ซป ระธาน (MDB) 5-6รปู ท่ี 5.5 ไปแผงสวิตซ (DB) หรอื โหลดขนาดใหญ 5-7รปู ที่ 5.6 แสดงแผนภาพเสนเดี่ยวดา นไฟฟาแรงสงู ถึงแผงสวติ ซ (DB) 5-8 แสดงแผนภาพเสน เดี่ยวดา นแผงสวติ ซ DB 1 แสดงแผนภาพเสน เดย่ี วดานแผงสวิตซ DB 12สํานักเทคโนโลยคี วามปลอดภยั กรมโรงงานอุตสาหกรรม

โครงการจดั ทาํ คูมือการเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสน เดีย่ ว(Single Line Diagram) บทท่ี 1 สัญลกั ษณในการเขยี นแบบ1.1 บทนํา เนื้อหาของหนังสือเลมน้ีมุงเนนใหผูที่ปฏิบัติงานดานไฟฟาในโรงงานอุตสาหกรรม ท่ีมีหนาท่ีรับผิดชอบในการควบคุม ซอมบํารุง หรือติดตั้งอุปกรณไฟฟาใหม ซึ่งอาจจะเปนวิศวกรไฟฟาหรือชางไฟฟา ที่ทําหนาท่ีรับผิดชอบดานไฟฟาภายในโรงงานอุตสาหกรรม ไดศึกษารายละเอียดเก่ียวกับการเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสนเด่ียว (Single Line Diagram) และสามารถนําความรูไปเขียนแผนภาพฯ ระบบการจายไฟของโรงงานท่ีดูแลรับผิดชอบได ท้ังน้ี เพื่อใหเกิดความปลอดภยั ในการใชไฟฟาภายในโรงงานอุตสาหกรรม และเปนไปตามกฎกระทรวง เร่ือง กาํ หนดมาตรการความปลอดภัยเก่ียวกับระบบไฟฟาในโรงงาน พ.ศ.2550 ซึ่งกฎหมายไดกําหนดใหโรงงานอุตสาหกรรมจะตอ งมีการจดั ทําแผนภาพเสน เด่ียว ใหแ ลว เสรจ็ ภายในระยะเวลา 3 ป1.2 ขอบเขต เนอื้ หาในหนังสอื เลมนม้ี ีสว นประกอบ ดังนี้ 1. สญั ลักษณใ นการเขยี นแบบ 2. การจดั เตรยี มขอ มลู ในการเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสน เดี่ยว 3. ขั้นตอนการเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสนเดี่ยว 4. การจดั ทาํ ตารางโหลด (Load Schedule) 5. ตวั อยางในการเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปน แผนภาพเสน เดย่ี ว1.3 สัญลักษณในการเขยี นแบบ การเขียนแบบทางไฟฟาตองมีการกําหนดสัญลักษณทางไฟฟา เพ่ือใชแทนอุปกรณไฟฟาตาง ๆ ทั้งน้ี สัญลักษณที่ใชตองเปนสัญลักษณตามมาตรฐานสากล เพื่อใหมีความเขาใจตรงกันโดยในหนงั สอื เลม นจ้ี ะกาํ หนดใหใ ชม าตรฐาน IEC 60617 ตวั อยา งสัญลักษณท่ใี ช เชน หลอดไฟฟา ⊗ เซอรก ิตเบรกเกอรสํานกั เทคโนโลยคี วามปลอดภัย กรมโรงงานอุตสาหกรรม 1-1

โครงการจดั ทําคูม อื การเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสนเดยี่ ว(Single Line Diagram)ฟว ส or 3จาํ นวนตวั นาํ สวติ ช 2 ขว้ั L1,3,5 LP 5สญั ลักษณว งจรไฟฟา เชนลูกศรแสดงวงจรยอย วงจรที่ 1 (เฟส A) , 3 (เฟส B) , 5 (เฟส C) และสายนิวทรัลรวม 4 เสนเดนิ สายไปยงั แผงจายไฟ LP5 รูปท่ี 1.1 แสดงสญั ลักษณทางไฟฟาเพื่อใชแ ทนอปุ กรณไฟฟา ตา ง ๆสาํ นกั เทคโนโลยีความปลอดภัย กรมโรงงานอตุ สาหกรรม 1-2

โครงการจัดทาํ คมู อื การเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปน แผนภาพเสนเดีย่ ว(Single Line Diagram) ตารางท่ี 1 สัญลักษณในการเขียนแบบไฟฟา Standard symbols (อางอิง IEC 60617 )หมายเลข รายการ Standard symbolตาม IEC02-01-06 Line of separation between functional unit02-02-01 Direct current02-02-04 Alternating current ∼02-02-05 Alternating current of 50 Hz ∼50Hz 3N∼50Hz 400/230V02-02-07 Alternating current: three-phase with neutral 50 Hz, 400 V (230 V between phase and neutral)02-08-01 Thermal effect02-08-02 Electromagnetic effect02-08-04 Magnetic field effect or dependence02-12-04 Line of application, optional, denoting small interval02-13-01 Manual operation, general use02-13-03 Operated by pulling02-13-04 Operated by turning02-13-05 Operated by pushing02-13-08 Emergency switch02-13-13 Operated by key02-13-23 Electromagnetic operationสํานกั เทคโนโลยคี วามปลอดภัย กรมโรงงานอตุ สาหกรรม 1-3

โครงการจัดทําคมู อื การเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปน แผนภาพเสนเดย่ี ว(Single Line Diagram)หมายเลข รายการ Standard symbolตาม IEC M02-13-24 Operated by electromagnetic overcurrent protection or 3 3N∼50Hz 400V02-13-25 Operated by thermal overcurrent protection 3x120 mm2 + 1x5002-13-26 Operated by electric motor 1234 or02-15-01 Earth, general symbol02-15-03 Protective earth02-17-01 Fault (indicated of assumed fault location)02-A1-02 Operated by electromagnetic actuator03-01-01 Conductor03-01-02 Number pf conductors03-01-03 Tcmohmnred2eu-cpthoarsseofc1ir2c0uitm, 5m02,Hwzi,th40n0euVtr,atlhorefe5003-01-0503-01-09 Conductor in cable03-02-01 Connection of conductors03-02-02 Terminal03-02-03 Terminal strip / block03-02-04 Junction of conductors03-02-0503-03-01 Female contact (of socket or plug)03-03-02 Female contact (of socket or plug)สาํ นักเทคโนโลยีความปลอดภยั กรมโรงงานอุตสาหกรรม 1-4

โครงการจดั ทาํ คูมอื การเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสน เด่ยี ว(Single Line Diagram)หมายเลข รายการ Standard symbolตาม IEC 603-03-03 Male contact (of socket or plug) or03-03-04 Male contact (of socket or plug) 1-503-03-05 Connector with plug and socket03-03-06 Connector with plug and socket03-03-08 Socket and plug, multipole04-01-01 Resistor, general symbol04-01-0204-01-03 Variable resister, general symbol04-01-09 Resistor with fixed tappings04-02-01 Capacitor, general04-02-02 Capacitor, general04-02-07 Adjustable capacitor04-02-08 Adjustable capacitor04-03-01 Winding, inductance, general symbol04-03-0204-03-03 Inductor with magnetic core04-03-06 Winding with fixed tapping06-02-05 Three-phase winding, delta06-02-07 Three-phase winding, star06-02-08 Three-phase winding, star, with neutral brought outสาํ นกั เทคโนโลยีความปลอดภยั กรมโรงงานอตุ สาหกรรม

โครงการจดั ทาํ คมู อื การเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสนเด่ียว(Single Line Diagram)หมายเลข รายการ Standard symbolตาม IEC G06-04-01 Generator M M06-04-01 Motor, general symbol ∼M06-04-01 DC motor, general symbol 3M∼06-04-01 AC motor, general symbol 3M∼ or06-08-01 Three-phase asynchronous with squirrel cage rotor or06-08-03 Three-phase asynchronous with slip-ring06-09-01 rotor or06-09-02 Transformers with two windings ∼06-09-07 Autotransformer 1-606-09-10 Current transformer06-09-1106-10-07 Three-phase transformer, connection star- delta06-13- Voltage transformer 01A06-04-05 Inverter06-15-01 Primary cell, Secondary cell, Battery of primary or secondary cell07-01-01 Contactor function07-01-02 Circuit breaker function07-01-03 Disconnector (Isolator) functionสํานกั เทคโนโลยีความปลอดภัย กรมโรงงานอตุ สาหกรรม

โครงการจัดทําคมู อื การเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสน เดี่ยว(Single Line Diagram)หมายเลข รายการ Standard symbolตาม IEC or07-01-04 Switch-disconnector (Isolating-switch) function07-01-05 Automatic tripping function initiated by built- in measuring relay or release07-02-01 Make contact07-02-0207-02-03 Break contact07-02-05 Change-over contact with off-position in the07-02-01 center Make contact, delay when device is being activated07-05-02 Make contact, delay when device is being de-activated Breaking contact, delay when device is being07-05-03 activated07-05-04 Breaking contact, delay when device is being de-activated07-07-02 Push-button (non stay-put)07-13-02 Contact (make contact)07-13-05 Circuit breaker07-13-06 Disconnector07-13-08 Switch-disconnector (0n-load isolating07-13-09 switch) Switch-disconnector with built-in automatic trippingสํานกั เทคโนโลยีความปลอดภัย กรมโรงงานอตุ สาหกรรม 1-7

โครงการจดั ทาํ คูมอื การเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสนเดยี่ ว(Single Line Diagram)หมายเลข รายการ Standard symbolตาม IEC Ursd07-14-01 Motor starter, general symbol d07-15-01 Electromechanical operating device, general d symbol, relay coil, general symbol N07-15-07 Electromechanical device with off-delay U=07-15-08 Electromechanical operating device with on- P<07-15-09 delay Electromechanical device with on-and off- delay07-15-21 Electromechanical device of a thermal relay07-16-03 Residual voltage07-16-04 Reverse current07-16-05 Differential current07-16-06 Percentage differential urrent07-16-07 Earth fault current07-16-08 Current in the neutral conductor07-17-01 No voltage relay07-17-02 Reverse current relay07-17-03 Under-pressure relay, make contact07-21-01 Fuse, general symbol07-21-07 Fuse-switchสํานกั เทคโนโลยีความปลอดภยั กรมโรงงานอตุ สาหกรรม 1-8

โครงการจัดทาํ คูม ือการเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปน แผนภาพเสนเดย่ี ว(Single Line Diagram)หมายเลข รายการ Standard symbolตาม IEC V07-21-08 Fuse-disconnector (fues isolator) var cosϕ07-21-09 Fuse switch-disconnector (on-load isolating Hz switch) Wh08-02-01 Voltmeter08-02-04 Varmeter08-02-05 Power-factor meter08-02-07 Frequency meter08-04-03 Watt-hour meter08-10-01 Indicator light, general symbol08-10-05 Horn, claxon08-10-10 Buzzer08-10-11 Buzzer10-03-01 Underground line11-03-03 Overhead line11-03-04 Line within a duct, Line within a pipe11-04-01 Overground weather-proof enclosure, general symbol11-11-01 Neutral conductor11-11-02 Protective conductorสาํ นกั เทคโนโลยคี วามปลอดภยั กรมโรงงานอุตสาหกรรม 1-9

โครงการจดั ทาํ คมู ือการเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสน เด่ียว(Single Line Diagram)หมายเลข รายการ Standard symbolตาม IEC 311-11-03 Combined protective and neutral conductor11-11-04 EXAMPLE: Three-phase wiring with neutral conductor and protective conductor11-12-01 Wiring going upwards11-12-02 Wiring going downwards11-12-03 Wiring passing through vertically11-12-04 Box, general symbol11-12-05 Connection box, Junction box11-12-06 Consumers terminal, Service entrance equipment11-12-07 Distribution center (shown 5 wirings)11-13-01 Socket outlet11-13-02 Multiple socket outlet11-13-04 Socket outlet (power) with protective contact11-13-05 Socket outlet (power) with shutter11-13-08 Socket outlet (power) with isolating11-13-09 transformer Socket outlet (telecommunication), general symbol11-14-01 Switch, general symbol11-14-02 Switch with pilot lampสาํ นักเทคโนโลยีความปลอดภยั กรมโรงงานอุตสาหกรรม 1-10

โครงการจัดทาํ คูมือการเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสน เดย่ี ว(Single Line Diagram)หมายเลข รายการ Standard symbolตาม IEC t11-14-04 Two pole switch 311-14-06 Two-way single pole switch 1-1111-14-08 Dimmer11-14-10 Push-button11-14-11 Push-button with indicator lamp11-14-13 Timer11-14-14 Time switch11-14-15 Key-operated switch, Watchman’s system device11-15-01 Lighting outlet position (shown with wiring)11-15-02 Lighting outlet on wall11-15-03 Lamp, general symbol11-15-04 Luminaire, general symbol11-15-05 Luminaire with three fluorescent tubes11-15-06 Luminaire with three fluorescent tubes11-15-08 Spot light11-15-09 Flood light11-15-11 Emergency lighting luminaire on special circuit11-15-12 Self-contained emergency lighting luminaireสาํ นักเทคโนโลยีความปลอดภยั กรมโรงงานอตุ สาหกรรม

โครงการจัดทําคมู อื การเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสนเด่ยี ว(Single Line Diagram)หมายเลข รายการ Standard symbolตาม IEC I> I> I>103-01-01 Conductor (for later expansion)104-02-01 Variable capacitor107-05-01 ep3th-lreeopcrtometlrecootmiebvlreaeegcacntkirreiecctruicoiwtvoibetvhrreecmruacrkeureecrrrnhetannrteisrleemaleswaesisteh,stt,hhmrreeoeetorสาํ นกั เทคโนโลยคี วามปลอดภยั กรมโรงงานอุตสาหกรรม 1-12

โครงการจัดทําคมู ือการเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสน เด่ยี ว(Single Line Diagram) บทที่ 2การจดั เตรยี มขอ มูลการเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสน เดีย่ ว การเขียนแผนภาพเสน เดีย่ วมอี งคป ระกอบท่สี าํ คัญ คอื การจดั เตรียมขอมูลตา ง ๆ ทเ่ี กีย่ วขอ งกับระบบไฟฟา อปุ กรณไฟฟาท่ตี ดิ ตัง้ อยใู นโรงงานอุตสาหกรรม ซึ่งขอ มลู ตา ง ๆ ท่ีตองจดั เตรยี มมีดงั นี้ 2.1 ขอมลู ดานระบบไฟฟาแรงสูง 2.1.1 ตรวจสอบระบบไฟฟา แรงสูงท่จี า ยเขาในโรงงานอตุ สาหกรรม วามรี ะดบั แรงดนั เทา ไรเชน การไฟฟา นครหลวง มีระดับแรงดัน 12 , 24 , 69 , 115 , 230 kV การไฟฟาสว นภูมิภาค มีระดับแรงดัน 22 , 33 , 115 , 230 kV บรษิ ทั ผลติ ไฟฟา อิสระทีจ่ ายไฟใหน คิ มอุตสาหกรรม ตอ งตรวจสอบระดบั แรงดนั วา มีระดับแรงดนั เทา ไร 2.1.2 ตรวจสอบระบบการเดินสายไฟฟา แรงสูง วา เปน ระบบสายอากาศหรอื ระบบสายใตดนิ และตรวจสอบขนาด/ชนิดของสายไฟฟา ซง่ึ สายไฟฟา แรงสูงแบงออกเปน 1) ระบบสายอากาศ แบง ประเภทของสายไฟฟาไดด ังนี้ - สายอะลมู ิเนียมตีเกลยี วเปลอื ย (All Aluminum Conductor (AAC)) - สายหุม ฉนวนแรงสูงไมเตม็ พิกดั (Partially Insulated Conductor (PIC)) - สายหุมฉนวนแรงสงู 2 ชัน้ ไมเตม็ พกิ ดั (Space Aerial Cable (SAC)) - สายหุม ฉนวนแรงสงู เต็มพกิ ดั ตเี กลียว (Fully Insulated Cable (FIC)) โดยระบุขนาดของสายไฟฟา เชน 35 , 70 , 120, 185 ตร.มม. ฯลฯ สาย AACรูปท่ี 2.1 แสดงสายอะลูมิเนยี มตีเกลยี วเปลอื ย (AAC) ระดับแรงดัน 69 kVสํานักเทคโนโลยคี วามปลอดภยั กรมโรงงานอุตสาหกรรม 2-1

โครงการจดั ทําคมู ือการเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปน แผนภาพเสน เดยี่ ว(Single Line Diagram) สาย SAC รูปที่ 2.2 แสดงสายหุม ฉนวนแรงสูง 2 ช้ัน ไมเ ต็มพกิ ดั (SAC) ระดบั แรงดนั 24 kV 2) ระบบสายใตด ินใชส ายชนดิ Cross-linked Polyethylene (XLPE) ซ่ึงเปนสายทองแดงหมุ ฉนวน XLPE และมชี ิลดดว ย จัดอยูในประเภทสายหุมฉนวนทสี่ ามารถสมั ผัสไดโดยไมเ กิดอนั ตราย เหมาะทีจ่ ะใชง าน สายประเภทนที้ ่ปี ลายสายตอ งมหี ัวเคเบิลดว ย ลกั ษณะโครงสรางของสายเปน ไปตามรูป Extruded Conductor Shield Insulation Extruded Insulation ShieldConductor Separator Tape Sheath Copper Shield Tape รปู ที่ 2.3 สาย Cross-linked Polyethylene (XLPE)หมายเหตุ 12/20(24) kV ในมาตรฐาน IEC 502 หมายถึง Uo/U (Umax) Uo = แรงดันเทียบกบั ดนิ U = Phase voltage Umax = แรงดนั สูงสดุ ระหวา งสายสาํ นักเทคโนโลยคี วามปลอดภยั กรมโรงงานอุตสาหกรรม 2-2

โครงการจดั ทําคมู ือการเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสนเดย่ี ว(Single Line Diagram)โดยระบขุ นาดของสายไฟฟา เชน 35 , 70 , 120, 185 ตร.มม. ฯลฯ ระบบสายใตด นิ แรงสงู 24 kV เดนิ สายเขาโรงงาน รปู ที่ 2.4 แสดงสาย Cross-linked Polyethylene (XLPE) แบบสายใตดนิ ระดบั แรงดนั 24 kV 2.1.3 เครื่องปอ งกันกระแสเกนิ (Overcurrent Protective Device) เครอื่ งปอ งกันกระแสเกนิ (Overcurrent Protective Device) ของระบบไฟฟา ในปจจุบนั มหี ลายชนิดดว ยกนั เชน ฟวส คัตเอาต (Fuse Cutouts) เพาเวอรฟวส (Power Fuses) รีโครสเซอร(Reclosers) และเซอรก ติ เบรกเกอร (Circuit Breakers) การเลอื กชนิดของอปุ กรณปองกันกระแสเกินใหเหมาะสมกบั ระบบ ซ่ึงจะตองพิจารณาถึงสภาพของโหลด ระบบแรงดันไฟฟา กระแสลดั วงจร เปนตน จะทาํ ใหร ะบบ มคี วามม่ันคงและเปน การประหยัด ขอมูลทต่ี องจดั เตรยี ม - ขนาดพิกัดกระแสตัดวงจร พกิ ัดในการตดั กระแสลดั วงจร - ระบบแรงดนั ไฟฟา สาํ หรบั สายปอ นมกี ารตดิ ตงั้ เครื่องปองกันกระแสเกินหลายแบบเพ่ือใหเ หมาะสมกับการใชง านเครื่องปอ งกันกระแสเกนิ ทนี่ ยิ มใชมีดังนี้ 1) Drop Fuse Cutout Drop Fuse Cutout หรือเรยี กสัน้ ๆ วา fuse cutout ทนี่ ยิ มใชใ นระบบจําหนายของ กฟน. และกฟภ. น้ัน จะมีลักษณะเปนแบบ open type ดังแสดงตามรูปสาํ นักเทคโนโลยคี วามปลอดภยั กรมโรงงานอุตสาหกรรม 2-3

โครงการจัดทําคูม อื การเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสนเดีย่ ว(Single Line Diagram) Drop Fuse Cutout รูปที่ 2.5 แสดง Drop Fuse Cutoutและตําแหนงติดตงั้ ใชง าน 2) Power Fuse Power Fuse ประกอบดวย fuse unit และ fuse support fuse unit อาจประกอบดวย fuse linkชนิดท่ีเปลย่ี นไดเ รยี กวา refill unit มาตรฐานท่กี าํ หนดการผลติ คอื ANSI C37.46 มขี นาดกระแสสูงสดุ400 แอมแปร ใชกับแรงดนั ในชว ง 24 ถึง 69 กโิ ลโวลต แตอาจมบี างบรษิ ัทที่ผลติ นอกเหนือไปจากน้ีซง่ึ ถือวาเปน ขนาดทีไ่ มอ ยูในมาตรฐาน ลกั ษณะของ power fuse แสดงตามรปู รปู ท่ี 2.6 แสดงลกั ษณะของ Power Fuse 2-4สํานักเทคโนโลยีความปลอดภยั กรมโรงงานอุตสาหกรรม

โครงการจดั ทาํ คูม อื การเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปน แผนภาพเสนเดยี่ ว(Single Line Diagram) 3) ฟว ส และสวติ ชสาํ หรับตัดโหลด (Load Break Switch , Switch Disconnector) รปู ท่ี 2.7 แสดงฟวส และสวติ ชสาํ หรบั ตัดโหลด 4) เซอรกิตเบรกเกอร (Circuit Breaker) รูปที่ 2.8 แสดงเซอรก ติ เบรกเกอร ( Circuit Breaker) 2-5ปจ จุบนั ฉนวนที่ใชมี - SF6 Insulated Circuit Breaker - Vacuum Circuit Breaker - Oil Circuit Breakerสาํ นักเทคโนโลยคี วามปลอดภยั กรมโรงงานอุตสาหกรรม

โครงการจัดทําคูม อื การเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสน เด่ยี ว(Single Line Diagram) 5) สวิตชแ ยกวงจร (Isolating Switch , Disconnector) พรอมอุปกรณปองกนั ของเมนสวติ ชแ รงสงู Isolating Switch Circuit Breaker Earthing Switchรปู ท่ี 2.9 แสดงสวติ ชแ ยกวงจร ( Isolating Switch , Disconnector ) 2.1.4 เครื่องปอ งกนั แรงดนั เกนิ (Overvoltage Protection) แรงดันไฟฟาเกินเกิดจากหลายสาเหตุดว ยกัน เชน เกดิ จากฟา ผา (lightning) หรอื การปลด-สบั สวิตช (switching) แรงดนั เกนิ เหลา นจี้ ะเกิดขน้ึ ชัว่ ขณะเทา นน้ั แตอาจทาํ ใหเ กดิ ความเสยี หายกับอปุ กรณไ ฟฟาได แรงดนั ไฟฟาเกินทเ่ี กิดจากการปลดสบั สวติ ชห รอื เรียกวา switching surge จะมคี านอยเมื่อเทียบกบั แรงดนั ไฟฟา เกนิ ทเี่ กดิ จากฟา ผา ปกติในระบบแรงดนั ไมเกนิ 230 กิโลโวลต จะไมต องคาํ นึงถงึ switching surge มากนกั ในคมู อื เลม น้ีจงึ พิจารณาเฉพาะแรงดันเกนิ เนอ่ื งจากฟาผา เทาน้ัน การออกแบบเพอื่ ปอ งกันแรงดันไฟฟา เกินเนอื่ งจากฟาผา นนั้ โดยทว่ั ไปจะพิจารณาเปนสองลกั ษณะคอื - ปอ งกนั ฟาผา ลงอปุ กรณไ ฟฟา การปองกันฟาผาในลักษณะน้จี ะใชสายลอฟา(overhead ground wire) หรอื บางครงั้ เรยี กวา shield wire ซึ่งตอลงดินและติดต้งั อยูเหนอื แนวสายสงหรือสายปอนทัง้ หมดเปนตวั ปอ งกนั โดยมีจดุ ประสงคเพ่ือรบั กระแสฟา ผา ใหล งไปท่สี ายลอ ฟา นี้เปนสวนใหญ แทนท่จี ะลงไปท่สี ายไฟฟาหรืออุปกรณไฟฟา โดยตรง - ปองกนั อปุ กรณไ ฟฟา ไมใ หเสียหายเนอ่ื งจากฟา ผา ในกรณีนี้จะใชก ับดักเสริ จ(Lightning หรอื Surge arrester) เปนอปุ กรณป องกนั เนื่องจากเปนอุปกรณท่ีมรี าคาแพง จึงมีการตดิ ตั้งเฉพาะอุปกรณไ ฟฟา บางประเภทเทา น้ัน เชน หมอแปลงไฟฟา riser ของสายใตด นิ เปนตนสํานักเทคโนโลยคี วามปลอดภยั กรมโรงงานอุตสาหกรรม 2-6

โครงการจดั ทําคูม อื การเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสนเดี่ยว(Single Line Diagram) กับดกั เสิรจ เปน อุปกรณท่ีใชส ําหรับลดความเสยี หายของอุปกรณไ ฟฟา เนือ่ งจากกระแสฟา ผา มคี ุณสมบัติแตกตา งกันออกไปตามขบวนการผลติ การผลติ จะผลติ ตามมาตรฐานตา งๆ เชนIEC 60099-1, ANSI C 62-1 และ NEMA LA.1 เปนตนกบั ดกั เสริ จ รูปที่ 2.10 แสดงกบั ดักเสิรจ ท่ีตดิ ตั้งใชง านและสญั ลักษณ ขอ มูลท่ตี องจดั เตรยี ม - ระบบแรงดันไฟฟา - พกิ ัดแรงดันของกับดกั เสิรจ - พิกดั กระแส Discharge 2.2 ขอ มูลดานอปุ กรณไ ฟฟา (หมอแปลงไฟฟาและอุปกรณแรงต่ํา) ขอ มลู ดา นอปุ กรณไฟฟา ทีใ่ ชส ําหรับเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสนเดีย่ วมดี งั นี้ 2.2.1 หมอแปลงไฟฟา หมอแปลงไฟฟา เปนอุปกรณทส่ี ําคัญมาก เนอ่ื งจากเปนอปุ กรณท ล่ี ดแรงดนั ไฟฟา ลงมาใหเหมาะสมกบั ระบบแรงดนั ของโรงงานเพ่อื จายไฟฟา เขาสโู รงงาน ขอมูลท่ีตอ ง จดั เตรียม มีดังนี้สาํ นักเทคโนโลยีความปลอดภยั กรมโรงงานอตุ สาหกรรม 2-7

โครงการจัดทาํ คูม ือการเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปน แผนภาพเสน เดี่ยว(Single Line Diagram) ตารางท่ี 2.1 แสดงขอมลู ที่ตองจดั เตรยี มสําหรบั หมอแปลงไฟฟา ขอมลู ผลการตรวจสอบ จํานวนหมอแปลง ขนาดของหมอแปลง ชนิดของหมอ แปลง แรงดันไฟฟา เปอรเ ซ็นตอ มิ พีแดนซ เวกเตอรไดอะแกรม ลกั ษณะการตดิ ตัง้ - ตรวจสอบขอ มลู ตางๆจาก Name Plate เชน Serial Number , Rated kVA / Rated Voltage , Basic Insulation Level ,Ventilation Class รูปท่ี 2.11 แสดง Name Plate ของหมอ แปลง 2-8สาํ นักเทคโนโลยีความปลอดภัย กรมโรงงานอตุ สาหกรรม

โครงการจดั ทาํ คูมอื การเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปน แผนภาพเสน เดย่ี ว(Single Line Diagram)โดยสามารถแสดงสัญลกั ษณของหมอแปลงได ตามรปู TR 1000 kVA OA 22 kV/400 – 230 V 3 ∅ 4 W Dyn 11 % uk = 6 % รูปท่ี 2.12 แสดงสญั ลักษณข องหมอแปลง จากรูปแสดงวาเปนหมอแปลงขนาด 1000 kVA จํานวน 1 ลกู เปน หมอแปลงชนิดน้ํามนัโดยระบายความรอนดว ยตวั เอง (oil – immersed Self – Cooled ; (OA)) รบั ไฟฟาดานแรงสงู 22 kVจา ยไฟฟา ดานแรงตํ่า 400 – 230 V 3 เฟส 4 สาย มีคา เปอรเ ซ็นตอิมพีแดนซของหมอ แปลง 6%เวกเตอรไดอะแกรมแบบ Dyn 11 2.2.2 สายไฟฟา แรงตํ่าและวิธกี ารเดนิ สาย สว นน้ี หมายถึง การเดนิ สายไฟฟาจากหมอแปลงไปตสู วติ ชประธาน (สาํ หรับโรงงาน ทร่ี ับเฉพาะดา นระบบไฟฟาแรงต่ํา จะหมายถึงการเดนิ สายไฟฟา ระบบแรงตํ่าจากการไฟฟา ฯ ไปตสู วิตชประธาน) จากตูสวิตชป ระธานไปแผงสวติ ช จากแผงสวติ ชไ ปแผงยอ ย และจาก แผงยอ ยไปโหลด การเดินสายสวนน้ีมีหลายแบบ เชน เดนิ สายใตดนิ เดินสายอากาศ เดนิ ในราง เดินสาย (Wire Way) รางเคเบลิ (Cable Tray) รางเคเบลิ แบบบนั ได (Cable Ladder) Cable Trench หรือวิธีอื่น ๆ ทั้งนี้ ตองระบรุ ะดับแรงดนั ไฟฟา ชนดิ ของสายไฟฟา ขนาด สายไฟฟา จํานวน และวธิ ีการเดินสาย 1) สายแรงตา่ํ ในระบบจําหนา ยของการไฟฟาฯ แบงออกเปน - สายแรงตาํ่ ชนิดทนสภาพอากาศ (Weatherproof Aluminum Conductor : AW) เปน สายอะลมู เิ นยี มชนดิ อัดแนน หมุ ดว ยฉนวน polyethylene (PE) หรอื polyvinyl chloride (PVC) ฉนวนของสายมีสดี ํา - สายชนิด Self-supporting Service Drop Cable หรือเรยี กวาสาย multiplex เปน สายอะลมู เิ นยี มชนดิ อดั แนนหุม ดว ยฉนวน cross-link polyethylene (XLPE)สาํ นักเทคโนโลยคี วามปลอดภัย กรมโรงงานอตุ สาหกรรม 2-9

โครงการจดั ทําคูมือการเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปน แผนภาพเสน เดย่ี ว(Single Line Diagram)สายเมนเขา โรงงาน สายแรงตา่ํ ของ การไฟฟาฯ รูปท่ี 2.13 แสดงสายแรงต่าํ ในระบบจาํ หนายของการไฟฟาฯขนาดของสายไฟฟาที่ใชง าน เชน 35 , 70 , 120, 185 ตร.มม. ฯลฯขอ มูลท่ตี อ งจดั เตรยี ม - ชนดิ ของสายไฟฟา - ขนาดและจํานวนของสายไฟฟา - ระบบแรงดนั ไฟฟา - วิธกี ารเดินสาย 2) สายแรงต่ําภายในโรงงาน สายไฟฟาแรงตํา่ ท่ใี ชภ ายในโรงงานที่เปน สายทองแดง แบงชนิดของฉนวนเปน ฉนวนพีวซี ี (PVC) และเอก็ ซแ อลพีอี (XLPE) ฉนวนของสายทัง้ สองชนิดน้ีตา งกันท่ี ฉนวนพีวีซี มอี ุณหภมู ิใชงาน 70OC แต เอ็กซแ อลพีอี มีอณุ หภูมิใชง าน 90OC แบง ชนิดของสายไฟฟา เปน ดังนี้ - สายวเี อเอฟ (VAF) เปน สายทผ่ี ลติ ตามมาตรฐาน มอก.11-2531 ตารางท่ี 2 และตาราง ท่ี 11 มีลักษณะเปนสายแบนหมุ ฉนวนพีวซี ี สายตารางท่ี 2 เปน สายชนิด 2 แกน และ 3 แกน สําหรับตารางที่ 11 เปนสายชนิด 2 แกน และ 3 แกน มสี ายดินดว ย แรงดนั ใชงาน 300 โวลต - สายทเี อชดบั เบิลยู (THW) เปนสายกลมหมุ ฉนวนพีวซี ตี าม มอก.11-2531 ตารางที่ 4 แรงดนั ใชงาน 750 โวลต - สายเอ็นวายวาย (NYY) เปนสายกลมหุมฉนวนพวี ซี ี มที ้ังชนดิ แกนเดียวและหลายแกน รวมทง้ั มชี นิดท่ีมีสายดนิ อยดู ว ย แรงดันใชงาน 750 โวลต ผลติ ตาม มอก. 11-2531 - สายวีซีที (VCT) เปนสายกลมหมุ ฉนวนพวี ีซี มีท้ังชนดิ แกนเดยี วและหลายแกน รวมทั้ง มีชนดิ ทมี่ สี ายดนิ อยดู ว ย แรงดนั ใชง าน 750 โวลตสํานักเทคโนโลยีความปลอดภยั กรมโรงงานอุตสาหกรรม 2-10

โครงการจัดทําคูม ือการเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสน เด่ียว(Single Line Diagram) - สายซีวี (CV) เปนสายกลมหมุ ฉนวนคลอสลงิ โพลีเอททีลีน (XLPE) มที ้ังชนิดแกนเดียว และหลายแกน รวมท้งั มีชนิดท่ีมีสายดนิ อยูดว ย สายชนดิ นไี้ มไ ดผลติ ตามมาตรฐาน มอก. แตอ างองิ มาตรฐาน IEC 60502ขนาดของสายไฟฟา ทีใ่ ชง าน เชน 2.5 , 4, 6 , 10 ,…, 500 ตร.มม.รูปที2่ .14 แสดงสายแรงตา่ํ ภายในโรงงานขอ มลู ทีต่ องจดั เตรยี ม - ชนิดของสายไฟฟา - ขนาดและจํานวนของสายไฟฟา - ระบบแรงดันไฟฟา - วิธีการเดินสาย 3) วธิ กี ารเดนิ สาย ก. การเดินสายรอ ยทอ โลหะชนดิ RMC ,IMC ,EMT และ ทอ ทง้ั 3 ชนดิ ไดแ ก ƒ ทอโลหะหนา (Rigid Metal Conduit) ƒ ทอ โลหะหนาปานกลาง (Intermediate Metal Conduit) ƒ ทอโลหะบาง (Electrical Metallic Tubing)สาํ นักเทคโนโลยคี วามปลอดภยั กรมโรงงานอตุ สาหกรรม 2-11

โครงการจัดทาํ คูม อื การเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสนเด่ยี ว(Single Line Diagram) รปู ที่ 2.15 แสดงการเดนิ สายรอยทอโลหะชนดิ EMT ภายในโรงงานขอ มลู ท่ตี อ งจดั เตรยี ม - ชนดิ ของทอรอยสายไฟฟา - ขนาด และจํานวนของทอ รอ ยสายไฟฟา ข. การเดินสายในรางเดนิ สาย (Wireways) รูปที่ 2.16แสดงการติดตง้ั รางเดินสาย 2-12สาํ นกั เทคโนโลยีความปลอดภยั กรมโรงงานอุตสาหกรรม

โครงการจดั ทาํ คูมือการเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปน แผนภาพเสน เดี่ยว(Single Line Diagram)รางเดนิ สายมีขนาดมาตรฐานตา งๆทต่ี ิดตง้ั ใชง านดังน้ี H (ความสงู ) = 50, 75, 100, 150 และ 200 mm W (ความกวาง) = 50, 75, 100, 150, 200, 250 และ 300 mm L (ความยาว) = 1200 และ 2400 mm T (ความหนา) = 1.0 และ 1.5 mmขอ มลู ทตี่ อ งจดั เตรยี ม - ขนาดและจํานวนของรางเดนิ สาย ค. การเดินสายบนรางเคเบิล (Cable Trays) รางเคเบิล แบง เปน 3 ชนดิ คือ 1. รางเคเบลิ แบบบันได (Ladder Type) 2. รางเคเบลิ แบบมชี องระบายอากาศ (Perforated Type) 3. รางเคเบลิ แบบดา นลา งทบึ (Solid - Bottom Type) แบบบนั ได แบบมีชองระบายอากาศ แบบดา นลางทึบ รูปที่ 2.17 แสดงการเดินในรางเคเบลิ แบบบันได 2-13สํานักเทคโนโลยีความปลอดภยั กรมโรงงานอตุ สาหกรรม

โครงการจัดทาํ คมู อื การเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปน แผนภาพเสนเดยี่ ว(Single Line Diagram)รางเคเบิลแบบบนั ไดมีขนาดมาตรฐานตางๆที่ติดตั้งใชง านดงั น้ี H (ความสูง) = 100, 120 mm W (ความกวา ง) = 200, 300, 400, 500, 600,700,800, 900 และ 1,000 mm L (ความยาว) = 3,000 mm T (ความหนา) = 2.0 mmรางเคเบลิ แบบรางมีชอ งระบายอากาศมีขนาดมาตรฐานตา งๆทตี่ ดิ ตงั้ ใชงานดงั น้ี H (ความสงู ) = 100 mm W (ความกวา ง = 200, 300, 400, 500, 600, 700, และ 800 mm L (ความยาว) = 2,400 mm T (ความหนา) = 1.6 และ 2.0 mmขอ มลู ทีต่ องจดั เตรียม - ขนาด จํานวนและชนดิ ของรางเคเบิล ง. การเดนิ สายใน Cable Trench รปู ท่ี 2.18 แสดงการเดินสายใน Cable Trenchขอ มูลทีต่ องจดั เตรยี ม - ขนาดและจาํ นวนของCable Trench2.2.3 ตสู วติ ชป ระธาน (Main Distribution Board(MDB)) หมายถึง สว นทรี่ ับไฟฟา แรงต่ําจากหมอแปลง (สําหรับโรงงานท่รี บั เฉพาะดานระบบไฟฟาแรงตํ่าจะหมายถึงการเดนิ สายไฟฟาระบบแรงตํ่าจากการไฟฟาฯ)เพ่อื จายไฟไปแผงสวติ ช(Distribution Board(DB)) ในตสู วติ ชป ระธานจะตอ งมอี ปุ กรณปองกัน เชน เซอรก ิตเบรกเกอรฟวส อปุ กรณเคร่อื งวัดทางไฟฟา ตา ง ๆ คาปาซิเตอร ชดุ เครือ่ งกาํ เนิดไฟฟาสํารอง วงจรสํารอง(Spare) หรอื อน่ื ๆสาํ นักเทคโนโลยีความปลอดภยั กรมโรงงานอตุ สาหกรรม 2-14

โครงการจัดทาํ คูมอื การเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสน เดย่ี ว(Single Line Diagram) รูปท่ี 2.19 แสดงตสู วิตชป ระธาน (Main Distribution Board (MDB)) ตูสวติ ชป ระธานมีสว นประกอบหลายอยางทส่ี ําคญั ๆ ดงั นี้ 1. เซอรก ติ เบรกเกอร (Circuit Breakers) 2. ฟว สแรงตํ่า (Low Voltage Fuse) 3. อุปกรณเคร่อื งวดั (Measuring Instruments) 4. คาปาซิเตอร (Capacitors) 5. ชุดเครอ่ื งกําเนดิ ไฟฟาสาํ รอง (Standby Generator Set)2.2.4 เซอรกิตเบรกเกอร (Circuit Breakers (CB)) เซอรกติ เบรกเกอรท่ีตดิ ต้ังอยใู นตูสวิตชประธาน แบงออกเปน 2 สว น ใหญ ๆ คอื 1) เซอรกติ เบรกเกอรสําหรบั วงจรเมน (Main Circuit Breaker) มีหนา ท่ีปองกันสายเมน ทีจ่ า ยไฟฟาไปที่เซอรกิตเบรกเกอรสําหรบั สายปอน (Feeder Circuit Breaker) 2) เซอรก ติ เบรกเกอรสําหรับสายปอ น (Feeder Circuit Breaker) มีหนา ท่ปี อ งกัน สายปอ นเสนตาง ๆ เชน จา ยไฟไปแผงสวติ ช( Distribution Board (DB)) แผงจา ย ไฟฟาระบบแสงสวา งและเตารับ (LP) แผงจายไฟฟา ระบบปรบั อากาศ (AP) แผงจา ย ไฟฟาใหกับโหลดมอเตอรตา งๆ แผงจายไฟฟาใหร ะบบไฟฟา ฉุกเฉิน (Emergency Main Distribution Board (EMDB)) แผงจา ยไฟฟา สาํ รอง (Sparel) ปจ จุบนั มาตรฐานการตดิ ตง้ั ทางไฟฟาสําหรบั ประเทศไทย (ว.ส.ท.) จะอางอิงมาตรฐาน IECโดยแบงเซอรกติ เบรกเกอรตามสภาพการใชงานออกเปน 2 ชนดิ คือ IEC 60898 และ IEC 60947 – 2สํานักเทคโนโลยคี วามปลอดภยั กรมโรงงานอุตสาหกรรม 2-15

โครงการจดั ทําคูมอื การเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสนเด่ียว(Single Line Diagram) เซอรกติ เบรกเกอรท ่ใี ชในสถานทีอ่ ยูอาศยั หรอื สถานท่คี ลา ยคลึงกนั ขนาดไมเกนิ 125 แอมแปร ใหเ ปนไปตาม IEC 60898 เซอรก ติ เบรกเกอรท่ใี ชใ นสถานที่อื่นๆ ใหเปนไปตาม IEC 60947-2 ประเภทของเซอรกติ เบรกเกอร เซอรกิตเบรกเกอรแบงตามลักษณะภายนอก และ การใชง านไดเปน 2 ชนิด คอื - Molded Case Circuit Breaker ( MCCB ) - Air Circuit Breaker ( ACB )Molded Case Circuit Breaker ( MCCB ) Air Circuit Breaker ( ACB )รปู ท่ี 2.20 แสดงประเภทของเซอรกิตเบรกเกอร ขนาดพกิ ัดกระแสตอเนอ่ื งสาํ หรบั เซอรก ิตเบรกเกอรมคี า ขนาดพกิ ดั กระแสตอเน่ือง2 คา คือ o แอมแปรเฟลม (Ampere Frame (AF)) o แอมแปรท รปิ (Ampere Trip (AT)) มาตรฐาน IEC ไดกําหนด AF ไวด งั นีค้ อื 63, 100, 125, 160, 200, 250, 320, 400, 500, 630, 800, 1000, 1250, 1600, 2000,2500, 3200 , 4000, 5000, 6300 A คา AT ที่บรษิ ทั ตางๆ จะผลติ ออกมานั้นมีหลายคา เชน บริษทั ผลิตเซอรก ติ เบรกเกอร ท่ี AF = 250 A อาจต้ัง AT ไว ดังน้ี คอื 100 , 125, 150 , 175 , 200 , 225 A และ 250 A ท่ี AF = 1600 A มี AT คา ตางๆ คือ 800 , 1000 , 1250 ,1600 Aสํานกั เทคโนโลยีความปลอดภยั กรมโรงงานอตุ สาหกรรม 2-16

โครงการจดั ทาํ คมู ือการเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปน แผนภาพเสนเดย่ี ว(Single Line Diagram) พิกดั การตัดกระแสลดั วงจร (Interrupting Capacity = IC , Breaking Capacity) คือกระแสลัดวงจรสงู สุดที่เซอรกติ เบรกเกอรสามารถตัดไดโดยที่ตัวเซอรก ติ เบรกเกอรไ มไดร ับความเสยี หาย สัญลักษณข องเซอรก ิตเบรกเกอรแสดงตามรูปชนดิ ของเซอรกิตเบรกเกอร ACBขนาดพกิ ัดกระแส 1250 AT 2500 AFพกิ ดั การตัดกระแสลดั วงจร IC 25 kAรูปท่ี 2.21 แสดงสัญลักษณของเซอรก ติ เบรกเกอร ตามรูป ใหความหมายดงั นี้ เซอรก ิตเบรกเกอรทใี่ ชเปนชนิดแอรเ ซอรก ิตเบอรเกอร(Air Circuit Breaker) มขี นาดพิกัดกระแส 1250 แอมแปรท รปิ 2500 แอมแปรเฟรม พิกดั การตัดกระแสลดั วงจรสงู สุดที่ 25 kAเมนเซอรก ติ เบรกเกอร Name Plateรปู ที่ 2.22 แสดงเมนเซอรกติ เบรกเกอร และตําแหนง ตดิ Name Plateสาํ นกั เทคโนโลยคี วามปลอดภัย กรมโรงงานอุตสาหกรรม 2-17

โครงการจดั ทําคูมอื การเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปน แผนภาพเสนเดย่ี ว(Single Line Diagram) การพจิ ารณาคา Ic ใหพจิ ารณาจากคา Rated Ultimate Short-circuit Breaking Capacity ( Icu ) รปู ที่ 2.23 แสดง Name Plateของเซอรกติ เบรกเกอรเ พอื่ พิจารณาคา ตา งๆ ขอมูลทีต่ อ งจดั เตรียมสําหรบั เซอรก ิตเบรกเกอร - ชนิดของเซอรก ิตเบรกเกอร - ขนาดพกิ ัดกระแสของเซอรกิตเบรกเกอร - ระบบแรงดนั ไฟฟา - พิกดั การตัดกระแสลดั วงจร2.2.5 ฟวสแรงตํ่า (Low Voltage Fuse) ฟว สเปนอปุ กรณป องกันกระแสเกิน ตัดวงจรสว นหลอมละลายโดยใชความรอ นฟวสแบง ตามมาตรฐาน IEC มี 3 แบบ คอื - D-fuse Link (Diazed) - Do-fuse Link (Neozed) - NH (HRC) Fuseสํานักเทคโนโลยคี วามปลอดภัย กรมโรงงานอุตสาหกรรม 2-18

โครงการจดั ทําคูมอื การเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปน แผนภาพเสน เด่ยี ว(Single Line Diagram) รปู ท่ี 2.24 แสดงฟวสแ รงตาํ่ สัญลักษณของฟว สแสดงตามรปู Fuse Fuse – Switch Fuse – disconnector (fuse isolator) รปู ท่ี 2.25 แสดงสญั ลักษณของฟวส สําหรับฟว สแรงต่าํ ทีน่ ยิ มใชใ นโรงงานอตุ สาหกรรมมี 2 ชนดิ คอื1) ฟว สโ หลดเบรก ( Fuse-Loadbreak Switch) รูปที่ 2.26 แสดงฟว สโ หลดเบรก 2-19สาํ นกั เทคโนโลยคี วามปลอดภยั กรมโรงงานอุตสาหกรรม

โครงการจัดทาํ คมู ือการเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปน แผนภาพเสนเดย่ี ว(Single Line Diagram) โหลดเบรกสวติ ช -พิกดั กระแสไมตํา่ กวาขนาดของฟวส - พกิ ดั แรงดนั 400/230 V ฟว ส - พกิ ัดกระแสตามโหลดทค่ี าํ นวนได - พกิ ดั แรงดัน 400/230 V - พิกดั ตัดกระแสลัดวงจร(Ic) ไมน อ ยกวา 10 kA นอกเขตวงจรตาขา ย และไมนอ ยกวา 50 kA ในเขตวงจรตาขาย รูปที่ 2.27 แสดงสัญลักษณฟว สโ หลดเบรก 2) เซฟตี้สวติ ช(Safety Switch) รูปท่ี 2.28 แสดงเซฟตส้ี วิตช 2-20 ขอ มูลที่ตองจดั เตรยี มสําหรบั ฟว สแรงตํา่ - ชนดิ ของฟว ส - ขนาดพิกัดกระแสของฟว ส - ระบบแรงดนั ไฟฟา - พิกัดการตดั กระแสลดั วงจรสํานักเทคโนโลยีความปลอดภยั กรมโรงงานอตุ สาหกรรม

โครงการจดั ทําคมู ือการเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปน แผนภาพเสนเด่ยี ว(Single Line Diagram) 2.2.6 อุปกรณเ คร่ืองมอื วดั (Measuring Instruments) เปนสวนทีแ่ สดงการวดั คา ตา ง ๆ ทางไฟฟา เชน แรงดนั ไฟฟา (V), กระแสไฟฟา (A),กาํ ลงั ไฟฟา (W), ความถไี่ ฟฟา (Hz) เปน ตน ทัง้ น้ีอุปกรณเ คร่อื งมือวัดจะติดตัง้ ทแ่ี ผงสวติ ซ อปุ กรณเครื่องมอื วดัรูปท่ี 2.29 แสดงอุปกรณเ ครือ่ งมอื วดั VA var HzVoltmeter Ammeter Varmeter Frequency Meterรปู ท่ี 2.30 แสดงสัญลกั ษณของเคร่ืองมอื วัดแบบตา ง ๆสํานกั เทคโนโลยีความปลอดภัย กรมโรงงานอตุ สาหกรรม 2-21

โครงการจัดทาํ คูมือการเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปน แผนภาพเสน เดี่ยว(Single Line Diagram) 3 4WSWB Fuse VS V เคร่ืองมือวดั 3xCT CB RS T แบบตางๆ AS A F kW PF kWhrCB CB CB CB CBLP1 LP2 LP3 Spare Spareรปู ที่ 2.31 แสดงสญั ลกั ษณแ ละตาํ แหนง การตดิ ตงั้ เครื่องมือวัดทางไฟฟาตางๆขอมูลที่ตองจดั เตรียม ชนดิ ของอปุ กรณเ คร่ืองมอื วดั - Capacity - Calibration -2.2.7 คาปาซิเตอร (Capacitors) คาปาซเิ ตอร เปนอุปกรณไ ฟฟาท่ที ําหนาที่ปรบั คาเพาเวอรแพกเตอร คาปาซเิ ตอรจะเปน ตวั จายกระแสไฟฟา รีแอกทีพ ซ่งึ กระแสไฟฟามีทิศทางนําหนา แรงดัน (Leading)เพ่ือชดเชยกบั กระแสไฟฟา ของวงจรไฟฟาโดยทั่วไป ซงึ่ โดยปกตกิ ระแสไฟฟาจะลาหลงัแรงดนั (Lagging)พิกดั ของคาปาซเิ ตอร 1) พิกดั กําลงั ไฟฟา มหี นวยเปน kVAR ขนาดท่นี ยิ มใช คือ 10 , 20 , 30 , 40 , 50 , 60 , 75 , 100 kVAR เปน ตน 2) พิกัดแรงดนั 400 V , 525 V เปนตนสํานักเทคโนโลยคี วามปลอดภยั กรมโรงงานอตุ สาหกรรม 2-22

โครงการจดั ทาํ คมู อื การเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปน แผนภาพเสนเดีย่ ว(Single Line Diagram) 3) พิกดั กระแส กระแสที่ใชส ามารถคํานวณจากพิกัดกาํ ลงั ไฟฟา และพิกัดแรงดนั ของ คาปาซเิ ตอรได รปู ท่ี 2.32 แสดงสญั ลักษณแ ละตําแหนงการตดิ ตง้ั คาปาซเิ ตอรขอมูลทตี่ องจดั เตรียม - ชนดิ ของคาปาซเิ ตอร - พกิ ัดกระแส - ระดบั แรงดัน 2.2.8 ชดุ เครอ่ื งกําเนิดไฟฟา สํารอง (Standby Generator Set) ชดุ เคร่ืองกําเนดิ ไฟฟา มไี วสําหรบั จายโหลดทสี่ าํ คัญ ๆ ภายในโรงงานอตุ สาหกรรม เมอ่ื เกดิ กรณีระบบไฟฟา ของการไฟฟา ฯ เกดิ ขดั ขอ งสาํ นักเทคโนโลยีความปลอดภัย กรมโรงงานอตุ สาหกรรม 2-23

โครงการจดั ทาํ คมู ือการเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสนเดี่ยว(Single Line Diagram) ชดุ เครอ่ื งกําเนดิ ไฟฟามีสวนประกอบทีส่ าํ คัญ คือ 1) เครือ่ งตน กําลงั (Engine Prime Mover) 2) เคร่อื งกําเนดิ ไฟฟา (Alternator) 3) แผงควบคุม (Control Panel) 4) สวติ ชสับเปลยี่ น (Transfer Switch) รปู ที่ 2.33 แสดงชดุ เครื่องกําเนิดไฟฟารปู ท่ี 2.34 แสดงระบบไฟฟาทีม่ ชี ุดเคร่ืองกําเนดิ ไฟฟา พรอม Transfer Switchขอมูลท่ีตอ งจดั เตรยี ม 2-24 - ขนาดพกิ ดั เครอื่ งกาํ เนิดไฟฟา สํารองสํานกั เทคโนโลยคี วามปลอดภัย กรมโรงงานอุตสาหกรรม

โครงการจดั ทําคูม อื การเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสน เด่ยี ว(Single Line Diagram) 2.2.9 แผงสวติ ช (Distribution Board (DB)) แผงสวิตช หมายถงึ แผงที่รับไฟจากตูสวติ ชประธานแลวจา ยไฟไปทแ่ี ผงยอย (Panelboard) หรือ จายไปทโ่ี หลดทใ่ี ชก ําลังมาก ๆ เชน มอเตอรกําลงั เคร่ืองทาํ ความรอน ขนาดใหญ เปน ตน ทั้งนี้ ภายในแผงสวติ ช จะประกอบไปดวยเมนเซอรกิตเบรกเกอร และ เซอรกิตเบรกเกอรย อยทีค่ วบคมุ แผงยอย เมนเซอรกติ เบรกเกอร เซอรกิตเบรกเกอรย อ ย รปู ท่ี 2.35 แสดงแผงสวติ ช (Distribution Board (DB)) สัญลกั ษณข องแผงสวิตช แสดงตามรูป เมนเซอรก ติ เบรกเกอร เซอรก ติ เบรกเกอรยอย รูปที่ 2.36 แสดงสญั ลกั ษณของแผงสวติ ช 2-25สาํ นักเทคโนโลยีความปลอดภยั กรมโรงงานอุตสาหกรรม

โครงการจดั ทําคมู อื การเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปน แผนภาพเสน เดีย่ ว(Single Line Diagram) ขอมูลที่ตองจดั เตรียมสําหรบั เซอรก ติ เบรกเกอรในแผงสวิตช - ชนดิ ของเซอรก ิตเบรกเกอร - ขนาดพกิ ัดกระแสของเซอรกิตเบรกเกอร - ระบบแรงดนั ไฟฟา - พกิ ดั การตดั กระแสลัดวงจร 2.2.10 แผงยอย (Panelboard (PB)) แผงยอย หมายถึง แผงไฟฟาท่รี บั ไฟจากแผงสวิตช แลว แยกการจา ยไฟฟา ออกเปน วงจรยอ ยหลาย ๆ วงจรยอ ย เพ่ือจายไฟฟาใหก บั โหลดตา ง ๆ โดยภายในแผงยอ ย (Panelboard) จะประกอบไปดว ยเมนเซอรก ิตเบรกเกอร และเซอรก ติ เบรกเกอรย อ ย ๆ ท่ีควบคมุ โหลดแตละตวั เมนเซอรกิตเบรกเกอร เซอรก ิตเบรกเกอรยอย รปู ท่ี 2.37 แสดงแผงยอ ย (Panelboard (PB))สํานกั เทคโนโลยีความปลอดภัย กรมโรงงานอตุ สาหกรรม 2-26

โครงการจัดทําคมู อื การเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสน เด่ียว(Single Line Diagram)สญั ลักษณข องแผงยอย แสดงตามรปูเมนเซอรก ติ เบรกเกอร A BC สายปอนยอ ยจากแผงสวติ ช 1¯ ¯¯¯ ¯2 3¯ ¯4 5¯ ● ¯6 ● เซอรก ติ เบรกเกอรยอ ย ● S/N รปู ทีแ่ สดง 2.38 สญั ลักษณของแผงยอ ยขอ มลู ท่ีตอ งจดั เตรียมสาํ หรบั เซอรก ิตเบรกเกอรใ นแผงยอ ย - ชนดิ ของเซอรก ติ เบรกเกอร - ขนาดพิกัดกระแสของเซอรกิตเบรกเกอร - ระบบแรงดนั ไฟฟา - พิกัดการตัดกระแสลดั วงจร 2.2.11 การตอ เขากับโหลด (Load) โหลด เปน อุปกรณไ ฟฟาตัวสุดทา ยท่แี สดงในแผนภาพเสน เด่ียว โหลดในทางไฟฟา มหี ลายชนิด แลวแตการใชง านในแตละโรงงาน โหลดหลัก ๆ โดยทัว่ ไป ไดแ ก หลอดไฟฟา เตารับ มอเตอรไ ฟฟา เครอ่ื งเชอื่ มไฟฟา เคร่ืองทาํ ความรอน เครอื่ งปรับอากาศ เปนตนสํานักเทคโนโลยคี วามปลอดภยั กรมโรงงานอุตสาหกรรม 2-27

โครงการจัดทําคมู อื การเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสน เด่ยี ว(Single Line Diagram) รปู ที่ 2.39 แสดงโหลดประเภทมอเตอรไฟฟา M 22 kW 3 ∅ 400 V รปู ท่ี2.40 แสดงสัญลกั ษณโ หลดมอเตอรไ ฟฟาขอ มลู ทีต่ อ งจดั เตรยี มสําหรบั โหลด - จํานวนและชนิดของโหลด - ขนาดพกิ ดั กระแสของของโหลดแตละตวั - ขนาดพกิ ดั กาํ ลังของของโหลดแตล ะตวั - ระบบแรงดันไฟฟาสํานักเทคโนโลยีความปลอดภัย กรมโรงงานอตุ สาหกรรม 2-28

โครงการจัดทําคูม อื การเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสน เด่ียว(Single Line Diagram) บทท่ี 3 ขั้นตอนการเขยี นแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสน เดี่ยว (Single Line Diagram) สาํ หรบั โรงงานอตุ สาหกรรม โดยปกตริ ะบบการจา ยไฟฟาภายในโรงงานอตุ สาหกรรม จะตอ งมีแผนภาพเสน เด่ียวอยแู ลวตอนท่ีการไฟฟา ฯจะจายไฟฟา ใหกับโรงงาน แตเมอ่ื ระยะเวลาผานไปแผนภาพเสน เดยี่ วอาจไมม กี ารปรับปรงุ แกไ ขตามสภาพการใชไ ฟฟาจริงภายในโรงงาน หรือในโรงงานบางแหง แผนภาพเสนเด่ียวนน้ัอาจจะชํารุดหรือสูญหายไปแลว ดงั น้ันผทู ่ีรับผิดชอบเกย่ี วกับระบบไฟฟา ภายในโรงงาน จงึ ตอ งทาํ การปรบั ปรุงแผนภาพเสน เดยี่ ว หรอื ตองเขยี นขึน้ ใหม โดยใชขอ มลู การใชไ ฟฟา ของโรงงานในปจจบุ นัเปนเกณฑอา งอิง ดังนนั้ ขอ แนะนาํ ตอไปน้ีจะมงุ เนนการเขียนแผนภาพเสน เดย่ี ว ตามสภาพการใชง านจรงิ ในปจ จบุ ัน 3.1 การแบง สว นการเขียนแบบแปลนโดยแสดงแผนภาพเสนเดยี่ ว1.ดานระบบไฟฟา แรงสูง ขัน้ ตอนท่ี 1 2.หมอแปลงไฟฟา3.ดานระบบไฟฟาแรงตา่ํ ขัน้ ตอนที่ 2 4.ตสู วิตชป ระธาน5.แผงสวติ ช ขัน้ ตอนท่ี 3 6.แผงยอย ขั้นตอนที่ 47.การตอ เขา กบั โหลด รปู ท่ี 3.1 แสดงสว นประกอบการจายไฟฟา 3-1สาํ นกั เทคโนโลยคี วามปลอดภยั กรมโรงงานอตุ สาหกรรม

โครงการจดั ทําคูม ือการเขียนแบบแปลนโดยแสดงเปนแผนภาพเสนเด่ยี ว(Single Line Diagram) 3.1.1 ขน้ั ตอนที่ 1 ดานระบบไฟฟาแรงสูงและหมอแปลงไฟฟา หมายถงึ การเขยี นแบบแปลนสว นท่รี บั ระบบไฟฟา แรงสูงจากการไฟฟา ฯ แลวเดินสาย ไฟฟาไปยงั หมอแปลงไฟฟา ระบบไฟฟา แรงสงู จากการไฟฟา ฯ ระบบไฟฟา แรงสงู ของโรงงานพรอ มชดุ อุปกรณป อ งกันกระแสและแรงดนั เกิน หมอแปลงไฟฟา รูปที่ 3.2 แสดงสายไฟฟา แรงสงู แบบเดินสายอากาศและหมอ แปลงไฟฟา ระบชุ นดิ ขนาด วธิ กี ารตดิ ตง้ั ของสายไฟฟา แรงสงูระบชุ นิด พิกดั ของอปุ กรณกระแสเกนิ ระบุชนดิ พิกดั อุปกรณ แรงดันเกิน ระบุพกิ ัด ชนดิ และการตดิ ตง้ั หมอ แปลงรูปที่ 3.3 แสดงแผนภาพเสนเดี่ยวของสายไฟฟาแรงสูงแบบเดนิ สายอากาศ และหมอ แปลงไฟฟาสาํ นกั เทคโนโลยีความปลอดภยั กรมโรงงานอุตสาหกรรม 3-2