MANSUR YAVAŞ SÖYLEMLERİ VE GERÇEKLER

SUNUŞ Bilindiği üzere Sn. Mansur YAVAŞ’ın Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı görevine başlamasından bu yana yaklaşık dört yıllık bir süre geçmiştir. Gelinen süreçte Ankara Büyükşehir Belediye Meclis Denetim Komisyonu tarafından 2022 Denetim Raporu hazırlanarak Büyükşehir Belediye Meclisine sunulmuştur. 171 sayfadan oluşan Denetim Raporu toplamı 1324 sayfayı bulan 155 adet ekten (delilden) oluşmaktadır. Bu rapor Sn. Mansur YAVAŞ’ın görev yaptığı bu dört yıllık sürecin adeta bir panoramasını sunmakta, içeriğindeki tespitlerle bugüne kadar oluşturulan algıyı derinden sarsan dikkate değer onlarca tespit içermektedir. Denetim Raporunda önemli gördüğümüz bazı hususlar kimi yerlerde Sn. Mansur YAVAŞ’ın daha önce yapmış olduğu açıklamalarla da karşılaştırılmak suretiyle kısa notlar halinde sunulmuştur. Sizin de muhakkak istifa edeceğiniz düşüncesiyle bilgilerinize sunulur. Saygılarımla.

YAPILAN ALIMLARIN YÜZDE 54’Ü KAMU İHALE KANUNU KAPSAMI DIŞINDA NE DEMİŞTİ? NE OLDU? Sn. Mansur Yavaş, gerek televizyon programlarında Meclis Denetim Raporundaki tespite göre ise, Belediyenin gerekse Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi’ndeki 2022 yılında gerçekleştirdiği ihaleler veya doğrudan yaptığı açıklamalarında, İhalelerin canlı olarak yayınlandığını, sözleşmelerle yaptığı tüm mal ve hizmet alımları ile yapım böylece açıklık ve şeffaflığın sağlandığını, katılım işlerinin bedeline göre %49,21’lik kısmının 4734 sayılı Kamu artmasıyla teklif fiyatlarında büyük oranda kırım İhale Kanunu kapsamında yapılmıştır. %50,79 oranındaki sağlandığını ve tasarruf edildiğini belirtilmektedir. kısmı ise 4734 sayılı Kanun kapsamı dışında gerçekleştirilmiştir. Ayrıca 3. yıl Faaliyet Raporunda eski dönemde açık ihale oranının %55’iken mevcutta %68,44 olduğu bilgisine yer Üstelik 4734 sayılı Kanuna göre yapılan harcamaların verilmektedir. içerisinde 21/b pazarlık usulü ve 3/g istisnasıyla yapılan alımlar da bulunmaktadır. Dolayısıyla gerçek bir ihaleyle yapılan alımların oranı %49,21’in daha da altındadır. Ayrıca EGO’nun tüm alımlarının %79,21’i, ASKİ’nin tüm alımlarının 38,26’sı 4734 sayılı Kanun dışında gerçekleştirilmiştir. ASKİ ve EGO dahil edildiğinde Bağlı kuruluşlarla beraber Belediyenin tüm alımlarının %54’ünün 4734 sayılı Kanun dışında yapıldığı sonucu ortaya çıkmaktadır. Buna göre tüm alımların yarısından fazlası açık ihale koşulları oluşmadan, şeffaflık, rekabetin sağlanması, kamu kaynaklarının verimli kullanılması gibi ilkeler dikkate alınmadan yapılmaktadır. Diğer yandan canlı olarak yayınlanan ihaleler 4734 sayılı Kanuna göre yapılan ihalelerdir. Alımların yarısından fazlasına isabet eden 4734 sayılı Kanun dışındaki alımlar ise zaten ihale olarak görülmediğinden yayınlanmamaktadır. 3. yıl Faaliyet Raporunda ihalelerin %68,44’ünün açık ihale usulüyle yapıldığı belirtilmekte ise de bu oran da yalnızca 4734 sayılı Kanuna göre yapılan ihaleler içindeki açık ihale payını göstermektedir. Bu oran bütüne teşmil edildiğinde Belediyenin tüm alımlarının yalnızca %31’inin açık ihale yoluyla yapıldığı sonucuna ulaşılmaktadır. Açıklamalar karşısında, Belediyenin mevcuttaki açık ihale oranının %68,44 olduğu beyanını yanıltıcı nitelikte olduğu anlaşılmaktadır.

10 MİLYAR TL’Yİ AŞKIN HARCAMAYI DENETİMDEN KAÇIRMIŞLAR Denetim Raporunda ABB, ASKİ, EGO ve iştirak şirketlerinin 2022 yılında ihalesi veya sözleşmesi yapılan mal ve hizmet alımlarının toplam sözleşme bedeli yaklaşık 24 milyar lira olarak tespit edilmiştir. Bu alımların 10 milyar 694 milyon liralık kısmı 375 sayılı KHK ve 6306 sayılı Kanun kapsamında belediye iştiraki şirketlerden gerçeklemiştir. Böylece bu tutar Belediye tarafından iştirak şirketlerine aktarılmış ve bu şirketler tarafından kullanılmıştır. Şirketler ise kendilerine verilen işleri bu bütçeyi kullanarak yerine getirmektedir. Ancak Meclis Denetim Kuruluna, iştirak şirketlerinin harcamalarına ilişkin bilgi ve belgeler sunulmamış, bu harcamaların denetiminin yapılması engellenmiştir. Netice olarak, belediyenin 2022 yılında yaptığı 24 milyar liranın harcamanın 10 milyar lirası şirketler üzerinden gerçekleşmiştir. Buna karşın Denetin Kurulunun belediyenin harcamalarının neredeyse yarısını yapan şirketlerin hesaplarının incelenmesi engellenmiştir. Daha açık ifadesiyle 10 milyar 694 milyon liralık harcama denetim dışı bıraktırılmıştır. BELEDİYE ŞİRKETLERİNDEN YAPILAN DOĞRUDAN ALIMLAR 7,5 MİLYAR TL’Yİ AŞMIŞ Denetim Raporunda 375 sayılı KHK Ek Madde 20 kapsamında iştirak şirketlerinden yapılan doğrudan personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarının toplam bedeli 5,5 milyarı aşıyor. Bu tutara ASKİ ve EGO’nu alımları eklendiğinde toplam tutar 7,5 milyar lira. Rapora göre 375 sayılı KHK kapsamındaki bu alımların personel çalıştırılmasına dayalı hizmetler ile sınırlı olması gerekiyor. Ancak Belediye tarafından bu kapsamda ihalesiz olarak personel çalıştırılması ile ilgisi bulunmayan araç kiralama, çağrı merkezi, evsel atık transferi hizmet alımları, mal alımı ve yapım işlerinin alımının yapıldığı vurgulanıyor. Bu şekilde personel çalıştırılmasıyla ilgisi bulunmayan alımların toplam bedeli 2 milyar 337 milyon 695 bin liradır. Söz konusu tutar tamamen ihalesiz olarak harcanmıştır. Ayrıca iştirak şirketleri tarafından bu işlerin bizzat yerine getirilmesi gerekirken alt yüklenicilere devredildiği, bu durumun sözleşmelere ve mevzuata aykırı olduğu vurgulanıyor.

MANSUR YAVAŞ’A GÖRE “ADRESE TESLİM YÖNTEMLİ” PAZARLIK USULÜ ALIMLAR 4734 sayılı Kanuna tabi idarelerin yapacağı alımlarda temel ihale usulleri açık ihale usulü ile belli istekliler arasında ihale usulüdür. Pazarlık usulü ise istisnai yol olup yalnızca zorunlu ve acil hallerde kullanılması gereken bir ihale usulüdür. Ayrıca Mansur Yavaş’ın bizzat kendisi “pazarlık usulu ihale” yöntemini, “adrese teslim ihale” olarak tanımlamıştır. Denetim Raporunda 2019’dan bu yana ABB, ASKİ, EGO ve iştirak şirketleri tarafından toplam bedeli 2 milyar 300 bin lira olan onlarca ihalenin koşulları oluşmadığı halde usulsüz olarak Mansur Yavaş’ın deyimiyle “adrese teslim yöntem olan” pazarlık usulüyle yapıldığı tespit edilmiştir. 1997 ADET 2,5 MİLYAR LİRAYI AŞAN İSTİSNA ALIMLARI 4734 sayılı Kanuna göre belediye iştirak şirketlerinin mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin bu Kanuna göre ve açık ihale usulüyle yapılması gerekmektedir. Mansur Yavaş, kendi yönetimlerinde istisna yönteme başvurulmayacağını katıldığı televizyon programları ve Meclis toplantılarında onlarca kez dile getirmiş olmasına karşın Meclis Denetim Komisyonu raporunda bu durumun aksi yönde hareket edildiği görülmektedir. Meclis Denetim Raporunda, Belediye iştirak şirketlerinin 2019’dan bu yana hiçbir ihale yapmaksızın toplam bedeli 2,5 milyar lirayı aşan 1997 adet istisna alımı yaptığı tespit edilmiştir.

MANSUR YAVAŞ’IN “EKSİLTTİK” DEDİĞİ KİRALIK ARAÇ SAYILARI İKİYE KATLANMIŞ NE DEMİŞTİ? NE OLDU? Ankara Büyükşehir Belediyesinin web sitesinde 21/11/2019 Meclis Denetim Raporunda 2022 yıl sonu itibariyle tarihinde Belediyede bulunan hizmet araçlarının listesine Belediye bünyesindeki kiralık araç sayısı iştirak şirketlerin plakalarıyla birlikte yer verilmiştir. Bu listeye göre ait araçlar hariç 2.374 olarak tespit edilmiştir. Belediyenin uhdesinde bulunan kiralık araç sayısı 1.171’dir. İştirak şirketleri hariç araç sayısı ise 912’dir. Buna göre 2019 yılında 912 olan araç sayısı 2022 sonunda 2.374’e ulaşmıştır. Aynı duyuruda vatandaşların web sitesi üzerinden araçları plaka plaka takip edebilecekleri ifade edilmiştir. Dolayısıyla kiralık araçlar bakımından tasarrufa yönelik vaatlerin yerine getirilmediği, tersine araç sayısının iki Ayrıca Mansur YAVAŞ 23/09/2019 tarihinde katıldığı İsmail katına çıktığı görülmüştür. Küçükkaya ile Çalar Saat yayınında ve 01/10/2019 tarihinde katıldığı Teke Tek Özel yayınında kiralık araç sayısını Ayrıca hangi makam aracını kimin kullandığının 1953’den 1.252’ye indirdiklerini ve bu sayıyı daha da internetten yayınlanacağı da belirtilmesine rağmen düşürerek tasarruf miktarını artıracaklarını belirtmiştir.1 bugüne kadar böyle bir uygulama yapılmamıştır. Mansur YAVAŞ tarafından yine aynı yayınlarda “Hangi 2019 yılından sonra ise kiralık araç sayıları hiç makam aracını kimin kullandığını plakalarıyla birlikte yayınlanmamıştır. internetten yayınlayacağız.” ifadesini kullanmıştır. KİRALIK ARAÇLAR İÇİN YAPILAN MEVZUATA AYKIRI ÖDEMELER Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullerin 6. maddesinde aylık araç kiralama bedelinin, aracın kasko değerinin %2’sini aşamayacağı yolunda düzenleme bulunmaktadır. Meclis Denetim Raporunda ABB, ASKİ ve EGO bünyesindeki kiralık araçlar için mevzuattaki bu sınıra uyulmayarak yalnızca 2022 yılında yaklaşık 84 milyon lira fazla ödeme yapılarak kurum zararına neden olunduğu tespit ediliyor. 1 https://t24.com.tr/haber/mansur-yavas-tan-makam-araci-karari-isimleri-internette-yayimlayacagiz,840553

YABANCI MENŞELİ LÜKS ARAÇLAR MANSUR YAVAŞ’I YALANLIYOR! NE DEMİŞTİ? NE OLDU? Mansur YAVAŞ tarafından yayınlanan tasarruf genelgesi Meclis Denetim Raporunda mevzuatta açıkça yasaklanmış doğrultusunda Belediye bünyesinde bulunan lüks binek olmasına rağmen Belediye bünyesinde Mercedes Benz araçların satılacağı böylece 2 milyondan fazla gelir elde Marka S 500, Audı A6 Limousine, Skoda Super B ve edilmesinin beklendiği yönünde açıklamalar birden fazla Wolkswagen Passat gibi toplam 16 adet yabancı defa yapılmıştır. 2 menşeli araç bulunduğu tespitine yer veriliyor. EGO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ - KİRALIK ARAÇ NE DEMİŞTİ? NE OLDU? Ankara Büyükşehir Belediyesinin web sitesinde yer alan Meclis Denetim Raporunda belirtildiği üzere EGO Genel 23/05/2019 tarihli haberde tasarruf tedbirleri kapsamında Müdürlüğü tarafından 25/04/2022 tarihinde EGO Genel Müdürlüğündeki kiralık araç sayısının 75’den gerçekleştirilen ihaleyle 90 adet araç kiralanmıştır. 49’a indirildiği ve yılda 700 bin lira tasarruf sağlanmasının planladığı belirtilmektedir. Buna göre EGO Genel Müdürlüğünü elindeki kiralık araç sayısının Mansur YAVAŞ’ın göreve başladığı tarihte 75’ken hali hazır durumda 90’a çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla 23/05/2019 tarihinde yapılan açıklamanın gerçekliğinin olmadığı anlaşılmaktadır. 2 https://onedio.com/haber/mansur-yavas-tan-israf-genelgesi-gecmis-donemde-alinan-luks-araclar-satisa- cikariliyor-942930

PERSONEL SAYILARI: ÇALIŞAN PERSONELİN 3’TE 1’İNİ MANSUR YAVAŞ İŞE ALMIŞ! NE DEMİŞTİ? NE OLDU? Ankara Büyükşehir Belediyesi 3. yıl Faaliyet Raporuna göre Meclis Denetim Raporuna göre 2022 yılı sonu itibariyle Mansur YAVAŞ’ın göreve geldiği Nisan 2019 itibariyle Belediye bünyesinde 24.801, ASKİ bünyesinde 5.333 ve EGO Belediye bünyesinde iştirak şirketleri dahil 29.446 personel bünyesinde 6.187 olmak üzere toplam 36.321 personel bulunduğu belirtilmektedir. bulunmaktadır. Belko, Halkekmek, Beltema, Seğmenler Su şirketlerinde çalışan 762 personel dahil edildiğinde sayı 2021 sonuna kadar farklı nedenlerle işten ayrılan personel 37.083’e yükselmektedir. sayısı ise 3.546’dır. Buna göre personel sayısında 2019’dan bu yana 7.637 artış gerçekleşmiştir. Ayrıca işten ayrılan 3.546 kişinin yerine yeni personel alınmıştır. Böylece Mansur YAVAŞ döneminde 11.183 yeni personel alındığı anlaşılmaktadır. Bu da tüm personel sayısının yaklaşık yüzde 30’una isabet etmektedir. Dolayısıyla Belediyede çalışan mevcut personelin yaklaşık üçte birinin 4 yıllık Mansur YAVAŞ döneminde işe alındığı görülmektedir. MANSUR YAVAŞ ENGELLİYE BAKIŞI! %3 OLMASI GEREKEN ENGELLİ PERSONEL SAYISI YÜZDE 1’İ BİLE BULMUYOR İş Kanunu hükümlerine göre, tüm personelin en az yüze 3’ü oranında engelli personel çalıştırılması zorunludur. Denetim Komisyonu Raporunda, 375 sayılı KHK kapsamında ABB bünyesinde çalışan 20.681 kişiden 158’inin engelli, ASKİ bünyesinde çalışan 5606 kişiden 128’inin engelli, EGO çalışan 5606 kişiden 128’inin engelli personel olduğu bilgisine yer veriliyor. Buna göre ABB bünyesinde çalıştırılan engelli personel sayısı yüzde 1 oranına dahi ulaşmamaktadır.

MANSUR YAVAŞ’IN ŞİRKETİ, “MELİH GÖKÇEK’İN ŞİRKETİNİN” TAŞERONU MU OLDU? Denetim Raporunda muhtelif ilçelerde asfalt kaplama yapım işinin kamuoyunda Melih GÖKÇEK’in şirketi olarak lanse edilen, Mansur Yavaş’ın da bu yönde beyanlarının bulunduğu Söğüt A.Ş.’ye verildiği, Söğüt A.Ş.’nin ise bir belediye şirketi olan Portaş A.Ş.yi taşeron olarak çalıştırdığı, Portaş A.Ş.’nin de aynı işi ihaleyle üçüncü firmalara yaptırıldığı tespit ediliyor. 2 YILDA BİTİRİLECEK DEDİĞİ YENİ MAMAK KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJESİNDE 2 YILI AŞKIN SÜREDE YÜZDE 10 SEVİYESİNE BİLE GELİNEMEMİŞ NE DEMİŞTİ? NE OLDU? Mansur YAVAŞ tarafından 25/05/2021 tarihinde Yeni Meclis Denetim Raporuna göre Mart 2023 itibariyle Yeni Mamak Kentsel Dönüşüm Projesine ilişkin olarak Mamak Kentsel Dönüşüm Projesinin gerçekleşme oranı “...inşallah 2 yılda yapıp teslim edeceğiz...” açıklaması %10’u dahi bulmamıştır. yapılmıştır. Yani iki yılda bitirerek hak sahiplerine teslim edilmesi gereken konutların geldiği aşama neredeyse temel seviyesini dahi aşmamıştır. Denetim Raporunda bu gecikme sonucunda katlanılacak maliyet artışının en az 1,5 milyar lira civarında olacağı tespit ediliyor. Üstelik proje kapsamında yapılan ihalelere ilişkin olarak, işin suni olarak kısımlara ayrılması, usulsüz ve ihalesi olarak Portaş A.Ş.’ye verilmesi, pazarlık usulüyle işin yetersiz firmalara verilmesi gibi pek çok tespite yer verilmiştir. Netice olarak; Yeni Mamak Kentsel Dönüşüm Projesinin iki yılda tamamlanacağına ilişkin beyan ve taahhüdün yerine getirilemediği, işin ancak %10’unun tamamlanabildiği anlaşılmaktadır.

MERAL AKŞENER’İN “ETİK BULMADIĞI” İYİ PARTİLİ VEKİLE VERİLEN İSTASYON CADDESİ İHALESİNDE 12 MİLYON TL FAZLA ÖDEME YAPILMIŞ! NE DEMİŞTİ? NE OLDU? İstasyon Caddesi Köprü yapım işi daha önce Gazeteci Barış Denetim Raporunda yer alan tespitlere göre işin sözleşme YARKADAŞ'ın yaptığı “İYİ Partili vekil Ankara Büyükşehir bedeli 106.415.000,00-TL iken yükleniciye fiyat farkı hariç Belediyesin'den 107 milyonluk ihale aldı.” açıklamasıyla sözleşme fiyatlarına göre ödenen tutar 119.303.840,78- gündeme gelmiş ve imalat aşamasında demir yerine beton TL’dir. Buna göre nihai durumda yükleniciden 9 milyon lira kullanılarak ihaleyi kazanan firmaya haksız kazanç kesilmek bir yana toplamda yükleniciye 12 milyon 800 bin sağlandığı ileri sürülmüştür. Sn Meral AKŞENER de bu lira fazla ödeme yapılmıştır. ihaleyi etik bulmadığını beyan etmiştir. Konuya ilişkin olarak Ankara Büyükşehir Belediyesinin web Ayrıca Raporda sözleşme bedeli 106.415.000,00-TL olan işte sitesinde 09/09/2022 tarihinde yapılan basın 76.811.658,70-TL iş azalışı, 100.902.846,98-TL iş artışı açıklamasında iddialar yalanlanırken, demir yerine betonla yapılarak adeta işin yapım aşamasında neredeyse tamamen yapılan imalat nedeniyle maliyetin düşmesi sonucunda değiştiği, ihale edilen iş ile yapılan iş birbirinden farklı olduğu oluşan 9.020.839,00-TL’nin yükleniciden kesildiği belirtiliyor. belirtilmiştir. Meclis Denetim komisyonunun belgelere dayalı tespitine göre; Belediyenin web sitesinde yapılan açıklamanın doğru olmadığı anlaşılıyor. Raporda tespit edilen diğer bir önemli husus ise yüklenicinin iş deneyim belgesinin gerçeğe aykırı olduğu şeklinde.

188 MİLYONA MALETTİK DEDİĞİ YEŞİL ALANLARIN BAKIM VE ONARIMI İŞİNE 2 MİLYAR 520 MİLYON LİRA HARCAMIŞ! NE DEMİŞTİ? NE OLDU? Mansur YAVAŞ tarafından 24/05/2019 tarihinde yapılan Mansur YAVAŞ’ın göreve başlamasının hemen ardından açıklamada yeşil alanlar, parklar, refüjler, yan bantlar, yapılan 30/04/2019 tarihli Sözleşmeyle “Yeşil alanlar, mezarlıklar… bakım-onarım ve tadilat hizmet alım işi parklar, refüjler, yan bantlar, mezarlıklar, piknik alanları, kastedilerek “Ankara'da geçen senelerde 1 milyar TL'ye barajları, gölleri, rekreasyon alanları ve tesislerin… bakım- verilen ihaleyi, bu yıl canlı yayınladık ve 188 milyon TL'ye onarım ve tadilat hizmet alım işi” 02/05/2019 – 31/12/2020 mal ettik” ifadeleri kullanılmıştır.3 tarihlerinde arasında 456.148.572,07-TL bedelle Anfa Altınpark İşl. Ltd. Şti.’ye yaptırılmıştır. Aynı iş yine Anfa Altınpark İşl. Ltd. Şti.’ye 01/04/2021 – 31/03/2022 arası için 739.297.526,56-TL tutarla, 01/04/2022 – 31/03/2023 arası için 1.324.646.596,91-TL’ye yaptırılmıştır. Buna göre Mansur YAVAŞ döneminde söz konusu iş için 2 milyar 520 milyon lira ödenmiştir. Görüldüğü üzere Mansur YAVAŞ’ın “aynı işi 188 milyon TL’ye mal ettik” beyanı doğru değildir. 3 https://www.odatv4.com/siyaset/mansur-yavas-1-milyarlik-israfi-acikladi-24051945-161877

KILAVUZ AİLESİNİN 11 ŞİRKETİNE 3 MİLYAR TL’LİK İHALE KIYAĞI Denetim Raporunda birbiriyle ilişkili olduğu ve aynı aile tarafından yönetildiği tespit edilen 11 şirketten tamamı istisna ve pazarlık yoluyla yani ihale yapılmadan 1,5 milyar liralık alım yapıldığı belirtiliyor. Raporda tüm bu şirketlerin ortaklık yapıları, yöneticileri, merkez adresleri gibi yönlerden birbirleriyle ilişkili oldukları Ticaret Sicil Gazetelerindeki kayıtlara dayanılarak ortaya konuluyor. Ayrıca Raporun farklı kısımlarında, söz konusu şirketler arasında yer alan Proyap İnşaat A.Ş. ve İnterkon Mühendislik Müşavirlik A.Ş.’nin Belediyenin farklı birimlerinde yapılan açık ihalelerde geçersiz iş deneyim belgeleri kullandıkları, bu rağmen ihalelere katılımlarının sağlandığı tespitlerine yer veriliyor. Adı geçen şirketlere bu şekilde verilen ihalelerin bedeli ise yine yaklaşık 1,5 milyar lira. Böylece birbiriyle ilişkili oldukları ve tek elden yönetildikleri anlaşılan şirketlerden usulsüz olarak yapılan alımların tutarı 3 milyar liraya ulaşıyor. ANKAPARK’IN DENETİM GÖREVİNİ BİLE YERİNE GETİRMEMİŞ! Bilindiği üzere yaşanan yargı süreci sonunda Ankapark 18/07/2022 tarihinde ABB tarafından tekrar devralınmıştır. Denetim Raporunda ABB’nin kiracı şirketle olan Sözleşmeden kaynaklanan denetim yetkisini kullanmadığı tespitine yer veriliyor. Ayrıca Ankapark’ın devralındığı günde bu güne kontrol ve sayım dışında hiçbir çalışma yapılmadığı, parkın atıl vaziyette bekletildiği belirtiliyor.

1500’Ü AŞKIN BANKAMATİK PERSONELİ Denetim Raporunda verilen bilgilere göre, Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı tarafından Anfa Ankara Ltd. Şti.’den 375 sayılı KHK kapsamında personel temin edilmiştir. 01/04/2021 tarihli Sözleşmede personel sayısı 600, aynı işin devamına ilişkin 31/03/2022 tarihli Sözleşmede personel sayısı 2.000 olarak belirlenmiştir. Ancak işe ilişkin SGK tahakkuk fişine göre 2022/3 dönemindeki çalışan sayısı 3.529, 2022/10 dönemindeki çalışan sayısı 3.696’dır. Bu çalışanların puantaj kayıtları da bulunmamaktadır. Buna göre 2022 yılı sonu itibariyle sözleşmede yer almadığı halde maaş alan kayıt dışı 1.500’ü aşan çalışan bulunmaktadır. “YETERSİZ” FİRMALARA VERİLEN USULSÜZ İHALELER Denetim Raporunda; süresi geçen iş deneyim belgelerinin kabul edilmesi, geçersiz iş deneyim belgelerinin geçerli kabul edilmesi, tutar olarak yetersiz belgelerin yeterli kabul edilmesi gibi yöntemlerle esasen ihale dışı bırakılması gereken firmaların ihalelere katılımlarının sağlandığı ve bu firmalarla sözleşmeler imzalandığı tespit edilmiştir. Bu şekilde usulsüz olarak sonuçlandırılan ihalelerin toplam bedeli ise 6 milyar 258 milyon 325 bin liradır. Ayrıca bu tutar içerisinde şartları oluşmadığı halde yapılan pazarlık usulü ihaleler, istisna yoluyla yapılan alımlar ve yine mevzuata aykırı olarak uygulana 375 sayılı KHK ve 6306 sayılı Kanun uyarınca yapılan alımlar bulunmamaktadır.

MUHASEBE HİLELERİ Denetim Raporundaki tespitlere göre 2022 yılında kiralanan araçların toplam sözleşme bedeli 509.246.384,00-TL olarak tespit ediliyor. Buna karşın mali tablolara göre araç kiralama gideri 4.069.110,94-TL’dir. Belediyenin mali tablolarına göre 2022 yılı araç kiralama gideri 0,00-TL’dir. Yani araç kiralama gideri bulunmamaktadır. Buna karşın mevcut sözleşme ve faturalar göre 2022 yılındaki iş makinesi kiralama gideri yaklaşık 120 milyon liradır. Yine mali tablolarda 2022 yılında temizlik hizmeti alım gideri ve özel güvenlik hizmet alım gideri bulunmamaktadır. Ancak Belediyenin temizlik ve özel güvenlik harcamasının bulunmadığın düşünmek mümkün değildir. Nitekim bu hizmetlerin 375 sayılı KHK kapsamında alındığı bilinmektedir. Ayrıca Belediye bünyesinde 375 sayılı KHK’nın Ek 20. maddesi kapsamında çalıştırılan 20.681 personel bulunmaktadır. Bu personele ilişkin giderlerde kayıtlarda personel gideri olarak gösterilmemektedir. Böylece mali tablolarda gerçek personel gider gizlenmektedir. Dolayısıyla muhasebe kayıtlarının bu kalemler altındaki harcamaları gizlemek amacıyla bu şekilde tutulduğu anlaşılmaktadır.

ARAÇ BEDELİ KADAR KİRA ÖDEMİŞLER Belka A.Ş. tarafından 03/09/2020 tarihinde istisna yoluyla 120 adet tuz serici ve 110 adet ön kar bıçağını KDV hariç 12.993.120,00-TL bedelle satın almıştır. Bu kez Belka A.Ş. tarafından aynı kar bıçakları ve tuz sericiler doğrudan hizmet alımı kapsamında 2020 - 2021 döneminde 4 ay süreyle kullanılmak üzere ABB’ye kiralanmıştır. Birim fiyat cetveline göre 4 ay süreli kira için ABB tarafından Belka A.Ş.’ye 120 tuz serici ve 110 ön kar bıçağı için ödenen tutar 11.160.000-TL’dir. Aynı araçlar 2022 yılında da yine 4 ay süreyle kullanılmak ABB’ye doğrudan hizmet alımı yoluyla kiralanmıştır. Bu kez 120 tuz serici ve 110 ön kar bıçağı için Belka A.Ş.’ye ödenen tutar 13.502.985,88-TL’dir. 2023 yılında da aynı araçlar Belka A.Ş.’den kiralanmış olmakla birlikte fiyatı bilinmemektedir. Buna göre Belka A.Ş. 12 milyon 993 bin liraya satın aldığı araçları aynı yıl yalnıza dört ay süreyle kullanılmak üzere neredeyse satın alma bedeline ulaşan bir tutarda (11 milyon 160 bin lira) ABB’ye kiralamış, yani aracı tümüyle amorti etmiş, takip eden yılda aynı araçları ikinci kez satın alacak bir bedelle (13 milyon 502 bin lira) yine ABB’ye kiralamıştır. Aynı durumun 2023 yılı için de geçerli olduğu değerlendirilmektedir. Buna göre, bir iştirak şirketi olan Belka A.Ş. aynı araçları her yıl bir kez daha satın alabilecek bedellerle ABB’ye kiralamaktadır. ABB bu araçları Belka A.Ş.’den kiralamak yerine kendi satın almış olsaydı yalnızca 2021 ve 2022 yılları için 11.669.865,88-TL daha az maliyete katlanmış olacaktır. Tersinden ifadeyle ABB tarafından Bekla A.Ş.’ye yalnızca bu iki yılda söz konusu araçlar örtülü olarak 11.669.865,88-TL transfer etmiştir. Üstelik bu ödeme her yıl aynı şekilde devam etmekte, ABB’nin zararı katlanarak artmaktadır. Bu kazancın borca batık olan Belka A.Ş. tarafından nasıl kullanıldığı ise muammadır.

BELEDİYE İŞTİRAK ŞİRKETLERİNİN ZARAR ETTİRİLMESİ; BU ŞİRKETLERE “AKTARILAN” YAKLAŞIK 10 MİLYAR LİRA NEREDE? Başta Belka, Belpa ve Anfa olmak üzere belediye şirketleri genel olarak zarar etmekte ya da neredeyse sıfıra yakın kâr elde etmektedir. Bununla birlikte bu şirketler temelde Belediyenin işlerinin yapmaktadırlar ve bu işlerin bedelini hakediş ödemleriyle düzenli olarak almaktadırlar. Belediye şirketleri yalnızca 2022 yılında ABB, ASKİ ve EGO’dan doğrudan gördürme yöntemiyle yaklaşık 7,5 milyar TL tutarlı iş almıştır. Bu işlerin personele ilişkin kısmının yüzde 7’sini yüklenici kârı, mal alımları ve yapım işlerinde ise yüzde 25’ini yüklenici kârı oluşturmaktadır. Ayrıca Belediyenin 2019’dan 2022 sonuna kadar 4734 sayılı Kanun kapsamında iştirak şirketlerine ihale ettiği işlerin toplam tutarı 1 milyar 362 milyon liradır. Yine bu işler yüklenici kârını da ihtiva etmektedir. 6306 sayılı Kanun kapsamında ihalesiz olarak iştirak şirketlerinden Portaş A.Ş.’ye verilen iş bedeli 3 milyar 191 milyon liradır. Öte yandan şirketler bu işleri bizzat görmek yerine alt işverenlere aktarmakta, bu suretle elde ettikleri fiili kazanç yasal sınırları da aşabilmektedir. İştiraki şirketlerinin genel olarak Belediyeden doğrudan ya da ihale yoluyla aldıkları işler dışında başka faaliyetleri bulunmamaktadır. Belediyeden aldıkları işlerin bedelini ise tüm vergi, prim ve yüklenici kârıyla birlikte tahsil etmektedirler. Bunun dışında ise genel yönetim giderlerinden başka temel giderleri yoktur. Dolayısıyla belediye şirketlerinin zarar etmesi ya da kâr etmemesi ticari hayatın doğasına uygun değildir. Buna karşın şirketler kâr etmemektedir. O zaman sormak gerekir; Belediye şirketlerinin kasasında kalması gereken milyonlarca lira nerede? Daha da ötesi Anfa A.Ş.’nin 08/04/2022 tarihi itibariyle 194.716.121,21-TL, Belka A.Ş.’nin yalnızca bir işyerinde 13/01/2032 tarihi itibariyle 177.557.156,92-TL, Belpa A.Ş.’nin yalnızca bir işyerinde 21/12/2022 tarihi itibariyle 49.712.159,30-TL prim borcu bulunmaktadır. Ayrıca Anfa A.Ş.’nin 05/01/2023 tarihi itibariyle 221.458.308,96-TL, Belka A.Ş.’nin 12/12/2022 tarihi itibariyle 216.609.580,16-TL, Belpa A.Ş.’nin 16/01/2023 tarihi itibariyle 44.416.816,75-TL vergi borcu bulunmaktadır. Bu şirketler hakediş ödemelerinde kendileri bakımından doğan vergi ve primlerin tamamını Belediyeden tahsil etmektedir. Buna karşın Belediyeden tahsil ettiği tutarı vergi dairesine ve SGK’ya ödemeyerek kasasında tutmakta ve artan faiz yükü altına girilmektedir.

İŞ MAKİNESİ VE KAMYON KİRALAMA BEDELLERİ DUDAK UÇUKLATIYOR! Belka A.Ş. tarafından Belediyeye kiralanan iş makinesi ve kiralara fahiş miktarda kira ödendiği tespit edilmiştir. Örneğin ASKİ tarafından Belka A.Ş.’ye 15 adet 2005 – 2006 model Man marka TGA 33.360 tip kodlu kamyonun her biri için yıllık 300’er bin lira kira ödenmektedir. Bu kamyonların kasko değerleri 666 bin liradır. Buna göre bu araçların bedelinin neredeyse yarısı kadar kira ödenmektedir. 2006 model Man marka TGA 33.360 tip kodlu kamyonun her biri için yıllık 450 bin lira kira ödenmektedir. Bu araçların kasko değeri ise 728 bin liradır. Yani yıllık kira bedeli aracın değerinin yarısından fazladır. Yine Fen İşleri Dairesi Başkanlığı tarafından Belka A.Ş.’den kasko değeri 674 bin lira olan Ford Transit için yıllık 400 bin lira kira ödenmektedir. Kasko değeri 1 milyon 444 bin lira olan Man marka TGA 33.360 tip kodlu kamyon için aylık yıllık 906 bin lira kira bedeli ödenmektedir. Belediye bünyesinde aynı durumda onlarca hatta yüzlerce araç bulunmaktadır. Görüldüğü üzere bu araçların her biri için kiralanan aracı yalnızca iki yılda satın alabilecek tutarda kira ödenmektedir. Üstelik bu araçlar bir belediye şirketlerine ait olmakla dolaylı yoldan belediye mülkiyetinde kabul edilebilecek araçlardır. MANSUR YAVAŞ’IN DEPREM HASSASİYETİ: 300 BİN LİRAYA MALOLACAK DEPREM ÇALIŞTAYI TASARRUF BAHANESİYLE İPTAL EDİLMİŞ! 12-13 Ekim tarihlerinde gerçekleştirilmesi planlanan ve maliyeti 289 bin lira olan Deprem Güvenliği, Afet Yönetim Sistemi ve Depreme Karşı Alınacak Önlemler Çalıştayı tasarruf tedbirleri kapsamında iptali edilmiştir. Tek bir iş makinasının kiralanması için yıllık 1 milyon kira ödeyen, Tan Taşçı konserini 10 milyon bedelle gerçekleştiren Belediye Ankara’nın depreme hazırlanması için yegane çalışma olan ve maliyeti 289 bin lira olan Deprem Çalıştayını tasarruf bahanesiyle iptali etmiştir. Bu çalıştayın sudan bahanelerle iptali edilmiş olması, deprem bölgesine yardımda en önde ve organize olduğunu ileri sürenlerin Ankara’yı olası afetlere hazırlamadaki yaklaşımına güzel bir örnektir.