๓ ๒. สามารถทำแผลและใหก้ ารพยาบาลผูป้ ว่ ยที่มีบาดแผลได้ วตั ถปุ ระสงคเ์ ชิง ขอบเขตเนอื้ หา พฤตกิ รรม เมือ่ เรียนจบแลว้ บทนำ นักศึกษาสามารถ การทำแผลพยาบาลต้องตรวจสอบคำสั่งการรักษา และปร การพยาบาลได้ถูกต้องตามแผนการรักษา และจัดเตรียมอุปกรณ์ได เทคนิคปราศจากเชื้ออย่างเคร่งครัด เพื่อป้องกันเชื้อโรคจากภายนอกเข เชื้อโรคจากบาดแผลออกสู่ภายนอก การทำแผลเป็นปัจจัยหนึ่งที่ส่ง สิ่งที่ก่อให้เกิดการระคายเคือง และสิ่งที่ขัดขวางการหายของแผล ก สำหรบั ใส่แผลที่เหมาะกับบาดแผลแต่ละชนดิ จะลดการอกั เสบ และส่ง กรณศี กึ ษา ( สถานการณ์) ข้อมูลผปู้ ่วย ชายไทย อายุ ๕๐ ปี อาการสำคัญท่ีมาโรงพยาบาล ตน้ ขาขวาผดิ รูป ๓ ชั่วโมงกอ่ นมา รพ. ประวัติการเจบ็ ป่วยปัจจบุ ัน ๓ ชวั่ โมงก่อนมา รพ. ล้มเอง ไม่สลบ มตี ้นขาขวาบวม ผิดรูป กระดกเท ประวตั ิการเจบ็ ปว่ ยในอดีต ปฏเิ สธ สภาพเมื่อเริม่ ดแู ล ชายไทย รู้สึกตัวดี post-op ORIF with plate ขาขวา day ๒ มีแผล ไว้ ไม่มีdischarge ซึม และ on Radivac drain ๑ สาย work ดี ใน score = ๓ ๑. บอก ๑. ความหมายและแบง่ ชนดิ ของบาดแผล ความหมาย บาดแผล (wound)หมายถึง การที่เนื้อเยื่อของรา่ งกายได้รับ และความแตก ต่าง ๆ เป็นผลให้รา่ งกายมีปฏิกิริยาตอบสนองแตกต่างกนั ไป ซง่ึ บาดแผ ต่างของบาดแผล ๑.๑ แบ่งตามความสะอาดของแผล แตล่ ะชนิดได้
๓ ระเมินลักษณะบาดแผลก่อนทุกครั้ง เพื่อจะได้ให้ กจิ กรรมการสอน การวัดและ ด้ถูกต้องเหมาะสม การปฏิบัติทุกขั้นตอนต้องใช้ ภาคปฏบิ ตั ิ/ส่ือการสอน ประเมนิ ผล ข้าสู่บาดแผลผู้ป่วย และป้องกันการแพร่กระจาย งเสริมการหายของแผล เป็นการป้องกันแผลจาก - ทกั ทายนักศึกษา -นักศึกษา การทำแผลอย่างถูกหลักการ และเลือกใช้น้ำยา - ผูส้ อนให้ผู้เรยี นบอก ทกุ คนบอก งเสรมิ การหายของแผล ความคาดหวงั ในการเรยี น ความ คร้งั น้โี ดยใชค้ ำถาม เช่น คาดหวงั . ๑.หลังจากทด่ี ูสาธติ การ ของตนเอง ทำแผลแล้ว นกั ศกึ ษา และ ทา้ ได้ กระดกิ ปลายเท้าได้ ต้องการผลลัพธ์หรอื มี สอบถาม ความคาดหวังในการ เก่ียวกบั เรยี นรใู้ นวันน้อี ยา่ งไร กรณศี ึกษา ๒. นกั ศึกษาคดิ ว่าเราจะ ทำอย่างไรเพ่ือใหบ้ รรลุ ผลลัพธท์ ี่ต้องการ - ให้นกั ศกึ ษาดกู รณีศกึ ษา ลผ่าตัดเย็บด้วย staple ๒๐ stitches ปิด gauze เวรมี content ๓๐ cc ปวดแผลเล็กน้อย pain - ใหผ้ ้เู รียนอภิปราย - นักศึกษา บบาดเจ็บ อนั ตรายจากสภาวะต่าง ๆ หรอื สาเหตุ เก่ียวกับชนิดของบาดแผล ทกุ คน ผลสามารถแบ่งออกไดห้ ลายชนดิ ดงั นี้ ในกรณีศึกษา พร้อมทั้งให้ อภปิ ราย เหตผุ ลประกอบ แลกเปลี่ยน สอ่ื การสอน เก่ียวกบั
๔ วัตถปุ ระสงค์เชิง ขอบเขตเนือ้ หา พฤติกรรม ๑.๑.๑ แผลสะอาด (clean wound) หมายถึง แผลท แต่ได้รับการดูแลจนแผลสะอาดไม่มีการติดเชื้อ เนื้อเยื่อของแผลเป wound) หรือเป็นแผลที่เกิดจากการวางแผนล่วงหน้าเพื่อการตรวจรัก ผ่าตัด แผลเจาะหลัง แผลให้น้ำเกลือ ยกเว้นแผลผ่าตัดใน ระบบทาง และระบบทางเดินปัสสาวะ ๑.๑.๒ แผลกึ่งสะอาดกึ่งปนเปื้อน (clean-contam สะอาดแต่มักเป็นแผลผ่าตัดในระบบทางเดินหายใจ ระบบทางเดินอา ยงั ไม่เกดิ การติดเชอ้ื ๑.๑.๓ แผลปนเปื้อน (contaminated wound) เป็น เช่น แผลถลอก แผลไฟไหม้ แผลน้ำร้อนลวก แผลถูกรังสี แผลถูกกรด เชอ้ื ในระหว่างการผ่าตดั โดยแผลมีการอักเสบ คอื มอี าการ ปวด บวม ๑.๑.๔ แผลติดเชื้อหรือแผลสกปรก (infected wou เชอ้ื จนเกดิ การตดิ เชอื้ เกิดการอักเสบ มหี นอง ส่วนใหญ่เป็นแผลทเ่ี กิด ๑.๒ แบง่ ตามลักษณะการทำลายของผวิ หนัง ๑.๒.๑ แผลปิด (closed wound) หมายถึง บาดแผ เนื้อเยื่อที่อยู่ใต้ผิวหนังได้รับบาดเจ็บ มักเกิดจากของไม่มีคม แบ กระทบกระเทือน (concussion) แผลผ่าตัด (surgical incision) ๑.๒.๒ แผลเปิด (opened wound) หมายถึง แผลท กัน ไดแ้ ก่ แผลถลอก (abrasion wound) แผลฉีกขาด (laceration wound) แผลทะลุ (penetration wound) และแผลถูกยิง (gunshot wound) (avulsion wound) แผลถูกระเบิด (explosive wound) เปน็ บาดแ ๑.๓ ตามระยะเวลาทีเ่ กดิ แผล ๑.๓.๑ แผลสด หมายถึง แผลทเ่ี กดิ ขึ้นใหม่ ๆ
๔ กจิ กรรมการสอน การวดั และ ภาคปฏิบัติ/สื่อการสอน ประเมินผล ที่ไม่มีการติดเชื้อหรือเป็นแผลที่เคยปนเปื้อนเชื้อ -แฟม้ ประวัตผิ ู้ป่วย ชนดิ ของ ป็นสีชมพูอมแดงและ มักเป็นแผลปิด (closed -ผ้ปู ่วย บาดแผลได้ กษา มี การควบคุมภาวะปราศจากเชื้อ เช่น แผล งเดินหายใจ ระบบทางเดินอาหาร ระบบสืบพันธุ์ minated wound) ลักษณะของแผล คล้ายแผล าหาร ระบบสืบพันธุ์ ระบบทางเดินปัสสาวะ และ นแผลที่ไม่สะอาด ได้แก่ แผลที่เกิด จากอุบัติเหตุ ด-ด่าง ไฟฟ้าช็อต หรือแผลผ่าตัดที่มีการปนเปื้อน ม แดง รอ้ น แตย่ งั ไม่มกี ารติดเช้อื und/ dirty wound) เป็นแผลที่มี การปนเปื้อน ดจากอุบัติเหตุ ผลที่ผิวหนังหรือเยื่อบุไม่ฉีกขาดออกจากกัน แต่ บ่งเป็น แผลฟกช้ำ (contusion/ bruise) แผล ที่มีการฉีกขาดหรือท้าลายผิวหนังให้แยกออกจาก แผลตดั (incision wound/ cut wound) ) แผลที่มีเนื้อเยื่อขาดหรือหลุดออกจากร่างกาย แผลท่ีถกู สะเก็ดระเบดิ
๕ วัตถปุ ระสงคเ์ ชงิ ขอบเขตเน้ือหา พฤติกรรม ๑.๓.๒ แผลเกา่ หมายถึง แผลท่ีอยู่ในระยะการหายขอ ๑.๓.๓ แผลเรื้อรัง หมายถึง แผลที่มีการติดเชื้อ มีก (sloughing or shedding) ซึ่งเรียกว่า เนื้อตาย (necrotic tissue) แล (purulent exudates) เช่น แผลกดทับ เป็นแผลที่เกิดจากผิวหนังถูก เพียงพอ ท้าให้เนื้อเยื่อบริเวณนั้นตาย สำหรับแผลที่เกิดจากการฉายร รังสีจะมีสีผิวเข้มขึ้น การท้างานของเซลล์หนังกำพร้าถูกยับยั้งท้าให้ไม จะบอบบางท้าให้เกิดแผลได้ง่าย และแผลเนื้อเน่า (gangrene) เป็นแ เลีย้ งไม่เพยี งพอ ๒.บอกหลกั การ ๒. หลกั การทำแผล ดูแลผปู้ ่วยทีม่ ี ๑. ต้องล้างแผลให้สะอาดโดยใช้เครื่องมือ และสารที่ปราศจ บาดแผลและ หลกั แผล เพือ่ ลดปริมาณเช้อื โรคบนบาดแผล และป้องกนั การแพร่กระจายข การทำแผลได้ ๒. กรณีที่มีแผลหลายแห่ง ให้ทำแผลที่สะอาดกว่าก่อนจ ใหก้ ับผปู้ ว่ ยท่มี แี ผลสะอาดกอ่ นผูป้ ่วยทม่ี แี ผลสกปรกหรอื แผลตดิ เชื้อ ๓. กำจัดเนื้อตายหรือสิ่งแปลกปลอมออกจากแผลให้มาก หรือใช้สารที่ช่วยท้าให้เนื้อตายเปื่อยยุ่ยและขูดออกได้ง่าย ทั้งนี้ต้องกร กระบวนการหายของแผลซ่งึ จะสง่ ผลใหแ้ ผลหายช้า และผ้ปู ว่ ยเจบ็ แผล ๔. แผลที่มีของเหลวตกค้าง เช่น เลือด หนอง เป็นต้น ต ออกมาได้สะดวก ซ่งึ แพทย์อาจท้าโดยการใสท่ อ่ ระบาย ๕. ในขณะทำแผลให้ระมดั ระวงั อยา่ ใหแ้ ผลกระทบกระเทอื น ๖. ก่อนปิดแผลถ้ามีเลือดออกต้องห้ามเลือดก่อน มิฉะนั้นเลือ และอาจมเี ลอื ดออกอีกได้ นอกจากนย้ี งั อาจท้าใหแ้ ผลเกดิ การตดิ เชอื้
๕ กิจกรรมการสอน การวัดและ ภาคปฏบิ ตั ิ/สือ่ การสอน ประเมินผล องแผล การท้าลายเนื้อเยื่อ และมีการตายของเนื้อเยื่อ ละมีสิ่งขับหลั่งจากการอักเสบของแผลเป็นหนอง กกดทับเป็นเวลานานจนเลือดไปเลี้ยงเนื้อเยื่อไม่ รังสีรักษา (radiation wound) บริเวณที่ถูกฉาย ม่มีการสร้างเซลล์ใหม่ขึ้นมาทดแทน ผิวหนังส่วนนี้ แผลที่เกิดจากการขาดเลือดมาเลี้ยงหรือเลือดมา - ซักถามนักศกึ ษาเกีย่ วกบั -นกั ศกึ ษามี จากเชื้อปฏิบัติโดยยึดหลักปราศจากเชื้อในการท้า หลกั การดูแลผู้ปว่ ยทม่ี ี สว่ นร่วมใน ของเชอ้ื โรค บาดแผลและหลกั การทำ การเรียน จึงจะท้าแผลส่วนที่สะอาดน้อยกว่า และทำแผล แผล การสอน และให้เชือ่ มโยงมาสู่การ รว่ มแสดง กที่สุดเท่าที่ท้าได้ อาจใช้กรรไกรตัดเนื้อตายออก ดแู ลบาดแผลสำหรบั ความ ระทำด้วยความระมัดระวังเพื่อป้องกันการรบกวน กรณศี ึกษา คิดเห็นจาก ลมาก ทั้งจาก ต้องเช็ดออกให้มากที่สุดหรือทำให้ของเหลวไหล สอื่ การสอน ประสบ -แฟม้ ประวัติ การณใ์ น นจนเกนิ ไป ต้องปฏิบัติด้วยความนมุ่ นวล -กรณศี ึกษา การดแู ล อดจะแห้งกรังจะทำให้การเปิดแผลครั้งต่อไปยาก ผู้ปว่ ยและ จากหนงั สอื ที่ค้นควา้ มา รวมท้งั
วัตถปุ ระสงคเ์ ชิง ๖ พฤติกรรม ขอบเขตเนือ้ หา ๓. บอก ๓. วตั ถปุ ระสงค์ของการทำแผล การทำแผลมีวตั ถุประสงค์ เพื่อ วัตถปุ ระสงค์ ๓.๑ ส่งเสรมิ ใหส้ ภาวะที่ดเี หมาะแก่การงอกของเนื้อเยื่อ ของการทำแผล ๓.๒ ดูดซึมสง่ิ ขับหลงั่ เช่น เลือด น้ำเหลือง หนอง เปน็ ต้น ได้ ๓.๓ จำกดั การเคล่อื นไหวของแผลให้อยนู่ ง่ิ ๓.๔ ให้ความช่มุ ชืน้ กับพน้ื ผวิ ของแผลอย่เู สมอ ๓.๕ ปอ้ งกนั ไม่ใหผ้ ้าปิดแผลติด และดึงรั้งเน้ือเยื่อท่งี อกใหม่ ๓.๖ ปอ้ งกนั แผลหรือเนื้อเยื่อที่เกิดใหม่จากสิ่งกระทบกระเทอื ๓.๗ ป้องกันแผลปนเปือ้ นเชือ้ โรคจากอจุ จาระ ปัสสาวะ และ ๓.8 เปน็ การหา้ มเลือด ๔. บอกชนดิ ของ ๔. ชนิดของการทำแผล ลักษณะแผลที่แตกต่างกัน จะมีวิธีการทำแ การ ใดจะต้องพจิ ารณาจากลักษณะแผล ทำแผลได้ ๔.๑ การทำแผลชนิดแห้ง (dry dressing) หมายถึง การทำแผ ใช้ในการทำแผลทีส่ ะอาด ปากแผลปดิ เชน่ แผลผ่าตดั ซง่ึ เปน็ แผลทส่ี ะ ๔.๒ การทำแผลชนิดเปียก (wet dressing) หมายถึง การทำแ ใช้ในทำแผลเปิด การทำแผลชนิดนี้จะใช้เมื่อแผลมีการสูญเสียเนื้อเยื่อ สิ่งแปลกปลอมหรอื เนือ้ เยือ่ ท่ีตายแล้ว เชน่ แผลกดทบั แผลมหี นอง แผ นอกจากนย้ี ังมีการทำแผลในลักษณะอนื่ ดงั น้ี
๖ กจิ กรรมการสอน การวัดและ อน ภาคปฏบิ ัติ/ส่อื การสอน ประเมนิ ผล ะสิ่งสกปรก สามารถ เชือ่ มโยงมา สูก่ รณศี กึ ษา ได้ - ซกั ถามนักศึกษา ๑-๒ - นกั ศกึ ษา คน เกยี่ วกับวตั ถปุ ระสงค์ ทุกคนบอก ของการทำแผลใน วตั ถุ กรณศี กึ ษา ประสงค์ - อาจารย์ผสู้ อนกระตนุ้ ให้ ของการทำ นักศกึ ทุกคนได้ช่วยกันคิด แผลได้ และบอกวตั ถุประสงค์ ถกู ต้อง ครบถว้ น แผลที่แตกต่างกัน ดังนั้นการจะเลือกทำแผลแบบ - อาจารย์ส่มุ ถามนักศึกษา -นักศกึ ษา เก่ียวกบั ลกั ษณะบาดแผล สามารถ ผลทีไ่ มต่ อ้ งใชค้ วามช่มุ ชื้นชว่ ยในการหายของแผล ของผ้ปู ว่ ย โดยใชค้ ำถาม แยกการทำ ะอาดและเย็บไว้ เปน็ ต้น เช่น แผลแต่ละ แผลที่ต้องใช้ความชุ่มชื้นช่วยในการหายของแผล - แผลผปู้ ว่ ยรายนเี้ ปน็ ชนิดได้ อ หรือมีการหายแบบทุติยภูมิเพื่อช่วยในการขจัด แผลชนดิ ไหน และควรทำ ผลผา่ ตัดที่มกี ารติดเชือ้ แลว้ ขอบแผลแยก เป็นตน้ แผลผู้ป่วยรายนแี้ บบใด และเพราะเหตุใด
๗ วตั ถปุ ระสงคเ์ ชงิ ขอบเขตเนอ้ื หา พฤตกิ รรม ๑. การทำแผลที่มีท่อระบาย ท่อระบาย (drain) ที่ใช้อาจเ ระบายนอ้ี าจใสไ่ วใ้ นชน้ั เนอ้ื เยอ่ื หรอื ใสล่ กึ เขา้ ไปในชอ่ งตา่ ง ๆ ของรา่ ง ช่องทางให้ของเหลว เช่น เลือด หนอง น้ำย่อย น้ำดี เป็นต้น ออกจา เย็บให้ท่อระบายยึดติดกับผิวหนังเพื่อป้องกันการเลื่อนหลุดของท่อระ ร่างกาย ตำแหน่งของท่อระบายอาจอยู่ที่แผลผ่าตัดหรืออยู่ห่างจากแผ คือความกว้าง ๐.๕-๑.๕ นิ้ว ความยาว ๑๐-๑๔ นิ้ว และเพื่อให้แผลท (short drain) วนั ละ ๑-๒ นวิ้ จนกว่าจะหลุดหมดหรอื เมอ่ื ตอ้ งการดงึ อ ๒. การทำแผลที่ต้องใช้แรงกด (pressure dressing) การท้าแ มาก เช่น แผลจากการท้า skin flap หรือแผลที่มีเลือดซึมออกมาเรื่อย แผลให้แนน่ กว่าการทา้ แผลท่วั ไป เพ่ือป้องกนั ไม่ให้มีชอ่ งวา่ งใต้บาดแผ ๓. การชะล้างแผล (wound irrigation) การชะล้างแผลจะทำก และมีเศษเนื้อตายติดอยู่กับแผล วิธีการทำเช่นเดียวกับการทำแผลชน หรือ asepto syringe สำหรับดูดน้ำยาใส่เข้าไปในแผล ถ้าแผลลึกมาก ปลายสายยางอกี ด้านเขา้ ไปท่กี ้นแผล ทำการฉีดลา้ งจนแผลสะอาด แล ๕. บอกช่อื นำ้ ยา ๕. น้ำยาทีใ่ ช้สำหรับทำแผล ทีใช้สำหรับ น้ำยาที่ใช้ในการทำแผลมีหลายชนิด แต่ละชนิดมีคุณสมบัต ทำแผลแหง้ และ ความเหมาะสมของสารทจ่ี ะใชเ้ พื่อส่งเสริมกระบวนการหายของแผล แผลเปียกได้ ๑. น้ำเกลือ ๐.๙% (normal saline/ ๐.๙% sodium ch เขม้ ขน้ ใกล้เคียงกับระดบั ออสโมลารติ ี (osmolarity) ของเลอื ดไม่ระคา ๒. แอลกอฮอล์ ๗๐% (๗๐% alcohol) ใช้สำหรับเช็ดผิวห ไม่สามารถทำลายเชื้อไวรัสและแบคทีเรียที่มีสปอร์ มีฤทธิ์ละลายไขมัน ฤทธิ์ทำให้โปรตีนตกตะกอนหรือแตกสลาย และก่อให้เกิดการระคาย บริเวณที่มีรอยแผลสด ทำให้สิ่งขับหลั่งเกิดตะกอนขุ่นซึ่งจะมีผลต่อกา ควรใชแ้ อลกอฮอล์เช็ดแผลโดยตรง
๗ กิจกรรมการสอน การวดั และ ภาคปฏิบตั ิ/สอ่ื การสอน ประเมนิ ผล เป็นชนิด Penrose drain หรือ tube drain ท่อ - อาจารยอ์ ธบิ ายชนดิ ของ งกาย จดุ ประสงคห์ ลกั ในการใสท่ อ่ ระบายเพอ่ื เปน็ การทำแผลแต่ละชนิด กร่างกาย ทำให้แผลหายเร็ว ซึ่งแพทย์จะใช้ด้าย กรณีที่มีนักศึกษายังตอบ ะบายออกมานอกร่างกายหรือเลื่อนหลุดเข้าไปใน ไม่ถกู ตอ้ ง ผลผ่าตัดประมาณ ๒-๓ นิ้ว ขนาดของท่อระบาย ที่อยู่ด้านในหายเร็วจึงต้องตัดท่อระบายให้สั้นลง ออก (off drain) แผลด้วยวิธีนี้จะใช้สำหรับแผลที่มีช่องว่างใต้แผล ย ๆ หลังจากทำแผลแล้ว ต้องใช้ผ้าพันแผลมาพัน ผล หรือเพอื่ หา้ มเลอื ด กับแผลเปิดที่มีความลึกมีหนองไหลออกจากแผล นิดเปียกและใช้กระบอกสูบชนิด irrigate syringe กจะใช้สายยางมาต่อเข้ากับกระบอกสูบ แล้วสอด ล้วปดิ แผลให้เรียบรอ้ ย - อาจารย์ใหน้ ักศกึ ษาเลือก - นกั ศึกษา ติแตกต่างกัน ดังนั้นในการทำแผลต้องพิจารณา น้ำยาที่ตอ้ งใชใ้ นแผลของ ทุกคน กรณีศึกษา พรอ้ มท้ัง สามารถบอก hloride/ NaCl) นิยมใช้ล้างแผล เพราะมีความ อธบิ ายเหตุผลของการ น้ำยาทใี่ ช้ใน ายเคืองตอ่ ผวิ หนัง ช่วยให้เนอ้ื เย่อื ชุ่มชนื้ เลือกใช้น้ำยาแต่ละชนดิ การทำแผล หนังรอบ ๆ แผล เพื่อลดจำนวนเชื้อโรคที่ผิวหนัง - อาจารยอ์ ธิบายเพมิ่ เติม สำหรับ น การใช้ติดต่อกันบ่อยครั้งจะทำให้ผิวหนังแห้ง มี เก่ียวกบั นำ้ ยา กรณีศกึ ษา ยเคืองต่อเนื้อเยื่อ เมื่อนำไปใช้ในบาดแผลหรือ ทใ่ี ช้สำหรบั การทำแผลแต่ และแผลแต่ ารอักเสบติดเชื้อบริเวณนั้นได้อีกด้วย ดังนั้นจึงไม่ ละชนดิ ละชนิดได้ สือ่ การสอน
๘ วัตถุประสงคเ์ ชิง ขอบเขตเนอ้ื หา พฤตกิ รรม ๓. โปวิโดน-ไอโอดีน ๑๐% (๑๐% povidone-iodine sol และผิวหนงั รอบแผล ไม่ระคายเคอื งผิวหนัง ๔. ทิงเจอร์ไอโอดีน ๒.๕% (๒.๕% tincture iodine) น้ำย โดยจะฆ่าเชื้อแบคทีเรียที่ผิวหนังได้ประมาณร้อยละ ๙๐ภายใน ๙๐ ปราศจากจากเชื้อ เช็ดผิวหนังรอบแผล อาจใช้ในในการรักษาแผลถลอ ตัวทำละลายจะระเหยไปทำให้ความเข้มข้นสูงขึ้น ทำให้ผิวหนังไหม้พอ ดว้ ยแอลกอฮอล์ ๗๐% ๕. อะซโิ ตน (acetone) ใช้เชด็ คราบเหนียวของพลาสเตอร์ท่ตี ๖. บอกอุปกรณ์ ๖. อุปกรณท์ ี่ใช้ในการทำแผล ทีใ่ ช้สำหรบั ทำ อุปกรณ์ที่ใช้ในการทำแผล มีทั้งอุปกรณ์ที่ใช้ในการทำความสะอาดแ แผลได้ จงึ ควรเลอื กใชต้ ามความเหมาะสม ๑. อุปกรณ์ทำความสะอาดแผล ไดแ้ ก่ ๑.๑ ชุดทำแผลปราศจากเชื้อ (sterile dressing set) ปร ปากคีบปราศจากเชื้อมีเข้ยี ว ถ้วยใส่สารละลาย สำลี และผ้ากอ๊ ซ ๑.๒ น้ำยาทีใ่ ช้ทำแผล ๒. วัสดุสำหรับปิดแผล วสั ดุสำหรับปิดแผลมีหลายชนิด ควรเล ๒.๑ ผา้ กอ๊ ซ ขนาดตา่ ง ๆ สำหรบั ปิดแผลขนาดเลก็ และมีส ๒.๒ ผา้ กอ๊ ซหมุ้ สำลี (top dressing) สำหรับปดิ แผลทม่ี สี ิ่ง ๒.๓ วายก๊อซ (Y-gauze) เป็นผา้ ก๊อซที่ตดั ตรงกลางมลี กั ษณ ๒.๔ วาสลินก๊อซ (vaseline gauze) เป็นก๊อซชุบวาสลิน แผล chest drain เปน็ ต้น ๒.๕ ก๊อซเดรน (gauze drain) เป็นผ้ากอ๊ ซลักษณะเปน็ สา ๒.๖ transparent film เช่น tegaderm ลักษณะเป็นแผ่น ปดิ แผลขนาดเล็ก แผลท่ีใกลห้ าย ปิดบริเวณท่ีแทงให้นำ้ เกลอื
๘ กิจกรรมการสอน การวดั และ ภาคปฏบิ ัติ/สื่อการสอน ประเมนิ ผล lution) เป็นน้ำยาฆ่าเชื้อโรค ใช้สำหรับเช็ดแผล -แฟม้ ประวัติ -กรณีศึกษา ยานี้สามารถฆ่าได้ทั้งเชื้อไวรัสและเชื้อแบคทีเรีย - นำ้ ยาชนิดตา่ งๆ วินาที จึงนิยมใช้เป็นน้ำยาสำหรับทำให้ผิวหนัง อกได้ ยาทำให้ติดสี และเมื่อทาบริเวณผวิ หนงั แลว้ องได้ ดังนั้นหลังจากใช้น้ำยา ๑ นาที ให้เช็ดตาม ติดตามผิวหนงั - อาจารย์ซกั ถามนกั ศกึ ษา - นักศกึ ษา แผล และวัสดุปิดแผลที่มีคุณสมบัติที่แตกต่างกัน ถงึ อุปกรณ์ท่ใี ชใ้ นการทำ ทกุ คนมี แผลและให้เตรยี มอปุ กรณ์ ความต้ังใจ ท่ีใช้ในการทำแผลสำหรับ และสนใจท่ี ระกอบด้วย ปากคีบปราศจากเชื้อชนิดไม่มีเขี้ยว กรณีศึกษา จะฟงั ไม่ - อาจารย์ซักถามเหตผุ ล สอด แทรก ในการเลอื กใช้อปุ กรณ์ท่ี ขณะสอน ลือกใช้ให้เหมาะสมกับแผล คือ ใชใ้ นการทำแผล พร้อมท้งั หรอื นเิ ทศ ส่งิ ขบั หลง่ั เลก็ นอ้ ย อธบิ ายเพ่มิ เติม - สามารถ งขับหล่ังจา้ นวนมาก หยบิ ณะเปน็ รปู ตัว Y ใช้ปิดแผลท่ใี ส่ทอ่ ระบาย อปุ กรณ์ทีใช้ น สำหรับปิดแผลเพื่อไม่ให้อากาศเข้าสู่แผล เช่น ทำแผลให้ กรณีศกึ ษา ายยาว ใชส้ ำหรับใสแ่ ผลทม่ี รี ูโพรงขนาดเลก็ ไดถ้ ูกตอ้ ง นใส ๆ สามารถมองผ่านเห็น เนื้อแผล ใช้สำหรับ ครบถ้วน
๙ วัตถปุ ระสงคเ์ ชิง ขอบเขตเนอื้ หา พฤติกรรม ๒.๗ hydrocolloid หรอื hydrogel เชน่ duoderm ลกั ษ สเตอรป์ ดิ ทับ ทำให้แผลมคี วามชุ่มชน้ื ช่วยในการเจรญิ เตบิ โตของเนื้อเ ไดน้ าน ๑ สัปดาห์ โดยไมต่ ้องเปดิ ทำแผล การปิดแผลใหป้ ดิ ห่างขอบแผ ๓. พลาสเตอร์ (plaster) มีหลายชนิด เช่น transpore, micro ผู้ปว่ ยแพ้ ๔. อุปกรณ์อน่ื การใช้อุปกรณ์อื่น ๆ ที่จำเป็น ขึ้นอยู่กับจุดประสงค์ในการใช้งาน scissors) ใช้สำหรับตัดไหมกรรไกรตัดชิ้นเนื้อตาย (Metzenbaum s (curette) ใช้สำหรับขูดเนื้อตายทีเ่ ปื่อยยุ่ยออก อุปกรณ์สำหรับหยั่งคว ของแผลทีม่ ีลกั ษณะปากแผลแคบ และกน้ แผลลกึ ถุงขยะติดเชอ้ื เปน็ ต ๗. อธิบายความ ๗. วิธีการทำแผล แตกตา่ งของการ ๑. ลา้ งมอื ใหส้ ะอาด เช็ดใหแ้ หง้ ทำแผลแห้งและ ๒. เตรียมอปุ กรณ์ให้พรอ้ ม นำไปที่เตยี ง การทำแผลเปยี ก ๓. ตรวจสอบชอื่ นามสกุลผ้ปู ่วย พร้อมอธบิ ายข้ันตอนอย่างคร่าว ๆ ได้ ๔. จัดสภาพแวดล้อมใหเ้ หมาะสม ปดิ ประตู ก้นั มา่ นเปดิ ไฟ ปดิ พัดลม ๕. จัดทา่ ผูป้ ่วยใหส้ ุขสบายและสะดวกในการทำแผล ๖. เปิดชุดทำแผล จัดเตรียมอปุ กรณ์ เทนำ้ ยา ๗. สวมถุงมือ ดึงพาสเตอร์ปิดแผลออกตามแนวขน จับทบให้ผ้าปิดแผล ใหส้ ะอาดเชด็ ใหแ้ ห้ง ๘.๑ การทำแผลชนิดแห้ง ๑. ใช้ปากคีบไม่มีเขี้ยวคีบก้อนสำลีชุบแอลกอฮอล์ ๗๐% ป คบี มีเขีย้ ว นำไปเชด็ ชดิ ขอบแผลและวนออกจากขอบแผล ประมาณ ๒ ๒. ใชส้ ำลชี ุบนำ้ เกลือ ๐.๙ % เช็ดในแผลจนสะอาด ท้ิงสำล
๙ กิจกรรมการสอน การวัดและ ภาคปฏบิ ตั ิ/ส่อื การสอน ประเมนิ ผล ษณะเป็นแผ่นยางยดึ ติดกบั แผลโดยไมต่ อ้ งใช้พลา เยื่อ เมื่อปิดแผลดว้ ย hydrocolloid สามารถอยู่ ผล ๑ นวิ้ นยิ มใชใ้ นแผลกดทับ opore, leucopore เป็นต้นควรหลีกเลี่ยงชนิดที่ น ลักษณะของแผลเช่น กรรไกรตัดไหม (suture - อาจารยส์ าธติ การทำ - นักศกึ ษา ๒ scissors) ใช้สำหรับตัดเนื้อตาย ช้อนขูดเนื้อตาย แผลตามขั้นตอน โดย คนสามารถ วามลึกของแผล (probe) ใช้สำหรับหยั่งความลึก ระหว่างการสาธติ ซักถาม สาธติ ตน้ เป็นระยะเพอื่ กระตุ้น เชน่ ย้อนกลับการ การทำความสะอาดดว้ ย ทำแผลได้ ลที่สัมผัสกับแผลอยู่ด้านใน ถอดถุงมือทิ้ง ล้างมือ นำ้ ยาแอลกอฮอล์ เพ่ือ ถูกต้องตาม อะไรและควรทำอยา่ งไร หลกั การ ประมาณ ๒/๓ ของก้อนหรือพอหมาด ส่งให้ปาก - นักศึกษา ๒ คนสาธติ - นกั ศกึ ษา ๒-๓ นิว้ ย้อนกลับการทำแผล ทกุ คน ลลี งถงุ ขยะติดเชอ้ื นักศกึ ษาคนอ่ืนรว่ มกนั สามารถ อภปิ รายการสาธิตการทำ วิพากษก์ าร แผลของเพอ่ื นให้ถูกต้อง ทำแผลของ ตามขั้นตอนและหลกั การ เพื่อนได้ ทำแผล
๑ วัตถุประสงค์เชิง ขอบเขตเนือ้ หา พฤติกรรม ๓. ปิดแผลด้วยผ้าก็อซและติดพลาสเตอร์ จำนวนชั้นความห ใหผ้ า้ กอ็ ชปิดคลมุ เกินขอบแผลประมาณคร่งึ ถึงหนง่ึ น้ิวโดยรอบ ติดพ ๘.๒ การทำแผลชนดิ เปยี ก ๑.ทำเช่นเดียวกับการทำแผลชนิดแห้ง ในข้อที่ ๑ และ ๒ สะอาดกอ่ น แต่หากแผลมีสีเหลืองของเน้อื เยอื่ ตายให้พยายามเลาะเอาเน้อื เยอื่ เหลา่ ๒.หลังจากเช็ดในแผลจนสะอาดใช้ก๊อสชุบน้ำเกลือ ๐.๙% ระวงั ไม่ให้ผ้ากอ็ ชเกนิ จากขอบแผล ดูใหผ้ า้ กอ็ ชสัมผัสเน้อื เยื่อเปดิ ทุกส่ว ๓. ปิดคลุมแผลทั้งหมดด้วยผ้าก็อชแห้งหรือผ้าก็อชหุ้มสำล ลำตวั ๑๐. สรุป สรุป สาระสำคัญของ การเกิดบาดแผลทั้งที่เกิดจากอุบัติเหตุและแผลที่มีวัตถุปร การพยาบาล สู่ผู้ป่วย และเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ การพยาบาลเพื่อส่งเสริมกระบวนก ผปู้ ่วยท่ใี ห้ ให้มีกระบวนการสร้างเนื้อเยื่อขึ้นมาใหม่ ลดปัจจัยที่ขัดขวางกระบว ออกซิเจน น้ำยา และอุปกรณ์ที่เหมาะสม รวมทั้งขั้นตอนในการทำแผลอย่างถูกต และเปน็ ประโยชน์ต่อผู้ปว่ ยและญาตทิ งั้ ทางดา้ นร่างกาย จิตใจ อารมณ
๑๐ กจิ กรรมการสอน การวัดและ ภาคปฏิบัติ/สื่อการสอน ประเมนิ ผล หนาของผ้าก็อชขนึ้ อยู่กับสารคัดหลั่งที่ซึมจากแผล พลาสเตอรต์ ามแนวขวางของลำตัว ๒ หากแผลมีขนาดใหญ่มากเลือกเช็ดบริเวณที่ านนั้ ออก บิดพอหมาดวางคลุมบริเวณเนื้อเยื่อแผลทั้งหมด วนและไมว่ างผ้าก็อชใหแ้ น่นเกินไป ลี (top gauze) ติดพลาสเตอร์ ตามแนวขวางของ ขนั้ สรปุ - นักศกึ ษา ระสงค์เพื่อการรักษาต่างก็นำความไม่สุขสบายมา ผสู้ อนใหน้ กั ศึกษาสะท้อน สามารถ การหายของแผลกระทำโดยการเสริมปัจจัยที่ช่วย สง่ิ ท่ีได้เรียนรู้โดยใช้คำถาม ประเมิน วนการหายของแผล ในการทำแผลมีการเลือกใช้ เชน่ - นกั ศกึ ษาได้ ตนเองและ ต้องและปราศจากเชื้อ ซึ่งเป็นสิ่งที่มีความสำคัญ เรียนรอู้ ะไรบา้ งจากการ เพื่อน ณ์ สงั คม รวมถงึ เศรษฐกิจ สาธิตในวนั นี้ และมีข้ันตอน รวมท้งั ใดทย่ี ังสงสัยหรือไม่เข้าใจ สามารถ - มสี ิ่งใดทแ่ี ตกต่างจากใน สะทอ้ นคดิ ห้องเรยี นกบั การปฏิบัตกิ ับ เกย่ี วกับสิ่ง ผปู้ ว่ ยจรงิ ครั้งน้ี ที่ได้เรยี นรู้ - นักศึกษามคี วามคิดเหน็ รวมถึงสง่ิ ที่ ตอ่ การปฏบิ ตั ิในคร้ังน้ี ตอ้ งพฒั นา อย่างไร ตอ่ เม่ือต้อง ปฏิบตั ิการ
วัตถุประสงคเ์ ชงิ ๑๑ พฤตกิ รรม ขอบเขตเนื้อหา เอกสารอา้ งอิง เรณู สอนเครือ. (๒๕๕๓). แนวคิดพนื้ ฐานและหลกั การพยาบาลเล่ม๑. พมิ พค์ ร้งั ท่ี ๑๐. น (WY๑๐๐ ร ๗๖๕ นล.๑ ๒๕๕๓)
๑ กิจกรรมการสอน การวดั และ ภาคปฏบิ ัติ/สือ่ การสอน ประเมนิ ผล - สิง่ ใดทเ่ี พ่ือนสาธติ ทำดี ทำแผลให้ แลว้ และสงิ่ ใดท่คี ดิ ว่าควร ผู้ปว่ ยราย ตอ้ งปรบั ปรุง อ่นื ตอ่ ไป - ถ้าคนท่ไี ม่ได้ลองทำใน วนั น้ี ถา้ ตอ้ งกลับไปทำ ผปู้ ่วยของตนเอง นกั ศกึ ษา คดิ วา่ มขี ั้นตอนใดท่ยี งั ไม่ มั่นใจ และควรทำอยา่ งไร เพ่ือใหส้ ามารถทำแผล ให้กบั ผปู้ ่วยไดอ้ ยา่ งมัน่ ใจ และมีสิ่งใดท่ีต้องการความ ช่วยเหลอื จากอาจารยน์ ิเทศ ในครั้งนแี้ ละครง้ั ตอ่ ไป เกยี่ วกับการทำแผล - เปิดโอกาส ให้นกั ศกึ ษา ซกั ถามขอ้ สงสัยและ อภิปรายส่ิงท่ีเรียนรู้ก่อนจบ บทเรียน นนทบุรี . โครงการสวสั ดิการวิชาการ สถาบนั พระบรมราชชนก. ISBN : ๙๗๔-๒๙๑-๓๑๕-๓
๑๒ สุปาณี เสนาดสิ ยั ,วรรณาภา ประไพพานิช. (๒๕๕๔). การพยาบาลพน้ื ฐาน แนวคิดและวธิ (WY๑๐๑ ส ๘๒๕ ก ๒๕๕๔) สุมาลี โพธทิ อง.(๒๕๕๗).การพยาบาลพ้นื ฐาน เลม่ ๑.กรุงเทพฯ.คณะพยาบาลศาสตร์เกอ้ื ก ธีรทรพั ย.์ (๒๕๕๘).ปฏบิ ัติการพยาบาลพ้ืนฐาน ๑.กรงุ เทพฯ. คณะพยาบาลศาสตร อภิญญา เพยี รพจิ ารณ.์ (๒๕๕๖). คู่มอื ปฏิบัตกิ ารพยาบาลเล่ม๑. พมิ พค์ รงั้ ท่ี ๑. ปรบั ปรุงค ๒๐๒๕-๒ (WY๑๐๐ อ ๒๕๓ คล.๑ ๒๕๕๖) อภิญญา เพียรพจิ ารณ.์ (๒๕๕๘). คูม่ ือปฏบิ ัตกิ ารพยาบาลเล่ม๒. พมิ พ์ครั้งที่ ๑. ปรับปรุงค ๒๖๖๕-๐. ๒ (WY๑๐๐ อ ๒๕๓ คล.๒ ๒๕๕๘) Timby, B. K. (๒๐๐๙). Fundamental Nursing Skills and Concepts.)๙th ed.( Ma บนั ทึกผลการสอน กลุ่มที่ ................................. สอนวนั ที่ ....................... เดือน ....................... ๒๕๖๓ ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................
๒ ธปี ฏบิ ัต.ิ พมิ พ์คร้งั ท๑่ี ๓. กรุงเทพฯ : บรษิ ทั จดุ ทองจำกัด. ISBN : ๙๗8-๙๗๔-๑๑-๐๙๗8-๔ ารุณย.์ ISBN: ๙๗8-๖๑๖--๗๗-๔๑๑๔-๗. (WY๑๐๑ อ๓๑๗ กล.๒ ๒๕๕๗)สุภาวรรณ วงศ์ รเ์ ก้ือการณุ ย.์ ISBN: ๙๗8-๖๑๖--๗๗-๔๑๑๔-๒. (WY๑๐๑ ส ๘๓๔ ปล.๑ ๒๕๕๘) ครงั้ ท๑่ี . นนทบุรี :โครงการสวสั ดิการวิชาการ สถาบนั พระบรมราชชนก. ISBN :๙๗8-๖๑๖-๑๑- ครัง้ ท๑่ี . นนทบรุ ี : โครงการสวัสดิการวิชาการ สถาบนั พระบรมราชชนก. ISBN :๙๗8-๖๑๖-๑๑- alaysia: Imago. ISBN :๙๗8-๐๗8-๑๗-๗๙๐๙-8. (WY๑๐๐ T ๕๘๓ F ๒๐๐๙) ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ ผสู้ อนภาคปฏบิ ัต.ิ .................................................................... (.................................................) ผู้รับผดิ ชอบวชิ า....................................................................... (.................................................) ผู้รบั ผิดชอบหลักสูตร....................................................................... (.................................................)
Search
